“TÜRKİYE’DE HUKUK VE DEMOKRASİ”

SEMPOZYUM
Sultan Seçik ● Mehmet Özer ● Sibel Özbudun
Ercan Kanar ● Gülizar Tuncer ● Levent Kanat
Meral Danış Beştaş ● Özlem Gümüştaş ● Eren Keskin
Erdal Doğan ● Akın Birdal ● Gülten Kışanak
Sibel Uzun ● Figen Yüksekdağ ● Alper Taş
İlknur Birol ● Ertuğrul Kürkçü ● Selma Gürkan
Erhan Nalçacı ● Haluk Gerger ● İsmail Beşikçi
Ragıp Zarakolu ● Temel Demirer ● Ahmet Abakay
Mehmet Tursun ● Yılmaz Demiral

15 GÜNLÜK S‹YAS‹ GAZETE 12 OCAK 2011 / SAYI: 102 / 1 L‹RA Ankara Ekin Sanat Tiyatrosu ● 15 Ocak 2011

HALKLARIN ÖZGÜR İRADESİ

ZİNDAN DUVARLARINI YIKACAK

ORTAK GÖREV: ATEŞİN İÇİNDEKİLERİN SESİ

Bu mücadeleye şimdi yoğun ve örgütlü
SATHI MÜDAFAA! olarak Kürt gençlerinin dahil olması, anti-
militarist tavrın Türkiye’nin sorunları açı-
Herkesin vazifesi belli. Polis döver, YÖK sından somutlaşması anlamına da geliyor.
soruşturma ister, medya öğrencilere
karşı psikolojik harekatın zeminlerini
hazırlar, hükümet öğrencileri illegal ilan KRİZİN SEYR-Ü SEFERİ
eder, yargı da üzerine düşeni yapar. Küresel krizin salladığı coğrafyaların başını
Bunların tümü taktik hamledir. Strateji ABD çekiyorsa, ikinci sırada AB alanı var.
ise demokratik öğrenci muhalefetini Orada da sıkıntılı ülkeler İrlanda ve Güney
tasfiye etmek. Bu alanda AKP Avrupa ülkeleri. Yani Yunanistan, Portekiz,
İspanya, Güney Kıbrıs...
hegemonyasını tesis etmek.

CHP’DE ‘GANDİ EZEN VE EZİLENİN

KAVGASI
POPÜLİZMİ’ AKP arkasına aldığı emperyalist güçlerin
desteği ile devletin yürütmesinde ciddi bir
Kılıçdaroğlu, Kurultay’da açıkladığı
güç edindi. Bu edindiği gücü aynı zamanda
gibi, “din ağırlıklı siyaset yapan AKP
çeşitli devlet kurumlarını da ele geçirerek
ile etnik ağırlıklı siyaset yapan BDP” kalıcılaştırmak istiyor.
karşısında bir “üçüncü yol”un inşası
için gerekli revizyonları yapacak. Bu
revizyonda öne çıkacak çeşni “sos” İKİ DİLDE SESSİZ KALMAK
olacak gibi görülüyor: Kemalizm’e Türk devleti acizlik içerisinde
Kürt sosu, yeni liberalizme sosyal Kürt halkının haklı talebini nasıl
sos, Diyanet İşleri’ne Alevi sosu, karşılayacağını hesaplamaya çalışıyor.
militarizme demokrasi sosu… Pazarlık yapıyor baskı yapmaya çalışıyor.
 DEVLETTEN VE SERMAYEDEN BAĞIMSIZ
EMEK VE ÖZGÜRLÜK
DİNAMİĞİ
RADİKAL’İN SORULARINA SDP MYK’NIN YANITI
Solda 12 Eylül referandumuyla netleşen ayrışmayı
Ergenekon davası süreci değil, bu davayı mümkün kılan
ve başbakanla genelkurmay başkanı arasında 2007’de
gizlice gerçekleştirilen Dolmabahçe mutabakatı süreci
belirlemektedir. Bu mutabakatla eski statüko ile yeni
statükonun zorunlu izdivacı sağlanmış, egemenler arası
hegemonya kavgasının çapı-çerçevesi belirlenmiştir.
T
ürkiye’de sol/sosyalist ha-
reketin 60’lı yılların ortala-
rından itibaren neredeyse
yarım yüzyıldır bölüntülü bir ya-
pıya sahip olduğu doğrudur. Bu
bölünmüşlüğün, sosyalistlerin 12
Eylül 1980’de yenilmesinden ve
Sovyetler Birliği’nin dağılmasın-
dan sonra da, çeşitli birlik girişim
ve deneyimlerine karşın sosyalist
sola hakim olduğu da bir gerçek-
tir. Yani her ne kadar sosyalist
solun son yirmi yıllık tarihinde
sosyalistlerin birliği yönünde cid-
di çabalara tanık olunduysa da,
birlik zor olan ve başarılamayan,
bölünme ise kolay olan ve her
fırsatta ‘başarılan’ bir dinamik
olarak solu karakterize etmeyi
sürdürdü. Sosyalist solun etkili
bir muhalefet gücü haline gele-
memesinde esas etken bu bö-
lüntülü yapıyı aşamamasıdır.
Sosyalist birlik çabalarının ba-
şarısızlığı özünde sosyalist hare-
kette bir yeniden yapılanma ve
verili durumu aşma çabalarının
başarısızlığına tekabül eder. Öte
yandan sosyalistler için bir yeni-
den yapılanma gerekliliği kendini
dayattığı ölçüde sosyalist birlik
çabalarının da süreceğini ve bu
konuda biriktirilen azımsanma-
yacak deneyimin ve bu deneyim-
den çıkarılan derslerin yol açıcı
olacağını da teslim etmek gere-
kir. SDP kendini liberal soldan ve
ulusalcı soldan ayırt eden bütün
sosyalist yapıların çoğulcu birli-
ğinin ısrarlı savunucusu olmayı
sürdürecektir. Birlik birilerinin
zihinlerinde tasarlanmış ideal
bir aygıt olarak gökten inmeye-
cek, SDP dahil varolan yapıların
kendilerini karşılıklı etkileşim
içinde değiştirip-dönüştürerek,
kendilerini kapsayarak-aşarak
ulaşabilecekleri bir süreç olacak-
tır. Sosyalist yeniden yapılanma,
en azından birliğe sıcak bakan
yapıların masa başında oturup
anlaşmalarından ve birken bir
artı bir artı bir… olmalarından
daha farklı, daha dinamik bir sü-
reci ifade eder. Bu sürecin inişli-
DEVRİM İCİN SOSYALİST DEMOKRASİ • www.sosyalistdemokrasigazete.net • e-posta: posta@sosyalistdemokrasigazete.net • 15 Günlük Gazete • Yerel Süreli Yayın • Sahibi:
Devinim Yayıncılık Adına Yeşim Ergün • Yazıişleri Müdürü: Aziz Güler • Adres: Şehit Muhtar Mahallesi Yoğurtcu Faik Sk. No:14 D:2 Beyoğlu-İstanbul Tel.: 0212 256 10 08
• Baskı: Ezgi Matbaacılık – Sanayi Cad. Altay Sk. No:10 Yenibosna-İstanbul Tel: 0212 452 23 02 • SDP Genel Merkez: Meşrutiyet Cad. Meşrutiyet Apt. No:42/10 Yenişehir-
Ankara Tel: 0312 433 29 66 Fax: 0312 434 53 30 • www.sdp.org.tr • e-posta: sdp@sdp.org.tr
çıkışlı olmasının, birlik ve ayrışma
dinamiklerinin iç içe geçmiş gö-
rünmesinin nedeni budur.
Sol/sosyalist harekette 12 Eylül
2010 referandum süreciyle bir-
likte netleştiği düşünülen ayrış-
ma, görünürde ‘geleneksel sol’a
itirazlarını referandumdan sonra
‘ilişki kesme’ boyutuna taşıyan
ya da referandumda ‘evet’ de-
meyen solu ‘solda görmedikleri-
ni’ ilan eden kesimlerin sosyalist
sola yönelik toptancı bir ‘Ergene-
konculuk’, ‘darbecilik’, ‘statüko-
culuk’ suçlamaları nedeniyle, ilk
bakışta sanki Ergenekon davası
sürecine endeksli bir ayrışmay-
mış gibi yanıltıcı bir görünüm
arzetmektedir.
Bu kesimler, AKP hükümetini
zayıflattığını düşündükleri her
karşı çıkışı ‘AB hedefini ve de-
mokrasiyi alaşağı etmek’ iste-
yen geleneksel rejim yanlılığına
indirgemekte, “AKP’nin çeşitli
konularda attığı bunca demok-
ratik ve cesur adıma rağmen
hâlâ bu iktidarı desteklemekten,
onun yaptığı ‘ilerici’ hamleleri al-
kışlamaktan kaçınan” sosyalist
solu ‘gerçek solcu’ yani ‘marksist
kökenden gelen solcu’ saymama
hakkını kendilerinde görebilmek-
tedirler.
Solda 12 Eylül referandumuyla
netleşen ayrışmayı Ergenekon
davası süreci değil, bu davayı
mümkün kılan ve başbakanla
genelkurmay başkanı arasında
2007’de gizlice gerçekleştirilen
Dolmabahçe mutabakatı süreci
belirlemektedir. Bu mutabakatla
eski statüko ile yeni statükonun
zorunlu izdivacı sağlanmış, ege-
menler arası hegemonya kav-
gasının çapı-çerçevesi belirlen-
miştir. Toplumsal algıda iktidar
etmesine ‘izin verilmeyen’, ‘elini
tutmasalar demokratik adımlar
atacak’ gibi görünen AKP hükü-
metinin yerini, güçlendikçe ikti-
darını artıran, eğer demokratik
adımlar atma niyet ve iradesi
varsa bunu gerçekleştirebilecek
güce ve oy desteğine sahip bir
AKP hükümeti almıştır ve yaklaşık dört
yıllık 2. AKP hükümeti dönemini bu ka-
rakterize etmektedir.
AKP hükümetinin, olmayan demokra-
tik adımlarını desteklemiyor diye sosya-
list sola ‘Ergenekoncu’, ‘statükocu’ vb.
yaftalarını yapıştırmak üzerine kurulu
argümanların inandırıcılık dozunun gi-
derek düşmesine yol açan bu tablodur.
Bu düşünce sahiplerinin ‘ya AKP’yi des-
teklersin ya da statükodan yanasındır’
biçimindeki “ya o ya o” akıl yürütmeleri-
nin, olabilirliğine dahi ihtimal vermedik-
leri “ne o ne o” duruşunu, emekçilerin
ve ezilenlerin devletten ve sermayeden
bağımsız emek ve özgürlük dinamiğini
ısrarla görmezden gelmesi de gerçek-
lik algısında ciddi bir bozukluğa işaret
etmektedir. Çünkü “ne o ne o” duruşu,
12 Eylül referandumunda “boykot cep-
hesi” olarak fiili bir güç olduğunu kanıt-
lamıştır.
12 Eylül Referandumu öncesinde,
‘boykot cephesinde’ yer alan ESP ve
BDP’ye yönelik operasyonlar, Referan-
dumdan yalnızca 9 gün sonra, araların-
da genel başkanımız Dr. Rıdvan Turan’ın
da bulunduğu SDP ve TÖP yönetici ve
sözcülerine yönelik bir komployla, sos-
yalistlere karşı tutuklama teröründe
yeni bir boyuta sıçratıldı. Bu operasyo-
nu protesto etmek için gerçekleştirilen
bir basın toplantısında Ertuğrul Kürkçü
‘yetmez ama evet’çilere sordu: ‘Artık
yeter mi?’ ‘Yetmez ama evet’çilerden
yanıt iki hafta sonra cemaatin gaze-
tesinde yazıya döküldü: “Bu operas-
yonun sola karşı yapıldığını söylemek
Ergenekon’dan yana tavır almaktır”!
AKP hükümetinin başta Kürt sorunu
olmak üzere hemen her temel sorunda
demokratikleşme yönünde adım atmak
yerine, demokratik çözüm için bastıran
demokratik muhalefet unsurlarını etki-
sizleştirmek ve tasfiye etmek için, kendi
Kürdünü, kendi Alevisini vb. yaratmak
ve böylece giderek zayıflayan meşrui-
yet temellerini güçlendirmek peşinde
koştuğunu görmek hiç de zor değildir.
Neoliberalizmin mezarını kazan dünya
ekonomik krizi, iktidarları yükselen/yük-
selecek bir emek mücadelesi karşısında
kırılgan bir noktaya sürüklerken, AKP
hükümetinin hegemonyasını bazı sos-
yalistleri içeri tıkarak bazılarına da te-
şekkür ederek korumaya çalışmasında,
ve önümüzdeki seçimlerden tek başına
iktidar olacak bir çoğunlukla çıkmaya
çabalamasında da anlaşılmayacak bir
yan yoktur.
SDP önümüzdeki seçim döneminde
başta Terörle Mücadele Kanunu, %10
barajı vb. olmak üzere tüm antidemok-
ratik yasa ve uygulamaların teşhir edil-
mesi ve başat özellikleri sermayeden
yana, militarist, Türk, Sünni ve erkek
olan bu Anayasa yerine demokratik, öz-
gürlükçü, emekten yana ve çoğulcu bir
Anayasa geçirilmesi için bir demokrasi
hattı örülmesi gerektiğine inanmakta-
dır. SDP’nin 2011 Haziran seçimleri için
yapılacak işbirlikleri konusunda bakışı,
sosyalist birlik ve ittifaklar konusundaki
bakışından ve kongre kararlarından ba-
ğımsız değildir. Biz sosyalist demokra-
si, çoğulcu sosyalizm, sosyalist yeniden
yapılanma ve Kürt özgürlük hareketiyle
Radikal, 29 Aralık 2010’da
“Sosyalist Solda Derin Yarılma”
başlığıyla bir dizi başlattı.
Diziyi hazırlayanların SDP’ye
yönelttiği sorular sosyalist
hareketin çok parçalı yapısı,
Referandum sürecindeki
ayrışma, 2011 seçimleri ve
seçim işbirlikleri konularında
Partinin değerlendirmelerini
talep ediyordu. Ancak dizinin
yayınlanmaya başlamasıyla
diziyi hazırlayanların asıl
ilgilendiği alanın “yetmez
ama evet”çilerle “hayır”cılar
arasında bir “kapışma” olduğu
anlaşıldı. Her gün bu iki cenaha
birer sayfa ayrıldıktan sonra
“boykot” cephesinden DİP,
ESP ve SDP’nin görüşleri bir
sayfaya sıkıştırıldı. Röportaj
yapılan hemen her kesim
görüşlerinin aşırı kesintiyle
yayınlanmasından şikayetçi
oldu. SDP’den görüş talep eden
e-postadaki sorular ve gerekçe
metni 2.260 vuruştu. SDP’nin
yanıtı 6.800 vuruştu. Yalnızca
1.500 vuruşluk bir bölümü
yayınlandı. Bu nedenle SDP
MYK’nın sorulara yanıtının tam
metnini yayınlama gereğini
duyduk.
stratejik ittifak ilkelerimiz çerçevesinde,
enternasyonalist sosyalistlerin oluştur-
duğu Demokrasi İçin Birlik Hareketi
(DBH) ve DBH içinde yer almayan diğer
enternasyonalist sosyalistlerin ve Kürt
hareketinin merkezinde yer alacağı bir
seçim ittifakının olabilecek en geniş
demokrasi hattını örerek, emekçilerin,
ezilenlerin, kadınların, gençlerin, ekolo-
jik hareketin, barış hareketinin, Kürtle-
rin, Alevilerin toplumsal ve demokratik
talepleri çerçevesinde bir seçim faaliyeti
yürütülmesi gerektiğini düşünüyoruz.
28 Aralık 2010
SOSYALİST DEMOKRASİ PARTİSİ
MERKEZ YÜRÜTME KURULU
NOT: Yukarıdaki SDP MYK görüşü Radikal’in
*Sosyalist Solda Derin Yarılma* başlıklı dizisi
için yöneltilen şu sorulara yanıt olarak hazır-
lanmıştır:
1. Türkiye’deki sol / sosyalist hareket, yıl-
lardır söylenegelen haliyle ‘çok parçalı’ bir
yapıya sahip. Bu genel görünümün, Ergene-
kon davası, 12 Eylül 2010 referandumu gibi
gelişmelerle daha net bir ayrışmaya dönüş-
tüğü tespitine katılıyor musunuz? Kendisini
solda sosyalist siyasetin içinde tanımlayan
gruplar arasındaki başlıca ayrımlar ve ortak-
lıklar nelerdir?
2. Sosyalist Demokrasi Partisi 2011 Haziran
seçimlerine ne tür bir katılımı öngörüyor.
Türlü vesilelerle dile getirilen olası ittifak
ya da işbirlikleri karşısındaki tutumu nedir?
Bunları nasıl değerlendiriyor?
 ORTAK GÖREV:
SATHI MÜDAFAA!
RIDVAN TURAN
Herkesin vazifesi belli. Polis döver, YÖK soruşturma
ister, medya öğrencilere karşı psikolojik harekatın
zeminlerini hazırlar, hükümet öğrencileri illegal
ilan eder, yargı da üzerine düşeni yapar. Bunların
tümü taktik hamledir. Strateji ise demokratik
öğrenci muhalefetini tasfiye etmek. Bu alanda AKP
hegemonyasını tesis etmek. Muhalefeti bölerken,
parçalarken üniversiteler alanında AKP’ye eklemlenmiş
bir “muhalefet” kurmak.
G
eçtiğimiz haftaya öğrenci
eylemleri damga vurdu.
Polisin öğrencilerin meş-
ru gösteri haklarına karşı ta-
kındığı tutum epey tartışıldı ve
belli ki daha da tartışılmaya de-
vam edilecek. Son söyleyeceğimi
baştan söyleyeyim, bu eylemleri
anti-demokratik bulanın, poli-
sin şiddetine karşı öğrencilerin
direnme hakkına dil uzatanın,
“elbette öğrencilerin de protes-
to hakkı var ama yumurta at-
mak da ne oluyor” diyenin, SBF
öğrencilerinin de, farklı surete
bürünmüş özde birbirlerinin
aynısı olan iki politikacıyı konuş-
turmamalarını “faşizm” olarak
niteleyenin, demokrasiyle olma-
dığı gibi insanlıkla da bir alaka-
ları yoktur.
Bir an düşünün koskoca bir
adam bir sabiyi duvara yaslamış
ve basıyor sopayı. Çocuk kah
kafasını darbelerden sakınıyor,
kah arada bir adamı dişleme-
ye çalışıyor. Ama güç eşitsizliği
nedeniyle ortaya çıkmakta olan
sonuçtan kurtulamıyor. Yara
diyen AKP bes- Uzatmak gereksiz. se tasfiye etmeye,
lemesi sözde de- Dedik ya, perşembenin mümkün değilse
mokratlar: genç- gelişi çarşambadan bellidir de, oralarda ken-
lerin üzerlerine ve çarşamba gelmiştir. di hegemonyasını
kımıl zararlısı gibi Artık gelinen noktada, tesis etmeye çalı-
kimyasallar boca hattı müdafaa yoktur, sathı şıyor.
edilmiş, polis gö- müdafaa vardır ve o satıh AKP’nin Kürt
rülmemiş bir kinle bütün sosyalist harekettir. muhalefeti içinde
gençlere saldırmış. kendi Kürdünü ya-
Birinin burnunu ratmaya çalışma-
kırmış, birçoğunu sının, Alevi muha-
yaralamış, bir kadının karnındaki be- lefeti içinde kendi Alevisini yaratmaya
beği katledilmiş, bunlara hiç takmayın. çalışmasının anlamı budur.
Ya da hamile kadının eylemde ne işi var Referandum sürecini hatırlayın,
deyin, hatta kinayeli üslupla tüm gerici başbakanın gözyaşları içinde şehitleri-
değer yargılarını seferber edin. mize atıf yapması bizim cenahtan ge-
Hayır mesele basitçe polisin öğren- lecek üç beş oy için değildi. Sosyalist/
cileri dövmesi meselesi değildir. Bizler sol hareket içinde amaçladıkları kendi
de öğrenciliğimizde polisten, jandar- solcusunu/sosyalistini yaratma hedefi
madan çok zulüm gördük. Ama bu nedeniyleydi böyle seslenmesi.
defa mesele başka. Sonuçta da bizim gibileri zindanlara
Bu yaşadıklarımız bir prova. AKP, doldurarak tasfiye etmek isterken, te-
bere içinde kalıyor. Bu tablo
gençliğin devrimci demokratik muha- şekkür edebileceği sol/sosyalist güçleri
karşısında çocuğun kendini ko-
lefetini tasfiye etmek için bir strateji oluşturmakta başarılı oldu. Sosyalist
rumasını eleştirenin insanlıkla
üzerinde çalışıyor. Tüm yaşadıklarımız hareket içindeki mühendislik faaliyeti,
alakası olabilir mi? Böylesi bir
bu stratejinin taktik formları. kendi solcusunu yaratarak bir aşama-
eşitsizliğe, eşit mesafede tu-
Bir an düşünün, öğrencilerin gö- ya ulaştı.
tum takınmaya çalışmanın son
rüşlerini ifade etmek için kaleme al- Bu mühendislik faaliyetinde, alan
tahlilde ezenin yanında olmak
dıkları bir dosyanın malum toplantıya açmak için öğrencilerde olduğu gibi,
anlamına geleceğini hatırlat-
götürülmek istenmesi, ya da SBF’de polisinden, medyasına, yargısına tüm
maya gerek var mı?
yumurtalı bir protestonun gerçekleş- imkanlar seferber edildi. Bugün öğ-
Neymiş, öğrencilerin arkasın-
tirilmiş olması, bu kadar gürültüyü rencilere yöneltildiği gibi illegal örgüt
da illegal örgütler varmış.
hak eden olaylar mıdır? Polisin şiddeti, üyesi olma suçlamaları bize de yönel-
Neymiş, gençler AKP’ye karşı
ardından hükümet sözcülerinin, baş- tildi.
bir darbe sürecinin zeminini ha-
bakanın polisin tutumunu destekler Şimdi bize yapılana benzer bir ha-
zırlamak isteyen odaklarca yön-
açıklamaları, ardından bazı üniversite rekat öğrencilere planlanıyor. Fethul-
lendiriliyorlarmış.
hocalarının, gazetecilerin bu kampan- lahçı medyada öğrenciler hedef gös-
Bırakın bu klişeleri. Çocukla-
yaya verdikleri canı gönülden destek teriliyor. Amaç aynı, yöntemler aynı,
rın taleplerinin haklılığı karşı-
ve öğrenciler hakkında başlatılan idari aktörler aynı.
sında yalanlara başvurmak sizi
ve adli soruşturma süreçleri… Polis- Geçtiğimiz günlerde bir TV progra-
kurtarmaz. Olsa olsa daha fazla
YÖK-hükümet-malum medya-yargı mında Sevgili Alper Taş son derece
çirkefe batmanıza yol açar. Do-
ittifakının karşısında hakkını isteyen isabetli bir noktaya temas etti (prog-
muzlar çirkefe bayılırlar, siz de
gariban öğrenciler. Perşembenin gelişi ramın sonunu izleyebildik) ve hükü-
bayılıyorsanız sorun yok. Bildiği-
çarşambadan bellidir. Kimse bu ittifa- mete seslenerek “bu gidiş gidiş değil,
niz gibi devam edin. Ya da çıkıp
kın, üzerinde düşünülmemiş, ayrıntılı öğrencileri hedef göstermeyin, onlara
“delikanlı” gibi, bırakın illegal
bir plana sahip olmayan bir “durum- yönelik bir operasyon planı yapmayın”
örgüt hikayelerini ve dövdük,
dan vazife çıkarma” hali olduğunu söy- dedi.
döveriz, döveceğiz olayını, yap-
lemesin. Bu analiz son derece haklı. Ancak
tığınızı savunun.
Herkesin vazifesi belli. Polis döver, haklılığın ötesinde tüm sosyalistlere
Efendim öğrenciler tabi pro-
YÖK soruşturma ister, medya öğren- bir görev de yüklüyor.
testo gösterici yapacak ama…
cilere karşı psikolojik harekatın zemin- SDP, TÖP yöneticileri olarak bizler
lerini hazırlar, hü- cezaevindeyiz.
kümet öğrencileri ESP ve BDP’ye yönelik referandum
illegal ilan eder, yar- öncesi operasyonlar yapıldı.
gı da üzerine düşeni Halkevi, Odak, Sosyalist Gelecek, Sos-
yapar. yalist Parti, ÖDP üyeleri tutuklandı.
Bunların tümü Bilim ve Gelecek ve Red dergisi edi-
taktik hamledir. törleri cezaevinde.
Strateji ise demok- Kanımca, DBH bileşenlerine ve aynı
ratik öğrenci mu- gerekçelerle ÖDP, Halkevi ve TKP’ye
halefetini tasfiye et- yönelik düzmece bir operasyon her an
mek. Bu alanda AKP beklenmelidir.
hegemonyasını tesis Öğrenci kolektiflerine Ergenekon,
etmek. Muhalefeti Genç-Sen’e bir başka gerekçeyle bir
bölerken, parçalar- tezgah hazırlandığı yetkili bazı şahısla-
ken üniversiteler rın söylemlerinden çıkarılabilir.
alanında AKP’ye ek- Uzatmak gereksiz.
lemlenmiş bir “mu- Dedik ya, perşembenin gelişi çar-
halefet” kurmak. şambadan bellidir ve çarşamba gel-
Nereden mi bili- miştir.
yoruz? Çünkü ben- Artık gelinen noktada, hattı müda-
zerini daha önce de faa yoktur, sathı müdafaa vardır ve o
yaşadık. Kurmakta satıh bütün sosyalist harekettir.
olduğu yeni sta- Bizim yukarıda anlattığımız çerçe-
tükoya karşı zerre vede, Sevgili Alper’in konuşmasından
kadar muhalefetin çıkan görev de budur.
oluşmasını isteme-
yen AKP, muhalefet 12 Aralık 2010
alanlarını mümkün- Birgün, 29 Aralık 2010
3
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
 azim ve kararlılıkla Günlerdir “suikast”, yekpare davranan
sürdürüleceği teyit “kırmızı çizgi”, “ameliyat eski ve yeni efendi-
edilmiştir.” yaptırmayız” gibi lerin bu sonuç bil-
Memleketin efen- politika dışı metaforlarla dirgesiyle Kürtlere
dilerinin özerklik konuşmanın dışında “susun ve oturun,
talebi karşısında- demokratik özerklik çözüm önerisi yapı-
ki cevabı bu oldu. önerisine karşıtlığını, lacaksa onu da biz
MGK sonuç bildir- nesnel, meşru, demokratik yaparız” demekten
gesinden alınan bu gerekçelerle izah eden başka bir şey söy-
paragrafların birin- kimseyi gördünüz mü? lemediğini gösteri-
cisinin “konuşan” yor. Zımnen DTK’ye
ve “öneri sunan” “konuşma” PKK’ye
DTK’ye ikincisinin de konuşmaya zemin “barış için çalışma”, her ikisine de bu
açmak için ateşkes ilan eden PKK’ye işlere “karışma” denmiş oluyor.
söylendiği belli. “Sorunun çözümü için Efendilere göre yoksa bu memleket
katkı sunabilecek herkesle görüşürüz ve bölünürmüş. Oysa Demirtaş gayet gü-
söylediklerini dikkate alırız” diyen ve si- zel ifade etti. Kimileri zevkü sefa içinde
lahlar susmadan konuşma olmaz diyen yaşarken kimisi açlıktan perişan oluyor-
başbakan değil miydi? sa o ülke zaten bölünmüştür dedi. Bu
Herkes elini vicdanına koyup söylesin. sözde gerçeklik payı yok mu sizce? Birlik
Her gün beş on kişinin hayatını kaybet- ve beraberliği olmazsa olmaz görenler,
tiği, kirli savaşın en sıcak günlerinde acaba bu bölünmüşlüğe de bir çare
yapılan ve ”milli şuuru” ayakta tutma- üretmek istemezler mi?
ya kilitlenmiş 90’lı yılların MGK sonuç Belçika’da süren “bölünme” tartışma-
bildirgelerinden ne farkı var yeni MGK larını konuşulan üç dile bağlayan Kılıçda-
bildirgesinin? roğlu gibilerin İspanya’da konuşulan 17
Bu bildiri silahların sustuğu, Kürt so- dilin neden orayı bölmediğine cevap ver-
rununun çözümü için Kürtlerin bir öneri meleri gerekmez mi? Ya da Fransa’nın,
sunduğu süreçte yayınlanıyor. İnsanın Almanya’nın, İsviçre’nin, Danimarka’nın
90’larda kaleme alınıp matbu hale ge- ve daha yüzlerce ülkenin. Hatta Korsika
tirilmiş sonuç bildirgelerinden birinin bir ada olduğu ve parlamentosu olduğu
daha yayınlandığını düşünesi geliyor. halde Fransa’nın neden bölünmüş ol-

HAFIZA-İ BEŞER Memleketin efendilerinin değişen madığını izah etmeleri gerekmez mi?
siyaset atmosferine rağmen değişme- Memleket Kürtler kendi dilinde ko-
mekteki ısrarları bir tutarlılığa değil, nuşunca, yazınca, öğrenim görünce

YA DA ESKİYEN
ağır bir ruhsal soruna işarettir. bölünmez. Özerk bir yönetim talebiyle
Bu bildirge bir şeye daha işarettir: de bölünmez. Memleketi bölecek olan
Kürtlerin demokratik özerklik önerileri- Kürtlerin yıllardır insan yerine konma-
ne karşı efendilerin fikri düzeyde söyle- masıdır. Eşit ve özgürce yaşamalarının

KIRMIZI ÇİZGİLER
RIDVAN TURAN
Eşitliğin ve özgürlüğün olmadığı yerde elbette ayrılmak
da bir tercihtir hem de demokratik bir tercihtir.
Efendiler ben size söyleyeyim: bu kafayla ve bölünme-
bölünmeme ikilemiyle başlayacağınız her tartışma,
eninde sonunda her Kürdün başına bir asker dikmekle
sonuçlanır. Kapıdan kovduğunuzu zannettiğiniz askeri
vesayetten, MGK kapısında icazet almak zorunda
kalırsınız. Meseleye özgürlükler ve eşitlik temelinde
bakarsanız o dilinizden düşürmediğiniz bölünme
fobinize belki çare bulabilirsiniz.
yebilecekleri bir şey yoktur. engellenmesidir. Kendilerini memle-
Efendilerin gösterdikleri öfke politik ketin efendisi olarak görenler oldukça
kıvraklıklarının değil çaresizliklerinin ezilenlerin itirazı kaçınılmazdır. Bu sınıf
göstergesidir. Bir düşünün günlerdir planında da, ulus planında da böyledir.
“suikast”, “kırmızı çizgi”, “ameliyat yap- Sorunun tek çözümü eşitliktir. Mesele
tırmayız” gibi politika dışı metaforlarla bölünmek bölünmemek değil, insanla-
konuşmanın dışında demokratik özerk- rın eşit ve özgür yaşayıp yaşayamadık-
lik önerisine karşıtlığını, nesnel, meşru, larıdır.
demokratik gerekçelerle izah eden kim- Eşitliğin ve özgürlüğün olmadığı yerde
seyi gördünüz mü? elbette ayrılmak da bir tercihtir hem de
Bazı ağır psikiyatrik hastalıklarda demokratik bir tercihtir. Efendiler ben
hasta ile konuşmak, iletişim kurmak size söyleyeyim: bu kafayla ve bölünme-
mümkün olmaz. Hekimin olağan ileti- bölünmeme ikilemiyle başlayacağınız
şim kurma yöntemlerine psikotik hasta her tartışma, eninde sonunda her Kür-
cevap vermez ya da kendi ruh alemin- dün başına bir asker dikmekle sonuçla-
de yarattığı bazı sembollerle cevap ve- nır. Kapıdan kovduğunuzu zannettiğiniz
rir. Cevap anlamlı olmasa da hastalığın askeri vesayetten, MGK kapısında ica-
teşhisi için bir ipucu taşır. Yıllar önce zet almak zorunda kalırsınız. Meseleye
paranoid şizofren tanısı almış bir has- özgürlükler ve eşitlik temelinde bakar-

G
eçen Salı günü koğuşça
Meclis TV’de Selahattin
Demirtaş’ın konuşmasını
izledik. Son dönemin en iyi ko-
nuşmalarından biriydi. Ülkenin
emek ve demokrasi sorunlarına
odaklanmış, kapsayıcı, etkisini
(başbakanın yaptığı gibi) bağı-
rıp çağırmaktan değil, tarihsel
ve güncel gerçekliklerden alan,
sorunları iyi tespit eden ve daha
önemlisi çözüm önerileri içeren
bir konuşmaydı.
Çözüm önerisini demokratik
özerklik ekseninde açımladı De-
mirtaş.
İşte silahlar susmuş, silahsızlar
konuşmuştu.
Demirtaş ısrarla sordu: De-
mokratik Toplum Kongresi’nin
özerkliğe ilişkin açıklamasını
doğru bulmayabilirsiniz ama o
zaman cevap verin, doğru buldu-
ğunuz nedir? Cevap çok geçme-
den geldi:
“ … bu bağlamda, devletimizin
ülkesi ve milletiyle bölünmez bü-
tünlüğünü ve toplumsal barışını
hedef alan tahrik ve girişimlerin,
milletimizin kardeşçe yaşama
iradesi karşısında hiçbir sonuca
ulaşamayacağına olan kati inanç
bir kere daha vurgulanmıştır.”
Devamla,
“ … bu yaklaşımla önümüzdeki
dönemde de devletimizin terörün
ve onun beslendiği ortamın tasfi-
yesine yönelik çok yönlü ve geniş
kapsamlı mücadelesinin her za-
man olduğu gibi, halkımızın sağ-
duyusu ve desteğinden alınan
güçle ve taviz verilmeksizin aynı
tam vardı. Siz ne söylerseniz söyleyin, sanız o dilinizden düşürmediğiniz bö-
o size “küçük cam kırıklarından çıkan lünme fobinize belki çare bulabilirsiniz.
adamların kendisini öldürmek için takip Ancak belli ki Kürt meselesini bir
ettiklerini” söylerdi. Hastalık ağır seyre- seçim malzemesi olarak gören ve mil-
derken bu endişesi dayanılmaz olurdu. liyetçi oyları toparlamak için haki yeşil
Psikiyatristler bu anlamsız cümle için- bildirgelere imza atan hükümetin çok
den hastanın teşhisini çekip çıkartmış- zamanı kalmadı. Şu an sağa sola kımı-
lardı. zı çizgiler çekmekle meşguller. Bu işler
Şu an politik planda yaşanan tam böy- sağa sola kırmızı çizgi çizmekle olmaz.
le bir şey. Demokratik özerklik önerisine Başbakanın iki dillilik tartışmasına ver-
karşı çok farklı bir düzeyin argümanla- diği cevap “kırmızı çizgilerimiz var” ol-
rıyla “bölünmez bütünlük”, “terör”, “tek muştu. Hafıza-i beşer nisyan ile malül-
bayrak, tek dil” vb. ile cevap veriliyor. İyi dür. Hatırlatması bizden olsun:
de cevabın böyle olmasını gerektirecek Son Türkiye ziyaretinde, 6-7 yıl önce
bir “soru” yok ki ortada. Öneri ne olur- çizdiğiniz malum kırmızı çizgilerin,
sa olsun psikotik bir “tutarlılıkla” cevap Talabani’nin ayakları altındaki kırmızı
aynı kalıyor. Ancak cevapların tümden halıya dönüşmüş olduğunu gördüm.
anlamsız olduğunu da söyleyemeyiz. Eminim siz de görmüşsünüzdür.
Tıp bilimi yukarıdaki örnekte nasıl gö- Benden hatırlatması…
rüngünün ardındaki gerçeği çıkarmışsa,
“politika bilimi” de Kürtler karşısında Günlük, 6 Ocak 2010

4
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011

CHP’DE “GANDİ POPÜLİZMİ”
VE “CHE ROMANTİZMİ”
GÜNAY KUBİLAY
Kılıçdaroğlu, Kurultay’da açıkladığı gibi, “din ağırlıklı
siyaset yapan AKP ile etnik ağırlıklı siyaset yapan
BDP” karşısında bir “üçüncü yol”un inşası için gerekli
revizyonları yapacak. Kanımca bu revizyonda öne
çıkacak en önemli çeşni “sos” olacak gibi görülüyor:
Kemalizm’e biraz Kürt sosu, yeni liberalizme sosyal
sos, Diyanet İşleri’ne biraz Alevi sosu, militarizme biraz
demokrasi sosu…
S
on günlerde sıkça sorulan
“CHP değişir mi?” soru-
larına “son Kurultay’da”
noktayı koydu Kılıçdaroğlu. CHP
değişiyor. Değişecek tabi. Genel
başkanını değiştirdi. Kurultay’da
Parti Meclisini yeniledi, vitrinini
de değiştirdi.
CHP, tarihsel kökleri derinde
“kurucu misyonu” olan bir parti.
CHP gibi “kurucu misyonu” olan
bir partinin değişip değişmeye-
ceği gibi siyasetin doğasıyla pek
bağdaşmayan sorular yerine,
“ne yönde değişeceği, ne kadar
değişeceği”dir sorulması, üzerin-
de durulması gereken.
Örneğin, bazı “sol salvocular”ın
üfürdüğü gibi CHP’deki değişim
köklü ya da “devrimci değişim”
olur mu?
Hayır, olmaz. Olursa, Baskın
Oran’ın dediği gibi, o zaman CHP,
CHP olmaz. Öyleyse “devrimci de-
ğişim” gibi “sol lafazanlıkları” geç-
mek lazım. Çünkü, tarihte pek
çok örnekte de görüldüğü gibi bir
politik yapı hangi tarihsel koşullar,
birlikte varlığını Gandi olmak demek ezilen telaşı içinde “her
sürdürmeyi olanak- halkların özgürlüğü uğruna şeyi söyleyen”, ama
lı kılan koşullar bü- çıktığı “uzun-ince yol”da sonuçta “hiçbir şey
yük ölçüde ortadan sessiz, derinden ve inatçı söylemeyen”, yü-
kalkmış ve CHP “ku- bir yürüyüşün, kendine zeysel, derinliği ol-
rucu misyonu”nu özgü bir mücadele biçiminin mayan “ürkek” bir
yitirmiştir. CHP, ya- sembolik ifadesi olmaktı. lider profili veriyor.
şamdan tasfiyenin CHP’ye “devrimci misyon” Kılıçdaroğlu’nun
eşiğine sürüklen- biçenler Kılıçdaroğlu’na bu tutumunun
miştir. Zira bu de- bunu hatırlatmalı; (örneğin Kürt so-
ğişim, kendini bir Türkiye’deki “sömürgeci rununa değinir-
şekilde yenileme sistem”in biraz daha ken) Kurultay’daki
sürecinde “eskiyi ömrünü uzatmak için konuşmasında çok
koruma” kaygısı ile siper siper dolaşılarak belirgin olduğunu
“yeniyi kazanma” Gandi olunamayacağını görüyoruz.
çabası arasındaki söylemeliydi. Konuşmasında
gerilimin her za- bir kez bile “Kürt”
man varlığını his- sözcüğünü ağzı-
settireceği, bir tür “istikrarsız denge” na almadı. Kürt sorununu “Güneydoğu
durumunun sürece damgasını vuraca- sorunu” biçiminde niteledi. Bu haliyle
ğını belirtmek gerekir. Kürtleri CHP’ye kazanmak, iktidar ba-
Dolayısıyla, kabul etmek gerekir ki, samaklarını hızla tırmanmak nasıl olur?
“bir ideoloji kendisini ortaya çıkaran nes- Tabi kestirmek zor!
nel koşullardan daha uzun ömürlüdür”. Bu konuda Tarhan Erdem haklı olarak
Kemalizmi de verili koşullarda böyle dü- köşesinde şunları yazmak zorunda kal-
şünmenin hiçbir yanlış yanı yoktur. CHP dı: “Bir siyasal parti Kürt sorununu nasıl
Kemalizm’den, Kılıçdaroğlu Baykal’dan tanımladığını, bu sorunu çözmek için ne
köklü kopuş içerisine giremez. yapacağını açık biçimde söylemiyorsa
Baykal’ın “sağ Kemalist” çizgisinin hiçbir şey söylemiyordur. (Radikal, 20
yarattığı tahribatları, Kılıçdaroğlu’nun Aralık 2010).
“sol Kemalist” çizgiyle aşma çabaları, Hatırlanacaktır. Kılıçdaroğlu Genel
ne kadar beklentilere uygun bir “sosyal Başkan olduğunda kendisine “Gandi Ke-
demokrat CHP” ortaya çıkarır bunu gö- mal” dendiğinde pek keyifli görünüyor-
receğiz. Ancak, kanımca CHP’nin tarih- du. “Ecevit şapkası”nın altında gözlerinin
sel dokusuna ve ideolojik referanslarına içi gülüyordu. “Gandi Kemal” denmesi-
baktığımız zaman, Kılıçdaroğlu’nun ve nin çok hoşuna gittiği her halinde belli
ekibinin önündeki en büyük güçlük “sağ oluyordu. Ama ben, Kurultay’daki ko-
Kemalizm”den, 70’lerin Karaoğlan’lı nuşmasını (özellikle Kürt sorunu ile ilgili
“sol Kemalizmi”ne yönelmek değildir. söylediklerini) dinleyince, “Gandi” üzeri-
Kemalizm’le yeni liberalizmin “politik ne pek derinlemesine düşünmediğini,
sentezi”ni nasıl yapabileceği, herkesi ‘Gandilik’i bir tür “popülist paye” olarak
ikna edebilecek bir “üçüncü yol”cu çizgiyi algıladığını fark ettim. Şimdi buna bir de
nasıl belirleyeceğidir. Yeni CHP, tarihsel Che ekleniverdi, 68 ruhu çağrılarak.
referanslarını koruyarak, hem de yeni Oysa ki, Gandi ömrünü İngiliz sömür-
“zaman ve mekan”a ayak uyduracak bir geciliğine karşı mücadeleye hasrettiği
yenilenme hamlesini nasıl yapabilir? için Gandi oldu. Gandi olmak demek
Tarihsel orijinini koruyarak hem TÜ- ezilen halkların özgürlüğü uğruna çık-
SİAD gibi “zenginler kulübü” ve ABD-AB tığı “uzun-ince yol”da sessiz, derinden
gibi emperyalist merkezleri, öte yandan ve inatçı bir yürüyüşün, kendine özgü
işçileri, emekçileri ve ezilenleri (Kürtle- bir mücadele biçiminin sembolik ifadesi
ri, kadınları, gençleri, Alevileri, vb.) ikna olmaktı. CHP’ye “devrimci misyon” bi-
edebilecek bir programı nasıl yazabilir? çenler Kılıçdaroğlu’na bunu hatırlatmalı;
sınıfsal temeller ve yapısal özellik-
Kemalizm’i aşmadan Kürt sorununa Türkiye’deki “sömürgeci sistem”in biraz
ler üzerine inşa edilmişse sonraki
hakkıyla nasıl bir “demokratik çözüm daha ömrünü uzatmak için siper siper
gelişim, değişim ve dönüşümü de
üretebilir, yeni liberalizme sırtını dönme- dolaşılarak Gandi olunamayacağını söy-
büyük ölçüde bu özellikler belir-
den nasıl bir “sosyal devlet” olunabilir? lemeliydi.
lemeye devam eder. CHP’de de
Hakikaten, bunları eş zamanda bağ- Che’ye de böylesine yüzeysel yaklaşıl-
böyle oluyor zaten.
daştıracak bir program yazmak, “özel dığına kuşku yoktur.
CHP, 2010’ların dünyası ve
maharet” ister. Oysa ki, Che olmak, hayatını Latin
Türkiye’sinde tasfiye olmanın
Kılıçdaroğlu, Kurultay’da açıkladığı Amerika halklarının kurtuluşuna adayan
eşiğine sürüklenmiş durumda.
gibi, “din ağırlıklı siyaset yapan AKP ile enternasyonalist devrimciliğin biricik
CHP’nin “siyasi kaderi” (Baykal’lı
etnik ağırlıklı siyaset yapan BDP” karşı- sembolü olmaktır. Che, yalnızca Küba
hali) pek parlak görünmüyor.
sında bir “üçüncü yol”un inşası için ge- devrimi için yaptıklarıyla değil, Küba’da
CHP’yi değişime, kendini “yeni-
rekli revizyonları yapacak. Kanımca bu oturduğu bakanlık koltuğuna sırtını dö-
lemeye” zorlayan temel etken
revizyonda öne çıkacak en önemli çeşni nerek, Bolivya dağlarına çıkabilecek dev-
de bu. Özellikle 2002’den beri
“sos” olacak gibi görülüyor: Kemalizm’e rimci iradeyi gösterdiği için Che oldu.
Baykal liderliğinde izlediği “ar-
biraz Kürt sosu, yeni liberalizme sosyal Gandi olmak “popülist bir paye”, Che
kaik politikalar”la, militarist ve
sos, Diyanet İşleri’ne biraz Alevi sosu, olmak “devrimi bir romantizm” değil-
şovenist çizgiyle bırakın “sosyal
militarizme biraz demokrasi sosu… dir.
demokrat” olmayı, MHP’yle ara-
Bundan fazlası, verili CHP için hem im- Başa dönecek olursak:
sındaki ayrım çizgileri silikleş-
kansız, hem de Kılıçdaroğlu’nun “ufuk Yeni CHP ve Kılıçdaroğlu bunu kavra-
miş, AKP karşısında yeteneksiz
çizgisi”nde gözükmüyor. dığında CHP’de “devrimci, demokratik
ve statükoya sıkı sıkıya sarılmış,
Kılıçdaroğlu, kendisinin de oluşmasın- değişim” olur.
değişime kapalı ve sistem içi bir
da katkılı olduğu, “katı parti dokusu”nu Devrimci, demokratik değişim olursa
“siyasi iktidar alternatifi” olmak-
kırıp dökmeden, “çarşıya pirince gider- CHP, CHP olmaz!
tan çıkmış bir parti. Dolayısıyla
ken evdeki bulgurdan olmamak” için bir Hadi, hayırlısı
CHP’de değişimin “maksimum
tür “yumuşak dalga üzerinde ilerleme
sınırları”nı bu paradoksu aşma
siyaseti”ni tercih etmişe benziyor. “Es- 20 Aralık 2010
ihtiyacı belirleyecektir. Birgün, 5 Ocak 2011
kiyi koruma” ama “yeniyi de kazanma”
Kemalist ideolojik öncüllerle
5
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
 EZEN VE EZİLENİN
cileri utanacakları yerde seviyesi düşük
espriler yapmayı tercih ettiler.
Bütün bu durum bir yürüyüşe, iki
koli yumurtalı protestoya tahammül
ka hiçbir gerçekçiliği olmayan halkçılık
gibi yaklaşımlar oportünistçe kullanıla-
bilinir şeylerdir.
Yıllarca “devleti arkadan yöneten CHP

KAVGASI
edemeyen, çırpındıkça batan bir ikti-
darı teşhir ediyor. AKP arkasına aldığı
emperyalist güçlerin desteği ile devle-
tin yürütmesinde ciddi bir güç edindi.
Bu edindiği gücü aynı zamanda çeşitli
M. ULAŞ BAYRAKTAROĞLU devlet kurumlarını da ele geçirerek ka-
lıcılaştırmak istiyor. Tabii ki karşısında-
ki eski statükonun egemen gücünün
AKP arkasına aldığı emperyalist güçlerin desteği ile
siyasi partisinin –CHP’nin– de kendisine
devletin yürütmesinde ciddi bir güç edindi. Bu edindiği karşı boş durmadığını biliyor. Bu du-
gücü aynı zamanda çeşitli devlet kurumlarını da ele ruma karşı AKP eski statükonun imti-
geçirerek kalıcılaştırmak istiyor. Tabii ki karşısındaki yazlar tanıdığı alanlara yeni imtiyazlar
eski statükonun egemen gücünün siyasi partisinin dağıtıyor. Bu doğrultuda hükümetin
–CHP’nin– de kendisine karşı boş durmadığını biliyor. iktidara geliş sürecinde “YÖK karşıtlığı”
Bu duruma karşı AKP eski statükonun imtiyazlar bitmiştir.
tanıdığı alanlara yeni imtiyazlar dağıtıyor. Çünkü AKP YÖK’ü ele geçirmiştir ve
kendi rektörlerine eski imtiyazlarını da-
ğıtmıştır. Dolayısıyla bugün üniversite
anlayışı” şimdi iktidarı nispeten kay-
bedince “işçiye, öğrenciye, halka sahip
çıkıyorum” edebiyatı yapıyor. Bütün
bağımlılık ilişkilerinin sorumlusu kendi
değilmiş gibi “bağımsızlıkçı” bir portre
çizmeye çalışıyor. Fakat emperyaliz-
me karşı hiçbir somut politika ortaya
koyamıyor. CHP’nin NATO’ya ve Füze
kalkanına karşı ciddi bir karşı çıkışını
göremedik. Bütün bu çerçevenin orta-
ya çıkardığı sonuç CHP’nin halka ve bu
konu özelinde üniversite öğrencilerine
nesne olarak yaklaştığıdır. Ve bu kitle-
sel nesnelerin oligarşi içerisindeki kendi
egemenlik kavgası için kullanılabilir ol-
duğunu düşünmektedir.
CHP’nin böyle düşünmesi doğaldır.
Her iktidar mücadelesi veren odak, asli

G
ündemi geçtiğimiz haf-
talarda çoğunlukla Anka-
ra ve İstanbul’da gelişen
öğrenci eylemleri meşgul etti.
Bu eylemler, son zamanlarda
Avrupa’da binlerce öğrencinin
sokağa dökülmesi tarzında geli-
şen kitlesel eylemler değillerdi.
Bununla beraber bu eylemler
“çok ses getiren cinsten” küçük
grupların yaptığı “şiddet içeren”
eylemlerden de değildiler.
Eylemlerden biri, rektörler
ve başbakanın toplantı yaptığı
Dolmabahçe’ye yürüyüş ve talep-
lerini içeren bir dosya iletmek-
ten, diğeriyse AKP’li ve CHP’li
iki profesörün Siyasal Bilgiler
Fakültesi’nde protesto edilme-
sinden ibaretti. Ankara Üniver-
sitesi SBF’deki protesto gösteri-
sinde Burhan Kuzu’ya yumurta
da atılması karşılıklı tartışmaları
artıran bir faktör oldu. Bütün
bu gelişmelere benzer olaylar
daha evvelden de defalarca ol-
muştu fakat bu kadar gündem
olamıyorlardı. Neden geçtiğimiz
haftanın gündemi yürüyüş ey-
lemi ya da yumurtalı protesto
eylemi oldu? Polis, yalnızca yürü-
yüş yapan öğrencilere, gaz, cop,
tekme-tokat saldırdı ve birçok
öğrencinin yaralanmasına ve
doğmamış bir bebeğin ölümüne
sebep oldu. Doğal olarak burjuva
medyasında da bu konu haber
bültenlerinde yerini aldı.
AKP kuşku götürmez biçimde
gözün gördüğü bu polis terö-
rünü destekleyince tartışmalar
ve konu iyice gündeme oturdu.
Ayrıca hükümet birinci ağızdan
“eylem yapan üniversite öğren-
cilerinin arasında illegal örgüt
mensupları var, bunların hangi
partilerden hazırlanıp geldiklerini
biliyoruz, bu eylemlerin ideolojik
arka planı var” gibi yaklaşımları
dillendirince var olan tartışmalar
iyice arttı. Bütün bunlara rağ-
men kamuoyu baskısı sonucun-
da diğer hükümet temsilcilerinin
tersine Bülent Arınç polis terö-
rünü kısmen eleştirmek zorunda
kaldı. Polis terörüne tepki olarak
gelişen yumurtalı protesto ile il-
gili olarak, kimi hükümet temsil-
öğrencilerinin YÖK’e karşı çıkışı hükü-
metin işine gelmemektedir. Hüküme-
tin bugüne kadarki üniversitelerle ilgili
icraatlarını şöyle özetleyebiliriz: YÖK ay-
nen olduğu gibi kalmıştır, polis üniver-
sitelere daha çok gelmeye başlamıştır,
eşitsizlikler ve paralı eğitim artmıştır
ve bütün bunlara karşı çıkan üniversite
öğrencilerine karşı ciddi bir medya tah-
kimatı oluşturulmuştur.
Hükümet temsilcileri ya da men-
supları “sömürge valileri” gibi polis ve
koruma orduları ile halkın arasında do-
laşmakta ve kendilerine biat etmeyen-
leri yasadışı, terörist, gayrı meşru gibi
sıfatlarla nitelendirmektedirler. Bur-
han Kuzu örneğini inceleyecek olursak,
Kuzu Siyasal’a misafir bir “profesör”
gibi değil, işgalci bir “sömürge valisi”
gibi yüzlerce polisin eşliğinde gitmiştir.
Kuzu üniversite öğrencilerinin birkaç
gün evvel gözünü morartan, kafasını
kıran ve doğmamış bebeğin katili polis
terörünün sorumlusu olan hüküme-
tin mensubudur. Har(a)çları toplayan,
üniversiteye polisleri sokan, üniversite
mezunu işsizler ordusunun sorumlusu,
anadilde eğitim hakkını engelleyenin
vb. temsilcisi Burhan Kuzu SBF’ye hoş
gelmemiştir. Ve hoş da gitmemiştir.
SBF’de konferans verme arzusu pek
hoş karşılanmayan bir diğer profesör de
CHP’li idi. CHP’li Süheyl Batum da pro-
testoya uğrayınca üniversite öğrencile-
rine “faşist” diye hitap etmiştir. Daha
sonra bu söylemin CHP’nin son dönem
taktik manevrasına uygun olmadığı-
nı kavrayıp “öğrencilere faşist demek
istemediğini” belirtmiştir. Bu “faşist”
söylemini hükümet, CHP ve kimi liberal
yazarlar gelişigüzel kullanmaya başla-
dılar. Bu yüzden bu konuya bir açıklık
getirmek gerekiyor. Faşizm kapitalist
devlet tipinin siyasi bir biçimidir, bu
devlet biçimini egemen kılmak için faa-
liyet yürütenlere faşist denebilir…
Görüldüğü gibi eski statükonun tem-
silcisi CHP kendini yeni statükoya uy-
durmaya çalışırken, popülistçe altını
doldurmadan faşizm kavramını kullan-
maya çalışıyor. CHP’nin dayandığı İtti-
hat ve Terakki tarzı siyasetin tarihsel
evreleri göz önüne alındığında bu tarza
hiç yabancı olmadığı ortaya çıkacaktır.
Bunlar için yerine göre Osmanlıcılık,
Türkçülük, panislamizm, panturanizm
ve bütün bunlarla karışık adından baş-
ve tali güçlerle ilgili ittifak ya da çatışma
planları yapabilir. Benzer planları AKP
de “ülkede demokrasi istediklerini” be-
lirten sağ ya da sol tandanslı bir kısım
liberali kullanmaya çalışarak hayata ge-
çirmeye çalışabilir. Bu kişilerin en man-
tıklılarından biri olması beklenen Murat
Belge, Burhan Kuzu’nun 68 Devrimci
Gençlik hareketini karalayan sözleri-
ne şöyle destek vermektedir: “Burhan
Kuzu’nun sözlerinin haklılık payını tes-
lim etmek gerekir. 12 Mart öncesinde-
ki öğrenci hareketinin önemli bir bölü-
münün son analizde bir askeri darbeye
(“sol” bir karakter taşıyacağı umulan)
zemin hazırlama amacıyla davrandığı
inkar edilemez.” (Taraf, 12.12.2010)
Birincisi Murat Belge gençliği CHP
ve AKP gibi nesne olarak görmektedir.
İkincisi, bu kadar önemli bir belirleme
yaparken, belirlemelerini dönemsel ta-
rihin gerçekliği ışığında vermemektedir.
1968 kuşağından bahsedince, sosyalizm
ve devrim ideallerinin o yıllar için tüm
dünyada ciddi bir hegemonyasının ol-
duğunu belirtmek gerekmektedir. Baş-
ta Latin Amerika, Uzakdoğu, Ortadoğu
olmak üzere dünyanın dört bir yanından
gelen anti-emperyalist ve sosyalizm he-
defli mücadele deneyimleri, Türkiye’de
toplumun her kesimini azımsanmaya-
cak ölçüde etkilemekteydi. Böyle bir
ortamda devrimci fikirlerden etkilenen
asker sayısı da elbette artmıştır. Dar-
beyle sol (sosyalizme yakın) bir iktidarın
gelebileceğine inanan azınlık bir grubun
tersine DEV-GENÇ mantalitesi ve eyle-
mi kendi özgücüne ve halkına güvenen
bir dinamiğe sahip olduğunu, THKP,
THKO ve TKP-ML TİKKO gibi örgütlerin
filizlenmesine yolaçarak göstermiştir.
Ayrıca aynı dönemde Ordu’dan çıkan
askerler bu örgütlerin içinde, deva-
mında ve Doktor Hikmet Kıvılcımlı’nın
fikirlerini takip eden fraksiyonlarında
yer almışlardır. Bunların veya diğerleri-
nin arasında eski ya da yeni statükoyla
uzlaşanlar olabilir fakat istisnalar kai-
deyi bozmaz. Genelkurmay’dan darbe
beklemek başka bir şeydir, ordunun
bir kısmının devrimci sürece ve saflara
dahil olabileceğini düşünmek başka bir
şeydir. Aynı AKP’den demokrasi bekle-
menin başka bir şey, yegane devrimci
sınıf olan proletaryanın öncülüğünde
verilen bir mücadele ile demokrasinin
kazanabileceğini düşünmenin başka bir

6
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
şey olduğu gibi…
Murat Belge AKP’yi şu argümanlarla
savunmaktadır: “Tabii iş ‘AKP’yi alaşağı
etmek’le bitmeyecek. Bununla birlikte
AB hedefi, demokrasi vb. de alaşağı
edilip geleneksel rejimimizle yola de-
vam edeceğiz.” (10.12.2010) Bu gele-
neksel rejim ile mücadelenin bütün be-
delini Belge’nin hor gördüğü gençlerin
tarihsel olarak sahip çıktığı devrimci
gelenekler ödedi. Bu geleneklerle ko-
numlanan devrimciler asıldılar, katledil-
diler, işkencelerden geçirildiler, binlerce
yıl ceza aldılar, cezaevlerinde yattılar.
Halen de aynı türden muamelelere tabi
tutuluyorlar. Ve güçlerinin az ya da çok
olmasına bakmadan mücadelelerinde
ısrarcılar. Ne AKP’den, ne CHP’den ne
de AB ve ABD’den medet umuyorlar.
İşçi sınıfının, ezilenlerin ve halkların öz-
gücüne güveniyorlar. Bu tarzın başarıya
ulaşması konusunda farklı bir düşünce
varsa bu açıkça ifade edilmelidir. Sos-
yalist, bir yöntemle (yöntemler değişik
olabilir) sosyalizm için mücadele eden
kişiye denir. Bu noktada hatırlatmak-
ta yarar var: Emperyalist bir blok olan
AB’ye girme hevesi ise yalnızca patron-
lara ve yandaşlarına ait olabilir. Finans
kapitalin son global krizde kârına kâr
katması, işten çıkartmalar, işsizlik, sağ-
lık hizmetlerinin özelleştirilmesi… vb.
demokratik gelişmeler ise Allah böyle
bir demokrasiden hepimizi korusun. Bu
noktada “demokratik hakların kurucu-
su ve geliştiricisi” AKP’yi hata yapma-
sın diye Belge nasıl uyarıyor?: “Birileri
Kent Konseyi ve Eğitim Hakları Derneği Ortak Etkinliği İle
‘OĞLUNUZ ERDAL’ BELGESELİ ESKİŞEHİR’DEYDİ
E skişehir Kent Konseyi İnsan Hak-
ları ve Evrensel Değerler Çalışma
Grubu ile Eğitim Hakları Derneği dü-
zenlediği ortak bir etkinlikle ‘Oğlunuz
Erdal’ belgeselini izleyicilerle buluş-
yeni bir 27 Mayıs planlıyorsa, bunun özgürlük hareketi iki dinamik güçtür.
başarıya yaklaşması, her şeyden önce Bu güçlerden sosyalist hareket her ne
iktidarda olanların tutumuna bağlıdır. kadar bugün için cılız da olsa hızla güç-
Rakibiniz … sizi analiz etmiş, davranı- lenmekte, Kürt özgürlük hareketi ise
şınızın kalıbını çıkarmışsa, sizden kendi güçlü ve etkili bir dinamik olarak geliş-
istediği tepkileri, sonuçları ortaya çıka- mektedir. Egemenleri haklı olarak en
racak olayları, eylemleri devreye sokar.” çok rahatsız eden gelişme bu iki dev-
(11.12.2010) rimci dinamiğin stratejik birlikteliğidir.
Yukarıdaki alıntıda Belge “darbe” Çünkü egemenler böyle bir mücadele
uyarısı yapıyor ve bu bağlamda AKP’yi birlikteliğinin oligarşik ve emperyalizme
uyarıyor, oyuna gelme diyor. Sanki bu bağımlı yapının yarattığı statükoyu da-
ülkede darbeyi engelleyen temel güç ğıtacağını çok iyi bilmektedirler. Dolayı-
AKP hükümetiymiş kanısını yaratmaya sıyla her fırsatta AKP’yi kollamakla Bel-
çalışıyor. Yakın tarihimizde uluslararası ge mevcut ana kapitalist statükonun
kapitalizmin kendi dinamikleri dahilin- makyajlanmış halini savunmuş oluyor.
de Genelkurmay’ın iktidarını törpüleyen Bunu işçi sınıfı ve ezilenler üzerinde her
temel iki parametre vardır: Bunlardan tür terör uygulamasını hayata geçiren
biri emperyalizm diğeri ise tekelci bur- bir burjuva hükümetinin çoğunlukla uy-
Murat Belge AKP’yi şu argümanlarla savunmaktadır:
“Tabii iş ‘AKP’yi alaşağı etmek’le bitmeyecek. Bununla
birlikte AB hedefi, demokrasi vb. de alaşağı edilip
geleneksel rejimimizle yola devam edeceğiz.” Bu
geleneksel rejim ile mücadelenin bütün bedelini
Belge’nin hor gördüğü gençlerin tarihsel olarak sahip
çıktığı devrimci gelenekler ödedi. Bu geleneklerle
konumlanan devrimciler asıldılar, katledildiler,
işkencelerden geçirildiler, binlerce yıl ceza aldılar,
cezaevlerinde yattılar.
juvazinin çıkarlarıdır. Darbeye karşıt gulattığı bir polis terörü örneğini oyuna
olan, dolayısıyla antiemperyalist ve an- gelinmiş bir münferit olay olarak gös-
tikapitalist güçlerin memleket gene- termek vasıtasıyla yapmaya çalışıyor.
lindeki örgütlü hali sosyalistler ve Kürt Oligarşik diktatörlüğün omurgasının
turdu. Etkinliğe belgeselin yönetmeni
Tunç Erenkuş; müziklerini yapan Ayşe
Tütüncü ve Sıla Gerbağa da katıldı.
Tıp Fakültesi Prof. Dr. Necla Özdemir
Konferans Salonu’nda gerçekleştiril-
di.
Etkinlik 4 Ocak 2011 tarihinde saat  Programın açış konuşmasını Nuret-
17.30-20.30 saatleri arasında ESOGÜ tin Aldemir yaptı. Aldemir açış konuş-
masında özetle
şunları söyledi:
‘12 Eylül askeri
darbesinin üstün-
den 30 yıl geçti.
Geçen bu uzun
zaman bile 12
Eylül’ün etkilerini
silmeye yetme-
di. Pek çok parti
ve kurum 12 Ey-
lül hukuksuzluğu
ile barışık yaşı-
yor. Bu nedenle
işçiler-emekçiler,
yoksullar, gençler,
kadınlar, aydınlar,
ötekileştirilmiş
farklı kültürler, 12
Eylül’ün bıraktığı
acıları yaşamaya
devam ediyor.
12 Eylül 1980’de
darbeyi yapanlar 8
Ekim günü Necdet
Adalı’yı idam etti-
ler. Necdet Ada-
lı ilk siyasi idam
oldu. Adalı’nın
7
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
önemlice bir kısmını teşkil eden terör
unsurunu kamufle etmeye çalışıyor.
Halbuki kapitalist devlet insanın aklına,
ilk olarak şiddeti büyük işçi ve emekçi
yığınlar içinde bir avuç azınlığın şiddeti-
ni getiriyor. Ezen ve ezilenlerin ortasın-
da durup “ilkelerden” bahsetmek hangi
adalet anlayışına sığar?
Adalet ve ilke konularına gelince Bel-
ge fikirlerini yazdığı gazetede polisle iş-
birliği yapan (ve bunu da açıkça ifade
eden) “yazarlar” vasıtasıyla devrimci-
leri karalama kampanyaları yapıldığını
görmüyor mu? Hangi kutsal amaç bir
sosyalisti diğer sosyalistlere, ezilen Kürt
halkına, işçi sınıfına, gençlere, halkına
bu kadar yabancılaştırır anlamak müm-
kün değil. Belge’nin yorum yaparken
konu ettiği gençlerin sosyalist ve sağ-
lam bir iradeye sahip devrimci gençler
olduğunu bilecek tecrübeye sahip ol-
duğuna inanıyoruz. Devrimci gençleri
yargılamayı bırakıp anlamaya çalışırsa,
belki bugün hizmet ettiği tarafı sorgu-
lama imkanı bulacaktır.
Devrimci gençlerin iradesinin ve ener-
jisinin, her tür nesneleşmeyi kıracak ka-
dar büyük olduğunun kanıtları toplum-
sal mücadeleler tarihinde kuşkuya yer
bırakmayacak kadar çoktur. Devrimci
gençleri nesne olarak görenler tarihen
kendileri nesneleşmeye mahkûmdurlar.
Daha önce defalarca belirttiğimiz gibi
sosyalistler karşıt fikirlerle yine fikirleri
ile mücadele ederler. Burjuvazinin şid-
detine ve terörüne karşı ise savunma
hakkından daha meşru bir şey yoktur.
idamını, yeni idamlar izledi. Bunlar-
dan birisi de Erdal Eren’di. Darbeciler
idamlar konusunda ellerini çabuk tu-
tuyorlardı. İdamlarla 12 Eylül karanlı-
ğına direnenlere gözdağı verilmek is-
teniyordu. Erdal Eren’i 45 gün içinde
yargıladılar. Karar idamdı. İdam kara-
rı verenler kalem kırdılar. İsnat edilen
suç bir askerin öldürülmesiydi.
Askeri, Erdal Eren’in öldürdüğü-
ne dair hiçbir kanıt yoktu. Darbeciler
Erdal’ı asmakta kararlıydılar. Çünkü
askere karşı gelinemeyeceğini göster-
mek istiyorlardı. Erdal’ın çocuk yaşta
olması da onları durdurmadı.
 Dünya tarihine kara bir leke olarak
geçen 12 Eylül darbesini ve faillerini
unutmadık; unutturmayacağız. 12
Eylül’ü yaratanları, 12 Eylül hukuk-
suzluğu ile Türkiye toplumunu yöne-
tenleri, yönetmeye devam edenleri
bugün bir kez daha lanetliyoruz.’
  Açış konuşmasının ardından Ayşe
Tütüncü (piyano) ve Sıla Gerbağa
(basflüt) mini bir konser verdi. Kon-
serin ardından belgesel izlendi. Son-
rasında belgesel ve belgesele konu
olan toplumsal ortama ilişkin söyleşi
gerçekleştirildi. Etkinliğin sonunda
Ayşe Tütüncü, Sıla Gerbağa ve Tunç
Erenkuş’a ESOGÜ, Eskişehir Büyükşe-
hir Belediyesi adına sembolik arma-
ğanlar; Eskişehir Kent Konseyi adına
da günün anısına plaketler verildi.
 KRİZİN SEYR-Ü SEFERİ:
Bu “tarihsel harita” aynı zamanda
bize 1914-1944 ve 1974-2000 dönemi
arasındaki “yapısal kriz” olarak nitelen-
mesi gereken aralıklara işaret ediyor.
Obama’nın, “Gerçek şu; bu resesyondan
tamamen çıkmamız birkaç yıl sürecek.
Resesyonda işlerini kaybeden 8 milyon
işsize iş bulmak zaman alacak,” demek

ABD’DEN AB’YE...
Diğer bir deyişle rapor, küresel kriz
mali bir krizle sona ererken, kriz yöne-
tim modelinin de tükendiğini haber ve-
riyor. Aynı dönemde, tam da Fernand
Braudel’in yaklaşık 45 yıl önce öngördü-
TEMEL DEMİRER ğü gibi, finansallaşmayla birlikte bir he-
gemonya döngüsü sona eriyor ve yeni
Küresel krizin salladığı coğrafyaların başını ABD hegemonya adaylarının yükselmesine
çekiyorsa, ikinci sırada AB alanı var. Orada da sıkıntılı tanık oluyoruz.
ülkeler İrlanda ve Güney Avrupa ülkeleri. Yani “Yeni bir dönem” kapımızı çalıyor;
Yunanistan, Portekiz, İspanya, Güney Kıbrıs... Doğu onların bundan kuşkusu yok; bizim de
Avrupa ülkeleri de sallandı tabii, ama bugünlerde olmasın, olmamalı da!
güncel değiller. Bu listeye, yakında Belçika da Küresel krizin salladığı coğrafyaların
başını ABD çekiyorsa, ikinci sırada AB
eklenebilir. Hatta sallananların arasına İtalya da
alanı var. Orada da sıkıntılı ülkeler İrlan-
katılırsa sürpriz sayılmayacak... da ve Güney Avrupa ülkeleri. Yani Yu-
nanistan, Portekiz, İspanya, Güney Kıb-
“Dünyayı değiştirmek isteyen, rıs... Doğu Avrupa ülkeleri de sallandı
önce onu doğru anlayabilmelidir.”[1] tabii, ama bugünlerde güncel değiller.
zorunda kaldığı koordinatlarda; Kali-
forniya Valisi A. Schwarzenegger para
kalmadığı için çalışanlara ücretsiz izin
verirken; ABD Hazine Bakanı Timothy
Geithner de, dünyanın geçmişte olduğu
gibi ABD’ye bel bağlamaması gerektiği-
ni açıklıyor…
Stephen M. Walt de ekliyor: “Geçmiş-
te diğer ülkeler Amerika’nın becerisine
özenirken, son yıllardaki başarısızlıkları-
mız nedeniyle dünyanın gözündeki cazi-
bemizi kaybetttik…”[5]
Ayrıca Nobel Ekonomi Ödülü sahibi
Prof. Paul Krugman ise, ABD’li yetki-
lilerin ekonomideki toparlanmayı “ol-
duğundan daha iyi gösterdiğini” öne
sürüp, politikacılara yönelik zehir zem-
berek açıklamalar yaparak, “Yaşan-
makta olan şeyin iyileşmeyle uzaktan

“K
üreselleşme” veya
neo-liberal saldırgan-
lık ulaştığı koordi-
natlarda karaya oturmakla kal-
mayıp, III. Büyük Bunalımı da
tetikledi.
Sürdürülemez kapitalizmin
yapısal soru(n)ları “finansal”
düzlemde boy verirken, bu da
bugünde bir borç krizi formuna
rücu etti.
Ancak formel açıdan hangi
tür(ev)de olursa olsun kapita-
lizmin sürdürülemezliğinden ve
bunun yapısal verisi olarak de-
rinleşerek yaygınlaşan III. Büyük
Bunalım’dan başka bir şey değil-
dir.
Kolay mı? AB’yi göklere çıkar-
tan bir liberal “solcu”nun bile
“Yeni bir mali kriz kapıda”[2]
demek zorunda kaldığı bir
güzergâhta ilerliyoruz…
Uluslararası Para Fonu’nun
(IMF) 2011 tahminlerini içeren
görünüm raporuna da yansıyan
“bıçak sırtı dengede kafaların
karışık olduğu”[3] artık bir “sır”
değilken; IMF’nin raporu, dünya
ekonomisinin 2011 yılında, daha
önce öngörülenden daha fazla
yavaşlayacağını söylüyor. IMF’ye
göre gelişmiş ülkelerin kamu
borçlarının yükü ve bunları yö-
netmeye yönelik politikaların et-
kileri ekonomik toparlanma üze-
rinde olumsuz etki yapıyor!
Kapitalist dünyada karamsar-
lık artarken; ‘Batan Piyasalar’[4]
başlıklı yapıtında E. Ahmet To-
nak, krizi “XXI. Yüzyılın İlk Buhra-
nı” diye niteleyip, bir altüst oluş
dönemine doğru ilerlenildiğinin,
kapitalizmin “konjonktürel”den
çok “yapısal” soru(n)larının öne
çıktığının altını özenle çiziyor.
‘Standard Chartered’ (SC)
bankasının hazırlattığı ‘Süper-
Döngü Raporu/ Super-Cycle Re-
port’ başlıklı rapora göre birin-
cisi 1870-1913, ikincisi 1945-73
olmak üzere, bu kez 2000’de
başlamış olan üçüncü “süper-
döngü”yü yaşıyoruz.
Bu listeye, yakında Belçika da eklenebi-
lir. Hatta sallananların arasına İtalya da
katılırsa sürpriz sayılmayacak...
ABD FASLI
Sermayenin yeni(den) yapılanma ara-
yışı, büyük bir alt üst oluşu; dolayısıyla
da krizin tehdit ile imkânlarını devreye
sokarken; “ileri” ile “geri” arasındaki
eşitsiz birleşik kapışma derinleşerek
yaygınlaşıyor.
Örneğin ABD, Japonya, Almanya ve
İngiltere’nin dünya ekonomisi içindeki
yeri giderek küçülürken, ABD resesyon-
la boğuşuyor.
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) ve-
rilerine göre, ABD’nin dünya ekonomi-
sindeki payı, satın alma gücü paritesine
göre gayri safi yurtiçi hâsıla (SGP-GSYH)
bazında, 1980’de yüzde 24.585 iken,
2011 yılında yüzde 19.884’e, 2015’de
ise yüzde 18.4’ün altına inecek.
Bu noktada Mahfi Eğilmez, “FED
bugün Keynesyen uygulamanın
1930’lardaki gibi işe yaramayacağını
düşünemiyor mu?” sorusunu dillendir-
mekte haklıdır.
Gerçekten de ABD Başkanı Barack
yakından ilgisi yok,” diyor.
Gerçek rakamların inkâr edildiğine
dikkat çeken Krugman, ABD Hazine Ba-
kanı Geithner ya da Bernanke’nin iddia
ettiği gibi iyileşme yolunda ilerlenmedi-
ğine dikkat çekiyor.
İş bununla da sınırlı değil! New York
Üniversitesi Ekonomi Profesörü Nouriel
Roubini de, ABD konut piyasasının çift
dip sürecinde bulunduğunu ve mora-
toryuma sürüklendiğini belirtiyor!
Dahası, kamu borçları hızla artıyor.
Merkezi yönetim net borcu 2007 yılında
GSYİH’nin yüzde 42’sindeyken şu anda
yüzde 65’in üzerinde. IMF tahminleri
2012 yılında bu oranın yüzde 80’lere
yaklaşacağını gösteriyor.
Buna eyalet ve yerel yönetim borçları
dahil değil. Dolayısıyla, mali genişleme-
nin daralmasını konuşması gerekirken,
Amerikan hükümeti işsizliği düşürmek
için ilave genişlemeyi konuşmak zorun-
da kalıyor.
“Kısacası ABD’de işler iyi değil. AB üye
ülkelerinin iflası olasılığının konuşuldu-
ğu bugünlerde dünyanın dikkati Avrupa
üzerinde olmasa hep ABD’yi konuşuyor
olacaktık,”[6] diyor Murat Yülek…
ABD’de 6 banka daha kapanıp; krizde
‘Yeşil Kart’ başvurusunda patlama ya-
şanırken…
Harvey Blatt’ın, “Zengin, şişman,
mutsuz ve çevresel açıdan aptal”[7]
diye nitelediği ABD; “Sağlık sistemi re-
formunun sosyalizm sayılması, küresel
ultra liberalizm, McCarthy’cilik dahası
Klu Klux Klan’ın karanlık dönemlerine
hasret ‘Çaycıların’ ustaca uyguladıkları
popülizmin”[8] girdabında debeleni-
yor…
Shankar Vedantam’ın, “ABD’de sağ
solun şeytan olduğundan, sol da sağın
gerizekâlı olduğundan emin,”[9] diye
betimlediği dizaynda “Siyasi sistemde
genel bir sağa kayış, giderek artan bir
parçalanma eğilimini de beraberinde
getiriyor.”[10]
“Ekonomik kriz, yüksek işsizlik işçi sı-
nıfını, orta sınıfları korkutuyor, güven-
sizlik duygusunu körüklüyor. Bu kesim-
ler ABD’nin ihracat gücünün, teknolojik
üstünlüğünün, uluslararası alandaki ra-
kipsiz konumunun meyvelerini yedikleri
zamanları, kısacası ABD hegemonyasını
özlüyorlar.
Bu, ABD’li çokuluslu şirketler açısın-

8
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
dan, gelişmekte olan piyasalara kolayca
girip çıkabildikleri, ‘ekonomik tetikçile-
rin’ yeni iş alanları açtığı, hükümetleri
değiştirebildiği bir ‘asr-ı saadet’ dö-
nemiydi. Şimdi Çin, Hindistan, Rusya,
Brezilya gibi ülkeler yükseliyor, ABD’nin
nüfuz alanlarına (‘yenisömürgecilik’
coğrafyalarına) giriyorlar; madenleri,
değerli mineralleri, gıda enerji havzala-
rının denetimini ele geçirmeye, hükü-
metleri etkilemeye başlıyorlar. Böylece
hem ABD işçi sınıfının ve orta sınıfının
refahının altın çağını hem de çokuluslu
şirketlerin ‘asr-ı saadeti’nin bittiğini ha-
ber veriyorlar.
Artık kendi işçi sınıfının, orta sınıfın
refah kaybını ülke içi kaynaklarıyla telafi
edemeyen ABD egemen sınıfları açısın-
dan, Cecil Rhodes’ın ‘devrim istemiyor-
sanız emperyalizme katlanacaksınız’
sözleri gerçeklik kazanıyor. Simgesel bir
hareketle Churchill’in büstünü Beyaz
Saray’dan çıkaran Obama’yı, İngilizlerin
de yardımıyla, bu eksenden eleştirme-
ye başlamak, büyük sermayenin arzula-
rıyla alt sınıfların korkuları arasında bir
köprü kurmaya olanak sağlıyor. Tam
dış piyasalara, doğal kaynaklara, nüfuz
alanlarına gereksinim artarken, ‘sömür-
geciliğe karşı’, ‘ABD liderliğini tasfiye et-
meye kararlı’ bir başkan olabilir mi?
Obama antisömürgeci filan değil.
Ama bu söylemin, siyaseti daha milita-
rist bir yöne çekmeye ve emperyal ma-
ceralar için gerekli kamuoyu desteğini,
insan malzemesini oluşturmaya hizmet
edeceği de bir gerçek. Böyle bakınca,
ABD’nin Ortadoğu’daki hareket alanını
kısıtlayan İran’ın etkisinin kaldırılması-
nın önemi, hem stratejik bölgeleri de-
netim altında tutmak hem de ABD’nin
askerî gücüne güveni restore etmek
açısından artıyor.”[11]
Bu tablo da “Yeni savaş senaryosu”nun
da zeminini oluşturuyor!
Nasıl mı?
İşsizlik, yoksullaşma, ev piyasalarının
krizi, kredi piyasalarındaki tıkanıklık-
lar, giderek daha sık vurgulanan talep
yetersizliği sorunu ABD ekonomisinin
canlandırılmasını gerektiriyorken; ‘The
Washington Post’ yazarı, Obama’nın
ekonomik büyümeyi canlandıracak güç-
leri harekete geçiremezse 2012 seçim-
lerini kazanamayacağını vurguladıktan
sonra, iki olasılığı değerlendiriyor.
Birincisi iş döngüsü (business cycle)
kendiliğinden toparlanma aşamasına
geçer. Ancak bu olasılık çok düşük…
“Peki ekonomiyi başka ne canlandıra-
bilir?” diye soran yazar; soruyu, “Bunun
cevabı çok açık ama sonuçları da bir o
kadar korkutucu” diyerek cevaplandırı-
yor ve devam ediyor: “Geçen sefer eko-
nomik krizi nihayet ne sonlandırdı? II.
Dünya Savaşı…”[12]
AB FASLI
ABD faslı böyleyken; AB de bundan
farklı değil!
Avro’nun ve bir ekonomik blok ola-
rak AB’nin geleceğinin, siyasi yönetişim
sorunları giderek derinleşirken ekliyor
Uğur Gürses: “2010, herhâlde tarihe
‘Avrupa krizinin başladığı yıl’ olarak ge-
çecek. Zira İrlanda krizinin çözümünde-
ki yol haritası gösteriyor ki; kriz içinde
kriz yaşanıyor. Zaman kayıpları, iç çekiş-
meler, pazarlıklar, iç politika hesapları;
Artık kendi işçi sınıfının, orta sınıfın refah kaybını ülke
içi kaynaklarıyla telafi edemeyen ABD egemen sınıfları
açısından, Cecil Rhodes’ın ‘devrim istemiyorsanız
emperyalizme katlanacaksınız’ sözleri gerçeklik
kazanıyor. Simgesel bir hareketle Churchill’in büstünü
Beyaz Saray’dan çıkaran Obama’yı, İngilizlerin de
yardımıyla, bu eksenden eleştirmeye başlamak, büyük
sermayenin arzularıyla alt sınıfların korkuları arasında
bir köprü kurmaya olanak sağlıyor.
oysa kriz, değişimin de ağlarını örüyor.
Yunanistan krizini hafifleten süreç,
AB ve IMF ortaklığında bir fon oluştu-
rulmasıyla, bazı üye ülkelerin krize aday
olmaları hâlinde bu fonun önemli bir
sigorta olduğu anlatılarak başlamıştı.
Yılın ilk yarısında, PIGS olarak adlandı-
rılan Portekiz, İrlanda, Yunanistan ve
İspanya krize aday ülkelerdi.
O gün de, bugün de, krize giren ya da
yakın aday olan ülkelerle birlikte ortaya
dökülen ‘kriz matematiği’ gösteriyor ki;
krizle çalkalanan ülkelerin ya da banka-
larının kayda değer borçları var, alacak-
lısı da AB’nin iki ‘amiral gemisi’ Alman
ve Fransız bankaları! Krizdeki borçlu
‘yanıyor’ da alacaklı ‘yanmıyor’ mu?”
Aynı konuda “Dubai’nin sorunu dünya
çapında bir mesele olabilir mi?” sorusu-
nu, “Bence olabilir çünkü Dubai’ye borç
verenler arasında Batı’nın önde gelen
ve krizden yeni çıkmakta olan banka-
ları var,” yanıtını veriyor Servet Yıldırım
da…
AB’NİN (ZAVALLI) DURUMU
Kim ne derse desin; “2010 başında
küresel ekonominin meselesi Yunanis-
tan krizi dolayısıyla “Ne olacak bu AB
ekonomileri?” meselesiydi. 2011 ba-
şında ise bu kez merkezi AB ülkelerinin
bankacılık sistemleri tartışmanın oda-
ğındadır. Soru yine aynıdır.”[13]
“İyi de şimdi ne olacak” mı?
Ulaşılan koordinatlarda AB yetkilileri
birbiri ardına düzenledikleri toplantı-
larda Avro Bölgesi’ni krizden kurtara-
bilmenin yollarını arıyorken; ya da AB-
IMF’nin İrlanda’ya yönelik 85 milyar
avroluk yardım paketine rağmen piya-
salar düzelmiyor. Borsalardaki kayıp ar-
tıyor, avro kendine gelemiyorken; “Asıl
sual İrlanda’ya ne olacağı değil, durumu
İrlanda’dan pek farklı olmayan Portekiz
ve İspanya’ya ne olacağı, Avrupa’da do-
minoların nereye kadar düşmeye de-
vam edeceğidir.”[14]
İstatistikler, Yunanistan’dan başla-
yan, İrlanda ile devam eden borç ve iflas
sarmalının, Portekiz, İspanya ve İtalya’yı
içine alarak genişleyeceğine işaret edi-
yor.
Alman basınındaki analizlerde
İspanya’nın Aralık 2010 sonuna kadar
9 milyar, 2011 yılı içindeyse 90 milyar
avro ödemede bulunması gerektiği ifa-
de ediliyor. AB Komisyonuna göre 2010
sonu itibariyle İspanya’nın bütçe açığı
yüzde 9.3. Ve asıl kırılma İspanya’nın
iflasıyla yaşanacak gibi görünüyor. Yani,
AB hızla duvara toslamak üzere ilerli-
yor.
‘Die Zeit’ gazetesine avro ile ilgili bir
değerlendirme kaleme alan Oxford Üni-
versitesi ‘Avrupa Araştırmaları Enstitü-
sü’ yöneticisi Prof. Timothy Garton Ash,
İspanya’nın iflası durumunda AB için
“olmak ya da olmamak” noktasına ge-
lineceğinin altını çiziyorken; piyasalarda
Yunanistan ve İrlanda’dan sonra Kıbrıs
Rum Kesimi’nin derin krize gireceği en-
dişesi kök salıyor…
Yine Uğur Gürses’in, “AB’deki kırılma
hızla devam edecek” diye betimlediği
güzergâhta AB’nin “kurtarma pake-
ti” sonrasında birçok Avrupa ülkesine
sıkı tasarruf programları dayatıldı. Bu
programların en önemli ayaklarını, sos-
yal güvenlik çerçevelerinin kırılması ve
emek piyasalarının “esnekleştirilmesi”
oluşturuyor. Yine paralel izlenen diğer
bir politik hedef ise, Avro’nun istikra-
rını sağlamak, Avrupa para birliğine
giriş kurallarını belirlemek için karar-
laştırılan Avrupa İstikrar ve Büyüme
Sözleşmesi’nin ilkelerinin sertleştirilme-
sidir.
Bu sözleşme, Avro’ya katılan ülkeler-
den elde ettikleri vergiler kadar har-
cama yapmalarını öngören dengeli bir
devlet bütçesi talep ediyor. Ekonominin
dalgalı olduğu dönemlerde bile dev-
letlerin gayri safi yurtiçi hasılasının en
fazla yüzde üçü oranında borçlanmasını
ve tüm borçlarının bu hasılanın yüzde
60’ını geçmemesini ön görüyor. Şu ana
kadar Avrupa Komisyonu, bu kuralların
çiğnenmesi hâlinde yaptırımlar önere-
biliyor, ama ceza veremiyordu. Şu ana
kadar bakanlar konseyi üçte iki çoğun-
lukla karar verebiliyordu.
Özellikle Fransa veya Almanya, bu
ilkeleri çiğnemeleri hâlinde, kolaylıkla
bakanlar konseyinde aleyhlerinde sert
kararlar alınmasını engelleyebiliyorlardı.
Şimdi bu durum değiştiriliyor. Cezalan-
dırma otomatik bir işleyişe bağlanıyor.
Hatta Almanya daha da ileri giderek,
fazla borçlu ülkelere Avrupa Birliği des-
tek fonlarından para aktarılmamasını
öneriyor. Bu şekilde AB içerisinde şim-
diden şekillenmiş olan sosyal parçalan-
mayı derinleştiriyor.
Gerçekten de kapsamlı “kemer
sıkmalar”la halkın refah düzeyine yöne-
lik saldırıların, Yunanistan ve İrlanda’dan
sonra Portekiz, İspanya, İtalya gibi eko-
nomileri çok daha büyük ülkelere doğru
yayılması bekleniyor. AB’nin merkez ül-
kelerinden biri olarak bilinen Belçika’nın
adı da, hiç beklenmedik bir biçimde
bu ülkelerle birlikte anılmaya başladı;
Immanuel Wallerstein’ın, “Avrupa, bu-
laşıcılığına rağmen Atina’nın yarattığı
ekonomik sorunu çok zorlanmadan çö-
zebilir. Fakat bölünme tehlikesi altında-
ki Belçika’nın krizi, kolayca tüm kıtanın
krizi hâline gelebilir,”[15] uyarıları eşli-
ğinde…
Tüm bu saldırının arkasında, sözde pi-
yasaların ve genelde kapitalizmin kendi
kendine dengeye geleceğine, istikrar ve
refah sağlayacağına ilişkin, fiilen bir kez
daha iflas etmiş 300 yıllık bir ideoloji ya-
tıyor. Böylece içinde bulunduğumuz du-
rum bir taraftan, “Yangını söndürmek
için, bizzat yangını çıkaran kundakçıyı
yardıma çağırmaya benziyor” öbür ta-
raftan da “kendi kuyruğunu yiyerek ya-
şamaya çalışan bir yılana”.[16]
Özetle AB istatistik kurumu
Eurostat’ın verilerine göre Avro
Bölgesi’nde işsizlik rakamları ciddi şe-
kilde tehdit oluşturmaya başlamışken;
oranlar 1998’in Temmuz’undan beri
görülenlerin en yükseği olarak kayde-
dildi. Veriler ışığında bakıldığında Avro
Bölgesi’nde işsiz sayısı 80 bin artarak
15 milyon 950 bine; 27 üyeli AB gene-
linde ise 84 bin artarak 23 milyon 150
bine çıktı.
Ayrıca da Jill Treanor, “Hisseler, ev
fiyatları düşecek ve bankalar tekrar
kurtarılmak zorunda kalınacak,”[17]
derken; ‘Ernest &Young’ın raporuna
göre ise Avro Bölgesi’nde krizden kay-
naklanan durgunluk 2015 yılına kadar
sürecek.
BORÇ KRİZİ(’NİN BOYUTLARI VE
SONUÇLARI)
AB’de İrlanda’dan sonra Hollanda ve
Fransa’nın borç batağına saplanmasın-
dan korkuluyorken; ‘The Financial Ti-
mes Deutschland’ gazetesi, “Avro Böl-
gesi ülkelerinin çoğunun, AB’nin beşinci
büyük ekonomisi İspanya’yı korumak
için Yunanistan ve İrlanda’dan sonra
Portekiz’in de Avrupa kurtarma fonuna
finansal kurtarma başvurusunda bu-
lunması için baskı yaptığını” yazarak,

9
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
“Portekiz fonu kullanırsa bu İspanya
için iyi olacak, çünkü İspanya Portekiz’in
durumundan ağır şekilde etkilenecek”
dedi.
AB bankalarına 300 milyar dolar bor-
cu olan Yunanistan’ın kurtarılması için
148 milyar dolar (110 milyar Avro) sağ-
lanmıştı. Öyle ki, Yunanistan krizinin
ana teması kamu borçluluğu idi. Ban-
kalarının aşırı kaldıraçlı borçları söz ko-
nusu değildi. Tam altı ay geçtikten son-
ra bugünlerde alevlenen İrlanda’nın ise
AB bankalarına 509 milyar dolar borcu
var. Oysa İrlanda için tasarlanan kurtar-
ma kredisi 88 milyar dolar (67.5 milyar
Avro). Bu borç tablosuyla, bugün tasar-
lanandan çok daha fazla bir kurtarma
fonuna ihtiyaç duyulacağı da açık.
Avrupa ülkeleri, birbiri arkasından
borç krizleri içine giriyorlar ve öteki bor-
cu yüksek ülkeler tarafından ek borç-
larla “kurtarılıyorlar”. Önce Yunanistan,
daha sonra İrlanda, Portekiz ve İspan-
ya…
Gayrisafi Yurtiçi Hasılası’na (GSYH)
oranla Avrupa’nın en borçlu ülkesi olan
İrlanda’nın borç toplamı, GSYH’sinin
11 katı, yüzde 1100’üdür. Şampiyo-
nun arkasından İngiltere (yüzde 400)
ve Hollanda (yüzde 317) gelmektedir.
Dünyanın en borçlu dördüncü ülkesi,
Hong-Kong (yüzde 300), Uzakdoğulu-
dur. İlk dört ülkeyi, Belçika (yüzde 272),
Portekiz (yüzde 241), İsviçre (yüzde
228), Avusturya (yüzde 221), İsveç
(yüzde 201) ve Fransa (yüzde 200) iz-
lemektedir.
Milli gelirlere (GSYH’lere) oranla dış
borcu en yüksek olan on ülkenin, dış
borçlarının toplam tutarı, 24.3 trilyon
dolardır. Dış Borç/GSYH oranı yüzde 95
olduğu ve kendi parasıyla borçlanabil-
mesi nedeniyle ödeme güçlüğü içinde
bulunmadığı için yukarıdaki sıralamaya
alınmamış olan ABD, dış borç toplam
tutarında ilk sıradadır; dış borç toplamı,
tek başına 13.9 trilyon dolardır.
Nicholas Veron’un, “Avrupa ban-
kalarının kırılganlığını saklamak da
imkânsızlaştı,”[18] dediği tabloda ‘Raif-
feisen Bank International’ın araştırması
da, Doğu Avrupa endişelerinin yeniden
gündeme geleceğine işaret ediyor.
Araştırmaya göre Doğu Avrupa ban-
kacılık sektöründe batık krediler üçün-
cü çeyrekte yüzde 8 artarak 306 milyon
Avro’ya ulaştı. Özellikle Macaristan ve
Çek Cumhuriyeti’ndeki yüksek komis-
yon ücretleri batıkları büyüttü. Özellikle
Bulgaristan ve Macaristan’ı önümüzdeki
dönemde batık kredi sorunu bekliyor.
Tam da bu koordinatlarda “AB’deki
‘hastaların’ yüklü borcu var 2011 zor
geçer. Borç krizine giren her ülkeye yar-
dım paketi ve kemer sıkma reçetesini
uygulayan AB’nin bu yaklaşımının ya-
rardan çok zarar getireceği tartışılıyor.
2011’in de yüklü borç geri ödemeleri
yüzünden zorlu geçmesi bekleniyor,”
diyor Melis Şenerdem…
Özetle Yunanistan krizinin kurtarma
paketiyle ‘soğutulmasından’ tam altı ay
sonra ortaya çıkan İrlanda krizinde; AB
ülkelerinin bir bölümünde değişen siya-
sal tablo, daha milliyetçi ve ırkçı tonlara
yöneliyor. Bu durum, krizi yönetmede
de, çözüm yollarında da daha fazla ay-
rışma ve kutuplaşma getiriyor. AB’deki
kriz, giderek krizin yönetilmesi ile ilgili
AVRO’NUN
GELECEK(SİZLİĞ)İ
Avro’nun durumuna ilişkin olarak
‘The Economist, “Avro için çöküş”[19]
olasılığından söz edip; Metin Ercan,
“AB’deki batıklar sonrası ‘Ekonomik
ve Para Birliği’ (Economic and Mone-
tary Union - EMU), zayıf ülkeleri ata-
rak küçülebilir veya Almanya para bi-
rimine geçebilir,” derken; “Avro’nun
Geleceği Kaldı mı?” sorusunu da
“Avro tam anlamıyla ‘çürümeye terk
edilen’ bir para birimi” diye yanıtlıyor
Uğur Gürses…
Almanya Merkez Bankası
Bundesbank’ın Başkanı Axel Weber,
Gerçekten de kapsamlı “kemer sıkmalar”la halkın refah “Borç krizi AB’yi çökertmez”; ‘Avrupa
düzeyine yönelik saldırıların, Yunanistan ve İrlanda’dan Finansal İstikrar Fonu’ Başkanı Klaus
sonra Portekiz, İspanya, İtalya gibi ekonomileri çok Regling de, “Avro değerini kaybetse
daha büyük ülkelere doğru yayılması bekleniyor. AB’nin de Avro Bölgesi’ndeki zayıf üyelerin
merkez ülkelerinden biri olarak bilinen Belçika’nın adı sorunları bölgeyi tehlikeye sokmu-
da, hiç beklenmedik bir biçimde bu ülkelerle birlikte yor. Sıfır tehlike var. Hiç bir ülke ken-
anılmaya başladı; Immanuel Wallerstein’ın, “Avrupa, di iradesiyle Avro’yu terk etmeyecek.
bulaşıcılığına rağmen Atina’nın yarattığı ekonomik sorunu Zayıf ülkeler için olduğu kadar güçlü
çok zorlanmadan çözebilir. Fakat bölünme tehlikesi altındaki ülkeler için de bu ekonomik intihar
Belçika’nın krizi, kolayca tüm kıtanın krizi hâline gelebilir,” olur. Siyasi olarak Avrupa Avro’suz
uyarıları eşliğinde… sadece değerinin yarısına sahip
olur,” deseler de; kimsenin şüphesi
olmasın; Mahfi Eğilmez’in ifadesiyle,
bir krize dönüşüyor. Nihai olarak siyasal tüm dünya ölçeğinde sertleşeceğini “Tabure sallanıyor”!
birlik hedefleyen ana temel, ekonomik kolaylıkla söyleyebiliriz. Nihayet AB’ye 2004 yılında katılan
birlik çatırdıyor. “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geç- Baltık ülkesi Estonya, 1 Ocak 2011’de
sinler” sloganı şimdi bir de, “halkın Avro Bölgesinin 17. üyesi olacakken;
NİHAYET! sırtına yıksınlar” saptamasını eklemek Tallinn’deki ‘Manior Business Scho-
ABD’den AB’ye kriz, sürdürülemez gerekiyor. ol’ profesörlerinden Andres Arrak’ın
kapitalizmin ne kadar akıl dışı ve insana Bu saldırgan politikalar gündeme “Düğüne davet edildik, vardığımızda
düşman bir ekonomik model olduğunu gelirken, emekçi sınıflar, öğrenciler cenaze töreniyle karşılaştık” şeklinde
bir kez daha sergiledi. de “hayır” diyerek sokaklara dökülme- yorumuyla durumu net biçimde tarif
IMF Başkanı Dominique Strauss- ye başladılar. İspanya ve Portekiz’de, ederken; Avro’ya geçişe karşı birçok
Kahn, küresel krizin dünya genelinde 30 Yunanistan’da genel grevlerin yanı kampanyanın düzenlendiği ülkede
milyon kişiyi bulan istihdam kaybına yol sıra tüm Avrupa çapında ama özellik- muhalefet “Titanik’e son bilete ha-
açtığını, bu sayının önümüzdeki yıllarda le İngiltere, İtalya, Yunanistan’da ve yır” sloganını kullanıyor!
400 milyona ulaşabileceğini söyledi. Türkiye’de öğrenciler direnişlerde bü-
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve- yük bir özveriyle ön safta yer aldılar,
rilerine göre, küresel bazda 210 milyon coplandılar, gazlandılar, hastanelik Cumhuriyet Bilim Teknoloji, Yıl:24, No:1218,
işsiz bulunurken, gelecek 10 yıl içerisin- oldular, ama toplumun geri kalanının 23 Temmuz 2010, s.10-11.
de yaklaşık 440 milyon gencin istihdam sempatisini, desteğini aldılar… [8] Hüseyin Baş, “ABD ‘Ara Seçimleri’
piyasasına katılması bekleniyor. Nihayet kapitalizmin sürdürülemezli- Ardından...”, Cumhuriyet, 8 Kasım 2010,
Avrupa’da yoksulluk artıyor. Belçika ğinin yapısal verisi olarak derinleşerek s.10.
ve Hollanda’da veriler, yardımla yaşa- yaygınlaşan III. Büyük Bunalım koşul- [9] Shankar Vedantam, “Amerika Saç
Saça Baş Başa”, Slate, 6 Ekim 2010.
yanların on binleri bulduğunu gösterir- larında Onlar hepimize, herkese; Orhan
[10] Ergin Yıldızoğlu, “Sağa Doğru Kayar-
ken Romanya’da bir TV çalışanı parla- Veli’nin, “Heeey/ Ne duruyorsun be, at ken Parçalanmak…”, Cumhuriyet, 8 Kasım
mento balkonundan atladı. kendini denize:/ Geride bekliyenin var- 2010, s.13.
Faturalarını ödeyemeyen ailelere de mış, aldırma;/ Görmüyor musun, her [11] Ergin Yıldızoğlu, “Seçimlerden Sonra
2002’de çıkarılan bir kanunla şirketler yanda hürriyet;/ Yelken ol, kürek ol, dü- Savaş mı Var?”, Cumhuriyet, 1 Kasım 2010,
örneğinde olduğu gibi iflas etme hak- men ol, balık ol, su ol;/ Git gidebildiğin s.13.
kının tanındığı Belçika’da iflas eden aile yere...” diye haykıran dizelerini anım- [12] Ergin Yıldızoğlu, “Seçimlerden Sonra
sayısı, 2010 yılının aynı dönemine göre sattılar… Savaş mı Var? -; II”, Cumhuriyet, 3 Kasım
2010 yılının 11 ayında yüzde 24 arttı ve 2010, s.4.
1 Ocak 2011 17:58:46, Ankara. [13] Güven Sak, “Vaziyet, Bildiğiniz Gibi
86 bin 502’ye ulaştı.
Değil, Daha Tehlikeli”, Radikal, 21 Aralık
Ülkede faturalarını ödemekte zorlan- 2010, s.21.
dığı için iflas başvurusu öncesinde sos- NOTLAR
[1] Milovan Cilas. [14] Metin Münir, “İrlanda: Zenginli-
yal yardım kuruluşlarından destek tale- ğin Başa Vurması”, Milliyet, 2 Aralık 2010,
[2] Ahmet İnsel, “Yeni Bir Mali Kriz Kapı-
binde bulunanların sayısı da hızla arttı. da”, Radikal, 9 Kasım 2010, s.8. s.10.
10.8 milyonluk ülkede kamuya bağlı [15] Immanuel Wallerstein, “Avrupa Biz-
[3] Uğur Gürses, “Bıçak Sırtı Bir 2011:
sosyal yardım kuruluşlarına başvuranla- zat Brüksel’de Çökebilir”, Znet, 1 Mayıs
Gelişenlerden Umut Kesilmez!”, Radikal, 8
rın sayısı 365 bine çıktı. Ekim 2010, s.4. 2010.
Özetle krizle birlikte dünya genelinde [4] E. Ahmet Tonak, Batan Piyasalar - XXI. [16] Ergin Yıldızoğlu, “Hava Döndü”, Cum-
Yüzyılın İlk Buhranı, Kırmızı Yay., 2010. huriyet, 29 Kasım 2010, s.13.
milyonlarca kişi işini kaybetti. Yoksulluk
[5] Stephen M. Walt, “ABD Kimseye Eskisi [17] Jill Treanor, “Avro Çökerse Avrupa
ve yolsuzluk büyüdü. Uzun, Kara Bir Kışa Girer”, The Guardian, 8
Uzatmadan toparlarsak kapitalist hü- Kadar Cazip Görünmüyor”, Foreign Policy,
22 Eylül 2010. Temmuz 2010.
kümetler, 2010 yılında, geniş halk kitle- [18] Nicholas Veron, “Avrupa’nın Durumu
[6] Murat Yülek, “Amerika’nın İşi Gerçek-
lerinden gelen tüm itirazlara karşın bir ten Zor”, Zaman, 12 Aralık 2010, s.8. Vahim”, Radikal, 29 Ekim 2010, s.36.
dizi, insan aklına zarar karar aldılar. Bu [19] “AB’nin Hezimeti Kader Değil”, The
[7] Harvey Blatt, “Amerikalılar: Zengin,
yüzden 2011’de sınıf mücadelelerinin, Economist, 9 Temmuz 2010.
Şişman, Mutsuz ve Çevresel Açıdan Aptal”,
10
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
 İKİ DİLDE SESSİZ
KALMAK
M. ÖZLEM
Türk devleti acizlik içerisinde Kürt halkının haklı talebini
nasıl karşılayacağını hesaplamaya çalışıyor. Pazarlık
yapıyor baskı yapmaya çalışıyor. İki dil ve demokratik
özerklik tartışması özellikle iki dilin kendisi sistemin
bütün varoluş koşullarını sorgulanır hale getiriyor.
P
olitikanın güce dayalı bir
faaliyet olduğu gerçekliği
yaşanan olaylarla bir kere
daha diyaliz oldu. Kürt hareketi
Kürt sorununun yapıcı güncelli-
ğini, önemini ve öncelliğini soru-
nun kendisini yaşatarak herkese
dayatıyor. Politik faaliyette meş-
ruiyet olgusuna yeni bir açılıma
uzunca bir süredir Kürt hareketi
sayesinde görüyor ve öğreniyo-
ruz. Meşruiyet her zaman veri-
li bir durum olarak karşımızda
durmuyor. Genellikle yaratılması
gereken, oluşturulması gereken
bir durumu izah ediyor. Kürt
özgürlük hareketi onlarca yıllık
mücadele tarihinde mücadele
deneyimlerine büyük kazanımlar
ve yeni hatlar ekleyerek bugüne
geldi. Kendi meşruiyetini kendisi
yaratarak ilerliyor. Ve elbette ki
bu konsepte kitlesel gücünü ha-
rekete geçirerek ulaşıyor. Ortaya
attığı tezleri hayata vuruyor ve
dışında kalanları bu gerçekliği ka-
bule zorluyor.
Çok değil 90 sürecinde Kürt
ismini andığı için dergiler kapa-
tılıyor, yazı işleri müdürleri tu-
tuklanıyordu. Çok değil daha beş
yıl önce Abdullah Öcalan’a sayın
dediği için insanlar onlarca yıllık
hapis cezalarıyla yargılanıyor ve
tutuklanıyordu. Bugün alanlarda
Abdullah Öcalan’ın resimleri al-
tında büyük mitingler organize
ediliyor. Milyonlarca kişi Abdul-
lah Öcalan irademdir beyanatını
içeren dilekçeleri valiliklere veri-
yor. Devlet Kürtçe kanal açmak
zorunda kalıyor. Milli Eğitim ba-
kanı anadilde eğitimi hak sayan
beyanatlar veriyor. Meclis kürsü-
sünden iktidar temsilcileri Kürtçe
sözler sarf ediyorlar. Ve bütün
bunlar Kürt halkının on binlerce
can uğruna kazanımları olarak
şekilleniyor. Kürt sorunu Kürt
halkının kendi mücadelesi, önder-
liğinin ortaya koyduğu taktik ve
strateji sonucunda reddedilemez
bir olgu olarak devletin tüm ka-
demelerine bugün kendini kabul
ettirmiş bulunuyor.
Kendi meşruiyet zeminini ken-
disinin açmasına dayanan bu
hat geldiğimiz noktada iki dil ve
demokratik özerklik olgularını
toplumsal hayata kabul ettir-
me reddesine ulaşmış durum-
da. Yaşanan tartışmaya devletin
ve oligarşinin tüm katmanları,
MGK’sinden muhalefet partileri-
ne, TÜSİAD’ından medyasına her-
kes dahil olmuş durumda. Gaze-
teler Kürt hareketinin taleplerini
tartışıyor. Televizyon programla-
rı, tartışma programları, demok-
ratik özerklik, iki dili tartışıyor,
konuşuyor. Haber programları
her yeni gün her saat yeni bir
iki dil uygulamasını kitlelere du-
yuruyor. Belediyeler tabelalarını
11
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
değiştiriyor. Pazarcılar etiketlerini ve
şimdi Zazaca, Arapça ve Süryanice gün-
deme geliyor. Lazlar sesini duyurmaya
çalışıyor. Şimdiye kadar yok sayılmışlar,
duymazdan ve görmezden gelinmişler
Kürt halkının kitlesel gücü ve kararlılığı
sayesinde ses verir göze gelir oluyor. İki
dil bir olgu olarak kendini dayatıyor.
Türk devleti acizlik içerisinde Kürt hal-
kının haklı talebini nasıl karşılayacağını
hesaplamaya çalışıyor. Pazarlık yapıyor
baskı yapmaya çalışıyor. İki dil ve demok-
ratik özerklik tartışması özellikle iki dilin
kendisi sistemin bütün varoluş koşulları-
nı sorgulanır hale getiriyor.
Bu acizlik AKP hükümetinin seçim ön-
cesi şoven MHP tabanına oynama stra-
tejisinde ciddi sıkıntılarla yüz yüze gel-
mesine yol açıyor. Kürt özgürlük hareketi
tüm bölge haklarına ve direniş hareket-
lerine yeni bir politika dersi veriyor. Si-
yasal iktidar gündemin belirleyicisi olma
konumunu yitirerek ezilenlerin günde-
minin peşine takılmak zorunda kalıyor.
Durumu askeri çatışmalar için yapılan şu
tarifle özetleyebiliriz. Gerillanın her gün
yeni saldırılarının gerçekleştiği dönemde
televizyonlarda boy gösteren pek çok kişi
şu cümleyi kullanarak durumu izah et-
meye çalışıyordu. “Ordu askeri çatışma
sürecinde üstünlüğünü gerillaya kaptır-
mıştır. Hareket üstünlüğü ve kapasitesi
gerillaya aittir. Ordu sadece kendini sa-
vunmakla yüz yüzedir.” Geldiğimiz nok-
tada siyasi iktidar siyasi gündem oluştur-
ma konusunda ve siyasete yön verme
meselesinde üstünlüğünü Kürt özgürlük
hareketine bırakmak zorunda kalmıştır.
Milliyetçi tabana yaslanma ve Dolma-
bahçe konsepti doğrultusunda ordunun
temel çizgisine dokunmama ekseninde
oluşturduğu siyasal hat AKP hükümetini
Kürdistan’da eli kolu bağlı hale getirmiş
ve Kürt halkı nezdinde tüm inandırıcılığı-
nı yitirmekle yüz yüze bırakmıştır.
Anadil ve demokratik özerklik me-
selesinde televizyonlarda boy gösteren
liberalinden milliyetçisine siyasetçi ve
aydınlar bir yanıyla bu taleplerin imkan-
sızlığını, rasyonel olmadığını izah etmeye
çalışırken diğer yanıyla iki dilde eğitimin
ekonomik ve uygulanabilirlik açısından
gerçekçi olmadığını anlatmaya çalışı-
yorlar. Hepsi bu taleplerin bir hak olup
olmadığı meselesinin kenarından do-
laşmaya çalışıyor. Temel hak olarak bu
soruna yaklaşmaya cesaret edemiyor.
MGK bildirisinde de kendini açığa vuran
klasik inkarcı çizgi eski korku imparator-
luğuna yaslanarak yani bölücülük narala-
rı atarak Kürtlerin sesini kısabileceklerini
sanıyorlar.
Oysa geldiğimiz noktada Kürt halkının
haklı taleplerini görmezden gelerek, do-
ğal haklarını ve varoluş koşullarını inkar
ederek yani eski siyasette ısrar ederek
süreci yürütebilmek mümkün değildir.
Savaş konseptinin ordunun deyimiyle
düşük yoğunluklu çatışma kavramına
sıkıştırılan bir boyutta yürütülme şansı
ortadan kalkmıştır. Kürtler bir ulus hali-
ne gelmiştir. Ulusal bilinç Kürt coğrafya-
sının tamamına yayılmıştır. Bu noktadan
itibaren Kürtleri var olan koşullarından
daha geri bir konuma iteklemek müm-
kün değildir. Hak sokakta dövüşülerek
kazanılmışsa onu ancak dövüşerek yok
edebilirsiniz. Kürtler ne kazandılarsa be-
delini fazlasıyla ödeyerek kazandılar. Ve
kabul edilmelidir ki bu kazanımlarından
kolay kolay geri adım atmayacaklardır.
Kürtlerin doğal var oluş koşullarını kabul
etmemek Kürt halkını coğrafyanın kuru-
cu unsurlarından biri olarak görmemek
dilini, kimliğini yasaklamaya kalkışmak
Kürtlerle Türklerin yan yana yaşama ko-
şullarını yok etmek demektir. İki dile bö-
lücülük naralarıyla itiraz edenler gerçek
anlamda Türkleri ve Kürtleri bir daha
yan yana gelemeyecek şekilde bölmeye
çalışanlardır. Çok daha büyük, çok daha
kanlı bir savaşa çağrı yapanlardır.
AKP hükümeti çokça övündüğü or-
duya geri adım attırma projesinde Kürt
meselesinde geri adım atmakla yüz yüze
gelmiştir. Kürt sorununda Kürt halkının
taleplerini görmezden gelen her eğilim
militarizmin şovenizmin ve ordunun ar-
kasında sıralanmakla yüz yüzedir. Savaş
siyaseti sadece orduyu besler. Tayyip Er-
doğan’ ın Kürt illerinde taşıma kalabalık-
ların önünde Kürt halkına ders veren söy-
lemleri kendi parti tabanında bile artık
karşılık bulmamaktadır. Siyasal iktidarın
Kürt özgürlük hareketinin karşısına dik-
meye çalıştığı cemaat STÖ’leri ve kendi
parti örgütleri ile anadilde eğitimde ve
anadilin yaşamın her alanında kullanıl-
masında geri adım atmamaktadır. Bu
durum tamamen Kürt uluslaşmasının
doğal bir sonucudur. Önümüzdeki süreç
Kürt sorununda kaçınılmaz çözümleri
dayatmaktadır. Arafın kapısına gelip da-
yandığımızı söyleyebiliriz. Ya Kürt halkı
kazanacak ya da Türk halkı kaybedecek.
Savaş Türk emekçileri ve yoksul halklar
için yıkımdır, ölümdür. Kürt sorununu
savaşa dayanarak çözmeye çalışan her
girişim Türkiye yoksullarına ve işçilerine
ihanettir.
Sermayenin ve burjuva siyasetin kilit-
lenmiş bir şekilde iki dil ve özerklik tar-
tışmasına gömüldüğü koşullarda Kürt
özgürlük hareketinin projesinin her gün
yeni adımlarla derinleştirdiği konjonk-
türde Türkiye sosyalist hareketinin gün-
deme dair belirgin herhangi bir çıkışının
olmaması sıkıntılı bir durumdur. Bize
düşen özerklik talebinin ve içeriğinin uy-
gulanır olup olmadığını tartışmak değil
iki dilin kullanımında Kürt özgürlük ha-
reketine aktif destek vermek ve özerklik
talebini Kürt halkının talebi olarak kabul
etmektir. Sosyalistler ulusal meselede
ayrılma hakkından yanadırlar. Özerklik
talebi bu nedenle bizim için eksik bir ta-
leptir. Fakat ezen ulus sosyalistleri ezilen
ulusun talepleri karşısında bunu tartışan
ve sulandıran bir konumlanışa giremez-
ler. Talep meşru bir taleptir. Bize düşen
onun meşruiyetini tanımak ve ezilen ulu-
su desteklemektir.
İki dil meselesinde daha militan ve
daha aktif tavırlar geliştirmek Türkiye
sosyalistlerinin kaçınılmaz görevidir. İki
dil tartışması bir bıçak sırtı gibi solla
şovenizmi, solla kemalizmi birbirinden
ayıran bir konuma evrilmiştir. İki dil bir
talep değil bir olgudur. Yaşamsal bir ger-
çekliktir. Şimdi bu gerçekliği kabullenme
zamanıdır. Kürt halkına verilebilecek en
ciddi destek bu olguyu Türkiye yakasın-
da hayata geçirmektir. Sosyalistler iki
dilde susma eğiliminden vazgeçerek iki
dilde konuşmaya başlamalı, seslerini iki
dilde duyurmak için uğraşmalıdır. Kabul
edilmelidir ki Türk halkının sesinin kısıldı-
ğı yerde sosyalistlerin sesi de kısılmıştır.
 UPS’YE SENDİKA
HALAYLARLA GİRECEK
SÖYLEŞİ: FİLİZ KURNAZ
UPS işçileri 2010 yılının son gününde 250. günü geride
bıraktı. İstanbul Mahmutbey, Kurtköy ve İzmir’de
direniş yapan işçiler 250. gününde yeni yılı halaylarla,
sloganlarla ve mücadele azmiyle karşıladı.
2
50. gün boyunca birçok bas-
kıyla karşılaştı işçiler. İzmir’de
silahlar patladı üzerlerine,
İstanbul’da işçilerin üzerine işveren
tarafından araba sürüldü, direnişi
kırmak için işçiler istifaya zorlandı…
Direnişi kırmak için grev kırıcıları
devreye sokuldu…Yetmedi polis gü-
cüne dayanıldı, gözaltılar gerçekleş-
ti…Tüm baskılara rağmen işçiler ve
Tüm-Tis Sendikası direnişe devam
dedi…UPS işçileri yeni yılı halaylarla
direnişle selamlarken biz de işçilerin
halaylarına karıştık. Mücadele sü-
reçleri ve yeni bir yıldan beklentileri
üzerine görüştük, işçilerin eylemi-
ne sözlerini kardık…Kemal Koç, Ali
Şengün, Recep Taşçıoğlu ve 12 ya-
şındaki işçi yakını ve destekçisi Berk
Başarener ile görüştük.
Berk Başarener: Benim babam
UPS işçisi. Ve UPS patronu babamı
işten attı. Babam işsiz kalmasın
diye, babama destek veriyorum.
UPS patronlarının direnişteki işçileri
işe geri almasını istiyorum.
Kemal Koç: Bizim için şu an dı-
SA-BA İŞÇİLERİ SENDİKA İÇİN DİRENİŞTE
T
uzla boya vernik organize sa-
nayiinde faaliyet yürüten Sa-
Ba Endüstriyel ürünler imalat
ve ticaret sanayi A.Ş’de işçiler sen-
dikal mücadele nedeniyle işten atıl-
dı. Sa-Ba otomotiv sanayinde 30 yıl-
dır faaliyet yürütmekte ve Almanya,
Slovakya ve Fransa’ya yedek parça
şarıda olmamamız, yani işsiz
olmak olumsuz bir durum.
Ama yaşadığımız süreç yani
mücadelemiz olumlu gidiyor.
250 gündür direniyoruz. İşten
atıldık ve bu süreçten sonra
mücadele etmesini öğrendik. Önce
tek başınaydık. Hiçbir şey bilmiyor-
duk. Sonra ise birlikte mücadele et-
meyi öğrendik. Kişisel olarak hiçbir
şey yapamazdık. Örgütlü olunca ise
başarılıyor. İşveren bizim burada-
ki mücadelemizi hep kötülüyordu.
Süreç içinde ise içerde çalışan arka-
daşlar bizim inandığımızı gördü ve
onlar da bize inandı. Gelinen nokta-
da içerde çalışan arkadaşlarımız da
artık bize sahip çıkıyor. Biz sadece
burada kendi haklarımız için diren-
miyoruz. İçerde çalışan arkadaşları-
mız için de direniyoruz. Yeni yılda ise
beklentimiz örgütlü olarak UPS’de
var olmak. Tüm arkadaşlarla birlikte
sendika çatısı altında örgütlü olarak
çalışmak istiyoruz. Örgütlü olmasay-
dık köle şartlarında çalışmaya devam
edecektik. Artık bunun farkındayız .
ihracı gerçekleştirmekte.
Aynı zamanda Sa-Ba Ford, Rena-
ult, Iveco, Isuzu gibi firmalara kapı
kolu, ayna, gövdeler, dablo gövde,
fiesta sinyal ve plastik parçaları üre-
tiyor. Otomotiv alanında tekelleşen
bu firmalar ise Sa-Ba’da üretimi
yapan işçilerin kendileri tarafından
12
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
Ali Şengün: Ben ilk kapıyı göre-
nim. Sekiz-dokuz yıldır burada çalışı-
yorum. Kapıya ilk çıktığımda diren-
menin ne olduğunu bilmiyordum.
Bu günlere geleceğimizi ise tahmin
edemiyordum. Şimdi ise 250. gün-
lere geldik. Bu süreçte ilk sendikalı
olarak 11 kişiydik. İçerdekiler sırayla
yanımıza geldi. Süreç içinde üyelik-
leri çoğaltmaya çalıştık. Sendikadan
istifaya zorladılar, hatta silah çek-
tiler. UPS çok büyük bir firma ama
işçilerin örgütlenmesinden korktuk-
larını gördük. İstanbul’da işçilerin
üzerine araba sürdüler, direniş kırıcı
elemanlar aldılar. İşçilerden kork-
tuklarına bu süreçte şahit oldum.
Sonuçta uluslararası işçi dayanışma-
sı ve bizim mücadelemiz sonucunda
UPS geri adım attı ve işçilerle görüş-
meyi kabul eti. Bu direniş sonucun-
da 3-4 aydır işten atılmalar durdu-
eğitilmiş olmasını tercih ediyor. SA-
BA’da sendikal mücadele süreci iki
ay önce başladı. İşçilerin sendikal
üyeliğini öğrenen SA-BA patronları-
nın ilk adımı sendikal mücadele ve-
ren işçileri işten atmak oldu.
Petrol İş sendikasının yetki baş-
vurusu sonrası işveren dört işçiyi,
Nurcan Atalay, Erkan Yiğit, Erhan
Eroğlu ve Meral Ertürk’ü, 17 Ara-
lık 2010’da ”performans düşüklü-
ğü…!” gerekçesiyle işten atarak
süreci baltalamaya çalıştı. Arkadaş-
larının işten çıkarılmasını eylemle-
riyle protesto eden sendika üyesi
işçiler ise 20-21 Aralık günlerinde iş
bırakma eylemi gerçekleştirdi. SA-
BA patronları iş bırakma eylemleri-
nin ardından 100 işçiyi daha işten
çıkardı. İşçilerin çıkarılmasına ge-
rekçe olarak ise “iki gün mazeret-
siz üst üste işe gelmemek” olarak
gösterdi. Çıkarılan işçilerin yerine
hiç vakit kaybetmeden 45 yeni işçiyi
işe aldı.
SA-BA endüstriyel üretim fab-
rikasında işçilerin direnişi devam
etmekte. İşçilerin sendikal mücade-
ruldu mesela. Geçtiğimiz günlerde
bir toplantı gerçekleşti ve görüşme-
ler iyi geçmiş. 2011 yılında içeriye
sendikalı olarak girmek, sendikalı
olarak işbaşı yapmak ise en büyük
beklentimizdir. Ve biz mücadelemi-
ze devam edeceğiz elbet.
Recep Taşçıoğlu: Ben UPS Konak
şubesinde çalışıyordum. Orada 7
kişiydik. 30 Temmuz günü kapan-
dı şubemiz ve biz de işsiz kaldık.
İşsiz kalmadan önce de mücadele
sürecini destekliyorduk. Şubemizin
kapanmasıyla arkadaşlarımıza katıl-
dık. Başlangıçta biz de direnişin ne
olduğunu bilmiyorduk. Her şeyi bu
süreçte öğrendik. Toplu bir şekilde
yaşamayı öğrendik. Birlik beraberli-
ği, halkların özgürlüğünü öğrendik.
Öncelikle yeni yılda kazanmayı istiyo-
rum. Diğer direnişte olan tüm işçile-
rin de kazanmasını istiyorum.
leye kararlılığı karşısında işverenin
baskıları kesintisiz devam etmiş. İki
ay önce işçilere yemeklerde verilen
yoğurt ve salata kesilmiş. Kimyasal
üretimin yapıldığı tüm fabrikalarda
işçilerin yoğurt tüketimi hayati bir
önem taşımakta.
Mazota zam bahanesiyle gece var-
diyasında çalışan işçileri ev önünden
değil duraklardan alma uygulaması
başlatılmış. Bir çok kişinin merkezi
servis noktalarına kendi imkanla-
rıyla gelmesi ferman buyurulmuş.
İşçilerinin direnişinin 9. gününde
işçiler polis saldırısı ile karşılaştı.
Çıkarılan işçilerin yerine alınan
taşeron işçilerin servislerinin fab-
rikaya girişini engelleyen direnişçi
işçilere polis saldırdı. Polisin saldırı-
sını cevapsız bırakmayan işçilerden
bazıları yaralandı. İşçiler polis saldı-
rısını eylemleriyle protesto etti. Ya-
şanan saldırıya inat sloganlarla ve
halaylarla mücadelede kararlılık dile
getirildi. Yaşanan saldırıya bir cevap
da direnişte bulunan UPS, Bericap,
Konyevör işçilerinden geldi. Sa-Ba
işçilerinin direnişine sahip çıkıldı.
 ‘AİLELERİMİZİ BELEDİYE
MECLİSİNDEN KOVDULAR’
B
uca belediye işçileri direnişe devam ediyor.
İşçiler direnişleri sürecinde birçok baskıya
maruz kalmasına rağmen mücadelelerini
kararlılıkla sürdürüyor. CHP Buca Belediyesi ise
direnişi kırmak için elinden geleni ardına bırak-
mıyor. İşçilerin direnişinin 19. gününde (14 Ara-
lık 2010)zabıta, çevik polis ve özel güvenlik ordu-
suyla işçilerin direniş çadırına saldırıyor. İşçilerin
soğuk havalardan korunmak için muşambalarla
kurdukları çadır malzemelerine zabıtalar el ko-
yuyor. İşçilerin eşyaları dağıtılıyor. İşçiler ise bu
güç saldırısına direnişle cevap veriyor. Ana yolu
kapatıyor ve zabıtalardan kendilerinin olan ça-
dır malzemelerini alarak direniş çadırını tekrar
kuruyor. İşçiler yaşanalar karşısında geri adım
atmıyor, belediye önünde direnişlerine devam
ederken aynı zamanda her Pazar günü Buca Şi-
rinyer parkının önünde toplanarak belediye önü-
ne kadar yürüyüşlü basın açıklamaları yapma
kararı alıyor.
İşçiler ilk eylemlerini 19 Aralık Pazar günü ger-
çekleştirdi. Yaşanan tüm baskılara rağmen di-
renen Buca işçilerinden Batıgül Tunç ve Haydar
Yıldırak ile direnişlerinin 38. gününde görüştük.
Aynı zamanda işçiler 2011 yılını da direniş çadır-
larında karşılıyor.
İşçiler mücadele süreçlerini, şu an gelinen aşa-
mayı ve CHP’li bir belediye olan Buca Belediyesi-
nin başlattıkları mücadele karşısındaki tutumu-
nu bizlerle paylaştı.
Batıgül Tunç: Tüm bu süreçler sonrası 5 arka-
daşımıza iş teklifinde bulundular. Ama beni ve Ci-
han arkadaşımızı dışında bıraktılar bu pazarlığın.
Bu pazarlık aslen biz direnişteki işçileri bölmek
için planlanmıştır. Bizi birbirimize düşürmek
için planlanmıştı. Ama başaramadılar. İl başkanı
çadırı kaldırsınlar demiş bizim için. Çadırı kaldı-
rırsak işe alacaklarmış. Biz de işe başlamadan
çadırı kaldırmayacağız dedik. Kılıçdaroğlu, sözü-
mona sorunumuzu çözecekmiş, Manisa’ya gel-
diğinde söylemiş bunları. Sadece bir duyum bu
aslında net bir şey yok. Bir de Kılıçdaroğlu bizim
CHP binasını işgal etmemize tepki göstermiş.
Biz emeğimizin peşinden gidiyoruz. Emekten
yana olsalardı CHP ve Kılıçdaroğlu burada kurdu-
ğumuz çadıra gelir ve bir gece misafir olurlardı.
Maden işçilerini görmeye gidenler neden kendi
işçisini görmüyor.
BELEDİYE MECLİS TOPLANTISINDA
AİLELERİMİZE HAKARET ETTİLER
Haydar Yıldırak: Ben bir CHP’li olarak, CHP’yi
işçinin yanında bir siyasi parti olarak görürdüm.
Bu yaşananlara inanamıyorum. Biz sendika is-
tedik. Hemen olmayacağını da biliyorduk. Ve
Belediye Başkanından sendika için tarih istedik.
Belediye başkanı “…benim hukukçularım dahi
tarih veremez..” diyerek talebimizi yok saydı.
Buca-Mar şirketinin alt yapısı uygun değil, araç-
gereç yok diyerek bizlere bahaneler uyduruldu.
7 işçi işten atıldı ve mücadele başladı. Bu mü-
cadele sonrasında belediye meclisinden 8 kişiye
sendikal faaliyetle ilgili araştırma yapmaları için
görev verildi. Bu da direnişin sayesinde gerçek-
leşti. Buca Belediye Başkanı Ercan Tat yerel bir
kanalda çıktığı programda “…ben bu işçileri ta-
nımıyorum. Bu işçiler benim işçim değil…” gibi
açıklamalar yaptı; fakat direnişimizin 35. gü-
nünde ise Buca CHP ilçe başkanı ile bize haber
gönderdi ve bizimle görüşme yapmak istedi. Biz
de beş arkadaşımızla görüşmeye gittik. Bize 5
kişiyi alacağını ve başka belediyelerde istihdam
edeceğini söyledi. Biz de başka belediyelerde de
çalışırız ama diğer iki arkadaşımızı da almanız
şartıyla dedik. Belediye başkanı bu şartımızı tabi
ki kabul etmedi.. Daha sonralarında ise belediye
meclisine ailelerimiz gitti. Benim eşim Aynur Yıl-
dırak ve bir arkadaşımızın annesi belediye meclis
toplantısına katıldı. Buradan da sonuç çıkmadı.
Ailelerimiz ağlayarak geldi aynımıza. Ailelerimize
tehdit ve hakaret etmişler. Dışarı çıkartmışlar ve
bizlerin durumunu dile getirmelerine izin ver-
memişler. Ailelerimiz ağlayarak geldi yanımıza.
Yılbaşından önce ise çözülme sözü verdiler ama
hala buradayız. Benim dört çocuğum var ve eşim
çok hasta. Buna rağmen direniyoruz. Eylemleri-
mize devam edeceğiz.
13
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
SİNTER İŞÇİLERİ İŞE İADE HAKINI
KAZANDI
İ
stanbul Ümraniye’de kurulu Sinter Metal fabrikasında
19 Aralık 2008 tarihinde Birleşik Metal-İş sendikasına
üye oldukları için işten atıldılar. İşten atılanların geri alın-
ması için eylem yapan dört yüz işçi ise işveren tarafından
işten atılmıştı. 22 Aralık 2008 yılında fabrikayı işgal ederek
mücadeleyi büyüten işçiler 13 Aralık 2010 tarihinde açtık-
ları işe iade davasını kazandı
İşçiler kazanımlarını dosta-düşmana haykırmak için 15
Aralık 2010 tarihinde eylem gerçekleştirdi. Birleşik Metal
iş flamalarıyla eyleme katılan işçiler “Onurumuzla Mücade-
le Ettik. Kazandık / Sinter İşçileri” imzalı pankart taşıdı. İş-
çiler “Yılmadık Direndik, Direne Direne Kazandık” sloganla-
rıyla mücadelelerindeki karalılığı bir kez daha dile getirdi.
İMES A kapısında toplanan işçiler buradan Sinter Me-
tal Fabrikasının önüne yürüyüşe geçti. Fabrikanın önüne
gelindiğinde Birleşik Metal İş Genel Başkanı Adnan Ser-
daroğlu ve DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi yaptık-
ları konuşmalarda Sinter işçisinin onurlu mücadelesini
selamlayarak, kazanılan işe iade davasının işçilerin müca-
delesinin sonucu olduğunun altını çizdiler. Eylem işçilerin
omuz omuza halaylarıyla son buldu. Eylem sonrası işçiler
Nakliyat-İş sendikasına üye olan Balnak İşçilerini ziyaret
etmek için Gebze’ye geçti.
BERİCAP İŞÇİLERİ DİRENİŞ
KERVANINA KATILDI
O smangazi İstasyon caddesi üzerinde faaliyette bulunan
Bericap kapak sanayi şirketinde çalışan işçiler fabrika
önünde direnişe geçti. Petrol-İş sendikasına üye olduğu
gerekçesiyle 23 Aralık günü dört işçi işten işten atıldı.
İşten atılan işçilere ilk destek çalışan arkadaşlarından ve
Petrol-İş sendikasından geldi: 24 Aralık günü saat 16:00’da
işçiler üretimi durdurarak işten atılmalara tepkisini gös-
terdi. Sabah iş mesai saatinden başlayarak akşam 16:30’a
kadar işçiler fabrika önündeki eylemlerini sürdürdü. İşçiler
Gebze Petrol İş şube başkanı Süleyman Akyüz’ün yaptı-
ğı konuşma sonrasında eylemlerine son verdi. Akyüz ko-
nuşmasında işten atılmaların durması, atılan işçilerin geri
alınması çağrısında bulundu. İşverenin bu tutumu devam
etmesi karşısında eylemlere devam edeceğini bildirdi.
İşçilerin eylemine Gebze Petrol İş sendikasının örgütlü
olduğu Kamburu, Ünilever, Megaplast, DYO, Pimaş, Tek-
no Kavukçuk, Süperlas, Enplast, Alpla, Bayer fabrikaları ve
SA-Ba işçileri dayanışma ziyareti gerçekleştirdi. Bericap iş-
vereni sendikalı işçilere yoğun baskı uygulamakta. İşçilere
sürekli hakaretler ediliyor. Sendikaya üye olmayan işçiler
işverence ödüllendiriliyor. İşçilere ait olmayan aksamalar-
da dahi sendikalı işçilere fatura kesiliyor. Fabrika girişine
asılan “ikaz” içerikli yazılarla işçilere baskı uygulanıyor.
 AKP’NİN ‘TORBA’
statüsü, işyerlerinde stajyerlik eğitimi
gören meslek lisesi ve meslek yükse-
kokulu öğrencisi gençlerin konumuna
çekilecek. Üstelik bu arada 229 TL olan
duyduğu hizmeti taşeron firmadan ala-
cak. Bu uygulama belediye – taşeron
firma ilişkisini artıracak; buna bağlı ola-
rak işçi ücretleri düşürülecek. Sendika-

POLİTİKASI DEVAM
stajyerlik aylık ücreti 178 TL’ye düşü- sız ve güvencesiz işçilik yaygınlaşacak.
rülecek. Eski uygulamada bir işyerinin * İşçileri isteği dışında ücretsiz izne
stajyer çalıştırabilmesi için en az 20 işçi çıkarma, genel kriz koşullarına bağlı

EDİYOR!
çalıştırıyor olması gerekirken; bu torba
yasayla 20 işçi sınırı 5 işçiye çekilecek.
İşyerinde stajyer ve deneme süreli işçi
çalıştırma yaygınlaştırılarak; her işyeri
NURETTİN ALDEMİR ucuz emek cennetine dönüştürülecek.
* Bir kişinin bile insani ihtiyaçlarını
Bir halk deyişidir: Ayının kırk türküsü varmış kırkı karşılamaktan uzak olan asgari ücret
mevcut yasaya göre 16 yaş altı ve 16
da ahlat üzerineymiş. Ayının türkülerindeki anahtar
yaş ve üstü olmak üzere iki kategori-
sözcük ‘ahlat’ AKP’nin icraatlarındaki anahtar sözcük de belirlenirken; torba yasa ile 18 yaş
ise ‘sermayenin çıkarları’dır. AKP’nin yaptığı tüm altı ve 18 yaş ve üstü şeklinde değişime
yasal düzenlemeler uluslararası sermaye ve yerli uğratılacak. Böylece 16-18 yaş arası
işbirlikçilerinin çıkarları içindir. asgari ücretlilerin, asgari ücreti düşü-
rülecek.
kalmaksızın yaygınlaşacak. İşçiyi isteği
dışında ücretsiz izne çıkarma işverenin
keyfiliğine bırakılacak. Turizm sektö-
ründe iki ay olan denkleştirme süresi
dört aya çıkacak; böylece fazla mesa-
iden kaynaklı hakların gasp edilmesi
mümkün hale gelecek.
* Kazanılmış hakların işveren tarafın-
dan yok sayıldığı veya kullandırılmadığı
durumlarda işveren aleyhine yapılacak
itirazların süreleri kısaltılacak; böylece
hak gasplarının yaygınlaşmasına daha
uygun bir zemin hazırlanacak. Hak
gasplarının ortaya çıkarılması için iş

A
KP sekiz yıllık iktidarı sü-
resince yaptığı yasa ve
anayasa değişikliklerini,
torba politikası ile gerçekleştiri-
yor. Torba politikası bağlamında
iktidarı ve temsil ettiği uluslara-
rası sermaye ve işbirlikçileri için
gerekli gördüğü düzenlemeleri
bir torbaya koyarak başlıyor pro-
pagandaya. Tam da bu sırada
yandaş TV kanalları ve gazeteler
görev alıyorlar. Kendilerine veri-
len malzemeyi armağan paketi
haline sokuyorlar ve günlerce
halka yedirmeye çalışıyorlar.
Evrensel, 5 Ocak 2011
* İşsizlik fonunda biriken ve sade- müfettişleri tarafından yapılan dene-
AKP bugünlerde yeni bir torba
ce işini kaybeden işçilere ödenmesi timler, iş müfettişlerinden alınıp ba-
yasa daha hazırlıyor. 29 Kasım
gereken paradan, teşvik adı altında, kanlık personeline verilerek; hak gasp-
2010 tarihinde TBMM’ye sunu-
işverenlere para transferi artırılacak. larının ortaya çıkarılması daha da güç
lan bu yeni düzenleme bilinen
(Şimdiye kadar işsizlik fonunun AKP hale gelecek.
haliyle üç ayrı yasada 42 madde-
Hükümeti tarafından yağmalandığı, * Kamuda ise performansa dayalı de-
nin değiştirilmesi ile ilgilidir. Bu
aynı zamanda işverenlere yağmala- ğerlendirme artacak. Aynı işi yapanlar
torba yasa bir bütün olarak işçi-
tıldığı unutulmamalıdır. Yaşanan kriz arasında rekabet yaratılacak. Kamu
ler, işsizler ve kamu emekçileri
bahane edilerek; işverenin istihdam emekçilerinin ilerleme ve terfi işlemleri
için yeni hak kayıpları içermek-
maliyetini düşürmek için işverenlerin performansa bağlı hale getirilecek. Hü-
tedir. İşte birkaç örnek:
ödemesi gereken sosyal güvenlik prim kümetin ve idarenin yandaş çalışanları
* Yeni düzenleme ile 25 yaşın
katkıları düşürülmüş aradaki fark Ha- ödüllendirilirken; muhalif olanlar ceza-
altında olan gençlerin yeni baş-
zine ve İşsizlik Sigorta Fonu tarafından landırılacak.
ladıkları işte deneme süreleri iki
karşılanmaya başlanmıştı. İşverene iki * Kamudaki esnek istihdam yaygın-
aydan dört aya çıkacak. Deneme
yılda bu yolla sağlanan teşvik 8 milyar laştırılarak; bir kamu çalışanının birden
süresi içindeki 25 yaş altı gencin
TL’yi geçmiştir. Aynı sürede İşsizlik Si- fazla işyerinde çalıştırılması sağlanacak.
gorta Fonu’ndan merkezi bütçeye ise 9 Kamu çalışanı bir işyerinin değil birden

milyar TL aktarılmıştır. Resmi kayıtlara fazla işyerinin çalışanı durumuna gele-

göre 5 milyon işsizin olduğu ülkemizde
Ekim 2010 verilerine göre sadece 172
bin işçinin sınırlı sürede ve miktarda
işsizlik maaşı aldığını da anımsatalım.
Tabloya bir bütün olarak bakıldığında
sözde işsizlik sigorta fonu olan bu fon,
AKP’nin uygulamaları ile işvereni ve
hükümeti kurtarma fonu durumuna
dönüşmüştür. Durum böyleyken AKP
bununla da yetinmeyip fonu tamamen
işverenlerin emrine amade hale getir-
mek istiyor.)
* İşçiler daha yoğun, daha esnek ve
daha kuralsız çalıştırılacak. Belediyeler-
de kadrolu çalışan işçilerin ihtiyaç fazla-
sı ilan edilmesi mümkün hale gelecek.
İhtiyaç fazlası haline gelen işçi MEB
veya Emniyet Genel Müdürlüğü taşra
teşkilatlarına gönderilebilecek. Üstelik
beş günde işe başlamazsa işini kaybet-
miş olacak. Bir belediye ihtiyaç fazlası
gösterdiğinde beş yıl süre ile kadrolu
işçi alamayacak. Bu süre içinde ihtiyaç
cek.
* Sendikal mücadeleyi sınırlamaya
yönelik yasaklar genişletilecek. Grev ve
benzeri yasaklar sıralanırken ifade edi-
len ‘engelleme’ sözcüğü, yasakçı içeriği
geliştirilerek ‘kamu hizmetlerinin yürü-
tülmesini engellenme’ şeklinde yeniden
düzenlenecek. Sendikal mücadelede
üretimden gelen gücün kullanılması
böylece her boyutuyla suç sayılacak.
Bir halk deyişidir: Ayının kırk türkü-
sü varmış kırkı da ahlat üzerineymiş.
Ayının türkülerindeki anahtar sözcük
‘ahlat’ AKP’nin icraatlarındaki anahtar
sözcük ise ‘sermayenin çıkarları’dır.
AKP’nin yaptığı tüm yasal düzenlemeler
uluslararası sermaye ve yerli işbirlikçile-
rinin çıkarları içindir. Bu torba yasanın
içeriği de böyledir. Bunun içindir ki bu
torba yasa saldırısı püskürtülmelidir.
İşsizlerin, işçilerin, kamu emekçilerinin
başına geçirilmek istenen bu torba AKP
iktidarının başına geçirilmelidir.

AKDENİZ Kasım ayından itibaren direnişte olan Akdeniz

Çivi işçileri sendika mücadelesinde karlılıkla
güvence altına alınması, ve işverenin sendikayı
kabul etmesi talepleriyle Mersin Birleşik Metal İş
yollarına devam ediyor. Akdeniz Cici işçileri sendikası önünde imza kampanyası başlattı.
ÇİVİ sendikal nedenle işten atılmalar sonrasında
fabrika önünde direniş başlatmıştı. İşçiler
Sendika önünde imza standı açan işçiler
“işimize geri dönebilmemiz için, demokrasi için
İŞÇİLERİNDEN fabrika önündeki direnişlerini büyütmek ve tüm
kamuoyuna duyurmak için Kasım ayı içinde CHP
bir imza verin” şiarıyla Mersin halkını duyarlı
olmaya ve dayanışmaya çağırıyor. İşçilerin açtığı

İMZA
Mersin il binasını işgal etmişlerdi. İşçilerin haklı
mücadelesi ise CHP yönetimince sert karşılanmış
ve işgal polis zoruyla sonlandırılmıştı.
KAMPANYASI Akdeniz Çivi işçileri seslerini duyurmak için
şimdi de Mersin’de imza kampanyası başlattı.
İşçiler sendikaya üye olmaları nedeniyle işten
atılan işçilerin işe geri alınması, sendikal hakların
stand CHP ve emniyeti tedirgin etti. Mersin CHP
il binası önünde güvenlik kaygısıyla! sivil polisler
Akdeniz Çivi işçilerine karşı görevde kusura yer
bırakmıyor. Özellikle işçilere sürekli olarak kimlik
kontrolü yapılıyor. Akdeniz Çivi fabrikasının mali
işlerine hâlâ CHP Mersin il başkanı Yılmaz Şanlı
bakıyor.

14
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011

KENTSEL DÖNÜŞÜME KARŞI
KARADOLAP ZAFERİ
SÖYLEŞİ: İSMAİL YILDIRIM
Kentsel Dönüşüm Projesine karşı kesin bir sonuç alan
ve İstanbul’da birçok mahalleye örnek olabilecek
bir mahalle Karadolap. İstanbul Eyüp Belediyesi’ne
bağlı olan Karadolap Mahallesinin mücadelesini aynı
zamanda TÜMTİS İstanbul Şube Başkanı olan Karadolap
Mahalle Derneği Başkanı Çayan Dursun ve Karadolap
Mahallesi Muhtarı Celal Düzgün anlattı.
Karadolap Mahallesi Muhtarı
Celal Düzgün:
HALKIMIZLA
BERABER BU
SORUNUN
ÜSTESİNDEN
GELDİK
Karadolap Mahallesinde Kent-
sel Dönüşüm Projesi kapsamına
geçirdiği süreci siz muhtar olarak
nasıl gözlemlediniz?
Karadolap Mahallesi 3200
evi kapsayan Kentsel Dönüşüm
Projesi alanına girmiş. Biz bu
durumun takipçisi olduk. Kent-
sel Dönüşüm Projesi Anakent
Planlama tarafından oluşturu-
lan planlar askıya çıkartılmıştı.
Askıya çıkma sürecini kaçır-
saydık, itiraz etme hakkımız
olmayacaktı. Biz bir yandan bu
itirazları yaparken, bir yandan
da Karadolap Mahallesi Der-
neğini kurduk. Bu dernekle
beraber avukatların eşliğinde
itirazlarda bulunduk. İstanbul
dokuzuncu idare mahkemesin-
de dava açtık. Bununla beraber
Karadolap halkının baskısıyla
Eyüp Belediye Başkanı da bu
konuda itiraz dilekçesi verdi.
Bu durum Anakent Planlama-
da görüşüldü ve kısa sürede,
Karadolap Mahallesi Kentsel
Dönüşüm Projesi kapsamından
çıkartıldı. Bu sonuç belediye
başkanın çabası ile değil, bura-
daki halkın mücadelesi sonucu
ortaya çıktı. Biz burada çok ör-
gütlü bir mücadele yürüttük.
Çok geniş katılımlı toplantılar
yaptık. Halkımızla beraber bu
sorunun üstesinden geldik.
Siz bir muhtar olarak neden bu
sürece dahil oldunuz?
Ben bu mahallenin insanıyım.
Benim de burada evim var ve
evimin tapusu yok. Ben böyle
büyük bir sorun varken, bunun
takipçisi olmak zorundaydım.
Ayrıca burada yıllardır esnaflık
yapıyorum, bu mahallede bir
emeğim var benim. Sonuçta
söz konusu olan barınma oldu-
ğu zaman birçok insanı ilgilen-
diriyor bu durum. Ben de bu
konuda sesiz kalmamalıydım.
15
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
Karadolap Mahalle Derneği Başkanı Aynı zamanda yine geçmişte yaptığı-
Çayan Dursun: mız gibi tepki örgütleyeceğiz. Bu sokak
tepkisi olabilir, başka şeyler de olabilir.
KARADOLAP’TA Çünkü bunu defalarca yaptık.
YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMA
Karadolap’ta Kentsel Dönüşüm
TARZININ TÜRKİYE’DE Projesi’ne karşı Karadolap halkı nasıl ör-
gütlendi?
ÖRNEK ALINMASI Biz özellikle 2005 yılında 1/1000’lik
GEREKİR planlar yapıldığında Kentsel Dönüşüm
Projesi’ni öğrendiğimizde bir muhalefet
Karadolap Mahallesinin Kentsel Dönü- örgütlemeye çalıştık. Mahallede oturan
şümün kapsamında olduğundan nasıl ha- herkesi birleştirecek çalışmalar yürüt-
berdar oldunuz? tük. Cemevlerini, Cami derneklerini ve
1/5000’lik planları 2003 yılında ya- ayrım gözetmesizin bütün kurumları,
pıldı. Bu planlar Anakent Planlama dernekleri içine katan bir çalışma yü-
tarafından yapıldı. Anakent 1/5000’lik rüttük. Bu muhalefet çok özgün bir ça-
planları yaparken haberdar değildik. lışmaydı. Kurumların bir araya gelerek
Planlar askıya çıktı ve askıdan da habe- merkezine oturduğu bir çalışma değil-
rimiz olmamıştı. Çün-
kü muhtar o dönemde
AKP’liydi. O süreçte bu
sebepten bilgi alama-
dık. 2005 yılında yerel
belediye 1/1000’lik
planlar yaparken, ma-
hallemizin kentsel
dönüşüm projesi çer-
çevesinde olduğunu
öğrendik. Belediyenin
yaptığı plan askıya çık-
tığında biz itiraz hakkı-
mızı kullandık. Yapılan
imar planına karşı çık-
tık.
Kentsel Dönüşüm Pro-
jesine karşı nasıl bir mü-
cadele çizgisi izlediniz?
2007 yılında yapılan
planlarda mahalle-
mizin büyük bir kıs-
mı Kentsel Dönüşüm
Projesi içine alındı.
Biz bu duruma sessiz
kalmayıp, bu projeye
karşı, birçok dava aç-
tık. Davalar sonucunda
belediye aldığı Kentsel
Dönüşüm Kararından
vazgeçti ve geri adım
attı. Belediye ile be-
raber Anakent Planlama da geri adım
di. Örgütlü, örgütsüz herkesin, kanaat
attı. Tabi bu sürece kadar gelince sa- önderlerinin, derneklerin, Cemevi ve
dece hukuksal boyutu ile takip etme-
Cami cemaatlerinin içinde olduğu çok
dik. Ayrıca mahalle halkı da bu projeye geniş bir örgütlenme ağıydı. Biz bu
karşı örgütlendi. Mahallede çok kitlesel
çalışma üzerinden mahallede iyi bir ör-
eylemler ve toplantılar yaptık. AKP’yi gütlülük yakaladık. Örneğin Cemevinde
çok rahatsız edecek işler yaptık. Bunun yaklaşık 600 kişinin katıldığı toplantılar
üzerine kentsel dönüşüm iptal edilmek yaptık. Aynı şekilde Cami cemaatiyle de
zorunda kaldı. 300 kişinin katıldığı toplantılar yaptık.
Kentsel Dönüşüm Projesi Karadolap
Herkesi kucaklayacak bir çalışma yü-
rüttüğümüz için hemen hemen herke-
Mahallesinde iptal edildikten sonraki sü-
reç nasıl gelişti?
si harekete geçirecek bir örgütlülük ya-
ratmıştık. Bu tepki sayesinde Kentsel
Kentsel Dönüşüm iptal edildikten
Dönüşüm Projesinden geri adım atıldı.
sonra mahallelinin tapularıyla ilgili iş-
lemler devam ediyor. Bazı yerlerde de Karadolap’ta yürütülen çalışma tarzı
tapular verilmeye başlandı. Ama büyük Türkiye’de örnek alınması gereken bir
bir kısma henüz tapular verilmiş değil. çalışmadır. Bizimle aynı kaderi yürüten
Biz seçim arifesinde tapuların verilece- bazı yerlere bakıyorum. Buralarda yapı-
ğini düşünüyoruz. Ama tabi bu tapuları lan çalışmalar çok kapsayıcı çalışmalar
verirken rayiç bedelleri çok yüksek. Bu değil. Bizim Karadolap’taki başarımızın
rayiç bedelleri üzerinden insanlarının sebebi de kapsayıcı olmasından kay-
tapuları alma imkanları yok. Belediye naklıdır. Ayrıca bizim bu çalışmalarımız
ile görüşmeler oldu. Bu görüşmelerde sadece Kentsel Dönüşüm Projesi ile
rayiç bedellerin düşürülmesi için uğra- sınırlı değil. Aynı zamanda daha önce
şıldı. Ancak herhangi bir sonuca varıla- yozlaşmaya karşı eylemlikler de geliş-
madı. Biz ilerde rayiç bedellerinin düşü- tirdik. Bizim mahallede ki sorunlara
rülmesi için hukuki süreç başlatacağız. müdahil olmaya devam edeceğiz.

GEÇEN BİR YILIN ARDINDAN
YASTA DEĞİL İSYANDAYIZ
BURCUGÜL
Geçtiğimiz yıla erkek adalet damgasını vurdu. Gerek
kadın cinayetlerinde erkeklere gösterdiği şefkat
ile, gerekse taciz-tecavüz davalarında sanıkların
“mağduriyetini” kadınların güvenliğinin önüne koyması
ile. 12 yaşında bir çocukla para karşılığı ilişkiye giren
onlarca erkeği serbest bırakan mahkeme gerekçe olarak
çocuğun kendi rızası ile ilişkiye girdiğini yazıyordu
resmi tutanağa. Resmi olarak kadın bedeni erkeğe aittir
diyordu.
B
ianet’in gazetelere, inter-
net sitelerine ve ajansla-
ra yansıyan haberlerden
derlediği çeteleye göre, erkekler
2010’un ilk 11 ayında en az 199,
2009’da 198 kadını öldürdü. Her
gün bir kaç kadının ölüm haberi
düşüyor ajanslara. Kimi durum-
larda öldürülen kadın resmi kay-
naklarda kayıp olarak geçiyor,
kimi durumlarda intihar, kaza...
Bu yıl yine devlet katil erkeklerin
sırtını sıvazladı. Ancak “töre sai-
kiyle” işlenmişse cinayet ağırlaş-
tırılmış ceza uygulandı, elbette
kanıtlanabilirse. Adalet sistemi
katil erkeklere “haksız tahrik
indirimi” uygulayarak cezaların
kuşa dönüşmesine yol açıyor. Er-
kekler nasıl mı tahrik oluyor? Ye-
meği yakmış, evi temizlememiş,
çocuğa iyi bakmamış, hep iyi ol-
mamış, tartışma esnasında se-
simizi yükseltmiş, ilişki isteğini-
evlilik içi tecavüzü reddetmiş
olabiliriz. Adaba mugayir bulun-
mayan şeyler giymiş, yabancı
ya da baba-erkek
kardeş-sevgili-
kocamızın hoşlan-
madığı bir erkekle
konuşmuş, hak-
kımızda dedikodu
çıkmış da olabiliriz.
Artık yeter. Masal-
larla uyumuyoruz.
Kadın cinayetleri-
nin %90’ı planlı.
Kadınları öldüren
erkeklerin %70’i
öldürdüğü kadının
en yakınındaki,
tanıdığı bir erkek,
kocası, sevgilisi,
kardeşi, babası…
Erkekler için öldür-
mek güç göste-
risi, kadın bedeni
üzerindeki tahak-
kümünün kanıtı.
“Haksız tahrik in-
dirimi” haksızdır,
kadın cinayetlerin-
de uygulanmama-
lıdır. “Töre saiki”
aranmadan kadın
cinayetlerinde
ceza artırımı uygulanmalı, iyi hal
ve benzeri nedenlerle indirimler
yapılmamalıdır.
 
TACİZ-TECAVÜZ KADINLARIN
SUÇU DEĞİLDİR!  his açmamak, hele de Ortadoğu’da,
Geçtiğimiz yıla erkek adalet
damgasını vurdu. Gerek kadın
cinayetlerinde erkeklere gös-
terdiği şefkat ile, gerekse taciz-
tecavüz davalarında sanıkların
“mağduriyetini” kadınların gü-
venliğinin önüne koyması ile. 12
yaşında bir çocukla para karşılığı
ilişkiye giren onlarca erkeği ser-
best bırakan mahkeme gerekçe
olarak çocuğun kendi rızası ile
ilişkiye girdiğini yazıyordu resmi
tutanağa. Resmi olarak kadın
bedeni erkeğe aittir diyordu.
Adalet sistemi “mağdur” erkek-
lerle dayanışmaya devam ediyor-
du. Bir toplu tecavüz davasında
takipsizlik verilirken başka bir
davada adli tıp raporu birbuçuk
yıldan önce çıkmaz diyerek tahli-
ye edilen erkelerle aynı sokaklar-
16
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
da yaşamak zorunda kalıyordu onların
tecavüz ettiği kadın. Bir seri tacizci ise
farklı davalardan arka arkaya beraat
alırken yargımız ne kadar rahattı. Bir-
çok taciz, tecavüz ve ensest ise evlerin
duvarları arasında kaldı. Her şeyden
haberdar devletimiz, kadınların sessiz
çığlığını yine duymadı. Taciz, tecavüz ve
enseste karşı mücadele eden kadınla-
rın talepleri ise yine görmezden gelindi.
Bu yıl yine sokaklarda, ‘Kadın Dayanış-
ma Merkezleri yaygınlaştırılmalı, taciz,
tecavüz, ensest gibi suçlarla ilgilenecek
özel birimler kurulmalı, kadınların baş-
vurduğu kurumlar kadınları buralara
yönlendirmeli, buralarda sadece ka-
dınlar çalıştırılmalıdır’ diyeceğiz. ‘Taciz,
tecavüz ve ensestte kadınların yargı
sürecinde mağdur edilmelerinin önüne
geçilmeli, ceza indirimi uygulanmama-
lıdır’ diye haykıracağız.
 
BARIŞ İSTİYORUZ!
Erkek şiddetinden bahsederken
en örgütlü yaşandığı biçimden mili-
tarizmden ve   kararını vermediğimiz
ama bedelini ödediğimiz savaştan ba-
Mezepotamya’da, Türkiye’de bir kadın-
sanız erkek şiddetine mahkum kalmak
demektir. Biz 2010 yılında yine savaşın
bilançosunu tutamadık, erkek devletin
bekası için her şey gizli kapaklı yapıldı
çünkü. Yine de biliyoruz, kadınlar ana-
diline sürgün bir hayatın bedelini daha
ağır öder. Sağlık hakkına ulaşamadan,
pazar alışverişini dahi kendisi yapama-
dan, hiçbir sosyal bağ kuramadan ge-
çen bir yaşam başlı başına şiddet değil
midir? Doğurgan olmanın bedeli daha
yoğun bir asimilasyon ve zorla doğum
kontrolü olmadı mı bu ülkede. Askerlik
ocağında daha da erkekleşmiş olarak
dönen erkekler savaşın olanca şiddeti-
ni taşırlar silah seslerinin duyulmadığı
evlerine. Daha fazla şiddet, daha fazla
kadın cinayeti yazılır hanemize. Kadın-
ların her talebi daha tehlikelidir erkek
devlet için.  Kendi  geleceğini tayin et-
mek isteyen kadınlarla doldu hapisha-
neler 2010’da. Onlarca Kürt kadın bele-
diye başkanı, kadın aktivist, BDP üye ve
yöneticisi hapiste. Bu yıl yine, yeniden
naif-narin ya da doğamız barışsever
diye değil savaşın faturası bize çıktığı
için bu savaşın durmasını istiyoruz. Hiç
görmediğimiz barışın hayaletini kadın-
lar arasında dolaştırıyoruz. 
 
ERKEK DEVLET ŞİDDETİNE SON!
2010 erkek devletin  karakterini an-
lamak için oldukça veri ile doluydu. Bir
yandan ne referandumda ne de kadın-
ları ilgilendiren hiçbir konu da kadınlara
söz söyletmeyen, işine geldiğinde vitrin
malzemesi yapan iktidar, bir yandan
da erkek polisinin şiddeti ile yaktı bizi.
Katliam boyutundaki kadın cinayetleri-
ni durdurmak için mücadele eden, ana-
yasadaki eşitsizliğin giderilmesini iste-
yen kadınlara “kadın erkek eşit değildir,
böyle talepleri dikkate almayız” diyen
başbakan, “siz eşit değilsiniz dedikçe
her gün üç kadın öldürülüyor” diyen ka-
dınlara sinek vızıltısı muamelesi yaptı.
Yılın son ayında ise 19 yaşında genç bir
kadın “hamile hamile” eyleme katılma-
nın bedelini ağır ödedi. “Üç çocuk ya-
pın” diyen erkek iktidar tecavüz sonucu
hamile kalan kadınlara kürtaj hakkını
tanımazken kendi isteği ile hamile kal-
mış bir kadının bebeği anne karnında
polisin eril şiddeti sonucu katledildi. 
Yukarıda yazılı olanlar geçtiğimiz yıla
baktığımızda akla geliverenler. Daha
neler neler yaşandı, yaşananlar dilimiz-
de acı bir tatla bu yıl bizleri nelerin bek-
lediğini söyledi. Amaç da bu değil miydi
zaten! Dayakla ıslah, tehditle itaat...
2010’un takvim yapraklarında nere-
deyse her güne kadınların bedenlerine,
emeklerine sahip çıkmaları da yer bul-
du. Ellerinden alınan işlerine karşı ba-
zen tek başına aylarca direnen kadınlar
kazındı hafızamıza. Geride kalan yılın
kısa bir dökümü ezilme ve şiddet olarak
görünüyorsa bir yanı da mücadelenin
kazanımları ile dolu.
Y YAŞASIN KADIN
ine polis şiddeti, yine medya şiddeti,
yine erkek şiddeti, yine yargı şidde-
ti, yine devlet şiddeti ama şiddete karşı
yine kadın dayanışması…
  4 Aralık günü Dolmabahçe’de
Başbakan’ın rektörlerle yaptığı toplan-
tıya katılmak isteyen öğrencilere yö-
nelik polis saldırısı esnasında, genç bir
kadın arkadaşımız maruz kaldığı şiddet
nedeniyle bebeğini düşürdü. Her ge-
çen gün kadına yönelik şiddet olayları-
na bir yenisinin eklenmesiyle yükselen
öfke, son yaşanan olayla daha da yük-
seldi.  Eylemde bir kadının polis şidde-
tine maruz kalması, bebeğini düşür-
mesi ve hakkında başlatılan karalama
ve teşhir kampanyası devlet şiddetinin
en somut göstergesi oldu. Biz kadınlar
da kadın dayanışmasından aldığımız
güçle dikildik tüm baskı ve saldırıların
karşısına.   Birçok ilde sokaklara dökül-
dük, öfkemizi haykırdık, dayanışmamızı
yükselttik. Erkek devlet şiddetine karşı
yalnız değil örgütlüydük, suskun değil
öfkeliydik…
Ankara’da kadınlar “Kadınız,
Hamileyiz, Demokratik Mücadelenin
İçindeyiz” dedi.
Kadın Dayanışma Vakfı’nda gerçek-
leştirilen basın
DAYANIŞMASI
toplantısına SEHER
Doç. Dr. Si-
bel Özbudun,
Kadın Dayanışma Vakfı,   SKM,   Uçan
Süpürge’den kadınlar, TÖK’lü kadınlar,
KAOS- GL’li kadınlar, Genç Sen’li kadın-
lar, İHD Ankara Şube Başkanı Gökçe
Otlu, Halkevi MYK Üyesi Dilşat Aktaş,
Sol İletişim’den kadınlar, BDP Parti
Meclisi Üyesi Yüksel Mutlu, BDP Anka-
ra İl Eşbaşkanı Şengül Demir, Sosyalist
Parti’li kadınlar, ESP Ankara İl Başkanı
Fadime Çelebi, EMEP’li kadınlar, EHP’li
kadınlar, SDP’li kadınlar, Sosyalist Femi-
nist Kollektif’den kadınlar ve bağımsız
feminist kadınlar katıldı. Hükümetin
icraatlarının ve onun takipçisi medya-
nın yayınlarının kadına yönelik şiddeti
meşrulaştırdığı, kutsal anne rolü dışına
çıkan kadını iktidarları için tehlikeli gö-
rerek topyekün bir saldırı gerçekleşti-
rildiğinin belirtildiği açıklamayı kadınlar
17
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
adına  Burcu-
TAHRAN gül Çubuk yap-
tı.   Çubuk’un
“Biz kadın-
lar,   bugün burada kadın dayanışma-
sından aldığımız güçle sesleniyoruz;
bebeğini kaybeden kadın arkadaşımızın
yanındayız ve onu daha fazla yıprat-
manıza izin vermeyeceğiz. Siz bize her
saldırdığınızda, bizlerin öfkesi bileniyor;
bedenimize her dokunduğunuzda sus-
turmaya çalıştığınız sesimiz, dünden
daha güçlü çıkıyor. Siz bizi teşhir etme-
ye devam ettikçe, biz de bugünkü gibi
sokaklarda olmaya devam edeceğiz.
Tüm kadınları da, mücadeleyi büyüt-
meye çağırıyoruz.” sözleriyle biten açık-
lamanın ardından basın toplantısına ka-
tılan kadınlar söz alarak düşüncelerini
açıkladılar.
Ayrıca Ankara Üniversitesi Siyasal
Bilgiler Fakültesi önünde KASAUM’dan
kadınların  ve FeminitBiz’in çağrısı ile
kadınlar polis şiddetini ve KYK genel
müdürlüğünün açıklamasını protesto
etmek için KYK Genel Müdürlüğü Ek Bi-
nasına yürüdü. Eyleme hamile kadınla-
rın katılımı dikkat çekerken, bileşenden
bazı kadınlar da hamile kılığına girdi.
İstanbul’da kadınlar “Devletin Cinsel
Şiddetine Karşı Yalnız Değil Örgütlü,
Suskun Değil Öfkeliyiz!” dedi.
Devlet şiddetine karşı kadınlar
İstanbul’da da sokaktaydı. Galatasaray
Meydanı’nda buluşan yüzlerce kadın,
Dolmabahçe eylemlerinde polis şiddeti
sonucu bebeğini kaybeden  Genç Sen’li
kadın arkadaşımızın yalnız olmadığını,
polis ve medya elbirliğiyle asılsız iddi-
alarla üzeri örtülmeye çalışılan devlet
şiddetine karşı suskun değil öfkeli ol-
duğunu haykırdı. Kadınlar etraflarını
simgesel olarak mor kurdele ile çevrele-
yerek, “Bedenime, emeğime, kimliğime
dokunma” mesajıyla Taksim Tramvay
Durağı’na yürüdüler. Burada yapılan
basın açıklamasını platform adına SDP’li
Kadınlardan Aylin Mert okudu. Erkek
devlet şiddetine karşı, birlikte mücade-
le ettiklerini ifade eden kadınlar, yaşa-
nan bu son saldırıyla ilgili suskun değil
öfkeli olduklarını söylediler.

ATEŞİN İÇİNDE
KALANLARDAN
YÜKSELEN SES
GÜLEREN EREN
Retçiler somut olarak içinde yaşadığımız savaştan
da bahsederek görüşlerini bildirse dahi, talepleri
daha ziyade temel bir antimilitarist duruştan ibaret
görüldü, kamuoyuna duyurulduğu çerçeve içinde bir
anlamda soyutlaştırıldı. Türkiye’de yirmi sene boyunca
bedeller ödenerek ilerletilen bu mücadeleye şimdi
yoğun ve örgütlü olarak Kürt gençlerinin dahil olması,
antimilitarist tavrın Türkiye’nin sorunları açısından
somutlaşması anlamına da geliyor.
T
ürkiye’de vicdani ret talebi
ilk kez dillendirildiğinden beri
yirmi sene geçmiş aradan.
1992’de İzmir’de faaliyete geçen
Savaş Karşıtları Derneği ise örgütlü
mücadelenin ilk adımı. Bu seneler
içinde askere gitmeyi reddettikleri
için temel vatandaşlık haklarından
mahrum bırakılan, tutuklanan,
askeri cezaevlerinde yargılanan,
mahkum edilen, işkenceye maruz
kalan insanlar tarihte cesaretle-
riyle yer edinecekler kendilerine.
Edinecekler diyoruz; çünkü top-
lum içinde onları ‘askere gitmeye
korkan vatan hainleri’ olarak algıla-
yan insanların sayısı hala azımsan-
mayacak kadar fazla. Elbette bu
da diğer ‘vatanperver’ tepkiler gibi
öğretilmiş, dayatılmış ve sonunda
da özümsenmiş iktidar sevicilikle
besleniyor.
Askerlik görevinin zorla ifa et-
tirildiği gerçeği, ‘milli’ eğitimin
dersliklerinden itibaren yaşamımı-
zın her alanında sönümlendirilip;
onur duyulacak bir gönüllülüğe
indirgenmiş büyük bir başarıyla.
İç ve dış mihraklardan korunması
gereken bir ülke çizilmiştir bizim
için, üzerinde yeterince söz hakkı-
mız olmadığını bile farketmeden
bu korunmaya muhtaç sınırların
bizim sayemizde payidar kalaca-
ğının gururuyla kabul etmişizdir
gönülden bu görevi. Böyle düşün-
mekten bizi alıkoyan düşünceler
kafamızı karıştırsa dahi sonuçları
siler atar o fikirleri çoğu zaman: Ele
tüfek almadan geçecek
bir gençlik ka-
bul görmüyor
bu topraklar-
da, askerliğini
yapmayana ‘kız
vermezler’, iş
ararken ‘askerlik-
le ilişiği olmaması’
gerekir er kişinin.
Yaşam da, ‘erkeklik’
de örselenir aksi takdirde.
Bu kısır düşünceden, bu ezbere
vatanseverlikten sıyrılanlar var her
şeye rağmen ve yıllardır büyüyerek
mücadele ediyorlar. 2010 yılında
toplam 212 kişi kamuoyu önünde
vicdani retlerini açıkladı. (Liste için
bkz:  http://kisaurl.com/?CDC) Vic-
dani Ret Hareketi’nin kayıtlarına
göre 1989-2009 yılları arasında bu
sayı 86 idi. Bu ani artışta Kürt Vic-
dani Ret Hareketi’nin hatırı sayılır
18
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
bir payı var. 19 Eylül’den beri 178 Kürt
genci sık aralıklarla vicdani retlerini açıkla-
dı. İstanbul’da 10 kişiyle başlayan bu hare-
kete, İzmir ve Çanakkale’den sonra Aralık
ayında Siirt, Bingöl, Batman, Diyarbakır ve
Van’dan da katılım oldu. 26 Aralık günü İs-
tanbul ve Diyarbakır’da yapılan 42 vicdani
ret açıklamasının 16’sıysa kadınlara aitti.
Vicdani ret mücadelesinin dünya tari-
hindeki serüveniyle Türkiye’deki bu hare-
ketlenme arasında kuracağımız paralellik-
te Kürt Vicdani Hareketi’nin burada yeni
bir sayfa açtığını söylemek hiç de yanlış
olmayacaktır. Savaşlar varolduğundan
beri savaşmayı reddetmenin de varoldu-
ğunu kolaylıkla söyleyebiliriz, ancak vicdani
ret politik varoluşunu devletlerin askerliği,
savaşmayı kutsal bir görev olarak halklara
inandırmaya çalışmalarına karşı ortaya çı-
kan örgütlü tepkiye borçludur. Türkiye’de
bugüne kadar vicdani retçiler ne kadar
politik gerekçeler öne sürmüş olurlarsa
olsunlar marjinalize edildiler, toplumsal
olarak görünür olmaları mümkün olmadı,
daha çok bireysel taleplere sahip oldukları
algısına hapsedildiler. Elbette durumun
böyle olmadığını bu mücadelenin içinde ve
çeperinde bulunanlar biliyordu ancak kav-
ga ne yazık ki fazlaca toplumsallaşmadan
veriliyordu.
Retçiler somut olarak içinde yaşadığı-
mız savaştan da bahsederek görüşlerini
bil- dirse dahi, talepleri
daha ziyade temel
bir antimilitarist du-
ruştan ibaret görül-
dü, kamuoyuna du-
yurulduğu çerçeve
içinde bir anlam-
da soyutlaştırıldı.
Türkiye’de yirmi
sene boyunca
bedeller ödenerek
ilerletilen bu mücadeleye şimdi yoğun
ve örgütlü olarak Kürt gençlerinin dahil
olması, antimilitarist tavrın Türkiye’nin
sorunları açısından somutlaşması anla-
mına da geliyor. Geçtiğimiz Eylül’de ka-
leme aldıkları deklarasyonda da belirtil-
diği gibi, çocukluklarından itibaren içinde
bulundukları bir savaşın, o savaşı besle-
yen politikaların sonuçlarına katlanmaya
mecbur kılınmışlardı ve şunları söylediler:
“Bize asker ol diyen ordunun sahipleri,
düne kadar köylerimizi yaktılar. Bilinme-
yen büyük metropollere sürgün edildik.
KÜRT VİCDANİ
RET HAREKETİ
DEKLARASYONU
1-Militarizmin yarattığı etkileri
kabul etmeyen, militarizmi; barı-
şın, demokratikleşmenin ve sivil-
leşmenin önündeki en temel engel
olarak görür.
2-Zorunlu askerliği reddeder.
Vicdani red hakkının Türkiye’de ve
Kürdistan’da tanıtılması ve top-
lumda var olan bilinçsizliğin gideril-
mesi için çalışmalar yürütür.
3- Irkı, kültürü, dini, cinsiyeti, cin-
sel yönelimi ve düşüncesi ne olursa
olsun savaşa ve ölümlere tavır alan,
tüm vicdani retçileri destekler.
4-Süren savaşın acımasızlıklarını
toplumlara taşınılması ve tüm ba-
rış hareketlerinin gündemine sok-
maya çalışır.
5-Ekolojik dengeyi etkileyen sa-
vaşın ve kimyasal silahların zararla-
rının teşhiri için gerekli çalışmaları
yapar. Doğayı tahrip eden, ekolojik
dengeyi tehdit eden yakın ve uzak
tehlikelere karşı nükleer, biyolojik,
kimyasal, konvansiyonel vb. her
türden silahlanma ve donamıma
karşı bütünlüklü ve tutarlı bir mü-
cadeleye yürütür.
6- Yaşanan bu kirli savaşta taraf
olmayı ret eder ve ölmeyi- öldür-
meyi durduracak alternatif eylem-
ler düzenlemek.
7-Kürt coğrafyasında bulunan
doğanın kirletilmesini savaş araçla-
rı ile sömürülmesi gerçeğini dünya
kamuoyuna duyurur.
8- Tüm düşünce, yetenek ve gü-
cünü vicdan, emek ve samimiyetle
bütünleştirerek, önüne koyduğu
çalışma ve hedeflere ulaşmak ka-
rarlığında olan bu komisyonumuz
çalışmalarını İHD Şubelerinin bulun-
duğu tüm yerlerde başlatacaktır.
9- Savaş insanlığa karşı işlenen
bir suçtur. Sessiz kalmak savaşlara
ve ölümlere onay vermektir. Aske-
re gitmiyoruz red ediyoruz.
Çocukluğumuz travma süreciyle devam
etmek zorunda kaldı. Nereye ait olduğu-
muzu öğrenmek için başlattığımız aidiye-
timizi elimizden aldılar. Hak arayışımıza
çıktığımızda da sokak ortalarında yargısız
infazlarla karşılaştık. Militarizmin komu-
tanları dilimizi-kültürümüzü yok saydılar,
en insani taleplerimizi dahi görmezden
geldiler. Bugünde elimize silah tutuştu-
rup kardeşlerimizle savaştırmak istiyorlar.
RED etmemiz için birçok sebebimiz var.
Fakat TSK da askerlik yapmak için hiçbir
nedenimiz yok.” demeye başladılar. Bu
hareket, vicdani ret hareketinin zihinler-
deki meşruluğunu arttırma gücüne sahip
görünüyor. Gerçek bir savaşın içinden, o
ateşin içinde kalanlardan yükselen ses
toplumun bu talebin sebeplerini algılama-
sını, gerekçeleri zihninde resmedebilmesi-
ni de sağlayacaktır.
Vicdani ret, savaş karşıtı bir sivil itaat-
sizlik eylemidir; ateşi altında kaldığımız
savaşa karşı olduğu sürece etkisi artacak
ve çapı genişleyecektir.
 2010’DA BELLEKLERE
KAZINANLAR
İLKAY TANYER
‘Askeri vesayeti sona erdireceğim’ diyen Hükümet, 29
Aralık tarihli MGK toplantısına askerle beraber oligarşik
cumhuriyetin sihirli cümlesi (devletin ülkesi ve milleti
ile bölünmez bütünlüğü) etrafında birleşmiş ve resmi
söylemi tekrar eden vesayetçi anlayışla uzlaşı içerisinde
yoluna devam kararı almıştır. Nitekim Genelkurmay’ın 17
Aralık 2010 tarihli bildirisine cevap dahi verilmemiştir.
2
010 yılı, hatırlarsak Ro-
manların, Manisa ilinin
Selendi ilçesinde linç edile-
rek yerleşim yerlerinden sürgün
edildiği haberleriyle bizleri karşı-
lamıştı. Hükümetin seçim kam-
panyasına dönüşen Kürtsüz Kürt
açılımına bir de Romansız Roman
açılımı eklenmişti. Bir sene önce,
güne açılımlar çöplüğüyle uyanan
2010 yılı, Demokratik Toplum
Kongresi’nin (DTK) demokratik
özerklik çalışması taslağı ve Barış
ve Demokrasi Partisi’nin (BDP)
başlattığı iki dilli yaşam kampan-
yası üzerine yürütülen tartışma-
larla da bizleri uğurladı.
Geçtiğimiz koca bir yıla baktığı-
mızda, Türkiye’nin otuz yıllık me-
selesi olan Kürt Meselesine dair
hükümet cephesinde gördüğü-
müz şey, her şeyin yerinde sayı-
yor oluşu. Oysa 2009 yılı sonunda
hükümetin bu süreçle ilgili olarak
atacağını ilan ettiği adımlar vardı.
Neydi o adımlar?
1. Öncelikle insan hakları de-
netim mekanizmalarında ulusla-
rarası standartları yakalamaktı.
Bunun için ise; Birleşmiş Milletler
(BM) Paris Prensipleri’ne uygun
ulusal insan hakları kurumunun
kurulması, ayrımcılıkla mücadele
ve eşitlik kurulunun oluşturulma-
sı, polis-jandarma denetim me-
kanizmasının hayata geçirilmesi,
işkenceye karşı sözleşmenin ek
seçmeli Protokolünün (OPCAT)
TBMM’de onaylanarak ulusal
önleme mekanizmasının kurul-
ması. İnsan hakları denetim me-
kanizmaları ile ilgili bu vaatlerin
Birgün, 27 Ocak 2010
hiçbirisi yaşama geçirilmemiştir.
Sadece bunlarla ilgili taslak ya da
tasarılar hazırlanmıştır.
2. Kürtçenin günlük yaşamda
kullanılması ve Kürtçe isimlerin
iade edilmesi. Bu hususta, ye-
rel yönetimler tarafından atılan
adımlar ilgili valilikler tarafından
engellenmiştir.
3. Anayasa değişikliğine dair ne
olduğu belli olmayan ancak baş-
bakanın önceki açıklamalarından
anlayabildiğimiz kadarıyla ‘ana-
yasal vatandaşlık’ diye tarif ede-
bileceğimiz anayasa değişikliğinin
yapılması. 2010 yılında, AKP ta-
rafından TBMM’ye sunulan ana-
yasa değişiklik teklifinde anayasal
vatandaşlıkla ilgili düzenleme ol-
madığı gibi etnik köken ayrımcı-
lığını kesin olarak yasaklayan bir
değişiklik de olmamıştır. Siyasal
iktidar sadece kendi siyasal ihti-
yaçlarına uygun bir anayasa deği-
şikliğini gerçekleştirmiştir.
4. ‘Askeri vesayeti sona erdire-
ceğim’ diyen Hükümet, 29 Aralık
tarihli MGK toplantısına askerle
beraber oligarşik cumhuriyetin
sihirli cümlesi (devletin ülkesi
ve milleti ile bölünmez bütünlü-
ğü) etrafında birleşmiş ve resmi
söylemi tekrar eden vesayetçi
anlayışla uzlaşı içerisinde yoluna
devam kararı almıştır. Nitekim
Genelkurmay’ın 17 Aralık 2010
tarihli bildirisine cevap dahi veril-
memiştir.
Ekonomik alanda da durum
hiç iç açıcı değil. Yerinde sayma-
yı bırakın gün geçtikçe geriliyor.
2009’dan beri krizin teğet geçtiği
19
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
yalanlarıyla bizleri avutmaya çalışır-
larken, milyonlarca insan işten çıkar-
tılıyor, iş bulamıyor, çalışma koşulları
VE RAKAMLAR
2010 yılında yapılan hak ihlallerine
güçleştiriliyor, ödemeler aylarca ge-
bakıldığında, Türkiye yine diğer yıl-
ciktiriliyor.
larda olduğu gibi başarısız bir karne
Liselerde ve üniversitelerde eşit,
alıyor.
parasız, bilimsel ve anadilde eğitim
2010 yılında İHD açıkladığı raporda
için mücadele veren öğrencilere uy-
gulanan polis şiddeti özellikle 2010
toplam 480 hak ihlali başvurusu aldık-
larını belirtti.
yılının belleklere kazınacak görüntü-
Cezaevlerinde 103 sağlık durumu
leriydi. Bu görüntülerin eser sahibi
ağır hasta halen serbest bırakılmayı
devletin polisi, adeta alkışlanırcasına
üniversite kampüslerine rahatlıkla gi-
bekliyor. 182 tutuklu cezaevinde iş-
kenceye ve kötü muameleye maruz
rip çıkarak, kampüs içinde yetki üs-
kaldığı gerekçesiyle İHD’ye mektupla
tüne yetkiler verilerek öğrenciler bir
başvurmuş durumda.
nevi hizaya getirilmeye çalışılıyor.
Cezaevlerinde 103 işkence ve kötü
Kadın cinayetlerine her gün bir ye-
muamele tespiti yapıldı.
nisi daha eklenirken konuyla ilgili bir
Cezaevlerinde 32 kişi hayatını kay-
önlem almak ülkenin siyasi gündemi-
betti.
ne taşınmıyor. Haksız tahrik indirim-
Cezaevlerinde 121 bin 98 tutuklu ve
leriyle savuşturulan davalarla, adli tıp
hükümlü var.
kanalıyla tecavüzcülerin ‘’mağdur’’
39 gazeteci şu anda tutuklu, yayı-
görüldüğü, failinin erkek devlet oldu-
nı durdurulan gazete ve dergi sayısı
ğunu bildiğimiz taciz, tecavüz ve ölü-
12’nin üzerinde, hakkında erişim yasa-
me karşı kadınlar cephesinden veri-
ğı bulunan internet sitesi sayısı 4662,
len örgütlü mücadeleyi sindirmek için
ifade özgürlüğü kapsamında 790 kişi-
devlet şiddeti de kendini en acımasız
ye de para cezası kesilmiştir.
yüzüyle göstermeye devam ediyor.
Örgütlenme özgürlüğüne yönelik
2010 yılında, din ve vicdan özgürlü-
müdahaleler kapsamında 116 operas-
ğü alanında anayasal ve yasal çözüm-
yon yapılmış ve 421 kişi tutuklanmış-
ler üretilmemiştir. Sadece Alevi çalış-
tır.
taylarında sorunlar tartışılmış ancak
Yargısız infaz denilen ‘dur ihtarı’,
çözümler ortaya konmamıştır. Gayri-
rastgele ateş açma olaylarında güven-
müslim azınlıklarla ilgili olarak tarihi
lik güçlerinin açtığı ateş sonucu yaşa-
ibadet yerlerinde sembolik ayinler ya-
mını yitiren kişi sayısı 28, faili meçhul
pılması dışında somut gelişmeler ya-
cinayetten yaşamını yitiren kişi sayısı
şanmamıştır. AİHM kararına rağmen
ise 9’dur.
zorunlu din dersi uygulaması devam
Kolluk kuvvetlerinin yürüyüşlere mü-
etmiş, Cemevlerinin ibadethane sta-
dahalesinde 2 kişi öldürüldü, 143 kişi
tüsü kabul edilmemiştir.,
yaralandı, 1716 kişi gözaltına alındı,
2010 yılında linçlerin tehlikeli bo-
152 kişi tutuklandı.
yutlara sıçratılabileceğine dair örnek-
TİHV’e yapılan işkence ve kötü mu-
ler ortaya çıkmıştır. Manisa Selendi,
amele başvuru sayısı 319 olmuştur.
Hatay Dörtyol, Bursa İnegöl, Kahra-
Savcı ve yargıçların subjektif, tarafsız-
manmaraş ve İstanbul’da yaşananlar
lıktan uzak zihniyet yapıları, zamana-
bir iç savaşın kıvılcımını çakmanın ne
şımı ve ceza erteleme gibi nedenlerle
kadar kolay olduğunu göstermiştir.
işkence yapan kamu görevlileri ceza-
İHD raporlarında da ortaya konduğu
sız kalabilmektedir. Nitekim Adalet
gibi güvenlik alanında yaşanan zaaf-
Bakanlığı resmi istatistiklerine göre,
lar ve kitleleri kışkırtıp provoke eden
2008 yılında her 1 işkence ve kötü mu-
yapılanmalar kaygı vermektedir.
amele davasına karşılık 77 polise mu-
Aralık ayında Maraş’ta alevi örgütle-
kavemet davası açılmıştır. Bu oran bile
rin katliam anmasına saldırı girişimi
tek başına cezasızlığı ifade etmektedir
ve İstanbul’da Cemevine saldırı ciddi
Büyük bir bölümü Kürt, Alevi ve Sos-
provokasyon girişimleridir. Hüküme-
yalist olmak üzere 28 askerin ölümü
tin devlet içindeki çetelerin tasfiyesi
kayıtlara ‘intihar’ olarak geçti.
noktasında daha fazla çaba göster-
Ateş, patlayan mühimmat, gözal-
mesi gerekmektedir. 
tında işkence, köylerin bombalanması,
Bir yandan 30 tutuklunun öldü-
panzer altında kalma sonucu kaybetti-
rüldüğü ‘Hayata Dönüş Operasyonu’
ğimiz çocuk sayısı 14.
adıyla 19 Aralık Katliamı’nın asıl so-
Operasyonlarda yaşamını yitiren in-
rumlularına dokunmadan sanki yapı-
san sayısı 281.
lan operasyon yargılanıyor diye göste-
Devlet terörü sonucu hayatını kay-
rilirken, bir yandan da cezaevlerinde
bedenlerin sayısı toplam 60.
ihlallerin yaşanmasına karşı hiçbir
Erkekler 2010’da haberlere yan-
düzenleme girişiminde bulunulmu-
sıyan kısmıyla 199 kadını öldürdü.
yor. Ve 2010 yılı, Kürtleri ve sosya-
Türkiye’nin her bölgesinde, farklı yaş
listleri vuran tutuklama terörüyle
ve meslek gruplarından erkekler ka-
de AKP’nin bir başka yüzüne tanıklık
dınlara, çocuklara ve erkeklere şiddet
etmemizi sağlıyor. KCK operasyon-
uyguladı. Failler genellikle eş, sevgili,
ları kapsamında tutuklanan BDP’nin
akrabaydı.
yöneticileri, belediye başkanları ve
Taciz ve tecavüz olaylarının mağ-
üyeleri, Halkevi üyeleri, ESP üyeleri,
durları ise genellikle çocuklardı. Ga-
Sendikacılar ve Devrimci Karargah
zetelere yansıyan on taciz olayından
çuvalına doldurulmuş, sosyalistlerin
sekizinde mağdurun yaşı 17’den, sekiz
birliğinin hedef tahtasına konduğu
tecavüz olayından beşinde mağdurun
21 Eylül komplosu kapsamında hu-
yaşı 18’den küçüktü.
kuksuzca tutuklanan TÖP sözcüleri
ve SDP yöneticileri.

SULAR ALTINDA KALAN
TARİH VE KÜLTÜR
BURAK ŞAHİN
Gözden kaçırılmak istenen şey, farklı kültürlerin bir
arada ya da aynı coğrafyada yaşayabilmesini mümkün
kılan tüm faktörlerin ortadan kaldırılıyor olması.
İ zmir’in Bergama ilçesinde
1800 yıllık tarihi eserler, su-
lar altında bırakıldı. Türkiye’de
sular altında bırakılmak istenen
tüm eserler ve mekanlar devle-
tin resmi ideolojisiyle uzlaşmaz
bir kültürün ürünleridir. Osman-
lı Devleti’nde yabancılaştırdığı-
mız tarihi eser kaçakçılığı ve bu
eserlere toplumsal bilinçle sahip
çıkmama durumu, ne yazık ki
şu an gözümüzden kaçırdığımız
davranışlarımız.
Allianoi’nin küçük bir termal
merkezi olduğu sanılmaktadır.
Sıcak sudan bu dönemden itiba-
ren yararlanılıyordu. Helenistik
Çağa ait sadece birkaç arkeolo-
jik ve nümizmatik eser ele geç-
miş olmasına rağmen Allianoi
merkez yerleşiminde Helenistik
mimariye rastlanılmamıştır.
Roma İmparatorluk Dönemi’nde
(İ.S. II. yüzyıl) kült merkezinde,
Anadolu’nun pek çok merke-
zinde ve Pergamon’daki Askle-
pieionda olduğu gibi büyük bir
bayındırlık faaliyeti yaşanmıştır.
Kült merkezinde mevcut bi-
naların büyük bir kısmı bu dö-
neme aittir. Ilıcanın yanı sıra,
köprüler, caddeler, sokaklar,
insulalar, geçiş yapısı, propy-
lon, ve nympheum bu dönemde
planlanır.
Türkiye Cumhuriyeti ve ku-
rumlarının anayasasında tanı-
madığı kültürlere karşı giriştiği
asimilasyon politikası, hala ya-
şayan kültür ve azınlıklara karşı
değil ama aynı zamanda 1800 yıl
öncesine kadar uzanıyor. İktidar
mekanizmasının basın kolu olan
Habertürk’ün internet sitesinde
ise Allianoi için – ve tüm azınlık-
lar adına – yapılan mücadeleler
‘bir grup çevreci’ politikasına
sıkıştırılıyor. Gözden kaçırılmak
istenen şey, farklı kültürlerin
bir arada ya da aynı coğrafyada
yaşayabilmesini mümkün kılan
tüm faktörlerin ortadan kaldırı-
lıyor olması. İktidar ve kurumla-
rının bu genel amacı doğrultu-
sunda yaptığı uygulamalar, bir
bütünlük içinde düşünülmeli ve
korunmak istenen eserler tarihi
olduğu kadar kültürel boyutuyla
da ele alındığında, bir bütünlük
kurulabilecektir.
2004 yılından bu yana davalık
olan Allianoi, Kültür ve Turizm
Bakanlığından tarihi eser statü-
sü alamıyordu. Son olarak Ağus-
tos ayında kaybedilen dava ile
Allianoi artık sular altında…
Allianoi Girişim Grubu avukat-
larından Hilal Küey davanın du-
rumuyla ilgili şu bilgileri verdi:
‘’Koruma Kurulu kararlarından
ilki Allianoi’nin duvarla çevril-
mesiydi, iptal kararı alındı. İkin-
ci karar olan gömme kararında
ise yürütmeyi durdurma alındı.
Karar, kaplıca odalarının kille
kapatılıp, suya bırakılması şek-
lindeydi. 17 Ağustos 2010 ta-
rihli İzmir 2 Numaralı Kültür ve
Tabiat Varlıkları Koruma Bölge
Kurulu kararında ise kilin yerini
kum alıyor. Kumla doldurularak
suya bırakılması kararlaştırılmış.
2004’ten bu yana devam eden
dava süreci var. Bu konuda alın-
20
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
ANKARA’DA
DEMOKRATİK ANAYASA
ÇALIŞTAYI
HÜSEYİN TAKA
D emokratik Anayasa Hareketi Girişi-
mi ilk çalıştayını 26 Aralık 2010’da
Ankara’da  gerçekleştirdi.
Toplumsallığı esas almış katılımcı,
eşitlikçi, çoğulcu, özgürlükçü demok-
ratik bir anayasayı hedefleyen kimi
öneriler yanında, nasıl bir anayasadan
çok yerel düzeyde nasıl bir katılım, na-
sıl bir tartışma ve hazırlık sorununun
ön plana çıktığı çalıştayda Kürtlerden,
Alevilerden, Çerkezlerden, Lazlardan,
Çingenelerden, emek alanından, çevre
örgütlerinden, kadın ve gençlik grupla-
rından, atık kağıt  işçilerinden ve kaos
GL’den sözcüler kürsüye çıktı. Konuş-
maların ortak  paydası “Yerel düzeyde
başlayarak toplumun başlıca demokra-
si dinamiklerini kapsayan tartışma ve
talepleri ortaklaştırma çalışmalarının
giderek merkezileşerek bir demokratik
halk hareketinin inşasına hizmet etme-
si gerektiği” yönünde idi.
Bu  amaçla çeşitli yerellerde toplan-
tılar, belli başlı kent merkezlerinde
konferanslar, paneller, çalıştaylar plan-
landı. Tarifi yapılan ana çerçeve esas
alınarak hem bireylerin hem de ku-
rumların en geniş katılımını hedefleyen
demokratik anayasa kapsamının, süre-
ce nasıl müdahil olacağının parlamen-
to, konvansiyon ya da kurucu meclis
yolu ile yapılmasının mı daha demok-
ratik olacağı gibi konuların tartışılarak
ortak sonuçlara bağlanacağı merkezi
demokratik anayasa konferansının 29-
30 Ocak 2011’de Ankara’da gerçekleş-
tirilmesine karar verildi.
Askeri diktatörlük koşullarında bü-
yük bir çoğunlukla kabul edilen 1982
Anayasasının yürürlüğe girmesinden
mış iki iptal, iki yürütmeyi durdurma
kararı var. Yargı süreci de devam edi-
yor. Bunlar yokmuş gibi ufak bir deği-
şiklikle kili kumla değiştirerek yeni bir
gömme kararı alıyorsunuz.’’
Yargı kararlarına uyulması gerektiğini
belirten Küey, şöyle devam etti: ‘’Aynı
konuda, bezdirici kararlar alıp, sürekli
yargının iptal edildiği bir yerde artık biz
bunun TCK’da düzenlenen ‘’görevlilerin
görevini kötüye kullanması’’ suçunu
oluşturduğunu düşünüyoruz ve görevi
kötüye kullanma iddiasıyla savcılığa suç
duyurusunda bulunduk. Son karar he-
nüz ulaşmadı. Bunun için Bilgi Edinme
Kanunu uyarınca bilgi istedik. Kültür ve
Turizm Bakanlığından gelen üst yazıyı
görme imkanımız oldu. Karar bize ula-
şır ulaşmaz, iptali istemiyle idari yargı-
ya başvuracağız.’’
İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat
Varlıkları Koruma Bölge Kurulu kararı
doğrultusunda, Allianoi Ören Yerin-
bu güne kadar toplumun çeşitli kesim-
lerince hep tartışma konusu olmuştur.
Özellikle ezilenler açısından tam bir ka-
bus olan 12 Eylül cunta anayasası yer-
li- yabancı egemen sermaye çevreleri-
nin çıkarlarını korumuş, en küçük hak
ve özgürlük taleplerine karşı militarist
zorun en baskıcı örneklerini sergilemiş/
sergilemeye de devam ediyor.
Geçen 30 yıl içinde bazı değişikliklere
rağmen özünü koruyan  darbe  anaya-
sası  artık yönetilenlerin bu yasalarla
yönetilmek istemediği ve egemenlerin
de bu anayasa ile toplumu yöneteme-
yecekleri bir noktaya geldi. Çok kim-
likli, çok inançlı, çok kültürlü yeni bir
demokratik toplum yaratmanın önünü
açacak, Türkiye’nin demokratik siyasal
ve toplumsal yeniden yapılanmasının
zeminini oluşturacak olan demokratik
anayasanın yaratılması eşitliğin, barı-
şın ve kardeşliğin de güvencesi olabi-
lir.
Bir yandan toplumun dışlanmış, ezi-
len kesimlerinin gündemleşen taleple-
ri; başta işçi, emekçilerin örgütlenme
özgürlüğü ve insanca yaşam koşuları
yönünde ortaya çıkan iradeleri, Kürt
halkının artık ertelenmez hale gelen
eşitlik ve özgürlük talebi, inanç ve vic-
dan özgürlüğü talepleri, yok sayılan
azınlık talepleri, alevilerin inançları üze-
rindeki baskılara son verilmesi talebi,
kadınların, gençlerin, çevrecilerin ve
yoksul köylülerin talepleri, cinsel ter-
cihlerinden dolayı  aşağılanan kesimle-
rin talepleri yeni demokratik anayasa
tartışma ve hazırlıklarını kaçınılmaz
olarak ülke gündeminin ön sırasına
yerleştirmiştir.
de çalışmalar yapıldığına işaret eden
Küey, ‘’Salı günü Allianoi’de yaptığımız
incelemede, çalışmalara başlanabil-
mesi amacıyla ot temizliği yapılıyordu.
Bugün aldığımız habere göre, küçük
hamamın üstünü açmaya başlamışlar.
İdari yargıda 2 aydan önce yürütmeyi
durdurma kararı alınmaz. Bu nedenle
işler süratle tamamlanmaya çalışılıyor’’
dedi.
Görüldüğü gibi iktidar kurmayı plan-
ladığı sivil toplumda birlikte yaşama
ilkeleri ve farklılığı çağrıştıran tüm ta-
rihi varlıkları teker teker kendine düş-
man edinmiştir. Bu ülke de tarihten
bu yana ayakta duran, büyük dinlerin
yapılarını koruma altına alırken, Hele-
nistik dönemden kalma tarihi eserler,
göz göre göre, halk bunu istemese de
sular altında bırakılıyor. Bundan sonra
yapacağımız mücadelede bu kötü örne-
ği belleklerimizden çıkarmamak gerek-
mektedir.

TUNUS’TA İŞSİZLİK İSYANI
ERKAN ÇINAR
Tunus’ta bugün yaşananlar Ben Ali’nin 24 yıllık
iktidarında uyguladığı neo-liberal politikaların bir
sonucu olarak görülüyor. Batılı ekonomi kuruluşları ve
analizciler tarafından “Afrika aslanı” olarak tanımlanan
ülkede resmi rakamlara göre işsizlik oranı yüzde 14 olsa
da 15-24 yaş arasındaki gençlerin işsizlik oranı yüzde
31. Ülkede, neo-liberal politikaların klasik bir sonucu
olarak gelir dağılımında adaletsizlik de had safhada.
T
unus’ta iş bulamadığı için
seyyar satıcılık yapan 26
yaşındaki Mohammed
Bouazizi’nin seyyar arabasına
17 Aralık günü yetkililerce el
konulmasının ardından kendini
yakarak intihar girişiminde bu-
lunmasıyla başlayan işsizlik pro-
testoları devam ediyor. Özellikle
Sidi Bouzid kentine yoğunlaşan
ve diğer kentlere de sıçrayan
protestoların en yoğun olduğu
24 Aralık günü 18 yaşında bir
genç polis tarafından kafasından
vurularak öldürülürken, Hussein
Nagi Felhi isimli bir başka işsiz
genç de yüksek gerilim hattına
tırmanıp intihar ederek hayatı-
nı kaybetti. Görgü tanıklarının
ifadelerine göre Felhi, intihar
etmeden hemen önce, “Sefale-
te hayır, işsizliğe hayır” şeklinde
bağırdı.
Gafsa kentinde sendikalar
tarafından organize edilen bir
yürüyüş güvenlik güçleri tara-
fından engellenirken, başkent
Tunus’ta da yaklaşık 300 avukat
hükümet sarayına bir yürüyüş
gerçekleştirdi. El Cezire’ye konu-
21
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
şan Tunuslu blogger ve araştırma gö-
revlisi Lina Ben Mhenni, yürüyüşe katı-
lan iki avukatın gözaltına alındığına dair
bir duyum aldığını belirterek, “Protes-
tocular, eylemlerini Sidi Bouzid’dekiler
ile dayanışma amacıyla yapıyorlar ve
aynı zamanda devlet başkanının istifa-
sını istiyorlar” dedi. Ben Mhenni, bunun
dışında üniversite öğrencileri sendikası
tarafından da Eğitim Bakanlığı önünde
bir eylem düzenlendiğini sözlerine ek-
ledi.
Maghreb Review’den analist Mo-
hamed Ben Madan, gösterilerin, son
24 yıl içinde Tunus’ta yapılan en bü-
yük gösteri olduğunu ifade ederken,
“Beni şok eden, böyle şeylerin İran ya
da Moskova’da olması halinde küresel
medyada yer bulacakken, Tunus’ta ol-
ması nedeniyle kimsenin umrunda ol-
maması” diye konuştu.
Tunus parlamentosunda yer alan dört
parti ise El Cezire’yi “ülkeyi istikrarsız-
laşmaya çalışmak ve Sidi Bouzid’deki
olaylara dair yayınları ile ayaklanmayı
sürdürmek” ile itham ediyor.
Ülkede işsizlik oranı yüzde 14 iken,
üniversite mezunları arasındaki oranın
bu rakamın iki katı civarında olduğu
tahmin ediliyor. Tunuslular, ülkede
yatırımların yüzde 90’ına yakınının sa-
hil kesimlerine yapılmasından şikayet
ederken, 1987’den bu yana iktidarda
olan Devlet Başkanı Zine al-Abidine Ben
Ali, El Kaide’ye karşı Batılı devletlerle
yoğun bir işbirliği içinde.
TUNUSLULARDAN BEN ALİ’YE:
YEZZİ FOCK*
Tunus’ta yaşananlar, 1987 yılından
bu yana Devlet Başkanı olan Devlet
Başkanı Zine al-Abidine Ben Ali’nin iz-
lediği politikaların sonucu olarak görü-
lüyor. Ben Ali, Tunus’ta 1956 yılında
sona eren Fransız sömürgeciliğine karşı
direnen örgütlerden Neo-Destour Par-
tisi üyesiydi ve direnişe katılmıştı. Ben
Ali’nin partisi, 1964 yılında ismini Des-
touryan Sosyalist Partisi (PSD) olarak
değiştirirken, 1981 yılına kadar ülkede-
ki tek parti olma özelliğini taşıdı. 1981
yılında İslami ve komünist hareketlerin,
öğrencilerin muhalefeti ile partinin etki
alanı daralırken, Zine al-Abidine Ben Ali
7 Kasım 1987 tarihinde devlet başkan-
lığı koltuğuna oturdu. Ben Ali, devlet
başkanlığı koltuğuna oturmasından bir
yıl sonra özelleştirmelere hız verirken
partisinin adını da Anayasal Demokra-
tik Seferberlik (RCD) olarak değiştirdi
ve ülkeyi uluslararası sermayeye açtı.
Tunus’ta bugün yaşananlar da Ben
Ali’nin 24 yıllık iktidarında uyguladı-
ğı neo-liberal politikaların bir sonucu
olarak görülüyor. Batılı ekonomi kuru-
luşları ve analizcileri tarafından “Afrika
aslanı” olarak tanımlanan ülkede resmi
rakamlara göre işsizlik oranı yüzde 14
olsa da 15-24 yaş arasındaki gençlerin
işsizlik oranı yüzde 31. Ülkede, neo-
liberal politikaların klasik bir sonucu
olarak gelir dağılımında adaletsizlik de
had safhada. Ülke nüfusunun en zengin
yüzde 10’u ülke gelirinin yüzde 32’sini,
en üstteki yüzde 20’lik nüfus gelirin
yüzde 47’sini elinde bulunduruyor. Nü-
fusun altta kalan yüzde 60’ına düşen
pay ise sadece yüzde 30.
Uzun yıllardır IMF tarafından yönlen-
dirilen ülke ekonomisi, ülkenin kuzey ve
sahil kentlerinin lehine bir eşitsiz büyü-
me gösterirken, iç kesimler ise büyü-
meden nasibini alamıyor. IMF, yapılan
birçok “reforma” rağmen, Tunus’tan
yeni isteklerde bulunmaya devam edi-
yor. Örneğin temel gıda ürünlerinde ve
akaryakıttaki sübvansiyonların kaldırıl-
ması ile sosyal güvenlik sisteminin özel-
leştirilmesi bu istekler arasında.
Turizm sektörünün büyük kısmı aile-
sinin elinde bulunan Ben Ali’nin protes-
to gösterilerinin “yatırımcıları, turistleri
korkutacağını” söylemesi de dikkat
çekici. Ben Ali yönetimindeki Tunus,
Batılı devletler tarafından “istikrarlı ve
ilerici bir Müslüman Kuzey Afrika ülke-
si” olarak örnek gösterilmesi açısından
ve daha birçok başka açıdan Türkiye ile
benzerlik taşıyor. Bir Wikileaks belgesi-
ne göre Ben Ali’nin damadı, bir devlet
bankasının hisselerinin yüzde 17’sini
banka özelleştirilmeden hemen önce
satın almış, bankanın özelleştirilmesi
sonrasında ise bu hisseleri çok yüksek
fiyatla elinden çıkarmıştı.
Ben Ali’nin Tunus’u, ABD’nin Afga-
nistan ve Irak işgali ile “teröre karşı
savaş”ında en önemli müttefiklerin-
den. Bir Birleşmiş Milletler raporuna
göre de Tunus, ABD’nin gizli tutukluluk
merkezlerinin olduğu ülkelerden. Tu-
nus gizli servisi, ABD’nin Afganistan’da
bulunan Bagram Hava Üssü’ndeki sor-
gulamalarına katılırken, yine Wikileaks
belgelerine göre Tunus’taki ABD elçiliği
Ben Ali ailesini “yarı mafya” olarak ta-
nımlıyor. Zaten özelleştirilen kamu ku-
ruluşlarının birçoğu da Ben Ali ailesinin
ve eşinin ailesi olan Trabelsi ailesinin
elinde toplanmış durumda.
Uluslararası gözlemciler, ülkeyi “in-
san haklarına saygı duyulmayan bir
polis devleti” olarak tanımlarken, Zine
al-Abidine Ben Ali yönetimi 2008 yılının
Ocak ayında bir madencilik kenti olan
Redhayef’de işçiler ve işsizler tarafın-
dan yapılan gösterileri şiddetle bastır-
mış, yaklaşık 300 kişi gözaltına alınmış-
tı.
Ben Ali dönemi, insan hakları ihlalleri
ve ifade özgürlüğüne yönelik saldırılar
ile bilinirken, Ben Ali’nin kendisini ve
ülkedeki ekonomik koşulları eleştiren
gazeteci Taoufik Ben Brik’i hapsettir-
mesi de dikkat çeken noktalardan. Bu
arada son gelişmelerin ardından ifade
özgürlüğüne yönelik kısıtlamaları pro-
testo eden hackerlar, aralarında Devlet
Başkanlığı, Başbakanlık, Sanayi Bakan-
lığı ve Dışişleri Bakanlığı sitelerinin de
yer aldığı Tunus hükümetine ait birçok
siteyi hackledi.
Batı kamuoyunda son yaşanan olay-
lara dair suskunluk hakim iken, ABD
basını da protestoları görmezden geli-
yor. Gösterilere ise sendikaların öncü-
lük ettiğini eklemek gerekiyor. Tunus
Genel İşçi Sendikası (UGTT) 90’lı yıllar
boyunca Ben Ali yönetimi tarafından
ehlileştirilmeye çalışıldıysa ve bu konu-
da da büyük oranda başarılı olunduysa
da, son gösterilerde konfederasyon
bünyesinde bulunan eğitim sendikası-
nın işsizleri örgütlemesinin ve üyelerini
harekete geçirmesinin payı büyük.
* Yezzi Fock: Artık yeter
 CULTURE JAMMING:
EGEMENLERİN ARAÇLARIYLA
OYNANAN BİR KÖŞE KAPMACA
K. MUTLU
Tüketiciler diye adlandırılan toplumsal kategorideki
insanların en azından 80’lerden bu yana kent
merkezlerindeki duvarlarda, metrolarda, reklam
bombardımanına tutulduğumuz billboardlarda ve
sokaklarda karşımıza çıkan bir takım eylemlerinden
söz etmeye çalışacağım. Culture Jamming olarak
adlandırılan bu eylem biçimleri kimileri tarafından
sokak sanatı olarak da adlandırılmakta.
B
u sayfalarda kültür-sanat
meselelerine ilişkin kimi
zaman iyimser kimi za-
mansa karamsar bakış açılarına
sahip pek çok yazı kaleme alın-
mıştır. Karamsar bakış açılarına
sahip yazıların genel olarak bes-
lendikleri kuramsal kaynaklar
Thedor W. Adorno’nun başını
çektiği Frankfurt Okulu’nun kül-
tür endüstrisi eleştirisine yasla-
nırken, bu karamsarlığın kayna-
ğı kimi zaman da altyapı üstyapı
analojisi ile temellendirilmeye
çalışılan bir çeşit Marksizm ola-
gelmiştir. Bir yazısında Adorno
şöyle der: “Tüketiciler, işçiden
ve memurdan, çiftçiden ve kü-
çük burjuvadan oluşmaktadır.
Kapitalist üretim bedenlerini ve
ruhlarını öyle bir kuşatmıştır ki
önlerine konan her şeye direniş
göstermeden kapılıverirler”(1)
Bu çıkışsızlık ve kitlelerin yaratıcı
eleştirelliğini görmezden gelen
teorik kaderciliğe karşı yazılma-
sına karşın bu yazı, Adorno ve
Frankfurt okulu üzerine kapsam-
lı bir eleştiri yazısı değildir. Böy-
le bir yazı için hem sayfalarımız
yeterli değildir hem de bizlere
ÖRNEK 1
ÖRNEK 5
her gün fısıldanan saf iyimser-
lik çağrılarına karşı Adorno’nun
iflah olmaz karamsarlığını bir
kenarda tutmakta hep fayda
görmüşümdür.
Tüketiciler diye adlandırılan
toplumsal kategorideki insan-
ların en azından 80’lerden bu
yana kent merkezlerindeki du-
varlarda, metrolarda, reklam
bombardımanına tutulduğumuz
billboardlarda ve sokaklarda kar-
şımıza çıkan bir takım eylemle-
rinden söz etmeye çalışacağım.
Culture Jamming olarak adlan-
dırılan bu eylem biçimleri kimile-
ri tarafından sokak sanatı olarak
da adlandırılmakta.
Culture Jamming, birçok tü-
ketici sosyal hareket tarafından,
şirketlerin marka imajları dahil
olmak üzere ana akım kültürel
kurumları yıkmaya veya boz-
maya yönelik kullanılan bir tak-
tik olarak tanımlanmaktadır(2).
Culture Jamming aynı zamanda
göstergebilimsel veya kültürel fi-
kirler savaşı, çeşitli iletişim med-
yaları yoluyla yayılan anlamlar
ve temsil biçimleri üzerine yü-
rütülen bir mücadele olarak da
tanımlanabilir.(3) Terim, radyo
sinyallerinin bozulması anlamın-
daki jam fiilinin dönüştürülmesi
yoluyla üretilmiştir. Tıpkı radyo
sinyallerini bozan jammer cihaz-
larının yaptığı gibi ana akım/ege-
men medya yoluyla yayılan, üre-
tilen anlamların karşı kültürel
anlamlarla bozulmasına dayalı
bir etkinliğe gönderme yapar.
Örnek 1’de Ekonomik krizin
ilk zamanlarında vatandaşlara
krizle başa çıkabilmenin yolla-
rını öneren afişlerle dalga ge-
çen bir yol izlenmiştir. Bizde de
rastlanan şekliyle vatandaşlara
daha fazla alışveriş yapmaları,
karamsarlığa kapılmamaları,
bu zorlukların üstesinden %100
düşünce gücüyle çıkabilecekleri
yollu abuk sabuk öneriler sırala-
yan afişlerin üzerine “Krizde Ha-
yatta Kalma Önerisi: Kendinizi
Bir Sanatçı Farz Edin. Böylelikle
Açlıktan Ölmek Daha Romantik
22
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
ÖRNEK 2
ÖRNEK 3
ÖRNEK 4
Görünebilir” şeklinde bir başka abuk
sabuk öneri yapıştırılarak egemen me-
sajlar absürtleştirilmiştir.
Örnek 2’de ise Kentucky Fried
Chicken’ın “Muhteşem Bir Damak Ta-
dınız Var” sloganının bulunduğu reklam
panosundaki fotoğraf obez bir çocukla
değiştirilerek anlam tersine çevrilmiştir.
Örnek 3 ve 4’te gene fast food zin-
cirleri hedef seçilmiştir. Orijinal reklam
fotoğraflarına yapılan kolajlarla iştah
sal iktidarı alaşağı edecek politik eyle-
duygusu yerle bir edilmiştir. min yerine ikame edilmez. Ama hiçbir
Örnek 5 Scotiabank’ın logosuna yapı-
siyasi iktidarın da kendisine bu gözlerle
lan eklerle başarılmıştır. Dünyanın dört bakabilen insanlar olmadan yıkılmaya-
bir yanını dolaşan zehirli bir yılan ola-
cağı bir o kadar aşikardır. Geçenlerde
rak tasvir edilen banka, emperyalizmin İzmir’de bir duvara Buduncular tara-
mali sermaye olarak sınır tanımazlığını
fından şablonla yapılan “Ne Mutlu Tür-
gözler önüne sermektedir. küm Diyene” yazılamasının hemen ya-
Örnek 6 ve 7 ise daha çok resmi ku-
nına eklenmiş bir Ahmet ile “Ne Mutlu
rumların sağduyulu yazılı ve görsel di- Ahmet Türküm Diyene” haline gelen
lini kullanmaktadır. Metro vagonuna
yazılamayı görünce anlam denen şe-
yapıştırılan sticker’da “İzdiham Bölge- yin bizlere egemenler tarafından kolay
si - Derin Bir Nefes Alın ve Gülümseyin
kolay dayatılamayacağını bir kez daha
(Pazartesi’den Cuma’ya 7:00 ile 18:30 görmüş oldum.
saatleri arası)” yazılarak toplu taşıma
araçlarının doluluğu eleştirilmektedir. NOTLAR
Diğer stickerlar ise engelli insanların (1) Adorno, W. Thedor (2007) “Kültür
kent yaşamında karşılaştıkları zorluk- Endüstrisi: Kitlelerin Aldatılışı Olarak Aydın-
lara görünürlük kazandırmayı amaçla- lanma”, Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi,
maktadır. “Tekerlekli Sandalye ile Ula- İletişim Yayınları, İstanbul. Sf : 64
şılamaz” yazılı stickerlar tıpkı engelliler (2) http://en.wikipedia.org/wiki/Culture_
için uygundur görselleri gibi tasarlana- jamming#cite_note-12 (03.01.2011)
(3) Carducci, Vince (2006) “Culture Jam-
rak resmi kurumların sahte duyarlılık- ming: A Sociological Perspective”, Journal
larıyla alay edilmektedir.(4)
of Consumer Culture 6(1): 116-38
Bütün bu yaratıcı eylem biçimlerine (4) Örneklerin devamı için Bkz. “ http://
hayranlık beslememek elde olmasa www.woostercollective.com/culture_jam-
da, bu eylemlere içkin bir problem de ming/”
yok değildir. Bütün bu eleştirel eylem
biçimleri bir şekilde karşı olduğu ya da
bozmaya uğraştığı işaret sistemlerine
ihtiyaç duymaktadır. Yazının başlığında
da belirtildiği gibi bu bir bakıma ege-
menlerin araçlarıyla oynanan bir köşe
kapmacadır. Popüler kültür içerisinden
geliştirilmeye çalışılan bu ve benzeri
pek çok direniş örneği kuşkusuz siya-
ÖRNEK 6
ÖRNEK 7
 rak Sincan Cezaevi’ne gönderildi. Daha
sonra avukatların tutuklamaya itirazı
sonucu, ‘tutuksuz yargılanmak üzere’
serbest bırakıldıysak da yargı peşimizi
bırakmadı.  rının indirilmesi için boykot yapan öğ-
 
BİLMEYEN KALMASIN...
Bu olayın iddianamesi hazırlandı. 8’i
18 yaşından küçük toplam 18 kişiye
dava açıldı. Dershane müdürü, müdür
yardımcısı ve yaralandığını iddia eden
yedi polis şikayetçiydi. Savcı 63 yıl iste-
di. Aklımıza ilk gelen ‘acaba savcı sayı
saymayı bilmiyor mu?’ sorusu oldu.
ğil. Hepsi ‘terörist’ damgası vurularak,
hedef haline getirildi. Yine geçtiğimiz
günlerde İstanbul Sarıyer’de Behçet
Kemal Çağlar Lisesi’nde kantin fiyatla-
rencilere önce okul yönetimi ve kantin
sahibi, sonra da polis saldırdı. Polis lise
kantinindeki fiyatların indirilmesini is-
teyen bu öğrencilerden ikisini gözaltına
aldı. 
Ben öğrencileri deneme tahtasına
çeviren sınavların kaldırılmasını, bizleri
yarış atı olarak yetiştiren dershanelerin
kapatılmasını istediğim için, kendi ge-

Radikal, 25 Ocak 2010

Zira bu durumun mantıklı bir açık- leceğim hakkında söz söylediğim için şu
laması nasıl olurdu? Dayak yemiştik, an 63 yılla yargılanıyorum. Yargılanıyo-
gözaltına alınan arkadaşlarımız taciz ruz! Bugün karşı karşıya kaldığımız bu
edilmişti. Ancak savcıya göre polis bizi uygulamalar tesadüfi değil. Gençliğin
değil, biz polisi dövmüştük. Hatta ha- sesinin gereğinden fazla çıktığını dü-
karet etmiştik. Her zaman olduğu gibi şünenler var ve unutulmayacak işlere
polis haklıydı.  imza atıyorlar. Duyanlar duymayanlara

63 YILLA
Dolmabahçe’de eylem yapan üniver-
site öğrencilerine polisin saldırması ve
bir öğrencinin çocuğunu düşürmesi
üzerinden çok zaman geçmedi. Onların
anlatsın, bilmeyen kalmasın; bu ülkede
öğrenciler pankart astıkları için 63 yılla
yargılanıyor!

YARGILANIYORUZ
başına gelen de bizimkinden farklı de- Radikal 2, 2 Ocak 2011

ERDAL KOZAN

Soner’i hatırlar mısınız? Soner’in annesi dershane borcu

olan bin beş yüz lirayı ödeyememişti. Hapse atıldı bu
yüzden. Soner dayanamadı bu duruma, intihar etti!
Göz göre göre ölüme sürüklendi. Annesi, Soner ölünce
serbest bırakıldı. Kısasa kısas, cana can. Soner’in
hayatına karşılık annesinin özgürlüğü. Bu olup biteni
izlemeye bizim vicdanımız el vermedi. Ölümlere yenileri
eklenmesin, artık kimsenin hayatı ellerinin arasından
çekilip alınmasın diye itiraz ettik.

K
imseyi öldürmedik, teca-
vüz zanlısı değiliz. Uyuştu-
rucu satmadık, yolsuzluk
yapmadık. 63 yılla yargılanıyoruz
çünkü hakkımız olanı istedik,
çünkü biz parasız eğitim iste-
dik.  anneler cezaevine gönderiliyor,
11 Nisan 2010 günü, YGS sı-
navından hemen sonra bir grup
Dev-Lis’li Ankara’da bir eylem
yaptı. ‘Sınavlar Kaldırılsın, Ders-
haneler Kapatılsın’ yazılı bir pan-
kart, özel bir dershanenin teras
katından aşağıya sallandırıldı.
Bizler dershanenin önünde bir
basın açıklaması gerçekleştire-
cek ve ‘sınav cinayetlerine son
verin’ diyecektik.  tik ki dershanenin önüne, etra-
Soner’i hatırlar mısınız?
Soner’in annesi dershane borcu
olan bin beş yüz lirayı ödeyeme-
mişti. Hapse atıldı bu yüzden.
Soner dayanamadı bu duruma,
intihar etti! Göz göre göre ölüme
sürüklendi. Annesi, Soner ölün-
ce serbest bırakıldı. Kısasa kısas,
cana can. Soner’in hayatına kar-
şılık annesinin özgürlüğü.  de bayılanlar oldu, ortalık savaş
 
İTİRAZ
Bu olup biteni izlemeye bizim
vicdanımız el vermedi. Ölümlere
yenileri eklenmesin, artık kim-
senin hayatı ellerinin arasından
çekilip alınmasın diye itiraz ettik.
Öğrencileri dershaneye gitmeye
mecbur kılan, sınav üstüne sınav
yapan eğitim sistemini eleştire-
cektik. 
Bu sınav sistemi ile öğrenciler
intihara sürükleniyor, dersha-
ne parasını denkleştiremeyen
eşit ve parasız olması gereken 63 Yıl Yetmez, Asın Bizi!
eğitim, parası olanın satın ala-
Dev-Lis’liler 63 yıl ceza talebiyle dava açılmasını İstanbul ve Ankara’da
bileceği bir metaya dönüştürü-
protesto ettiler. İstanbul’da cellatlı-urganlı basın açıklamasında “Parasız
lüyor. Buna karşılık demokratik
eğitim istemek suçsa 63 yıl yetmez” denildi. Ankara’da ise liseliler 11 Nisan
bir lise, YÖK’süz bir üniversite,
günü polisin şiddetine maruz kaldıkları ve bu televizyon kameraları tarafından
sınavsız ve parasız bir eğitim ta-
da kayıt altına alındığı halde polisin şikayetçi olduğunu ifade ederek mah-
lebini dillendirenler ise susturul-
keme sürecinin amacının tutuklayarak susturmak olduğunu vurguladılar.
maya çalışılıyor. Biz buna karşı
Ankara’daki eylemde Eğitim-Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç ve Doç. Dr. Sibel
çıkacaktık. 
Özbudun birer konuşma yaparak öğrencilere destek verdiler.
11 Nisan günü, henüz gelmiş-
fımız yüzden fazla çevik kuvvet
polisi tarafından çevrildi. Ne
olduğunu anlamadan ablukaya
alındık. Hiçbir uyarı yapılmadı.
Birden oldu her şey, bizden sa-
yıca kat be kat fazla olan polis
saldırıya başladı. Polisler, bir cop
fazla vurmak için birbirleriyle ya-
rışır gibiydi. Müdahale bittiğin-
alanına dönüştü sanki. Gözaltına
alındık, tam 24 kişi, dördü poli-
sin şiddetine dayanamayıp tepki
gösteren vatandaş ve aynı ge-
rekçeyle olaya müdahil olan çar-
şı iznindeki bir asker. Gözaltına
alınanlardan, benim de arasında
bulunduğum 10 kişi tutuklana-
23
SOSYALİST DEMOKRASİ / 12 OCAK 2011
 HUKUKSUZ ‘DEMOKRASİ’ TARTIŞILIYOR
Belediye başkanları, siyasi parti genel başkanları, sendikacılar, insan
“TÜRKİYE’DE HUKUK VE DEMOKRASİ”
hakları savunucaları, basın emekçileri… bir bütün olarak muhalefet
SEMPOZYUM PROGRAMI
susturulmak isteniyor. SDP ve TÖP yöneticileri hapishanede, 2.000’e 15 Ocak 2011 Cumartesi
yakın Kürt siyasetçi 18 aydır tutuklu. AKP hükümeti demokratik si- Ankara Ekin Sanat Tiyatrosu
yaset zeminini dinamitlemeye devam ediyor. Başbakan sözleriyle sa-
vaşı körüklerken, emek ve demokrasi savunucularına, sosyalistlere Açılış (9.30)
darbe günlerini aratmayan tutuklama terörü yaşatılıyor. Slayt Gösterisi
Sıra Kimde İnisiyatifi, 21 Eylül 2010’da SDP ve TÖP yönetici ve Açılış Konuşması: Sultan Seçik
sözcülerinin bir komployla tutuklanmalarının ardından aydınla- Mehmet Özer’in Sunumuyla Selamlama
rın, yazarların, milletvekillerinin, siyasal partilerin, demokratik Mektupları
kitle örgütlerinin ve bir çok toplumsal muhalif kesimin içinde  
yer aldığı ve destek verdiği bir oluşum olarak AKP Hükümeti- I. Oturum (10.00-12.15):
nin muhalifler üzerinde bir baskı aracı olarak kullandığı hu- Türkiye’de Hukukun İşleyişi ve Örnek
kuksuz tutuklama terörüne karşı başta İstanbul ve Ankara Davalar
olmak üzere çeşitli kentlerde kitlesel basın açıklamaları, Moderatör ve Açılış Konuşması: Sibel
oturma eylemleri, kart atma eylemleri, paneller vb. ile geniş Özbudun
bir demokratik kesimin tepkisini dile getiriyor. Av. Ercan Kanar: Cezaya dönüşen
Sıra Kimde İnisiyatif 15 Ocak 2011 Cumartesi günü, tutuklama terörünü, Te- Tutuklamalar ve ‘Terör’ Tanımı
rörle Mücadele Kanununu, Özel Yetkili Mahkemeleri, yeni yasal düzenlemeyle bir insa- Av. Gülizar Tuncer: 21 Eylül Komplosu
nın 10 yıl tutuklu tutulabilmesini, sosyalist ve demokratik muhalefet üzerindeki keyfi hukuksuzluk- Av. Levent Kanat: İsmail Beşikçi Davası ve
ları tartışabilmek için Ankara’da “Türkiye’de Hukuk ve Demokrasi” konulu bir sempozyum gerçekleştiriyor. Özel Yetkili Mahkemeler
Av. Meral Danış Beştaş: KCK Davası
Av. Özlem Gümüştaş: ESP Davası
Av. Eren Keskin: Kadına Yönelik Şiddet ve
Tecavüz Davaları
Av. Erdal Doğan: Hırant Dink ve Malatya
Zirve Davası
 
II. Oturum (13.00-15.45):
Demokrasi Mücadelesinde Hukuk Siyaset
İlişkisi ve Tutuklama Terörü
Moderatör ve Açılış Konuşması: Akın Birdal
Gülten Kışanak BDP Eşbaşkanı
Sibel Uzun EHP Genel Başkanı
Figen Yüksekdağ ESP Genel Başkanı  
Alper Taş ÖDP Genel Başkanı
İlknur Birol Halkevleri Genel Başkanı
Ertuğrul Kürkçü Sosyalist Gelecek Temsilcisi
Selma Gürkan EMEP Genel Başkan Yardımcısı
Prof. Dr. Erhan Nalçacı TKP MK Üyesi
 
III. Oturum  (16.00-17.45):
Hukuk Kimin İçin, Kime Karşı?
Moderatör: Haluk Gerger
Haluk Gerger: Demokratik Özerklik ve Türk
Hukuku

KOMPLONUN 3. AYINDA İDDİANAME YOK

AKP Hükümetinin devrimcilere-
sosyalistlere, Kürtlere, aydınlara, mu-
halif gazeteci ve yazarlara yönelik bas-
kıları siyasi linç derecesinde sürerken
ülkenin birçok yerinde baskı, saldırı ve
tutuklamalara karşı direniş ve sahip-
lenmeler de yükseliyor.
21 Eylül komplosunun üçüncü ayında
Sıra Kimde? İnisiyatifi ‘sırayı bozmak’
için sokaklardaydı.
Komplonun 3. ayında hâlâ
iddianame yok!
Sıra Kimde İnisiyatifi, SDP Genel Baş-
kanı Dr. Rıdvan Turan ile TÖP sözcüsü
Oğuzhan Kayserlilioğlu’nun, SDP ve TÖP
yöntici ve üyelerinin tutuklanmalarının
üzerinden 3 ay geçmesine rağmen hala
iddianamenin hazırlanmamasını pro-
testo etmek için Meclis kapısı önünde
oturma eylemi yaptı.
“İşte AKP demokrasisi” yazılı pankart
açılan açıklamaya, BDP Grup Başkanve-
kili Ayla Akat Ata ve BDP Dersim Millet-
vekili Şerafettin Halis de katıldı.
Ayla Akat Ata, “Tutuklanan yöneti-
ciler 3 aydır hala neyle suçlandıklarını
bile bilmiyorlar. Çünkü iddianameleri
hala hazırlanmadı, tıpkı 14 Nisan ope-
rasyonlarında alınıp aylarca iddianame
hazırlanmasını bekleyen Kürt siyasetçi-
ler gibi” dedi.
Darbe niteliğinde siyasi soykırımlarla
karşı karşıya olduklarını belirten Ata,
sol, sosyalist, Kürt ve muhaliflere yöne-
lik yapılacak hiçbir soykırımın seslerini
susturamayacaklarını ifade etti.
Suçları sosyalist olmak
Sıra Kimde İnisiyatifi İstanbul’da da
Galatasaray’dan Taksim Meydanına bir
yürüyüş düzenledi. Basın açıklamasını
okuyan ESP MYK üyesi Ersin Sedefoğ-
lu, sosyalist partilere ve BDP’ye yönelik
olarak gerçekleştirilen operasyonların
sorumlusunun AKP olduğunu söyledi.
Yazar Temel Demirer ise tutuklama-
ların hukuksuzluğuna dikkat çekerek
“Onların tek suçu sosyalist olmaktı. İşte
AKP demokrasisi” diye konuştu.
ESP İstanbul İl Örgütü Galatasaray’da
‘’Özgür yarınlar için özgür tutsaklarla
dayanışmayı büyütelim’’ pankartı aça-
rak yaptığı basın açıklamasının ardın-
dan tutuklulara dayanışma kartı gön-
derdi.
İsmail Beşikçi: Türkiye’de Hukuk Anlayışı ve
Kürt Sorunu
Ragıp Zarakolu: Türkiye’de Azınlık Haklarında
Yeni Gelişmeler
Mersin’de de Sıra Kim- Temel Demirer: Somut Örnekleriyle Türk(iye)
de İnisiyatifi üyeleri Merkez Hukuk(suzluğ)u
Postane’ye kadar yürüyüş ger- Ahmet Abakay (Çağdaş Gazeteciler Derneği
çekleştirerek tutuklulara yeni Genel Başkanı): Siyaset, Medya İlişkisi
yıl kartları gönderdi. Postane Mehmet Tursun (Uluslararası Baran Tursun
önünde basın açıklamasını Vakfı Genel Başkanı): Polis Cinayetleri
okuyan SDP Mersin il başkanı  
Serkan Kaya, AKP’nin kendisi IV. Oturum (18.00-19.30):
gibi olmayanı keyfi bir şekilde Forum 
tutukladığını belirterek, tu- Moderatör: Yılmaz Demiral
tuklamalarla toplumu sindir-
meye çalıştığını kaydetti. 
dan “AKP Komplosuna Karşı Solun Tavrı”
Politik tutsaklar yalnız değildir konulu panel düzenlendi. İkbal Polat’ın
Eskişehir’de Merkez Postane önünde moderatörlüğünü yaptığı panele SGPH
SDP, TÖP, ÖDP, BDP, EMEP, EHP, ESP, Sözcüsü Ertuğrul Kürkçü , yazar Temel
HALKEVLERİ yönetici ve üyeleri bir ara- Demirer ve SDP MYK danışmanı Sultan
ya gelerek cezaevlerine Kürtçe-Türkçe Seçik konuşmacı olarak katıldı. Temel
yazılı yeni yıl kartları gönderdiler. Grup Demirer AKP’nin komünizmle mücadele
adına basın açıklamasını yapan BDP İl derneklerinin ürünü olduğunun ve amaç-
Başkanı Yusuf Karataş Türkiye’de ceza- larının Türkiye’yi bir polis devleti haline
evlerinde 120 binden fazla tutuklu ve getirmek olduğunun altını çizerken Er-
hükümlünün bulunduğunu, bunlardan tuğrul Kürkçü AKP’ye verilen toplumsal
2 bin 16’sının ise 18 yaşını doldurma- desteğin azaldığını vurgulayarak rızanın
mış çocuklardan oluştuğunu kaydetti. azaldığı her yerde AKP hükümetinin zor
kullandığını, politikanın emniyet gücü
Rızanın azaldığı her yerde zor üzerinden yapılarak, politikaya ortak
Bursa’da Sıra Kimde İnisiyatifi tarafın- olanların kriminalize edildiğini belirtti.