STANDARDIZACIJA I KVALITET
M. Smiljanić
UVEDEN JE EVROPSKI SISTEM OZNAČAVANJA ČELIKA
U broju 3. časopisa dat je pregled aktivnosti Zavoda za standardizaciju u 2003. godini kojima se uvodi evropski
sistem označavanja čelika i objavljuje preko 20 standarda JUS EN za proizvode od čelika. Ovaj veliki korak u našoj
tehničkoj regulativi prošao je skoro neprimetno, a u tehničkoj štampi objavljuje se i izvod JUS standarda koji je van
snage, i najavljuju se dalji prikazi na toj osnovi, što bi, za neupućene čitaoce, bila ozbiljna dezinformacija. S
obzirom da su čelici, odnosno čelični proizvodi najzastupljeniji materijali za izradu zavarenih konstrukcija, predmet
naših razmatranja je pravilnik kojim se utvrđuje jedinstveni (evropski) sistem označavanja čelika, sa prikazom JUS
EN standarda relevantnih za njegovu primenu.
PRAVILNIK O JEDINSTVENOM SISTEMU ZA
OZNAČAVANJE ČELIKA (″Službeni list SRJ″, br.
01/2003)
Objavljivanje pravilnika kojim se uvodi evropski
jedinstveni sistem za označavanje čelika je dugo
očekivani veliki korak u našem tehničkom
komuniciranju sa zemljama članicama Evropske
zajednice, od kojih uglavnom i uvozimo ove proizvode.
Shodno članu 6, a u odnosu na datum objavljivanja
(03.01.2003.), pravilnik je stupio na snagu 04.juna
2003.
Integralni tekst
Član 1. Ovim pravilnikom propisuje se jedinstven
sistem za označavanje čelika i to: označavanje,
osnovne oznake, brojčani sistem i dodatne oznake.
Član 2. Ovaj pravilnik se primenjuje i na novoosvojene
čelike koji se prvi put stavljaju u promet na
jugoslovenskom tržištu.
Iste oznake čelika moraju se primeniti i u tehničkoj i
drugoj pratećoj dokumentaciji.
Član 3. Jedinstveni sistem za označavanje čelika
propisan je jugoslovenskim standardima JUS EN
10027-1, JUS EN 10027-2 I JUS CR 10260.
Član 4. Oznake čelika prema jugoslovenskim
standardima iz člana 3 ovog pravilnika, a na osnovu
podnetog zahteva, određuje i registar o tim oznakama
vodi savezna organizacija nadležna za poslove
standardizacije u saradnji sa Evropskim biroom za
registrovanje.
Član 5. Čelici koji su proizvedeni i stavljeni u promet
pre stupanja na snagu ovog pravilnika moraju se
označiti u skladu sa ovim pravilnikom u roku od jedne
godine od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.
Oznake čelika iz ovog pravilnika moraju se primeniti u
tehničkoj i drugoj pratećoj dokumentaciji u roku od
jedne godine od dana stupanja na snagu ovog
pravilnika.
Član 6. Ovaj pravilnik stupa na snagu u roku od šest
meseci od dana objavljivanja u “Službenom listu SRJ”.
Komentar:
Pozivanjem na standarde JUS EN 10027-1, JUS EN
10027-2 i JUS CR 10260, kojima se propisuje
jedinstveni sistem označavanja čelika, oni imaju status
ZAVARIVANJE I ZAVARENE KONSTRUKCIJE (4/2003), str. 221-225
STANDARDIZATION & QUALITY
obavezne primene, a njihovim blagovremenim
donošenjem (mart 2003.) obezbeđena je primena
pravilnika počev od 04.juna 2003.
Obaveznost primene pravilnika se odnosi i na tehničku
i prateću dokumentaciju, čime su za primenu odgovorni
ne samo proizvođači čeličnih proizvoda već i njihovi
korisnici, u konstruktivnoj i tehnološkoj dokumentaciji,
dokumentaciji nabavke, procesa proizvodnje, nadzora
u izradi, kontroli kvaliteta i sertifikovanju procesa i
proizvoda.
Prelazni period primene, 04.juna 2003. do 04. juna
2004. godine, odnosi se na proizvode (čelične
proizvode) koji su stavljeni u promet, i tehničku i
prateću dokumentaciju (član 5.) pre stupanja na snagu
pravilnika. Da bi se ispoštovala ova odredba pravilnika,
u tom istom periodu trebalo bi da bude objavljena
većina JUS EN standarda proizvoda od čelika, što je
veoma obiman posao. Tako je već u martu 2003.
godine, mada posle dužeg perioda pripreme, objavljeno
preko 20 standarda. Za tehnička lica, koja ovu obavezu
treba da ispoštuju u roku, bilo bi od velike koristi kada
bi Zavod za standardizaciju izdao publikaciju (analognu
postojećoj, davno izdatoj publikaciji pregleda JUS
čelika) pregleda čelika sa uporednim oznakama, JUS
(stare) - JUS EN (nove), što pretpostavljamo nije veliki
problem. Za sada, primena JUS EN standarda za
proizvode od čelika trebalo bi da se odvija kontinualno,
odmah nakon objavljivanja. Tako objavljivanjem u
martu 2003. standarda JUS EN10025 - Toplovaljani
proizvodi od nelegiranih konstrukcionih čelika -
Tehnički zahtevi za isporuku, imamo standard koji
obuhvata značajan broj čelika koji se koriste u izradi
zavarenih konstrukcija.
IMPLEMENTACIJA EVROPSKE U JUS
STANDARDIZACIJU METALNIH MATERIJALA
Evropska standardizacija metalnih materijala intenzivno
se razvija početkom 90-tih, a zasnovana je u izvesnom
stepenu na prethodnim standardima Evropske
ekonomske zajednice (EU standardi) i na procesu
usaglašavanja sa Harmonizovanim sistemom Saveta
saveza carina (HS).
Svi sistemi standardizacije metalurških proizvoda, pa i
evropski, imaju opšte standarde i standarde primene.
Opštim standardima metalnih materijala i njihovih
proizvoda utvrđuju se:
• definicije i klasifikacija materijala i proizvoda;
221
STANDARDIZATION & QUALITY STANDARDIZACIJA I KVALITET

• sistem označavanja; Klasifikacija prema hemijskom sastavu

• opšti tehnički uslovi za isporuku i za oblik, mere i Prema hemijskom sastavu čelici se klasifikuju na:
tolerancije;
• tipovi dokumenata za isporuku i prijem. • nelegirane i
• legirane.
Implementacija opštih evropskih standarda za čelike i
proizvode od čelika je zaokružena objavljivanjem Standardom su definisane granične vrednosti između
jugoslovenskih standarda: nelegiranih ii legiranih čelika za svaki element ( tab.1).
− JUS EN 10020/2003 : Definicija i klasifikacija vrsta Tabela 1. Granične vrednosti između nelegiranih i legiranih
čelika (identičan sa EN 10020:2000); čelika (mas %)
− JUS EN 10027-1/2003: Sistem za označavanje Element Granični sadržaj
čelika, Deo1:Označavanje, osnovne oznake Aluminijum (Al) 0.10
Bor (B) 0.0008
(identičan sa EN 10027-1: 1992);
Hrom (Cr) 0.30
− JUS CR 10260/2003.: Sistem za označavanje čelika Bakar Cu) 0.40
Dodatne oznake (identičan sa CR 10260:1998); Mangan (Mn) 1.65
− JUS EN 10027-2/2003: Sistem za označavanje Molibden (Mo) 0.08
čelika - Deo 2: Brojčani sistem (identičan sa EN Niobijum (Nb) 0.06
10027-2: 1992); Nikal (Ni) 0.30
− JUS EN 10079/2003:Definicije proizvoda od čelika Titan (Ti) 0.05
(identičan sa EN 10079:1992); Vanadijum (V) 0.10
− JUS EN 1021/2003: Opšti tehnički zahtevi za Volfram (W) 0.10
Fosfor (P), Sumpor (S) i Azot (N) 0.05
isporuku za čelik i proizvode od čelika (identičan sa
EN 1021:1993)
− JUS EURONORM 168/2003: Proizvodi od gvožđa i Nelegirani čelici su vrste čelika čiji sadržaj ni za jedan
čelika - Dokumenta o kontrolisanju - Sadržina elemenat ne dostiže utvrđenu graničnu vrednost.
dokumenata (identičan sa EURONORM 168:1986). Legirani čelici su vrste čelika kod kojih sadržaj
Standardima primene za određene proizvode i vrste najmanje jednog elementa dostiže utvrđenu graničnu
materijala utvrđuju se: vrednost.
• oblik, mere i tolerancije; Kriterijum za klasifikaciju vrsta čelika prema hemijskom
• tehnički propisi za ugovaranje, isporuku i sastavu je hemijska analiza tečnog metala (analiza
ispitivanje; šarže), čiji je sastav utvrđen standardom ili
• specifikacije vrsta materijala i njihovih osobina proizvođačkom specifikacijom. Kada se hemijski sastav
značajnih za određenu primenu. materijala ispituje iz uzoraka (opiljaka) uzetih iz
Svaki standard se odnosi na : proizvoda (lim, cev, odlivak i slično), dozvoljene razlike
između analize šarže i proizvoda utvrđene su u
− vrstu proizvoda, mere i tolerancije;
odgovarajućem standardu primene za proizvod,
− namenu;
odnosno vrste čelika tog proizvoda.
− vrste i osobine čelika u odnosu na namenu;
− vrste i obim ispitivanja pri isporuci / prijemu za Klase kvaliteta čelika
ocenu specificiranih osobina.
Vrste čelika se klasifikuju u glavne klase kvaliteta,
Pri narudžbini ili ugovaranju isporuke standardnih utvrđene prema glavnim osobinama ili karakteristikama
čeličnih proizvoda moguća su opredeljenja : u vezi sa primenom. Nelegirani čelici se klasifikuju u tri
− u svemu prema odredbama standarda; glavne klase kvaliteta, a legirani u dve glavne klase
− sa određenim posebnim zahtevom koji dozvoljava kvaliteta.
standard (npr. niža max. vrednost P i S za veću Glavne klase nelegiranih čelika su:
otpornost na naponsku koroziju, niža maksimalna
vrednost C ekvivalenta i sl.); • nelegirani osnovni čelici;
− dodatni zahtevi utvrđeni ugovorom. • nelegirani kvalitetni čelici;
Implementacija standarda primene je u toku, a već • nelegirani specijalni čelici.
doneti JUS EN standardi su objavljeni u prošlom broju Nelegirani osnovni čelici su oni koji zadovoljavaju
časopisa. sledeće uslove:
DEFINICIJA I KLASIFIKACIJA VRSTA − ne zahtevaju nikakvu termičku obradu (u ovom
ČELIKA (JUS EN 10020/2003) smislu, žarenje za smanjenje napona i
normalizaciono žarenje ne smatraju se termičkom
Shodno JUS EN 10 020, čelik se definiše kao materijal obradom );
koji u masenim procentima sadrži železa (Fe) više od − mehaničke osobine, savijanje i energija udara na
bilo kojeg pojedinačnog elementa, u kojem je sadržaj
+20 °C u valjanom i normalizaciono žarenom stanju
ugljenika (C) niži od 2% i koji sadrži i druge elemente.
moraju da budu u okviru graničnih vrednosti
Učešće C u količini od 2% obično je granična linija definisanih standardom;
između čelika i livenog gvožđa.

ZAVARIVANJE I ZAVARENE KONSTRUKCIJE (4/2003), str. 221-225

222
STANDARDIZACIJA I KVALITET
− sadržaj C, P, S, mora da bude u okviru definisanih
graničnih vrednosti;
− ne utvrđuju ni jedan poseban zahtev kvaliteta (npr.
zahtev za sposobnost oblikovanja hladnim
deformisanjem);
− ne utvrđuju nikakve zahteve za legirajuće elemente,
osim za Mn i Si.
Nelegirani kvalitetni čelici su oni kod kojih se
postavljaju posebni zahtevi kvaliteta kao što su: žilavi
prelom, veličina zrna, sposobnost za oblikovanje.
Nelegirani specijalni čelici su:
− čelici sa većim stepenom čistoće od kvalitetnih čelika
(nemetalni uključci );
− čelici predviđeni za termičku obradu poboljšanja i
− površinskog otvrdnjavanja;
− čelici sa zahtevima otpornosti na puzanje, žilavosti
na niskim temperaturama (−50 °C), sa ograničenim
sadržajem P i S;
− čelici feritno-perlitne strukture koji ojačavaju
taloženjem i sadrže jedan ili više mikrolegirajućih
elemenata (Nb,V), čiji je sadržaj najmanje u
granicama koje odgovaraju legiranim čelicima.
Glavne klase legiranih čelika su:
• legirani kvalitetni čelici;
• legirani specijalni čelici.
Legirani kvalitetni čelici imaju sličnu primenu kao
nelegirani kvalitetni čelici. Preko sadržaja legirajućih
elemenata zadovoljavaju posebne zahteve za primenu.
Nisu namenjeni za poboljšanje ili površinsko
otvrdnjavanje. U kvalitetne legirane čelike ubrajaju se
određeni zavarivi finozrni konstrukcioni čelici za čelične
konstrukcije, uključujući posude pod pritiskom i
cevovode, minimalne vrednosti Re od 380 N/mm2 (do
16mm debljine) i vrednosti žilavosti (ISO V podužna
epruveta) od 27J na −50 °C. Tu pripadaju čelici legirani
sa Si ili Si-Al sa određenim magnetskim osobinama,
legirani čelici za šine, za toplo ili hladno valjane
plosnate proizvode, kao i čelici legirani samo sa Cu.
Legirani specijalni čelici su oni koji zahtevaju posebno
precizno kontrolisanje hemijskog sastava, uslova
proizvodnje i kontrole, a za obezbeđenje istovremeno
više karakteristika. Tu se ubrajaju nerđajući čelici,
toplopostojani čelici otporni na puzanje, specijalni
konstrukcioni čelici i čelici sa specijalnim fizičkim
karakteristikama.
Legirani specijalni čelici dele se na tri podgrupe:
− nerđajući čelici na bazi Cr i Ni;
− brzorezni čelici legirani sa Mo, W i/ili V, ukupnog
sadržaja od oko 7%;
− ostali legirani specijalni čelici.
U svim EN standardima primene za čelične proizvode
navedena je pripadnost relevantnoj klasifikaciji.
Standardom JUS EN 10020/2003 su date savremene
definicije i kriterijumi klasifikacije čije korišćenje će,
nadamo se, uneti red i u terminologiju koju autori
publikacija, često i udžbenika, koriste iz zastarelih
izvora.
ZAVARIVANJE I ZAVARENE KONSTRUKCIJE (4/2003), str. 221-225
STANDARDIZATION & QUALITY
SISTEM ZA OZNAČAVANJE ČELIKA
Jedinstveni sistem za označavanje čelika se zasniva na
sistemu označavanja utvrđenom u relevantnim
standardima (član 3 Pravilnika), a koji obuhvataju:
označavanje čelika slovnim i brojčanim oznakama
(osnovne oznake), brojčani sistem označavanja (broj
čelika) i dodatne oznake.
Za čelike specificirane u nacionalnim standardima za
dodeljivanje oznaka merodavna je nacionalna
organizacija za standardizaciju.
Za korisnike čeličnih proizvoda globalno poznavanje
sistema omogućava razumevanje oznake u stepenu
potrebnom za prepoznavanje osobina značajnih za
primenu, odnosno preradu.
Osnovne oznake (JUS EN 10027-1)
Oznake su svrstane u dve osnovne grupe:
• grupa 1.- za čelike koji se označavaju na osnovu
upotrebe i mehaničkih i fizičkih osobina;
• grupa 2.- za čelike koji se označavaju na osnovu
hemijskog sastava.
Kod livenih čelika ispred ovih oznaka stavlja se slovna
oznaka G.
Oznake grupe 1.
Za čelike koji se označavaju na osnovu upotrebe i
mehaničkih i fizičkih osobina označavanje počinje sa
jednom od oznaka za upotrebu kojih ima 11. Čelici koji
se uglavnom koriste za zavarene proizvode i
konstrukcije, shodno nameni imaju prvu oznaku:
S - čelici za čelične konstrukcije;
P - čelici za opremu pod pritiskom;
L - čelici za gradnju cevovoda…
Posle prve slovne oznake slede oznake najvažnijih
osobina za upotrebu. Za čelike sa prvom oznakom S,
P, L i E (čelici za mehaničke konstrukcije) posle prve
oznake navodi se broj koji se odnosi na najmanju
utvrđenu vrednost napona tečenja, Re u N/mm2, za
opseg najmanjih debljina.
Oznake grupe 2.
Za čelike koji se označavaju na osnovu hemijskog
sastava oznake su podeljene u četiri podgrupe.
Podgrupa 2.1. Nelegirani čelici sa srednjim sadržajem
Mn ispod 1% (izuzev čelika za obradu na automatima)
Oznaka sadrži slovnu oznaku C (ugljenik), a zatim sledi
utvrđen srednji sadržaj ugljenika pomnožen sa 100.
Podgrupa 2.2. Nelegirani čelici sa srednjim sadržajem
Mn≥1%, nelegirani čelici za obradu na automatima i
legirani čelici (osim brzoreznih) kod kojih je sadržaj
svakog legirajućeg elementa < 5%.
Prva oznaka je srednji sadržaj ugljenika u procentima
pomnožen sa 100, a zatim slede hemijski simboli
legirajućih elemenata koji karakterišu čelik, a zatim
brojevi koji označavaju vrednosti sadržaja legirajućih
elemenata u procentima pomnožen odgovarajućim
faktorom i zaokružen na najbliži ceo broj.
223
STANDARDIZATION & QUALITY STANDARDIZACIJA I KVALITET

Faktori su: Dodatne oznake za čelike koji se označavaju na

osnovu upotrebe i mehaničkih osobina
4 - za Cr, Co, Mn, Ni, Si, W;
10 - za Al, Be, Cu, Mo, Nb, Pb, Ta, Ti, V, Zr; Za čelike za čelične konstrukcije (S), dodatna oznaka iz
100 - za Ce, N, P, S; grupe 1 je pripadnost određenoj žilavosti minimalne
1000 - za B. vrednosti na određenoj ispitnoj temperaturi (tab.2) ili
oznaka termomehaničkog stanja (za finozrne čelike).
Podrupa 2.3. Legirani čelici (osim brzoreznih), kod
kojih je sadržaj najmanje jednog legirajućeg Tabela 2. Oznake za vrednosti žilavosti
Žilavost (J) minimum Ispitna temperatura
elementa ≥ 5%. 27 J 40 J 60 J (°C)
Prva oznaka je X, zatim sledi srednji sadržaj ugljenika JR KR LR +20
u procentima pomnožen sa 100, a zatim sledno J0 K0 L0 0
J2 K2 L2 − 20
hemijski simboli legirajućih elemenata koji karakterišu J3 K3 L3 − 30
čelik i brojevi količine srednjeg sadržaja legirajućih J4 K4 L4 − 40
elemenata. J5 K5 L5 − 50
J6 K6 L6 − 60
Podgrupa 2.4. Brzorezni čelici.
Prva oznaka je slovna HS, a zatim slede brojevi Oznake termomehaničkog stanja obrade su:
srednje vrednosti sadržaja legirajućih elemenata prema A - otvrdnjavanje termičkim taloženjem
redosledu: W, Mo, V, Co. M - termomehaničko valjanje ;
Brojčani sistem označavanja čelika N - normalizovanjei ili normalizaciono valjanje;
Q - kaljenje i otpuštanje (poboljšanje);
(JUS EN 10027-2) G - ostale vrste obrade.
Ovim standardom utvrđuje se sistem za dodeljivanje
Druga grupa dodatnih oznaka čelika sa osnovnom
brojeva za brojčano označavanje vrste čelika (broj
oznake S može da bude za upućivanje na određene
čelika). Sistem je primenjiv i za druge materijale i
druge osobine ili namenu, kao:
pogodan je za statističku obradu podataka.
C - posebne sposobnosti za oblikovanje hladnim
Broj materijala se sastoji od sedam numeričkih mesta.
deformisanjem;
Prvo mesto označava glavnu grupu materijala, četiri
L - za niske temperature;
naredna mesta označavaju vrste materijala unutar
S - za brodogradnju;
glavne grupe i naredna dva mesta su za dodatne
T - za cevi
oznake.
W - otpornost na atmosfersku koroziju itd.
Brojčana oznaka glavne grupe materijala za čelik je 1.
Za čelike za opremu pod pritiskom (P) dodatne oznake
Standardom su utvrđeni rezervisani rasponi brojeva za
grupe 1 su za termomehanička stanja obrade ili za
vrste čelika po grupama i podgrupama čelika.
namenu, kao:
Za dodeljivanje brojeva vrstama čelika definisanim u
− B, boce za gas;
evropskim standardima nadležan je odgovarajući
− S, jednostavne posude pod pritiskom;
tehnički komitet ECISS, a za nacionalne vrste čelika
− T, cevi .
kompetentna nacionalna organizacija.
Dodatne oznake iz grupe 2. ovih čelika su identifikacija
U svakom standardu primene za svaku vrstu čelika data
namene za rad na temperaturama:
je i brojčana oznaka.
Dodatne oznake ( JUS CR 10260) − H = povišena temperatura;
− L = niska temperatura;
Ovaj standard sadrži dodatne oznake koje se koriste u − R = temperatura okoline;
kombinaciji sa osnovnim oznakama, definisanim u JUS − X = niska i povišena temperatura.
EN 10027-1, i određene dodatne oznake koje se
koriste u kombinaciji sa brojčanim oznakama (JUS EN Za čelike za cevi cevovoda (L) grupa 1 dodatnih
10027-2), sa ciljem da upotpune identifikaciju vrsta oznaka je ista kao u prethodnom slučaju, dok je grupa
čelika ili proizvoda od čelika. 2 dodatna oznaka za klasu zahteva.
Dodatne oznake za čelike koji se označavaju na
Dodatne oznake su podeljene u dve grupe (grupa 1 i
osnovu hemijskog sastava
grupa 2), i dodatne dopunske oznake. Grupa 2 oznaka
se obavezno primenjuje zajedno i sledno sa grupom 1 i Za ove čelike dodatne oznake su utvrđene samo za
odnose se na vrstu čelika, dok se dodatne dopunske slučaj čelika osnovne oznake C. U grupi 1. dodatnih
oznake stavljaju posle dodatnih oznaka i od njih se oznaka su oznake koje se odnose na sadržaj sumpora:
odvajaju znakom +, a odnose se na proizvode od čelika. − E =sa najvećim utvrđenim sadržajem sumpora;
Dodatne oznake za bližu identifikaciju vrste čelika su − R = sa utvrđenim opsegom sadržaja sumpora,
karaktera u vezi sa osnovnim oznakama. ili oznake za namenu, npr. W= za žicu za elektrode.
U grupi 2 je oznaka hemijskog simbola legirajućeg
elementa, npr. Cu (čelici otporni na atmosfersku
koroziju) sa brojem 10x% srednje vrednosti sadržaja.

ZAVARIVANJE I ZAVARENE KONSTRUKCIJE (4/2003), str. 221-225

224
STANDARDIZACIJA I KVALITET STANDARDIZATION & QUALITY

Dodatne dopunske oznake
Ove oznake se primenjuju za bližu identifikaciju
specijalnih zahteva za čelik, vrste prevlaka i stanja
posle obrade proizvoda od čelika. Od ovih oznaka za
namenu za zavarene konstrukcije treba ukazati na
oznake specijalnih zahteva + Z15, +Z25 i +Z35 koje se
odnose na garantovanu najmanju vrednost kontrakcije
(A%) po celoj debljini proizvoda (lima).
Dodatne dopunske oznake se, posle znaka +,
primenjuju i kod brojčanog sistema označavanja čelika.

UPOREDNI PREGLED OZNAKA ČELIKA U JUS C.B0.500:1989

I JUS EN 10025:2003.
(Iz nacionalnog predgovora JUS EN 10025:2003)∗
Oznake čelika
Oznaka čelika u JUS EN 10025:2003
u JUS C.B0.500:1989 Osnovna oznaka prema Brojčana oznaka prema
JUS EN10027-1 i ECISS IC 10 JUS EN 10027-2
Č 0130 S185 1.0035
Č 0370 S235JR 1.0037
Č 0371 S235JRG1 1.0036
Č 0361 S235JRG2 1.0038
Č 0362 S235JO 1.0114
Č 0363 S235J2G3 1.0116
Č 0451 S275JR 1.0044
Č 0452 S275JO 1.0143
Č 0453 S275J2G3 1.0144
Č 0561 S355JR 1.0045
Č 0562 S355JO 1.0553
Č 0563 S355J2G3 1.0570
Č 0545 E295 1.0050
Č 0645 E335 1.0060
Č 0745 E360 1.0070
* Napomena: u broju 3/2003. časopisa, u pregledu JUS EN standarda, izvesni brojevi standarda izostavljanjem jedne 0 su pogrešno naznačeni sa
4 cifre umesto pet.

MT-KOMEX d.o.o. Tel : 011 / 3564-240

Preduzeće za proizvodnju, promet i usluge Tel / Fax : 011 / 555 -986
ul. Oslobođenja 22 b, 11090 Beograd
Peći za sušenje elektroda:
Tobolac
Tehnički podaci :
1. Sušenje se obavlja uz prirodnu cirkulaciju
vrelog vazduha
2. Kapacitet do 10 kg elektroda
3. Snaga uređaja 125 W
4. Napon 75 V, (uređaj radi na zavarivačkom
naponu aparata za zavarivanje)

Delatnost preduzeća u
oblasti
Tip MT-100 zavarivanja
Tehnički podaci :
Tip MT-20 - Servis i rezervni delovi svih
1. Dimenzije : 790 x 600 x 650 mm Tehnički podaci :
1. Dimenzije : 220 x 220 x 700 mm
proizvođača opreme za
2. Sušenje se obavlja uz prirodnu cirkulaciju zavarivanje
vrelog vazduha 2. Komora je toplotno izolovana
3. Temperatura sušenja do 400 C 3. Sušenje se obavlja uz prirodnu cirkulaciju - Proizvodnja uređaja i rezervnih
4. Proces sušenja vodi elektronski vrelog vazduha delova
termoregulator sa očitavanjem temperature 4. Temperatura sušenja do 300 C - Reparaturno zavarivanje u
na displeju 5. Proces sušenja je automatizovan
6. Kapacitet do 20 kg elektroda svim postupcima
5. Kapacitet do 100 kg elektroda
6. U komori se može sušiti prah za EPP postupak 7. Snaga uređaja 1.65 kW - Iznajmljivanje aparat za
7. Snaga uređaja 5 kW 8. Napon 220 V, 50 Hz MIG/MAG zavarivanje
8. Napon 380 V, 50 Hz

ZAVARIVANJE I ZAVARENE KONSTRUKCIJE (4/2003), str. 221-225

225