AÇI BİRİMLERİ; DERECE

Açı birimleri Derece, Grad, Milyem ve Zaman’dır.

Derece: Bir çemberin 360’ta bir parçasını gören merkez açı

birimine “1 derece” denir ve (1°) ile gösterilir.
360
0 10
20
30 Derecenin alt katları;
40

1o

50
Dakika 1’ =

60
60

70
80 90
1o
270

Saniye 1’’ =
3600

180
 DERECE
Herhangi bir açının derece cinsinden yazılışı 36°
27' 15" veya 36o.45416667 şeklindedir.
Katlar arasındaki dönüşüm 60 sayısıyla
yapıldığından Atmışlık açı birimi de denir.
Açının trigonometrik fonksiyonu bulunurken
derece ondalığına dönüştürülmüş biçimi kullanılır.
Dönüştürme işlemi hesap makinelerinin çoğunda O999
tuşu yardımı ile yapılır.

Örnek olarak 36° 27' 15" lik açı derece

ondalığına dönüştürülmek istenirse;

36 o 9 99 27 o999 15 o999 tuşlarına basıldığında

ekranda 36.45416667 değeri görülür.
 AÇI BİRİMLERİ; GRAD
Grad : Bir çemberin 400’de bir parçasını gören merkez
açı birimine “1 grad” denir ve 1G şeklinde gösterilir.

Gradın alt katları;

Desigrad (dg) = 0.1G
Santigrad (c) = 0.01G (Grad dakikası)
Miligrad (mg) = 0.001G
Desimiligrad (cc) = 0.0001G (Grad saniyesi)

Uygulamada desigrad ve miligrad pek kullanılmaz.

Geriye kalanlar arasında dönüşüm 100 sayısıyla
yapıldığından yüzlük açı birimi de denir.
Herhangi bir açı grad cinsinden 56G 27c 52cc veya
56G.2752 olarak gösterilebilir. Grad açı birimi, hesaplarda
kullanımının kolay olması nedeniyle diğer birimlere göre daha
fazla tercih edilir. Jeodezik ölçme aletlerinin yatay ve düşey açı
bölümlemeleri grad birimindedir.
 AÇI BİRİMLERİ; MİLYEM

Milyem:
Bir çemberin 6400’de bir parçasını gören merkez açı
birimine 1 milyem denir. Son iki rakamın üstüne iki yatay çizgi
(=) çizilerek gösterilir;

0,46 , 1453
6400 rakamı, yerküresi yarıçapına (∼ 6370 km) çok
yakın, yuvarlak bir rakamdır. Yeryüzünde 1 kilometrelik
mesafe için, 1 milyemlik açıya yaklaşık olarak 1 metrelik yay
uzunluğu karşılık gelmektedir. Bu da askeri amaçlı (mesela
top atışlarındaki) ölçmelerde büyük kolaylık sağlamaktadır.
 AÇI BİRİMLERİ; ZAMAN
Zaman: Zaman birimi saattir. Zaman, bir yıldızın bir
meridyenden geçtikten sonra herhangi bir yere gelinceye kadar
geçen süredir. Bu süre saatle ölçüldüğü gibi o meridyen ile
yıldız arasındaki açı ile de ölçülür.
Ölçme bilgisinde sık kullanılan semt tayini hesaplarında
açı olarak ölçülen birimin saat zamanına, saat olarak ölçülen
zamanın açı birimine dönüştürülmesi işlemleri ile sıklıkla
karşılaşılır.
Dünyanın ekseni etrafındaki dönüşü 24 saatte
tamamlandığı için boylamı 1 saat olan bir noktanın λ açısı;
360o 400G
Saat 1Sa = = 15o Saat 1Sa = = 16G,66666
24 24
Zaman birimi 60’ar 60’ar büyüdüğü ve küçüldüğü için ;
1Sa = 15o 1Dk = 15/ 1Sn = 15//
 AÇI BİRİMLERİ; RADYAN
Yay birimi Radyan'dır.
A
r
Radyan: 
Bir çemberde yarıçap O αr b
uzunluğundaki yay parçasını gören r
merkez açıya “1 radyan” denir. B
Yarıçapı
 r olan bir çemberde
uzunluğu b olan bir yayın radyan
değeri, yay uzunluğunun yarıçapa
bölünmesi suretiyle elde edilir.
Çember uzunluğu 2πr olduğundan,
bir çemberin radyan cinsinden değeri;

Çember Uzunluğu 2πr

= = 2π = 6,28318 olur.
Yarıçap r
 AÇI BİRİMLERİ
Birimler Arası Dönüşümler;
Bir açı veya yayın derece, grad, milyem, zaman ve
radyan cinsinden karşılıkları sırası ile D, G, M, Z ve R
olsun. Yayın tüm çembere oranı her birim için aynı
olduğundan genel eşitlik;
Do GG M ZSa RR
= = = = olacaktır.
360 o 400G
6400 24Sa
2π

Dönüşüm yapılırken kullanılan ρG ve ρ° katsayıları ise;

200G 180O
ρG = ≈ 63G,6620 ; ρO = ≈ 57O,2958
π π
şeklinde hesaplanır.
 AÇI BİRİMLERİ

Küçük Açı ve Özellikleri

Genellikle 5 grada kadar olan açılar küçük açı olarak
kabul edilirler. Küçük açılarda sinα ve tanα değerleri yerine
açının radyan değeri alınabilmektedir. Birim çember için;
 α
Sin α ≈ Tan α ≈ b = eşitliği geçerlidir.
ρ
Yarıçapı r olan bir çemberde b yay uzunluğu;
 α
b =r× bağıntısı ile bulunur.

Tan α
ρ 

Sin α
r = 1m b
α r = 1m

ρ sabit olup, hesaplama grad veya dereceye göre

yapılınca aşağıdaki değerler kullanılır.
ρ ≈ 63G,6620 ≈ 57O,2958
 Küçük açılar ile ilgili örnek
135,25 metre ilerideki bir ağaca 2G 35C 81CC lik düşey açı ile
bakılmaktadır. Ağacın boyu ne kadardır? Cevap b=5,01m
C

CC
b
35 81G
C
A α =2 r = 135,25m
B

b α G
r ×α G
135,25m × 2G .3581
= b= = = 5,0120807m = 5,01m
r ρ G
ρG
63 .6620
G

b
tan α = b = tan α × r = tan 2G,3581 × 135,25m
r
b = 0,037057897 × 135,25m = 5,0097864m = 5,01m