Editör

Tüllenen maðribi, akþamlarý sarsam yarana

Yine, bir þey yapabildim diyemem hatýrana

Beyitiyle baþlamak ve aziz þehitlerimiz için yapacaðýmýz hiç bir þeyin onlarýn bizler
için yaptýklarýnýn karþýlýðý olamayacaðýný ikrar etmek isterim.

Yedi iklimi cihanýn duruyor karþýnda,

Çanakkale Özel Sayýsý Avustralya'yla beraber bakýyorsun: Kanada,
Çehreler baþka, lisanlar, derileer rengârenk:
Bahçeþehir Atatürk Lisesi Kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ...
Adýna Sahibi
Faris ÖZEK Sarýlmýþ Cankaley'e. Cankaley'i almak, hasta adamý yýkmak, tarihe sýðmayan bir
(Okul Müdürü) milleti esaret altýna almak, bir daha ayaða kalkamayacak hale getirmek için
sarýlmýþlar Cankaley'e. Ama unutulan bir þey var:
Genel Yayýn Yönetmeni
Yunus KOÞAR Þühedâ gövdesi, bir baksana, daðlaar, taþlar...
O, rükû olmasa, dünyada eðilmez baþlar,
(Türk Dili ve Edebiyatý Öðrt.)
Bu milletin eðilmeyen baþý, bükülmeyen bileði var. Bu milletin, hiç bir millete
Yayýn Kurulu nasip olmamýþ ve asla olamayacak þerefli bir tarihi, destanlarla bezenmiþ geçmiþi
Merve ÖZTÜRK ve sarsýlmaz bir imaný var. Bu milletin zor anlarýnda parlayan Mete Hanlarý,
Tolga AKINCI Kürþatlarý, Fatihleri, Yavuzlarý... Atatürk gibi yýldýzlarý var.
Lütfü Berk KIRAY Bu milletin elinden hiç bir þey gelemeyeceði anda bile ümidini kaybetmediði,
Ýdilcan DOÐAN ümidini kaybettirmeyen, sevdalýsý olduðu, bir sözü için imparatorluklarý tarihe
Kutay GÖZÜBÜYÜK gömdüðü, ona olan aþkýný cihana duyurma heyecanýný hep hissettiði ve baþý
sýkýþtýðýnda bir tümseðe çýkýp da
Ýletiþim Bilgileri " Yetiþ ya Muhammed...
Tel: 0212 669 24 51 Yetiþ ya Muhaammed kitabýn gidiyor."
yunuskosar76@hotmail.com diyebilecek kadar samimi bir dostu, bir ahbabý var.
Sonraki sayýlarýmýzda dergimize
reklam vermek isteyenler için Bu milletin "Karþýlýklý siperler arasý sekiz metre, yani ölüm kesin. Birinci siperdekii-
Tel: 0506 218 34 36 lerin hepsi kurtulmamacasýna düþüyor. Ýkinci siperdekiler yýldýrým gibi onlarýn yer-
lerine gidiyoor. Fakat ne kadar imrenilecek bir soðukkanlýlýkla biliyor musunuz?
Bomba, þarapnel, kurþun yaðmuru altýnda öleni görüyor, üç dakikaya kadar öle-
Tasarým - Baský ceðini biliyor ve en ufak bir çekinme bile göstermiyor.. Sarsýlma yok. Okuma
Çetin Matbaacýlýk bilenler Kur' an-ý Kerim okuyor ve cennete gitmeye hazýrlanýyor. Bilmeyenlerse
Davutpaþa Cd. Güven Sn. Sit. Kelime-i þahadet getiriyor ve ezan okuyarak yürüyorlar" sarsýlmaz imanýný,
Topkapý / Ýstanbul gösteren Mehmetçikleri var. Savaþ meydanýnda destanlar yazan, kahramanlýðýyla
Tel: 0212 576 59 85 düþmanlarýna korku veren, savaþ meydanýnda yaralý düþman askerine su verecek
kadar merhamet sahibi Mehmetçikleri var.
e-mail: cetinnmatbaacilik@hotmail.com
Cankale geçilmemiþ, iki yüz elli binden fazla vatan aþýðý, topraðýnýn sevdalýsý,
Not: Deðerli öðretmenlerimiz ve geleceði için, evlatlarý için, torunlarý için hiç tereddüt göstermeden canýný vermiþ
sevgili öðrenciler, dergimiz için yazýlý gençleri vardý.
eserlerinizi Cankale geçilmeyecek ve asla geçilemez çünkü atasýna söz vermiþ, milletini
yunuskosar76@hotmail.com Muassýr medeniyetler seviyesine çýkarmak için canýný diþine takmýþ, geçmiþine
adresine her ayýn 15'ini aþmayacak saygýlý geleceðine ümitle bakan sizin gibi gençleri var.
Ne mutlu Türküm diyene.
þekilde gönderebilirsiniz. Katkýlarýnýz
için þimdiden çok teþekkürler.

YAYIN KURULU
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
1
 Çanakkale'den Sarýkamýþ'a
irkaç yýldan beri Ýstanbul'dan
B Sarýkamýþ' a þehitleri anmak
üzere giden bir grup vatanse-
verle birlikte þehit torunlarýnýn, Þehit
Atalarýmýzý saygýyla anmalarý; bu
olayý bizlere tekrar hatýrlatmanýn ya-
ný sýra pek çok önemli olayýn genç
kuþaklar tarafýndan gereðince bilin-
mediði kanaatim olmuþtur. Özellik-
le Uzak Doðu'nun, Afrika'nýn Güney
ve Orta Amerika'nýn bilmem nere-
sindeki savaþlara methiye dizen en-
tellektüellerin de kendi milli tarihimi-
zi ne kadar anladýðý düþünmek
mümkün deðildir.
Birinci Dünya Þavaþýna zoraki sü-
rüklenen Osmanlý Devleti' nin tarih-
te iz býrakan son iki önemli olayý 90
yýl önce, 1914 yýlý sonlarý 1915 yýlla-
rý baþlarýnda ayný zaman dilimlerin-
de Çanakkale Savaþlarýnda ve Sarý-
kamýþ Harekâtýnda yüz binlerce kah-
raman gencin þahadetiyle yerini al-
mýþtýr.
Korkunç teknoloji üstünlüðüne
sahip itilaf devletlerinin önce boðaz-
larý (Ýstanbul' u ) sonra Anadolu' yu
ele geçirme emelleriyle saldýrmalarý;
Erzurum’dan Sarýkamýþ'tan Trab-
zon'dan Ýzmir'den kýsacasý ülkenin
dört bir yanýndan yüz binlerce Ana-
dolu Aslanýnýn "Ateþle Ýmtihaný" ol-
muþtur. (Kasým 1914-Ocak 1916)
190 bin canýn karþýlýðýnda Hamdol-
sun ki vatanýmýz ve istiklalimiz ka-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
2
zanmýþtýr. Bu altýn sayfa þanlý tarihi-
mizin, dolayýsýyla Türkiye Cumhuri-
yetini önemli bir noktasýdýr.
Batý cephesinde Çanakkale' yi
ateþ çemberi kuþatýrken Doðu Cep-
hesi olan Sarýkamýþ'tan olan genç ve
tecrübesiz Harbiye Nazýrý Enver Pa-
þa'nýn dünyada eþi ve benzeri görül-
memiþ bir komuta hatasý sonucu
100 bin civarýnda Çanakkale ve ül-
kenin çeþitli bölgelerinden gelen 10
binlerce vatan evladýnýn buzdan ke-
fenle sarýlmasý hezimet yaþanmasý-
na neden olmuþtur.
Almanlarýn batýdaki Rus baskýsýný
azaltmak amacýyla bir kýsým kuvvet-
lerin Kafkaslara çekmeleri düþünce-
siyle Enver Paþa'ya Sarýkamýþ'ýn kuþa-
týlmasý ve ardýndan Kars'ýn kurtula-
caðýný telkin edilip eksi 30 derece kýþ
þartlarý donuk-karla kapalý daðlýk
arazi yapýsý, ordunun yiyecek, içecek
ve mühimmat eksikliði dikkate alýn-
madan Sarýkamýþ Harekatý plan yap-
týrýldý. Enver Paþa'nýn akademiden
komutaný olan tecrübeli 3.Ordu Ko-
mutaný Hasan Ýzzet Paþa yiyecek
stoklarýnýn tükendiðini, arazinin: ha-
ritadaki çizgilerin aksine, yüksek kar-
lý daðlarla kaplý olduðunu 50-60 km
mesafeyi karda, dondurucu soðukta
yürümenin zorluklarýný, beyan et-
mesine raðmen Enver Paþa harekat
planýný deðiþtirmediðinden Hasan
Ýzzet Paþa görevinden istifa etmiþtir.
Bunun üzerine Enver Paþa komuta-
yý ele alarak 21 Aralýk 1914' te taar-
ruzu baþlatýlmýþtýr. "09.10.11 Kolor-
dular ve Ýkinci Süvari Tümeni Asker-
leri farklý noktalardan ilerlemeye
baþlarlar. Allahuekber Daðlarý ya-
maçlarýnda çok yorulan, güçsüz
düþmüþ askerleri bir tipi sarmaladý.
Göz gözü görmez oldu. Kimse kim-
seyi iþitmez olduðunda askerlerin,
yol kolu daðýldý. Askerler, enginler-
de, dere içlerinde orman bucaklarýn-
da, aðaç dallarýna birer kuru yaprak
misali… soðuk hava ve kar yýðýnlarý
arasýnda kaskatý kesiliyor, komutan
erata söz iþittirmiyordu….. (1)
On binlerce þehitle neticelenen
bu felaketten sonra doðuda Rus Or-
dularýna karþý direnecek güç kalma-
dýðýndan Van. Erzurum. Muþ, Trab-
zon, Bayburt, Gümüþhane düþtü.
Ancak 1917 Bolþevik Ýhtilaliyle Rus
gücü sýfýra inince bu bölgeler geri
alýnabilmiþti.
Enver Paþa' nýn þan ve þeref ar-
zusuyla giriþtiði Sarýkamýþ kuþatma-
sýndan; kaç kadýn dul, kaç çocuk ba-
basýz, kaç ihtiyar evlatsýz, kaç insan
sakat kaldýðý tam olarak bilinmese
de on binlerce vatan evladýnýn sa-
vaþmadan, donarak heba olmasýnýn
acýsýný yeniden hissediyor, kendileri-
ni Rahmet ve Þükranla anýyoruz.
Son sözü, Aziz Þehitlerimizi en güzel
anlatan, Milli Þairimiz Mehmet Akif'
le noktalýyoruz:
Ne fazilet mi?
Çocuklar koþuyor aç-çýplak
Cepheden cepheye
Arslan gibi hiç durmayarak.
Yine vardýr bir ölüm
Korkusu arslanda bile
Yüz göz olmuþ bu
Çocuklar ölümün þahsiyle!
(1) Büyük Harpte Kafkas Cephesi hatýralarý,
Aziz Semih, Ankara 1934
Ýsmail BALTACI
Baþakþehir Ýlçe Milli Eðitim Müdürü
Çanakkale destan oldu!
Boðaza dikilir, Türk'ün ezeli hasýmý,
Bir Salý, Dokuz Yüz On Dörd'ün üç Kasým’ ý
Vatanýn boðazýna sarrdý ateþ çemberi,
Namertçe katlediyor yüzbinlerce neferi.
Boþanýr bomba seli, saðnak saðnak gökten!
Beklenmez mi bu baskýn, Ýngiliz'den Frenk'ten!
Seddülbahir, Kumkale'de çýnlar top sesleri,
Mehmetçiðinn direnci, kesiyor nefesleri.

Nusret Mayýn Gemisi, Yüzbaþý Hakký Beyler

Kan içici düþmana Boðaz'ý zýnndan eyler.
Miralay Fevzi Bey, kahramanca pek direndi!
Koþan Yarbay Selahaddin , Albay Cevat Bey'dii.
Dehasýna Kemal'in Malazgirt'ten Alpaslan
Her mübarek Mehmetçik sanki kesilir aslan!
'Haçlý' zihniyyetiyle sömürmeye alýþmýþ,
Boðazlarý geçmeye boþ hevesle çalýþmýþ.
Küçük büyük her Türk'ün yüreði çarrpar tek bir.
Göklerde yankýlanýr 'Allahu Ekber' tekbir.

Gül bahçesine döner, o yemyeþil yamaçlar,

Þeehadet içen gençler, hem susuz hem de açlar!
Bomba þimþekleriyle yere inen melekler,
O Mübarek askerii siperde nöbet bekler.

Kimi cennet Vatan'ýn bekçisi her neferin,

Kimi komþusu oldu Cennet'te Peygambber'in.
Çiðnetmedin namerde sen ki Kutsal Vatan'ýn,
Bir asýr geçti hala, dost düþmandan seçilmez!
Dünnyaya destan oldu, Çanakkale geçilmez!

Ýsmail Baltacý
Baþakþehir Ýlçe Milli Eðitim Müdürü

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

3
Çanakkale geçilmez
Çanakkale geçilmez
ine bir mart soðuðu tenlerimi-
Y
zi üþütüyor, ancak gururumu-
zu okþuyor. Çünkü cihana
Türk’ün zaferinin perçinlediði bir
savaþýn onurlu bir sayfasýný yeniden
okuyoruz. Bu savaþ ki 700 bin Türk
askerinin katýldýðý 253.000 vatan
evladýný Çanakkale'de topraða
gömdüðü bir savaþtýr. Sevgili öð-
renciler, bu savaþ ki sizin gibi öð-
renci olan Galatasaray, Ýzmir, Konya
Lisesi öðrencilerinin tamamen Ça-
nakkale'ye savaþa katýlýp geri dön-
mediði bir savaþtýr.
Bu savaþa katýlmamýzýn nedeni
itilaf devletlerine karþý (Ýngiltere-
Fransa-Rusya) Osmanlý Ýmparator-
luðunun ittifak devletlerinin (Al-
manya-Avusturya) yanýnda yer al-
masýndan kaynaklanmaktadýr.
Osmanlý Ýmparatorluðunu sa-
vaþ dýþý býrakmak isteyen itilaf dev-
letleri Ýstanbul'u alarak bunu ispat-
lamak istiyorlardý.
En büyük istekleri sýcak denizle-
ri soðuk sulara birleþtiren boðazla-
ra hâkim olmaktý. Böylece yýkýlmak
üzere olan Rusya'yý kurtaracaklardý.
Ne yazýk ki masada yapýlan plan
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
4
savaþ meydanýn da uygulanamýyor.
Planý uygulayabilmek için 18 Mart
1915'de sabahýn ilk ýþýklarý ile bera-
ber istila ordularý Çanakkale boða-
zýna girerek Türk istihkâm ve Tab-
yalarýna ateþ açarak savaþý baþlattý-
lar. Þair bunu þu dizeleri ile dile ge-
tirmektedir.
-Þu boðaz harbi nedir ki var mý-
dýr dünyada eþi
-En kesif ordularýn saldýrýyor
dördü beþi
Ýþte tarihinde Plevre savaþýndan
sonra en büyük savunma amaçlý
savaþlardan birisi olan Çanakka-
le'de ünlü komutan Yarbay Musta-
fa Kemal ve göðsünü siper eden
Mehmetçiði hesaba katmayý unut-
muþlardý. Çaðýn son teknolojisi
olan savaþ araçlarýyla Türk'ün iþini
Çanakkale'de bitiririz hesabýný yap-
mýþlardý.
Ancak Peygamber efendimizin
methine mazhar olmuþ bir ordu-
nun, Mehmetçiðin neler yapacaðý
onlara çok pahalýya mal olmuþ, Ça-
nakkale mezarlarý olmuþtur. Yarým
saatte geçeriz dedikleri Çanakka-
le'yi hiç geçememiþlerdir.
Alman General Leyman Von
Sonders 19. Tümen Komutaný
Mustafa Kemal ve Askerlerinin yap-
týðý savunmayý alkýþlamýþtýr. Ýngiliz
General Towsend Avrupa'da hiçbir
asker savunmada Türklerle karþýlaþ-
týrýlamaz demiþtir. Hamilton ise tel-
grafýnda çok kayýp verince iyi idare
edilen Türklerle savaþtýklarýný söyle-
miþ.
Sevgili öðrenciler Çanakkale'de
Yahya Çavuþlar, Yüzbaþý Ahmet
beyler, Esat Paþalar, Diyarbakýr'ýn-
dan Bitlis'inden yurdun dört bir ya-
nýndan gelen vatan evlatlarý hayat-
larý pahasýna düþmana Çanakka-
le'de geçit vermemiþlerdir. Kemikle-
riyle yýðýnlar setler oluþturmuþlar,
þehit olmuþlar ama vatan topraðýný
düþmana çiðnetmemiþlerdir.
Bu duyguyla onlar hayatlarýný
vererek bizlere bugünleri hazýrladý-
lar. Ýþte sevgili öðrenciler; düþman
o gün için kaybettiði savaþý, ekono-
mik güç ile kardeþi kardeþe düþür-
mekle, yurdumuzu parçalamaya,
bölmeye çalýþmakla, intikam duy-
gusuyla hareket ederek emellerine
ulaþmaya çalýþacaktýr.
Bizler daima uyanýk olmalýyýz,
birlik beraberlik içerisinde bu kutsal
vatan topraklarýný korumalý ve kol-
lamalýyýz. Baþka Türkiye yok. Ça-
nakkale ruhunu devamlý içimizde
taþýmalýyýz.
Bugün burada vatan için, bay-
rak için, millet için, sonsuzluða
eren yiðitlerimizin "ÇANAKKALE
GEÇÝLMEZ" sözünü kanlarý ile ya-
zan þanlý ordumuzun yiðit neferle-
rinin ve Aziz þehitlerimizin manevi
huzurlarýnda bir kez daha saygýyla
eðiliyor, Allah'tan rahmet diliyo-
rum.
Faris ÖZEK
Okul Müdürü
 Çanakkale geçilmez

ÇANAKKALE
Yerde bir Fransýz askeri yatýyor, bir Türk Askeri kendi gömleðini yýrtmýþ,
onun yaralarýný sarýyor, kanlarýný temizliyordu.
anakkale Savaþý hak- de bizimle helalleþti:'' Ba- mam. Biraz evvel doða çevremizde en

Ç kýnda yazmak olduk-

ça zor. Çünkü tarihi-
mizin bu þanlý sayfasýný ya-
na iyi baktýnýz, hakkýnýzzý
helâl edin" dedi. Sonra
bana döndü, yavaþça,
neffis güzellikteydi. Su çiçekleri, leylak-
lar, Peygamber çiçekleri, papatyalar bir
gökkuþaðý âlemi olu uþturuyorlardý. Þim-
zarlarýmýýz, þairlerimiz ve fikir "Baban gelirse ona, an- di, savaþ sahasýnda dövüþ bitmiþ, o gü-
adamlarýmýz bizim hayalleri- nem hep seni bekledi zelim tablo, kan revan içindeydi. Yaralýý
mizin üstünde kaleme al- de" dedi ve birden irkile- ve ölülerin arasýnda dolaþýyorduk. Az
mýþlar. rek doðruldu, kapýya ba- evvel, Türk ve Fransýz askerleri süngü
Bizim bunlarýn n üstüne kýp gülümseyerek, "Hoþ süngüye gelip aðýr kayyýplar vermiþlerdi.
ekleyeceðimiz fazlaca bir Ýsmail KÜÇÜK geldin bey, hoþ geldin" Bu sýrada gördüðüm bir hadiseyi öm-
þey olmasa da bu yazýyla Din Kül. ve Ahl. Bil. Öðrt. diyerek ruhunu Allah'ýna rüm boyunca unutmayacaðým. Yerde
kahramanlarýmýzý hatýrla- teslim etti... bir Fransýz askeri yatýyor, bir Türk Aske-
maktýr. Ýman, hak, emanet; ri kendi gömleðini yýrtmýþ, onun yara-
Çanakkale topraðýnda akýl almaz Kocadere köyünde yaralýlar için bü- larýný sarýyor, kanlarýný temiizliyordu.
kahramanlýklarýn olduðu. Anadolu in- yük bir sargý yeri kurulur... kimi Bosna- Tercüman vasýtasýyla bir konuþma yap-
sanýn, Kahramanlýklarla dolu Türk tarri- lý, kimi Urfalý, kimi Azeri, kimi Halepli týk: Niçin, öldürmek istediðin askere
hine þan ve þöhret kattýðý bir zaferdir. çok sayýda yaralý getirilir. Bunlardan bi- þimdi yardým ediyorsun? Mecalsiz hal-
Çanakkale, dünyanýn en paha biçil- ri Lapseki'nin Beybaþ Köyündendir...ya- deki Türk askeri þu karþýlýðý verdi: Bu
mez ve kanla yoðrulmuþ topraðýdýr. rasý oldukça aðýrdýr. Zorlukla nefes al- Fransýz yaralanýnca yanýma düþtü. Cee-
Deðeri kandýr ve ödenmiþtir. maktad dýr...komutanýna þunlarý söyler: binden yaþlý bir kadýn resmi çýkardý. Bir
Çanakkale, düþmanýn dahi onuru- "Biliyorum,ölme ihtimalim çok yük- þeyler söyledi! Anlamadým!.. Ama her-
nun korunduðu dünya tarih hinde ender sek...ben bir pusula yazdým,arkad daþý- halde annesi olacaktý. Benim ise kim-
görünen kahramanlýklarla dolu olan bir ma ulaþtýrýn.."Tekrar derin derin nefes sem yok! Ýstedim ki, o kurtulsun, anasý-
zaferdir. almaya çalýþýr.Tekrar konuþur: "Ben nýn yanýna dönsün!.. Bu asil ve alice-
Çanakkale, aþkýn, inancýn ve kahra- Lapsekiliyim...köyllüyüm...Ýbrahim On- nap duygu karþýsýnda hüngür hüngür
manllýklarýn efsaneleþtiði örnek bir sa- baþýdan 1 mecidiye borç almýþtým, ken- aðlamaya baþladým. Bu sýrada, emir su-
vaþtýr. Ýþte bu aþký, inancý ve kahra- dini göremedim... ölürsem söyleyin, bayým Türk askerinin yakasýýný açtý!.. O
manlýklarý gerçek kahramaanlarýndan hakkýn ný helal etsin..!" "Sen merak etme anda gördüðüm manzaradan yanakla-
dinleyelim. evladým" der komutan acý içinde, üz- rýmdan sýzan yaþlarýn donduðunu his-
Aþk, sevgi, sadakat; gün... Kollarýnda can verir Lâpsekili er... settim! Çünkü, Türk askerinin göðsün-
''Kýr, pala býyýklý, ihtiyar ayakkabý ta- Aradan çok geçmeden yine yaralýlar de, bizim askerinkinden çok daha aðýr
mircisi bir yan ndan iþini yaparken, diðer getirilir. Bunlardan çoðu zaten oraya bir süngü yarasý vardý ve bu yaraya bir
yandan da misafiriyle sohbet etmekte- getirildiðin nde þehit düþmüþtür... hepsi tutam ot týkamýþtý!.. Az sonra ikisi de
dir. Sohbet döner dolaþýr, Çanakkalee'ye de çok aðýr yaralar içindedirler... Þehit- öldüler!!!
gelir! Ve ihtiyar nemli gözleriyle Çanak- lerin üzerlerinden çýkan künyeler, pu-
kale' ye iliþkin hikâyesini anlatmaya sulalar, eþyalar komutana ulaþtýrýlýr. Ko-
baþlar. mutan pusulalardan birini elleri titreye- Çanakkale Destaný
- Rahmetli babam, Hafýz Ali, Çanak- rek açar ve göz yaþlarýna artýk hakim
kale'de kaldýðýnda, anamýýn karnýnda olamaz. Pusulada þöyle yazmaktadýr: ''Titredi tüm bedenim topraðýnda gezerken
yedi aylýkmýþým; onu tanýyamadým! Bir "Ben Beybaþ Köyünden arkadaþým Ha- Bir unutulmaz destan yazmýþtý Çanakkale
fotoðrafý bile yoktu! O günler çok zor lil''e 1 mecid borç vermiþtim, kendisi Orduyu Cibril Emin bir sýraya dizerken
günlerdi! Seeferberliðin sýkýntýlarý, Kuva- beni göremedi... biraz sonra taarruza Gökten inen orduyu sezmiþti Çanakkale
yý Milliye zamaný, iþgal yýllarý, kurtuluþ, kalkacaðýz, belki ben dönemem... Ar-
yokluk, sýkýntý... Çocukluðum hep ek- kadaþýma söyleyin; Ben Hakkýmý Helal Her yiðit bir Hamza'dýr Bedir'e denk bir olay
mek peþinde koþmakla geçti. Ama Ettim... Millet yerinden kalktý, melekler tekmil alay
anam, benim çocukluðumdan itibaren Kahramanlýk, insanlýk, hayat; Bu nusret-i ilahi anlatmak dile kolay
her sokaða çýkýþta, her nereye giderse Ýþte Türk Askeri Savaþtaki esrrarý çözmüþtü Çanakkale
gitsin, yanýma gelir ve þöyle derdi: Çanakkale Savaþlarý''nda, Fransýz
-Oðul, ben pazara gidiyorum. Ba- kuvvetlerine komuta eden General Gu- Mabedin vatanýný ancak onlar alýrdý
ban gelirsse hemen çaðýr ha.. Ben kom- ro, savaþ sýrasýn nda bir kolu ile bir baca- Ölünecekse eðer yine onlar ölürdü
þuya gidiyorum. Baban gelirse hemen ðýnýn bir kýsmýný, savaþ sýrasýnda býra- Milletiin sinesinde ismi baki kalýrdý
çaðýr ha.."Aradan yýllar geçti. Anaccýðým karak yurduna dönmüþ. Daha sonra Cennet'ül muallâyý gezmiþti Çanakkale''
ihtiyarladý.Gene hep deðneðini kapa- anlattýðý bir savaþ hatýrasýnda þöyle di-
rak bana gelir ve "Baban gelirse hemen yor: Fransýzlar, Türkler gibi mert bir Ýsmail KÜÇÜK
çaðýr ha.." diye teembihlerdi. milletle savaþtýklarrý için çocuklarýnýzla Bahçeþehir Atatürk Lisesi
Gün geldi aðýrlaþtý. Ölüm döþeðin- daima iftihar edebilirsiniz. Hiç unut- Din Kül. Ve Ahl. Bil. Öðrt.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

5
Çanakkale geçilmez

Vehbi Vakkasoðlu
Çanakkale onun kaleminden bir baþka anlam kazanýr.
Hayatý ;
1947'de Kahramanmaraþ'ta doðan yazar, ilk ve orta tahsilini memleketinde yaptýktan sonra Ýstanbul'a geldi.
Yüksek Ýslam Enstitüsü'nü bitirip Milli Eðitimde, öðretmen ve idareci olarak çalýþtý. 1987 yýllýnda Almanya'ya ta -
yin edildi. 6 yýl çalýþtýktan sonra emekli oldu, ama eðitim hizmetlerinden emekli olunamayacaðý düþünncesindeydi ve bu
sebeple çalýþmaya devam etti. Çeþitli özel okullarda öðretmenliðe devam ederken, okkul dergi ve gazetelerinde yazý ha -
yatýna baþladý. Çeþitli gazete ve dergilerde sayýsýz makale, fýkra, röportaj ve diziler yazdý. Yazýlaarý; tarih, biyografi,
araþtýrma, inceleme, edebiyat, din ve psikolojik konulardadýr. Evli olan yazarr, üç çocuk babasýdýr. Gençlerin, insan -
lara gençlik aþýsý yaptýðýný söyleyen yazar, genç dostlarýyla birlikte olmaktan ve onlarla sohbetten çok hoþlanýr.

eserleri okum. Ben de bir yazarlýk

duygusu oluþtu. Bu mesleði insan-
lara eðitim verme imkâný verdiði
için seviyorum.

Hayatta yazarlýk adýna en kork-

tuðunuz olay nedir?
Yanlýþ yazmaktýr. Elbette insan-
lar bilerek yanlýþ yazmazlar. Hatýrla-
rýnda yanlýþ kalýr ya da yanlýþ anlar-
lar. Ama yazarýn yaptýðý bir yanlýþ
bir yanlýþ ile kalmaz onbinlerce
yanlýþlarý bulur.

Sizce bir yazarýn en dikkat etme-

Yazarlýk hikâyeniz nasýl baþladý?
Ortaokul yýllarýnda öðretmenim
muharrir (yazar) olacaksýn dedi.
Muharririn ne olduðunu bile bilmi-
yordum. Aslýnda doktor olma ha-
yalim de vardý. O yýllarda öðretme-
nimden çok etkilenmiþtim. Yazarlý-
ða ilgim bu yýllarda baþladý.
Niçin yazar olmak istediniz?
Öðretmenliði seviyorum çünkü
öðretmenlik dünyanýn en kýymetli
varlýðý olan insaný eðitmektir. Ben
de yazar olarak bu görevi þekilde
yapabileceðime inandýðým için ya-
zar oldum.
Yazar olmanýzda kimlerin tesiri
oldu?
Öðrencilik yýllarýmda güzel ya-
zarlarla iç içeydik. Babamýn samimi
dostlarýydý. Babam kitap satardý,
sýkça onu ziyaret ederlerdi. Ben
ona Akif dede diyorum çünkü o sa-
dece bir þair deðil benim gözümde
yalana ihtiyaç duymayacak kadar
titiz, samimi yaþayan, sportmen bir
insandý. Akif dede yaþadýðý döne-
min tüm sporlarýyla ilgilenmiþ gün-
de on altý saat ders çalýþan kendini
Allah'a adamýþ büyük bir kiþiydi.
Arif Nihat Asya, Necip Fasýl Kýsakü-
rek, Mehmet Akif Ersoy gibi yazar-
larý örnek aldým. Asýl yazarlýk haya-
týmý þekillendiren yazar Mehmet
Akif Ersoy'dur. Tabi zamanýmýzda
bu yazarýn kýymeti bilinmedi çok
güzel eserleri vardý yazarlarýn. O
si gereken þey nedir?
Þahsiyetleri rencide etmemek.
Stalin elli bin insan öldürmesine
raðmen, onun þahsiyetini deðil de
yaptýðý kötülüðü kötülüyoruz. Sta-
lin, insanlarý kötülemekle bir yere
varamayýz. Yapmamýz gereken kö-
tü davranýþlarý eleþtirmek beklide
adam yaptýðýnýn kötü olduðunu bi-
lemeyecek kadar cahil. Ýnsanlara
hüsnü niyetle bakmalýyýz. Güzel
bakan güzel görür düþüncesiyle
hareket etmeliyiz.
Kolay mý yazýyorsunuz? Zor
mu?
Hem kolay yazýyorum hem de
zor yazýyorum. Ama yönüm zora
kaçýyor.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

6

Çanakkale'yi sizin gibi iyi bilen gençler daha baþarýlý olur. Baþarýsýzlýk,
parasýzlýk ve de engeller bu tür gençler için sorun teþkil etmez.
Bir destandýr Çanakkale adlý
eserinizi ne kadar sürede tamamla-
dýnýz?
Bu kitap bayaðý bir uzun sürdü.
Ama yazmak çok güzeldi. Bu kitabý
yazarken çok uðraþtým. Ama genç-
lere güzel bir eser verdiðim için çok
mutluyum. Çünkü destan milleti-
min destanýydý. Bir okurum "Ho-
cam kitabý okurken gözyaþlarýmý
tutamadým" demiþti. Bende yazý-
lanlar bir hikâye deðil ki bir masal
deðil ki, tamamen gerçek. Bu yüz-
den ben de yazarken gözyaþlarýmý
tutamadým.
Bir destandýr Çanakkale gibi ses
getiren bir kitabý yazma fikri sizde
nasýl oluþtu?
Bu kitabý yazmamdaki amaç ec-
dadýmýzýn yaþadýðý hayatýn olaylarý-
ný anlatmak ihtiyacý duydum ken-
dimde. Çanakkale destaný hepimi-
zin içini kýpýr kýpýr edip duygusal ve
sevinç yönlerimizi ortaya çýkaran
bir mücadeledir. Orda ki insanlarýn
hayatý çok müthiþ derecede ibret
vericidir. Mesela orada bir askerin
kolu bacaðý kopmuþken komutaný-
na dönüp beni götürmeyin. Ben
burada arkadaþlarýmla mücadele
etmek istiyorum demiþ.
Çanakkale geçilmez
Çanakkale þehitlerimiz ile ilgili
bir kitap yazmak nasýl bir duygu?
Evet, tabiî ki bu çok muhteþem
bir duygu. Bu kitabý yazarken aðla-
mýþtým. Tabi bu kitabý okuyan öð-
renciler, veliler, insanlar konferans-
ta bana dediler ki 'hocam biz bu ki-
tabý okurken çok aðladýk.'böylece
bu kitabý yazmamla ne kadar doð-
ru bit iþ yaptýðýmý anladým.
Bu kitabý yazmakla birlikte çok
konferans yaptýnýz. Peki, bu kadar
uðraþmanýzda ki amaç neydi?
Çanakkale'yi sizin gibi iyi bilen
gençler daha baþarýlý olur. Baþarýsýz-
lýk, parasýzlýk ve de engeller bu tür
gençler için sorun teþkil etmez.
'düzenlediðimiz bir konferansta
bugünün Çanakkale'si kardeþlik
ve ailedir kardeþlik yýkýlýrsa hepiimiz
altýnda kalýrýz' derken ne demek is-
tediniz
Ýnsanlar bencil hem ben diyen
bir anlayýþla aile kurulabilir mi, ku-
rulmaz oraya da Çanakkale ruhu
lazým Paylaþma ruhu anne þefkati
baba sevgisi büyük bir bað olur bu
bað olursa toplum kardeþçe yaþýyor
Peki iyi ki yapmýþým dediðiniz
þeyler oldu mu?
Ýyi ki öðretmen olmuþum diyo-
rum. Zamanla annem doktor olma-
mý istedi. Öðretmenlik mesleðinin
elinde malzeme olarak insan vardýr.
Ýnsanýn içine nakýþ nakýþ iþleyen bir
öðretmenim. Ailem zamanla öðret-
men olmamam için her þeyi yaptý.
Son olarak yazar olmak isteyen
arkadaþlarýmýza tavsiyeleriniz neler-
dir?
Kitap okumalarýný öneriyorum.
Özellikle Mehmet Akif Ersoy oku-
malarýný tavsiye ediyorum. Çünkü
onun yazdýðý kitaplar da onun
doðruluðunu, dürüstlüðünü ve in-
sanlara milli þuur kazandýran bir yö-
nünün olduðu görülür.
Sayýn Vehbi Vakkasoðlu Hoca-
mýza deðerli vakitlerini bize ayýrdýðý
için çok teþekkür ederiz.
Kutay Gözübüyük, Lütfü
Berkkýray, Müzeyyen Balamir,
Eyüp Kapýsýz, Noyan Hasgören
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
7
Çanakkale geçilmez

Çanakkale muharebeleri
A. Zor durumda olan Rus- E. Ýstanbul iþgal edilerek korunmasý.
ya'ya yardým edebilmek için boðazlar elde bulndurula- 8. Marmara denizindeki düþman deniz
en kýsa ve en emin yol olarak caktý. Bu nedenle donanma altýlarýyla mücadele boðaz dýþýndaki gö-
boðazlarýn ele geçmesi. þu bölümlere ayrýldý: zetleme ve keþif iki botla 1 Aðustos 1914
B. Boðazlarýn Osmanlý im- 1- Taarruz grubu:16 zýrh- baþlamýþtýr. Akhisar botu iki Ýngiliz muhri-
paratorluðu için hayati öne- lý harp gemisi. bi tarafýndan çevrilmesi ile sona ererek 27
mi vardýr kaybedilmesiyle can 2- Mayýn temizleme gru- Eylül 1914 de boðazlarýn kapatýldýðý ilân
damarý kesilir imparatorluk bu: mayýn tarama gemisi edilmiþti. Mayýn engellerinin tesis ve ida-
ikiye ayrýlýr hatta yýkýlýr. ve muhripler. mesi Türk deniz kuvvetlerinin Çanakkale
C. Ýngiltere'nin boðazlar 3- Geri emniyet grubu: boðazlarý savunmasýnda görüldüðü hiz-
üzerinde hâkim rol oynama boðazýn dýþ tarafýný harekât metlerin baþýnda gelir. Ýlk engel aðus-
arzusu. Arif KAHRAMAN sýrasýnda emniyete almakla tos1914 de daha sonra 18 Mart 1915 de
D. Boðazlar düþünce bal- Milli Güvenlik Öðrt. görevli Ark Royal uçak ge- Çanakkale boðazýnda 403 mayýn ve 12
kan devletinin politik ve aske- misi ve Dublin zýrhlýsý. mayýn engel hattý meydana getirilmiþtir.
ri durumlarý deðiþmesi. 4- Darmut zýrhlýsý ve
E. Süveyþ'i uzaktan koruma arzusu. muhriplerin himayesinde 17 nakliye ge- Nusret gemisin harekâtý:
F. Almanya'nýn bu bölgeye(Çanakka- misinden meydana gelmiþtir. Ýngilizler ta-
le'ye) kuvvet ayýrma zorunda býrakarak rafýndan donanmanýn üs ihtiyaçlarýný kar- Almanya'dan Edirne'ye trenle Ordfan
zayýflatma fikri. þýlamak için Limni adasý ileri üs olarak se- da bin bir güçlükle 2 Mart 1915 Çanakka-
G. Müttefiklerin batý cephesinde sönen çildi. Ýngiliz gemilerine 4 Fransýz zýrhlýsý le'ye getirilmiþ olan 26 mayýn 7 Martý 8
itibarlarýný doðuda kurtarma çabalarý. Rus kruvazörü de katýlarak Þubat 1915 ilk Marta baðlayan gece küçük Nusret gemi-
H. Ruslardan önce Ýngiliz ve Fransýzla- haftasýnda Limni sularýnda toplandýlar. sin güvertesine yükletilmiþti yaðýþlý ve
rýn boðazlara sahip olma arzusu. Böylece 16 zýrhlý harp gemisi, 4 kruvazör, puslu bir geceydi 2 gün önce kalp krizi
16 muhrip üzerinde 6 deniz uçaðý, taþý- geçiren Nussrettin genç komutaný topha-
yan 1 uçak gemisi, 6 denizaltý mayýn tara- neli Yüzbaþý Hakký Bey saðlýðýný hiçe saya-
DÜÞMANIN HAREKET PLA- ma gemsi, 30'dan fazla mayýn tarama bo- rak Karadan harekât ediyordu. Sabaha
NI: tu, 1 muhrip ana gemisi, 1 garbot ve çe- karþý düþman gemilerinin kontrol edildiði
þitli yardýmcý gemilerden oluþan en güçlü ve ýþýldarlarla taradýðý sulara Erenköy böl-
A. Uzaktan bombardýman ya- aramada meydana getirilmiþ oluyordu. gesindeki karanlýk limaný 100 er metrelik
pýlacak sonra boðaz dýþýndaki aralýkla 26 mayýn döküldü. Erenköy böl-
Orhaniye, Kumkale, Sed- gesinin seçiminde Türk topçusunun en az
dülbahir ve Ertuðrul ba- TÜRK CEPHESÝNÝN HAREKÂT PLANI:: etkilenmesi ve bu nedenle gemilerinin
taryasý da susturula- dönüþ manevralarýnýn Anadolu yakasýný
cak. Baþkomutanlýk emrinde bulunan Ça- yakýn sularda icra edilmesinde önemli rol
B. Boðaza girilerek nakkale müstahkem mevkii komutanlýðý oynamýþtý.
tahkimat tahrip edi- boðazý savunmakta görevlendirilmiþtir.
lecek Karadaki topçu bataryalarý ve mayýn en-
C. Mayýn engel- gelleri ve aþaðýdaki donanma desteði sa-
leri taranacak, im- vunmanýn esasýydý.
ha edilecek
D. Donanma 1. Boðaz boðaz dýþýnda gözetleme ve
Marmara'ya girdik- kesif harekâtý.
ten sonra General Ha- 2. Mayýn engellerinin tesis ve idamesi.
milton komutasýnda Ýn- 3. Deniz bataryalarýnýn faaliyeti.
giliz tümeni Gelibolu 4. Sahil torpido bataryalarý.
yarým adasýna çýkararak 5. Ýki zýrhlýmýzýn en direkt atýþlarý.
donanmanýn emniyeti 6. Düþmana direkt taarruzu.
olacak 7. Ýstanbul Çanakkale deniz nakliyatýný

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

8

18 MART ÇANNAKKALE DENÝZ SAVAÞI:
Düþman 15-16-17 Mart günleri uçakla
Erenköy bölgesine göz keþfi yaptý. Mayýn
tehlikesi Bulunmadýðý Amiral Dö'robeck'e
bildirildi,18 Mart 1915 perþembe günü
sabahýn ilk ýþýklarýyla Büyük Armadalarý 3
hat halinde maðrur bir þekilde boðaza
doðru ilerliyordu. Saat 10.50 mayýn ara-
ma gemilerini koruyan 2 kruvazör önde
boðaza girdi. Saat 11.15 de 1 hat Queen
Elizabeth Tinalk topu ile tarihi savaþ baþ-
ladý.12.30 da ilk kayýplarýný verdiler. Ga-
ulois zýrhlýsý aðýr bir merminin isabeti gibi
benzer isabetler aldýlar. Saat 14.00 cephe-
de azlýðýmýz nedeniyle ateþlerimiz gevþedi
saat 13.55 Fransýz zýrhlýsý Bouvet büyük
bir dehþetle ve aldýðý isabetle 600 perso-
neli ile boðazýn sularýna gömüldü. Ýnfe-
xýble mayýna çarparak yan yattý, Suflen
zýrhlýsýnda infilak oldular. Mayýn tarama
gemileri ise sahil bataryamýzýn yoðun ate-
þi karþýsýnda bir mayýn tahrip edemeden
çekilmek zorunda kaldýlar. Occean sulara
gömüldü. Agamemnon ve Charles Agne-
corn Walles mayýna çarparak aðýr hasar
aldýlar Çanakkale kara savaþlarý baþlama-
dan 18 Mart Zaferi gerçekleþtirilmiþ ve ye-
nilmez armada kaçmaya mecbur býrakýl-
mýþtýr. Bir savaþta silah kadar, cephane ka-
dar, asker kadar, gerekli olan moral gücü
artýk Türklerin tarafýndaydý.
Barbaros ve Turgut reis zýrhlýlarý
mart aðustos aylarýnda deniztopu ateþ
desteði görevlerini yürüttüler muaveneti
milliye muhribimiz 13 Mayýs 1915 de sa-
at 00.13 sularýnda attýðý 3 torpido ile Gu-
liathe zýrhlýsýný 570 personeli ile sulara
gömmüþtür. Gerek Marmara gerek bo-
ðazda denizaltýlarla yapýlan mücadele so-
nucu toplam 8 Ýngiliz 5 Fransýz denizaltý-
sý batýrýlýmýþtýr. Esir alýnan denizaltýlarda
bir tanesi deniz kuvvetlerimizde muste-
cip onbaþý adýyla görev yapmýþtýr.
ÇANAKKALE KARA MUHABELERÝ
(BAÞLANGICI)
25 Nisan 1915 gecesi 02.45 de Avus-
turya tümelinin ilk tugayý 6 muharebe
gemisi 7 muhrip himayesinde arý burnu
kýyýlarýna yanaþmýþtý. Saat 04.30 zayýf bir
ateþ altýnda kolaylýkla kýyýya ayak basmýþ-
týr. Saat 06.00' a kadar yüksek sýrt, Kanlý-
Çanakkale geçilmez
sýrt saat 7.00 a kadar örtme grubu kuv-
vetleri ile Conkbayýrý Kemal yeri yamaçla-
rýna kadar ilerlediler. Çýkarma bölgesinde
27.alayýn 2 taburu ve çýkarma yapan kuv-
vetlerin karþýsýnda ise bu taburun sadece
1 bölümü bulunuyordu. Durumun geliþ-
mesini takip eden 19.tümen komutaný
Kurmay Yarbay Mustafa Kemal buradaki
düþman kuvvetlerinin ilerlemesi halinde
genel cephe duruþunun çok tehlikeli bir
hal alacaðýný deðerlendirerek yukarý ka-
demelerden emir beklemeden 57. piyade
alayýnýn karþý taarruz içinden derhal Arý-
burnu bölgesine hareket etmiþtir. Saat
09.00 Mustafa Kemal 27. Alay birliklerin-
de emirlerine alarak yaptýðý karþý taarruz
ile düþmaný þaþkýna çevirdi. Tüm cephe
boyunca tam bir yenilgi halini alan düþ-
man kaçmaya baþladý. Fakat kýyýya yakla-
þýnca donanma ateþ desteðinin artmasý
ve geriden yeni takviye kuvvetlerinin ittir-
mesi ile üzerine düþman Merkeztepe Sü-
varitepe ve Kanlýsýrt hattýnda tutunmayý
baþardý. Mustafa Kemal düþmaný denize
dökmeyi hedeflemiþti Conkbayýrý Kemal-
yeri yamaçlarýna kadar gerilemiþ olan
düþmanlarýn geriye atýlmasý ile önemli ba-
þarý saðlandý. Düþman aylarca uðraþtý sa-
yýsýzca takviye aldý her çareye baþvurdu.
Ancak daha fazla ilerleyemedi. Kocaçimen
bloðunu ele geçirseler de çok rahatlaya-
caklardý Arýburnu'nu ilaveten düþman
Seddülbahir'e çýkarma yapmýþ burada faz-
la ilerleyememiþti bu çýkarlardan sonra
Çanakkale muharebeleri bir nefsi harp
görüntüsü göstertilir iki taraf mevzileri bu
dar saha üzerinde sekiz adýma kadar yak-
laþmýþtý:
Not: kara savaþlarýnýn ayrýntýlarýna da-
ha sonra ki dergide yer verilecektir.
7- Harekâta 550.000 müttefik ve
700.000 Türk askeri katýlmýþtýr ( kara sa-
vaþlarý dâhil)
zayiat:
Ýngiliz: 205.000 asker
Fransýz: 47.000 asker
Türk: 251.000 asker
A. Çanakkale harekâtý müttefiklerle di-
rekt bir fayda saðlamamýþtýr.
B. Ýtalya müttefikler tarafýndan savaþa
sokulmuþtur.
C. Yunanistan tarafsýz kalmýþtýr.
D. Bulgaristan uzun tereddütten sonra
Osmanlý safýnda olmuþtur.
E. Süveyþ uzaktan korunmuþtur.
F. Kafkasya Ruslarý baskýdan korumuþ-
tur.
G. Türk ordusunu eriterek Filistin, Suri-
ye, Irak harekâtýnda müttefiklere rahat
nefes aldýrmýþtýr.
8- ÇANAKKALE MUHAREBELERÝNDEN
ALINACAK DERSLER:
A. Müttefikler baþlangýçta düþmaný kü-
çümsemiþlerdir.
B. Müttefik komutanlarý muharebeyi
gemilerden idareye kalkýþmýþlar, emirlerde
detaya kaçmýþlardýr. Buna karþý kara mu-
harebelerinde Mustafa Kemal gibi komu-
tanlar ateþ hattýnda astlarýna örnek ol-
muþlardýr.
C. Türkler ve müttefikler kuvvetlerini
parça parça kullanmýþlardýr.
D. Türklerin yaptýklarý gece taar-
ruzlarý hazýrlýksýz olduðu için baþa-
rýsýz olmuþ büyük zayiat verilmiþ-
tir.
E. Türklerin eþsiz ve savunucu bir
kuvvet olduðu anlaþýlmýþtýr.
F. Türkler, her türlü ilkmâl
maddesi sýkýntýsý çekmiþ-
lerdir. Buna karþý mütte-
fikler içme suyunu bile
hunharca harcamýþlar-
dýr.
G. Müttefikler mü-
kemmel bir geri çekil-
me harekâtý yaptýðý
gözlemlenmiþtir.
H. Hava harekâtýnýn
katkýsý ile hava kuvvetleri-
nin temellerinin atýlmasýna
neden olmuþtur.
ARÝF KAHRAMAN
MÝLLÝ GÜVENLÝK ÖÐRETMENÝ
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
9
Çanakkale geçilmez
ÇANAKKALE'DE
STRATEJÝK ZEKÂ VE RUH
"...Diyelim ki, dövüþülmeye de-
ðer bir þeyler için,
Diyelim ki, cephedeyiz.
Daha orda ilk hücumda, daha o
gün yüzükoyun kapaklanýp ölmek
de mümkün.
Tuhaf bir hýnçla bileceðiz bunu,
fakat yine de çýldýrasýya merak ede-
ceðiz. Belki yýllarca sürecek olan sa-
vaþýn sonunu..."
Nazým Hikmet'e ait olan bu di-
zeler, yýllar önce Çanakkale'de dö-
vüþülmeye deðer bir þeyler için -va-
tan için- cephede olan ve daha ilk
hücumda orada ölen binlerce aske-
ri en iyi anlatan dizelerdir. Öldüler,
fakat yine de merak ettiler geride
kalanlarý; annelerini, babalarýný,
kardeþlerini, eþlerini, çocuklarýný ve
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
10
vatanlarýný. Merak ettiler, ama yine
de inançlarý tamdý savaþýn kazanýla-
caðýna çünkü güvendiler silah ar-
kadaþlarýna, güvendiler Mustafa
Kemal'e.
1915-16 yýllarýnda Çanakkale
Boðazý'nda yaþanan bu kanlý mu-
harebe acý olaylara sahne olmuþtur.
Savaþan taraflar büyük kayýplar ver-
miþtir. Böylesine çok kayýp varken
savaþý kazandýracak iki þey vardý;
ruh ve stratejik plan. Türk askerle-
rinde gerekli ruh ve inanç, komu-
tanlarýnda; Mustafa Kemal'de ise
bunun yanýnda müthiþ bir stratejik
deha vardý. Kanlarýnýn son damlasý-
na kadar, güçleri bitene deðin, ze-
kice savaþtýlar ve kazandýlar. Bu bir
destandýr dediler, adý Çanakkale
Destaný'dýr.
Bu destanýn içinden, ulu önder
Atatürk'ün kendi aðzýndan anlattýðý
bir aný þu þekildedir;
CONKBAYIRI TAARUZU 10
AGUSTOS 1915
"Gecenin karanlýk perdesi tama-
men kalkmýþtý. Artýk hücum anýydý.
Saatime baktým, dört buçuða geli-
yordu. Birkaç dakika sonra ortalýk
tamamen aðaracak ve düþman, as-
kerlerimizi görebilecekti. Düþmanýn
piyade, mitralyöz ateþi baþlarsa; ka-
ra ve deniz toplarýnýn mermileri bu
sýký düzende duran askerimizin
üzerinde bir kere patlarsa, hücu-
mun imkânsýzlýðýna þüphe etmiyor-
dum. Hemen ileri koþtum. Tümen
kumandanýna rastladým. Onun ve
her ikimizin refakatimizde bulunan-
lar beraber olduðu halde hücum
safýnýn önüne geçtik. Gayet seri ve
kýsa bir teftiþ yaptým. Önünden ge-

çerek yüksek sesle askerlere selam
verdim ve dedim ki:
"Askerlerim! Karþýmýzdaki düþ-
maný maðlup edeceðimize hiç þüp-
he yoktur. Fakat siz acele etmeyin.
Evvela ben ileri gideyim. Siz ben
iþaret verdiðimde hep birden atýlýr-
sýnýz."
Kumandan ve subaylara da iþa-
retime askerleri dikkatini çekmeleri-
ni emrettim. Ondan sonra hücum
safýnýn önünde bir yere kadar gidil-
di ve oradan kýrbacýmý havaya kal-
dýrarak hücum iþaretini verdim. Bü-
tün askerler, subaylar, artýk her þeyi
unutmuþlar, bakýþlarýný, kalplerini,
verilmiþ iþarete yönetmiþ bulunu-
yorlardý. Süngüleri ve bir ayaklarý
ileri uzatýlmýþ olan askerlerimiz ve
onlarýn önünde tabancalarý, kýlýçla-
rý ellerinde, subaylarýmýz kýrbacý-
mýn aþaðýya inmesiyle demirden bir
kitle halinde aslanca bir saldýrýyla
ileri atýldýlar. Bir saniye sonra düþ-
man siperleri içinde gökyüzüne
yükselen bir sesten baþka birþey Ýþi-
tilmiyordu:
Allah Allah Allah!
Düþman silah kullanmaya vakit
bulamadý. Boðaz boðaza kahra-
manca mücadele neticesinde, ilk
hatta bulunan düþman tümüyle
imha edildi. Dört saat mücadele-
den sonra 23 ve 24. alaylarýmýz,
Conkbayýrýný tümüyle düþmandan
temizlemiþ ve 28.alayda Þahinsýrt'ýn
en yüksek sýrtýný geri aldýktan sonra
Sarýtarla, Aðýl üzerine batýya saldýr-
dýlar. Önüne çýkan düþman kýtalarý-
ný maðlup ediyor ve hezimete uð-
ratýyorlardý(...)
(...)Gece karanlýkta yaralýlarý do-
laþtýðým sýrada Mehmet çavuþ
adýnda birinin düþmana hücum sý-
rasýnda elindeki silahýn kullanýlmaz
hale gelmesi üzerine hücuma taþla
devam ettiðini anladýðým da özen-
dirmeye örnek olacaðý düþüncesiy-
le, derhal adý geçenin orada niþan-
la ödüllendirilmesini arz ve istirham
ettim."
Mustafa KEMAL
Çanakkale geçilmez
Bu aný, Atatürk'ün stratejik
zekâsýnýn açýk bir kanýtýdýr. Bir baþ-
ka olayda ise stratejik zekânýn ya-
nýnda, büyük ruh ve inancýn ön
plana çýktýðý þu olayý, yine Atatürk,
kendisi anlatmýþtýr;
"...Bu esnada Conkbayýrý'nýn
güneyindeki 261 rakýmlý tepeden
sahilin gözetleme ve korunmasýyla
görevli olarak orada bulunan bir
müfreze askerinin Conkbayýrý'na
doðru koþmakta, kaçmakta oldu-
ðunu gördüm. Bu askerlerin önüne
kendim çýkarak:
-Niçin kaçýyorsunuz? Dedim
-Efendim düþman! Dediler.
-Nerede?
-Ýþte! Diye 261 rakýmlý tepeyi
gösterdiler.
Kaçan askerlere:
-Düþmandan kaçýlmaz, dedim.
-Cephanemiz kalmadý, dediler.
-Cephaneniz yoksa süngünüz
var, dedim. Ve baðýrarak askerlere
süngü taktýrdým. Yere yatýrdým. Ay-
ný zamanda Conkbayýrý'na doðru
ilerlemekte olan piyade alayý ile
dað
Bataryasýnýn yetiþebilen askerle-
rin 'marþ marþ'la benim bulundu-
ðum yere gelmeleri için, yanýmdaki
emir subayýný geri yolladým. Bu as-
kerler süngü takýp yere yatýnca,
düþman askerler de yere yattý. Ka-
zandýðýmýz an, bu andýr..."
Bu olay ile geri çekilen Türk as-
kerleri süngülerine raðmen mevzi
alýnca, karþý taraf da mevzi alýp du-
rakladý. Böylece,57.Alay Öncü Bö-
lüðü'nün Conkbayýrý'na yerleþmesi
için gereken süre kazanýldý. Ata-
türk, süngülü ve 57.Alay Öncü Bö-
lüðündeki askerlere tarihe geçen
þu emri verdi:
"Ben size taarruz emretmiyo-
rum, ölmeyi emrediyorum." ,
Böylece, Çanakkale Savaþlarý'nýn
kaderi belirlendi. Mustafa Kemal
Atatürk önderliðindeki Türk asker-
leri bir destaný yazdýlar ve bu des-
tan bir ulusun, özgürlüðün temeli-
ni oluþturdu. Bu destan, bu ruh;
gelecek nesillere övünç kaynaðý ol-
mak üzere armaðan edildi.
"Çanakkale Zaferi, Türk askeri-
nin ruh kudretini gösteren þayaný
hayret ve tebrik bir misaldir. Emin
olmalýsýnýz ki, Çanakkale Muhare-
belerini kazandýran bu yüksek ruh-
tur."
M. Kemal ATATÜRK
Sermir Burkay KAYA
11-G 37
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
11
Çanakkale geçilmez

Çanakkale Zaferi
anakkale Savaþý Orhaniye tabyalarýndan le, Lord Nelson ve Agamemnon sa-

Ç
dünya
yalnýz bizim tarihi-
mizin deðil yakýn
tarihinin en
atýlan ateþ karþýsýnda
düþman oldukça boca-
ladý.
vaþ gemileri bulunuyordu.
Ýkinci grupta Ýngiliz Kalyon Kap-
taný komutasýnda Ocean, Ýrresistib-
önemli savaþlarýndan bi- Ýtilaf devletleri gemi- le, Wengeance Majestic gibi savaþ
ridir. Çanakkale Boðazý'ný leri diledikleri gibi ilerle- gemileri yer almýþtý. Üçüncü filo ise
savaþ gemileriyle zorlaya- yemiyor, amaçlarýna Prince, Bouvet, Suffren gibi Fransýz
rak aþma, böylece Ýstan- ulaþamýyordu. Lodos fýr- savaþ gemilerinden oluþuyordu.
bul'a kavuþma isteði Av- týnasýný baþarýsýzlýklarý- Ýngilizler ve Fransýzlar zayýf Türk
rupa büyük devletlerinin Ahmet ÞAHÝN nýn nedeni olarak görü- savunmasýný kolayca susturarak Bo-
öteden beri özlemidir. yorlardý. Havalar düze- ðaz'ý kolayca geçebileceklerim umu-
Cephaneliðimize isa- lince yeni saldýrýlar dü- yorlardý. Bu umut ve güvenle 18
bet eden top mermisiyle on bir ton zenlendi. Yine sonuç alýnamayýnca Mart 1915 günü düþman savaþ ge-
barut havaya uçtu, subay ve erleri- düþman gemilerine komuta eden mileri þiddetli bir ateþe baþladýlar.
miz þehit düþtü, Ýngiliz Donanma Amiral Carden görevden alýndý. Yeri- Rumeli Mecidiyesiyle merkez batar-
Komutaný Amiral Carden Çanakkale ne 17 Mart 1915 günü Robeck yalarý þiddetli bir ateþe tutuldu. Bo-
önlerinde gösteriler yaptý, düþman atandý. Yeni komutan 18 Mart 1915 ðazdaki düþman gemileri Hamidiye
denizaltýlarý boðazý geçmeye kalktý- günü donanmayla Boðaz'a saldýra- istihkamlarýna yüklendi. Bunu gö-
lar. caðýný, yakýnda Ýstanbul'da olacaðý- ren Dardanos bataryalarý ateþi üzer-
24 Kasým 1914 günü bir Fransýz ný Londra'ya bildirdi. lerine çekmeye çalýþtý. Az sonra,
denizaltýsý Boðaz sularýnda görüldü. Bu arada Çanakkale Müstahkem tüm gemiler, Dardanos'a saldýrdý.
bu denizaltýyý gören topçularýmýz Mevki Komutaný Albay Cevat Ço- Dardanos tabyamýz saldýrýlara þid-
düþman üstüne ateþ yaðdýrmaya banlý 17/18 Mart gecesi boðaz'a detle karþý koydu. Bu arada Mesudi-
baþladý. 2 Aralýk günü Ýngiliz deni- mayýn hattý döþenmesi emrini verdi. ye tabyasý da ateþe baþlamýþtý. Me-
zaltýsý da bir deneme yaptý. Derin- Aldýðý emir gereði Binbaþý Nazmi sudiye üzerine ateþ açýlýnca Hamidi-
den engelleri aþarak Boðaz'a girdi. Bey Nusret Mayýn gemisi ile o gece ye onun yardýmýna koþtu. Bu arada
Yediyüzelli metre ilerde bulunan yirmi altý mayýn, Boðaz'a on birinci kýyý bataryalarýmýz düþman üstüne
Mesudiye zýrhlýsýna torpil atarak bu hat olarak döþendi. Boðaz'daki ma- ateþ yaðdýrmaya baþladýlar. Bunalan
gemimizi batýrdý. Zýrhlýmýzda bulu- yýn sayýsý on bir hat olarak 400'ü aþ- düþman kaçmak isterken topçu atýþ-
nan subaylardan on'u ve erlerimiz- mýþtý. larýyla karþýlaþýyordu. Düþman ge-
den yirmi dördü þehit düþtü. 18 Mart 1915: Ýngiliz ve Fransýz milerine göz açtýrýlmýyordu. Karþýlýk-
19 Þubat 1915 günü düþman savaþ gemilerinden oluþan, o döne- lý bu korkunç bombardýman bir saat
savaþ gemileri öðleye kadar uzun min en büyük deniz gücü, üç filo kadar sürdü. Bu karþýlýklý bombardý-
menzilli bir bombardýmana giriþti. olarak sabahleyin Çanakkale Boða- maný bir yabancý yazar þöyle anlatý-
Boðaz'a iyice sokuldular. Tabyalarý- zý'na girdi. Bu donanmanýn ilk gru- yor:
mýz akþama doðru düþman savaþ bunu oluþturan filoda, Ýngilizlerin "Ýnsan manzarayý gözlerinin
gemilerine karþýlýk verdi. Ertuðrul ve Queen Elizabeth zýrhlýsý ile Ýnflexib- önünde canlandýrabilir. Kaleler, toz

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

12

duman bulutlarý içinde kaybolmuþ-
larda Yýkýntýlarýn arasýndan arada bir
alevler yükseliyordu. Gemiler, çevre-
lerinde fýþkýran sayýsýz su sütunlarý
arasýnda yavaþ yavaþ hareket edi-
yorlar, bazen duman ve serpintiler
arasýnda iyice görünmez oluyorlar-
dý. Tepelerden ateþ eden havan top-
larýnýn alevleri görülüyor, aðýr toplar
yer sarsýntýlarý gibi gümbürdüyor-
du."
Bombardýman sýrasýnda Türk
tabya ve bataryalarý büyük zarar
görmüþtü. Amiral Robeck Fransýz
gemilerini geri çekerek Ýngiliz savaþ
gemilerini ileri sürdü. Tam bu sýrada
müthiþ patlamalar oldu. Bouvet ve
Suffren savaþ gemileri mayýna çar-
parak sarsýldýlar, manevra kabiliyeti-
ni kaybettiler. Bir gece önce Nusret
mayýn gemisinin döþediði mayýnlar
görevlerini yapmýþlardý. Boðazýn
berrak sulan üzerinde bir dev gibi
yatan Bouvet ve Suffren'e tarihi Ha-
midiye bataryamýzýn keskin niþancý-
larý ateþ açtýlar. Çanakkale Geçilmez
kitabýnýn yazarý Alan Moorehead
olayý þöyle anlatýyor.
"Saat 13.45'de Suffren'in az geri-
sindeki Bouvet müthiþ bir patlamay-
la sarsýldý. Güverteden göðe kesif bir
duman yükseldi. Gittikçe hýzlanarak
yana yattý, devrilip gözden kaybol-
du. Olayý görenlerden birinin ifadesi-
ne göre "Bir tabak, suda nasýl kayýp
giderse o da öylece kayýp gitti."
Türk tabyalarý, Boðaz'ý geçmeye
Çanakkale geçilmez
çalýþan düþman gemilerine durma-
dan ateþ ettiler. Bu arada düþman
Boðazdaki mayýnlarý temizlemek
için mayýn tarayýcýlarýný boðaza sok-
tu. Tabyalarýmýz mayýn tarayýcýlarýna
ateþ açtýlar. Açýlan ateþ yaðmur gibi
yaðmaya baþlayýnca düþmanlar pa-
nik içinde kaçtýlar. Bu arada düþman
savaþ gemilerinden Ýnflexible, Ýrres-
sitible büyük hasar gördü. Batanlar
oldu. Daha sonra Queen Elisabeth
ve Agamemnon yaralandý. Ýtilaf
devletleri Çanakkale Boðazý'ný de-
nizden aþamadýlar. Büyük kayýplar
vererek: Çanakkale Boðazý'nýn geçi-
lemeyeceðini öðrendiler.
Ýtilaf devletleri Çanakkale Boða-
zý'nýn savaþ gemileri ile aþamayýnca
bu kez çýkarma yapmayý planladýlar.
Artýk Çanakkale kara savaþlarý baþlý-
yordu. Kara savaþýnda düþmanýn
nereden çýkarma yapabileceði tartý-
þýldý. Mustafa Kemal Kabatepe ve
Seddülbahir'den, Alman komutan
Von Sanders ise Bolayýr ve Anadolu
yakasýndan çýkarma yapýlabileceði
görüþündeydi. Alman komutaný
Von Sanders'in görüþü aðýr bastý, ve
askerler o yöreye yerleþtirildi.
Düþman güçleri 25 Nisan 1918
sabahý Mustafa Kemal'in düþündü-
ðü noktadan saldýrdý. 19. Tümen
Komutaný Mustafa Kemal Kocaçi-
men'de Conkbayýr'da, savaþtý. Cep-
hanesi biten askerlere:
Süngü tak emrini verdi. Daha
sonra ;
- "Ben size taarruz emretmiyo-
rum. Ölmeyi emrediyorum. Biz
ölünceye kadar geçecek zaman için-
de yerimize baþka kuvvetler ve baþ-
ka komutanlar geçebilir" dedi. Tari-
hin bu en büyük siper savaþý baþla-
mýþtý. Siperler arasý uzaklýk sekiz on
metre kadardý. Türk siperlerinden
hiçbir asker ayrýlmýyordu. Þehit dü-
þenlerin yeri hemen dolduruluyor-
du. Her adým baþýna bir mermi dü-
þüyor; toprak adeta tüterek kayný-
yordu. Düþman dalgalar halinde
Conkbayýr'a doðru ilerliyordu. Bu
arada Mustafa Kemal, Anafartalar
Grup Komutanlýðýna atandý. Anafar-
talar Savaþý'nda düþmanýn attýðý þa-
rapnel misketi Mustafa Kemal'in
göðsüne isabet etti. Ancak cebinde-
ki saate çarptýðýndan bir þey olmadý.
Çanakkale savaþlarýnda 250 bi-
nin üzerinde askerimiz þehit düþtü.
Düþman kayýplarý ise bu rakamýn
üstündedir.
Çanakkale savaþlarýnýn unutul-
maz kahramaný, Anafartalar Grup
Komutaný Mustafa Kemal'in baþarýsý
ilerde baþlayacak Ulusal Kurtuluþ
Savaþý'mýzýn kaynaðý oldu.
Baðýmsýzlýðýmýzý savunmak, yurt
topraklarýmýzý korumak için yapýlan
savaþlar kutsaldýr. Çanakkale, Ulusal
Kurtuluþ Savaþýmýz kutsal destan sa-
vaþlara birer örnektir.
Ahmet ÞAHÝN - Tarih Öðretmeni
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
13
Çanakkale geçilmez
Eski Dünya insanlarý, Yeni
Dünya insanlarý kýsaca bü-
tün kavimler oradaydý.
Kum gibi, mahþer gibi kay-
nýyordu ortalýk. Dünyanýn
bütün
iklimlerinden gelmiþ,
derileri rengârenk,
lisanlarý baþka baþka bu
insan kümelerinin kimi
Hindu, kimi yamyam, kimi
bilmem ne bela karþýmýzda
duruyordu. Bu rezil kuþat-
ma veba hastalýðýndan da-
ha aðýr ve öldürücüydü. O,
kendine medeni varlýk di-
yen, yirminci asrýn gözdesi
olan ne kadar medeni in-
san topluluðu varsa, aylar-
ca Mehmetçiðin karþýsýnda
durup içindeki kini, öfkeyi
hayâsýzca kustu.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
14
Çanakkale’yi
anlamak
ehmet, de-
M desinin ses-
lenmesiyle, ken-
dini kaptýrdýðý bilgisayar oyu-
nunu durdurarak:
_Efendim dedeciðim, dedi.
_Oðlum derslerini yaptýn mý?
_Ödevim vardý, onu araþtýrmak
için bilgisayarýn baþýna oturmuþ-
tum; ama oyuna dalmýþ gitmiþim.
_Oðul, oyunlarýn oyuncaðý ol-
muþum, desene þuna.
Mehmet dedesinin ne dediðini
anlamýþtý. Birkaç saniye düþündük-
ten sonra:
_Haklýsýn dede, diyebildi.
_Ödevin neydi oðlum?
_Çanakkale savaþý ve savaþýn
nasýl kazanýldýðý ile ilgili bir deneme
yazmalýyým.
_Mehmet'im, yavrum, Çanak-
kale seni var eden, sana cennet gi-
bi bir vatan býrakan ve hayatýný þe-
killendirmen için önünde duran bir
örnektir, mucizedir. Yeter ki anla!
_Dede, bana Çanakkale'yi anla-
týr mýsýn? Öðretmenimiz, bu sava-
þýn dünyada eþi benzeri yoktur de-
di.
_Çok doðru söylemiþ oðlum,
hem de çok…
Bu savaþýn dünyada eþi yoktu;
en kalabalýk ordularýn dördü beþi
üzerimize çullanmýþtý. Marmara'ya
geçebilmek için sayýsýz donanmala-
rýyla ufacýk bir karaya ateþ yaðdý-
rýyorlardý. Bu o kadar hayâsýz ve
insafsýz bir saldýrýydý ki ufuklar
donanmalardan gözükmez olmuþ-
tu. Bu vahþiliði sergileyenler, güya
medeni oluþlarýyla övünen Avrupa-
lýlardý. His yoksulu sýrtlan kümesi,
yýrtýcý bir kalabalýk. Eski Dünya in-
sanlarý, Yeni Dünya insanlarý kýsaca
bütün kavimler oradaydý. Kum gibi,
mahþer gibi kaynýyordu ortalýk.
Dünyanýn bütün iklimlerinden gel-
miþ, derileri rengârenk, lisanlarý
baþka baþka bu insan kümelerinin
kimi Hindu, kimi yamyam, kimi bil-
mem ne bela karþýmýzda duruyor-
du. Bu rezil kuþatma veba hastalý-
ðýndan daha aðýr ve öldürücüydü.
O, kendine medeni varlýk diyen,
yirminci asrýn gözdesi olan ne ka-
dar medeni insan topluluðu varsa,
aylarca Mehmetçiðin karþýsýnda
durup içindeki kini, öfkeyi hayâsýz-
ca kustu. Ýçinde sakladýðý bütün sýr-
larý adeta karnýndan döktü. Maske-
si yýrtýlmýþtý medeniyetin. Bize çeki-
ci görünen o sahte yüz ortaya çýk-
mýþtý. Medeniyet denilen bu kah-
pe; yüzsüzdü, gerçekten çok yüz-
süzdü. O kadar tahripkârdý ki bu
medeniyetin her bir silahý bin mül-
 Çanakkale geçilmez

Þu boðaz harbi nedir? Var mý ki dünyada eþi?

En kesif ordularýn yükleniyor dördü beþi.
Mehmet Akif Ersoy'un aziz hatýrasýna,

kü yerle bir ediyordu. Bir hilal uðruna bat- mekân da zaman da yoktur.
Öteden yýldýrýmlar ufku mýþ, bu topraklar için Ey þanlý atam, þehidim, her þe-
parçalýyor, beriden sar- topraða düþmüþ þanlý yim benden mezar isteme, mezarý
sýntý topraðý savuruyor- dedem. Ne büyüksün ki olmaz þehidin, ölmez þehitler. Ne
du. Bombalar þimþek gi- kanýn kurtardý tevhidi, diyor peygamber: "Onlara ölüler
bi siperlerin tepesine ini- ne büyüksün ki Bedir'in demeyin."
yor, o aslan askerlerimi- aslanlarý ancak senin Gerekmez sana makber, kuca-
zin iman dolu göðsünde kadar þanlý idi. Seni kal- ðýný açmýþ seni bekliyor bak Pey-
sönüyordu. Yerin altýnda Türk Dili ve Edebiyatý Öðretmeni bime gömüyorum, her gamber.
cehennem gibi binlerce BÝNALÝ GÜL an gözyaþlarýmla kabri- _Aðzýna saðlýk yavrum; sen þe-
laðým bombasý patlýyor, ni suluyorum. Senin hit torunu, sen Çanakkale olmuþ-
atýlan her laðýmýn yaktýðý yüzlerce destanýný yazmaya hiçbir kitap yet- sun. Sana olan hakkým helaldir. Se-
adam haykýrýyordu. Gökyüzü ölüm mez. Seni ancak sonsuzluk kucak- nin için akan kaným helaldir. Anla-
indiriyor, yeryüzü ölüm püskürtü- layabilir. Senin için ne yapsan, sana dýn ya beni, biliyorsun ya deðerimi,
yordu. Öyle þiddetli bir manzara olan borcumu nasýl ödesem bilemi- seviyorsun ya ülkeni, milletini; çalý-
vardý ki insan enkazý savruluyordu. yorum. Mezar taþýndýr diyerek þacak, üretecek, namerde muhtaç
Sýrtlara vadilere saðanak saðanak Kâbe'yi diksem baþýna, gök kubbe- etmeyeceksin ya vatanýný; artýk
kafa, göz, gövde, bacak, kol, çene, yi alsam örtü gibi kanayan yarana "oyunlarýn oyuncaðý" olmayacaksýn
parmak, el, ayak boþalýyordu. sarsam, mor bulutlarý açýk türbene ya, helal olsun sana, helal olsun.
_Dede, gerçekten eþsiz bir sa- tavan yapsam. Bütün yýldýzlarý kan-
vaþmýþ, insanýn kaný donuyor din- dil gibi bu tavana assam sen yatar- Türk Dili ve Edebiyatý Öðretmeni
ledikçe. Ben dinleyince ürperdim, ken bu kandil altýnda, ay ýþýðýný ge- BÝNALÝ GÜL
Mehmetçiðin kahramanlýðýný þimdi tirsem yanýna, ta fecre kadar türbe-
daha iyi belledim. Anlat dedem, darýn yapsam.
anlat. Anlat ki bileyim dedelerimin Tüllenen akþam-
ne çektiðini ve bu topraklarýn de- larý sarsam yara-
ðerini. na, yine bir þey
_Mehmet'im, yavrum, gökyü- yapabildim diye-
zünde yüzlerce uçak üstümüze mem hatýrana.
bomba yaðdýrýyordu. Kahraman Sen ki haçlý
ordumuz ise bu tehdide gülüyor- mantýðýnýn bu
du. O ne çelik tabyalar istiyordu, amansýz saldýrý-
ne de düþmanlarýndan çekiniyor- sýný kýrdýn, sen ki
du. Çünkü onun göðsü, kale du- Selahaddin Ey-
varlarý gibi, kat kat imanla doluydu. yübi'yi, Kýlýç Ars-
Hiçbir kuvvet ona boyun eðdire- lan'ý kendine
medi. Onun imaný saðlamdý ve Al- hayran ettin.
lah yapýsýydý. Sen ki Ýslam'ý ku-
_Dedem, bu iman dolu göðüs- þatmýþ boðuyor-
ler düþmana namusumuzu çiðnet- ken bu tek diþi
medi. Asýmýn torunlarý olan bizler kalmýþ canavar,
de çiðnetmeyeceðiz. Söz veriyo- o demir çemberi
rum dedeme, söz veriyorum dede- göðsünde kýrýp
lerime. Sadece rükûda baþý eðilen parçaladýn. Seni
dedelerimin hatýrasýna saygýsýzlýk asýrlara gömsem
etmeyeceðim. Atalarýmý incitmeye- sýðmaz taþarsýn.
ceðim! Seni alacak

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

15
Çanakkale geçilmez

MEHMET AKiF ERSOY'UN SAVAÞ

HAKKINDA KÝ ÇARPICI AÇIKLAMALARI
dýn mý, Ýngilizler Osmanlý devleti özellikle
bugün yüzyýllar 1850'li yýllarýn sonlarýna doðru
sonra nihayet yeniliklere ve Avrupalýlaþmaya hýz
kutsal Kudüs'e vermiþ, özellikle Sultan 2.Abdül-
girdiler!.. Kudüs'ü hamit Han döneminde meþruti-
bugün Türk- yetlerle, yýkýlmadan, modern ve
ler'den kurtardý- teknolojik geliþmelere ayak uy-
lar!.. Kudüs kutsal durmaya çalýþmýþtýr. Yine ayný
haç'a kavuþtu!.. amaçlarla 1909 tarihinde Abdül-
Ýngilizler'in bu ba- hamit Han tahttan indirilerek ye-
þarýsýný kutluyo- rine Ýttehat Terakki cemiyetince
ruz. dedi. Hayret desteklenen, Sultan 5. Mehmet
ettim, hem Ýngiliz- Reþat getirilmiþtir.
lerle harp ediyor-
lmanlar o zaman bizim

A müttefikimiz idi. Almanya

ve avusturya- Maceristan
imparatorluðunun yanýnda Ýngiliz
ve Fransýz kuvvetlerine karþý bera-
ber harp ediyorduk. Almanlar; Ýn-
giliz ve Fransýz Sömürgelerinden
esir aldýklarý müslümanlarý ikna
edip kendileri lehine kullanmak
için Türkiye'den bir heyet istemiþ-
ti. Hükümette bizi Berlin'e bu iþ
için görevlendirmiþti. Yolculuðu
trenle yapýyorduk. Baþka ülkeler-
den gelecek vagon veya marþan-
dis beklememk için Viyana'da bir-
kaç gün kaldýk. Beni bir otele yer-
leþtirdiler. Bir gece saat 24 civa-
rýnda birden sokaklarda büyük bir
þenlik baþladý. Kilselerin çanlarý
çalýyor, maytaplar atýlýyor, meþale-
ler yakýlýyor, insanlar sokaklarda
müzik çalýp dans ediyordu. Ben
de, bu gürültüyle uyandým ve ge-
ce kýyafetimle sokaða fýrlayýp ote-
lin karþýsýndaki bir pastaneden
durumu öðrenmeye çalýþtým. Bu
bir zafer þenliði olamazdý. Çünkü
Alman ve Avusturya ordularýnýn
durumu iyi deðildi. Birçok yerde
Rus Ýngiliz ve Fransýz birliklerine
karþý yeniliyorlardý. Pastahaneci-
ye; gece bu saatte þenliðin anla-
mýný sordum. Görevli sen duyma-
lardý ve hem de Türkler'i onlara
karþý harbe sokmuþlardý. Yani
Türkler de onlar için harp ediyor-
du ama bir yandanda düþmanlarý
bildiðimiz Ýngilizler'in Türkler'e
karþý kazandýðý zaferi kutluyorlar-
dý!.. ÇANAKKALE HARBÝ ÝÞTE BU-
DUR
(Kaynak: Çanakkale þehitler
mahþerine yolculuk rehberi / Sa-
lim Dað)
ÇANAKKALE'DE
KAÇ ALMAN SAVAÞTI ?
Osmanlý devleti baþýndaki in-
sanlar, aðýr yenilgiler alarak çok
yýpranmýþ olan, Osmanlý ordusu-
nun, modernizasyonu için dýþ
desteklere ihtiyaç duymuþlardýr.
O tarihlerde donanmamýzýn mo-
dernizasyonu Ýngilizlere, kara
kuvvetlerin modernizasyonunu
da Almanlara vererek, güçlü ve
düþmanlarý ile baþ edebilen bir
Osmanlý var etmeye çalýþmýþlar-
dýr. (oysa o tarihlerde kuzularý
kurtlara teslim edildiðini, her fýr-
satta anlatmaya çalýþanlar olmuþ-
tur, ama dinleyen nerde )
1. cihan harbinin patlak ver-
mesiyle (pekala bunu her kez bili-
yordu) saflar meydana çýkmýþ, ve
nihayet Osmanlý devleti Almanya
ve Avusturya-Macaristan'la bera-
ber, kurtlar sofrasýna 1914 tarihi-
nin Ekim ve Kasým aylarýnda res-
men oturmuþtur.
O tarihlere kadar donanma-
mýzý idare eden Ýngilizler bekle-
nen kahpeliði yapmýþ, parasýný
peþin vererek yaptýrdýðýmýz Yavuz
ve Midilli isimli iki savaþ gemimize
el koyduklarýný açýklamýþlardýr.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

16

ÝNGÝLÝZLERDEN ALAMADIÐIMIZ GEMÝLER YERÝNE
ALMANLARIN VERDÝÐÝ GEMÝ GOBEN
( Kimi kaynaklara göre teslim
töreni için Ýngiltere'ye giden Bah-
riyelilerimiz, gemilerden yaka pa-
ça dýþarý çýkarýlmýþtýr.)
Her gün yeni geliþmelerle
dünya tarihinin deðiþtiði o aylar-
da, Almanlar bizlere her hususta
tam destek vereceklerini açýkla-
mýþlardýr. Kara kuvvetlerimiz baþ-
ta olmak üzere, tüm ordularýmýz-
da hissedilir Alman askerleri üs-
tünlüðü artýk resmen baþ göster-
miþtir.
Alman askerleri 1. dünya sa-
vaþýnda, hemen hemen tüm Os-
manlý cephelerinde görev almýþ-
lardýr.( Haremeyn olarak adlandýr-
dýðýmýz kutsal topraklar hariç, bu-
rada Fahrettin paþa gibi kudretli
komutanlarýmýz vardý. Ancak Ýn-
giliz istihbarat subayý Aubrey
HERBERK, Hicaz bölgesinde Al-
man asýllý subaylarýn görev yaptý-
ðýný kitabýnda iddia ediyor. )
Çanakkale cephesinde ise, LÝ-
MAN VON SANDERS, VON DER
GOLÇ VE WEBER PAÞA'LAR gibi,
bir çok Alman cephelerde bulun-
muþlardýr. Ancak Alman askerleri-
nin tam sayýlarý kesin bilinme-
mektedir. Çanakkale'de çarpýþmýþ
bir Alman binbaþý olan CARL
Çanakkale geçilmez
Nitekim bende Çanakkale'de
yüz binlerce þehit vermemizde Al-
man idarecilerinde ihmali oldu-
ðunu düþünenlerdenim. Çanak-
kale savaþlarý esnasýnda kendileri-
ni ölüme atarak cesaret göstermiþ
bir Alman askeri, okumuþ oldu-
ðum hiçbir eserde karþýma çýkma-
dý.
Bizler Galiçya da onlar için can
verdik, isimlerini bilmesekte Ça-
nakkale'de azda olsa, can veren
Alman askerleri olduðunu tahmin
ediyoruz.
Bildiðimiz bir kiþi var, oda
HEMÞÝRE MADAM ERÝCA' dýr. Ke-
disine þükranla ve saygýyla anýyo-
ruz. Allah topraðýný bol etsin.
MÜHLMAN kendi yazmýþ olduðu
eserde Çanakkale'de yaklaþýk 700
Alman askeri savaþtý diyor. Yerli
yazarlarýn yazdýðý eserlerde ise, O tarihlere kadar
70 kiþiden 300 kiþiye kadar ra-
kamlar telaffuz ediliyor. donanmamýzý idare
eden Ýngilizler bekle-
Çanakkale savaþlarýnda isimle- nen hainliði yapmýþ,
ri zikredilen Alman askerleri ki
bunlarýn baþýnda LÝMAN VON parasýný peþin vererek
SANDERS gelir, yapmýþ olduklarý yaptýrdýðýmýz Yavuz ve
icraatlar, haklý olarak eleþtirilir. Midilli isimli iki savaþ
MUSTAFA KEMAL PAÞA, ENVER
PAÞA VE AHMET FEVZÝ Bey'le gemimize el koyduk-
yapmýþ olduklarý münazaralar sýk- larýný açýklamýþlardýr.
ça Çanakkale yazýlarýnda yer alýr.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
17
Çanakkale geçilmez
Çanakkale’de Bir Þair:
Ahmet Haþim
1915'de bütün Türk gençleri ile
birlikte Çanakkale'de [Ahmet Ha-
þim de] savaþmýþ fakat bu tecrü-
belerinden pek az bahsetmiþtir.
Bir þairin savaþa katýlmasý, savaþ
esnasýnda ya da savaþ sonrasýnda
yapacaklarý itibariyle normal bir
insanýn katýlýmýndan elbetteki
farklý bir durum arz eder. Hele bu
savaþ Çanakkale ve savaþa katýlan
da Türk Edebiyatýn'ýn en büyük
þairlerinden biri olan Ahmet
Hâþim olursa.
Ahmet Hâþim hem þiirleri hem
de yaþayýþý itibariyle nev-i þahsýna
münhasýr bir þahsiyet. Savaþa
olan tepkisi de beklenenden fark-
lý. Düþündüðümüzün ya da tah-
min ettiðimizin aksine bir tutum
yani. Bu tutumu belirtmeden ön-
ce, Hâþim'in sanat görüþünü bil-
memiz gerekiyor ki þairimize karþý
haksýz bir deðerlendirme yap-
maktan kaçýnalým.
Osmanlý bakýyyesi þairlerin en
kuvvetlilerinden olan ve birçok
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
18
Cumhuriyet devri þairini etkileyen
Hâþim, þiirleri dilden dile dolaþsa
da toplumun neredeyse bütünü-
ne mal olmuþ hareket ve akýmlar-
dan uzak durmuþtur. Bu, þüphe-
siz onun sanat anlayýþýndan kay-
naklanmaktadýr. Þiirlerini sembo-
list anlayýþ çerçevesinde kaleme
alan þairimiz günlük olaylardan,
toplumu derinden etkileyen hâdi-
selerden hatta kendi sýkýntýlarýn-
dan ve çilelerinden bahsetmez.
Elbette þirinin derinliklerine inildi-
ðinde, özellikle çocukluðunu ge-
çirdiði þehir ve maruz kaldýðý
olaylarýn tesiri görülür. Ama bun-
lar çok derindedir ve vasat oku-
yucularýn vâkýf olmasý mümkün
deðildir.
Ahmet Haþim Fecr-i Âtî edebi-
yat grubuna dâhildir. Bu toplu-
luktakiler, þiir ve sanat anlayýþlarý
itibariyle Servet-i Fünûncularýn
devamýdýrlar. Yani sanat sanat
içindir anlayýþýný benimsemiþler-
dir. Hâþim de Fecr-i Ati beyanna-
mesine imzasýný atmýþ ve hayatý
boyunca kabul ettiði sanat anla-
yýþýndan sapmamýþtýr. Elbette þa-
irimizin yaþý ilerledikçe fikirleri de
inkiþaf etmiþtir ama bulunduðu
çizgi itibariyle ilk þiirindeki tutu-
mu neyse son þiirinde de ayný
Hâþim çýkar karþýmýza. O ne millî
edebiyatçýlardan ne de diðer
gruplardan etkilenmiþtir. Þunu da
belirtelim ki Hâþim'in yaklaþýk on
yýllýk bir þiir orucu vardýr. 1911-
1921 seneleri arasýnda Hâþim'in
hiç þiiri yayýmlanmamýþtýr. Ne
mecmualarda ne de gazetelerde
tek bir þiirine rastlanmaz. Ya yaz-
mamýþ ya da yazdýklarýný neþret-
memiþtir. Sanat anlayýþýndaki sað-
lamlýðýn delili tam da burada çýkar
karþýmýza. Haþim orucunu
Dergâh mecmuasýnda yayýmla-
nan Bir Günün Sonunda Arzu þii-
riyle bozar. Tarihler 1921'i göster-
mektedir. Yani Ýstiklal savaþý gün-
leri. Millet vataný iþgalden kurtar-
mak için istiklal mücadelesi verir-
ken, deyim yerindeyse kan göv-
deyi götürürken, o tutmuþ bir
günün sonundaki arzudan, istek-
ten bahsetmektedir. Elbette o sý-
kýntýlý ve gergin ortamda bu þiir

tartýþmalara sebep olur ve Haþim
eleþtiri oklarýna maruz kalýr. O ise
doðru bildiði yolda ilerlemeye de-
vam eder ve yine ayný üslûpla ya-
zar þiirlerini. Hatta, hem bu eleþti-
rilere bir cevap hem de onun po-
etikasý konumunda olan ve ayný
zamanda Türk Edebiyatý'nýn ilk
esaslý poetikasý sayýlan Þiirde
Mânâ ve Vuzûh veya Piyâle Mu-
kaddimesi olarak adlandýrýlan
metni kaleme alýr. Bu olaylar ve
yazýlardan sonra sanat anlayýþýný
ve þiirini bir mücahit gibi savunan
bir Ahmet Hâþim çýkar karþýmýza.
Haþim'in sanat anlayýþýnda ne
derecede sâbit-kadem olduðunu
yakýn dostu Nurullah Ataç þu
cümlelerle özetler: Ahmet Haþim,
þiirini böyle herkese kabul ettir-
Çanakkale geçilmez
mek için modaya hiçbir tavizde
bulunmadý. Eserleri beðenilen þa-
irlere uymadý. Kendi çerçevesi
içinde mütemadiyen deðiþen bu
þair, denilebilir ki hiç deðiþmedi.
Ýlk manzumeleri kimlere hitap
ediyorsa, hangi tasavvurunun
mahsulü ise, yeni þiirleri de yine o
tasavvurlarýnýn mahsulüdür ve yi-
ne o kârilere(okuyuculara) hitap
eder.
Hâþim'in iyi kötü bir portresini
çizdik sanýrým. Þimdi de Çanakka-
le günlerine bir göz atalým. Ede-
biyat tarihlerinde birkaç cümleyle
geçiþtirilen Çanakkale günleri
hakkýnda hakikaten yok denecek
kadar bir malumat kýtlýðýnýn oldu-
ðunu belirterek söze baþlayalým.
Hâþim 1915 senesinde Çanak-
kale cephesine yedek subaylýk va-
zifesiyle tayin edilmiþtir. Yani bazý
þair ve aydýnlar gibi askere moral
vermek ya da savaþýn gidiþatýný
belgeleyen notlar alýp fotoðraflar
çekmek için deðil. Ne kadar kaldý-
ðý neler yaþadýðý tam olarak bilin-
miyor. Çünkü bu günlerinden çok
az bahsetmiþtir. Savaþ hakkýnda
ne bir þiiri ne de yazýsý vardýr.
Hüzünlerimizi destanlaþtýran
þair olan Mehmet Akif'e farklý bir
üslupla bir zafer destaný olan "Ça-
nakkale Þehitleri" manzumesini,
Necmettin Halil ONAN'a "Dur Yol-
cu" þiirini yazdýran Çanakkale za-
feri, Haþim'e bir þiir yazdýrama-
mýþtýr.
Biz onun hassas ruhundan as-
kerlerimizin þevkini artýracak, mil-
letimize moral verecek; þair ru-
hun inceliðine karþý savaþýn hoy-
ratlýðý ve bu iki zýt duygunun o
hisli ruhtaki aks-i sadalarýný yansý-
tan þiirler beklerken o susmakla
yetinir. Tâ 1921'e kadar. Bu tarih-
teki þiirin özelliðinden ve yapýlan
tartýþmalardan bahsettik yukarý-
da. Çanakkale sonrasýndaki tutu-
mu da bu tutumu kadar kesindir.
Yani Ataç'ýn ifadesiyle, modaya
uymak için asla sanatýndan taviz
vermemiþtir. Ondan Çanakkale
hakkýnda
Savaþ, yine savaþ, yine savaþ
Boðazda bir çýðlýk koptu can-
hýraþ diye baþlayan bir þiir bekle-
mek onu tanýmamak manasýna
gelir. Ama kim bilir belki bir gün
bir yerlerden saklý kalmýþ bir þiiri
ya da yazýsý çýkar. Kim bilir?
Kaynaklar:
*Ýnci Enginün, Yeni Türk Edebi-
yatý Araþtýrmalarý, s.133, Dergâh
yay., 4. basým, Ýstanbul 2001
**Nurullah Ataç, Miliyet,nr.
2517, 12 Þubat 1933
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
19
 Çanakkale geçilmez
18 Mart Kahramanlarý
Çanakkale savaþ bölgesini
gezmeye giden bir kiþi,
kara savaþlarýnýn kazanýl-
masýnda büyük rolleri olan
bir Mustafa Kemal, bir
Yahya Çavuþ, bir Mehmet
çavuþ gibi isimleri rehber
hocalarýnýzdan ayrýntýsýyla
sýkça duyar. Ancak
Çanakkale savaþlarýn da
yeterince bahislere konu
olamayan bir bölge vardýr
orasý da, 18 Mart deniz
savaþýnýn yapýldýðý bölge.
18 Mart 1915'te ve bu
bölgede savaþýn kazanýl-
masýnda büyük rolleri olan
insanlara, istemeden hak-
sýzlýk yapýldýðý
kanaatindeyim.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
20
Yüce Yaratan, insan-
larýn birbirlerini rahat
tanýmalarý için zümrele-
re, kavimlere, milletlere
bölmüþtür. Bu milletlere
bölünmüþ insanlara da
farklý farklý karakterler
vermiþtir. Örneðin; Asya
ile Avrupa insanlarýnýn
arasýnda çok farklýlýklar
vardýr.
Bu farklýlýklarý tek tek
sýralamayacaðýz, zaten vaþlarýnýn yeri herhalde bir baþka-
konumuzda bu deðil. Biz þimdi dýr. Çanakkale kara savaþlarýnýn ka-
Türk milletine bakalým. Tarih boyu zanýlmasýnda hayati rolleri olan ki-
daha iyi bir yaþam için sürekli batý-
ya ilerlemiþ, iyi bir yaþama ulaþtý-
þileri hemen hemen tüm Türk halký
bilir.
ðýnda, en kutsi deðerlerini (Ýslami- Çanakkale savaþ bölgesini gez-
yet, doðruluk, insanlýk gibi) herkes- meye giden bir kiþi, kara savaþlarý-
le paylaþabilmek için dünyanýn nýn kazanýlmasýnda büyük rolleri
dört bir tarafýna yönelmiþtir. olan bir Mustafa Kemal, bir Yahya
Bu ilerleyiþler elbette zor olmuþ, Çavuþ, bir Mehmet çavuþ gibi isim-
çok büyük insan kayýplarýna mal leri rehber hocalarýnýzdan ayrýntý-
olan mücadelelere girilmiþ, savaþlar sýyla sýkça duyar. Ancak Çanakkale
yapýlmýþtýr. Böylesine mücadeleler
Türk insanýnýn karakterini, savaþçý
savaþlarýn da yeterince bahislere
konu olamayan bir bölge vardýr
ve türlü zorluklara orasý da, 18 Mart deniz savaþýnýn
göðüs geren bir yapýldýðý bölge. 18 Mart 1915'te ve
millet yapmýþtýr. bu bölgede savaþýn kazanýlmasýnda
Zor mücadele- büyük rolleri olan insanlara, iste-
lerle yoðrulan mil- meden haksýzlýk yapýldýðý kanaatin-
letin içerisinden deyim.
büyük kahraman- Bu þahýslardan yani, 18 Mart
lar çýkmýþtýr. Tari- deniz savaþý kahramanlarýndan bir
hin her sayfasýnda kaçýný zikredelim.
çokça bulunan bu
kahramanlar, son Cevat Paþa ( ÇOBANLI );
yüzyýla girildiðin- 18 Mart kahramaný olarakta bi-
de ise, zor ve me- linen Cevat Paþa, Çanakkale boða-
þakkatli günlerimi- zýndaki tüm istihkâmlarýn komuta-
zin artmasý sebebi nýdýr. Mahiyetinde bulunan is-
ile bir hayli sayýlarý tihkâmlarýn stratejilerini, sahte is-
fazladýr. tihkamlarýn ve projektörlerin yerle-
Son yüzyýldaki rini, seyyar projektör yerlerini, (ki
zor ve meþakkatli bunun icadý kendisine aittir ) deniz
günler dedik; mayýnlarýn yerlerini ve derinliklerini,
bunlarýn hepsi Nusret mayýn gemisinin hareketini
bizlerin yeniden ve mayýnlarý dökeceði bölgenin ta-
var oluþ mücade- yinini, Allah'ýn izni ile, en iyi þekilde
leleridir elbet an- saðlayan komutandýr. Apaçýk zafe-
cak, Çanakkale sa- rin en büyük payý kendisine aittir.

Nazmi Bey
Çanakkale Boðazý Mayýn Grup
Komutaný ve kýlavuzu Hafýz Nazmi
bey; Boðaza döþenen mayýn terti-
batýný en iyi bilen kiþi, Nusret mayýn
gemisinin kýlavuz kaptaný, ayrýca,
12-13 Mayýs gecesi Ýngiliz Goliath
gemisini batýran muaveneti-milliye
muhbirimizin kýlavuz kaptaný. Yani
Çanakkale kahramanlýðýný hak et-
miþ bir vatan evladý.
Yüzbaþý Tophaneli Hakký Bey
Nusret mayýn gemisi kaptaný
olan Hakký Bey, 07, 08 Mart gecesi
( bir rivayete göre de 17, 18 Mart
gecesi) komutanlarýndan aldýðý 26
tane mayýný istenilen mevkilere ve
istenen derinliklere dökerek düþ-
man donanmasýnýn boðazdan geç-
mesini engellemiþ ve üç savaþ ge-
misinin batmasýna vesile olmuþtur.
Çanakkale geçilmez
Çanakkale deniz savaþýnda ger-
çek bir kahraman olan bu güzide
þahsýn adý, son günlerde kendisine
rant saðlamaya çalýþan birtakým ki-
þilerin aðýzlarýnda sýkça anýlýr oldu.
Hadiseyi burada anlatmayacaðým
ancak, tarihçilerin milli konulara
daha çok hâkim olmalarýný ve kah-
ramanlarýmýzýn isimlerini kullanarak
getirim elde etmeye çalýþan kiþilere,
gereken cevabý vermelerini Çanak-
kale gönüllüleri olarak istirham edi-
yoruz.
Üst Teðmen Kilitbahir'li Hasan
Bey ve Teðmen Libyalý Meevsuf Bey
Dardanos tabya komutaný Ha-
san Bey ve Takým komutaný Mevsuf
Bey'ler, 18 Mart deniz savaþýnda
göstermiþ olduklarý üstün mukave-
met karþýsýnda, düþman zýrhlýlarýnýn
tüm dikkatini çekmiþ ve yalnýz bu
tabya ya savaþta Türk'lerin attýðý
top mermilerinden daha çok top
mermisi atmýþlardýr. Neticesinde
Hasan Bey ve Mevsuf Bey, diðer
tabya personeli ile beraber þehitlik
makamýna ilhak olmuþlardýr. Dar-
danos tabyasý savaþýn akabinde is-
mi, Hasan-Mevsuf tabyasý olarak
deðiþtirilmiþtir.
Hasan - Mevsuf Tabyasý
Yüzbaþý Ramazan Aða; Çanak-
kale Çimenlik kalesinde bulunan
yerden 15 metre yüksekliðindeki
burcu üzerinden 35,5 lik en az yüz
ton aðýlýðýndaki eski topu, yaptýðý
basit düzenekle ve herkesin þaþkýn
bakýþlarý arasýnda burçtan indirip,
yüzlerce metre ilerideki Anadolu
Hamidiye Tabyasýna nakleder. Ora-
da bulunan diðer toplarla entegre-
li bir þekilde kullanýlmak üzere yeri-
ne monte etmeyi baþarýr. Selahattin
ADÝL Paþa, hatýralarýnda bahsetmiþ
olduðu 65 yaþýndaki Ramazan Aða,
fazla bilinmemekle beraber gerçek
bir Çanakkale kahramanýdýr.
Cideli Mahmut Çavuþ
Bouvet savaþ zýrhlýsýnýn batma-
sýna sebep olanlardan birisidir. Ba-
kýnýz, Nihat ÖZBÝLEN yedi düvele
karþý koyan Mehmetçik Hayat tarih
mecmuasý 1 Mart 1977, adlý eserde
Mahmut çavuþ ile ilgili neler yazý-
yor;
Çanakkale savunmasýnýn önem-
li noktalarýndan birini teþkil eden
Hamidiye Tabyalarý 1.Tabur Ku-
mandaný Selim Sýrrý Kayaalp anlatý-
yor:
"Bouvet Fransýz zýrhlýsýna mermi
isabet ettiren top çavuþu Cideli
Mahmut Çavuþ'un ayaklarýnýn ikisi
de kopmuþtu. Sargý mahallinde,
maðrur düþmanlarýn en büyük
zýrhlýlarýndan biri olan Bouvet'in
batmakta olduðu haberi gelince:
"Beni top baþýna götürün " diye
haykýrmýþ ve top baþýna sedye ile
çýkarýlarak zýrhlýnýn Çanakkale'nin
serin sularýnda batýþýný seyretmiþ,
sonra vazifesini hakkýyla yapmanýn
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
21
Çanakkale geçilmez

verdiði gönül huzuru ile bu Dün-
ya'ya gözlerini kapamýþtýr.
Balýkesir Havranlý Koca Seyit
Koca Ýngiliz savaþ gemisi Oce-
an'ý batýran Seyit Onbaþý dendi-
ðinde, elbette tanýmayan insan çý-
kabilir. Ancak Allah'a þükür ki bu-
güne kadar benim karþýma taný-
mayan bir insan çýkmadý. Ýnsanlar
tarafýndan kimi zaman Badýrmalý,
kimi zaman Eskiþehirli, kimi zaman
Erzurumlu olmuþtur, ama mutabýk
bir nokta vardýr, oda Çanakkale
savaþlarýný kazanmamýzdaki en
önemli kahramanlardan birisidir.
Seyit Onbaþýnýn gerek askerlik ha-
yatý, gerekse askerden son-
raki hayatý son derece tak-
dire þayandýr. Günümüz-
de vefat eden annesinin ký-
lýðýna girip emekli maaþýný
almaya çalýþan insanlarý
gördükçe, sýrtýnda odun
çekerek ailesinin rýzkýný te-
min etmeye çalýþan ve hat-
ta gazilik maaþý talep etme-
yen bu Vatan kahramanla-
rýný, yokluklara gark olmuþ
yaþamlarýný okudukça yüre-
ðimizden bir parça kopu-
yor. Yukarda birkaçýndan
bahsettiðimiz 18 Mart kah-
ramanlarýnýn anýlarýný tüm
Çanakkale eserlerinde sýkça
okuyoruz.
manlýk yapanlarýn gözünden bir
bakalým ( benim þahsi kanaatim,
ayný ülkeler günümüzde de bizle-
re ayný düþmanlýðý güdüyor) ;
Dönemin Fransa baþbakaný;
Çanakkale için "Türkler boðazý ka-
pamakla savaþýn iki yýl uzamasýna
ve müttefiklerin milyonlara varan
insan gücü ve yüzlerce milyarlýk
maddi kayba uðramasýna sebep
olmuþlardýr." demiþtir.
Ýngiliz general Oglander'in,
"Çanakkale-Gelibolu Askeri Hare-
katý" adlý eserinin birinci cildinde:
"Pek uygun baþlamýþ olan gün bu
meçhul mayýn hattýnýn o olaða-
nüstü ve ortalýðý kýrýp geçiren ba-
þarýsý yüzünden, tam bir baþarýsýz-
lýkla sona erdi. Bu yirmi mayýnýn
seferin talihi üzerindeki etkisi ölçü-
lemez." Sir Ccolyen Corbet'in, "Ha-
rekatý Bahriye" adlý eserinin ikinci
cildinden: "Felaketlerin hakiki se-
bebi keþif ve tayin olununcaya ka-
dar çok geçmedi. Hakikat þu idi ki,
8 Mart gecesinde Türkler, haberi-
miz olmadan Erenköy Koyuna pa-
ralel olarak 20 mayýn dökmüþler
ve balýkçý gemilerimiz, aramalarý
esnasýnda bunlara rastlamamýþlar-
dý. Türkler bu mayýnlarý özel amaç-
la manevra sahamýza koymuþlar,
gösterdiðimiz bütün ihtiyat ve
saðgörüye raðmen baþ döndürü-
cü bir zafer kazanmýþlardýr."
Bahriye Nazýrý Churchill 1
Aðustos 1930 tarihli "La Revue de
Paris" dergisinde þöyle der: "Nus-
rat Gemisinin gizlice döktüðü 20
demir kap, Ýngilizler tarafýndan ba-
þarý ile baþlanmýþ olan Çanakkale
Harekatýný durduran bir takým pi-
sikolojik karýþýklýklar doðurdu. Yal-
nýz baþýna bu engeldir ki, Türki-
ye'yi bir bozgundan kurtardý ve
harbi uzattý. Bu yüzden maðluplar
kadar muzaffer Avrupa'da sarsýldý.
Kendilerini Fransa, Polonya, Galiç-
ya, Balkanlar, Filistin, Suriye ve Ku-
zey Italya topraklarýnýn örttüðü 6-
7 milyon insan, düþmanlarýnýn
kurþun ve gülleleri ile deðil, 18
Mart sabahý Çanakkale'nin kuv-
vetli akýntýsý altýnda, aðýrlýklarýna
baðlý bulunduklarý tel halatlarý
üzerinde gerili duran 20 demir
kap yüzünden yok olup gitti."
Churchill'in Times gazetesine
Nusret Mayýn Gemisi hakkýnda bir
beyanat verdiðini hatýrlatarak, bu
beyanatý þu þekilde aktarý: "18
Mart'ta dünya kara sularýnda 5 bi-
nin üzerinde gemi hizmet veriyor-
du. Nusret'in yaptýðý bir yana, 5
bin geminin yaptýðý bir yana"

Ýsterseniz 18 Mart'ta ne-

ler yaptýklarýný, bizlere düþ-

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

22

Arkadan vurmadan bizlerle cephelerde çarpýþan okadar az gayri
Müslim vardýký, bizler de onlarý el üzerlerinde tuttuk
EYVAH ! YOKSA BÝZÝM SOKRAT MI ?
nadolu baðrýnda Yüzyýllar bo-
A yu bir çok milletler yetirmiþ,
doyurmuþ ve zenginleþtirmiþ-
tir. 20. Yüzyýlýn baþlarýna kadar dost-
ça, kardeþçe yaþayan milletlerden
bazýlarý, dýþ mihraklarýn çirkin oyun-
larýna, maalesef alet olmaktan ken-
dilerini alamamýþtýrlar. Bu milletler
arasýnda 400 sene Osmanlý'ya her
hususta itaat etmiþ Rum'lar ve mille-
ti sadýka olarak kabul edilen Ermeni-
ler vardýr.
Özellikle Ýngiltere ve Fransa'nýn
namertçe yaptýðý oyunlar sebebiyle
bu milletler anadoluda Müslüman
Türk kanýný kendilerine mubah sa-
yýp, türlü türlü iþkencelerle öldürüp,
anadoluda ki Türk uygarlýðýný silme-
ye çalýþmýþlardýr. Hülasai kelam ;
1900'lü yýllarýn baþýnda Anadolu,
kaynayan kazan olmuþ ve binlerce
Müslüman Türk, iþkenceye uðratýlýp
öldürülmüþ. Ermeniler 1915 ve
1916 da bir çoðu sýnýr dýþý edilmiþ,
Rumlarda 1922' de sað kalan Yunan
Çanakkale geçilmez
askerleriyle
beraber gemi-
lere doluþup
Va t a n ý m ý z ý
terk etmiþler-
dir.
Anadolu
harýl harýl kay-
narken, birde
dört bir yaný-
mýzdan ku-
durmuþ yedi
düvel musal-
lat olmuþ ve
sýðýnacaklarý Rab'lerinden baþka hiç-
bir þeyleri olmayan gözü yaþlý Ana-
dolu Analarý, sinelerine taþ basarak
bu zorluða da katlanmýþlardýr.
Þimdi herkesin aklýna herhalde
þöyle bir soru geliyordur; 400, 500
sene beraber yaþadýðýmýz insanlar-
dan hiçmi merhamet sahibi, hiçmi,
bu vatan Türklerle bizim ortak top-
raðýmýzdýr binaenaleyh, düþman ka-
pýya dayandýysa beraber mücadele
edeceðiz, beraber vuruþacaðýz di-
yen bir gayri müslim çýkmadý mý?
Evet çýktý, arkadan vurmadan
bizlerle cephelerde çarpýþan
okadar az gayri Müslim vardý-
ký, bizlerde onlarý el üzerlerin-
de tuttuk. Çanakkale cephe-
sinde de bu gerçek dostlardan
vardý. Bunlarýn en önemlisi
þüphesiz tamamý Þehit olan
57. ALAY TABÝBÝ (doktoru)
YÜZBAÞI DÝMÝTROYATÝ dir.
Bu ve bunun gibi Vatan
kahramanlarýndan biride, Çanakka-
le'nin bir çok cephesinde çarpýþan
Rum asýllý makineli bölük komutaný
YÜZBAÞI SOKRAT ÝNCESU DUR.
Sokrat Ýncesu, savaþýn bütün
dramlarýna tanýk oldu. Gözünün
önünde binlerce Türk askeri þehit
düþtü. Ýncesu, yalnýzca Çanakkalede
deðil, pek çok cephede savaþtý. Kir-
te cephesinde ( Seddülbahir cephe-
si ) yaralandý. Sahra hastanesine ge-
tirildiðinde, Kaymakam Ali Rýza
Bey'in 'Vah yavrum, evladým Sok-
rat'ým. Seni de mi kaybettik' sesini
duyar gibi oluyordu. Ancak 3 gün
sonra gözlerini açtý.
Yüzbaþý Sokrat, Osmanlý ordusu
içerisinde bilinen ve çok sevilen þa-
hýstýr. Genel kurmay baþkaný ENVER
PAÞA Çanakkale cephesini denetle-
meye geldiðinde Yüzbaþý Sokrat'ýn
yaralandýðýný öðrendiðinde, üzün-
tüsünü ve heyecanýný gizleyemeye-
rek eyvah ! yoksa bizim Sokrat mý?
demiþ ve derhal yatmýþ olduðu sar-
gý yerini (sahra hastanesi) ziyaret et-
miþtir. Yüzbaþý Sokrat Ýncesu 1964'te
"I. Dünya Savaþý'nda Çanakkale-Arý-
burnu Hatýralarým" kitabýný yayýmla-
dý.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
23
Çanakkale geçilmez
ÝÞTE ''MÝLLÝ BÝRLÝK VE
BERABERLÝK'' DESTANI
Öncelikle; Çanakkale'de vatan, millet, bayrak
ve özgürlük için kahramanca canýný vermiþ, þehit
düþmü üþ kahraman askerlerimize Allah'tan rahmet
diliyor, ruhlarý þad olmasý temennisiyle sözlerime
baþlýyorum.
Þunu söylemek isterim ki, bizler kahraman bir
milletin evlatlarýyýz ve buna layýk olmak da hepii -
mizin boynunun borcudur. Kültürümüze sahip
çýkmak, milletimize sadýk olmak, vatani görevleri-
mizii yerine getirmek bu borçlarýmýzdan yalnýzca
birkaçýdýr. Ayrýca ''Çanakkale Savaþý'' demek bile
bencee büyük bir haksýzlýktýr, orada bir destan ya-
zýldý ve bu destanýn adý da ''Çanakkale Destaný''dýr.
Bu kahramanlýk örneðimizin en büyük özellikle-
rinden biri de ülkemizin her noktasýndan; Edir-
ne'den n Hakkâri'ye, Artvin'den Muðla'ya, Sinop'tan
Hatay'a, kýsacasý ülkemizin her yerinden kahra-
manlarým mýz þehit düþmüþ, bu güzel vatanýmýzý da
bize hediye etmiþlerdir. Ama ne yazýk ki bizler sa-
hip çýkaamýyoruz. Sahip çýkmak için gayret de gös-
teren de yok! Peki, nasýl sahip çýkabiliriz? Öncelik-
le az evvel de ifade ettiðim gibi, belli güçler tara-
fýndan bize em-
poze edilmek
istenen yozlaþ-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
24
mýþ kültürden kendimizi korumalý ve aslýmýza ait
olan kültürümüze sahip çýkmalýyýz. Diðer bir yolda
milletimize ve milliyetimize sadýk olmalýyýz. Gele-
nek-göreneklerimize sadýk kalmalý, hatta bunu
devlet bünyesinde tüm dünyaya tanýtmalýyýz.
Çünkü tüm dünya Anadolu'muzun baðrýndan
kopmuþ olan gelenek-görreneklerimizi, bu toprak-
larýn özünden çýkmýþ olan insanlarý tanýmak zo-
rundadýr. Mevlana'yý, Yunuss Emre'yi, Hacý Bektaþ-
ý Veli'yi ve daha nicelerini dünya eðer tanýrsa hoþ-
görüyü, barýþý, birlik ve beraberliði, farklýlýklara
olan tahammülü öðrenecek ve daha yaþanabilir
bir dünya yaratabiliriz. Neyse; konuyu daha fazla
daðýtmak istemem. Sözlerimi son birkaç cümleyle
bitirmek isterim.
SON ZAMANLLARDA ÝNSANLAR ARASINDAKÝ
TAHAMMÜLSÜZLÜÐÜ, FARKLILIKLARIMIZA KARÞI
OLAN HOÞGÜRÜSÜZLÜÐÜ YARATANLARA ÝN NAT!
ÝNADINA BÝRBÝRÝMÝZE SARILMALI, ÝNADINA OR-
TAK NOKTALARIMIZI PARLATMALI, TEK BÝR ÞÝAR
ÝÇÝN; ''MÝÝLLET VE MÝLLÝYET'' ÝÇÝN SONUNA KADAR
ÇALIÞMALI VE ATATÜRKÜMÜZÜN HEDEF GÖS-
TERMÝÞ OLDUÐU ''MUASIR ME EDENÝYETLER SEVÝ-
YESÝNÝN ÜSTÜNE ÇIKMAK'' AMACIYLA ÇALIÞMALI,
MÜCADELE ETMELÝYÝZ!
 Çanakkale geçilmez

Çanakkale
elibolu, Çanakkale ve Çýlgýn Türkler bu kavramlardan biri söylenince akla gelen diðer iki

G kavram Türkklerin hastalýðý atlatýp iyileþtiðini kanýtladýðý yer Gelibolu, yani Çanakkale zafe-
ri. Bu zaferle bir kez daha kanýtladýlar çýlgýnlýklarýný. Orta Asya' da baþlayan çýlgýnlýk Ana-
dolu topraklarýnda da devam etmekteydi. Ýçlerindeki zafer inancýný biran olsun kaybetmeyen
Türkler karþýsýnda sömürgeci devletler, korktular, çekindiler ya yok olacaktý hepsi Çanakkale' de
ya da geldikleri gibi geri döneeceklerdi ve onlar geri döndüler ve bir kez daha anladýlar ki dünya
üzerinde son bir Türk kalýncaya kadar Anadolu'yu ele geçiremeyeceklerdi. Öyle bir zaferdi ki bu
Anadolu da yaþayan halklar yeniden kaardeþliðin nikâhýný kýymýþlardý ve hiçbir mahkemenin ayý-
ramayacaðý bir nikâhtý bu þahitleri yerde yatan þehitler olmuþtu. Birinci dünya savaþýnda Çanak-
kale ikinci dünya savaþýnda ise Hiroþima arasýnda hiçbir fark olmayan iki þehir insan kýyýmýnýn
meydana geldiði iki yer birisinde; yýllardýr bitkii yetiþmiyor diðerinde ise kýyýya vuran her dalgay-
la gelen kan kokularý ikisi de can acýtýcý ikisi de tarihin kara sayfalarýnýn en korkunç biçimde açýl-
dýðý þehirler. Çanakkale bize bir ders olmasý gerekiyor çalýþmanýn, azmin ve baþarýnýn kaynaðý ol-
malýdýr. Birkaç yýl önce ülkemize turistik amaçla gelen Japonlar Çanakkale de yaþanan olaylarý
duyduklarýnda þu cümleleri kullanýyorlar ''biz okulaa yeni baþlayan öðrencileri Hiroþima' ya götü-
rüp orda yaþanan olaylarý anlatýyoruz ve eðer okulumuzzu baþarýyla ta-
mamlayýp ülkemize yararlý insanlar olmazsak bu olaylar yeniden yaþa-
nýr'' diye ilk dersi verdiklerini söylüyorlar. Biz öðrenciler eðer þimdi
okulumuzu baþarýyla tamamlayýp ülkemize yaaralý insanlar olmazsak
yeni bir Çanakkale savaþý görebiliriz.
Uður Polat 11 - D

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

25
Çanakkale geçilmez

Çanakkale
þehitlerimimizi hatýrlýyor musunuz?
ýnalý Hasaný, Nene Hatunu, Þerife Bacýyý Peki çanakkale savaþýnda sýrtýnda Mermi taþýyan Se-

K yit Onbaþý þimdi sizler bu vatan üzerinde rahat uyuyor, rahat gezebiliyor hatta bayraðýmýzý
göklerde rahatçaa dalgalandýrabiliyorsak iþte bunlarýn hepsini Çanakkalede, Arýburnunda,
Conkbayýrýnda ve Geliboluda verdigimiz. þehitler sayesindedir. Sizler hiç Çanakkale Þehitliðinin
önünden geçtiniz mi ? sorarým size oradan geçerken baktýnýzmý þehitliðe iþte ben tam o sýrada
ne görüyorum biliyor musunuz sýrt sýrrta vermiþ, bayraða doðru, göklere doðru gururla bakan þe-
hitler görüyorum. Rahatça göklerde dalgalaanan bayraðýmýzýn altýnda hiç degiþmeden ayný gurur
ve ayný heyecanla bakan þehitlerimi görüyorum.
Taam o sýrada Çanakkale Savaþýyla tek bir þey geliyor aklýma ileri görüþlülüðüyle bize bagýmsýz-
lýgýmýýzý özgürlüðümüzü kazandýran ULU ÖNDER ATATÜRK'ün söylediði þu söz geliyor aklýma Ça-
nakkaledeki oteel odasýnýn camýndan bakarken söylediði söz geliyor aklýma ''Geldikleri gibi gider-
ler'' dediði söz geliyor aklýma...
Çanakkale o kadar cömertki kendi þehitlerimizin dýþýnda Fransýz, Ýngiliz, Avustrallya ve Yeni Zel-
landa'ya ait 33 anýt ve mezarlýk bulundurmaktadýr.

Melike TÜRKMENOÐLU - 9/D

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

26
 Çanakkale geçilmez

Bir baþkadýr vatan aþký

Çanakkale Sicim gibi yaðýyor kan..
Mehmetçik korkusuz, Mehmetçik cesur!
Bastýðýmýz yerlerde "Helal Olsun!" diyor
Binlerce kefensiz yatan Vatan uðruna veriilen her bir can…
Anasýyla, bacýsýyla Ýçlerde bir sýzý..Ýçlerde bir acý..
Ama bir baþkadýr "Vatan Aþký"!
Kundaktaki bebeðiyle
Gözlerden aksa da damla damla gözyaþý,
Onlar biliyorlarrdý Mutluluktandýr, diyor ana baba..
Þehit düþeceklerini Oðlum ölmüþ vatan uðruna
Bilerek aldýlar ölümü göze Bundan yücesi var mý?
Yürüdüler ölüme seve seve Benim oðlum ölmedi!
Damarýndan akan kan boþa deðildi!
Merve Akgül 9/D Bastýðým topraðýn her karýþýnda yatýyor,
Oððlumun caný, oðlumun kaný!
Ýþte þehit anasý, babasý..
Sanma ki, Çanakkale'de gözü kara Mehmetçik'in,
Yoktu anasý, babasý, bacýsý, karýsý..
Sanma ki yanmadý her birinin tek tek baðýrlarý..
Ama dedim ya...
"bir baþkadýr vatan aþký !"

Dilara Koç 11 - E

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

27
Çanakkale geçilmez

Selam olsun tüm þehitlere

Selam olsun tüm þehitlere
Canlarýný topraða feda edenlere
Þu toprak için
Kanýný, canýný feda edenlere
Selam olsun.

Selam olsun tüm þehitlere,

Gör Çanakkaleyi gör Siz ki hiç arkanýza bile bakmadan,
Anaymýþ babaymýþ, yarmýýþ bilmeden,
Güle oynaya gittiniz askere.
Gör Çanakkaleyi gör
Kelimeler kifayetsizdir
Giderken hiç aklýna gelir miydi?
Bu savaþ için
Bir daha dönmemek
Anýlar ölümsüzdür
Toprak olmak gelir miydi?
Çanakkale için
Söyle gelir miydi?
Son sözlerr önemlidir
Þehit annesi için
Sen söyle anne
Yavrum büyüde
Ben bu topraða bu yaþýmda
Çanakkale'yi gör
Girer miydim? Sende önnce girer miydim?
Bu acýyý yaþatýr mýydým sana,
Atan orada yatýyor
Çanakkale için
Oldu iþte anne
Savaþýý kazandýlar
Ben þehit oldum
Vatan için
Artýk beni deðil,
Savaþta dostluðu bile kurdular
Toprraðýmý koklarsýn anne.
Barýþ için
Yavrum büyüde
Meltem Tamay Güler 10-L 1765
Çanakkale'yi gör.

Sevvgi Tunç 10/L 1701

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
28
 Çanakkale geçilmez

Çanakkale
Gecenin karanlýðý beklemekte savaþý,
Her yer sessiz askerimin elinde soðuk silahý,
Ne üzerinde elbisse, ne ayaðýnda ayakkabý,
Üþüyor Mehmed'im aklýnda hep vataný.

Soðuk düþman olmuþ titretiyor caný,

Düüþünüyor arkada býraktýðý gözü yaþlý anasýný,
Ayýn ýþýðýnda parlýyor yanaðýnda ki gözyaþý.
Eli silah tutmuyor kesilmiþ Mehmed'imin caný.

Baþlatýyor kanlý savaþý bir top sesi,

Bozuyor düþman kör karanlýýðýn sessizliðini,
Her yerde top her yerde havan sesi,
Kalk artýk Mehmed'im göster düþmana heybetini..

Mehmed'imin baþýna yaðmur gibi yaðýyor mermi,

Hepsinin aðzýndan dökülüyor Yaradan'ýn ismi.
Gökten iniyorlar ak elbisesiyle melekler,
Ey düþman! Kalk da bak karþýnda duran Türkler.

Tertemiz alýndan vuurulmuþ yatýyor yerde,

Bedeni toprak altýna girse de ruhu göklerde,
Mehmed'im düþüyor bir an endiþeyee,
''Ben ölürsem kim koruyacak bu yurdu?'' diye.

Düþman bozguna uðratýþmýþ, çekiliyor yurdumuzdan,

Çeekin kanlý ellerinizi cennet vatanýmdan,
Bu toprak kanla beslendi unutulmayacak,
Çanakkale Türk'ündürr Türk'e kalacak!

Veysel Balgabuþ 11 - L BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

29
 Çanakkale geçilmez

Selam olsun tüm þehitlere Çanakkale için

Çanakkale için, Çanakkale için,
Selam olsun tüm þehitlere
Canýný veren, Hiç gözünü kýrpmadan,
Canlarýný topraða feda edenlere
Kanýný veren. Her þeyini veren,
Þu toprak için
Yürekli Mehmetçiklere. Yüce insanlara.
Kanýný, canýný feda edenlere
Selam olsun.
Çanakkale için, Saygýmýz sonsuz sizlere,
Mehmet'ini veren, Kanýný vataný için
Selam olsun tüm þehitlere,
Hasan'ýný veren, akýtan herkese.
Siz ki hiç arkanýza bile bakmadan,
Yürekli anaya.
Anaymýþ babaymýþ, yarmýýþ bilmeden,
Selda Karagöz 9/A
Güle oynaya gittiniz askere.

Giderken hiç aklýna gelir miydi? Çanakkale geçilmez

Bir daha dönmemek
Toprak olmak gelir miydi? Savaþtý binlerce askerimiz,
Söyle gelir miydi? Þehit oldu Mehmetçiklerimiz,,
Ýzin vermeyiz biz,
Sen söyle anne Çanakkale geçilmez!
Ben bu topraða bu yaþýmda
Girer miydim? Sende önce girer miydim? Savaþtý askerlerimiz,
Bu acýyý yaþatýr mýydým sana, Gelibolu yarýmadasýnda.
Geçemedi düþm manlar boðazý,
Oldu iþte anne Çanakkale geçilmez.
Ben þehit oldum
Artýk beni deðil, 1915 19 Þubat da geldiler,
Toprraðýmý koklarsýn anne. 1916 9 Ocak da geri gittiler,
Geçemediller boðazý,
Meltem Tamay Güler 10-L Çanakkale geçilmez !

Mert Atik 9/A

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
30

Mehmet toprak oldu
Yokluktu, yoksulluktu Anadolu
Bozkýrýn orta yerinde bir çocuk doðdu
Adý Mehmet oldu.
O þehit oðluyduu.
Daha doðmadan yetim oldu
Anasý kaptý Mehmet'i, koþtu,
Tarlada ýrgat oldu,
Eski bir yorgana sardý Mehmet'i, topraða koydu.
Gün oldu meme emdi; karný doydu, gözü doydu.
Gün oldu; aç kaldý, susuz kalddý.
Gün oldu; toprak onun yataðý oldu.
Mehmet topraðýn üstünde kýrk günlük bebek oldu.
Yaðmur yýkadý yüzünü, ayaz kuruttu ellerini,
Güneþ kararttý tenini,
Mehmet'in aklý erer oldu.
Babasýný sordu,
Dedii anasý; Þehit oldu.
Gövdesini toprak yaptý vatana kattý.
Senin baban toprak oldu.
Mehmet'in aklý ermmedi.
Babasý nasýl toprak olurdu ?
Gün geldi ! Düþman Çanakkale'ye geldi.
Toprak ! Dedi.
Mehmetin yaþþý on yedi.
Toprak benim babam dedi. Vermem dedi.
Mehmet Mehmetçik oldu.
Anasý O'nu son kez doyurdu.
Koþtu Çanakkale'ye Mustafa Kemal'in askeri oldu.
Gün oldu karný doydu, gözü doydu.
Gün oldu aç kaldý, susuz kaldý.
Gün oldu toprak onun yataðý oldu.
Mehmet topraðýn üstünde kýrk günlük asker oldu.
Yaðmmur yýkadý yüzünü, ayaz kuruttu ellerini.
Güneþ kararttý tenini, Mehmet'in aklý erdi.
Hatýrladý!
Çanakkale geçilmez
Babaasýnýn gövdesini toprak yaptýðýný,
Anladý ! Babasý nasýl toprak oldu.
Mehmet Mehmetçik oldu. Çelik oldu.
Duvar oldu. Çanakkale geçilmez oldu.
Ateþ kustu düþman, mermi kustu, bomba kustu.
Durdu Mehmet!! Çöktü dizlerinin üstüne.
Kan vardý göðsünün üstünde.
Alnýný topraða koydu, toprak kan oldu.
Yattý topraðýn üstünde kýrk günlükken yattýðý gibi.
Tuttu topraðý kýrk günlükken tuttuðu gibi.
Mehmet þehitt oldu.
Mehmet toprak oldu, topraða renk oldu,
Bitki oldu, yaprak oldu.
Bayraða kýrmýzý oldu.
Gelin kýzýn halýsýna boya oldu, desen oldu.
Koyuna kuzuya çimen oldu, yün oldu, iplik oldu.
Ustanýn elinde çanak oldu, çömlek oldu.
Aþýðýn dilinde türkü oldu.
Binlerce Mehmet Þehit oldu.
Binlerce Mehmet toprrak oldu.
Toprak bize vatan oldu!
Fikret Tunç
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
31
Çanakkale geçilmez

Liseli Þehitler
Her bir Türk askerine 95 adet mermi isabet etti. Bu saldýrýda Ýstanbul Týp Fa-
kültesi'nden 100 öðreenci ile Ýstanbul Lisesi'nden 50 öðrenci þehit oldu.

bulduðunu ve kendisinde bir uzunluðu 600 metre olup her 15 cm'ye

merak uyandýrdýðýný söyleyen
Alptekin, öðrencilerine kol kanat
geren bir öðretmen þefkati ile bu
romaný kaleme aldýðýný söylüyor.
Romanda bu elli gençle birlikte
sayýlarý iki þehrin nüfusunu bulan
kahramanlarýn "bu topraklar için
topraða giriþinin" destaný anlatý-
lýyor. Yýl 1915. Harbiye Nâzýrý En-
ver Paþa, Beyazýt Meydaný'ndaki
Harbiye Nezareti'nin bahçesinde
ünlü konuþmasýný yapýyor."Vatan
elden gidiyor, daha çok asker la-
zým!" Bahçe hýnca hýnç dolu. Ýs-
tanbul halký orada, Ýstanbul Sul-
tanisi'nin (lisesinin) elli öðrencisi
de orada...Onlar gibi Darü'l Fü-
nun öðrencileri ve týbbiyeliler de
meydanda. Herkesin içi kan að-
lamakta...Balkan faciasýnýn da iz-
leri taze üstelik. Meydandaki o
50 öðrenci , her vatan evladý gi-
bi cepheye koþmak için can at-
maktalar. Ancak bir kanun var:
1909-1914 Askerî Mükellefiyet
Kanunu. Kanuna göre Sultaniye
öðrencileri askere alýnamaz.
anakkale'de þehit olan 50 öðren- Ancak durum deðiþir, Çanak-
bir asker düþtüðü biliniyor.
Ýstanbul Lisesi (Ýstanbul Sultanisi) I.
Dünya Savaþý'nýn baþlamasý ile 1914 yý-
lýnda, Karaköy'de bulunan Saint Benoit
Fransýz Lisesi binalarýna nakledildi. Zira
savaþ halinde bulunulan Fransa'nýn de-
netiminde bulunan okullar kapatýlmýþ
ve buralarda görev yapmakta olan ço-
ðunluðu din görevlisi Fransýz öðret-
menler yurtdýþýna çýkarýlmýþlardý. Kapa-
týlmýþ olan Fransýz okullarý da genellikle
okul ya da hastane olarak kullanýlýyor-
du. 1911 yýlýndan itibaren sürmekte
olan savaþlar sebebiyle, okullarýn bir
bölümü hastane olarak kullanýlmaktay-
dý. Çanakkale Savaþý'na gönüllü olarak
katýlan 50 Ýstanbul Sultanisi (Ýstanbul
Lisesi) öðrencisinin þehit düþtüðü ha-
beri okula ulaþýnca, geride kalan öð-
renciler aðabeylerinin anýsýna okulun
kapýlarýný ve pervazlarýný matem rengi
siyaha boyadýlar. Böylece sarý-siyah
okulun simgesi halini aldý. 4 Ocak
1926 yýlýnda Kemal Halim Gürgen'in gi-
riþimleriyle kurulan Ýstanbulspor da
renklerini okulun rengine borçlu.

Ç cinin hikâyesi: Cennete mezun

oldular
Ýsmi söylenen her gencin arkasýn-
dan, merasime gelenler, özellikle de ai-
leleri "Þehit, Cennet-i Âlâ'da!.." diye ba-
ðýrdý. Bu yoklama, Çanakkale Zaferi'nin
ardýndan Ýstanbul Sultanisi'nde alýndý.
Ölüm ile hayat, esaret ile hürriyet ara-
sýnda kýl kadar mesafenin kaldýðý bir za-
manda, vataný için hiç düþünmeden
canlarýný feda eden 50 Ýstanbul Liseli
þehidin ruhlarýný þâd etmek için düzen-
lenen bir merasimde. Çanakkale'de þe-
hit olan týbbiyeliler, Darü'l-Fünun öð-
rencileri gibi bu liseli öðrencilerin
hikâyeleri de günümüze kadar kulak-
tan kulaða anlatýldý durdu. Fakat kim-
likleri hakkýnda ne bir bilgiye ne de bel-
geye rastlanmadý. Emekli öðretmen
Halide Alptekin, yalnýzca hikâyeleri bili-
nen bu isimsiz kahramanlarýn da bir is-
mi olsun ve kurgu da olsa dünya dur-
dukça hatýrlansýnlar diye 'Þehadetna-
me' isimli romaný yazdý. Bu öðrencilerle
ilgili hiçbir belgenin olmayýþýný garip
kale'de asker ihtiyacý doðar. Gönüllü ol-
mak koþuluyla lise öðrencileri de aske-
re kabul edilmeye baþlanýr. O 50 öð-
renci Bu öðrenci soluðu cephede alýr.
Ýkinci tümen ihtiyatlarý ile birlikte oluþ-
turulur. Tümenin baþýnda Yarbay Ha-
san Bey vardýr. Bu gencecik yiðitler bu
býyýðý yeni terlemiþ gençler, gece yarýsý
cepheye intikal ederler. Baþlarýndaki
Yarbay Hasan Bey üstlerine, "Bunlar da-
ha yeni geldiler, biraz cepheyi tanýsýn-
lar, sabah çatýþmalara girsinler" der fa-
kat dinletemez. Ne hazindir ki cepheye
gittikten altý saat sonra þehit olurlar.
General Liman Von Sanders'in yanlýþ
savaþ taktiði, sürekli taarruz istemesi,
gençlerin erkenden ölmelerine sebep
olur.
19 Mayýs saldýrýlarýnda Türk tarafýn-
da 10 bin kayýp (3 bin þehit, 6 bin ya-
ralý) olmasýna karþýn Anzaklarda ise 160
ölü, 468 yaralý vardý. Anzaklarýn o saldý-
rýda makineli tüfeklerle attýðý mermi sa-
yýsý 948 olarak tespit edildi. 2. Tü-
men'in bazý alaylarýnýn yer aldýðý cephe

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

32

Zafer iþte böyle kazanýldý !!!
Bizde üç iþe kýna yakarlar;
1 - GELÝNLÝK KIZA, GÝTSÝN AÝLESÝNE, ÇOCUKLARINA KURBAN OLSUN DÝYE
2 - KURBANLIK KOÇA, ALLAH'A KURBAN OLSUN DÝYE
3 - ASKERE GÝDEN YÝÐÝTLERÝMÝZE, VATANA KURBAN OLSUN DÝYE…
steðmen Faruk, cepheye yeni
Ü gelen askerleri denetlerken, bir
yandan da onlarla sohbet edi-
yor, ' Nerelisin?' gibi sorular soruyor-
du. Gözleri bir ara, saçýnýn ortasý sa-
rarmýþ bir delikanlýya takýldý
Yanýna çaðýrdý ve merakla sordu:
-Adýn ne senin evladým?" dedi.
-Ali, komutaným" dedi.
-Nerelisin?"
-Tokatlýyým, komutaným, Tokat'ýn
Zile kazasýndaným…"
-Peki evladým,bu kafanýn hali ne?
Saçlarýnýn ortasý neden kýrmýzý boyalý
böyle?"
" Cepheye gelmeden önce anam
saçýma kýna yaktý komutaným. Neden
yaktýðýný da bilmiyorum."
-Peki dedi üsteðmen. "Gidebilirisin
Kýnalý Ali.
O günden sonra Ali'nin adý Kýnalý
Ali oldu. Cephede tüm arkadaþlarý Ký-
nalý Ali demekle yetinmiyor, saçýndaki
kýnayý da alay konusu yapýyorlardý.Ký-
nalý Ali, arkadaþlarýna karþý sevecen
ve dürüst tutumu sayesinde, kýsa sü-
rede hepsinin sevgisini kazandý. Bir
gün memleketine mektup gönder-
mek için arkadaþlarýndan yardým iste-
di.
Anama, babama burada iyi oldu-
ðumu bildirmek istiyorum. Ama oku-
mam yazmam yok. Biriniz yardým
edebilir misiniz?"
Biri deðil, birçok arkadaþý yardýma
geldi.
Sen söyle biz yazalým" dediler. Ký-
nalý Ali söylüyor, bir arkadaþý yazýyor,
diðeri de söylenenlerin doðru yazýlýp
yazýlmadýðýný denetliyordu.
Sevgili anacýðým, babacýðým has-
retle ellerinizden öperim. Ben burada
çok iyiyim, beni sakýn merak etme-
yin."
Kýz kardeþini, kendinden küçük er-
kek kardeþinin saðlýðýný ve hatýrýný
sorduktan sonra, köydeki herkesin
Çanakkale geçilmez
burnunda tüttüðünü ve kimsenin
kendisini merak etmemesini söyledik-
ten sonra, Biz burada var oldukça bi-
lesiniz ki düþman bir adým bile ilerle-
yemeyecektir" tümcesi ile bitiriyordu.
Tam zarf kapatýlýrken Ali " iki üç satýr
daha ekleteceðini" söyleyerek mektu-
bun sonuna þunlarý yazdýrdý.
Anacýðým, beni buraya gönderir-
ken kafama kýna yaktýn ama, Burada
komutanlarým da, arkadaþlarýmda
benle hep dalga geçiyorlar. Cepheye
gitmek sýrasý yakýnda inþallah karde-
þim Ahmet'e gelecek, Onu gönderir-
ken sakýn kýna yakma saçýna. Burada
onunla da dalga geçmesinler. Tekrar
ellerinden öperim anacýðým."
Gelibolu'da savaþ giderek þiddetle-
niyordu. Ingilizler kesin sonuç almak
için tüm güçleriyle yükleniyorlardý.
Cephede savaþan askerlerimiz önce-
leri birer birer, sonralarý beþer beþer,
onar onar þehit oluyorlardý. Gelen
destek güçleri de yeterli olmuyor, on-
larýnda sayýlarý giderek azalýyordu.
Gelibolu düþmek üzereydi. Kýnalý
Ali'nin komutaný bu durum karþýsýn-
da çaresizdi. Kendi bölüðü henüz sý-
cak temasa hazýr deðildi.
Genç erlerine insan bedeninin
süngü ve mermilerle orak gibi biçildi-
ði bu cepheye göndermek zorunda
kalmamasý için Allah'a dua ediyordu.
Komutanlarýný düþünceli ve sýkýntý-
lý gören Kýnalý Ali ve arkadaþlarý, ko-
mutanlarýna gidip, ondan kendilerini
cepheye göndermesini istediler. As-
kerlerinin ýsrarlarý üzerine komutanla-
rý daha fazla direnemedi ve ölüme
gönderdiðini bile, bile bu isteklerini
kabul etmekzorunda kaldý. Kýnalý Ali
ve arkadaþlarý, sevinç çýðlýklarý atarak
cepheye hayýr, bile bile ölüme gidi-
yorlardý.
O gün güle oynaya Gelibolu cep-
hesinde ölümle buluþacaklarý yere
koþan Kýnalý Ali'nin bölüðünden tek
kiþi geri dönmedi. Gidenlerin tümü
þehit olmuþtu.
Bu olaydan kýsa bir süre sonra Ký-
nalý Ali'ye anne, babasýndan mektup
geldi.
Onun yerine komutaný aldý mek-
tubu ve buruk bir ifade ile okumaya
baþladý.
Cepheye gitmeden önce arkadaþ-
larýna yazdýrdýðý mektubuna aile adý-
na babasý yanýt veriyordu.
-Oðlum Ali, nasýlsýn, iyi misin?
Gözlerinden öperim, selam ederim.
Öküzü sattýk, parasýnýn yarýsýný sana
gönderiyoruz, yarýsýný da yakýnda
cepheye gidecek küçük kardeþine ve-
riyoruz. þimdi öküzün yerine tarlayý
ben sürüyorum.
Fazla yorulmuyorum da. Sen sakýn
bizi düþünme."
Babasý mektupta köydeki herkes-
ten akrabalarýndan haberler verdik-
ten sonra "þimdi ananýn sana diyece-
ði var" diyerek sözü ona býrakýyordu.
Mektubun bundan sonraki bölü-
mü Kýnalý Ali'nin anasýnýn aðzýndan
yazýlmýþtý þöyle diyordu anasý:
-Oðlum Ali, yazmýþsýn ki kafamda-
ki kýnayla dalga geçtiler. Kardeþime
de yakma demiþsin. Kardeþine de
yaktým. Komutanlarýna ve arkadaþla-
rýna söyle senle dalga geçmesinler.
Bizde üç iþe kýna yakarlar;
1 - GELINLIK KIZA, GITSIN AILESI-
NE, ÇOCUKLARINA KURBAN OLSUN
DIYE
2 - KURBANLIK KOÇA, ALLAH'A
KURBAN OLSUN DIYE
3 - ASKERE GIDEN YIÐITLERIMIZE,
VATANA KURBAN OLSUN DIYE…
Gözlerinden öper, selam ederim.
Allah'a emanet olun"
Ali'nin mektubu okunurken ve
çevresindeki herkes onu dinlerken,
hýçkýra, hýçkýra aðlýyordu…
(Bu mektubun aslý
Çanakkale Müzesindedir.)
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
33
Çanakkale geçilmez
Anzaklý Ömer'in hikayesi
1957 yýlýnda Ýstanbul Týp Fa-
kültesi'nden mezun olup ihtisas
yapmak üzere ABD'ye giden dok-
tor Ömer Musluoðlu görev yaptý-
ðý hastahanede baþýndan geçen
çok enteresan bir hadiseyi þöyle
anlatýyor:
"Amerika 'ya gittiðim ilk yýllar (
1957) lisaným pek o kadar iyi de-
ðil.Newyork'da Medical Center
Hospital adlý bir hastahanede gö-
rev almýþtým. Fakat vazifem kan
almak, kan vermek, serum tak-
mak,elektrokardiyoðrafi çekmek
gibi iþler.. Hastaya o kadar önem
veriyorlar ki yeni doktorlar hemen
direk olarak hasta muayenesine,
tedavisine verilmiyor. Diðer za-
manlarda da laboratuarda çalýþý-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
34
yorum. Bir hastaya gittim. Yaþlýca
bir adam. Tahminen yetmiþ beþ
yaþlarýnda. Ýngilizce konuþuyo-
rum. Kan vereceðim kolunuzu
acar mýsýnýz? Çünkü adamcaðýz
kanser hastasý olduðu halde üste-
lik kansýzdý. Elimde kan torbasý da
var tabii ki.. pazusunu açtým.
Baktým pazusunda dövme þeklin-
de bir Türk bayraðý var. Çok ilgimi
çekti benim. Kendisine sormadan
edemedim. Siz Türk müsünüz?
Kaþlarýný yukarýya kaldýrarak "
Hayýr " manasýna iþaret yaptý.
Ama ben hala merak ediyorum:
Peki bu kolunuzdaki Türk bayraðý
nedir? "Aldýrma iþte öylesine bir
þey dedi. Ben yine ýsrarla dedim
ki: "Fakat benim için bu bayrak
çok önemli. Dikkatimi çekti. Çün-
kü bu benim milletimin bayraðý,
benim bayraðým…?Bu söz üzeri-
ne gözlerini açtý. Derin derin yü-
züme baktý ve mýrýltý halinde sor-
du:
"Siz Türk müsünüz? "Evet
Türk'üm….? Ýhtiyar gözlerime ba-
karak tanýdýk bir göz arýyor gibiy-
di. Anlatmaya baþladý:
"Yýl 1915. Sen hatýrlamazsýn o
yýllarý. Çanakkale diye bir yer var
Türkiye'de, orada savaþmak üzere
bütün Hýristiyan devletlerden as-
ker topluyorlardý. Ben Anzak'tým
Avustralya Anzaklarýndan …Ýingi-
lizler bizi toplayýp dediler ki: Bar-
bar Türkler Hýristiyan dünyasýný
yakýp yýkacaklar. Bütün dünya o
barbarlara karþý cephe açmýþ du-
rumda . Birlik olup üzerine gide-
ceðiz. Bu savaþ çok önemlidir. Biz
de inandýk sözlerine vaadetleri-
ne… Savaþmak isteyenler arasýna
katýldýk.? Avustralyalý Anzak ihti-
yar anlatmaya devam ediyordu:
"Bizim beynimizi yýkayan ingilizler,
Türklere karþý topladýðý askerlerin
tamamýný Çanakkale'ye sevkedi-
yorlarmýþ. Bizi gemilere doldurup
Mýsýr'a getirdiler o zaman . Mý-
sýr'da þöyle böyle birkaç ay talim
gördük. Atýþ talimi . Ondan sonra
da bizi alýp Çanakkale'ye getirdi-
ler. Savaþýn þiddetini ben ilk orada
gördüm. Öyle ki denize düþen
gülleler sularý metrelerce yukarý
fýþkýrtýyor, gökyüzünde havai fi-
þekler, geceyi gündüze çeviriyor-
du zaman zaman… Her taaru-
zunda bizden de Türklerden de
yüzlerce insan hayatýnýn baharýn-
da can veriyordu. Fakat biz hepi-
miz Türklerdeki gayret ve cesareti
uzaktan gördükçe þaþýrýyorduk.
Teknolojik yönden çok çok üstün
olduðumuz gibi sayý bakýmýndan
da fazlaydýk. Peki onlara bu cesa-

ret ve kuvveti veren þey neydi? Ýlk
baþlarda zannediyordum ki Ýngi-
lizlerin bize anlattýðý gibi, Türkler
barbarlýktan böyle saldýrýyorlar.
Meðer barbarlýktan deðil, kalple-
rinde ki vatan sevgisinden kay-
naklanýyormuþ . Bunu nereden
anladýðýmý söyleyeyim. Biz karaya
çýktýk. Taarruz edemiyoruz. Bizi
püskürtüyorlar. Tekrar taaruz edi-
yoruz. Bizi tekrar püskürtüyorlar.
Tekrar taaruz ediyoruz. Derken
böyle bir taarruzda baþýmdan ye-
diðim bir dipcik darbesiyle ken-
dimden geçmiþim.
Meraktan aðzým açýk yaþlý
Avustralyalýyý dinliyorum. Savaþýn
dehþetli anýlarýný anlatýrken hasta-
lýðýna raðmen tir tir titremeye
baþlamýþtý. Devam etti:
"Gözlerimi açtýðýmda kendimin
yabancý insanlarýn arasýnda gör-
düm. Nasýl korktuðumu anlata-
mam. Çünkü Ýngilizler bize Türk-
leri barbar, vahþi kimseler olarak
tanýttý ya… Ama dikkat ettim. Ya-
ralarýmý sarmýþlar. Bana hiçte öf-
keli bakmýyorlar. Kendime geldim
iyice bu defa çantalarýnda bulu-
nan yiyeceklerden ikram ettiler
bana. iyi biliyorum ki onlarýn yiye-
cekleri çok çok azdý. Bu haldey-
ken bile kendileri yemeyip bana
ikram ediyorlardý. Þoke oldum
doðrusu. Dedim ki; kendi kendi-
me: Bu adamlar isteseler þu anda
beni öldürürler. Ama öldürmü-
yorlar… Veyahut isteseler önce-
den öldürebilirlerdi. Halbuki beni
cephenin gerisine götürdüler. Biz
esirlere misafir gibi davranýyorlar-
dý. Bu duygularla "Yazýklar olsun
bana" dedim." Böyle asil insanlar-
la niye ben savaþýyorum. Niye sa-
vaþmaya gelmiþim. Bu ingiliz mil-
leti ne yalancýymýþ ne kadar Türk
düþmanýymýþ" diyerek piþman ol-
dum. Ama bu piþmanlýðým fayda
etmiyor ki… Bu iyiliðe karþý ne
yapsam düþündüm durdum gün-
lerce….. Nihayet bize serbest bý-
raktýlar. Memleketime döndüm.
iþte memlekette Türk milletini
ömür boyu unutmamak için ko-
luma bu dövme Türk bayraðýný
Çanakkale geçilmez
yaptýrdým. Bu bayraðýn esrarý bu
iþte?
Benim gözlerim dolu dolu ihti-
yara bakarken o devam etti: "Tali-
hin cilvesine bakýn ki o zaman öl-
mek üzere iken yaralarýmý iyileþti-
rerek, sýhhate kavuþmama çaba
sarfeden Türkler idi. Þimdi de
Amerika gibi bir yerde yýllar sonra
yine iyileþtirmeye çaba sarfeden
bir Türk… Ne garip deðil mi?
Avustralya 'dan Amerika'ya gelir-
ken bir Türkle karþýlaþacaðýmý hiç
tahmin etmezdim. Size minnetta-
rým. Siz Türkler gerçekten çok
merhametli insanlarsýnýz. Bizi hep
kandýrmýþlar… Buna bütün kal-
bimle inanýyorum. Peþinden
nemli gözlerle "Bana adýnýzý söy-
ler misiniz? Dedi. "Ömer" cevabý-
ný verdim. Gayet merakla tekrar
sordu: Peki niçin Ömer ismini,
vermiþler sana ? Babam müslü-
manlarýn ikinci halifesi isminden
ilham alarak bana Ömer adý ver-
miþ. Yahu senin adýn müslüman
adý mý ?
Ben "Evet, Müslüman adý" de-
yince yüzüme baktý baktý, birden
doðrulmak istedi. Ben mani ol-
mak istedim. Israr etti. Ama niye
ýsrar ediyordu? Ýhtiyarýn ýsrarýna
dayanamayýp yatakta oturmasýna
yardým ettim. Gözleri dolu doluy-
du. Yüzüme bakarak dedi ki: "Se-
nin adýn güzelmiþ. Benim adým
þimdiye kadar Mr. Josef Miller idi.
Þimdiden sonra "Anzaklý Ömer"
olsun.
"Olsun. Peki doktor beni müs-
lüman eder misin? Müslüman ol-
mak zor mu ?" Þaþýrdým. Nasýl da
birdenbire Müslüman olmaya ka-
rar vermiþti. Meðer o yaþa gelin-
ceye kadar içten içe hep düþünü-
yormuþ da kimseyle konuþamadý-
ðý için , soramadýðý için konuþa-
mýyormuþ.
Tabii dedim müslüman olmak
çok kolay.
Sonra kendisine imanýn ve isla-
mýn þartlarýný anlattým. Kabul etti.
Hem kelime-i Þahadet getiriliyor,
hem de çocuklar gibi aðlýyordu.
Yaþlýlýk bir yandan,hastalýk bir
yandan bir de yýllardan beri için-
de kavuþmak isteyip de bilemedi-
ði için kavuþamadýðý islamiyete
olan hasretin sona ermesi bir
yandan bu yaþlý gönlü duygulan-
mýþtý….Mýrýldandý: Siz müslü-
manlar tesbih çekersiniz bana da
bir tesbih bulsan da ben de yattý-
ðým yerden tesbih çekerek Al-
lah'ýmý ansam olur mu?
Bu sözden de anladým ki dede-
lerimiz savaþ esnasýnda Hakk'ý zik-
retmeyi ihmal etmiyormuþ. Neyse
uzatmayayým hemen bir tesbih
bulup kendisine getirdim. Hasta
yataðýnda tesbih çekiyor,biz de
gerektiðinde tedavisiyle ilgileni-
yorduk. Fakat benim için o daha
bir baþkalaþmýþtý. Müslüman ol-
muþtu. Bir gün yanýna gittiðimde
samimi bir þekilde rica etti. Beni
yalnýz býrakma olur mu? Ne gibi
Ömer amca ? Ara sýra gel de ba-
na islamiyeti anlat! sen çok güzel
þeylerden bahsediyorsun. O söz-
leri duydukça kalbim ferahlýyor. O
günden sonra her gün yanýna
gittim. Bildiðim kadarýyla dinimizi
anlattým.
Fakat günden güne eriyip tü-
keniyordu. Kaç gün geçti tam ha-
týrlamýyorum . Hastanenin genel
hoparlöründen bir anons duy-
dum. "Doktor Ömer! Lütfen 217
numaralý odaya gelin!" Dedim ki
içimden "Bizim Ömer amca galiba
yolcu?" hemen yukarý çýktým.
Odasýna vardýðýmda gördü-
ðüm manzara aynen þöyleydi:
Sað elinde tesbih açýk duran sol
kolunun pazusunda dövme Türk
bayraðý,göðsünde imaný ile ,kos-
koca Anzaklý Ömer son anlarýný
yaþýyordu. Hemen baþucuna
oturdum. Kendisine kelime-i þa-
hadet söylettirdim. O þekilde ku-
caðýmda teslim-i ruh etti….
Bir Çanakkale gazisi görmüþ-
tüm. Yýllar sonra da olsa Müslü-
man Türk milletine olan sevgisi
sayesinde kendisine iman nasip
olmuþtu.
"Ne yalan söyleyeyim, aðla-
dým."
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
35
 Çanakkale geçilmez
Bir Askerin
Siperdeki Ýlk Gecesi (1915)
"Sevgili kardesim Müfit Nec-
det'e. Baslarý göklere dogru uzan-
mýs, daglarýn üzerinde kartallar gi-
bi uçusan bulutlar, altýn kurdele-
lerle islenirken muhitin sükun ve
sukut ile titreyen kalbinde, karan-
lýklarý yaran zulmetlere meydan
okuyan bir seda yükseldi.
"Silah basýna!"
Bu emir birkaç sahýsta birkaç
agýzda tekrar edilerek, yansýdý. Ar-
týk gölgeler dolasýyor, fýsýltýlar ço-
galýyor. Bazen kýsa , sert ve keskin
emirler duyuluyordu. "Düsman ta-
arruz ediyormus" deniliyor ve bu
cümleyi hafif alaycý bir tebessüm
takip ediyordu. Hiçbir yerde hiçbir
kimsede olaganüstülük görülmü-
yordu. Ölüme karsý gitmeye hazýr-
lanan bu cesur kahramanlar üze-
rinde küçük bir tereddüt bile his-
sedilmiyordu. Yalnýz sükun ve inti-
zamla çalýsan, düsmana karsý ko-
yacak, ölümle çarpýsacak fakat va-
taný kurtarmaya azmetmis, mille-
tin namusuyla eglenen, yurdun,
Türk'ün mukaddesatýyla görülü-
yordu. Genç subaylar kýlýçlarýný ku-
sanýyor, azimkar gözlerle düsman
istikametinde yýldýzlardan haber
sezmeye ugrasýyorlardý.
Bunlarda benim gibi, hepsi de
genç, yeni terfi etmis, gençlik dev-
resinin atesli ihtirasýný yenmeden,
gençligin zevk ve emellerine doy-
madan, vatanýn bagrýnda alçal-
mýs çizmelerle, düs-
mana had-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
36
dini bildirmek için namuslarýna te-
cavüz edilmis millettaslarýnýn, ha-
karet görmüs kardeslerinin intika-
mýný almak için, din için, namus
için, vatan için istikballerini çigne-
yerek yurdun istikbali ugruna hu-
dutlara kosmuslardý.
Önde cüretkar adýmlarla yürü-
yen dinç, vakarlý subaylar, arkasýn-
da gözleri vatanýn her tarafýna so-
kulmak isteyen düsmana simsek-
ler, atesler saçan bir kýt'a. Bunlar
ayaklarýnýn hareketiyle meydan
gelen küçük, hafif çýtýrtýlarý duyma-
yarak, mehtabýn ýsýklarýndan saba-
hýn oluguna hükmeden bülbülle-
rin ötüsüne asla ehemmiyet ver-
meyerek etrafýn yesil ormanlarý
arasýndan gösterilen istikamette,
düsmaný kahretmek için ilerliyor-
du. Sert, kýsa ve emredici bir ses,
gecenin mahsur karanlýgý içinde
uçustu; "Istikamet 34 No'lu savun-
ma noktasý...!"
Baslar sola, ayaklar sola, man-
galar sola döndü. Artýk yüksek, çe-
tin çakýllý, manalý, bir dag týrmaný-
lýyordu. Mesafenin verdigi yor-
gunlukla terleyen yüzünü, beyaz
"MIM" markalý mendile silerken,
kalbimde saklayamayacagým bir
acý duydum. Ruhum ezildi. Gözle-
rimde hayaller, beynimde
birer birer ma-
zinin
tatlý hayalleri dolastý. Batýya dön-
düm. Istanbul beyaz ufuklarýna
dogru 3 senedir hasret çektigim
bir mevcudiyetin hayaline yemin
ettim. "Vatanýn düsman ayaklarý,
camileri hac gölgeleri altýnda gör-
mektense, genç hemsirelerin na-
muslarý ayak altýna alýnmak, ihtiyar
annelerin beyaz saçlarýna hakaret
edilmektense, senin; Özellikle se-
nin, "Ey güzel hayal! Düsman ku-
cagýnda çýrpýndýgýný duymaktansa
, su yüksek tepenin bulutlara ka-
rýsmýs zirvelerinde bayragým gibi
kýrmýzý kanlara boyanarak ölümü
isterim." Dedim.
Mukaddesatýmý çignemek iste-
yen, Kabeme haclar yerlestirmek
isteyen, bu sefil düsman leslerin-
den kan abidesi ve zafer teskil et-
meden ölmeyecegim.
Gözlerimde beyaz ve güzel bir
hayal, ellerimde ölüm püsküren
küçük ve yuvarlak bombalar oldu-
gu halde yürüdüm. Ilk bombayý
sevgilim namýna ateslerken batýya,
onun diyarýna bulutlarla selamlar
hürriyetler yolladým.
 Çanakkale geçilmez

55. Alay, 5. Bölükten

Eskisehir'in Ilýca Köyünden Ekderis Oðullarýndan Ömer Oðlu Nasuh 1306,
Ýnegöl Kazasý Muzal Köyünden Resul Oðullarýndan Mehmet Emin Oðlu Mustafa 1304,
Ankara Kalecik Kazasýndan Dalyasan Köyünden Ýbrahim Oðlu Hüseyin 1302,
Eskisehir'in Ilýca Köyünden Mehmet Oðlu Abdurrahman 1299

Eskisehir'in Ilýca Köyünden Ek-
deris Ogullarýndan Ömer Oglu
Nasuh, 1306 Inegöl Kazasý Muzal
Köyünden Resul Ogullarýndan
Mehmet Emin Oglu Mustafa,
1304 Ankara Kalecik Kazasýn-
dan Dalyasan Köyünden Ibrahim
Oglu Hüseyin, 1302 Eskisehir'in
Ilýca Köyünden Mehmet Oglu Ab-
durrahman, 1299
Kerevizdere'de taburun önün-
de düsmanýn yapmýs oldugu bü-
yük bir ileri siper hazýr kýt'a olarak
bulunan taburun sinirlerine doku-
nuyordu. Tümen komutaný bile,
"2. Taburun önünde düsman bu
cesareti göstersin... Tuhaf sey!" di-
yordu. Bu siperi yýkmak, perisan
etmek gerekirdi! Fakat bu da bü-
yük fedakarlýga baglýydý. Yüzbasý
durumdan etkilenmisti. Tabur ko-
mutanýyla görüserek "Biz bu siperi
yýkarýz, fakat en sevgili askerlerim-
den birkaç tanesini feda etmek la-
zým." Diyordu. Yüzbasýnýn bu söz-
lerini dinleyen biraz mütevazý bir
asker olan Ömer Oglu Nasuh iler-
leyerek, "Ben bu siperi yýkarým,
sen bana istedigim arkadaslarýmý
ver, Yüzbasým!" dedi. Tabur komu-
taný muvafakat gösterdi.
Yüzbasý da lazým gelen talimatý
verdi. Gece pek karanlýktý. Nöbet-
çilerimiz ve düsman tarafýndan
atýlan silahlarýn kesik sesleri, siper-
leri saran zifiri karanlýgý yýrtmak
için haykýrýyorlar gibiydi. Nasuh
Onbasý; Mehmet Oglu Mustafa,
Ibrahim Oglu Hüseyin ve Mehmet
Oglu Abdurrahman'dan olusan
küçük ordusunun basýnda düs-
man siperlerine dogru karanlýklar
içinde süzülüp gitti.
15 dakika sonra, düsman sipe-
rinden 4-5 el bombasýnýn sesleri
duyuldu. Sonra bogusma basladý.
Bu habersiz hücumdan telas eden
düsman, etrafa þaþkýn kursunlar,
maksatsýz top ve havan mermisi
fýrlatýyordu. Top ve havan mermi-
lerinin açtýgý çukurlardan keskin
bayýltýcý ölü kokularý geliyordu.
Herkes Nasuh Onbasý ile arkadas-
larýný bekliyordu. Nihayet 7. Bölük
mýntýkasýndan haber geldi. Nasuh
Onbasý vazifesini yerine getirerek
sipere dönmüstü fakat yalnýzdý.
Mustafa, Hüseyin ve Abdurrah-
man yoktu. Bunlar da vazifelerini
yerine getirmisler fakat bu ugurda
kurban olmuslardý. Yüzbasý; "Arka-
daslar hepimiz için bir sereftir." Di-
yordu. Düsman siperinin perisan
edilmis oldugunu derhal fark
eden tümen komutaný taburu
tebrik ediyor ve Nasuh Onbasýnýn
gögsüne kendi eliyle Osmanlý Yýl-
dýzý Nisaný takýyordu. Nasuh On-
basý mert ve asil bir eda ile yalnýz
vazifesini yaptýgýný söylüyordu.
Nasuh Onbasý bu olaydan 4 gün
sonra da (24 Temmuz 1915) as-
kerligin en serefli bir rütbesi olan
"SEHÝTLÝK" rütbesini kazandý.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

37
 Çanakkale geçilmez
EDÝNCÝKLÝ MEHMET ER
"Edincikli Mehmet Er'in bir
top mermisinin parçaladýðý
konumdan kanlar içerisinde
bir et parçasý sarkmakta-
dýr.Yalvarýrcasýna:
"Komutaným ne olur þu ko-
lumu kes!"
Sað eliyle yakaladýðý ve tut-
tuðu sarkýk kola bakan Teð-
men donmuþtur.Edincikli
Mehmet Er tek ve emin sesi
ile tekrarlar:
"Allah Aþkýna, Allah Rýzasý
için kes þu kolumu!!!"
Bu ilahi cümleleri eimr gibi
iþiten Teðmen Saip, býcaðý
kola kola vurur.Gýk bile deme-
miþtir, Edincikli Mehmet.Bir
sað elindeki kola, bir ileride
Allah! Allah! nidalarý arasýn-
da çarpýþan erlere bakar ve
kolu fýrlatýr: "Bu kol vatana
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
38
feda olsun," der.Yerdeki et
parçalrýndan baþýný kaldýran
Teðmen'in karþýsýnda kimse
yoktur.Çünkü, Edincikli, Hak-
la alýþ veriþe baþlayýnca her-
þeyi, acýyý, özlemleri unutu-
yor, rahmet deryalarýnda, te-
celli dalgalarýnda yýkanýp arý-
nýrken, kolunun fani beden-
den ayrýlma iþlemini duymu-
yordu.O ateþ, o yangýn fakat
getirilmez feryatlar içinde,
edincikli bu cehennemi ateþ
altýnda kendinden geçti.Bir
avuç istek ve özlem halinde
yandý, tüttü.
Edincikli Mehmet, çoktan
kolunun öcünü
almak için va-
tan için Allah
için hücum
saflarýna ka-
týlmýþtý.Alaylarýn içine karýþýr,
teke tek vuruþur.Onu durdur-
mak mümkün deðil artýk, yine
harikalar gösterir, bire bir dö-
vüþür, bire on dövüþür, bire
yüz dövüþür… Allah'ýn yardý-
mýyla haklamadýðý kafir kal-
maz. Ama kaderden kaçýlmaz
ki! Kolunun kopmasýyla kay-
bettiði kan onu halsiz düþür-
meye baþlamýþ Edincikli'ye
þimdi de þehitlik mertebesi
ekleniyordu.Güzel yüzü soldu,
sarardý, caný teninden süzül-
dü…Gözü dünyaya kapan-
dý…"
Teðmen SAÝP
Çanakkale Savaþlarýndan
12. Alay 1. Bölük Komutaný

Nöbet Mangasý
adise ben askerdeyken
H oldu. Bir deniz astsubayý
ile birlikte jeep içerisin-
de çanakkale'nin Kirtepe kö-
yüne gidecektik. Bir akþam
üstü karargahtan çýktýk. Kirte-
pe köyü yakýnlarýnda yolda gi-
derken, jeepin farlarý karþýma
acayip bir müfreze çýkardý.
Nasýl heyecanlandým, nasýl
frene bastým, bende bilmiyo-
rum. Araba zýnk diye durunca,
astsubayým neredeyse cam-
dan fýrlayacaktý, döndü bana
biraz sertçe sordu:
-Ne var neden durdun?
Elim ayaðým tir tir titriyor-
du, dedimki:
-Komutaným, siz görmüyor
musunuz? Önümüzden tüfekli,
teçhizatlý bir manga asker, yo-
lu bölmüþ gidiyor, Bakýnýz , he-
men ileride…
Bu askerlerin kýyafetleri
þimdiki gibi deðildi. Ben kim
olduðunu ne olduðunu anla-
madýðým için aptallaþmýþken,
Çanakkale geçilmez
astsubayým gözlerini ovuþtu-
rup yerinden kalktý, oturdu ve
mýrýldandý:
-Çanakkale harbideki as-
kerlerin kýyafetleri bu…
Baþlarýnda fes var; hepsi
poturlu.
-Siz de gördünüzmü komu-
taným?
-Görmez miyim? Nizami
adýmla karþýya geçiyorlar. Biz
rüya görmüyoruz deðil mi?
-Hayýr komutaným. Görev-
deyiz ve Kirtepe köyüne gidi-
yoruz.
-Ama ben hayal gördüðümü
sanmýyorum. Sen de görüyor-
musun?
-Görüyorum komutaným,
görüyorum. Nedir bu böyle?
Hiçbir þey söylemeden müf-
reze geçene kadar bekledik.
Yolun karþýsýna geçip aðaçlýk
arazide bir sis bulutu gibi kay-
boldular. ikimizde donduk kal-
dýk. jeepi hareket ettirip ilerle-
meye baþladýk. ama ikimizinde
benzi kül gibi. Kirtepe köyüne
vardýðýmýz da bizim þoke ol-
muþ halimizi gören kahveden
yaþlý bir amca, yarý muzip gü-
lerek halimizi hatrýmýzý sordu:
-Ne o komutaným, nöbet
mangasýna mý rastgeldiniz
yoksa?
-þey, evet… Nedir bu? an-
latýr mýsýnýz?
-Siz de mi gördünüz yoksa?
ihtiyar adam:
-Ah komutaným, ah, diye
baþladý söze ve þöyle devam
etti. Bu manga Çanakkale sa-
vaþýnda nöbet tutan bir man-
gadýr. Fransýzlar bu bir manga
askeri þehit etmiþler o zaman,
ama o þehit manganýn asker-
leri, ne hikmettir bilinmez her
akþam güneþ battýktan sonra
görevini yerine getirmek için
gidiyormuþ gibi uzaklardan
gelirler, yolu karþýdan karþýya
geçerler ormanýn içine yürü-
yüp kaybolurlar…
Nöbet mangasý onlar…
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
39
 Çanakkale geçilmez
SAKA HÜSEYÝN
"Ýkinci Anafartalar taarruzun-
dan sonra, Türk birlikleri Anafar-
ta Ovasý'na ve tepelere yerleþ-
miþti 35. Piyade Alayý 2.Bölük er-
lerinden Hayrabolulu Hüseyin
alayýn su ihtiyacýný gidermekle
görevli idi sabahýn alaca karanlý-
ðýnda katýrý ile yola çýktý. Bigalý
Köyüne gidip, kuyulardan tahta,
damacanalara su doldurup geri-
ye dönüþünü akþamýn karanlýðý-
na denk getirmeye çalýþýrdý.
Katýr önde, bizim Saka Hüseyin
arkada ama, yola çýkmadan ev-
vel katýrýnýn kulaðýna eðilir, her
defasýnda söylediði sözleri tek-
rarlardý: "Haydi, Büyük Anafarta
Köyünün üstünden 35. Piyade
alayýnýn bulunduðu siperlere"
katýr gide-gele bu yollara alýþ-
mýþtýr.
Fakat yolda, Hüseyi'nin çenesi
durur mu? Savaþ var imiþ! Yýðýn-
la yaralý taþýrlar imiþ, umurunda
mý? O bir türkü tutturmuþ gidi-
yordu:
"Pýnar baþtan bulanýr
Ýner daðý dolanýr
Al baþýmdan sevdayý
Buna can mý dayanýr.
Rinna, rinna yarim
Rinna, rinna."
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
40
Saka Hüseyin damacanlarýna
suyu doldurarak "deh" deyip ak-
þam karanlýðýnda yola koyulur.
Siperlerde 2. Bölük su bekliyor.
Yaralýlar daha da çok su bekli-
yorlar.Birden bire, yaný baþýnda
iki karaltý beliriyor. Gavurca hay-
kýrýyorlar!
"Dur! kýmýldama!"
Hayrabolulu Hüseyin'in yapa-
cak hiç birþeyi yok akýl almaz,
gene de eþi görülmemiþ büyük bir
zeka kývraklýðý ile; düþman erle-
rine gevrek gevrek gülümsemeye
baþlar ve eliyle, koluyla katýrýnýn
sýrtýnda sallanan su damacana-
larýný gösterir, "Kumandan, ku-
mandan?…" diye geveleniyor ve
büyük bir saygý ile anzak kuman-
danýný selamlayarak "Emret ga-
vur kumandan!" der. Derhal bir
tercüman bulunur. Saka Hüseyin
anlatmaya devam eder.
"Bu su damacanalarýný kendi
kumandaným gönderdi. Sizin ya-
ralýlarýnýza hediyemizdir. Düþma-
nýmýz susamýþtýr, susuz kalmasýn-
lar dedi Mülazým
Efendi!" ve arkasýn-
dan ilave etti. Bu su-
dan verinde bir bar-
dak ben içeyim der!"
Anzak Teðmeni kýpkýrmýzý kesi-
lir… Gözleri dolar. Ýlk iþ Hüseyin'i
kucaklayýp iki yanaðýndan öp-
mek. Ýkinci iþ, Hüseyin'i tartakla-
yan devriyeleri bir güzel fýrçala-
mak, üçüncü iþ, Hüseyin'i siperin
dibine oturtup soluklandýrmak, o
" comed bell" kutularýndan, Oxo
et suyu özündeni sarma tütün-
den, cigara kaðýtlarýndan, Topler
çikolata paketlerinden bol bol
yaðdýrmak…Bu aldýklarý hediye-
leri katýrýn sýrtýna vurur, kurnaz
bir tilki gibi, siperden sipere zýp-
layýp kapaðý ikinci bölük hattýna
atýnca, bu sefer gözleri fal taþý
gibi açýlma sýrasý Mehmetçik' te-
dir."
Baki Vandemir Paþa
Çanakkale Savaþlarý Komu-
tanlarýndan.
 Çanakkale geçilmez

Çanakkale harbinde
Yedek Subay Teðmen
Mustafa Fevzi Taþer'in hatýrasý
anakkale ordusunun yabancý bir kumandan emrine verilmesini hiç tasvip etmiy-

Ç ordum. Gerçi Almanlar'la ittifak halindeydik aramýzda bir kader birliði var diyor-
dum!.. Fakat, Liman Sanders Paþa Türk askerinin muharebe kabiliyetini denemek
veya düþmanlarýmýzýn gözünü yýldýrmak maksadýyla da olsa, bir þahsi þeref pahasýna
Türk ordusunu ucuza harcadý diye düþünürüm. Ýlk zamanlarda; Kerevizdere,
Domuzdere, Kanlýdere gibi Seddülbahir Muharebelerinde Japonlarýn harikirisini andýrýr
þekilde ölüme koþturma gayreti vardý. Siper muharebeleri baþlayýncaya kadar bütün
Çanakkale zayiatýnýn üçte ikisi verilmiþtir. Daha sonra Enver Paþa ve diðer hükümet
erkanýnýn teþrif gezisi bu iþi önledi

(Cepheden Cepheye-Ürgapia Mustafa Fevzi Taþer'in Hatýralarý Kültür Bak. Yay)

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

41
 Çanakkale geçilmez

Aramýzdan en son ayrýlan

Çanakkale Þavaþý gazimizin bir anýsý

882 Tevellütlüyüm (doðumlu). Çanakkale'de üç sene bulundum. 27. alaydaným. Ýki

1 sene seddülbaher ve Arýburnu'nda çarpýþtým. Bir keresinde üç gün, üç gece süngü

harbi yaptýk düþmanla. Üç günün sonunda yedi kiþi kaldýk bizim bölükte! Sonra
on ar er verdiler ve çavuþ yaptýlar bizi. Bir gün, Arýburnu'nda mevzilendik, düþmana
durmadan ateþ ediyoruz. Bir ara baktým tetiði çekiyorum ama tüfek patlamýyor! Tam da
zamanýnda bizim tüfek bozuldu herhalde, dedim kendi kendime. Bizim siperde bir
arkadaþ vardý, tüfekten iyi anlardý, ona seslendim; -Bak hele be arkadaþ, benim tüfek
bozuldu herhal, ateþ almýyor! Dedim.. O arkadaþým benden yana sööyle bir baktý; -Ne
bozulmuþu be aretlik (arkadaþ), senin tetiði çeken parmaðýn kopmuþ! Dedi.. Meðer biz
harbederken bir düþman kurþunu gelmiþ, bizim parmaðýn yarýsýný almýþ götürmüþ
ortasýndan!..

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

42
 Çanakkale geçilmez

"Vatan sað olsun! Allah imandan ayýrmasýn!..

Caným vatana feda olsun!.. Cümlelerini
tekrarlayarak son nefesini vermiþ, etrafý
küçük bir kan gölü haline gelmiþti.?
"Çanakkale harbinin devam ettiði günlerden birindeyiz. O gün akþama kadar devam
eden savaþ, bu nispetsiz üstünlüðe karþý yine zaferimizle neticelenmek üzereydi.
Gözetleme yerinde muharebenin son safhasýný heyecanla takip ediyordum.
Mehmetçiklerin "ALLAH ALLAH? nidalarý ufku titretiyor, korkunç bir medeniyetin bütün
heybetini temsil eden top seslerini bile bu müthiþ haykýrýþlar bastýrýyor gibiydi.
Bir aralýk yanýmda bir ayak sesi duyar gibi oldum. Geri dönünce Ali Çavuþla
karþýlaþtým. Sapsarý olmuþ yüzünde müthiþ bir ýstýrap okunuyordu. Daha neyin var dem-
eye kalmadan, o her þeyi anlatmaya yetecek olan kolunu bana gösterdi. Dehþetle
ürpermiþtim. Sol kolu bileðinin dört parmak kadar yukarýsýndan, aldýðý bir isabetle
hemen hemen kopacak hale gelmiþti, Elini yere düþmekten ancak zayýf bir deri parçasý
alýkoymakta idi. Ali Çavuþ diþlerini sýkarak ýzdýrabýný yenmeye çalýþýyordu. Sað elinde-
ki çakýyý bana uzattý:
"Þunu kesiver kumandaným? dedi.
Bu üç kelimelik cümle, öyle müthiþ bir istek, öyle bir mecburiyet ifade ediyordu ki
gayr-i ihtiyari çakýyý aldým ve derinin ucunda sallanan eli koldan ayýrdým.
Çok geçmeden Ali Çavuþ yalnýz elini deðil, vatan uðruna fani vücudunu feda etti.
Gözlerini hayata yumarken de: "Vatan sað olsun! Allah imandan ayýrmasýn!.. Caným
vatana feda olsun!.. cümlelerini tekrarlayarak son nefesini vermiþ, etrafý küçük bir kan
gölü haline gelmiþti.?

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

43
Çanakkale geçilmez

Günlerdir
boðazýndan bir þey
geçmemiþ, aç bir
vaziyette vurulan
Mehmetçiðe
ekmek verdiklerinde,
O Mehmetçik:
- Kardeþlerim þimdi benim bu ekmeði yemem uygun düþmez. Ben birazdan öleceðim için bu
ekmek ziyan olmasýn. Gavurla çarpýþan bir arkadaþ yesin de ona enerji olsun..? diyecek kadar
yücelmiþti. Bir baþka Mehmetçik þehit düþtüðü halde, huzur-u Rabbilalemine öylece varmak
için katiyen elinden silahý býrakmýyor ve öylece gömülüyordu.

Bir diðeri, savaþýrken gözünü kaybetmiþ vaziyetteydi. Sahabe devrinde cihat ederken gözün-
den vurulan mücahide "Geri kal da tedavi ol? dendiðinde,
- "Ýki gözü olup da geriye bakmaktansa tek gözle ileri bakmayý tercih ederim. Bir kafada bir
göz yeter…? diye gürleyerek savaþa devam eden Sahabe edasýyla, Mehmetçik þöyle diyordu:
- "Lütfen.. Üzülmeyin kumandaným, benim gözlerim göreceðini gördü.?
Bir hadiste de: "Ýki çeþit gözü ateþ yakmaz. Allah korkusundan aðlayan göz ile Allah yolunda
nöbet bekleyen göz? buyurulur.

Bir baþkasý kolunu kaybetmiþ ve hastanede yatarken komutanýna yazdýðý mektupta duygusu-
nu þöyle dile getiriyordu: "Sað kolumu kaybettim. Ama zararý yok, sol kolumla da savaþýrým. Ama
beni üzen þey, yaramýn kapanmadýðý için cepheden
uzak kalmýþým…?

Bir baþka Mehmetçik ciðerlerinden rahatsýzlanmýþ

bir durumda, hava deðiþimi verilerek memleketinde
gönderilmek istenince, bu raporu þiddetle reddederek
cephede çarpýþan arkadaþlarýnýn yanýna koþuyordu.

Mana ve ruh aleminde böylesine yücelmiþ ve Rab'le-

ri katýnda þahikalarda taçlanmýþ Mehmetçiklerden
meydana gelen bir orduyu, dünyada hangi güç ve kuv-
vet durdurabilirdi acaba? Nitekim durduramadý da.

Ýþte Çanakkale'de zaferi kazanan ruh da buydu.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
44

80 kiþi gitti bizim köyden
Mehmet Öztürk, Biga - Gürçeþme
Köyü: "10 senede geldim askerden.
Ýlkin Çanakkale'de girdim savaþa. Ça-
nakkale'de topçu ayýrdýlar beni. 5.
Bölük'e düþtüm. Üç gün sonra geçir-
diler bizi karþý yakaya. Arýburnu tara-
fýna.. Üç ay ateþ ettik düþmana. Ne
Boðaz'dan geçebildi, ne karadan.
Geri gitti. Biz Ali Ýhsan Paþa cephesin-
deyiz. Seferberlikte 80 kiþi gitti bizim
köyden. Ben Arabistan'a gittiðim için
geç geldim köye. Çanakkale'de kýrýldý
bizim bu köyden gidenlerin çoðu,
birkaç kiþi ancak gelmiþller. Onlar da
ya kolu yok... Ya bacaðý."
Ýlk Türk Hemþiresi: SAFÝYE HÜSE-
YÝN (ELBÝ)'in hatýrasý:
"Reþit Paþa vapuruna bir gün Bekir
Çavuþ isminde bir aðýr yaralý getirdik.
Onun cephenin ön saflarýnda bul-
muþtuk. Bir ayaðý kangren olmuþtu.
Hemen Reþit Paþa vapurunda ameli-
Çanakkale geçilmez
yat masasýna yatýrdýk.
Ayyaðýný kestik. Bir tek ayaðý ile kal-
mýþtý ama vaziyeti çok tehlikeli idi.
Kangren çok ilerlemiþti. Ayný zaman-
da pek fazla kan kaybetmiþti. Adeta
ölmesini bekliyorduk.
O gece sabaha karþý kamaramýn
kapýsý hýzlý hýzlý vuruldu. Kalktým dýþa-
rýda bir ses:
Çanakkale Menzil Hastanesi'ndeki
Türk yaralýllarý…
- Baþhemþire… Baþhemþire… diye
baðýrýyordu….
Hemen giyinip fýrladým, genç bir
Alman hastabakýcýýsý:
- Hani ayaðýný kestiðimiz yaralý yok
mu?
- Bekir Çavuþ mu?
- Evet.
- Ne oldu peki?
- Kendisine bir hal geldi hemþire,
tek bacaðýyla ayaða kalktý. Odanýn
içinde dolaþmak istiyor.
Hemen koþtum. Bekir Çavuþ yara-
larýndan kanlar aka aka ayaða kalk-
mýþtý. Yanýna koþtum. Bileðinden tut-
tum, müthiþ ateþi vardý.
- Aman Bekir Çavuþ dedim, Ne ya-
pýyorsun? Bu hal ile ayaða kalkýlýr mý?
Bekir Çavuþ keendini kaybetmiþ bir
halde idi.
- Aman dedi, Ne diyorsun? Emir
geldi, emri yerine getirmek lazým..
Taabii kalkacaðým.
Ve sabaha karþý Bekir Çavuþ kolla-
rýmýz arasýnda dünyaya gözlerini büs-
bütün kapad dý. Bu adamcaðýz son da-
kikasýna kadar kumandanýn emrini,
kendisine verilen vatan vazifesini
yapmakttan baþka bir þey düþünmü-
yordu. Son dakikasýnda bile ne anne-
sini ne sevdiðini düþünüyordu.
Kansýzz beyaz dudaklarýndan çýkan
en son cümle:
- Emri yapamadým, oldu.
Fakat ben ona kani idim ki Bekir
Çaavuþ vazifesini son derece yapmýþ-
tý."
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
45
Çanakkale geçilmez

Düþman askeri öylesine korkmuþtu ki, Ertuðrul Koyu'na

(V Kumsalý) girmiþ olan büyük nakliye gemisinden inmeyi
reddettiler. Komutanlar ve subaylar kýlýçlarýný çekmiþlerdi
ve adamlarý merdivenlerden aþaðý gönderiyorlardý. Ama
hiçbiri Türk kurþunlarýndan kaçamýyordu. "
(Binbaþý Mahmut Sabri)

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

46
 Çanakkale geçilmez

Anasýndan Hasan Çavuþa Mektup

Oglum Hasan, üç aydýr ki mektubunu almadým,
Gece, gündüz hayýr duanýzdan geri kalmadým,
Sen onbasý olmus idin, Aksehir'den giderken
Çavus oldum diye yazdýn, tabur cenge girerken,
Zafer için her cengine yedi hatim adadým.
Allah korusun ocagýmda sensin kolum kanadým.
Yaradaným sana nasip ederse sahadet,
Odur kulluk Hakka, vatan millet için ne devlet
Imam dedi; Çanakkale'de ulu sanlý cenk olmus.
Düsmanlarýn siperleri bastan basa les dolmus.
Derelerden, tepelerden seller gibi kan akmýs.
Korkak düsman geri kaçmýs, toplarýný býrakmýs,
Sen o kanlý derelerden topladýgýn sümbülü,
Yolla taksýn yavukluna ziynet bulsun kakülü.
Geçen gece ben bu cengin rüyasýný görmüstüm.
Sevincimden aglayarak hayýr diye yormustum.
Plevne'de yatan sehit baban eve gelmisti.
Hasan Gazi oldu. Diye bana müjde vermisti.
Sonra gördüm sag elinde yükselmisti bir bayrak,
Din hasmýnýn kalesine dikilmisti o sancak.
O sancak ki Türklügün sanlý namus gömlegi.
Cana millet bilin anýn ugrunda ölmeyi.
Sen düsünme millet bize gözü gibi bakýyor.
Sükür, bolluk, zat, zahire her taraftan akýyor.
Eger köyde ölen kalan var mý diye sorarsan,
Konu komsu esi dostu hatýrlayýp anarsan,
Muhtargilin Ahmet sehit olmus haber geldi dün.
Köy giyindi kusandý, hep namazgaha gittiler.
O sehidin remmetullah duasýný ettiler.
Yeri belli olmak için mezarýný kazdýlar.
Bir tas dikip Ahmet sehit oldu diye yazdýlar.
Kurban kesip hatmi serif indirdiler, hep ona
Gönderildi onun gökte yatan sanlý ruhuna.
Sen bilirsin yavuklusu kumral saçlý Emine,
Bir al bayrak asmýs idi o gün kendi evine.
O güzel kýz yesil örtü örtmüs idi basýna.
Bir kurumla oturmustu, köyün dibek tasýna,
Hiç kýrmadý aglamadý sandým onu bir melek,
Onun erlik ocagýný söndürmüstü kör felek.
Sürme çekmis, kýna ,ile süslemisti elini,
Olmus idi telli duvaklý nurlu sehit gelini.
Dedi; Ahmet beni artýk ahrette beklesin.
Ben onunum utanmasýn beni Hak'tan istesin.
Kaderim bu, sehit olmus benim sanlý yigidim,
Kýz kalýrým varmam ele benim canlý þehidim.

Manastýrlý M. Hasip BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

47
Çanakkale geçilmez

Þehit Mehmet Tevfik

Haziran 1916 tarihinde Yüzbaþý (Kolaðasý) Meh- her zaman bana pek yakýndýr. Sevgili babacýðým ve va-

2 met Tevfik , Çanakkale harbinde bir Ýngiliz mer-

misiyle yaralanmýþ ve þehit olmadan önce þu
mektubu yazmýþtýr.
lideciðim, göz bebeðim olan zevcem Münevver ve oð-
lum Nezihciðim önce Cenab-ý Hakk'ýn sonra sizin hi-
mayenize býrakýyorum… Bana hakkýnýzý helal ediniz.
"Sebeb-i Hayatým, Ruhumu þad ediniz. Refikama yardýmcý olunuz.
Sevgili babacýðým ve Valideciðim! Hepiniz her gün beþ vakit kýlýnýz… Ruhuma fatiha
Arýburnu'nda ilk girdiðim müthiþ muharebede sað okuyarak beni sevindiriniz…
yanýmdan müthiþ bir Ýngiliz kurþunu geçti. Hamdolsun Elveda, elveda, cümlenizi Cenab-ý Hakk'a tevdi ve
kurtuldum. Fakat bundan sonra gireceðim muharebe- emanet ediyorum. Ebediyen Allah'a ýsmarladýk.Sevgili
lerden kurtulacaðýma ümidim olmadýðýndan bir hatýra babacýðým ve valideciðim."
olmak üzere, þu satýrlarý yazýyorum. Oðlunuz
Hamd-ü senalar olsun cenab-ý Hakk'a ki, beni bu Mehmet Tevfik
rütbeye kadar ulaþtýrdý. Yine mukadderat-i Ýlahiye ola- 19 Mayýs 1331 (1915)
rak beni asker yaptý. Siz de ebeveynim olmak dolayý-
sýyla, beni vatan ve millete hizmet etmek için nasýl ye-
tiþtirmek lazýmsa öyle yetiþtirdiniz… Sizlere çok teþek-
kür ederim.
Þimdiye kadar milletin bana verdiði parayý bugün
hak etmek zamanýdýr. Vatanýma olan mukaddes vazi-
femi yerine getirmeye çalýþýyorum. Þehitlik rütbesi-
ne kavuþursam, Cenab-ý Hakk'ýn en sevimli kulu
olduðuma kanaat edeceðim.Asker olduðum için, bu

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

48
 Çanakkale geçilmez

Þehit Muallim Hasan Ethem'

Çanakkale cephesine gönüllü katýlmýþ yedek subay Muallim
Hasan Ethem'in þehitlik mertebesine ermeden az evvel anasýna
yazdýðý ve oradaki askerlerin manevi iklimini aksettiren mektubunun
bir parçasý:
"Valideciðim!
4 asker doðurmakla müftehir þanlý Türk annesi!
Nasihatamiz mektubunu Divrin Ovasý gibi güzel, yeþillik bir
ovacýðýn ortasýndan geçen derenin kenarýndaki armut aðacýnýn göl-
gesinde otururken aldým. Tabiatýn yeþillikleri içinde mest olmuþ ruhu-
mu bir kat daha güçlendirdi. Okudum, okudukça büyük dersler
aldým. Tekrar okudum. Þöyle güzel bir vazifenin içinde bulunduðum-
dan sevindim.
Gözlerimi biraz saða çevirdim. Güzel bir yamacýn eteklerindeki
muhteþem çam aðaçlarý kendilerine mahsus bir sada ile beni
müjdeliyorlardý. Nazarlarýmý sola çevirdim; çýðýl çýðýl akan dere,
bana validemden gelen mektuptan dolayý gülüyor, oynuyor,
köpürüyordu.
Þu anda bu güzel çayýrýn koyu yeþil bir tarafýnda, çamaþýr
yýkayan askerlerim saf saf dizilmiþler. Davudi sesli yiðit bir
ezan okuyordu. Herkes, herþey, bütün mevcudat onu, o
mukaddes sesi dinliyordu. Ezan bitti, o dereden ben de
bir abdest aldým. Cemaat ile namazý kýldýk.
'-Ey yerlerin ve göklerin Rabbi! Ey þu öten kuþun, þu
gezen ve meleyen koyunun, þu secde eden yeþil ekin
ve otlarýn, þu heybetli daðlarýn Haliký! Sen, bu vataný
bütün bu müslüman Türk milletine verdin. Yine
onlarda býrak! Çünkü böyle güzel yerler ve þu
nimetler, seni takdis ve senin yüceliðini tasdik eden
bu millete mahsustur.
Ey benim Rabbim! Þu kahraman askerlerin
bütün dilekleri, senin ism-i celalini Ýngiliz ve
Fransýzlar'a tanýtmaktýr. Sen bu þerefli dileði ihsan
eyle ve huzurunda titreyerek böyle güzel ve
sakin yerde sana dua eden bu askerlerin süngü-
lerini keskin, düþmanlarýný zaten kahrettin ya,
bütün bütün mahveyle!..' diyerek dua ettim ve
kalktým.. Artýk benim kadar mes'ut, benim
kadar bahtiyar kimse tasavvur edilemezdi...
Valideciðim, çamaþýr falan istemem, par-
alarým duruyor.
ALLAH RAZI OLSUN

4 Nisan 1915
Oðlun HASAN ETHEM... "

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

49
 Çanakkale geçilmez
Þehit isimsiz kahraman
"Huzura,
Ben, vatan ve millet uðrunda bana düþen vazi-
feyi ifa ettim. Artýk gerisini size terk ediyyorum.
Ben cümlenize hakkýmý helâl ettim. Tabiidir ki, siz
de helâl edersiniz.Hemþiremin, Ziya'nýn keemali
hasretle gözlerinden öperim.
Muhterem amcamýn ellerinden öperek dualarý-
ný her zaman beklerim.. Çoluk çocuðumu evvel
Cenab-ý Hakka sonra da vatana, millete ve sizlere
emanet ederim. Sevgili valid deme, çocuklarýma
güzel bakýnýz. Arzularýna himmet ediniz. Maaþla-
rýnýn tahsisi için icap eden muamele ifasý bakýmýn-
dan arkadaþlardan alayýmýzýn tabur katibi ki, ayni
zamanda alay katibi bulunan Hasan efendiye
yazdým. Bulunduðum fýrkanýn kumandaný Mira-
lay Remzi Bey'dir. Alay Kumandaný Binbaþý Haalil
Bey'dir. Bu isimler size lâzým olursa kendileri ile
muhabere edersiniz. Binbaþýmýz Þevki Bey de be-
nim gibi tehlikede bulunduðu için sað kalýrsa ona
da müracaat edersiniz. Kolordu Kumandanýmýz
maalûm olduðu üzere Esat Paþa hazretleridir.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
50
Havva Haným hakkýnda lâzým gelen muamele
için kâtip efendiiye yazdým. Sana çok rica ederim,
efradý ailemi ve validemi hiçbir vakit üzme, daima
rýfk ile muamele et. Bana acýmasýnlar. Ben mu-
kaddes vatan vazifem uðrunda terki can ettim,
bahtiyarým. Cenabý Hak sizleri de bahtiyar eyle-
sin. Baki cümlemizi Cenabý Hakka emanet ede-
rim, sevgili kardeþim."
Mektu ubun altýnda imza yok. Ýsimsiz bir þehit.
Allah makamýný Cennet etsin. Þimdi bu isimsiz þe-
hidi, þeh hit olmazdan önce yazdýðýný nasýl anlata-
bileceksiniz? Onu hangi cümlelerle tahlil edecek-
siniz? O,, Büyük bir Ahlâk Abidesidir der, noktayý
koyarsýnýz.
Hülasa, Çanakkale topraklan bugün birçok
devlettin abidesini taþýr. Bunlarýn en heybetlisi
Mustafa Kemal'in dediði gibi "Bu topraklarý Türk
sýnýrlarrý içinde býrakmakla, Mehmetçiðin kendi
diktiði anýttýr
 Çanakkale geçilmez

Aziziye (Pýnarbaþý)
Ýlçesi'nin Kýlýç
Mehmet Bey
Köyü'nden Ahmet
Efendi kýzý eþim
Hanife Hanýma...

"Ýþte bugün seferberlik ilan edildi. Ben hem

kendim, hem mesleðim itibariyle tam bir asker,
hem þereefli bir askerim.
"Asker olmam nedeniyle, sevgili vatanýmý sa-
vunmaya gidiyorum. Gidip gelmemek, geelip
bulmamak var. Her þey insan içindir.
"Böyle olmakla beraber, þu vasiyetnameyi yazmak he-
men öllmek demek deðildir.
"Yüce Allah ve Ýlahi mukadderat bir birimizi önceden ta-
nýmadýðýmýz ve bilmediiðimiz halde, uzak memleketlerden
bizi bir birimize nasip etti. Allah'ýn emrine ve Peygamber'in
kavliine uygun olarak nikahýmýz kýyýldý. Yaþadýðýmýz sürece
geçimimizi saðlamaya çalýþtým. Fakat, bizi top parlayýp bir ara-
ya getiren devletimiz harp ilan etti. Ben de vataným ve mille-
tim uðruna harbe iþttirak ediyorum. Eðer þehit olursam, Büyük
Allah'ým ruhlarýmýzý birbirine kavuþturur.
"Vatan uðruna þeehit olursam bana ne mutlu. Böyle bir hal
olduðunda mevcut olan eþyam ve taþýnabilir mallarýmdan mih--
ri müeccelinizi almanýz için sizi vekil tayin ediyorum. Eðer bun-
lar yetmezse hakkýnýzý helal edecceðinize ve beni borçlu yatýrma-
yacaðýnýza eminim.
"Birbirimize verdiðimiz sözlerden dönmemenizi isster ve uma-
rým. Ruhuma bir mevlit okutmak vicdanýnýza kalmýþtýr. Kendim
için baþka bir þey istemiyoorum. Þehitlik bana yeter.
"Mektubumu aldýðýnýz zaman, yüksek sesle aðlamanýza razý de-
ðilim."

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

51
 Çanakkale geçilmez
Yüzbasý Kazým Efendi 21. Alay, 1. Tabur, 1. Bölük Kumandaný
27 Nisan 1915 (1331)
Seddülbahir civarýnda Selimbey Çiftliginden 18-19 "M" 331 Kazým
"Sevgili Kardesim,
Ben vatan ve millet ugrunda bana düsen vazife-
yi ifa ettim. Artýk gerisini size terk ediyorum. Ben
cümlenize hakkýmý helal ettim, tabiidir ki siz de he-
lal edersiniz. Hemsiremin, Ziyanýn kemali hasretiyle
gözlerinden öperim.
Muhterem amcamýn ellerinden öperek dualarýný
her zaman beklerim. Çoluk çocugumu evvel Cena-
bý Hakka sonra vatan ve millete ve sizlere emanet
ederim.
Sevgili valideme, aileme, çocuklara güzel baký-
nýz. Tahsillerine himmet ediniz. Maaslarýnýn tahsisi,
icap eden muamelenin ifasý için arkadaslardan ala-
yýmýzýn tabur katibi ve ayný zamanda alay naibi bu-
lunan Hasan Efendiye yazdým. Bulundugum fýrka-
nýn kumandaný Miralay Remzi Beydir. Alay Kuman-
daný Binbasý Halil Beydir. Bu isimler size lazým olur-
sa kendileri ile muhabere edersiniz. Binbasýmýz Sev-
ki Beyde benim gibi tehlikede bulundugu için sag
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
52
kalýrsa ona da müracaat edersiniz. Kolordu kuman-
danýmýz malum oldugu üzere Esat Pasa Hazretleri-
dir.
Hayvaným hakkýnda lazým gelen muamele içinde
katip efendiye yazdým. Oradaki hakkýmý da çocukla-
rým için yazdým. Sana çok rica ederim, efradý ailemi,
validemi hiçbir vakit üzme. Daima rýfk ile muamele
et. Bana acýmasýnlar. Ben mukaddes vatan ugruna
terk-i can ettim, bahtiyarým. Cenabý Hâke sizleri de
bahtiyar bulunsun. Baki cümlenizi Cenabý Hakka
emanet ederim sevgili kardesim."
Vataný için ölümü büyük bir kalp rahatlýgý içinde
bekleyen bir adamýn vasiyeti olan bir adamýn Ça-
nakkale'yi Çanakkale yapan kahramanlýk destanýnýn
özel bir ifadesidir. Yüzbasý Kazým Efendi bu mektu-
bu yazdýktan tam 26 gün sonra hissettigi veçhile se-
hit olmustur. Yukarýdaki mektup onun son mektu-
budur.

Osman oðlu Ýbrahim
Burdur-Bucak-Kusbaba Köyü
"Hakikatlý validem,
Mahsus selam iderim, iki ellerinden
öperim, hayýr duanýzý talep ederim.
Hamdolsun, sýhhatliyim. Ýnsallah siz-
lerde sýhhattesiniz.
18 Eylül 1915 tarihinde harbe iþtirak
ettik. Þimdiye kadar Ýngiliz düþmanýmýzla
muharebe itmekteyim. Ýþte simdi Osman-
lý ordusunun kahraman askerleri, Ýngiliz
düþmanlarýmýzý kahr iderek tamam deni-
ze kadar döktük. Hamd olsun, daha çok
düsþmanlarýmýzý tepeleyecegiz. Biz Os-
manlý askerleriyiz, bize bu Osmanlýlýk bi-
rinci padiþahýmýz Osman Gazi'den kal-
mýþtýr. Asla geri dönmeyiz. Muharebe et-
Çanakkale geçilmez
tiðimiz gibi mektup yazmaya elimiz deð-
miyordu. Biz asker olduðumuz için her
daim mektup yazamayýz; benim bir mek-
tubuma siz beþ mektup yazacaksýnýz.
Herhalde cevabýný gönderirsiniz, inþal-
lah yakýn zamanda. Þehadet þerefini ih-
san eylesin. Elbaki Hüda'ya emanet ola-
sýnýz. Valideciðim meram etmeyesiniz
hamd olsun çok rahatým.
Ocak 1916. Oðlunuz Ýbrahim Çavuþ.
Adresim: Altýncý Hatem Nizamiye’dir.
Birinci Taburun Ýkinci Bölüðünde, Birinci
Takýmýn birinci Mangasýnda diyerek yazý-
nýz.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
53
Çanakkale geçilmez

ÞEHÝT ÜSTTEÐMEN ZAHÝT

Gönderilemeyen
Mektup
Bilirsiniz þehitler kanlý
elbiseleriyle defnedilir.
Kanlý elbiseleri, onlarýn
beraat kararlarý gibidir.
Allah'ýn huzuruna onunla
çýkarlar.
Ve bir þehit.
Defnedilmeden önce üstü
arandýðýnda mübarek
kanýna bulanmýþ bir mek-
tup çýktý cebinden.
Karýsýna hitaben yazmýþ,
ancak gönderecek
zamaný olmamýþtý.
Þehidin adý Zahit, rütbesi
üsteðmen. O zamanki
deyiþle "Mülâzim-i Sani
Zahit Efendi..."
Mektubun bugünkü dille
özeti þöyle:
"Aziziye (Pýnarbaþý) Ýlçe-
si'nin Kýlýç Mehmet Bey
Köyü'nden Ahmet Efendi
kýzý eþim Hanife
Hanýma...
"Ýþte bugün seferberlik
ilan edildi. Ben hem
kendim, hem mesleðim
itibariyle tam bir asker,
hem þerefli bir askerim.
"Asker olmam nedeniyle,
sevgili vatanýmý savun-
maya gidiyorum. Gidip
gelmemek, gelip bulma-
mak var. Her þey insan
içindir.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

54

Himmetli Biraderim, Muhammet Efen-
di, Dayým Yusuf Efendi,
Evvela selam ettikten sonra, saniyen
iki ellerinizden buse idem ve yengem Ka-
dýnlara ayrýca ederim. Biraderim hanesi
tarafýna, Kerim Kadýnlara, Mahdumum
Emin Aga'ya ayrýca ederim. Büyük Pede-
rim Ahmet Aga'ya hanesi tarafýna, kýzla-
rýna selam ederim. Amcam Mustafa
Aga'ya, Muhammet Efendiye, Dayým Os-
man Çavus Aga'ya, Hacý Emin Aga'ya
cümlenize selam ederim. Bize selam yok
mu diyen ahbalarýn cümlesine ayrý ayrý
selam ederim. Bizim kadýna da selam
ederim. Simdiye kadar mektup yollama-
dýgýmýn sebebi; Agustos 31 tarihinde Is-
tanbul'dan hareket ettik, Eylül'ün 18'inde
Arý Burnu'nun sagýndan harbe girdik. 21
Aralýk 1915'te düsmaný kahrettik Allah
izniyle. 21 Aralýk 1915 günü sabah na-
mazýnýn evvel vaktinde düsmanlarý deni-
ze düktük. 4 Ocak 1916' da hareket ettik
Tekirdag'ýna geldik. Þimdiye kadar benim
Çanakkale geçilmez
elim olmadý, sizde benim nerede oldugu-
mu bilmediniz. Simdiden geri ben hafta-
da bir mektup gönderirsem sizde haftada
bes mektup göndermelisiniz. Ates altýnda
bir mektup yazdým, 16 Aralýk 1915 tarihi-
ni atmadým. Þimdi bu mektup ile ikisini
birden yolladým. Kusura bakmayýnýz, in-
sallah yakýn vakitte görüsürüz. Ol tarafta
her isinizi nasýl ettigseniz beyan ediniz.
Sizden aldýgým iki mektup; biri dayým Os-
man Çavus, biri biraderim Muhammed
Efendiden. Harp yerinde geldi, vusul bul-
du, çok memnun oldum. Allah sizleri de
memnun eylesin
Emin olduðumuz yeri soruyordunuz.
Simdi Tekirdagýna geldik, þimdilik burda-
yýz. Biraderim Hakký Efendiye, Mustafa
Aga'ya ayrý ayrý selam ederim. Sükürler
olsun paraca sýkýlmadým, tütün içmedi-
gim sebeple; çocuklara tütüniçirmeyin.
Bir iki ay daha param yeter meram etme-
yiniz."
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
55
 Çanakkale geçilmez
Ömer Onbaþý
Harp cephesinde Ömer Onbasýdan
köyden küçük kardasýna,
"Benim nur-i ' ayným ve ciger kösem
birader-i can beraberim, efendim,
mahsusen selam ve dualar olunub ha-
týr-ý nazikaneleri istifsar kýlýnmakta ve
gülden nazik demirden pek vüdud-ý naze-
ninleri daima sýhhat ve afiyet üzere olup
Cenab-ý Hak Teala hazretleri cenabýnýn
bilcümle cismi latif ve ruh-i serifinize
sýhhat ve afiyet ihsan edip hak yüzü suyu
hürmetine savn-ý samedaniyyesinde ileri-
ye geriye gitmeyerek masumlar buyara
amin. Dualarý Hüdaya amma ba'd ile ithaf
olunub eger çi bu taraftan sual-i serif ve
erzani-i latif buyurulursa hafazanallah
tarih-i sukkaya degin vücud-i behbudu-
muz afeyet üzere olup...
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
56
Benim bidancik kardesim Muhammed.
Pek iyi bilinya Muhammed, onbasý olduk
da hala okuyup yazmak ögrenemedik!
Basçavusumuz Hüseyin Efendiden irica
ettim, sana su gözel mektubu yazmaga
basladý. Hele bir kerecik dinleyim de-
dim; okudu, bisey anlamadým. Ama mek-
tub böyle yazýlýrmýs katibcesi bu imis; ho-
ca efendilerden böyle ögrenilirmis; be-
nim neyime gerek? Koca Basçavusun eli-
ne ayagýna sarýldým. Yarým saat ircalar
ettim. Hele hele Allah'a bin sükür agzým-
dan ne çýkarsa yazýverecegine söz aldým.
Ama pek de cahilce seyler söylersem dü-
zeltiverecek Buna da ben ýrazý oldum.
Ne yaparsýn, cahil kalmanýn sonu iste
budur!
Agabeyin Ömer Onbasý
 Çanakkale geçilmez

Bölük Emini ve Baþçavus Hüseyin

Benim tek kardesçigim Mehmed

Söyle bilüp ona göre

davranmaya gayret ey-
le. Baki cümleye ve bü-
tün köy ahalisine se-
lamlarýmla dualarýmý
edegör. Allah da seni
feyzlendire.
Evlatcagýzým vesse-
lam ve selavat efendim.

Bölük Emini ve Bas-

Makam-ý Küçük Biraderim Mehmet Efendi Ha-
týr-ý seriflerinin istifsar idüb mahsus dide-i enver-
lerini bus edip ol tarafta bizi sual edenleri ferden
ferden selam ve dualar eyleyüb hamd olsun ta-
rih-i sukkaya degin vücudumuz sýhhat ve afiyet
üzere oldugunu arz ile duanýz berekati ile rahat-
ta bulundugumuzu ve selamet ile asude bal-ý bi-
ibtihal kaldýgýmýzý ba'de'I-beyan ciger kösem ma-
kam-ý evladým ferzendimden ircam sudur ki
agan tarafýndan , laf aramýzda , onun kendi ag-
zýndan çýktýgý gibi siz efendime yazacagým su
sukka-ý hulusi çok irca ederim. Köyde kimseye
okumayasýn. Bizim Hüseyin Çavus yeni cahil ol-
mus derler ve benimle zevklenirler. Sakýn ha
Mehmed oglum sen sen olasýn mektubu kimse-
ye göstermeyesin. Sen efendim artýk kýraat da
imla da ögrendim su mektubumu zahmet çek-
meden kendin pek güzel kendine okursun. Ihti-
yar amcana sakýn köyün aklý basýnda agalarýn-
dan fena sözler getirmege zinhar sebebiyet ver-
me ki tasaddi etmeyesin. Mehmed Efendi sonra
seni ferzend-i celilü's-sanýma istemeyerek bed-
dualar okurum.
çavus Hüseyin
Benim tek kardesçi-
gim Mehmed
Sen bensiz oralarda
ne yapýyon? Ne is tutu-
yon? Haber ver baka-
lým:Koca nine zahirele-
rimizi ögütdü mü? Kö-
yün degirmeni isliyor mu? Simdicik ben kalksam
da köye geliversem bir dilim ekmek bulub vere-
bilin mi? Küçük býnar dastý mý?
Daþmadýysa susuzluk çekersiniz, vah vah. Ba-
na bak oðlum imdicik çocuklar delikanlý yerine
geçtiler. Sen de davran Koca ninene, köyün ihti-
yarlarýna yardým et. Sana ne verirlerse yapývir,
anladýn mý? Sen bes vakit namazýný kýlýyon mu?
Yoksa tenbel tenbel sokaklarda mý dolaþýyon?
Aman Mehmedim bes vakit namazýný sakýn sa-
kýn terk idmeyesin. Namazýný kýlmazsan, orucu-
nu tutmazsan Hak Te'ala Hazretleri seni sevmez;
beþ sene sonra asker olunca yüzünde nur-i pir
görülmez. Sonra senin adýný bölükte "yüzü þavk-
sýz Mehmed" koyarlar.
Bizim köyün mekteb hocasý köy hocasý olacak
adam degildir, büyük ulemadýr. Sen beni dinle,
neyine lazým? Hoca efendinin etegine yapýsasýn.
Sen ondan daha yigirmi bin ilim kaparsýn. Bizle-
ri sorarsan, ah oglum bilsen cenk de neler, ne
babayigitlikler gösteriyoruz.
Agabeyin Ömer Onbaþý

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

57
Çanakkale geçilmez
VALÝDECÝÐÝM!
ört asker doðurmakla
D müftehir þanlý Türk an-
nesi! Nasihat dolu mek-
tubunu, Divrin Ovasý gibi gü-
zel, yeþillik bir ovacýðýn orta-
sýndan geçen derenin kena-
rýndaki armut aðacýnýn altýn-
da otururken aldým. Tabiatýn
yeþillikleri içinde mest olmuþ
rûhumu bir kat daha takviye
etti. Okudum, tekrar okudum.
Böyle mukaddes bir vazifede
bulunduðumdan sevindim. Ýþ-
te bu geçen dakikalar anýn-
da, hizmet eri gelip dedi ki: -
Efendim, sütlü çayýnýz, buyu-
runuz, içiniz!.. - Mustafa, bu
sütü nereden aldýn? - Dere
kenarýndaki sürünün çoba-
nýndan 10 paraya aldým. Vâli-
deciðim, 10 paraya 100 dir-
hem süt, hem de su katýlma-
mýþ. Koyundan þimdi saðýl-
mýþ, aldým ve içtim. Vâlideci-
ðim, sen müteessir olma! Ben
seni, evet seni mutlaka
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
58
buralara getireceðim. Ve þu ihsan eyle ve huzurunda titre-
tabii manzarayý gösterece-
ðim. O güzel çayýrýn koyu ye-
þil bir tarafýnda, çamaþýr yý-
yerek, böyle güzel ve sakin
bir yerde sana duâ eden biz
askerlerin süngülerini keskin,
kayan askerlerim saf saf di- düþmanlarýný zaten kahrettin
zilmiþler. Gayet güzel sesli bi- ya, bütün bütün mahveyle!.."
ri ezan okuyordu. Ey Allahým! Diyerek bir duâ ettim ve kalk-
Bu ovada onun sesi ne kadar tým. Artýk benim kadar
güzeldi. Bülbül bile sustu, mes'ut, benim kadar mesrûr
ekinler bile hareketten kesil- bir kimse tasavvur edilemez-
di, dere bile sesini çýkarmý- di. Vâlideciðim, çamaþýr fa-
yordu. Herkes, her þey, bütün lan istemem, paralarým duru-
mevcûdât, onu, o mukaddes yor, Allah râzý olsun!..
sesi dinliyordu. Ezan bitti. O
dereden ben de bir abdest al- Oðlun Hasan Ethem
dým. Cemaat ile namazý kýl- 4 Nisan 1331
dýk. O güzel yeþil çayýrlarýn (17 Nisan 1915)
üzerine diz çöktüm. Ellerimi
kaldýrdým, "Ey benim Rabbim!
Þu kahraman askerlerin bü-
tün dilekleri; Ýsm-i celâlini
Ýngilizlere ve Fransýzlara
tanýtmaktýr. Sen bu
þerefli dileði

Çanakkale
Çanakkale Geçilmez | Belgesel
Canakkale Gecilemedi - Uluslarara-
si Bir Belgesel -
Kategori (Çanakkale Belgeselleri)
Yazan admin
Ýrlandalý Savas Tarihcisi Prof. Keith
Jeffry, Avustralya Savas Tarihcisi Dr.
Peter Stanley ile Türk Belgesel Yapým-
cýsý ve Çanakkale Gazisi Torunu Savas
karakas, Çanakkale savasýnýn bas ak-
törlerini ve cephede yaþanan kritik
geliþmeleri farklý bakýþ açýlarýyla savaþ
alanýnda sorguladýlar..
Uluslararasý Bir Baþyapýt ÇANAKKA-
LE GEÇÝLEMEDÝ.
Filmler
SON KALE CANAKKALE
Birinci Dünya Savaþý'nýn en kanlý
çarpýþmalarýndan biri olan Çanakkale
Savaþý bugüne kadar hiç bu þekilde
anlatýlmamýþtý… Ahmet Okur'un yö-
netmenliðini yaptýðý Son Kale'nin se-
naryosu Cemal Yavuz tarafýndan ya-
zýlmýþ. 9 ayda tamamlanan film,Ýngil-
tere Savaþ Müzesi'nden alýnan gerçek
görüntüleri ilk kez seyirciyle buluþtu-
ruyor. Filmde, Avustralya'dan alýnan
Çanakkale geçilmez
siyah-beyaz cephe fotoðraflarý da
kullanýlýyor. Ayrýca Çanakkale Savaþý-
ný kronolojik bir sýraya göre eksiksiz
ve objektif olarak anlatan ilk film ol-
masý özelliðiyle de mutlaka görülme-
si gereken filmler listesine giriyor.
FÝLMÝN KONUSU
Film, Troya'nýn hikayesiyle baþlýyor.
Troya Savaþý'nda Komutan Agamem-
non askerlerini tahta atýn içine sakla-
yarak Boðaz'ý geçmiþ ve savaþý ancak
bu yolla kazanabilmiþti.
Binlerce yýl sonra 1915'te düþman
kuvvetleri yine benzer bir yola baþvu-
rarak Boðaz'ý geçmek istediler. Ça-
nakkale Savaþ'ýnda bölgeye gelen en
önemli gemilerden birinin adý Aga-
memnon'du. Bir kömür gemisi olan
River Cylde'ýn içine saklanan askerler
ise Troya Atý'nda olduðu gibi Boðaz'ý
geçebileceklerini düþündüler, ancak
hesaba katmadýklarý bir þey vardý; bu
kez karþýlarýnda Troyalýlar deðil Nið-
bolu'da, Kosova'da, Sýrp Sýndýðý'nda
savaþan muzaffer askerlerin torunlarý
vardý.
NOTLAR…NOTLAR…NOTLAR
* Eþref Kolçak ve Kenan Bal gibi
tecrübeli isimlerin yaný sýra genç
oyuncular da rol aldý. Oyuncular, kýsa
dramlarla savaþýn gerçek yüzünü gü-
nümüze taþýdý
* Mustafa Kemal'i Rutkay Aziz ses-
lendirdiði filmde Çanakkale Savaþlarý
konusundaki çalýþmalarýyla tanýnan
10 kiþilik uzman grubun yaný sýra Ýn-
giltere, Avustralya ve Yeni Zelan-
da'dan üç otoritenin de görüþlerine
baþvuruldu.
* Savaþýn iki büyük komutaný olan
Cevat Paþa ve Esat Paþa'nýn görüntü-
leri de ilk kez bu filmde kullanýldý.
* Film için bestelenen çok sayýda
özgün müzik arasýndan seçilen 14
parça "Son Kale Çanakkale Film Mü-
zikleri" albümünde toplandý. "Þehide
Aðýt" türküsü içinde klip çekildi.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen:Ahmet Okur
Senaryo:Cemal Yavuz
Oynayanlar:Murat Ergür, Ebru Tek-
gündüz, Eþref Kolçak,Kenan Bal,
Okay Þenol
Tolga Akýncý 11 - D
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
59

Tayfun Akbaba:
Fizik Öðretmeni
(Müdür Yardýmcýsý)
Türk ecdadýnýn baðýmsý-
zlýðýný kazandýðý en büyük kurtu-
luþ savaþýdýr. Türkün gerçek
gücünü diðer uluslar bir daha
görmüþ ve Çanakkale'nin
geçilmez birlik, beraberlik ve
kardeþliðin var olduðunu bir
daha anlamýþlardýr.
Binali Gül:
Türk Dili Ve
Edebiyatý Öðretmeni
Çanakkale, Türk insanýnýn
hoþgörü, yiðitlik ve iman say-
fadýr. Bu sayfa diðer milletlerin
de insanlýðý öðrendiði eþsiz bir
sayfadýr. Çanakkale, her millet-
ten gelen insan selinin
Anadolu insanýnýn boðmaya
çalýþtýðý; fakat hezimete
uðradýðý ve boðulduðu yerdir.
Ahmet Merey:
Coðrafya Öðretmeni
Çanakkaleyi geçilmez ya-
pan atalarýmýzý rahmet ve min-
netle her zaman anacaðýz. On-
lara layýk olabilecek yeni nesil-
ler yetiþtirmek biz öðretmenle-
rin boyunlarýnýn borcudur.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
60
ÖÐRETMENLERÝMÝZ
Nuran Tanrýkulu:
Ýngilizce Öðretmeni
Þimdi Gelibolu'da tabyalar
sessiz, belki deniz durgun ora-
da. 18 MART…
TARÝHÝMÝZDÝR… ONURU-
MUZDUR… VE UNUTMAYA-
CAÐIZ ASLA…
Çanakkale'de Aziz Vataný-
mýzý ve Gelecek Nesilleri (yani
bizleri) kurtarmak için, gözlerini
kýrpmadan canýný veren tüm
þehitlerimizin ruhu þad olsun.
Onlara olan borcumuzu, bu
güzel vataný bizlerde onlar gibi
gözümüzü kýrpmadan Büyük
Atatürk'ümüzün dediði gibi
dâhili ve harici bedhahlara kar-
þý koruyarak ödeyebiliriz.
Baþka türlü haklarýný bizle-
re helal etmeyeceklerini düþü-
nüyorum.
Ahmet Þahin:
Tarih Öðretmeni
Osmanlý Devletinin yýkýlýþ
sinyali ile yeni Türkiye Cumhu-
riyeti Devleti'nin kuruluþ sinyal-
lerinin verildiði büyük savaþtýr.
Kahraman milletin zorda olsa
yokluk içerisinde yeni bir devle-
ti kuracaðýnýn kurgusudur. Mil-
letimizin baðýmsýzlýk ve vataný
için neler yapabileceðinin de
göstergesidir. Özetle milletin
kahramanlýk destanýdýr.
VE ÇANAKKALE
Gülþen Çakýcý:
Coðrafya Öðretmeni
Türkler için farklý anlamý olan
bir savaþtýr 1915…Bu topraklar, ta-
rihinin baþýndan beri hiçbir zaman
istilacýlara baðýþlanmamýþtýr,1915
yýlýnda da baðýþlanmadý.
Çanakkale savaþlarý, en yok-
sul, en çaresiz dönemlerde bile
Türk Milletinin mucize yaþayabile-
ceðini göstermiþtir. Burada ki sa-
vaþtan sað kalanlar Milli mücadele-
yi baþlatarak Türkiye Cumhuriyeti
Devleti'ni Anadolu topraklarý üze-
rinde kurdular.
Ýnsan gücünün üstünde bir
dayanma, direnme gösteren cesa-
ret ve kahramanlýðý ile bu savaþlar
içinde düþmanlarýný bile kendisine
hayran býrakan askerlerinin önün-
de saygý ile eðiliyoruz.
Vicdan Ergül:
Matematik Öðretmeni
Beni en çok etkileyen olay-
lardan biri,1915 ve takip eden
3 yýl boyunca Ýstanbul Erkek Li-
sesi'nin ve Ýstanbul Týp Fakülte-
si'nin hiç mezun vermemiþ ol-
masýdýr. Çünkü Çanakkale sa-
vaþýna bu iki kurumun tüm öð-
rencileri ard arda ve birbirileri-
nin yerini almak için katýlmýþlar-
dý ve geri dönen olmamýþtý…
Yani 15-16 yaþlarýnda ki genç-
ler bu vatan için canlarýný verdi-
ler. Siz bunu yapabilir miydiniz,
gençler?
Mehmet Kavas:
Edebiyat Öðretmeni
Çanakkale; esarete mahkûm
olmuþ milletlerin bu esaretten nasýl
kurtulmasýna örnek teþkil eden
müstesna bir zafer örneðidir. Bu
savaþ inançlarý, dilleri farklý insanla-
rýn savaþ esnasýnda bile insanlýðýn
kardeþliðin sergilendiði bir savaþ
olmuþtur.(Matarasýndan su içmek
isteyen Türk askerinin, su su ferya-
dýna yetiþmesi gibi)
Ersel Bingöl :
Felsefe Öðretmeni
'Çanakkale içinde vurdular
beni ölmeden mezara koydular
beni…'dizelerinin gerçek oldu-
ðunu Çanakkale þehitliðini
gezdiðimde anladým
Gerçektende Türk Ulusu-
nun baðýmsýzlýk mücadelesinin
sýnýrlarýný ve zorluklarýný anlatý-
yor. Bence Türkiye de herkes
bir gün Çanakkale'yi gezmeli.
Bu günü anlamak için.
Yýlmaz Kama:
Kimya Öðretmeni
Türk ulusunun baðýmsýzlýk
mücadelesini daha iyi anlamak
için tarih kitaplarýný okumakla
bilemeyiz. Bunun için Çanak-
kale'ye gidip gördükten sonra
bu ülkenin kolay kazanýlmadý-
ðýný ve her Türk gencinin bu ül-
keye daha fazla sahip çýkmasýný
gerektiði fikrindeyim…
Ýsmail Küçük:
Din Kültürü Ve Ahlak
Bilgisi Öðretmeni
Dünya tarihinde emsali
görülmemiþ, bir daha örneði
yaþanmayacak kahramanlýk
hikâyeleriyle dolu Anadolu'nun
karanlýktan aydýnlýða kavuþtu-
ðu zaferdir.
Atasoy Uðurlu:
Edebiyat Öðretmeni
Çanakkale savaþý ve ardýn-
dan gelen zafer Türklerin '2. Er-
genekon'udur'. Çünkü tarih bir
kez daha bu asýl ve büyük mil-
leti yakýndan tanýmýþtýr. Anado-
lu üzerindeki istilacýlarý hiçbir
zaman affetmemiþtir. Asýrlar
önce Asya bozkýrlarýn da yaratý-
lan büyük kurtuluþ destaný Ça-
nakkale de tezahür etmiþtir. Bil-
ge Kaan ve Atatürk bu Ergene-
kon destanlarýnýn iki büyük li-
deridir.
Yeliz Yýlmaz:
Tarih Öðretmeni
'Yaratýlýþ' ile baþlayan ve
Türk Milli hafýzasýný,ruhunu
oluþturan destanlarýmýzýn son
halkalarýndan olan,son halka-
nýn örüldüðü 'Kurtuluþ Desta-
ný'na ruh veren Çanakkale Des-
taný…Her sene o destaný ya-
zanlara bir saygý duruþudur 18
Mart !.. Aziz ruhlarý þad ol-
sun…
61
Çanakkale geçilmez

Türk askeri düþman deðil müþfik

kurtarýcýlar gibi davranýyordu
18 Martta batan Fransýz gemisinden 20 kiþilik bir denizci sahile çýk-
maya muvaffak olurlar. Ama karaya ayak bastýklarý anda Türk asker-
lerini de karþýlarýnda bulurlar. Bu olayý Andre Lemoine þöyle anlatýyor:
"Sahile çýktýðýmýz zaman bitkindik. Bir taraftan üzerimizden akýp
giden mermiler, diðer yandan mayýnlar… Korkulmayacak gibi deðildi..
Üstelik þimdi kýzgýn düþmanla karþýlaþmýþtýk… Bizi aldýlar, ilerideki
tepenin hemen arýndaki bir kulübeye götürdüler. Ýçlerinde subay
yoktu… Üzerimizdeki ýslak elbiseleri çýkardýk. Bize kaputlarýný verdil-
er. Sobanýn baþýnda ýsýndýk. Az bir zaman sonra ekmek ve azýk getirdil-
er. Kendilerinin tayýnlarý olduðu belliydi. Karþýlýklý yedik bunlarý..
Çorba ikram ettiler.. Düþman deðil müþfik kurtarýcýlar gibi davranýyor-
lardý. Az sonra genç bir teðmen geldi. Güzel Fransýzca konuþuyordu.
"Sizin için savaþ bitti. Artýk düþman deðilsiniz. Biz zengin deðiliz.
Erlerim sizi ancak bu kadar aðýrlayabilmiþler…? dedi.
Daha sonra bizi aldýlar ve Tekirdað'a götürdüler.
Türklerin bu büyüklüklerini unutamam.?

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

62
 Çanakkale geçilmez

Vatanýnýn kýymetini bilen Türk askerinin

elinden silahýný kimse alamaz
"Ýngiliz'in, Fransýz'ýn, Ýtalyan'ýn donanmalarý gelip orayý bom-
bardýman ettiðinde ve karaya asker çýkardýklarýnda, Ýslam asker-
leri oraya hücum edip, ta denizin içerisinde dahi düþmaný süngü-
leyip tüketiyordu. Yalnýz donanma uzaktan ateþ edip, denizin
içinde elinde silah tutuðu halde þarapnel ile þehit olan kimseler
olurdu. Onlarýn elinden silahý almaya çalýþýrdým. Katiyen o silahý
elinden almaya imkan yoktu. Öylece defnediyordum. Huzur'u
Rabb'ül Âlemine öyle çýkmak istiyor, býrakmýyordu silahý. Kaç kim-
seleri böyle defnettim. Ellerinden silahý almak mümkün olmadý.
Vatanýn kýymetini bilen adam böyle tutar. Ýmanýn kýymetini bilen
adam da böyle tutmalý.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

63
“Çanakkale Zaferi, Türk askerinin ruh kudretini
gösteren þayaný hayret ve tebrik bir misaldir. Emin
olmalýsýnýz ki, Çanakkale Muharebelerini kazan-
dýran bu yüksek ruhtur.?

M. Kemal Atatürk

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

64