NAZIV NA Kod: FP 101 EKTS: 10

PREDMETOT:
Metodologija na Fond: 30 ~asa Status na predmetot:
nau~noistra`uva~kata Semestar: I zadol`itelen
rabota
REALIZATOR: Prof. d-r Violeta Panzova, Prof. d-r. Mirko
\o{evski
CELI NA Studentite da se steknat so temelni poznavawa od
PREDMETOT: sferata na nau~nata metodologija, da ja usvojat
tehnikata na nau~noto istra`uvawe, da se osposobat za
izveduvawe na samostojni nau~ni istra`uvawa i za
sozdavawe na samostojni nau~ni trudovi.
SODR@INA
1. Klasi~ni i sovremeni metodolo{ki pravci
2. Op{ti nau~ni metodi
3. Op{ta postapka na nau~noto istra`uvawe
4. Sistematizacija na nau~nite znaewa
5. Tehnika na nau~noistra`uva~kata rabota
LITERATURA
a) Osnovna literatura
1. Koen, M. i E. Nejgel. Uvod u logiku i nau~ni metod. Beograd: Zavod za izdavanje
ud`benika SR Srbije,1965.
2. [e{i}, B. Osnovi metodologije dru{tvenih nauka. II izd. Beograd: Nau~na knjiga, 1978.
3. Nejgel, E. Struktura nauke.Beograd:Nolit,1974.
4. Poper, K. Logika nau~nog otkri}a. Nolit:Beograd,1973.
5. Panzova, V. Naukata kako zanaet. Skopje: Filozofski fakultet, 2003.

b) Dopolnitelna literatura
1. Kun, T. Strukturata na nau~nite revolucii. Skopje: Magor, 2002.
2. Aran|elovi}, J.Uloga indukcije u nau~nom istra`ivawu, Beograd: Nau~na
knjiga,1967.
3. Lakato{, I.; A. Masgrejv, , prir. Kritika i rast saznawa. Beograd:
Plato, 2003.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da
pod 50 poeni- 5 (F) se osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga
od 51-60 poeni - 6 (E) pred tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP102 EKTS: 10
PREDMETOT:
Filozofija na XX Fond: 30 ~asa Status na predmetot:
vek Semestar: I zadol`itelen

REALIZATOR: Prof. d-r Ferid Muhi}, Prof. d-r Kole Jovanovski

CELI NA Zapoznavawe so klu~nite pozicii, dvi`ewa i pravci na
PREDMETOT: evropskata filozofija vo {totuku izminatoto stoletie;
akcentiraweto na vrskata na filozofijata so op{tata
duhovna situacija vo svetot.
SODR@INA
Vrednostite, ideologijata i politikata kako efekti na filozofskoto vlijanie;
Filozofijata e proces na dizajnirawe na ~ovekoviot univerzum; Filozofskata
kritika na dominantnite koncepti; Filozofija kako kritika na op{testvena
situacija; Filozofija i poedinecot. Konkretno, site klu~ni pravci i
misliteli na minatiot vek, od Huserl do Derida.
LITERATURA
a) Osnovna literatura
1. Coplestone, Frederick, A History Of Philosophy, volumes VIII, IX
2. Francois Chatelet, La Philosophie au XX e siecle
3. Bochenski, I.M., Contemporary European Philosophy
4. Morton, Adam, Philosophy in Practice
5. Grayling, A.C. (ed.), Philosophy; A Guide Through the Subject
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP103 EKTS: 10
PREDMETOT:
Филозофија на Fond: 30 ~asa Status na predmetot:
постмодернизмот Semestar: I izboren

REALIZATOR: Prof. d-r Ferid Muhi}, Prof. d-r Ivan Xeparovski

CELI NA Sistemsko pretstavuvawe na ovaa visokodisperzirana
PREDMETOT: filozofska orijentacija, so site klu~ni problemski
fokusi.
SODR@INA
Definirawe na poimot; istoriski inspiracii; postmodernizmot kako kritika
na proektot Moderna; otade ontologijata - koncepcijata na konstruktot;
Kritika na mo}ta; Kritika na instituciite.
LITERATURA
a) Osnovna literatura
1. Daglas, Kelner, Postmodernizmot
2. Xeparovski, Ivan, Otade sistemot
3. Muhi}, Ferid, Jazikot na filozofijata
4. ]ulavkova, Katica, (ed.) Hermenevtika i poetika
5. Weinsheimer, Joel, C., Gadamer's Hermeneutics
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP104 EKTS: 10
PREDMETOT:
Fond: 30 Status na predmetot:
Op{ta etika Semestar: I izboren
REALIZATOR: prof. d-r Kiril Temkov
prof. d-r Ivan~o Atanasovski

CELI NA Да се добијат научни и продлабочени сознанија за суштината,

PREDMETOT: современиот развиток и задачите на етиката како
констутитивен елемент на филозофијата и исклучително важна
наука за современата епоха на човештвото.

SODR@INA
Етиката како конститутивен елемент на филозофијата; карактеристики на досегашниот
развој на етиката во основните историски епохи; брз и нужен развој на етиката во
современата епоха; нови цели и задачи на етиката во хуманистичка, социјална,
политичка и педагошка смисла; содржина на денешната етичка аксиологија во
различните области; нови вредности на човештвото.

LITERATURA
a) Osnovna literatura
- Кирил Темков: Етиката денес, Скопје, 1999; Софија, 2006.
- Ethics, ed. by Peter Singer, Oxford, 1994.
- A Companion to Ethics, ed. by Peter Singer, Oxford, 1997.
- I. Čehok - I. Koprek: Etika - priručnik jedne discipline, Zagreb, 1996.
- Кирил Темков: Етички речник, Скопје, 2004.

b) Dopolnitelna literatura
- Имануел Кант: Критика на практичниот ум, Скопје, 1993.
- Dictionnaire d'éthique et de philosophie morale, Paris, 1996.

OCENUVAWE a) zavr{en ispit:

• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP105 EKTS: 10
PREDMETOT:
Fond: 30 Status na predmetot:
Eti~ka edukacija Semestar: I izboren
REALIZATOR: prof. d-r Kiril Temkov
prof. d-r Ivan~o Atanasovski

CELI NA Да се добијат научни и продлабочени сознанија за суштината,

PREDMETOT: развитокот, целите и задачите на етичката едукација како нова
и значајна форма на развојот на современата етика и
педагогија.

SODR@INA
Современи истражувања на развојот на моралниот суд и акт кај младите; развој од
хетерономна кон автономна личност; појавата на етичката едукација заедно со развојот
на современата етика; експерименти во етичката педагогија кај нас (од градинки до
високото образование); принципи, методи и средства на етичката едукација.

LITERATURA
a) Osnovna literatura
- Кирил Темков: Како да се биде добар, Скопје, 2008.
- Јован Лозановски: Етиката и мадите, Скопје, 2005.
- Љубица Топузоска: Етичко образование во одделенската настава, Скопје, 2006.
- Jean Piaget: Le jugement moral chez l'enfant, Paris, 1979.
- Кирил Темков: Етички речник, Скопје, 2004.

b) Dopolnitelna literatura
- Кирил Темков: Етика за децата, Скопје, 2008.
- Злата Николиќ - Кирил Темков: Етиката и љубовта, Скопје, 2008.

OCENUVAWE a) zavr{en ispit:

• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP 106 EKTS: 10
PREDMETOT:
Sovremeni logi~ki Fond: 30 ~asa Status na predmetot:
teorii Semestar: I izboren

REALIZATOR: prof.d-r Violeta Panzova

CELI NA Studentite da steknat prodlabo~eni znaewa za

PREDMETOT: najnovite logi~ki u~ewa, da se osposobat da gi sledat,
samostojno da gi istra`uvaat i kriti~ki da gi
vrednuvaat najnovite tekovi vo ovaa oblast.

SODR@INA
1. Problemot na logi~koto zasnivawe na matematikata
a) Logicizam
b) Formalizam
v) Intuicionizam
2. Teorija na dokazot
3. Relativizirawe na poimot logi~ko sledstvo
4. Teorii za neformalnoto rasuduvawe
5. Logi~kiot problem na indukcijata i verojatnosta
LITERATURA
a) Osnovna literatura
1. Kneebone, G. T. Mathematical Logic and the foundations of mathematics. London,
New York: D. van Nostrand Company ltd., 1963.
2. Tarski, Alfred. Logic, Semantics, Metamathematics. Oxford: University Press, 1956.
3. Walton, D.N. Informal logic: a handbook for critical argumentation.
Cambridge: University Press, 1989.
b) Dopolnitelna literatura
1. Poper, Karl. Objektivno saznanje. Beograd: Paideia: Podgorica: CID, 2002.
2. Rajhenbah, Hans. Radjanje naucne filozofije, Beograd: Nolit.,1964.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da
pod 50 poeni- 5 (F) se osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga
od 51-60 poeni - 6 (E) pred tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
НАЗИВ НА
ПРЕДМЕТОТ: Код: ФП 107 ЕКТС: 10

Современа германска Фонд: 30 часа Статус на предметот:

филозофска Семестар: I изборен
антропологија

РЕАЛИЗАТОР: проф. д-р Коле Јовановски

ЦЕЛИ НА Историска ретроспектива на 70 годишната историја на германската

ПРЕДМЕТОТ: филозофска антропологија

СОДРЖИНА

Шелер, Плеснер и Хајдегер како основоположници на германската филозофска антропологија. Гелен,

Ротхакер, Ландман, Касирер, Јасперс и други нејзини претставници.

ЛИТЕРАТУРА

Основна литература

1. По едно дело од сите посочени германски антрополози

2. Burger, Hotimir. Filozofska antropologija. Zagreb: Naprijed. 1993.
3. Керовиќ, Радивоје. Човјек у средишту светова. Бања Лука: Филозофски факултет, Нови Сад,
2002.
4. Filozofija modernog doba. zbornik, Sarajevo: Veselin Masleša, 1986.
5. Чухина, Алексеевна Лариса. Човекот и неговиот вредносен свет во религиската филозофија.
Скопје: ЕИН Соф, 2001.
6. Šlüsner, Verner. Philosophishe Antropologie. Freiburg, 2000.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se osvojat
pod 50 poeni- 5 (F) minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred tri~lena komisija.
od 51-60 poeni - 6 (E)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 61-70 poeni - 7 (D)
od 71-80 poeni - 8 (C) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i ve`bi do 10
od 81-90 poeni - 9 (B) poeni
nad 91 poen 10 (A) • Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno minimum 15
poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
НАЗИВ НА
ПРЕДМЕТОТ: Код: ФП108 ЕКТС: 10

Систематски период Фонд: 30 часа Статус на предметот:

во античката Семестар: I изборен
филозофијa

РЕАЛИЗАТОР: проф. д-р Вера Георгиева

ЦЕЛИ НА Студентите да се запознаат со основните проблеми во филозофијата на

ПРЕДМЕТОТ: Платон и Аристотел

СОДРЖИНА

Онтолошки, гносеолошки, етички, естетички, социјално-политички проблеми во филозофијата на

Платон и на Аристотел

ЛИТЕРАТУРА

Основна литература

1. Annas, J. Aristotle: Metaphysics Books M and N. Oxford: Clarendon Press, 1976.

2. Happ H., Hyle. Studien zum aristotelischen Matterie-Begriff. Berlin-New York, 1971.
3. Kramer, H. J. Platonismus und hellenistische Philosophie. Berlin-New York, 1971.
4. Kramer, H. J. „Aristoteles und die akademische Eiodoslehre. Zur Geschichte der
Universalienproblems im Platonismus“. Archiv fur Geschichte der Philosophie, 55, 1973, pp.119-190
5. Kramer, H. J. „Das neue Platonbild“. Zeitschrift fur philosophische Forschung, 48, 1994, 1-20.
6. Richard, M.-D. L’enseingnment oral de Platon. Paris: Cerf, 1986.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se osvojat
pod 50 poeni- 5 (F) minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred tri~lena komisija.
od 51-60 poeni - 6 (E)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 61-70 poeni - 7 (D)
od 71-80 poeni - 8 (C) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i ve`bi do 10
od 81-90 poeni - 9 (B) poeni
nad 91 poen 10 (A) • Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno minimum 15
poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
НАЗИВ НА
ПРЕДМЕТОТ: Код: ФП109 ЕКТС: 10

Филозофија на Фонд: 30 часа Статус на предметот:

исихазмот Семестар: I Изборен

РЕАЛИЗАТОР: проф. д-р Вера Георгиева

ЦЕЛИ НА Студентите да се запознаат со основните онтолошки, гносеолошки и

ПРЕДМЕТОТ: антрополошки проблеми во учењата на најголемите исихасти.

СОДРЖИНА

Богословско-филозофски основи на исихазмот, основи на личноста, патот на познанието,

антрополшки аспекти на исихастичкиот спор.

ЛИТЕРАТУРА

Основна литература
1. Георгиева, Вера. Византиска филозофија. Скопје: Табернакул, 2001.
2. Георгиева, Вера. Филозофија на исихазмот. Скопје: Табернакул, 1993.
3. Лоски, В. Мистична теологија на црквата од Исток. Скопје: Табернакул, 1991.
4. Татакис, В. Историја на византиската филозофија. Скопје: Култура, 1998.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se osvojat
pod 50 poeni- 5 (F) minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred tri~lena komisija.
od 51-60 poeni - 6 (E)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 61-70 poeni - 7 (D)
od 71-80 poeni - 8 (C) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i ve`bi do 10
od 81-90 poeni - 9 (B) poeni
nad 91 poen 10 (A) • Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno minimum 15
poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
 НАЗИВ НА
ПРЕДМЕТОТ: Код: ФП110 ЕКТС: 10

Современи религиски Фонд: 30 часа Статус на предметот:

системи Семестар: I Изборен

РЕАЛИЗАТОР: проф. д-р Вера Георгиева

ЦЕЛИ НА Студентите да се запознаат со догматските и филозофските прашања во

ПРЕДМЕТОТ: големите светски религии.

СОДРЖИНА

Христијанство (православие, католицизам, протестантизам), јудаизам, ислам, будизам, хиндуизам.

ЛИТЕРАТУРА

Основна литература

1. Георгиева, Вера. Византиска филозофија. Скопје: Табернакул, 2001.

2. Голдберг, Рејнер. Јевреји (историја и религија). Београд: Клио, 2003.
3. Link, T. Istorija religije Istoka i Zapada. Beograd, 1992.
4. Лоски, В. Мистична теологија на црквата од Исток. Скопје: Табернакул, 1991.
5. Panenberg, V. Teologija i filozofija. Beograd: PLATΩ, 2003.
6. Šarif, М. М. Historija islamske filozofije: s kratkim pregledom drugih disciplina i savremene
renesanse u islamskim zemljama. Zagreb : August Cesarec , 1988.
7. Библија, Талмуд, Куран.

OCENUVAWE a) zavr{en ispit:

• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se osvojat
pod 50 poeni- 5 (F) minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred tri~lena komisija.
od 51-60 poeni - 6 (E)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 61-70 poeni - 7 (D)
od 71-80 poeni - 8 (C) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i ve`bi do 10
od 81-90 poeni - 9 (B) poeni
nad 91 poen 10 (A) • Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno minimum 15
poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: ФП111 EKTS: 10
PREDMETOT:
Fond: 30 Status na predmetot:
Istorija na poimot Semestar: I izboren
Bog
REALIZATOR: Prof. d-r Qubomir Cuculovski
Vo odredena smisla, ~ovekovata istorija e istorija na
CELI NA ~ovekovite veruvawa vo natprirodnoto. Eden od klu~nite
PREDMETOT: poimi na re~isi sekoja religija e poimot Bog. Ovoj poim
se javuva i vo filozofijata, bez razlika dali se raboti za
teisti~ki ili za neteisti~ki orientirana filozofija.
Ottuka, potrebno e da se razgleda kako poimot za Bog bil
razgleduvan vo tekot na razvitokot na filozofijata.
Zna~i, ne stanuva zbor za istorijata na Bog (toj i ne mo`e
da ima svoja istorija/razvitok), tuku za istorijata na
poimot Bog, vo dosega{nata filozofija.
SODR@INA
Razlikata pome|u `iviot Bog (Bog na vernicite) i filozofskiot Bog.
Sfa}awata za Bog vo anti~kata filozofija. Idejata za Bog vo patristikata.
Pristapite kon Bog vo periodot na sholastikata. Bog vo novovekovnata
filozofija. Nekoi sovremeni idei za poimot Bog.
LITERATURA
a) Osnovna literatura
- Armstrong, Karen.: Istorija Boga, Narodna kwiga, Beograd, 1995;
- Елиаде, Мирча: Историја на верувањата и на религиските идеи I-III, Табернакул,
Скопје, 2005;
- Eliade, M. (Ed.): Encyclopedia of Religion 16 vol. (1987);
- Gellman, Marc; Hartman, Thomas: How Do You Spell God? Answers to the Big Questions
from Around the World (1995);
- Ling, Trevor: Istorija religije Istoka i Zapada, Srpska kwi`evna zadruga, Beograd, 1993;
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni
Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:
a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP112 EKTS: 10
PREDMETOT:
Fond: 30 Status na predmetot:
Estetika na HH vek Semestar: 1 zadol`itelno izboren

REALIZATOR: prof. d-r Ivan Xeparoski

CELI NA Da se dobijat nau~ni i prodlabo~eni soznanija za

PREDMETOT: sovremenata estetika i za mestoto na umetnosta vo
esteti~kite teorii na HH vek.
SODR@INA
Voved vo estetikata na HH vek. Hermenevti~kata estetika. Jazi~ko-
analiti~kata estetika. Estetikata na recepcijata. Marksisti~kata
estetika. Estetikata na strukturalizmot, poststrukturalizmot i
dekonstrukcijata. Postmodernisti~kata estetika.

LITERATURA
a) Osnovna literatura
1. Xeparoski, I. (1998) Umetni~koto delo vo vtorata polovina na HH
vek, Skopje: Kultura.
2. Stardelov, G. (2003) Isku{enijata na esteti~kiot um: HH vek,
Skopje: MANU.
b) Dopolnitelna literatura
1. ]ulavkova, K. (prir.) (2003) Hermenevtika i poetika, Skopje:
Kultura.
2. Ross, S. (ed.)(1994) Art and Its Significance: An Anthology of Aesthetic Theory,
New York: SUNY.
3. Ch.Harrison and P.Wood. (ed), (1992) Art in Theory 1900-1990: An Anthology of
Changing Ideas Oxford: Blackwell Publishers.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
НАЗИВ НА Код: ФП113 ЕКТС: 10
ПРЕДМЕТОТ:
Современи теории на Фонд: 30 Статус на предметот:
управување Семестар: I изборен
РЕАЛИЗАТОР: проф. д-р Бранислав Саркањац
Курсот по современи теории на управување е вовед во
ЦЕЛИ НА главните концепции на општествено-политичко и државно
ПРЕДМЕТОТ: управување. Студентот треба да стекне сознанија за
современите политички рамки на политичкото дејствување.
СОДРЖИНА
Современите концепции на општествено-политичко управување. Комплексноста
динамичноста и разновидноста на современите општества. Концепцијата на добро
управување. Релациите меѓу државата, пазарот и граѓанското содружништво.
Автономната и хиерархиската држава. Управувањето и контингентоста. Управувањето
и фигурацијата. Функционалната демократија. Директна демократија. Улогата на
граѓанската култура во управувањето. Културата на законие и владеењето на правото.
Глобално и локално управување.
ЛИТЕРАТУРА
а) Основна литература
1. Бранислав Саркањац, Јавно здравје и здравствена реформа, Скопје, 2008.
2. Бранислав Саркањац, „Добро управување”, in: Културата на законот против
корупцијата, Скопје, 2002.
3. Бранислав Саркањац, „Култура на законитоста” in: Културата на законот против
корупцијата, Скопје, 2002.
4. J. Pierre, ed., Debating Governance, Oxford University Press, Oxford 2000.
5. Jan Kooiman, ed., Modern Governance, Sage, London, 1993.
6. N. Luhmann, The Differntiation of Society, New York, 1982.
7. B. Jessop, State Theory, Pennsylvania State University Press, 1990,
б) Дополнителна литература
1. Г. Ф. В. Хегел, Филозофија на правото.
2. N. Luhmann, Soziale Systemen, Suhrkamp, Frankfurt, 1984.
3. G. Burchell, C. Gordon, & P. Miller, eds., The Foucault Effect: Studies in Governmentality,
Harvester Wheatsheaf, London, 1991.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
b) dopolnitelni aktivnosti:
od 71-80 poeni - 8 (C)
• Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i ve`bi
od 81-90 poeni - 9 (B)
do 10 poeni
nad 91 poen 10 (A)
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni
Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:
a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.
NAZIV NA Kod: FP114 EKTS: 10
PREDMETOT:
Општа методика на Fond: 30 Status na predmetot:
наставата по Semestar: I izboren
филозофија
REALIZATOR: prof. d-r Олга Пешевска-Заревска
CELI NA Studentite da se zapoznaat so основите на filozofsko-
PREDMETOT: teoretskite размисли na Metodikata na nastavata po
filozofija, kako i da se steknat so znaewa за значењето на
соодветно конципирање и толкување на наставните планови и
програми и да се запознаат со принципите врз кои се темели
современата дидактичко-методичка комуникацоја меѓу
nastavnikot i u~enikot vo ramkite na nastavata po filozofija
SODR@INA
Методика на наставата по филозофија како филозофска дисциплина; Obrazovniot
sistem i filozofskata edukacija; Oficijalni dokumenti za organizirawe na nastavata
po filozofijа; Planirawe i analiza na nastavata po filozofija; Didakti~ko-
metodi~ka komunikacija me|u nastavnikot i u~enikot vo ramkite na nastavata po
filozofija.

LITERATURA
a) Osnovna literatura
- Pe{evska-Zarevska, O. (2004). Metodika na nastavata po filozofija. Skopje.
- Marinković, J. (1983). Metodika nastave filozofije. Zagreb: Školska knjiga.

b) Dopolnitelna literatura
- Lipman, M. (1980). Philosophy in the Classroom, Philadelphia: Temple University Press.
- Marinković, J. (1981). Utemeljenosti odgoja u filozofiji, Zagreb: Školska knjiga.
- Oficijalni dokumenti: Nastavni planovi za gimnaziite, Nastavni programi po
filozofija i filozofski predmeti.
OCENUVAWE a) zavr{en ispit:
• Ispitot nosi maksimum 70 poeni, od koi treba da se
pod 50 poeni- 5 (F) osvojat minimum 36 poeni. Ispitot se polaga pred
od 51-60 poeni - 6 (E) tri~lena komisija.
od 61-70 poeni - 7 (D)
od 71-80 poeni - 8 (C) b) dopolnitelni aktivnosti:
od 81-90 poeni - 9 (B) • Redovna poseta i aktivno u~estvo na predavawa i
nad 91 poen 10 (A) ve`bi do 10 poeni
• Seminarska rabota do 15 poeni
• Prezentirana tema na ~as do 10 poeni
• Izgotvena bibliografija do 5 poeni
• Izraboten esej do 10 poeni
• Druga aktivnost do 15 poeni

Na~in na formirawe na ocenkata: se sobiraat poenite koi se dobivaat od:

a) zavr{en ispit i b) dopolnitelni aktivnosti.
OGRANI^UVAWA:
Vo tekot na semestarot, studentite zadol`itelno treba da imaat osvoeno
minimum 15 poeni od dopolnitelnite aktivnosti.