Düþük Hafýza - Minik NASIL Dökümaný v0.

2C
=========================================
............................................
Yazar : Todd Burgess (tburgess@uoguelph.ca)
Çeviri : Berk Demir (berk@bir.net)
............................................
Giriþ :
=======
Bu dökümanýn amacý, düþük hafýzaya sahip ya da hafýza
arttýrýmýna gidilmesi henüz düþünülmeyen donanýmlarda
Linux'un nasýl kullanýlacaðý ve hafýza kullanýmý düþürücü
nasýl önlemler alýnmasý gerektiðini açýklamaktýr.
Linux Çekirdeði :
=================
Tüm Linux daðýtýmlarý ile gelen çekirdekler (kernel)
genellikle cok þiþirilmiþtir ve kullanmayacaðýmýz bir çok parçacýk
ile gelmektedir. Eðer ilk kurduðunuzdan beri çekirdeðinizi hiç
yeniden derlemediyseniz, hemen yeniden derlemenizi tavsiye ederim.
"Çekirdek - NASIL (Gorkem Cetin , Sertan Girgin )" bu Türkçe
döküman size kendi çekirdeðinizi derlemeniz konsunda yardýmcý
olacaktýr. Yeniden derleyeceðiniz çekirdekte dikkat etmeniz
gerekenler; _sadece iþinize yarayacak olan_ eklentileri derleme
iþlemine katmaktýr. Örnek olarak : SCSI arabirimi bulundurmayan
bir makinede, SCSI destekli bir çekirdek derlemek anlamsýzdýr...
Çekirdek ile ilgili olarak deðineceðim son nokta mödüller.
Aynen derleme iþleminde olduðu gibi, modül seçiminde de dikkatli
olunmasý gerekmekte. Eðer iyi bir þekilde modül ve salt derlenmiþ
kod paylaþýmý yapýlýrsa, çekirdek ile hafýza arasýndaki sorun
giderilmiþ olacaktýr. Mödüller hakkýnda daha fazla bilgi için :
"Modules mini-HOWTO, by Riley H. Williams"
dökümanýna baþvurabilirsiniz.

Sanal Konsollar :
=================
Sanal konsollar, hafýza kullanýmýný düþürebilmeniz için, en iyi
yollardan birisidir. Genellikle Linux daðýtýmlarýnda 6 adet sanal
konsol gelmektedir. (CTRL + F(1-6)) Ne kadar çok beklemede sanal
konsolunuz varsa, o kadar çok hafýzanýz kullanýlýyor demektir.
6 adet sanal konsol, yaklaþýk 4 megabyte hafýza gerektirmektedir.
Bunlardan bir kaçýný devreden çýkaratarak, hafýzadan kazanç
saðlayabilirsiniz.
Nasýl ? :
---------
* Herhangi bir metin düzenleyicisi (text editor) ile
/etc/inittab dosyasýný açýn.
* Ýçindeki satýrlara göz atýn.
c1:12345:respawn:/sbin/getty tty1 38400 linux
gibi satýrlar göreceksizin. En yüksek numaralý;
örneðin : "c6" ile baþlayan benzer satýrlarýn baþýna
'#' iþareti koyarak, bu konsollarý devre dýþý býrakýn.
 --
# c6:12345:respawn:/sbin/getty tty6 38400 linux
gibi...
--
Eðer birden çok iþi ayný anda yapmayacaksanýz veya çok
kullanýcýlý, sunucu bir makineniz yoksa, 3 sanal konsol
yeterli olacaktýr.
* Makinenizi yeniden baþlattýðýnýzda, daha az sanal konsolu
ama daha fazla boþ hafýzasý olan bir Linux makineye sahip
olacaksýnýz.

Sunucular :
===========
Birçok Linux daðýtýmý , belki de hiç bir zaman kullanmayacaðýnýz,
çalýþýr haldeki sunucularla gelmekte. Arka planda duran ve baðlantý
durumunda çalýþmaya baþlayan bu sunucular da hafýzanýzý boþ yere
dolduranlardan.
Bu sunucular bir betik (script) aracýlýðý ile
çalýþtýrýlýr. Bu betiklerin dosya yapýsý olarak nerede tutulduðu
daðýtýmdan daðýtýma deðiþmekte. Kendi makinemde (Slackware)
bu betikler "/etc/rc.d/rc.*" altýnda yer alýyor.
Eðer "Unix Kabuk Programlama" konusunda önceden bilgi sahibi iseniz
bu size yararlý olacak. Ama hiç bilmeyenler için bir kaç küçük açýklama
ile bazý temel noktalarý anlatmak istiyorum.
(Unix Kabuk Programlama konusunda daha fazla Türkçe kaynak için
"Linux Ýþletim Sistemi" isimli kitaptan yaralanabilirsiniz
http://www.linux.org.tr/belgeler/lis )
"#" ile baþlayan satýrlara "comment" adý verilir ve kabuk (shell)
bu satýrlarý iþlemez. Sunucularý baþlatan betikler çoðunlukla
gereken derlenmiþ dosyalarýn dizin yapýsý içinde olup olmadýðýný
ve çalýþtýrma izinlerini kontrol edip, durumlarýn hepsi saðlanýyorsa
ilgili sunucuyu baþlatýrlar.
if [durum]
[gerekenleri yap]
fi
Burada kabuk, istediði durumlarýn saðlanýp saðlanmadýðýný "if" deyimi
ile kontrol ediyor. Eðer durumlar saðlanmýþ ise [gerekenleri yap] kýsmýna
geçip, ilgili sunucuyu gereken parametreleri ile baþlatýyor. Sizin yapmanýz
gereken bu sunucuyu devre dýþý býrakmak ve bunu yaparken , sadece kontrol
mekanizmasýný devre dýþý býrakmak. "if" deyiminden baþlayarak, "if" i sona
erdiren "fi" deyimine kadar "#" (comment) koyarsanýz bu sunucu devre dýþý
kalmýþ olacaktýr.
Sisteminizde hangi sunucularýn calýþtýðýný
"ps aux"
komutu ile öðrenebilirsiniz. Bu komut size o an devredeki ^procsess^ leri
gösterecektir. Buradan isimlerine bakarak hangilerinin sizin kendi
^procsess^ lerinizi olduðunu hangilerinin olmadýðýný anlayabilirsiniz.
 Bir sunucunun hangi betik aracýlðý ile çalýþtýrýldýðýný öðrenmek için :
1 cd /etc/rc.d
2 grep -n [sunucu-ismi] rc.*
komutlarýný sýrasý ile verin.
(Dikkat : Burada /etc/rc.d olarak Slackware sürümündeki betik yeri verilmiþtir
Farklý bir sürümde bu dosya yerleri çok daha deðiþik olabilir. )
"grep" komutu çýktýsýna bakarak aradýðýnýz sunucunun hangi betikte olduðunu ve
betiðin neresinde yer aldýðýný görebilirsiniz.
Bazý Sunucular ve Görevleri :
=============================
inetd :
inetd sunucusu makinenizdeki telnet, ftp, talk gibi servislere uzaktan eriþimi
saðlar. Eðer makinenizi bir sunucu olarak kullanmayacaksanýz ve uzaktan
eriþim saðlamasýný istemiyorsanýz bu sunucuyu kaldýrabilirsiniz.
ldp :
ldp sunucusu Linux makinenizden 'lpr' komutu ile yazýcý çýktýsý almanýzý saðlar.
Eðer bir yazýcýnýz yoksa, bu sunucuyu rahatlýkla devre dýþý býrakabilirsiniz.
Ama bir yazýcýnýza varsa ve çýktý almanýz gerekiyorsa, "dj-printcap" isimli
sunucuyu size tavsiye ederim. Herhangi bir SUNSITE (*1) yansýsý altýnda
"/pub/Linux/system/Printing/" dizininden "dj-printcap.tar.gz" adlý
dosyaya ulaþabilirsiniz.

nfs ve mountd :
Bu iki sunucu NFS ( Network File System ) için kullanýlýr. Eðer makinenizi
bir aðda dosya sunucusu olarak calýþtýrmayacaksanýz veya uzaktaki diðer
UNIX makinelere direkt olarak harddiskinizi açmayacaksanýz, bu iki sunucuyu
kaldýrmanýzda bir sakýnca yok.
(*) NFS hakkýnda daha fazla bilgi için H.Çaðlar Bilir tarafýndan çevrilmiþ
"NFS-Kök" ve "NFS-Kök-Ýstemci" dökümanlarýndan yararlanabilirsiniz.

portmap :
portmap sunucusu RPC servislerini karþýlama ve kullandýrma amaçlý bir sunucudur.
Eðer bir NFS sunucusuna baðlanmayacaksanýz ve kullandýðýnýz programlar RPC
servislerini gerektirmiyorsa, bu sunucularu devre dýþý býrakabilirsiniz.
sendmail :
Sendmail en fazla hafýza kullanan sunuculardan birisidir. Sendmail, elektronik po
sta
alýp verme iþlemlerinizi gerçekleþtiren sunucudur. Eðer makinenizi bir elektronik
posta sunucusu olarak çalýþtýrmayacaksanýz bu sunucuyu kaldýrabilirsiniz.
Ayrýca, bazý programlar elektronik posta göndermek için makinenizde çalýþan, sendmail
programýný kullanýrlar. Bu programlara baþka bir elektronik posta sunucusu gösterirseniz
problem oratadan kalkmýþ olacaktýr.
httpd :
 Birçok Linux daðýtýmý Apache WWW sunucusu ile geliyor. Eðer makinenizi bir WWW sunucusu
olarak kullanmayacaksanýz, bu sunucuyu kaldýrmanýzý tavsiye ederim. Bir ev kullanýcýsý
iseniz ve sadece Internet'te dolaþýp, ofis iþlerinizi yürütüyorsanýz, zaten bu sunucuya
hiç ihtiyacýnýz olmaz.
DÝÐERLERÝ :
Sisteminizde çalýþan diðer sunucular da olabilir. Bunlara artýk kendiniz karar vermek
durumndasýnýz. Eðer gereksiz gorüyorsanýz, hiç acýmayýn. :-)
(!) DÝKKAT : "klogd" ve "syslogd" sunucularýna mutlaka acýyýn. Çünkü bu sunucular,
sistem loglarýný tutmak ve kernel dinamik modül iþlemlerini yütürtmek
için çok gerekli...
Sonuç :
=======
Yukarýda bahsettiklerimizin tümü, hafýza kullanýmýný biraz daha azaltmak için ne gibi
önlemler alabileceðimizdi. Umarim ki sizlere sýnýrlý hafýzanýzý nasýl daha verimli
kullanabileceðiniz konusunda bir yol göstermiþimdir.
Todd Burgess
tburgess@uoguelph.ca
http://eddie.cis.uoguelph.ca/~tburgess
Çeviren :
~~~~~~~~~
Berk Demir
berk@bir.net
birNET Information Systems
http://bir.net/