UYGULAMA 1

24V
START
0V

I1.5 I1.4 I1.3 I1.2 I1,1 I1.0 I0.7 I0.6 I0.5 I0.4 I0.3 I0.2 I0.1 I0.0

CPU-224

Q1.1 Q1.0 Q0.7 Q0.6 Q0.5 Q0.4 Q0.3 Q0.2 Q0.1 Q0.0

24V
LO

0V

Verilen PLC bağlantısına göre;

• START butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan PLC programını
yazınız.
CEVAP 1
 UYGULAMA 2

STOP

Verilen PLC bağlantısına göre;

• STOP butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını pasif yapan PLC programını
yazınız.
CEVAP 2
 UYGULAMA 3

START
STOP
Verilen PLC bağlantısına göre;
• I0.0 butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan,
• I0.1 butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını pasif yapan PLC programını yazınız.
CEVAP 3
 UYGULAMA 4

S5 S4 S3 S2 S1 S0

L2 L1 LO

Verilen PLC bağlantısına göre;

• S0 aktif ve S1 pasif iken Q0.0 çıkışı aktif olsun
• S2 aktif ve S3 pasif iken Q0.1 çıkışı aktif olsun
• S4 aktif ve S6 pasif iken Q0.2 çıkışı aktif olsun
PLC programını yazınız. (Aktif: Kontağın konum değiştirmesi Pasif: Kontağın konum
değiştirmemesi)
CEVAP 4
 UYGULAMA 5

L5 L4 L3

Verilen PLC bağlantısına göre;

• S0,S1 aktif ve S3,S4 pasif iken Q0.0 çıkışı aktif olsun
• S0 aktif ve S2, S3, S4, S5 pasif iken Q0.1 çıkışı aktif olsun
• S0, S1, S2 aktif ve S4 pasif iken Q0.2 çıkışı aktif olsun
• S3, S4, S5 aktif ve S0, S1, S2 pasif iken Q0.3 çıkışı aktif olsun
• S3 aktif ve S1, S2 pasif iken Q0.4 çıkışı aktif olsun
• S4, S1 aktif ve S2, S3 pasif iken Q0.5 çıkışı aktif olsun
CEVAP 5
 UYGULAMA 6
DEVRE 1 DEVRE 2

Acil durdurma istenilen Alarm devrelerinde

yerlerde kullanılan röleli kullanılan röleli kumanda
kumanda devresi. İki devresi. START öncelikli
input aktif yapıldığında çalışır.
STOP öncelikli çalışır

Verilen Devre1 ve Devre2’deki röleli kumandaların PLC bağlantısını çiziniz ve gerekli

programları yazınız.
 CEVAP 6

START
STOP
L K

Devre1 ve Devre2 röleli kumanda bağlantısının PLC bağlantı şekline çevrilmesi (ikisi
birlikte verilmiştir)
 UYGULAMA 7

Mühürlemenin başlayacağı bir bitlik adres yazılır

Başlangıç adresi dâhil mühürlenecek adres adedi

Resetlemenin başlayacağı bir bitlik adres yazılır

Başlangıç adresi dâhil mühürlenecek adres adedi

S1 S0

Verilen PLC bağlantısına göre;

• S0 anahtarına basıldığında Q0.0’ı set eden, S1 anahtarına basıldığında Q0.0’ı
reset eden PLC programını yazınız.
CEVAP 7

Program RESET ağırlıklı olarak çalışır. END komutu

okunduktan sonra tekrar baştan başlar.
 UYGULAMA 8

Verilen PLC bağlantısına ve aşağıda istenilenlere göre PLC programını yazınız:

• S0 anahtarına basıldığında ilk 6 çıkış set olsun (Q0.0 - Q0.1 - … - Q0.5)
• S1 anahtarına basıldığında ilk iki çıkış reset olsun (Q0.0 - Q0.1)
• S2 anahtarına basıldığında son üç çıkış reset olsun (Q0.3 - Q0.4 – Q0.5)
• S3 anahtarına basıldığında tüm set olan çıkışlar resetlensin (Q0.0-Q0.1-…-
Q0.5)
CEVAP 8
 UYGULAMA 9

START
STOP
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
• START butonuna basıldığında L0 yanacak
• START butonuna basılmadığında L1 yanacak
• STOP butonuna basıldığında L2 yanacak
• STOP butonuna basılmadığında L3 yanacak
• START butonuna bir defa basıldığında L0 sürekli yanacak.
CEVAP 9
 UYGULAMA 10

START
STOP
S1
S2
M2 M1

S1 I 0.2 S2 I 0.3

İLERİ GERİ

M1 M2

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
• START butonuna basıldığında M1 motoru hemen çalışacak ve bant ileri olarak
hareket etmeye başlayacaktır.
• Parça S1’e dokunduğunda bant duracak ve ters yönde hareket etmeye
başlayacaktır.
• Parça S2’ye dokunduğunda tekrar durup ileri yönde çalışmaya başlayacaktır.
• Stop butonuna basıldığında çalışma duracaktır
CEVAP 10
 UYGULAMA 11

START
STOP
S4
S5

S2
S3
S6
S7

M3B M2B M1B M3A M2A M1A

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

Bir fabrikada bir proses için üç tane motor çalışmaktadır. Start butonuna basıldığında
üç motor aynı anda çalışmaya başlayacaktır. Bu motorların her biri için birer tane
yedek motor bulunmaktadır. Çalışan A motorlarının termiği attığında yedek B
motorları kendiliğinden devreye girmelidir.
 CEVAP 11

Devre 3 Q2.0

Devre 4 Q2.0
 UYGULAMA 12

3~50Hz 380V
L1
L2
L3

Yukarıda kısa devreli asenkron motorun iki yönde çalıştırılmasına ilişkin güç devresi
verilmiştir.

Bu devrenin PLC bağlantısını çiziniz ve PLC programını yazınız

 CEVAP 12

Bu devrede S0 kuman da düğmesi durdurma, F2F motor aşırı akım rölesi

normalde kapalı (NK) kontağı, S1 ve S2 motorun iki ayrı yönde çalıştırılması
için kullanılan kumanda düğmeleridir.

Şekildeki S0 durdurma düğmesi ve F2F aşırı akım rölesinin normalde

kapalı kontakları üzerinden PLC I0.0 ve I0.1 girişlerine bağlanması daha
güvenilir bir işletme özelliği sağlamak içindir. Aynı amaçla K1 kontaktörü
bobini, PLC Q0.0 çıkışına K2 kontaktörünün NK kontağı üzerinden ve K1
kontaktörü bobini PLC Q0.1 çıkışına K1 kontaktörünün NK kontağı üzerinden
bağlanır. Bunun nedeni, herhangi bir nedenle K1 ve K2 kontaktörlerinin aynı
anda devrede olmasını önlemektedir.

Programın yazılmasında, K1 ve K2 kontaktörlerine ilişkin koşullar ayrı

ayrı göz önüne alınır. K1 kontaktörünün çalışmasına ilişkin lojik ifadenin elde
edilmesi için gerekli koşullar şu şekilde ifade edilebilir: Eğer, S0 durdurma
düğmesine basılmamış ve F2F aşırı akım rölesi uyarılmamış (motor aşırı
yüklenmemiş) ve K2 kontaktörü devrede değilse (motor diğer yönde
çalışmıyorsa), S1 başlatma düğmesine basıldığında K1 kontaktörü devreye
girecek ve S1 düğmesi bırakıldığında da devrede kalacaktır.
Bu PLC programı bir sonraki şekildeki gibi de yazılabilir
 UYGULAMA 13

ZAMANLAYICILAR

1.Timer On Delay (TON): Girişe gelen sinyalle beraber saymaya başlar ve giriş 1
olduğu sürece saymaya devam eder. Ayarlanan süre sonunda zamanlayıcı biti 1 olur.
Giriş 0’a düştüğünde çıkışta 0 olur.

1ms T0, T32, T64, T96

10ms T1-T4, T33-T36, T65-T68, T97-T100
100ms T5-T31, T37-T63, T69-T95, T101-T255

RESETLEME SÜRESİ

START

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
• Start butonuna basıldıktan 8 sn sonra Q0.0 çıkışını aktif olsun.
CEVAP 13
 UYGULAMA 14

START
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
• 2 sn aralıklarla Q0.0’ı flaşör yaptıran program
 CEVAP 14

Uygulama 14’deki PLC programının iki şekilde yazılması aşağıda verilmiştir.

 UYGULAMA 15

STOP

START
Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
CEVAP 15
 UYGULAMA 16

STOP

START
L2 L1 LO

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

• Üç adet lambanın 1sn aralıklarla flaşör şeklinde yanmasını sağlayan program

CEVAP 16
 UYGULAMA 17
FS3 FS2 FS1

START
STOP
M2 M1 MO

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
Yukarıda verilen bant düzeneğinde;

• Start butonuna basıldığında M! Motoru hemen çalışacak

• Herhangi bir anda Stop butonuna basıldığında program hemen
duracak
• FS1 parça algıladıktan 2 sn sonra M2 motoru çalışacak
• FS2 parça algıladıktan 3 sn sonra M3 motoru çalışacak
• FS3 parça algılar algılamaz program hemen duracak
CEVAP 17
UYGULAMA 18

Yanda kısa devreli asenkron motora

Y/Δ yol verme güç devresi verilmiştir.
Bir sonraki şekilde ise kontaktörlü
kontrol devresi verilmiştir.

Bu devrenin PLC bağlantısını çiziniz

ve PLC programını yazınız
Y/Δ yol vermede, başlatma butonuna
basıldığında motor önce Y bağlanarak
devreye girer ve belirli bir süre sonra
üçgen bağlanarak çalışmasını
sürdürür.
CEVAP 18

K2 ve k3 kontaktörlerinin aynı
anda devrede olmaması için
K2 kontaktörü bobin
devresine K3 kontaktörü NK
kontağı ve K3 kontaktörü
bobin devresine K2
kontaktörü NK kontağı seri
olarak bağlanmıştır.
Durdurma butonu S0 ve aşırı
akım rölesi F2F durdurma
işlevini yerine getirdiğinden
PLC girişlerine normalde
kapalı kontakları üzerinden
bağlanmıştır.
UYGULAMA 19

Motor stator sargıları şebekeye

bağlanmadan önce rotor devresindeki dirençler
maksimum değerde tutulur. Motor yol almaya
başladıktan sonra dirençler kademeli olarak kısa
devre edilir. Böylece, maksimum yol alma
momenti ile motorun hızlanması sağlanırken yol
alma akımı sınırlandırılmış olur.
CEVAP 19
 UYGULAMA 20

ZAMANLAYICILAR

2.Retentive On Delay Timer (TONR): Girişe gelen sinyalle beraber saymaya başlar
ve giriş 1 olduğu sürece saymaya devam eder. Giriş 0 olursa içerik ve bit
sıfırlanmaz. Mevcut değerini korur. İçerik ve biti sıfırlamanın tek yolu reset sinyalidir.
1ms T0, T64
10ms T1-T4, T65-T68
100ms T5-T31, T69-T95

SÜRE=8sn
KOŞUL

SÜRE

Preset Time

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

• Start butonuna 2 sn aralıklarla basılmaktadır Q0.0 çıkışının 8 sn start butonu

aktif olduğunda çıkışını değiştirmesini sağlayan program.
• Stop a basıldığında Q0.0 pasif olsun
CEVAP 20
 UYGULAMA 21

SAYICILAR

1. Yukarı Sayan Sayıcı (CTU): Sayıcı içeriği belirtilen karşılaştırma değerine

ulaştığında ilgili biti 1 olur. Sınırsız sayıda sayıcı vardır.
Sayıcı içeriği >=PV ise Sayıcı biti =1 olur.

0~255 arası adres

verilebilir
Her yükselen kenarda
sayıcı içeriğini 1 arttırır

Sayıcı içeriğini ve bitini

sıfırlar

Karşılaştırma
değeri

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

• Start butonuna 3 defa basıldığında (3 yükselen kenar) Q0.0’ı aktif olsun

• Stop butonuna basıldığında sayıcıyı resetlensin.
CEVAP 21
 UYGULAMA 22

SAYICILAR

2. Aşağı-Yukarı Sayan Sayıcı (CTUD): PV değerine ulaşıldığında CTUD biti 1 olur.

CTUD karşılaştırma değerini (-) olarak da yapar. PV değerine gelene kadar CTUD
biti 1 olur. PV değerini geçtiğinde bit değeri 0 olur. CTUD içeriği -32767 ile +32767
aralığında değişir. Her yükselen kenar geldiğinde değeri bir azalır veya bir artar.

0~255 arası adres

verilebilir
Her yükselen kenarda
sayıcı içeriğini 1 arttırır

Sayıcı içeriğini ve bitini

sıfırlar

Sayıcı içeriğini ve bitini

sıfırlar

Karşılaştırma
değeri

PRESET VALUE

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

• I0.0 yükselen kenarı geldiğinde C5’i bir arttıran, I0.1 yükselen kenarı
geldiğinde C5’i bir azaltan; sayıcı değeri 5’e ulaştığında Q0.0’ı aktif yapan
• I0.2 reset geldiğinde sayıcı değeri sıfırlansın
CEVAP 22
 UYGULAMA 23

KARŞILAŞTIRMA ELEMANLARI

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

• Birinci yükselen kenarda 1 olacak, ikinci yükselen kenarda 0 olacak.

CEVAP 23
ÖZEL ÇEVRİM BİTLERİ
 UYGULAMA 24

L5 L4 L3 L2 L1 L0

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
CEVAP 25
 UYGULAMA 26

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
CEVAP 26
 UYGULAMA 27

FOTOSEL

STOP
M4 M3 M2 B1 B0

FOTOSEL

B1

B0

M2 M3 M4

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;

• Start butonuna basıldığında B0 ve B1 bant motorları hemen çalışır

• Bant üzerinden geçen ürünler fotosel yardımıyla sayılmaktadır. Geçen ürün
sayısı 2 olduğunda M2, 4 olduğunda M3 ve 6 olduğunda M4 çalışacaktır.
• Geçen ürün sayısı 8 olduğunda ise bütün motorlar durmalı ve sayaç
resetlenmelidir.
CEVAP 27
 UYGULAMA 28

STOP
FS-2

FS-1
P1 M1

FS-1 P1
FS-2

M1

Verilen PLC bağlantısına göre aşağıdaki şartları sağlayan PLC programı yazınız;
• Pinpon topları onar onar paketlenecektir
CEVAP 28