You are on page 1of 46

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

TEMEL KALIP PLANI

ANKARA 2006
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).
• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler.
• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.
İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 ................................................................................................... 3
1. TEMEL KALIP PLANI ....................................................................................................... 3
1.1. Betonarme Temel.......................................................................................................... 3
1.1.1.Duvar Altı Temeller................................................................................................ 4
1.1.2.Tekil (Münferit) Temeller....................................................................................... 4
1.1.3.Birleşik Kolon (iki kolonu kapsar) Temeller.......................................................... 5
1.1.4.Sürekli (Şerit veya Mütemadi) Temeller ................................................................ 5
1.1.5.Radye (Radye-Jeneral) Temeller ............................................................................ 5
1.2 Temel Kalıp Planı Çizimi Yönetmelik ve Mevzuatı...................................................... 9
1.3 Temel Kalıp Planı Çizim Kuralları .............................................................................. 10
1.3. Temel Kalıp Planı Çiziminde İş Sırası........................................................................ 12
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 13
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 21
ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 ................................................................................................. 24
2. TEMEL DETAYLARI....................................................................................................... 24
2.1. Temel Detayı............................................................................................................... 24
2.2 Temel Detay Çizimi Yönetmelik ve Mevzuatı ............................................................ 26
2.3 Temel Detayı Çizim Kuralları...................................................................................... 26
2.4 Temel Detayı Çiziminde İş Sırası ................................................................................ 26
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 27
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 37
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 40
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 41
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 42

i
AÇIKLAMALAR

AÇIKLAMALAR
KOD 581MSP028
ALAN İnşaat Teknolojisi
DAL/MESLEK Yapı Teknik Ressamlığı (Statik)
MODÜLÜN ADI Temel Kalıp Planı
Bu modül temel kalıp planının çizimi ile ilgili bilgi, beceri,
MODÜLÜN TANIMI
tavır ve tutumların açıklandığı öğrenim materyalidir.
SÜRE 40/32
ÖN KOŞUL Döşeme Kalıp ve Donatı Planı modülünü başarmak
YETERLİK Temel kalıp planı modülü ile temel kalıp planı çizmek

Genel Amaç
Gerekli ortam sağlandığında, temel kalıp planını kurallarına
uygun olarak çizebileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI Amaç
Gerekli ortam sağlandığında
¾ Temel kalıp planını kuralına uygun çizebileceksiniz.
¾ Temel detaylarını kuralına uygun çizebileceksiniz.

Ortam: Yapı teknolojisi atölyesi, resim salonu, işletmeler,


EĞİTİM ÖĞRETİM kütüphane, ev, bilgi teknolojileri ortamı,
ORTAMLARI VE Donanım: Bilgisayar, televizyon, DVD, VCD, tepegöz,
DONANIMLARI projeksiyon, vb. donanımlar ve alanın gerektirdiği araç, gereç,
malzeme, ve ekipmanlar sağlanmalıdır.

Modül içeriğinde yer alan faaliyetleri tamamladıktan sonra;


ÖLÇME VE
ders geçme yönetmeliğine uygun olarak modül sonunda ölçme
DEĞERLENDİRME
araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme yapılacaktır.

ii
GİRİŞ
GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,

Medeniyetinin gelişimi ile inşaat sektörü de gelişmiştir.

Bu gelişim sonucu olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında beton ve betonarme


malzemeleri kullanılmaya başlanmış ve günümüzde inşaat sektöründe en çok kullanılan
malzeme haline gelmiştir.

Betonarme binaların yüklerini zemine uygun bir şekilde iletebilmesini sağlamak ve


imalatlarında istenen şeklin verilmesi ve yapılan imalatın sağlam olabilmesi için temel kalıp
planlarına ihtiyaç duyulmuştur.

Statik proje çizimleri içeriğindeki bu modül:


Yapılacak statik projelerde temel kalıp planlarında uygulanacak çizim tekniğiyle her
projede çizilmesi gereken kısımların neler olduğu ve nasıl yapıldığının belirlenmesi içindir.

Temel kalıp planını ilgili standart ve yönetmeliklere uygun olarak gereken çizim
tekniği ve ölçekte çizebilme, beceri ve mesleki alışkanlıkları kazandırmak amacı ile yapı
üretiminde görev alacak her düzeydeki teknik okul öğrencileri ile inşaat teknik elemanlarının
ortak dili olan projelendirme ve çizim esaslarını bir arada vermek amacıyla hazırlanmıştır.

Bu modül sonunda, inşaat mühendisliğinde, inşaat şantiyelerinde, belediyelerde, statik


proje çizen özel bürolarda, şirketlerde vb yerlerde temel kalıp planı çizimi yapabilirsiniz.

1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
ÖĞRENME FAALİYETİ - 1
AMAÇ
Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda ve uygun ortam sağlandığında temel kalıp
planını kuralına uygun olarak çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Temel çeşitlerini ve çevrenizde yapım aşamasındaki inşaatların temellerini


inceleyiniz. Elde ettiğiniz sonuçları sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

1. TEMEL KALIP PLANI

1.1. Betonarme Temel


a) Tanımı

Binanın sabit ve hareketli yüklerini üzerinde toplayan, taşıyan ve zemine ileten yapı
elemanına temel denir. Temeller, binanın zemin yüzeyinin (toprağın) altında yapılır.

b) Çeşitleri

Temel sistemi, zeminin ve üzerine inşa edilecek yapının durumuna göre tanzim edilir.
Temeller:
• Taş
• Beton
• Betonarme
• Ahşap
• Çelik gibi malzemelerle inşa edilir.

Temeller; yüzeysel ve derin temeller olmak üzere iki gruba ayrılır. Aşağıda söz konusu
temeller için kısa ve açıklayıcı bilgiler verilmiştir.

Yüzeysel temeller
Yüzeysel temeller beş gruba ayrılır.
1. Duvar altı temeller
2. Tekil (Münferit) temeller
3. Birleşik Kolon (iki kolonu kapsar) temeller

3
4. Sürekli (Şerit veya Mütemadi) Temeller
5. Radye (Radye-Jeneral) Temeller

Derin Temeller
Derin temeller üç gruba ayrılır.
1. Ayak Temeller
2. Kazık Temeller
3. Kuyu ve Kesonlarla Yapılan Temeller

Bu modül bir temel kitabı olmadığından yalnızca inşaat sektöründe daha çok
kullanılan yüzeysel temeller üzerinde durulacak, bunların bazıları çok kısa irdelenecek, en
yaygın kullanılanlar daha ayrıntılı biçimde örneklerle anlatılacaktır.

1.1.1.Duvar Altı Temeller

Taşıyıcı duvar yükünü zemine


güvenli bir şekilde aktarmak amacıyla
oluşturulan beton elemanlardır. (Şekil-1)

Şekil 1: Duvar altı temeller

1.1.2.Tekil (Münferit) Temeller

Düşey taşıyıcı elemanları kolon olan


yapılarda, yüklerin göreli olarak hafif ve/veya
kolon aralıklarının büyük olduğu ve zeminin
çok zayıf olmadığı durumlarda “tekil
temeller” oluşturulur (Şekil 2).

Şekil. 2: Tekil (Münferit) Temeller

4
1.1.3.Birleşik Kolon (iki kolonu
kapsar) Temeller

Kolon yüklerinin büyük olduğu


ve/veya zeminin zayıf olduğu ve/veya iki
kolonun birbirine çok yakın olduğu
durumlarda temeller çakışabilir. Bu gibi
durumda iki münferit temeli birleştiren
bir ”birleşik temel” oluşturulur (Şekil 3).
Şekil 3: Birleşik kolon (iki kolonu kapsar)
temeller

1.1.4.Sürekli (Şerit veya Mütemadi)


Temeller

Yüklerin büyük, kolonların


birbirine yakın olduğu, en az üç ve daha
fazla kolonun altına inşa edilen temellere
“sürekli temel ”denir.
(Şekil4)
Şekil 4: Sürekli (şerit veya mütemadi) temeller

1.1.5.Radye (Radye-Jeneral) Temeller

Zeminin çok zayıf ve/veya yapıdan gelen yüklerin büyük olduğu ve zeminin çok
farklılık gösterdiği durumlarda, daha geniş bir alan elde etmek ve farklı oturmaları (Tasman)
önlemek amacıyla bir radye oluşturulur ve tüm kolonlar bu radyeye oturtulur. Radye kalın
bir plakadan veya plak ve iki doğrultuda uzanan kirişlerden oluşur. (Şekil5)

5
1 2 3
1890
40 350 400

B
50

C1 C2 C3
C 40/40 40/40 40/40

A A
300

B-B KESİTİ
550

B1 B2 B3
B 40/40 40/40 40/40
250

A1 A2 A3
A 40/40 40/40 40/40
50

RADYEJENERAL PLAK
B

KORUMA BETONU ( 20 cm )
B.A. PLAK ( 40 cm )
SERME KUM ( 5 cm )
TEMEL PLANI
20
60
40
5

A-A KESİTİ

Şekil 5: Radye (Radye-Jeneral) temeller

c) Donatılar

Betonarme yapılarda genellikle beton basınca çelik ise çekmeye çalışır. Betonarme
elemanlarda kırılmaları ve çatlamaları önlemek ve sağlam bir yapı elde etmek için
donatıların yapım kurallarına dikkat edilmelidir. Temel kalıp planın da kullanılan demirler
aşağıda tablolar halinde açıklanmıştır.

6
1. Etriye
Betonarme donatıları
belirli aralıklarda sararak
birbirine bağlayan ve çeşitli
şekillerde bükülerek
oluşturulan donatılara denir.
(Şekil6)

Şekil 6:Etriye

2. Montaj Donatı
Üste atılan düz demirlerdir
(Şekil 7)

Şekil 7: Montaj donatı

3. Esas Donatı Alta konulan


çelikler esas demir olarak
adlandırılır. (Şekil 8)

Şekil 8 :Esas donatı (düz demir)

7
4. Pilye
Gelen kesme kuvvetlerini
karşılamak amacıyla atılan
demirlerdir. Temelde yapılan
pilyeler kat kirişlerine göre
ters atılır. Açısı da 600 dir
(Şekil9)

Şekil 9: Pilye

5. İlave Donatılar
Mesnetlere atılan düz
demirlerdir (Şekil 10).

Şekil 10: İlave donatılar

6. Gövde Donatısı
Yüksekliği fazla olan temel
kirişlerinde homojenliği
sağlamak amacıyla kiriş
ortalarına atılan demirlerdir
(Şekil 11)
Şekil 11: Gövde donatısı

8
7. Dağıtma Donatısı
Ampartman genişliği
boyunca atılan düz
demirlerdir (Şekil12)

Şekil12: Dağıtma donatısı

Betonarmeyi oluşturan beton ve beton çeliği, tek parça halinde düşünülür. Beton
içerisindeki çelik betona gömülür. Yani çelik betonun kenarından dışarıda olmaması gerekir.
Çeliğin paslanmaması için de bu gereklidir. İşte bu yüzden betonun dış yüzeyi ile çelik
arasında bir mesafe bırakılır. Bu boşluğa pas payı denir. Pas payına özen gösterilmelidir. Bu
boşluk temelde en az 5 cm olmalıdır (Şekil 13).

Beton
Beton çeliği
Pas payı

Şekil 13: Pas payı

Donatıların boyları, aralığı çapı, çelik cinsi, donatı adeti çizilen donatıların üzerine
yazılmalıdır. Donatı yazımları bir düzen içerisinde yazılmalıdır.

Örneğin; 15 Ø 8 / 30 sırayla tanımlarsak;

15 : Donatı adedi
Ø : Çelik çapını gösteren simge (fi)
8 : Donatı kalınlığı
30 : Donatı aralığı

1.2 Temel Kalıp Planı Çizimi Yönetmelik ve Mevzuatı


a. Betonarme yapılarda deprem etriyesi yapılması zorunludur.
b. Kiriş etriyelerinin her iki kancası da 135° olmalı ve dört tarafından bağlanmalıdır.
c. Kolon yüzeyinden 5 cm sonra etriye sıklaştırılması (2h) yapılmalıdır.
d. Kolon etriyeleri temel içerisinde devam etmelidir.
e. Karşı yönden gelen temeller dikkate alınarak pilye kırılmalıdır.

9
f. Etriyeler kolon kenarlarında kirişin başında ve sonunda pilye kırımına kadar
kancalar üstte, orta kısımlarda altta olmalıdır.
g. Temel pilye kırımları 60° olmalıdır.
h. Kolon donatıları temel içerisinde olmalıdır.
i. Temel etriyeleri min Ø 10’ luk olmalıdır.
j. Temel kirişlerde saplama yapılamaz.
k. 20 cm duvar gelen yerlerde mutlaka bağ kirişi yapılmalıdır.
l. Pas paylarına özen gösterilmelidir. Temel altındaki grobeton üzerine 5 cm’ lik
sehpalar yapılarak donatılar kaldırılıp buraya beton girmesi sağlanmalı, donatılar
korozyondan korunmalıdır.
m. Tek kolon temellere donatı kolonların altında sık, kenarlara doğru artan aralıklarla
konmalıdır.
n. Sürekli temellerde pilyeler kolonlar arasında üstte, kolonların altında ise altta olacak
şekilde kıvrılır.

Diğer temel kalıp planı ile ilgili bilgilere TS’ nin inşaatla ilgili standartlarına ve TS-
500’den ulaşabilirsiniz.

1.3 Temel Kalıp Planı Çizim Kuralları


a. Hesap ve çizimlerde çeşitli elemanlara aşağıdaki gibi harf ve numara verilecektir.

Döşemeler……………………… D
Kirişler…………………………. K
Kolonlar………………………... S
Perdeler………………………... P
Lentolar………………………… L
Hatıllar…………………………. H
Temeller………………………… T
Temel Kirişi …………………… TK
Deprem Hatılları (Zelzele Hatılı).. BK
Düşük Döşemeler………………. DD
Ters Kirişler…………………….. TK
Konsol Kiriş…………………….. KK
Radye Temeller…………………. RT olarak adlandırılacaktır.

b. Bu harflerin yanına yazılacak üç rakam ise elemanın numarasını belirleyecektir.


Örneğin; TK018’in anlamı 18 nolu Temel kirişi anlamına gelir. Temel kesit detayı
üzerinde temel kiriş bilgileri (TK018 (250/150/625) gösterilmiştir (Şekil 4).

10
Şekil 14 :Temel kirişi bilgileri

c. Çizimlerin binaya bakış doğrultusu ve ölçüleri mimariyle uyumu sağlayacak, plan ve


detaylar buna göre çizilecektir.

d. Yapıdaki tüm düşey taşıyıcı elemanlar her iki yöndeki eksenlerle belirlenecektir.
Eksenler bir yönde harflerle A,B.., diğer yönde rakamlarla 1,2.., veya bir yönde
X1,X2.., diğer yönde Y1,Y2.… olarak adlandırılacaktır.

e. Bütün çizim paftalarına binada uygulanacak beton kalitesi ile donatı çeliği kalitesi
mutlaka yazılacaktır.

Temel kalıp planları çizilirken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır:

1. Temel kalıp planlarında, temel kolonları her iki yönde de ortalanmalıdır.


2. Kiriş ve sömel yerleri her iki yönde de gösterilmelidir.
3. Temel kalıp planları çok büyük yapılar hariç 1/50 ölçeği, detayları ise 1/25
ölçeğinde çizilecektir.
4. Temel kalıp planı bütün ölçüleri içerecek (dış ve iç ölçümlendirme, akslar) ve
her doğrultuda en az bir kesit kalıp planı dışına çizilecek, üzerine temel kotları
mutlaka yazılacaktır.
5. Temel kalıp planı ve temel detayları çizimlerinin sonuna tablo hazırlanarak;
kullanılan demirlerin poz numaraları, kaçlık demir olduklarını, kaç adat
kullanıldığı, boyutları ve toplam boylarını belirten bir tablo hazırlanmalıdır.
6. İnşaat yapımı sırasında uyulması gereken hususlar ve kullanılacak malzemeler
(beton ve çelik sınıfı) pafta üzerine yazılacaktır.
7. Mütemadi temeller her iki yönde (x-x, y-y) değil de tek yönde devam ediyorsa
kolonlar bağ kirişi ile bağlanmalıdır.

Çizimi yapılmış temel kalıp planı aşağıda gösterilmiştir (Şekil 15).

11
DOLGU
10 cm GROBETON
TEMEL KALIP PLANI
Ö:1/50

10 cm GROBETON DOLGU

Şekil 15 Temel kalıp planı

1.3. Temel Kalıp Planı Çiziminde İş Sırası


Çizimlerin binaya bakış doğrultusu ve ölçüleri döşeme kalıp planına uyum
sağlayacak, plan ve detaylar buna göre çizilecektir.

12
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Temel kalıp planı çizimi ¾ Yapıdaki tüm düşey taşıyıcı elemanlar her iki
için döşeme kalıp planını yöndeki eksenlerle belirlenecektir. Eksenler bir
yapıştırınız ve üzerine çizim yönde harflerle A,B.., diğer yönde rakamlarla
kâğıdınızı yapıştırınız. 1,2.., veya bir yönde X1,X2.., diğer yönde
¾ Aks ve kolonları çiziniz. Y1,Y2.…olarak adlandırılacaktır. Akslar kiriş
(Şekil 16) ortasında alınmıştır. Kolon kenarlarında da alına
bilir.
¾ Kalem kalınlıkları:
Aks : 0.2’lik kalem (Aks numaraları: 0.5lik kalem ve şablon)
Kolonlar:0.5’lük kalem
Tarama : 0.2, 0.1’lik kalem

Şekil 16: Aks, kolon ve perdelerin çizimi


13
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Kolonların ve Perdelerin ¾ Kolonları isimlendirirken sol üst köşeden
isimlerini yazınız (Şekil başlayınız.
17). ¾ Kolonları (S1,S2,…), perdeleri (P1,P2,…)
şeklinde isimlendirilir. Örneğin; S5 (30/50)
şeklinde yazılmalıdır.
S : Kolon ( Perdeler P ile sembolize edilirler)
5 : Beş nolu kolon
30: 30 cm x yönünde
50: 50 cm y yönünde
¾ Kalem kalınlıkları:
Kolon ve perde bilgileri: 0.3’lük kalem, 0.3’lük yazı şablonu

Şekil 17: Kolon ve perdelerin bilgileri

14
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Temel sömelleri (Ampartman ¾ Öncelikle kirişler çizilir. Kirişlere
genişliği) ve Temel kirişleri (TK) X denk gelen kolonları içine alacak
ve Y yönlerinde çiziniz (Şekil 18). şekilde çizilmelidir.
¾ Sömeller (Ampartman genişliği)
çizilen bu kirişlere ortalanmalıdır.
¾ Kalem kalınlıkları:
Kirişler : 0.5’lik kalem
Sömeller : 0.3’lük kalem

Şekil 18 :Temel sömeli ve kirişleri (tk)

15
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Kirişlerin isimlerini ve ¾ Temel kirişleri isimlendirirken TK01(100/60)
boyutlarını X ve Y şeklinde bitişik yazılabilir. Veya TK01, kirişin
yönlerinde yazınız (Şekil soluna sağına da boyutları (100/60) yazılabilir.
19). TK: Temel Kirişi
01: Bir nolu Kiriş
100: 100 cm kiriş genişliği (Temel genişliği)
60: 60 cm Temel yüksekliği
¾ Kalem kalınlıkları:
Kiriş bilgileri: 0.5’lik kalem, 0.5’lik yazı şablonu

Şekil 19: Kiriş bilgileri

16
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Ölçülendirmeleri yapınız (Şekil 20). ¾ Temel sömeli ve kirişlerin arasındaki
mesafeleri görmek için
ölçülendirilmesi yapılır.
¾ Kalem kalınlıkları:
Ölçü çizgileri: 0.2’lik kalem,
Ölçül yazıları: 0.3’lük kalem, 0.3’lük yazı şablonu

Şekil 20: Ölçülendirme

17
İşlem Basamakları Öneriler
¾ X ve y yönlerinde olmak üzere ¾ Kesitler ölçülendirilerek, toprak dolgu
kesitleri, ölçümünü, kotlandırma ve olan yerler belirtilir.
taramasını yapınız (planın üstünde de
taramayı yapınız), (Şekil 21).
¾ Kalem kalınlıkları:
Kesitler: 0.5’lik kalem
Kesit ölçü ve kotlandırma: 0.3’lük kalem, 0.3’lük yazı şablonu

DOLGU
10 cm GROBETON

10 cm GROBETON DOLGU

Şekil 21: Kesitler

18
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Uyulması gereken kurallar, kullanılacak malzemeleri, paftanın adını ve ölçeğini
yazarak çerçevesini çiziniz (Şekil22).
¾ Kalem kalınlıkları:
Pafta ismi: 0.5’lik kalem, 0.5’lik yazı şablonu
Çerçeve : 0.3-0.5’lik kalemleri kullanabilirsiniz.

DOLGU
10 cm GROBETON

C20 - BÇIII
TEMEL KALIP PLA
Ö:1/50

10 cm GROBETON DOLGU

Şekil 22 : Pafta adı ve çerçeve

19
Resim 1: Projesi çizilen temel kalıp planının uygulama aşaması 1

Resim 2: Projesi çizilen temel kalıp planının uygulama aşaması 2

20
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yapmış olduğunuz Temel kalıp ve donatı planını, aşağıdaki değerlendirme ölçeğine
göre değerlendiriniz.

Gerçekleşme düzeyine göre evet – hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa


işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Dersin
Statik Proje Çizimleri Öğrencinin
adı
Temel kalıp planının kurallarına ve
Amaç tekniğine uygun olarak çizebilme becerisinin Adı soyadı
ölçülmesi
Konu Temel Kalıp Planı Sınıfı Nu
GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır
Temel kalıp planı çizimi için döşeme kalıp planını yapıştırıp,
1
üzerine çizim kâğıdınızı yapıştırdınız mı?
2 Aks ve kolonları çizdiniz mi?
3 Kolonları ve Perdelerin isimlerini yazdınız mı?
4 X ve y yönündeki temel sömellerini çizdiniz mi?
5 Temel kirişleri (TK) X ve Y yönlerinde çizdiniz mi?
6 Kirişlerin isimlerini yazdınız mı?
7 Temel kalıp planının ölçülendirmesini yaptınız mı?
X ve y yönlerinde olmak üzere kesitleri, ölçümünü, kotlandırma
8
ve taramasını yaptınız mı?

9 Paftanın adını ve ölçeğini yazarak çerçevesini çizdiniz mi?

Değerlendirme sonucunda eksik olduğunu tespit ettiğiniz konuları, faaliyete


dönerek tekrar ediniz.

21
OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULAR)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak


belirleyiniz.
Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği
işaretleyiniz.

ÖLÇME SORULARI

1. Aşağıda verilenlerden hangisi yüzeysel temel değildir?

A) Birleşik Kolon (iki kolonu kapsar) Temeller


B) Kazık Temeller
C) Sürekli (Şerit Veya Mütemadi) Temeller
D) Radye (Radye-Jeneral) Temeller

2. Yüklerin büyük, kolonların birbirine yakın olduğu durumlarda kolon temelleri


birleştirerek bir “……… ……….. ” oluşturulur. Tanımdaki noktalı yere aşağıda
verilen temellerden hangisi gelmelidir?

A) Sürekli (Şerit Veya Mütemadi) Temeller


B) Kazık Temeller
C) Tekil Temel
D) Birleşik Kolon (iki kolonu kapsar) Temeller

3. Temel kirişlerinde Pilye kırımları kaç derecelik açı ile yapılır?

A) 45o
B) 60o
C) 90o
D) 135o

4. Aşağıdakilerden hangisi deprem hatılının kısaltılmış ismidir?

A) K
B) DD
C) DH
D) BK

5. Aşağıdakilerden hangisi TK05 (120/60) açılımıdır?

A) 5’nolu 120 cm genişliğinde 60 cm yüksekliğindeki temel kalıbı


B) 5’nolu 120 cm genişliğinde 60 cm yüksekliğindeki temel kolonu
C) 5’nolu 120 cm genişliğinde 60 cm yüksekliğindeki temel kirişi
D) 5’nolu x boyu 120 cm y boyu 60 cm olan temel kolonu

22
6. Aşağıdakilerden hangisi Ø 18 in açılımıdır?

A) 18 cm’ lik etriye


B) 18 cm’ aralıkla etriye yapılmalıdır.
C) 18 mm’ lik düz demir.
D) 18 cm’ lik nervürlü demir

7. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Duvar altı temeller, taşıyıcı duvar yükünü zemine güvenli bir şekilde aktarmak
amacıyla oluşturulan beton elemanlardır.
B) Temellerde pas payı en az 3 cm olmalıdır.
C) Temelde yapılan pilyeler ters yapılırlar.
D) Temel üzerine gelen yükü taşırken üst yüzeyinde çekme gerilimi olacağından esas
donatılar konulur.

8. Temel kalıp planı çizilirken ölçülendirme çizgisi ve ölçüler için aşağıdaki kalem ve
şablonlardan hangisi kullanılmalıdır?

A) Ölçü çizgisi için 0,2 kalem yazı için 0.5’ lik kalem ve şablon
B) Ölçü çizgisi için 0,3 kalem yazı için 0.3’ lük kalem ve şablon
C) Ölçü çizgisi için 0,2 kalem yazı için 0.3’ lük kalem ve şablon
D) Ölçü çizgisi için 0,5 kalem yazı için 0.5’ lik kalem ve şablon

9. Aşağıdakilerden hangisinde donatıda kullanılan demirin çapı 18 mm, 20 adet, 15 cm


aralıklarla atıldığı anlamına gelir.

A) 20 Ø 18 / 15
B) 18 Ø 20 / 15
C) 15 Ø 18 / 20
D) 15 Ø 20 / 18

10. Kiriş etriyelerinde kanca aşağıdaki açılardan hangisi ile yapılmalıdır?

A) 45o
B) 60 o
C) 90o
D) 135o

DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz.
Eksik olduğunuz konulara dönerek, tekrarlayınız. Tüm soruları doğru yanıtladıysanız
diğer faaliyete geçiniz.

23
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
ÖĞRENME FAALİYETİ - 2
AMAÇ

Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda ve uygun ortam sağlandığında temel


detaylarını kuralına uygun olarak çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Temel çeşitlerini ve çevrenizde yapım aşamasındaki inşaatların temel detaylarını


inceleyiniz. Elde ettiğiniz sonuçları sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

2. TEMEL DETAYLARI

2.1. Temel Detayı


a) Tanımı

Temel kirişlerinde, sömellerinde kullanılacak demir donatılarının daha ayrıntılı


gösterilmesi için yapılan detaylara temel detayları denir.

b) Önemi

Temel sömellerine ve kirişlerine atılan demirlerin daha detaylı gösterilerek projenin


uygulanması sırasında hem uygulamayı yapan hem de uygulamayı yaptıran kişi/kişiler için
doğru ve kolay çalışmalarını sağlamak amacıyla çizilen detaylardır. Aşağıdaki sömel ve kiriş
kesiti ve uygulama fotoğraflarında da görüldüğü gibi uygulamayı yapan kişi, detayın
üzerindeki hangi demirden, nasıl, kaçar tane, ne kadar aralıklarla ve nerelere atacağını daha
detaylı görmektedir (Şekil25).

Şekil 23: Temel sömel ve kirişi

24
Uygulamayı yapan usta, projesi çizilen temel detayları ve bilgilerinden faydalanarak
temel uygulamasına başlamadan önce ön hazırlığını yapar. Temele atılacak demirleri detay
çizimleri üzerindeki bilgilerden faydalanarak demirleri istenen boyutlarda keser ve
uygulamaya hazır hale getirir (Resim 3 /Şekil 24).

Resim 3: Temel Uygulaması

Şekil 24: Temel detayı

25
2.2 Temel Detay Çizimi Yönetmelik ve Mevzuatı
Sayfa 8’de Temel kalıp planı çizimi yönetmelik ve mevzuatı için yazılan maddeler,
temel detay çizimi yönetmelik ve mevzuatı içinde geçerlidir (Bakınız).

2.3 Temel Detayı Çizim Kuralları


a. Hesap ve çizimlerde gösterilen sembol ve işaretlemeler temel kalıp planı çizim
kurallarında verilmişti. Orada verilen sembol ve işaretlemeler temel detayı çizim
kurallarında da geçerlidir.
b. Temel detayları 1/20 ölçeğinde çizilir.
c. Temel planında kiriş detayları çizilirken aynı aks üzerindeki kirişler bir defada
çizilir.
d. Temiz açıklığı, kolonları ve kolon ara mesafeleri ölçülendirilerek demir boylarının
hesaplanması ve çizilmesi sağlanır.
e. Pilye kırım yeri kiriş yüksekliğinin yarısı kadar kolon kenarından itibaren kiriş temiz
açıklığında alınır.
f. Pilyeler temelde 60° açı ile çizilir.
g. Pilye komşu kirişe, komşu kirişin temiz açıklığının ¼ ‘i kadar geçer.
h. Etriyeler kolon ve temel kenarlarından 5 cm sonra etriye sıklaştırılması (2h)
yapılmalıdır.
i. Etriye aralıkları ve sıklaştırma yerleri belirtilir. Bilgileri üzerine yazılır.
j. En kesitler boy kesiti üzerinde gösterilecek. En kesitler her farklı açıklık ve
kirişlerden alınmalıdır.
k. Boy kesitinde atılan donatıların açılımları boy kesitin altına çizilir. Donatılar
mesnetten mesnede çizilir.
l. Montaj donatıları çizilirken çizilecek demirin boyu 12 m den büyük ise donatılar
eklenerek yapılır. Donatı ekleri açıklıklara denk getirilmelidir.
m. Gövde donatısı kiriş yüksekliğinin ortasına yapılır. Montaj donatısı gibi uygulama
yapılır.
n. Statik hesaplamalar sonucu eksik olan donatılar ilave edilmelidir.
o. Kesitin geçtiği yerdeki sömeli ve kirişler çizilmelidir.
p. Statik hesaplama sonunda ve kirişin büyüdüğü yerlerde kirişlerde birden fazla etriye
kullanılabilir.

2.4 Temel Detayı Çiziminde İş Sırası


Temel kalıp planı çizildikten sonra buna göre; temel detayları ile donatı detayları
çizilecek ve bilgileri yazılacaktır.

26
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Boy kesitini çiziniz. Kesit ¾ Temel planında kiriş detayları çizilirken aynı
bilgilerini üzerine yazınız aks üzerindeki kirişler bir defada çizilir.
(Şekil 26). ¾ Temel detayları 1/20 ölçeğinde çizilir.
¾ Kalem kalınlıkları :
Boy kesit: 0.3’lük kalem

Şekil 26: Boy kesiti çizimi

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Aksları çiziniz. (Şekil27) ¾ Kolonlara denk gelen ilgili aksları alınız.

¾ Kalem kalınlıkları:
Aks : 0.2’lik kalem
Aks isimleri: 0.5lik kalem ve şablon

Şekil 27: Aks çizimi

27
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Ölçülendirmeleri yapınız (Şekil 28). ¾ Temiz açıklığı, kolonları ve kolon
ara mesafeleri ölçülendirilecek.
¾ Kalem kalınlıkları :
Ölçü çizgileri: 0.2’lik kalem,
Ölçül yazıları: 0.3’lük kalem, 0.3’lük yazı şablonu

Şekil 28: Ölçülendirme

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Demir donatıları çiziniz (Şekil29) ¾ Temelde Pas payı 5 cm dir.

¾ Kalem kalınlıkları :
Demir donatı : 0.5’lik kalem

Şekil 29: Demir Donatılar

28
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Pilyeleri çiziniz (Şekil 30). ¾ Pilye kırım yeri Kiriş yüksekliğinin yarısı kadar
kolon kenarından itibaren kiriş temiz açıklığında
alınır.
¾ Pilyeler temelde 60° açı ile çizilir.
¾ Pilye komşu kirişe, komşu kirişin temiz
açıklığının ¼ ‘ü kadar geçer.
• Kalem kalınlıkları: Pilye : 0.5’lik kalem

Şekil 30: Pilye çizimi

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Boy kesiti üzerindeki etriyeleri ¾ Etriyeler kolon ve temel kenarlarından 5 cm
çiziniz (Şekil 31). sonra etriye sıklaştırılması (2h) yapılmalıdır.
¾ Etriye aralıkları ve sıklaştırma yerleri
belirtilir. Bilgileri üzerine yazılır.
¾ 14*2 10/10
14: 14 adet etriye
2: Çift etriyeli
: Nervürlü demir
10: 10’luk demir
10: Etriye aralıkları 10cm
¾ Kalem kalınlıkları:
Etriye: 0.5’lik kalem, Ölçü yazıları: 0.3’lük kalem, 0.3’lük yazı şablonu

Ş
Şekil 31: Etriye çizimi

29
İşlem Basamakları Öneriler
¾ En kesit yerlerini çiziniz (Şekil 32). ¾ Boy kesiti üzerinde gösterilecek.
¾ En kesitler her farklı açıklık ve
kirişlerden alınmalıdır.
¾ Kalem kalınlıkları:
Kesitler: 0.5’lik kalem

Şekil 32 : Kesit yerlerinin çizimi

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Demir donatı açılımlarını çiziniz. ¾ Boy kesitinde atılan donatıların
¾ Üst düz (montaj) demiri çiziniz (Şekil açılımları boy kesitinin altına çizilir.
33). ¾ Donatılar mesnetten mesnete çizilir.
¾ Kalem kalınlıkları:
Kesitler: 0.5’lik kalem

Şekil 33: Montaj donatı (düz demir)

30
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Pilye açılımlarını çiziniz (Şekil 34). ¾ Piyeler ve diğer donatılar çizilirken
donatıları daha iyi ifade edebilmek
için donatıları iç içe çizmeyiniz.
¾ Kalem kalınlıkları: Kesitler: 0.5’lik kalem

Şekil 34 : Pilye çizimi

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Esas demir (Alt düz demir) ¾ Montaj donatıları çizilirken çizilecek
donatısını çiziniz. (Şekil 35) demirin boyu 12 m den büyük ise donatılar
eklenerek yapılır.
¾ Donatı ekleri kiriş açıklıklarına denk
getirilmelidir.
¾ Kalem kalınlıkları: Esas demir donatısı: 0.5’lik kalem

Şekil 35 : Esas demir donatısı


31
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Gövde donatıları çiziniz ¾ Esas demir donatısı gibi uygulama yapılır.
(Şekil36).
¾ Kalem kalınlıkları: Gövde donatısı: 0.5’lik kalem

Şekil 36: Gövde donatısı

İşlem Basamakları Öneriler


¾ İlave donatıları çiziniz. ¾ Statik hesaplamalar sonucu eksik olan
(Şekil37) donatılar ilave edilmelidir.
¾ Kalem kalınlıkları: İlave donatısı: 0.5’lik kalem

Şekil 37: İlave donatısı

32
İşlem Basamakları Öneriler
¾ En kesiti çiziniz (Şekil 38) ¾ Kesitin geçtiği yerdeki sömeli ve kirişi
çizilir.
¾ Kalem kalınlıkları:
Kesitler: 0.3’lük kalem

Şekil 38: En kesit

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Demir donatıları çiziniz. ¾ Temelde pas payı 5 cm dir.
(Şekil39)
¾ Kalem kalınlıkları:
Donatılar: 0.5’lik kalem

Şekil 39: Demir donatısı

33
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Etriye demirlerini çiziniz (Şekil ¾ Statik hesaplama sonunda ve kirişin
40). büyüdüğü yerlerde kirişlerde birden fazla
etriye kullanılabilir.
¾ Kalem kalınlıkları:
Kesitler: 0.5’lik kalem

Şekil 40: Etriye demirleri

İşlem Basamakları Öneriler


¾ Diğer donatıları kesit üzerine ¾ Boy kesiti üzerinde gösterilecek.
çiziniz. ¾ En kesitler her farklı açıklık ve kirişlerden
¾ Bilgilerini üzerine yazınız (Şekil alınmalıdır.
41).
¾ Kalem Kalınlıkları:
Kesitler: 0.5’lik Kalem
Yazılar: 0.3’ lük kalem, 0.3’ lük şablon

Şekil 41: Donatı bilgileri


34
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Kesitteki etriye ve ampartman donatı ¾ Donatıların birbiri içine girmemesine
detayını çiziniz (Şekil 42 ). dikkat ediniz.
¾ Kalem kalınlıkları:
Kesitler: 0.5’lik kalem

Şekil 42: Kesitte donatı açılımları

35
İşlem Basamakları Öneriler
¾ Paftanın adını ve ölçeğini yazarak çerçevesini çiziniz (Şekil 43).

¾ Kalem kalınlıkları:
Pafta ismi: 0.5’lik kalem, 0.5’lik yazı şablonu
Çerçeve : 0.3-0.5’lik kalemleri kullanabilirsiniz.

Şekil 43: Pafta adı ve çerçeve

36
ÖLÇME
ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME
DEĞERLENDİRME
Yapmış olduğunuz Temel detayını, aşağıdaki değerlendirme ölçeğine göre
değerlendiriniz.
Gerçekleşme düzeyine göre evet – hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa
işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
Dersin
Statik Proje Çizimleri Öğrencinin
adı
Temel detayının kurallarına ve tekniğine
Amaç uygun olarak çizebilme becerisinin Adı soyadı
ölçülmesi
Konu Temel Detayı Sınıfı No
GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır
1 Boy kesitini çizdiniz mi?
2 Aksı çizdiniz mi?
3 Ölçülendirmeleri yaptınız mı?
4 Demir donatıları 5 cm pas payını koruyarak çizdiniz mi?
5 Pilyeleri çizdiniz mi?
6 Boy kesiti üzerindeki etriyeleri çizdiniz mi?
7 En kesit yerlerini çizdiniz mi?
Demir donatı açılımlarını düz demir, pilye, esas demir, montaj
8 donatısı, gövde donatısı ve ilave donatıları çizdiniz mi?
Bilgilerini üzerlerine yazdınız mı?

9 En kesiti çizdiniz mi?


En kesit deki Demir donatıları 5 cm pas payını koruyarak
10
çizdiniz mi? Bilgilerini üzerine yazdınız mı?
Kesitteki etriye ve ampartman donatı detay açılımlarını çizdiniz
11
mi? Bilgilerini üzerine yazdınız mı?
12 Paftanın adını ve ölçeğini yazarak çerçevesini çizdiniz mi?

Değerlendirme sonucunda eksik olduğunu tespit ettiğiniz konuları, faaliyete dönerek


tekrar ediniz.

37
OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULAR)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak


belirleyiniz.

Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği işaretleyiniz.

ÖLÇME SORULARI

1. Aşağıda verilenlerden hangisi temel detay çiziminin önemi değildir?


A) Uygulamayı yapan elemana kolaylık sağlaması
B) Uygulamayı yaptıran kişi/kişilere kolaylık sağlaması
C) Donatıların nasıl ve nerelere atılacağını ayrıntılı bir şekilde göstermek
D) Kazı yapılacak alanı göstermek

2. Aşağıdakilerden hangisi temel pilye kırım mesafesi değildir?


A) Pilye kırım yeri kiriş yüksekliğinin yarısı kadar kolon kenarından itibaren kiriş
temiz açıklığında alınır.
B) Pilye kırım yeri kiriş yüksekliği kadar kolon kenarından itibaren kiriş temiz
açıklığında alınır.
C) Pilye kırım yeri kiriş yüksekliği kadar aks tan itibaren kiriş temiz açıklığında
alınır.
D) Pilye kırım yeri kiriş yüksekliğinin 2 katı kadar kolon kenarından itibaren kiriş
temiz açıklığında alınır.

3. Temel kirişlerine atılan etriyeler, aşağıda verilenlerden hangisinde birden fazla


kullanılır?
A) Uygulamayı yapan eleman gerek duyduğunda
B) Temel kirişlerine gelen yüklerin fazla olması
C) Statik hesaplar sonucunda kiriş ölçülerinin fazla olması
D) Ampartman genişliğinin kiriş yüksekliğini geçtiğinde

4. Montaj donatıları çizilirken çizilecek demirin boyu 12 m’ den büyük ise


aşağıdakilerden hangisinde donatıların temelde ekleneceği yer verilmiştir?
A) Donatı ekleri mesnetlerde yapılmalıdır.
B) Donatı ekleri donatının bittiği yerlere yapılmalıdır.
C) Donatı ekleri komşu kirişin ¼ ten itibaren yapılmalıdır.
D) Donatı ekleri açıklıklarda yapılmalıdır.

38
5. Montaj donatısı temelde nereye atılır?
A) Temel kirişinin üst kısmına atılır.
B) Temel kirişinin alt kısmına atılır.
C) Temel kirişinin orta kısmına atılır.
D) Ampartman kenarlarına atılır.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek


kendinizi değerlendiriniz.

Eksik olduğunuz konulara dönerek, tekrarlayınız. Tüm soruları doğru


yanıtladıysanız diğer faaliyete geçiniz.

39
MODÜL DEĞERLENDİRME

MODÜL DEĞERLENDİRME
Verilen projenin, temel kalıp, donatı ve detay planlarını çiziniz.

Aşağıdaki performans testi ile modülle kazandığınız yeterlilikleri ölçebilirsiniz.

PERFORMANS TESTİ
Dersin
Statik Proje Çizimleri
adı
Temel kalıp planının kurallarına ve tekniğine uygun olarak çizebilme becerisinin
Amaç
ölçülmesi
Konu Temel Kalıp Planı
GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır
Temel kalıp planı çizimi için döşeme kalıp planını yapıştırıp,
1
üzerine çizim kâğıdınızı yapıştırınız mı?
2 Aks ve kolonları çizdiniz mi?
3 Kolonları ve perdelerin isimlerini yazdınız mı?
4 X ve y yönündeki temel sömellerini çizdiniz mi?
5 Temel kirişleri (TK) X ve Y yönlerinde çizdiniz mi?
6 Kirişlerin isimlerini yazdınız mı?
7 Temel kalıp planının ölçülendirmesini yaptınız mı?
X ve y yönlerinde olmak üzere kesitleri, ölçümünü, kotlandırma
8
ve taramasını yaptınız mı?
10 Boy kesitini çiziniz mi?
11 Aks çizdiniz mi?
12 Ölçülendirmeleri yapınız yaptınız mı?
13 Demir donatıları 5 cm pas payını koruyarak çizdiniz mi?
14 Pilyeleri çizdiniz mi?
15 Boy kesiti üzerindeki etriyeleri çizdiniz mi?
16 En kesit yerlerini çizdiniz mi?
Demir donatı açılımlarını düz demir, pilye, esas demir ve montaj
17 donatısı, gövde donatısı ve ilave donatıları çizip bilgilerini
yazdınız mı?
18 En kesiti çizdiniz mi?
En kesit deki demir donatıları 5 cm pas payını koruyarak çizdiniz
19
mi? Bilgilerini üzerine yazdınız mı?
Kesitteki etriye ve ampartman donatı detay açılımlarını çizdiniz
20
mi? Bilgilerini üzerine yazdınız mı?
21 Paftanın adını ve ölçeğini yazarak çerçevesini çizdiniz mi?

Performans testi değerlendirmesi sonucunda eksik olduğunuz konuları yeniden tekrar


ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki modüle
geçmek için öğretmeninize başvurunuz.

40
CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 CEVAP ANAHTARI

1. B
2. A
3. B
4. D
5. C
6 C
7 B
8 C
9 A
10 D

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 CEVAP ANAHTARI

1. D
2. A
3. C
4. D
5. A

Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.

41
KAYNAKÇA

KAYNAKÇA
¾ (Prof.) ERSOY Uğur, Betonarme, Döşeme ve Temeller Cilt II, Evrim
Yayınevi, Ankara, 1995
¾ Proje Okuma, Demir Bağlama, Kalıp Hazırlama, İş Güvenliği ve İş Sağlığı
Kurs Notları, İnşaat Mühendisleri Odası, Denizli Şubesi
¾ Kalıp Ve Donatı Çizimleri, İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi
¾ (Doç.Dr.) OYMAEL Sabit; Yapı Bilgisi cilt 1, MEB Yayınları, İstanbul, 2003.
¾ (Doç.Dr.) TAYMAZ, Haydar; Yapı Bilgisi Cilt III, MEB Yayınları, Ankara,
1980.
¾ FIRAT, Mehmet Murat; Öğretmen Ders Notları (Yayınlanmamış)
¾ GÖV, Şahin; Öğretmen Ders Notları (Yayınlanmamış)
¾ ÇİÇEK, Osman; Öğretmen Ders Notları (Yayınlanmamış)
¾ DÜNDAR, Ahmet Dinçer; Öğretmen Ders Notları (Yayınlanmamış)
¾ İSLAM, Figen; Öğretmen Ders Notları (Yayınlanmamış)

42

You might also like