ÖDEV VE TEZLERİNİZİN 

ARAŞTIRILMASI 
KAYNAK TARAMASI 
YAZILMASI 
ANKET TASARIMI 
ANKET UYGULAMASI 
SPSS ANALİZİ VE SONUÇLARIN YORUMLANMASI 
www.odevofis.com 
(216) 5504626­27 
Söğütlü Çeşme Caddesi No:56 Altn Çarş Kat­1 D:39­40  Kadköy

www.odevofis.com 
­2­ 
SPSS 
Kaliteofisi Yayınları No: 10 
Eylül 2005 

Kaynak göstermek şartı ile alıntı yapılabilir. İzin alınmaksızın çoğaltılabilir. 

Öneri ve bilgi talebi için kaliteofisi@kaliteofisi.com 

* Bu e­kitap kaliteofisi’ne gönderilen dokümanlar kullanılarak derlenmiştir.
www.odevofis.com 
­3­ 
KaliteOfisi Hakknda 
Kalite ofisi; ülkemizde kalite bilincinin yerleşmesine katk sağlamak, kalite konusunda yaplan araştrmalara destek 
olmak, yöneticilerin, uzmanlarn, akademisyenlerin, öğrencilerin ve ksacas kalite ile ilgilenen herkesin çalşmalar 
srasnda karşlaştklar problemlere çözümler getirmek ve bilgi alşverişini kolaylaştrmak için oluşturulmuş bir 
iletişim portaldr. 

Misyonumuz 
Bilgi ve birikimleri bir araya getirmek, beraber üretmenin ve paylaşmann hazzn yaşamaktr. 

Vizyonumuz 
Kalitenin bir yaşam biçimi haline getirilmesine uzmanlğmz ve etkinliğimiz ile liderlik etmektir. 

İlkelerimiz 
Bilgi ve deneyimin paylaşldkça çoğaldğna inanr, sağladğmz hizmetin kalitesinden ödün vermeyiz. Kalite 
konusundaki gelişmelerin, ülkemizdeki kuruluşlarn yönetim ve kültür dokusuna uygun bir şekilde sunulmasna 
dikkat ederiz. Her bir talebi proje anlayş ile alarak hizmette bütünsellik sağlarz.
www.odevofis.com 
­4­ 
İÇİNDEKİLER 

SPSS Kurulumu............................................................................ ........... 6 

İlk Ekran................................................................................................  7 

Data Editor Penceresi...............................................................................8 

Değişken Tanmlama ve Veri Girme........................................................... 9 

Basit İstatistikler Bulma (Mean) ............................................................... 19 

Verilerin Düzenlenmesi (Frekans, Grafik, Histogram) ................................. 23 

Korelasyon (Correlation) ..........................................................................28 

Güvenilirlik Analizi....................................................................................36 

Faktör Analizi...........................................................................................40 

Mann­Whitney U Testi..............................................................................42 

Friedman İki Yönlü Varyans Analizi........................................................... 43

www.odevofis.com 
­5­ 
SPSS Kurulumu 

Kurulum İçin Gereken Donanm 
SPSS için en az 8 Mb RAM'a ihtiyacnz var. Daha az 
RAM'a sahipseniz SPSS çalşmayacaktr. 

İslemci olarak Pentium 100Mhz ve üstü islemcileri 
tavsiye ediyorum. 

SPSS'i Başlatma 
Windows'da Start butonu ile açlan menuden Program 
Files' seçin; yeni açlan menuden de SPSS 8.0 
seçeneğini seçin; son açlan menuden de SPSS 8.0 For 
Windows'u tklayn.SPSS açlacaktr.

www.odevofis.com 
­6­ 
İlk Ekran 
Karşnzda ilk göreceğiniz ekran, yan tarafta 
gördüğünüz pencere olacaktr. 
SPSS for Windows başlğ ile açlan küçük pencere, 
sizin ne yapmak istediğinizi seçmenizi bekliyor. 
İlk kez girdiğiniz için Type in data seçeneğini 
seçin.Yeni bir data dosyas oluşturmanz 
sağlayacaktr.

www.odevofis.com 
­7­ 
Data Editor Penceresi 
Bu pencere SPSS'in Data Editor'üdür. Datalarinizin 
yerlesecegi alan burasidir.Sütun ve Satirlardan 
olusur. 
Her sütun bir değişkeni (variable) temsil eder.İlk 
açlşta hiçbir variable tanimli olmadigi icin sütunlarin 
basliklari var diye adlandirilis olarak gelir.Yeni 
variable tanimlamak icin istediginiz sütunun 
basliginin uzerine gelip sag tiklayin. Açilacak kucuk 
menuden Define Variable (Degisken Tanimla) 
secenegini secin, menuden Ok (Tamam) tusuna 
basin.(Bu islemin ayrinitsini daha sonra 
gorecegiz).Ancak SPSS arada bos sütun kalacak 
sekilde variabla tanimlamaniza izin vermez. 
Mesela,siz arada 2 sütun birakip 3. sütunda bir 
degisken tanimlarsaniz, SPSS aradaki sütunlari da 
birer degisken olarak tanimlar. 
Her bir satir da bir kisiye ait degerleri tutar. Kisilerin 
deger ya da puanlari, yazildiklari kutucuk hangi 
variable'a denk geliyorsa o biçimde (formatta) 
görünür.

www.odevofis.com 
­8­ 
Değişken Tanımlama ve Veri Girme

· İstatistikte Değişken Nedir?

· Değişken Tanımlama

· Veri Girme

· Değişkenleri Kullanarak Yeni Değişken 
Elde Etme

www.odevofis.com 
­9­ 
İstatistikte Değişken Nedir 
Gözlem ya da ölçüm yaptğnz gruptaki farkl bireyler 
için farkl değerler alabilen özelliklerdir. Bir bireyin 
cinsiyeti, yaş, not ortalamas, test notu, birer 
değişkendir. Bu özellikler diğer bireyler içinde 
geçerlidir ancak farkl değerler içerebilir. 
İstatistikte 2 tip değişken vardr: 
1.Bağmsz Değişken (Independent Variable): 
Sizin control edebileceğiniz, genelde gruplama 
yapmak için kullandğnz değişkendir.Yaş, cinsiyet, 
testtin zorluk derecesi, vs... 
2.Bağml Değişken (Dependent Variable): 
Bağmsz değişkenin değerini değiştirerek elde 
edebileceğiniz değişkenlerdir.Yaş değiştikçe müzik 
dinleme oran değişiyor mu? diye sorduğunuz 
soruda, müzik dinleme oran bağml değişkendir.Yaş 
ise bağmsz. 

SPSS'de değişken tanmlama aşamasnda bağmsz 
ya da bağml diye bir fark yoktur. Burada 
değikeninizin ne tür bir veriyi barndracağ (tipi) 
önemlidir. (Saysal değer, yaz, tarih bilgisi, vs...) 
Değişkenlerin tipini, onlar tanmlarken belirlemeniz 
gerekecek. Bunun nasl yaplacağn bir sonraki 
sayfada göreceksiniz.

www.odevofis.com 
­10­ 
Değişken Tanmlama 
Data Editor'ündeyken var isimli ilk sütunun başlğna 
sağ tklarsanz, ya da Data menüsünden ilk seçeneği 
seçerseniz, Define Vairable (Değişken Tanmlama) 
adyla bir pencere açlacaktr: 
Variable Name: Bu kutucuğa en fazla 8 karakter 
olacak şekilde değişkeninizin ismini girebilirsiniz.

· Type...: Değişkeninizin tipini belirlemenizi sağlar.
· Labels...: Değişkeninizin değerlerine etiket (label) 
vermenizi sağlar.
· Missing Values...: Değişken için geçersiz 
saylacak, yani hesaplamalarda göz önüne 
alnmayacak değerleri belirlemenizi sağlar.
· Column Format...: Değişkeninizin bulunduğu 
sütunun kaç karakter genişliğinde olacağna, içindeki 
verilerin sağa, sola ya da ortaya yazlmasna karar 
veririsiniz. Orjinal hali 8 karakter ve sağ taraftr.
· Measurement: Verinizin hangi düzeyde 
olduğunu seçersiniz.

www.odevofis.com 
­11­ 
Type... (Değişken Tipi) 
Değişkenin tipini belirlemek için, listeden uygun olan 
seçeneği seçin.Her bir tip için, birkaç özellik 
belirleyebilmeniz için seçenekler görünecektir. Son 
halini ayarladktan sonra Continue (Devam) 
butonuna basn.Değişken tipiniz belirlenmiş olacak.

www.odevofis.com 
­12­ 
Label... (Değer Etiketleri) 
Değişkeniniz için gireceğiniz değerler yerine, onlar 
temsil eden etiketler kullanabilirsiniz. Mesela Cinsiyet 
isminde bir değişkeniniz varsa, bu değişkeni 
kullanarak işlemler yapacağnz için tipini string (yaz) 
seçemezsiniz.Onun yerine number (numara) tipini 
kullanrsnz. 1 says erkekleri, 2 says da kadnlar 
için kullanlsn. 
Bu iki değer SPSS için hiçbir zorluk çkarmaz.Ancak 
bir süre sonra erkekler mi 1 yoksa kadnlar m 1 diye 
düşünebilirsiniz.Bunu engellemek için, bu değerlere 
birer etiket(label) vererek temsil edersiniz.Yanda 
bunu nasl yapacağnz 3 aşamada gösteriliyor. 

İlk önce değeri,ki burada 3, sonra onu temsil edecek 
etiketi, zengin, girip Add  tuşuna basn. İstediğiniz 
tüm değerlere etiket verdikten sonra, Continue 
tuşuna basn. Etiketleriniz hazr. 
Yaptğnz bir etiketi silmek için, Listeden seçip 
Remove(kaldr) tuşuna basn. Değiştirmek için de 
Change(Değiştir).

www.odevofis.com 
­13­ 
Missing Values... (Geçersiz Değerler) 
Bazi bireyler için herhangi bir değişkene ait değer 
olmayabilir. Hesaplanamamş olabilir. Bu durumda 
değer kutucuğu yada hücresi boş kalacaktr. Bu boş 
değerler, SPSS için Missing Values (Geçersiz 
Değer) olarak adlandrlr. 
Ancak, araştrmac olarak siz, verilerinizin tümünü 
geçerli değer olarak kabul etmek istemeyebilirsiniz. 
Bu durumda hangi değerlerin geçersin olacağn bu 
menüden belirleyebilirsiniz. 
No Missins Values: Hiçbir geçersiz değer tanm 
yapmamak için seçin. 
Discrete Missing Values: Özellikle belirttiğiniz 
değerler geçersiz olacaktr. En fazla 3 değer 
belirleyebilirsiniz. 
Range of Missing Values: Belirlediğiniz aralktaki 
değerler geçersiz saylr. 
Range plus one discrete missing value: 
Belirlediğiniz aralktaki ve ayrca belirteceğiniz bir 
değer geçersiz olacaktr.

www.odevofis.com 
­14­ 
Measurement 
Değişkeninizde kullanacağnz değerler sadece 
rakamdan oluşuyorsa (mesela yaş, gelir, 
notlandrmalar,vs..) Scale; 
hem rakam hem de metin içeriyorsa (kardeş says: 
"1","2","3", "4 ve üzeri" vs..) Ordinal; 
sadece metin içerecekse (Snflar: A, B, C, D, vs...) 
Nominal seçeneklerini kullann. 
Bu özellikler, değişkeniniz ile yapabileceğiniz 
işlemlerin snrn belirler. Mesela Ordinal ve Nominal 
düzeyinde değişkenlerin ortalamas bulunamaz, ya 
da aritmetik işlemlerde kullanlamaz. Onlar sadece 
gruplama yapmak için ve grafiklerde verileri temsil 
etmek için kullanlabilirler. 
Scale düzeyindeki değişkenler ise her türlü 
hesaplamay kabul eder. SPSS, siz belirlemediğiniz 
sürece girdiğiniz rakamlardan oluşan değişkenleri 
Scale yapacaktr. 
Değişkenin düzeyini seçtikten sonra uygun olan tipi 
de (Type) belirlemeniz gerekir. Eğer Nominal 
değişken tanmlayp, tipini numara olarak 
brakmşsanz, o değişkene yaz yazamazsnz.String 
yapmanz gerekir.!

www.odevofis.com 
­15­ 
Veri Girme 
Değişkeninizi Tanmladktan sonra, veri girebilirsiniz. 
Tek yapmanz gereken girmek istediğiniz hücreyi 
seçmek ve klavyeden değeri girip Enter tuşuna 
basmak. Yazdğnz değer hücreye yerleşecektir. 
Eğer girdiğiniz değer değişkeninizin tipine 
uymuyorsa, mesela numara tanml bir değişkene 
metin girerseniz, değer hücreye yazlmayacaktr.

www.odevofis.com 
­16­ 
Değişkenleri Kullanarak Yeni Değişken 
Oluşturma 
Elinizdeki verileri kullanarak yeni veri ve değişken 
yaratabilirsiniz. Örneğin, elinizde öğrenciler için 3 
ayr not varsa, bunlarn toplamn 4. bir değişken 
olarak oluşturabilirsiniz. 
Bunun gibi diğer değişkenleri kullanarak 
yaratacağnz yeni değişkenleri 
Transform/Computer seçeneğinin altnda 
bulabilirsiniz. Yandaki şekil, bu Compute 
penceresine ait. Target Variable  kutusuna 
oluşacak yeni değişkenin adn girin. Numeric 
Expression  kutusuna ise, yeni değişkenin 
değerlerinin hesaplanmas için formule benzer bir 
ifade girin. Örneğin bu pencerede, varolan 6 quizin 
toplam hesaplanarak total adyla bir değişken 
oluşturulacak. q1, q2... diye adlandrlan quiz 
değişkenlerini, ister klavyeden adn yazarak, 
isterseniz de listeden çift tklayarak bu ifadenin içine 
dahil edebilirsiniz. İfadeniz son halini alnca, Ok 
tuşuna basn. Yeni değişkeniniz içerisindeki 
hesaplanmş değerlerle boş olan ilk sütuna 
yerleşecektir.

www.odevofis.com 
­17­ 
Yeni Değişkenin görünümü.

www.odevofis.com 
­18­ 
Basit İstatistikler Bulma (Mean) 

Girdiğiniz veriler hakknda basit istatistikler bulmak 
için Summarize / Descriptives seçeneğini seçin. 
Basit istatistikler dediğimiz, ortalama (mean), 
ortanca (median), tepe değeri (mode), veri 
aralğ(range), standart sapma (standard 
deviation),varyans (varience),ortalamann standart 
hatas (standard error of the 
mean),çarpklk(skewness), basklk (kurtosis)'dr. Bu 
değerler ile verilerinizin genel dağlm hakknda bilgi 
edinirsiniz.

www.odevofis.com 
­19­ 
Descriptives... 

Bu menüde istatistiklerinini bulmak istediğiniz 
verileri(değişkenleri) seçmeniz gerekiyor. Sol 
taraftaki değişkenler listesinden seçtiğiniz 
değişkenleri, ortadaki ok tuşuna basarak sağ 
taraftaki Variables listesine geçirin.Options 
seçeneği ile hangi istatistikleri istediğinizi seçin. Ayn 
şekilde birden fazla değişkeni sağ taraftaki listeye 
ekleyerek hesaplamalar hepsi için ayn anda 
yapabilirsiniz. Tüm değişkenleri seçtikten sonra Ok 
tuşuna bastğnzda istatistikler bulunup Output 
penceresinde (ayr bir pencere) görüntülenecektir.

www.odevofis.com 
­20­ 
Descriptives.../ Options 

İstediğiniz seçenekleri kutucuklar işaretleyerek 
belirleyin.Son olarak Continue  tuşuna basn. 
Descriptives menüsüne geri döneceksiniz

www.odevofis.com 
­21­ 
Output View (Çkt sayfas) 

SPSS'de tüm hesaplamalarn sonucu yanda 
gördüğünüz gibi bir çkt sayfasna (Output View) 
gelir. Bu sayfa sizin verilerinizin bulunduğu sayfadan 
ayrdr. Verilerinizi kaydettiğiniz gibi bu çktlar da 
dosya halinde kaydedebilirsiniz. 
İki bölümü vardr. İlki çktnzn başlklarn 
gösteren soldaki bölümdür. Burada istediğiniz 
başlğa tklayarak oraya ulaşabilirsiniz. Windows 
Gezgini (Windows Explorer) ile benzer bir yaps var. 
İkinci bölüm ise sağ tarafta asl çktnn olduğu 
alandr. Çkt dosyasn oluşturur ve Print edileceği 
zaman sadece buradaki bildiler yazlr.

www.odevofis.com 
­22­ 
Verilerin Düzenlenmesi (Frekans, Grafik, 
Histogram) 

Elimizdeki verileri gruplamak ve bu gruplarn 
frekanslarn bulmak için 
Statistics/Summarize/Frequencies... seçeneğini 
kullanrz. 

Frequencies menüsü 

Frequencies menüsü altnda, gruplama yaparken 
istediğiniz biçimde ve sayda gruplar oluşturmanz 
sağlayan seçenekler vardr. 
Ayrca verilerinizin grafik ve histogramlarn (bir çeşit 
grafik) oluşturabilirsiniz. Grafikleri oluştururken de 
birçok seçeneği kullanabilirsiniz.

www.odevofis.com 
­23­ 
Frequencies (Frekans) 

Bu menüde, sol tarafta elinizdeki değişkenlerin listesi 
yer almaktadr. Şu anda sadece 1 tane değişken 
olduğu için (süre) ve bu değişken de şu anda seçilip 
sağ tarafa alndğ için bu liste boş görünüyor. 
Frekansn bulacağnz değişkeni bu listeden seçtikten 
sonra (1), ortadaki ok tuşu ile sağa geçirin(2). 
İstediğiniz sayda değişkeni sağ tarafa geçirerek ayn 
anda frekanslarn bulabilirsiniz. "OK" tuşuna 
basmadan önde, aşağda bulunan Statistics, 
Charts, ve Format  butonlar ile gerekli ayarlamalar 
yapabilirsiniz. "OK" tuşuna basnca frekans 
dağlmlar Çkt Ekrannda görünecektir.

www.odevofis.com 
­24­ 
Frequencies/Statistics 

Bu başlk altnda frekans dağlmna ek olarak 
verilerinizin istatistiklerini de elde edebilirsiniz. Bu 
menüden seçeceğiniz seçenekler, çkt sayfasnda 
Statistics başlğ ile bir tablo halinde size 
sunulacaktr.

www.odevofis.com 
­25­ 
Frequencies / Charts

www.odevofis.com 
­26­ 
Frequencies / Format

www.odevofis.com 
­27­ 
Korelasyon (Correlation) 

Elinizdeki iki değişken arasnda bir ilişki olup 
olmadğn görmek için (korelasyon) 
Statistics/Correlate/Bivariate seçenegini 
kullann. 

Dikkat etmeniz gereken nokta, değişkenlerinizin her 
ikisinin saysal (numaric) olmasdr. Korelasyon, 
değişkenlerinizin birindeki bir değişiklik, ayn oranda 
diğerinde de beklenebilir mi sorusuna verilen 
cevaptr. Burada kilo ve boy değişkenlerine baklyor. 
Kilosu yuksek olan birinin boyu da uzun olabilir mi 
diye korelasyona bakyoruz. Korelasyon katsays (r) 
0 ile 1 arasnda bir değer alr. 0 hiç ilişki olmadğn, 
1 ise tam bir ilişki olabileceğini bildirir. Katsay + 
yada ­ olabilir. Örneğin +0.78 olursa iki değişken 
arasnda pozitif bir ilişki var demektir. Biri artnca 
diğeri de artacaktr diye beklenir. ­0.89 olursa, biri 
artnca diğeri azalacaktr ve negatif ilişki vardr denir. 
Ancak korelasyon bir neden­sonuç ilişkisi değildir.

www.odevofis.com 
­28­ 
Correlation/Bivariate 

Bu pencerede değişkenlerinizi seçmeniz gerekiyor. 
Pencerenin sol tarafnda varolan değişkenleri 
göreceksiniz. Bunlardan korelasyonuna bakmak 
istediklerinizi seçip sol tarafa geçirin. En az iki ya da 
daha fazla olabilir. Eğer 4 değişken seçerseniz, bu 
değişkenlerin kendi aralarnda 2'li korelasyonlarn 
elde edersiniz. 
Otomatik olarak Pearson katsays seçilidir. Bu değer 
normal ölçümler için geçerlidir. Spearman katsays 
ise, değişkenleriniz sralanmş değerler ise kullanlr. 
Mesela birinci değişken 10 kişinin snf içindeki 
sralamalarn (1'inci, 2'nci,..); ikinci değişken ise bu 
kişilerin yine yl sonundaki sralarmalarn veriyorsa, 
bu sralamalar arasndaki korelasyonu bulmak için 
Spearman katsaysn seçin. 

Eğer hipotez test etmiyorsanz, Test of significance'i 
Two­tailed brakn. Ediyorsanz siz karar verin. 

Options seçenegi ile ek özelliklere ulaşabilirsiniz.

www.odevofis.com 
­29­ 
Correlation/Bivariate/Options Secenegi 

Bu bölümde korelasyon katsaysnn yan sra 
ortalama ve standart sapmay da (means and 
standard deviations) hesaplatabilmeniz için 
seçenekler vardr. Bu seçenekleri seçerseniz, çkt 
ekrannzda ikinci bir tablo olarak ortalama ve 
standart sapma da yer alr

www.odevofis.com 
­30­ 
Korelasyon Çkt Ekran 

Bu tablolardan ilki, Descriptives, Options 
bölümünde seçtüğünüz ortalama ve standart 
sapmay veren tablodur. 

İkinci ve asl tablo ise değişkenlerin ilişkilerini 
vermektedir. Pearson Correlation satrnda yer 
alan saylar koreasyon katsaysn vermektedir. 
Dikkat ettiyseniz, tablonun KILO adnda hem bir 
satr ve hem de bir sütunu bulunmaktadr. Bu iki 
sütunun kesişimde olan hücreleri dikkate almaynz. 
Önemli olan farkl iki değişkenin kesiştiği hücrelerdir. 
KILO ve BOY değişkenlerinin kesiştiği hücrede 
kaysay 0,828 olarak verilmiştir. Bu değer pozitif ve 
yüksek bir korelasyonun varolduğunu belirtir.Ayn 
zamanda Sig.(2­tailed) satrlarnda da 0,000 olarak 
verilen değerler, bulduğumuz korelasyon katsaysnn 
0,01 maindarlk düzeyinde geçerli bir korelasyon 
katsays olduğunu berlirtir. Zaten geçerli olan 
katsaylarn yannda, SPSS tarafndan baslan iki 
yldz (**) işareti vardr.

www.odevofis.com 
­31­ 
Nokta Dağlm 

Bir önceki bölümde bahsettiğimiz korelasyon 
katsays, ayn zamanda iki değişken arasndaki 
noktasal dağlm grafiğinin de şeklini belirler. 
Eğer iki değişken arasnda tam bir ilişki varsa, (r) 
korelasyon katsaysn +1'e yakn bir değerde 
bulursunuz. Bu durumda bu iki değişkenin ilişkisi 
sağdaki ilk grafik (A) ile anlatlabilir. KILO attkça, 
BOY da artyor. Eğer r, ­1'e yakn bir değer alrsa, bu 
ikinci grafik (B) ile örtüşür . Her iki durumda da ilişki 
kuvvetlidir. Ancak üçüncü grafik (C) gibi bir dağlm 
elde ederseniz, (r) katsay  0'a yakn demektir ve bir 
ilişkiden söz edilemez. 

Bu grafikler ile iki değişken arasndaki katsaynn neyi 
anlattğ daha rahat anlaşlr. SPSS'de bu grafiği 
Graphs/Scatter... seçeneği ile elde edebilirsiniz .

www.odevofis.com 
­32­ 
Graph/Scatter 

Bu seçeneği seçtikten sonra karşmza sağ tarafta 
görünen küçük Scatterplot  penceresi gelecektir. Bu 
ğencereden Simple seçeneğini seçin ve Define’ 
tklayarak devam edin.

www.odevofis.com 
­33­ 
Graph/Scatter/Simple Scatterplot 

Karşnza gelecek bu menüde, değişkenlerinizi 
seçeceksiniz. Sol taraftan iki değişkeninizi Y Axis ve 
X Axis diye adlandrlan kutulara yerşeltirin. Bunu 
ortadaki küçük butonlarla yapabilirsiniz. Hangi 
değişkeni Y Axis ya da X Axis kutusuna koyduğunuz 
fark etmez. Y Axis kutusuna KILO değişkenini 
koyarsanz, grafikteki Y ekseninde KILO 
değişkeni temsil edilmiş olur. 
Title  ve Options  seçeneklerini kulanarak baz 
ayarlamalar yapabilirsiniz. Bunlar yapmasanz da 
olur. OK  butonuna basnca grafiğiniz Output 
penceresinde oluşacaktr.

www.odevofis.com 
­34­ 
Graph/Scatter/Simple Scatterplot/Grafik; 

Çkt olarak elde ettiğimiz grafik yandaki gibi 
olacaktr. Bu grafikte krmz noktalarn X ve Y ekseni 
üzerinde dek geldiği yer, o kişinin kilosunu ya da 
boyunu göstermektedir. 
Gördüğünüz gibi noktalarn yerleşimi kilo arttkça boy 
da artacak şekildedir. Doğrusal bir çizgi halinde 
olmasa da, böyle bir doğrusal çizgiye yaklaşmş 
olmalar, aralarnda pozitif ve yüksek bir iilşki 
olacağn gösteriyor. Hakikaten de, korelasyon 
katsaysn (r) hesapladğmz zaman, 0,862 olarak 
hesaplyoruz. Bu iki sonuç, kilodaki bir artşn, boyda 
da bekleneceğini ve bu iki değişkenin birbiriyle ilişkili 
olduğunu belirtiyor.

www.odevofis.com 
­35­ 
Güvenilirlik Analizi 

Verileri, SPSS Veri Editörüne, sütunlara her bir 
değişkeni, satrlar ise her bir cevaplaycy temsil 
edecek şekilde girin.

www.odevofis.com 
­36­ 
“Statistics menüsü” altndaki, “Scale” ve “Reliability 
Analysis” alt menülerini tklayn.

www.odevofis.com 
­37­ 
Reliability Analysis tablosundaki oku kullanarak, ilk 
faktöre ait değişkenleri “Items” kutucuğuna atn. 
Daha sonra, “Model” kutucuğunun yanndaki oku 
kullanarak, analiz modelini seçin ve “Statistics...” 
düğmesini tklayn.

www.odevofis.com 
­38­ 
Karşnza çkacak “Reliability Analysis: Statistics” 
tablosundan ihtiyaç duyacağnz, istatistikleri 
işaretleyin (Descriptives for “Item”, “Scale”, “Scale if 
Item Deleted” istatistikleri bu basamak için 
yeterlidir). Müteakiben “Continue” ve bir sonraki 
tablodaki “OK” düğmelerini tklayn.

www.odevofis.com 
­39­ 
Faktör Analizi 

Güvenirlik analizinden sonra yaplmas gereken iş, 
anketin faktör yapsnn kantitatif olarak 
doğrulanmasdr. 

İlk adm olarak “Statistcs” menüsü altndaki, “Data 
Reduction”, “Factor” alt menülerini tklayn.

www.odevofis.com 
­40­ 
Karşnza çkacak “Faktör Analizi” tablosundaki 
değişkenleri, ok yardmyla “Variables” kutucuğuna 
atn. Daha sonra ayn tablodaki Ratation düğmesini 
tklayn. “Faktör Analysis: Ratation” tablosundan 
kullanacağnz yönlendirme yöntemini seçin. 
“Continue” ve “OK” düğmelerini srasyla tklayn.

www.odevofis.com 
­41­ 
Mann­Whitney U Testi 

SPSS’de Mann­Whitney U testini uygulamak için A ve 
B seti srasyla alt alta “ab” sütununa, bu değerlerin 
grup kodlar “grup” sütununa girilir. Statistics > 
Nonparametric Tests > 2 Independent Samples... 
seçeneği tklanr. Aşağdaki ekran görüntüye gelir. Bu 
ekranda Test Variable List alanna derece değişkeni, 
Grouping Variable alanna snf değişkeni taşnr. Test 
Type seçeneğinden Mann­Whitney U seçeneği seçilir. 
Define Groups seçeneğinden örnek kodlarnn 
minimum ve maksimum değerleri tanmlanr. 
Continue ve OK tklanr.

www.odevofis.com 
­42­ 
Friedman İki Yönlü Varyans Analizi 

SPPS’de Friedman testi uygulamak için veriler 
srasyla sütunlara girilir. Statistics > Nonparametric 
Tests > K Related Samples ... seçeneği tklanr. 
Aşağdaki ekran görüntülenir. Bu ekranda Test 
Variables alanna değişkenler taşnr ve Test Type 
seçeneklerinden Friedman işaretlenir, OK tklanr.

www.odevofis.com 
­43­ 
 ÖDEV VE TEZLERİNİZİN 
ARAŞTIRILMASI 
KAYNAK TARAMASI 
YAZILMASI 
ANKET TASARIMI 
ANKET UYGULAMASI 
SPSS ANALİZİ VE SONUÇLARIN YORUMLANMASI 
www.odevofis.com 
(216) 5504626­27 
Söğütlü Çeşme Caddesi No:56 Altn Çarş Kat­1 D:39­40  Kadköy

www.odevofis.com 
­44­