You are on page 1of 12

KEDİLERDE

SEKSÜEL SİKLUS
Pubertas
 Ortalama 6-9. aylarda (2.3-2.5 kg C.A.) erişirler.
 Kısa tüylü kediler (örneğin siyam), uzun tüylü
(örneğin, Van kedisi) kedilere göre daha erken
pubertasa erişirler.
 Kediler mevsimsel poliöstrik hayvanlardır.
 Kedilerde siklik aktivite ışığın azalmaya
başladığı ilkbahar aylarında başlarmakla birlikte
gebe kalmadıkları takdirde yaz aylarına kadar
uzayabilir.
 Gebe kalmadıkları sürece 2-3 haftada bir östrüs
tekrarlanır. Seksüel siklusun mekanizması
kısraklar ile benzerlik gösterir.
Östrüs
Proösrüs
Korpus Östrüs Çiftleşme
2-3 gün Çiftleşme ve
Luteum ve mekanik mekanik uyarımların
uyarımların
Oluşmaz olmaması halinde
gerçekleşmesi
halinde ovulasyon
ovulasyon oluşmaz oluşur ve;
ve;
4-5 gün
10-14 gün
Anöstrüs
2-3 hafta

Doğum sonrası
laktasyon
esnasında
gözlenen östrüste
Gebelik fertilizasyon şansı
58-63 gün düşüktür
Anöstrüs
sezonu

Yalancı gebelik
Steril çiftleşme veya
36-45 gün Mekanik uyarım
 Fotoperiyodun etkisi epifizden melatonin
salgısını baskılaması ile başlar.
 Kedilerin uzun süre ışığa maruz kalmaları
halinde siklik aktivite kış aylarında da
gözlenir.
 Östrojen konsantrasyonu proöstrüs
evresinde yükselmeye başlar ve
kedilerde çiftleşme isteğini uyarır.
 LH ise çiftleşme halinde pik yapar.
 Ovulasyonun gerçekleşmemesi halinde
folliküller luteinleşmeden atreziye olurlar.
 Ovulasyon çiftleşmeden yaklaşık olarak
24-30 saat sonra şekillenmektedir.
 LH pikinin düzeyi, çiftleşme sayısına ve
çiftleşmeler arasındaki süreye bağlıdır.
 İdeal LH piki için 2-4 saatte 4 çiftleşme olması
yeterlidir.
 LH pikinin düzeyinin yüksek olması, ovulasyon
sayısının artmasına ve ovulasyonlar arası sürenin
kısalmasını sağlar.
 Progesteron, çiftleşme olmaması halinde
proöstrüs, östrüs, anöstrüs (interöstrüs)
evrelerinde düşük düzeydedir.
 Ovulasyonun suni olarak uyarılması veya steril
çiftleşmelerde yalancı gebelik oluşur. Ancak
kedilerde yalancı gebelik halinde köpeklerdeki gibi
laktasyon ve davranış değişiklikleri görülmez.
Kedilerde Östrüsün Uyarılması
Örnek 1:
 FSH 2 mg / gün olmak üzere 5 gün
uygulanır. Östrüs davranışlarının
görülmesi halinde 1. gün 250 IU hCG, 2.
gün 250 IU hCG uygulanır (hCG
folliküllerin gelişme evresinde
uygulanmamalıdır).
Örnek 2:
 150 IU PMSG i.m. 80-88 saat sonra 100
IU hCG verilir.
Ovulasyonun Uyarılması

 Endikasyonu, östrüs süresinin kısaltılması


veya yeterli çiftleşme sağlanamaması
halinde yapılabilir.
Örnek:
 250 IU hCG i.m. (östrüsün 1. ve 2.
gününde) veya uygun maniplasyonlar
(kuyruk sokumunun uyarılması, sıvap ile
vaginal uyarım).
Östrüsün Baskılanması

1. Seksüel fonksiyonların tam olarak


baskılanması (ovariektomi).
2. Östrüsün birkaç hafta geciktirilmesi.
3. Başlayan östrüsün engellenmesi.
Östrüsün Uzun Süreli
Baskılanması
Etki Mekanizması:
 Progesteronlar antigonadotrop
etkilerinden dolayı folliküler gelişmeyi
dolayısıyla östradiol salınımını,
ovulasyonu ve CL teşekkülünü engeller.
Komplikasyonları:
 Yalancı gebelik.
 Meme tümörü.
 Uterusta patolojik değişiklikler.
Uygulama Kuralları:
 Yukarıdaki komplikasyonlar düşünülerek
uygulamaya anöstrüs döneminde
(sonbahar veya kış aylarında)
başlanmalı.
 Östrüsün 18 aylık baskılanmasından
sonra 2-3 ay ara verilmeli.
 Medroxyprogesteronacetat örn; Perlutex
 (5 mg tablet / haftada 1 kez verilebilir).
 Proligeston örn; Delvosteron  (1 ml’de
100 mg proligeston içerir) 5 kg’dan düşük
kedilere 1-1.5 ml, 5-10 arasındakilere
1.5-2 ml.
Östrüsün Kısa Süreli
Ertelenmesi
(Östrüs Başlamadan)
 Östrüsün kısa süreli engellenmesi halinde
uygulamanın sona erdirilmesinden sonra
tekrar östrüs görülmesi uygulama süresine
bağlı olarak değişir.
 Komplikasyonu:
 Östrüs tam olarak baskılanabilir.
 Uygulaması:
 Medroxyprogesteronacetat (Perlutex 
günde ½ tablet 2.5 mg / gün).
Başlayan Östrüsün
Geciktirilmesi

 Medroxyprogesteronacetat (5 mg / gün)
östrüs davranışları ortadan kalkıncaya
kadar verilir veya ovulasyon uyarılabilir.
 GnRH analogları örn; 0.5 ml Receptal
s.c. (ovulasyon uyarılmadan 24-36 saat
sonra şekillenir).
 250 IU hCG.

You might also like