SPSS’de İstatistiksel

Analizler

Hazırlayan:
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akdağ
Malatya, 2008

2
 İÇİNDEKİLER

Sayfa

1. t TESTİ………………………………………………………………………. 2
a. One-Sample t Testi.………………………………………………….. 2
b. Independent-Sample t Testi………………………………………….. 3
c. Pairled-Sample t Testi……………………………………………….. 5
2. ANOVA (F Testi)…………………………………………………………… 7
a. One-Way ANOVA………………………………………………..…. 7
b. Two-Way ANOVA………………………………………………….. 11
c. One-Way ANOVA for Repeated Measures…………...…………….. 13
3. KOVARYANS ANALİZİ (ANCOVA)…………………………………….. 17
4. GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI…………………………………………….. 21

3
 t TESTİ
− İki aritmetik ortalama arasındaki farkın anlamlılığını test etmede kullanılır.
− İki ölçüm birbirinden farklı mıdır?
a. Bir grubun bir niteliğe ait ölçümlerinin ortalaması önceden bilinen bir değerden farklı
mıdır? (One-Sample t testi)
b. İki ayrı grubun aynı niteliğe ait ölçümlerinin ortalamaları farklı mıdır? (Independent-
sample t testi)
c. Bir grubun iki ayrı niteliğe ait ölçümlerinin ortalamaları farklı mıdır? (Pairled-sample t
testi)
− Bağımlı değişken eşit aralıklı veya eşit oranlı olmalıdır.

One-Sample t Testi

İşlem yolu:
• Analyze / Compare means / One-Sample T testi…

• Test Variable(s): kutusuna puanlar aktarılır. Test Value: kutusuna önceden bilinen değer
(önceden bilinen genel kabul görmüş ortalama değer. Örneğin: 8) yazılır.

Independent-Sample t Testi

İşlem yolu:
• Analyze / Compare means / Independent-Sample T testi…

4
• Test Variable(s): kutusuna puanlar aktarılır. Grouping Variable: kutusuna ortalamaları
karşılaştırılacak grup değişkeni aktarılır.

• Define Groups: kutusuna bunların adları yazılır (Group 1: Kız (1), Group 2: Erkek (2)
gibi).

5
SPSS Tabloları:

Group Statistics

Std. Error
grup N Mean Std. Deviation Mean
puan kýz 11 17,7273 2,86674 ,86435
erkek 10 14,1000 3,57305 1,12990

In d e p e n d e n t S a m p le s T e s t

L e v e n e 's T e s t fo r
E q u a lity o f V a r ia n c e s t-te st fo r E q u a lity o f M e a n s
9 5 % C o n fid e n c e
In te r v a l o f th e
M e a n S td . E r r o r D iffe r e n c e
F S ig . t df S ig . (2 -ta ile dD)iffe r e n c eD iffe r e n c e L o w e r Upper
p u a n E q u a l v a r ia n c e s
,6 0 5 ,4 4 6 2 ,5 7 8 19 ,0 1 8 3 ,6 2 7 2 7 1 ,4 0 7 2 1 ,6 8 1 9 4 6 ,5 7 2 6 0
a ssu m e d
E q u a l v a r ia n c e s
2 ,5 5 0 1 7 ,2 8 8 ,0 2 1 3 ,6 2 7 2 7 1 ,4 2 2 5 9 ,6 2 9 6 6 6 ,6 2 4 8 9
n o t a s su m e d

SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Okuduğunu anlama becerisi cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Bu konuda
kız öğrencilerin, erkek öğrencilerden daha başarılı olduğu söylenebilir.
• Levene’s Testi: Örneğimizde Sig. (p) : .446 bulunmuş dolayısıyla dağılım homojendir.
Bunu diyebilmemiz için p=> 0.05 olması lazım. İki ve daha fazla grup olduğunda
Levene’s testine bakılıyor. Tek grupta buna gerek yok.
• T testinde en az 30 kişi olmalı

Örnek tablo:
Tablo 1: Okuduğunu Anlama Testi Puanlarının Cinsiyete Göre t-Testi Sonuçları

Cinsiyet N X SS Sd t p
Kız 11 17.73 2.87
19 2.58 .02
Erkek 10 14.10 3.57

p<.05

Pairled-Sample t testi

İşlem yolu:
• Analyze / Compare means / Pairled-Sample T testi…

6
 • Pairled Variables: kutusuna iki veri sütununda yer alan puanlar birlikte seçilip atılır.

SPSS Tabloları:

Paired Samples Statistics

Std. Error
Mean N Std. Deviation Mean
Pair ön deneme testinde
11,5669 16 2,90049 ,72512
1 matematik neti
son deneme testinde
14,6244 16 5,00496 1,25124
matematik neti

7
 P a i r e d S a m p le s T e s t

P a ir e d D iff e r e n c e s
9 5 % C o n fid e n c e
In te r v a l o f th e
S td . E r r o r D iffe r e n c e
M e a n S td . D e v ia tio nM e a n Lower Upper t df S ig . (2 -ta ile d )
Pa ir ö n d e n e m e te stin d e
1 m a te m a tik n e ti - so n
-3 ,0 5 7 5 0 2 ,7 4 2 5 5 ,6 8 5 6 4 -4 ,5 1 8 9 0-1 ,5 9 6 1 0 -4 ,4 5 9 15 ,0 0 0
d e n e m e te s tin d e
m a te m a tik n e ti

Örnek tablo:
Tablo 1: Öntest ve Sontest Ortalama Puanlarının t-Testi Sonuçları

Ölçüm N X SS Sd t p
Öntest 16 11.57 2.90
15 4.46 .000
Sontest 16 14.62 5.00

p<.05

SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Sontest lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Etkisi araştırılan değişkenin (Örneğin:
Yöntem) öğrenci başarısına olumlu etki yaptığı söylenebilir.

ANOVA (F testi)
- Tek nitelik, grupların tek nitelikteki ortalamaları farklı mı? (One-way ANOVA). İkiden fazla
grup var; grupların ortalamaları birbirinden farklı mıdır? İlişkisiz örneklemler için tek yönlü
varyans.
- Tek grup, kişilerin değişik niteliklerdeki ortalaması farklı mı? (Two-way ANOVA). Birden
fazla niteliklerin tektek veya birlikte ortalamalara etkisi var mıdır? İlişkisiz örneklemler için
iki yönlü varyans.
- Tek grup söz konusudur. Bir kişinin üç ayrı puanı türü arasında fark varmı? Tekrarlı ölçümler
var (One-Way ANOVA for Repeated Measures). İlişkili örneklemler için tek yönlü
varyans.

One-Way ANOVA
(İlişkisiz örneklemler için tek yönlü (faktörlü) varyans analizi):

Örnek Durum:
Bir dikkat testinden önce öğrencilerin bir hafta boyunca uyguladıkları dört farklı beslenme
tarzlarının ((1) et yiyenler, (2) hamur işleri yiyenler, (3) sebze yiyenler, (4) et ve sebze yiyenler) dikkat
testinden alacakları puanlara etkisinin olup olmadığı araştırılıyor.
İşlem yolu:
• Analyze / Compare means / One-Way ANOVA…

8
• Dependent List: Kutusuna bağımlı değişken olan puan, Factor: kutusuna bağımsız
değişken olan grup atılır.

• Options…: Descriptive + Homogeneity of variance test işaretlenir

9
 • Post-Hoc…: Tukey işaretlenir.

SPSS Tabloları:

10
 D escriptives

testte alýnan puan

95% Confidence Interval for
Mean
N Mean Std. Deviation Std. Error Lower Bound Upper Bound Minim um Maxim um
et yiyenler 10 66,7000 5,33437 1,68688 62,8840 70,5160 58,00 75,00
ham ur iþleri yiyenler 10 55,7000 3,80205 1,20231 52,9802 58,4198 48,00 61,00
sebze yiyenler 10 57,7000 5,41705 1,71302 53,8249 61,5751 51,00 68,00
et ve sebze yiyenler 10 67,2000 4,58984 1,45144 63,9166 70,4834 58,00 74,00
Total 40 61,8250 7,00142 1,10702 59,5858 64,0642 48,00 75,00

ANOVA

testte alýnan puan

Sum of
Squares df Mean Square F Sig.
Between Groups1071,875 3 357,292 15,314 ,000
Within Groups 839,900 36 23,331
Total 1911,775 39

M ultiple Co m parisons

Dependent Variable: testte alýnan puan

Tukey H SD

(I) bir dikkat testinden

(J) bir dikkat testinden Mean
önce 1 hafta boyunca önce 1 hafta boyunca Difference 95% Confidence Interval
beslenm e tarzý beslenm e tarzý (I-J) Std. Error Sig. Lower B oundUpper Bound
et yiyenler ham ur iþleri yiyenler11,00000* 2,16012 ,000 5,1823 16,8177
sebze yiyenler 9,00000* 2,16012 ,001 3,1823 14,8177
et ve sebze yiyenler -,50000 2,16012 ,996 -6,3177 5,3177
ham ur iþleri yiyenleret yiyenler -11,00000* 2,16012 ,000 -16,8177 -5,1823
sebze yiyenler -2,00000 2,16012 ,791 -7,8177 3,8177
et ve sebze yiyenler-11,50000* 2,16012 ,000 -17,3177 -5,6823
sebze yiyenler et yiyenler -9,00000* 2,16012 ,001 -14,8177 -3,1823
ham ur iþleri yiyenler 2,00000 2,16012 ,791 -3,8177 7,8177
et ve sebze yiyenler -9,50000* 2,16012 ,001 -15,3177 -3,6823
et ve sebze yiyenler et yiyenler ,50000 2,16012 ,996 -5,3177 6,3177
ham ur iþleri yiyenler11,50000* 2,16012 ,000 5,6823 17,3177
sebze yiyenler 9,50000* 2,16012 ,001 3,6823 15,3177
*. The m ean difference is significant at the .05 level.

SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Anova tablosundan beslenme tarzlarının dikkat testinden alınan puanlara etki ettiği
görülmüştür. Dolayısıyla, grupların dikkat testi puanları arasında anlamlı bir farklılık
olduğu bulunmuştur (F=15.31, p<.001).
• Bu farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için gruplar birbirleriyle
karşılaştırılmıştır. Multiple Comparisons tablosunda Tukey testi sonuçları görülmektedir.
Bu testin sonucunda:
et yiyenler (X= 66.7) ile habur işleri yiyenler (X=55.7) arasında et yiyenlerin lehine;
et yiyenler ile sebze yiyenler (X=57.7) arsasında et yiyenlerin lehine;
et ve sebze yiyenler (X=67.2) ile habur işleri yiyenler arasında et ve sebze yiyenlerin lehine;
et ve sebze yiyenler ile sebze yiyenler arasında et ve sebze yiyenlerin lehine anlamlı
farklılıklar görülmüştür.

11
Örnek tablo:
Tablo 1: Beslenme Tarzlarına Göre Dikkat Testi Puanlarının ANOVA Sonuçları

Varyansın Kareler Kareler Anlamlı

Kaynağı Toplamı sd Ortalaması F p fark
Gruplararası 1071,875 3 357,292 15,314 ,000 1-2, 1-3,
Gruplariçi 4-2, 4-
839,900 36 23,331
3
Toplam 1911,775 39

Two-Way ANOVA
(İlişkisiz örneklemler için iki yönlü (faktörlü) varyans analizi):

Örnek Durum:
Öğrencilerin cinsiyet ve yerleşim yerine göre OKS fen netleri (puanları) değişiyor mu?

İşlem yolu:
• Analyze / General Linear Model / Univariate…

• Dependent Variable: kutusuna alınan puanlar (bağımlı değişken) atıldı.

• Fixed Factor(s): kutusuna cinsiyet ve yerleşim yeri (bağımsız değişkenler) atıldı.
• Covariate(s): kutusuna etkisi sabit tutulacak değişken atılır (Babanın maaşı değişkeni
gibi).

12
• Options…: Descriptive + Homogeneity of variance test işaretlenir.

• Plots…: Horizantal Axis:’e cinsiyet, Seperate Lines:’e yerleşim atılıp, Add yapılır.

13
SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?
• Test of Between-Subjects tablosundan: cinsiyetin –tek başına- fen puanına etki yapmadığı;
yerleşim yerinin –tek başına- fen puanına etki yaptığı; cinsiyet*yerleşim’in birlikte fen
puanına etki yapmadığı görülmüştür.

Tests of Between-Subjects Effects

Dependent Variable: puan

Type III Sum Mean
Source of Squares df Square F Sig.
Corrected Model 446,883(a) 5 89,377 12,915 ,000
Intercept 6510,417 1 6510,417 940,761 ,000
cinsiyet ,017 1 ,017 ,002 ,961
yerlesim 435,833 2 217,917 31,489 ,000
cinsiyet *
11,033 2 5,517 ,797 ,456
yerlesim
Error 373,700 54 6,920
Total 7331,000 60
Corrected Total 820,583 59
a R Squared = ,545 (Adjusted R Squared = ,502)

Örnek tablo:
Tablo 1: Cinsiyet ve Yerleşim Yerine Göre OKS fen Testi Puanlarının ANOVA Sonuçları

Varyansın Kareler Kareler

sd F p
Kaynağı Toplamı Ortalaması
Cinsiyet 0.017 1 0.017 0.002 .961

14
Yerleşim 435.833 2 217.917 31.489 .000
C*Y 11.033 2 5.517 0.797 .456
Hata 373.700 54 6.920
Toplam 820.583 59

One-Way ANOVA for Repeated Measures

(İlişkili Örneklemler İçin Tek Yönlü ANOVA)

Bu teknik aynı gruba ait üç ya da daha fazla puanların farklılaşıp farklılaşmadığını test eder.

Örnek Durum:
Öğrencilerin öntest, sontest ve izleme testi puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık var
mıdır?

İşlem yolu:
• Analyze / General Linear Model / Repeated Measures…

• Repeated Measures Define Factor(s) penceresinde Number of Levels:’e tekrarlı ölçüm

sayısı olan 3 yazalım ve Add yapalım.

15
• Within-Subjects Variables: kutusuna öntest, sontest ve izleme değişkenlerini atalım.

• Options penceresinde Display Means for: kutusuna factor1’i atalım. Compare main
effects’i işaretleyelim. Confidence internal adjustment: kutusunda Bonferroni’yi seçelim.
Display kutusunda decscriptive statistics’i işaretleyelim.

16
SPSS Tabloları:

Descriptive Statistics

Mean Std. Deviation N

ontest 14,4000 1,50555 10
sontest 11,1000 1,19722 10
izleme 8,9000 ,73786 10

Tests of Within-Subjects Effects

Measure: MEASURE_1
Type III Sum
Source of Squares df Mean Square F Sig.
factor1 Sphericity Assumed 153,267 2 76,633 68,741 ,000
Greenhouse-Geisser 153,267 1,805 84,906 68,741 ,000
Huynh-Feldt 153,267 2,000 76,633 68,741 ,000
Lower-bound 153,267 1,000 153,267 68,741 ,000
Error(factor1)Sphericity Assumed 20,067 18 1,115
Greenhouse-Geisser 20,067 16,246 1,235
Huynh-Feldt 20,067 18,000 1,115
Lower-bound 20,067 9,000 2,230

Tests of Between-Subjects Effects

17
Measure: MEASURE_1
Transformed Variable: Average
Type III Sum Mean
Source of Squares df Square F Sig.
Intercep
3944,533 1 3944,533 1957,765 ,000
t
Error 18,133 9 2,015

Pairwise Comparisons

Measure: MEASURE_1

Mean 95% Confidence Interval for

a
Difference Difference
a
(I) factor1 (J) factor1 (I-J) Std. Error Sig. Lower Bound Upper Bound
1 2 3,300* ,448 ,000 1,985 4,615
3 5,500* ,543 ,000 3,908 7,092
2 1 -3,300* ,448 ,000 -4,615 -1,985
3 2,200* ,416 ,002 ,979 3,421
3 1 -5,500* ,543 ,000 -7,092 -3,908
2 -2,200* ,416 ,002 -3,421 -,979
Based on estimated marginal means
*. The mean difference is significant at the ,05 level.
a. Adjustment for multiple comparisons: Bonferroni.

SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Test of Within-Subjects Effects tablosundan test puanları arasında anlamlı bir farklılık
olduğu bulunmuştur (F=68.741, p<.001)

Örnek tablo:

Tablo 1: Öntest, Sontest ve İzleme Testi Puanlarının ANOVA Sonuçları

Varyansın Kareler Kareler Anlamlı

sd F p
Kaynağı Toplamı Ortalaması fark
Deneklerarası 18.133 9 2.015
Ölçüm 153.267 2 76.633 68.741 .000 1-2, 1-3
Hata 20.067 18 1.115 2-3
Toplam 191.467 29

• Testlerin ikişerli karşılaştırmalarında ortalamalar arasında anlamlı farklılıklar

bulunmuştur. Betimsel istatistikler (Descriptive Statistics) incelendiğinde 1. ölçmeden
(öntest) sonraki 2. ölçme (sontest) ve 3. ölçme (izleme) testi ortalamalarında bir düşüş
olmuştur.

KOVARYANS ANALİZİ (ANCOVA)

18
 - İki olay arası ilişkinin etkisi araştırılıyor. Bağımlı değişken üzerinde etkisi olduğu düşünülen
(işin başında fiziksel olarak kontrol altına alınamayan) bir ya da birkaç değişkenin kontrol
(istatistiksel kontrol) edilerek ortalamaların karşılaştırılması söz konusudur.
- Örnek Durum: Yöntemin son test üzerine etkisi var mı?
Örnek Durum:
Yöntemin (teknoloji kullanım derecesinin öğrenci başarısına etkisi) son test üzerine etkisi var
mı?
Burada gruplar/elemanlar rastgele seçilir. Öntest yapmaya gerek yok. Öntestte grupları eşitleme
mümkün değilse; öntest; covariant olarak kullanılır. Raporda da, “Covariate: “Öntest sonuçları
istatistiksel olarak kontrol altına alınmıştır” denir.

Yöntem; için 3 grup seçilir (subject) (örneklem).

1. Herhangi bir grup (1) (kontrol grubu)

2. Teknoloji kullanılmayan bir sınıf (2)
3. Teknoloji kullanılan bir sınıf (3)

Subject: araştırmaya katılan öğrencilerin (örneklem) seçiminde değişkenleri; eşit sayıda seçerek
kontrol altına alabilirim işin başında.

İşlem yolu:
• Analyze / General Linear Model / Univariate…

• Dependent Variable: kutusuna sontest atılır. Fixed Factor(s): kutusuna yöntem atılır.
Covariate: kutusuna öntest atılır (etkisi sıfırlanıyor. Etkisi istatistiksel olarak kontrol altına
alınmış deriz).

19
• Options…: penceresinde Display means for: kutusuna yöntem atılır. Display kutusunda;
descriptive istatistics, estimates of size, observed power, homogeneity tests seçilir

20
 Descriptive Statistics

Dependent Variable: sontest

yöntem Mean Std. Deviation N
herhangi bir sýnýf
52,3958 8,55415 24
(control grubu)
teknoloji hiç kullanýlmadi
52,4783 8,46581 23
teknolojiye dayalý
materyallerin yoðun 45,5667 9,03075 24
olarak kullanýldý
Total 50,1141 9,16927 71

a
Levene's Test of Equality of Error Variances

Dependent Variable: sontest

F df1 df2 Sig.
,677 2 68 ,512
Tests the null hypothesis that the error variance of
the dependent variable is equal across groups.
a. Design: Intercept+öntest+yöntem

T e s t s o f B e t w e e n - S u b je c t s E ffe c t s

D e p e n d e n t V a r ia b le : so n te st
T y p e III S u m Pa r tia l E ta N o n c e n t. O b s e r v e d
a
S o u rc e o f Sq u a re s df M e a n Sq u a re F S ig . S q u a r e d P a r a m e te r Po w e r
C o r re c te d M o d3e 3l 1 1 ,5 4b7 3 1 1 0 3 ,8 4 9 2 8 ,7 3 6 ,0 0 0 ,5 6 3 8 6 ,2 0 7 1 ,0 0 0
In te r c e p t 1 1 4 ,6 4 0 1 1 1 4 ,6 4 0 2 ,9 8 4 ,0 8 9 ,0 4 3 2 ,9 8 4 ,3 9 9
ö n te st 2 5 6 1 ,7 4 3 1 2 5 6 1 ,7 4 3 6 6 ,6 8 8 ,0 0 0 ,4 9 9 6 6 ,6 8 8 1 ,0 0 0
y ö n te m 1 0 3 9 ,2 1 9 2 5 1 9 ,6 0 9 1 3 ,5 2 7 ,0 0 0 ,2 8 8 2 7 ,0 5 3 ,9 9 7
E rro r 2 5 7 3 ,7 3 9 67 3 8 ,4 1 4
T o ta l 1 8 4 1 9 6 ,2 1 0 71
C o r re c te d T o ta5l 8 8 5 ,2 8 6 70
a .C o m p u te d u sin g a lp h a = ,0 5
b .R S q u a r e d = ,5 6 3 (A d ju ste d R S q u a r e d = ,5 4 3 )

Estimated Marginal Means

yöntem

Dependent Variable: sontest

95% Confidence Interval
yöntem Mean Std. Error Lower Bound Upper Bound
herhangi bir sýnýf
(control grubu) 52,919(a) 1,267 50,390 55,447
teknoloji hiç
52,801(a) 1,293 50,220 55,382
kullanýlmadi

21
 teknolojiye dayalý
materyallerin yoðun 44,734(a) 1,269 42,201 47,268
olarak kullanýldý
a Covariates appearing in the model are evaluated at the following values: öntest = 63,6268.

SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Descriptive Statistics tablosunda sontestin düzeltilmemiş (öntest kontrol altına alınmadan)

ortalama değerleri vardır.
• Test of Between-Subjects Effects tablosunda Eta Squared’ler; yüzde kaç etki ediyor?
Sorusuna cevap veriyor. Örneğimizde yöntem; 0.288 etki ediyor. Örneğimizde yöntemin
son test sonuçlarına anlamlı olarak etki ettiği söylenebilir. (F=13.527, p<.001).
• Estimate Marginal Means: Düzeltilmiş (öntest kontrol altına alınmış) ortalamalar
demektir.

Örnek tablo:

Tablo 1: Sontest Puanlarının Sınıflara Göre Betimsel İstatistikleri

Sınıflar N Ortalama Düzeltilmiş Ortalama

Herhangi bir sınıf 24 52.40 52.92
Teknoloji kullanılmayan sınıf 23 52.48 52.80
Teknoloji kullanılan sınıf 24 45.57 44.73
Örnek tablo:

Tablo 2: Önteste göre düzeltilmiş Sontest Puanlarının Yönteme göre ANCOVA Sonuçları

Varyansın Kareler
Kareler Toplamı sd F p
Kaynağı Ortalaması
Öntest 2561.743 1 2561.743 66.688 .000
Yöntem 1039.219 2 519.609 13.527 .000
Hata 2573.739 67 38.414
Toplam 5885.286 70

• Örneğimizde yöntemin sontest sonuçlarına anlamlı olarak etki ettiği söylenebilir. F değeri
p< .001 düzeyinde manidar (Not: p<.000 yerine raporda p<.001 deriz).

GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

İşlem yolu:
• Analyze / Scale / Reliability Analysis…

22
• Reliability Analysis: penceresinde Analize tabi tutulacak maddeler İtems: kutusuna atılır.
Model: kutusunda analiz türü seçilir. Derecelemeli ölçeklerde (seçeneklerin 1, 2, 3, 4, 5
şeklinde puanlandığı) Alpha seçilir. Başarı testi (Seçeneklerin 1, 0 şeklinde puanlandığı)
türü ölçeklerde Split-half (testi yarılama) seçilir. Başarı testi (Seçeneklerin 1, 0 şeklinde
puanlandığı) türü ölçeklerde Alpha değeri; KR-20 ile hesaplanan güvenilirlik katsayısına
denk gelmektedir. Hesaplanan değer; çok küçük küsüratlarda farklılaşabilmektedir.
Aşağıdaki başarı testi örneği Alpha seçilerek yapılmıştır.

• Statistics: penceresinde Scale if item deleted içinde madde test korelasyonları var.

23
SPSS Tabloları:

Reliability Statistics

Cronbach's
Alpha Based
on
Cronbach's Standardized
Alpha Items N of Items
,690 ,670 30

24
 Item-Total Statistics

Scale Corrected Squared Cronbach's

Scale Mean if Variance if Item-Total Multiple Alpha if Item
Item Deleted Item Deleted Correlation Correlation Deleted
s1 14,2593 17,667 ,352 . ,674
s2 14,8704 19,172 -,085 . ,702
s3 15,0000 19,623 -,313 . ,704
s4 14,2778 17,374 ,424 . ,668
s5 14,4444 16,818 ,489 . ,660
s6 14,5556 16,818 ,474 . ,661
s7 14,3704 17,672 ,290 . ,677
s8 14,6667 17,660 ,274 . ,678
s9 14,4259 18,740 ,014 . ,699
s10 14,3519 17,893 ,238 . ,681
s11 14,4630 17,951 ,199 . ,684
s12 14,9259 18,410 ,175 . ,686
s13 14,2963 18,061 ,215 . ,683
s14 14,3519 17,515 ,339 . ,674
s15 14,2963 17,948 ,246 . ,681
s16 14,5556 17,082 ,407 . ,667
s17 14,7222 17,374 ,361 . ,671
s18 14,2778 18,167 ,193 . ,684
s19 14,4444 17,950 ,202 . ,684
s20 14,4444 17,686 ,267 . ,679
s21 14,7222 18,167 ,158 . ,687
s22 14,7407 18,913 -,024 . ,701
s23 14,6852 17,767 ,251 . ,680
s24 14,4074 17,303 ,374 . ,670
s25 14,4815 17,839 ,224 . ,682
s26 14,6296 18,653 ,031 . ,698
s27 14,7593 18,299 ,133 . ,689
s28 14,7778 18,138 ,180 . ,685
s29 14,6667 18,981 -,044 . ,703
s30 14,7407 17,667 ,291 . ,677

SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Item-Total Statistics: tablosunda item-total Correlation sütunu verileri; her bir maddenin
madde-test (toplam) korelasyon katsayılarını veriyor. Burada korelasyon katsayısı .20’nin
altına düşenler elenir. Bu katsayılar aynı zamanda; madde ayırıcılık indisine eşittir.

Örneğimizde: 2,3,9,11,12,18,21,22,26,27,28,29 nolu sorular; .20’nin altında kaldığı için testten

çıkarılır, elenir. Bu maddeler çıkarıldıktan sonra, kalan maddeler üzerinden güvenilirlik işlemleri
yeniden uygulanır. Kalan 18 madde için hesaplanan alpha katsayısı .765 bulunur (12 madde
çıkarılmadan önce, 30 madde üzerinden yapılan işlemde alpha katsayısı .690 bulunmuştu). Böylece 18
maddeden oluşan nihai testimize güvenilir gözüyle bakılabilir.

25
SPSS Tablosu:

Reliability Statistics

Cronbach's
Alpha Based
on
Cronbach's Standardized
Alpha Items N of Items
,765 ,765 18

• Bir diğer güvenilirlik hesaplama yöntemi Testi Yarılama tekniğidir. Bunun için Reliability
Analysis: penceresinde Analize tabi tutulacak maddeler İtems: kutusuna atılır. Model:
kutusunda analiz türü Split-half seçilir. Aşağıdaki örnekte; yukarıda son şeklini
verdiğimiz 18 maddelik nihai test kullanılmıştır. Madde analizi için en az 100 en fazla 400
öğrenci önerilmektedir.

SPSS Tablosu:

Reliability Statistics
Cronbach's Alpha Part 1 Value ,616
N of Items 9a
Part 2 Value ,594
N of Items 9b
Total N of Items 18
Correlation Between Forms
,667

Spearman-Brown Equal Length ,800

Coefficient Unequal Length ,800
Guttman Split-Half Coefficient
,800

a. The items are: s1, s4, s5, s6, s7, s8, s10, s13, s14.
b. The items are: s15, s16, s17, s19, s20, s23, s24, s25, s30.

26
SPSS tablo yorumu nasıl yapılır?

• Testin bir yarısına ait güvenilirlik katsayısı: r= 0.667 bulunmuştur. Bu katsayı testin
tamamının güvenilirliğine ilişkin bir fikir vermez. Bu katsayı, toplam testin (testin
tamamının) güvenilirliğinin alt sınırı olarak kabul edilir. Testin tamamına ilişkin
güvenilirlik katsayısı Spearman-Brown formülü ile bulunur. Örneğimizde bu değer:
r=0.80 bulunmuştur.

27