Professional Documents
Culture Documents
• Motor Göstergeleri
• Basınç Göstergeleri
• Sıcaklık Göstergeleri
• Yakıt Göstergeleri
• Pusula
1
Bunların dışında deniz taşıtları’nda kullanılan göstergeler çok çeşitlidir, birçok
mekanik gösterge’nin yerini elektronik sistemlerin almaya başladığı ve
yeniliklerle beraber gelen teknolojik ekipmanlar’ın bazı göstergelerin sonunu
hazırladığı bir gerçektir.
- SÜRAT GÖSTERGESİ
- AMPERMETRE
- VOLTMETRE
- PUSULA
- GPS/HARİTA OKUYUCULAR
- BALIK BULUCULAR
- DERİNLİK GÖSTERGESİ
- RADAR/SONAR
- TV/UYDU/TELEFON
2
2. GÖSTERGE VE SAYAÇLARIN ANALOG-DİJİTAL
DEĞİŞİMLERİ’NİN İNCELENMESİ
Bir önceki başlıkta verdiğimiz temel göstergelerin bazıları zaman içinde
Analog’tan Dijital’e geçiş yapmıştır, ancak Dijital versiyonları üretilen
göstergelerin Analog versiyonları’nın da üretimine devam edilmektedir. Bazı
üreticiler ise, tek bir gösterge’de aynı değeri hem Analog hem Dijital olarak
işleyerek, her iki sistemin birbirine olan avantaj-dezavantajlarını mümkün
olduğunca azaltmışlardır. Bu başlık altında daha önceki başlıkta belirttiğimiz
göstergeler’den hangilerinin Analog hangilerinin Dijital olarak devam
edebileceğine yönelik bir inceleme yapılmıştır.
3
RESİM-1 Analog Hız Göstergesi RESİM-2 Dijital Hız
Göstergesi
4
RESİM-5 Analog Çalışma Saati RESİM-6 Dijital
Çalışma Saati
5
RESİM-8 Dijital Basınç Göstergesi
2.6. Pusula
6
Deniz taşıtları’nda pusulalarbüyük oranda analog üretilirler. Bazı pusulalar da
yön göstergesi dijital olarak belirtilse dahi, yön tayini için ekran yönlerin
belirtildiği bir çerçeve yerleştirilir. (bkz. RESİM-13)
7
veren çeşitleri de mevcuttur. Dijital göstergeler’den derinliği daha hassas okuma
imkanı vardır.
Trim açısı, teknenin deniz üzerinde burnunun havaya kalktığı ya da burnu inerken
kıçının yükseldiği açıdır. Trim açısı’nı gösteren göstergeler de yine opsiyonel
göstergeler olup, teknenin sevk esnasında başa trimli yada kıça trimli olduğu
anlardaki açıyı gösterir. Genellikle analog olarak üretilirler.
8
RESİM-16 Trim açısı göstergesi (analog)
9
RESİM-18 Rüzgar Göstergesi (Analog)(Üst) RESİM-19
Rüzgar Göstergesi (Analog)(Alt)
2.10. PİROMETRE
10
2.11. AMPERMETRE/ VOLTMETRE
Voltmetre ise üreteç’in ve batarya’nın durumunu gösterir. Yine kontrol amaçlı bir
göstergedir. Analog ve dijital olarak üretilirler. Yaygın olan kullanım Analog
olandır.
11
2.12. DÜMEN AÇISI GÖSTERGESİ
Yatlar için liman’dan çıkarken dümeni daha rahat kontrol ederek, limandan daha
kolay çıkmaya yardım eden göstergelerdir. Analog üretilirler.
12
3. GÖSTERGE VE SAYAÇLARIN KONSOLA
YERLEŞTİRİLME ESASLARI
Bir önceki başlıkta tek tek inceleme fırsatı bulduğumuz göstergeler teknelerde,
konsola belirli kurallar çerçevesinde yerleştirilir. Sadece yat ve tekneler için değil
göstergelerin kullanıldığı her yerde yerleştirme esasları birbirine paraleldir.
Operatör merkezli olan bu esaslar, yat ve deniz araçları için, konsol yüksekliği,
dümen yüksekliği, konsol açısı, göstergeler arası ilişkiler ve mesafeler,çevre
şartları gibi kıstaslara göre oluşturulmuştur. Bu başlık altında özellikle deniz
taşıtları’nda kullanılan gösterge ve konsol yerleşim esaslarını diğerlerinden ayıran
esaslar üzerinde durulmuştur. Bunlar;
1- Konsol-Dümen Yüksekliği
13
RESİM-27 Ernest J. McCormick –Human Factors in Engineering and Design
RESİM-28 Henry Dreyfuss – The Measure of Men and Women – Anthropometric Data
Seated at Console
14
RESİM-29 Henry Dreyfuss–The Measure of Men and Women–Anthropometric Data
Standing at Control Board
15
RESİM-30 Örnek bir kumanda konsolu
16