‘on bir milyon yulda inzla artarak dinyayi ‘aplemis olan insanoglu, kockulur ki, geg- nisteki dogat birikimleri huzia tiketme lundadu. Bu clumsuz (cst) déugiiden gikina- im tek yolu, doganin isleyigini akales bir gekilde mak, davransstmizn ona gore belitlemek, olum- uz gelismeleri doga kurallaniaa uygun bigimde féimlemek, her seyden dace elimizdeki varligin ferini bilmek ve korumakda milmakindt: ius aragine ve teknolojik gelismeye paralel arak dog sistemin igleyisinin g6z ard: edil esi sonucunda, dogal sistemin aleyhjne bozu- lan denge, insanoglunun baslangicta avantajlt Idugunu zannetmesine ragmen, ashinda diger ankilar gibi kendisinin de aleyhine bozulmaya ‘baslamistir. [ste bu noktada, yagam alanlannin sirldlikalabilmesi igin, atelarumyzin dogalsis- “eine uygun yasan bigimini yeniden kesfetmeye, ‘elaolojik gelismenin olumsuz sonuglarnt gider- reye galismaktayiz Bu nedenle, tamamt dogel siiregler sonucunda olugan, yasachgumiz alanlarda yapilacak her trl planlama gahgmalarinda, sorunlann dogs tespti ve isabetli gGziim dnorlerinin gelistrilebilmesi icin, cografik sinurlarin esas-alinmast gerelomek- {tedir. Dogal kaynak degerlerinin olusturdugu ,fkosistemlerin, bugtine kadar oldugu gibi dogal, “cofrafksirlarg6z 6nine aiamadanplanlanmast { dururtunda; telafisi miimkcin olmayan tabribatlar yaratlabilecegi gibi, planlamanun bosa emek’ve Ankara, _Ayse EZER* Kaynak israfi olmaktan dteye gitmesi mimiiia degild. “Beysehir Gold Yuzey Su Toplama Haveasi Yone- tim Plant” Projesinde izlenen yéntemi, yukanda anlatilan bak agus: belilemigtir, Cografiesinr- [ar ile taiumnlanms dogal ekosisteme iligkin tim vetilerin, yerlesim alanlerina iliskin verilerle birlikte ele almmasi ve plan kararlarind aktarl- asi, “Ekolojik Planlaina” yaklasimm, mevcut planlamadan ayiran temel farktr. Bu yazida bu ézetlenmeye calgimst, EKOLOJIK-PLANLAMA YAKLASIME. Blof Planlama yaklosuminin temelini “nasil birlive yagarc" sorusunun soruldugu bitinel bir blag agist olusturmaktadr, Ana konu bashklan. ve izienen genel yéntem agismdan meveut plaxi- Jama yaklasurm ile aysu Szellikleri g6stermektedix. Ancak, detayds birpok farkliiga sahip olmatla birlikte, burada, Konulartele als bigimi, degerlen- dirme sonuglanni planlamaya yansitilmasi gibi teinel farkbiiklar bashielar halinde aktantmustir PROJE ALANININ ONEMI Yurdumuzun Van ve Tuz Gotleri’nden sonra ‘igtined baydk gélt olan Beysehir Gold, “Géller Bolgesi” olarak bilinen iri ufekdh birgok gol igerisinde ekonoriik konumunun yaninda dogal gzellig ile goze carpan gollerden biridir. Pe agmas sass TUSTAS Sl Tse AS Sir BL. Proj Koowtnstr gaevn yt "Kent Bkosistaninde Eholjk Plena Yaksgun” (1997) Yalan Bild, Deny Seis Gnd Kolokyuma, ODTO, Y. Sabir Plana, Mili Paar Sub Mid, Orman Baka PLANLAMA, ~ 20034 65Beysehir Gali, ig Anadolu ile onun gineyindeki ‘Toros Dagan arasinda bir gecis alaaidir, Toros Daglan kuzeyinde bulunan Konya Ovasi’am, Konya ile Nigde afasinda.ve dik dag yamsaglant- : nin hemen dibinde, arada bir gecig alam olmadan Cofrafik sintr= | soanan tpi bir 1 Anadolu dizltgi olmasina lar.iletanimlan- | kargin, Beysehir Gola'niin i¢inde bulundugu mig dogal eko- | hava bir ara basamnek- halinde;daglarla ovaar sisteme iligkin | cendine gag bir dogal karakter kazalimys ve tim verilerin, bir yandan.giineyindeki yiiksek daglann dogal yerlesim alanla- | 'sytaklannden yoreclanirken, 6 yandan kuze- ebin ver, | Yildeki genis ova dizlaklerinin dogal 6zellikleini rina iligkin veri- . | Goyam ettrmistr. Bu komuraun en Bnei yenla- lerle birlikte nadan birisi, bu ortamda yasayan bitki, hayvan ele alinmast ve | ¥¢ insanlann, Toroslann su kaynaklanins sumurstz bir sekilde kullanma olanags bulmasi hatta bu plan kararlarina | orem, lim ctkileri, bitki ve su, varlklan ile aktarilmasi, dogial 6zelliklerini Konya Ovasi ve daha kazeyine “Ekolojik Plan. } getisletm olanagu bulamasid. a | Beygehir've gevresi, Anadolu'da, giinimiizden fama” yaklag 3500 yildncelerine dayanan ve ‘Beysehir Occu- . mint, mevcut pation Phase! olarak bilinien* ilk insan yerlesimle- planlamadan inin gordldagi yer olmustur, Bu geng Bronz Cag ayiran temel yetlesimleri daba sonra, Beysehir'den Cumra'ya dogru akan Cargamba: Suyu Vadisi-boyunea farktir. genisleyere, Koriya Ovasi giineyindeli Cumra ~ |} sekileritzerine, yani Konya Ovasi’na yayilmss, hata bu asin baslerina at olan ilk bydk sulama, alan burada olusturulmus, en eski demiryola olan ‘Bajdat Hatt da oradan gegmistit. Ozetle; bitin veriler, Beysehir ve gevresinin ne derece i biyiik bir dogal potansiyele sabip oldugunu gistermeledir. PLANLAMA | 2003/1 * Eno, 1976 66 . arasine girmistir. Bu tipik dell ile havea’ Beysehir Goll, gevresinde yer alan sulak alan Jann barindirdigi ekosistem ve yOrenin baslica, igme-Kullanma ve sulama suyu kaynagi olmasy) gibi. 6zelikleri-agisindan, gerok dogal-baysha, ve gerekse insan yasaminn devamliliga yéniiyl byt nome sahiptr, $éz konusu devambligun: stirdirilebilmesi, Beysebir Golit su kalitesin korunmasina baghidrr. By balamdan, Beysehin bigimde fanmlanmasi, bu dengeyi tebdit od unsurlann belirlenmesi ve uzun donemide den genin Kormmasine ydaelik dnlem ve yénetin ‘énem tagumaktadr, Yerkdire tizerinds igilebilir ya da kullomlebi suya olan gereksinim, gin gectikee artmaktad ‘Ulkemizin en bilyiik tatlt su géld olan Beyset Gold, wun zamandan beri bi Szelligi nedeniyle bélgede daima bir cazibe merkezi olma Szelliga ini korumus, insanlan yokan cevresine gekere| civarmda ve hat 961 igerisindeki baz adalar di dail olmak tizere iriti ufakls pek gok yerlesinygag rmerkezinin ortaya gikmasina sebep olmislut, Gél, yore halla igin; igmesuyu temini, sulti ‘yapilmias gibi dzellikleri nedeniyle vezgerilme: bir konumdadie ‘banndirdiga ekosistemler nedeniyle yaban haya agisuidan da Uzerinde durulmas: gereken bi ‘konumdadir. Yaban hayatum dogrudan etkileyet bu dzellikiér syle siralamak mimktindir: su kuslan igin kulugka ve barinma alanlanii gas olustururtar, : - Gal gevresindekialanda, cam, sedir, ard megenin tek tek veya bir aradabirliker olug 4a ‘urdu bir orman ekosisteminden sbz edile atk bildigi gibi, gnis dizlaklerde otsu bitkilers yer ald step ekosistemini de gbzleyebiltiz’ eklendiginde essiz birekosistemler biting olugmaktadhr, : - Gol igerisindeki gesitli biyakltklerd yaklagik 60 civanndaki ada, bazi kus ti lerinin givenle kulugke yapmasina olana salamaktad, i Beysehir Gola Havzas1; Zoocografik acidan i Anadolu, Toroslor ve Batt Anadolu daglanijim noktasinda bulunmast ve ¢ok farkh ‘nem tajumalta ve omurgasiz ve omurgalt iamna ait cok sayada tr igin dogal bir yasam ‘olugtarmaktadh, n bu Szellikleri g6z éniine abnarak, Orman it tarafindan korunmak amaciyla; Bey- Golii ve Kuzildag Milli Parka olmak tzere ral tomainlayacak gekilde Mili Park ilan ig ve havzanin bir kismi koruma altina st Sum gehir Gt ayms amanda igmesuyiirezervuar oldu icin Su Kishligi Kontrol Yénetme- tabi,” OJENIN AMACT nin amact, yaklagik 414.320 ha’hik Beysehir li Sulak alam Yizey Su’ Toplama Havzasinda, ‘amag dogrultusunda, Beysehir Gold Yitzey Su 1a Havzasinun; ; & Llim Ozellikleri, iklimsel Yejetasyon i fas b, “Jeolojik ve Feomorfolojik yapi” basli- finda; * . Havzanmn jeolojik yapisimn tamlana- rak, jeolojik durumunun-belirlenmesi amaciyla; * Jeomorfolojik evrimi, . * * Jeomorfolojik birimler ile yerlesim alana: ilighisi, b, “Hlidrojeolojik yaps” bashyanda * G6 su bilangosunin gtkarimast, * Su kullanim programm yapilmas: amaciyla; (1. Beysebir Gélt Havzasi hidrojeolojik yapisimmn, 2. Beysehir Gold su kalitesinin alansal ve zamonsal dégisimine etkiyen fakt6r- terin, <3. Yoizey ve yeralh suyu kalitesinin, 4, Havea ve gol su biigelerinin, 5. Meveitvepldnlanan yasamse, tari sal ve endistriyel fualiyelerin, yazey, yeralti ve g6l su kalitesi Uzerindeki ctilerinin belclenmesi, c.“Toprak dzellikleri® bashigmda; Alanin toprak yapisimn, getel toprake ézellildetinin, tarimsal kullanuin kabi- liyetinin ve erozyon durumimin ortaya kénulmist, 4. “Bkolojik ve biyolojk yapx” bashginda; * Bkosistem gesitilig, * Flora ve fauna vathgs, «, “Yerlesim ekosistemi” basliéanda; * Turse gelisimi, *idari, sosyo-ekonomik, demografik ‘yap, * Meveut allyap (Leki ve sosya) ole naklan, * Fiziksel geligme efilimleri, * Arazi kullamm ézellikieri, * Sosyal antropolojik galigma ile insan- keiltir-gevre ilighsi ve etkilesimi, ortaya konulmaya galgilmigts. CALISMADA iZLENEN YONTEM Arazi Caligmatart . Her wzmankik konusunun galigma periyodu, streleri ve Omiekleme alanlarmn belirleamesi amaciyla tir kez arazi kesif calygmas: diizenlen- aistir. Ik arazi kesif galyzmasy, genel gizlem ve alanttanumaya yénelik olarak gergeldestirilmistir, Beysehir Galil “koruma-kul- lanma” denge- sinin giivenilir bigitnde tanim- lanmasi, bu derigeyi tehdit eden unsurlarin belirlenmesi ve uzun dénemde dengenin korunmasina yonelik énlem ve yonetim planlarinin hizla uygulamaya konmast bilyiik 6nem tasimak- tadir, PLANLAMA 2003/4 ‘67Sehir Planlama- ve Ekolojik caligmalara yénelik, Gnce havza biiti- niinde arazi kesif caligmasi, daha sonra bélgesel arazi caligmasi ger- eklestirilmigtir. PLANLAMA 2003/1 68 tkinci ve gine arazi kesif galiymalannda ise; havza baznda, benzer Ozellik gésteren alanlar tanmnlandcak, arazi galipma bOlgesini olustura- bilmek amaciyla; * Ulagiabilsik, * Genel arezi yep, : * Yerlesimlerin gene! karakteristii, + Ekosisiem zellikler, * Genel arazikullanum bigimi ve 6zellidleri belirlenmis Bu tespitler, ofis calismalan ile degerlenidivilinis, idaci yap da dikkate olarak, gene! karakte- fistikiert itibanyla birbirine benzer dzelliklere sahip, mevout konumilar-itiban ile (birbileri | ite) ulaslablirligi yoksek alanlar tammlatacak,* havea, 14-arazi-caligma bilgesine syriimist, Olusturuian arazi caligma bélgeleri, biyoloj alipmalarda wzmachk; konulannn gereklilikes’ Gogrultusunda degistrilerek, ekosistem farkh- lukdanina g6re dmekleme alanlan ile Beysebir Géli’ndn limnolojix yapisinn ayrinth bigimde ortaya konmastigin izleamesi gereken gl mek ‘hum noktalan (istasyonlan) belilenmigtc, -Ekolojik ve biyolojik yap ile ilgili, mevsimsel degisiklige bagh periyodik galigmalar ile dleiim- snaliz galigmalars.12 ayhk ve dirt mevsimi kapsayacak sekilde-tamamlainmsgty Bu verilerin karglastinlabilir olanlariamn iliskilendirilm yapiliis ye ilgili konu basliklarinda verilmistir. Haritalama galismalan: veri degetlendirme galis- rularak esgiidim saflanmigtir, Mevsimsel degisiklige bagl olmayan, z Ayne, istasyonlar ciginds da Onemli gor alanlar ilgili wamanlara bildrilerek incelsnmé sajlanmstir. Uamanlik konulariain iliskilendicilmiesiny Yyapilabilmesi ve darbogazlarin ivedi ola agtlabilmesi igia arazi galigmalan sirasinda arazi galigmalaninin tamamlanmasindan’ sou degerlendimme toplantilan yapilmists, 8 sonra bélgeselaracigalismasi gergeestriiig Gergeklestirilen arazi calismalin sonucunde, bolgede gene! erazi kullanum durumuna ii tespitile gene! ekosistem degerlendirmesi tama Janmistr Proje kapsamunda ele alinan her bir kom ile olarak heritalama Galismaler. yepiimusti. ‘Slgeklerde AutoCAD 12 programs kullania bilgisayar ortamina aktaralmastin.ann, projenin amaci ve hedefleri dogrultu- a iliskilendirmesi yapilarak biitinsellik Verlesim Ekosistemine {likin Cahsmalar Elesim alonlarmn idari, ekonomik ve demogra- japisimmn ortaya gikarimast amaciyla yapilan jgmalar iy yonit yiratdlmistir. Birincisi, gine kadar olusturulan meveut dokiimanter Hern elde odilmesi,ikincisi, buzuranan Bilgi lrinin doldurulmas, ttincistise tim yerle- irimletine gidilerek yerelidareci ve yetkililer g6risilmesid. [evien yontemin en dnemli ézelliklerinden jai de galyma swasinde yeni bulgulara gice inda iliski tespit ediliis, galigma yaklasnm nelik olarak yeniden diizenleninistit + 0) Gal layssinda yer alan ve ballin birkag olarak bulundugu yerlesimler, +b) Yaygin ve etkin tanmsal faaliyetin siirdil- ildage ovalik/duzik yerlesimler ve ® ¢)Daha yoksekge mevkilerde bulunen daglil/ ormanik arazideki = yerlesim birimlerinin altyap: durumu, ekonomik Yep! ve sosyalantropoojk apis bu gruplra gre idegerlendirilmisti. . EKOLOJIK PLANLAMADA IZLENEN YONTEMIN -FARKLILIKLARI ) Meveut planlama yaklasiminda “Dogal Ekosistemler” bashgryla tanmlanan, dogal kaynaklara iliskin verilerin, “Ekolojik ve Biyolojik Yapr” basi altinda incelenmesi ve degerlendirilmesi; Burada, dogal kaynaklarm bilimsel tanmlan, dogal ekosistem igindeki rolleri agisindan incelenmektedir. Bunun anlami; jeolejik, Jjeomorfoloji, hidrotojik ve biyolojik yap (flora fauna ve tiim canlilar) bir biitiin olarak cle alinmasidu. 8) Dogal yapr elemanlant yasal ve dogal (fziki) fg ekonomik faaliyetler ve sosyo-kilttirel ‘yap istisna harig, genellikle ‘gegimsel etkinlik’ fasitlayicilar “daba fezla alam inasil kullena- biliriz” sorusuna yamit aramak igin degil, alanin nifus tagima kapasitesinin ortaya ikanimasi amaciyla da incelenmektedin. ©) Dogal yapryailiskin degerlendirmelere paralel olarak yritilen yerlesim ekosistemine iig- kin galigmalar, meveut planlama yaldaguminda oldugu gibi yirdtdlmekte, yapitan nufus projeksiyonu hesaplan ile gelecekte ihtiyag duyulan yerlesim alam ihtiyae: belirlenmek- tedir. Ancak, burada unutulmamast gereken en 6nemili husus, bu nfifusun altysipsihtiya¢la- rimin yalan gevre alanlarindaki dogal kay- naklann tagima Kapasitesi ile uyumunun aranmasidir, D) Plan galigmasinda bazir veri olarak kullanlan veya planlamayr yepan kiginin’ Kendt tespit~ Jeri ile aktarilan bu veriler, ilgili uzman- Jann planfama sirecine fill katimalart saglanarak elde edilmektedit. Bu gekilde, plaalamann multi-disipliner yaklasimina da ‘iglerlik kazandinimaktadir. PLANLAMAY< BAKIS ACISI, . BEYSEHIR-PROJESININ ELE ALINIS BICiMi | . *Planlama alam suurlar cografik suurlara gre belirlenmis, yiizey su toplama havza sumri esas almmustir, Planlama alan, pargaci (Idari smurlar) yaklasimla. yéntenileri, Kompozisyonu ve miktan, geri kaza- Iulabilir¢Bp olup olmadhg, mevcut gOp dBkeilen alan stadirmachi, byikliga, kag yildu kulla- auld, yerlesim yerlerine wzaklgs, mUlkiyetinin ime ait oldugu, ortak dtzenli kat atk depolama alanlan yapihmasigin belediyelerin “bir mode- We balaglan gibi konular incelenmistir. tyapi: Cevre sorunlanimm birbirlri ie iliskili ilk arazi galismasindei da elde edilen gOrisler dogrultusunda,kéylerin byt bir gogunlugunun ccografi konumlarina baglt olarak yasam standart- Jan, abskanhklan, sosyo-ekonomik durumlan, niifustan gibi géstergelerinin brbirine gok yakin oldugu siptanmigtr, Ancak, ~ Gl loyisinda kooumlanmasi, ~ Niifusunun 1.000 kigiden fazla olmasi, ~ Golit besleyen and dere kenarlannds- yer alias, . Jaiterleri giz dniine elmarak, ayrmnti galigma yyapilacak Jorsal yerlesim alanlan belirlenmistir. Aynea, bu tir alanlardaki gevre kirliligine neden. olabilecek gizle gbntlebilen etkiler incelenmis- tin Bu calismalar sonucunda plantamaya baz olusturacak; : + Havze alan igindeki yagamun temel keynaga olan Beysehir Goltiniin meveut durum, 6zel- likler, gba olumsuz olarak etkileyen her tlt faaliyet, kirllik kaynaklan-ve etki dizeyi dogal hayat agisidan Snemialaalar, + Yerlesim ekosisteminisi geligme alant ihtiyacr, yerlesimn alanlannda yasayeniana sosyo- ekonomik faaliyetleri, bekleatileri, niifs.gelisimi ve gelecekteki ntfs miktan, tekaik altyap: durumu, + Tim kamu kurum ve kuruluslanaun gergek= lestirdigi,planlanan ve taser: halindeki plan, proje’ve uygulamalann olumlu ve olumsuz etkileri, (Her bir konuya ait bilgiler bilgisayar ortaminda haritalara aktantarak bilgi paftlan: hazarlanms- ar) Bu caligma, yeni ufuklar agmasinin yant sira, bundan sonra yapilacak alismalar igin de baglangi¢ olacaktir... dogal ekosistemler ile barigik (uyum iginde) yagama anlayigina- déniigmesi igin; Ekolojik Planlama yaklagiminin kentsel (kent ekosistemi) : ~ planiama yak- lasimt olarak da benimsen- mesi kaginil- mazdir. PLANLAMA 2003/1 "4 ortaya konularak bavza alanim: etkileyen ulusal veuluslareras yasalarm bikiinleri dogrultusundla degerlendiriimis ve plan karar ve hkimlriolug- turulmustur, Bayle bir gale, planlama yaklasum olarak ilk kez deneniyor olmast nedeniyie birgok zorluga da beraberinde geticmigtr. Bunuals birlkte; bu Galigma, yeni ufuklar eemasmun yani sia, bundan sonra yapilacak gelismalar ign de baslangiy ola- cakt, Proje calismalannda gerceklestrilmelde birlikte burada altantmayen, yasal mevzuat agisindan yapilan degerlendirme, etno-Kiiltirel yapimn ‘mekana yansttilmis,, yasal, dogal stmrlayreilar ve coutropojenik(insan kaynakli) basla, demografik yap ve nif, projeksiyonu galismalen, tasuna kapasitesi hesabr (digardaa destek olmadan meveut kaynaklanin (devambihgim saglayacak sekilde) yagatableceg nfs milan galymalan dda yapilmuste. SONUG-DEGERLENDIRME Ortaya konulmaya galigilan ekolojik plankama yyoklasiminin geleneksel planlama yalelagimin- dan temel farklibklarin isa baghidar halinde asagidaki gekilie dzetleyebilitiz; 1, Planlamanin multidsiptiner yaklasrminun bayata gegirilmesi, 2, “insan doganm bir pargasudir” yaldasirm ile “salt kullanmaya dayanan” anlayign terk edilmest 3. Insanin da doganin bir pargasi oldugu 82 Brine alimarak; dogal sistem igindeki diger variklala beraber, dogadan ne Olglde yararlanma heklane sabip oldujjanun ortaya konulmasi, 4, Dogal kayinak degerlerinin ‘oiazsaolnae” verisi olarak planlamaya katlmast, ” 5. Kent ekosistemlerinin, dojel kaynaklann tasuma kepasitesine gore dizenlenmesi ile, kent ekosistemlerinde yagayan nifusun ‘tiyaglariun karsilanmast nedenteriyle, top- Juxnsal hucurun ve dolayisiyla sosyo-kiltire! agidan gelisinig bir topluma déniismenin saglanmasi, 6, Dogal kaynak degerlerinin korunarak devamlihgin saglanmasinin, bir kugun, biskag gigegin korummas gin bir fantezi veya gevrecilik modast olmadyj, aksine insan da dahil olmak tizere tim cankilaria yasaml: ‘orunarak devambiliginn saglanmast icin zorunluiuk oldugunun anlagmasidr. diger canlslardanbirisi oldugu ve neslinin dev cetmesinin diger cankilar gibi dogal ekosiste planlama yaklasiim olarak da benimsen kagunilmazdur, saytlt far Kanununun yani stra ilgili yaad ‘mevzuata gore yapulan planiama galismalara dogal. kaynaklara iliskin kararlenin diizenie gmt mesinde taraf oldugumuz,ulusleraras: sBzlesi hakinmlerine gore isl alsnlain devemlihgiin slanarale kul gergeklegebilecektir, : Burede kasaca agiklanmaya galisilan eko yaklaguma ait metodoloji ayriatl olarak veri memis, gok genel yeklasum ferkdahkan a maya caligiimist. Yasalarmn gok wzun sree gok zor degistirilebilmesi nedeniyle, t fark bir metodolojinin kabul ve yerlesme: degistsilmesiyle planiamada Bkolojik Yeklag uuygolanmaya baslamast mitmtindi. KAYNAKCA i zor, Ayse (1997) Kent Ekosstemlerinde Eto) i Planlama Yaklasmmt, Yaysnlenmamis Bildisi, Dina Sehireilik Gini Kolokyumu, ODTU, Ankara. Ezer, Ayge (1997) Dogal Koruma Alantar Bkolojit Planiama Yaklasimt. Bkoloji ve G2 Kongresi Program, Eyldl 1997, Kurgebir Ezer, Ayge (2003) Korunan Alantarda Plantama’ Uygulama Esaslari Konulu Hizmet [ci Egitim’ Sunulan Yayialanmamis Bildii, Antalya, Erol, Ofuz (1976) Paleoecology of Some Neoit Sites in Sou-Ceniral Anatolia Turkey, th Con of UISPP, Nice, 13-18 September 1976, 6 pp. TUSTAS (2001) Beysehir Gélit Sulakalant Yiae Su Toplama Havzas: Yénetim Plane Raporu. 1% 3,444 5. Cilt.ou Karadeniz Bélgesel Geligme Plant De Tirkiye’nin GAP'tan sonia, iddiah bir yeni-bolgesel katkanme plam olarak gindemdedi. Baska Glkelerde oldugu Bibi, dkemizin daha dnceki deneyimlerinden de ; biliyoruz ki, hava ya da bélge slgekti geligme planian, topiumsal ve ekonomik sonvlarmna ek olarak gevre Gizerinde de neal etkilerde bulun- makta-ve bunlara yeni cGziimlertiretilmesi gerok~ nicktedir. Bu yazida Onceki deneyimlerigmda, éntimitzdeki 20 yalda wygulanmasr Sugérilen DOKAP'n gevresel boyutunun degerlendirilmesi ‘maglanmaktad. DOKAP NEDIR? asaltmis acryla DOKAP olarak bilinén Dogu Karadeniz Bélgesel Gelisme Plant, éniimiizdeki 20 yulda uygulamaya konulmasi beklenen bir ana “plan, bu ana pian iginde bulunan 10 program vebu programlann igindeki 52 projeden olusinaktadur, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gimishane ve Bayburt olmak iizere yedi Dogu Karadeniz ilini ‘kepsayan DOKAP Nihai Raporu, 2002 yh. Agus- ‘os ayinda sekiz cilt olarak yayrnland. 2000 yilt baslanindaki verilece gore kisi basina gelirin, Tiir- ikye ortalamasimn 2/3°0. dizeyinde oldugu bélge, birygndan alkenin en dasik ortalama gelire sahip bélgelerinden ‘biri durumundayken, te yandan ‘gok suurit tarun arazileri, biiyiik él¢tide kamuya bagh bir tanmsal yap: meveuttur. Bélgede tanm yapuabilecek arazilerin, toplam alan igindeki orant 9,8 diizeyinde, ortalama tanmsal igletme biyiiklaga de Turkiye ortalamast olan 5,9 hektarn Ekoloji, Ekonomi ve Planlama: DOKAP’in Cevresel Etkileri Uzerine Bir Degerlendirme Haci KURT | Avs. car, 2 i ‘Aakara Urivstest ok altindadsr Diger yandan, bdlge énemli birsu ve orman zenginligine sahiptir. Su kaynaklarimin polistirlmesi dirumunda bélgede, 2000 yh veri- lerine gre Tarkiye'nin ener tketiminin yallagie %20'si kadar hidroelektrik enerji drellebilecegi saptanmusty, Turkiye'nin en zengin orman alan- Jani bulundugit bilgede toplam alan %42'si ‘rman olarak belirlenmistir; fakat filen aBacla ‘kapl alouintoplam dlanin %420-22'sieidaroldugu ‘yapilan tabminler arasindadur,tkliin ve topografike yap nedeniyle, bilge zengin bir biyogesitiige ve endemik tir zenginline sahiptir Bu kosuflar altnda, nitelikiiinsan gict bakumn- an ilkenin en zengin bolgelerinden olan Dogu Karedeniz, Torkiye’nin gogu bolgesinden daba eftimli ve giisimei muha sai insan keynaklarit slrekli ve yogun gig nedeniyle kaybetmektedir. DOKAP'n bu verile gergevesinde bolgenin eko- vnomik, toplumsal ve dogel-cevresel yapist ize- rinde énemli etkilerde buhinmast beldenebilir. HAVZA-BOLGE PROJELERI ve CEVRE Hlavza ve be dlp gelipme projeerinin temel amaglan aresinda, proje kapsamundaki yérenin kllandunlmest, Kaynaldanioin daba verimli ve etkili kullansimasy, dilkenin diger bélgeleriyle sosyo-ekonomik bitinlesmesinin saglanmasi basta gelmektedir. Bunlart.gergeklesticirken, gevrenin gelistiilmesi ya da cevrese! etkilerin PLANLAMA 2003/1 84 ivi bir tutum benimsemistr, Anca, istanbul Nazim Plan Birosu, ulusal dlekte bdlgeler arast denge yerine biyik niifus yigimalarmnin salancalannt bilge igi bir ademi merkezilesme ile gidermeyi amaglamaktedu, Zonguldak Balgesi On Plan Plan, nfs artgt ve kalkunma hizlan arasinda bir Daglanti kurmak, bolgedeki alt yapryt geligtinmek ve gelirfarklslagmasim azaltmak, yapllacak yati- rmlitdan en yiksek yararsaglamak, sehirlesmeyi vetanim dip ig olanakanuu tevilcetmek ve kemmu, seltOri ile Gzel sekt6r arasinda denge saglamak amacindadir. Bu amaglann gergeklegtirilmesinde rmeveut kaynaldardan, pazarlama olanaklarinday ve beverilerinden yararlemilmast Onerilmektedi Bunlar, bélgenin balk, madeni esya sanayii, leunduracilik, mobilyacibk, ¢imento ve ingaat zy malzemesi gibi sanayii faliyetlridir. Zonguldak’'te Bolge Planlama Projesi‘nin tiilmesi igin Gzel bir Orgit kurulmus degild Proje imar ve {skan Bakenligi elemanlannea metkeadea Zonguldak'a yapitan ziyaretlerl yyritilmiistir. Bununla beraber, 1971 yulinda Zonguldak Metropoliten Alam iginde bul 4 belediye. (Zonguldak, Kilimli, Catalagzi Kozlu), 1580 sayth Belediye Kanunu'nun i bilkimleri wyarinea, aralarmda bir belediyele birligi kurmuslardi, Bu birlik, Tirkiye'nin il Metropoliten Yénetim 6megi olup, amaglany metropoliten alan tim igin planlama, altyap, ve Gnernli baz tesislerle, ulajim sisteminin kuru rmasiu ve islemesini saglamak olmustur Antalya Projesi 1960-1965 yillan arasinda bazirlanan Antal Projesinin,amact, Antalya, Isparta ve Burddagg Jillerini igine alan bélgede, iktisadi ve sosyay agidan dengeli bir gelismeye temel olacale ‘nim éncési arasturmalari yepmak, hem baska bal geletde yapulacak aragturmalar igi, hem de Tih plancilarmn ve teknik personelinin planta tekdikleri konusunda yetistirilmesini saglamal azere br pilot proje hizineti gormekcir. Bu proj DPT'nin yonetiniinde, Birlesmis Milletler Te JatiKallanma Fonu'ndan ve F.A.O." dan sagt madd yardumlarla yiiritilmistir. Proje dev: cltigi strece, blgede bir DPT birosu kurulmuy! tur. Ancol, proje sirecinde, imalat sanayi, tury ticaret,sulama, tam, ormaneti ve istihdam gi konulan kapsayan galigmalar arasinda bir bit 1k saglanmamst. Cukurova Balgesi On Planr Projenin baslica hedefi, sektérler arast geni psa bir yaklagiml, bolge gelitinin artmi sim saglayacak yatinm alanlarinim saptanmas ve bélge iginde dengeli bir gelirdagshimmnin sete ceklestiilmesidr. Adana’dan baska Ieel ve Hata illeri de bu bélgenin kapsamuna girmektedir. Bi proje galismasinin sonucunda, bélgenin kayna cenvanteri yapslmig ve ayrint bir arazi kullu plaoy haztrlannmstr,Plands, belirli yatrum proj teri dnerileri ile segenekler yoktur.(MA PLANLARI SUREC- i iCINDE PLANLAMANIN Lisimi §2.yllinda 77 Sayth Kanunun yirdeloge girmesi nist. Buna gore, 1 ocak 1963"ten baslamek Birinci Bes Yullkk Kellanma Plan’mn ef, bir anlamada, “en uygun kent by aliun benimsenmesidir. Kentlesmenin ¢ografi itt bakumundan “bblgelerarasi denge” ilke- Fine alk verlmistr, Birinci bes yilhk plannda aptanan bolgesel politkalar ise; “nifusun kay- rast saglamak igin, yatinmlarm cografi dagalr- juida’bélgeler arasi dengesizlikleri.gidererek. ri kabmg bolgelerin daha hnzh kilkinmasint aglamak” olarak suralanmaktsdy. 960-1972" yillan arasmda yordtilen bOlge lanlama galismalarmda ekonomik kalkinma Ef hedeflerine paralel olarak salt kentsel gelismenin yonetilmesi agisindan metropolitén dlgekli plan- lama galismalan da yepilmistr. TUrkiye'de ilk ‘metropoliten planlama geligmalan 1965 yilinda velmar-ve Iskan Bakanhgi'nin yénerges ltinda keurulan dzel plan btrolarinca, 1. Bos Yillik Plan ‘nce Bayindirhk Bakanligi, daha sonratan fmat velskan Bakanli, kent nazam planlanim Gretmnig ” veya yarigma ve ihale yoluyla serbest biirolara ve uzh kéntlesme karsisinda beklenen sonucu Verememislerdiz. Bundan dtr, 20.7.1965 ve 6/4970 sayth Bakan- Jar Kurulu karan ile {stanbul, Ankara ve Lzmir sazim plantarinin nazim plan birolaninea yaptinl- ‘nasi, bu konuda belediyelerinparasal olanakianint dneminde gergeklesticimistir. 1965 yihna kod, = : = ISTANBUL CIHET! NAZIM PLANI Isanerven r-BuGUNKE TRariK prcrRigy MAIS i96u SAYsilclendirmek tzere devietbittgesine yeteri kadar Sdenek konulmasi ve belediyelerin bu biirolann ‘tiretecegi plan kararlanm aynen uygulamasi i¢in kanuni Gnlemlerin almmast éng6riilmigtti. 1966 yiinda istanbul Nazim Plan Burosu imar ve lskan Bakanhg’nin Imar Genel Mitdtirligit'ne ~ bagh bir bitro olarak kurulmustur, Dogu Marmara ‘gin yaptlan bolge planlarindan yararlantlerale 5 __ | yiliginde 1/25.000 olgekti Bayo istanbul Nazim » | Plann tamamlamstr. 1968 yilinda da tzmir ‘Nazim Plan Bitrosu, 1969 yilinda da Ankera ‘Nazun Plan Barosu kufulmustur, (2357) Bolge planlama galigmalari, éOneme damgasim.vurdugu 1960'l yillardan. 1970'lerin ortalarina kadar azalan bit ivme ile devam ederken, 1970 yillar ikinci yansi kentlesme problemlerine yasalar ye yeni yaldasimlar yoluyla gézim ‘aranmaya baslandigh bir déne- rin baslangier olmustur iter Bankast 1960-1970 yillant arasinda birgoickent plam yang- mast agmstr, Bu yariymalar Tarkiye'de kapsamlt planlama Konya (1964), Bafra (1966), Sivas (1967), Erau ram ( 1968), Zonguldak ( 1971), femit (1970 Gaziantep (1972) dmek olarak verilebilr TL Bes Vilhk Plan Dénemi (1968-1972) Keatlegme, ekonomik ve toplumsal gelismenid?s Gzellikle sanayilesmenia bir sonucu olarak “defi yararlanilacagi belirtilmistir. Hizmet yaturmnlasy nonin, bu hizmetlerden yararlanamayan kitlelere yoneltilecegi, yatinmlann dengeli dagilimmi§ saglanacagh, geri kalmyp bolgelerin ekonomi cankhgim saglayacak yatrunlann bu bélgelei igindeki bayime potansiyeli olan kentlerd yogualastirilarak gevresini etkileyen gelism nerkezleri yaratlacags vurgulanmistir. Biya kentlerin daha de biyiimesi, ekénomik ve top lunsal gelisme igin olumlu bir egitim saytlmist{ncak, keutlesimenin nasil bir sanayipolitikasima andurlacags acik degildi {kinoi Bes Yulkk Plan dineminde Bélge Planlama Dairesi,ulusal plantar ile yerel plenlararasindaki Ehiifusun tke iginde deageli dagdimum saglamak amaci ile 24 “Bélge Gelisme Merkezi" segilmis ve geligme yOnleri belirleamigtiz, Kitkaynaklarla xentlesme ve gelisme stratejilerinin bir sonucu lara, Kener arasinda kadémelendirme yapimis sylece yatrumlarda Snceli yap fiziksel planlamanin. degiskenlerinden uistur. Uike genelinde kentler ekenomik gig ge ject alanuna gore kademelendirlerek ckonomik Hallanmada oynayacaklan roller belirleamistir d@nemde Canakkale'den iskenderun’a kadar lan Ege ve Akdeniz kaytlarinda tatihi ve doge Berlerine Gnem veren-1/25,000 dlgeginde gevre Elizeni planiart hazirlanmystic. Cevre diizeni plan- t-nazim plan niteliginde olan ve imar plam ibi uygulanan, belediye suutlari disinda bile lediyelere denetleme yetkisi veren planlards. iu planlar-imar ve. iskan Bakanhigi'nea yapslr aignialara karsin uygulamada Kentsel planlar ulusal planlarla koordinesyon saiianamadgs in istenilen bagan elde edilememigtx. IMAR KANUNU'NDA DEGISIKLIK VE 1605 SAYILI KANUNUN GETIRDIK- LERI 1956 yslinda gikarian 6785 sayih mar Yasasi, bélge planlama metropoliten planfama kosulannda uygulamada gergeklegen gelismelerin gerisinde kale igin 11.7.1972 tari ve 1605 say ek bir kanun qkanms ve bu yollaplenlama konulannéa battintk saglanmaya’gaigilnagtur, Bakanliklar arast Imar Koordinasyon Kurulu da bu araca hhizmet etmek amact ile kurulmustur, 1605 Sayth Kanun 6785 sayili fir Yasast'nda kimi degiik- liklere giderek yerilkler getimaigtc. ‘Yeni kanunla imar plan yaptirmak igin gerekli nifus biyiidligit 10.000 olarak belienmistic, {6785 Say mar Yasasr'nin sunrlarm giadigi ve belediyclerin yetkilerinin sum oldugu beiediye ‘simin ve mieavir sab dginda bulusiup bélge plan- Jamast veya sanayi veya turistik dnemi agisindan ‘nem olan yerlerde imar ve iskon Bakenliginin teldifi ve Bakaniar Kurulu’mim kare ile belile- necek yerlerde imar ve fskan Bakanhgs yetkili kahnmustr Gecekondulasma ve bilyliyen kentsel konut sorunu 1959"larda ekonomik bir sorun olarak alginan gecekondu zaman iginde dodtigecek ve Tiskiye'ye ‘Szgiin kentsel bir sites haline gelecelcic, 1966 sila 775 sayth Gecekondu Yasas gikankst, Bu yasa yapilmis gecekondulann islai, tasfiyesi yeniden gecekondu yapiminm onlenmesi ve bu PLANLAMA 2003/1 87amagla almmasi gereken tedbirleri konu almak- tadir, 775 Sayih Kanun bir af yasasi olmanm Gtesinde gécekondu alanlarunin varligin kabul eden've gecekondu sakinine kentsel algnlarda bir yer saglamustir, Bu ise gecekondunun bazi kesimlerce yeni bir yatium aracs olarak kulléaul- masina neden olacaktur: 775 Sayilt Kanun ve bu apsama giren slai Onleme ve tasfye bolgeleri imer ve Iskan Bakanligs tarefindan yeniden planlanmistir, Ankara'da Bakenhigin kamulas- turd ve altyapisim getirdigi 3208.3 holdarhk arazi 1965-76 déneminde gecekondulara tabsis ceditmigtr, Ankara’da pek cok maballe bu sekilde ortaya gush. Ayn yil Ankara Altepe'de 600 nive konut ve lamir’de 64 tnite mastakil konut ' ‘ngeat bitirilmigtir. 775 sayil: Gecekondu Yasast 4 “vatandaslara, medeni gartarda yasam imkam” 4 saglamak temeline dayandinlmigtt, Ankara’ da Aktepe niive konutlart, Sincan'da Sincanksy konutlan, fzmir’de Cumburiyet Mahallesi buna 4 mek olarak veriebili. Kit kaynalderla kalkanmaya ve keatlesmeye galisan Taskiye igin konuta ayntacal kayoaistarm 3 sinh olmes1 bireysel ¢Sztimleri dogunmustur. Bu cOziimlerden biri olan ve baskalarinin milkleri’ azerinde yikselen yapilar gecekondu olarak nitelendirilecek ve yasal sayilmayacaknr. Ancak kendi orazisi Gzerinde gok kath yapilagma daba sonralari, kat milkiyeti kanimun sayesinde yeni bir sektora doguracakt. Ancak gecekondu diag zaman iginde gBg eden igsiz ve evsiz insanlannisgs sifinmaldan olmaktan gikacak;. Once maballelered sonra semtlere, dénistirilecektir. Donem dénert ¢kanlanimaralfaryla mesrulastp yapset) Greti gy araeilgi ile apartmaniara dénigerek, basa bi sektGriin arazi mafyasmin dogmasina nede} olacaktu 1965 yulmda gikan Kat Malkiyeti Kanunu, tit artan keatli nOfusun arsa problemine bulun nnotlar tasdikli cok kath millkiyet isteminix yasallagmasindan bagka bir gey degildit. 194: yilinda Noterlik Kariunu'nda yapilan dizenlemég ‘bu yasanin gikmasina temel hazurlanust. Plas fai donemin basladhgr 1960°h yillarda Tirkiye 240.000 gecekondu oldugu istanbul’da ntifus. % 2'inin, Ankara’da % 45°inin gecekondularda vyasadigi tespit edilirken 1970"lerde gecekondl sayisinin dy kat artugs ve bunun ise %23"tindeass fezlasumn Ankara,tstanbul ve lemir'de yer aldigi Delirtibmigtir. 3 ‘Ancak 1970'l yillar devletin Konut yapip tabs ettigi 1960'h yallardan gok farkh bir yol ilea ‘yller olmustur, Devlether ne kadar imar vefska | tiflercliyle konut dretim stireci hz kozanmis yi agurliginhissettimistir. Bu gelipme 80°h yl Toplu Konut girisimine dncilok edecektic. 7 sayil Gecekondu Kanunu imar fskan Bakanl ile Emlak Kredi Bankasi'nanigbirligi yapmasing olanak saglamistir, Bu gekilde gecekondu bab gesindé tretilen sosyal Konutlann 1968 yin toplam miktar 3838%e ulagacaktrJerini saran gecekondulani, kooperatiflesme ve yapsatg: Gretim bicimlerinin ivme kazanmast ile toprek spekiilasyonun aract haline gelmisti. Gecekondu sahiplerinin aru en Snemi sorunu & apartmana déniigecek olan gecekondularmmn ken- E, dilerine saglayacath rant olacaktr, 1980" yularda kent planiama deneyiminde toplu konut alanlan & gecekondudan yap-sata déntisen kentsel arsa B pazan etkin rol oynamistr. Mucavir alan iginde alan biyikld, kigikldi kéyler toplu koout giti- simcileri tarafindan birer kentsel alana déndgt- rilirken, kentin geperlerindekiskomsu gecekondu alanlen ise yapsatgt mUteabhitleraracilga ile yasal onutalanlan olarak kente ekiemlenmeye devam etmislerdir. 1980"liyularin basa gukarlan 2805 ve 2981 sayilr kamunlar ile 1986 yilinde'gkanlan 3194 Sayth Kanun gecekondu ile ilgili yetkiler ilpe belediyelerine devredilen daha Onceki af yas halla da saglamisur. Bu yolle-gecekondularn thn satulmasi veya miteabhitlere devredilmesi mimktin olmustur, 1990'ar biyik kentsel projelerin kentlere-dam- ( galanm vurmaya basladiga bir donem olmustur Ankara, fstanbil, izmir ve Antalya bu konuaia ile ‘mekleri veren Kentlerdir, Dikmen Vadisi Konut ve Reaksiyon Projesi, 62giin mali gergevesi ve millkiyet gézimlemeletiyle biytk Sigel kentse] projelerinin en kapsamh clan, 70'Ii yillann ikinei yansina kadar batilagma ve ‘alkanma gibi ulusal politikalann, uygulama stra- tejilerinden biri olarak sekllenen kent planlama, 1970'l yillann son dneminde drttk kentsel ve ‘rsal yasamlart tamumlayan; bityik kentlerde bu iki yasam bigiminin olusturdugu mekan ve alt ‘kiltrleri anlemaya calisan ve bu yollagéimler dretmeye galisan bir disiplia olmustur, 1956'da yortirldge giren 6785 sayil lmar Kanu- nu’na eklenen 7 ve 8. Maddeler ile planianiayla ilgili yetkilerin tamamu Imar ve iskan Bakanli- r'nda toplanurken, zaman iginde Milli Parka, ‘Turizmy Tesvilc Kanunu gibi 6zelkanunlarlaplan- Jama ile ilgili farkh merkezier de ortaya gkacak- tur Bu, planlamada yeti gatigmest sorunlariun baslangierd. UL, Beg Yulhk Plan Donemi (1973-1977) Bu plan, bdyik kentlerin liks tiketim alip- lanndan farkh olarak gecekonduya rant paylagim kanhklanm zamaasiz. ve gereksiz bir bigimde ‘yayéidr, tiketimi fuzlandirarale yatirmn ve ara mallan sanayine déntk yatinumlan kisitlayset etkilerde bulunduklarin saptamstr. Nifusun, boyOk kentlerde yarablan ig olavaklan diz nin Gstinde yigalmasi énlenmek istenmigtr. Geri kalnus bélgeler sorununun, yerel yénetimlerin ctkin galigmalan sonucunda kendiliginden gézi- lebilecegi varsayan bu plan, belli yéreleriginkal- Jonma plantan bazirlama egiliinlerine “planlaria biltiinldga” ilkesine ters dtigt son vermistir. Bu ddnernde, bélge 6lgeginde plan ‘hazilama galismalarinun tmilyle durmus oldugui sdylenebilir, Buna kergin, DPT"ye bagi olan bir Kallanmada Oacelikli Yoreler Deiresi Kurulmast bu déneme rastlar, IV. Bes Yulluk Plan Dénemi (1979-1983) Anakentlerin Ukenin kalkmmasindaki rollerini artracsk sirdirecekleri betimsenmis, bu etki- lerini, gevrelerinin geligmesinde de yaygunlas- trracaklan bngértilmdstir. Plann benimsedigi temel ilke, kentlesmeyi yavdslatmak yerine, keatleri “yasanabilir” yapmak ve kent hllonin SINCAN I SCERDNDN MLE ROLESi } PLANLAMA 2003/4 90 gereksinimlerini kargilamaktr. Onemli sanayi ve biyii altyaps tasamlannn yapsldi alaniarda ortaya crkacak kentlesme sorunlannn géizimtine air veren bu plan ill kez dogal ve tarihsel gev- renin korunmasinn dnemine deginmistir. Deniz, akarsu ve g6l kayilarim, artan toprak isteminden olumsuz yénde etkilenmesinin énleamesi de bu planun ikeleri arasindadur 1980"lere gelindiginde kent planlama gevreleri, Cumbhutiyetin ilk y:llarinda pargact_planlama anlayigyla kezandiin déneyimlerini; 1960"lann bélge planlamasi deneyimi ile birlestimis; “yaps- ‘min” ketidisinden baslayan ve planlamaya dogra inen bir digtince sistemin ise 1970'lerde Nazim Plan Biirolan ile asarak; kent planlamaya yeni bir igerik kazandirma amaciyla yeni bir imar yasasi- tin gereliliginitartigmaye baslamiti. 80'li yular aymi zamarida, Konut sorununa Gnee yyasal, daha sonra ise; Kurumsal bir yapilanm ile ‘¢6zilm arand bir dinem olniustur. Toplu Konut Kanunu'nu (1981) ve Toplu KonutIdaresi (1985) konut sorinuna biitincil ancak merkezi bir stra- ‘efile p6ztim arama gabalarimn bir sonucu olarak ortaya gikmista. Ancak toplu konut gitisimi her ne kadar plan- ianarak, yasal. ve kurumsal yapist hazurlanérale baslatinus bir strateji gibi gOrtinse dé, ashnda ‘Tarkiye’nin Segiin konut'Oretim stregleri, kent planlatha deneyimlérinden gok Tirkiye‘nin kentlésme praiklerinden dogmustur. Gecekondu ve yapsateilik, toplu Konutun yasal ve kurumsal ‘nlem ve dizenlemelerinden 6nce baslomis Tack ye'nin kentlesme strec iginde déndgmis ve daha sonra yasal zemine kavugmustur 1980 Sonrasi: imar ve iskan Bakanhigy’win Bayindirhk Bakanhi ile birlestirilmest ve imar Kanununun degistirilmesi: 3194 sayth yeni imar Kanunu. (1985), 6785 Sayili Kanunun aksine, plandan yapilara inen bir anlayts iginde kentlerin gekillenigine yon yermeyi amaglamusti. Bu yolla kent planlarina ‘yon veren bir arag olarak kallamlacektw. Yasa ile kent planlan sosyo-ekonomik planlann fiziki mekana yansimasini saglayacak bir dazeyde kademelendirilmisti, Yasa cok agik tanmlama- rmakla birlkte etaplamia kavramum getinmigtir, Bu noktada yerel yénetimlere plan onama yetkisi verilmektedit. 3194 yapisal planlama anlayisim dogrudan Gnermemekle birlikte biyle bir anlayis cengelloyici bir yaklaguma da sabip degildir. 3194 sayih imar Kanunuyla fiziksel planlamada yere] yonetimler yetkilt kahnarak, merkezi yetkilerin de ademi merkezilesme saglanmisti. 3194 sayil mar Kanunu'nda yerlesme plantar, + bilge, * cevre diizeni, + miicavir alan, 3 + sehir imar planlan-olerak kademelere’- aynlonst: 1960'lyillada gindemimize giren blgeplanlan bu kanunda yine aym amaglarla yer almaktadi Ancak, sektirel hedefier ve bilgeler arosi denge- sizligin giderilmesi ve daha alt dlceklerdeki plan- Jamanun yolgésterici olmas: gibi ntelikleriyle bir = énceki imar plan tanumindan farklilasmaktady, Bu alanlarda-halen ybrdrlokte ‘olan 3194 sayul mar Kanunu’nd gore Sevre diizeni planian yerel: yonetimlerin ve diger bakanliklann yapteaklan: planlarda baglayic: en ist lgekteki plan olmak tadir. Buna kargin 3194 sayth imar Kanunu,3 asi ve merkezi Yonetim tarafindan denetlénmes: s6z konusu olmustur. 4, Maddedé séai goren v planlamada yetki catismasin sorunua kérikleyer cel yasalar suntarcr, : + 2634 sayth Turizmi Tesvike Kanunu, + 2863 sayili Kaltdr ve Tobiat Varliklanint Koruma Xanunu, + 2960 sayih Bogaziei Kanunv, + 3030 sayiht Biiytikschir Belediyelerini Yonetimi Hakloada Kanun, + 42/3367 sayt: Kéy Kanunu, : Bunlara ek olarak, 388 saytli Gineydogu Ana dolu Projesi Bolge Kallanrma {daresi Teskilotimm Kunulusuna Dair Kanun ile birlkte tim bu 6ze! ‘anunlarfizikselplantamaya dar fark yetleriv keurallar dizentereltedirler. 1990 yalinda gia Jan 3621 sayih Kryt Kanunu ve 1992 yulmda gikan yonetmeliklriile lays kenargizgisinden anakarayas ogra 100 metrlikalaniginde yapuasmna yasakdon- rmishr. Buna gore yt ve sahil seridinde yapulacak her tir plan bu yasaya gore diizenlenecekti. 3621 sayilt Kanunle Devlet kyian koruma altima almip ve ballan leullansmuna agri a1980'li yallarda; ige dont plant kalkanma poli- tikalarmum yerini dig pazarlara agik ekonomik bayime politikalan alrken; kent planlama da bu yeni yOnetimden payma digeni alacak ve temel gOrevlerini yeniden belirleyecektir. Yeni dliaya ddizeninin tartigldigi 1990°h yillara kadar kent planlama, Kigilen devlet ve yerinden yénetimi temsil éden ademi merkezilesie politikalarinda dnemli roller astlenecek ve merkezi yénetimin yerel yOnetimlere yetkilerini devrettigi tek alan | olacakir,» Ancak 1990'H yilacla birlikte, 1980"li yullarda . yaganan hizlt ekonomik yeniden yapilanma haroketleri, kizeseliesme ve bolgesel ekonomik bitinlegme hareketleri-olarak yank bulurken, ‘Torkiye de Kent planlamanin kurumsal yapist yeni toplurnsal ve mokansal érgiltleamelere yén verecek gictin yitirmigtr:1990"larda ket plan- Jama mekensal uygulemalardan gok, yonetimsel ve sosyal siiregleri irdeleyen- bir sosyél bilim olarak varhk gOstermektedir. Sosyal siregler ve kent cografyast arasmidald iligkinin anlagiabil- esi etkin yonetimsel kararlann;almmasim ve uygulanabilirigini artiracagindan, bu anlamda Kent plantama, yeniden yapilanma sirecinde olan giinimiz toplumlan igin bu dénisimin last mekansal, ekonomik ve sosyal sonuglann kestirmeye galisan yepyeni bir. disiplin olarak Jargimiza gukmaktadu 1956 SONRASI PLANLAMADA YASAL VE KURUMSAL DUZENLEMELER + 6785 Sayul: Imar Kamina (1956); + 6830 Sayilt [stimlak Kanunu (1956) (imar uygulamasi ile yakindan ilgili hokimlerin ‘kabul edilmesi); + bmar Kanunu’nun 57. Maddesinde hazarlan- ‘mast dngoriilen tiztifiin yiirirliige girmesi (Karar sayist 4/9153) (1957); + mar ve iskan Bakanlgi Kurulug ve Gorev- leri Hakiandaki 7116 Says Kanun (1958); + 7126 Sayth Sivil savunma Kanunu (1958): Cesitli arp silah ve araglarninin etkilerine arg sivil savunma bakumndan mar plan- lannin dizenlenmesi ve degistirilmesiyle ‘nem yaps ve tesislerin yerlerinin segilmesi ‘vebaska hususlarmn diizefilenmesinin kazrla- nacak tiziige birakalmasi, - + 4011715 Sayth Tozik” ve yukerdaki hhakomlerin getirilmesi (1959); + 6785 Sayih Imar Kanunune Bir Madde Eklenmesi Haklindaki 7341 Seyi Kanun (1959) (Belediyetere imar planlarinda genel hhizmetlere ayniims yerlerin gevresinde bul nan tagininaz mallan kamulastirma yelkisinin ‘anmamest); + Haziteden Belediyelere Verilecek Arazi ve Arsolar Haklandaki 7367 Sayiht Kanun (1959) (6188 Sayih Kanunda ach gegen arsa- lan bedelsizolaraktbelediyelerin milkiyetine secmesinin kabul edilmesi); + 7265 sayih Umum Hayata Messi Afetlor Dolayisiyla Almacak Tedbirlerie Yaplacak Yarthmlara Dair Kanun (1959) (Afetlerde onutlan yrktlanterin yerlestiriimesine ili- kin yasa); +-Fen.Adamlaninin Yetkileri ve Belediyelere arg Yiktimlenecekleri Feani Sorumfuluk Sinirlanna Dair Yénetmelik (1960); "+6830 Sayrlristimlak Kanunun 9. Maddesinin yiirtlakten kaldirimast; 10,11,14,15,17,19, ‘ve 30. Maddelerinin degistrilmesi ve kanuna serio iki miadde eldenmesi (1960); + Harita ve Plana iligkin lsaretlerin Koru- ‘asi Hakkinda 155 Sayth Kanun (1960); + Amme Hikmi-Sabuslan ve Miesseseleci Tarafindan Fiilen Amme Hizmetlerine Tehsis Edilmig Gayrimenkullar Haktondaki 221 Sayil Kanun” (1961) (6830 sayilr ‘stimlak Kanununun yiinirldige girdigitarihe ‘kadar, kamulastizma islemine dayanmalesizin amulastirme kanunlariom emaglanna “Alen” aynimig olan tasinmaz mallann ilgili kamu |. tizel kisi adina ayniima tarihinde kamulag- darkens saytlacagmn kebul edilmesi);92 £'"6785 Sayih Kanuna Gegici Bir Madde Eklenmesi Hakkindeki 327 Say Kanun” (196) (Vakaflar Idaresi disinda kamu tiizel Kigilerine veya dzel kigilere iliskin sahibinin nasi bulunan yetlere 31.12.1962 giniine kadar yapiliis ve belediyelerce belittilen, imar ve iskan Bakinhginca “gecekondu bal- gsi" olarak kabul edilen yerlerdeki yapilann, ‘belediye hizmetlerinden yararlandinimasinn saglanmasi); + “Belediye Kanununds degiskdik yapilme- sina dais'307 Sayih Kanun” (19.7,1963) + Halk Konutlan Standartlant (1964): (91 Sayih Kanunun 15, Maddesi uyannca yiirir. lige giren 6/1378 sayil karamameye dayani- Jarak’bu standartlann konulmasi); +369 Sayilt Kana (1964): Anayasaya aylan ” olan ve,belediye hizmetlriyle ilgisi bulun- mayan 7341,Saysh Kinunun yartslakten kaldinimast; +710 Sayilt Kanu” (1966): tmar ve tskan Bakanligs Kunulus ve Vacifeleri Hakkandaki Bu Kania Bazi Maddelerin Ekleamesine Hiskin Kanun; + Belediyelerin imat ile ilgili hususlarda tefiig ve denetleme yetkilerinin imar ve iskin, Bakanligma aktantmas, 6/4970 sayilsBakan- Jar Kurulu karan (1965): Ankara, [stinbul ve» emir Sebirlerinin imar planlannn hazir-, lanmasi iginin, imar ve Iskan Bakanhiginéa keurulacak 622 birolara verilmes; + 775 Sayth Gecekondu kanuaw (1966); Yapilmy Gecekondulann Isla, Tasfiyesi, ‘Yeniden Gecekond Yapiman Onlenmesi ve Bu Athacla Alnmasi Gereken Tedbirler ‘aklandaki Kanun; +7269 sayil: Umumni Hayata Muessir Afet Dolayisiyla Alinacak Tedbirlerie Yapilacak Yardumlara Dair Kanunun baz madéelerinin dogistrilmesi ve bazt maddeler ekdenmesing dair 10561 Sayih Kanun (1968); + Matropoliten Zonguldak Belediyeler Birig Birlik Taizigu (1971); + 7/4345 sayil: Bakanlar kurulu Karan (1972): {mar konularinda bir bitiinlak saglamak ve biyiik sebirlerin sorunlarim metropoliten- kuruluslar yoluyla géatimlemek amaciyle: ““Bakanhiklararast lmar Koordinasyon Kuru’ Jkurulmast ve girevleri hakkindaki kara, *.6785 Sayth Imar Kanununda Bazt Degi- siklikler Yapilmasi Haldkanda 1605 Sayih Kanun: (11.7.1972); Nofusu 5.000'iagan'& belediyelerin yo! istikamet plentan, 10.000" agan belediyelerin ise imar planlar: ve kasi lizasyon projelerini yapturma zorunlulugu’: konulmustur, ; a + mer Kanunun4, 6,7, 8, 1, 16, 18,25,26,27, 28, 29, 30, 32,33, 34, 35, 37, 41, 42, 45, 47, 48, 57, ve 58, Maddeleridegistisiimis, made eklenmig ve 28.5.1928 tarihli ve 1351 Say Kenunun 9 maddesinin valaflara iliskin arazi ve arsalaria ilgili hitkmii ile 6785 sayilt imar “gp Kanunu'min 36, 38 ve 40, Maddeleri ve gerek bu gorekse tek kanunlarin bu kanuns ayant hakiioleri yartrlakten kaldirtmast, Buntar: 7290,2255, 4585, 5220 ve $431 saya kamu 1882 yihnda yayinlanan Eoniye Kanunu'iun yiriltkteki maddeleri ve bumu degistiren 642: Sayil:Kanun, 1580 sayil: Belediye Kanunmu'nun 15, Maddesinin 30. Fikrasi ve 114, Maddesinin son filoasi, 1351 Sayili Kanunun 7. Maddesi, 1504 Sayah kanunan 1. Madde ve 6teki kanun- Jann bu kanuna aykan bilkiimleridir, Kanunun 12, Maddesinin Degistirilmesi ve |+ 3194 imar Kanumu, (09.05.1985 tari ve 1879 seyil-karar) \ + 3030, BayiksehirBelediyelerinin Yonetimi, (09.07.1984 tar ve 18453 sayils karen) + 2942, Kamulastinma Kanunu, (08.11.1983 tarih ve 18215 sayil karan) +2985, Toplu Konut Kénunu, 17.03, 1984 tari vve 18344 sayih karat) + Baymndirhk ve fskan Bekanhigimn Tegkilet ve Gorevleri Heldanda, Kanuy Hleninde _ Karamamé: 14.12.1983 tarih ve 1851 sayih kara (Mikerrer)) ~ + 2634, Turizmi Tesvik Kanunu, 16.03.1982 tarih ve 17635 sayil karor) + 2872 Cevre Kanunu, 11.08.1983 tarih ve 18132 saytlr karar), +2873, MilliParklar Kanunu, 11.08.1983 tarih ‘ye 18132 sayalt karar) + 2872 Sayilt Gevre Kanunu'nun Bazi Maddelerinin Defisikligi Haklanda Kanun, 10.06.1986 tarih ve 19139 sey karar) +2985 Sayih Toplu Konut Kanunu, Uygulama yonetmeligi, Basbakanhik Toplu Konut Ve Kamu Ortakhgh idaresi Bg ig, 30.05.1989 tacih ve 20180 say karar) + Cevre Bakanli’nun Kurulugu ve Gorevleri Haklanda Kanun Hiikmiinde Kararname (21.08.1991 tari ve 20967 saytltkarer) + Basbakanlik Ozel Cevre, Koruma Kurumu Bagkanhi, Kurulmasima Deir Kanun Hiik- miiide Kararndmede Degigitlik Yapilmast Hakkinds Kanun Hikmilnde Karamame, 21.08.1991 tarih ve 20967 sayih karat) + Arsa Ofisi Kanununun Bazi Maddelerinds, Dedisiklik Yapulmasi Hekkinda Kanun Hitk- miinde Karamame (15.09.1993 tarih ve 21699 saytlt karar); + Kay Kanunu (17.05.1990 tarth ye 20495 sayil kara); + 3830, Kays kannu (11.07.1992 tarib.ve 21281 sayih kara); : # Covresel Etki Degerlerdirmési, Yonétine. 1igi, Cevre Bakanligs (07.02.1993 ari ve 21489 sayih kara), ai) | varoreiiré, oan 93Minar Stan n, $8? Bild 3. Sint Gfrencs "Minar Snan Un, $8? Bind 2. Sint Oencsi PLANLAMA 2003/1 94 Bir Yasam Sorunsali Yoksulluk ve Kent Mekanina Yansimalary” Tayfun KAHRAMAN Giirkan AKGUN loplumsalhgin dretim strecinde yasanan T= vyoRualuk, devinim ve etkilesim kentsel mekanda bipimlenir ve kendisini bu alantarda suitar, Toplumsal olarak dretlen meken, mimariden gevre sorunlarina, kltOrel yapidan sanata, kent politikalanndan ideolojiye kadar uzanan etkinlidder alaninda dinamik ve diyalektile bir younlugu temsil eder. Ancak iiretim tarz ve iligkileri kentin orgiitlenisinde vo yapisinm jokillenmesinde birineil rol dstlenit. Bu bagiamda gintimtize kadar yasanan iktisedi dontigimlerle; kentin sésyal, siyasal ve mekan- sal igeriginin- de tirla-farklilagmalara ugradigs ‘gordi. 19. yy. snayi devrima ile yeni olusinaya baslayan k sistemin biyik bir dontistime ugratigt Kentler; kiresellesme olgusu ile yine hizh bir farklulagma igerisine girmektedir. Bu sireste sermayenin esnek, ulus asun, bilgi yogun ve tre- timde yegane s0z sahibi olmas, siyasal, sosyal , ve iltisadiesitsialikderin giderek artmasina neden | olmaktadi, Bu yapimn ortaya koydugu gtinimiz enter ise toplumsal estsiligin en gampiei ve en ‘youn yasandigi mekanlar halnialmustr. Tarkiye gibi kalkunma iktisadim tam anlamyyla uygulaya- ‘madan kiirese! sistemle bitinlesmeye cabalayan az gelismis tilkelerde ise bu toplumsal egitsizlik daha belirgin bir gekilde kendini gstermekiedir, Boylece mevcut ekonomik sistemin yarettgr esitsizlike durumu kargisinda kent mekaninda yoksullar ve varsillann yer segimleri daha keskinlesirken; bir yanda yoksul goktintl bilge leri, diger yanda ise korumah kale kentler ve ig merkezleri aynpmanm somut objeleri olarak kent mekanme eklemlenmektedir Ashnda az geligmiglik sorunu gibi gériin yyoksulluk, ginimtzde Avrupa’nin sosyal devlet: politikalanyla yénetilen alkelerinde bile you olarak kargumiza gukmaktadu, Yalozca az gelismi alkelerde degil tim kiede kendini gbsteren olguy: tutunanlar ve tutunamayanlar olarak toptumt aynstumaktad, Yoksulluk ve bunun mekane§ ynsimasiyla ortaya gikan kent yoksullugunueg 6zimleyip, mcadele politikalanm gelistrebi mek igin, éncelikle yoksullugun tansmlanmas nedenlerinin ve yasam kosullarmn analiz edi: resi gerekmektedir, Yoksulluk tanxmlamast ve dledimi haklonda neta ve kesin bir karer bulunmamakla bitllte, gene olarak yaklagmlar mutlak yoksulluk ve gre yoksullui olarak iki grupta toplanmaktad:# Matiak yoksulluk yaklagumy; insam biyolojik bird varlie olarak tanumlayip yasomum sirdirmest ‘retin siecine katlabilmesi ve kendini yeni ‘retebilmesiigin insana gerekli olan besin, kalo ve yasama Koyullanm ne oletde saglayabildiig ‘zerinden geligen bir kavramd. ltisad bir al genelde olguyu deret boyutunda ele alr. Ge * Bualiims, TMMOB Schr Planer Os: Ankara Subes'sn 8 Kas Diya ehireik Gnd 26, Kolokyumukapsumuns daz “*Yagodimuz Kent ve Yoksulluk” konulu fone yarigmasndaiknsik Saline lay prin galgmaningaden germs aliiyoksulluk ise; bireyi bir topiumsal varlik olarale belirler. Yoksul bireyin ihtiyaglan, biyolofik tice- timin disinda, sosyal olarak de kefdini yeniden ‘iretimi igin gerekli olan en agagatiketim dtizeyi seklinde belirlenit. Gbreli yoksulluk; bir kiginin veya grubun yasam diizeyinin, kendisinden daha , yllksek gelire sahip bir referans grubunun geliriyle ‘argilaghinimast seldinde tanumlani Goraldaga sbi iki yalclagumda da ekonomist bir balag apis halkimdir, ti yaklagummn da ortaya koydugu birey YYaparu, retim ve tketim boyutune indicgcumis- tir. Bunun disinda mutlak yoksulluk yaklasim, Keitle igi gositliligi yonsitmadig: gibi derecelerin ve'gegislerin de fark edilememesine neden olmaktadi, Dolayistyla bunlara elestiri olarak geligen Katihmic: yallagimlarda ise yolesulluk ‘kavramt gok genig'bir agidan ele alummaktadir, Yoksullarin, yasamlanm stirdirebilmesi igin gerekeii yeterli kaynaklara erisememelerinin yan! sira siyasal giigten yoksun olmalan, otorite karsisindaki edilgen konumlan: ve psikolojik olarak kendilerini degersiz gormeleri tzerinde durulmaktadie: Bu’genel tanunlamalar sgiginda yoksulluk; bir toplumsal aynigme, farklilasma Ve dislanma olarak ortaya konabili. Bireylerin * Gretim stireglerinden, toplumsal rollerinden, sosyal ve siyasal yapilanmalerdan ve mekansal olazaklardan ayngtunimast sonucu bir yoksulluk sdrecinin olusturulabilecegi anlasilir. ‘Yoksulluk; birincil olarak ekonomik politikalar olmak tizere, istiidam olanaldan, igsilik, gelit dagahmundaki esitsialik, disk dcretler, yetersiz, egitim gibi yaprsal etmenlerle ve bitincil olarak Sosyo-ekonomik bir sistemle iliskilendirildiginde tim nedenseliigini gozler dune sermektedir, Bu nedensellikler-sonuew yoksulluk kisa ve uzun donem olmak tzere firkllapr, Bgitiny ddzeyi, topraga erisim gibi etkenlerin neden oldugu uzun dOnem yoksulluk ile kisa sUreliissiliten kaynaldanan gelir digikliginiin yo! actigr kisa doniem yoksullugun sonuclan da, bu nedenle farklihk gOsterir, ‘ Yoksullugun, Genel Sebepleri Bayitme, dike élgeginde golir daguhum: ve iggtea piyasalan ile iliskilendirilerek yoksullugun gdztimlenmesinde etkili bir arag olarak ele alinmaktadir, Ozellikle az gelismig tilkelerde * yaratilan bilytimede, sermaye piyasasiain yete- tince gelismemesinden dolay: yoksul kesimin yararlanamamas: hata dier suf ile arasindaki ujurumun deriniesmesi nedeniyle, biytime, yoksullugun artiginda ve simf farkilasmasioin biderck daha da belirginlesmesinde Ouemili bir etken halni alu: Niifss insonlanin basta topraga olmak itzere kay: ‘naldaraerisimini, dolayriylarfah diizeyini beli- leyen biretken olarak yoksullugun ortaya gtkma- sinda duemlidir. Ozellikle az geligmis tikelerdeki ‘nz ndfus arnsi bir yoksulluk nedeni olarak ele almmakta ve kaynsk tiketiminde 6nemli sorunlat s , vyoratmaktadir. ‘Yoksulluk sonucunu doguran temel unsutlardan ‘iri de, basia kardan kente dogru olmak izere tek -yonii gergeklesen géclerdir. Bu anlamda keatsel ‘yoksulluk, farsa yoksullugun bir yansimastlarak ele almabilmektedir. Kursaldaki digi gelirlilerin Yoksulluk ve vetopraksizlarin yarattigitici etkenletlekentlere | bunun mekana dogru olusan hareket, lar-kent kezang férkanin ' bilytklagundn oranina bagh olarak artmaktadsr, yansimasiyla Kentteli istihdain oranum, kenlilegme oranina ortaya cikan aore deba yavas armas, hua birenformellesme | kent yoksullu- ‘yaratmakta, bu da yoksullugu, oranlar arasindaki imle- faiktan dolayt kamagalamaktadu. > 7 ? 7 7 . yip, miicadele - {sgticdpiyasalanndaki gelismelerleyoksullukilig- olitikalarint Icilendirildiginde ise, buaun yoksullugun neden- Latha letinden biri oldugugorilmektedir. Geliginig | geligtirebilmek \ilkelerde yasanan sanayisizlegme ve daha dite igin, éncelikle dere yepisina stip hizme eka yakselisi, vyoksullugun emek piynsasini Gnemli éltide daralinasina neden olmustur. Az gelisinis tikelerde ise isguca J - . tanimlanmasi, piyasasinm esneklesmesi, sendikalarin gig. kay- nedenlerinin betmesi ve sosyal devletin bu sirepte, midabale ve yagam edebilme yeteriliginin azalmasi, aym zamanda i bu dlkeler arasinda deret ve galisima kosuilanina kogullarinin iliskin, gahigan aleyhine rekabetin artmas yoksul- | ' analiz edilmesi Jugu arttumis; hanehalia blydkligi gibi demog- | gerekmektedir, raf ctmenlerle dogrudan baglant olan dist . editim dizeyi ve aynmicilik gibi kill ve sosyal ctmenler isgict piyasasinda strekliyoksullugun ‘énemli nedeni bir batini almt, Neo-liberal politikalarla kasa dénemde istik- rar, uzun dénemde yapisel uyum programlant sonucu Gretimin cis ticarete yénlendirilmesi ve ézellestirmeler ile ekonomi igindeki kamu agrlg) azalbimuste, Programlana uygulandiit alkelerde saghk, egitim, Konut gibi sektérlere yapilan kemu yatrmt harcainalannin ve sib- | PLANLAMA vansiyonlann fasilmas: da; dolayls olarak refah 2003/1 95Tiirkiye’de yoksullugun ve toplumsal esitsizligin temel neden- leri olarak azgeligmislikc ve neo-libe- ral politikalar tespit edilebilir, PLANLAMA 2003/4 96 azeyinin maliyetinin yokselmesine ve bunlardan yararlanmann zorlasmasina neden olmustur, Bu temel hizmetlerden yararlanma zorlagukga, sosyal sektr harcamalaninda (6vellikle egitim bizme- tinde) yapilen lasitamalar, bizmet kalitelerinin igmesine neden olmustur. Hizmetlere yapilan yatinmin azalmast ve kalitenin dilsmesi disk gelirlierin bu sosyal hizmetlerden yararlanma cranunt azaltmis ve Uizerlerindeki stireldi yoksul- Jhik baskisum artarmust. ‘Yoksul kesinilerin érgitlenme olanaklarimin, yoksullugun yerattig: ekonomik etkenler nede- niyle kistth kelmast, taleplerini sendikalar.ve demekler araciligs ile dile getirmelerindeki ve etkili bask: organlart olusturmalarmdaki yine cekonomik tabank zorlukdarve kendi aralarindaki giker gatigmalin, simf olarak Srgiitlenmelerini zorlastiimaktadir, Devletin egitim politikalan, ailelerin konumunun egitim stresine ve kelitesine olan etkisinden dolay:, yoksullugun derecesine ve nesilden nesile gegerek sieKilesmesine neden olmaktadwt. Bkonomik nédenler ile drgtitlenme ve baski araglan olustumakia karsilasilan zor- luldann yam sira, uygulanan egitim politikalan dda yoksullugun artmasina ve slireklilegmesine neden olmaktadir, ‘Tirkiye'de yoksullugun ve toplumsal esitsiligin temel nedenleri olarakcazgelismislik ve neo-libe- ral politikalar tespit edilebilir. Kaesel kepitalist ekonominin, aktif ve beliteyici merkezinde dedi, pasif ve bagimlt cevresinde yer almal, ulusal eko- nomideki yapisal kr, burjuve demokrasisine bir tirld-gegilememi olmasi, diya ekonomisinde yyasanan keizlerin yant sia; tarisel stiregte eko- nomik bilydmede saglanan dnemli mesafelere karsin dretim araglerimin geligimi bakamindan diinya ekonomisiyle yansamayan sistem, Tar- kkiye’de azgelismisligin temel sebepleri olarak ortaya konulebilir, Kiiresellesme sireci ile mali spektlasyonlaria, reel Gretimden biyik dletide bagimsiz olusan hayali ve cok hil hareket eden yeni sermaye bigimi, kent ekonomileri igin en biyilk kaynak olarak g6rilmeye baslanmigtr, Bu sermaye bigimi ile tanigan merkezi kentler, yeni ckonomik sis- temin cok etkili yeni bir ticaret dal oldygunu fack etmislerdir. Kiresel sermayenin kentlere akamaya baslamas: ile brlikte kentierde ticari ve mali hizmetlerdeki blytimeler, kent merkezinde eat yoksullannin yerini zenginlerin aimaya bus- lamasi (ing: gentrification), sembolik sermayeye ilgi, tasarun, kentsel yasam kalitesi gibi yeni = ‘kavramlar yaratmaya baslamt Ba yeni kavramlar da kent mekanunda etkilerini a ‘géstererek kentte farkh sorunlar yaganmasina ‘2 neden olmustur. Kent merkezinde kent yok- sullanun yerini zenginlerin almaya baslamasr (gentrification) nedeniyle bu alantarda yaratlan rantn fiyatira yonsimastyla ortaya gikan paha- lubk, yoksullanin kent cepeslerine dogru itilmesi sonucunu dogurmektadir: Mekanlarin bu gekilde hhomojenlesmeye baslamast, yeni sistemin geti- digi belki de en baydik problem olmustur, Bu: alanlardaki yoksullarn buralardan ayriaral kendi gelir dizeylerindeki gruplarin yasachklan alantara tagimmast ile, bu yeni sistemden fayda saglayan= Jarile saglemayantarin tamamen mekonsal olarakiy farkblasmalan “Stekilie” kevramun: yaratmstr, Merkezi kentlerde kciresel sermayenin alust ile ‘yarailan yeni “imaj kent" ve vizyonu olma’ durus ‘muna kosut olarak madalyonun éteki, yin dtsianma ve yoksulluk yerini almistr Kent yoksullugu, bu sekilde makro élgekteki yyapisal degisimlerin yere! kogullara ve mek eklemlenme sirecindeki yapisellapmalanin: sal esitsizliklerin belirgin ve’ garpici sek vyesandigi yerler halini almistt, Yoksullugun refubun olugturdugu mekarisal ugurum, dsl alanlarm iyice keskinlestirirken keatler, art kemusalliktan yoksun “pargalanmiy mekaa’ kcimligine bitsinmistir. Bir yanda banliyélerd: dzel givenlik dalemleriyle Korunan tin alt yapis sosyal ve kiiltirel ihtiyacin kersilayabilen uydul kentler olugurken, diger yanda yesamlanin: sunt agllven ve hemsebrilik baglanina dayandiran kayit® dist ig alankan sayesinde kenite tutunmaya cals yoksul gbkintibélgeler oluymaktadu. Bukents yanlma, getirdigi bayilk iktisadi soruslann gerilime, yabancilagmaya ve sosyal adalet sialife yol agmaktadur. Kentsel fayda, hizmé ‘ve maliyetler sistem geregi toplumda esitsiz bi bigimde bélitirilmekctedir. Artan ayngma, ayniegg zamanda sistemin kendini yeniden tretmesiné ae! sebebiyet vermektedis. Yoksul alt kesimler tiretimden, toplumsallkta ve deneyimden soyutlondiklan; kentin siyas ve politk sireglerine katlamadhklant ve-onladdgniigtcemedikler icin; sistem, kendini givence altima almaktadit, Bu, ekonomik sonuglarin yoninda, kent kimliginin yok olmasina ve kamu- sallyfan gSkmesine de neden olmakcadi. Piyasanm ve devletin disladigi kesimler, kendilerine koaut {tretimi Gzerinden micadelegekilleri gelistirmeye basladikea kent, garpik, biitinlikstiz, kimliksiz, toplumsallitan uzak ve haksiz kazanglara yol aan bir mekan haline dnismektedir, Kentte yoksul bilgelerin olugmasinda ve durum- Jann giderek kétilegmesinde yérel ve kiresel ‘ekonomideki yapisal dénilsimlerin biyik bir rol oynadygi mutlakut, Uretim taranda yasanan bu. Hasan Under HF Kitepta esas olarek mekanist at girisle ekolojik gérigin tezleri i sunulmakladir, Kitabin birinct ; sm metanist girige eyrimst, Bu kistméda, mekanist gérligin ‘lugumunda beliieyil rol oynayan li eknolojk bilimsel gelismeleri ve bu ° gbrisiin olusmasina bOylk kale clan flozaflar ele alinmakte, mekanist gGrigin gag elsefisorun- {anna liskin g5risieri ve varsayimlan sunuimektadr kine sit ise ekolofk crise ayrkmigr. tk baliminds ekolofk grip bmsel ve biimse! olmayan tase kékenleriele almak- lad. Ekolofk girls varhk, epistemolgji,insan ve insan-doga ilg- ‘iri konusundak! lame egimleide belvfenmeye galigimakia, etic orusine ayia yer verlmektdi. Yel insanmetkezt tannol, ‘aydact, hayvan hoki, yagama ve dogaya saygr,dern’ekoll, ‘oprak, cankurtaran sandal efitlerine daginimekia; ekoloji goriisin syasete ve efiimeiigkn yallagimlan serglenmektedt ‘Sonstizde, ekolojk gérfisin, cevre soruntannin-bilincine varmamiza, aha yl termmamize kathda bulundu, insanin doja ghd yerine ‘iskin yeni bir bakig agit getrdigibeliiimekiedir. Gevrenin blr vicdan -sorunt haline, gelmesinde ekalaik gfilsin nem kafkida bulundugu ‘vargulannialtadir, 7 : ISTEME ADRES! Doruk Yayinian, 1996 Sakarya Cad No: 36/11 (06420 Yenisohir- ANKARA Tel: (0812) 435 24 97 107Se re 108 ‘oASTANBUL KENT CEPERINDE SAGAKLANMA VE SORDUROLEBILIRLIK: EYOP KENT CEPERI ORNEGI DOGRU, A. Basit YoksetLisans ‘iar Sian Onverstest Sehi ve BalgePlantama Anam Dah Kentse Paniama ‘Tez Danigman: Dog Dr, Gizin KAYA Tenemuz, 2002 Metropoliten alantann dia dj gelige- vel yeylmasi,sagakanma ve keat oper olgosunun-ortaya-gikmasiny nedon olmustur. Sagaklaama alanlanndak Inks dindsim, break soreaun kayna- bau top etmist, Ceperdeki degigimin sali sagallacrma cinamikleriin vebu alanlarda olugansoruntarsbelirlenerek {stanbul Metropoliten Alon sagakianma alanlannda olugen sorunlara arastinl- ‘asi galigmanin temeliniolusturmak- tadur, Sagaklanma alanlarinda octaya ‘kan sornlar, metropoliten kestcepe- inde geliim ve ddndiim ekonomik ve ‘mekansal boyutlanyia ele elamgtr, ‘Seaklanma olgusunun anlapimas gin ncelikle konunun kuramsal boyuts aragtimghc, Metropoliten alaniann evresinde bulunan kasal.alanlar ve yerlesmeler, sagaklanma stirecinde Aegigerek metropolitan kentn bir par ‘ast haline gelmektedir, Kent geperin- ddeki dogg siresi ve nitelig, kentin retropoltenlesme vesagaldanriaduri- muna bafidit-Bu sebeple, geligmig ve geligmette olan alke metropollerindeki sagaklanma olgusu bitbirinden fark, Bu calismada daha gok gelimekte olan ‘ke metopollerinde sagakianaolgusa aaguntnig. Metropolegmestrecinde olugan alt bélgeler incelenerek kent seperi belilenmisi. Ceper, metropo- litea alanin alt bélgeleden biri olup, smerkeaden sone gelen husk, Kendl ipinde larsal ve kentsel geper olmak Azere iki kasme aynlmaktad Kent geperinin belireamesi ign bli olgatler kullanslmaktadre, TUrkiye'de ve idayada keat geperi ve Seite ile ili yapilms galigmalar ve modeller inele- rere, geper Otter belirienmigi, Bu ‘lgtlerin baginda, demografk-ekono- Tez Ozetleri* Houtlayan: A. Erdem ERBAS, Gilg TUNG rmik ve-fiziksel Slt gelmektedis. alismada, aynca,fsenbul Metropoi- {en Alan kent geper igin yeni leer * belilenmigtc. Outuralan kuremsal sergeveye gore, Istanbul Metropoliten ‘Alen'ada sagaklanma sore, sagak- Joma alanlan ve degisimi aragtntarak, birsagaklanms model olaturolmustur Sagaklanma slecinde, sosyo-demog- 1afk, ekonomi, mekensal dong ve ortaya gakaasorinlerkapsaminda kont- solstz yaplagmaningelgiinin dogel Aaynaklan tehdt ees inceleninigti, Olupan sorualar bagi dogal kay- raklanin yogun oldugu larsal anlar kontrolsiz bir bigimde yapilagmasi agelméktedic. Kent geperindcki bu gelis- renin daha iyi analizedilebilmed igin Eytp Kent Geperi &rneginde arytarma yaplmigur, Dogal koynaklords olusan ‘ahsipletin deBerlenditmesiiginsordt- rilebiir geligme olgusu incelenmiti. Eyilp Kent Ceperinde sagaklanmanin analizi some ortaya gikan ormen alanlariain yok edilerek yerlegmeye apiasr, igre suyt havzatannim kagake Yyapiagma somuca kirletiimes, tarim alanlacnn kentsel yap lognaya aflarak dol yapt ve ckolojik dengenin bozul- ‘nas gibi sorunlar Istanbul kent geperi ile ilighilenivlerek sire gevie agimdan degelendrlmigtin ‘Anahtar Kelimeler: Kent Ceperi, Segaklanma Alem, tsabul Metropo- liten Atsni, Eylp, Dogal Kaynaller, ‘Strdaralebitini. METROPOLITAN ALANLARDA BUYOK ALISVERis MERKEZLERI VE YER SECIM KRITERLERI: ISTANBUL METROPOLITANALANI ORNEGI YULMAZ, Cem Yaksok Lisans Minar Sinen Universes! Shir ve Bbige Pleniame Anablim Dah eats Pialama Tez Denismani Dog.Dr. Sizin KAYA ‘eak, 2002 Danyanm, 1930'arda fordist sermaye birikimi ile girdigi degisim streci, 1970°lerde post-fordist birikim ve "Iyer yserini Oda Genel Messin ein sesso yksekleos veep doko te elt yooeriler 1980'dea sonia itresellegmey/e bile toplum yapisim,abgverigaliskanilanny, ‘ketim normlanns degistirmigtr. Bu detigale brlkte, keate caret zskan- lan da deBigelteldGngriektedir Bu da, -kentn mekansalorgnizasyonunds fark ‘Masmalera nedenolmektads. Celgmada, degigen/dGngen ticaret mckanlarioa ceklcuen bay alipverig merkelernin, eatin mekansal organizasyon hangi Oleitlere gre hangé B6lgelerde yersegtklerinn nai yapiaktad. Bu ‘eligim ve analiz istanbul metropoliten slay genelinde ve bu anda fanliye bs teren biytikperakendeticaret kurulos, aluverg merkezi yetnmcisi Cerefour ‘zelnde ele nmaktad, Caligmanin girg boldemtinde, ams Kapsam ve yBniem yer almaktadir, Birinci bolimde, kOrésellemeyle bir- lke uluslararas bir kimlik Kazanan bay perakende ticaretin ve algveris saeckeclerinin taihsel geligimi; ikinci bolomde, beytk perakende ticaretin Yer althghalgveris meckealerinin Gze- ‘rib ngaaedileseiarainin veyp inde yer alacektr binann beirleamesi, en ‘uygun sepénegin karara boglenmasl; Ogtnenbsldmds Istanbul metropolinin kresellesen dna pazarndaki yerinin azar gOstergclri, ticari alanlan ve agers merkezleranaizedlmekedi, Deirdinen bette, dt perakende ticaret gel sicketlerinden bint olan Carrefour'un Istanbul igin gelitrdigi yer serimi ve bbayame stratgjiler anal’ edilmekte; song e erie bltminde se isn ‘kine, dgdncd ve dérdanca boitmilerden clde edilen soausiar degerlendirilip {sunbul metropoliten alanindaki yan simalaning dikkat gekilmekte, kentte alyvergmerkeclerigelisimi Konusunda , ‘ng6rlede bulimolmaktadr Bu galigma, metropoliten alaalarda « kentsel mekan orgenizasyonunun belir« leyiilerinden olan aligveris merkezler ign yer segimi olgatlerinin Gnemini, degigen ve olugen yer sesimi kuramla. sm, buna fstanbul metropoiten ala- andl yansimalan, uygulamalarm Carrefour aligveris merkerleri Bzelinde ‘ortays koyraktadi,METROPOLLESME SURECINDE KENT CEPERLERINDE: GBLISMELER: ANKARA VE PURSAKLAR ORNEG YAZAR, Kadir Hakan Yoksek sans Mima Sinan Universes! ‘Sehir ve Balge Panama Aabiin Dat Kenisel Paniana 7 ‘Tez Dansgman; Dog Or Gain KAYA Temmuz, 2002 ‘Ankara Kenf gepelerizerne yepuian bu galismanin amaci, Ankara kenti ‘zelinde ceperterin nasil bir geigim ve nts yosidyim oxtaya koymakti. Bu kapsamda, Kent geperlerindeki geligmenin kent makroformu, kent ckonomisi, kentin ig ve diy dinamikeri ile olan ike saptanms, eperir ile enti fzksel, demografk, ckonomil -ybal.ve yonetse!siregleri arasindaki “etkileme-etkilenme bigimleri ortaya Koamuster. Tim bu sistemip ayn: zamands planlame sireciigindeki yeri Vveplanlamanin bu iligilee olan eier de incelenmigti. Galigmada yéntem olarak iteratar taramas: sonucunda elde eden bilgler dérlenmis ve tez calgmesine_ temel ‘husturmustur. Binun yon sm, yénet- sel organlann yards oldagu kon ile ili gagmalann. esi doktma lan (yasalar, yonetmelikler, hatte, planlarjinara-kaynak olarak yarar- laailmgné. Aynea, Kony ie lg olan tezler ve araptirmalar incelenmig ve faydalanmigr, Kavrarsel cergevenin bu sekilde olusturulmasindan sonra Ankara kent geperterindek’ gelipmenin ‘meklendigi PursalarCasrndebiralan arestemasi yap, Bu aragteraada yetinde gézlem, mulaket ve resmi ‘ayaa arama yontemllanarake alan iil bilge toplanma ve buna, ‘Ankara izerine yepilan galymalarlakar- silat Yapulan tim bu galigmalaniasonucunda Ankara Kent geperiernin gelisiminia, ‘biydme noktalennm exafndayagleesi feklinde gergeklesigi, ceperierde iil Yopllenn olisuga, geper gelimesinin ve ckbnomik dntgumtntn merkeze dayah oldugu, uygatanan yasal ve ynetselpoltkalarm geperer tzerinds belileycioktugu rtaya Konulmugtur Anahtar Kelimeler: Metropoliten Sagaklanma, Kent Geper, Kent Sage lanimasi, Coperde Déatstm, Devan Geligme Ala, YENi KENTLESME, BAGLAMINDA KOMSULUK BiRIMi TASARIM [LKELERi 1, Gilgen Yoksek Lisans ‘iar Sinan Oniversits! Sehr ve Bale Plalama Anablim Da KertselTasanm ‘TezDanigmant PotD, Ayhut KARAMAN Hacan, 202 Bu gclismada, Kentlerde kalabaltk, Aenllik, yogun ve kalitesiz yapilagma, kigiliksiz ve kimiiksig mekanlarin _gelisimi sonvcunda olugan keotselkxiz it bu kzinkenliler aerinde yaratg tasks ve sosyal sorunlar, geleneksel yerlegmelerdeki dogrulant -komgutule birimi olgéginde tesarmm- Kullonarak bir géaim gene arayignds olen yeni ‘ntlegine kavramm Grnekier ncelene= rek, data sonra yopilacak yeni yerlesme- lereiehber olbilecak koraguuk birim tasarim iriterleriai otupturabilmeke amaglanrmstr, Anahtar Kelimeler: Komguluk Brin, Yeni Kentleyme, Kamusal Alan, Ozel ‘Alan ve Kentsel Kod Sister. isTANBUL METROPOLITEN ALANINDA SANAYi ‘YER SECIMLERININ RDELENMES!: ixiTELLE O.XS.B., DUDULLUOSB., CERKEZKOY 0.5.8 ORNEKLERI ‘RIZILDELI, etal Dektora Mier Sinan Onversies! . ‘ehirve Bdge Planar Anabilln Dal Sebi Tez Dangmant Prot. Sime GUREL 2000 Kenterin olugumu ve ginimize kadar evrim, bir bakima, insane tarihini yansite bie geliim sOreciit Tarmin buslamss insanlann bel bir verde yogunlagmasin saflarken, art Gitta olugmasi da Kentleriortaya sikasim nédenlemigtr. Kentler kek <6ndgama Sanayi Deri ile yagarag- tat, Sanayi Devrimi ile olugan “sanayi kent’ninevrimlesmesiyis metropolis ‘eat olugmytr, istanbul kenti de bu tarihsel strece” koput olarak geligmigtz. Ancak, Istan- bul'un metropolitentesme sOrecine sisi, gelipmiy olkelerdekinin aksine, sanayi keati-seneytoplumu evrimin| yasamalta olan bir keatsel yapr Wze- rinde baslamigtr. Kent, 1960'larda eirdigi metropoitenogme strecine ili. ‘kin agemalardan geperek gindmizdeki “megepol”boyutuna ris Saoayi kentn gelgmi yebigimleniginde tome! belirleyicterden en dierlisidi Sanayi yer sesimlrinis’ hem Gretimde ekonomiklik, vorimlili ve rantabi- litenin saglanmasi, hem de-kentsel sclisimin saghkh yordmesi balorundan ‘era var, {stanbul womatzoformunonolugimunds er oranda eli mus. tur Bugalismaile, sanbul Metiopatiten ‘Adnan sanayiningeisimininKentsel mekanin olugumu ve bigimlenisine olumtu ye da clumsuz etilesnin neler ‘oldugubelilenmeye glist, Bunun ynunda, gk yal bir bak agisryle ve iti etmenleretagh olarak yer segimi -yapilmasnd dat br sanay yer segimi ‘model gelgtiriimisvé fkitelli Organize ‘alg Sanayi Bolgesi, Duda Oiga- nize Sanayi Bolgesi ile Cerkeakby Organize Senayi Bolgesi, gelstirilen bu yer sepimi modeline-babli olarak indelenmistx. Yedi bolamaden olugan bu galigma- tm birineé boldmOnd, konuaun ele almgt, komuya yakigum ve yBntere iligkin-dusdneelerin ortaya Kondugu “Girig" yer almakiad.Dknc lim, Kentlerin dogugundan ‘etropoliten kente varmeaya degin yaganan Keatsel seligme gelgmis ve az pelismis Okeler bbokimusida inGeletimig, kent modelleri anlatims, saneyi yerisezimi konusu ‘esitili yonlerden cle ainmistr. Ctined. baltimds, sanayinin Tarkiye'deki eli simi anianlnagtt. Dérditned boltmde, ‘Istanbul kentinin éogugundsn gdm ‘kadar yosanan strégle gesidigi degigim ve gindimtiz Istanbul'unuo,ofugumun- dakietkenlerinceleamig, Motopolitan. ‘Alunda’iisanayinin dagsiu anatimas ve yer sepimi etmenlerine bagh olarak {istanbul kentineiligikin degerlendir- meler yapilmghr. Beginci balimde, aelistrilen modele bagh olarak ikitl Organize Kagak Sanayi Bolgesi, Dudulls Orgenize Sanayi Balgesi ile (Carkeckby Onganize Sanayi BAlgesi'ne iligkin degerlendirmeler yapiingir Sonus blminde ise, gligmann daha Saceki boliimerinde veclenbilgilere dayal: olarak degertendinmeler yapi- mist, : 109BASIN ACIKLAMALARI | 10 KAGAK YAPILASMA YINE OZENDIRILivor. . DOGAL SiT ALANLARINA IMAR iZNi DOGA KATLIAMIDIR. KIYILAR VE ORMANLAR YAGMA VE TALAN DUZENINE, ISGALCILERE TERKEDILEMEZ* (22.05.2003) Hikes, yen kaynakarayian cergavesind, data nce ay ay yatal zenlemele stg plana, dal tartan, ky lan- {an, oman aanian, boda oruma anlar, hazne mitt tan lela ve ga xin hazne rain, sdl ek ir ase ‘gerade, iar afilirde ianuntsans clare Te Bik Millet Measinesunmu buunujo. Boece Okie, sizing att “sinc kayla n temelnde karuya at kyla rman, arm ‘eran isgal eden afederek, cada kentegme ve yeregme poitelanyerine klaya ve popilst yak ech eign ofaya koymaktad, Hikimet huhu dzenin alt kevramin ve aia eget, eden ve yeeastran ‘a anys vergl bag adi ald versa lzerl deyenleenayiyerine koyerek cezslendima anaysnda cldugu obi bu yas asansnca da devam etiryor. Kagak ent pax calernn keneinid hakim grill luludugu cindmtzde, yen ¥irimar afin gCndome gail "ygme ve tclan diene eve demekten basa b sey debi: |mar aft nitgind, hazine areal ering yenian gecekondie- ‘tn sabileine gal litle arslan sat, tam arian ie ga ‘dlendimehtr rsa ve geoekondy mafyesin casarelendrerek yer gga ve yen yea tv eden bir yalagmei. Gz lke san 20 yi kamu ariel yogmatayarek, tx ve oman atenann yok ede, ime suyu hazel igalederok 3-5 ka apartmarlara vaya lke vlalara dg kegekyeplardanchugan ent pargalar, sal barinma amaaiyla yepilan gecekondunun ‘masuniyati de radon kami. “Gerakonduya af adh lind yaplan yasalatimaay, ental ana koyakin basa biramac) clmayan gz nm arsave kort malyasmn cosareendetten ve ierketmelten basta bir anf lasimamattedr. Geel 13 fez gindemegelen nar ann kagck yaplagma serunuu gbzme- ji, absine eistz bir biginde lepvik ei Kenleriizde yasanan serglte ortadad. 1, dorece dogal sit lalan, geek bik rsd ve yaban gstekekclji ve peyzal deere apsindan dod, zon ve tin rill olan yer. Bu aenann dogo dade karunarck betesin yredenresina api alana olarak kamas! zoruhad. Bu ok neni ngilern ve leerelerinyegandy, bu baglamda pet gok yen kavramun olay ald tr dram old. Bu gle lain ame! eksenii; dogal vata ve deter banndlan yasam evalerimizin sonsuz, tkenmez ve sisczza kulanlebilcek bir yap almexkgin alagimas ousturmattad, Buanlayston hare- kell de basa ekonomi klk poikatan oimak zee yagar ewelernizemiahale etmeyiigerenpok go alanda yirillecot elknlnn dofalvarilann eresal deen sa vad yok ‘ofmasiin lenmesin ve buninngelecek gaa aktanimasn, ‘veralmas ksi yay kezannstr Sixdrilebil kava ve bu kavramin uygulanmasin dk state buBkerin en som jfacelerdr. Bu geigmeterin vstrarasi dlzeyede ele alinnas HOB QehicPanclan Odes YEnen Kul trafndn yaplen bas aplsmaint fungalE [ a gevre aan pollca ve uygulamaterdenloptumlann sadace fendlerne fag dl Kendle diindat yaya kr da soruriy {utUmalanle ii Bugin arti hekeslareindan kabul edines gereen bi gergek va Herloplum dal ve cevsel rk vé egerirni rumak, burlan gelecek hugakare aklamck sorum> lulajuna sabi : Diinya Gevré.Gindinde Doge Sit Alanfan Tehalt Altnda Cwesel daria her zamenkinden dia face satis: * gereken bir glnde, 6 Hazan Dinye Gewe Gininde, TBNAiN indeninde yeralen ysa asc, timbugelgmeleresrin din e dog dofereriiz ap sablen br piyasa mat olarak gen bie {ulum igrmelledl. Btn dere dof sl alrta yaplasmaya agmay hede len ve hal haz bu alélardak kagak yaplon da yasallesarckimar afi gpren bu yea dizenlerest sae bien deitim dinyann ve gelecekhugekiennotak mal ln dogal deger- ‘ernie altiyele aga hazrfanmeltadr. Eko deererve ‘bil rst eplanndan dog, stn ve dzgin iller clan dal sit ladannn kounmasina ve buaann heresinyerariaast fn “ak alalar olarak talmasin &zel br nem atfedimes| kar ve “oplum yarn apsndan bic gerklik oldu gb iyann zene hem duu eivensel deertan de br gore AKP kana yapéan vesirpiz kaynat clark itaendin dahiyana! buugu, ‘ogal sit lalanndan yarafanmayn yaplagarak rai saflamak ve orunays se yoplagma ora da fuk bigininde eri inka edlveied. Bu kabul eares| miki’ mayen bie lum ‘ugu gastncabiyokbirkandimacad. Buys diznlesiin amaci se vadede tim toplumun orak ma laie dina mies) kuin coal dager ire she ckesiuasn ved {se bu uygulémann i toga, kilire etnias Haar * alanlae yey, Biiyik Tellke Yakrnda ae Nec gndenndebvuran asin yostegmas hd ley ‘ik ir oie beklaeklel, Bu telike Kya rman dnl” rin, del nla yegnalenmaya basiarinast tikes. Yasa ‘asansian nar afi da gativr olnas, gers nerd detent ln aujurz gl ek go aan gal eimey ve yaralameyt belleyenkesiiecesaefenciecet ve Gnimizdekiinerde tars ‘aye aplacak gene lta afinn-zaininbztayacat, Imaal konusunda-yagadGimiz geri ecrbalrnz har fin, tir sora afl zemin hazvladgin ve her afin plus ve mkan- sal degererinize ger dds mimkin oayer zaratar verdgi ‘istermekled. Hikimatn, yaklagan yerel sciiore hazvdanmak ve sein yt yepak aia iy ok ert zara vce yes bi tar igiade cima kayo vei. ‘TBM Gevrenin Korunmasi Sorumfifugunu Tasimayacak Hi? 8 Hazran Dinya Gewe Gandnde, TEMM Plan ve Bole Komis- yonundsgéigiiscek olan Kanan Tasans, dal vacilarn va owrese degen benzesie melernin bulundu incl derece dof sit lenin yaplagmaya agarak Kendimize ve insafiga ker souhiolanmz yerne gatimayecainil tan etnekted= ger Tasan mevcut hale Plan ve Bie Komisyonutaraindan da ‘uygun gir, Tkiye Bayle Mec, Tiki fophumun ve insanligakary deal amen louen ug epradin ian mig laa Baga .C. Anayasoe ve aafoknanuhislerastaflagmalare ayy Cee ‘itagiyan ve dinyanindeernde war saGladig evrensel dager " yoksayan dizenlemelrde, lglumunpekgokkesmininkagighksina _ aan srar eden AKPhikimetne yophiiyanisigésemegiroien ‘basta TEMN ne digmekieds, TBMM, tezKere oylamasinda gasterigh ddojru avn dojal sit atananni igpale ve yaimaya agan siz konusu = yasa lasarsn reddadorak'de glslemel. Bu topini ve kemu Yarennidan yaa olan, Olen geleceinn esa Vacant haseplaniia urban edinsie rat oliyan'bsl lel olmak ate SB hapinin gfe sorunhgutuc ‘Seti Plancian Odasi ak tu sorumivlujumzu'yrine gee OO a ‘macila hal bgt TBMM Planve Sige Komisyontdyslerine, «iGerkomisyaniann baskanlanna ve paren grup baskan valine apse birraporlelBk.Raporda, mevcut yas tarisinn iced clumsuliar lsh grtigerimizin yan siraimar aan yerali snc sonuan orlaya koyan deQerendrmeter yer almaktad Sehr. Planciat.Odasinun gegmis, birkimlerdograltusunda hezirlanan. raporda dile getizilen ‘gbrislerimizin, (oplum ve kama yeranndar yana olan, dikerin geleoedinin ese ‘adel rant heseplenne urban edlimesine razi cyan baglami- Hike sedduyuvolmayacebimonv. basa geld ‘honor kzdengkmakiin kein gelecefjn hakacine devletin nelminde bluren dogeldgerar satmaye alan hikiit faci Ge gGzind ken merkezeince tunan okul dlnlanna gai. hemen-heps ari. nitelMere sehip, bazar Osman dOneminin, bezlan Curhurytin kruug ylancin mia Smell. Bu ‘hula sats derek bu binla ylerak yersine far elec ‘ese yapimest dene, ~ Hilkimel-kenteKersiigIslemekten vaz gecmeye geginoiuz By ful aaniannin any Kent merkezlrindel! yap Yogunugunl