NAKİT AKIM TABLOSU

R. EMRE BÜYÜKIŞIK
Marmara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Muhasebe- Finansman Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Öğrencisi

I. GİRİŞ
Mali tablolar, düzenlendikleri tarih itibariyle işletmelerin faaliyet durumlarını farklı açılaradan ifade eden
özet tablolardır. Mali tabloların türleri ise şunlardır.
Temel Mali Tablolar Ek Mali Tablolar
1- Bilanço 1- Kar Dağıtım Tablosu
2- Gelir Tablosu 2- Satışların Maliyeti Tablosu
3- Fon Akım Tablosu
4- Nakit Akım Tablosu
5- Özkaynaklar Değişim Tablosu(1)
Maliye Bakanlığı 26.12.1992 tarih ve 21447 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhasebe
Sistemi Genel Tebliği’ne göre aktif toplamı 300 milyon veya net satışları toplamı 750 milyar lirayı
aşmayan mükellefler yalnızca temel mali tabloları düzenleyecekler ve vergi beyannamesine ekleyecekler,
bu rakamlardan herhangi birini aşan mükellefler ise temel mali tablolar yanında ek mali tabloları da
düzenleyecekler ve beyannamelerine ekleyeceklerdir.(2) işletme esasına göre defter tutan işletmeler ise
sadece bu tebliğde “Muhasebe’nin Temel Kavramlarına” uymakla yükümlüdür.(3)
Bu çalışmanın amacı Nakit Akım Tablosunu tanıtmaktır Nakit Akım tablosunun hazırlanması bir uygulama
ile açıklanacaktır. Türkiye ve Uluslararası uygulamanın üzerinde yeri geldikçe durulacaktır.
Nakit Akım tablosu, işletmenin gelecekteki nakit giriş ve çıkış tahminlerini gösteren bir tablodur.
Genellikle bir hesap dönemi için düzenlenir, ancak daha uzun dönemler içinde hazırlanabilir.(4)
İşletme faaliyet dönemi içindeki ödeme ve taksitlerini ve bunların hangi kaynaklardan sağlanarak, hangi
kullanış alanlarına yöneldiğini ancak nakit akımı tablosu aracılığı ile izlenebilmektedir. Nakit akımı tablosu,
esas itibarîyle yıl içindeki nakit hareketlerini belirlemek amacıyla hazırlanmaktadır. Mali analiz açısından
ise fon akım ve net işletme sermayesi değişim tablolarının tamamlayıcısı olmaktadır.(5)
Teşekkür edeceğim insanları iki grupta topluyorum. ilk gruba yaralandığım eserlerin yazarları giriyor.
Kaynaklar kısmında bu eserleri verdim. Bu yazarlara yaşamımı zenginleştirdikleri için ve elimdeki
çalışmanın içeriğini besledikleri için minettarım. İkinci gruba ise bizleri yetiştiren hocalarımız giriyor.
Hepsine içtenlikle teşekkür ediyorum

1- NAKİT AKIM TABLOSUNUN TANIMI VE ÖNEMİ

Fon Akım analizlerinde kullanılan bir diğer finansal tabloda nakit akım tablosudur. Bu tablo, genel
anlamdaki fon akım tablosuna ve net çalışma sermayesindeki değişim tablosuna göre, fon kavramını
daha dar anlamda ele almakta ve yalnızca nakdi değerlerdeki değişmeyi açıklamaktadır. Günümüzde fon
akım tabloları içinde en çok kullanılan ve gerek uluslararası muhasebe standartlarında gerekse bir çok
ülke standartlarında (Amerika FASB-95 no.lu standart,Kanada 1540 nolu standart) nakit akım tablosunun
düzenlenmesi önerilmektedir. Nakit Akım tablosu, bir faaliyet dönemi içinde işletmede ortaya çıkan nakit
akışlarını işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akımları ve
finanslama faaliyetlerine ilişkin nakit akımları olarak gösteren tablodur. (6) Nakit Akım tablosu, para akışını
özetleyerek hem geçmişin finansman politikasının değerlendirilmesinde, hemde geleceğe yönelik nakit
planlamasının yapılmasında, gerek yönetime gerekse diğer işletme ilgililerine önemli bilgiler sunmaktadır.
(7)

Fon kavramı başlıca üç anlama gelecek şekilde kullanılmaktadır.

Birincisi : Fon, işletmedeki nakit ve nakit sayılabilecek (vadesiz mevduat, ibrazında ödenecek çek)
anlamındadır. Bu, fonun en dar anlamıdır.
İkincisi : Fon, işletme sermayesini oluşturan öğeler (dönen varlıklar ve bunların finansmanında kullanılan
kısa süreli borçlar) anlamındadır. Bu anlama göre hazırlanan fon akışı tablosu işletme sermayesindeki
değişmeleri belirtir.
Üçüncüsü: Fon, işletmede kullanılan tüm finansman araçları anlamındadır. Fonun en geniş anlamı budur.
Buna göre bilançonun aktif ve pasifinde, bir dönem içinde ortaya çıkan değer hareketleri fon akışını
oluşturur. (8)
Nakit Akım tablosunu tanırken, bunun fon akışı tablosuyla farklarına da değinmek, bunların
karıştırılmaması açısından yararlı olacaktır. Geniş anlamdaki fon, nakit kavramını da içeren bir sözcüktür.
Fon Akımı tablosu bu konuda yoğunlaşmaktadır. Nakit ise, para, vadesiz mevduat ve görüldüğünde tahsil
edilebilecek çekler gibi ödeme araçlarını kapsamaktadır. Bunların bir dönemdeki mevcut giren ve
çıkanları nakit akışını oluşturur. işte nakit akım tablosu daha çok bu dar anlamda yoğunlaşmaktadır.(9) Mali
tahlil olarak finansmanda nakit bütçesi olarak görülmektedir.
Nakit Bütçesinin işletmeye sağladığı yararların başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz:
-Nakit ihtiyacının hangi tarihlerde olacağını gösterdiğinde, hangi tarihlerde borçlanmaya gidileceğini de
gösterir.
-Borçların bir plan içersinde ödenmesini mümkün kılar.
-İşletmenin minimum nakit ihtiyacının (günlük ihtiyaçlar+ beklenmedik durum ihtiyacı) planlamasını
sağlar.
-Hissedarlara ve ortaklara ne zaman kar payı dağıtımının uygun olduğunu gösterir.
-Nakdin etkili ve işletme çıkarlarına uygun biçimde kullanılmasını sağlar. (10)
- Uygulamada nakit akım tablosunun değişik biçimlerde düzenlendiği görülmektedir. Muhasebe Sistemi
Uygulama Genel tebliği ile benimsenen şekil öteden beri ülkemizde uygulanmakta olan SPK
Standartlarındaki nakit akım tablosu ile aynı içeriktedir.(11) Bu tebliğlerde nakit kaynakları ve nakit
kullanımlarının ayrı bölümler halinde sunulduğunu görmekteyiz. Biz burada, ülkemizdeki son Muhasebe
standartları Komisyonunun öngördüğü Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ndeki format
doğrultusunda nakit kaynak ve kullanımlarını açıklayacağız.
Ülkemizde kullanılan nakit akım tablosu formatı Tablo’da görüldüğü gibidir.(12)

NAKİT AKIM TABLOSU(13) ÖNCEKİ DÖNEM CARİ

DÖNEM

A. DÖNEM BAŞI NAKİT MEVCUDU

B. DÖNEM İÇİ NAKİT GİRİŞLERİ

1. Satışlardan Elde Edilen Nakit

a)Net Satışlar

b)Ticari Alacaklardaki Azalışlar

c) Ticari Alacaklardaki Artışlar (-)

2. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlardan Dolayı Sağlanan Nakit

3. Olağandışı Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit

4. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit

a)Menkul Kıymet İhraçlarından

b)Alınan Krediler

c) Diğer Artışlar

5. Uzun Vadeli Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan nakit

a)Menkul Kıymet İhraçlarından

b)Alınan Krediler

c) Diğer Artışlar

6. Sermaye Artışından Sağlanan Nakit

7. Hisse Senedi İhraç Primlerinden Sağlanan Nakit

8. Diğer Nakit Girişleri

C. DÖNEM İÇİ NAKİT ÇIKIŞLARI

1. Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışları

a)Satışların Maliyeti

b) Stoklardaki Artışlar

c) Ticari Borçlardaki (Alımlardan Kaynaklanan) Azalışlar

d) Ticari Borçlardaki (Alımlardan Kaynaklanan ) Artışlar (-)

e) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler (-)

f) Stoklardaki Azalışlar (-)

2. Faaliyet Giderlerine İlişkin Nakit Çıkışları

a)Araştırma ve Geliştirme Giderleri

 b)Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri

c) Genel Yönetim Giderleri

d) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Diğer giderler (-)

3. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlara İlişkin Nakit Çıkışları

a) Diğer faaliyetlerle ilgili Olağan Gider ve Zararlar

b)Amortisman ve Nakit çıkışı Gerektirmeyen Diğer Gider ve Zararlar(-)

4. Finansman giderlerinden Dolayı Nakit Çıkışları

5. Olağandışı Gider ve Zararlardan Dolayı Nakit çıkışı

a) Olağandışı Gider ve Zararlar

b) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Diğer Gider ve Zararlar(-)

6. Duran varlık Yatırımlarına İlişkin Nakit Çıkışları

7. Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri

a) Menkul kıymetler Anapara Ödemeleri

b)Alınan Krediler Anapara Ödemeleri

c)Diğer ödemeler

8. Uzun Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri

a) Menkul kıymetler Anapara Ödemeleri

b)Alınan Krediler Anapara Ödemeleri

c)Diğer ödemeler

9. Ödenen Vergi ve Benzerleri

10. Ödenen Temettüler

11. Diğer Nakit Çıkışları

D. DÖNEMSONU NAKİT MEVCUDU (A+B-C)

E. NAKİT ARTIŞ VEYA AZALIŞI (B-C)

2- NAKİT GİRİŞİ KAYNAKLARI VE NAKİT ÇIKIŞI YERLERİ

İşletmeye nakit girişi sağlayan kaynakların başlıcaları şunlardır: Peşin Satışlar, satışları doğan alacakların;
(senetli-senetsiz) tahsili, alacakların tahsili, işletme (faaliyet) ile ilgili olmayan tahsilat, sabit varlıkların
peşin satışı, portföydeki hisse senedi ve tahvillerin satışı, sermaye artırımı, tahvil ihracı, kısa ve uzun
vadeli kredi alınması, ortak ve çeşitli kişilerden borç alınması, iştirak gelirlerinden tahsilattır.(14)
İşletmeden nakit çıkışını gerektiren harcama yerlerinden başlıcaları şunlardır: Ticari mal, ilk madde
malzeme peşin alışı, alıştan doğan borçların ödenmesi, ücret ve sosyal yardım-tazminat ödemeleri, kısa-
uzun süreli kredilerin ve faizlerin ödenmesi, tahvillerin itfası, öteki borçların ödenmesi, duran varlıklara
yatırımlar, sermaye ödenmesi, borç vermeler, kur yükselişlerinden kaynaklanan ödemeler, işletme
(faaliyet) ile ilgili olmayan ödemeler, kar dağıtımı, çeşitli vergiler ve sigorta primleri ödemeleri, nakit
çıkışını gerektiren olağanüstü zararlar ve tazminatlar, hisse senedi ve tahvile yatırım yapılması, iştirakte
bulunulması, fabrika ve tesislerin olağanüstü bakım-tamiri ödemeleri.(15)
Günümüzde yurtdışında son uygulamaya konulan standartlarda nakit akım tablosunun üç konuda bilgi
verecek biçimde düzenlenmesi ve kaynak kullanımlarının birarada gösterilmesi önerilmektedir. Bu
uygulamalarda nakit kaynak ve kullanımları aşağıdaki gibi bölümlenmiştir.
1. Faaliyetlerle İlgili Nakit Akımları
a) Olağan Faaliyetlerle İlgili Nakit Akımları
- Satışlardan Sağlanan Nakit (+)
- Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit (+)
- Satışların Maliyeti ile ilgili Nakit Çıkışlar (-)
- Faaliyet Giderleri ile İlgili Nakit Çıkışları (-)
- Faaliyet dışı diğer olağan gider ve zararlardan dolayı Nakit Çıkışı (-)
b) Olağandışı Faaliyetlerle İle İlgili Nakit Akımları
- Olağandışı Gelir ve Karlardan sağlanan nakit
- Olağandışı gider ve zararlardan dolayı nakit kullanımı
c)Dönem Karından Ödenen Vergiler (-)
d)Faaliyetlerle İlgili Diğer Dönen Varlık ve Kısa vadeli yabancı kaynak hesaplarındaki değişiklikler
- Dönen Varlık azalışlarından sağlanan nakit
- Kısa Vadeli Yabancı Kaynak artışlarından sağlanan nakit
- Diğer Dönen Varlık artışları ile ilgili kullanımlar
- Kısa Vadeli Yabancı Kaynak ödemeleri

2-Yatırım Faaliyetlerine İlişkin Nakit akımları

- Duran Varlık satışından sağlanan nakit (mali, özel tükenmeye tabi varlıklar)
- Duran varlık alışlarına ödenen nakit

3-Finansman Faaliyetlerine İlişkin Nakit Akımları

- Kısa ve uzun vadeli mali borçlardaki artışlar (+)
- Kısa ve uzun vadeli mali borçlardaki azalışlar (-)
- Sermaye artırımı (Yeniden Değerleme hariç) (+)
- Hisse Senedi İhraç Primleri (+)
- Sermaye Azaltımı (-)
- Ödenen Temettüler (-)(16)
Finansçılar işletmenin nakit giriş ve çıkışlarını göstermek bakımından proforma olarak az detayda
düzenlemektedir. Tablo düzenlendiği dönem için nakit açığı veya fazlasını göstermek maksadıyla finansal
planlamada kullanılmaktadır. Ancak uygulamada daha çok likidite konusuna açıklık getirmek bakımından
net çalışma sermayesinin analizinde yararlanılmaktadır.(17) Ayrıca finasçılar kısa süreli finansman
gereksinmesini görmek amacıyla Nakit bütçeleri düzenlemektedir. Nakit bütçeleri, yalnız firmanın belirli
dönem sonundaki toplam finansman gereksinmesini değil aynı zamanda finansman ihtiyacının zaman
içersindeki dağılımını ortaya koyarak, zamanlama sorununun çözümüne de katkıda bulunmaktadır. İşte bu
açılardan Muhasebe Uygulama Sistemi Genel Tebliği’nde görülen formattaki Nakit Akım Tablosu farklılık
taşımaktadır.(18)

3. NAKİT AKIM TABLOSUNUN UNSURLARI

Nakit akım Tablosu aşağıdaki bölümlerden oluşur.
-DÖNEMBAŞI NAKİT MEVCUDU A
-DÖNEMİÇİ NAKİT GİRİŞLERİ + B
-TOPLAM ........
-DÖNEMİÇİ NAKİT ÇIKIŞLARI - (C)
...........
-DÖNEM SONU NAKİT MEVCUDU D
Nakit Akım Tablosu brüt yönteme göre düzenlenir. Yani, düzenlemeye fon akım tablosunda olduğu gibi
olağan kardan değil; hasılattan başlanır ve nakit sağlayan gelirler ayrı, nakit çıkışına neden olan maliyet
ve gider unsurları ile diğer ödemeler ayrı olarak gösterilir. (19)

A-DÖNEMBAŞI NAKİT MEVCUDU

İşletmenin dönembaşında kasa ve bankalarda bulunan nakit mevcudunu ifade eder. Tebliğde yapılan
açıklamaya göre, herhangi bir vade taşımayan ve ibraz edildiklerinde tahsili mümkün bulunan çekler,
nakit mevcudu içinde değerlendirilir. Tekdüzen Hesap Planında 10-Hazır Değerler grubunda yer alan
hesapların net bakiyesi nakit mevcudu kavramı olarak değerlendirilir. Nakit Akım tablosunun
düzenlenmesinde; dönembaşı nakit mevcudu önceki dönem bilançosundan, hazır değeler yekünu olarak
alınır.(20)

B-DÖNEM İÇİ NAKİT GİRİŞLERİ

1-SATIŞLARDAN ELDE EDİLEN NAKİT
İşletmenin esas faaliyeti ile ilgili mal ve hizmet satışlarından sağlanan nakit girişlerini gösterir. Bu tutarın
bulunmasında, cari dönem net satış hasılatına satışlardan doğan azalışlar eklenir. artışlar ise indirilir.
-Net Satışlar +a
-Ticari Alacaklardaki azalışlar +b
-Ticari Alacaklardaki artışlar -c
-Alınan Sipariş Avanslarındaki azalışlar (-)
-Satışlardan Elde Edilen Nakit
a)Net Satışlar
Cari dönem Gelir tablosundan alınır.(21)
b) Ticari Alacaklardaki Azalışlar (+)
Aşağıdaki hesaplardaki aşalışlar, önceki dönem ve cari dönem bilançolarından hesaplanarak satışlar
tutarına eklenir.
120 Alıcılar
121 Alacak Senetleri
127 Diğer Ticari Alacaklar
128 Şüpheli Ticari Alacaklar
220 Alıcılar
221 Alacak Senetleri
Buna karşılık, ticari alacaklardaki azalışlar hesaplanırken bir nakit harekatına neden olmayan aşağıdaki
değer düzeltici nitelikteki hesaplar dikkate alınmaz.
122 Alacak Senetleri Reeskontu (-)
129 Şüpheli Ticari Alacaklar Reeskontu (-)
222 Alacak Senetleri Reeskontu (-)
229 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı (-)(22)
c) Ticari Alacaklardaki Artışlar (-)
Aşağıdaki hesaplardaki artışlar, önceki dönem ve cari dönem bilançolarından hesaplanarak net satışlar
tutarından indirilir.
120 Alıcılar
121 Alacak Senetleri
127 Diğer Ticari Alacaklar
128 Şüpheli Ticari Alacaklar
220 Alıcılar
221 Alacak Senetleri
Buna karşılık, ticari alacaklardaki artışlar hesaplanırken bir nakit harekatına neden olmayan değer
düzeltici nitelikteki 122.129.222 ve 229 no.lu hesaplar dikkate alınmaz.
Diğer taraftan, yurtdışı satışlar münasebetiyle yıl sonu değerlemeleri sonucunda yurtdışı alıcılar
hesabında oluşan kur farkları 646 Kambiyo Karları hesabına gelir yazılmış olmalıdır. Bu nedenle alıcılar
hesabında kur farkı değerlemesinden meydana gelen artış burada değil, (B-Dönemiçi Nakit Girişleri, 2-
Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlardan Dolayı Sağlanan Nakit) nakit akım tablosu B-2 de indirim
konusu yapılır.(23)
Alınan Sipariş Avanslarındaki Azalışlar (-)
Tebliğde yer verilmemekle beraber, satışlardan elde edilen nakit girdinin hasas bir şekilde nakit akım
tablosunda gösterilebilmesi için bu ayrıntıya girilmesinin faydası vardır.
Pasifte; kısa vadeli borçlar arasında yer alan 340 Alınan Sipariş Avansları hesabı, mal ve hizmet
satışlarıyla ilgili hesaptır. Bu hesaptaki azalış, tahsilat nedeniyle 120 Alıcılar hesabına yapılan mahsupları
ifade eder. Diğer ifade ile, müşteriden tahsil edilen para, avanstan arta kalan miktar kadardır. Bu
nedenle 340 hesaptaki azalış, net satışlar tutarından düşülür. Bu hesaba (C-Dönemiçi Nakit Çıkışları, 7-
Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri) nakit akım tablosunda eğer önemli bir tutarda değilse C-7
bölümünde de yer verilebilir. (24)
2- Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlardan Dolayı Sağlanan Nakit
Gelir tablosunda diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar olarak tanımlanan kalemlerden sağlanan nakit
girişleri bu grupta yer alır.
Bu tutarın bulunabilmesi için gelir tablosundaki Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar toplamı alınır
ve bundan, henüz nakit girişi sağlamayan ve tahakkuk esasına göre doğmuş bulunan gelirler ile daha
önceki dönemlerde peşin tahsil edilmiş olup da bu döneme yansıyan gelecek aylara ait gelirler
hesabındaki azalışlar indirilir.
Bu indirimler gelir tablosunun Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar grubunda yer alan kalemler için
sözkonusu olabilir. Bu bilgilerin hangi hesaplardan alınacağı aşağıda gösterilmiştir.
132 İştiraklerden alacaklar (artış)
133 Bağlı Ortaklardan Alacaklar (artış)
181 Gelir Tahakkukları (artış)
281 Gelir tahakkukları (artış)
380 Gelecek aylara Ait Gelirler (azalış)
480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler (azalış)
Ayrıca aşağıdaki kalemler Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar toplamından çıkarılır.
644 Konusu Kalmayan Karşılıklar
647 Reeskont Faiz Gelirleri
Nakit akım tablosunun hassas sonuçlar verebilmesi için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir. (25)
Temettü Gelirleri
Bilançodaki 132 İştiraklerden Alacaklar ile 133 Bağlı Ortaklardan Alacaklar hesapları, münhasıran temettü
alacaklarını içermekte ise, bu hesaplardaki artış tahakkuk edip de henüz tahsil edilmemiş olan temettü
gelirini gösterir. Yalnız bu hesaplar başkaca kalemleri kapsıyor ise yardımcı hesapları dikkatle
incelememiz gerekmektedir. Temettü dışındaki yardımcı hesaplardaki artışı ise nakit akım tablosunda C-
11 (Dönem içi Nakit Çıkışları-Diğer Nakit Çıkışları) bölümünde incelemeliyiz.
Bazen işletme sözkonusu şirketlere borçlu olması dolayısıyla temettüyü nakten almayıp, borca mahsup
edebilir. Bazende iştiraklerden alınacak temettüler; iştiraklerde yapılacak sermaye arttırımlarında,
sermaye tahhüt borcuna saydırılmış olabilir. Bu gibi durumlarda, her iki işlemin nakit girdi ve nakit çıktı
olarak nakit akım tablosunda ayrı ayrı yer alması gerekir.(26)
Faiz Geliri
Bilançodaki 181 ve 281 no.lu Gelir Tahakkukları hesaplarındaki artış tahakkuk edipte henüz tahsil
edilmemiş olan faiz gelirlerini gösterir. Bu artış tutarı Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar
toplamından düşülür. Şayet 181 ve 281 no.lu hesaptaki faiz harici gelir tahakkukları Olağandışı gelir ve
karlar grubundaki bir başka gelir unsuru ile ilgili ise, bu defa bunlardaki artış nakit akım tablosunun B-3
(Dönemiçi Nakit Girişleri-Olağandışı Gelir ve karlardan sağlanan nakit) bölümünde dikkate alınır.(27)
Komisyon Gelirleri
Komisyon gelirleriyle ilgili tahakkuk işlemleri, muhasebede hangi hesap borçlandırılarak yapılmakta ise, o
hesaptaki artış tahsil edilmemiş komisyon gelirini gösterir. Bu bilginin tabiatıyla muhasebeden alınması
gerekir. Bu komisyonlarla ilgili tahakkuklar, ya ticari alacaklar grubunda veya ticari alacaklar grubu
dışındaki hesaplarda yer almak durumundadır.
Bu hesaplardaki artışlar, nakit akım tablosunun B-1(Dönem İçi Nakit Girişleri-Satışlardan elde Edilen Nakit)
veya C-11 (Dönem içi Nakit Çıkışları) bölümlerinde esasen dikkate alınmaktadır. Şayet tahsil edilmemiş
olan komisyon gelirleri, nakit akım tablosunun bu bölümünde gösterilerini gerekli kılacak büyüklükte olur
ise; ilgili cari hesaptaki artış, muhasebeden tespit edilir ve Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve karlar
toplamından düşülür. Eğer sözkonusu komisyon geliri, aynı kişiye olan, cari hesap borcuna mahsup
edilmiş olması halinde nakit akım tablosunda ayrı ayrı komisyon geliri tahsil edilmiş ve aynı kişiye olan
borç ödenmiş gibi yer alır.(28)
Kambiyo Karları
Dönem içinde oluşan Kambiyo Karları, genelde döviz mevcutları ile döviz cinsinden olan borç ve
alacakların tahsilat ve ödemelerinden kaynaklandığından, nakit girdi ve çıktı olarak kabul edilir. Dönem
sonu değerlemelerinde ise aşağıdaki şekilde hareket edilir.
a-Döviz Kasası ve Döviz Tevdiat Hesabı
Dönem sonlarında döviz mevcutlarının değerlendirilmesi sonucunda oluşan kambiyo karlarının döviz
kasası ve banka mevduatlarında meydana getirdiği artışta fili bir nakit girdisi yoktur. Buna rağmen TL.
cinsinden düzenlenmekte olan nakit akım tablosunda, dönem sonu nakit mevsudu sanki nakit girdi olmuş
gibi değerlemedeki kur farkı tutarınca artış gösterir. Yani kur farkı geliri Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir
ve Karlar toplamından düşülmez.
b-Dövizli Alacaklar
Döviz cinsinden olan alacakların dönemsonu değerlemelerinden oluşan kambiyo karları, müşterilerin cari
hesaplarında TL cinsinden artışa neden olurlar. Bu artış, ihracat hasılatı olarak 601 Yutdışı satışlar
hesabına gelir yazılmışsa nakit akım tablosunun B-1 (Dönem içi nakit girişler-Satışlardan Elde Edilen
Hasılat) bölümünde Ticari Alacaklardaki Artış olarak hasılattan indirildiğinden, burada kambiyo
karlarından ikinci kez düşülmesine gerek kalmamaktadır. Şayet, ihracatla ilgili dönemsonu kur farkları
tebliğ hükümleri doğrultusunda kambiyo gelirleri hesabına gelir yazılmışsa burada Diğer Faaliyetlerden
olağan Gelir ve Karlar tutarından düşülmesi gerekir. Burada yine nakit akım tablosunun B-1 bölümünde
Ticari Alacaklardaki Artış tutarından düşülür. (29)
Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabında Azalışlar
Önceki dönemlerde tahsil edilmiş olup, cari dönem içersinde sonuç hesaplarına yansıyan gelirler cari
dönemde bir nakit girdisi yaratmadığından, Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar toplamından
düşülür. Uzun Vadeli olanlar ise B-5 (Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlar) bölümünde gösterilir.
Eğer olağandışı gelirler sözkonusu ise bu hesaplardaki azalışlar B-3 (Olağandışı Gelir ve Karlardan
Sağlanan Nakit) bölümünde gösterilir.(30)
3- Olağandışı Gelir ve Karlardan sağlanan Nakit
Gelir tablosunda, Olağandışı Gelir ve karlar bölümünde gösterilen gelirlerden nakit girişi sağlayanları
içerir. Bu tutarın bulunmasında, gelir tablosundaki toplamdan;
-Tahakkuk esasına göre doğmuş ancak, henüz tahsil edilmemiş olağandışı gelirler ,
-Önceki dönemlerde tahsil edilen ve cari dönemde sonuç hesaplarına yansıyan olağandışı gelirler
- Hiç bir zaman nakit hareketi doğurmayacak kalemler,
- Duran varlık satış karları indirilir.(31)(32)
4- Kısa Vadeli Yabancı kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit
Esas Faaliyet konusunu ilgilendiren mal ve hizmet alımlarından doğan ticari borçlar dışında kalan kısa
vadeli borçlanmalar nedeniyle sağlanan nakit girişlerini ifade eder.(33)
a-Menkul kıymet İhracı nedeniyle sağlanan Nakit Girişleri
İşletmenin, finansman bonosu ve banka bonosu gibi kısa vadeli menkul kıymet ihracından sağladığı nakit
girdileri ifade eder. Bu bilgiler bilançodaki şu hesaplardan alınır.
305 Çıkarılmış Bonolar ve Senetler (artış)
306 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler (artış)
308 Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-) (Artış)
Azalışlar ise, nakit çıktılar bölümünde C-7 (Kısa vadeli Yabancı Kaynak ödemeleri) grubunda yer alır.(34)
b-Banka Kredilerinden Sağlanan Nakit Girişleri
İşletmenin Yurtiçi ve yurt dışı banka kredilerinden sağladığı nakit girişleridir. 300 Banka Kredileri hesabı
ile 309 Diğer Mali Borçlar hesabındaki artış tutarı, nakit akım tablosunda kredilerden sağlanan nakit
olarak gösterilir. Uzun vadeli olan 400, 409 no.lu hesaplardan artış kaynaklanmış olabilir Nakit girdi
yaratmayan bu artışların dikkate alınmaması gerekir.
Finans Kurumlarından sağlanan ayni nitelikteki kredilerde fiili bir nakit girişi olmamakla birlikte,
borçlardaki artış nakit girdi; bu krediler karşılığında alınan malla, nakit çıktı kabul edilir. Dövizli kredilerin
dönem sonu değerlemelerinde oluşan kur farkları borç tutarında bir artış meydana getirirken, fiilen
işletmeye nakit girdisi sağlamadığından 300 Banka Kredileri hesabındaki artış tutarından çıkarılması
gerekir.(35)
c- Diğer Kısa Vadeli Yabancı kaynaklardan Sağlanan nakit
Bunlar aşağıdaki kalemlerdeki artış olarak nakit akım tablosuna yansıtılır.
326 Alınan Depozito ve Teminatlar (artış)
331 Ortaklara borçlar (artış)
332 İştiraklere borçlar (artış)
333 Bağlı ortaklara Borçlar (artış)
336 Diğer Çeşitli Borçlar (artış)
340 Alınan Sipariş Avansları (artış)
349 Alınan Diğer Avanslar
350 Yıllara Yaygın inşaat ve Onarım Hakedişleri (artış)(36)
360 Ödenecek Vergi ve Yasal Yükümlülükler (artış)
380 Gelecek aylara ait gelirler
397 sayım ve Tesellüm Fazlalıkları
399 Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar (artış)(37)
5- Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit
Esas faaliyet konusunu ilgilendiren mal ve hizmet alımlarından doğan ticari borçlanmalar dışında kalan,
uzun vadeli borçlanmalardan kaynaklanan nakit girişlerini gösterir. Yine kısa vadelilerde olduğu gibi
ayrıma tabi tutulur.(38)
6- sermaye arttırımından sağlanan Nakit
Sermaye arrtırımı nedeniyle sağlanan nakit bu grupta yer alır. Yeniden Değerleme değer artış fonları,
gayrimenkul ve iştirak satış karları ile ihtiyatlardan sermayeye yapılan ilaveler fiilen bir nakit
yaratmadığından dikkate alınmaz. Bu bilgi 500 ve 501 no.lu hesaplar ile verilen bilgilerden çıkarılır.(39)
7- Hisse Senedi İhraç Primlerinden Sağlanan Nakit
Hisse Sendi ihraç primlerinden sağlanan nakdi içerir. Bilançodaki 520 hisse Senedi ihraç Primleri
hesabındaki artış olarak hesaplanır.
8- Diğer Nakit girişleri
Menkul kıymetlerde esas faaliyet konusu satışlardan kaynaklananlar dışındaki alacaklarda, diğer dönen
varlıklarda ve duran varlıklarda azalışlar gibi nakit girişi sağlayan unsurları içerir. Bazı uzun vadeli alacak
kalemlerindeki azalışlarda, vadelerinin bir yılın altına düşmesinden dolayı kısa vadeli yabancı kaynaklara
aktarılmış olmasından ileri gelebilir. Bunlar bir nakit girdisi yaratmadığından, nakit girişleri dışında
tutulmalıdır. Şu hesaplardan faydalanılır.
110 Hisse Senetleri (azalış)
111 Özel Kesim Tahvil Senet ve bonoları (azalış)
112 Kamu Kesimi tahvil Senet ve bonoları(azalış)
118 Diğer menkul Kıymetler (azalış)
126 Verilen Depozito ve Teminatlar (azalış)
131 Ortaklardan Alacaklar (azalış)
132 İştiraklerden Alacaklar (azalış temettü dışındakiler)
133 Bağlı ortaklardan alacaklar (azalış temettü dışındakiler)
135 Personelden azalışlar (azalış)
136 Diğer çeşitli alacaklar (azalış)
138 Şüpheli Diğer Alacaklar (azalış)
179 taşeronlara Verilen avanslar (azalış)
181 Gelir Tahakkukları (azalış)
190 Devreden Katma Değer vergisi (azalış)
193 Peşin Ödenen Vergiler ve fonlar (azalış)
195 İş avansları (azalış)
196 personel Avansları (azalış)
198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar (azalış)
226 Verilen Depozito ve Teminatlar (azalış)
231 Ortaklardan Alacaklar (azalış)
232 İştiraklerden Alacaklar (azalış temettü dışındakiler)
233 Bağlı ortaklardan Alacaklar (azalış temettü dışındakiler)
235 Personelden Alacaklar (azalış)
236 diğer Çeşitli Alacaklar (azalış)
240 Bağlı Menkul kıymetler (azalış, satış fiyatıyla)
242 İştirakler (azalış satış fiyatıyla)
245 Bağlı ortaklıklar (azalış, satış fiyatıyla)
248 Diğer mali Duran Varlıklar (azalış, satış fiyatıyla)
250 Arazi ve Arsalar (azalış, satış fiyatıyla)
251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenler (azalış, satış fiyatıyla)
252 Binalar (azalış, satış fiyatıyla)
253 Tesis Makina ve Cihazlar (azalış, satış fiyatıyla)
254 Taşıtlar (azalış, satış fiyatıyla)
255 Demirbaşlar (azalış, satış fiyatıyla)
256 Diğer Maddi duran Varlıklar (azalış, satış fiyatıyla)
259 260 Haklar (azalış satış fiyatıyla)
260 Haklar (azalış satış fiyatıyla)
269 Verilen avanslar (azalış)
279 Verilen Avanslar (azalış
281 Gelir Tahakkukları (azalış)
293 Gelecek yıllar İhtiyacı stoklar
294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar (azalış)
297 Diğer Çeşitli Duran varlıklar (azalış, satış fiyatıyla)(40)
C-DÖNEMİÇİ NAKİT ÇIKIŞLARI
1-Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışları
Mal ve hizmet üretim maliyetleri ile ticari mal maliyetlerinin oluşumundan kaynaklanan nakit çıkışının
oluşumudur.
-Satışların Maliyeti +a
-Stoklardaki artış +b
-Ticari Borçlardaki Azalış +c
-Ticari Borçlardaki Artış -d
- Stoklardaki azalış -e
-Amortisman ve Nakit Çıkışı gerektirmeyen Giderler -f
-MALİYETLERDEN KAYNAKLANAN NAKİT ÇIKIŞLARI(41)
a-Satışların Maliyeti
Satılan mamuller ve ticari mallar maliyetleri ile satılan hizmet maliyeti ve diğer satışların maliyetinden
oluşur. Gelir tablosundan toplam olarak alınır.(42)
b-Stoklardaki Artışlar
Bilançoda yer alan aşağıdaki stok hesaplarının artışları nakit akım tablosunu C/1-b bölümünde yer alması
gerekir Azalışlar ise C/1-f (Stoklardaki Azalışlar ) bölümünde yer alması gerekir. Aşağıdaki kalemler
dikkate alınır.
150 İlk Madde ve Malzeme Stokları
151 Yarı Mamuller- Üretim
152 Mamuller
153 Ticari Mallar
157 Diğer Stoklar
159 Verilen Sipariş avansları
293 Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar
294 Elden Çıkarılacak Stoklar(43)
c- Ticari borçlardaki azalışlar
Alımlardan kaynaklanan aşağıdaki kısa vadeli ticari borçlardaki azalışlar çıkarılır.
320 Satıcılar
321 Borç Senetleri
329 Diğer Ticari Borçlar
Uzun vadeli hesaplar ise vadeleri bir yılın altına düştüğü için kısa vadeli borçlara aktarılan tutarlardan
kaynaklanmaktadır. bu nedenle uzun vadeli borçlarda meydana gelen azalışlar nakit çıktıya neden
olmadığı için dikkate alınmaz.(44)
d- Ticari borçlardaki artışlar
Alımlardan kaynaklanan kısa ve uzun vadeli ticari borçlardaki artışlar yukarıda belirtilen bilanço
kalemlerinden elde edilerek çıkartılır. Uzun vadeli borçlar yukarda anlatıldığı üzere nakit çıktıya neden
olmayan artışları belirleyeceğinden dikkate alınmaz.
320 Satıcılar (artış)
420 Satıcılar (azalış)
321 Borç Senetleri (artış)
421 Borç Senetleri (azalış)
329 Diğer Ticari Borçlar (artış)
429 Diğer Ticari Borçlar (azalış)(45)
e-Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler
Mal ve hizmet üretimi ile ilgili maliyet kalemleri içersinde yer alan fakat nakit çıktı gerektirmeyen
unsurlardır.
Amortisman Giderleri ve Tükenme Payları
Amortisman Giderleri ve Tükenme Payları muhtelif hesaplara dağılmış durumdadır. Burada dikkate
alınacak olan, üretim hesaplarına gider yazılmış olan amortisman paylarıdır. Bu bilgi, mal üretimiyle
uğraşan işletmelerde 730 Genel Üretim Giderleri hesabından, hizmet üretimi ile uğraşan işletmelerde ise
740 Hizmet Üretim Maliyeti hesabından alınır. Ve nakit çıkışlarından indirim kalemi olarak yer alır.
Gider Tahakkukları
Mal ve hizmet üretimi ile uğraşan işletmelerde tahakkuk yapılmak suretiyle maliyetlere bazı giderlerin
intikal ettirilmesi sözkonusudur. Nakit çıktıya neden olmayan bu tür giderler olarak tezahür eder. bu
hesaplar şunlardır:
360.01 Ödenecek Ücret Vergi Stopajları (artış )
361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri (artış)
379 Diğer Borç ve Gider Karşılıklar (artış)
381 Gider Tahakkukları (artış)
481 Gider Tahakkukları (artış)
Bu hesapların toplamı dönemiçi nakit çıkışları bölümünde indirim tutarı olarak yer alır. Bu hesaplarda
meydana gelen azalışlar C-7 ve C-8 Kısa ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri bölümünde yer alır.
Önceki yıl Ödenmiş Giderlerden Cari Dönemin Payı
Önceki dönemde peşin ödenerek aktifleştirilmiş bulunan giderlerden üretimle ilgili olup, cari dönemde
maliyetlere intikal ettirilen giderlerdir. Bunlar genelde bilançodaki
180 Gelecek aylara Ait Giderler
280 Gelecek Yıllara Ait Giderler hesaplarında azalış olarak tezahür eder. Bunlar nakit çıktı gerektirmeyen
giderleri ifade ettiğinden toplamı dönem içi nakit çıkışları bölümünde indirim kalemi olarak yer alır. (46)
f- Stoklardaki Azalışlar
Maliyetlerden kaynaklanan nakit çıkışlarının tespitinde stok hesaplarındaki azalış tutarı indirim unsuru
olarak dikkate alınır.
2- Faaliyet Giderlerine ilişkin Nakit Çıkışları
Araştırma ve Geliştirme giderleri, Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri ile Genel Yönetim Giderleri nedeni
ile yapılan nakit çıkışlarını ifade eder. Amortismanlar ve karşılıklar gibi nakit çıkışı gerektirmeyen kalemler
ile tahakkuk esasına göre doğmuş ancak henüz ödenmemiş bulunan giderler ve geçmiş dönemlerde
ödenmiş gelecek aylara ait giderlerin bu döneme ilişkin payları faaliyet giderlerinin altında bir indirim
kalemi olarak yer alır.
Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen diğer Giderler
Faaliyet giderleri içersinde yer alan fakat nakit çıktı getirmeyen aşağıda yazılı unsurlardır.
Amortisman Giderleri ve Tükenme Payları
Amortisman giderleri ve tükenme payları muhtelif hesaplara dağılmış durumdadır. Burada dikkate
alınacak olan, faaliyet giderleri ile ilgili hesaplara gider yazılmış olan amortisman ve tükenme payları
tutarıdır. Bu bilgi 7/A seçeneğini uygulayan işletmelerde aşağıdaki hesapların altında açılan muavin
hesaplardan çıkarılır. 7/B seçeneğini uygulayan işletmelerde ise 796 Amortisman ve Tükenme Payları
hesabından çıkarılır.
750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri
760 Pazarlama, satış ve Dağıtım Giderleri
770 Genel yönetim Giderleri
Gider Tahakkukları
Tahakkuk yapılmak suretiyle giderlere intikal ettirilen ve nakit çıktı gerektirmeyen aşağıdaki gider
tahakkukları içersinde, faaliyet giderleri ile ilgili olanlar bulunabilir. Bunların bu hesap bünyelerinden
saptanarak burada bir indirim kalemi olarak dikkate alınması gerekir.
360.01 Ödenecek Ücret Vergi ve Stopajları (artış)
361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri (artış)
379 Diğer borç ve Gider Karşılıkları (artış)
381 Gider Tahakkukları (artış)
481 Gider Tahakkukları (artış)
Önceki Yıl Ödenmiş Giderlerden Cari Dönemin Payı
Önceki dönemde peşin ödenerek aktifleştirilmiş bulunan giderlerden cari döneme intikal ettirilen
aşağıdaki hesaplar içersinde faaliyet giderleri ile ilgili olanlar bulunabilir. Bunların bu hesap bünyelerinden
hesaplanarak burada bir indirim kalemi olarak dikkate alınması gerekir.(47)
3-Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlara İlişkin Nakit Çıkışları
Diğer faaliyetlerle ilgili olağan gider ve zararlar nedeniyle yapılan ödemeleri içerir. Bu tutarın
bulunmasında, diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlardan amortisman, karşılıklar ve nakit çıkışı
gerektirmeyen diğer gider ve zararlar ve tahakkuku yapılmış ancak henüz ödenmemiş veya geçmiş
dönemlerde peşin ödenmiş gelecek aylara ait giderlerin bu döneme ilişkin payları indirilir. Aşağıdaki
kalemler gelir tablosundaki Diğer Faaliyetlerden olağan Gider ve Zararlar toplamından indirilir.
654 Karşılık Giderleri
655 Menkul Kıymet satış Zararları
657 Reeskont Faiz Giderleri
a- Diğer Faaliyetlerle İlgili Olağan Gider ve Zararlar
Gelir tablosundan alınır ve bundan aşağıdaki kalemler düşülür.
b- Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Diğer Gider ve Zararlar
Amortisman
İşletmenin gelir tablosunda Diğer Olağan Gelir ve Karlar bölümünde bir gelir unsuruna yer verilmiş ve
buna ait amortisman gideri de Diğer Olağan Gider ve Zararlar bölümünde gösterilmiş olabilir. Varsa, bu
tür bir amortisman gideri nakit çıkışı gerektirmeyen bir gider olarak indirimler arasına dahil edilmelidir.
Gider Tahakkukları
Tahakkuk yapılmak suretiyle giderlere intikal ettirilen ve nakit çıktı gerektirmeyen aşağıdaki gider
tahakkukları içersinde üretim ve faaliyetle ilgili giderler bulunabildiği gibi, diğer faaliyetlerden olağan
gider ve zararlara ilişkin olanlarda bulunabilir. Bu kalem toplamları bu bölümde indirim unsuru olarak
dikkate alınır.
360.01 Ödenecek Ücret Vergi Stopajları (artış)
361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri (artış)
379 Diğer borç ve Gider Karşılıkları (artış)
381 Gider Tahakkukları (artış)
481 Gider Tahakkukları (artış)

180 Gelecek Aylara Ait Giderler (azalış)

280 Gelecek Yıllara Ait Giderler (azalış)

Ödenmemiş Komisyon Giderleri

Gelir tablosunda yer alan komisyon giderleri, genelde fiili ödeme üzerine muhasebeleşmiş giderlerdir.
Bununla beraber tahakkuk suretiyle de komisyon gideri oluşturulmuş ve henüz ödenmemiş olabilir. Bu
durumda ilgili komisyonların cari hesabında bu suretle meydena gelen artış, nakit çıktı gerektirmeyen
komisyon giderini ifade eder.
Karşılık Giderleri
Nakit çıkışı gerektirmeyen giderlerdendir. Gelir tablosundan alınır.
Kambiyo Zararları
Dönem içinde oluşan kambiyo zararları genelde nakit çıktı kabul edilir. ve kambiyo zararları ile ilgili
indirim yapılmaz. Buna karşılık döviz kredisi kullanan işletmelerde, dönem sonucu değerlemeleri
sonucunda nakit çıktıya neden olmayan kur farkları gideri oluşur. Bunlar doğrudan kambiyo zararı
yazılabildiği gibi aktifleştirilerek duran varlıkların maliyetlerine yansıtılmış olabilir. Bu durumda sonuç
hesaplarına gider yazılan nakit çıktıya neden olmamış bu tür indirim unsuru olarak yer alabilir.
Reeskont Faiz Giderleri
Bu gider kalemi bir nakit çıktısı yaratmadığından gelir tablosunda görünen tutarı olduğu gibi indirim
konusu olur.
Önceki Yıl Ödenmiş Giderlerden Cari Dönemin Payı
Önceki dönemde peşin ödenerek aktifleştirilmiş bulunan giderlerden üretimle ve faaliyet giderleri ile ilgili
olmayanlardan cari dönemde gelir tablosunun Diğer olağan gider ve zararlar bölümüne intikal ettirilen
giderlerdir. Bunlar bilançonun 180 ve 280 no.lu hesaplarında azalış olarak tezahür eder. (48)
4- Finansman Giderlerinden Dolayı Nakit Çıkışları
Burada sözü edilen finansman giderleri, gelir tablosu içersinde yer alan finansman giderlerinden
maliyetlere yüklenemeyenlerin neden olduğu nakit çıkışlarıdır. Rakam Gelir tablosundan alınır.
giderlerinde nakit çıktı yatmayanlar vardır. Bunlar aşağıdaki hesaplardan tespit edilir.
308 Menkul Kıymetler İhraç Farkı (azalış)
408 Menkul kıymetler ihraç Farkı (azalış)
381 Gider Tahakkukları (artış)(49)
5-Olağandışı Gider ve Zaralardan Dolayı Nakit Çıkışı
Olağandışı gelir ve zararlar nedeniyle yapılan ödemleri içerir. Bu tutarın bulunmasında, olağandışı gider
ve zarar tutarından amortisman ve nakit çıkışı gerektirmeyen diğer gider ve zararlar ile tahakkuku
yapılmış ancak henüz ödenmemiş gelecek aylara ait giderlerin bu dönem ilişkin payları indirilir. Duran
varlık satış zararlarıda indirime tabi olur.(50)
6- Duran Varlık Yatırımlarına İlişkin Nakit çıkışları
Duran varlık Yatırımları nedeniyle yapılan nakit harcamam tutarlarını içerir. Aşağıdaki hesaplardaki artış
olarak tezahür eder. Bu artışlar toplamından 380 Gider Tahakkukları hesabındaki faiz tahakkuklarından
yatırım maliyetlerine verilmiş faizlerle ilgili miktar düşülür.
240 Bağlı Menkul Kıymetler (artış)
242 iştirakler
243 İştirakler sermaye taahhüdü (azalış)
245 Bağlı ortaklıklar (artış)
246 Bağlı ortaklıklar Sermaye Taahhüdü (azalış)
248 Diğer Mali Duran Varlıklar (artış)
250 Arazi ve arsalar (artış)
251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri (artış)
252 Binalar (artış)
253 Tesis, Makina ve cihazlar (artış)
254 Taşıtlar (artış)
255 Demirbaşlar (artış)
256 Diğer Maddi Duran Varlıklar (artış)
258 Yapılmakta Olan Yatırımlar (artış)
259 Verilen Avanslar (artış)
260 Haklar (artış)
261 Şerefiye (artış)
262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri (artış)
263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri (artış)
264 Özel Maliyetler (artış)
267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar (artış)
269 Verilen Avanslar (artış)
271 Arama Giderleri (artış)
272 Hazırlık ve Geliştirme Giderleri (artış)
277 Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar (artış)
279 Verilen Avanslar (artış)
Aktifleştirilmiş kur farkı giderleri ve aktifleştirilmiş finansman giderleri indirim tutarı olarak yer alır.(51)
7- Kısa Vadeli Yabancı kaynak Ödemeleri
Bilançonun faaliyet nedeniyle ortaya çıkan ticari borçlanmalar dışındaki kaynak kalemlerinde ödemeler
sonucu ortaya çıkan azalışları ifade eder. Bu bölümle ilgili bilgiler aşağıdaki hesaplardan alınır.
a-Menkul kıymetler Anapara Ödemeleri
304 Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri (azalış)
305 Çıkarılmış Bonolar ve Senetler (azalış)
306 Çıkarılmış Diğer Menkul kıymetler (azalış
b-Alınan Kredilerin Anapara Ödemeleri
300 Banka kredileri (azalış)
303 Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri (azalış)
306 Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler(azalış)
c- Diğer ödemeler
326 Alınan Depozito ve Teminatlar (azalış)
331 Ortaklara Borçlar (azalış, temettüler hariç)
332 İştiraklere borçlar (azalış)
333 Bağlı Ortaklıklara borçlar (azalış)
335 Personele Borçlar (azalış)
336 Diğer Çeşitli Borçlar (azalış)
340 Alınan Sipariş Avansları (azalış)
349 Alınan Diğer avanslar (azalış)
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar (azalış)
361 Ödenecek sosyal Güvenlik Kesintileri (azalış)
368 Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler (azalış)
369 Ödenecek Diğer Yükümlülükler (azalış)
379 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları (azalış)
381 Gider Tahakkukları (azalış)
397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları (azalış)
399 Diğer Yabancı kaynaklar (azalış)
337 Borç senetleri Reeskontu ve 372 kıdem tazminatı Karşılığı hesabındaki azalışlara bu bölümde yer
verilmemiştir. Çünkü bunlarda nakit çıktı sözkonusu değildir. Şayet yıl içinde ödenen kıdem tazminatları
372 no.lu hesapta borç yazılmakta ise bu hesaptaki değişim burada incelenecektir. Eğer sadece dönem
sonlarında bir tahakkuk işlemi ile tahakkuk görürse (genel kural budur) nakit çıktı sözkonusu
olmayacaktır. 340 Alınan Sipariş Avansları hesabının mal ve hizmet satışları ile ilgisi kurularak bu bölümde
değil nakit akım tablosunun B-4 bölümünde dikkate alınıyorsa sorun yoktur Fakat herhangi bir nedenle B-
1 de dikkate alınamıyorsa bu bölümde incelenir.(52)
8- Uzun Vadeli Yabancı kaynaklar
Bilançoda yer alan faaliyet nedeniyle ortaya çıkan ticari borçlanmalar dışındaki uzun vadeli yabancı
kaynak ödemeleri sonucu meydana gelen azalmalar, bu grupta yer alır. Bunlar nakit akım tablosunda bu
bölümle ilgili veriler aşağıdaki hesaplardan alınır.
a- Menkul Kıymet Anapara Ödemeleri
405 Çıkarılmış Tahviller (azalış)
407 Çıkarılmış diğer menkul kıymetler (azalış)
Bu hesaplardaki azalışlar vadeleri bir yılın altına inip 304 ve 306 no.lu hesaplara inerse bu aktarmadan
kaynaklanan tutar kısmı nakit çıktı gerektirmediği için nakit çıktıya sebebiyet vermeyebilir.
b- Alınan Kredilerin Anapara Ödemeleri
400 Banka kredileri (azalış)
409 Diğer mali Borçlar (azalış)
Yukarıdaki durum 300 ve 309 no.lu hesaplara yapılan aktarmalar içinde geçerlidir.
c- Diğer Ödemeler
426 Alınan Depozito ve teminatlar(azalış)
431 Ortaklara Borçlar (azalış)
432 İştiraklere Borçlar (azalış)
433 Bağlı Ortaklara Borçlar (azalış)
436 Diğer Çeşitli borçlar (azalış)
438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar (azalış)
440 Alınan Sipariş Avansları (azalış)
449 Alınan Diğer Avanslar (azalış)
479 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları (azalış)
481 Gider Tahakkukları (azalış)
499 Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı kaynaklar (azalış)
472 Kıdem tazminatı ve 437 Borç Senetleri Reeskontu hesapları için nakit çıktı sözkonusu olmadığından
burada yer almamıştır.(53)
9- Ödenen Vergi ve Benzerleri
Dönem içinde ödenen kurumlar ve gelir vergileri ile diğer kesinti kalemlerini içerir. Bu bilgiler bilançodaki
önceki dönem ve cari dönem rakamlarından ayrılır.
370 Dönem karı vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları
371 Dönem karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri(54)
10- Ödenen Temettüler
Dönem içindeki temettü ödemeleri nedeniyle ortaya çıkan nakit çıkışlarını ifade eder. Bu bilgilerin
çıkarılması için önceki dönemin kar dağıtım tablosu ile muhasebedeki temettü dağıtımına ilişkin
hesaplardan yararlanılır.
Tekdüzen Hesap planında, kar dağıtımı ile ilgili kayıtların hangi hesaplarda ve ne şekilde izleneceğine dair
bir yönlendirme yapılmamıştır. SPK mevzuatında standart genel hesap planında, 350 Ortaklara Borçlar
hesabının altında münhasıran ödenecek temettülerin izleneceği hesap öngörülmüştür.(55) Yalnız ortakların
Tekdüzen hesap Planında 331 no.lu hesabı aynı amaç için kullanmaları gerekir. Hatta önem halinde 33
Diğer Borçlar Grubunda başka bir hesapta açılabilir.(56)
11-Diğer Nakit Çıkışları
Menkul Kıymetlerde, satışlardan doğanlar hariçolmak üzere alacaklarda ve diğer dönen varlıklarda ortaya
çıkan artışlar nedeniyle nakit çıkışına yol açan unsurları ifade eder. Bu bilgiler aşağıdaki hesaplardan
alınır.
110 Hisse Senetleri (artış)
111 Özel Kesim tahvil, senet ve bonoları(artış)
112 Kamu kesimi Tahvil Senet ve bonoları (artış)
118 Diğer Menkul Kıymetler (artış)
126 Verilen Depozito ve Teminatlar (artış)
131 Ortaklardan Alacaklar (artış)
132 İştiraklerden Alacaklar (artış)
133 Bağlı ortaklıklardan Alacaklar (artış)
135 Personelden Alacaklar (artış)
136 Diğer Çeşitli Alacaklar (artış)
170 Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri (artış)
180 gelecek Aylara ait Giderler (artış)
190 Devreden Katma Değer Vergisi (artış)
193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar (artış)
195 İş avansları (artış)
196 Personel avansları (artış)
197 Sayım ve tesellüm Noksanları (artış)
198 Diğer çeşitli Dönen Varlıklar (artış)
226 verilen Depozito ve teminatlar (artış)
231 Ortaklardan Alacaklar (artış)
232 İştiraklerden Alacaklar (artış)
233 Bağlı ortaklardan Alacaklar (artış)
235 Personelden Alacaklar (artış)
236 Diğer çeşitli Alacaklar (artış)
280 Gelecek yıllara Ait Giderler (artış)
291 Gelecek yıllarda İndirilecek KDV (artış)
293 Gelecek Yıllar ihtiyacı Stoklar (artış)
297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar (artış)
Yukarda yer alan hesaplarda meydana gelen artışlar Diğer Nakit Çıkışları olarak değerlendirilir.
Mükerrerliği önlemek için B-2 ve C11 bölümlerine dikkat edilmelidir. Tekrar yalnızca temettü geliri,
komisyon geliri vb. kalemlerdeki artışlar tek bir bölümde incelenerek önlenebilir.(57)
D-DÖNEM SONU NAKİT MEVCUDU
İşletmenin dönemsonunda kas ve bankalardaki nakit mevcudunu ifade eder. herhangi bir vade taşımayan
ve ibraz edildiklerinde tahsili mümkün bulunan çekler nakit mevcudu içersinde değerlendirilir. 10- Hazır
Değerler grubunda yer alan hesapların net bakiyesidir. Cari dönem bilançosundan elde edilir.(58)
E- NAKİT ARTIŞ VE AZALIŞI
İşletmenin dönemiçi nakit girişleri ile nakit çıkışları arasındaki fark nakit artış veya azalışlarını gösterir. (59)
4. NAKİT AKIM TABLOSUNUN DÜZENLENMESİ VE YORUMU
Nakit akım tablosunun düzenlenebilmesi için birbirini izleyen iki dönemin bilançoları, dönemin gelir
tablosu ve kar dağıtımının bilinmesi gerekir Ayrıca ilgili hesaplardaki nakit hareketi gerektirmeyen
işlemlerin saptanarak bunların ait olduğu tutarlardan çıkarılması veya hiç dikkate alınmaması
gerekiyordu. Nakit akım tablosunun düzenlenmesinde iki esastan hareket edilir. Brüt yöntemde
faaliyetlerden sağlan nakit girişleri kaynaklar arasında, faaliyetlerin neden olduğu nakit çıkışları ise ayrı
olarak kullanımlar arsında gösteriliyordu.Net Yöntemde ise faaliyetlerden sağlanan nakit girişleri ile
yapılan ödemeleri ayrı ayrı göstermekte dönem sonucundan (dönem karı ve zararından) hesaplara
başlamaktadır. Burada dönem karı alınmakta ve bu tutara nakit akışına neden olmayan amortisman
giderleri karşılık giderleri, duran varlık satış karları veya zararları, itfa payları, döneme ilişkin peşin
ödenmiş giderler tutarı ile peşin tahsil edilmiş gelirlerin döneme ilişkin payı eklenip veya çıkartılmakta
ayrıca gelir tablosunda yer alan gelir unsurlarından tahakkuk esasına göre kaydedilenler toplamdan
çıkartılmakta, gider unsurlarından henüz ödenmeyenler toplama geri eklenmektedir. Böylece
faaliyetlerden sağlanan net nakit girişi veya faaliyetlerin neden olduğu net nakit kullanımı bulunmuş olur.
Ülkemizde nakit akım tablosu düzenlenmesinde daha ayrıntılı bilgi vermesi ve nakit bütçelerinin
hazırlanmasına veri vermesi bakımından brüt yöntem tercih edilmektedir. Ancak 1987 yılında yürürlüğe
giren ve bir çok ülke uygulamasını da etkileyen ABD’de FASB’ın 95 no.lu Nakit akım tablosu standardı net
yöntemi benimsemiştir. (60) Nakit akım tablosunun nasıl düzenleneceğini bir örnek yardımıyla inceleyelim.
X Anonim şirketinin Önceki Dönem ve Cari Dönem bilançoları aşağıdaki gibidir.
(1000 ) ÖNCEKİ DÖNEM CARİ DÖNEM

AKTİF

I. DÖNEN VARLIKLAR

A. Hazır Değerler 480.000 600.000

B. Menkul Kıymetler 100.000 300.000

C. Ticari Alacaklar 450.000 400.000

1. Alıcılar 400.000 375.000

2. Alacak Senetleriş 200.000 180.000

3. Alacak Senetleri Reeskontu (-) (50.000) (30.000)

4. Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) (100.000) (125.000)

E. Stroklar 610.000 720.000

1. İlk Made ve Malzeme 10.000 200.000

2. Mamuller 600.000 520.000

G. Gelecek Aylara ait Gider ve Gelir

Tahakkukları 100.000 50.000

1. Gelecek aylara Ait Giderler 100.000 50.000

DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 1.800.000 2.150.000

II. DURAN VARLIKLAR

B. Diğer alacaklar 100.000 -

C. Mali Duran Varlıklar 300.000 580.000

1. İştirakler 300.000 580.000

D. Maddi duran Varlıklar 800.000 1.460.000

1. Maddi Duran Varlıklar 1.440.000 2860.000

2. Birikmiş Amortismanlar(-) (50.000) (1.400.000)

E. Maddi Olmayan Duran Varlıklar 150.000 100.000

1. Maddi Olmayan duran Varlıklar 200.000 200.000

2. Birikmiş Amortismanlar (-) (50.000) (100.000)

H. Diğer Duran Varlıklar 50.000 80.000

DURAN VARLIK LAR TOPLAMI 1.400.000 2.200.000

AKTİF TOPLAMI 3.200.000 4.370.000

PASİF

I. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

A. Mali Borçlar 40.000 160.000

1. Banka Kredileri 40.000 160.000

B. Ticari Borçlar 450.000 480.000

1. Satıcılar 310.000 350.000

2. Borç Senetleri 170.000 180.000

3. Borç Senetleri Reeskontu (-) (30.000) (50.000)

F. Ödenecek vergi ve diğer Yükümlülükler 50.000 40.000

1. ödenecek Vergi ve Fonlar 30.000 30.000

2. Ödenecek sosyal Güvenlik Kesintileri 20.000 10.000

G. Borç ve Gider Karşılıkları 350.000 409.500

1. Dönem Karı ve Diğer Yasal Yükümlülük

Karşılıkları 450.000 609.500

 2. Dönem Karının. Öd. Vergi ve Diğ.

Yükümlülükleri (-) (100.000) (200.000)

H. Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider

Tahakkukları 140.000 63.000

1. Gider Tahakkukları 140.000 63.000

I. Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 10.000 160.000

1. Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar 10.000 160.000

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

TOPLAMI 1.400.000 1.312.500

UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

A. Mali Borçlar 372.000 470.000

1. Çıkarılmış Tahviller 372.000 470.000

D. Borç ve Gider karşılıkları 200.000 250.000

1. Kıdem Tazminatı Karşılıları 200.000 250.000

UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK

TOPLAMI 572.000 720.000

III-ÖZKAYNAKLAR

A. Ödenmiş Sermaye 800.000 1.100.000

1. Sermaye 800.000 1.100.000

B. Sermaye Yedekleri 300.000 340.000

3. Yeniden Değerleme Artışları 300.000 340.000

C. Kar Yedekleri 168.000 357.000

1. Yasal Yedekler 80.000 140.000

2. Statü Yedekleri 40.000 60.000

3. Oalanüstü Yedekler 48.000 157.000

F. Dönem Net Karı 320.000 540.500

ÖZKAYNAKLAR TOPLAMI 1.588.000 2.337.000

PASİF TOPLAMI 3200.000 4.370.000

X ANONİM ŞİRKETİ
1.1.19-2-31.12.19-2 DÖNEMİ
GELİR TABLOSU
(BİN TL)

A. BRÜT SATIŞLAR 14.000.000

B. SATIŞ İNDİRİMLERİ(-) (100.000)

C.NET SATIŞLAR 13.900.000

 D. SATIŞLARIN MALİYETİ (-) (10.860.000)

BRÜT SATIŞ KARI 3.040.000

E. FAALİYET GİDERLERİ (2.070.000)

1. Pazarlama ve Satış dağıtım Giderleri 480.000

2. Genel Yönetim Giderleri 1.590.000

FAALİYET KARI 970.000

F. DİĞER FAALİYETLERDEN OLA⁄AN GELİR VE KARLAR 285.000

1. İştiraklerden temettü Geliri 130.000

2. Faiz Gelirleri 35.000

3. Komisyon Gelirleri 15.000

4. Konusu Kalmayan Karşılıklar 5.000

5. Reeskont Faiz Gelirleri 100.000

DİĞER FAALİYETLERDEN OLA⁄AN GİDER VE ZARARLAR (110.000)

1. Karşılık Giderleri 30.000

2. Reeskont Faiz Giderleri 60.000

3. Diğer Olağan Giderler 20.000

H. FİNANSMAN GİDERLERİ (145.000)

OLAĞAN KAR 1.000.000

I. OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR 170.000

1. Duran varlık satış karı 40.000

2. Önceki dönem gelir ve karları 100.000

3. Diğer olağandışı gelir ve karlar 30.000

J. OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (20.000)

1. Diğer Olağan dışı gider ve zararlar 20.000

DÖNEM KARI 1.150.000

K. VERGİ VE Dİ⁄ER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI (609.500)

DÖNEM NET KARI 540.500

SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU

ÜRETİM MALİYETİ 3.000.000

A. DİREKT İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ 3.100.000

B. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 4.680.000

C. GENEL ÜRETİM GİDERLERİ

D. YARI MAMUL KULLANIMI

1. Dönembaşı Stok
 2. Dönemsonu Stok

ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ 10.780.000

E. MAMUL STOKLARINDA DEĞİŞİM 80.000

1.Dönembaşı Stok (+) 600.000

2.Dönem sonu stok (-) (520.000)

SATILAN MAMUL MALİYETİ 10.860.000

EK BİLGİLER
1-19-2 Yılı içinde,19-1 yılı vergiden sonraki net kar tutarının 189.000.000 TL’lık kısmı yedeklere
devredilmiş 131.000.000 TL’lık kısmı ise yöneticilere ve ortaklara temetttü olarak ödenmiştir.
2-19-2 Yılı (cari dönem) gelir tablosu incelendiğinde aşağıdaki ayrıntılar saptanmıştır.
a) Maddi Duran Varlık Amortisman giderlerinin dağılımı aşağıdaki gibidir.
Satışların Maliyeti 310.000.000

Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 150.000.000

Genel Yönetim Giderleri 100.000.000

M.D.V. Amortisman Giderleri 560.000.000

Maddi Olamayan Duran varlıkların itfa paylarının dağılımı(Amortisman Giderlerinin)

Genel Yönetim Giderleri 50.000.000

Toplam Amortisman Giderleri 610.000.000

b) Genel Yönetim Giderlerinin ayrıntısı incelendiğinde, bu giderlerin; 50.000.000 TL lık kısmının geçmiş
dönemlerde peşin ödenen gelecek aylara ait giderlerin, bu döneme ilişkin payı olduğu görülmüştür. Genel
Yönetim Giderleri içersinde 50.000.000 TL lık Kıdem Tazminatı karşılık gideri bulunmaktadır.
c)Diğer Faaliyetlerden olağan gelir ve karlar grubu incelendiğinde, gelir ve karlar içinde 5.000.000 TL.lık
karşılık iptallerinden doğan konusu kalmamış şüpheli alacak tutarı olduğu saptanmıştır. Ayrıca Reeskont
Faiz Gelirlerinin tutarı 100.000.000 TL dır.
d) Diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar grubu içinde ise 30.000.000 TL.lık şüpheli alacak karşılık
giderleri 60.000.000 TL lık da reeskont faiz gideri olduğu görülmüştür
e) Olağandışı gelir ve karlar grubu incelendiğinde ise duran varlık satış karının 40.000.000 TL olduğu
görülmüştür. Bu kar tutarı dönem içinde maliyeti 200.000.000 TL ,birikmiş amortisman 80.000.000 TL
olan makinanın 160.000.000 TL satışından sağlanmış olduğu saptanmıştır.
3- Dönem içinde maddi duran varlık hesaplarındaki hareketler ise aşağıdaki gibi olmuştur.
a. Maddi Duran Varlıklar
1.1.19-2 Dönem başı tutarı 1.440.000.000
Dönem içinde satılan varlığın maliyeti (200.000.000)
1.240.000.000
Dönem içi alışlar 1.000.000.000
Dönem sonunda yapılan yeniden değerlendirme işleminden gelen farklar
(Değerlendirme Oranı 0.50) 620.000.000
(1.240.000.000 x 0.50)
31.12.19-2 Dönem sonu tutarı 2.860.000.000
b. Birikmiş Amortismanlar
1.1.92 (Dönem başı tutarı) 640.000.000
Satılan varlığın birikmiş amortismanı (80.000.000)
560.000.000
Yeniden Değerleme farkları 280.000.000
(560.000.000 x 0.50)
Dönemin Amortisman Giderleri 560.000.000
1.240.000.000 x0.25=310.000.000
1.000.000.000 x0.25=250.000.000
Amortisman Tutarı 31.12.19-2 1.400.000.000
c-Dönemiçinde satılan duran varlık 160.000.000 TL ya peşin olarak satılmıştır. Satış Karı, kar zarara
devredilmiştir. (sabit kıymetleri yenileme fonuna alınmamıştır.)
4- Dönem içinde B işletmesinin sermayesine ortak olmak suretiyle 280.000.000 TL lık iştirak edilmiştir. Bu
tutarın 100.000.000 TL lık uzun vadeli alacaktan mahsup edilmiştir.
5- Dönem içinde yeniden değerlendirme değer artış fonlarının 300.000.000 Tl lık kısmı sermayeye ilave
edilmiştir.
6- Dönem içinde maddi duran varlık yeniden değerlendirme değer artış farklarındaki hareketler aşağıdaki
gibi olmuştur.

1.1.19-2 (Dönembaşı) tutarı 300.000.000

Dönem içinde sermayeye ilave edilen (300.000.000)
Dönem içinde yeniden değerleme işleminden gelen farklar 340.000.000
31.12.19-2 tutarı 340.000.000 (61)

Bu verilere göre X anonim şirketinin nakit akım tablosunu hem Türkiye uygulaması hemde Uluslararası
uygulamasına uygun olarak düzenleyelim.
A- DÖNEMBAŞI NAKİT MEVCUDU
19-1 yılı bilançosundan dönembaşı nakit mevcudunun 480.000.000 Tl olarak alıyoruz
B- DÖNEMİÇİ NAKİT GİRİŞLERİ
1- . Satışlardan Elde edilen Nakit
Geçmiş dönem bilançosunda 600.000.000 TL satışlardan kaynaklanan alacakların tamamı tahsil edilmiş,
bu tutarın satışlar tutarı olan 13.900.000 (gelir tablosu) TL dan 555.000.000 TL lık kısmı tahsil edilmiştir.
Dolayısıyla satışlardan sağlanan nakit 600.000.000 (13.900.000.000 -555.000.000) 13.945.000.000 TL
olmuştur. Bu tutarı net satış tutarına ticari alacaklardaki azalışları ekleyerek te ulaşabiliriz.
2- Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlardan Dolayı Sağlanan Nakit
Örneğimizde bu tutarı aşağıdaki gibi hesaplayacağız.

Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve karların Toplamı 285.000.000

Fon Girişi Sağlamayan Gelir ve Karlar (-) (105.000.000)
Konusu Kalmayan Karşılıklar 5.000.000
Reeskont Faiz Gelirleri 100.000.00
Gelir Tahakkukları Hesabındaki Artışlar
Gelecek Aylara Ait Gelirlerdeki Azalışlar
Diğer Faaliyetlerden Olağan Gel. ve
Karlardan Sağ. Nakit 180.000.000
3- Olağandışı Gelir ve Karlardan sağlanan Nakit
Önce olağan dışı gelir ve karlardan duran varlık satış karlarını çıkarmalıyız. Çünkü bu tutar duran varlık
satışları içinde gösterilecektir Örneğimizde sözkonusu tutar aşağıdaki gibi hesaplanabilir.
Olağandışı Gelir ve Karlar 170.000.000
Duran Varlık Satış Karı (40.000.000)
Tahakkuk Esasına Göre Doğmuş Gelir ve Karlar
Olağandışı Gelir ve :Karlardan Sağlanan Nakit 130.000.000
4. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit
Örneğimizde sözkonusu tutar aşağıdaki gibi hesaplanır. Bunların alımlarla ilgili olmamasına dikkat edilir.
Alınan Kredilerdeki artış 120.000.000
Diğer kısa Vadeli Yabancı Kaynak Artışı 150.000.000
Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Artışı 270.000.000
5. Uzun vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan Nakit
Bu tutarlar alımlarla ilgili olmayan tutarlardır. Örneğimizde bu tutar aşağıdaki gibi hesaplanmıştır
Uzun Vadeli Yabancı Kaynak Artışından Sağlanan Nakit 98.000.000
Menkul Kıymet İhraçlarından 98.000.000
6-Sermaye Artışlarından Sağlanan Nakit
Bu tutarın hesaplanmasında dışarıdan getirilen sermaye dikkate alınır. Özellikle Uluslararası muhasebe
standartları ve son yıllarda çıkarılmış bulunan nakit akım tablosu standartlarında Çıkarılmış tahvillerin
sonradan çıkarılmış hisse senetleri ile değiştirilerek ödenmesi durumunda hisse senedi ihracı sermaye
arttırımına, tahvil ödemeleri de kullanımlar arasında gösterilmesi istenmektedir.
Bizim örneğimizde 300.000.000 TL lık sermaye arttırımı Duran Varlık Yeniden değerleme Artışlarının
sermayeye ilave edildiği görülmektedir. Bu yüzden nakit akım tablosunda yer almayacaktır.
7. Hisse Senedi İhraç Primlerinden Sağlanan Nakit
Örneğimizde hisse senedi ihraç primlerinden sağlanan nakit bulunmamaktadır.
8-Diğer Nakit Girişleri
Örneğimizde bu tutar şöyle hesaplanacaktır.
Duran Varlık tutarındaki azalışlardan sağlanan nakit 260.000.000
Uzun Vadeli Alacaklar 100.000.000
160.000.000
Dönen Varlık tutarındaki azalışlardan sağlanan nakit
Toplam Diğer Nakit Girişleri 260.000.000
C- DÖNEM İÇİ NAKİT ÇIKIŞLARI
1. Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışları
a. Satışların Maliyeti Tutarı
Gelir tablosundan 10.860.000.000 TL olarak alınır
b. Stoklardaki artışları artışlar
Stok düzeyindeki artışlar o dönemdeki harcamaları ifade ettiği için 110.000.000 bu tutar satışların
maliyetine ilave edilir.
c. Ticari Borçlardaki azalışlar
Ticari Borçlardaki azalışlar işletme için tahsilatı temsil etmediği için toplama ilave edilir. Fakat bizim
örneğimizde ticari borçlarda artış bulunmamaktadır.
d. Ticari Borçlardaki Artışlar
Ticari Borçlardaki azalışlar işletme için ödemeyi temsil etmediği için toplamdan indirilir. Bizim
örneğimizde bu tutar 50.000.000 TL dır.
Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler
Örneğimizde bu tutar şöyle hesaplanmıştır. Nakit çıkışı gerektirmeyen bu tutarlar toplamdan çıkartılır.
Satışların maliyeti içindeki amortisman giderleri 310.000.000
Gelecek Aylara Ait Giderdeki Azalış
Gider Tahakkukları hesabındaki Artış
Maliyet Giderleri Karşılık Hesabındaki artış
310.000.000
f. Stoklardaki Azalış
Stoklardaki azalış geçmiş dönem çıkışlarını ifade ettiğinden bu dönemde yer almaz. Örneğimizde stok
artışı vardır.
a,b,c,d,e,f kalem tutarlarını topladığımızda 10.610.000.000 tutarına ulaşırız. Ülkemizde kullanılan
formatta maliyetlerden kaynaklanan nakit çıkış tutarı satışların maliyeti verisinden başlamaktadır.
Aslında bu tutar stok alışları için yapılan ödemelerle üretim giderlerine yapılan ödemelerden başka bir şey
değildir.
2- Faaliyet Giderlerine İlişkin Nakit Çıkışları
Örneğimizde bu tutarın hesaplanması aşağıda görülmektedir.
Araştırma Geliştirme Giderleri
Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 480.000.000
Genel Yönetim Giderleri 1.590.000.000
Amortisman ve nakit çıkışı gerektirmeyen diğer giderler (400.000.000)
Amortismanlar 250.000.000
(150.000.000 +1000.000.000)
İtfa Payları 50.000.000
Gelecek Aylara Ait Gider Hesabında Azalış 50.000.000
Kıdem Tazminatı Karşılığı 50.000.000
Faaliyet Giderlerine ilişkin Nakit Çıkışları 1.670.000.000
3. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlara İlişkin Nakit Çıkışları
Örneğimizde hesaplamalar aşağıdaki gibi yapılmıştır.
Diğer Faaliyetlerle İlgili Olağan Gider ve Zararlar 110.000.000
Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Diğer Gider ve Zararlar (90.000.000)
Şüpheli Alacak Karşılık Gideri 30.000.000
Reeskont Faiz Giderleri 60.000.000
Diğer faaliyetlerden olağan gider ve
zararlara ilişkin nakit çıkışları 20.000.000
4. Finansman Giderlerinden Dolayı Nakit Çıkışları
Bu veriler gelir tablosu verilerinden alınır. Örneğimizde finansman giderleri 145.0000.000 TL olmuştur.
5. Olağandışı Gider ve Zararlardan Dolayı Nakit Çıkışı
Örneğimizde bu grup ile ilgili hesaplamalar aşağıdaki gibi yapılmıştır.
Olağandışı Gider ve Zararlar 20.000.000
Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Diğer Giderler
20.000.000
6. Duran Varlık Yatırımlarına İlişkin Nakit Çıkışları
Örneğimizde hesaplamalar şöyle yapılmıştır. Mali Duran Varlıklardaki iştiraklerden kaynaklanan artış
280.000.000 Tl olarak dikkate alınmıştır. Maddi Duran Varlıklara yapılan yatırım ise 1.000.000.000 TL lık
alıştan kaynaklanmıştır. Yeniden değerleme işleminden doğsa idi bu kalemi dikkate almayacaktık. Diğer
duran varlıklardaki artış ise 30.000.000 TL olmuştur. Buna göre duran varlık yatırımlarına ilişkin nakit
çıkışlarının toplamı 1.310.000.000 olur.
7. Kısa Vadeli Yabancı kaynak ödemeleri
Alımlarla ilgili olmayan kalemlerdir. Örneğimizde hesaplamalar aşağıdaki gibidir.
Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabındaki Azalış 10.000.000
Gider tahakkukları hesabındaki azalış 77.000.000
Kısa vadeli yabancı kaynak ödemeleri 87.000.000
8. Uzun vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri
Alımlarla ilgili olmayan kalemlerdir. Örneğimizde uzun vadeli yabancı kaynaklara herhangi bir ödemede
bulunulmamıştır.
9. Ödenen Vergi ve Benzerleri
Önceki dönem karı ile ilgili olarak ödenen Vergi ve fonlar 350.000.000 TL olarak bilançodan alınır. Cari
dönem karının peşin ödenen vergi ve fonlar tutarı olan 200.000.000 TL eklenir. Ödenen Vergi ve
Benzerleri toplamı 550.000.000 TL dır.
10. Ödenen Temettüler
Örneğimizde bir önceki dönem karından yapılan temettü ödemeleri 131.000.000 TL dır.
11. Diğer Nakit Çıkışları
Örneğimizde dönem varlık alışlarına ilişkin yapılan ödemeler aşağıdaki gibi olmuştur.
Menkul Kıymet Alışları 200.000.000
Diğer dönen varlık artışları 20.000.000
TOPLAM 220.000.000
Tüm nakit çıkışları gerektiren kalemler toplandığında 14.763.000.000 TL tutarına ulaşırız.
D. DÖNEM SONU NAKİT MEVCUDU
Dönem başı nakit mevcudu 480.000.000 TL ile dönem İÇİ nakit girişleri toplamı 14.883.000.000 TL
toplanır. Bu tutardan dönem sonu nakit çıkışları toplamı 14.763.000.000 TL çıkartılarak 600.000.000 Tl
olan dönem sonu nakit mevcuduna ulaşılır.
E. NAKİT ARTIŞ VEYA AZALIŞI
Dönem içi nakit girişleri toplamı 14.883.000.000 TL dan dönem içi nakit çıkışlarını çıkarttığımızda
120.000.000 TL olan nakit artışını görmekteyiz. Aynı tutarı dönem sonu ve dönem başı nakit mevcudu
arasındaki farkı alarakda bulabiliriz.(62)
Bu hesaplamalar ışığında işletmenin önce Türkiye uygulamasında görülen nakit akım tablosunun
görünümünü ve sonra uluslararası uygulamalara uygun nakit akım tablosunu gösterebiliriz.
X. ANONİM ŞİRKETİNİN 1.1.19-2-31.12.19-2 DÖNEMİ
NAKİT AKIM TABLOSU
(000TL)

A. DÖNEM BAŞI NAKİT MEVCUDU 480.000

B. DÖNEM İÇİ NAKİT GİRİŞLERİ 14.883.000

1. Satışlardan Elde Edilen Nakit 13.945.000

a)Net Satışlar 13.900.000

b)Ticari Alacaklardaki Azalışlar 45.000

c) Ticari Alacaklardaki Artışlar (-) 1

2. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlardan

Dolayı Sağlanan Nakit 180.000

3. Olağandışı Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit 130.000

4. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklardaki Artışlardan

Sağlanan Nakit 270.000

a)Menkul Kıymet İhraçlarından 1

b)Alınan Krediler 120.000

c) Diğer Artışlar 150.000

5. Uzun Vadeli Kaynaklardaki Artışlardan Sağlanan nakit 98.000

a)Menkul Kıymet İhraçlarından 98.000

b)Alınan Krediler

c) Diğer Artışlar

6. Sermaye Artışından Sağlanan Nakit

7. Hisse Senedi İhraç Primlerinden Sağlanan Nakit

8. Diğer Nakit Girişleri 260.000

C. DÖNEMİÇİ NAKİT ÇIKIŞLARI (14.763.000)

1. Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışları 10.610.000

a)Satışların Maliyeti 10.860.000

b) Stoklardaki Artışlar 110.000

c) Ticari Borçlardaki (Alımlardan Kaynaklanan)

Azalışlar
 d) Ticari Borçlardaki (Alımlardan Kaynaklanan )

Artışlar (-) (50.000)

e) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen

Giderler (-) (310.000)

f) Stoklardaki Azalışlar (-)

2. Faaliyet Giderlerine İlişkin Nakit Çıkışları 1.670.000

a)Araştırma ve Geliştirme Giderleri

b)Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 480.000

c) Genel Yönetim Giderleri 1.590.000

d) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen

Diğer giderler (-) (400.000)

3. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlara

İlişkin Nakit Çıkışları 20.000

a) Diğer faaliyetlerle ilgili Olağan Gider ve Zararlar 110.000

b) Amortisman ve Nakit çıkışı Gerektirmeyen

Diğer Gider ve Zararlar(-) (90.000)

4. Finansman giderlerinden Dolayı Nakit Çıkışları 145.000

5. Olağandışı Gider ve Zararlardan Dolayı Nakit çıkışı 20.000

a) Olağandışı Gider ve Zararlar 20.000

b) Amortisman ve Nakit Çıkışı Gerektirmeyen

Diğer Gider ve Zararlar(-)

6. Duran varlık Yatırımlarına İlişkin Nakit Çıkışları 1.310.000

7. Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri 87.000

a) Menkul kıymetler Anapara Ödemeleri

b)Alınan Krediler Anapara Ödemeleri

c)Diğer ödemeler 87.000

8. Uzun Vadeli Yabancı Kaynak Ödemeleri

a) Menkul kıymetler Anapara Ödemeleri

b)Alınan Krediler Anapara Ödemeleri

c)Diğer ödemeler

9. Ödenen Vergi ve Benzerleri 550.000

10. Ödenen Temettüler 131.000.000

11. Diğer Nakit Çıkışları 220.000

D. DÖNEMSONU NAKİT MEVCUDU (A+B-C) 600.000

 E. NAKİT ARTIŞ VEYA AZALIŞI (B-C) 120.000

Uluslararası uygulamalara uygun nakit akım tablosu ise net yönteme göre şu şekilde düzenlenir.

X. ANONİM ŞİRKETİNİN 1.1.19-2-31.12.19-2 DÖNEMİ

NAKİT AKIM TABLOSU

(000TL)
A. İŞLETME FAALİYETLERİNE İLİŞKİN

NAKİT KAYNAK (KULLANIMI 933.000

1. DÖNEM NET kARI 540.500

2. Dönem net karının nakit esasına dönüştürülmesi için

gerekli düzeltmeler 655.000

a. Amortisman ve Tükenme Payları (+) 610.000

b. Şüpheli alacaklar Karşılığında Artış (azalış) (+) 25.000

c. Kıdem Tazminatı Karşılığında Artış (azalış) (+) 50.000

d. Reeskont Faiz Gelirleri (100.000)

e. Reeskont Faiz Giderleri 60.000

f. Mali Duran Varlık Satış (karları) zararları

g. Maddi Duran Varlık Satış (karları) zararları (40.000)

h. Gelecek Aylara İait Giderlerin Döneme İlişkin 50.000

Payları(+)

ı. Gelecek aylara ait gelirlerin döneme ilişkin payları (-)

j. Gider tahakkukları hs. artışlar (+)

k. Gelir tahakkukları hs. artışlar (-9

3. Faaliyetlerle ilgili dönen varlık ve kısa vadeli yabancı

kaynaklardaki değişiklikler (262.500)

a. Menkul kıymetlerdeki artışlar (200.000)

b. Ticari Alacaklardaki (artış) azalış 45.000

c. Diğer Alacaklardaki (artış) azalış

d. Stoklardaki (artış) azalış (110.000)

e. Gelecek aylara ait giderler h.artış

f. Gelir tahakkukları h. azalışlar (+)

g. Diğer dönen varlık (artışları) azalışları (20.000)

h. Ticari Borçlar (net) artış (azalış) 50.000

ı. Diğer Borçlar net artış (azalış)

i. Alınan avanslar artış (azalış)

 j. Alınan avanslar artış (azalış)

k. Ödenecek Vergi ve Yükümlülüklerdeki artış (azalış) (10.000)

l. Borç ve gider karşılıkları ver. artış (azalış 59.500

m. Cari Dönemde ödenen peşin vergi (200.000)

n. Gelecek aylara ait gelir hs. artış (+)

o. Gider tahakkukları hs. azalış (77.000)

B. YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT KAYNAK

(KULLANIMLARI) (1.050.000)

1. Mali Duran Varlıklara ilişkin nakit kaynak (kullanımlar) (280.000)

a. Mali Duran varlık satışları (+)

b. Mali Duran Varlık alışları (-) (280.000)

2. Maddi Duran varlıklara ilişkin nakit kaynak (840.000)

(kullanımları)

a. Maddi duran varlık satışları 160.000

b. Maddi Duran varlık alışları (-) (1.000.000)

3. Maddi olmayan duran varlıklarla ilişkili nakit

kaynak (kullanımları

4. Özel tükenmeye tabi varlıklarla ilişkili nakit

kaynak (kullanımları)

5. Diğer Duran varlıklara ilişkili nakit kaynak (kullanımlar 70.000

a. Uzun vadeli alacaklardaki artışlar 100.000

b. Diğer duran varlık artışları (30.000)

C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT

KAYNAK (KULLANIMLARI 237.000

1. Kısa vadeli mali borçlardaki artış (azalış) 120.000

2. Uzun vadeli mali borçlardaki artış (azalış) 98.000

3. Kısa Vadeli Diğer Borçlardaki artış (azalış) 150.000

4. Kısa vadeli diğer borçlardaki artış (azalış;)

5. Sermaye arttırımı (+)

6. Hisse Senedi İhraç Primleri (+)

7. Ödenen temettüler (-) (131.000)

D. NAKİT ARTIŞI (AZALIŞI 120.000

E. DÖNBM BAŞI NAKİT MEVCUDU 480.000

F. DÖNEM SONU NAKİT MEVCUDU 600.000

Nakit akım tablosu düzenlendikten sonra, sözkonusu tablonun incelenerek yorumlanması aşamasına
gelinir. Nakit akım tablosunun yorumu ile, o dönemde hangi kaynaklardan para sağlandığı ve bunların
nerelere kullanıldığı değerlendirilerek finansman politikası gözden geçirilmektedir. Nakit akım tablosunun
değerlendirilmesi ile ulaşılan sonuçlar, gelecekteki bekleyişler ile birleştirilerek nakit bütçeleri yapılmakta
ve finanasman politikası yönlendirilmektedir.(63)
Örnek işletmeye baktığımızda, işletmeye dönem içinde brüt 14.883.000.000 TL lık para girişi, olduğu ve
bunun ise hemen hemen tamamının (13.945.000.000) sağlanmış olduğunu saptıyoruz. İşletme gelecek
yılda sermaye arttırımını veya borçlanmayı düşünmediği sürece para çıkışlarını büyük ölçüde beklenen
satış tutarına göre ayarlamalıdır. Nakit kullanım yerlerine baktığımızda, para çıkışlarının büyük bir
kısmının işletmenin cari faaliyetlerinin sürdürülmesi için kullanılmış olduğu görülmektedir.
5. TÜRKİYE MUHASEBE STANDARDI 3’E GÖRE NAKİT AKIŞ TABLOLARI
Bu standardın amacı belli bir muhasebe döneminde işletmelerin nakit ve nakde eşdeğer varlıklarında
meydana gelen değişiklikleri işletme faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetleri itibarıyla
sınıflandırarak nakit akış tablosunda nasıl sunulacağını açıklamaktır. Bu açıklamada geçen nakit kavramı
nakit ve vadesiz mevduatı kapsar. Nakde Eşdeğer Varlıklar yüksek derecede likit varlıklar olup hemen
paraya dönüştürülebilen ve değer değişiklikleri karşısında önemsiz riski bulunan kısa vadeli varlıklardır.
İşletme faaliyetleri ,işletmenin yatırım ve finansman faaliyetleri dışında gelir yaratan, esas faaliyeti ve
diğer faaliyetlerinden oluşur. Yatırım faaliyetleri, mali duran varlıklar ve maddi olmayan duran varlıklar ile
özel tükenmeye tabi varlıklar ve diğer duran varlıkların elde edilmesi ve elden çıkarılmasına ilişkin
faaliyetleri kapsar. Finansman faaliyetleri; özkaynaklar ile yabancı kaynakların oluşmasına ve bu
kaynaklarda meydana gelen değişikliklere ilişkin faaliyetlerden oluşur.
İşletmeler ; işletme faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akışlarını
kendi özellikleri ve yapısına en uygun şekilde rapor ederler. Bu bilgiler işletmenin finansal durumu ve
nakit ve nakte eşdeğer varlıkların tutarı üzerinde etkilerini gösterirken aynı zamanda bu faaliyetler
arasındaki ilişkileri değerlendirmek içinde kullanılır.
İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akışları tutarı dış finansman kaynaklarına ihtiyaç duymadan
borçlarını geriye ödeyebilmesinin, işletme faaliyet kapasitesinin sürdürülmesinin, temettülerin
ödenmesinin ve yeni yatırımların yapılabilmesinin mümkün olup olmadığının belirlenmesinde temel
göstergedir. Döneme ilişkin nakit akışlarının tahmin edilmesinde ve bütçelerin hazırlanmasında kullanılır.
İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışları birinci derecede işletmenin gelir yaratan faaliyetleri ile
ilgilidir. Ancak diğer olağan ve olağandışı faaliyetlerden elde edilen gelir ve karlar ile gider ve zararlar net
karın veya zararın oluşumunu etkilediğinden bu kalemler işletme faaliyetleri bölümünde gösterilir. Yatırım
faaliyetleri ve faaliyetleri mali duran varlıklara ilişkin nakit giriş ve çıkışlarını, maddi duran varlıkların
satışından sağlanan nakit girişlerini, maddi duran varlıkları elde etmek için yapılan nakit çıkışlarını ve
üçüncü kişilere verilen avans ve borçlara ilişkin yapılan tahsilattan kaynaklanan nakit girişlerini ile üçüncü
kişilere verilen avans ve borçlarla ilgili nakit çıkışlarını kapsar. Ayrıca finansman faaliyetleri dışında kalan
ödemeler için düzenlenen futures sözleşmeleri, forward sözleşmeleri,option sözleşmeleri, swap
sözleşmelerine ilişkin nakit girişleri ve nakit çıkışları bu grupta gösterilir. Finanman faaliyetlerinin ayrı
olarak gösterilmesinin amacı işletmeye sermaye sağlayanların işletmenin gelecekteki nakit akışı
taleplerinin tahmin edilmesine olanak sağlamaktır. Hisse senedi ve diğer özkaynak araçlarının ihracından
sağlanan nakit girişleri, sermaye azaltımı dolayısıyla nakit çıkışları, para ve sermaye piyasalarından
sağlanan borçlardan sağlanan nakit girişleri, borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları ve finansal
kiralamadan kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları finansman faaliyetleri grubunda
gösterilir.
İşletmeler işletme faaliyetlerine, finansman ve yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit akışlarını direkt
yöntemde brüt nakit girişleri ve brüt nakit çıkışlarına ait ana gruplar altında raporlarlar. Ancak,
müşteriler adına yapılan nakit giriş ve çıkışları, devir hızı yüksek tutarları büyük ve vadeleri kısa olan
kalemlere ilişkin nakit giriş ve çıkışları net yönteme göre raporlanır.
Bu standartda ek olarak yayınlanan nakit akım tablosu formatı aşağıdaki gibidir.(64)
NAKİT AKIŞ TABLOSU
ÖNCEKİ CARİ
DÖNEM
DÖNEM

I. İŞLETME FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT KAYNAKLARI

(KULLANIMLARI

A. OLAĞAN DIŞI FAALİYETLERDEN SAĞLANAN NAKİT (+)

1. SATIŞLARDAN ELDE EDİLEN NAKİT (+)

a..Net satışlar (+)

b. Ticari Alacaklardaki Artışlar (-)

c: Ticari Alacaklardaki Azalışlar (-)

d. Alınan Sipariş avanslarındaki Artışlar (+)

e. Alınan .sipariş avanslarındaki Azalışlar (-)

 f. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri Artışları (+)

g. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri Azalışları (-)

2-Dİ⁄ER OLA⁄AN GELİR VE KARLARDAN SAĞLANAN NAKİT

a. Diğer Olağan gelir ve Karlar (+)

b. Nakit Girişi sağlamayan Gelir ve Karlar (-)

B. OLAĞAN FAALİYETLERE İLİŞKİN NAKİT ÇIKIŞLARI

1. MALİYETLERDEN KAYNAKLANAN NAKİT ÇIKIŞLARI

a. Satışların Maliyeti (-)

b. Stoklardaki Artışlar (+)

c. Stoklardaki Azalışlar (-)

d. Ticari Borçlardaki Azalışlar (alımlardan kaynaklanan) (+)

e. Ticari borçlardaki azalışlar (-)

f. Amortisman ve nakit çıkışı gerektirmeyen giderler (-)

g. Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetlerindeki artışlar (+)

h. Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetlerindeki azalışlar (-)

2. FAALİYET GİDERLERİNE İLİŞKİN NAKİT ÇIKIŞLARI (-)

a. Araştırma Geliştirme Giderleri (+)

B Pazarlama, satış ve Dağıtım Giderleri (+)

c. Genel Yönetim giderleri (+)

d. Amortisman ve Nakit çıkışı gerektirmeyen diğer giderler (-)

3. DİĞER FAALİYETLERDEN OLA⁄AN GİDER VE ZARARLARA İLİŞKİN NAKİT ÇIKIŞLARI

(-)

a. Diğer faaliyetlerle ilgili olağan gider ve zararlar

B .Nakit Çıkışını Gerektirmeyen Diğer Gider ve zararlar (-)

4. FİNANSMAN GİDERLERİNDEN DOLAYI NAKİT ÇIKIŞLARI (-)

a. Finansman Giderleri (+)

b. Nakit çıkışı gerektirmeyen finansman giderleri (-)

OLAĞAN FAALİYETLERE İLİŞKİN NET NAKİT KAYNA⁄I (KULLANIMI)

C. OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLARDAN SAĞLANAN NAKİT (+)

1. OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLARDAN SAĞLANAN NAKİT

a. Olağandışı Gelir ve karlar (+)

b. Nakit girişi sağlamayan gelirler ve karlar

2. OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (+)

a. Olağandışı Gider ve zararlar (+)

b. Nakit çıkışı gerektirmeyen giderler ve zararlar (-)

OLAĞANDIŞI FAALİYETLERE İLİŞKİN NET NAKİT KAYNA⁄I (KULLANIMI)

D. FAALİYETLERLE İLGİLİ Dİ⁄ER DÖNEN VARLIK VE Dİ⁄ER KISA VADELİ YABANCI

KAYNAKLARDAKİ DEĞİŞİKLİKLERLE İLGİLİ NAKİT AKIMLARI
 Dönen varlık artışları (-)

Dönen varlık azalışları (+)

Kısa vadeli yabancı kaynak artışları (+)

Kısa vadeli yabancı kaynak azalışları (-)

E. DÖNEM KARI VERGİ VE Dİ⁄ER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERE İLİŞKİN ÖDEMELER (-)

Önceki Dönem karından ödenen

Peşin vergiler

İŞLETME FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NET NAKİT KAYNA⁄I (KULLANIMI)

II. YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT KAYNAKLARI (KULLANIMLARI)

A. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN SAĞLANAN NAKİT (+)

1. MALİ DURAN VARLIK SATIŞLARINDAN SAĞLANAN NAKİT (+)

2. MADDİ DURAN VARLIK SATIŞLARINDAN SAĞLANAN NAKİT (+)

3. DİĞER DURAN VARLIK SATIŞLARINDAN SAĞLANAN NAKİT

B. YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT ÇIKIŞLARI (-)

1. MALİ DURAN VARLIK ALIŞLARI (-)

2. MADDİ DURAN VARLIK ALIŞLARI (-)

3. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIK ARTIŞLARI (+)

4. ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLARDAKİ ARTIŞLAR (+)

5. DİĞER DURAN VARLIK ARTIŞLARI (+)

YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NET NAKİT KAYNA⁄I (KULLANIMI)

III. FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT KAYNAKLARI (KULLANIMLARI)

A. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN SAĞLANAN NAKİT

1. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK ARTIŞLARI (+)

2. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK ARTIŞLARI (+)

3. SERMAYE ARTIŞI (+)

4. HİSSE SENEDİ İHRAÇ PRİMLERİ (+)

B. FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT KULLANIMLARI (-)

1. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK ÖDEMELERİ (-)

2. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK ÖDEMELERİ (-)

3. ÖDENEN TEMETTÜLER (-)

4. SERMAYENİN AZALTILMASI (-)

FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NET NAKİT KAYNA⁄I (KULLANIMI)

IV. NAKİT ARTIŞI (AZALIŞI)

V. DÖNEM BAŞI NAKİT MEVCUDU

VI. DÖNEM SONU NAKİT MEVCUDU

6. SONUÇ
Nakit Akım tablosu, işletmenin gelecekteki nakit giriş ve çıkış tahminlerini gösteren bir tablodur.
Genellikle bir hesap dönemi için düzenlenir, ancak daha uzun dönemler içinde hazırlanabilir
Bu tablo, genel anlamdaki fon akım tablosuna ve net çalışma sermayesindeki değişim tablosuna göre, fon
kavramını daha dar anlamda ele almakta ve yalnızca nakdi değerlerdeki değişmeyi açıklamaktadır.
Günümüzde fon akım tabloları içinde en çok kullanılan ve gerek uluslararası muhasebe standartlarında
gerekse bir çok ülke standartlarında (Amerika FASB-95 no.lu standart,Kanada 1540 no.lu standart) nakit
akım tablosunun düzenlenmesi önerilmektedir. Nakit Akım tablosu, bir faaliyet dönemi içinde işletmede
ortaya çıkan nakit akışlarını işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, yatırım faaliyetlerine ilişkin nakit
akımları ve finanslama faaliyetlerine ilişkin nakit akımları olarak gösteren tablodur.(65) Nakit Akım tablosu,
para akışını özetleyerek hem geçmişin finansman politikasının değerlendirilmesinde, hemde geleceğe
yönelik nakit planlamasının yapılmasında, gerek yönetime gerekse diğer işletme ilgililerine önemli bilgiler
sunmaktadır.(66)
Nakit akım tablosunun düzenlenebilmesi için birbirini izleyen iki dönemin bilançoları, dönemin gelir
tablosu ve kar dağıtımının bilinmesi gerekir Ayrıca ilgili hesaplardaki nakit hareketi gerektirmeyen
işlemlerin saptanarak bunların ait olduğu tutarlardan çıkarılması veya hiç dikkate alınmaması
gerekiyordu. Nakit akım tablosunun düzenlenmesinde iki esastan hareket edilir. Brüt yöntemde
faaliyetlerden sağlan nakit girişleri kaynaklar arasında, faaliyetlerin neden olduğu nakit çıkışları ise ayrı
olarak kullanımlar arsında gösteriliyordu.Net Yöntemde ise faaliyetlerden sağlanan nakit girişleri ile
yapılan ödemeleri ayrı ayrı göstermekte dönem sonucundan (dönem karı ve zararından) hesaplara
başlamaktadır. Burada dönem karı alınmakta ve bu tutara nakit akışına neden olmayan amortisman
giderleri karşılık giderleri, duran varlık satış karları veya zararları, itfa payları, döneme ilişkin peşin
ödenmiş giderler tutarı ile peşin tahsil edilmiş gelirlerin döneme ilişkin payı eklenip veya çıkartılmakta
ayrıca gelir tablosunda yer alan gelir unsurlarından tahakkuk esasına göre kaydedilenler toplamdan
çıkartılmakta, gider unsurlarından henüz ödenmeyenler toplama geri eklenmektedir. Böylece
faaliyetlerden sağlanan net nakit girişi veya faaliyetlerin neden olduğu net nakit kullanımı bulunmuş olur.
Ülkemizde nakit akım tablosu düzenlenmesinde daha ayrıntılı bilgi vermesi ve nakit bütçelerinin
hazırlanmasına veri vermesi bakımından brüt yöntem tercih edilmektedir. Ancak 1987 yılında yürürlüğe
giren ve bir çok ülke uygulamasını da etkileyen ABD’de FASB’ın 95 no.lu Nakit akım tablosu standardı net
yöntemi benimsemiştir.(67)
Türkiye 3 numaralı standardının amacı belli bir muhasebe döneminde işletmelerin nakit ve nakde eşdeğer
varlıklarında meydana gelen değişiklikleri işletme faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetleri
itibarıyla sınıflandırarak nakit akış tablosunda nasıl sunulacağını açıklamaktır İşletmeler ; işletme
faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akışlarını kendi özellikleri ve
yapısına en uygun şekilde rapor ederler. Bu bilgiler işletmenin finansal durumu ve nakit ve nakte eşdeğer
varlıkların tutarı üzerinde etkilerini gösterirken aynı zamanda bu faaliyetler arasındaki ilişkileri
değerlendirmek içinde kullanılır. İşletmeler işletme faaliyetlerine, finansman ve yatırım faaliyetlerine
ilişkin nakit akışlarını direkt yöntemde brüt nakit girişleri ve brüt nakit çıkışlarına ait ana gruplar altında
raporlarlar. Ancak, müşteriler adına yapılan nakit giriş ve çıkışları, devir hızı yüksek tutarları büyük ve
vadeleri kısa olan kalemlere ilişkin nakit giriş ve çıkışları net yönteme göre raporlanır.
Nakit akım tablosu düzenlendikten sonra, sözkonusu tablonun incelenerek yorumlanması aşamasına
gelinir. Nakit akım tablosunun yorumu ile, o dönemde hangi kaynaklardan para sağlandığı ve bunların
nerelere kullanıldığı değerlendirilerek finansman politikası gözden geçirilmektedir. Nakit akım tablosunun
değerlendirilmesi ile ulaşılan sonuçlar, gelecekteki bekleyişler ile birleştirilerek nakit bütçeleri yapılmakta
ve finansman politikası yönlendirilmektedir.(68)
1 Vergi Dünyası, Önder Sezgi'ye Ait Makale, Dönem sonunda Düzenlenen Mali Tablolar,Sayı:196,
İstanbul,1997
2 Ataman Ümit, Tekdüzen Hesap Planı ve Mali Tablolar, Türkmen Kitapevi, İstanbul,1997,S.431
3 Ataman Ümit, A.g.e. S:12
4 Durmuş Ahmet Hayri-Arat Mehmet Emin, Mali tablolar Tahlili, Marmara Üniversitesi Nihad Sayar Eğitim
Vakfı, İstanbul,1997, S. 252
5 Karakoyunlu Yılmaz, Mali Durum Tabloları ve Analiz Yöntemleri, İstanbul,1982, S.43
6 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Mali Tablolar ve Oran Analizi, İSMMMO
Yayın No: 10, İstanbul,1994 S. 285
7 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, A.g.e. S:286
8 Durmuş Ahmet Hayri- Arat Mehmet Emin, A.g.e. 8:244
9 Durmuş Ahmet Hayri- Arat Mehmet Emin, A.g.e. S:253 Naki
10 Durmuş Ahmet Hayri- Arat Mehmet Emin, A.g.e. 8:252-253
11 Üstünel Bülent, Mali Tablolar, Denet Yayıncılık, İstanbul,1995 S:579
12 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, A.g.e. 8:288
13 Ataman Ümit, Muhasebede Dönem 8onu İşlemleri, Türkmen Kitapevi İstanbul, 1996,
8.258
14 Durmuş Ahmet Hayri-Arat Mehmet Emin, A.g.e. 8:253
15 Durmuş Ahmet Hayri-Arat Mehmet Emin, A.g.e. 8:253
16 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, A.g.e., 8:286-288
17 Berk Niyazi, Finansal Yönetim, Türkmen Kitapevi İstanbul,1995, 8.53
18 Akgüç Öztin, Finansal Yönetim. Avcıol Matbaası, İstanbul,1994, 8:191
19 Üstünel Bülent, A.g.e., 8.580
20 Üstünel Bülent, A.g.e. 8.582
21 Üstünel Bülent, A.g.e. 8.583
22 Üstünel Bülent, A.g.e. 8584-585
23 Üstünel Bülent,A.g.e. S.585
24 Üstünel Bülent,A.g.e. S585-586
25 Üstünel Bülent, A.g.e., S.586-587
26 Üstünel Bülent, A.g.e,S.587-588
27 Üstünel Bülent, A.g.e S:588
28 Üstünel Bülent, A.g.e, S.588-589
29 Üstünel Bülent, A.g.e, S589-590
30 Üstünel Bülent, A.g.e, S590-591
31 Duran varlıklardaki hareketler işletmenin yatırım faaliyetleriyle ilgili olup, bundan kaynaklanan nakit
giriş ve çıkışları tabloda B-8 Diğer Nakit Girişleri bölümünde gösterilir.
32 Üstünel Bülent, A.g.e, S:591
33 Üstünel Bülent, A.g.e, 8:593
34 Üstünel Bülent, A.g.e, S593-594
35 Üstünel Bülent, A.g.e, 8:594-595
36 Yıllara yaygın inşaat ve onarım Hakedişlerindeki artışlar, devam eden işlerle ilgili olanlardır.
37 Üstünel Bülent, A.g.e, S595
38 Üstünel Bülent, A.g.e, S596
39 Üstünel Bülent, A.g.e., S.598-599
40 Üstünel Bülent, A.g.e, S599-600
41 Üstünel Bülent, A.g.e, S:601
42 Üstünel Bülent, A.g.e, S:601
43 Üstünel Bülent, A.g.e, S602
44 Üstünel Bülent, A.g.e, S:602
45 Üstünel Bülent, A.g.e. S.603)
46 Üstünel Bülent, A.g.e, 8:603-608
47 Üstünel BülentA.g.e. S.609-611
48 Üstünel Bülent, A.g.e. S.611-614
49 Üstünel Bülent, A.g.e. S.615
50 Üstünel Bülent, A.g.e. S.615
51 Ustünel Bülent, A.g.e. S.616-617
52 Üstünel Bülent, A.g.e. S.618-620
53 Üstünel Bülent, A.g.e. S.620-621
54 Üstünel Bülent, A.g.e. S:622
55 Bkz. Muhasebe sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No :1 ve Bkz Seri XI Tebliğ No:2 Ek:2
56 Üstünel Bülent, A.g.e. S: 622-623
57 Üstünel Bülent, A.g.e. S.625-626
58 Üstünel Bülent A.g.e. 8:627
59 Üstünel BülentA.g.e. S:627
60 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, A.g.e. 8:324-328
61 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, A.g.e. 8:252-255
62 Akdoğan Nalan- Tenker Nejat, A.g.e. 8: 328-342
63 Akdoğan Nalan Tenker Nejat A.g.e. 8:349
64 Türkiye Muhasebe Standartları ; TMUDE8K 8ERI N0:1; Ankara,1997
65 Akdoğan Nalan-Tenker Nejat;A.g.e. 8:285
66 Akdoğan Nalan-Tenker Nejat;A.g.e. 8:286
67 Akdoğan Nalan-Tenker Nejat;A.g.e. 8:324-328
68 Akdoğan Nalan-Tenker Nejat;A.g.e. 8:349

7. YARARLANILAN KAYNAKLAR
1. Akdoğan Nalan- Tenker Nejat; Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Mali Tablolar Oran Analizi, İSMMMO
Yayınları No 10, İstanbul,1994
2. Ataman Ümit; Tekdüzen Hesap Planı ve Mali Tablolar, Türkmen Kitapevi, İstanbul, 1997
3. Ataman Ümit, Muhasebe’de Dönem sonu İşlemleri, Türkmen Kitapevi, İstanbul,1996
4. Berk Niyazi; Finansal Yönetim, Türkmen Kitapevi, İstanbul,1995
5. Durmuş Ahmet Hayri, Arat Mehmet Emin; Mali Tablolar Tahlili; İstanbul, 1997
6. Karakoyunlu Yılmaz; Mali Durum tabloları ve analiz Yöntemleri; İstanbul; 1982
7. Öztin Akgüç, Finansal yönetim; Avcıol Matbaası, İstanbul;1994
8. Üstünel Bülent; Mali Tablolar, Denet Yayınları; İstanbul; 1995
9. Vergi Dünyası Dergileri
10. Türkiye Muhasebe Standartları, TMUDESK Seri No:1, Ankara,1997