You are on page 1of 60

II.

ÜNİVERSİTELERDE
PSİKOLOJİK DANIŞMA
VE REHBERLİK
SEMPOZYUMU
Özet Bildiriler Kitabı

Editörler / Editors: Hatice Güneş - N.Ekrem Düzen

nd
PROCEEDINGS OF 2 SYMPOSIUM
OF PSYCHOLOGICAL
COUNSELING AND GUIDANCE
AT UNIVERSITIES
Abstracts Book
Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu (2.: 2007: İstanbul)
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu özet bildiriler kitabı: 7-8
nd
Haziran 2007 = Proceedings of 2 Symposium of Psychological Counseling and Guidance at
Universities abstracts book : 7-8 June 2007 / ed. Hatice Güneş, N. Ekrem Düzen. – İstanbul:
Sabancı Üniversitesi, 2007.
iv, 48 p. ; cm. – (Sabancı Üniversitesi Yayınları)
ISBN 978-605-4348-09-1
1. Counseling in higher education – Congresses. I. Güneş, Hatice. II. Düzen, N. Ekrem.
nd
III. Proceedings of 2 Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities
abstracts book : 7-8 June 2007 IV. Sabancı Üniversitesi Yayınları
LB2343.Ü55 2007
II. ÜNİVERSİTELERDE
PSİKOLOJİK DANIŞMA
VE REHBERLİK SEMPOZYUMU
Özet Bildiriler Kitabı
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu
7-8 Haziran 2007
Sabancı Üniversitesi Gösteri Merkezi, İstanbul

Editörler / Editors: Hatice Güneş - N.Ekrem Düzen

nd
PROCEEDINGS OF 2 SYMPOSIUM

OF PSYCHOLOGICAL

COUNSELING AND GUIDANCE

AT UNIVERSITIES

Abstracts Book

2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities


7-8 June 2007
Sabancı University, Convention Center, Istanbul
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

DÜZENLEME KURULU

Mehin Akhun Hacettepe Üniversitesi


Cumhur Amasyalı Işık Üniversitesi
Tülin Arman Boğaziçi Üniversitesi
Alev Çavdar İstanbul Bilgi Üniversitesi
N. Ekrem Düzen İzmir Üniversitesi
Çağla Gülol Sabancı Üniversitesi
Derya İnceoğlu Sabancı Üniversitesi
Yudit Namer Boğaziçi Üniversitesi
Sevil Taner Koç Üniversitesi

Sabancı Üniversitesi, Gösteri Merkezi, Orhanlı, Tuzla 34956 İstanbul


II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

İÇİNDEKİLER

1 Editörlerin Sunuşu (Hatice Güneş & N. Ekrem Düzen)

5 Gelişen Bir Uygulama ve Araştırma Alanı Olarak Üniversitelerde


Psikolojik Danışmanlık (N. Ekrem Düzen)

9 Üniversite Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezlerinin Rol ve İşlevleri:


Gelişmeler ve Sınırlılıklar (Cem Ali Gizir)

15 Üniversite Danışmanlığında Yaşadığımız Sorunlar ve Gelişmeler (Deniz Albayrak-Kaymak)

19 Çağdaş Rehberlik Sistemleri (Hatice Güneş & Özlem Çağın)

23 Yükseköğrenimde Engelli Öğrenciler ve Destek Sistemleri (Elzi Menda)

27 Akran Danışmanlığı Programının Etkililiği Üzerine


Deneysel Bir Çalışma: Ege Üniversitesi Örneği (Mine Aladağ)

29 Adnan Menderes Üniversitesi Gençlik Sorunları Araştırma ve


Uygulama Merkezi (ADÜ-GENÇ): Özgün Bir Deneyim (Mehmet Eskin & Güler Köksal)

31 Doğuş Üniversitesi Psikoloji Merkezi (DÜPEM) (Serap Özer)

33 Yükseköğretimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulamaları:


Atılım Üniversitesi Modeli (B. Dilek Karaduman)

35 Psikoloji ve Psikoterapide Bir Kültürlerarası Uyum Modeli ve


Uygulama Örnekleri (Meral Çulha)

37 Kişilerarası Kabul: Üniversitelerde Uygulamalar (Fatoş Erkman)

39 Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi


(Özden Taşgın, Selahattin Avşaroğlu, Barbaros Yalçın, Nazan Karaoğlu, & Özgül Bike Yücalan)

41 Üniversite Öğrencilerinde Psikodramanın Kaygı ve Depresyon


Üzerindeki Etkisi (Alev Çavdar &Ayşegül Kumanlı Güneş)

45 Üniversite Psikolojik Danışmanlığında Yeni Bir Yaklaşım ve Uygulama: Sınıfta Terapi


(Özden Uslu, Mari Ito-Alptürer, Ülkü Tosun, & Emin Doğan Aydın)

47 Gelişimsel Yaklaşıma Göre Yükseköğretimde Psikolojik Danışma ve


Rehberlik Hizmetleri (Binnur Yeşilyaprak)
i
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

ORGANIZING COMMITTEE

Mehin Akhun Hacettepe University


Cumhur Amasyalı Işık University
Tülin Arman Boğaziçi University
Alev Çavdar İstanbul Bilgi University
N. Ekrem Düzen İzmir University
Çağla Gülol Sabancı University
Derya İnceoğlu Sabancı University
Yudit Namer Boğaziçi University
Sevil Taner Koç University

Sabancı University Convention Center, Orhanlı, Tuzla, 34956 Istanbul, Turkey

ii
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

CONTENTS

3 Editors’ Introduction (Hatice Güneş & N. Ekrem Düzen)

7 Counseling in Universities: A Developing Area of Application and Research (N. Ekrem Düzen)


12 Roles and Functions of University Counseling Services: Developments and Limitations (Cem Ali Gizir)


17 Problems and Advances we Experience in University Counseling (Deniz Albayrak-Kaymak)

21 Contemporary Counseling Systems (Hatice Güneş & Özlem Çağın)

25 Students With Disabilities and Support Systems in Higher Education (Elzi Menda)


28 An Experimental Study on the Effectiveness of Peer Helping Program:
The Sample of Ege University (Mine Aladağ)

30 Adnan Menderes University Youth Research and Application Center:


ADÜ-GENÇ (Mehmet Eskin & Güler Köksal)

32 Doğuş University Psychology Center (DÜPEM) (Serap Özer)


34 Psychological Counseling and Guidance Applications In Higher Education:
Atılım University Model (B. Dilek Karaduman)

36 A Model of Cross Cultural Adjustment in Psychology and Psychotherapy (Meral Çulha)

38 Interpersonal Acceptance: Application in Universities (Fatoş Erkman)

40 An Examination of University Students’ Loneliness Levels.


(Özden Taşgın, Selahattin Avşaroğlu, Barbaros Yalçın, Nazan Karaoğlu, & Özgül Bike Yücalan)

43 Effects of Psychodrama on Anxiety and Depression Levels among University Students


(Alev Çavdar & Ayşegül Kumanlı Güneş)

46 A New Approach and Application in University Psychological Counseling Services:


Therapy in the Classroom (Özden Uslu, Mari Ito-Alptürer, Ülkü Tosun, & Emin Doğan Aydın)

48 Psychological Counseling and Guidance Services at High Education with respect to


Developmental Approach (Binnur Yeşilyaprak)

iii
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

iv
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

EDİTÖRLERİN SUNUŞU
Ülkemiz üniversitelerinde giderek artan sayıda psikolojik hizmet birimlerinin
kurulduğunu görmek sevindiricidir. Her ne kadar bu sayı üniversite sayısındaki
artışa paralel yükselmiyorsa da belirli bir eşiğin aşılmış olduğu söylenebilir. Bir
yandan psikolojik hizmetlere yönelik talebin çoğalması diğer yandan bu hizmetlerin
önemini kavrayabilen yöneticilerin ortaya çıkması psikolojik danışmanlık
birimlerinin (PDM) kurulmasını ve hizmet sunmasını kolaylaştırmaktadır. Öte
yandan uluslararası standartlarda hizmet sunma kapasitesine sahip PDM’lerin
her üniversitede kurulması PDM’lerin rol ve işlevlerinin dinamik bir tanıma
kavuşmasına ve özgün özelliklerine uygun düzenlemelerin hayata geçirilmesine
bağlıdır.

“Üniversitelerde Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Sempozyumu” bu ihtiyaçların


iyice hissedilmekte olduğunun bir işaretidir. Bu Sempozyumun üniversitelerde
psikolojik hizmet sunan tüm uzmanlar tarafından sahiplenilmesi önemlidir. İşlevsiz
çekişmelerin psikolojik hizmet alanından uzak tutulması bu alanın gelişmesinin ilk
şartıdır. Gerekli ve yeterli olanın uzmanlık eğitimi ve denetimli deneyim olduğu
hiçbir zaman unutulmamalıdır. Üniversitelerde uzmanlar için zengin araştırma ve
uygulama fırsatları vardır. Üniversitede psikolojik hizmetler kapsamında yapılacak
araştırma ve uygulamalar hem bu alanın hem de yakın çalışmalarda bulunan diğer
disiplinlerin kendi öz değerlendirmelerine ve karşılıklı ilişkilerine çok önemli katkı
sağlayacaktır.

II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler


Kitabı bu alanda beliren ihtiyaçları karşılamaya yönelik bir ilk adım niteliğindedir.
Elinizdeki kitabın uzun sayılabilecek bir gecikmeyle hazırlanmış olmasını, bu alanın
kendine özgü kurumsallaşma zorluklarının bir işareti olarak değerlendirmenizi
temenni ediyoruz. Umuyor ve diliyoruz ki bu kitap bundan sonra bu alanda
yapılacak çalışmaları ortak bir deneyim birikimine dönüştürmey öncülük eder.

Sempozyum Bildiriler Kitabı, uluslararası düzlemlerde tarama ve takip kolaylığı


sağlamak amacıyla çalışmaların hem Türkçe hem de İngilizce özetlerini
barındırmaktadır. Uluslararası standartlarda hizmet üretme ve sunması beklenen
bir alanda ilk çalışmalardan başlayarak bu standartlara uygun davranma gayretini
önemsiyoruz.

1
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Sempozyuma öncülük eden ve bu ortak zemini ilk olarak “Üniversitelerde Psikolojik


Danışmanlık ve Rehberlik Günleri” olarak düzenleyen Koç Üniversitesi Psikolojik
Danışmanlık Birimi uzmanları Pelin Çetinkaya, Meltem Aydoğdu, ve Sevil Taner
önemli bir misyon başlatmıştır. Sabancı Üniversitesi Bireysel Danışmanlık Birimi
de bu zemini geliştirmeyi ve misyonu sürdürmeyi amaçlamıştır. Bu çerçevede,
Sempozyumun düzenlendiği tarihte Sabancı Üniversitesi Bireysel ve Akademik
Gelişim Merkezi (BAGEM) Direktörü Münire Arıkol’a şükran borçluyuz.
Üyelerimiz Doç. Dr. Meral Çulha, Dr. Çağla Gülol, ve Uzm.Psk. Yudit Namer’in
çok önemli katkılarını anmadan geçmemeliyiz. Düzenlemenin her aşamasında
özverili desteğini sunan, dönemin BAGEM İdari Asistanı Neşe Aktuğ’a ve öğrenci
asistanlarımıza da teşekkür ediyoruz. Kuşkusuz, Sempozyum Yürütme Kurulu
bu öncü girişim nedeniyle özel bir teşekkürü hakediyor. Elbette, çalışmalarını bu
Sempozyum aracılığıyla paylaşan tüm katılımcılara da teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Hedefimiz bu Sempozyumun sürekliliğinin sağlanmasıdır. Diliyor ve umuyoruz


ki önümüzdeki yıllarda Sempozyum gerek kapsam gerek içerik olarak gelişecek,
genişleyecek ve bu alanın özerk bir çalışma alanı olarak kurumsallaşmasının
yolunu açacaktır.

Dr. Hatice Güneş Dr. N. Ekrem Düzen1


Sabancı Üniversitesi İzmir Üniversitesi

1
Sempozyum tarihinde Sabancı Üniversitesi üyesi

2
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

EDITORS’ INTRODUCTION

It is gratifying to observe that psychological counseling units are increasingly


coming into service at universities of our country. Although, this number does
not increase parallel to the increase in number of universities, it could be noted
that a certain threshold had already been exceeded. A growing demand for
psychological services on one hand and a growing number of administrators who
perceive the importance of these services on the other facilitate the launching
of psychological counseling units than earlier times. Nevertheless, establishing
psychological counseling units, in each and every university, having the capacity
to offer services at international standards entail a number of requirements.
These requirements include dynamic definitions of roles and functions of
psychological counseling units within the framework of practically applicable
by-laws and regulations specifically tailored to suit these units.

“II. Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities” is itself


a significant sign that these basic needs are being thoroughly felt. In this sense,
it is important for this Symposium to be owned by all psychological counseling
experts at universities. The development of this field is possible only by
keeping away from dysfunctional quarrels. It should never be disregarded that a
combination of recognized expertise and supervised experience composes both
the necessary and the sufficient condition for being able to offer psychological
services. There are infinitely rich research and application opportunities in
universities waiting for experts. Research in and application of psychological
services within the context of universities would contribute significantly to self-
evaluations of the field itself as well as and interrelationships between fields
working on close domains.

2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities


Abstracts Book is a first attempt to respond to the needs rapidly emerging in
this area. We wish you deem the delay in preparation of this Proceedings is an
indication of inherent difficulties frequently encountered during the process of
institutionalization of which this area encounters. We hope that this book would
pioneer to transform work in this area into a common ground of experience and
sharing

The present book include both Turkish and English versions of presentations
in order to facilitate access and contact by international networks. We find it

3
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

important to follow international standards in a field devoting itself to produce


and provide services at high standards.

We are pleased to express our indebtedness to several people. The experts in


Koç University Psychological Counseling Services Unit; Pelin Çetinkaya, Meltem
Aydoğdu, and Sevil Taner assumed a mission by initiating this Symposium
and helped it to become a common ground for us all under the designation
of “Istanbul Psychological Counseling and Guidance Days”. Sabancı University
Individual Counseling Center aspired to expand this ground and continue the
mission. In this sense, we are thankful to Munire Arıkol, Director of Center for
the Individual and Academic Development at the time of the Symposium. We
must not skip mentioning valuable contributions of Individual Counseling Center
members; Assoc. Prof. Meral Çulha, PhD Çağla Gülol and PhD candidate Yudit
Namer. We also express our thanks to then administrative assistant Neşe Aktuğ
and assistant students for their invaluable help at every step of the organization
of this Symposium. The steering committee deserves special thanks for their
pioneer endeavor. Finally, we should express our thanks to all Symposium
participants who showed their diligent motivation.

In the long run, we aim to sustain an uninterrupted continuation of this Symposium.


We hope and wish that in the forthcoming years this Symposium will expand and
develop in terms of scope and content, giving way to institutionalization of this
field, to become an autonomous area of research and application.

Hatice Güneş, PhD N. Ekrem Düzen, PhD


Sabancı University İzmir University

4
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Gelişen Bir Uygulama ve Araştırma Alanı Olarak


Üniversitelerde Psikolojik Danışmanlık
N. Ekrem Düzen
İzmir Üniversitesi

Uluslararası standartlar, üniversitelerde psikolojik hizmetlerin özel olarak


tasarlanmış bir çerçeve içinde ele alınıp değerlendirilmesi gerektiğini
göstermektedir. Bu gereklilik, üniversitelere özgü özelliklerden, bu özelliklerin işaret
ettiği hizmet çeşitliliği ve sunum biçimlerinden kaynaklanmaktadır. Üniversite
toplumu ağırlıklı olarak belirli gelişim evrelerinde bulunan, özel bir öğrenme ve
yaşama çevresini paylaşan, bireysel hedeflere sahip ancak benzer amaçlar etrafında
bir araya gelmiş kişilerden oluşmaktadır. Bu toplumda psikolojik hizmet ilkeleri
değişmeyecektir; ancak, ihtiyaçların bazı alanlarda yoğunlaşması veya farklılaşması
olağandır. Öte yandan genel psikolojik hizmetlerin henüz gelişme sürecinde olduğu
ülkemizde bu özel bağlama göre geliştirilmiş program, eğitim, ve örgütlenmeler
bulunmamaktadır. Günümüzde bu hizmetler her üniversitenin kendi bünyesinde
edindiği deneyimlerle yürütülmektedir. Psikolojik danışma merkezlerinin (PDM)
hizmetleri henüz ortak bir paylaşım zemini bulabilmiş değildir ve ortak deneyime
dönüşme sürecine girmemiştir.

Dolayısıyla PDM’lerin rol ve işlevleri ile hizmet sunum düzenlemelerinin


doğası öncelikle hizmet sunan uzmanlar tarafından iyi anlaşılmadır. Bu ise yine
disiplinin kendi metodolojisi ve olanaklarıyla gerçekleştirilmelidir. Bu anlamda
üniversitelerde ihtiyaç duyulan ve talep edilen psikolojik hizmetlerin hangi
açılardan genel psikolojik hizmetlerle benzerlikler ve farklılıklar gösterdiği
başlıbaşına bir çalışma alanı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma alanında
sayısız araştırma başlığı bulunacağı açıktır. Ülkemizin özgül koşulları daima göz
önünde tutularak üniversite toplumunu ve bu toplumun dinamik yapısını yakından
tanımayı sağlayacak araştırma başlıkları büyük bir küme oluşturmaktadır. Diğer bir
büyük başlık kümesi ise yine üniversite toplumunun psikolojik hizmet taleplerinin
nasıl şekillendiği ve hangi alanlarda yoğunlaştığıdır. Bu iki küme bir arada
düşünüldüğünde PDM’lerin üniversitelerdeki diğer destek birimleriyle ilişki ve
işbirliği konuları da üçüncü bir başlık kümesi olarak kendiliğinden belirmektedir.

Diğer yandan, PDM’lerin önünde bulunan bu büyük çalışma alanı sadece araştırma
ve hizmet sunum düzenlemelerini değil uygulama alanında yer alması gereken
yenilikleri de haber vermektedir. Psikolojik hizmetler alanında üniversitenin

5
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

dinamik doğasından kaynaklanan talep farklılaşmasının, bu hizmetlerin sunum


biçimlerinde bir faklılaşmaya yol açması olağandır. Başka bir deyişle, bu alanda
hizmet sunan uzmanların repertuarında bulunan uygulama yöntem, araç, ve
tekniklere yenilerinin eklenmesi veya var olanlarda değişiklikler yapılması
doğal bir gerekliliktir. Kuşkusuz psikolojik hizmet alanında çok sayıda etkili
araç bulunmaktadır. Bu araçların üniversitelerde işlevsel olarak kullanılabilmesi
uygulamanın da üniversitenin doğası göz önünde bulundurularak yapılmasıyla
mümkündür. Bu anlamda PDM’ler, üniversite toplumunun işlevsel uyumuyla
ilgili katkı sunarken kendisi de üniversite yaşamına uyum geliştirme işiyle karşı
karşıyadır.

Örneklemek gerekirse, üniversite yaşamı belirli dönemlerde belirli işlerin


tamamlanmasının zorunlu kılındığı son derece somut hedeflerle şekillenmiş bir
yaşam alanıdır. Diğer yandan aynı yaşam alanında belirsiz veya zorunlu olmayan
işler ve yaşam görevleri de yer almaktadır. Bir anlamda üniversite yaşamı, biri
zorunlu programlara diğeri kişilerin insiyatiflerine göre şekillenen bu iki ana
görevin birlikte ve dengeli olarak yerine getirildiği uyumlu bir yaşam biçimini
gerektirmektedir. Bireylerin tüm kişisel özelliklerinin ve bu evrede yaşayabilecekleri
tüm deneyimlerin bu denge denkleminde yer alması gerekmektedir. Bu noktada
PDM, sadece bireylerin değil üniversite yaşamının da genel uyumuna çok önemli
bir katkı yapma potansiyeline sahiptir. Bu potansiyelin gerçekleşmesi, PDM
uygulamalarının üniversite çerçevesinin gerektirdiği zorunlu ve insiyatife bağlı
görevler bağlamında yeniden ve dinamik olarak adapte edilmesiyle mümkündür.

Böylece üniversitelerde psikolojik danışmanlık hizmetleri ülkemizde kendine özgü


özellikler taşıyan bir çalışma alanı olarak yeniden ortaya çıkmaktadır. Diğer yandan
bu durum, gelişmiş dünya için ne yeni ne de özü itibarıyla tartışmalı bir durumdur.
Başka hizmet ve destek alanlarında olduğu gibi psikolojik hizmetler alanında da
ülkemize uygun adaptasyon ve düzenleme sistemleri kurulması gerektiği açıktır.
Bu anlamda, temel ilkelerin ve düzenlemelerin yerleşik hale getirilmesinin
önünde ilkesel bir engel bulunmadığını saptamak da önemlidir. Aynı zamanda
bu durum ülkemizde genel psikolojik hizmetlerin daha köklü şekilde yerleşmesi
için önemli bir fırsat sunmaktadır. Psikolojik hizmetlerin üniversitelerden
başlayarak yapılandırılması ve alanın gerektirdiği düzenlemelere kavuşturulması
diğer tüm psikolojik hizmetlerle ilgili yapılandırma ve düzenleme işlerine olumlu
katkı sağlayacaktır. Psikolojik hizmet sunum ve düzenlemelerinin akademideki
uygulamalardan başlayarak yapılandırılması inandırıcılığı yüksek “iyi örnekler”
oluşturacaktır.

6
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Counseling in Universities: A Developing Area of Application


and Research

N. Ekrem Düzen
İzmir University

International standards clearly ordain that counseling services at universities


should be dealt in a specially designed frame. This requirement arises from
unique features of universities and due variations in service offerings those unique
features point out. University society consists mainly of people who go through
specific developmental stages, share a special learning and living environment, and
have individual aims while getting along with shared goals. In this society, basic
principles of psychological services are not expected to change; however, it is
predictable that psychological needs center upon in some areas than others and
in differential ways. On the other hand, there is no supportive program, training
or organization targeting this special context in our country where general
psychology services, too, are still in the process of development. Today, these
services are carried out by sole experiences being accumulated within the body of
each separate university. The counseling units did not yet had founded a common
ground of sharing; neither they are in the process of converting these experience
into a common knowledge.

Therefore, the roles, functions, and the nature of service provision regulations of
counseling should comprehensively be understood, in the first place, by experts
offering services in those units. As a matter of course, the methodology and utilities
of the discipline are natural means in such understanding. In this sense, the search
for similarities and differences between counseling at universities and general
psychological services emerge as a vast field of inquiry. It is obvious that in this
field there will be unlimited research topics. Not disregarding the unique state of
affairs specific to our country, research topics that enable a close understanding of
university dynamics, including its society, comprise one large cluster. Another large
cluster consists of assessing psychological service demands of university society
with respect to areas of concentration and frequency. Taken these two together,
the ways of collaboration between counseling services and other support facilities
in universities emerge as a third cluster of research topics, unpretentiously.

Nevertheless, this vast area of study encompasses not only fields of research but
essential improvements and novelties in the field of application. It is expectedly

7
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

usual that dynamic nature of universities might have a differentiating effect on


demands with regard to psychological services. This logically follows that new
methods, tools and techniques should be added to or renewed in the repertoire of
experts serving in these units. Apparently there are already effective tools in the
field of psychological services. Functional use of these tools within a university
framework is possible only by taking into account the nature of university dynamics.
In this sense, university counseling units are also face the challenge of adjusting
themselves to university life while contributing university society to adjust to the
university and to life.

More specifically, university life is shaped by certain tasks that are supposed to
be accomplished by certain stages throughout a predefined schedule. On the
other hand, the same life space brings about uncertain and unobligated tasks.
Therefore, it is implicit in these two types of charges that university life is shaped
by this tension of balancing obligatory and nonobligatory tasks. All characteristics
and experiences of individuals are called for help to take a role in this equation.
At this point, counseling units have the potential to contribute not only to
individuals’ but also university’s life in general to help balance their adjustment
function. Actualization of this potential is viable if and when counseling units
adapt themselves and their service applications to the dynamic context of those
obligatory and nonobligatory tasks. Hence, psychological counseling in universities
emerges as if there is a new field of study having its own particular qualities.
Although this is neither new nor controversial for the rest of the developed world,
it is obvious that essential adaptation and regulation mechanisms should be
established in our universities, adjusted to our country, via international standards,
as it should be in other service providing fields. In this respect, it is important to
emphasize that there is no substantial obstacle preventing the establishment of
fundamental principles and regulations.

This presents us with an important opportunity to help psychological services


establish in a more sound way with a stronger base. Structural and organizational
improvements in psychological services at universities would contribute positively
to the improvements that should be realized in the general realm. These
improvements would constitute “good examples” of high credibility if academy
would take the lead.

8
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Üniversite Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezlerinin


Rol ve İşlevleri: Gelişmeler ve Sınırlılıklar
Cem Ali Gizir
Mersin Üniversitesi

Son yıllardaki hızlı sosyal, kültürel, ekonomik ve politik değişimlere bağlı


olarak üniversite Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Merkezlerinin rol ve
işlevlerinde de önemli değişiklikler meydana gelmektedir. Özellikle Türkiye’de
1982’de yükseköğrenim kanunuyla beraber kurulan rehberlik servislerinin görev ve
işlevlerinde önemli gelişmeler görülmekle birlikte, bu merkezlerin kurumsallaşma
süreci henüz tamamlanmamıştır. Yasal düzenlemelere rağmen çoğu üniversitenin
rehberlik servisleri, birbirinden farklı amaç ve anlayışla yürütülmektedir ve sözü
edilen görev tanımlarındaki değişkenliğe bağlı olarak verimlilik düzeyi düşüktür.
Dolayısıyla, rehberlik hizmeti sunan uzmanların süre giden değişiklikler, talep ve
fırsatlardan haberdar olması ve bu bağlamda kendi görev ve işlevlerini stratejik
olarak gözden geçirmesi beklenmektedir.

Tarihsel açıdan bakıldığında, 1920 ile 1980 yılları arasında mesleki rehberlikten
bireysel rehberliğe bir geçiş olduğundan söz edilebilir. Üniversite rehberlik
bölümlerinin görev ve işlevleri zamanla gelişmiş, çoğalmış ve üniversite kampus
hayatının genel özelliklerini göz önünde bulundurarak değişmiştir. 1980
yılından beri gerçekleşen değişiklikler incelendiğinde öne çıkan konular ise şöyle
sıralanabilir:
1. Yükseköğrenim çatısı altındaki kurumlar arasında mali kaynakların paylaşımı
açısından rekabet artmıştır.
2. Üniversite rehberlik servislerindeki en büyük kısıtlamalar mali sınırlamalar
ve personel sayısı kısıtlamalarıdır ve bu kısıtlamalar yakın gelecekte de devam
edecektir.
3. Yerleşkelerde rehberlik servislerine olan talep, sürekli artmaktadır.
4. Üniversite öğrencilerinde görülen ruh sağlığı sorunlarının yaygınlığı ve
şiddeti, düzenli olarak artış göstermektedir.
5. Öğrenciler arasında görülen ruh sağlığı sorunlarının şiddetindeki artışın
yanı sıra, çeşitliliğinde de artış görülmektedir.
6. Sunulan rehberlik hizmetlerinin çok kültürlülüğü göz önünde bulundurması
beklenmektedir.
7. Rehberlik alanındaki uygulama, eğitim ve süpervizyonda postmodern
yaklaşımların giderek yaygınlaştığı görülmektedir.

9
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

8. Alkol kullanımı, cinsel istismar ve intihar konularına yönelik sunulan kriz


rehberliği ve kriz yönetimi hizmetleri için talep artmaktadır.
9. Kriz rehberliği modellerinde önemli gelişmeler olmuştur ve üniversite
rehberlik servisleri çoğunlukla bu kriz yönetimi girişimlerini uygulamaktadır.
10. Üniversite öğrencileri arasında bireysel danışmanlık için yoğun talep
olmasına rağmen giderek grup danışmanlığı, gelişimi hedefleyen önleyici
müdahaleler ve danışma programlarına yönelik ihtiyaç ve beklentiler
artmaktadır.
11. Çoğu üniversite rehberlik merkezinde uygulanan temel müdahale yöntemi
hala kısa süreli danışmanlık hizmetidir.
12. Çalışanların güncel müdahale yöntemleri, eğitim ve araştırmaları takip
edebilmeleri için onlara imkan sağlanması, stajyer çeşitliliğinin teşvik edilmesi
önemle tavsiye edilmektedir.
13. Üniversite rehberlik merkezlerindeki yeni teknolojilerin kullanımı
artmaktadır.
14. Etik konu ve doğurgulara olan ilgi ve ihtiyaç artmaktadır.
15. Üniversite rehberlik merkezlerinin değerlendirme ve araştırma faaliyetlerini
artırmaları açısından ihtiyaç olduğu gibi, bu alandaki faaliyetleri çoğaltmaları
için baskı da söz konusudur.

Bu gelişmelerle beraber Uluslararası Rehberlik Servisleri Birliği (International


Association of Counseling Services, IACS), üniversite rehberlik programlarına
yönelik yeterlik onayı kriterleri geliştirmiştir. Bu standartlar öğrenciler için gerekli
olan, yüksek kaliteli rehberlik hizmeti program ve uygulamalarını yansıtır. Yeterlik
onayı kriterlerini karşılayabilmek için üniversite rehberliği şu yükümlülükleri
yerine getirmelidir (IACS, 2005):
1. Bireysel ve grup danışmanlığı/psikoterapisi.
2. Kriz müdahale ve acil durum hizmetleri.
3. Dışa-erişim (outreach) hizmetleri.
4. Danışmanlık hizmetleri.
5. Yönlendirme kaynakları.
6. Araştırma.
7. Program değerlendirmesi.
8. Eğitim.

Yeni gelişmeler ve IACS yeterlik onayı standartları göz önünde bulundurulduğunda,


üniversite rehberlik merkezlerinin görev ve işlevlerini hızlı sosyal, kültürel, ekonomik
ve siyasal değişikliklere göre gözden geçirmesi ve genişletmesi kaçınılmazdır. Bu

10
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

nedenle, üniversite rehberlik merkezlerinin, öğrencilerin değişen ihtiyaç, beklenti


ve taleplerini tespit edebilmesi, güncel hizmet ve müdahale yöntemleri geliştirmesi,
sınırlı kaynaklarını etkin bir biçimde kullanması, ve stratejik planlama yaparak
hizmetin kalite ve etkinliğinin gelecekte karşılaşılabilecek zorluklara karşı dayanıklı
hale getirmesi beklenmektedir.

11
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Roles and Functions of University Counseling Services:


Developments and Limitations

Cem Ali Gizir


Mersin University

There have been important modifications in the roles and functions of university
counseling services related to the rapid social, cultural, economical and political
changes in the last years. Especially in Turkey, although important improvements
in the roles and functions of university counseling services have been observed
since they were established after the legislation of higher education act in 1982,
these services could not have been finished their institutionalization process.
In addition, there are many university counseling services having different
objectives and understanding form each other despite legal arrangements
and most of them have low level of productivity related to variety of tasks.
When these explanations are taken into consideration, it can be stated that
counseling center staff should be aware of the continious changes, demands
and opportunities in the environment and also should evaluate their roles and
functions strategically.

Historically, it can be stated that there was a transtion form vocational guidance
to individual counseling between the years 1920-1980 and the functions and the
roles of the university counseling centers have been gradually developed and
expanded as taking into consideration the general environmental characteristics
of the university campuses. When the research examined after 1980, the issues
emerge in the last years are as followings:
1. There is an increasing competition for financial resources among
institutions in higher education.
2. Financial constraints and available staff limitations are the most important
restrictions of many university counseling centers and these restrictions will
continue in near future.
3. Demand for counseling services on campuses are continuously increase.
4. Number and severity of mental health problems among university
students on campus has been steadily increasing.
5. Not only severity, but also diversity of mental health problems among
university students has been steadily increasing.
6. Increasing the multicultural competence of counseling services provided
are suggested.

12
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

7. Postmodern approaches to counseling are being used widely in counseling


practice, training, and supervision.
8. The demands for crisis counseling and crisis management services mainly
on the abuse of alcohol sexual-assault and suicide is increasing.
9. There are important developments on crisis counseling models and
university counseling services are mostly implementing these crisis
management initiatives.
10. Although the intense demands for individual counseling services among
university students, there is an increasing needs and expectations for the
group counseling interventions, outreach and consultation programs efforts
that are directed toward personal and educational growth on campus.
11. Short-term counseling continues to be the primary treatment model at
most universtiy counseling centers.
12. Providing training and opportunities for staff to keep up with the latest
research related to students and treatment approaches and training is to
promote intern diversity are strongly suggested.
13. Using new technology in university counseling centers are increasing.
14. Interest and needs on ethical implications are increasing.
15. There are strong need and pressure to conduct assessment, evaluation
and research activities of university counseling services.

With these developments, International Association of Counseling Services


(IACS) outlined the accreditation standards as the basis for the formal
accreditation of university counseling programs. These standards reflect
program elements and practice standards that are deemed essential in a
counseling center that provides high quality services to students. To be eligible
for accreditation a university counseling service must provide the following
program functions (IACS, 2005):

1. Individual and group counseling/psychotherapy.


2. Crisis intervention and emergency services.
3. Outreach intervention.
4. Consultation interventions.
5. Referral sources.
6. Research.
7. Program evaluation.
8. Training.

13
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

When current developments and IACS accreditation standards were taken into
consideration, it is inevitable for university counseling centers to modify and
expand their roles and functions related to the rapid social, cultural, economical
and political changes in the last years. As a result, university counseling centers
must continue to identify the changing needs, expectations and demands of
university students on campus; develop updated interventions and services; use
their limited resources effectively; implement strategic planning and evaluate
the quality and effectiveness of their services in order to be resilient for future
challenges.

14
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Üniversite Danışmanlığında Yaşadığımız Sorunlar


ve Gelişmeler
Deniz Albayrak Kaymak
Boğaziçi Üniversitesi

Ülkemizde üniversite öğrencilerine sunulan psikolojik yardım hizmeti mediko-


sosyal yapılanmanın içerisinde çeyrek yüzyıldan beri bulunmakla birlikte, rehberlik
ve psikolojik danışmanlık bağlamında bu hizmetin sağlanması görece yenidir
ve gelişim aşamasındadır. Bu çalışmada, üniversite rehberlik ve danışmanlık
hizmetlerine özgü iç ve dış idari yapılanma, yerleşkedeki konum ve mekan
olanakları, finansal kaynaklar, çalışanlar, sunulan hizmetler, iç ve dış işbirliği
ihtiyaçları, çalışanların mesleki gelişimi, hizmetlerin değerlendirilmesi, üniversite
danışmanlığına özgü zorluklar, güncel sorunlar ve son olarak danışmanlık eğitimi
verenlerin göz önünde bulundurması gereken unsurlar ele alınmaktadır.

Öne çıkan konunlar şu şekilde sıralanabilir. Öncelikle, dış idari (yönetimsel)


yapılanma açısından merkezlerin tarafsızlığını sağlayacak şekilde, medikal,
akademik ve diğer idari birimlerden bağımsız bir organizasyona sahip olmaları
gerekmektedir. İç idari yapılanma söz konusu olduğunda, danışmalık anlayışı
içerisinde kendine özgü, esnek çalışmaların yapılabildiği işbirliğine açık bir sistem
beklenmektedir. Merkezlere yeterli destek ve kaynak sağlanması ve personelin
hizmetleri sağlayacak ölçüde geniş olması, özellikle yetersiz sağlık sistemleri
içerisinde dış kaynaklara yönlendirmenin işlevsellikten uzak olmasından dolayı,
büyük önem taşımaktadır. Mevcut sistem içerisinde danışmanlar ve süpervizörler
için yeterli uygun pozisyonlar ne yazık ki bulunmamaktadır. Yine mevcut sistem
içerisinde danışmanların üniversitedeki konumları oldukça çeşitlilik göstermekte
ve rol tanımlarıyla uyuşmamaktadır. Sunulan hizmetler açısından danışmanlar
doğrudan hizmet yolunu seçmekte ve bu nedenle üniversite topluluğu üzerindeki
etkileri azalmaktadır. Öğrenciler, diğer hizmetlerdense bireysel danışmanlıktan
yana tercih göstermekte olduklarından, bekleme listeleri de uzayıp gitmektedir.
Kısıtlı kaynakların daha işlevsel kullanılabilmesi için kısa süreli, danışmanlık
odaklı hizmetlerin sunulması önerilmektedir. Öğrencilerin yaşadıkları sorunların
çeşitliliği ve ciddiyetindeki artış, danışmanlık hizmeti sağlayanların yetkinliğinde
ilerlemeyi de gerekli kılmaktadır. Danışmanlar, öğrencilerin tüm hizmet ihtiyaçlarını
karşılayamamakta; araştırma ve program değerlendirme gibi çalışmalarda çekingen
davranmaktadırlar, buna bağlı olarak da üniversite genelinde ve fakülteler arasında
görünürlük açısından düşük bir profil ortaya koymaktadırlar. Danışmanlık

15
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

hizmeti sunanların gerekli tüm teknolojik olanaklara sahip olmaları; öğrencilerin


yaşadığı ortak sorunlara yönelik kısa, bilgilendirici metinler hazırlayarak geniş
öğrenci topluluklarına ulaşabilmeleri, kendi kendine yardımı cesaretlendirici bir
rol üstlenmeleri beklenmektedir. Hazırlanan programların önleyici ve gelişimsel
niteliğine ağırlık verilmesi, tüm sistemi kapsayan müdahaleler planlanması,
çalışanların mesleki gelişimine de önem verilmesi gerekmektedir.

Türkiye’de üniversite danışmanlığı alanında bağımsız bir birlik çatısından, belirli


konularda araştırma ve yayımlama faaliyetlerinin sürekliliğinden henüz söz
etmek olanaklı değildir. Yine de, son on yıl içersinde YÖRET (Yükseköğrenimde
Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı) bağımsız vakıf olarak üniversite
danışmanlığı ekseninde bir dizi toplantıların düzenlenmesine öncülük yapmıştır.
Diğer yandan üniversiteler ise, ancak geçen yıldan itibaren (2006) özgün mesleki
toplantılar düzenlemeye başlamış, ilki Koç Ünivesitesi’nde gerçekleştirilmiştir. Bu
çalışma, ilkini takiben Sabancı Üniversitesi bünyesinde düzenlenen sempozyumda
sunulan bildiri temelinde hazırlanmıştır. Son sözler olarak, üniversite danışmanlık
alanında ilerlemelerin, öğrencilerin yaşam kalitesine yüklenen değere bağlı olduğu;
danışmanlık hizmetlerinin başlangıç aşamasında ve gelişim için daha çok yol kat
edilmesine ihtiyaç duyulduğu ifade edilebilir.

16
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Problems and Advances we Experience in


University Counseling

Deniz Albayrak Kaymak


Boğaziçi University

Psychological services for Turkish university students existed within medical social
framework over a quarter century, but counseling services are rather new and at
the stage of development. This article examines various unique characteristics
of university counseling services, including external and internal administrative
structures, campus location and setting, fees and financial sources, personnel,
services provided, cooperation needs to be built, evaluation and development of
services, unique challenges faced, issues and current concerns and finally, lessons
to be taken by counselor educators.

Important issues can be listed as in the following: outer administrative structure


of counseling services need to be affiliated to, but separate from medical,
administrative and academic units to have their own neutral organizations;
inner administrative structure need to be kept open to contributions of its own
personnel; local services are preferred over single centers if they are provided by a
sufficiently large team and supported by adequate resources; services have to be
affiliated to clinicians or in good referral relations for treatment of severe problems;
outsourcing is not an effective way of serving students especially in insufficient
health care systems; there is lack of appropriate positions for counselors and
supervisors within the existing system; positions held by counselors are various
and do not fit their role definitions; counselors either prefer direct student
services, thus remain limited in their impact on campus life or get lost in providing
in indirect services; students have clear preference for individual counseling over
other services thus waiting lists accumulate; brief and focused counseling and
limited number of sessions are recommended to better use of scarce resources;
variety, severity of student problems as well as their diversity are on rise requiring
higher competence level from counselors; counselors cannot meet all student
service needs and replace other services like career development; counselors shy
away from research and evaluations thus present a low profile lacking visibility
among academic faculty; peer projects are just beginning and have importance in
increasing student input; counselors need to use technological means and prepare
brief informative texts on common student concerns to reach larger groups and
encourage self-help; counselor education programs need to give more emphasis

17
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

on lifespan development, college counseling, system-wide interventions,


consultation and personal development as a way to avoid burn-out.

University counseling in Turkey does not yet have its own association (separate
from the national association of counseling), continuing publication and consistent
research focus. However, it has its own foundation, YORET, which initiated a
series of meetings on university counseling issues last decade. Universities,
however, started unique professional meetings only last year. This first meeting
was organized by Koc University. This article was based on a presentation made
at the second meeting held at Sabanci University this year. Despite all the efforts
both meetings had limited attendance rates. Advances in university counseling are
dependent upon the social value attached to increased quality of student life and
services were initiated but they are yet to develop.

18
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Çağdaş Rehberlik Sistemleri


Hatice Güneş Özlem Çağın
Sabancı Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi

Yüksek öğrenimde öğrenci destek hizmetlerinin son derece önemli olmasının


nedeni, tek hedef üzerine odaklanmalarıdır: öğrenciler için verimli bir öğrenim
ve yaşam ortamı yaratmak. Gençlerin ruhsal sağlığı ve iyilik hallerini ana eksene
yerleştirmiş olmalarından dolayı, bu hizmetler arasında rehberlik servislerinin eşsiz
bir konumda olduğu söylenebilir. Yüksek Öğrenim Kanunu’nun 2574. maddesi
gereği Türkiye’de 1982 yılından itibaren üniversiteler, sözü edilen hizmetleri
(psikolojik danışmanlık, sağlık, sosyal olanaklar vb.) sunmakla görevlendirilmiştir.
Dolayısıyla, akademik çalışmalar tarafından gölgede bırakılmış olmasına rağmen
rehberlik servislerinde sayı, görev ve işlev çeşitliliği açısından 1982’den beri önemli
bir artış olmuştur. Çağdaş rehberlik sistemlerinden bireysel/grup danışmanlık/
psikoterapi, kriz yönetimi, dışa erişim, konsültasyon, araştırma, program
değerlendirme ve eğitim gibi geniş bir alanda görevler beklenmektedir. Ancak
bireysel danışmanlık/psikoterapi gibi doğrudan hizmetlere ayrılan dengesiz iş
yükü dağılımı, günümüz uzmanlarının en öne çıkan sorunlarındandır. Uzmanlar,
fakülteler ve idareyle birlikte çalışmayı hedefleyen bir ilişki kurmaya, önleyici
ve gelişimsel müdahalelere, araştırma yapmaya, düzenli olarak hizmetlerini
değerlendirmeye, stajyer eğitimine, ve aynı zamanda kendi mesleki gelişimlerini
sağlayacak faaliyetlerde bulunmaya yeterince vakit ve kaynak ayıramamaktadırlar.
Çeşitli psikolojik zorluklarla karşılaşan öğrencilere sunulan bireysel danışmanlık/
terapi kuşkusuz rehberlik merkezlerinin yerine getirmeleri gereken önemli bir
hizmetidir, ancak, yalnızca bireysel seanslara odaklanmak bazı sorunları da
beraberinde getirmektedir.

Öncelikle merkezlerin sadece psikolojik sorunlar yaşayanlara değil, bütün


üniversite öğrencilerine yönelik görev ve sorumlulukları vardır; onların gelişimsel
gereksinimlerini karşılayacak çalışmalar yürüterek eğitim ve yaşam kalitesinin
yükselmesine de katkıda bulunmaları, istendikten öte, temel hedefleri arasında
olmalıdır. Bunun yanı sıra, doğrudan hizmetlere odaklanmak, danışmanlık
merkezlerinin üniversitedeki konumunu marjinalleştirmekte, bu da fakülteler
ve idareyle olan iletişim ve işbirliğini zayıflatmaktadır. Kaçınılmaz olarak
danışmanlık merkezinin üniversitede karar alma ve politika geliştirmede etkisi
azalmakta, idari kurumlar ve fakülteler tarafından görünürlükleri ve aldıkları
destek zayıflamaktadır. Farklı merkezlerdeki uzmanlar güncel durum ve sorunları

19
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

sempozyum gibi toplantılarda tartışmaktadırlar ancak, üniversiteler öncelikle


eğitim kurumlarıdır ve her ne kadar uzmanların izlenimleri önemli olsa da ideal
olan, alanda çalışan kişiler olarak çalışmalarını, görüşlerini akademik yayımlarda
da ifade etmeleridir. Bu şekilde etkileyici tartışmalardan daha çok verilere önem
veren akademik topluluk içindeki karar alıcı merciiler tarafından aynı misyon için
çalışıldığına dair farkındalığın oluşturulacağı umulmaktadır. Son olarak, yüksek
öğrenim çatısı altında bulunmanın gereğine dayanarak çağdaş rehberlik hizmetinin
gereksinimlerini karşılayabilecek uzmanlar yetiştiren akademik programların
hazırlanmasının da sözü edilen bütün bu çalışmalarla birlikte, üniversite topluluğu
içinde rehberlik hizmetinin önemiyle ilgili bilinci arttıracağı ve tanınmasını
sağlayacağı düşünülmektedir.

20
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Contemporary Counseling Sytems

Hatice Güneş Özlem Çağın


Sabancı University Boğaziçi University

Student support services are vital institutions in higher education for they focus
on one organizing belief: building a fruitful learning and living environment for
university students. Counseling services are in a unique position among these,
since they are dedicated to student mental health and well being. In Turkey, Higher
Education Law No. 2574 mandates university student services to provide students
with health services, guidance and counseling as well as social services since 1982.
Since then, although overshadowed by academic activities, there has been a
significant increase in the number of counseling centers and multiplicity of roles
and functions in higher education. Contemporary counseling systems are expected
to provide a wide range of activities including individual/group counseling/
psychotherapy, crisis intervention, outreach and consultation interventions,
research, program evaluation and training. However, one of the challenges that
deeply concern the professionals today, is the unbalanced workload spent for
direct services, namely individual counseling/psychotherapy. Practitioners do
not have time to develop working relationships with faculty and administrators;
to offer preventive and developmental interventions for students; to conduct
research; to evaluate their services regularly and provide education for trainees
as well as promoting their own ongoing professional development. Needless to
say, providing individual counseling/therapy to students experiencing diverse
psychological difficulties is an essential duty of counseling centers; however being
lost in individual sessions causes some major problems.

Firstly, these centers are not expected to be solely involved with students who
suffer from psychological problems, but they have duties and responsibilities
for the entire student population in the university; they are also expected to
make every effort to meet the developmental needs of all students in order to
maximize their higher education experience. Additionally, being fixated in direct
services marginalizes the role of the centers in the university community, and
this debilitates communication and cooperation with faculty and administrative
units. And this, in turn, weakens decision taking and policy making power of
the centers to promote various aspects of university life. Due to the lack of
cooperative relationship, administrative units and faculty are far from being fully
aware of and supportive of the complex role of counseling services. Without

21
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

any hesitation, universities are primarily academic institutions and practitioners


do not have time to engage in academic writing due to being overwhelmed by
direct service. Professionals from different centers generally tend to discuss their
current issues and concerns during the meetings as symposiums. Needless to say,
impressions of practitioners are valuable, and ideally such knowledge should be
based on written documents authored by university counselors who are on the
front lines working with students and university community, because it is more
likely that the actions of decision makers will be influenced more by data than by
impressive arguments in academic communities. Finally, as being an integral part
of the educational mission, counseling services are supposed to design academic
programs producing professionals who are fully equipped to meet the needs of
contemporary counseling service. All of these efforts will contribute to raising
awareness about the crucial role of these services and to achieve recognition in
university communities.

22
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Yükseköğrenimde Engelli Öğrenciler ve Destek Sistemleri


Elzi Menda
Sabancı Üniversitesi

Yükseköğrenim gören engelli öğrencilerin eğitim-öğretim süreçlerine tam


katılımlarının sağlanabilmesi için gerekli destek sistemleri geliştirilmelidir. 2006’da
yayınlan Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği de bu gerekliliğin resmi
bir ifadesidir. Destek sisteminin oluşturulmasında dikkat edilmesi gereken en
önemli noktalar şunlardır: fırsat eşitliğini hedeflemesi; öğrenci katılımına önem
vermesi; öğrencinin sosyal ve kişisel gelişimini hedeflemesi, her öğrenciye bireysel
yaklaşması; güvenilir ve gizlilik ilkesine bağlı olması, adil olması (öğrenciye haksız
avantaj sağlamaması; eğitim standartlarından ödün vermemesi) ve sorumlulukların
paylaşılmasıdır. Sorumlulukların paylaşımında yönetime, fakültelere, öğretim
üyelerine, öğrencilere ve destek sorumlusuna önemli görevler düşmektedir.
Üniversite yönetimi, öğrenciden talebin gelmesini beklemeden, gerekli olabilecek
düzenlemeleri düşünmeli ve planlamasını yapmalıdır.

Diğer yandan öğretim üyeleri, her öğrenciye eşit mesafede durarak, tüm öğrencilerin
erişebileceği ders malzemelerini hazırlayıp, sınıfın yapısına uygun bir öğretim
metodu geliştirmelidir. Fakültelerin, öğrencilere ders seçimlerinde yardımcı olacak
bir akademik danışman atamaları, öğrencinin doğru yönlendirilmesi açısından son
derece önemlidir. Atanan danışmanın önyargıdan uzak bir şekilde, öğrencinin nasıl
yapabileceğine odaklanması, öneriler sunması ve son kararı öğrenciye bırakması
gerekir. Öğrencinin sorumluluğu ise öncelikle birime başvurmak, gereksinimlerini
dile getirmek, istenen belgeleri sağlamak, düzenleme taleplerini zamanında iletmek,
derslere katılmak ve kararlaştırılan düzenlemelerin takipçisi olmaktır.

Destek sorumlusu ise gerekli düzenlemelerin koordinasyonundan ve takibinden


sorumludur. Destek süreci, adayın başvuru aşamasından başlar. Aday öğrenciler
için hazırlanan tüm tanıtım malzemelerinin (CD, broşür, kitapçık, vs.) erişilebilir
olması ve engelli öğrencilere sunulan destek hizmetleri de içermesi gereklidir.
Başvuru formlarına herkesin erişebildiğinden emin olunmalıdır. Bu formlarda
engellilik durumu ile ilgili sorular bulunursa, sonraki aşamalar için gerekli
düzenlemeler tespit edilerek hazırlıklara başlanabilir. Destek sürecinin ikinci
aşaması üniversiteye kayıttır. Burada da kayıtla ilgili tüm bilgi ve formlara
erişilebildiğinden emin olunmalıdır. Ulaşım, konaklama, yabancı dil sınavı gibi
konularda gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Öğrencinin kampus ve üniversite

23
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

yaşamına oryantasyonunda üst sınıflardan gönüllü akran danışmanlar destek


verebilir. Ders kayıtlarıyla birlikte başlayan akademik destek sürecinde, öğrencinin
gereksinimleri doğrultusunda ders materyallerinin farklı formatta sunulması,
alternatif değerlendirme yöntemleri, destekleyici teknolojiler, vb. gibi düzenlemeler
söz konusudur.

Üniversiteye gelene kadar birçok engellerle karşılaşan bu öğrenciler için üniversite,


başa çıkmaları gereken yeni engelleri de beraberinde getirmektedir. Bu anlamda
destek sorumlusunun öğrenciyle düzenli görüşerek, gerekli gördüğü durumlarda,
psikolojik danışmanlara yönlendirmesi öğrencilerin kişisel gelişimlerinin
desteklenmesi açısından da son derece önemlidir. Destek sürecinin bir diğer
parçası da kariyer danışmanlığıdır. Uygun staj olanakları, staj yapılan kurumla
iletişime geçilerek düzenlemeler konusunda destek verilmesi son derece önemlidir.
Kuşkusuz fiziksel erişimin sağlanmadığı bir yerde destek de sınırlı kalacaktır. Bu
nedenle fiziksel koşulların, herkesin erişimine uygun şekilde olması için çalışmalar
yapılmalıdır.

24
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Students With Disabilities and Support Systems


in Higher Education

Elzi Menda
Sabancı University

Support systems need to be developed in order to provide the full participation


of students in academic learning and teaching environments. The Consultation
and Coordination Regulations for People with Disabilities, published in 2006 and
it is an official document stating this requirement. The most essential points that
need to be regarded while developing the support system are as follow: targeting
equality of opportunity; valuing student participation; targeting the social and
personal development of the student; individualized approaches to every student;
abiding by the safety and confidentiality principles; being fair (should not unjustly
advantage the student; should not concede from educational standards) and
sharing responsibilities. Administration, departments, instructors, students and
support personnel have important roles in sharing responsibilities. University
administration must consider and plan the necessary arrangements before a
request is made by the student.

Instructors, on the other hand, need to regard all students equally, prepare course
materials accessible to every student, and develop a teaching method that suits
the needs of the class. Appointment of academic advisors by departments to
assist in the proper selection of courses is a crucial process towards the student’s
guidance. Appointed instructor needs to act without prejudice and focus on how
the student can accomplish things, make recommendations and leave the final
decision up to the student. Responsibilities of the student are primarily to request
assistance, voice his or her needs, provide the necessary documents, submit
arrangement forms on time, participate in classes, coordinate and follow up on
the necessary arrangements.

Assistance period starts after the candidate’s application. The introductory


materials for assistance (CD, fliers, booklets, etc) need to be accessible and also
include the support materials offered to students with disabilities. It should be
made certain that the application forms are accessible by everyone. If these forms
include questions about the conditions of disability, necessary arrangements for
the further steps can be detected and preparations can start. Second step in the
assistance period is registration to the university. University should make sure that

25
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

all forms and information about registration is accessible to everyone. Necessary


arrangements should be made to areas like transportation, residency, and foreign
language examinations. Peer upperclassmen can volunteer to be advisors during
the student’s orientation to campus and university life. In the period of academic
assistance that starts with course registrations, presentation of the course
material in formats requested by the student, alternative evaluation methods,
supportive technologies and similar arrangements are made.

University brings about new challenges that need to be dealt with for these
students who have faced with numerous challenges throughout their lives.
Therefore it is essential for the student’s personal development that the support
personnel meet with the student regularly and direct the student to psychological
counselors if it is necessary. Another component of the support system is career
advising. It is very important that the support personnel communicate with the
places of internship in order to provide support for the necessary arrangements
to take place in the workplace for the creation a suitable environment. Support
systems will be limited in places where physical accessibility is restricted. Work
needs to be done to make sure that the physical conditions are appropriate.

26
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Akran Danışmanlığı Programının Etkililiği Üzerine


Deneysel Bir Çalışma: Ege Üniversitesi Örneği
Mine Aladağ
Ege Üniversitesi

Bu çalışma ile akran danışmanlığı programlarının daha nitelikli ve etkili bir


şekilde yürütülebilmesi için belirlenen standartlar ve izlenmesi gereken aşamalar
temel alınarak üniversite öğrencilerine yönelik olarak geliştirilen bir akran
danışmanlığı programının tanıtılması amaçlanmaktadır. Aşamalar, (a) programın
planlanmasını (ihtiyaç taraması, rasyonel ve amaçların belirlenmesi, eğitim
programının geliştirilmesi ve program için yönetimden destek alınması), (b)
programın uygulanmasını (akran danışmanların seçilmesi ve eğitilmesi, akran
danışmanlığı hizmetlerinin sunulması ve süpervizyon verilmesi) ve (c) programın
değerlendirilmesini (programın değerlendirilmesi ve uzun süreli bir planlamanın
yapılması) kapsamaktadır.
Çalışmanın birinci aşamasında Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi’nden 316 (168
kız, 148 erkek) öğrenciden oluşan bir örneklem ile bir ihtiyaç taraması çalışması
yapılmıştır. Bulgular, öğrencilerin diğer yardım alabilecekleri kişiler arasında akran
danışmanını seçtiklerini; hem yönlendirici olmayan (empatik tepkiler) hem de
yönlendirici olan yardım biçimlerini (araçsal tepkiler) tercih ettiklerini; programın
yararına inandıklarını ve başvurma eğilimi gösterdiklerini ve programın onların
mesleki, akademik ve kişilerarası ilişkiler konusundaki sorunlarına odaklanmasını
istediklerini göstermiştir.
Çalışmanın ikinci aşamasında akran danışmanların yardım becerileri ve kişisel
gelişimlerini artırmada akran danışmanlığı eğitim programının etkisini araştırmak
amacıyla 31 katılımcıdan (15 deney grubu, 16 kontrol grubu) oluşan bir örneklem ile
ön-test, son-test, izleme testi kontrol gruplu deneysel desen çalışması yürütülmüştür.
Bulgular, akran danışmanlığı eğitim programının deney grubu katılımcılarının hem
empati hem de yansıtma becerilerini artırmada kontrol grubundaki katılımcılara
göre daha etkili olduğunu ortaya koymuştur. Bulgular, deney grubunun benlik
saygısı puanlarında ön test ve izleme testi arasında ve kendini kabul puanlarında da
ön test ve son test arasında anlamlı bir artış olduğunu göstermiştir.
Çalışmanın üçüncü aşamasında, 15 akran danışman ve akran danışmanlığı hizmeti
alan 33 gönüllü öğrenci/akran danışanla (17 kız, 16 erkek) büyük ölçüde nitel verilere
dayalı bir çalışma yürütülmüştür. Nitel veriler, akran danışmanlığı programının hem
akran danışmanlar hem de akran danışanlar tarafından olumlu değerlendirildiğini
göstermiştir.

27
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

An Experimental Study on the Effectiveness of Peer


Helping Program: The Sample of Ege University

Mine Aladağ
Ege University

The purpose of this study is to introduce a peer helping program developed for
university students based on the standards and consecutive phases defined for
conducting more effective and well-qualified peer programs. The phases includes
(a) program planning (need assessment; rationale and goals of the program;
development of training program; administrative permission-support; program
trainer-coordinator), (b) program implementation (screening and selection of peer
helpers; peer helpers training; service delivery; supervision), (c) program evaluation
(evaluation of the training program and service delivery; long-range planning).
In the first phase of the study, a need assessment study was carried out with a sample
of 316 (168 females, 148 males) students from Faculty of Education of Ege University.
Results indicated that students preferred peer helpers among other helping agents;
they preferred both non-directive helping styles (empathic responses) and directive
helping styles (instrumental responses); they seemed to believe the helpfulness of
the program; they tended to apply to the program; and they wanted the program
to concentrate on their career, academic, and interpersonal relationships concerns.
In the second phase of the study, in order to investigate the effect of peer helping
training program on improving peer helpers’ helping skills and the self-growth, a pre-
test post-test, follow-up test control group experimental design study was carried
out with a sample of 31 participants (15 experimental group and 16 control group).
The results indicated that a peer helping training program was more effective on
improving both the empathic and the reflection skills of the experimental group
participants as compared to the control group participants. The results also indicated
that there was a significant increase in the experimental group participants’ self-
esteem scores from the pre-test to the follow-up test and also a significant increase
in the experimental group participants’ self-acceptance scores from the pretest to
the posttest.
In the third phase of the study, a study, mainly based on qualitative data, was carried
out with 15 peer helpers and 33 volunteered students/peer helpees (17 females,
16 males) who received peer helping services. The analysis of the qualitative data
indicated that peeer helping program was positively evaluated by both peer helpers
and peer helpees.

28
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Adnan Menderes Üniversitesi Gençlik Sorunları


Araştırma ve Uygulama Merkezi (ADÜ-GENÇ):
Özgün Bir Deneyim
Mehmet Eskin Güler Köksal
Adnan Menderes Üniversitesi

Gelişimsel bir dönem olan gençlik önemlidir. Bu dönemin gelişimsel özellik ve


gereksinmelerinin anlaşılması, hem bilimsel açıdan hem de toplumun bu kesimine
yönelik hizmet üretilebilmesi için, önemle üzerinde durulması gereken bir
unsurdur. Bilindiği gibi gençlik dönemi fırsatlar çağı olduğu kadar belli sıkıntıların
yaşandığı da bir dönemdir. Adnan Menderes Üniversitesi Gençlik Sorunları
Araştırma ve Uygulama Merkezi (ADÜ-GENÇ) söz konusu gereklilikler göz önüne
alınarak 1997 yılında kurulmuştur. Bu çalışmada ADÜ-GENÇ ve etkinlik alanları
tanıtılmaktadır. Psikoloji, psikolojik danışmanlık, psikiyatri, sosyoloji, psikiyatri
hemşireliği gibi değişik akademik disiplinlerden gelen öğretim elemanlarının
birlikte görev aldığı merkez, gençlik çağına özgü sorunların belirlenip çözüme
kavuşturulması ve bu konularda kamu ve özel sektöre danışmanlık verilmesi gibi
etkinliklerde bulunmaktadır. Merkezin etkinlikleri psikolojik-eğitsel hizmetler,
araştırma-planlama ve sosyal-kültürel hizmetler birimlerince yerine getirilmektedir.

29
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Adnan Menderes University Youth Research


and Application Center: ADÜ-GENÇ

Mehmet Eskin Güler Köksal


Adnan Menderes University

Youth is an important developmental period. Knowing the developmental


characteristics and needs of this developmental period is important from a
scientific point of view and for providing service for this group of society. As is
well known, youth is a period of opportunities as well as a developmental period
characterized by some problems. By taking these considerations into account,
Adnan Menderes University Youth Research and Application Center (ADÜ-
GENÇ) was founded in 1997. This paper describes ADÜ-GENÇ and its’ activities.
At the center, academicians from fields of psychology, psychological counseling,
psychiatry, sociology and psychiatric nursing work together to determine the
problems of youth and for the solution of these problems. The activities of the
center are realized through the units of psychological-educational services,
research-planning and the social-cultural services.

30
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Doğuş Üniversitesi Psikoloji Merkezi (DÜPEM)


Serap Özer
Doğuş Üniversitesi

Doğuş Üniversitesi Psikoloji Eğitim Merkezi’nde öğrencilere yönelik danışma


hizmetleri, farklı bir modelle sunulmaktadır. Üniversitede yer alan klinik psikoloji
yüksek lisans programının iç staj kapsamında yüksek lisans öğrencileri “canlı
süpervizyon” alarak görüşmeleri gerçekleştirmektedirler. Bu merkezde öğrencilerin
yanı sıra öğrenci aileleri, personel ve aileleri de hizmet almaktadırlar. Bu program
bilişsel davranışçı terapi modelinde eğitim vermektedir. Bütün görüşmeler canlı
olarak izlenmekte ve görsel-işitsel kayıt alınmaktadır. Danışanlara en başta tüm
sistem tanıtılmakta ve süpervizörün de psikoterapinin katılımcı bir parçası, “terapi
ekibinin üçüncü üyesi” olduğu anlatılmaktadır. Bu sürecin başında da kişilerden bu
terapi şekli ile ilgili onay alınmaktadır. Süpervizörler görüşmelere telefon yolu ile
veya içeri girerek katılmaktadırlar. Süpervizyon hem telefon kanalı ile canlı olarak, ya
da canlı modelleme ile gerçekleştirilmesinin yanı sıra, her görüşme bitişinde stajyer
ve süpervizör görüşme kaydının üzerinden geçerek de yapılmaktadır. Böylelikle
bir ekip çalışması gerçekleştirilerek hem yüksek lisans öğrencileri “tezgahta”
eğitim almakta hem de danışanlar kaliteli hizmet almaktadırlar. Merkezin iki yıllık
kullanım istatistikleri öğrencilerin bu hizmeti kayıt altında almayı ret etmedikleri
ve erken sonlandırma yüzdesinin, uzun süreli terapi alma yüzdesinden farklı
olmadığını göstermektedir. Bu yüzdelerin farklı merkezlerdeki kullanım yüzdeleri
ile karşılaştırması ve öğrencilerin aldıkları hizmetle ilgili doyumları ve yararlanma
ölçümleri, gelecekte üzerinde çalışılması gereken konulardır.

31
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Doğuş University Psychology Center (DÜPEM)

Serap Özer
Doğuş University

Dogus University Psychological Education Center (DÜPEM) provides psychological


services to students, staff as well as families. Services are provided to clients at
DÜPEM within a unique framework. The therapeutic interviews are conducted by
second year graduate students in the clinical psychology MSc program under “live
supervision” within the module of the programs Internal Internship. The Masters
Program is clearly defined as providing education within the Cognitive Behavior
Therapy framework. All therapeutic interviews are conducted in rooms equipped
with audio-visual recording capacity and all interviews are supervised live and are
recorded. Supervision is not only provided live, but also, the recordings are viewed
after each session by the intern and supervisor and discussed. At the beginning of
the therapeutic process the setup of the center and how it operates is explained
to the client and the supervisor is introduced as a third member of the treatment
team. An informed consent is obtained from the client at this stage. Supervisors
become a part of the therapeutic process through phone calls to the consultation
room or by actively entering the therapy room when they deem necessary. This
model enables the graduate student to receive “on the job” skills training, while
providing high level services to clients. Two year utility statistics of the Center
is provided. These statistics appear to indicate that students are not averse to
receiving services in this setting, very few refusals were observed. Premature
termination percentage is not higher than percentage of clients continuing for 12
or more sessions. It would be important to compare these statistics with utility
statistics from other University Centers. Further research at the Center will focus
on client satisfaction and pre and post measurements of problem behavior.

32
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Yükseköğretimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik


Uygulamaları: Atılım Üniversitesi Modeli
B. Dilek Karaduman
Atılım Üniversitesi

Bu çalışmanın amacı, Atılım Üniversitesi öğrencilerine yönelik olarak hizmet


veren Öğrenci Gelişim ve Danışma Merkezi (ÖGDM) ile ilgili bilgi vermektir. Bu
amaç doğrultusunda; merkezin kuruluşu, hedefleri ve faaliyet alanları ile ilgili bilgi
paylaşımında bulunulmaktadır. Atılım Üniversitesi Öğrenci Gelişim ve Danışma
Merkezi, 2001-2002 akademik yılı başlangıcında, öğrenci sorunlarının yoğun
olarak yaşandığı, İngilizce Hazırlık Okulu Müdürlüğüne bağlı olarak kurulmuştur.
Kapsamlı gelişimsel psikolojik danışmanlık yaklaşımına göre çalışmalarını sürdüren
merkezde, şu anda bir merkez başkanı ve iki tam zamanlı psikolojik danışman
görev yapmaktadır. Merkezde, bireysel ve grup danışmanlık çalışmalarına ek
olarak öğrenci niteliklerini belirlemek için araştırmalar yürütülmekte, öğrencilerin
bireysel ve akademik gelişimlerine yardımcı olmak amacıyla, "akademik başarıyı
artırma ve etkili ders çalışma teknikleri" gibi tüm öğrencilere yönelik olarak her
öğrencinin katılımının sağlandığı sertifikalı kurs programları düzenlenmekte ve
çeşitli seminerler verilmektedir. Hazırlık okulunda öğrenimlerine devam eden
tüm öğrencilerin bir sınıf akademik danışmanı bulunmakta ve böylece öğrenciler,
bireysel olarak takip edilebilmektedir. Hazırlık okulunu başarıyla tamamlayarak
bölümlerine devam edecek öğrencilerden danışmanlık hizmeti verilenlere dair
önemli olan bilgiler, öğrenci bilgi aktarım formuna işlenerek, bölümlerindeki
akademik danışmanlarına gönderilmekte, böylelikle bilgi akışı ve işbirliği daha
etkili hale getirilmektedir. Üniversitemizde, psikolojik danışma hizmetlerinde
uyguladığımız bu modelin, yeni kurulacak üniversiteler için de önerilebileceği
düşünülmektedir.

33
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Psychological Counseling and Guidance Applications In


Higher Education: Atılım University Model

B. Dilek Karaduman
Atılım University

The purpose of this article is to give information about “Student Development


and Counseling Center “ at Atilim University. For this purpose; the information
concerning the establishment, goals and the activities of the center will be
presented. Atilim University Student Development and Counseling Center was
established at the beginning of the 2001-2002 academic year as a subdivision of
English Preparatory School, since newcomers have many problems. Our center’s
aproach is “comprehensive, developmental psychological model.” There are two
full time psychological counselor and a coordinator at the center. Apart from
individual and group counseling, researches focusing student profiles and needs
are fulfilled. Seminars and course programs like “ improving academic achievement
level of students and effective studying strategies are delivered to all the students
at Atilim University, English Preparatory School. All students at preparatory school
have an academic advisor, so that students can be followed individually. Important
information related to student is shared with their advisors in the departments as
soon as they finish the preparotory school succesfully. The model used at Atılım
University Student Development and Counseling Center could stand as a good
example for the new universities pychological counseling centers.

34
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Psikoloji ve Psikoterapide Bir Kültürlerarası Uyum


Modeli ve Uygulama Örnekleri
Meral Çulha
Sabancı Üniversitesi

Psikoloji ve psikoterapi uygulamalarımda yıllardır kullandığım bir modeli takdim


edeceğim. Önereceğim kuramsal çerçeve bir kültürlerarası “uyum” modelidir ve
A.B.D.’de Minnesota Üniversitesi Psikoloji Bölümünde yürütmüş olduğum doktora
tezimde uygulanmıştır. Tez çalışması yabancı öğrencilerin uyumunu araştırmakta
ve kuramsal model kişi ile çevresi arasındaki uyumu, uygunluğu ele almaktadır.
Kişi ile çevresi arasındaki uygunluk kişi-çevre ilişkilerinin harmonisi, kişi ile çevresi
arasında karşılıklı ve birbirini tamamlayan bir ilişkinin varlığı demektir. Bu ilişkiye
kişi kendi beklentilerini getirir, buna karşılık çevrenin de kişiden beklentileri vardır.
Herhangi bir çevrede yaşayabilmek için kişinin bu çevre ile belirli bir derecede (bir
asgari derecede), uyum halinde olması gerekmektedir. Doyum ve yetkinlik kişi ile
çevresi arasındaki uygunluğu-uyumu gösteren iki önemli kavramdır. Bu iki kavram
kişinin çevresi ile uyumunun ne derecede başarılı olduğunu gösterir. (Dikkat
edilirse çevresine olan uyum demiyoruz). Burada kişinin çevresi ile karşılıklı
uyumu vurgulanmaktadır. Kişi ile çevre arasında bir etkileşim, bir alışveriş
söz konusudur. Çevre de kişi kadar işin içindedir. Kişiden bu çevreye “uyumu”
beklenemez, çünkü süreç tek yönlü değildir. Modelin başka bir boyutu da kişinin
yeteneklerinin çevrenin beklentilerini karşılayıp karşılamadığının saptanmasıdır.
Modeli bir öğrencinin yeni başladığı üniversiteye uyumuna uygulayacak olursak:
Bir üniversite öğrencisinin üniversiteye uyumu, kişinin olduğu kadar üniversitenin
de sorumluluğudur. Gençlerin yeterli olmadıkları alanlar tespit edilip bu alanlarda
programlar düzenlenebilir. O halde herhangi bir üniversite ortamında yukarıda
anlatıldığı şekilde öğrencinin uyumunda önemli görülen faktörler, şartlar tespit
edilip yerine getirilir. Bu kanımca psikolojik danışmanlık felsefesine de uymaktadır.
Kısaca, doyum (satisfaction) kişinin ihtiyaçlarının ne derece karşılandığını,
yetkinlik (satisfactoriness) ise kişinin yeteneklerinin, çevrenin beklentilerini
hangi ölçüde karşılayabildiğinin göstergeleridir. Memnun ve yetkin kişi kendisi ile
barışıktır.

35
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

A Model of Cross Cultural Adjustment in


Psychology and Psychotherapy

Meral Çulha
Sabancı University

I will present a model that I have been using for years in my practice of psychology
and psychotherapy. My proposed theoretical framework is a model for cross
cultural ‘adjustment’ and was implemented in my psychology doctoral dissertation
in the University of Minnesota, USA. The thesis researches foreign students’
compatibility, and deals with the adjustment and correspondence between the
theoretical model individual and the environment. The correspondence between
an individual and the environment means the harmony between the person and
the environment, and the existence of a mutual and complementary relationship
between the individual and the environment. The individual brings his/her own
expectations into this relationship; on the other hand, the environment has
expectations from the individual. In order to live in an environment, the person needs
to be in a certain degree (at least a minimum degree) of correspondence with that
environment. Satisfaction and competence are two important concepts showing
the adjustment-correspondence between an individual and the environment.
These two concepts indicate how successful the individual’s adjustment to the
environment is going to be. (If you will notice, we are not saying ‘the individual’s
adjustment to the environment’). The mutual adjustment between the individual
and the environment is emphasized here. Environment is a participant as well.
We cannot expect an individual ‘to conform’ to the environment because it is
not a one-way process. Another dimension of the model assesses whether the
individual’s abilities meet the environment’s expectations. If we are to implement
this model to a student’s adjustment to a new university: a student’s adjustment to
the university is as much a responsibility of the university as it is of the individual.
Areas where the youth is not competent should be detected and programs need
to be developed. Therefore, the factors and conditions important to student’s
adjustment are detected and implemented in any university. In my opinion, this is
consistent with the philosophy of psychological counseling. In short, satisfaction
is a measure of how much the individual’s needs are met, and satisfactoriness is
a measure of how much the individual’s abilities meet the expectations of the
environment. Satisfied and competent individual is at peace with herself.

36
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Kişilerarası Kabul: Üniversitelerde Uygulamalar


Fatoş Erkman
Boğaziçi Üniversitesi

Günümüzde üniversite öğrencilerinin aşırı baskı algıladıkları ve psikolojik


uyum ve sağlıklarının tehdit altında olduğu bilinmektedir. Bu durumun çözümü
“psikolojik sağlamlığa” sahip gençler yetiştirmekten geçmektedir. Gençlerimizin
dirençli olabilmeleri için bir alt yapıya ihtiyaçları vardır ve bu alt yapının temel
taşları da kabaca yüksek özdeğer, yetkinlik duygusu ve umuttur. Ronald P. Rohner
(2000) tarafından ortaya atılmış olan ebeveyn kabul red kuramı, çocuklukta
anne-baba tarafından kabul veya reddedilmenin, çocuğun psikolojik gelişimini ve
yetişkinlikteki uyumunu nasıl etkilediğini açıklayan ve yordayan bir sosyalleşme
kuramıdır. Günümüzde bu kuramın kapsamı genişletilmiş ve insanların tüm
önemli yakın ilişkilerini içerecek biçimde geliştirilmiş ve dünyada herkesin kabul
edilme temel gereksinimi olduğunu görgül çalışmalarla ispatlanmıştır. Bu modelde
herkesin az veya çok kabul algıladığı ve herkesin bu boyutta, her ilişkisinde bir
yere yerleştiği öne sürülmektedir. Dünyanın çeşitli ülkelerinde yapılmış olan
araştırmalar, kabul veya reddedilmenin çocukların hem duygusal, davranışsal ve
sosyal-bilişsel gelişimini, hem yetişkinlikteki psikolojik uyumlarını etkilediğini
göstermiştir (Rohner, 2002, 2005; Erkman, 1992, 2007).

Bu bağlamda üniversitelerde öğrencilere yönelik etkinlikler planlarken oturtulacak


olan çerçeve şöyle çizilebilir: 1. Üniversitede rehberlik ve psikolojik danışmanlığın
birincil hedefi, dirençli ve etkin gençlerin gelişimini sağlamaktır. 2. Üniversite
ortamı önemli bir anahtar bütünleştirici sosyal sistemdir. 3. Güvenle kullanabilecek
olan iki kuramsal yaklaşım; psikolojik sağlamlık oluşumu (Brooks ve Goldstein,
2001) ve kişilerarası kabul-red kuramıdır (Rohner, 2000). Üniversiteye başlarken
yeni bir ortama geçtikleri için üniversite öğrencisi gençler; duygusal, bilişsel ve
davranışsal açıdan yeni olguları öğrenmeye çok açıktırlar. Öyle ise ideal olarak,
psikolojik danışma ve rehberlik uzmanları, üniversite sisteminde başta öğretim
üyesi kadrosu ve yurt çalışanları olmak üzere, öğrenciler ile yakın teması olan her
birim ve kişi ile işbirliği yaparak sağlam kişilik oluşturucu ortamların sağlanmasına
öncü olmalıdırlar.

37
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Interpersonal Acceptance: Application in Universities

Fatoş Erkman
Boğaziçi University

It is known that university students today perceive enormous distress and that
their adjustment and health are under threat. The solution to this situation is
raising youth who possess resiliency. For youth to be resilient there has to be a
basic structure and the foundation of it, is made up of high self esteem, a sense of
competence and hope. The parental acceptance and rejection theory (PARTheory)
is a theory of socialization developed by Ronald P.Rohner (2000), explaining and
describing how the parental acceptance or rejection during childhood effects the
psychological development and adjustment not only during childhood but also into
adulthood. Today this theory has enhanced its territory and has been developed
to include all important close interpersonal relationships. This theory has proven
that everyone in the world has a basic need for acceptance. Research carried out
in different parts of the world has shown that acceptance- rejection has a strong
impact on the emotional, behavioral and social-cognitive development of children
as well as the psychological adjustment as adults (Rohner, 2002, 2005; Erkman,
1992, 2007).

Accordingly, when planning interventions for the university students the frame to be
utilized can be structured such that the primary aim of guidance and psychological
counseling in the university, is the development of resilient and competent
youth, university environment is regarded as an important key integrative social
system, and the two theories can be used are resiliency development (Brooks &
Goldstein, 2001) and interpersonal acceptance-rejection theory (Rohner, 2000).
When starting the university, since they are entering a new environment students
are open to new learnings emotionally, cognitively and behaviorally. Then ideally
the guidance and psychological counselors should cooperate with every person
and unit, starting with faculty and dormitory personnel, that has close contact
with the students and lead the way to create the accepting environment that will
be conducive to the development of resilient people.

38
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeylerinin


Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi
Özden Taşğın Selahattin Avşaroğlu Barbaros Yalçın
Nazan Karaoğlu Özgül Bike Yücalan
Karamanoğlu Selçuk Üniversitesi
Mehmet Bey Üniversitesi

Yalnızlık, kişinin bir takım sosyal ilişkilerde yaşadığı ve bu yüzden rahatsız


olduğu bir süreçtir. Yalnızlığın tanımı hem var olan ilişkilerin beklenilenden zayıf
olduğu hem de istenilen yakınlığın kurulamamış olduğu durumları içermektedir.
Bu araştırma, Selçuk Üniversitesi Karaman Beden Eğitimi ve Spor Yüksek
Okulu öğrencilerinin yalnızlık düzeylerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Araştırmanın örneklemi, eleman örnekleme yöntemiyle seçilen 11 kız, 150
erkek olmak üzere toplam 161 öğrenciden oluşmuştur. Verilerin toplanmasında,
Özodaşık’ın (1989), Türkçe’ye uyarladığı “Ucla Yalnızlık Ölçeği” ve Kimlik Bilgileri
Anketi” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular şu şekilde özetlenmiştir:
1- Öğrencilerin yalnızlık düzeyleri cinsiyetlerine göre farklılık göstermiş,
erkeklerin yalnızlık puan ortalamalarının, kız öğrencilerin ortalamalarıyla
karşılaştırıldığında, anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. 2- Öğrencilerin
yalnızlık düzeylerinin yaş değişkenine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği ve 20 yaş
ile altındakilerde yalnızlık puan ortalamasının daha yüksek olduğu bulunmuştur.
3- Öğrencilerin kardeş sayısına göre yalnızlık puan ortalamaları arasında
anlamlı düzeyde bir farklılığın olmadığı saptanmıştır. Sonuç olarak, üniversite
öğrencilerinin yalnızlık düzeylerinin cinsiyetlerine göre ve yaş değişkenine göre
anlamlı düzeyde farklılıklar gösterdiği görülmektedir. Bu açıdan öğrencilerin
özgül niteliklerine göre yalnızlık düzeylerini iyileştirici etkinliklerin yapılması,
örneğin mediko-sosyal merkezlerin psikolojik danışma ve rehberlik servislerinde
etkileşim grupları oluşturularak onların bu duygularını paylaşmalarına olanak
sağlanabileceği ve uygun müdahalelerle gençlerin sosyal çevreleri ile daha sağlıklı
etkileşim kurmalarına zemin oluşturulacağı düşünülmektedir.

39
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

An Examination of University Students’


Loneliness Levels

Özden Taşğın Selahattin Avşaroğlu Barbaros Yalçın


Nazan Karaoğlu Özgül Bike Yücalan
Karamanoğlu Selçuk Üniversitesi
Mehmet Bey Üniversitesi

Loneliness can be described as a condition in which there is a spoil in harmony


with surroundings, individual’s feeling himself lonely and misunderstood, and in
which the domination of the sadness and desperation can be observed. The aim
of this study was to examine the loneliness levels of students in Selcuk University
Karaman Physical Education and Sport College. Study sample consisted of 161
students (11 female, 150 male) who were selected by the exemplification method.
Information Inquiry were applied to the sports academy students who were
determined by exemplification. Ozadasik’s (1989) Turkish adaptation of “UCLA
Loneliness Scale and Demographic Form” were used to collect data. Findings
summarized as follow: 1) - The levels of loneliness of the students have shown
differences according to gender; the average loneliness mean score of males have
found to be significantly high when compared to women’s mean score. 2) - The
levels of loneliness of the students revealed significant differences according to
age variable in that students of 20 age and under the age 20, reported higher
level of loneliness compared to other age levels. 3) It has been found that there
was not a significant difference in the loneliness levels according to number of
siblings variable. In conclusion; it was observed that the loneliness levels of the
university students showed meaningful differences according to their gender
and age variables. According to the results, it could be suggested that improving
activities for the loneliness level of the students according to their individual
characteristics need to be done. Additionally, some groups can be established
by the psychological consultation in the medico-social units, in which emotions,
feelings can be shared so that the one suffering from the loneliness could establish
healthy relationships with his/her social environment.

40
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Üniversite Öğrencilerinde Psikodramanın Kaygı ve


Depresyon Üzerindeki Etkisi
Alev Çavdar Ayşegül Kumanlı-Güneş
İstanbul Bilgi Üniversitesi

Üniversite öğrencileri çoğunlukla 18 ve 25 yaşları arasında, geç ergenlik-genç


yetişkinlik döneminde olan bireylerdir. Hayatlarında ekonomik, sosyal ve
psikolojik bağımsızlık isteğinin hakim olduğu ve yakın ilişki kurmanın önem
kazandığı bir süreçten geçmektedirler. Üniversite yaşamı da hem akademik hem
sosyal anlamda zenginlikler sunduğu oranda kaygı ve mücadeleleri de beraberinde
getirir. Tüm bu sürecin ve sıkıntıların içinde olabileceğini düşündüğümüz genç,
üniversite ortamına geldiğinde daha rahat uyum sağlayabilmesi ve kendini
oraya ait hissetmesi için yapılacak en iyi çalışmalardan birisi psikodrama grup
çalışmalarıdır. Psikodrama grup psikoterapisi, davranışın gözlendiği, duyguların
ve çatışmaların açığa çıktığı, farklılıkların hoşgörüyle ifade edildiği, yeni tutum ve
çözümün denenebildiği bir ortamda tüm sorunlu alanlarda çalışma olanağı verir.
Psikodramanın harekete geçirici ve yaratıcı potansiyeli açığa çıkarıcı etkisi kısa
sürede etkin ve olumlu sonuçların alınmasını sağlayabilir. Bu düşünceden yola
çıkarak, ‹stanbul Bilgi Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Birimi’nde her dönem
8 haftalık psikodrama çalışmaları yapılmaktadır. Önceki yıllarda psikodramaya
katılan öğrencilerin üniversiteye uyum sürecinin hızlandığı, kaygı düzeylerinin
düştüğü ve depresif şikayetlerinin azaldığı gözlemlendiğinden, 2006-2007 eğitim
yılının güz ve bahar dönemlerinde yapılan iki psikodrama grup çalışmasında,
çalışmanın öncesinde ve sonrasındaki kaygı ve depresyon düzeylerinin ölçülmesi
planlandı. Bu amaçla 13 öğrencinin (11 Kadın, 2 Erkek, Yaş:18-24) devam ettiği
güz dönemi grubunda ve 15 öğrencinin (14 Kadın, 1 Erkek, Yaş:18-30) katıldığı
bahar dönemi grubunda, psikodrama çalışması başlamadan önce ve bittikten sonra
Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri ve Beck Depresyon Envanteri uygulanmıştır.
Ön-test ve son-test skorlarının karşılaştırması sonucunda, her iki grupta da
8 oturumluk psikodrama çalışması sonrasında durumluk kaygı ve depresyon
düzeyinin azaldığı görüldü. Sürekli kaygı için fark beklenen yönde olsa da
istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Bir üye hariç tüm grup üyelerinde en az bir
ölçekte, üyelerin yaklaşık yarısında da tüm ölçeklerde son-test skorlarının ön-test
skorlarından düşük olduğu gözlemlendi. Bu araştırmanın sonucunda, durumluk
kaygı düzeyinin akademik ve sosyal talepler nedeniyle yükseldiği ve gelişimsel
olarak önemli bir geçiş sürecinde denk gelen üniversite döneminde psikodrama
grup çalışmalarının kaygıyla ve depresif duygularla baş etmede önemli bir katkısı

41
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

olduğu ve uygulamaların yaygınlaştırılması düşünülmüştür. Ayrıca psikodramanın


yaratıcılık, spontanlık, kendine güven gibi başka alanlarda da kişisel gelişime olan
katkısının araştırılması da gelecek çalışma için planlanmıştır.

42
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Effects of Psychodrama on Anxiety and


Depression Levels among University Students

Alev Çavdar Ayşegül Kumanlı-Güneş


İstanbul Bilgi University

University students are individuals generally between the ages 18 to 25, in late
adolescence-early young adulthood. They are going through a period in life when a
desire for economic, social and psychological independence prevails and forming
close relationships gain importance. University life brings anxiety and struggle
along with rich academic and social opportunities. For youth at this stage of life
and facing these hardships, psychodrama group therapies are one of the best
methods of therapy to help them integrate easily and to feel like they belong in
the university. Psychodrama group psychotherapy allows work in all problem-
ridden areas by creating an environment where behavior is monitored, emotions
and conflicts are revealed, differences voiced with compassion, new manners and
solutions are tried. Psychodrama’s ability to reveal the promptive and creative
potential can result in effective and positive solutions in a short time. With this view
in mind, Istanbul Bilgi University Psychological Counseling unit organizes 8-week
psychodrama sessions every term. In the previous years it was observed that the
participant students were faster in integrating to the university, their anxiety levels
dropped and depressive complaints decreased. Therefore, a study was conducted
in fall and spring semesters of the 2006-2007 academic year in which anxiety and
depression levels of two psychodrama groups were measured before and after
the completion of the session. State-Trait Anxiety Inventory and Beck Depression
Inventory were administered before the therapy started and after it ended to a
group of 13 students in fall term (11 women, 2 men, Ages:18-24) and a group of
15 students in spring term (14 women, 1 men, Ages: 18-30). In the comparison
of pre-test and post-test scores it was observed that there was a decrease in
anxiety and depression levels in both groups after the 8 session psychodrama
therapy. Although the scores for trait anxiety pointed in the expected direction
the result was statistically insignificant. Everyone except for one participant
showed decreasing scores from pre-test to post-test scores in at least one scale,
and almost half of the participants showed decreases in all scales. As a result it
was concluded that the state anxiety levels increase due to academic and social
demands, the youth’s developmental coming-of-age coincides with the university
period, and psychodrama group therapies have a significant role in dealing with
anxiety and depression among this youth, and that these therapies should become

43
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

more widespread. It was also planned that benefits of psychotherapy to personal


development in other areas such as creativity, spontaneity, self-confidence will be
researched in the next study.

44
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Üniversite Psikolojik Danışmanlığında Yeni Bir


Yaklaşım ve Uygulama: Sınıfta Terapi
Özden Uslu Mari Ito-Alptürer Ülkü Tosun
Emin Doğan Aydın
Yeditepe Üniversitesi

Üniversitelerde psikologlar profesyonel destek sağlarken; motivasyon, iletişim,


davranış gibi pek çok konuyla ilgili bilgileri de öğrencilere aktarmakta, böylelikle
öğrencilerin bireysel gelişimine de katkıda bulunmaktadırlar. Psikologlar, genellikle
çalışmalarını öğrencilerin bireysel başvurularını temel alarak yürütmektedir
ancak; bölüm başkanları, güvenlik elemanları ve yurt müdürleri gibi, öğrencilerle
iletişim içinde bulunan, onları yakından tanıyan akademik ve idari personelle
işbirliği de büyük önem taşımaktadır. Böylelikle, ihtiyaç sahibi öğrenciye kolayca
ulaşılabilmektedir. Bununla birlikte, desteğe ihtiyaç duyduğu halde, yönlendirilen
öğrencilerden bazılarının “psikoloğa git” önerisini yanlış anladıkları tespit edilmiştir.
Öğrencilerin böyle bir yönlendirme ve düşünceden rahatsızlık duydukları, hatta
öneri sahibi kişilere veya zorla gittiklerini düşündükleri psikoloğa karşı, olumsuz
tepki geliştirdikleri gözlemlenmiştir. Bu konuya eğilerek öğrenciyi yönlendirme
sorununu çözebilmek için, bölüm başkanı ve psikolog iş birliğiyle, ortaya çıkan
sorunlar analiz edilmiş ve sonucunda, özellikle bazı bölümlerdeki öğrencilerin
davranış ve iletişim becerilerinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir.
Bu amaçla, Yeditepe Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı bölümünde, “İş
Psikolojisi ve İletişim” dersinin, üniversite psikoloğu tarafından verilmesine
olanak sağlanmıştır. Ders içeriği, özellikle hayata geçirilecek sosyal algı, öğrenme,
tutum ve davranışlar gibi psikoloji bilgilerinden oluşturulmuştur. Ayrıca, kişisel
gelişime katkıda bulunmak için ders içeriği çeşitli örnekler, etkileşimli eğitim
metodu ve oyunlarla pekiştirilmiştir. Bunun yanı sıra okul ve öğrencilik yaşamını
destekleyici akademik bilgi verilerek, kişisel problemlere bağlı başarısızlıkların da
engellenmesine çalışılmıştır. Ek olarak motivasyon, öğrencilere fark ettirilmeden
artırılmıştır. Bu çalışmalar, sosyal ve çevresel psikolojide önerilen son yaklaşımlara
uygun olarak normal sınıf mekanında sosyal ortam yaratılarak uygulanmıştır.
Sonuçta, dersle ilgilenmeme, cep telefonuyla oynama, bulmaca çözme gibi sorunlu
davranışlarda olumlu değişiklikler gözlenmiştir. Süreç içerinde öğrencilerden
bazılarının, psikolojik destek almak istediklerini belirterek randevu talep ettikleri
de gözlemlenmiştir.

45
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

A New Approach and Application in University Psychological


Counseling Services: Therapy in the Classroom

Özden Uslu Mari Ito-Alptürer Ülkü Tosun


Emin Doğan Aydın
Yeditepe Üniversitesi

University psychologists, as part of counseling services, contribute to students’


personal growth by informing them of such topics as communication, motivation
and behavior. Although counseling is generally based on voluntary appointments
made by students, also important for identifying students in need of help is the
collaboration with academic/administrative staff who are in regular contact with
students. However, some of the students who were advised to see the psychologist
do not seem to take the advice positively; they seem to feel uncomfortable about
it and even display hostility towards the advisor or the psychologist they think
they are forced to see. Departmental chairs and the psychologist thus examined
the problem together and concluded that students in some departments were
especially in need of guidance to improve their behavior and communication
skills. Given this, Visual Communication Design Department at Yeditepe University
decided to offer a course, “Work Psychology and Communication”, taught by the
psychologist. Applying the perspectives of social and environmental psychology,
the course created therapeutic social situation in the normal classroom setting.
Enriched with various real-life examples, interactive teaching, and games, the
students were provided with academic knowledge especially relevant in university
life such as social perception, learning, attitudes and behavior, thus preventing
academic failure as well as implicitly motivating them. Consequently, the behaviors
of those who had previously displayed behavioral problems (e.g., indifference,
doing something else in the class) were found to have changed positively. Some
voluntarily requested an appointment with the psychologist for further guidance.

46
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Gelişimsel Yaklaşıma Göre Yükseköğretimde


Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri
Binnur Yeşilyaprak
Ankara Üniversitesi

Başlangıcından günümüze dek psikolojik danışma ve rehberlik (PDR)


hizmetlerinden beklenen işlev; krize müdahale, iyileştirici, önleyici ve gelişimi
destekleyici olmak üzere farklılaşmıştır. ABD’de 1960’ lardan, ülkemizde 1990’lardan
sonra benimsenmeye başlayan gelişimsel yaklaşıma göre PDR hizmetleri, bireyin;
bulunduğu gelişim dönemine özgü gelişim görevlerini başarmasını ve yaşama
aktif uyum sağlamasını destekleme işlevini üstlenir. Gelişim ihtiyaçlarını temel
alan bu hizmetler, yüksek öğrenim döneminde de gençlerin gelişim görevlerini
gerçekleştirmelerini kolaylaştırmak üzere onların (1) kişisel- sosyal gelişim, (2)
akademik gelişim, (3) kariyer gelişimi alanlarında yeterlilik kazanmalarını hedefler.
Bu hedeflere yönelik olarak yürütülecek PDR hizmetleri; gelişim görevlerinin
rehberlik açısından doğurgularını ve gelişimsel yaklaşımın temel ilkelerini
benimseyerek sürdürülmelidir.

47
II. Üniversitelerde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Sempozyumu Özet Bildiriler Kitabı
2nd Symposium of Psychological Counseling and Guidance at Universities Abstracts Book

Psychological Counseling and Guidance Services at High


Education with respect to Developmental Approach

Binnur Yeşilyaprak
Ankara University

Expected functions of psychological counseling and guidance services have


been differentiated according to developmental approach as crisis intervention,
treatment, prevention and development, since its beginning. Psychological
counseling and guidance services according to developmental approach which
have been appropriated since 1960s in USA and 1990s in Turkey, take on the
mission of supporting individuals to fulfill developmental tasks of their life period
and active adaptation to life. Counseling services based on developmental needs,
aims sufficiency of students on (1) personal-social development, (2) educational
development, and (3) career development at higher education to facilitate
students’ realization of developmental tasks. Counseling and guidance services
which are oriented towards these goals have to be maintain by considering
consequences of developmental tasks at viewpoint of guidance and basic
principles of developmental approaches.

48
NOTLAR / NOTES
...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................
NOTLAR / NOTES
...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................
Sabanc› University
Orhanl› - Tuzla, 34956 Istanbul/ Turkey
Phone: +90 (216) 483 90 00
Fax: +90 (216) 483 90 05
www.sabanciuniv.edu

You might also like