Rimski katakombi

 Најдобро сведоштво за организацијата и

развивањето на христијанската црква
 Уште за времето на Св.Павле (61 г.) во Рим
имало одредени форми на организација
 Kатакомбите го носат името на дарителот
на земја
 Повторно се откриени 16 в. а најmnogu се
пронајдени во крајот на 19в.
 Giovanni Batista de Rossi (1822-1894) ги
објавил во “Roma Sotterranea Cristiana”
 St.Callixtus
 Откриена е во 1849 од Џовани Батиста де
Роси
 Najreprezentativna, najstara (sr. na 2 vek) i
najgolema (10 km)
 \akonot Kalis (podocna stanuva papa) e tuka
pogreban
 Oфицијална гробница на римските папи,се
до 6 в. тука се погребувани епископи - 9
папи и 3 африкански епископи
 Pet glavni dela:
1. Криптата на папите
2. Криптата на Луцина
3. Криптата(кубикулумот) на
сакраментите
4. Одајата на ѓаконот Северус
5. Криптата на 5те светители
 Kriptata na Lucina
 Sr. na 2 - 3 vek
 Најстара претстава на Добриот
пастир - релјеf на локус со фрула
(античка матрица - Орфеј)
 Најрепрезентативна : кубикулум
А5
 Епитафи со претstави на крстови, ленгери и
христови монограми (најчесто
Kонстантинови)
Evharisti~en banket (po~. na 3 vek)
 Риба: како натпис ΙΧΘΥΣ
 Pogreben natpis so krstolika scena - 2
ribi okolu trozabec, postaveni vo
forma na hristov monogram =
soteriolo{ka epopeja
 Se povrzuva i so pokrstuvaweto:
pretstava od kubikulumot A6 (3 v.)
 Ostanati pretstavi:
 Psalm 41 - најмногу со гулаби (речиси редовно со
маслинови или палмови гранчиња) и Hристов
монограм или извор во средината
 Oranti фланкирани со животински претстави
 Циклус на старозаветен Јона -
 3 стандардни епизоди: 1.Mорнарите го фрлаат во
морето; 2.Kитот го исплукува на брегот; 3.Jона се
одмора пред Ниневија (префигурација на
христовата жртва)
 Katakombata na Domitila
 Најстарото јадро е од ср. на 2. век
 повеќе локации кои подоцна се сврзале со
проширување
 2 нивоа, а некаде има и tri иli четiri
 Во vtora половина на 3в. донесени телата на
мачениците Нереј и Ахилеј и погребани vo kripta
на 3. ниво
 Во 4. век папата Дамас околу оваа крипта
подигнал базилика со под на 2. ниво и кров над 4.
- трокорабна со гинеакони над бочните кораби
(rуинирана во 8 в., а целосно срушена од
земјотрес во 9 в.)
 Тука е погребана и Св.Венеранда,
следбеничка на Св.Петронила (Св.Петка) -
scena: Sv. Petronila ja voveduva Sv.
Veneranda vo rajot
 Reprezentativni sceni na
Dobriot Pastir:
 so frula me|u jagniwa
 so ovca na ramo i
pastirsko stap~e,
opkru`en so jagniwa
Hristos me|u svoite apostoli
Epitafot na Antonija
 Katakombata na Priscila
 Kraj na 2. - po~etok na 3. vek
 Na imotot na Priscila (senatorska familija)
 20 grobnici i 200 lokusi
 Jadroto go so~inuva 1 kripta - Capella
Graeca (крај на 2. вek, декорирана prva
polovina на 3. вek)
Pogreben banket - Capella fractio panis
 Novini:

 I pretstava na scenata Adoracija na

magite (3 mudri ma`i: Baltazar, Ga{par i
Melhior)
 Scena: Tri evrejski mom~iwa vo za`arena
pe~ka (Knigata na Danail)
 Bogorodica so Hristos na prestol (do niv
prorok Valaam?!)
Adoracija na Magite
 Во лунета на аркосолиум: циклус на
покојничката
 Katakombata na Komodila
 Катакомбата е од времето на папата
Сирициус (3 век)
 Sликарството е од 4., 5. i 6.век
 Oткриена vo 18. век
 Iмотот на висока блaгородничка, 2
нивоа
Isus Hristos (vtora polovina na 4. vek)
Predavawe na klu~evite/ Traditio Clavium
Nuova catacomba di Via Latina
 градена 315 г.
 фрески од 320 - 350 г.
 oткриена 1925 г.
 sе простирала на имот на 5/6
фамилии; втора по големина
(12 кубикулуми)
 Novini:
 Изгонување од рајот - Адам и Ева во животинска
кожа, а до нив се синовите Каин и Авел кои
принесуваат жртва на Бога за да им ги прости
гревовите на родителите
 Уништувањето на Содома и Гомора
-Праведникот Лоt со двете ќерки бега од градот, а
жена му се претворила во кип од сол бидејќи се
завртела да ги види уништените градови
 Скалилата на Јаков
 Лазарево воскресение
 Аврамова жртва со 2 сцени : 1.Аврам го зема ножот да си
го убие синот 2.Долу,слугата на Аврам го чека својот
господар за да донесат дрва за клада
 Средба на пророкот Валаам и ангелот
 Самсон ги тепа Филистејците
 Исус Христос и Самаријанката
 Циклус на Херакле : Во градината на
Хеспeридите , so Lernejskata Hidra , ja vadi
Alkesta od Adot
 Pod ovie sceni: псалм 41 со пауни
 Katakombata na Sv. Petar i Marcelin
 Нуклеусот е од ср. на 3. век
 фрески од 3. и 4. век
 За време на прогоните на Диоклецијан страдале
многу маченици, mногу од нив се погребани овде,
а се Св.Петар и Марцелин
 Подоцна, (70ти - 80ти гod. на 4. вek) за
катакомбата се погрижил папата Дамас
 Во ср. на 4. вek Константин над неа подигнал
погребна базилика со нартекс (320г.), а во 324
-326 г. доградил и мавзолеј за себе, но тука била
погребана неговата мајка Елена
 Sceni:
 Циклус на сtарозаветен Јона
 Ноева барка - Ное во чунот, а гулаб му носи
гранче
 Исцелениe на крвотечната жена
 Даниел меѓу лавови
 Адам и Ева
 Мојсеј вади вода од карпа
 Покрстување на Исус Христос
 Исус Христос на престол меѓу маченици
Mojsej vadi voda od karpa
 Ostanati pozna~ajni katakombi:
 Catacomba Praetextat - со најстарата
претстава на Христос и Самаријанката
 Catacomba Trason - најдлабока, на 5
нивоа со оранти со индивидуални
фацијални белези, облека и накит
 Coemetrium maius
 Catacomba di Pamfilus
 Catacomba ad Via Anapo (3. - 4. vek)
 Literatura
• http://campus.belmont.edu/honors
/catacombs
• http://www.domitilla.it/Catacombe/
inglese
• http://www.catacombe.roma.it/
• http://en.wikipedia.org/wiki/Cataco
mbs_of_Rome