1

FİNANSAL TABLO ANALİZİ

A. LİKİDİTE ORANLARI

Bu oranlar, firmanın kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçer. Likidite de bir varlığın

kolaylıkla (kısa sürede), az maliyetle, nakite çevrilebilmesidir. Bu tür varlıkların bulunması,

özellikle firmanın içinde bulunduğu zor durumlarda, nakit ihtiyacının olduğu durumlarda

büyük önem taşır.

A.1. CARİ ORAN ( CURRENT RATIO )

Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar

99 Yılı: 8,453,013 / 1,510,483 = 5,59623

00 Yılı: 14,522,072 / 1,113,713 = 13,03933

Her bir birim cari borç için, kaç birim cari varlık bulunduğunu ifade eder. Bu oran, firmanın

borçlarını ödemek için sahip olunan varlıkları gösterir. Efes Sinai Holding Yatırım A.Ş. için

bu oran oldukça yüksektir.

A.2. ASİT TEST ORANI ( ACID TEST OR QUICK RATIO )

Dönen Varlıklar - Stoklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

99 Yılı: 8,453,013 -10,445 / 1,510,483 = 5,5893

00 Yılı: 14,522,072 - 13,774 / 1,113,713 = 13,0269

 2

Bu oran genelde bire eşit olmalıdır. Sonuç birden yüksek bir değer çıktığında yatırımcılar için

bir avantaj meydana gelir. Bu durum kısa vadeli borçların ödenmesinin, firma için kolay olup

olmadığını göstermektedir. Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. için bu oran 99 ve 2000 yılında

“birden” oldukça yüksektir. Bu da firmanın kısa dönem borçlarını kolaylıkla ödeyebileceğini

göstermektedir.

A.3. ALACAK DEVİR HIZI ( RECEIVABLE TURNOVER )

Net Satışlar / Ortalama Ticari Alacaklar

99 Yılı: 615,621 / 2,514,528 + 9,328 / 2 = 0,4878

00 Yılı: 762,174 / 7,766,645 + 15,280 / 2 = 0,1958

Ortalama alacaklar 99 yılında 0,4878 defa tahsis edilmiş, 2000 yılında ise 0,1958 defa tahsis

edilmiştir. Devir hızı 2000 yılında daha da düşmüştür.Devir hızının düşük olmasından dolayı

alacakların uzun vadeyi kapsadığı söylenebilir. Bundan dolayı da işletmenin kaynaklarının

büyük bir kısmı alacaklarda bağlıdır.

A.4. STOK DEVİR HIZI ( INVENTORY TURNOVER )

Satışların Maliyeti / Ortalama Stoklar

00 Yılı: 354,932 / 10,491 + 10,445 / 2 = 33,906

Firmanın stoklarının ne kadar alınıp satıldığı belirtilir. İşletme stoklarını yılda 33,906 defa

devredebilmektedir. Bu oran Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. için yüksektir. Fakat geçtiğimiz

yıllara oranla bir düşüş gözlenmektedir.

 3

B. KARLILIK ORANLARI

Firmanın kazançlarına odaklanarak, firmanın başarısını ve etkenliğini dağerlendirmek

için bu oranlar kullanılmaktadır. Bu oranlar işletmenin kar yapma kapasitesini

ölçmeye yaramaktadır.

B.1. NET KAR MARJI ( PROFIT MARGIN )

Net kar / net satışlar

99 Yılı: 346,989 / 615,621 = 0,5636

00 Yılı: 813,018 / 762,174 = 1,0667

Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş’nin. net kar marjında 2000 yılında 99 yılına oranla bir artış

görülmektedir. Bu da Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. ‘nin 2000 yılında çok yüksek bir kar

marjının olduğu görülmektedir. 2000 yılında diğer herşeyin sabit olduğu varsayılırsa Efes’in

elde ettiği yüksek kar marjının iyi olduğu söylenebilir. Ancak herşeyin sabit tutulamayacağı

düşünülürse yüksek bir kar marjı yerine düşük marjlı yüksek hacim stratejisi daha başarılı

olabilir.
 4

B.2. TOPLAM VARLIK DEVİR HIZI ( ASSETS TURNOVER )

Net Satışlar / Ortalama Toplam Varlıklar

762,174 / 22,127,454 + 19,826,275 / 2 = 0,0363

Varlıkların kullanılma alanlarını belirler. Her bir birim varlığın meydana getirdiği

hasılayı ölçer. Bu oran Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. için oldukça düşük bir

değerdir.

B.3. VARLIKLARIN GETİRİSİ ( RETURN ON ASSETS )

Net Kar / Ortalama Toplam Varlıklar

813,018 / 22,127,454 + 19,826,275 / 2 = 0,0387

Genellikle işletmeciler firmanın performansını gelirin toplam varlıklara oranı ile

ölçmektedirler. Gelir, vergi ve faizler önceki kazançlarla ölçülmektedir. Bu da

sermaye yapısının karlılığını belirlemektedir.Sadece kaynak yatırımı değil firmanın

tüm varlıklarının getirisi ölçüldüğü için faizden önceki geliri kullanmak daha iyi

olabilir.Varlıkların yüksek getirisinin olması her zaman, o varlığın bugün alındığında

daha fazla bir getirisi olacağı anlamına gelmemektedir. Efes Sınai Yatırım Holding

A.Ş. için bu oran %3,8 ‘dir. İlk varsayım düşünüldüğü zaman Efes’in karlılık oranının

düşük olduğu görülmektedir.

 5

B.4. ÖZKAYNAĞIN GETİRİSİ ( RETURN ON COMMON

STOCKHOLDER’S EQUITY )

Net Kar / Ortalama Özkaynak

813,018 / 20,966,655 + 18,174,286 / 2 = 0,0415

Bu oran özkaynak getirisine odaklanmış bir karlılık ölçüm oranıdır. Efes Sınai Yatırım

Holding A.Ş. için % 4,1’dir. Efes için bu oranın düşük olduğu gözlemlenmektedir.

B.5. HİSSE BAŞINA KAZANÇ ( EARNING PER SHARE )

Net Kar / Dolaşımdaki Hisse Sayısı

00 Yılı: ( 813,018 / 667,249 ) * 1000 = 1218.46

B.6. FİYAT KAZANÇ RASYOSU ( PRICE EARNING RATIO )

Hisse Senedi Pazar Fiyatı / Hisse Başına Kazanç

8200 / 1218.46 = 6,7298

 6

Fiyat Kazanç Rasyosu hissenin fiyatının, kazancının kaç katına satıldığını

gösterir.Yatırımcılar bu oranın düşük çıkmasını tercih etmektedir. Efes Sınai Yatırım

holding A.Ş.’nin her bir liralık işletme kazancına yatırımcı 6,7298 TL değer

biçmektedir.

C. FİNANSAL KALDIRAÇ RASYOLARI ( SOLVENCY RATIOS )

Firmanın hangi ölçüde borca dayandığını ölçmektedir. Diğer faktörler sabitken

Kaldıraç Rasyosu yüksek olan firma risklidir.

C.1. TOPLAM BORÇ ORANI ( DEBT TO TOTAL ASSETS )

Toplam Borçlar / Toplam Varlıklar

99 Yılı: 1,510,483 + 141,506 / 19,826,275 = 0,0833

00 Yılı: 1,113,713 + 47,086 / 22,127,454 = 0,0524

Firma 99 yılında % 8 oranında kısa ve uzun dönem borçlarla finanse edilmektedir.

Geri kalan % 92 ise özkaynak ile finanse edilen oranı ifade etmektedir. 2000 yılında

ise borçlarla finanse edilen kısım % 5 oranına düşmüştür. Borçlarla finanse edilen

kısım % 50’ nin altında değere sahip ise firma risksiz bir konumdadır. Efes Sınai

Yatırım Holding A.Ş.2 nin 2000 yılı borç oranı % 5 olduğundan firma güvenli bir

konumdadır.
 7

C.2. FAİZ ÖDEME GÜCÜ RASYOSU ( TIMES INTEREST EARNED )

Faiz ve Vergi Öncesi Kar / Finansman Giderleri

Gelir tablosunda genel yönetim giderleri altında “ faiz giderleri” ayrı bir kalem olarak

bekirtilmediğinden veri yetersizliğinden dolayı bu oran hesaplanamamıştır.

D. SONUÇ

Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. için yapılan finansal tablo analizi sonucunda firmanın

cari oranının yüksek çıkması firmanın likiditesinin iyi olduğunu göstermektedir. Asit

Test Oranı sonuçlarına göre 2000 yılı için çıkan oran firmanın kısa vadeli borçlarını

kolaylıkla ödeyebileceğini göstermektedir. Bunun yanısıra Alacak Devir Hızında

çıkan sonuca göre firma alacaklarını uzun vadede tahsil edebilmektedir.

Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. stoklarını kolayca nakite dönüştürebilmektedir. Fakat

99 yılına oranla stoklarını elden çıkarma süresinde bir düşüş gözlenmektedir. Firmanın

varlıklardan sağladığı getiri % 3’tür. Bu da firma için düşük bir orandır. Firmanın

Hisse Başına Kar Oranının yüksek çıkması, pay başına yüksek karlılığın göstergesidir.

Şirket borçlarının çok düşük oranda olması firmanın ne derece risksiz olduğunun bir

kanıtıdır. Bu da Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. ‘nin yatırımcılar açısından ne kadar

akılcı bir yatırım olduğunun göstergesidir. 99 yılına oranla net kar değişimindeki

büyük artışın firmanın ne kadar verimli çalıştığının en somut kanıtıdır.

 8

Yukarıdaki bilgilerden de anlaşılacağı gibi Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş.

yatırımcılar açısından güvenli ve akılcı bir yatırımdır.

KAYNAKÇA

 Finansal Yönetim – Robert W. KOLB, Ricorda J. RODRIGEZ

 İşletmelerde Finansal Yönetim – Prof. Dr. Cengiz EROL; İmge Yayıncılık 1999

 Prof. Dr. Selçuk USLU; ders notları

 Yrd. Doç. Dr. Özgür Özmen UYSAL; ders notları

 www.imkb.com.tr

 www.analiz.com.tr
9
10