KAĞIT SANAYİİ

Kağıt Üretimi
Kağıt Tüketimi
Geri Kazanımı
Kağıt Sanayi Atıkları
KAĞIT NASIL YAPILIR ?
 A - KAĞIT ÜRETİMİNDE KULLANILAN BAŞLICA
HAMMADDELER
Günümüzde modern anlamda kağıt ve karton
üretiminde;

 Ağaç (Çam,köknar,ladin gibi iğne yapraklı,uzun elyaflı ve

kayın, kavak, okaliptüs gibi geniş yapraklı,kısa elyaflı
ağaçlar-odunlar),
 Yıllık bitkiler (Keten, kendir, jüt, pamuk(linter) gibi uzun
elyaflı ve saman, kamış, çeltik gibi kısa elyaflı yıllık bitkiler),
 Keten, kendir, jüt ve pamuktan yapılmış eski ve artık paçavra,
çuval ve ipler,
 Eski ve atık kağıtlar-kartonlar,
 Sentetik elyaf olmak üzere beş grupta toplayabiliriz.
Bitkiden ve Atık Kağıttan Kağıt
Üretim Farkı
KAĞIT HAMURU NASIL ELDE
EDİLİR ?
Üretilecek kağıt cinsine göre
kullanılacak Hammaddeleri, üretimde
kullanılabilecek duruma, yani kağıt
hamuru haline getirebilmek için çeşitli
kimyasal prosesler ve fiziksel işlemler
uygulanır. Uygulanan işlemlere göre
üretilen kağıt hamuru;

-Mekaniksel odun hamuru,

-Yarı kimyasal selüloz ve yarı kimyasal hamur,
-Termomekaniksel odun hamuru (TMP) ve kimyasal
termomekaniksel odun hamuru (CTMP),
-Eski kağıt hamuru,
-Kimyasal (kimyasal selüloz), deyimleriyle adlandırılırlar.
HAMUR NASIL BEYAZLATILIR?

En önemli beyazlatma maddeleri şunlardır:

 Kalsiyum hipoklorit
 Sodyum hipoklorit
 Hidrojen peroksit
 Sodyum ditiyonit-Sodyum klorit-Sodyum
hidroksit
 Oksijen
KAĞIT  MAKİNALARI HAMURU
NASIL KAĞIDA
DÖNÜŞTÜRÜR?
1- ELEK KISMI
2- PRESLER
3- KURUTMA GRUBU
4- KALENDERLER
5- BOBİN VE BOBİN
KESME
KAĞIT  ÜRETİMİNDE KULLANILAN
BAŞLICA YARDIMCI  MADDELER
 DOLGU MADDELERİ
 TUTKALLAMA MADDELERİ
 BOYALAR
 Ph AYARLAMA VE REÇİNE ÇÖKTÜRME
MADDELERİ
 RETANSİYON MADDELERİ
 OPTİK BEYAZLATICILAR
 KUŞELEME MADDELERİ
 KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER
DOLGU MADDELERİ;
Tane büyüklükleri mikron mertebelerinde kaolin
[H2Al2Si2O8.H2O],kalsiyum karbonat [CaCO3], kalsiyum sülfat
[CaSO4],talk [H2Mg2(SiO3)4],bentonit [Al2O3.4SiO2.H2O] genel
olarak kullanılan dolgu maddeleri olup,kağıt maliyetinin
düşürülmesi,opaklık (ışık geçirgenliğinin azaltılması) ve
yumuşaklık kazandırılması için kullanılır.
TUTKALLAMA MADDELERİ;
Kolofan=tabii reçine [C19H29COOH],sentetik reçineler,tabii
nişasta[(C6H10O5)x], modifiye nişasta,genel olarak kullanılan
tutkallama maddeleri olup,kağıdın su ve mürekkep emiciliğini
azaltmak,elyaf yolunmasını önlemek ve mukavemet
kazandırmak için kullanılır.
BOYALAR;
Suda çözünen boyar maddeler;asit boyalar (örnek:Anthosin
Orange-BASF,Tarasit Mavi-SÜMERBANK), bazik boyalar
(örnek:Astra Blau-BAYER,Basazol Blau-BASF) ve direkt boyalar
(örnek:levacell Blau-BAYER,Fastusal Blau-BASF,Tandirekt Mavi-
SÜMERBANK) olmak üzere üç grupta toplanırlar ve kağıda
istenilen rengin kazandırılması için kullanılırlar.

Ph AYARLAMA VE REÇİNE ÇÖKTÜRME MADDELERİ;

Şap=alüminyum sülfat[Al2(SO4)3.18H2O] ve sudkostik
hidroksit [Na)OH] sulu hamur ortamının ve kuru kağıdın Ph'ını
ayarlamak;ayrıca sodyum hidroksit,kolofandan eriyik halinden
sodyum rezinat [C19H29COONa] elde etmek,alüminyum sülfat
ise,tutkallamayı sağlamak için,sodyum rezinattan reçineyi elyaf
üzerine,alüminyum rezinat [(C19H29COO)3Al] halinde
çöktürmek ve zararlı reçineleri hidroliz sonucu oluşacak
alüminyum hidroksit[Al(OH)3] ile absorblayarak elek,keçe v.s.
teçhizata yapışmasını önlemek için kullanılır.
RETANSİYON MADDELERİ;
Noniyonik (örnek:Polymin HP4-BASF,praestol 2500-
STOCKHAUSEN),anyonik (örnek: Organopol+Organasorb-
ALLIED COLLOID),katyonik (örnek:Polymin SK-BASF, Carteratin
F Liguit SANDOZ,Retaminol EC-BAYER,Retaminol H=katyonik
nişasta-BAYER) ve anfoterik (örnek:Urecoll AK-BASF) olmak
üzere dört grupta toplanan organik polielektrolitlerdir. Bunlar, yaş
kağıt safihasının teşekkülü esnasında,uzaklaşan su ile
kaybedilecek toz elyaf ve bir miktar dolgu maddesinin flokule
edilerek (daha büyük parça haline getirilerek) safihada kalmasını
(elyaf ve dolgu maddelerinin tutunumunu = retansiyonunu
arttırmayı) ve böylece hem elyaf ve dolgu maddesinin geri
kazanılmasını ve kağıt opasitesinin yükseltilmesini hem de atık
suyun asılı katı madde yükünün azaltılmasını ve temizlenmesini
sağlamak için kullanılır.

OPTİK BEYAZLATICILAR;
Blancaphor-BAYER,Lencophor-SANDOZ gibi maddeler
kağıt harmanına karıştırılarak,kağıdın daha beyaz görünmesi
sağlanır.
KUŞELEME MADDELERİ;
Lateks,butadien,nişasta Acronal-BASF,poli üretan
Dispersion-BAYER,gibi bağlayıcı maddelerle, mikron mertebesinde
ince kaolin,kalsiyum karbonat,titandioksit [TiO2] gibi dolgu
maddelerinin karışımıyla kağıdın bir veya iki yüzü,2-10g/m2
gramajda kaplanır (kuşelenir). Böylece kağıda su ve mürekkebe
karşı dayanıklılık ve baskıya uygun yüzey kazandırılır.

KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER;
Gaz yağı, parafin, sülfonatlaştırılmış yağ, alkol, yağ asidi,
yağ asit esteri, amid, eter, silikon Afranil PN-BASF, Contraspum 230
E-Gıulını Chemıe,Paracum 114-DR,COLB gibi maddeler kağıt
hamuruna karıştırılarak yüzey geriliminin azaltılması ve böylece
hamur bünyesindeki havanın uzaklaştırılmasıyla köpük
teşekkülünün,dolayısı ile de kağıt safihasında delik ve formasyon
bozukluklarının oluşmasını önlemek için kullanılır.
KAĞIT ÜRÜNLERİ;

Kağıtlar genel özelliklerine göre;

 Yazı tabı kağıtları,

 Gazete kağıdı,
 Sargılık kağıtlar,
 Kraft torba kağıdı,
 Oluklu mukavva kağıtları,
 Kartonlar,
 Sigara kağıdı,ince ve özel kağıtlar, olmak üzere 7
ana gruba ayrılırlar.
MODERN KAĞIT
MAKİNALARI
TÜRKİYEDE KAĞIT FABRİKALARI

 YALOVA KAĞITHANESİ
 KAĞITHANE KAĞIT FABRİKASI
 BEYKOZ KAĞIT FABRİKASI
 İZMİR KAĞIT FABRİKASI
 HAMİDİYE KAĞIT FABRİKASI
CUMHURİYET TÜRKİYESİNDE
KAĞITÇILIK   
Türk kağıt sanayii’nin kurulmasında hayatını kağıda adayan
Mehmet Ali Kağıtçının çok büyük payı bulunmaktadır. 1899 yılında
Heybeliada’da doğan Mehmet Ali Kağıtçı Grenoble Üniversitesinin
Yüksek Kağıt Mühendisliği bölümünü 22 değişik ulustan öğrenci
arasında birincilikle bitirmiştir.1982 de ölen Kağıtçının mezarı Heybeli
adadadır.
Genç Türkiye Cumhuriyeti başladığı Endüstrileşme savaşında
Kağıt fabrikası kurmak için ilk temeli 14 Ağustos 1934 tarihinde İzmit’te
atmıştır. Yılda 10.540 ton kağıt üretecek olan bu fabrika 18 Nisan
1936’da ilk Türk kağıdını üretmiştir.
Böylece modern anlamda kağıt fabrikası kurularak Kamu adına
SEKA sektörün öncüsü olmuştur. SEKA 1936 yılında 10.540 Ton/Yıl
olan kapasiteden 1998 yılında 617.700 Ton/Yıl kapasiteye ulaşmış
ancak Özelleştirmeler nedeniyle 2002 yılında yıllık üretim kapasitesi
545.000 Ton’a düşmüştür.
1970 yılında 17.500 Ton/ Yıl üretim kapasitesiyle Özel sektör de
kağıt Endüstrisine katılmıştır. 2002 yılında Özel sektörün üretim
kapasitesi 1.610.000 Ton’a ulaşmıştır.
TÜRKİYE’NİN DÜNYADAKİ
YERİ ÜLKELER
KAĞIT TÜKETİMİ
(Kg/kişi/yıl)
ABD 332

ALMANYA 187.7

JAPONYA 239

HOLLANDA 203.2

İNGİLTERE 163.5

A.B TOPLULUĞU ÜLKELERİ 190

DİĞER BATI ÜLKELERİ 203

ASYA ÜLKELERİ 26

AFRİKA ÜLKELERİ 5.5

DÜNYA ORTALAMASI 50.4

TÜRKİYE ORTALAMASI 42.0

İSTANBUL 53.0
Türkiye’de Kağıt-Karton Üretimi (x103 ton) Türkiye’nin Yıllar İtibarıyla Kağıt Dış Ticareti

Toplam
Üretimde Artış
Yıllar (ton/yıl) Yıllar Miktar (103 ton) Değer (106 $/yıl)
(%)

1980 455.729 - 1996 734 720

1985 696.810 35
1997 889 709
1990 927.889 25
1998 824 719
1995 1.239.500 25

1999 1.350.746 8.23 1999 939 745

2004 1.900.000 28.9 2000 1.181 773

Kağıt Sanayi Atık
Karakterleri
 Baca Gazı Emisyonu
Parametreler Max. Değeri (mg/Nm3)
Partikül maddeler 100
Hidrojen sülfit 15
Sülfit Üretimi 1.5 kg/ton ADP
Kraft ve diğerleri 1.0 kg/ton ADP
Azot oksitler 2 kg/ton ADP

 Sıvı Atıklar
 Katı Maddeler
KULLANILMIŞ KAĞITTAN KAĞIT ÜRETİMİ
 Ofislerde Kağıt Toplama Kutularının Yerleştirilmesi

Ofislerde Kullanılan Çeşitli Atık Kağıt Toplama Kapları

KULLANILMIŞ KAĞITLARI GERİ
KAZANMANIN FAYDALARI

Karbondioksit
Emisyon
Fosil yakıtların yanması 6,3 milyar ton
Ormanların tahribatı 1,6 milyar ton
TOPLAM 7,9 milyar ton (29 milyar ton CO2/yıl)
Absorblama
Deniz ve göller 2,3 milyar ton
Artan biokütle 2,3 milyar ton
Atmosferde kalan 3,3 milyar ton
TOPLAM 7,9 milyar ton (29 milyar ton CO2/yıl)
 Atmosferdeki Karbon Dioksitin Yıllara
Göre Değişimi
Kullanılmış Kağıtları Geri
Kazanmanın Avantajları

Hamur Türü Kağıt Üretimi Sadece Hamur

(GJ/t) Üretimi
(GJ/t)
Odun Hamuru 30-37 15-25

Kraft Hamuru 35-54 26-45

Atık Kağıt Hamuru 13-17 5

Kağıt Üretimi İçin Gerekli Enerji

Kullanılmış Kağıtları Geri Kazanmanın
Avantajları

Kullanılmış kağıtların geri kazanılması ormanların korunmasına

katkıda bulunur. Bir ton kağıt üretimi esnasında;
 2.4 ton odun,
 440 ton su,
 7600 kWh elektrik enerjisi,
gerekir.
Eğer kağıttan bir ton kağıt üretilirse, bu takdirde;
 1.2 ton kullanılmış kağıt,
 1.2 ton su,
 2800 kWh elektrik enerjisi,
gerekir.
Kullanılmış Kağıtları Geri
Kazanmanın Avantajları
Kullanılmış kağıtlar çöpe atıldığı zaman 3 ay ila 5 yıl içinde
bozunur.
1 ton kullanılmış kağıt çöpe atılmayıp geri kazanıldığı ve
kağıt üretiminde tekrar kullanıldığı zaman;
 17 adet yetişmiş çam ağacının kesilmesi,
 36 ton sera gazı CO2 atmosfere atılması,
 4100 kWh elektrik enerjisinin israf edilmesi,
 267 kg kirletici gazın atmosfere atılması,
 1750 litre fuel-oilin israf edilmesi,
 3-4 m3 depolama alanı tasarruf edilmesi,
 85 m2 ormanlık alanın tahrip edilmesi,
 38,8 ton suyun israf edilmesi,
önlenir.
KULLANILMIŞ KAĞITLARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ

Ülkeler Kullanma (%) Geri Kazanma (%)

Almanya 60 71
Hong Kong 100 61
İsveç 17 52
A.B.D 39 45
Kanada 24 43
İngiltere 69 40
Finlandiya 6 34
Arjantin 44 31
Çin 37 28
İsrail 78 24
Kağıt Toplama ve Tekrar Kullanma Oranının Avrupa Ülkelerinde Değişimi
Avrupa Ülkelerinde Geri Kazanma ve Kullanma
Oranı
 TÜRKİYE’DE YAPILMASI
GEREKENLER

 Kullanılmış Kağıtların Geri Kazanılması

 Kağıt İçin Bitki Yetiştirme