İLETİŞİM

VE
BEDEN DİLİ
İletişim Nedir?

İletişim; duygu, düşünce veya bilgilerin

akla gelebilecek her yolla başkalarına
aktarılmasıdır.
Bu sürecin amacı ; “anlaşılmaktır”.
Doğru Bir Şekilde Anlaşılmak İstiyorsanız;

1. Başlangıç çok önemlidir.

2. İletişim bir bilgi alışverişi değildir.

3. İletişim kişiye değil kişilere yapılır.

4. İletişim, sözlü ve sözsüz iletişim

işaretleriyle bir bütündür.

İletişimde Amaca Ulaşmak İçin

•Ne söylemek istiyorum?

•Ne zaman söylersem, karşımdaki kişinin
iletişim kaynakları açık olur?
•Nerede hangi ortamda iletişimi başlatmam
yerinde olur?
Sorularını cevaplandırınız!
BEDEN DİLİ

Yukarıdaki özellikler iletişimin sözlü ve

sözsüz elemanlardan oluşan bir bütün
olduğunu göstermektedir.

Beden dili insanlık tarihi açısından en eski

iletişim aracımızdır.
Beden Dili

Beden dili duygu ve düşüncelerimizin

yansımasıdır.
İnsanların yüzyüze kurdukları ilişkide,
kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili
%60 önem taşır.
Beden Dilinin Öğeleri

• Beden Duruşu • Jestler

• Mimikler • Göz Teması
• Başın Kullanımı • Ayakların
• Oturmak İçin Kullanımı
Seçilen Yer • Oturma Biçimi
• Giyim • Mesafe
• Bakım Ve Makyaj • Kullanılan
Aksesuarlar
Beden Duruşu

İlişkide olduğu kişiyi doğrudan

karşısına alan ve dik bir beden duruşuna

sahip bir kişi, mesajında güvenli bir özellik

katmış olacaktır.
Doğrudan Göz İlişkisi

“Gözlerin konuştuğu dil her yerde aynıdır.”

(Herber)

Bir kişiye konuşurken dikkat edilecek en

önemli noktalardan biri, nereye
baktığınızdır.
Mesafe ve Bedensel Temas

•Toplumdan topluma büyük farklılık

gösteren konulardan birisi de “mahrem
mesafe” konusudur.
•Mahrem mesafe, herkesin tipik olarak
asansörde yaşadığı, tanımadığınız insanlarla
yakın olduğunuzda rahatsızlık duyacağınız
mesafedir.
Beceri sahibi olmak önemlidir, dahi olmak

ise olağanüstüdür. Ancak hepsinden daha

değerli olanı doğru ilişki kurmaktır.

Jestler

Bu konuda dikkat edilmesi gereken,

jestleri konuşmadaki eksik kelimeleri
tamamlayacak bir araç olarak kullanmamak,
yabancı dile hakim olmayan birinin ifadesini
elleriyle tamamlaması gibi bir duruma
düşmemektir.
 “Bir kurum içerisinde insan ilişkilerinin
olumlu olması, çalışanların bütün enerjilerini
daha iyi yapmak yönünde kullanmaları
sağlar.
Aksi takdirde enerji insan ilişkilerinden
kaynaklanan sorunları aşmaya yönelir. Böyle
bir ortamda yaratıcılıktan söz edilemez.”
(J. Sculley )
Mimikler

Güvenli bir ifade, verilen mesajla uyum

içindeki ifadedir.
Ses Tonu, Şiddet ve Konuşmanın Akıcılığı

İnsanlar arası ilişkilerde yaşanan en

küçük gerginlik, kendini önce ses tonuyla
ortaya koyar.
Büyük çoğunlukla gündelik ilişlilerde
canlı, neşeli, enerjik bir ses tonu, insanlar
üzerinde olumlu etki bırakır.
“Etrafımızdaki kişileri oldukları gibi değil,

kendi olduğumuz gibi görürüz.”

(A. Nin)
İletişim Analizi

Hepimizin içinde bir çocuk, bir anne

baba ve bir yetişkin benliği vardır.

Karşılaştığımız olaylara, zamana ve

yere göre bu üç benlikten birini veya ikisini
birarada kullanarak tepki veririz.
 “Kötümser yalnız tüneli görür,

iyimser tünelin sonundaki ışığı görür,

gerçekçi tünelle birlikte hem ışığı hem de

gelecek treni görür .”

(J. Harris)
Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin;

1. Çevrenizdeki insanların hangi benliği

kullandığını bulmayı deneyin.

2. Paralel iletişimler kurmaya çalışın,

karşınızdaki kişi ile aynı benlik düzeyinde
konuşun.
Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin;

3. Çapraz iletişimlerinizin farkında olun.

Zaman zaman karşınızdaki kişi beklediğiniz
tepkinin dışında bir tepki verebilir ve iletişim
benlik düzeyleri farklılaşabilir.
Siz bunun farkında olursanız kendinizi
değişen duruma göre ayarlayabilirsiniz.
Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin;

4. Örtülü iletişim ile veya aynı anda birden

çok benlik halini içeren bir mesaj ile

karşılaştığınızda uygun benlik düzeyini

kullanabilmek için karşınızdaki kişinin

beden dilinden yararlanabilirsiniz.

İletişim Analizi

Mesaj ve Davranışlar

1. İyi Değilim - İyisin,

2. İyi Değilim - İyi Değilsin

3. İyiyim - İyi Değilsin

4. İyiyim - İyisin
İyi Değilim - İyisin:

•Çocukluk yaşantımızdan bugüne

taşıdığımız başkalarına bağımlı, pasif
yönlendirilen yapımızın günlük yaşantımıza
yansımasıdır.

•Bu kişiler kendilerini önemsiz, güçsüz ve

dışlanmış hissederler.
İyi Değilim - İyi Değilsin:

•Bu kişiler çevrelerindeki herkesi kendileri

gibi görürler.

•Ümitsizdirler, hayat enerjilerini

kaybetmişlerdir.
İyiyim - İyi Değilsin:

•Bu kişiler daha önceki kötü yaşantılarının

etkisi altında davranışlar geliştirirler,

çevrelerindeki bütün insanları kötü olarak

değerlendirirler ve genellikle onları suçlar,

eleştirir, aşağılarlar.
İyiyim - İyisin:

•İlk üç tutum geçmişten gelen alışkanlıkla

bilinçsizce sergilenir ve duygulardan oluşur.
•“İyiyim - İyisin” tutumunu ise düşünce ve
inançlar yönlendirir.

•İlk üç tutumu benimseyen “Neden?”diye

sorarken bu tutumu benimseyenler “Neden
olmasın?” yaklaşımı sergiler.
“Kötümser insanların karamsarlıklarının

sebebi, kendi değersizliklerine olan

sarsılmaz inançlarıdır.”
ETKİN İLETİŞİM
VE
DİNLEME
Etkin İletişim ve Dinleme

Sağlıklı ve etkin bir iletişimin iyi

dinleyiciler ile kendi duygularını samimi ve

dürüst ifade eden kişilere ihtiyacı vardır.

Sorun kimde!
(Durumdan Memnun Olmayan Kim?)
Sorun Çözüm

•SORUN ONDA : Etkin dinleyici olmak,

•SORUN YOK :

•SORUN BENDE : Etkin konuşmak, ben

mesajını vermek.
Sorun kimde!
(Durumdan Memnun Olmayan Kim?)
Durumun değişmesini isteyen karşımdaki
kişi ise; etkin dinleyici olmak,
Durumun değişmesini isteyen ben isem;
Etkin konuşmak, ben mesajını vermek.
Sorun karşıdaki insanlardaysa uygulanacak
yöntem;
Etkin Dinleme

•Dinlerim,
•Pasif olmayı kabul ederim,
•Danışman rolünü benimserim,
•Karşımdakine yardım etmek isterim,
•Karşımdakinin duygularını ifade etmesini
sağlayarak rahatlatmak isterim,
•Öncelikle karşımdakinin ihtiyaçlarınla
ilgilenirim.
Etkin Dinleyicinin Özellikleri

•Söylenenlere ilgi gösterir.

•Gerçek sorunun ne olduğunu duyana kadar
yargıda bulunmaz.
•Konuştuğu kişi ile göz teması kurar.
•Söylenenleri anlayıp anlamadığını kontrol
eder.
•Sırasını bekler, anladığını düşündüğünün
hemen üstüne atlamaz.
Etkin Dinleyicinin Özellikleri

•Daha önemlisi, etkin dinleme sonucu

karşımızdaki kişinin yaşayacağı rahatlık,
onun bizim vereceğimiz öneriye uyum
gösterme ihtimalini arttırır.

•Bu nedenle sonucu artırmak için;

Etkin Dinleyicinin Özellikleri

•Karşımızdaki şikayetlerini veya onu

huzursuz eden konuları söylerken onun
yüzüne bakarak dinlemek,
•Uygun aralılarla başını sallamak, ve
“anlıyorum”, “evet” gibi ilgiyi gösteren kısa
geri bildirimlerde bulunmak.
•Daha uzun boşluklarla karşımızdaki kişinin
söylediğinin tekrarlamak.
Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler

•Kişiler yargılanmadıkları için başlangıçta

söylemeyi düşündüklerinin daha fazlasını
söyler,
•Kendileri ile ilgili temelde yatan esas
sorunun farkına varabilir,
•Kendi sorunlarına çözüm bulabilir,
•Yaşanmış ve bitmiş bir olay ile ilgili olarak
çözümsüzlüğü kabullenir,
Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler

•“Anlaşıldım” duygusunu yaşar, karşısındaki

kişiye olumlu duygular besler,

• Amaçları aşan bir şey söylediklerinde, bunu

fark edip kendilerini düzeltebilir,

•Karşısındaki kişiyi dinlemeye ve anlamaya

hazır duruma gelir.
 YANLIŞ DİNLEME
TÜRLERİ
1.Görünüşte Dinleme
2. Seçerek Dinleme
3. Saplantılı Dinleme
4. Savunucu Dinleme
5. Tuzak Kurucu Dinleme
6. Yüzeysel Dinleme
1.Görünüşte Dinleme

•En yaygın dinleme türüdür.

•Kişi dış görünüşüyle dinliyormuş gibi

görünür, ancak;

•İç dünyası bambaşka bir yerdedir.

2. Seçerek Dinleme

•Bu tür dinleyenler karşılarında konuşan

kişinin söylediklerinden sadece kendilerini

ilgilendirilen kısımları duyarlar,

•Diğer söylenenleri dinlemezler.

3. Saplantılı Dinleme

•Daha çok duygusal yönden saplantılı

kişilerin dinleme tarzıdır.

4. Savunucu Dinleme

•Bu kişiler her söyleneni kendilerine

yönelmiş bir saldırı sayarlar.

•Hemen karşı saldırıya veya savunmaya

geçerler.
5. Tuzak Kurucu Dinleme

•Bu kişiler seslerini hiç çıkarmadan

dinleme eğilimindedirler.
•Çünkü dinlediklerinden yararlanarak
karşılarındakini zor duruma düşürecek
fırsatı ararlar.
6. Yüzeysel Dinleme

•Bireyler kişinin kullandığı kelimelerin

yüzeyinde kalırlar.

•Kelimelerin sözcük anlamlarında veya

kendilerince olan anlamlarında gezinirler.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

1. Susun ;

•İyi bir dinleyici olmanın temeli “susma” yı

becerebilmeye dayanır.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

2. Konuşanı Rahatlatın;

•Karşınızdaki kişide konuşabileceği

duygusunu uyandıran bir atmosfer yaratın.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

3.Dinlemek İstediğinizi Gösterin;

İlgi duyduğunuzu gösterin.

Karşı çıkmak yerine anlamak için dinleyin.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

4. Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın;

Elinizde anahtarlık sallamak, kağıtları

karıştırmak gibi dikkat dağıtıcı

davranışlardan kaçının.
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

5. Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin;

(Duygusunu anlayın ve kabul edin.)

Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun ve

onun ne hissettiğini anlamaya çalışın.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

6. Zaman Tanıyın;

Karşınızdakinin sözünü kesmeyin,

Kendisini ifade etmesine imkan verin.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

7. Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol

edin;

Kızgın bir insan çoğunlukla karşısındakini

yanlış anlar ve kendini güç durumda

bırakacak tepkiler verir.

Bu sebeple hemen karşılık vermeyin.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

8. Soru Sorun;

Soru sormak konuşan kişiye ilgi

duyduğunuzu gösterir ve onu konuşmayı

sürdürmek konusunda cesaretlendirir.

İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler

9. Yargılayıcı Olmayın;

Eleştirici ve tartışmacı bir tutum, konuşanı

savunucu olmaya yöneltir ve öfkelendirir.

İyi Bir Dinleyici Olmak

Unutmamak gerekir ki,

İki kulağımız, bir ağzımız vardır.

Bu da dinlemenin konuşmadan daha önemli

olduğunu ortaya koymaktadır.