Memmed Aslan
(Laçin, 1939)
Muhtar oğlu Memmed Aslan Kelbecer'in
Laçin köyünde doğdu. Çocuk yaşlard ababasını
kaybeden Memmed Aslan'ı annesi Karabağ'a ge-
tirir ve babasının akrabalarından bir köylünün
evine yardımcı çoban olarak verir. Okuyup-
yazmayı bu yıllarda öğrenen Memmed Aslan,
daha sonra ilk ve ortaokulları bitirip, 1957-62 yıl-
ları arasında Azerbaycan Devlet Pedagoji Ens-
titüsünün filoloji bölümünü bitirdi.
Kelbecer'de altı yıl öğretmenlik yaptı. 1968-70
yılları arasında Yenilik Gazetesi'nin sorumlu mü-
dürlüğünü yürüttü. 1970'de Bakû'ye göçen Mem-
med Aslan, Ulduz, Azerbaycan Tebieti, Edebiyat
ve incesenet gibi dergi ve gazetelerde ve Yazıcı
neşriyatı ile Devlet Radyo ve Televizyon şirketinde
çalıştı.
İlk şiir kitabı 'Dağ üreği' 1969'da yayımlandı.
Sosyal ve siyasi konularda yazmaya ve tercümeler
yapmaya devam etti:
Sepip göyerderem, sözü, kelmeni,
Ayrı senetim yox, ayrı işim yox.
Tamtsa bir mısra tamdar meni
Ayrı senedim yox, arayışım yox
Yazmaya başladığı ilk günden beri, şiirin iki
ustasına hayranlıkla başlamıştır: Fuzuli ve Elesger.
Şöyle der: "Mümin olan kimse unutmasın ki, ba-
şımızın üstünde Allah var. Şair olan kimse de
unutmasın ki, başımızın üstünde Fuzuli var."
Şiirinin halk ruhu, dili ve temelini İse en iyi şu
dörtlüğü anlatır;
Haçan seni içsem, numram
Sen ki varsan, demek varanı.
Dağa çıxtım daxma quram,
Gördüm qala yanıbsanmış.
1994'de Türkiye'de düzenlenen naat ya-
rışmasında birincilik almıştır.
Başlıca eserleri:
Dağ üreyi. Bakı, 1969; Böyürtken böyrü tiken,
Bakı, 1972; Sesine ses ver, Bakı, 1978; Bizden
sonra ne qahr, Bakı, 1979; Ürek möhlet vereydi.
Bakı, 1980; Durnalar lelek salır, Bakı, 1982; Deve
niye kövşeyir, Bakı, 1980; Erzurumun gediyine
varanda. Bakı, 1985; Ömrün yarı yaşında, Bakı,
1986;
 NUR İÇİNDE NUR
Müqeddesliyi qarşısında üreyimde dolub-
daşan sevgimi dile getirmek üçün Hezreti-
Mehemmedin mübarek ruhuna poetik duy-
gularımla üz tutmaq cesaretini özümde tapdım.
Ondan bir imdad rüzgarı esdi üstüme, içimde
oyatdığı1 mehebbet yangısını2 misra sığalına3 la-
yiqince ayarlaya bildimse, bu söz çelengini onun
ulu dergahına qul borcum olsun!
Qüsurlarım qeder inden artıq nezere çarparsa,
bu, tekçe menim suçum deyil: zaman ulansın! AI-
lahın, onun Resulunun adını yasaq etmiş amansız
bir imperiyada yetmiş il havadan, sudan, Gü-
nesden - xülase, yaşama sertlerinden mehrum bu-
raxılmış bir İslam ağacıyam men! Yetmiş ilden
sonra yeniden öz Peyğemberime yönelik şekilde
yaşarmağa, pöhre4 vermeye başladımsa, bu da
Hezreti-Mehemmedin ve onun uca dininin evez-
siz5 mö'cüzesi sayılsın gerek!
Bir de qüsurları görmemek Resulullahm gözel
exlaqından6 qaynaqlanir: Fexri-Cahan Pey-
ğemberimiz insanların ayıb ve qüsurlarını araş-
dırmazdı.
Bu kirlenmiş dodaqlarla seni öymek ne günah!
O dil-dodaq öysün seni-virdi Qur'an, Bismillah!
Nida gelir göylerden: Lailahe illellah!
Ey kelamı - Kelamullah! Müşk qoxuyan vücudu!
Sen öyretdin ümmetine haqq önünde sücüdu.
Çemen-çiçek pıçıldasm7 o mübarek ismini!
Bağ-bağçada qızılgüller xetm eleyib resmini.
Hesretinden coşan sular dil-dil ötür vesfini.
İlahiden sevilen sen, öyülen sen, ancaq sen!
Amalına, kamalına8, camalına min ehsen9!
Sübhe işıq, göze nursan10! İşıq ölmez, nur ölmez!
Tecellinle ölmeyenler qiyametde dirilmez!
Şerbetinle hörülmeyenn sınıq12 könül horülmez!
Sen könüller me'mansan: sefa13 sende, ruh sende!
Ömrümüze bahar eser-sen qelblere esende14!
Deva senden, sefa senden, kani-irfan, ya Resul!
Subhi-nıesa, nuri-ehed, mülke sultan, ya Resul!
Evliyalar mürşidisen, fexri-cahan, ya Resul!
Gözelîiyin sebebkarı göyde Allah, yerde sen!
Sen baqisen, sen dirisen, bir ilahi sirdeseıı!
1.uyandırdığı 2,arzusunu 3,süsüne 4.filiz 5. eşi benzerı olmayan 6.ahlakından 7.fısıltasın 8-KEMALİNE 10. ahsen 10 nursun
11.örülmeyen 12. kırık13.şifa 14.sıradaşın15tevfiksin 16. ilaçsız 17. mucize gibi 18. letafeti 19. gülün içine sinip 20. ıtırın 21.
yağıp 22. korkmazsın 23. düşman 24. yiğit 25. şiddetli dövüş 27. cihanda 28. katlandığımız 29. itimat etlik 30. avunduk 31.
uzaklaştıkça 32. yasaklar 33. el çekmedik 34. pençesinde
Sevildikçe çevre-çevre yaxınlaşan üfüqsen!
Bize bizden daha yaxın, könlümüze refiqsen!
Penahsızlar penahısan, imdadsiza tövfiqsen15!
Aç qolunu, bas bağrına ne qeder ki, miskin var!
Elacsız16 var, nesibsiz var, taleyinden küskün var!
Sıyrıl mahi-taban kimi bu zulmetin içinden!
Xilas ele ümmetini musibetin içinden!
Qurtar beşer övladını kesafetin içinden!
Nizam sende, düzen yende: sen dirilik qaynağı!
Başımızın tacı olsun ayağının torpağı!
Mö'cüzetek17 endirildi Qur'an senin adına!
Özü gözel, ismi gözel! Qurban senin adına!
Könül ister feda olsun her an senin adına!
Ellerinin teraveü18 hopub güle1'1, gülzara!
Qiyas edib vesf etmeye etrin20 hara, söz hara?!
Her buyruğun - din çırağı, her kelamın - vecize!
Qedr-qiymet ayarında her vecizen - mö'cüze!
Bir ilahi nur çilenib21 her nefese, her cüz'e!
Heyatın başdan-başa sirrillahdır, ya Resul!
Gelen sensen! Qalan sensen! Qeyri lafdır, ya Resul!
Ele böyük Sultansan ki, düşmenin var hele de.
Xof etmezsen22 - sene qarşı min-min yağı23 gele de!
İgid24 başı qovğadadır25, iman ehli belada,
Şerle xeyir elbeyaxa20: gece-gündüz diciişer,
Ne dünyamız bir usandı bu qovğadan, ne beşer...
Ya Peyğember! Bizi senden qoparmağa qalxdılar.
Senin uca bayrağım yandırdılar, yaxdılar.
Haqqın ulu kitabını süngülere taxdılar.
O dehşet de, o vehşet de, dize çıxan o qan da
Bacarmadı unutdursun seni bir an cananda27.
Dağıdıldı Allah evi xaçlıların xaçıyla,
Qucaqladıq Qur'anını udduğumuz2S acıyla.
Dağlar boyda musibetle, vulkan qeder sancıyla
Yene sene arxalandıq2Q, keremine siğmdıq,
İşığınla, ümidinle, tesellinle ovunduq311.
Duzaxüstdencluzax geldi, sovuşduqca31 duzaxdan.
Qadağalar32 sertleşdikce sevgi doğdu yasaqdan!
Yapışaraq eteyinden, el üzmedik33 biz haqdan!
Ne derinmiş mehrin senin, ya Peyğember, ne derin!
Seni tutduq, seni andıq caynağmda34 kederin.
Sene olan sevgimizden ezab çekdik bir bele1! AĞLA, QER£NFÎL, AĞLA
(Çarşımızda min-min "yezid", her yan
deşti-Kerbela. (şehidlerimize ağı)
Bela iki, var: udmaq2 olar, bela olsa bir bela;
Salxım-salxım musibete bizi duçar etdiler, Göyler yaman qarışıq,
Harda iman gördülerse, çeynediler, diddiler... Ağla, qerenfil, ağla!
Sis gelir qan-qarışıq,
Göyermeye, suya lıesret, Güne hesret bir dendik, Ağla, qerenfil, ağla!
Ya Peyğember, açılmağa sene möhtac me'dendik.
Bilirdik ki, hansı dinden, hansı ruhdan, nedendik: Dünyada vesvese var,
Yetmiş ilde o sebebden qnrnmadiq, doğrusu, Sirr5 düyünlü6 kise var,
Uca ruhun bexş eledi bize heyat, bize su! Bu gecede neşe var,
Ağla qerenfil, ağla!
Sene sevgi izharıdır verdiyimiz şehidler!
Bayrağını uca tutdu alp-erenler, igidler! Bu gece - ifrit gece,
Şehid qanı - könüllerde möhürlenmiş tövhidler! Bu gece - nifret gece.
Hümmetine örnek olsun şehid qanım ya Resul! üudurmuş bir it gece,
Haqqa elçim, haqq divanım, baqq Sultanım, Ağla, qerenfil, ağla!
ya Resul!
Gece fitne toxuyur7,
Arsız dünya düzen tapar - exlaqından barınsa! Kim yazar, kim oxuyur?!
Serçeşmeler berraq olar - nefesinle arınsa! Bu hava qan qoxuyur,
Nesihetin gözlenilse, yol-erkanın qorunsa, Ağla, qerenfil, ağla!
Senin Qur'an exlaqınla, ya Hezreti-Mehemmed,
Qalib geler ağıl-zeka, qalib geler heqiqet! Bu gece - cellad gece,
Bu gece - zulmet gece,
Bu cahanda tapdığımız xeyir senden, şer bizden. Bu gece - zillet gece,
Temizlersen buludları kirlendikce her bizden! Bir Ağla, qerenifl, ağla!
dünya nur gönderirsen - çekildikçe nur bizden!
Senin üzün hörmetine o Güneş ki, Göyde var! Göy Qübbe Yere çökür,
Avazının timsalidir o neva ki, neyde var! Hönkürür8 hönkür-hönkür,
Bu gece ağrı çekir:
Sen ki, senden ezel vardın, yene varsan, ya Resul! Ağla, qerenfil, ağla!
Qurtar üzün hörmetine, bize yarsan, ya Resul!
Biz günahkar fanilere havadarsan, ya Resul! Sanki dünya dağılır:
Sen ebedi kömekdarsan3! Heqiqet bu, söz budur! Dargın göyler boğulur.
Kerem eyle, bu teklenmiş hümmetine arxa dur! Bu gece şer doğulur,
Ağla, qerenfil, ağla!
Bu kainat kitabında bir ayeti-kübra sen!
Telatümken4 sığınmısan tehemmüle, sebre sen! Donuxubg beşer indi,
Ölümünle şeref verdin ölüme sen, qebre sen! Meydan yene serindi.
Ölmek sene qovuşmaqdır - bu vüslelde müjde var! Qopacaq mehşer indi:
Bu vehdetde şükran borcu milyon-milyon secde var! Ağla, qerenfil, ağla!

Ta heşrecen sürüb geder-senin dinin zirvede! Gece qurşun doğacaq,

Mö'minlerin üreyinde saf duyğusan her ve'de! Qanh qoşun10 doğacaq,
Biz seninle üz tutarıq savaşa da, herbe de! Qan bayquşun doğacaq,
Ne qeder ki, kainat var: gülzarına yox zeval! Ağla, qerenfil, ağla!
Ya Mehemmed, Şemsül-Xuda! Ya Hebibi-Zülcelal!
Eliyahnlar11 üste
Tank gelir deste-deste-
Bakı. 18-20 yanvar, 1994. Celladlar durub qesde:
Ağla, qerenfil, ağla!

1. bu kadar 2.yok etmek 3. yardımcısın 4. kasırgayken 5 sır 6. düğümlü 7. dokuyor 8. hıçkırarak ağlar 9. hareketsizleşip 10. ordu 11, silahsızlar
Yoluna gülle1 çıxsaq, Qaldımi haqqa penah?!
Evezi2: gülle ancaq!.. Ağla, qerenfil, ağla!
Dost - zeif, düşmen - alçaq!
Ağla, qerenfil, ağla! Çalılardan o sedd hanı?!
Can gedib, cesed hanı?!
Getmeye yerimmi var, Ecelden fürset hanı?!
Adilmi, kerimmî var?! Ağla, qerenfil, ağla!
Qarabekirimmi var?! -
Ağla qerenfil, ağla. Qerenfil - şehid qam! qan
götürdü dünyanı...
Yol direndi yoxuşa, Ağla, inlet meydanı,
Gelmezini Enver paşa?! Ağla, qerenfil, ağla!
Bu derdi çaxsın daşa -
Ağla, qerenfil, ağla! Cavanlara qıydılar12:
Tanklar altda egoydular.
Qanımızı ne çekdi?! Qanım içib doydular,
Ömür solmuş çiçekdi... Ağla, qerenfil, ağla!
Nuru paşa geeikdi,
Ağla, qerenfil, ağla! Sine yırtsın analar!
Saç qopartsın analar!
Düşünülmüş planlar, Erzi qabartsın analar,
Gerçeklenmiş yalanlar... Ağla, qerenfil, ağla!
Şahe qalxıb İlanlar,
Ağla, qerenfil/ ağla! Her şehide bir düzüm.
Abşeron - qan denizim.
Qefil toplar qışqırır3/ Sen - menim ağlar gözüm,
Göz qorxuzur4, diş qırır. Ağla, qerenfil, ağla!
Bu gece qan fışqırır,
Ağla, qerenfil, ağla! Uzaq menzil, acı yol!
Yoldu, yol, elacı yol!
Qırırlar5 - bizik6 deye! Şehidlere bacı ol:
Haqq işe düzük7 deye! Ağla, qerenfil, ağla!
Astarsız üzük8deye,
Ağla, qerenfil, ağla! Bağ öldü, xezel ağlar,
Bülbüller ezel ağlar.
Ev-eşik güllebaran9, Gözeller gözel ağlar:
Kesilmir gülle bir an. Ağla, qerenfil, ağla!
qurşun yeyir gene, piran,
Ağla, qerenfil, ağla! Milletin bağrı zede,
Vurmıxur13 qorxu, hede,
Doxsan10 - bize nes ildi: Ağla, öz derdine de;
Haqq-edalet nazildi. Ağla qerenfil. ağla!
Nefesimiz kesildi,
Ağla, qerenfil, ağla! Ne ocaqdı çatmısan?!
Feleyi ağlatmısan!
Gece erimez daha, Al qanıma batmısan,
Çetin çıxaq sabaha... Ağla, qerenfil, ağla!
Bu feryada, bu aha
Ağla, qerenfil, ağla! Eşq, sevda gilesiydin,
Xonçada14 gelesiydin,
Lailaheillellah! Toylarda gülesiydin,
Lailaheillallah! Ağla, qerenfil, ağla!
Qurşağa çixdın günah!

1. kıran 2. karşılığı 3. haykırır 4. korkutur 5. katledenle 6. biziz 7. doğruyuz 8. yüzü Q. kurşun yağmuru 10. doksan 11. haddinden fazla
oldu 12. öldürdük 13. endişeye düşer 14. düğün ve nişan merasimlerinde damattan geline veya gelinden damat evine götürülen şeker ve
hediyelerle dolu tepsi.
Daha seni gördükçe BU YOLU SEÇDİMKİ...
Göze batar o gece.
Bu güçsüze, o güce Sepib göyerderem sözü, kelmeni,
Ağla, qerenfil, ağla! Ayrı c[ulhığum yox, ayrı işim yox.
Tanıtsa bir misra tanıdar meni,
Kerbela - qan çöllere, Ayrı senedine yox, arayışım yox.
Puç olan1 qönçelere -
nazenin incelere Sözler közerdimi, qelbim yanacaq,
Ağla, qerenfil, ağla! Isider ruhumu bu od, bu ocaq,
Menim ov silahım dilimdir ancaq,
Bexti asılan qıza, Ayrı sapandım yox, ayrı daşım yox.
Hünerde aslan qıza,
Toyu yas olan qıza Bu yolu seçdim ki, yanam, tutuşam,
Ağla, qerenfil, ağla! Alovlar içinde qovrulan quşam.
Ömrü söz uğrunda girov0 qoymuşam,
Ağla, ürek boşalsın, Ayrı üreyim yox, ayrı başım yox.'
Ünün2 göye baş alsın!
Ağla, dağlar yumşalsın3,
Ağla, qerenfil, ağla!
EHMED BİCAN ERCİLASUNA
Bu teklenmiş4 şirlere,
Bu arxasız5 erlere,
Zerbeıjle köniillerde yatan ülkü*
Bu talesiz iterlere
Ağla, qerenfil/ ağla! Atsız

Bu, günahsız qanlara, Adsız da öler bir gün,

Bu didilmiş canlara, Eqidesi ölemez.
Bu cansız cavanlara Dileyi hür yaşamaq
Ağla, qereııfil, ağla! Ayn bir şey dilemez.

Bu bedensiz qollara, Dağ solar - çenden11 alsan,

Bu uçurum yollara, Gülü çemenden alsan -
Bu yiyesiz6 qullara Bu dili menden alsan,
Ağla, qerenfil, ağla!
Susar bülbül, çilemez12.
Bu sengimez7 ağrıya,
Bu qan sızan sargıya, Dünyaya biz beledik13,
Bu allahsız qurğuya8 Onu biz cezb eledik.
Ağla, qerenfil, ağla! Biz doğub biz beledik -
Bize qarşı gelemmez!
Bu qara yazılara,
Bu körpe quzulara, Ürek palıd14 közümü?!
Bu ölen arzulara Gör mendeki dözümü15?!
Ağla, qerenfil, ağla! Tanrıdağdan izimi
Heç tanrı da silemmez!
Hara gedir bu qanlar?!
Od püskürür vulkanlar!
Boş elimiz - qalxanlar, Ulular uyqudadir,
Ağla, qerenfil, ağla! Dağlarda nebzi alır.
Ömrü yirri-xudadır,
Xeyre şer üstün geldi, Bunu kimse bilemmez.
İniltili ün geldi...
Ağlamalı gün geldi: Yol gedilmez arsızla,
Ağla, qerenfil, ağla! Arsız könlüm az sızla.
1- mahvolan 2. sesin 3. yumuşasın 4. yalnız kalmış 5. desteksiz 6. sahipsiz 7. sakinleşmez 8. tuzağa 9. rehin 10. kullanılmış 11- sisten, dumandan
12. döktüremez 13. kundakladık 14. palamut ağacı 15. tahammülü
Bir bütövük1 Adsızla, Orda nece şirin dastan
Bizi kimse bölemmez! Varaqlanar zaman-zaman,
Leyli, Mecnun ehdi-peyman
Zaman - zalim, yol - çetin. Bağlar menim üreyimde.
Polad2 kimi dur metin!
Aciz qalan milletin Min qüsseli, min telaşlı
İstiqlalı gülemmez! Baxar Xumar gözüyaşlı,
Yazıq Sen'an boynu xaçlı
Bakı,3 iyul 1988. Ağlar menim üreyimde.

Loğmanımsan, gözel mekan,

DÜNYA Sensen veren Memmede can!
Senden eziz, Azerbaycan,
Beş gün bir nizamda tjalmaz hesabı, Ne var menim üreyimde?!
Dünyada nece yol deyişdi dünya.
Derdini çekene zindan ezabı, 1957
Nebzini tutana behiştdi dünya.
KELBECER
Onda ki qoynunu üzüme açdı,
Baxdım celahna, gözüm qamaşdı... Bu, körpelik beşiyim,
Menim kederimle bağrıbadaşdı3, Menim dağım-deremdi.
Gel ki, sevincimle öceşdi4 dünya. Zirvesine baş eyim,
Uludu, möhteremdi.
Dodağı göz yaşı içmeye heris,
İnilder meleyi, kef çeker5 iblis. Bir tifildim13, alemdim,
Bilinirsen qadirdi, bilinirsen aciz, Çiçeyine belendim14,
Özü öz ağlıyla didişdi dünya. Bulağından bal emdim -
Menim şehdim, şiremdi.
Durub yol üstünde ejdaha kimi,
Açıbdı kamını ac gaha kimi, Üreyim axar çayda,
Udar6 dilenciden padşaha kimi, Uyuyur bu laylada,
Eylemez heç kese güzeşti dünya. Delidağ özü boyda
Keklikotum, ziremdi.
Qayğılar lalayar7 ömrün çoxunu,
Qoruya bileşen gerek çuxam. Yasemenler, süsenler -
Seni qorxutmasın qarı-çovğunu8, Esim-esim esenler...
Kimin qabağına0 köz eşdi dünya?! ay xezine gezenler,
Xezine yan-yöremdi.
1982
Yamaç gezdim - döş endim.
Qaya dindi - üşendim.
UREYIMDE Ayağına döşendim,
Ovlağimdı15, beremdi16.
O çağlayan gur10 bulaqlar
Çağlar menim üreyimde. En qelbi dağa çatdım,
Nece şirin xatireni Kehkeşana ip atdim -
Saxlar menim üreyimde. Topa ulduz qopartdım
Çemen-çiçek zer emdi.
Lale, nergiz leçekleyer11,
Üstüne şeh çisekleyer12, Bir daşına qıysalar
Qış günü de çiçekieyer Laçınları qıy salar17,
Dağlar menim üreyimde. Laçın qaya hay salar18, -
Harayımdı10, ne'remdi20.

1, bütünsüz 2. çelik 3. can dostuydu 4. sürtüştü 5. keyif sürer 6. yok eder 7. yağmalar 8. kan-fırtınası 9, önüne 10. coşkun 11. açılır 12. çiseler
13- çocuktum 14. sarındım 15. düzlüğiimdü 16. çıkış yolurndu 17. haykırır 18. gürültü koparır 19. imdatımdı 20. naramdı
Göyde gurlar tebiller1... Ulu Hürmüz, isteseydin: senin gücün
Kim çalır? - Kim ne biler?! Parçalardı parça-parça Ehrimeni.
Koroğlular, Nebiler Şer qalxanda insanlığı boğmaq üçün -
Bu dağlarda şir emdi. Qoymazdın ki, el-qol aça Ehrimeni.

Ne gözel avaz idi! – Bir varhq ki: isleyi şer, emeli şer,
Xeyalım ayazıdı. Mehel qoysan bir sözüne min qan düşer.
Terler - Şemşir sazıdı, Bir yol üste qoya bilmir, gör ki, beşer -
Bulaq - menim cüremdi2. Qelbi haça, sözü haça Ehrimeni.

Yene çiçek feslidi3, Övladının her biri xor, her biri pis,
Hava gül nefeslidi. Neler çekdik Ehrimenden her birimiz...
Bu dağlar - Xan Eslidir Sen biriyle çarpışırdın, ulu Hürmüz,
Memmed - Yanıq Keremdi. Biz görürük günde nece Ehrimeni.

1972 Ulu Hürmüz, sen qocaldın, Şer cavandı.

Ehrimenler qaysaqlamaz10 kor11 çıbandı.
Şer ağzını her terefden açıb andır -
DEDEM QORQUD GEZEN YERLER Daha tutmur qapı-baca Ehrimeni.

Burda ilmez haray, havar4: Tamahını sürtmediyi bülöv12 qalmaz/

Bu dağlarda obalar var, Ondan olsa, bütöv13 dünya bütöv qalmaz.
Obalarda babalar var - Qanad taxsa, yıxmadıği bir ev qalmaz,
Her biri Qorqud evezi. Fürset verme, qoyma uça Ehrimeni.

Qızları var: yanar üzdü, Şerle açıq vuruşduğun o gün hanı?!

Üzmü nardı, ya nar üzdü?! Ulu Hürmüz, dolanırsan ne pünhanı?!
Her biri bir yanar gözdü, Qeyrete gel, qurtar serden bu dünyanı:
Her biri yaqut evezi. Heçden gelib, gönder hece Ehrimeni.

Min dost gelse, yol açıqdı, Kelbecer, mart 1988

Her deye5 bir qalacıqdı6,
Papaq-papaq alaçıqdı7 -
Her biri bir yurd evezi. UNUT GÖRÜM...

Zirvelerin gül yaxası, Xeyahmız görüşende

Bu dağlardı dağlar xasi, Azar fikrin sisde, çende14.
Her biri bir el arxası, Yaddaşmı gerek günde
Her biri bir merd evezi. Min yol sokum15, min yol hörüm16.
Unut meni, unut görüm17!
1975
Yanaqların ter benövşe18,
Zer çığalar10 terpenişe.
EHRİMENİ Gözleyirem axşam düşe:
Bal yuxuna qaçıb girim,
Dünyanın evvelinde olduğu kimi, bu gün de Unut meni, unut görüm!
Xeyir allahı Hürmüzle Şer allahı Ehrimen
ölüm-dirim qovğasındadırlar. Kim kimi?! Bu gün Gah alnında tele dönnem,
Ehrimen hemişekinden8 daha murdar oyunlarla Gah telinde güle dönnem,
beşeri hedeleyir9, Ulu Hürmüzü uğuryolundan Gahdan yanıb küle dönnem,
almağa, İşığı boğmağa can atır. Amma haqq Tüstüm çıxar burum-burum,
neziler, üzülmez, inşallah! Unut meni, unut görüm!

1. büyük davullar 2. bir yudum içeceğimdi 3. mevsimiydi 4. imdat 5. çadır 6. küçük şehirdi 7. çadırdı 8. her zaman olduğu gibi 9.
tehdit eder 10. kabuklanmayan 11. kor 12. bileği 13- bütün 14. dumanda 15. sökeyim 16. öreyim 17. göreyim 18. menekşe I1?, zülüfler
"Qelbim daşdı, dözer..." - deme, Yönün bize tuş olsun10,
Eriyersen kozertinıe. Qızlar sene qoşulsun11.
Bu dilbilmez hesretime Menim könül sirrimsen,
Yaxaro bir tarat görüm, Açıl, sirrim faş olsun12,
Unut meni, unut görüm! Açıl, benövşem, açıl!

Üreyinle di gel bacar. Üreyim göynedi13 ki,

Çiçek üsten çiçek açar! Bu göynek14 köhnedi ki..
Yuxuların küsüb qaçar, Senli dünya dünyadı,
Uyumazı uyut görüm, Sensiz dünya nedi ki?! -
Unut meni, unut görüm! Açıl, benövşem, açıl!

1972 1985

AÇIL, BENÖVŞEM, AÇIL QOŞQAR HAQQl!

"Dağlara gün düşübdü1, Qoşqar etrafında yaşayan eller bu ulu dağa and
Açıl, benövşem, açıl..." içirler "Qoşqar haqqı!'. Bu andı ilk defe Qoşqarın
şair oğlu Bahadur Fermanın dilinden eşitmişem.
Xalq mahnısı
İnanmadım, and içdi:
Dodaq büzme, amandı, - Qoşqar haqqı, eledi!...
Sensiz hava yavandı. Bu ad sanki dünyanı
Kol dibi qeribseyib2, Doğruluğa beledî15.
Açılmalı zamandı: "Qoşqar" - dedim, ada bax,
Açıl, benövşem, açıl! Seslenişde dada bax.
"Qoşqar haqqı" - anda bax! -
Sensiz quru şekildim, Üstüme nur eledi.
Aç ki, dara çekildim3. Qoşqar andı haçaqdılb!
Daha sebrim tükendi, Bu and dinden qabaqdı.
Açılmasan, büküldüm, En ulu şey torpaqdı,
Açıl, benövşem, açıl! İnsan - onun beledi17.

Baharım çaşbaş qalar4, Yalan andlara qarşı

Qar erimez, qış qalar. Qoşqar varmış ne yaxşı!
Çemen çiçekle dolsa. Yastığım olsa daşı,
Senin yerin boş qalar, Ele billem piledi.
Açıl, benövşem, açıl!
Qoşqar arxam, gümanım!
Gülümse leçek-leçek5, Qoşqar dinim-imanım!
Gülüşünü gül, içek! İstesen ki, inanım:
Müşküllerin üzüne Bele and iç, bele de...
Açılası tilsimtek6
Açıl, benövşem, açıl! Min zirveye tuşa m men18.
Kaş19 birini aşanı men!
Gül, avazım ucalsın7, Bu dağlarsız daşam men,
Düyun fikrim uc alsın8! Qoşqar haqqı, beledi!
Qaşqabaq töküb0 dünya,
Açıl, eynim açılsın:
Açıl, benövşem, açıl! 1979

1,düşmüştü 2. kendini yalnız hissedip 3. darağacına asıldım 4. ne yapacağını şaşırmış 5. yaprak yaprak 6. tılsım gibi 7. yükselsin 8. sona ersin
9, kaşlarını tıu> 10. rastlasın 11. bağlansın 12. meydana çıksın 13. sızladı 14. sızlama 15. garketti 16. ne zamandı 17. yol göstericisi 18. yönelirim
10. keşke
 YOLLARIN SONUNDA

Deyesen, sözüme baxmir bu beden,

Göz işıqdan qalır, ürek qüvveden.
Qopdu rişelerim1 derdden, güveden,
Keçdi boğazıma andır2 qocalıq3.

El-ayaq süsteldi4, barmaq keyidi5,

"Toxtaq6 ol!" - deyirem, almır öyüdü.
Bir kişner buludlu bahar göyüdü,
Dindirmek olmur ki, qandır qocalıq.

Sonda bir tele7 var: her çatan düşür,

Bir-bir arzularım ucadan düşür,
Qapıdan qovuram, bacadan düşür,
Sitem qılıcına qındır qocalıq.

Bir yanar ocaqdım, bir qızıl közdüm,

Eridi varlığım, kül oldu, dözdüm.
Tekbetek döyüşsek, derd elemezdim,
Meydanda tek menem, ondur qocalıq.

Bu çerx ki, dolanır, cövrü meneymiş,

Kaş cavan Memmedim geri döneymiş.
Yapdığını küt gedir, gelmese neymiş,
İçi kepek dolu undur qocalıq.

1988

1. köklerim 2. sahipsiz 3. ihtiyarlık 4. güçten düştü 5. hissizleşti 6. sakin 7. tuzak