KRONİK OBSTRUKTİF AKCİĞER

HASTALIĞI TEDAVİSİ
Prof. Dr. Esra Uzaslan
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs
Hastalıkları AD

www.stetuskop.co
 Etkili bir KOAH tedavisinin
hedefleri
 Hastalığın ilerlemesini engellemek,
 Semptomları gidermek,
 Egzersiz toleransını düzeltmek,
 Sağlık durumunu düzeltmek,
 Komplikasyonları engellemek ve tedavi
etmek,
 Atakları engellemek ve tedavi etmek,
 Mortaliteyi azaltmak
 Etkili bir KOAH tedavi
planı
A.Hastalığı değerlendirmek ve
izlemek,
B.Risk faktörlerini azaltmak,
C.Stabil KOAH’ı tedavi etmek,
D.Atakları tedavi etmek
 Tütün Bağımlılığı Kronik
bir Hastalıktır...!

 Tütün bağımlılığı; opiatlar,

amfetamin ve kokain’in
yaptığı gibi gerçek bir ilaç
bağımlılığıdır
 Tütün bağımlılığı diğer
bağımlılık hastalıkları gibi
uzun süreli klinik girişim
gerektirir
 Tütün Bağımlılığı Kronik
bir Hastalıktır...!
 Tütün bağımlılığı, diabet,
hipertansiyon veya hiperlipidemi
gibi basit öneriler, destek ve
uygun farmakoterapiyi
gerektiren kronik bir hastalık
durumudur
 Nüks oldukça yaygındır
 Bu durum bağımlılığın doğası
gereğidir, klinisyenin ve/veya
hastanın yetersizliği olarak
yorumlanmamalıdır
 Tütün Bağımlığının Tedavisinde
Yaklaşım
Bir sağlık kuruluşuna başvuran
her hastaya sor

Halen sigara içiyor mu ?

Evet Hayır

Hasta bırakmaya hevesli mi ? Hasta daha önce sigara içmiş mi ?

Evet Hayır Evet Hayır

Tütün Bırakması Nüksu önle Girişime

bağımlılık için teşvik et gerek yok
tedavisi
uygula
 Sigaranın
Bıraktırılmasında
Farmakolojik Yaklaşım
 Nikotin yerine koyma
tedavisi
 Nikotin sakızları

 Nikotin bantları

 Nikotin nazal sprey

 Nikotin inhaler

 Nikotin dışı tedavi

yaklaşımları
 Bupropion HCl (Zyban)
 Stabil KOAH
tedavisi
 Eğitim
 Farmakolojik tedavi
 Bronkodilatörler
 Glikokortikoidler
 Diğer tedaviler
 Non-farmakolojik tedavi
 Rehabilitasyon
 Uzun süreli oksijen tedavisi
 Ventilatör desteği
 Cerrahi tedaviler
 C. STABİL KOAH
• TEDAVİSİ
Hastalığın şiddetine göre tedavide
basamaklı artış
• İlaçlar akciğer fonksiyonlarındaki yıllık
azalmaya direkt etkili değil, ancak semptom
giderip, atağı azaltarak ve yaşam kalitesini
yükselterek dolaylı etkili
• Semptomatik tedavinin temeli bronkodilatör
ilaçlardır (gerektikçe ya da düzenli)
• Temel bronkodilatör ilaçlar;
antikolinerjikler, b2 agonistler, teofilin ve bunların
kombinasyonları
• Bazı olgularda düzenli KS tedavi verilir
ancak kronik sistemik tedaviden kaçınmak
gerekir !
•
Bronkodilatör İlaçlar
Kısa Etkililer β 2 - agonistler Antikolinerjikler
• Salbutamol • İpratropium
• Terbutalin

Uzun Etkililer β 2 - agonistler Antikolinerjikler

• Formoterol • Tiotropium
• Salmeterol

Yedek Oral teofilin

İNHALER ÇEŞİTLERİ
 Diğer İlaçlar
 Mukoaktif ilaçlar
 Antibiyotikler
 Alfa 1 antitripsin
 Diüretikler
 ACE inhibitörleri
 Kalsiyum kanal blokerleri
 Antioksidanlar
 Solunum uyarıcılar
Rutin kullanımda önerilmemektedirler.
 KOAH’da
rehabilitasyonun etkileri
İyi
rehabilitasyon hissetmeme

KOAH Dispne Hareketsizlik

Sosyal
Depresyon izolasyon
 Pulmoner
Rehabilitasyonun Temel
Bileşenleri
 Hasta eğitimi
 Egzersiz
 Üst ekstremite
 Alt ekstremite
 Ventilatuvar tedavi
 Kontrollu solunum teknikleri
 Fizik tedavi
 Kas eğitimi
 Beslenme durumunun
değerlendirilmesi
 Psiko-sosyal destek
 Uzun Süreli Oksijen Tedavisi
Endikasyonları
 Mutlak Ölçütler:
 PaO2 ≤ 55 mmHg veya SaO2 ≤ %88
(en az 3-4 haftalık stabil dönemde)
 Pulmoner hipertansiyon, konjestif kalp
yetmezliği veya polisitemi (Htc>%55)
varlığında:
 PaO2 55-59 mmHg ve SaO2 ≤ 89
olması
 KOAH’ta Cerrahi Tedavi

 Büllektomi

 Akciğer volümünü azaltıcı

cerrahi

 Akciğer transplantasyonu
 Evre
Tedavi Şeması
Evre0 EvreI EvreII EvreIII EvreIV

Riskli Hafif Orta İleri ÇokIleri

• Kroniksemptomlar • FEV1/FVC<%70 • FEV1/FVC<%70 • FEV1/FVC<%70 • FEV1/FVC<%70

• Riskfaktörlerine • FEV1≥%80 • %50≤FEV1<%80 • %30≤FEV1<%50 • FEV1<%30veya
Özellikler

maruzkalma • Semptomluyada • Semptomluyada • Semptomluyada kroniksolunum

• Normal spirometri semptomsuz semptomsuz semptomsuz yetmezliği yadasağ

ı ma, influenzaaşıı
Riskfaktörlerindenkaçn s kalpyetmezliği

ı aetkili bronkodilatöreklenmesi
+Gerektikçeks bulunması

+Birveyabirdenfazla uzunetkili bronkodilatör iledüzenli tedavi eklenmesi

+Rehabilitasyon

ı alevlenmelergörülüyorsainhale
+Sk
Tedavi

glukokortikosteroideklenmesi
+Uzunsüreli oksijen

tedavisi eklenmesi

(Kroniksolunum

yetmezliği

varsa)

+Cerrahi girişim

ş nülebilir
düü
GOLD Executive Summary, NIH, 2003
Stabil KOAH’da Basamak
Tedavisi

ÇOK AĞIR
AĞIR FEV1<%30
ORTA %30<FEV1<%50
HAFİF %50<FEV1<%80
Riskte FEV1 >%80

Risk faktörlerinden kaçınma, influenza aşısı

Gerektikçe kısa etkili bronkodilatör ekle
Bir veya daha fazla uzun etkili
bronkodilatörle düzenli tedaviyi ekle
Akciğer rehabiltasyonu ekle
Tekrarlayan alevlenmeler
varsa inhale
glikokortikosteroid ekle
Uzun süreli
oksijen (SY
varsa)

Cerrahi
tedaviyi düşün
www.stetuskop.co
 KOAH’da alevlenme
 KOAH’lı bir hastanın stabil durumunda, normal
günlük değişikliklerin ötesinde, akut başlangıçlı
ve düzenli tedavide değişiklik gerektirecek
boyutta, sürekli bir bozulmanın varlığıdır
 Hafif alevlenme: Evde tedavi
 Orta şiddetli alevlenme: Poliklinikte tedavi
 Şiddetli alevlenme: Hastanede tedavi

(Rodrigues-Roisin. Chest 2000; 117: 398S)

 KOAH’da alevlenme
nedenleri
 Virüsler
 Rhinovirus, İnfluenza, Parainfluenza,
Coronovirus, Adenovirus, Respiratory syncytial
virus,
C. pneumoniae
 Bakteriler
 H. influenzae, S. pneumoniae, M. catarrhalis,
Staphylococcus aureus, P. Aeroginosa
 Yaygın kirleticiler
 Nitrojen oksit, Partiküller, Sulfirdioksit, Ozon
 Evde Atak Tedavisi
Bronkodilatör tedavi:
Bir bronkodilatör ilaçla (inhale β 2 agonist) tedaviye başlanır.
Daha önce kullanıyorsa dozu ve sıklığı arttırılır
Yanıt yetersizse iki bronkodilatör ilaç kombine edilir
Nebülizer ile tedavi düşünülebilir.
Kortikosteroid tedavi:
Bazal FEV1 değeri %50’nin (beklenen) altında olan hastalarda
bronkodilatöre ek olarak verilmesi düşünülmelidir
Günde 40 mg prednizolonun 10 gün süre ile uygulanması
önerilir.
Antibiyotik tedavisi
Dispne, balgam miktarı ve/veya pürülansı artmışsa
Sedatif ve hipnotik verilmez.
 KOAH Akut Alevlenmesinde
Hastanede Değerlendirme veya
Tedavi Endikasyonları
 Semptomların
yoğunluğunda belirgin  Başlangıç tıbbi tedaviye
artış (ani gelişen yanıtsızlık
istirahat dispnesi gibi)  Önemli ek hastalıkların
 Zeminde şiddetli varlığı
KOAH varlığı  Yeni oluşan aritmiler
 Yeni fizik muayene  Tanıda kuşku
bulgularının ortaya  İleri yaş
çıkışı (örn: siyanoz,
 Yetersiz ev desteği
periferik ödem)
 Günümüzde neleri
başarabiliyoruz?
↑ Akciğer fonksiyonu

↓ Semptomlar

↓ Alevlemeler

↑ Sağlık durumu
 Günümüzde neleri
başarabiliyoruz?

↓ Morbidite

↓ Mortalite?

↑ Altta yatan mekanizmaları

kavrama

↑ Bilinç
 Günümüzde KOAH

Önlenebilir ve
tedavi edilebilir
bir hastalıktır
 KOAH yeterince tedavi
edilmiyor

 KOAH da yetersiz tedavi yaygın

 Hekimle ilgili faktörler
 Hasta ile ilgili faktörler
 Sağlık sistemi ile ilgili faktörler
 Önerilen tedaviye daha iyi uyum, yaşam
kalitesini ve sağ kalım süresini
arttırabilir
KOAH prevalansının sigara içme yoğunluğu
(paket x yıl) ve cinsiyete göre dağılımı
(Adana-GOLD Stage 1)
 Bursa’da KOAH
Bursa’da 1987 de UÜTF Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz A.D
‘ ca yapılan KOAH prevalans çalışmasında;
Elmasbahçe semtinde 35 yaş üstü 481 kişi taranmış
Taranan nüfusun % 17.6 da 85 kişide KOAH saptanmıştır
 Hekimlerin KOAH’la ilgili
Tutum ve İnanışları
Özellikler Pratisyen Hekimler Göğüs Uzmanları
(n:588) (n:55)
Sigara İçenler (%) 41.7 27.3
KOAH’lı bir hastayı teşhis 22.2 89.1
ve tedavi etmede yeterli
hissedenler (%)
Çalıştığı kurumda 6.5 76.4
spirometri
Temel tanı yöntemi
Öykü 20.5 7.4
Semptomlar 57.4 20.4
Akciğer grafisi 7.7 5.6
Spirometri 13.5 64.8
Bırakma Önerisi 22.9 49.1
 Etkin tedavide hastaların
engelleri
 Sigara kullanmaya devam etme
 Önerilen ilaçlara uyumsuzluk
 İzlemlerde iletişim eksikliği
Semptomlar
Tedavinin etkisi
 Yetersiz tedavinin ve
tedaviye uyumsuzluğun
sonuçları
 Morbidite artışı
 Yaşam kalitesinde azalma
 Sağlık harcamalarının boşa gitmesi
 Sağlık kuruluşlarına aşırı yük
Poliklinik
Acil servis
Hastaneye yatış
 Sonuç
 KOAH tüm dünya ülkelerinde ve Türkiye’de ciddi bir halk
sağlığı sorunudur
 Hastalık dünyada ve Türkiye’de yeterince bilinmiyor,
 KOAH yeterince teşhis edilmiyor ve yeterince tedavi
edilmiyor
 Bu durum hastalığın morbidite ve mortalitesini artıyor
 Temel Mesajları
 KOAH’ı ihmal
etmeyin
 Spirometri yapın
 Risk faktörlerini
azaltın
 Etkin olarak tedavi
edin
KOAH önlenebilir ve tedavi edilebilir
bir hastalıkdır
TEŞEKKÜRLERİML
E

www.stetuskop.co