II - Mövsüm Neğmeleri

(s. 45-50)

GÜN ÇIX, GÜN ÇIX İLDE GÖYERDEREM SENİ

1. Gün çıx, gün çıx, 5. Semeni saxla meni
Keher1 atı min, çıx. İlde göyerderem seni.
Oğlun qayadan uçdu, Qara yel
Qızın tendire düşdü. Esdikeçdi.
Keçel qızı qoy evde Sebrimi
Saçlı qızı götür çıx. Kesdikeçdi.
Gün getdi su içmeye Semeni cezana gelmişem5,
Qırmızı don biçmeye Derdlerden suzana6 gelmişem
Gün özünü yetirecek Budamı Yel vurdu.
Qan yerden götürecek. Arpamı
Keçel qızı aparacaq2 Sel vurdu.
Saçlı qızı getirecek. Çovdarı çeyirtke7 apardı.
Çeltiyi qarasu apardı.
A YEL BABA, YEL BABA Semeni saxla meni, İlde
göyerderem seni.
2. A yel baba, yel baba, SEMENİ
Qurban sene, gel, baba.
Taxılımız yerde qaldı 6. Semeni,
Yağımız elde qaldı. Al meni.
A yel baba, yel baba, Her yazda
Qurban sene, gel baba. Sen yada
Sal meni.
Semeni saxla meni, İlde
SEM-SEMİM göyerderem seni. Semeni
sazana gelmişem. Uzana-
3. Dağlarda çiçek, uzana gelmişem.
A sem-sem, semim3.
Leçeyi4 göyçek 7. Semeniye saldım badam,
A sem-sem, semim. Qoymazlar bir barmaq dadam,
Toxumu çiçek, Dörd terefin alıb adam,
A sem-sem, semim. Semeni bizana8 gelmişem,
Derde dermanı, Uzana-uzana gelmişem.
Eller loğmanı.
Beyaz çiçeyim, DUMAN QAÇ QAÇ
İlk yaz çiçeyim. 8. Duman qaç, qaç, qaç,
Perdeni aç, aç, aç.
GELDİ YAZ Seni qayadan asaram.
Buduna damga basaram.
4. Açdı çiçek,
Geldi yaz,, 9. Duman qaç, qaç,
Bağda çiçek, Rübendirü9 aç, aç,
Sem-semin, Küreyini10 dağlaram,
Beyaza gülüm, Oaysağına11
Naz gülüm, Yağçekerem,
Derde derman, Yağlaram. Duman
Dağda çiçek, qaç, qaç.
Sem-semim Rübendini aç, aç...
Bağda çiçek, Yaralarmı
Sem-semin, Bağlaram,
Beyaza gülüm, Serti yoldan
Naz gülüm, Saxlaram.
Derde derman, Duman qaç, qaç.
Yaz gülüm.

l.doru 2. götürmek 3. semim 4.bireşitbaşörtüsü,yazmaı 5. canı çıkmak 6. yanmak, canı yanmak, 7. çekirge 8.
9. peçe 10. kürek kemiğini 11. yaranın kabuğu bıkma, usanma
 Rübendini aç, aç... 16 Qodu-qodunu gördün mü?
Gün babam Qoduya salam verdin mi?
Od altında, Qodu burdan ötende
Od bulud, Qırmızı gün gördün mü?
Qanadında Yağ verin yağlamağa, Bal
Yel babam, verin ballamağa, Qodu
Yel altında, gülmek isteyir, Qoymayın
Yelpizin1 qanadında ağlamağa.
Seslesem
Dağdan geler. 17. Qodu palçığa batmışdı,
Bağçadan, bağdan Qarmaladım6 çıxartdım.
Geler... Qızıl qaya dibinden,
Duman qaç, qaç, Qırmızı gün çıxartdım
Rübendini aç, aç... Yağ verin yağlamağa,
Bal verin ballamağa,
GODU-GODU Qodu gülmek isteyir,
10. Godu-godu ha, godu-godu2 Qoymaym ağlamağa
Godu-godunu gördünüz mü?
Goduya salam verdiniz mi? XIDIR NEBİ
Godu burdan ötende3
Qırmızı günü gördünüz mü? 18. Xıdır, Xıdır, xıd getir,
Var dereden od getir.
11. Qoduya qaymaq gerek, Men Xıdırm neyiyem,
Qablara yaymaq gerek. Birce bele dayıyam
Qodu gün çıxarmasa, Ayağının nalıyam
Gözlerin oymaq gerek. Başının torbasıyam.
Yağ verin yağlamağa,
Bal verin ballamağa, Xıdıra çıraq qoyarlar,
Qodu gülmek isteyir, Xıdırçm pay yığmağa
Qoymaym ağlamağa. Xıdırçm hay yığmağa
Biz bilmişik hayman,
12. Qara toyuq qanadı, Xıdır palçığa batdı.
Kim vurdu, kim sanadı?4 Çıxartdılar vayman.
Göyçeliye getmişdim,
İt baldırımı daladı. Xıdır getdi hayman,
Bir qulança7 dayman.
13. Yağ verin yağlamağa, Dayça palçığa batdı,
İp verin bağlamağa. Xıdır yanında yatdı.
Verenin oğlu olsun, Xıdır, Xıdır, xıd getir,
Vermeyenin qızı olsun, Var dereden od getir.
Bir gözü de kor olsun,
Tendire düşsün, Men Xıdırın quluyam,
Qırmızı bişsin! Boz atının çuluyam.
Ayağının nalıyam
14. Getmişdi Göyçeliye Çox derdlerden halıyam
Yoldan endi gemleye. Xıdır Nebi,Xıdır İlyas.
Baldırın it daladı, Açdı çiçek, oldu yaz.
Hönkür-hönkür ağladı.
Yağ verin yağlamağa ÇATMAYA
Bal verin ballamağa,
Qodu gülmek isteyir 19. Xanım, ayağa dursana,
Qoymuyun ağlamağa. Yük dibine varsana,
Boş gabi doldursana,
15. Qodu-qodu dursana, Xıdırı yola sakana.
Çömçeni5 doldursana,
Qodunu yola salsana, Çatma-çatma, çatmaya,
Qoduya pay versene. Çatma yere batmaya.
Yağ verin yağlamağa, Xıdır payın kesenin,
Bal verin ballamağa, Ayağı yere çatmaya.
Qodu gülmek isteyir, Geceni evinde yatmaya.
Qoymayın ağlamağa.
1. yelpaze 2. aralıksız yağmurlarda köy çocuklannca tertiplenen bir merasim, bu merasimde okunan nağmeler 3. geçende
4. saydı 5. kepçe 6. yakaladım, tuttum 7. yeni doğmuş tay
 KOSA-KOSA HECELER, HÜCELLER
20. A kosa-kosa1, gelsene, 21. Heceler, Hüceler,
Gelib salam versene, Uzanar gündüzler,
Koşa bir azı neyler, Qısalar geceler,
Ördeyi, gazı neyler, Sallanar torbalar
Ay xala-xala, dursana, Bacadan
Torbanı doldursana. Uşaqlar pay isteyir.
Ay uyruğu-uyruğu, Ucadan:
Saqqalı it quyruğu, -Xanım bacı dursana,
Koşam bir oyun eyler, Torbanı doldursana,
Quzunu qoyun eyler, Qonağı yola salsana.
Yığar bayram xonçası2, A salsana salsana
Her yerde düyun eyler. Torbaya payı salsana
Verenin oğlu olsun,
Vermeyenin kor gizi.
Heceler, hücceler,
Uzanar güzdüzler,
Qısalar geler...

Mart Neğmeleri

22. Martçıxdı Yaz geldi

Derd çıxdı On beş
Hamı Yaza Oldu.
Mert çıxdı Buynuzu beş-beş
Oldu.
23. Gördün çıxmadı mart, Çhlları
Tut quyruğundan dart4. Şeş-şeş oldu
Mart gözüne
Barmağım,
MART ÇIXDI Çıxdı yaza
Oğlağım,
Mart gözüne barmağım Geldi, keçdi
Çıxdı yaza oğlağım Zamanın.
Ötdü ömrü
Samanın.
25. Mart çıxdı, mart çıxdı. Mart gözüne
Yaman qart çıxdı, qart çıxdı. Barmağım,
Qırdı nece oğlağımı, Çıxdı yaza
Quzunu, çepişi, balağımı. Oğlağım.
"Alagöz" ineyim öldü, derd oldu,
"Gövher" saman yedi, merd oldu. MART:
Mart çıxdı, mart çıxdı
Yaman qart çıxdı, qart çıxdı... Buynuzu
Beşdi-beşdi.
Qılları
QARI İLE MARTIN DEYİŞMESİ Şeşdi-şeşdi.
Dünen
21. QARI: On beşdi
Bugün
Ay oğlağım, ' Beşdi-beşdi.
Oğlağım. ApreldenS
Çıxdı yaza Borç almışam,
Oğlağım.
Payız5 üstü Neneme qonaq
Beş oldu. Qalmışam.
Bığlarımdı
Buz-buzu,
1. köse 2. bohça 3. herkes 4. çek 5. güz 6. nisan
 Çekdim Qarlar üstü
Yer üstü Yol olsun,
Buzu. Arpam, buğdam
Qırdım ondan Bol olsun...
Çox quzu...
Buynuzum
Beşdi-beşdi, ES, EY GİLAVAR, GİLAVAR...
Neneme çore mu1
Keçdi. 29. Es, ey gilavar, gilavar3,
Senden narın4 iyi gelir.
Es, ey gilavar, gilavar,
QARI: Gülden xarım iyi gelir.
Es, ey gilavar, gilavar,
Elden aldın Senden yarın iyi gelir.
Yorganım, Es, ey gilavar, gilavar.
Derde düştü Ay xoş gilavar, gilavar,
Oğlağım. Meyxoş gilavar, gilavar,
Borca getdim Es, ey gilavar, gilavar.
Samana. Senden yağış iyi gelir.
Pislik qaldı Es, ey gilavar, hele senden.
Yamana. Soyuq gışın iyi gelir.
Mart gözüne barmağım
Çıxdı yaza 30. Gilavar yat, xezri5 gel,
Oğlağım. Oğlum gelsin seferden.
Payız üstü
Beş oldu. 31. Es xezri, men de verim neziri6,
Yaz geldi Es gilavar, es qadasm aldığım.
On beş oldu Xezri yat, gilavar gel.
Quyruğu
Beş-beş oldu. 32. Yağışı göndereydin,
Qılları Odları söndüreydin.
Şeş-şeş oldu Soluxmuş gülüstanı,
Mart gözüne Cannete döndüreydin.
Barmağım,
Çıxdı yaza 33. Şimşekler çaxar geler
Oğlağım. Buludlar axar geler.
Çıxdı yaza Nahide7 niyaz dedim
Oğlağım. Yağışlar yağar, geler.

BOLDU YAĞIŞ YAĞIŞ GELİR

27. Esdi külek2, 34. Göy guruldayır, şimşek çaxır,
Geldi yağış. Yağış gelir, yağış gelir.
Qullalarla Çaylarımdan sellar axır.
Boldu yağış Yağış gelir yağış gelir.
Boldu yağış... Yağış gelir yelinen,
Şimşek çaxır selinen.
Bend bereni bağlayın
GEL, GEL YAĞIŞIM Şana8 ile belinen,
Sel axsın yollarınan,
28. Gel, gel Ayrılan qollarman
Yağışım gel... Süzülsün zemiye9, xıra10
Payızım gel Qobularn, dağlarınan.
Qışım gel,

1. sövme, beddua yerine 2. rüzgâr 3. güney yeli 4. toz 5. Hazar'dan esen bir rüzgâr 6. sadaka, adak 7. inilti 8. çatallı kürek
9. tarla 10. bostan 11. küçük dere
I