VI - Bayatılar - Maniler

(s. 141-148)

1. Âşığam, bax semaya, 7. Âşığın yardı yarı,

Nesr esrir baxsa maya, Bayqunus yardı yarı,
Zerrece üzün görsem, Alçalsın uca dağlar,
Nâmerdem baxsam Aya. Görünsün yar diyarı.
2. Âşığam, qan adile, 8. Âşıq, geceden geder,
Vur boynum qan adile, Karvan geceden geder,
Xeyalım gezen yeri, j^arvan geceaen geaer,
Quş gezmez qanadile. Gece uzun, hemdem yox,
Zehlem6 geceden geder.
3. Âşıq, dağ arasında, 9.
Duman dağ arasında, Âşığam, gelmesin yaz,
Şam1 kimi şö'le2 çektim, Sözün yaz, gelmesin yaz,
Yandım yağ arasında. Gül gelsin, bülbül gelsin,
Gelmese gelmesin yaz.
4. Âşığam, dada3 men,
10.
İmadada men, dada men, Âşıq, min aye gele,
Aldılar yaxşı yari, Xalm Minaye gele,
Kime gedim dada men? Yaxşıdan el çekmerem,
Göyden min aye gele.
5. Âşığam, derd azalı mı,
Düşsün derde zalimi. 11. Âşıq, Minaye deyer,
Senden derman gelmese, Xalın minaya deyer,
Menden derd azalı mı? Ay var bir güne deymez,
Gün var min aya deyer.
6. Âşıq, yamanı4 görüm.
Xalın yamanı görüm, 12. Âşığam, o Bayadı,
Ne yaman meni görsün, El yadı, oba yadı,
Ne men yamam görüm. Siz olun el obalı,
Biz olaq oba yadı.

1. mum 2. ışık 3. adalet, imdat çağrısı 4. kötü 5. baykuş 6. nefret

 13. Men âşığam, tamam qan, 25. Men âşiq, düşmez ele,
Oxu dersin tamam qan, Mey içen düşmez ele,
Könül var ki, qan dammaz, Yaxşı saxla gözlerin,
Könül var ki tamam qan. Bir candı, düşmez ele.
14. Âşıq, tersine qoyun, 26. Men âşiqem, güleller,
Yuyun, tersine qoyun, Bülbül bağda gül eller,
Yaxşmı qiblesine, Deryacan ağlın olsa,
Meni tersine qoyun. Yoxsul olsan güleller.
15. Âşığam, şah adada. 27. Men âşiq Gülendama,
Yar gedir şah edada, Çmbdı gülen dama,
Ne görüm yaman üzün, Olam bir xara köynek,
Ne gedim şaha dada. Yapışam gül endama.
16. Men âşiqem, ay meler, 28. Men âşiqem, ne vaya,
Bulud altdan ay meler, Dur qulax as nevaya,
Deryada bir gül bitib, Ne nâmerde yoldaş ol,
Su deyiben ay meler. Ne aha düş, ne vaya.

17. Men âşıqem, bağdadi, 29. Men âşiqem, oyada,

Sona meylin bağdadi, Yatmış könlüm oyada,
Getmez bülbül serinden, Bî-vefaya sirr verme,
Gül sevdası bağ dadı. Geder, açar o, yada.

18.
Men âşiqem, yad eli, 30. Men âşiq ölke sennen,
Ya divane, ya deli, Qorxuram yol kesennen,
Qebrim od tutub yanar, Dağlar quzeyli, könlüm,
Sene deyse yad eli. Heç getmez kölge sennen.
Men âşiqem, yayma, 31. Men âşiq, ulu dağlar,
19.
Menden qaşın yayma, Çeşmeli, sulu dağlar,
Qorxuram müjgan çalam, Döşünden eli köçmüş,
Üzünden göz yayına. Başında bulud ağlar.
Men âşiqem, yaxannan, Ya 32. Men âşiqem, heşemdi4,
20. sultannan, ya xannan, Bir Zülf üzünde heşemdi,
deste gül olaydım, Qarabağ terlamyam5,
Asılaydım yaxannan. Sona almağ peşemdi.
Men âşiq, ejdahanı1, İlanı2, 33. Men âşiq, şirin gele,
21. ejdahanı, Doymaz şirin Şirin yar şirin gele,
lebinnen, Âşiqin ac Ferhad qayalar çapar,
dehanı3. Gözleyer Şirin gele.
Men âşiq, inci menem, 34. Obanın dağ aranı6,
22. Dürr menem, inci menem, Görübdü dağ aram,
Baş qoyub dizin üste, Yaxşıdan ötrü âşıq
Can versem indmenem. Ha gezir dağ aranı.
Men âşiq indi zülfün, 35. Men âşiq, ovun ovlar,
23. Gerdene mindi zülfün, Gözlerin ovun ovlar,
Destele qoy qoynuna, Murğuz'dan qalxan terlan,
Qan eyler indi zülfün. Alvız'da ovun ovlar.
Men âşiq daldasma, 36. Men âşiq Ordubad'a,
24. Merd igid daldasma, Salmas'dan Ordubad'a,
Nâmerd aslan olsa da, Serkerde qoçaq olsa,
Sığınma daldasma. Vermez heç ordu bada.

1. ejderha 2. yılan 3. ağız 4. saman 5. doğan, şahin 6. ova, düzlük

 37. Ezizim, çime mende, 49. Ezizim, derme derme,
Su mende, çime mende, Xalların derme derme,
Göy çemenli göl olam, Yetişmemiş nar gördüm,
Yar gele çime mende. Çağırır derme, derme.

38. Eziziyem, ağır dur, 50. Ezizim, yazma meni,

Ağır terpen, ağır dur, Dil çıxart, yaz memeni,
El içinde düz dolan, Olaydım qış quzusu,
Gören desin ağırdır. Emeydim yaz memeni.
39. Ezizim, al kağızım1, 51. Eziziyem, yüz ha yüz,
Dili yox, lal kağızım, Sonam gölde üz ha üz,
Gel get yarın yanına, Düşmen gelib dost olmaz.
Dil ol, yalvar, kağızım. Yalvarasan yüz ha yüz.
40. Ezizim, bağda ara, 52. Ezizim, ince bele,
Bülbülü bağda ara, Küi4 bele, İnce bele,
Bağbanm könlü olsa, Qulpun sınsın5, ay senek6,
Ne gelib bağda nara. Minmisen ince bele.

41. Ezizim, bağda dara, 53. Ezizim, incidensen,

Zülfünü bağda dara, Sedefden, incidensen,
Bülbülü gülden ötrü, Keserem dilim seni,
Çekdiler bağda dara. Bilsem yar incidensen.
42. Eziziyem, bir bir çek, 54. Ezizim, kasa dolmaz,
Oxu yaydan bir bir çek, Merd eli kasad olmaz,
Ölsem qoy qanlım olsun Yüz nâmerdin çöreyin
Bir qaş, bir göz, bir birçek2. Doğrasan kasa dolmaz.
43. Ezizim, qala yeri, 55. Ezizim, kim sayada,
Burç yeri, qala yeri Tor qurub kim sayada,
Qiyamet o gün qopar, Gözde, könülde sensen,
Yar gede, qala yeri. Düşer mi kimse yada.
44. Ezizim, qem çiledi, 56. Ezizim, gözü maya,
Semendin3 qemçiledi, Qatarın gözü maya,
Yar seçdim derd az ola, Dağılsın bulud zülfün.
Daha da qem çiledi. Sataşsın gözüm aya.
45. Ezizim, qızaranda, 57. Ezizim, Gülüstana,
Dan yeri qızaranda, Şeh7 düşe gülüstana,
Qalsa da oğlan qalsm, Qorxuram göz yaşımnan,
Qalmasm qız aranda Qoynunda gül istana.
46. Ezizim quzu qurban, 58. Eziziyem, güven gez,
Qoç qurban, quzu kurban, Dağda biter güvengez8,
Merdin birce tüküne Ne nâmerde bel bağla,
Namerdin yüzü qurban. Ne dövlete güven, gez.
47. Ezizim, dara çeker, 59. Ezizim, Mamağana,
. Xalların dara çeker, Yol geder Mamağana,
Elin gücü bir olsa, Kes başım sinen üste,
Düşmeni dara çeker. Qoy batsın meme qana.

48. Ezizim, derd ekerem, 60. Eziziyem, men dilden,

Yoldaşdı derde Kerem, Elimdeki mendilden,
Qoşmuşam qem kotanın, Yarman merc bağladım
Her gece derd ekerem. O dodaqdan, men dilden.

1. kağıt, mektup 2. zülüf 3. dorat 4. zayıf, ince 5. kırılmak 6. güğüm 7. çiğ, kırağı 8. geven otu
 .

61. Eziziyem, ne qiyam1, 73. Menâşiq, ağlamazdım,

Zülfün üzde ne qiyam, Gülerdim, ağlamazdım.
Sen camaldan ne qıydm, Bilseydim, vef en budu,
Men canımdan ne qıyam. Sene bel bağlamazdım.

62. Ezizim, su cahanı, 74. Axşam oldu usandım,

Boyun tek suca hanı? Seher oldu oyandım.
Leblerin teşnesiyem, Daş olsaydım erirdim,
Götürse su cahanı. Torpağıdım dayandım.

63. Ezizim, serin ayaz. 75. Qızılgül heşem9 oldu,

Göy bulud, serin ayaz, Dermedim heşem oldu.
Dosta gelen qadanı2, Men senden ayrılalı
Düşmenin serine yaz. Ağlamaq peşem10 oldu!

64. Ezizim, Tehledenem, 76. Qızılgül olmayaydı,

Tek evli Tehledenem, Sarahb solmayaydı,
Arasbar terlanıyam, Bir ayrılıq, bir ölüm,
Sonalar tehledenem. Heç biri olmayayadı!

65. Eziziyem, halala, 77. Eziziyem, her aylar,

Haram qatma halala, Her ulduzlar, her aylar,
Nâmerdin bağçasında Oğlu ölmüş analar,
Ne gül bitsin, ne lala. Oğul deyib haraylar!

66. Ezizim, harayçı3 men, 78. Bu dağlar ulu dağlar,

Göy çimen, haray çimen, Çeşmeli sulu dağlar.
İki memen dalaşsın, Burda bir qerib ölüb,
Qoy olum harayçı men. Göy kişner, bulud ağlar!

67. Eziziyem, çengele4, 79. Xoruz ban11 verende gel,

Duman gele, çen5 gele, Sinem qan verende gel,
Keten köynek, ağ meme, Sağlığımda gelmedin,
Al eline çengele. Barı can verende cel!

(Prof.Dr. Azad Nebiyev, s.51-52) 80. Men âşığam bexti kem,

Bağbanım yox bağ tikem,
68. Ay doğdu bize düşdü, Men feleye neyledim,
Gün doğdu düze düşdü, Felek, mene baxdı kem!
Sen tek igid cavanlar,
Tezliknen göze düştü. 81 Aman, aman oldu, gel,
Halım yaman oldu, gel
69.
Ağacda xezel6 ağlar, Bir de seni göreydim,
Dibinde gözel ağlar. Âxır zaman oldu gel!
Bele oğlu ölenler
Sergerdan gezer ağlar. 82 Elemi esdi felek, Sebrimi
kesdi felek, Girdi bülbül
Âşığım eller ayrısı bağıma, Şümalım12 kesdi
70. Bülbülem güller ayrısı felek!
Bir gününe dözmezdim7,
Oldum iller ayrısı! 83 Dağların çişkinidi13,
Üstedir Dumanlı çişkinidi,
71. Quşdan ganad üstedir, Dindirme, qan ağlaram,
Elin sınsın8 yad oğlu, Halımın pis günüdü?
İgid murad üstedir. 84
Bir at mindim başı yox,
Men öldüm ağlamaqdan, Bir çay keçdim daşı yox,
72. Bağa su bağlamaqdan. Burda bir gerib ölüb,
Bağda yarpaq qalmadı. Yanında qardaşı yox!
Yarama bağlamaqdan.
2. bela, dert 3. ağlayıcı 4. avuçlamak 5. sis 6. güz yaprağı 7. katlanmak 8. kırılmak 9. saman 10. uğraş
12. fidan 13. çisinti
 85. Quşum qaçtı tülekden, 92.
Qolum düşdü bilekden,
Gör başıma ne geldi,
Çerxi dönmüş felekden.
86. Men âşiq, lala dağı, 93.
Bürüyüb lala dağı,
Her ne yara sağalsa,
Sağalmaz bala dağı!
87. Men âşiq, gözel ağlar, 94.
Gözlerim gözel ağlar,
Meni yetir anama,
Gör nece gözel ağlar!
88. Elemi düşen yeri, 95.
Atlanıb düşen yeri,
Göz yaşı oda dönüb,
Yandırır düşen yeri.
89. Ovçular ov tutmasın, 96.
Ovlasm, ov tutmasın.
Seni vuran ovçunun,
Qolları sov1 tutmasın.
90. Analar yanar ağlar, 97.
Günlerin sayar ağlar,
Döner göy göyerçine,
Yollara qoyar ağlar.
91. Qızılgül axçalandı, 98.
Dermedim axçalandı,
Sene kimler qarğadı,
Paltarm2 buxçalandı.
1. sağlam 2. giysi 3. lokma
Ezizim, nazik sarı,
Geymene nazik sarı,
Saçları kefen eyle,
Cenazem nazik sarı.
Ezizim,tike tike3,
Geymeye tike tike,
Qoy meni yar ağlasın,
Kefenim tike tike,
Haray naşı elinden
Atmaz daşı elinden,
Yastıq şikayet eyler,
Gözüm yaşı elinden.
Men aşig goşa dağlar
Catıb baş-başa dağlar,
Sizde oğul itirdim
Dönesiz daşa dağlar!
Maralın gözü qanlı,
Topuğu, dizi qanlı,
Balamı vermeseniz
Tutaram sizi qanlı.
Men aşiq, bala dağı,
Dolan gel bala, dağı.
Sağlasa her yazalar
Sağalmaz bala dağı.
Altımda kilim yandı,
Od düşdü kilim yandı,
Eziz bala demekden,
Ağzımda dilim yandı.
V