İPLİKÇİLİK EĞİTİMİ

1
İçerik:
• Liflerin sınıflandırılması
• İplik oluşum yöntemleri
• OE iplikçiliği
• Ring (Karde, penye, compact) iplikçiliği
• İplik numaralandırma sistemleri
• Büküm

2
Lif nedir? Tekstil lifi nedir?
• Yeterli uzunluk,
incelik ve
mukavemete sahip;
sarılma, eğrilme ve
katlanmaya elverişli
olan malzemedir.

3
 TEKSTİL LİFLERİ
BAMBU
T E K S T IL L IF L E R I
MODAL
D O G A L L IF L E R Y A P A Y L IF L E R

B I T K IS E L L I F L E R R E J E N E R E L IF L E R

T O H U M L IF L E R I S A P L IF L E R I Y A P R A K L IF L E R I M E Y V E L IF L E R I R E J .S E L . L I F L E R I R E J .P R O T E IN L IF L E R I A L G IN A T L IF L E R I R E J .M IN E R A L L IF L E R I

H A Y V A N S A L L IF L E R
N IT R A T Y O N T . B IT K IS E L P R .

Y Ü N V E K IL L IF L E R I S A L G I L IF L E R I B A K IR Y O N T . H AYVANSAL PR.

M I N E R A L L IF L E R V IS K O Z Y O N T .

A S E T A T L IF L E R I

S E N T E T IK L IF L E R

P O L IK O N D E N Z A S Y O N P O L IA D IS Y O N P O L IM E R I Z A S Y O N

4
 İPLİKÇİLİK

KISA LİF İPLİKÇİLİĞİ

UZUN LİF İPLİKÇİLİĞİ

5
Open End Rotor İplikçiliği
İş Akışı

6
 Balya Açıcı
• Presli balyaların
açılması
• Aynı yöre
pamuklarından oluşan
partilerin aynı anda
bitirilmesi (iplik
boyunca homojenite)

7
 Ön Temizleyici
• Emme
• Metal tanıma ve ayırma
• Toz emme
• Yangından korunma

8
 Harman Hallaç
• Elyaf topaklarının açılması
• Lif düzeyinde karışım
• Değişik parti elyaflarının
homojenitesinin sağlanması

9
 Tarak
(Brizör, Tambur, Penyör)
• Lifleri
paralelleştirme
• Elyaf kümesinden
(vatka) bant
oluşturma
• Düzgünlük
• Ölü elyaf, neps ve
yabancı
maddelerden
arındırma

10
 Cer
• İplik kalitesini olumlu yönde
etkileyebilecek son pasaj
makina
• Liflerin paralelleştirilmesi
• Dublaj (çeşitli şeritler karıştırılır
ve harman yapılır) ve çekim
• Son pasaj cer çıkan şeritlerdeki
numara farklılıklarını giderir
(regülasyon)
• Lif düzeyinde karışım (ancak
kesitteki elyaf homojenliği
harman hallaçtaki kadar iyi
değildir)

11
Rotor

12
Ring İplikçiliği İş Akışı (Karde)

13
Ring İplikçiliği İş Akışı (Penye)

14
 Penyeleme
• Çekirdek, sap ve yaprak
kırıntıları gibi çepel
parçacıklarının ve nepslerin
uzaklaştırılmasıyla yüksek
kalitede iplik üretimi
• Kısa liflerin ayrılması, yoğun bir
paralelleştirme ve çekim sonucu
düzgün ve mukavim iplik eldesi
• Tarama
• Paralelleştirme
• Düzgünleştirme
• Kısa elyaflardan kısmen arındırma
• Tek lif haline indirgeme
• Harmanlama

15
 Fitil makinası
• Cer şeridini inceltir ve
iplik eğrilmesine
hazırlar
• Ring iplik
makinasında fitilin
kopmamasını
sağlayacak büküm
verir

16
 Ring İplik Makinası
• Fitili istenen iplik
numarasına gelene dek
inceltir
• İpliğe gereken
mukavemeti verecek
bükümü kazandırır

17
18
Compact İplik Eğirme Sistemi

19
20
• Eğirme üçgeninin ortadan kaldırılması ile ilgili olarak
değişik yoğunlaştırma sistemleri kullanılmaktadır.
• Rieter firması hava emiş sistemi ile eğirme üçgeni
küçültülmekte, daha kısa bir mesafede iplik oluşumu
gerçekleşmektedir.

21
22
Kompakt ipliklerinden üretilmiş kumaşların iplik tüylülüğünün az
olmasından dolayı
• Örtücülüklerinin biraz düşük olması
• İplikteki hataların dokuma yapısında daha kolay görünmesi
gibi iki dezavantajı vardır.
Haşıllamada;
• Daha düşük haşıllama dereceleri ile çalışmak gereklidir.

23
 Örme yapılarda kompakt iplik kullanımı

• Liflerin iplik yapısından sıyrılıp ayrılmaya karşı olan dirençleri

örme sırasında oluşan uçuntu miktarını çok azaltmaktadır. (Artzt
tarafından yapılan bir araştırmaya göre ring iplik kullanımı ile
oluşan uçuntu kompakt iplik kullanımı ile oluşananın 3 katıdır)
Böylece uçuntu hatası yada uçuntuya bağlı iğne vb kırılması
problemi oldukça düşüktür.
• Kompakt iplikler kullanılarak örülmüş mamullerin boncuklanma
direnci yüksektir.
• Düşük tüylülük özelliği nedeniyle belirgin ilmek yapıları oluşur.
• Bazı örgü kumaş kaliteleri için parafinleme ihtiyacı ortadan
kalkar, bu da makinanın geç kirlenmesi ve temizlik periyodunun
uzamasını sağlamaktadır.

24
• Düşük iplik tüylülüğü
• Yüksek iplik mukavemeti ve kopma uzaması
• Mükemmel ekolojik denge
• Giyimde rakipsiz rahatlık
• İğden iğe, makinadan makinaya uzun süre boyunca
değişmeyen, tutarlı iplik kalitesi
• Mükemmel biçimde tasarlanmış lif toplama bölgesi
gibi özellikleri ön plana çıkmaktadır.

25
 Open End ipliklerinin ring
ipliklerinden farklılıkları
• Kopma mukavemetleri hammaddeye, iplik inceliğine ve
eğirme komponentlerinin özelliklerine bağlı olmakla
birlikte; genelde %20-30 kadar daha düşüktür. Büküm
arttırılarak mukavemet arttırılabilir ama bu da tutumu
sertleştirir.
• Liflerden yararlanma derecesi daha düşüktür. (%60)
• Kopma uzaması doğal liflerde daha iyiyken , yapay
liflerde %10 daha düşüktür.
• İnce yer, kalın yer, neps hatalarının sayısı daha azdır.
• İplik çapı %10-15 daha fazladır ve bu daha yüksek
hacimlilik sağlamaktadır.
26
• İplik yüzey görünümü daha mattır.
• Sürtünmeye karşı daha yüksek dayanımları vardır.
• Sıyrılma dayanımları daha düşüktür.
• Daha hacimli, daha esnek daha emici ipliklerdir.
• İplik boyunca incelik, düzgünsüzlük, dayanıklılık ring
ipliğe nazaran daha az değişkendir, üniformite daha iyidir.
• Ring ipliği kadar ince iplik üretilmesi zordur.
(Genelde Ne 6-30)

27
28
29
 İplik Numaralandırma Sistemleri

• Uzunluk numaralandırma sistemi (Nm, NeB,

Nek, New, NeL)
• Ağırlık numaralandırma sistemi (Denye,
Tex)

30
Uzunluk numaralandırma sistemi
• 1 birim ağırlık = x birim uzunluk?
• Nm (Numarametrik sistem)
1 gram iplik kaç metre?
• Ne (İngiliz numaralama sistemi)
1 libre iplik kaç 840 adet yarda?
1 yarda=91,4 cm
1 libre=453,6 gram
1 Nm=1,693 * Ne
31
 Ağırlık numaralandırma sistemi
• 1 birim uzunluk = x birim ağırlık
• Denye (Td)
9000 m iplik kaç gram?
• Tex
1000 m iplik kaç gram?
Ktex (özellikle şerit, fitil, vatka), dtex (flament
iplik), denye (sentetik iplik)
1 tex=10 dtex=0,001 Ktex=Td/9000
32
 Bükümlü İpliklerde
Numaralandırma
• İplikler aynı numarada ise;
Örneğin Nm 60/3 = Nm 20
30 tex * 2 = 60 tex
• İplikler farklı numarada ise;
Uzunluk numaralama: Nz=N1*N2*....
N1+N2+....
Ağırlık numaralama: Tz=T1+T2+....

33
Büküm tipleri
• S büküm
• Z büküm

34
35
Katılımız için teşekkür ederiz...

36