You are on page 1of 48

ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 1

1/2000 ölçekli bir haritada 64,2mm olarak ölçülen uzunluğun arazi


karşılığı kaç metredir?
HU = 64,2mm (Harita üzerindeki uzunluk)
M = 2000 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GU = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk) Cevap=GU=128,40m

1 HU 1 64,2mm
Ö= = = = =
M GU 2000 GU

× = × = 128400mm
GU = 12840cm
GU = 1284dm
GU = 128,40m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 2
Bir uzunluğun arazideki değeri 292 metredir. Aynı uzunluk harita
üzerinden ölçülerek 58,4 mm bulunmuştur. Haritanın ölçeği nedir?
HU = 58,4mm (Harita üzerindeki uzunluk)
GU = 292,00m (Arazi üzerindeki uzunluk)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/5000

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU M GU

292m 2920dm 29200cm 292000mm


M= = = = = 5000
58,4mm 58,4mm 58,4mm 58,4mm

1 1
M = 5000 = Ö = =
M 5000
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 3
1/2000 ölçekli bir harita üzerinde bir parselin alanı 1225mm2
bulunmuştur. Parselin arazideki alanını metrekare, hektar ve dekar biriminde
hesaplayınız?
HA = 1225mm2 (Harita üzerindeki alan)
M = 2000 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GA = ? m2, ha, da (Arazi üzerindeki alan) GA = 4900m2, 0,49ha, 4,9da

1 HA 1 1225mm²
Ö= = = = =
M2 GA 20002 GA

* = * = 4900000000mm²
GA = 49000000cm²
GA = 490000dm²
GA = 4900m²
, (1000’e bölünür.)
(1000m² = 1da) GA = 4,9da
(10000m² = 1ha) GA = 0,49ha
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 4
1/2000 ve 1/5000 ölçekli bir haritada çizim hata sınırı
ne kadardır? Bu hata ölçülen uzunluğa bağlımıdır?

Normal insan gözü 0,2mm yi ayırt edebildiğine göre,


0,2 milimetrenin arazi karşılığı 1/2000 ölçekli harita için
40cm, 1/5000 ölçekli harita için 1m dir. Bu hata ölçülen
uzunluktan bağımsızdır. İnsan gözünün görme
hassasiyetine bağlıdır.
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 5
Harita da iki nokta arasındaki uzunluk ölçülerek 6,2cm
olarak bulunuyor. Bu haritanın ölçeği 1/25000 olduğuna göre
bu iki noktanın arazideki uzunluğu kaç kilometredir?
HU = 6,2cm (Harita üzerindeki uzunluk)
M = 25000 (Harita Modülü)
GU = ?km (Arazi üzerindeki uzunluk) Cevap = GU = 1,55km

1 HU 1 6,2cm
Ö= = = = =
M GU 25000 GU

* = * = 155000cm
GU = 15500dm
GU =1550m (1000’e bölünür.)
(1000m = 1km) GU = 1,55km
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 6
1/10000 ölçekli bir haritada 1740m olan iki nokta arası
kaç cm olur?
Ö = 1/10000 (Haritanın Ölçeği)
GU = 1740m (Arazideki uzunluk)
HU = ? cm. (Harita üzerindeki uzunluk) Cevap = HU = 17,4cm

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU 10000 1740m

* = * =
10000 10000
1740m 17400dm 174000cm 174cm
17,4cm
HU = = = = = 17,4cm
10000 10000 10000 10
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 7
Arazideki iki nokta arası 680m olarak ölçülüyor. Bu iki
noktanın harita uzunluğu ise 34cm olduğuna göre bu
haritanın ölçeğini bulunuz?
HU = 34cm (Harita üzerindeki uzunluk)
GU = 680m (Arazi üzerindeki uzunluk)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/2000

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU M GU

680m 6800dm 68000cm


M= = = = 2000
34cm 34cm 34cm

1 1
M = 2000 = Ö = =
M 2000
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 8
Arazideki uzunluğu 117.50m olan iplik fabrikasının, haritadaki
uzunluğu 23.5cm’dir. Bu haritanın ölçeğini bulunuz? (7.6.99-Ara -20 p)
HU = 23,5 cm (Harita üzerindeki uzunluk)
GU = 117,50 m (Arazi üzerindeki uzunluk)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/500

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU M GU

117,50m 1175dm 11750cm


M= = = = 500
23,5cm 23,5cm 23,5cm

1 1
M = 500 = Ö = =
M 500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 9
Gerçek uzunluğu 34m olan bina cephesinin, 1/200
ölçekli haritadaki uzunluğunu milimetre cinsinden bulunuz?
(7.6.99-Arasınav-B gr–20 p)
GU = 34m (Arazi üzerindeki uzunluk)
M = 200 (Harita Modülü)
HU = ?mm (Harita üzerindeki uzunluk) Cevap = HU = 170mm

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU 200 34m

* = * =
200 200
34m 340dm 3400cm 34000mm
HU = = = = = 170mm
200 200 200 200
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 10
Arazideki 2,5km uzunluğundaki yol, haritada 125cm olarak
ölçülüyor. Haritanın ölçeğini bulunuz? (4.2.99-Büt. 10
puan)
HU = 125cm (Harita üzerindeki uzunluk)
GU = 2,5km (Arazi üzerindeki uzunluk)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/2000

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU M GU
2
2,5km 2500m 25000dm 250000cm
M= = = = = 2000
125cm 125cm 125cm 125cm
1
1 1
M = 2000 = Ö = =
M 2000
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 11
İki nokta arasındaki mesafe arazide 235m haritada 47cm olarak
ölçülüyor. Haritanın ölçeğini bulunuz? (31.2.98-Final-12 puan)
HU = 47cm (Harita üzerindeki uzunluk)
GU = 235m (Arazi üzerindeki uzunluk)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/500

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU M GU
5
235m 2350dm 23500cm
M= = = = 500
47cm 47cm 47cm
1
1 1
M = 500 = Ö = =
M 500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 12
1/500 ölçekli bir haritada 28cm olarak ölçülen uzunluk,
arazide kaç kilometre olur? (13.2.98-Final-
12p)
HU = 28cm (Harita üzerindeki uzunluk)
M = 500 (Harita Modülü)
GU = ?km (Arazi üzerindeki uzunluk) Cevap=0,14km

1 HU 1 28cm
Ö= = = = =
M GU 500 GU

* = * = 155000cm
GU = 15500dm
GU = 1550m (1000’e bölünür.)
(1000m = 1km) GU = 1,55km
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 13
Arazide 1250m olan iki nokta arasındaki mesafe 1/2000
ölçekli bir haritada kaç mm olarak ölçülür? 1998 Fin 10p
GU = 1250m (Arazi üzerindeki uzunluk)
M = 2000 (Harita Modülü)
HU = ?mm (Harita üzerindeki uzunluk) Cevap = HU = 625mm

1 HU 1 HU
Ö= = = = =
M GU 2000 1250m

* = * =
2000 2000
625
1250m 12500dm 125000cm 1250000mm
HU = = = = = 625mm
2000 2000 2000 2000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 14
Gerçek alanı 1 ha, harita alanı 25cm² olan bir gölün çizildiği
haritanın ölçeği ne olmalıdır?
HA = 25cm2 (Harita üzerindeki alan)
GA = 1ha (Arazi üzerindeki alan)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/2000

1 HA 1 HA 1ha
Ö= = = = = M = 2
M 2
GA M 2 GA 25cm2
4
10000m2 1000000dm2 100000000cm2
M2 = = = = 4000000
25cm2 25cm2 25cm2
1
1
M2 = 4000000 = M = 4000000  2000 Ö=
2000
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 15
Arazide 7,5 hektarlık alan, 1/5000 ölçeğindeki haritada kaç cm² gelir?
GA = 7,5ha (Arazi üzerindeki alan)
M = 5000 (Harita Modülü)
HA = ?cm2 (Harita üzerindeki alan) Cevap:HA = 30cm2

1 HA 1 HA
Ö= = = = =
M2 GA 50002 7,5ha

* = * =
50002 50002
30
7,5ha 75000m2 7500000dm2 750000000cm2
HA = = = = = 30cm2
50002 50002 50002 25000000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 16
1/2500 ölçekli haritadaki yüzölçümü 28cm² gelen yerin gerçek
alanı kaç dönümdür?
HA = 28 cm2 (Harita üzerindeki alan)
M = 2500 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GA = ? Da (Arazi üzerindeki alan) GA = 17,5da

1 HA 1 28cm²
Ö= = = = =
M 2
GA 2500 2 GA

* = * = 175000000cm²
GA = 1750000dm²
GA = 17500m²
, (1000’e bölünür.)
(1000m² = 1da) GA = 17,5da
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 17
Arazideki yüzölçümü 1500m² olan bir parselin 1/2000 ölçekli
haritadaki alanı kaç cm² olur? 2000 büt 20p
GA = 1500m2 (Arazi üzerindeki alan)
M = 2000 (Harita Modülü)
HA = ?cm2 (Harita üzerindeki alan) Cevap:HA = 3,75cm2

1 HA 1 HA
Ö= = = = =
M2 GA 20002 1500m 2

* = * =
20002 20002
3,75
1500m2 150000dm2 15000000cm2
HA = = = = 3,75cm2
20002 20002 4000000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 18
1/1000 ölçekli haritadaki yüzölçümü 4.75cm² olan parselin,
arazideki alanı kaç m². dir? (4-2-2000-büt-
20p)= 4,75cm2 (Harita üzerindeki alan)
HA
M = 1000 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GA = ? m2 (Arazi üzerindeki alan) GA = 4,75m²

1 HA 1 4,75cm²
Ö= = = = =
M 2
GA 1000 2 GA

* = * = 4750000cm²
GA = 47500dm²
GA = 4,75m²
475m²
,
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 19
Arazideki boyutları 250m × 480m olan dikdörtgen şeklindeki parselin
1/2000 ölçeğindeki haritadaki alanı kaç cm² olur? (18.6.99-Fin-20p)
GA = 250m×480m=120000m2 (Arazi üzerindeki alan)
M = 2000 (Harita Modülü)
HA = ?cm2 (Harita üzerindeki alan) Cevap:HA = 300cm2

1 HA 1 HA
Ö= = = = =
M2 GA 20002 120000m 2

* = * 120000m2
= HA = =
2000 2
20002 2000
2

300
12000000dm2 1200000000cm2
HA = = = 300cm2
20002 4000000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 20
1/500 ölçekli haritadaki boyutları 40mm×65mm olan dikdörtgen
şeklindeki parselin arazideki yüzölçümü kaç m².dir? (18.6.99-fin-20p)
HA = 40mm×65mm=2600mm2=26cm² (Harita üzerindeki alan)
M = 500 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GA = ? m2 (Arazi üzerindeki alan) GA = 650m²

1 HA 1 26cm²
Ö= = = = =
M2 GA 5002 GA

* = * = 6500000cm²
GA = 65000dm²
GA= 650m²
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 21
Arazideki yüzölçümü 5580m² olan bir imar adasının 1/1000
ölçeğindeki bir haritadaki alanı kaç cm² olur? (7.6.99-ara-20p)
GA = 5580m2 (Arazi üzerindeki alan)
M = 1000 (Harita Modülü)
HA = ?cm2 (Harita üzerindeki alan) Cevap:HA = 55,8cm2

1 HA 1 HA
Ö= = = = =
M2 GA 10002 5580m 2

* = * =
10002 10002
55,8
5580m2 558000dm2 55800000cm
, 2
HA = = = = 55,8cm2
10002 10002 1000000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 22
1/500 ölçekli haritadaki yüzölçümü 78cm² olan bir parselin, arazideki
yüzölçümü kaç m² dir? (7.6.99-ara 20p)
HA = 78cm² (Harita üzerindeki alan)
M = 500 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GA = ? m2 (Arazi üzerindeki alan) GA = 1950m²

1 HA 1 78cm²
Ö= = = = =
M 2
GA 500 2 GA

* = * = 19500000cm²
GA = 195000dm²
GA = 1950m²
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 23
Arazideki yüzölçümü 800m², harita alanı 2cm² olan imar parselinin
bulunduğu haritanın ölçeği ne olur? (13.2.98- fin.13p)
HA = 2cm2 (Harita üzerindeki alan)
GA = 800m² (Arazi üzerindeki alan)
Ö = ? (Haritanın Ölçeği) Cevap = Ö = 1/2000

1 HA 1 HA 800m²
Ö= = = = = M = 2
M 2
GA M 2 GA 2cm2

4
800m 2
80000dm 2 8000000cm2
M =
2
= = = 4000000
2cm2 2cm2 2cm2
1
1
M2 = 4000000 = M = 4000000  2000 Ö=
2000
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 24.1
Arazideki boyutları verilen yamuk şeklindeki parselin;
a)- Arazideki yüzölçümünü hesaplayınız? (5p)
b)- 1/2500 ölçekli haritadaki alanını cm² cinsinden bulunuz? (10p)
c)- 1/2500 ölçekli haritadaki kenar uzunluklarını mm cinsinden
bulunuz? (10p)
(20.12.02)
a=70m
m

b=40m
50

b
d=

x=30m
x a=70m
c
c=100m

d² = x² + b² = x² = d²- b2 = 50² - 40² = 900m² = x = 30m

a+c 70m+100m
a)- Alan = GA = b × = 40m × = 3400m²
2 2
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 24.2
Arazideki boyutları verilen yamuk şeklindeki parselin;
a)- Arazideki yüzölçümünü hesaplayınız? (5p)
b)- 1/2500 ölçekli haritadaki alanını cm² cinsinden bulunuz? (10p)
c)- 1/2500 ölçekli haritadaki kenar uzunluklarını mm cinsinden
bulunuz? (10p)
(20.12.02)
a=70m b)- GA = 3400m2 (Arazi üzerindeki alan)
M = 2500 (Harita Modülü)
m

b=40m
50

HA = ?mm2 (Harita üzerindeki alan)


d=

1 HA 1 HA
c=100m Ö= = = = =
M GA 2500 2 3400m 2 2

a+c 70m+100m
a)- Alan = GA = b × = 40m × = 3400m²
2 * 2= * =
25002 25002
5,44
3400m2 340000dm2 34000000cm2
HA = = = = 5,44cm2
25002 25002 6250000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 24.3
Arazideki boyutları verilen yamuk şeklindeki parselin; (20.12.02)
a)- Arazideki yüzölçümünü hesaplayınız? (5p)
b)- 1/2500 ölçekli haritadaki alanını cm² cinsinden bulunuz? (10p)
c)- 1/2500 ölçekli haritadaki kenar uzunluklarını mm cinsinden
bulunuz? (10p)
a=70m c)- GUa = 70m (a kenarının arazideki uzunluğu)
GUb = 40m (b kenarının arazideki uzunluğu)
m

b=40m
50

GUc = 100m (c kenarının arazideki uzunluğu)


d=

GUd = 50m (d kenarının arazideki uzunluğu)


c=100m M = 2500 (Harita Modülü)
HUa = ?, HUb = ?, HUc = ?, HUd = ?mm.
1HUa 1 HUa
Ö= = = = = 1 × 70m = 2500 × HUa
M GUa 2500 70m

70m 700dm 7000cm 70000mm


HUa= = = = = 28mm
2500 2500 2500 2500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 24.4
Arazideki boyutları verilen yamuk şeklindeki parselin; (20.12.02)
a)- Arazideki yüzölçümünü hesaplayınız? (5p)
b)- 1/2500 ölçekli haritadaki alanını cm² cinsinden bulunuz? (10p)
c)- 1/2500 ölçekli haritadaki kenar uzunluklarını mm cinsinden
bulunuz? (10p)
a=70m c)- GUa = 70m (a kenarının arazideki uzunluğu)
GUb = 40m (b kenarının arazideki uzunluğu)
m

b=40m
50

GUc = 100m (c kenarının arazideki uzunluğu)


d=

GUd = 50m (d kenarının arazideki uzunluğu)


c=100m M = 2500 (Harita Modülü)
HUa = ?, HUb = ?, HUc = ?, HUd = ?mm.
1HUb 1 HUb
Ö= = = = = 1 × 40m = 2500 × HUb
M GUb 2500 40m

40m 400dm 4000cm 40000mm


HUb= = = = = 16mm
2500 2500 2500 2500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 24.5
Arazideki boyutları verilen yamuk şeklindeki parselin; (20.12.02)
a)- Arazideki yüzölçümünü hesaplayınız? (5p)
b)- 1/2500 ölçekli haritadaki alanını cm² cinsinden bulunuz? (10p)
c)- 1/2500 ölçekli haritadaki kenar uzunluklarını mm cinsinden
bulunuz? (10p)
a=70m c)- GUa = 70m (a kenarının arazideki uzunluğu)
GUb = 40m (b kenarının arazideki uzunluğu)
m

b=40m
50

GUc = 100m (c kenarının arazideki uzunluğu)


d=

GUd = 50m (d kenarının arazideki uzunluğu)


c=100m M = 2500 (Harita Modülü)
HUa = ?, HUb = ?, HUc = ?, HUd = ?mm.
1HUc 1 HUc
Ö= = = = = 1 × 100m = 2500 × HUc
M GUc 2500 100m

100m 1000dm 10000cm 100000mm


HUc= = = = = 40mm
2500 2500 2500 2500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 24.6
Arazideki boyutları verilen yamuk şeklindeki parselin; (20.12.02)
a)- Arazideki yüzölçümünü hesaplayınız? (5p)
b)- 1/2500 ölçekli haritadaki alanını cm² cinsinden bulunuz? (10p)
c)- 1/2500 ölçekli haritadaki kenar uzunluklarını mm cinsinden
bulunuz? (10p)
a=70m c)- GUa = 70m (a kenarının arazideki uzunluğu)
GUb = 40m (b kenarının arazideki uzunluğu)
m

b=40m
50

GUc = 100m (c kenarının arazideki uzunluğu)


d=

GUd = 50m (d kenarının arazideki uzunluğu)


c=100m M = 2500 (Harita Modülü)
HUa = ?, HUb = ?, HUc = ?, HUd = ?mm.
1HUd 1 HUd
Ö= = = = = 1 × 50m = 2500 × HUd
M GUd 2500 50m

50m 500dm 5000cm 50000mm


HUd= = = = = 20mm
2500 2500 2500 2500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 25.1
Şekildeki üçgene ait a=80m ve c=40m değerleri arazide, b=12cm
değeri 1/5000 ölçekli haritadan ölçülerek bulunmuştur;
(17.01.2003)
a) Üçgenin gerçek alanı kaç m² dir? (10p)
b) Üçgenin 1/5000 ölçekli haritadaki alanı kaç mm²dir? (10p)
A
0 m
6 cm
c=

=
b 12 HUb = 12cm (Harita üzerindeki uzunluk)
40

b =
Ö = 500 (Haritanın Ölçeği)
m

GUb = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk)


C B
a=80m
1 HUb 1 12cm
Ö= = = = =
M GUb 500 GUb

* = * = 6000cm
GU = 600dm
GU = 60m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 25.2
Şekildeki üçgene ait a=80m ve c=40m değerleri arazide, b=12cm
değeri 1/5000 ölçekli haritadan ölçülerek bulunmuştur;
(17.01.2003)
a)- Üçgenin gerçek alanı kaç m² dir? (10p)
b)- Üçgenin 1/5000 ölçekli haritadaki alanı kaç mm²dir? (10p)
A
a)- a+b+c 80m+60m+40m
m
0 m
6 u= = = 90m
c=

=
b 1 2 c
2 2
40

b =
m

Alan = GA = u(u  a)(u  b )(u  c)


C B
a=80m GA = 90(90  80)(90  60)(90  40)
GA = 90  10  30  50  1350000  1161,90m ²
b)- GA = 1161,90m2 (Arazi üzerindeki alan)
M = 5000 (Harita Modülü)
HA = ?mm2 (Harita üzerindeki alan)
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 25.3
Şekildeki üçgene ait a=80m ve c=40m değerleri arazide, b=12cm
değeri 1/5000 ölçekli haritadan ölçülerek bulunmuştur;
(17.01.2003)
a)- Üçgenin gerçek alanı kaç m² dir? (10p)
b)- Üçgenin 1/5000 ölçekli haritadaki alanı kaç mm²dir? (10p)
A b)- GA = 1161,90m2 (Arazi üzerindeki alan)
0 m M = 5000 (Harita Modülü)
6 m
c=

b= 12c HA = ?mm2 (Harita üzerindeki alan)


40

b=
m

1 HA 1 HA
C B Ö= = = = =
a=80m 1161,90m 2
M2 GA 50002

* = * =
50002 50002
1,9
1161,90m2 116190dm2 11619000cm2
HA = = = =1,9cm2= 19mm²
5000 2
25002 6250000
1
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 26.1
a=38m Yandaki yamuk şeklindeki parselin; BC=18m ,
A a=19mm B DA=15m olarak arazide ölçülmüştür.
AB=19mm olarak 1/2000 ölçekli haritadan
d=15m

b=
18
cetvelle ölçülmüştür. (17. 6.

m
03)
D c C A)- Parselin gerçek yüzölçümü kaç m²dir?10p
B)- Parselin 1/25.000 ölçekli haritadaki alanı
kaç mm² dir? 10p
HUa = 19mm (Harita üzerindeki uzunluk)
Ö = 2000 (Haritanın Ölçeği)
GUa = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk)

1 HUa 1 19mm
Ö= = = = =
M GUa 2000 GUa

* = * = 38000mm
GUa = 3800cm
GUa = 380dm
GUa = 38m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 26.2
a=38m Yandaki yamuk şeklindeki parselin; BC=18m ,
A a=19mm B DA=15m olarak arazide ölçülmüştür.

d=15m
AB=19mm olarak 1/2000 ölçekli haritadan
d=15m

b=
18
cetvelle ölçülmüştür. (17. 6.

m
a=38m x 03)
D c
C = 47,95m
X=9,95m
C A)- Parselin gerçek yüzölçümü kaç m²dir?10p
B)- Parselin 1/25000 ölçekli haritadaki alanı
kaç mm² dir? 10p
b² = x² + d² = x² = b²- d2 = 18² - 15² = 99m² = x = 9,95m
a+c
38m+47,95m
a)- Alan = GA = d × = 15m × = 644,62m²
2 2
1 HA 1 HA
Ö= = = = = * = *
M GA 25000
2 2 644,62m 2

250002 250002

644,62m2 64462dm2 6446200cm2


HA = = = = 0,01cm2
250002 250002 625000000
HA = 1mm2
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 27.1
b=825m
3 Kısa kenarı uzun kenarının 1/3 ü olan
a=275m

b = 16,5cm dikdörtgen şeklindeki bir parselin çevresi 1/5000


1 a = 5,5cm 1 ölçekli haritada 44cm olarak ölçülüyor. Parselin
gerçek alanı kaç hektardır? (10p) Parselin kenarları
3 1/2000 ölçekli haritada kaç cmdir? (10p)
(21.6.04)
1 + 3 + 1 + 3 = 8 birim = 44cm = 1 birim = 5,5cm, 3 birim = 16,5cm olur.
1 HUa 1 5,5cm
Ö= = = = =
M GUa 5000 GUa

* = * = 27500cm
GUa = 2750dm
GUa = 275m
GUb = GUa × 3 = 275m × 3 = 825m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 27.2
b=825m Kısa kenarı uzun kenarının 1/3 ü olan
dikdörtgen şeklindeki bir parselin çevresi 1/5000
a=275m

ölçekli haritada 44cm olarak ölçülüyor. Parselin


gerçek alanı kaç hektardır? (10p) Parselin kenarları
1/2000 ölçekli haritada kaç cmdir? (10p)
(21.6.04)
Alan = GA = a × b = 275m × 825m = 226875m² (1ha=10000m²)
GA = 22,6875ha

1 HUa 275m 2750dm 27500cm


Ö= = = HUa= = = =13,75cm
2000
M GU
275m 2000 2000 2000

HUb= HUa × 3 = 13,75cm × 3 = 41,25cm


ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 28
18000m²lik bir tarla, 1/5000 ölçekli haritada kaç cm² olur? (20p)
GA = 180000m² (Arazi üzerindeki alan)
M = 5000 (Harita Modülü)
HA = ?cm2 (Harita üzerindeki alan) Cevap:HA = 72cm2

1 HA 1 HA
Ö= = = = = * = *
M 2
GA 5000 2 180000m2

50002 50002

180000m² 18000000dm2 1800000000cm2


HA = = = = 72cm2
50002 50002 25000000
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 29
Yandaki binanın; Bina derinliği BD=9.80m olarak arazide,
BD=9,80m

Bina genişliği BG=24.8mm olarak 1/500 ölçekli haritadan


ölçülmüştür. Binanın arazideki boyutları (m) ve gerçek
alanı kaç m²dir? (10p). Binanın 1/500 ölçekli haritadaki
BG=12,40m
BG=24,8mm boyutları (mm) ve alanı kaç mm²dir?(10p). (10.1.05)
HUBG
24,8mm1
Ö= = = GUBG = 500 × 24,8mm = 12400mm =
500
M GUBG
GUBG = 1240cm = GUBG = 124dm = GUBG = 12,40m
Alan = GA = BD × BG = 9,80m × 12,40m = 121,52m²
1 HA 1 HA
Ö= = = = = * = *
M 2
GA 500 2 121,52m 2

5002 5002
121,52m² 12152dm2 1215200cm2 121520000mm2
HA = = = = = 486mm2
5002 5002 5002 250000
1 HUBD 9,80m 9800mm
Ö= = = HUBD = = = 19,6mm = 20mm
500
M GUBD
9,80m 500 500
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 30.1
a=75m A Yandaki yamuk şeklindeki parselin; BC=30m,
B
a=15mm DA=36m olarak arazide ölçülmüştür. AB=15mm

b=30m
b=30m

d=
olarak 1/5000 ölçekli haritadan cetvelle

3
ölçülmüştür. Parselin gerçek yüzölçümü kaç

6m
a=75m x m²dir? (10p). Parselin 1/25.000 ölçekli haritadaki
C D alanı kaç mm² dir? (10p) (17.6. 05)
c
HUa = 15mm (Harita üzerindeki uzunluk)
Ö = 5000 (Haritanın Ölçeği)
GUa = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk)

1 HUa 1 15mm
Ö= = = = =
M GUa 5000 GUa

* = * = 75000mm
GUa = 7500cm
GUa = 750dm
GUa = 75m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 30.2
a=75m A Yandaki yamuk şeklindeki parselin; BC=36m,
B
DA=30m olarak arazide ölçülmüştür. AB=15mm

b=30m
b=30m

d=
olarak 1/5000 ölçekli haritadan cetvelle

3
ölçülmüştür. Parselin gerçek yüzölçümü kaç

6m
a=75m x
X=19,90m m²dir? (10p). Parselin 1/25.000 ölçekli haritadaki
C D alanı kaç mm² dir? (10p) (17.6. 05)
C=94,90m
c

d² = x² + b² = x² = d²- b2 = 36² - 30² = 396m² = x = 19,90m


75m+94,90ma+c
a)- Alan = GA = b × = 30m × = 2548,50m²
2 2
1 HA 1 HA
Ö= = = = = * = *
M 2
GA 25000 2 2548,50m 2
250002 250002
2548,50m2 254850dm2 254850cm2 2548500000mm2
HA = = = = =
25000 2 250002 250002
625000000
HA = 4mm2
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 31.1
a=25m B Yandaki yamuk şeklindeki parselin a kenarı 25m
A
ve c kenarı 40.97m olarak arazide, b kenarı

b=
d=30m

14mm olarak 1/2000 ölçekli haritadan

2184
ölçülmüştür. Parselin gerçek alanını (m²)

m m
bulunuz?(20p). Parselin 1/500 ölçekli haritadaki
D c=40,97m C alanını mm² olarak hesaplayınız?(10p) (06-07ara)

HUb = 14mm (Harita üzerindeki uzunluk)


Ö = 2000 (Haritanın Ölçeği)
GUb = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk)

1 HUb 1 14mm
Ö= = = = =
M GUb 2000 GUb

× = × = 28000mm
GUb = 2800cm
GUb = 280dm
GUb = 28m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 31.2
a=25m B Yandaki yamuk şeklindeki parselin a kenarı 25m
A
ve c kenarı 40.97m olarak arazide, b kenarı

b=
d=30m

14mm olarak 1/2000 ölçekli haritadan

28m
ölçülmüştür. Parselin gerçek alanını (m²)
bulunuz?(20p). Parselin 1/500 ölçekli haritadaki
D c=40,97m C alanını mm² olarak hesaplayınız?(10p) (06-07ara)

a+c
25m+40,97m
a)- Alan = GA = d × = 30m × = 989,55m²
2 2
1 HA 1 HA
Ö= = = = = * = *
M 2
GA 2000 2 989,55m 2
20002 20002
989,55m2 98955dm2 9895500cm2 989550000mm2
HA = = = = =
2000 2 20002 20002
4000000
HA = 247mm2
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 32.1
A a=25m B Yandaki yamuk şeklindeki parselin a kenarı
25m ve c kenarı 31.86m olarak arazide, b kenarı

b=
d=30m

24mm olarak 1/1000 ölçekli haritadan

24
ölçülmüştür. Parselin gerçek alanını m²

m
m
cinsinden hesaplayınız? (20p) Parselin 1/2000
D c=31,86m C ölçekli haritadaki alanını mm² cinsinden
bulunuz? (10p) (06-07 Fin)
HUb = 24mm (Harita üzerindeki uzunluk)
Ö = 1000 (Haritanın Ölçeği)
GUb = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk)
1 HUb 1 24mm
Ö= = = = =
M GUb 1000 GUb

× = × = 24000mm
GUb = 2400cm
GUb = 240dm
GUb = 24m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 32.2
A a=25m B Yandaki yamuk şeklindeki parselin a kenarı
25m ve c kenarı 31.86m olarak arazide, b kenarı

b=
d=30m

24mm olarak 1/1000 ölçekli haritadan

24m
ölçülmüştür. Parselin gerçek alanını m²
cinsinden hesaplayınız? (20p) Parselin 1/2000
D c=31,86m C ölçekli haritadaki alanını mm² cinsinden
bulunuz? (10p) (06-07 Fin)
a+c
25m+31,86m
a)- Alan = GA = d × = 30m × = 852,90m²
2 2
1 HA 1 HA
Ö= = = = = * = *
M 2
GA 1000 2 852,90m 2
10002 10002
852,90m2 85290dm2 8529000cm2 852900000mm2
HA = = = = =
1000 2 10002 10002 1000000
HA = 853mm2
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 33.1
b=562,50m
3 Kısa kenarı uzun kenarının 1/3 ü olan
a=187,50m

b = 11,25cm dikdörtgen şeklindeki bir parselin çevresi 1/5000


1 a = 3,75cm 1 ölçekli haritada 30cm olarak ölçülüyor. Parselin
gerçek alanı kaç hektardır? (10p) Parselin
kenarları 1/2000 ölçekli haritada kaç cmdir? (10p)
3 (21.1.04)
1 + 3 + 1 + 3 = 8 birim = 30cm = 1 birim = 3,75cm, 3 birim = 11,25cm olur.
1 HUa 1 3,75cm
Ö= = = = =
M GUa 5000 GUa

* = * = 18750cm
GUa = 1875,0dm
GUa = 187,50m
GUb = GUa × 3 = 187,50m × 3 = 562,50m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 33.2
b=562,50m
a=187,50m
Kısa kenarı uzun kenarının 1/3 ü olan dikdörtgen
şeklindeki bir parselin çevresi 1/5000 ölçekli
haritada 30cm olarak ölçülüyor. Parselin gerçek
alanı kaç hektardır? (10p) Parselin kenarları 1/2000
ölçekli haritada kaç cmdir? (10p) (21.1.04)

Alan=GA= a × b = 187,50m × 562,50m = 105468,75m²


(1ha=10000m²) GA = 10,546875ha

1 HUa
Ö= = =
2000
M GU
187,50m
187,50m 1875dm 18750cm
HUa = = = = 9,4cm
2000 2000 2000

HUb = HUa × 3 = 9,4cm × 3 = 28,2cm


ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 34
b = b24cm Uzun kenarı kısa kenarının 1.5 katı olan
1,5 dikdörtgen şeklindeki bir yerin harita üzerindeki
a= 16cm

a 1 1 çevresi 80cm dir. Bu yerin gerçek alanı 0.96ha


olduğuna göre haritanın ölçeğini ve dikdörtgenin
1,5 arazideki uzunluklarını hesaplayınız? (21.7.97)
1 + 1,5 + 1 + 1,5 = 5 birim = 80cm = 1 birim = 16cm, 1,5 birim = 24cm olur.
HA = a × b = 16cm × 24cm = 384cm² (? Ölçekli haritadaki alanı)
1 HA 0,96ha 9600m2 960000dm2
Ö= = = = = = 250000
M2 GA 384cm2 3,84dm2
3,84dm 2

1
M = 250000 = M = 250000  500 = Ö =
2

500
1 HUa 1 16cm
Ö= = = = = × = × = 8000cm
M GUa 500 GUa GUa = 800dm
GUa = 80m
GUb = GUa × 3 = 80m × 1,5 = 120m
ÖLÇEKLERLE İLGİLİ SAYISAL ÖRNEKLER 35
1/500 ölçekli haritadaki uzunluğu 42cm olan yolun, arazideki gerçek
uzunluğu kaç metredir? (20p) (06-07 Yaz dönemi ARA)
HU = 42cm (Harita üzerindeki uzunluk)
M = 500 (Ölçeğin Paydası:Modül)
GU = ?m (Arazi üzerindeki uzunluk) Cevap=GU=210m

1 HU 1 42cm
Ö= = = = =
M GU 500 GU

× = × = 21000cm
GU = 2100dm
GU = 210m

You might also like