You are on page 1of 4

İsmail Şıxlı

(Qazax, 22 Mart 1919)

Qehreman oğlu İsmayil Şıxlı 22 Mart 1919 lardan başlayarak, zamanın basınında hikaye, des-
günü Azerbaycan'ın Qazax bölgesinin P. Şıxlı kö- tan ve romanlarla düzenli olarak çıkış yapmıştır.
yünde öğretmen bir ailenin çocuğu olarak dün- Sosyal işlerde de gayet faaldir, Baku Zehmetkeş
yaya gelmiştir. Koşalar köyündeki ilk öğrenimden Depüta Harı topluluğunun başkanı (1967-1969)
sonra; Qazax Pedagoji Mektebinde (1033-1936), (1983'teıı bu yana), Azerbaycan KP Baktı Şehir Ko-
Azerbaycan Devlet Üniversilesi'nin Dil ve Ede- mitesi'nin üyesi (1968-1970), Azerbaycan Hem-
biyat Fakültesi'nde öğrenimine devam etmiştir. karlar Şurası Reyaset Heyetinin üyesi, SSRİ Ya-
Qazax bölgesinin Koşalar köyünün Orta Mek- zıcılar İttifakı İdare Heyeti'nin üyesi seçilmiştir.
Lebi'nin müdürü olmuştur (1941-1942). Büyük Xarici Ülkelerle Doslluk ve Medeni Elatjeler Ce-
Valan Muharebeyi (İkinci Dünya Savası) sırasında miyeti yoluyla Almanya Demokratik Res-
Sovyet ordusu terkibinde ön saflarda (Kuzey Kaf- publikası'na (1976) ve Almanya Federativ Res-
kaz, Kırım, Ş. Belorusiya cephesi ve Doğu Prusya pıublikası'na (1982) gönderilen heyette yer almıştır.
istikametinde) bulunmuştur. Terhis edildikten Hizmetlerine göre "Qırmızı Ulduz" (1945), "Şeref
sonra altı ay Koşalar köy okulunda okul mü- Nişanı" (1971), "Qırmızi Emek Bayrağı" (1979)
dürlüğü yapmıştır (1946). Azerbaycan Devlet Pe- ödülleriyle onurlandırılmıştır. Azerbaycan SSR Ali
dagoji Enslilüsü'nün Filoloji Fakültesi'nde asislaıı Soveti'nin fahrifermanını almıştır (1973). Xalq Ya-
(1946-1949), muallim, baş muallim, Yabana Ül- zıcısıdır (1984), Milletvekilidir (1990).
keler Edebiyatı bölümünün müdürü, Azerbaycan Başlıca eserleri:
Yazıcılar İttifakı'nın katibi (1965-1968) gibi gö- Kerç Sularında (hikayeler) B., 1950; Dağlar
revlerde bulunmuştur. "Azerbaycan" gergisinde Seslenir, B,, 1951; Ayrılan Yollar, B., 1957; Deli
baş redaktör (1976-1978), Azerbaycan Yazıcılar İt- Kür (roman), B., 1968, 1974, 1982, 1983; Seçilmiş
tifakında birinci katip (1981) olmuştur. Eserleri (iki ciltlik), B., 1971; Menim Raqibim,
Edebi çalışmalarına 1947 yılında "İnqilap ve B., 1975; XX. Esr Xarici Edebiyyat Tarihi, Bv
Medeniyyet" gazetesinde yayınladığı "Hekimin 1974; Xaireye Dönmüş İller, B., 1980; Meni
Nağılı" hikayesi ile başlamıştır. Yazar 19501i yıl- İtirmeyin, B., 1984; Cebhe Yolları, B., 1985.
ÇİŞKİN
(İsmayt Şıklı. Seçilmiş eserleri. 2cildde. c. 1. Bkı, 1971, s. 36-42)

O, dirsekliyi sürtülmüş kreslonu1 pencerenin Bir-iki ay da keçdi. Qoca dehşetle hiss etdi ki, bun-
qabağına2 çekdjı. Qalın yun şalı kemer yerine qeder lar hamisi tesellidir. Yalqızlıq onu sıxir, eve, qelbine
dartib3, dizlerini möhkem bürüdü. Otağa qaranlıq getdikce ağır bir keder qonur. Fikrini dağıtmaq
çökse de, İşığı yandırmadı. Gözünü pencereye zil- üçün tez-tez heyetdeki bağçaya endi, esasına söy-
ledi4. Pencerenin nefesliyi açıq idi. Çiseleyirdi. kene-söykene deniz kenarına yollandı, bir künede
Küçe5 ile şütüyüb6 geden maşınların7 tekerleri şı- oturub saatlarla lepelere25 tamaşa etdi. Bu da çox
nldayırdı. Arxa terefdeki qırmızı işıqlar yaş yol- sürmedi. Ayaqlarının sızıltısı artdı, yerimeyi çe-
larda küzerirdi. Sekilerin yaxası boyu cergelenen8 tinleşdi, nehayet, evden bayıra çıxmağa ehtiyat
ağaçların yarpaqlarını narın damlalar dö- etdi...
yecleyirdi". Onların yeknesek tappıltısı qarşıdakı Evdeki eşyalar: tavana qeder ucalan kitab ref-
bağçanın xezelıcı xışıltılarına qarışıb otağa dolurdu. leri, künedeki26 iri yazı stolu27, döşemeni başdan-
İçerini nem yarpaqların rutubeti bürüyürdü. başa bürüyen naxışlı gebe, az qala otağın yarısını
Qoca gözünü pencere şüşelerine11 qonmuş çi- tutan divan, tavandan asılmış qedim çilçıraq28 qa-
sekden çekinirdi. O, narın sn zerrelerinin bir- ranlığa qarışıb eriyirdi. Arabir maşınların29 İşığı
leşerek gilelendiyini12 ve bu damlaların süzülüb pencerede parıldayır, gah divarın bir hissesinde,
şüşede zolaq~zolaq13 izler buraxdığını müşahide et~ gah da tavanda, gah da kitab reflerinde sürünüb
mekden son vaxtlar doymurdıı. Ele bil ki, bağ- ötürdü. Bu işıq zolaqları30 be'zen qocanın sifetinde
çadaki ağaçların yarpaqlarını yuyub temizleyen yanmtıl iz buraxırdı. Onun oturuşundan, alnındaki
çiskinli14 yağışın asta şırıltısı onu sakitleşdirirdi. qırışların sıxlaşmasından, gözlerinin uzaq mesafe
Qoca bele ballarda saatlarla oturub az qala pen- ve zaman arxasında ne ise axtarırmış kimi sakit ve
cereden içeri dolan yarpaqların ucunda gilelenmiş dalgın dayanmasından hiss olunurdu ki, yo-
damlalara, onun yuyub lemizlediyi zolaqlara15, rulmuşdur, seksen ilden artıq ömr süren bu ixtiyar
qırov1(ı kimi her yere qonmuş ağımsov17 su zer- alim qelben, ruhen sakillik ve dinçlik arayır.
relerine baxdıqca bedeninde bir serinlik, eseb- Qoca azacıq terpendi. Elini uzadıb yanındaki
Ierinde insanı mürgüleden10 bir sakitlik duyurdu. yemek stolunun üstünden qatıq qabım götürdü.
O yorulmuşdu. Elli ilden çox ali mekleblerde İndi yadına düşdü ki, nahar elemeyib31- Esline bax-
mühazire oxuyan, elmi konfranslar, müzakireler san son zamanlar qahqdan başqa bir şey yemirdi.
keçiren, cild-cild eserlerin müellifi bu qoca alim Hekimlerin mesleheti bele idi: seher qahq, günorta
axır iller guşenişin olmuşdu. Bedeninin giziltileri^ qatıq, axşam yatmazdan evvel yene qatıq.
artmış, ayaqlan herekelden qalmişdı. O, hiss et- Kreslonu geri çekdi. Titrek ellerini stolun üs-
mişdi ki, daha evvelki maraqla ders deye bilmir. tünde gezdirdi. Ne ise xişıltı ile yere sepelendi.
Tez-tez dayanıb nefesini derir, adeti xilafına, mü- Qoca kreslodan32 qalxdı. Elini dizine söykeyib aza-
hazire zamanı stul20 çekib oturmalı olur. Onun aq eyildi. Gebenin üstüne dağılmış kağızlan yı-
dersi geldikçe maraqsızlaşırdi. "Her şeyin me- ğışdırdı ve birden xatırladı ki, onun elindekiler
qamını bilmek, ölçü hissini itirmemek en böyük puldur. Qat-qat, qalaq-qalaq33 pullar yere se-
qabiliyyetdir. Vaxında sehneden getmeyi ba- pelenmişdir. Qolları yanına düşdü. Taqetsiz hakla
carmaq, xatirelerde çağlayan şelale kimi yaşamaq kresloya düşdü. Xışmaladığı pulları stolun üstüne
hüner isteyir". Bu sözleri professor defelerle tekrar abdı. Onun dodaqlarmda qürur qarışıq acı ve is-
etmiş, sürünenlerle barışmadığını hamıya21 bil- tehzah bir tebessüm oynadı. Sifetini teessüfü xa-
dirmişdi. Bes indi? Bes özü? tırladan, lakin peşmançıliqdan çox dünyanın qe-
O, erize verdi. Teqaüde çıxdi, İlk aylar onun ribe işlerine meydan oxuyan bir ifade bürüdü.
yanma meslehete gelenler, gösteriş alanlar çox Düz bir saat evvel, qaranlıq qarışmazdan xeyli
oldu. Ancaq tedricen astanadakı ayaq sesleri, te- qabaq, ona pul getirmişdiler. Küllü miqdarda,
lefon zengleri22 azaldı, gedib-gelenler seyreldi, bir gözlemediyi halda. Ona demişdiler ki, sizin ha-
ilden sonra İse tamam kesildi. Balat;ahqdan övladı radasa35, haçansa36 kitabınız çap37 olunub. Böyük
kimi yanında saxladığı bacınevesi-3 de onu terk tirajla. Eserin adını da dediler, özünü de gös-
etdi. Qoca tek qaldı. İlk anlar o, buna sevindi. Tam terdiler. Professor kitabı götürüb laqeydcesine
sakitlik içinde oturub kitabları qabağına24 tökdü, baxdı. Pullara toxunmadı. O, bu eseri çoxdan yaz-
gece-gündüz yazıb-pozdu, ele bildi ki, bu meşğele mışdı, lap38 çoxdan. Az qala müellifliyini bele
onu usandırmayacaq, kitablar onu yormayacaq. unutmuşdu.
1. kanepeyi 2. ününe 3. çekip 4. ilikti 5. sokak b. hızla 7. arabaların 8. sıralanan 0. dövüyordu 10. gazel, yaprak 11- camlarına 12. toplu
hale geldiğini 13. Çizgi dizgi 14. Çilenti, hafif 15. çizgilere 16. kırağı 1?. beyazımsı 18. ımahmurlaştıran 10. sızlamaları 20. sandalye 21.
herkese 22. zilleri 23. bacı torunu 24. önüne 25. küçük dalgalara 2b."köşedeki 27. masası 2S. avize 29. arabaların 30. çizgileri 31. yemek
yememişti 32. kanepeden 33. galag-galag 34. önce 35. neredeyse 3t>. ne zamansa 37. ta asılıp 38. pek
Yağış yene çiseleyirdi. Tekerler şırıldayirdi. işlemeli gimnaziya palları11 vardı. Müşembeli ağ
Qapı terefden iri kefkirli böyük saat dan- önlüyünün qatı sinmamışdı. Uzunboğaz, dikdaban
qıldadi. Dalğa-dalğa otağa yayılan bu ses qocam çekmelerinin12 qaylam13 çarpazlarda seliqeu ile
diksindirdi. O ne ise xatırlayıb celd kreslodan çarpazlanmışdı. Qiz kitablannı sinesine sixmışdı.
durdu. Pencerey yaxınlaşıb ön taxtaya dirseklendi. Oğlan özünü itirdi. Eli havada qaldı, gözü qizda.
Boynunu ireli uzadıb bağçaya boylandı. Düz bîr Bilmedi sözünü bitirsin, yoxsa yarıda kessin. Qız
hefte idi ki, bir cüt gene, qaranlıq qarışan kimi, qo- gülümsündü. Elindeki çiçeyi qayanın üstünde hey-
canın penceresi Önündeki bağçaya geler, divar te- kel kimi dayanan oğlana atdı. Qaça-qaça uzaq-
refe çekilib, ağaçların kölgesindeki balaca skam- laşdı. Haradasa|S, qayanın o terefinde qızlar gü-
yada2 olurar, baş-başa verib geceden xeyli keçene lüşdü...
qeder as tadan pıçıldaşardılar. Qocanın gece vaxti Bir hefte görünmedi. Utandığından o tereflcre
ala-qaranlıq kölgelere çekilib qucaqlaşan genç- herlenmedi16. Ancaq yarıcam Volqanın sahilinde
lerden xoşu gelmezdi. Onların gah xısıltılı gü- qaldı. Geceler gözüne yuxıı getmedi, Yataqxana
lüşlerini, gah da heyasız seslerini eşidende pen- yoldaşları sakitleşenden sonra yerinde çöyrükdü17,
cereni örtüb otağın derinliklerine çekilerdi. Ancaq gözünü tavana zillediıs, pencereden boylandı. Hara
bu uşaqlardan xoşu gelirdi. Onlar sakitee geler, sa- baxdısa, sarışın qız gözünün önünde dayandı, boy-
kitee oturar, geceden xeyli keçenden sonra sakitee nunu eyib altdan yııxan ona baxdı/ gülümsündü,
de durub gederdiler. Onların ayaqlarının altındaki elindeki çiçeyi, yuxarı, qayanın üstüne atdı. Gö-
yarpaqların xışıltısı eşidilmez olduejdan sonra qoca resen, doğrudanmı, qızın onun şe'r oxumasından
rahatça yerine uzarlardı. Ancaq bu gün narahat idi. xoşu gelmişdi? Yoxsa öz gözel nitqi ile dünyanı esir
Yağışdan, çisekden qorxurdu. Aradan altmış il keç- etmek isteyen genci ele ilk addımdan adi bir qiz ele
mesine baxmayaraq yağış, çıskin3 onu yaman qor- salırdı? Belke bu bir heqiqet idi? Belke qız doğ-
xudurdu... rudan da onun nitqine aşiq olmuşdu? Belke bun-
O, Kazan universitetinde oxuyurdu. Felsefe ile ların hamisi19 boş xeyal, qelbinde yeni hissler ya-
maraqlanırdı, herden4 bir şe'r de yazırdı. Eşitmişdi ranan20 bir gencin texeyyülünde baş qaldıran
ki, qedim yunan yazıçılarından biri öz eserlerini arzular, istekler uydurması idi? Belke, belke...
yazanda ucqar5 bir mağaraya çekilermiş. Roma na- O dözmedi. Cesaretini topladı. Hürke-hürke,
tiqleri çıxış etmezden evvel deniz kenarına geler, ehtiyatla etrafına boylana-boylana sahile getdi,
bütün gece, sehere qeder, üzünü sulara tutub öz- Dikdire21 çıxanda gözlerine inanmadı. Qız dizlerini
özüne damşar'1, sonsuz denizi insan deryası, hirsli qucaqlayıb oturmuşdu. Baxışlarını axar sulara zil-
lepeleri7 ise natiqin şehri ile çalxalanan izdiham sa- lemişdi22.
narmiş. Onlara oxşamağa çalışırdı. Dersden sonra, Heç ne soruşmadılar. Qiz onun qızarmiş qu-
ya da imtahan qabağı8, yoldaşlarından ayrılır, tek- laqlarına baxdı, o da qızın bedenini kip23 tutan do-
liye, xelvete çekilirdi. Volqanın sahiline qaçıb, göz- nunun titreyen sinesine. Gülümsediler. Köhne ta-
den uzaq bir yer tapirdi. Oxuyurdu, danışırdı, uca nışlar kimi el verdiler. Adlarını dediler:
bir yere çıxıb sinesini qabardır, üzünü axar sulara - Lebibe.
tutub şer oxııyur, qedim natiqlerin nitqlerindenla- - Daniyal.
tınca parçalar söyleyirdi. O, hamını111 sehrlemek, El-ele tutuşub üzüaşağı, sahile qeder qaçdılar.
boguq-boğuq fit veren gemilerin sesini bahrmaq, Oğlana ele geldi ki, bu saat her yeri ayaqlayıb keçe
çarxlanm dayandırmaq, göyertedeki adamların biler, qızı qollan üstüne alıb, geniş Volqanın le-
diqqetini celb etmek, onlara öz nitqini söylemek İs- peleri24 ile addımlayar, istese lap25 semada qa-
teyirdi. O isteyireti ki, hamı: sahildeki izdiham da, laqlanmiş2tı ağ bulud Iaylarının27 qoynuna qalxıb
çay kenarına görüşe gelenler de, uzaq sefere ha- sonsuzluqlara qeder baş alıb geder. O isteyirdi ki,
zırlaşanlar da, sahile yan alan gemileri körpüde çayyuxarı üzen gemiler dayansın, lap sahile yan
qarşılayanlar da onu dinlesinler, ona qulaq as- alıb onların önünde dursun, onları göyerteye, sonra
sınlar. Be'zen göyerteden sahile el edirdiler, şlya- da berli-bezekli kayutaya28 de'vet etsinler. Birlikde
palar havada yellenirdi. Ona ele gelirdi ki, sesi ge- aylarla Volqaboyu yol getsinler, geceler göyeftenin
midekilere çatıb, dinleyiciler onu alqişlayırlar. arxa terefinde meheccere2" söykenib qoşa30 da-
Daha da coşurdu, el-qol alırdı. Ancaq bir defe... yansınlar, perlerin köpüklendirdiyi sulara, 3e-
Qız bokumu büküb altdan yuxarı ona baxırdı. pelerin qoynunda yırğalanan aya, suların sinesinde
San saçım ortadan ayırıb iri bir hörük hörmüşdü. uzanan işıq zolaqlarının31 gümüşü pullarına tamaşa
Eyninde uzun boynunu ve qollarını örten, yaxası etsinler. Sahilde mürgüleyen32 meşelere33, kend-

1. çivili 2. iskemlede 3. çısilti 4. bazen 5. ücra ö. konuşur 7. dalgalara 8. öncesi 9. bulundu 10. herkesi 11. yüksek okul önlüğü 12. ayakkabılarının 13. ipi 14.
düzen, sıra 15. belirsiz' bir yerde 16. uğramadı 17. döndü 18. dikti lc>. hepsi,20. yaranan 21. tepeye 22. dikmişti 23. sıkı 24. dalgaları 25. tam 26. üstüste
yığılmış 27. kümelerinin 28. kamaraya 29. parmaklığa 30. ikisi berabtr 31. çizgilerinin 32. uyııklayan 33. ormanlara
lere, yaşıl çemenlere baxmaqdan doymasınlar. De- üç manat1 çıxartdı. Sakitce yoldaşına uzatdı. Da-
yesen, qız da eyni halı keçîrirdi. Balaca, zerif el- niyal evvelce terpenmedi, mat-mat yoldaşına baxdı
lerini oğlanın elinden çekinirdi... ve birden pulu qapıb bayıra cumdu, pilleleri üç-üç,
Qoca pencereden bir az geri çekildi, gö- beş-beş atılıb küçeye çıxdı. Dayanacaqdan uzaq-
rünmesinden ehtiyat etdi. Qız gelmişdi. Ağacın laşan konkanın arxasından yetirib ayaqliğa alıldı.
kölgesinde dayanaraq, naralıatlıqla etrafa boy- Arxada dayanmadı, mesafeni qısaldacaqmış kimi
lanırdı. Tez-tez qolundakı saatına baxırdı. He- adamları yara-yara qabağa keçdi, konkanın da-
yecanlanmışdı, Narın1 damlalar yene de yek- yanacağa çatmasını20 gözleye bilmedi, dö-
neseklikle şırıldayırdı. Oğlan gecikirdi. Qız gah zümsüzlük21 edib yere atıldı, qaça-qaça özünü
ağaçların kölgesinde daldalanır2, gah da aşkara görüş yerine yetirdi.
çıxıb yollara boylanırdı. Belke getmek isteyirdi? Lebibe getmemişdi. Yağışın altında göz-
Qoca az qala pencereden eyilib tjızm qolıın dan ya- lemişdi. Daniyal sevindi, elini uzadıb görüşmek is-
pışmacj, onu oğlan gelene qeder saxlamaq: tedi. Qızm soyuq baxışı onu terpenmeye qoymadı.
"Getme, gözle, belke sebebi var? Seven adam Dayandılar. Dinmediler. Birden Lebibe dabanı üs-
görüşe sebebsiz kecikmez, bunu bilirsinizmi? Ay tünde fırlanıb geri döndü. Daniyalın çağırışını eşil-
qızlar?" -deye pıçıldamaq istedi. Axı o da altmış il medi, onun dediklerine qulaq asmadı. Çiskinli ha-
bundan qabaq 3 bele bir çiskinli4 havada görüşe vada, köhne seherin dar küçelerinde 22 ,
ge-çikmişdi!.. dengelerden23 birinde görünmez oldu, ebedi yoxa
Onun pulu yox idi. Sevdiyî qızı bir yana apar- çıxdı...
maq5, ona bir hediyye almaq, neyese qonaq6 etmek Qiz bir de saata baxdı. Qoca onun getmesini
bir yana dursun, görüş yerine getmek üçün kon- görmemek, gecikmiş oğlanın heyecanlarının şahidi
kaya7 minmeye bele pulu yox idi, beş-on qepiyin8 olmamaq üçün pencereden geri çekildi, Qahq qa-
elinde esir qalmışdı. Çox vurnuxmuş<), ümidi gelen bını götürüb qaşıqladı, Ancaq sebri çatmadı. Eyilib
yoldaşlarından borç istemiş, veren olmamışdı. oğruncasına pencereden boylandı. Birden onun si-
Belke onların da pulu yox idi? Tclebenin cibi boş feti işıqlandı. Oğlan gelmişdi. Hemişeki24 kimi
anları azmi olur?! O, piyada getmek, qaça~qaça divar terefde, pencerenin altındaki balaca skam-
özünü qıza yetirmek, küçeleri kesesine addımlayıb yada25, ağaçların ala-qaranlıq kölgesinde dur-
konkalardan, faytonlardan sür'etle gedib Le- muşdular. Çiseleyirdi. Damlalar irilenib yar-
hibenin yanında olmağı arzulasa da, başa düş- paqlardan süzülürdü. Onlar yağışdan qorunmaq
müşdü10 ki, gecikib. üçün yıx yarpaqlann altına çekilmek İstediler.
Yağış çiseleyirdi. Daş döşemeli küçeler is- Quru yer tapmadılar24. Ayaqlarmın altındaki yar-
lanmışdı. Novçalardan11 axan sular şırıldayırdı. paqlar xışıldadı. İri damlalar xezelde27 tappıldadi,
Daniyal darıxdı12, ağzı üste çarpayıya13 yıxılıb yas- ancaq onlar gelmediler. Künce28 qısılıb plaşı^^ baş-
dığı didişdirdi... larına saldılar. Damlaları plaşı döyecledi30.
Birden otaqda ayaq sesleri eşidildi. Addımlar Qoca bedeninin giziltisini unudaraq, pen-
yaxınlaşdı ve onun çiynine toxundular. Çevrilib cereni azaaq araladı. Çiskinli havada, islaq yar-
başı üstünde dayanan telebe yoldaşına baxdı. Bu paqlann arasından uzaq ulduzlar kimi tutcjun gö-
onların sinfinde oxuyan en sakit, en kasıb14 ve en rünen işıqlara baxdı. Sakitce nefes alıb kresloda31
qaradinmez15 telebe idi. O, eyneyinin16 altından sa- oturdu, şalı dizlerine çekdi...
kitce baxırdı. Bu baxışlar o qeder qayğıkeş, üre- Maşınların32 tekerleri yaş yollarda şırıldayırdı.
kaçıqlığı ve canıyananlıqla dolu idi ki, Daniyal Çiskinli yağışın narın sepelentisi ağaçların yar-
susa bilmedi. Ondan kömek17 almaq üçün yox, paqlarında yekneseklikle seslenirdi. Pencerenin ne-
yüngülleşmek18, üreyini boşaltmaq üçün derdini fesliyinden içeri nemli hava dolurdu. Bayırda
açdı. Eynekli oğlan gülümsündü, elini cibine salıb xezan yarpaqları, içeride ise slolun33 üstüne ve dö-
şemeye sepelenmiş pullar xişıldayırdı.
1970

1. narin 2. gizleniyor 3. önce 4. çisenlili 5. götürmek b. konuk 7. tramvaya 8. kuruşun 1. çabalarmış 10. anlatmıştı 11. arklardan 12.
daraldı 13. dibanın 14, yoksul 15. hiç konuşmaz İt), güzlüğünün 17. yardım 18. rahatlamak 19. lira 20. ulaşmasını 21. sabırsızlık 22.
sokaklarında 23. dönemeçlerden 24. her zamanki 25. iskemlede 26. bulmadılar 27. güz yaprağında 28. köşeye 2^. yağmurluğu 30.
dövdü 31. kanepede 32. arabaların 33. masanın

You might also like