Professional Documents
Culture Documents
Sti
DÖKMECİ GEMİLER
DÖKME YÜK YÜKLEME VE TAHLIYE ETME
REHBERI
1
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
DOKMECI GEMILER
Bu kitapçık yükleme ve tahliyelerde klas tarafından hesaplanan gemi yapısına binen yükleri
anlamanız için bir referans kitap olarak hazırlanmıştır.
Gemiye yüklen yükler klas tarafından belirlenen gemi yapısına nasıl etki yaptığını anlamamızı
sağlıyacaktır.
Yük operasyonlarında ne gibi problemler ile karşılıldığı ile ilgili bilgiler içermektedir.
Ve size yük operasyonu ,balast operasyonlarında nelere dikkat etmeniz gerektiği ile ilgili
referans olacaktır.
Kolay Gelsin,
Kpt.Yusuf ANGIN
2
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
ICINDEKILER
1-0 TANITIM
1.1 HULL YAPISAL HATALARININ DAGILIM FAKTORLERI
1.2 IACS TARAFINDAN ALINAN ONLEMLER
1.3 KITACIGIN AMACI
2.0 YUKLER VE GEMI YAPISI
2.1 TIPIK DOKMECI GEMI YAPISAL GORUNUMU
2.2 DIZAYN LIMITLERI
2.3 GEMI BOYUNCA YUK DAGILIMI
3.0 GEMI YUKLEME REHBERI
4.0 YUK OPERASYONLARININ PLANLANMASI KONTROLU
4.1 YUK OPERASYONLARINA HAZIRLIK
4.2 YUK OPERASYONUNUN IZLENMESI VE KONTROLU
5.0 POTANSIYEL PROBLEMLER
5.1 ONAYLI LOADING MANUALDE VERILEN LIMITLERDEN SAPMA
5.2 SIG DRAFT TA YUKLEME KONDISYONU
5.3 YUKSEK LOADING RATE
5.4 BIRBIRIYLE UYUMSUZ YUK VE BALAST DAGILIMI
5.5 ETKILI OLMAYAN SHIP/SHORE ILETISIMI
5.6 LOAD LINE MARKALARININ GECILMESI
5.7 BALAST AMBARININ VEYA TANKLARININ TAM DOLDURULMAMASI
5.8 YUKLEME SIRASINDA YUKUN YETERLI OLARAK HESAPLANAMAMASI
5.9 YAPISAL HASARLAR
6.0 DENIZDE BALAST DEGISIMI
7.0 KAPTANDAN IKINCI KAPTANA TAVSIYELER
3
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
1.0 INTRODUCTION
1.1 HULL YAPISAL HATALARININ DAGILIM FAKTORLERI
90 lı yılların ilk dönemlerinde kaza sonucu yaşam kaybı tek cidarlı dökmecilerde oldukça
fazlaydı.En büyük hata faktörü yapısal hatalardı.
IACS başarılı büyük bir araştırma yaparak hataları buldu ve yapısal kazaları minimuma
indirmeyi başardı.
Yapılan araştırmalar gösterdi ki en büyük kayıplar 15 yaşın üstündeki demir cevheri taşıyan
dökmecilerde oluşmaktadır.
Bu araştırmaların sonucunda korozyon,ambar içindeki çatlaklardan oluşan kayıpların
İlk sırayı aldığını buldular.
Diğer faktörler ise yük ve balast operasyonlarında ki gemi yapısına binen aşırı streslerden
dolayı oluşan kazalardır.
1991 yılından günümüze kadar IACS tarafından bir çok yayın yayınlanmıştır.BU yayınların
amacı oluşan hataların neler olduğunu anlıyabilmemiz içindir.
Mesela Bulk carriers:
A-Guidance and Information to shipowners and operator
B-Enhanced Survey Planing
C-Guidelines for surveys,assessment and repair of hull structure
D-Approved Loading ınstrument 150m lenght and greater Gibi.
IACS ,dökme yük taşımasına dahil olmuş diğer partileride, oluşan hasarlardan ve ağır yük
taşımalarında dökmeci gemilerin kazaya uğraması hakkında bilgilendirmek amacındadır.
Burada ki önemli konu ve problem operasyonlar sırasında ortya çıkan yüksek yükleme rate
leri ve sahil ile gemi arasında ki yapılan yükleme planı üzerinde yeterli iletişim olmayışıdır.
Ayrıca gemi zabitlerinin yükleme programındaki (loading instrument) klas tarafından
konulan sınırları bilmemesidir.
Bu kitap bu konulara dikkat çekmek ve sorunlara ışık tutmak için hazırlanmıştır.
4
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Genel olarak en yaygın dökmeci gemi yapısı tanımlarsak tek güverteli,double bottom,
hopper tanks,tek cidar(single skin)boyuna yan postaları olan,top side tankları ve ambar
agzından oluşan bir oluşumdur.
Yapısal oluşum ile ilgili bilgi için ambar içinden bir enine kesit figure 1 de ve boyuna kesıt
ise figure 2 ve 3 de gösterilmiştir.
5
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
6
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
7
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Bütün gemiler için mutlaka operasyon kabiliyetlerine göre dizayn limitleri konmustur,bu
limitleri koruduğundan emin olmalısınız.
Bu nedenle limitleri geçmemeliyiz limitleri geçmek çok büyük hasarlar oluşturabilir.
Her zaman gemilerde yük operasyonlarında onaylı yükleme programlarını kullanmalıyız.
Loading bilgisayarının(programın)kullanılmasının amacı her an yükleme ve balast
operasyonlarında still water shering moment ve bending momentlerin hesaplanması
gerekliliğindendir.
Bir gemi yapısı yaşamı boyunca dinamik ve statik momentlere dayanmak üzere dizayn edilir.
Gemi yapısında normal düz hava koşullarında, yüzer durumdayken su belli bir statik yük
oluşturur.
8
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
pitching
9
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Slamming
Bütün dökmeci gemiler genelde IACS üyesi klaslara üyedirler ve bunlar tarafından
belirlenen müsade edilen Still water shear force(SWSF) ve still water bending moment(SWBM)
limitleriyle sınırlandırılırlar.
Genelde iki tip SWSF ve SWBM vardır bunlar aşağıda belirtilmişlerdir.
Bir liman kalkışı sonrasında denize çıkacak olan gemiler kendileri için belirlenen
SWSF ve SWBM limitlerini asla geçmemelidirler.
Limanda ise gemi sığınaklı alanda kabul edilir ve konu edilen dinamik kuvvetler etkisi
oldukça azalır bu azalma hull girderlerin müsade edilenden daha fazla yük kaldırmasını
sağlar.
Liman da liman için verilen SWSF ve SWBM limitleri geçilmemelidir.
Durgun suda yüzmeye başlayan bir gemi,gemi boş ağırlığı( ship’s light
weight)bunker,balast,kumanya ve yük gibi (deadweight)ağırlıkların etkisiyle
Yüzdürme kuvvetinin yukarıya kaldırma yönünde gemi dış yüzeyine etki yapar.
Gemi boyunca, bölgesel olarak bu kuvvetler vertical(yukarıya doğru)olarak değişir.
Bu balansız(düzensiz) net yukarı kuvvetler hull girder üzerinde shering(kırma) ve bending
(bükme)kuvvetleri oluşturur.
Bu aşağıda figure 4,5 ve 6 da gösterilmiştir.
10
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
11
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
12
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
13
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
2.2.3 Transverse Bulkhead,Double Bottom and Cross Deck yapısının bölgesel kuvveti
Esnekliğin ve emniyetin gelişmesiyle,bazı dökmeci gemiler lokal yükleme kriterine uygun her
ambar için belirlenmiş maximum müsade edilen yük ağırlığına göre ve hatta yanyana iki
ambar dolu (blok ambar yüklemesi)bir sonraki boş olarak değişik draftlarda Yükleme
yapmaya başladılar.
Lokal yükleme kriteri diyagram veya tablo şeklinde bir form halindedir.
Aşırı stress her bir ambara ait double bottom,transverse bulkhead,hatch coaming,
hatch corners(ambar köşelerine),ana frame lere ve bunlara bağlı braketlere çok yük
binmesini sağlar.figure 9
14
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
15
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
16
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Her bir ambar veya kombine ambar yükünün (bitişik iki ambar)hesaplanması
Genelde boş ambar lardaki balast tankı,wing balast tankı ile direk ilişkilidir.
Double bottom larda veya wing tanklarda balast taşınırken ambarda taşınacak yük
ambarda taşınacak toplam yükten, balast miktarı düşülerek hesaplanır.
2.3.1 Genel
Dökmeci gemiler çeşitli yükleri taşımak üzere dizayn edilmişlerdir.Yükün gemi boyunca
dağılımı direk olarak global bending ve shearing moment hull girderi ve gemi dış yapısı
üzerinde stress yapar.
17
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Figure 14 te görüldüğü gibi ağır densiteli yüklerde mesela İron Ore gibi alternate yükleme
kullanılır.Burada belli ambarlara yük konur ve diğerlerine yük konmaz mesela tek numaralı
ambarlara yük konur, çift numaralar boş bırakılır.
Bu tip yüklemeler ağırlık merkezinin yukarı cıkmasına neden olur ve geminin sallanmasının
daha yavaş olmasını sağlar.
Ne zaman alternate yükleme yapılırsa her ambar homojen yükleyeceği yükün iki katı yükü
taşır.Ağır yük taşıyacak ambarlar yapısal olarak kuvvetlendirilmiş ambarlardir.
Önemli olan bu yüklemelerde boş kalan ambarların durmudur ve bu ambarlarda özel
bir güçlendirme bulunmaz.
Bu yükleme biçimi mutlaka klas tarafından belirtilmiş olmalıdır.Yoksa yapılmaz.
18
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Bir blok yükleme de yan yana iki veya fazla ambar yüklenip yanındaki boş bırakılır
figure 15 de olduğu gibi.bu tür yüklemeler genelde gemi kısmı olarak yükleme yapılacağı
(Eksik Yükle kalkacağı)zaman yapılır.
Bu yukleme biçimi özel durumlar haricinde pek loading manualde belirtilmez.
Kısmi yüklemelerde gemi yapısına oldukça aşırı yük biner.
İstenen yük draftında bu şekilde yük taşınabilmesi için oldukça dikkat gösterilmelidir.
Ne zaman gemi kısmi yükleme yapsa mutlaka taşıyacağı yük kapasitesinin altınde taşımalıdır
ve taşıma draftı maximum draftan az olmalıdır.
Yükün ağırlığı her ambarda suyun yukarıya doğru olan kaldırma kuvveti tarfından yeterince
bottom shell(gemi dip saçı)üzerinde desteklenmelidir.
Gemi darftının az olması gemi yükünün karşı kuvvetinin daha fazla olmasını sağlayacaktır.
Bu nedenle gemi kısmi yüklemelerinde draftın az olması nedeniyle yükün miktarıda
az olacaktır.
Kısmi yükleme yapılabilmesi için cross deck ve double bottom yapısının özel bir dizaynda ve
kuvvetlendirilmiş olması gereklidir.
Blok loading sonucunda lokal olarak ,cross deck,double bottom ve transverse bulk heads ler
gibi yapılara oldukça aşırı yük binecektir.
Yükün ağırlığı nedeniyle, seyir yapılacak draft ta gemi yapısının durumuna çok önem
verilmelidir.Genel olarak eğer gemi blok yükleme yapacaksa her ambarın taşayabileceği
maximum yük kapasitesinden daha az yükleme yapmalıdır.
Kısmi yüklemelerde ve blok yükleme yapılacaksa aşağıdaki durumlar göz önüne alınmalıdır.
*Yük dağılımı loading manualde belirtilmiş olmalıdır.Ve gemi yapısının bu tür taşımalar için
ugun olduğu onaylanmış olmalıdır.Bu tür taşıma yapılacaksa , uygunluğu için
onaylı loading manuale uyulmalıdır.
*Gemide bir set taşıyabileceği yükle ilgili onaylı lokal kriterya bulunmalıdır ve bunda
Maximum draftın ve her ambar için yükün ne olacağı belirtilmelidir.
Yük miktarına karşılık gelen SWSF ve SBM lerde belirtilmiş olmalıdır.
19
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
3.1-Loading Manual
Bu Uluslararası Yükleme sınır konvansiyonu(load line) tarafından zorunlu bir istek olup,
Gemi Kaptanına Geminin Loading ve Balasting ve gemi yapısında oluşacak
Kaçınılması gerekli sterslerin neler olduğu ve sakınılması gerekli şeylerin ne olduğu
konusunda referans sağlar.
Eğer kaptan loading manual de yeterli bilgi olmadığı konusunda bir kanıya kapılırsa
Yeterli bilgi için bu limitleri koyan klas kuruluşuna baş vurularak tavsiye alınabilir.
Her hangi bir yükleme operasyonu öncesinde Onaylı Loading Manual gemide olmalı ve
manualde şunlar bulunmalı.
*Bending moment ve Shearing momentlerin limitle rini gösteren gemi dizaynlarına bağlı
Yükleme kondisyonları
*Her loading kondisyonuna göre SWSF ve SWBM hesaplamaları
*Musade edilebilen yapıya binen yükler
*Operasyonal limitler
Gemi loading manual özel bir dökümandır ve içindeki onaylı bilgiler sadece onaylanmış gemi
için geçerlidir.
3.2-Loading Instrument
Şunu bilmeliyiz ki yükleme cihazı hiç bir zaman loading manulin yerini alamaz.
Bu nedenle yük zabiti referans olarak loading manuali almalıdır.
Bir loading instrument veya loading computer analog veya dijital sistem olabilir.
Her ne olursa olsun modern loading instrumentler veya software program onaylı
olmalıdır.Bu tür onaylı cihazlarda kullanılan programlar sadece o gemi için geçerlidir.
Operasyon manual, loading instrumentin ana kısımlarından bırıdır ve gemide mutlaka
bulunmalıdır.
Klaslar belli aralıklarla loading instrument den çıktılar alarak bunların doğruluğunu
kontrol ederler.
Son yukleme her zaman Loading instrument/loading computer üzerinde hazır olmalıdır.
20
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Yük trimmingi bazı yükler için zorunludur özellikle kayıcı yükler için.IACS göre ambardaki
yükler için kaymayı minimuma indirmek için trimming edilmelidir.
Gemi kaptanı ,korozyon etkisi yapan ve yüksek ısı yayan yüklere taşıma sırasında
büyük önem vermelidir.Gemi kaptanı, yük zabiti kiracı ve stevedor IMO Code ve SOLAS
konvansiyonun tehlikeli yükle ilgili bölümlerini bilmelidir.
Taşımaya yüklemeye niyet edilen yük miktarı ve kalacak olan balast miktarını bilmeliyiz.
Yük zabiti referans olarak her zaman loading manuale baş vurmalı ve buna göre bir yük
dağılımı yapmaya gayret etmelidir bu gemi yapısı İçin konulmuş stress limitlerinde
kalmamızı sağlar.
Emniyetli bir plan yapabilmemiz için iki önemli adım vardır.
Adım 1 – Niyetlenmiş sefer için verilmiş yük miktarı/balast miktarını, verilmiş yapısal ve
operasyonel kısıtlamalarda göz önüne alarak emniyetli bir şekilde limandan ayrılmak için
stowage planda olduğu gibi belirtmek / hesaplamak.
Adım 2- Kalkış durumu bilinen ve stowage planı hazırlanan yüklemenin ,Verilmiş olan varış
kondisyonu, yapısal ve operasyonal sınırlar içindemi bakılacak.
21
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Bir yükleme planı hazırlarken stress ve deplasman hesabı yapılmalı ve stepler hazırlanırken
orantılı olarak artarak devam edilmeli ve operasyondan şu şekilde emin olunmalı;
Bir Yük planı ve loading/unloading plan hazırlarken mutlaka hull stress in verilen limitlerden
daha az olmasına dikkat edin.
22
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Yük Terminali(cargo terminal) ile gemi arsında (yük zabiti arsında) etkili bir
yük operasyonu için aşağıdakileri de içeren iletişim kurulmalı;
Yük operasyonundan sorumlu Gemi zabiti, loading/unloading planı bir an evvel sunacak.
Bu eğer bir yanlışlık veya aksaklık varsa planı değiştirebilmek için yeterli zamanı sağlayacaktır.
Ve gemi zabiti IMO SHIP/SHORE SAFETY CHECK LIST kullanmasını çok iyi bilmelidir.
01 temmuz 1998 solas Konvansiyonu ile aşağıdaki iki madde zorunlu olmuştur.
*Yük planı ve düzeltmeleri PSC isteyince gösterilecek
*Gemi kaptanı ve terminal temsilcisi hazırlanan yük planı üzerinde anlaşmış olacaklardır.
*yapısal bir hasar olmamalı,e er bir hasar varsa hemen klasa rapor edilmeli ve yük
operasyonuna başlanmamalı
*Sintine(bilge)ve Balast sistemi etkili şekilde çalışıyor olmalı
23
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Eğer loding/unloading planda veya sıralamada yada rate lerde terminal bir değişiklik yapmak
isterse bunu sorumlu zabite hemen bildirecek ve bu değişiklikler üzerinde uygun anlaşma
sağlanmadığı sürece yük operasyonuna başlanmayacak.Her zaman karşılıklı anlaşma
sağlanmış olunmalıdır.
Eğer loading/unloading plan dan bir sapma olduğu sorumlu zabit tarafından gözlenirse
sorumlu zabit terminale haber verecek ve en kısa süre içinde terminalden düzeltici faaliyet
almasını isteyecektir.Bu düzeltici faaliyet yapılmazsa veya bir gecikme olursa yük ve balast
operasyonu durdurulacaktır.
24
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Düzeltilmiş plan üzerinde yük sorumlusu ve terminal temsilcisi arsında mutlaka bir
mutabakat sağlanmış olmalıdır.
Eğer sorumlu zabit açık ve net olarak yük operasyonuna hazır olduğunu belirtmezse yükleme
başlamaz.
Bütün hasarlar gemi kaptanına rapor edilmeli.Bu hasarlar belkide geminin su geçirmezliğini
ve denize elverişli olmasını engelleyecektir.Gemi sahibi ve klas bu hasarlardan haberdar
edilmelidir.
Ambarlar ,ambar kapakları ve güverte genel olarak kontrol edilmeli herhangi bir fiziksel
hasar olup olmadığına bakılmalı.
Eğer yapısal herhangi bir hasar varsa gemi klasına haber verilmeli ve yük operasyonuna
klastan olumlu haber alınana kadar başlanmamalı.
5.0-POTANSIYEL PROBLEMLER
5.1-Onaylı Loading Manualde Verilen Limitlerden Sapmalar
Loading manualde belirtilen yük limitleri aşmak belkide onarılması mümkün olmayan
hasarların oluşmasına sebep olacaktır.Bu nedenle bu limitler geçilmemelidir.
Ne zaman loading manualde ki bu limitler geçilse hemen yapısal global ve lokal limitleri
kontrol etmeliyiz bu limitlerin geçilmemesi gereklidir.
En önemli şey lokal yapılara hull girderlere binen SWSF ve SWBM stress lerin
Limitler içinde olmasıdır.
Herhangi bir ambarda Eğer müsaade edilen yük sınırı geçilirse lokal olarak yapılarda
aşırı bir stress oluşturacaktır.
Lokal yapısal Aşırı stress şu şekilde oluşur;
Yapısal Aşırı stress belki her ambara konan yükün ağırlığından, suyun kaldırma kaldırma
kuvvetinin boş ambarlardaki etkisinden, ambarların yetersiz takviye edilmesinden dolayı
oluşacaktır.Mesela sığ draftt kondisyonunda (kısmı yüklemelerde bazı ambarların dolu bazı
ambarların boş olmasından oluşacaktır.)
25
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Lokal yapılara binen yükün azaltılması gerekmektedir.Her bilinçsizce dökülen dökme yük,
kısa sürede yapılarda aşırı stress oluşmasını sağlayacaktır.Eğer yüzdürme kuvvetinin yukarı
doğru etkisi tarafından yeterince desteklenmeyen,sığ draft ta yüklenen yük,double
bottomlarda,cross decklerde,transverse bulkhead lerde aşırı bir stresse neden olacaktır.
Eğer uygulanabiliyorsa her ambar için veya bitişik iki ambar için belirtilmiş yük limitleri
asla geçilmemelidir.
Yüksek yükleme rate kısa zaman içinde aşırı bir stress oluşturabilir.Sorumlu zabit hemen
yüklemeyi durdurmak için tedbir almalı eğer üzerinde anlaşılan plandan sapma varsa yük
operasyonunu hemen durdurmalıdır.
Yüksek rate ile ilşkili olarak 3 ana konu gemi yapısını etkiler,
26
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Yüksek yükleme rate, balast operasyonunda büyük sorun yaratabilir.Bu durumda balast
operasyonu ile yük operasyonu sinkronize(Uyumlu) olarak birbirini takip ediyor mu kontrol
etmemiz gerekir.
Loading rate ile balast basma rate leri sinkronize bir şekilde olmalı bu şekilde devam etmeli.
SWSF ve SWBM Loading Instrument için hesaplanırken hull girderdeki burulma kuvvetleri
yükün ve balastın düzensiz dağılımına göre yapılmamıştır.
Dökme yük ambarlara dökülmeye başlandığında ve ambarın bir tarafına doğru fazla
Yüklenmeye başlandığında ve bir tarafa doğru toplanmaya başlandığında transverse
27
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
bulk head binen yük oldukça artacaktır buda cross decklerde ki stressin artmasına neden
olacaktır.(figure 16)
İki ambar yükleme şeklini göz önüne alırsak ve bitişik iki ambarın aynı tarafına yüklersek
bu arada oluşacak iç kuvvetler bulk head tarafından yok edilmeye çelışılacak fakat dikine
oluşacak kuvvetler bulkhead altındaki double bottom yapılarına binecek buda bükme ve
kırma kuvveti olarak bulk head yoluyla Cross decke transfer edileceğinden cross deck
çökecektir.
Her zaman yükü ambarlarda boyuna simetrik olarak ve mümkün olduğunca trim ederek
yüklemeliyiz.(Figure 17)
28
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Yükün gemi orta hattına asimetrik olarak yüklenmesi bükme kuvvetlerini artıracak ve gemi
yapısındaki hull girderlerin bükülmesini sağlayacaktır.
(Figure 18)
29
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Hull girder konu edilen bükme yükü ile karşı karşıya geldiğinde tabiki gemi gövdeside
bu yükü alacaktır ve cross deck te shearing ve bending kuvvetin artmasına neden olacaktır.
30
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
olarak dağılması hull girderlerin bükülmesine neden olur ki buda ambar ağızlarında
çatlamalara ve ambar kapakları ile bunların fittinglerinin(kancaların karşılamaması/baskı
sıgıllerının yuvalarının karşılamaması gibi) ayarları bozulur.
Figure 19 ve 20.
31
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Etkili olmayan bir Ship/Shore iletişimi gemi yapısına elde olmayan nedenlerden dolayı aşırı yük
binmesini sağlayacaktır.en önemli üzerinde anlaşmaya varılması gerekli şey Yük operasyonunu
durdurma (STOP) prosedürüdür.Yük operasyonu sırasında gemi ile sahil arasında etkili bir
iletişim sağlanmalıdır.
Her gemi Load Line Kurallarına göre bir load line (yükleme sınır) markasına
Sahip olmalıdır.Bir gemi seyre çıkmadan önce kontrol edilecek şey Load Line markasının
suyun içine batmamış olmasıdır.
Sadece suyun densitesinden dolayı,liman suyunun densite ile deniz suyunun densite
farkından dolayı belli bir miktar load line markası geçilebilir.
Şunu bilmeliyiz ki asla Load Line Sertifikasında belirlenmiş limitler geçilmemelidir.
Hull girder deki Hogging durumu trimmed end pozisyonunda geminin fazla yük almasını
sağlar buna dikkat etmeliyiz çünkü gemi bünyesine aşırı yük binmesini sağlarız.
Limitleri geçmemek için gerekli özeni göstermeliyiz.
Yükleme sırasında en önemli şeylerden biri gemiye giren yükün ne kadar olduğu ve ambar
dağılımının ne olduğunun belirlenmesidir.
Aşırı yük gemi yapısında stress e neden olacaktır.Çok yüksek yükleme rate ne sahip olan
limanlarda gerekirse yük zabiti yüklemeyi durduracak ve gemiye yüklenen yükün ne kadar
olduğunu ve ambar başına düşen yük miktarının ne olduğunu hesaplayacaktır.Bu hesaplama
sonucunda üzerinde anlaşma yapılan yük planına uyulup uyulmadığını saptayacaktır.
32
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
En uygun şeylerden biri yükün ağırlığını ölçen aletlerin bulunması ve sürekli olarak Gemiye
yüklenen yükün takip edilmesidir.Bu gemiye aşırı yükün yüklenmesini engeller.
Bu nedenle IACS yükleme terminallerinde gemiye yüklenen yükün ağırlığını ölçen aletlerin
olmasını tavsiye etmektedir.
Gemiye yüklenen yükün ağırlığı iki şekilde tespit edilir
1- Draft Survey
2- Sahildeki yük miktarını ölçen cihazların olması(kantar)
Gemiye aşırı yük yüklenmesi şunlardan olur;
Yük operatörü yük operasyonlarında yükleme aletleriyle gemiye hasar vermemek için
elinden gelen gayreti göstermelidir.
Balast tanklarında ki ve ambarlardaki coating in korunması önemli bir unsurdur.
Her tahliye operasyonu sonrasında yük zabiti geminin tüm ambarlarını dolaşarak ambarlarda
,ambar agızlarında hasar oluşup oluşmadığını,korozyon etkilerini ve coating hasarlarının olup
olmadığını kontrol etmelidir.
Eğer oluşmuş bir hasar varsa bunun gemin su geçirmezliğine ve geminin denize elverişliliğine
etkisinin olup olmadığına bakılmalı ve gerekirse gemi klasına haber verilmelidir.
Yüklenen yükün korozyon etkisi olabilir veya yüksek ısı oluşturma etkisi olabilir bu durumda
ambarların hasar görmemesi için coating uygulaması yapılması gerekebilir.Coating
uygulaması yüklerin korozyon etkisinin azalmasını sağlar özellikle kömür gibi yüklerde.
33
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Sorumlu zabit close up(yakın )survey yaparak buraları tespit edecek,tamirini yaparak gemi
yapısın çökmesini engelleyecektir.
İnner bottom plating ve hopper plating in hasar görmesi balast tanklarındaki coating
bozulmasına ve etkilenmesini sağlayacak , buralarda korozyon etkisi artacak yapısal
bozukluklar oluşacaktır.
6.0 DENIZDE BALAST DEGISIMI
Tavsiye edilen en önemli şey klas tarafından tavsiye edilen denizde balast prosedürünün
takip edilmesidir.
Denizde en büyük gemi yapısına etki eden şey tanklardaki ve ya balast ambarındaki
balastın sloshing etkisidir.Balast değişim operasyonun en önemli faktörü deniz ve hava
durumudur.
Gemi kaptanı hangi değişim metodunun uygulanması gerekti ine karar verirken
Geminin yapısal kuvvetini ,stabilitesini , hava ve deniz koşullarını göz önüne alacaktır.
IACS denizde balast değiştirilirken aşağıdakileri göz önüne almamızı tavsiye eder.
34
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
P.Ordaz ve Boca Grande kombine yüklemelerde ilk limanda asla süzdürme işlemi düşünmeyiniz
bunu ektede göreceksiniz.En önemli şey süzdürme pozisyonuna geldiğinizde geminizde kalacak balast
miktarını bilmenizdir.
Yükü bu miktara göre bildirmeniz.Yani eğer süzdürme pozisyonunda 2000 ton kalıyorsa kısıtlı
drafta bu kadar eksik söyleyin ve dışarıda alacağınız yüküde bu kadar fazla bildirin.
Dışarı çıktığınızda tamamlama operasyonunda draft sınırlaması olmadığı için daha rahat hareket eder,
daha güzel geminize uygun trim verebilirisiniz.Ve süzdürmenizi tamamlarsınız.
Balast operasyonları sırasında menhollerden sızan sular koferleri doldurabilir hiç umulmadık anlarda
kötü durumlarla karşılaşabilirisiniz.Bu yüzden her kapalı alanın boş olduğundan emin
olun(koferdam/void space v.s)gerekirse iskandil tıkalıysa hava firar borularından buralara
ulaşabilirisiniz.
Yükleme ve tahliye öncesi Kaptan / 2.Kaptan ve B.Müh toplanarak neler yapılacağı ve hangi konularda
önlemler alınması konusunda konuşmalısınız.
Her yük/balast operasyonu öncesi ne olursa olsun tüm valfleri önce kapatın ve emin olun.
Açık/Kapalı olduğunu bildiğiniz valfleri bile mutlaka kontrol edin.
Ve sonra yapacağınız işleme göre yeniden valflerinizi düzenleyin.
Yükleme / tahliye operasyonları sırasında Asla bir valfi açmadan diğerini kapatmayın.
Tecrübe, insanın başına gelen şey değildir, o insanın o başına gelenle ne yaptığıdır.
Kolay gelsin
35
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Loading
4-Final striping(süzdürme)sırasında geminin kıça trimini maximumda tutmaya çalışın yük stepini
buna göre ayarlayın.
6-Departure draft even keel pozisyonuna yakın olduğu için gemi tanklarının süzdürülmesi için
uygun şartlar oluşmaz.Bu yüzden mümkün olduğunca even keel duruma geç gelmeye çalışın.
7-Homojen yük yüklemelerinde yükün %85-95 yüklendikten sonra yük kesilmeli ve bir ara bir sörvey
yapılmalıdır.Bunun amacı gerçek olarak gemiye ne kadar yük girdiğinin tespit edilmesi ve trimming
için hangi ambarları (baş ve kıç olarak hangi ambarlara yükü ne kadar ton olarak
böleceğini)kullanacağının,finalde hangi ambarlara gerçek olarak ne kadar yük paylaşılacağının
bilinmesidir.
Ambarlara trimming için yapacağınız bu paylaşım tüm operasyonu etkileyeceğini bilmelisiniz.
9-Eğer gemi balast ambarı/ambarları balast varsa loading sequence planlanırken mümkün olduğunca
debalasting için uzun zaman verin.Çünkü temizlemek,kurutmak,sintinelerin boşaltılması ve balast
line nın kapatılması oldukça uzun zaman alacaktır.
36
Dizman DenizcilikVe Gemi Sanayi Dıs Ticaret Ltd.Sti
Unloading
10- Kıça trim tahliyelerdede önemli bir unsurdur.Çünkü,makine yardımcıları ve dahili servis
sağlayan pompaların (sintine vs)alıcıları buna göre dizayn edilmişlerdir.
Her zaman Airdraft ve Gemi Strenghtini (kırılma ve bending MOMENTLERİ)göz önüne almalıyız ve
aşırı trimlerden kaçınmalıyız.
11-Eğer balastımız air draft konusunda yeterli değilse balast ambarımızı önce bitirip bu ambara
çok dikkatli bir şekilde balast alarak Air darftı düşürmeliyiz.Şunu unutmamalıyız ambarı
temizlemek/ sintineleri temizleyip kapatmak ve ballast line açmak zaman alır.
Bütün bunları dikkate alarak steplerimizi hazırlamalıyız.
12- Full Homojen kargo tahliyelerinde draft survey için tahliyeyi kesme gibi bir şey olamaz.
Ancak Draft survey tahliye başlamadan ve bittikten sonra yapılır.
13-Balast alımları genelde basımlardaki kadar önemli değildir ve trime o kadar etkisi olmaz
önemli unsur Air draftın ve Gemi Strenght(bending/shearing moment) takibidir.
Balast alırken balast tanklarınıza sediment almamaya çalışın çünkü sedimentin atılması çok
zordur.
37