You are on page 1of 9

Hassas Döküm Teknolojisi:

İngilizce'de "Investment Casting" veya "Investment Shell Casting" ismiyle anılan bu döküm
tekniğinin 2000 yıllık bir geçmişi vardır. Bu teknik sayesinde elde uygun malzemeden
yapılmış bir model olduğu sürece çok karmaşık metal dökümler yapılabilmektedir.

Döküm için yapılan işlemleri kısaca şöyle sıralayabiliriz:

• Öncelikle, metalden dökülmesi istenilen parçanın balmumu veya


benzeri bir malzemeden modeli hazırlanır. Genellikle alüminyum
(mücevhercilikte ise silikon) bir kalıp imal edilir ve plastik enjeksiyon yöntemi
ile istenildiği kadar mum model elde edilir. (Döküm sonrası soğuma ve
büzülme tahmini yapılarak model aslından biraz büyük imal edilebilir)

1 2 3
• Parçalar yine mumdan yapılmış bir gövdeye yapıştırılırlar. (şekil 1)
• Model, seramik banyosuna batırılarak (sulu alçı görünümünde bir sıvı)
çevresine ince bir tabaka kaplanması sağlanır.
• Seramik tabaka kuruyup katılaşıncaya kadar bir fırında bekletilir. Yeteri
kalınlıkta seramik kaplanıncaya kadar son iki işlem tekrarlanır. Dış tabakalarda
daha kalın seramik tozu kullanılır. (şekil 2)
• Dış cidarı sert seramik kaplı parça bir fırına sokularak modelin eriyip
dışarı akması sağlanır. Seramik malzeme ise yüksek sıcaklığa dayanıklı
olduğundan şeklini muafaza eder. Bu esnada mum modelin akarak çıkmayan
kısımları da tamamiyle buharlaşır. (şekil 3)

4 5 6
• Modelden kalan boşluğa (daha önce bırakılmış bulunan bir ağızdan)
ergimiş halde metal dökülür (şekil 4)
• Metal soğuyup katılaştıktan sonra darbe ile dış cidardaki seramik
kırılarak parça ortaya çıkarılır. (şekil 5)
• Parçalar ana gövdeden dairesel bir testere ile kesilerek alınır, bir başka
değişle göbek bağları kesilir (Şekil 6).
• Son olarak gerekli çapak alma ve yüzey parlatma işlemleri yapılır.
TOLERANSLAR
Hassas Dökümde tolerans, kalıp yapım aşamasından başlayarak kullanılan mum, seramik malzemesi ve
döküm alaşımına bağlı olarak ölçüsel sapmaların toplamıdır. Ölçülerin tekrarlanabilirliği, ayrıca parça
formuna, kütlesine ve boyutlarına bağlıdır.
Yandaki tolerans tablosunda da görüldüğü üzere, Hassas Döküm metoduyla elde edilen parçalarda, genel
kural olarak anma ölçüsü 15 mm'ye kadar olan ölçülere ±0.1 mm, 15 mm üstü ölçülerede ±%0.7 gibi bir
hassasiyetle yaklaşılmaktadır. Ancak tolerans aralığını tek yönde de belirlemek mümkündür. Tablodaki D3
hassasiyeti ise, parçanın bir düzleminde ve birbirine referans belirlenmeyen ölçüler için ilave maliyetlerle
elde edilebilir. (İmalat sırasında özel aparatlar, kalite kontrol mekanizması, fire yüzdesindeki artış gibi).
İŞLEME PAYLARI:
Parça kullanımı açısından tolerans tablo değerleri yeterli olmayan ölçülere işleme yapı vermek
gerekmektedir. Boyutlarına bağlı olarak genelde 0.3 mm ile 1.5 mm arasında işleme ayı verilmektedir.
Ancak işleme yapını belirlerken tolerans değerlerini hesaba katmak gerekir.
Amacımız kullanıcıya döküm sonrası olabildiğince az işlem bırakmaktır. Dolayısıyla parça tasarımında
teknik kadromuzla irtibata geçmenizde fayda görmekteyiz.

Model ve Döküm İmalatı

MODEL

Ağaç işleme tornaları, daire testereler, planyalardan kurulu modelhanede her türlü Ahşap
modeller ve Alüminyum modeller üretilmektedir.

DÖKÜM

Her çeşit Pik, Çelik, Sfero ve Alüminyum döküm imalatı yapılmaktadır. Bunun için 2 adet
650 kg/saat kapasiteli elektrikli indüksiyon ergitme ocağı bulunmaktadır.
Firma özellikle pik döküm elektrik motor gövdeleri ve ekipmanları üretimi konusunda
uzmanlaşmıştır.

Başlıca üretim çeşitleri:

• Elektrik motor gövdeleri

Elektrik Motor Gövdesi Kapak ve


Flanşları

• Elektrik motor gövdesi kapakları


• Elektrik motor gövdesi flanşlı kapakları
• Elektrik motor gövdesi ayakları
Elektrik Motor Gövdesi Aksamı

Maçahane

• Redüktörler
Kalıplama Ünitesi : 1 çift pnomatik
sarsma basma kalıplama makinası ve
döküm hattı.

Maça Hazırlama Ünitesi : 25 kg'a kadar


shell maça, havada ve karbondioksit ile
sertleşen maçalar, yağlı maçalar

Ergitme Ünitesi : 450 kg/saat kapasiteli


Inductotherm marka indüksiyon ocağı

Erimiş Malzeme Kontrolü : Quik-Lab.


Karbon-Silis cihazı ve sıcaklık ölçme
cihazı

Temizleme ve Boya Ünitesi : Askılı tip


kumlama ve taşlama makinaları ile
temizlenip daldırma ile boyama
Model Atelyesi : Ahşap, metal ve araldite
modeller yapımı ve tadilatı

Kum Hazırlama Tesisi;

EIRICH-Kum hazırlama tesisleri ve Kontrol Sistemleri PLC kontrol donanımına sahip olup,
yüksek yüzey kalitesi için gerekli kalıp kumunu tam otomatik hazırlamaktadır. Kum
özellikleri donanımlı kum laboratuarında kontrol edilmektedir (Döküm işleminde kullanılan
kumlarla ilgili ayrıntılı bilgi ekte mevcuttur) .

Kum Hazırlama Tesisi-Kontrol Sistemi

Maçahane;

4 Adet 40' litrelik HOTTİNGER ve 5-25 litrelik muhtelif maça makinelerinde COLD-BOX,
ALFA SET; CO2 ve bezirli yöntemlerle maça imal edilmektedir. Maça kumu için makineleri
otomatik besleyen PLC kontrollü kum tesisi, maça özelliğine göre farklı reçetelerde karışım
yapabilmektedir.
Maça İmalatından görünüş

Kalıplama Hatları;

3 Adet HWS – Tam otomatik kalıplama hattına sahip olan dökümhanede büyük seri ve
mükemmel yüzey kalitesinde parça üretimi yapılabilmektedir.
En büyük derece ebadı 950x1100x(350+350) H olan hatları 1992, 1997 ve 2000 yıllarında
devreye alınmıştır.
Ergitme Tesisleri;

Ergitme bölümü, aynı anda döküm ve ergitme yapabilen, çift potalı, 3000 kW gücünde, beheri
5,5 ton/saat kapasiteli, orta Frekanslı 2 ad Ocak tesisine ilaveten, şebeke Frekanslı 2 ad 6
tonluk ergitme ve 1 ad 27 tonluk bekletme ocakları ile donatılmıştır.

Parça Temizleme;

Üretilen parçalar yüksek kapasiteli, kontinü temizleme kabini ve çok sayıda makine ve
ekipmandan oluşan departmanda temizlenmektedir.
Kalite Departmanı;

ISO 9002 Kalite sistem belgesine sahip firmada çok geniş imkanlarla donatılmış, akredite
laboratuarlarında metalurjik kontroller, emisyon spektrometresi metal mikroskobu, sertlik ve
Çekme-Mukavemet makineleri ile yapılmaktadır. Ayrıca çok geniş kontrol aletleri ve 3
Koordinatlı ölçme makineleri sayesinde talaşlı üretimin her safhasında kalite sürekliliği temin
edilmektedir

Model İmalatı;

Metal, plastik ve ahşap model imalatları, CAD-Programları ve Modern CNC Makineleri


kullanılarak gerçekleştirilmekte, ilaveten nokta tarama cihazı ve kopya tezgahları ile hızlı
model üretimi yapılmaktadır.

MALZEME ÖZELLİKLERİ

SG- Sfero Döküm


Rm Rp 02
EN 1563 Sertlik Mikro-
N/mm2 N/mm2 A5%
1997-08 HB yapı
min min
EN-GJS-400-15 400 250 15 130-180 Ferrite
EN-GJS-500-7 500 320 7 170-220 Ferrite/Pearlite
EN-GJS-600-3 600 380 3 200-250 Ferrite/Pearlite
GG- Gri Döküm
EN 1561 RmØ30 Sertlik Ø30
1997-08 N/mm2 HB max
EN-GJL-200 200 210
EN-GJL-250 250 230
EN-GJL-300 300 270

You might also like