FEYZİYE MEKTEPLERİ VAKFI

IŞIK ÜNİVERSİTESİ
TÜRKÇE DERSİ 102 (TUR 102)
2010-2011/II. YARIYIL
Öğr. Gör: NeĢe Aksakal Duman
OFĠS NO: 221
OFĠS TEL NO:
E POSTA: duman.a.nese@gmail.com.tr
DERS SAATLERĠ:
102.05 (PAZARTESİ ) DMF 004
102.06 (PAZARTESİ ) DMF 004
102.07 (PAZARTESİ ) DMF 004

OFĠS SAATLERĠ:
Pzt:11-12
DERS TANIMI
Bu derste; anlatım, bilgi verici ve kurmaca metin kavramının özellikleri ile yazı ve konuşma türleri; dünya ve
Türk Edebiyatı’ndan seçme metinler ile anlatılır. Yazma ve konuşma uygulamaları yaptırılır, araştırmaya
yönelik ödevler verilir.
DERSĠN AMACI
Öğrencilerin etkin olacağı bir program izlenecektir. Öğrencilerin düşünce üretmeleri, düşüncelerini düzene
sokmaları, bilgi verici ve kurmaca metin ile kitap okumaları, araştırma yapmaları, gerek düşündüklerini gerek
okuduklarını gerek araştırdıkları konuları planlı biçimde söz ve yazı düzlemine aktarmaları amaçlanmıştır.
Yazı ve konuşma türleri üstünde durularak; öğrencilere sunum yapacakları ve yazacakları ödevler
verilecektir. Bu ödevler eleştirel yöntem kullanmaya yönelik olacaktır.
Sunum ve yazılı ödevler aracılığı ile araştırma yapma ve bulguları etkili anlatım yöntemleri ile kullanma
becerileri geliştirilecektir.
KAYNAK KĠTAP VE OKUMA METĠNLERĠ
1. Oya Adalı, Anlamak ve Anlatmak, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2003, s. 163-347.
2. Aksoy, Ömer Asım; vd; (Hazl.). Ana Yazım Kılavuzu; İstanbul: Adam Yayıncılık, 1991.
3. Programda haftalara göre belirlenmiş okuma metinleri.
4. Okuma kitapları.
1. Roman:
Oğuz Atay, Bir Bilim Adamının Romanı, İstanbul: Remzi Kitabevi 2010.
2. Tiyatro:
Güngör Dilmen, “Deli Dumrul”, Toplu Oyunlar III, İstanbul: Mitos-Boyut, 2003, s. 3-75.

I. Hafta (14 ġUBAT 2011)

Anlatımın aşamaları (konuyu seçme ve sınırlandırma; iletinin belirlenmesi).
Okuma Metinleri
*Sabahattin Eyüboğlu, “Dostluk”, Mavi ve Kara, İstanbul: Çan Yayını, 1697, s. 80-83.
*Salah Birsel, “Fırıldak Sarısı”, Kurutulmuş Felsefe Bahçesi, İstanbul: Ada Yayıncılık, 1985, s. 101-107.
*Sait Faik Abasıyanık, “Hişt Hişt”, Alemdağ’’da Var Bir Yılan, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1996, s. 71-74.
* TartıĢma:
Uygulama: Bilgi verici metin yazmak için ileti belirleme çalışması.
II. Hafta (21 ġUBAT 2011)
Anlatılacakların bulunması (bilgi edinme yöntemleri: Bilimsel yöntem, inanca dayalı bilgi, yetkeye dayalı bilgi;
bilginin kaynakları; bilimsel bir kitabın düzeni); dipnot ve kaynakça yazım kuralları.
* TartıĢma:
Uygulama: Dipnot ve kaynakça yazma.
III. Hafta (28 ġUBAT 2011)
Not alma yöntemi, özet çıkarma yöntemi.
Okuma Metinleri
Behçet Necatigil, “Şiir Burçları”, Bileyazdım, İstanbul: Cem Yayınevi, 1983, s. 66-69.
Vedat Günyol, “Çağdaşlık”, Dünden Bugüne, İstanbul: Cem Yayınevi, 1995, s. 81-82.
* TartıĢma:
Uygulama: Bilgi verici bir metin dinlenirken ileti belirleme, not alma.
Uygulama: Bilgi verici bir metin okuyup ileti belirleme, özet çıkarma.
IV. Hafta (7 MART 2011)
Düşünceleri temellendirme (tümdengelim, tümevarım, benzeşme).
Okuma Metinleri:
*Nermi Uygur; “Kuşku”, Güneşle, İstanbul: YKY, 1997, s. 29-34.
*Erdal Atabek; “Sokrates Eğitimi ve Önyargılar”, Cumhuriyet Gazetesi, 17 Haziran 2002.
*Ahmet Cemal; “Sokrates Eğitimi”, Cumhuriyet Gazetesi, 27 Haziran 2002.
Bu metinler üzerinde düşünceleri temellendirme ve düşünceleri geliştirme çalışması yapılır.
* TartıĢma:
Uygulama: Haber metni dinlenirken ileti belirleme, not alma ve özet yazma.
Okuma Metni:
Aziz Nesin, Şimdidki Çocuklar Harika, İstanbul: Nesin Yayınları, 2009, s. 112-118
* TartıĢma:
Uygulama: Kurmaca bir metin dinlenirken ileti belirleme, not alma ve özet yazma.
V. Hafta (14 MART 2011)
Düşünceleri geliştirme yolları (tanımlama, örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme ve alıntı yapma, sayısal
verilerden yararlanma).
Uygulama: Tanımlama / örnekleme / karşılaştırma / tanık gösterme ve alıntı yapma paragrafı yazma
çalışmaları.
VI. Hafta (21 MART 2011)
Düşünceleri düzenleme (plan yapma) ve yazıya dökme; yazıyı denetleme.
Uygulama: Bilgi verici metin planı yazma çalışması.
Kurmaca metin planı yazma çalışması.
Kurmaca ve bilgilendirici metin; iletişim açısından metinler (yalın anlamlı, yabancılaştıran, örtük anlamlı).
Okuma Metinleri:
Halide Edip Adıvar, “Himmet Çocuk”, Dağa Çıkan Kurt, İstanbul: Özgür Yayınları, 2001, s. 65-72
*Aziz Nesin, “Nötron Bombası”, Yüz Liraya Bir Deli, İstanbul: Adam Yayınları, 1998, s. 101-108.
* TartıĢma:
Bu metinler üzerinde iletişim açısından metin özellikleri çalışması yapılır.
VII. Hafta (28 MART 2011)
Kurmaca yazı türleri: Şiir (şiirde içerik, dil, biçim, ses, ahenk özellikleri).
Okuma Metni:
*Orhan Veli Kanık, “İstanbul’u Dinliyorum”, Bütün Şiirleri, İstanbul: Varlık Yayınevi, 1963, s. 172-173.
Bu metin üzerinde şiirde içerik, dil, biçim, ses, ahenk özellikleri çalışması yapılır.
* TartıĢma:
Anlatı; öğeleri (olay, olay örgüsü, kişi/kişiler, tip-karakter, zaman, uzam, anlatıcı ve türleri-özellikleri; bakış
açısı).
VIII. Hafta (4 NĠSAN 2011)
Tiyatro ve türleri (öykünmeci tiyatro, yansıtmacı tiyatro: Epik tiyatro, saçma tiyatrosu. )
Okuma Kitabı:
Güngör Dilmen, “Deli Dumrul”, Toplu Oyunları IV, İstanbul: Boyut Yayınları, 1998, s. 3-75.
Bu metin üzerinde anlatı öğeleri çalışması yapılır.
* TartıĢma:
IX. Hafta (11 NĠSAN 2011)
ARA SINAV 15 NĠSAN 2011 (16.00-17.00)
Öykü-roman; roman türleri.
Okuma Metinleri:
Ömer Seyfettin, “Tos”, Yüksek Ökçeler, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1970, s. 117-128.
Halit Ziya Uşaklıgil, “Ferhunde Kalfa”, Bir Yazın Tarihi, İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1988, s. 179-180.
Refik Halit Karay, “Sarı Bal”, Memleket Hikayeleri, İstanbul: İnkılap ve Aka Yayınevi, (tarih yok), s. 67-76.
Memduh Şevket Esendal, “Karısının Kocası”, Sahan Külbastısı, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1983, s. 101-107.
Sait Faik Abasıyanık; “Sinağrit Baba”, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1994, s. 125-
128.
* TartıĢma:
Bu metinler üzerinde anlatı öğeleri çalışması yapılır.
X. Hafta (18 NĠSAN 2011)
Öykü-roman; roman türleri.
Okuma Metinleri:
Sabahattin Ali, “Hanende Melek”, Bütün Öyküleri II, I. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1997, s. 18-27.
Haldun Taner, “Yaşasın Demokrasi”, Hikayeler I, Yaşasın Demokrasi, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1970, s. 155-161.
Füruzan, “ Parasız Yatılı”, Parasız Yatılı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1995, s. 101-107.
Bilge Karasu, “Usta Beni Öldürsen E!”, Göçmüş Kediler Bahçesi, İstanbul: Metis Kitap, 1979, s. 106-123.
Nazlı Eray; “Laz Bakkal”, Kız Öpme Kuyruğu, İstanbul: Can Yayınevi, 1994, s. 7-16.
Nedim Gürsel, “Mendil”, Son Tramvay, İstanbul: Can Yayınları, 1991, s. 15-27.
Ayşe Kulin, “Adil Düzen”, Foto Sabah Resimleri, İstanbul: Sel Yayıncılık, 1996, s. 134-144.
* TartıĢma:
Bu metinler üzerinde anlatı öğeleri çalışması yapılır.
XI. Hafta (25 NĠSAN 2011)
Gerçek yaşama bağlı türler (günlük, mektup, anı, yaşamöyküsü, özyaşamöyküsü, gezi, röportaj).
Okuma Metinleri:
Aziz Nesin, “Oburluk Yarışması”, Bir Sürgünün Anıları, İstanbul: Adam Yayınları, 1994, s. 80-84.
Sabahattin Eyüboğlu, “Cevdet Kardeş”, Cevdet Kudret’e Mektuplar, Ankara: Ümit Yayıncılık, 1995, s. 182-
183.
Can Dündar, “Kendimin Popüler Tarihi”, www.candundar.com
* TartıĢma:
Bu metinler ile günlük, mektup, anı, yaşamöyküsü, özyaşamöyküsü, gezi, röportaj türleri tanıtılır.
Uygulama: Özyaşamöyküsü yazma.
XII. Hafta (2 MAYIS 2011)
Düşünce-bilgi ağırlıklı metinler; makale, fıkra, deneme.
Okuma Metinleri:
Çetin Altan, “Toplumda Öfke Yoğunlaşmalarının Nedeni”, Şeytanın Gör Dediği, İstanbul: Yapı Kredi Yayını,
1997, s 52-54.
Ahmet Oktay, “Şiddet Sahneleri”, Milliyet, 25 Şubat 1989.
* TartıĢma:
Uygulama-Bilgi verici metin yazma (makale ya da deneme).
XIII. Hafta (9 MAYIS 2011)
Düşünce-bilgi ağırlıklı metin: Eleştiri, türleri.
Oğuz Atay, Bir Bilim Adamının Romanı, İstanbul: Remzi Kitabevi 2010.
* TartıĢma:
XIV. Hafta (16 MAYIS 2011)
Aşağıdaki filmlerden biri izlenecek; filmin senaryosu, görselliği, işitselliği, mekan, zaman kullanımı ve
oyuncularının rolleri, yönetmeni hakkında eleştiri yazısı hazırlanacaktır.
*Selvi Boylum Al Yazmalım, Yönetmen: Atıf Yılmaz
*Züğürt Ağa, Yönetmen: Nesli Çölgeçen
*Uçurtmayı Vurmasınlar, Yönetmen: Tunç BaĢaran
*Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak, Yönetmen: Ahmet Uluçay
*Vizontele, Yönetmen: Yılmaz Erdoğan, Ömer Faruk Sorak
*Dondurmam Gaymak, Yönetmen: Yüksel Aksu.
*1984, Yönetmen: Michael Radford
*Son Ġmparator, Yönetmen: Bernardo Bertolucci
*Hayat Güzeldir, Yönetmen: Roberto Benigni
*YurttaĢ Cane, Yönetmen: Orson Welles
*Deer Hunter, Yönetmen: Michael Cimino
*Ölüm Tarlaları, Yönetmen: Roland Coffe
* TartıĢma:
Bu çalışmadan Dönem Sonu Sınavı’nda sorumlu olunacaktır.
Konuşma türleri: Grup konuşmaları, tartışma (açıkoturum, forum, diyalog, münazara); görüşme (yuvarlak masa
toplantısı, komisyon görüşmesi, sempozyum, seminer). Tek konuşmalar (konferans, söylev, demeç).
Okuma Metni:
*Mustafa Kemal Atatürk; “Kastamonu Konuşması’ndan”
Uygulama: Tartışma planı.

Not: * konulan metinler Anlamak ve Anlatmak adlı kitapta mevcuttur.

DERSĠN KURALLARI
1. Öğrenciler derse, her haftaya özgü metinleri okuyarak kaynak kitap ve okuma metinleri ile gelir.
2. Her hafta dersin 2. saati sunuma ayrılmıştır. Her öğrenci; Course On-Line’daki listede kendisine verilen
konu ile ilgili araĢtırma yaparak Course On Line’da verilen Sunum Yapma Kuralları’na uygun biçimde sunum
hazırlar.
Sunum konusunun planını ve ihtiyaç duyduğu gereçleri öğretim elemanına Course On-Line aracılığı ile
1.3.2011 tarihine değin bildirir.
Öğrenciler sunumlarını 10 dakikada yapar; 5 dakikada da dinleyenlerin sorularını yanıtlar. Sunum tarihinde;
ilgili öğrencinin geçerli bir mazereti olmaksızın; değişiklik yapılmaz.
3. Öğrenciler
8. haftaya kadar; Güngör Dilmen’in, “Deli Dumrul”, Toplu Oyunları IV, İstanbul: Boyut Yayınları, 1998, s. 3-
75. adlı oyununu ve
13. haftaya kadar ise; Oğuz Atay’ın, Bir Bilim Adamının Romanı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010. adlı
romanını okur. Bu oyun ve kitaba ilişkin olarak sınıftaki tartışmalara katılır. 9. haftadaki Ara Sınavı’nda,
ayrıca Mazeret Sınavı’nda ve Dönem Sonu Sınavı’nda okuduğu oyun ve romandan sorumludur.
4. Dersin 9. haftada Ara Sınavı ve 2010-2011 Akademik Takvimi’nde belirlenmiş tarihte de Dönem Sonu
Sınavı yapılır.
5. Öğrencilere her türlü duyuru Course On-Line aracılığı ile iletilir.
6. Öğrenci derse %70 oranında devam etmekle yükümlüdür.
7. Sınavlara katılamayan öğrencilere IĢık Üniversitesi Sınav Yönetmeliği uygulanır.

Ara Sınavı %35

Sunum %20
Dönem Sonu Sınavı %45

DEĞERLENDĠRME

90-100 AA
85-89 BA
80-84 BB
75-79 CB
65-74 CC
55-64 DC
50-54 DD
1-49 F