You are on page 1of 105

GİRİŞİMCİLİK

Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü


2010-2011 Güz Dönemi -Lisans
KAPSAM

TEMEL GİRİŞİMCİ
KAVRAMLAR YARATMA

GİRİŞİMCİ PLANLAR
GELİŞTİRME
TEMEL KAVRAMLAR
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimci Kimdir?

Kaos ve Karışıklıkta
fırsatları görebilen,
Şirketler kurup yeni
Sürekli değişen piyasa iş fırsatları yaratan
koşullarında değişimi
sağlayan

“Girişimci” kelimesinin etimolojik kökeni Fransızca üstlenmek


“entreprendre” kelimesine dayanmaktadır.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilere İlişkin EFSANELER!

Efsane 1 - Girişimciler düşünen değil eylemde bulunanlardır.


Efsane 2 - Girişimci olunmaz, girişimci doğulur.
Efsane 3 - Girişimciler her zaman kaşiflerden olur.
Efsane 4 - Girişimciler akademik ve sosyal açıdan yetersizdirler.
Efsane 5 - Girişimciler belli bir profile sahip olmalıdır.
Efsane 6 - Girişimci olmak için gerekli olan tek şey paradır.
Efsane 7 - Girişimci olmak için gerekli olan tek şey şanstır.
Efsane 8 - Girişimcilik belirsiz ve kaotiktir.
Efsane 9 - Çoğu girişimci batar.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimci vs. Küçük İşletmeci
Girişimci ve Küçük İşletme Sahibi kavramları genelde birbirlerinin
yerine kullanılmaktadır. Örtüştüğü durumlar olmakla birlikte,
aralarında önemli farklar bulunmaktadır.
Girişimci Küçük İşletmeci

oFaaliyet
gösterdikleri alanda
oTemel amaçları yenilik, karlılık ve
dominanttırlar.
sürdürülebilir büyümedir.
oYenilikçilik
ve yeni pratiklerle
oOdak noktası firmanın gelişmesidir.
ilgilenmezler.
oBu doğrultuda şirketini hedeflerine
oBüyüme amacı gütmezler, bu sebeple
ulaştırdıktan sonra başkalarına
agresif olmayan ve durağan olarak işlerini
devredebilir.
yürütürler.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilik Nedir?

¢ Yeni iş kurmaktan çok daha fazlası


¢ Fırsatlar arayarak, riskli alanlara
girme cesaretini göstererek yeni
fikirleri hayata geçirme becerisi
¢ Hiçbir şeyden bir vizyon yaratma ve
inşa etme yetisidir.
¢ Girişimcilik bireyde gelişen bir
süreçtir.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimciliğin Kısa Tarihi - 1
1700’ler …

John Law Richard Cantillon Jean Baptiste Say


(1671-1729) (~1680-1734) (1767-1732)
İlk Girişimci Girişimci kavramını Girişimciyi
iktisadi anlamda dördüncü üretim
faktörü olarak
kullanan ilk kişi kabul etmiştir.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimciliğin Kısa Tarihi -2
1800’ler …

Alfred Marshall Max Weber


(1842-1924) (1864-1920)
“Girişimciler üretim “Rasyonel bir
ve dağıtım süreçlerini kapitalist
yenilenen kazanç
çalıştıran kişilerdir.” peşindedir.”
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimciliğin Kısa Tarihi - 3
1900’ler …

Joseph Schumpeter Peter F. Drucker


(1883-1950) (1909-2005)
Girişimciyi “yenilikçi” olarak Girişimciyi fırsatları “maksimize”
tanımlamıştır. Teknoloji ve girişim eden kişi olarak tanımlamıştır.
kavramını bütünleştirmiştir
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar

Düşünce Okulları
Yaklaşımı

Süreç
Yaklaşımı
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar

Düşünce Okulları Yaklaşımı

Çevresel Düşünce Okulu


Makro
Finansal / Sermayesel Düşünce Okulu
Bakış Açısı Dışlayıcı (Displacement) Düşünce Okulu

Girişimci Nitelikler Düşünce Okulu


Mikro
Yatırım Fırsatı Düşünce Okulu
Bakış Açısı Stratejik Formülasyon Düşünce Okulu
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar

Makro Bakış Açılı Yaklaşımlar


Çevresel Düşünce Okulu
Girişimcinin yaşamını etkileyen dış faktörler üzerinde yoğunlaşır.
Kurumlar, değerler gibi sosyo-politik çerçevenin girişimcinin
gelişimindeki etkileri odak noktadır.

Finansal / Sermayesel Düşünce Okulu


Sermaye arama ve oluşturma sürecini girişimciliğin temel noktası olarak
alır. Girişimin tamamı finansal yönetim çerçevesinde analiz edilir.

“Dışlayıcı” (Displacement) Düşünce Okulu


Belli bir grup içerisinde oluşan koşulların bireyi girişimciliğe ittiği
olgusuna dayanmaktadır. Politik düzenlemeler, kültürel oluşumlar ve
iktisadi koşullar bireyi girişimciliğe yönlendiren örneklerden bazılarıdır.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar

Mikro Bakış Açılı Yaklaşımlar


Girişimci Nitelikler Düşünce Okulu
Başarılı girişimcilerin benzer niteliklere sahip olabileceği anlayışını
savunmaktadır. Yaratıcılık, kararlılık, teknik bilgi, başarı öne sürülen başlıca
girişimci niteliklerdir.

Yatırım Fırsatı Düşünce Okulu


Girişimciliğin fırsat yönüne odaklanılmaktadır. Fikir kaynakları, yeni
kavramların gelişimi ve yatırım fırsatlarının uygulanması bu okulun temel
araştırma alanlarını oluşturmaktadır.

Stratejik Formülasyon Düşünce Okulu


Planlama sürecinin ve strateji geliştirmenin, başarılı bir girişimin temel
niteliği olduğu vurgulanmaktadır. Stratejik formülasyon, eşsiz etmenlerin
(piyasalar, ürünler, insanlar, kaynaklar) etkin yatırım olanaklarına
dönüştürülmesiyle mümkün hale gelmektedir.
TEMEL KAVRAMLAR
Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar

Süreç Yaklaşımları
Girişimci Olaylar Yaklaşımı
Girişimciliği, tekil aktiviteler olarak değil; kişilerin planladığı, uyguladığı, ve
kontrol ettiği girişimsel olaylar süreci olarak incelemektedir.

Girişimci Değerlendirme Yaklaşımı


Niteliksel, niceliksel, stratejik ve etik olmak üzere girişimci, teşebbüs ve
çevresinin değerlendirilmesi bu yaklaşımın odak noktasını oluşturmaktadır.
Değerlendirme sonucu, “girişimcilik kariyeri”, erken, orta ve geç dönem
olmak üzere sınıflandırılmaktadır.

Çok Boyutlu Yaklaşım


Girişimciliğin, bireyi, çevresini, organizasyonu ve teşebbüs sürecini de
içine alarak karmaşık ve çok boyutlu bir çerçevede incelenmesini
kapsamaktadır.
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)

o Şirket içi girişimcilik


o Yenilikçi sonuçlara ulaşılması amacıyla, örgütlerin kendi
içlerinde girişimci ruhu teşvik etmesi

NEDEN Rekabet

İHTİYAÇ
Nitelikli çalışan kaybı
DUYULUYOR
?
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)

Kurumsal girişimciliğin gelişmesi için firmaların öncelikle, özgür


bir ortam yaratarak girişimci ruhlu çalışanlarını
cesaretlendirmesi gerekmektedir.

Kurumsal Açık hedeflerin belirlenmesi


Girişimciliğin Geribildirim ve olumlu
pekiştirme sistemi yaratılmalı
Yapılandırılması
Bireysel sorumluluk vurgulanmalı
İçin
Alınan sonuca göre ödüllendirme
4 Adım
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)

Örgütlerin kurumsal girişimcilik stratejisi oluşturmak için


aşağıdaki koşulları göz önünde bulundurması gerekmektedir:
o İnsan kaynaklarında büyüme
o Yöneticilerin, mentor /öğretmen/koç
olarak eğitilmesi
o Çalışanların hissedar haline getirilmesi
o Yönetim şekli olarak “networking” ve
yatay koordinasyon
o İş kaybı riski taşımadan yeni fikirlerin
geliştirilebileceği ortamların yaratılması
o Küçük işletmeler arasında “iyi
örneklerin”izlenilmesi
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)

4 Adımda Kurumsal Girişimcilik Stratejisi

1. Vizyon geliştirme

2. Yenilikçiliği destekleme

3. Girişimci iklim oluşturma

4. Girişimci takımlar kurma


TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)

Vizyon Geliştirme
Kurumsal girişimcilik planlamasının ilk adımıdır. Kurum
çalışanları tarafından ortak paylaşılan bir vizyon başarıya
ulaşmada en önemli etmenlerden biridir.

Yenilikçiliği Destekleme
Yenilikçilik, girişimciliğin en kilit etmenlerinden biridir.
İki tip yenilikçilikten bahsetmek mümkündür:
Radikal Yenilikçilik: PC, post-it, e-mail gibi çığır açıcı
nitelikteki yenilikleri kapsamaktadır.
Artımsal Yenilikçilik: Belli bir ürün veya hizmetin
sistematik olarak yenilenmesini ifade etmektedir. Ör,
mikrodalgada patlayan mısır veya dondurulmuş yoğurt
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)
Girişimci İklim Oluşturma
Yenilikçiğin temel taşıyıcısı olan çalışanların, potansiyellerini
ortaya koymaları için girişimci bir iklimde çalışıyor olmaları
gerekmektedir.
Girişimci iklime ait özellikler:
üYönetim desteği
üÇalışma özerkliği
üÖdüllendirme / Güçlendirme
üGerekli zamanın tanınması
üÖrgütsel çerçevenin belirli olması
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)
Girişimci Takımlar Oluşturma
Genellikle iki veya üç kişinin yarattığı ve hissedarlığını
paylaştığı yeni organizasyonlardır.
Diğer bir ifadeyle, büyük bir işletmenin içinde faaliyet
gösteren küçük işletme de denilebilir.
TEMEL KAVRAMLAR
Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship)

Kurumsal Girişimci Olmak İçin Altın Kural


1. Her gün işe kovulacak gibi gel!
2. Hayal kurmanı engelleyecek şeyleri engelle!
3. Gerekliyse iş tanımı dışındaki işlere bulaş!
4. Seni destekleyecek iyi insanlarla bağlantı kur!
5. En iyi çalışanları seç ve onlardan bir takım kur!
6. Mümkün olduğunca “yer altından” çalış!
7. Himayedarına sadık ve dürüst ol!
8. Özür dilemenin pişman olmaktan daha kolay olduğunu
unutma!
9. Hedeflerini büyük tut, lakin hedefe giden yolda gerçekçi
ol!
10. Vizyonunu güçlü tut!
GİRİŞİMCİ YARATMA
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilik Perspektifi
Girişimcilik Perspektifi Nedir?
qBaşarılı girişimcilere atfedilen ortak özelliklerle oluşan girişimci
davranış biçimleridir.

qBireylerin kendilerinde girişimci potansiyeli taşıyıp


taşımadıklarını anlamalarını sağlamaktadır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilik Perspektifi
Girişimcilere Atfedilen Ortak Özellikler
q Adanmışlık, kararlılık, sebat
q Başarı ve büyüme odaklılık
q Fırsatlara doğru yönelim
q İnisiyatifi ele alma ve kişisel sorumluluk
q Sorun çözümünde devamlılık
q Hem gerçekçi hem esprili
q Geribildirimler arayan ve bunları kullanan
q Kontrolü kendisi sağlayan
q Hesaplanmış riskleri alan ve arayan
q Statü ve güç ihtiyacı az olan
q Dürüstlük ve güvenirlik
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilik Perspektifi

Girişimciliğin Karanlık Yönleri


q Başarılı girişimcilerin içinde bulunan
enerjinin yıkıcı gücü
q Girişimcilerin risk iştahı doğrultusunda
ortaya çıkan negatif faktörler

Girişimcilerin Aldıkları Riskler


q Finansal Riskler: Kişisel tasarruflar, menkul değerler, çeşitli mal ve
mülk gibi finansal kaynak ve birikimleri kaybetme riski.
q Kariyer Riskler: Mevcut maaş ve sağlanan yan olanakları yitirme
olasılığı
q Ailevi ve Sosyal Riskler: İş yoğunluğu sebebiyle aile ve arkadaşlara
yeterli zaman ayıramama
q Psikolojik Riskler: Yukarıdaki risk beklentileri doğrultusunda oluşan
ruhsal rahatsızlıkların oluşması
GİRİŞİMCİ YARATMA
Stres ve Girişimcilik

q Genel anlamda stres, bireyin q Girişimcilerdeki stres ise


beklentileri ve bu beklentileri yukarıdaki tanıma benzer
karşılayacak yeteneklerinin doğrultuda oluşmakta,
uyuşmamasından kendine özgü nedenler ve
kaynaklanmaktadır. sonuçlar barındırmaktadır.

Nedenler Sonuçlar
Ø Risk alma mecburiyeti
Ø Yalnızlık
Ø Müşteriler, regülatörler, iş ortakları
gibi çeşitli çevrelerle iletişimde Ø İş hayatına boğulma
bulunma zorunluluğu Ø Diğer kişilerle ilişkilerde bozulma
Ø Firma içinde farklı zamanlarda farklı Ø Sürekli başarılı olma ihtiyacı
rolleri (yönetici, satıcı..vs.) üstlenme
Ø Küçük ve çoğu zaman deneyimsiz bir
organizasyonla faaliyet gösterme
GİRİŞİMCİ YARATMA
Stres ve Girişimcilik

Girişimcilere Özel Stresten Kurtulma Yolları


q Diğer iş sahipleriyle q En kısa tatil fırsatını bile
iletişim içinde bulunarak kullanmak

q Çalışanlarla daha sıkı q İş dışı memnuniyet


iletişimde bulunmak alanları yaratmak

q Her işi yüklenmekten


vazgeçip, işleri delege
etmek
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimci Ego

q Girişimciler sahip oldukları, “şişkin” bir egonun olumsuz


etkilerine maruz kalabilirler.
q Girişimcilere has yıkıcı etkileri olan ego nitelikleri şu başlıklar
altında toplanmaktadır:

Ø Kurduğu işletmeyle başlayan kontrol tutkusunun


daha geniş bir çerçeveye yayılması
Ø Rekabet olgusuyla körüklenen çevreye karşı aşırı
güvensizlik
Ø Başarıya olan tutkunun olumsuz boyutlara
ulaşması ve işletmeyi tehlikeye sokması
Ø İyimser yaklaşımla gelişen dikkatsizlik ve bunu
neticesinde iş gerçeklerini yakalayamama
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yaratıcılığı ve Yenilikçiliği Geliştirme

Yaratıcılık bir sistemin etkinlik ve verimliliğini arttıracak sonuçlar


doğuracak fikir üretme sürecidir.
Yenilikçilik (İnnovasyon) girişimcilerin fırsatları, pazarlanabilir
fikirlere dönüştürme sürecidir.

Girişimciler, başkalarının problem olarak gördüğü


alanları fırsat olarak görebilenlerdir. Bu sebeple
problemlere şu sorularla yönelirler:
ü Problem nedir?
ü Problemden kimler etkilenmektedir?
ü Bu kişileri nasıl etkilemektedir?
ü Ne gibi maliyetler yaratmaktadır?
ü Çözülebilir bir problem midir?
ü Piyasa üretilecek bir çözüme para verir mi?
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yaratıcı Sürecin Doğası
Yaratıcı süreç her süreç gibi geliştirilebilir. Çoğunlukla inanılanın
aksine yaratıcılık doğuştan gelen bir yetenek, ya da sadece
dahilerin sahip olduğu bir özellik değildir.
Farklı şeyler arasında diğerlerinin göremediği ilişkileri görmek
yaratıcı sürecin en önemli yönünü oluşturmaktadır.
Yaratıcı Sürecin Aşamaları
1. Aşama - Altyapı veya Bilgi Birikimi: Kapsamlı okumalar yapma,
başkalarıyla iletişim halinde olma, profesyonel toplantı ve
seminerlere katılma … gibi çeşitli aktivitelerle, belli bir
perspektifin oluşturulması.

2. Aşama - Kuluçka Dönemi: Problemlerden


uzaklaşarak bilinçaltının yaratıcılığı açığa çıkaracak
şekilde çalışması, ör; Dinlenme, egzersiz yapma,
hobilerle uğraşma… vs.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yaratıcı Sürecin Doğası
Yaratıcı Sürecin Aşamaları

3. Aşama - Fikrin Ortaya 4. Aşama - Değerlendirme ve


Çıkması: Yaratıcı fikirler Uygulama: Yaratıcı sürecin en
genelde işle alakadar zor aşamasıdır. Büyük bir
olunmadığı zamanlarda ortaya disiplin, cesaret ve sabır
çıkar. Kişinin yavaş ama emin gerektirir. 3. aşamada kaba bir
adımlarla çözüm üretmeye biçimde oluşan fikir üzerinde
başladığı aşamadır. Birçok çalışılarak son formuna getirilir.
kimse 2. aşamadan 3. aşamaya Bu aşamada enerjiyi muhafaza
geçtiğinin farkında etme, farklı görüşlere sahip
olamayabilir. Hayal kurma, kişilerle fikirleri tartışma, fikri
rahat ortamlarda çalışma, savunacak argümanları
çalışırken veriler aralar geliştirme bu aşamada
fikirlerin ortaya çıkışına uygulanabilecek adımların
yardımcı olabilmektedir. bazılarıdır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yaratıcılık Nasıl Geliştirilir?
Objeler, kişiler, teknolojiler, süreçler ve materyaller gibi şeylerin arasındaki
ilişkilerin farkına varmak birçok icat ve yeniliğin çıkışını oluşturmaktadır.
Bu yetenek, kişiler veya objeler arasındaki tamamlayıcı olabilecek görerek
gelişebilir.

Kişi ve eşyalara karşı geliştirilecek işlevsel bakış açısı onların eksik


noktaları ve ihtiyaçlarını geliştirme konusunda yaratıcılığı arttırabilir.
İşlevsel bakış açısını geliştirmek için atılacak ilk adım kişilere ve onların
ihtiyaçlarına geleneksel olmayan yöntemlerle bakmaktır.

Birtakım zihinsel alışkanlıklar yaratıcı düşüncenin gelişmesinde engeller


ortaya çıkarmaktadır. Bu yararsız zihinsel yapıları ortadan kaldırmak
yaratıcılığı arttırmak yönünde önemli avantajlar sağlamaktadır. Sürekli
seçenekler arasında kalmak, daima güvenli alanlarda kalmak, basmakalıp
düşünceler… yararsız zihinsel yapıların örneklerindendir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yenilikçi Süreç

q Birçok yenilik, yeni fırsatların bilinçli ve amaçlı şekilde


araştırılması sonucu ortaya çıkmaktadır.
q Başarılı yenilikçiler göstergeler, insanları, değişimi sürekli olarak
takip ederler. Ortaya çıkardıkları yeniliklerle potansiyel
tüketicilerin beklenti ve değerleri ile oluşan ihtiyaçları gidermeyi
amaçlarlar.
q Yeniliklerin çoğu, basit, açık ancak spesifiktir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yenilikçi Süreç
Yenilikçilik Çeşitleri
İcat Genişletme
Tamamen yeni bir ürün, Mevcut ürün veya hizmetin
hizmet veya sürecin farklı şekilde veya farklı
bulunması. Örneğin, Wright alanlarda kullanılması.
Kardeşler-uçak; Edison- Örneğin, McDonald’s,
ampul; Graham Bell-
telefon

Sentez
Kopyalama
Mevcut konseptlerin
Mevcut konseptin yaratıcı birleştirilerek yeni bir
şekilde yinelenmesi. düzenleme altında
Örneğin, Wal-Mart sunulması. Örneğin,
Fed-ex
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yenilikçi Süreç
Yenilikçiliğin Kaynakları
q Beklenmeyen olaylar; planlamamış veya tahmin edilmemiş başarı
ve başarısızlıklar
q Uyuşmazlıklar; beklentiler ve gerçekler arasında oluşan boşluk
veya farklılık
q Süreç ihtiyaçları; belirli bir ihtiyacı karşılamaya yönelik doğan
talepler
q Sektör ve piyasa değişiklikleri; Tüketici tutumları, teknolojik
gelişmeler ve sektör büyümesi neticesinde ortaya çıkan
değişiklikler
q Demografik değişikleri; Nüfus yapısındaki değişiklikler
q Algısal değişiklikler; insanların olguları üzerindeki yorumlarının
değişmesi
q Bilgi-tabanlı kavramlar; Yenilik gelişmesinde kullanılan yeni
kavram ve metotlar
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yenilikçiliğin Prensipleri

Potansiyel Girişimciler yeniliklerin belli prensipler çerçevesinde


inşa edildiğini bilir ve buna göre hareket ederler. Bireylerin
yenilikçiliğe yönelik başlıca prensipler şunlardır.

q Faaliyet odaklı olunması q Deneme & gözden


q Ürün veya hizmeti basit geçirme kurallarının
ve anlaşılabilir uygulanması
oluşturulması q Hataların
q Ürün veya hizmeti değerlendirilmesi
müşteri odaklı yapılması q Belirlenmiş bir çizelgenin
q İşe küçük ölçekli proje takip edilmesi
ve işlerle girişilmesi q İnnovatif aktivitelerin
q Yüksek hedeflerin desteklenmesi
belirlenmesi q Çok, çok, çok çalışılması
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk

Genel anlamda etik , kabul edilebilir bir çerçevede eylemde


bulunmayı sağlayan temel kural ve parametrelerdir. Daha özel
anlamda ise, iyi-kötü, doğru-yanlış arasındaki farklılıkları
açıklayan davranışsal kodlardır.

Girişimciler için etik, kimi zaman faaliyetlerinin hukuki boyutuyla


ikilem yarattığı için önem arz etmektedir. Kanunlar, firmaların
hukuki sınırını belirlerken, etik sorular için yanıtlayıcı
olamayabilmektedirler.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk
Etik Sorumluluklar için Strateji Oluşturma
Davranış ilkeleri (code of conduct), işletmelerin, uymakla yükümlü
olduğu etik teamüller ve ana hatlarını belirleyen beyannamelerdir.
Sektörel veya kurumsal düzeyde oluşturulabilen davranış ilkeleri;
şirketin kaynaklarının kötüye kullanımı, çıkarların çatışması, şirket içi
bilgilendirme… gibi farklı nitelikteki alanları kapsayabilmektedir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk
Etik Sorumluluklar için Strateji Oluşturma
Girişimcilerin, strateji oluştururken organizasyon yapılarında
bulunan yönetimsel etik karakteristiklerini analiz etmeleri
gerekmektedir. Yönetim yapıları, etik karakteristiklerine göre 3 farklı
şekilde gruplanabilir:
q Ahlakdışı Yönetim; Etik kurallarla örtüşmeyen amaç ve stratejiler
güden, sadece kendi çıkarlarını düşünen yönetimlerdir.
q Orta Ahlaklı Yönetim; Ahlaki davranışların açıkça kodlanmadığı, bu
sebeple, tamamen ahlakdışı/ahlaklı olarak nitelenemeyecek
yönetimlerdir.
q Ahlaklı Yönetim; Yönetimsel faaliyetlerin tam anlamıyla ahlaki bir
standart üzerine kurulu olduğu yapılardır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk
Etik Sorumluluklar için Strateji Oluşturma
Girişimciler, organizasyonlarının ahlaki konumunu analiz ettikten
sonra, aşağıdaki prensipleri benimseyebilirler:

1. Doğru insanları istihdam etmek


2. Kurallar yerine Standartlar
belirlemek
3. Olayların ve faaliyetlerin içinde
bulunmak
4. Kişisel davranışlarla ahlaklı yönetime
örnek oluşturmak
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk

Sosyal Sorumluluk, işletmelerin topluma olan yükümlülüklerinden


oluşmaktadır.
Firmaların bir kısmı var olan kuralları uyum göstererek sosyal itaat
sağlarken, kimi firmalar daha aktif bir şekilde programlar
oluşturarak sosyal sorumluluk sağlamaktadır. Bazı firmalar ise daha
da proaktif davranarak sosyal duyarlı olarak nitelendirilmek
istemektedirler.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk
Sosyal Sorumluluk Alanları
q Çevre; çevre kirliliğini önleme, çevreyi koruma, doğal kaynaklara
sahip çıkma, geri dönüşümü sağlanması…
q Enerji; enerji sarfiyatını azaltma, enerji verimliliğini sağlayan
ürünler geliştirilmesi…
q Adaletli Yönetim; kadınların ve azınlıkların istihdamı, engelli
çalışanların önemsenmesi…
q İnsan Kaynakları; çalışan iş sağlığı ve güvenliği, eğitim, kariyer
geliştirme olanakları, çalışan ebeveynler için çocuk bakımı
olanakları…
q Toplumsal Katılım; bağış, sponsorluklar, kültür ve sanat
destekleri…
q Ürünler; ürün güvenliğinin sağlanması, ürünlerin çevreye verdiği
zararın azaltılması...
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimci İşletmelerin Kurulması
İşletmelerin Kuruluş Dönemleri
Yeni kurulan işletmelerin kuruluş dönemleri, “kuruluş öncesi”,
“kuruluş”, “kuruluş sonrası” olmak üzere 3 farklı safhada
incelenebilir.
Kuruluş öncesi safhası, iş kurma fikrinin
oluşmasından, işletmenin faaliyete geçtiği
zamana kadarki dönemi kapsarken; kuruluş
safhası ilk satışların başlaması, ürün
teslimatlarının gerçekleştirilmesinden
işletmenin artık kısa vadeli tehlikeleri atlattığı
zamana kadar sürmektedir. Kuruluş sonrası
safhası ise işletmenin artık girişimcinin
kontrolünden çıkıp, kendi başına varlığını
sürdürmeye başladığı dönemi göstermektedir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimci İşletmelerin Kurulması

İşletmelerin Kuruluşuna Etki Eden Kritik Faktörler


1. İşin Emsalsizliği; Kurulan işin yenilik kapasitesiyle orantılı olarak, ne
kadar sıradan veya sıra dışı bir yapıda olduğu kuruluş öncesi dönemde
oldukça önemlidir.
2. Yatırım; İşin niteliği ve sektörüne göre, yatırılacak sermayenin
miktarı, gerekli fonlarını nereden ve hangi koşullarda sağlanacağı
kritik faktörlerden bir diğeridir.
3. Satışların Büyümesi; Yeni işletmenin satış ve karlarında nasıl bir
büyüme trendi izleyeceği, kuruluştan hemen sonra satış ve karlarda
hızlı bir büyüme gerçekleşip gerçekleşmeyeceği önemli
faktörlerdendir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimci İşletmelerin Kurulması

İşletmelerin Kuruluşuna Etki Eden Kritik Faktörler


4. Ürünün Bulunabilirliği; İşletmenin kuruluşunun hemen
sonrasında, hazırda mal veya hizmetin satılabilir durumda
bulunması büyük önem taşımaktadır.

5. Müşterinin Bulunabilirliği; Sunulan mal veya


hizmeti talep edecek ve buna gerekli parayı
ödeyecek müşteri kitlesinin var olması işletmenin
kuruluş aşamasında olması gerekli koşulların
başında gelmektedir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yeni İşletmeler Neden Başarısız Olur ?
Her yıl milyonluk yatırımlarla kurulan firmaların bir çoğu başarısız
olarak faaliyetlerine son vermektedirler. Yapılan araştırmalar
başarısızlığın faktörleri olarak aşağıdaki sebepleri sıralamaktadır:

Ürün/Pazar Kaynaklı Sorunlar Finansal Sorunlar


ØYanlış zamanlama ØSermaye yetersizliği
ØÜrün dizayn problemleri Ø Erken borçlanma
ØUygun olmayan dağıtım stratejileri Ø Risk sermayedarı ile oluşan
Ø Açık olmayan iş tanımları problemler
Ø Az sayıda müşteriye bel bağlama
Yönetimsel Sorunlar
Ø Takım çalışmasında aksaklıklar
Ø İnsan kaynakları problemleri
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yeni İşletmeler Neden Başarısız Olur ?
Dışsal Nedenler İçsel Nedenler
Rakipler, Fiyatlama,
6.3 8.4

Makine / Envanter
Teçhizat, Kontrolü,
Ürün
12.6 12.3
Lokasyon, Özellikleri,
İnsan
Müşteri 11.1 7.6
Nakit Kaynaklar
İrtibatı,
Akışı, 14.9 ı, 12
27.3

Liderlik,
Pazarlama 11.1
Planlaması Yeterli
, 14.4 Sermaye,
Piyasa 15.9 Örgütsel
Bilgisi, Yapı,
19.3 10.8
Muhasebe
Büyüme, Sistemleri,
5.5 10.4

Kaynak: Dodge, H. R., Fullerton, S. , Robbins, J. E. “Stage of Organizational Life Cycle and Competition as
Mediators of Problem Perception for Small Businesses”, Strategic Management Journal, 15, 1994.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Değerlendirme Süreci
Teknik Fizibilite Analizi Pazar Fizibilitesi Analizi
Önemli Teknik Özellikler Pazar Potansiyeli

Dizayn, Dayanıklılık, Güvenirlilik, Emniyet, Potansiyel müşterilerin ve onların hakim


Standartlaşma özelliklerinin tanımlanması, Potansiyel piyasa
payı, potansiyel satış hacmi, Satış fiyatı
projeksiyonları
Mühendislik Gereklilikleri Piyasa Testleri

Makinalar, Araçlar, İş Akışı Testin seçimi, Testin piyasada uygulanması,


Piyasanın analizi
Ürün Geliştirme Pazarlama Planlaması

Tasarım, Modeller, Prototipler Dağıtım kanalları seçimi, Promosyonel çabaların


etkisi, Paketleme, Fiyat farklılıkları
Ürün Testleri

Laboratuar testleri, Saha testleri,

Fabrika Lokasyonu

Tedarikçilere ve müşterilere yakınlık, Çevresel


düzenlemeler
GİRİŞİMCİ YARATMA
Değerlendirme Süreci
Finansal Fizibilite Örgütsel Fizibilite Rekabet Analizi
Analizi Analizi
Gereken Finansal Personel İhtiyacı Mevcut Rakipler
Kaynaklar

Sabit varlıklar için, Dönen Gerekli personel nitelikleri, Büyüklüğü, Finansal


varlıklar için, İşletme Yönetimsel gereklilikler, kaynakları, Pazar payı,
sermayesi için, Bireysel sorumluluklar tayin Piyasaya yeni giren firmalara
edilmesi, Örgütsel ilişkilerin karşı tutumları ve tepki
saptanması, Potansiyel yöntemleri, Potansiyel yeni
örgütsel gelişim, Rekabet rakipler.
analizi

Kullanılabilir Finansal
Kaynaklar

Borçlanma ihtiyacı, Borçlanma


kaynakları, Borçlanma
maliyeti, Geri ödeme koşulları,
İşletme maliyeti analizi, Sabit
maliyetler, Değişken
maliyetler, Tahmini nakit
akışı, Tahmini karlılık
GİRİŞİMCİ YARATMA
İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri

İşletmenin kuruluşuna dair gerekli dair gerekli analiz ve


değerlendirme yapıldıktan sonra, sıra amaca uygun hukuki bir yapının
oluşturulmasına gelmektedir. Girişimci/Girişimciler, işletmelerini şahıs
işletmesi veya şirket olarak yapılandırabilirler.

Şahıs İşletmeleri
Øİşletme faaliyetlerini yürüten ve sahibi olan tek kişidir.
Ø Karın ve zararın tamamı işletme sahibine aittir.
Avantajları Dezavantajları
ü Kurulması kolay – Büyümeleri sınırlı
ü Yetkiler işletme sahibinde – Devamlılığı belirsiz
toplanmıştır. – Uzun vadeli finansman sağlama
üEsneklik zorluğu
üKar tek bir elde toplanır – Gelişmemiş örgütsel yapı
GİRİŞİMCİ YARATMA
İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri

Şirketler
İki veya daha çok kişinin bir araya gelerek, emek ve mallarını,
müşterek bir amaca ulaşmak üzere bir sözleşme ile birleştirmeleri
şirket (ortaklık) olarak tanımlanmaktadır.
Adi Şirket
Ticaret Şirketi
ü Şahıs Şirketleri
i. Kollektif Şirket
ii. Komandit Şirket
üSermaye Şirketleri
i. Anonim Şirket
ii. Limited Şirket
iii. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket
GİRİŞİMCİ YARATMA
İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri
Adi Şirket
Ticari girişimi işletmek üzere, kanuna ahlaka aykırı olmamak ve “iktisadi
amaç”, “kar elde etmek” üzere her türlü konuda kurulabilir. Ortaklığın
tüzel kişiliği yoktur. Türk Ticaret Kanunu’nun şirketler için koyduğu
hükümlere tabi değildir ve bu özellikleri taşımaz.

Ticaret Şirketi
Şahıs şirketlerinde kişisel emek, sermaye ve sorumluluk söz konusudur.
En tipik özellikleri, risk faktörünün işletme sahip ve ortaklarının tüm
varlıklarını kapsamış olmasıdır.
qKollektif şirketler, şirket alacaklarına karşı ortakların tümünün
sorumluluğu sınırsız ve zincirleme olan, hak ve ehliyeti işletme
konusu ile sınırlı, tüzel kişiliğe sahip bir ticaret şirketleridir.
qKomandit şirketlerinde ise şirket alacaklarına karşı ortaklardan
bir veya birkaçının sorumluluğu belli bir sermaye ile
sınırlandırılmıştır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri
Ticaret Şirketi
Sermaye şirketleri şahıslardan çok sermaye üzerine bina edilmiştir.
İşletmelere ortak olmak için, çıkarılmış pay senetlerinden almak
yeterlidir. Kişi ve kurumların sorumlulukları koydukları sermaye payı ile
sınırlıdır.
qAnonim şirket, En az 5 kişi ve 50.000 TL sermaye ile kurulabilen,
aile içi veya halka açık faaliyet gösterebilen şirketlerdir.
qLimited şirketler en az iki, en fazla elli gerçek veya tüzel kişi
tarafından kurulabilen, borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile
sorumlu ve ortaklarının sorumluluğu sınırlı bulunan ticaret
şirketleridir.
q Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, ortaklardan
bir veya daha fazlası kollektif şirketlerde olduğu gibi şirket
alacaklarına karşı sınırsız sorumlu, bir diğer kısmı ise şirket
alacaklarına karşı anonim şirket ortaklığı gibi koyduğu sermaye ile
sınırlı bir biçimde sorumludur.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Franchising
Franchising bir mal veya hizmete ait, tescilli marka (trademark) veya
telif hakkı (copyright) gibi hakların sahibinin, bu hakları üçüncü kişilerin
kullanımına belli koşullar altında anlaşarak satmasıdır.
Avantajları

ü Eğitim ve danışmanlık; franchise veren


şirketin deneyimlerinden, çeşitli eğitim ve
danışmanlık yollarıyla yararlanmak
ü Markanın cazibesi; bilinen bir markanın
tüketiciler üzerinde yarattığı güven ve
alışkanlık.
ü İşletmenin süreçlerinin öngörülebilirliği;
daha önce franchise alan diğer işletmelerin
geçirdiği süreçlerdeki başarı ve hataları izleme
olanağı.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Franchising
Dezavantajları

ü Franchise ücretleri; markanın büyüklüğü,


firmanın dünya çapında yaygınlığı gibi faktörlere
bağlı olarak ödenen ücretler değişkenlik
gösterebilmektedir. Diğer yandan mağazalar
belli standartlara altında kurulduğu için ek
masraflar ortaya çıkmaktadır.
ü Franchise verenin kontrolü; Hizmet ve
kalitede tek tipliliğin sağlanması için franchise
verenin işletmenin işleyişinde aşırı kontrolü söz
konusu olabilmektedir.
ü Franchise verenin sorumluluklarını yerine
getirmemesi; çok fazla tanınmayan marka ve
şirketlerde, yeterli destek sağlanmamaktadır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Diğer Hukuki Konular
Patentler
Patent bir ürünle ilgili sahibine o ürünü tutma, satma, üretme veya
lisanslama gibi hakları temin eden belgedir. Ürünün dizaynı ve içeriğine
göre patent hakkına sahip olma süresi değişebilmektedir.

Patent başvuru ve alma süreci, ülkelerdeki patent


ofislerine göre farklılık göstermekte ve genelde kolay bir
süreç değildir. İyi bir patent başvurusunda olması
gereken özellikler şunlardır:
üTicari açıdan önem taşıyan ve güçlü bir avantajı olması
ü Maliyetleri, rekabet durumunu, diğer teknolojilerle
yakınlığını içeren bir planla sunulmalı
ü Patente öngörülen plana mümkün olduğunca
uyulmalı
üPatent değerlendirme sürecini göz önünde
bulunduran stratejik planların yapılması
GİRİŞİMCİ YARATMA
Diğer Hukuki Konular
Telif Hakkı / Copyright
Copyright veya telif hakkı sanat ve edebiyat gibi yaratıcılık gerektiren
işlerde bulunan kişilerin üretilen eserlerin kullanım hakkının sağlayan
hukuki belgelerdir..

Copyright sahibi,
ü Eserinin yeniden çoğaltılması
ü Eserin türevi ürünler ortaya koyabilir (ör: eserin
film olarak çekilmesi)
ü Eserin kopyalarının çeşitli ortamlarda satılması
ü Eserin kamuya duyurulması gibi haklara sahiptir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Diğer Hukuki Konular
Ticari Marka / Trademarks
Ticari marka bir firmaya ait ürünün ayırıcı isim, marka, sembol veya
sloganının Patent ve Tescilli Marka Ofis’lerinde kayıt altına alınmasıdır.
Ticari marka olarak kabul edilme sürecindeki koşulları,
ilgili patent ofisi belirlemektedir. Marka tescili
öncesinde girişimciler tarafından dikkat edilmesi
gereken hususlar şunlardır:
ü Öncelikle markanın başka biri tarafından kullanım
durumunun araştırılması
ü Markanın tescili edilip edilemeyeceğiyle ilgili
hukuki danışmanlık alınması
ü İlgi çekici bir marka adının bulunması
ü Markayla uygun logonun hazırlanması
ü Mümkün olduğunda kısaltmalardan uzak durulması
GİRİŞİMCİ YARATMA
Diğer Hukuki Konular
İflas
İflas bir işletmenin borçlarının yükümlülüklerinin, varlıklarını aşması
halinde ortaya çıkan durumdur. Hiçbir girişimci iflas etme niyetinde
olmasa da, bazı koşullar iflasa yaklaşıldığının göstergesi olabilmektedir.

ü Finansal yönetim zafiyetinin olması, kimsenin


paranın nereye harcandığını bilmemesi
ü Müşterilere yapılan iskontoların büyük
ölçülerde ve devamlı hale gelmesi
ü Bankaların açtıkları kredilerde artık teminat
istemeye başlaması
ü Kilit personelin aniden ayrılmaya başlaması
ü Vergi ve diğer yükümlülüklerin ödenmemesi ve
sürekli geciktirilmesi.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Girişimciliğin Finansman Boyutu

Yeni bir işletme kuracak olan her girişimcinin karşılaşacağı ilk


güçlüklerden biri sermayenin nerden sağlanacağıdır.
Ticari krediler, kişisel birikimler, risk sermayesi… gibi pek çok finansman
kaynağının arasından, ihtiyacına göre doğru finansmana aracına karar
vermek girişimcilerin için büyük önem taşımaktadır.

Finansman
Finansman
İhtiyacı Kaynakları
GİRİŞİMCİ YARATMA
Finansman İhtiyacının Belirlenmesi

Sabit Sermaye Yatırım


Kurulacak Giderlerinin Belirlenmesi
İşletmenin
Varlık
Değerinin İşletme (Çalışma) Sermayesi
Giderlerinin Belirlenmesi
Belirlenmesi

Toplam Yatırım İhtiyacının


Belirlenmesi
GİRİŞİMCİ YARATMA
Sabit Sermaye Yatırım Giderlerinin Belirlenmesi
BAŞLANGIÇ YATIRIM SERMAYESİ İHTİYAÇ TABLOSU
YATIRIM HARCAMALARI TUTAR
1. Arsa Bedeli $$$
2. Etüt ve Proje Giderleri $$$
3. Arazi Düzenleme Giderleri $$$
4. Bina ve İnşaat Giderleri $$$
5. Makine ve Teçhizat Giderleri $$$
6. Yardımcı Makine ve Ekipman Giderleri $$$
7. İthalat ve Gümrükleme Giderleri $$$
8. Taşıma ve Sigorta Giderleri $$$
9. Montaj Giderleri $$$
10. İşletmeye Alma Giderleri $$$
11. Lisans Giderleri $$$
12. Genel Giderler $$$
13. Beklenmeyen Giderler $$$
14. Diğer Giderler $$$
TOPLAM SABİT YATIRIM $$$
GİRİŞİMCİ YARATMA
İşletme Giderlerinin Belirlenmesi
İŞLETME GİDERLERİ TABLOSU
Gider Toplam Sabit- Sabit Değişken
Kalemleri Harcama Değişken Giderler Giderler
%
1. Hammadde (a*0%)+(b*100%) 0/100 a b
2. Yardımcı Madde ve İşletme Mal. 0/100
3. Kira 100/0
4. Elektrik 30/70
5. Su 30/70
6. Yakıt 30/70
7. İşçilik-Personel 100/0
8. Bakım Onarım 70/30
9. Amortisman 100/0
10. Patent-Lisans 50/50
11. Genel Giderler 75/25
12. Pazarlama Giderleri 80/20
13. Ambalaj Paketleme Gid. 0/100
TOPLAM $$$ $$$ $$$
GİRİŞİMCİ YARATMA
Finansman Kaynakları

Gerekli sabit sermaye ve işletme sermayesinin hesaplanmasından sonra


yatırırım tutarının nasıl finanse edileceği kararı verilmelidir. Bir girişimi
faaliyete geçirebilmek için hem özkaynaklar hem de yabancı sermayeye
gereksinim bulunacaktır.

Yabancı Sermaye Özsermaye


Bir işletme Herhangi bir
sahibinin ödünç faaliyette, işin
aldığı ve faizi ile sahibi olan kişi
birlikte ödemek veya kişiler
zorunda olduğu tarafından yapılan
finansman türüdür. kişisel yatırımdır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Özsermaye Kaynakları

q Kişisel Fonlar; Girişimcileri büyük çoğunluğunun, kuruluş aşamasında


kullandığı maliyeti en düşük kaynaklardır. Tasarruflar, tahviller,
gayrimenkuller fon olarak kullanılabilecek kişisel kaynaklardan
bazılarıdır.
q Akraba ve Arkadaşlar; Yabancı yatırımcılara oranla çok daha toleranslı,
girişimciye olan yakınlığı nedeniyle maliyeti daha düşük fonlardır. Ancak
aile içi ilişkilerde olumsuz etkiler yaratabilir.
q Melek Yatırımcılar (Angels); Kuruluş aşamasında olan ve gelecek vaat
eden işletmelere fon sağlayan varlıklı bireylerdir.
q Ortaklar; Girişimcinin, işletmeyi sağlam bir sermaye zeminine oturtmak
için, bir ortaklık anlaşması çerçevesinde şirkete dahil ettiği üçüncü
kişilerdir.
q Büyük Sermaye Şirketleri; Genelde müşterileri olduğu küçük işletmeleri
desteleyen büyük şirketler de fon kaynağı olabilir. Çoğunlukla yeni
teknoloji geliştiren girişimciler büyük şirketlerden fon alabilmektedirler.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Özsermaye Kaynakları

q Risk Sermayedarları (Venture Capitalists); Yeni kurulmuş ve gelişme


şansı olan girişimlere, yüksek riske katlanarak ve yüksek gelir etme
amacıyla, hisse senedi karşılığı fon sağlayan yatırımcılardır.
Risk sermayedarlarının yeni girişimlerde aradıkları özellikler şunladır.
1. Belli bir zaman periyodunda büyük oranda satış ve piyasada
ürünlerin kabulü
2. Hızlı büyüme potansiyeli
3. İşletmeyi ve verilen fonu yönetmedeki
yeterlilik
Sermayenin yanında, risk sermayesi şirketleri
girişimciye, pazarlama, yönetim ve
organizasyon, müşteri bulma, teknik ve hukuki
danışmanlık… gibi alanlarda da ek avantajlar
sağlamaktadır.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yabancı Sermaye Kaynakları

q Ticari Bankalar; Girişimcinin finansal anlamda en çok ilişkide bulunduğu


kuruluşlardır. Kısa ve uzun dönemli fonları, ihtiyaca göre yapılandırılmış
finansal ürünlerle işletmelere sunarlar. Girişimcinin kredibilitesine göre
belli bir limit dahilinde kredi kullanımı sağlanır.
q İşletmenin Varlıkları Karşılığı Ödünç Veren Kredi Kuruluşları; İşletmelerin
stoklar, alacak senetleri … gibi genellikle dönen varlıklarına, belli
ıskontolar karşılığı fon sağla kuruluşlardır.
q Tedarikçilerden Finansman; Tedarikçilerin genelde ürünlerini satacak
mağaza aramaları sebebiyle, girişimcinin aldığı ürünün tutarının
ödemesinde vade açarak fonlama sağlamasıdır.
q Ekipman Kredileri; Ekipman temininde bulunan satıcıların büyük
bölümün, işletmeleri ekipmanlarını satın almaya teşvik etmek için,
siparişi finanse edebilmektedir. Leasing uygulamalarında bu
kapsamda değerlendirilebilir.
GİRİŞİMCİ YARATMA
Yabancı Sermaye Kaynakları
q Kredi Kooperatifleri; Kar amacı gütmeyen finansman kooperatiflerinin
üyelerine açtığı kredilerdir.
q Tahviller; Girişimciler için başlangıçta, uygun bir finansman aracı olarak
görünmese de, tahvil ihraç etmek firmanın büyüme aşamasında uygun
hale gelebilir.
q Sigorta Şirketler; Tahviller ihracı gibi, genelde sigorta şirketleri
tarafından büyük şirketlere açılan ipotek karşılığı kredilerdir.
q Devlet veya Uluslarararası Kuruluş Ödenekleri; Girişimciyi ve özellikle
yenilikçi fikirleri desteklemek için devlet veya uluslararası kuruluşlar
tarafından, girişimcilere uygun maliyetlerle sağlanan krediler ve
yardımlardır.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME

1. Çevresel Değerlendirme

2. Pazar Araştırması

3. Finansal Hazırlık

4. Etkin İş Planı Geliştirme


GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Çevresel Değerlendirme
Çevresel değerlendirme işletmenin içinde bulunduğu genel ekonomik
koşulların, sektörel özelliklerin ve yerel / bölgesel durumun analiz
edilmesidir.
Çevresel tarama girişimcinin, karar almadan önce, ilk aşamada içsel ve
dışsal çevreyi tanıma çabasıdır.
SOSYAL ÇEVRE

Sosyokültürel İŞ ÇEVRESİ
Ekonomik
Faktörler (Sektör) Faktörler
Hissedarlar Tedarikçiler
Hükümetler
İsçi
İÇ ÇEVRE
Özel Çıkar Sendikaları
Grupları Yapı
Kültür Rakipler
Kaynaklar
Müşteriler
Ticaret
Kreditörler Birlikleri

Politik / Hukuki Topluluklar Teknolojik


Faktörler Faktörler
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Çevresel Değerlendirme
Makro Çevre: Ekonomi ve Sektör
Ekonomik çevrenin değerlendirilmesi temelde kanuni çevre ve politika
alanındaki yeni trendlerin analizini içermektedir.

Hükümetlerin yaptığı düzenlemeler, işletmelerin çalışma düzenini çeşitli


boyutlarıyla etkileyebilmektedir:
üFiyatlar ü Yönetsel sınırlamalar
üMali yükümlülükler ü Psikolojik yükler
ü Rekabet sınırlamaları

Diğer yandan ekonomik çevrenin değişimi, politika yapıcıları yeni yasal


düzenlemeler yapmaya itmektedir. Yeni trendler doğrultusundan
çıkarılan kanun ve düzenlemeler bu kapsamda değerlendirilebilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Çevresel Değerlendirme
Makro Çevre: Ekonomi ve Sektör
Sektörel çevrenin değerlendirilmesi işletmenin içinde bulunduğu
endüstri dalının temel unsurlarının analiz edilmesidir. Aşağıdaki model
çerçevesinde ortak sektörel unsurlar ortaya çıkarılabilir.

Yeni Girişimciler

Yeni Girişimci Tehditleri

Tedarikçilerin Sektörel Satın Alıcıların


Pazarlık Rakipler Pazarlık
Gücü Gücü
Tedarikçiler Satın Alıcılar

Rekabet
Yoğunluğu

İkame Mallar Tehdidi

İkame Mallar
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Çevresel Değerlendirme
Mikro Çevre
İşletmenin kurulmuş olduğu yerel/bölgesel coğrafyayı oluşturan çevreye
mikro çevre denilmektedir.

Öncelikle işletmenin faaliyet gösterdiği yerin araştırılması gerekmektedir.


Bu aşamada dikkat edilecek unsurlar:

üToplumun demografik yapısı


ü Ekonomik yapı
ü Nüfus trendleri
ü Genel iş ortamı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Çevresel Değerlendirme
Mikro Çevre
Girişimcilerin mikro çevrede kullanabilecekleri olanaklardan biri de
iş geliştirme programları veya yerleridir. (business incubators). İş
geliştirme programları / yerleri yeni işletmelerin kuruldukları
bölgelerde daha uygun koşullarda faaliyet göstermeleri için olanak
sağlayan yapılardır.
Amaçları ve nitelikleri itibariyle 4 farklı iş geliştirme yapılarının olduğu
söylenebilir:
qKamu destekli yapılar
q Kar amacı gütmeyen yapılar
q Üniversite destekli yapılar
q Özel sektör destekli yapılar
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması
Pazarlama Araştırması
Pazarlama araştırması belirli bir pazarla ilgili bilgilerin toplanması ve
ardından bu bilgilerin analiz edilmesi sürecidir.
1) Pazarlama araştırmasının ilk adımı, araştırmanın yapılma
nedeninin ve ulaşılmak istenen amacın belirlenmesidir.
2) Araştırma amacının belirlenmesinin ardından birincil ve ikincil
dataların toplanma sürecine geçilmektedir:
3) Dataların toplanmasının ardından, elde edilen bilginin
yorumlanması ve raporlanması gerekmektedir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması
ü İkincil Datalar; Birincil üBirincil Datalar; ikincil
datalara göre elde edilmesi dataların yetersiz kalması
daha maliyetsiz verilerdir. durumunda ulaşılması
Firma içinde biriken kayıtlar gereken verilerdir. Gözlem,
veya çeşitli yayınlarda elde anket, deney gibi çok farklı
edilen bilgiler bu kapsamda yöntem ve tekniklerle birincil
değerlendirilebilir. datalar toplanabilir.

Pazarlama Araştırmasını Güçleştiren Unsurlar


qMaliyet
qKarmaşıklık
qStratejik Kararlar
q Gereksiz olduğu inancı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması
Pazarlama Konseptinin Geliştirilmesi
Etkin bir pazarlama konseptinin 3 temel unsuru bulunmaktadır:
pazarlama felsefesi; pazar bölümlendirmesi (segmentasyonu); tüketici
davranışı

Pazarlama Felsefesi

1) Ürün-odaklı pazarlama felsefesi


2) Satış-odaklı pazarlama felsefesi
3) Tüketici-odaklı pazarlama
felsefesi
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması
Pazar Bölümlendirilmesi (Segmentasyonu)
Bir grup tüketiciyi diğerlerinden ayıran belirli özelliklerin belirlenme
sürecine pazar bölümlendirilmesi denmektedir. Örneğin, fiyat,
demografik özellikler, yaşam stillerine göre bölümlendirme yapılabilir.

Tüketici Davranışı
Girişimciler pazarlama konsepti geliştirirken, tüketicilerin kişisel ve
psikolojik özelliklerini de göz önünde bulundurmalıdır. Pazarda beş
tipteki ürüne göre sınıflanan müşteri grupları bulunmaktadır:
üHazırda ürünler
ü Alışveriş ürünleri
ü Özellikli ürünler
ü Aranmayan ürünler
ü Yeni ürünler
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması
Büyümekte Olan İşletmeler İçin Pazarlama Aşamaları

1. Aşama: 1. Aşama: 3. Aşama: 4. Aşama:


Girişimci Fırsatçı Esnek Çeşitlendirilmiş
Pazarlama Pazarlama Pazarlama Pazarlama

Pazarlama Niş Pazara Ürün-Pazar Yeni İş


Stratejisi Pazar Nüfus Etme Geliştirme Geliştirme
Pazarlama Gayri resmi, Satış Ürün-Pazar Kurumsal ve bölüm-
Organizasyonu esnek Yönetimi Yönetimi sel basamaklar
Pazarlama Piyasada Satış Müşteri Ürün yaşam eğrisi
Amaçları Kredibilite Hacmi Memnuniyeti ve portföy yönetimi
Kritik Başarı Yakın Üretim İşlevsel Girişimcilik ve
Faktörleri çevreden ekonomileri Koordinasyon Yenilikçilik
yardımlar
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması
Fiyatlama Stratejileri
Girişimcilerin fiyatlama stratejilerine etki eden belli başlı faktörler
şunlardır:

q Rekabetçi baskının derecesi


q Yeterli tedarik olanağı
q Talepteki dönemsel ve mevsimsel değişiklikler
q Üretim ve dağıtım maliyetleri
q Ürünün yaşam eğrisindeki yeri
q Ekonomik koşullar
q Müşteri destek hizmetleri ve promosyon maliyetleri
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Finansal Planlamanın Girişimciler İçin Önemi
Finansal tablolar, girişimciler için bir işletmenin tüm birimlerindeki
(üretim, pazarlama, dağıtım …vs.) bilgilerini ortak gösteren tablolardır.
Girişimciler için finansal planlamada dikkat edilmesi gereken temel
unsurlar şunlardır:
q Finansal oran analizleri
q Finansal tablolarda kullanılan teknikler
q Nakit akışı tahminlerinde kullanılan teknik ve
metotlar
q Bütçelemede kullanılan yaklaşımlar
Finansal Tablolar

Bilanço Gelir Nakit Akış


Tablosu Tablosu
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Bütçe
Girişimcilerin finansal planlamada kullanabilecekleri en önemli araçların
başında bütçe gelmektedir. Gelecek faaliyet dönemi için, işletmenin
amaçlarına, hedeflerine ve işletme politikalarına uygun olarak işletme
yönetimi tarafından hazırlanan gelecek dönem faaliyetlerini ve
sonuçlarını parasal ve sayısal olarak ifade eden raporlara bütçe
denilmektedir.
q İşletme bütçesi (operating budget) belirli bir periyot içerisindeki
tahmini gelir ve giderleri gösteren tablodur.
q Nakit bütçesi (cash budget) belirli bir periyot içerisindeki tahmini
nakit girişlerini ve harcamaları gösteren tablodur.
q Sermaye bütçesi (capital budget) ise
girişimcinin, getirisini bir yılı aşan
vadelerde alacağı varlıklarına yaptığı
harcamaları planlamak için
kullanılmaktadır
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
İşletme Bütçesi (Operating Budget)

Girişimcilerin işletme bütçesini hazırlarken ilk aşamada satış


tahminlerini oluşturmaları gerekmektedir. Girişiciler satış tahminlerinde
basitçe önceki yılların satış düzeylerine dayandırabilecekleri gibi,
istatistiki yöntemler (regresyon analizleri gibi) gibi komplike tahmin
metotlarını da uygulayabilirler.

İkinci aşamada ise, gider tahminlerinin oluşturulması gerekmektedir.


Burada işletmenin faaliyet gösterdiği alana göre, gider kalemlerinin
belirlenmesi ve yine satışlarda kullanılan yöntemlere benzer
yöntemlerle öngörülmesi gerekmektedir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Nakit Akım Bütçesi (Cash-Flow Budget)

İşletme bütçesinin ardından sonra nakit akım bütçesinin hazırlanması


gerekmektedir. Genel olarak nakit bütçesinde, nakit giriş ve çıkışlarının
neler olduğu ve zamanlaması yer almaktadır. Tipik bir işletmede nakit
akımları 3 farklı kaynaktan oluşmaktadır.

q Nakit satışlar
q Nakit ödemeler
q Kredi giderleri, faiz
gelirleri
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Proforma Finansal Tablolar
Bütçeleme sürecindeki bir
sonraki adım, gelecekteki bir
dönem için proforma
gelir/gider tablosunun ve
proforma bilançonun
hazırlanmasıdır. Proforma
finansal tablo belli bir tahmin
süresi sonunda işletmelerin
mali tablolarının nasıl oluşması
gerektiğini önceden görmemizi
sağlayan tahmini tablolardır.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Sermaye Bütçesi (Capital Budgeting)
Girişimcilerin, işletmelerini kurmadan önce ve kurduktan sonraki
süreçte, sürekli olarak yatırım kararları almaları gerekmektedir. Ancak
işletmelerin, yatırım için yaptıkları harcamaların getirisi genellikle uzun
vadeli olduğu için, yatırım için harcanacak sermayenin iyi planlanması
büyük önem taşımaktadır.
Sermaye bütçelemesinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

q Geri ödeme yöntemi (Payback method)


q Net bugünkü değer yöntemi (Net present value method)
q İç verimlilik yöntemi (Internal rate of return method)
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Geri Ödeme Süresi Yöntemi (Payback Method)
Sermaye bütçelemesinde kullanılan en kolay yöntemlerden biridir. Geri
ödeme süresi bir yatırımın sağlayacağı net para girişinin, yatırım tutarını
karşılayabilmesi için geçmesi gerekli zaman uzunluğudur.

Burada dikkat edilen en önemli etken , bir proje için yatırılan paranın
kaç yıl sonra geri alınabileceğinin hesaplanmasıdır. Yatırım alternatifleri
arasından, geri ödeme süresi en kısa olan proje seçilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Net Bugünkü Değer Yöntemi (Net Present Value Method)
Bu yöntemin dayandığı temel nokta, paranın bugünkü değerinin,
gelecekteki değerinden daha fazla olduğu gerçeğidir. Yatırım için
kullanılacak sermaye maliyetinin oranı (diğer bir deyişle sermayenin
mevcut koşullarda başka bir alanda değerlendirilmesi ile elde edilecek
gelir) ile iskonto edilerek gelecekteki nakit akımlarının bugünkü değeri
hesaplanır.
Tek bir alana yatırım yapılıyor ise, bulunan net bugünkü değerin pozitif
olması gerekmektedir. Birden fazla yatırım alternatifi arasından ise
pozitif net bugünkü değerler arasında en yüksek olanı sağlayan yatırım
tercih edilmelidir.
Net nakit girişlerinin bugünkü değerleri toplamı

(-) Yatırım maliyetinin bugünkü değeri

Yatırımın Net Bugünkü Değeri


GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
İç Verimlilik Yöntemi (Internal Rate of Return Method)

Net bugünkü değer yöntemi ile aynı mantığa dayanmaktadır. Ancak bu


yöntemde farklı olarak, yapılan yatırım sonucunda gerçekleşecek nakit
akımlarının net bugünkü değeri ile yatırım tutarı farkını sıfırlayacak oran
(iç verim oranı) hesaplanır.

Bulunan iç verim oranı, kriter olarak kabul ettiğimiz iskonto (sermaye


maliyet) oranından yüksek ise yatırım kabul edilir. Birden fazla alternatif
söz konusuysa bahsi geçen kriterden büyük ve en yüksek olan iç verim
oranına sahip yatırım alternatifi kabul edilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Başabaş Noktası Analizi
Girişimcilerin, yoğun rekabet ortamında daha avantajlı koşullarda iş
yapabilmesini sağlamak için kullanabileceği yöntemlerden biri de
başabaş noktası analizidir. Başabaş analizi, bir işletmenin toplam
gelirlerinin, toplam maliyet ve giderlerinin tamamını karşılamaya
başlandığı satış düzeyini belirtir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama
Oran Analizleri

İşletmelerin faaliyet gösterdikleri


döneme ait finansal tablolar da
geleceğe yönelik bilgiler
içermektedir. Finansal tabloların
belirli kalemleri arasında
oluşturulacak yatay veya dikey
oransal analizlerle, firmanın
güncel konumu ve gelecekte
oluşabilecek koşulları ortaya
çıkarılabilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
Planlama, bir işletmenin gelecekteki yönünü ve amaçlarını belirleyen ve
başarıya ulaşmasında en önemli etkenlerden biridir. Başarılı
planlamanın kritik faktörleri bulunmaktadır:

q Belirli, ölçülebilir ve gerçekçi hedefler


q İşletmenin tüm birimleri tarafından benimsenmiş olması
q Sürekliliğin ve ara değerlendirmelerin yapılabilmesi için
alt hedeflerin belirlenmesi
q Olası engellere karşı alternatif planların oluşturulması
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
İş Planı
İş planı, girişilmek istenen işi detaylı olarak açıklayan yazılı belgelerdir.
Neleri İçermeli?
q İşletmenin güncel q Girişimcinin işletmenin
durumu, ihtiyaçları ve hedefine ulaşmasındaki
geleceğe yönelik katkısının ne olacağı ve
projeksiyonları nasıl olacağı

q Pazarlama, ARGE, üretim, q Finansal yeterlilik, zaman


yönetim … gibi işletmenin çizelgesi, kritik riskler
her bir biriminin yönlerini
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme

İş Planı Hazırlamanın Yararları

q Girişimcinin işletmeyi eleştirel ve nesnel bir


şekilde değerlendirmesine olanak sağlar.
q İş planında bulunan rekabet analizi,
ekonomik ve finansal değerlendirmeler,
girişimcinin işletmenin başarısına etki eden
faktörleri daha iyi tahkik etmesini sağlar.

q Girişimcinin operasyonel stratejiler ve beklenen neticeler


geliştirmesine imkan verir.
q İş planı sayesinde hedefler ölçülebilir ve gerçekleşen sonuçlarla
karşılaştırılabilir hale gelir.
q Girişimcinin finansal kaynak bulmasında kullanabileceği en önemli
araçlardan biridir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
İyi Tasarlanmış İş Planları
Formatla İlgili Önemli Noktalar
ü Görünüm: İş planın basım kalitesi ve cildi ilk intibaının oluşmasında
önem taşımaktadır. Spiral cilt ve tek tip renk kullanımı görünümde
avantaj sağlayabilir.
ü Uzunluk: Genelde 40 sayfadan fazla uzun olmamalıdır
ü Kapak ve Baş Sayfa: Kapakta, firmanın adı adres ve telefonu olmalı ve
planın hazırlandığı ay ve yıl yer almalıdır. Baş sayfada ise kapakta
yazılan bilgiler tekrarlanmalı ve girişimcinin planla ilgili bilgileri takip
edebileceği “kopya numarası” bulunmalıdır.
ü Yönetici Özeti: Planın özetinin sunulduğu yaklaşık 2 sayfalık
bölümdür. Planın geri kalanını okuması için yatırımcıları teşvik etmesi
gerekir.
ü İçindekiler: Planın başlıkları ve sayfa numaralarını içermelidir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
İyi Tasarlanmış İş Planları için Kritik Noktalar
ü Yeterli uzunlukta olmalı
ü İyi bir şekilde organize edilmeli ve sunulmalı
ü Geleceğe yöneltilmiş olmalı
ü Abartılı bilgiler içermemeli
ü Kritik risklerin altı çizilmeli
ü Başarılı bir insan kaynağına sahip olunduğu gösterilmeli
ü Birbirinden çok farklı ve çeşitli fırsatları içermemeli
ü Hedeflenen pazarın ne olduğu belirlenmeli
ü Girişimcinin şahsında kişiselleştirilmemeli, işletme 3. şahısmış gibi
anlatılmalı
ü Yatırımcının dikkatini çekmek için işletmenin emsalsizliğini göstermeli
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
Örnek Bir İş Planının Ana Hatları
I. Yönetici Özeti
II. İş Tanımı
1. İşletmenin Genel Tanımı
2. Sektörün Geçmişi
3. İşletmenin Geçmişi
4. İşletmenin Amaçları
5. Ürün veya Hizmetin Emsalsizliği
III. Pazarlama
1. Araştırma ve Analiz
a) Hedeflenen pazar veya müşteri kitlesi
b) Pazarın büyüklüğü ve trendleri
c) Rekabet durumu
d) Hedeflenen pazar payı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
Örnek Bir İş Planının Ana Hatları
III. Pazarlama (devam)
2. Pazarlama Planı
a) Pazarlama stratejisi (satış ve dağıtım)
b) Fiyatlama
c) Reklam ve promosyon
IV. Araştırma-Geliştirme ve Dizayn
1. Geliştirme ve Dizayn Planları
2. Teknik Araştırma Sonuçları
3. Araştırma Destek İhtiyaçları
4. Maliyet Yapısı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
Örnek Bir İş Planının Ana Hatları
V. Üretim
1. Üretim Yeri Analizi
2. Üretim İhtiyaçları: makine ve teçhizat
3. Tedarikçiler ve Ulaşım Faktörleri
4. İşçi Arzı
5. Üretim Maliyetleri ile İlgili Veriler
VI. Yönetim
1. Kilit Yönetim Takımı
2. Hukuki Yapı: hisse yapısı, istihdam şartları, mülkiyet yapısı
3. Yönetim Kurulu, Danışmanlar vs.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
Örnek Bir İş Planının Ana Hatları
VII. Kritik Riskler
1. Potansiyel Problemler
2. Engeller ve Riskler
3. Alternatif Senaryolar
VIII. Finansman
1. Finansal Tahminler
a) Kar veya zarar
b) Nakit akışı
c) Başabaş noktası analizi
d) Maliyetler
2. Fon Kaynaklar ve Kullanımı
3. Bütçe Planları
4. Finansman Aşamaları
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
Örnek Bir İş Planının Ana Hatları
IX. Önemli Tarihler
1. Zamanlama ve Hedefler
2. “Deadline”lar
3. Önemli Tarihler Arasındaki Bağlantılar
X. Ekler veya varsa Bibliyografya
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
Etkin İş Planları Geliştirme
İş Planının Sunulması
q İş planının hazırlanmasından sonraki en önemli aşamadır. İş planının
yatırımcılara satılmasında sözlü sunum kilit rol oynamaktadır.
q Sunum iyi bir şekilde planlanmış ve hazırlanmış olmalı, yatırımcının
dikkatini çekecek unsurlar içermeli, ve esnek bir yapıda olmalıdır.
q Sunumda, iş planın ana hatlarını verilmekle birlikte gerektiğinde
vurgulanmak istenen ek bilgiler eklenmelidir.

You might also like