Liderlik ve Yöneticilik

Utku DUYAR
utkuduyar.com

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 1

YÖNETİM

Sanatların
en eskisi,
bilimlerin en
yenisidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 2

YÖNETİM;

Başkalarına iş gördürme, başkaları

aracılığı ile iş başarma ve amaçlara
ulaşma sanatıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 3

YÖNETİM;
Belirli bir takım

amaçlara ulaşmak için
başta insanlar olmak
üzere; parasal
kaynakları, donanımı,
demirbaşları,
hammaddeleri,
yardımcı malzemeleri
ve zamanı birbiriyle
uyumlu, verimli ve
etkin kullanabilecek
kararlar alma ve
uygulatma süreçlerinin
toplamıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 4
Yönetici ise;
 Bir zaman dilimi içinde
bir takım amaçlara
ulaşmak için insan,
para, hammadde,
malzeme, makine,
demirbaş vb. üretim
araçlarını bir araya
getiren onlar arasında
uygun bir bileşim,
uyumlaşma ve
ahenkleşmeyi
sağlayan bir kimsedir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 5
Yöneticinin Özellikleri:

 Yöneticinin entelektüel
özellikleri
 Yöneticinin karakterine
ilişkin özellikler
 Yöneticinin sosyal
özellikleri

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 6

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:
 Yöneticinin;
düşünen,
yorumlayan, akıl
yürüten, karar
veren, plan
yapan bir kimse
olabilmesi için
bazı entelektüel
özelliklere sahip
olması gerekir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 7
Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Genel kültür:
Yönetici, tek bir
konuda
uzmanlaşmak
yerine birçok
konuda ve işletme
fonksiyonları
hakkında bilgi
sahibi olmalıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 8
Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Mantıklılık:
Yöneticinin
genelden
ayrıntılara,
ayrıntılardan
genele ulaşabilme
yeteneği olmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 9

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Analiz Ruhu:
Yönetici, bir olayın
nedenlerini
analitik olarak
inceleyebilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 10

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Sentez Ruhu:
Yönetici, bir
olayın
değişkenlerini bir
çözüm veya plan
yapmak için bir
araya
getirebilmelidir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 11
Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Sezgi Gücü:
Yönetici, imkân
fırsat ve
tehlikeleri
önceden
görebilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 12

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Hayal Gücü:
Yönetici, geleceğe
ilişkin olayların
muhtemel
gelişmelerini
zihninde
canlandırabilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 13

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Muhakeme
Gücü: Yönetici;
iyiyi kötüden,
doğruyu
yanlıştan, haklıyı
haksızdan ayırt
edebilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 14

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Yöneticinin
düşüncelerini
açık seçik ifade
edebilme
yeteneği
olmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 15

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

 Yöneticinin
düşüncelerini
konu ve
sorunlara
odaklaştırabilme
yeteneği
olmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 16

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:
 Bir yöneticinin
başladığı işi
başarı ile
bitirebilmesi ve
hareketlerinde
dengeli, etrafına
güven veren bir
kimse olabilmesi
için bazı
özelliklere sahip
olması gerekir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 17
Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

 Akıl ile Duygu

Arası Denge:
Yöneticinin
objektifliği ile
sübjektifliği
arasında uyum
olmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 18

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

Değişen
koşullara,
ortamlara ve
değişik kişilikteki
insanlara uyum
gösterebilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 19

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

 Dikkatli olmalıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 20
Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

 İhtiyatlılık: Aşırı riske girmemelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 21
Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

Cesaretlilik:

Kabul edilebilir
riske girme
cesareti
olmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 22

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

 Hafıza Gücü:
Önemli olay, kişi
ve değişkenleri
aklında
tutabilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 23

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

Dinamiklilik:

Yönetici, birçok
konu ve olayı
yerinde ve
zamanında
izlemeli ve tedbir
almalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 24

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:
 Azim ve
Sebatkârlık:
Yönetici, tehlike
ve güçlükler
karşısında
yılmamalı,
mücadeleyi
elden
bırakmamalıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 25
Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:
 Tertiplilik
ve
Düzenlilik:
Yönetici, her şeyi
yerli yerinde
tutmalı, dosya
ve arşivleme
sistemi içinde
çalışmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 26

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

 Süratlilik:
Yönetici, işleri
biriktirmeden ve
geciktirmeden
zamanında
yürütmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 27

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

 Ciddilik:
Yönetici,
her işe gereken
önemi vermeli,
tehlike ve sorunları
küçümsememelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 28

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özelliler:

Yöntemlilik: Yönetici,

işleri yaparken ve
yaptırırken yararlılığı
ispat edilmiş yol ve
yöntemlerden
yararlanarak, işleri acillik
durumuna göre sıraya
koyarak yürütmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 29

Yöneticinin Sosyal Özellileri:

 Yöneticinin
kendisini; iş
çevresine,
işletme içindeki
astlarına, varsa
üstlerine kabul
ettirmesine
ilişkin
özelliklerdir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 30

Yöneticinin Sosyal Özellileri:

 Dış görünüşü, giyim kuşamı ile

çevresinden kabul görmelidir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 31
Yöneticinin Sosyal Özellileri:

 Gruba hitap edebilecek nitelikte

olmalıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 32
Yöneticinin Sosyal Özellileri:

 Grup yapılarını, ortak amaç, değer

ve duygularını anlayabilmelidir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 33
Yöneticinin Sosyal Özellileri:

 İş yaparken uyulması gereken iyi

alışkanlıkların yerleşmesine çalışmalı, kötü
alışkanlıklarla mücadele edebilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 34

Yöneticinin Sosyal Özellileri:
Kendisi ile

beraber
çalışacak her
insandan
yararlanmayı
bilmeli ve onlarla
işbirliği
edebilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 35

Yöneticinin Sosyal Özellileri:
 Her kişi ve olayın
özelliğine göre
ölçülü ve dengeli
hareket etmeyi
bilmelidir. Ne
zaman ileri
gideceğinin, ne
zaman geri
çekileceğinin
bilincinde olmalıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 36
Yöneticinin Sosyal Özellileri:
Bilgi, tecrübe,

adalet, hakkaniyet,
güven verme ve
özel hayatındaki
dikkatlilik ile
çevresinde etkili,
otorite sahibi, ikna
gücü olan bir kimse
olarak tanınmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 37

Liderlik...
Grup 
üyelerinin,
işe yönelik
faaliyetlerini
etkileme ve
yöneltme
sürecidir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 38
LİDERLİK SÜRECİ;

En azından;
 Bir lideri
 Bir astı ve
 Bir işi (amacı)

kapsar.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 39

Liderlik Sürecinin Kapsamı Nedir?
 Amaçların gerçekleşme
çabasını sağlama
amacıyla, bireylerin veya
grupların davranışlarını
etkilemeyi ve bu çabanın
etkisini arttırmak için
sürecin unsurlarını
değerlendirme ve
değiştirmeyi içeren bir
süreçtir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 40
O Halde...

 Liderlik sürecinin
esasını, bir kişinin
başkalarını
ETKİLEYEBİLMESİ
oluşturur.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 41

Liderlik sürecinin iki temel bileşeni vardır:
(AMAÇ ve TUTKU)
 Amaç: Lider, ne
yapmak istediği
hakkında berrak
bir fikir sahibidir
ve engeller
karşısında
yoluna devam
edebilecek gücü
vardır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 42
Liderlik sürecinin iki temel bileşeni vardır:
(AMAÇ ve TUTKU)
 Tutku: Lider yaptığı
işi ve o işi yapmayı
sever. “Umut,
uyanık insanın
rüyasıdır. Umut
olmadan
yaşayamayız.
Tutkularını dile
getiren lider, diğer
insanlara umut ve
ilham verir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 43
Liderlik ve Yöneticilik
 Örgüt
hedeflerine
yönelik
kaynakların
kullanılmasına
yardımcı olmak
için tasarlanmış,
aynı zamanda
ortaya çıkan iki
süreçtir.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 44
Liderlik ve Yöneticilik

Liderlik ve Yöneticilik eş
anlamlı değildir!
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 45
Liderlik ve Yöneticilik

Yöneticilik yetkisi olmayan liderler

olduğu gibi, liderlik niteliklerine sahip
olmayan yöneticiler de olabilir!
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 46
Liderlik ve Yöneticilik

İdeal olan; yöneticilerin aynı zamanda

liderlik yeteneklerine de sahip olmasıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 47

Liderlik ve Yöneticilik

 Liderlik sadece
üst kademe
yöneticilere özgü
bir süreç
değildir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 48

Liderlik ve Yöneticilik
Aralarındaki fark;
 Kendilerini
izleyenlerin sayısı
 Gerçekleştirmek
istedikleri
hedeflerin niteliği
 İçinde bulundukları
koşullardır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 49

Liderlik modelleri:
 Güdüleme tarzına göre liderlik
modelleri
 Nitelikler liderlik modeli
 Davranışsal liderlik modeli
 Durumsal liderlik modeli
 Değişen çevresel koşullara ve
globalleşen dünya için geçerli
olan Değişimci-Reformist
(Transformasyonel) liderlik

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 50

Güdüleme Tarzına Göre
Liderlik Modelleri:

 OtoriterLiderlik
 Serbest Bırakıcı Liderlik
 Demokratik Liderlik

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 51

Otoriter Liderlik
 Güç ve karar verme yetkisi
merkezileştirilmiştir.
 Yetkisini tüm olanakları ile
kullanıp baskı ile yönetimi
yeğler.
 Önemli olan, astların
emirlere kayıtsız şartsız
uygun davranmasıdır.
 Astların fikirlerine önem
vermez.
 Astlar doyumsuz ve düşük
morallidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 52

Serbest Bırakıcı Liderlik
 Lider herkese hoş
görünmeye çalışır.
 Grup içinden veya dışından
gelen baskılar karşısında
eğilir.
 Risk üstlenmekten
hoşlanmaz.
 Grup üyeleri tamamen
serbest bırakılmıştır.
 Lider, işle ilgilenmez,
kararlara liderin her hangi
bir katkısı olmaz.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 53

Demokratik Liderlik:
 Lider kararları kendisi
vermez.
 Tartışma özgürlüğü içinde
grup bir bütün olarak karar
verir.
 Önerilere ve fikirlere
açıktır.
 Lider tarafından olumlu bir
çalışma atmosferi
yaratılmıştır.
 Grup üyeleri doyumlu ve
yüksek morallidir.
 Bilginin grup üyelerince
paylaşımı esastır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 54

Nitelikler Liderlik Modeli:
 Bireyin lider olarak
sahip olması gereken
özellikler üzerinde
durur.
 Liderlik doğuştan
gelen bir özelliktir.
 LİDER OLUNMAZ
LİDER DOĞULUR!

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 55

Nitelikler Liderlik Modeli:

Bu özellikler şöyle özetlenebilir:

 Boy, yakışıklılık, güzel konuşma,
ses tonu
 Zeka, bilgi, kişiler arası ilişki
kurma yeteneği
 İleriyi görebilme, dürüstlük,
kendine güven duyma
 Kararlılık

vb...

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 56

Davranışsal Liderlik Modelleri:
 Davranışsal
liderlik modellerine
göre lideri başarılı
ve etkin kılan
husus; liderin
özelliklerinden çok,
liderin liderlik
yaparken
gösterdiği
davranışlara
bağlıdır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 57
Durumsal Liderlik Modeli

 Durumsal liderlik
modellerine göre,
her durum ve
koşula uygun, her
durum ve koşulda
başarılı olabilecek
evrensel bir liderlik
modeli yoktur.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 58

Durumsal Liderlik Modeli

Liderlik = f (izleyiciler, amaçlar, liderin

kişisel özellikleri, ortam koşulları)

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 59

Değişimci-Reformist Liderlik
 Lider, değişen dış çevresel ve
örgütsel koşul ve sorunlarla başa
çıkmak için girişimci, kaynak
dağıtıcı, müzakere edici, motive
edici, ilham verici, politika yapıcı,
yol gösterici, baş destekleyici
rollerini oynayarak stratejik ve
genel olan sorunlara eğilip
işletme çalışanlarını yönlendirmek
zorundadır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 60

Ahtapot Tipi Lider

• Eski yönetim düşüncesini

simgeler.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 61
Ahtapot Tipi Lider

• Amacı; astları katı

talimatlarla
yöneterek
etkinliği
arttırmaktır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 62

Ahtapot Tipi Lider

•Astlar, ahtapotun
beyninden gelen
emirleri uygulayan
kolları gibidir.
İnisiyatifleri
yoktur. Kolların
sayıca fazlalığı
ahtapotun gücünü
arttırır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 63

Ahtapot Tipi Lider
• En önemli özelliği, sır
saklamasıdır.
• Kolların bağımsız
davranmasını
sağlayacak bilgileri
astları ile paylaşmaz.
• Ona göre bilginin
paylaşılması değil
saklanması esastır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 64

Yaban Kazı Tipi Lider

Yaban kazları;
 En doğru yere
 En kısa sürede
 En az fire vererek

göç eden kuşlardır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 65

Yaban Kazı Tipi Lider
Göç ederken “V” şeklinde

hareket ederler.
 Öncü, kanatlarını çırparken,
kendisini izleyenleri yukarı
kaldıran bir güç oluşturur.
 Önde gittiği için bir süre
sonra yorulur ve sürünün en
arkasına geçer.
 Sürüdeki her kaz sıra ile
liderlik görevini üstlenerek
sürüyü hedefe taşır.
Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 66
Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Bir vizyonu
benimser ve
bunu
çalışanlarıyla
paylaşır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 67

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Değişikliğe
açıktır ve yeni
projeleri
yönetebilir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 68

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Müşteri
ihtiyaçlarına
yönelik
çalışabilir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 69

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 İnsanlarla
bireysel olarak
ilgilenmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 70

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Ekipleri
desteklemelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 71

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Bilgiyi
paylaşmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 72

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Sorun çözmeli
ve karar
vermelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 73

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

Zamanı ve

kaynakları doğru
yönetmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 74

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Sorumluluk
alabilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 75

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

Beklenilenin

üstünde inisiyatif
alabilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 76

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Duygularına
hakim
olabilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 77

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

Profesyonel
ahlaka sahip
olabilmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 78

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 Güvenilir
olmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 79

Bir Liderin Taşıması Gereken Özellikler

 İşlerin akışını
yönetmelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 80

Liderler için 10 Ders - 1
☛ Zamanlama her
şeydir. Bir inisiyatifi ne
zaman devreye
sokmak gerektiğini, ne
zaman tabanın önüne
çıkmak gerektiğini ve
ne zaman araya
mesafe koymak
gerektiğini bilmek çok
önemli bir hünerdir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 81

Liderler için 10 Ders - 2

☛ İşin şanını
paylaşırsanız her şey
mümkündür.
Başkalarına, kendine
paye çıkarma fırsatını
vermek, sonuca
varmanın en etkili
yoludur.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 82

Liderler için 10 Ders - 3

☛ Güven bir kez

sarsıldığında zor
onarılır. Liderliğin en
kırılgan ama en temel
vasfı güvendir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 83

Liderler için 10 Ders - 4

Liderliğin esası,
☛
bağlantılar
kurmaktır.Liderler,
insanlarda ortak
sorunlarla uğraşmanın
kendi yararlarına
olduğu duygusunu
uyandırmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 84

Liderler için 10 Ders - 5

☛ Liderler, hatalarından
ders çıkarır. Başarıya
ulaşmak isteyen
liderler kendi
eksikliklerini kabul
etmeli, anlamalı ve
gidermelidir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 85

Liderler için 10 Ders - 6

☛ Güven, insanın kendi

ile sınırlı kalmadığında
itibar getirir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 86

Liderler için 10 Ders - 7

☛ Kendini yenilemenin
birçok kaynağı vardır.
Liderler kendilerini
tanımalı ve kendilerine
güç verecek
kaynakları bulmalıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 87

Liderler için 10 Ders - 8

☛ İyi işleyen ortaklıklar

için ortaklara bağlı
olmak gerekir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 88

Liderler için 10 Ders - 9

☛ Liderlerin insan sarrafı

olması gerekir. En iyi
ve en parlak insanları
bulmak, işe koşmak
ve etkili şekilde
yönetmek başlı başına
kilit bir kabiliyettir.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 89

Liderler için 10 Ders - 10

☛Dil, en güçlü
araçlardan biridir.
İletişim kurmasını
beceremeyen liderler,
öteki gerekli vasıfları
taşısalar bile bir etki
yaratmada yetersiz
kalırlar.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 90

Liderlikte İnsan Kavramı

Hiçbir insan kendi


başına bir ada değildir.
Her insan anakaranın
bir parçasıdır.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 91

Liderlikte Vizyon Kavramı

Kalıplaşmış insan geçmişe

bakar, gelecekte geçmişi
görür. Bugünü yaşamaz.
 Gelişmiş insan, gelecekte
şimdi olmayan bir şeyi
görür: VİZYON’u düşünür.

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 92

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER
Utku Duyar
utkuduyar.com

Liderlik ve Yöneticilik, Utku Duyar 93