Professional Documents
Culture Documents
Değerli okuyucumuz,
İNSANİ YARDIM 1992 yılından günümüze dünyanın farklı bölgelerinde savaş,
İHH İnsani Yardım Vakfı Bültenidir işgal ve doğal afetler nedeniyle zor durumda kalan insan-
Sayı: 38 lara destek olan İHH İnsani Yardım Vakfı, bir süredir İnsani
Yardım bülteni aracılığı ile çalışmalarını sizlerle paylaşıyor. Bu
Temmuz - Ağustos - Eylül 2009
sayıdan itibaren yeni bir tasarım ve içerikle yayınlanacak olan
İnsan Hak ve Hürriyetleri dergimiz yine İHH’nın dünyanın 120 ülke ve bölgesindeki ça-
İnsani Yardım Vakfı adına sahibi lışmalarını, gözlem ve tespitlerini sizlere aktaracak.
F. Bülent YILDIRIM
İnsani Yardım’ın bu sayısında, temel çalışma alanlarımızdan
Genel Yayın Yönetmeni biri olan açlık ve yoksulluğu ele alıyor; sorunun kökenlerini,
Ali Ensar KILIÇOĞLU dünya açlık ve yoksulluk haritasını ve vakfımızın açlıkla mü-
Editör cadele için yaptığı çalışmaları sizlerle paylaşıyoruz.
Amine ERTÜRK Diğer yandan, insani dramların sıklıkla yaşandığı Pakistan
Yayın Kurulu yeni bir mülteci krizine sahne oluyor. Mayıs ayı itibarıyla ça-
tışmaların yoğun olarak yaşandığı kuzeyden daha emniyetli
Ahmet Emin DAĞ
güney bölgelere göç etmeye başlayan mültecilerin sayısı her
F. Zehra BAYRAK
H. Zehra ÖZTÜRK geçen gün artıyor. Pakistan hükümetinin mültecilerin ihtiyaç-
Murat YILMAZ larına cevap vermekte yetersiz kalması insani yardım kuru-
luşlarının bölgedeki faaliyetlerini elzem kılıyor. Ayrıntılı olarak
Osman ATALAY
ele aldığımız Pakistan dosyamızda mültecilere yönelik ger-
Zeliha SAĞLAM
çekleştirdiğimiz faaliyetleri bulabilirsiniz.
Musahhih
Su kuyusu, yetim ve katarakt kampanyalarımız bağışçılarımı-
Ümmühan ÖZKAN
zın katkılarıyla hızla büyürken, kronik sorunlara günlük ve ge-
Tasarım çici çözümler bularak derman olunamayacağının idrakinde
ARTWORKS olan İHH, uzun vadede kalıcı çözümler elde edecek projelere
ağırlık veriyor.
Basım
Kelebek Matbaacılık Tüm İslam dünyasının hasretle Ramazan bereketini beklediği
Tel: (212) 771 54 54 şu günlerde İHH İnsani Yardım Vakfı da tüm hızıyla hazırlıkla-
rını sürdürüyor. “İyilik her kapıyı açar!” sloganıyla Türkiye’de
Adres 54 şehirde ve dünyada 54 ülke ve bölgede yüz binlerce ih-
Büyük Karaman Caddesi tiyaç sahibine ulaşacağız. İyiliği yaymada aracı olmanın so-
Taylasan Sokak No: 3 rumluluğunun bilinci ve heyecanıyla bu Ramazan ayında da
Fatih / İSTANBUL yollarda olacağız. 2009 yılı Ramazan programımızı bülteni-
Tel: (212) 631 21 21 mizle birlikte verilen Ramazan ekinden okuyabilirsiniz.
Faks: (212) 621 70 51 İyiliğe her daim ortak olmak dileğiyle…
info@ihh.org.tr
Gazze’deki
yardım
çalışmaları-
mız devam Mescid-i
ediyor Perdeler Aksa
12
bir bir Sempoz-
kalkıyor yumu
20 28
18
4 Okul ve
cami açılış-
22
Su kuyuları
DOSYA ları umutla-
rı artırdı Afrika’ya
Pakistan’da rahmet ve
yüz binlerce bereket
mülteci götürüyor
yollarda...
FAALİYETLER - İHH Pakistan’da Swatlı mültecilerin yanında (14) / İHH’nın yardım eli İtalya’da (16)
/ Somali’de yeni bir mescit (17) / Pakistan’ın yetimleri İHH’nın kolejinde okuyacak (24) / Yetimler İHH’da
bir araya geldi (25) / Kırgızistan’da sünnet organizasyonu ve giysi yardımı (25) / Lübnan’da mültecilere
yardım (26) / Kamplardaki Filistinli mülteciler için 20 tırlık yardım yapıldı (26) / Filistin’in daimi kurtuluşuna
doğru (27) / Mültecilik Sempozyumu kitaplaştı (27) / Eğitim faaliyetleri (30) / İHH, İKÖ Üyesi Ülkeler İnsani
Yardım Kuruluşları II. Toplantısı’na katıldı (31) / Mülteciler piknikte buluştu (31) / Humanitarian Forum
ARAŞTIRMA: BAŞKA
Açlık, yoksul- HAYATLAR
luk ve sosyal Milyonlarca
adaletsizlik yetimden
Yetim
40
sadece biri;
Irak... Abdulmacid
62 68
56
34
Ağrı’da
Yeni
okulumuz ve 65
mescitlerimiz-
KÜLTÜR
133 le Gine’deyiz
Ekvator
yetimin
çizgisinde bir
sünneti
Ramazan
yapıldı
İstanbul’da toplandı (31) / Mültecilere yardım (32) / 445 öğrenciye burs (32) / 4760 Kur’an-ı Kerim dağıtıldı
(33) / Gıda yardımı (33) / 4 Kız Kur’an Kursuna gıda yardımı (35) / Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi’nin
modernizasyonuna yardım (35) / Gönlü hayır ile atanlar (36) / HAYAT BULMAYI BEKLEYEN PROJELER
(38) / ARAŞTIRMA: Açlık, yoksulluk ve sosyal adaletsizlik - Küresel düzenin açlığı (40) / İsraf ekonomisi
ve açlık arasında insanlık (44) / Fakirlik de düşmandır (49) / Açlığın çözümü: Sosyal adalet (52) / GÖZLEM
Kardeş ülke Kırgızistan’dayız (60) / BASINDA İHH - (72)
4 DOSYA Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda
Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda DOSYA 5
Pakistan’da
Yüz Binlerce Mülteci
Yollarda, Kamplarda
Şenol Öztürk
P
akistan; Pencap, Sindh, oyuna yansımaktaydı. Göz önünde
Belucistan ve NWFP yaşanan bu otorite çatışması kamu-
(Pakistan Kuzeybatı Sınır oyu tarafından açıkça görülmemekle
Eyaleti) olmak üzere dört eyaletten, birlikte politik ve stratejik analistlerin
ayrıca federal olarak yönetilen argümanları arasında yer alan birçok
Kuzey Kabile Bölgeleri (FATA) farklı etkenin bir sonucu olarak bu-
ve Keşmir’den oluşmaktadır. gün Pakistan’ın kuzey ve kuzeybatı
Kendi içindeki yapısal nedenler, bölgeleri ciddi bir iç çatışmaya ve
Hindistan’la arasındaki problemler, insani trajediye tanıklık etmektedir.
Afganistan’a komşu olmasının Milyonlarca sivilin hayatını olumsuz
yol açtığı özel stratejik konumu etkilemeye devam eden bu şiddetli
ve sorunlar ile bölgede ve İslam çatışmalar aslında 2-3 yıldır devam
dünyasında sahip olduğu birtakım etmekte olan bir sürecin uzantısıdır.
üstünlüklerinden dolayı yıllardır
siyasi, ekonomik ve güvenlik Kuzeybatı bölgelerindeki çatışma-
konularıyla ilgili iç karışıklıklar lar ilk olarak 2007 Temmuz ayında
yaşamaktadır. başladı. O tarihten bu yana Pakistan
ordusu ve ilişkili olduğu paramiliter
Pakistan’daki bu iç karışıklıklar Mü- kuvvetler, silahlı militanlarla savaş
şerref Hükümeti’nin ardından da hâlinde. Mayıs 2008’de geçici bir
devam etmektedir. Müşerref sonrası ateşkesle bölgeye görece sükûnet
dönemde beklenenin aksine, Kuzey- hâkim oldu ancak çatışmalar ağus-
batı Sınır Eyaleti’nde Swat şehrinin tos ayında yeniden başladı. Bajour
ve Kuzey Kabile Bölgeleri’nde Ba- şehrinde başlayan çatışmalar, bu
jour şehrinin, yeni hükümet göreve yıl içinde Kuzeybatı Sınır Eyaleti’nin
başladığından bu yana devletin büyük bir kısmına yayılarak beklen-
kontrolünden çıktığı ve buraların medik bir seviyede insani kriz doğu-
Taliban’ın kontrolünde olduğu kamu- racak bir hâl aldı.
6 DOSYA Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda
2009 yılı Şubat ayının ortasında Federal hükümetin siyasi karışıklık- metle Taliban güçleri arasında bu
Kuzeybatı Sınır Eyaleti yönetimi, ların ardından Kuzeybatı Sınır ve Be- yıl mayıs başında imzalanan anlaş-
Swat ve Bajour’da Taliban ile barış lucistan eyaletlerinde emniyet birim- maya rağmen Taliban’ın hükümetin
anlaşması yapmıştı. Fakat Federal lerine ayrılan bütçeyi iptal etmesinin bildirisini reddetmesi ve yine Sofi
Hükümet anlaşılmaz bir şekilde ardından eyalet polis birimleri, suç Muhammed’in Pakistan anaya-
anlaşmanın yürürlüğe girmesini er- ve isyanları kontrol altına alma girişi- sasının ve bütün mahkemelerinin
İslam dışı olduğunu açıklamasının
ardından daha da kötüye gitmeye
başladı.
başladığı, kirli sular nedeniyle ishal sal- bölgede yaşayan çok sayıda insanın
gınlarının görüldüğü bildiriliyor. Toprak gelecek yıl geçimleri için gerekli olan Pakistan ordusunun Swat
arazinin etkisiyle tozlanan ve kirlenen gelirden mahrum kalması anlamına Vadisi’ne yönelik operasyonla-
rının ardından Afganistan’a sınır
gıdalar birçok mültecinin solunum yolu geliyor. Bu da bölgedeki insani krizin
olan Güney Veziristan bölgesine
enfeksiyonuna yakalanmasına yol açı- operasyon sonrası da devam etmesine
yönelmesi endişeleri arttırıyor.
yor. Binlerce mültecinin kaldığı kamp-
Bu bölgeye düzenlenecek muh-
larda kanalizasyon altyapısının olmayışı Kuzeybatı
Sınır
Kuzey temel operasyonlar sonrasında
da birçok hastalığa sebep olan etken- Eyaleti Toprakları
500 bin kişinin daha mülteci
lerin başında geliyor. Kamp şartlarında olarak yollara düşeceği tahmin
gerçekleşen doğumlarda dört bebeğin Dir
Swat
Cammu-Keşmir ediliyor.
Bajaur
Federal Mardan -----------------------------------
Swabi
Kabile Bölgeleri
Mültecilerin sığındığı resmî 20
kamp dışında derme çatma
kulübelerden müteşekkil 2000
Lahor
Veziristan
yerleşim yeri daha bulunuyor.
Pencap -----------------------------------
Quetta
Her ne kadar Swat Vadisi’nin merke- Vadisi’nin diğer yerleşim birimleri yaşanan kriz karşısında faaliyetle-
zi olan Mingora, ordunun kontrolüne olan Hodigram, Şemuzey, Landake, rine ara vermeden devam ediyor.
geçse ve askerî operasyonun yakın Çakdara, Tana, Picuar ve Bacaar Çalışmalarına sıcak yemek dağıtımı
bir zamanda durdurulacağı açıkla- bölgelerinde mevzilenen Taliban ile başlayan İHH, bugüne kadar bat-
ması yapılsa da, çatışmalar Swat güçlerine karşı devam ediyor. Ordu taniye, terlik, giysi, ilaç ve kuru gıda
yetkilileri operasyonun yakın zaman- yardımlarında bulundu, bu malzeme-
Swat’taki mülteci akını, 1994’te da biteceği sinyalini vermekle birlikte lerin dağıtımı hâlen devam ediyor.
Ruanda soykırımı esnasında bölgede yaşanan çatışmalarda Ta-
yaşanan mülteci akınından bu liban güçlerinin uyguladıkları gerilla Öte yandan Haripur’da 1600 mülte-
yana en dramatik mülteci krizi taktikleri sebebiyle çatışmaların cinin kaldığı bir kampın yönetimini
olarak görülüyor. daha uzun süre devam edeceği dü- devlet yetkililerinden devralan İHH,
----------------------------------- şünülüyor. Ayrıca, Taliban güçlerinin bu kampın altyapısında bazı düzen-
sivil halkın arasına rahatlıkla karışa- lemeler gerçekleştirdi. Kampta su
Birleşmiş Milletler’e göre Swat
biliyor olmaları ve ordunun operas- sağlanması ve sıcak yemek dağıtımı-
Vadisi’nden göç etmek zorunda
yonlar boyunca bilinen 21 Taliban na kadar bir dizi insani yardım ça-
kalan yaklaşık 130 bin mülteci
liderinden hiçbirini ele geçirememiş lışmaları gerçekleştiren İHH, ayrıca
Mardan ve Swabi bölgelerinde
her geçen gün artan ve kavuran olması da çatışmaların kısa sürede Mardan şehrinde bulunan ve ülke-
sıcaklarda hiç bir havalandır- sona ermeyeceğine işaret ediyor. deki en kalabalık mülteci kampı olan
ma sisteminin bulunmadığı Celala kampında da bir sağlık kliniği
kamplarda kalıyorlar. Yaklaşık 4 Bir yandan Swat bölgesindeki ile çadır okul kurarak buradaki mül-
milyon mültecinin geri kalanı ise çatışmaların bitmesi gündeme tecilere hizmet vermeye başladı. Kli-
akrabalarının ve daha önceden gelirken bir yandan da hükümetin nikte muayene olan mültecilere ilaç
tanımadıkları yabancı ailelerin Veziristan’daki operasyonlarının yardımında da bulunan İHH, 24 saat
evlerine sığınmış durumda. devam ettirileceği duyuruldu. Ve hazır bulundurduğu ambulansıyla
Mültecileri ağırlayan kimi evler- hemen akabinde Pakistan ordusu durumu kritik olan mültecileri merkez
de iki-üç odada 85-90 kişinin güney Veziristan’da bombardımana hastanelere ulaştırıyor. Kampta İHH
kaldığı gelen haberler arasında.
başladı. Bugün güney Veziristan’da tarafından kurulan dikiş atölyesinde
----------------------------------- başlatılan operasyonla yeni bir mül- istihdam edilen mültecilerin diktiği
Temmuz ayında başlayan Mu- teci dalgasından endişe edilmekte. elbiseler ise yine mültecilere dağıtılı-
son yağmurları ile kamplarda Swat bölgesindeki çatışmaların yor. Ayrıca bakıma muhtaç yetim ve
ve mültecilerin sığındığı evlerde duracağı varsayılsa bile, mevcut 4 özürlü çocuklar, dul kadınlar ve yaş-
sıtma, ishal ve kirli su tüketi- milyon mültecinin geri dönmesinin lılar için de özel bir çadır kompleksi
minden kaynaklanan hastalıkla- altı ay gibi uzun bir sürede gerçekle- kurulmuş durumda.
rın artmasından endişe ediliyor. şeceği tahmin edilmekte. Veziristan
----------------------------------- merkezli yeni bir mülteci dalgası ise Mardan, Swabi, Charsadda gibi şe-
ülkeyi tam bir kaosun eşiğine geti- hirlerde ve altyapının olmadığı kırsal
Pakistan hükümeti, temmuz ayı
rebilir. Yaklaşan Muson mevsiminde bölgelerde kurulan kamplarda içme
itibarıyla mültecileri evlerine geri
yağacak şiddetli yağmurlar dışarıda ve temizlik için gerekli su ihtiyacını
dönmeleri için teşvik ederken
mülteciler, güvenliğin sağlana- kalan yüz binlerce mülteci için yeni karşılamak ve kirli suyun neden ol-
madığı bölgelerdeki evlerine sıkıntılara yol açacak. duğu hastalıkların önüne geçmek
dönmeyip kamplarda yaşamayı amacıyla 10 adet yüzey su kuyusu
ÝHH Bölgede açılarak mültecilerin hizmetine su-
tercih ediyorlar.
İHH İnsani Yardım Vakfı bölgede nuldu.
Pakistan’da Yüz Binlerce Mülteci Yollarda, Kamplarda DOSYA 9
Gazze’de yardım
çalışmalarımız devam ediyor
Bölgede meslek edindirmeye yönelik çalışmalara hız veren İHH, Han Yunus
ve Cebaliye’de hanımlara yönelik dikiş-nakış ve bilgisayar kursları açtı.
Kurslarda bir yıl içerisinde 1000 öğrenci yetiştirilmesi hedefleniyor.
İ
HH Gazze’deki yardım çalışmala- ra yönelik dikiş-nakış ve bilgisayar İHH’nın Gazze Şeridi’nde devam
rına devam ediyor. Her ay düzenli kursları açtı. Kurslarda bir yıl içe- etmekte olan çalışmaları ise şu
olarak 1000 aileye gıda yardımı risinde 1000 öğrenci yetiştirilmesi şekilde özetlenebilir: Refah’ta bir
yapan vakfımız, Zehra bölgesindeki hedefleniyor. eğitim merkezi inşası, İsrail sal-
İbn-i Zeydun İlkokulu ile Musaddar dırılarında zarar gören Teknoloji
bölgesindeki Kafr Yasif İlkokulu’nda İHH, toprakları son derece verimli Üniversitesi’nin tadilatı ve üniversi-
toplam 600 öğrenciye çanta ve kır- olan Gazze’de tarım çalışmalarına tede teknik laboratuvar kurulması,
tasiye malzemesi dağıttı. da destek veriyor; Aksa Vakfı’nın İsrail saldırılarında yaralanan 30 Fi-
tarım ve hayvancılık alanındaki ça- listinlinin Mısır’da tedavisi, İsrail sal-
Bölgede meslek edindirmeye yö- lışmalarına katkıda bulunmak için dırılarında zarar gören Gazze İslam
nelik çalışmalara da hız veren İHH, bir iş makinası satın alarak vakfa Üniversitesi konferans salonunun
Han Yunus ve Cebaliye’de hanımla- hediye etti. yeniden inşası, Tufah bölgesinde
Gazze Acil Yardım FAALİYETLER 1313
İHH Pakistan’da
Swatlı mültecilerin yanında
Haripur’da 1600 mültecinin kaldığı bir kampın kontrolünü devralan
İHH, kampta altyapıdan sıcak yemek dağıtımına kadar tüm acil
ihtiyaçları karşılıyor. İHH, bölgede baş gösteren salgın hastalık
tehlikesine karşı da tam teşekküllü iki ambulans ile çadır kentlerde ve
mültecilerin kaldıkları diğer bölgelerde sağlık taraması yapıyor.
Pakistan Acil Yardım FAALİYETLER 15
İ
HH İnsani Yardım Vakfı, Pakistan’ı
sarsan bu son krizin ardından böl-
geye ilk giren yardım kuruluşları
arasında yer aldı.
6
,3 şiddetindeki depremle Deprem bölgesine giden İHH ve yan resmî makamları, sivil toplum
sarsılan İtalya’daki deprem- WEFA ekipleri, şehirde kurulan 300 kuruluşları ve Batılı yardım kuruluş-
zedelere Türkiye’den yar- kişilik çadır kampta kalan ailelere te- ları ile istişarelerde bulundu.
dım eli uzatıldı. İHH, L’Aquila şeh- mel gıda maddeleri, temizlik malze-
rinde meydana gelen depremde meleri, bebek maması, bebek bezi, Roma’ya 90 km uzaklıktaki
zarar gören ailelere Almanya’da oyuncak ve hijyenik sargı bezinden L’Aquila’da meydana gelen 6,3 şid-
faaliyet gösteren partner kuruluş oluşan yardım malzemeleri dağıttı. detindeki depremde 300 kişi hayatı-
WEFA ile birlikte acil yardım Ekipler, yardım dağıtımının yanı sıra nı kaybederken 28 bin kişi de evsiz
ulaştırdı. bölgede ihtiyaç tespiti yaparak İtal- kalmıştı.
Cami ve Mescit Açılışları Kültürel Yardımlar FAALİYETLER 17
T
ürkiyeli hayırseverler İHH ile Daha önce Afrika’da 20 cami açan halkının hizmetine sundu. Hizme-
birlikte Afrika’da su kuyusu, İHH, son olarak Somali’nin Aşağı te sunulan Hacı Vakıfa Şerefoğlu
cami, okul, poliklinik ve has- Shabelle bölgesinin Afgoi kasa- Mescidi’nden bölgedeki 500 ailenin
tane gibi kalıcı yüzlerce sosyal yar- basında 150 m² alan üzerine yeni faydalanması bekleniyor. Kabile
dım projesini hayata geçiriyor. bir mescit daha inşa ederek bölge kültürünün yaygın olduğu Afrika kı-
tasında cami ve mescitler insanları
bir araya getirme, kaynaştırma ve
kardeşlik bağları kurması açısından
büyük öneme sahip. Kıta genelinde
misyoner kuruluşların yoğun faa-
liyetleri de Müslüman halklar için
özellikle kırsal kesimlerde sosyal
merkezlerin kurulmasını gerekli
kılıyor.
18 FAALİYETLER Kültürel Yardımlar Cami ve Mescit Açılışları
Okul ve cami
açılışları umutları artırdı
Kamerun’un liman ticaret merkezi olan 5 milyon
nüfuslu Duala kentinde Şerefoğlu Camisi, Okulu ve
Osman Gazi Camisi hizmete açıldı.
Cami ve Mescit Açılışları Kültürel Yardımlar FAALİYETLER 19
2008 yılı Ocak ayında İHH tarafın- bulunmaktadır. Daha önce harabe Şerefoğlu Külliyesi
dan temelleri atılan iki cami ve bir durumundaki bir mescidin bulundu-
okulun açılışı gerçekleştirildi. ğu yerde şimdi bölge halkının ihti- Duala kenti Dogbasi ilçesinde, Müs-
yacına büyük ölçüde cevap verecek lümanların yoğun olarak yaşadığı bir
Osman Gazi Camisi olan cami ve diğer hizmet binaları bölgede, 2048 m² alan üzerinde inşa
memnuniyetle karşılandı. edilen Şerefoğlu Külliyesi hizmete
Kamerun’un liman ticaret merkezi açıldı. Külliye iki katlı bir cami ve yedi
olan 5 milyon nüfuslu Duala kentinin sınıflı bir ilköğretim okulundan oluşu-
Pekakatorz bölgesinde, Bursa Os- yor. İnşa edilen okul ve cami, ilçede
man Gazi Belediyesi’nin bağışlarıyla Müslümanların kurduğu tek cami ve
inşa edilen üç katlı Osman Gazi Ca- okul olarak hizmet verecek. Daha
misi ibadete açıldı. Caminin açılışı önce caminin yerinde 40 m2lik derme-
yerel yöneticiler, din adamları ile İHH çatma bir mescit bulunuyordu.
Genel Başkan Yardımcısı Durmuş
Aydın, İHH Yönetim Kurulu Üyesi
Osman Atalay ve Bursa İnsan Hak
ve Hürriyetleri İnsani Yardım Derneği
Üyesi Avni Günaydın tarafından ger-
çekleştirildi. 3000 kişinin faydalana-
cağı cami bünyesinde açılan okuma
evi ve su kuyusu da bölge halkının
Şerefoğlu Camisi
hizmetine sunuldu. Ayrıca, caminin
yanında cami derneğine gelir geti-
ren bir dükkân, cami imamı için bir
lojman, abdesthane ve gasilhane de
K
amerun 16 milyon nüfuslu
bir Batı Afrika ülkesi.
Zengin yer altı ve yer üstü
kaynaklarına sahip olmasına
rağmen gelir dağılımı sıralamasında
Afrika’nın en yoksul ülkeleri
arasında. Kamerun’da nüfusun
%50’si Müslüman; ancak ülkede
Müslüman nüfusun ihtiyaçlarına
cevap verebilecek sosyal
kurumların sayısı çok yetersiz. İHH
İnsani Yardım Vakfı, Kamerun’da
Müslüman nüfusun bu yöndeki
ihtiyacını gidermek için sosyal
yardım çalışmalarına devam ediyor.
20 FAALİYETLER Sağlık Yardımı Katarakt
İ
HH İnsani Yardım Vakfı, 2007 ekipleri tarafından sürdürülüyor. ki farklı eyaletlerde de başkente
yılında “Siz görürseniz onlar da Proje ile Haziran 2009 itibarıyla kadar gelecek durumu olmayan
görecek!” sloganıyla başlattığı 108 bin kişi göz taramasından ge- yoksul hastalar için 16 göz kampı
katarakt kampanyası ile sadece çirilirken yapılan ameliyatlarla yak- ile hizmet veriliyor. Verilen hizmet-
Afrika’da 100 bin kişinin gözlerini laşık 24.603 kişi de ışığa kavuştu- ler karşılığında hastalardan hiçbir
açmayı hedefliyor. Afrika’nın Sahra ruldu. 2009 yılı sonuna kadar top- ücret alınmıyor.
Kuşağı’nda bulunan Nijer, Gana, lam 40 bin ameliyat hedefleniyor.
Benin, Togo ve Çad ülkelerinde Sudan’ın başkenti Hartum’da Ab- Katarakt kampanyası çerçevesin-
tamamlanan operasyonlar So- dulfadıl Almas Göz Hastanesi’nde de Kuzey Darfur’da da, Ramazan
mali, Etiyopya ve Sudan’da sabit açılan kalıcı klinikte düzenli olarak ayından sonra 10 bin katarakt
ve mobil hastanelerde İHH sağlık operasyonlar yapılırken ülkede- ameliyatı yapılması planlanmakta.
Katarakt Sağlık Yardımı FAALİYETLER 21
11 yaşında hayata
yeniden başladı
Doğuştan katarakt hastası olan Arife Hasan 11 yaşında. İHH sağlık ekibinin
yarım saat süren ameliyatıyla ışığa kavuştu ve annesinin yüzünü ilk defa gördü.
A
frika’da her yaş grubundan çok uzak bir bölgede yaşayan Ari- herkeste tedirgin bir bekleyiş vardı.
toplam 6 milyon katarakt fe annesiyle birlikte geldi. Kamp Sargılar çıkarıldı, gözleri dikkatle
hastası var. Ancak bunlardan doktorlarının ilk kontrolü sonucu temizlendi. Arife kirpiklerini hareket
çok azı, yardım kuruluşlarının katkısı Arife’nin ameliyatla görme imkânı ettirmeye başladı ve etrafına şaşkın-
veya kendi imkânları ile tedavi olma olduğu tespit edildi ve çok başarılı lık içinde bakındı. Hayatında ilk kez
şansını yakalayabiliyor. iki operasyon ile Arife’nin gözleri sadece seslerini duyduğu insanları
ameliyat edildi. Ameliyattan bir gün karşısında gören kızın tedirgin ba-
Doğuştan katarakt hastası olan kü- sonra Arife’nin göz sargıları açılırken kışları karşısında tüm ekip sevinç
çük Arife de bu 6 milyon hastadan içindeydik. Hepimiz Arife’nin hayatı-
sadece biri. İki gözü de kataraktlı nın yeniden başladığını hissedebili-
olan Arife, hayatı boyunca ne an- yorduk.”
nesini görmüş ne de babasını. Hiç
okula gidememiş. Hayata dair her Arife gibi daha yüzlerce Afrikalı
şeyi dokunarak, duyarak ve his- çocuk ışığa kavuşmayı bekliyor.
sederek öğrenmiş. Annesinin elini 100 TL’lik bir bağışla siz de kata-
sımsıkı tutarak sağlık kampına gelen rakt hastası bir Afrikalının gözleri-
Arife Hasan’ın ameliyatının ardından nin açılmasına vesile olabilirsiniz.
doktoru şunları söylüyor: Ayrıntılı bilgiye www.afrikago-
recek.com adresinden
“Hastanenin kurulduğu kampa ulaşabilirsiniz.
22 FAALİYETLER Sosyal Yardımlar Su Kuyuları
Su kuyuları
Afrika’ya rahmet ve
bereket götürüyor
Su kuyuları bir yandan susuzluğa çare olurken bir yandan da kabileler
arasında yaşanan gerginliklerin azalmasında rol oynuyor.
Y
az aylarıyla birlikte susuz- mesi bekleniyor. Açılan kuyulara
lukla kavrulan Afrika’da Etiyopya bağışçıların isimleri verildi: Musa
İHH’nın su kuyusu açma Kazı Koca, Muammer Düdükçü ve
çalışmaları devam ediyor. Haziran Etiyopya’nın Kofale bölgesinin Ailesi, Nuran Sözduyar, Ankara İn-
ayı itibarıyla Etiyopya’da 10, Çad’da Kerreyu Gofingira, Feqa, Fallicha, sani Yardım Derneği, Ali Sözduyar,
14, Somali’de 5 ve Burkina Faso’da Canıh-Koroso, Mamo-Mohjorota, Hamdiye Uğur Akatürk, İsa Ulusu,
1 yeni su kuyusu açıldı. Faaliyete Mukalemmami, Kofaleborana, Fatma Ulusu, Kasım Gözbaşı, Kay-
geçen son su kuyuları ile birlikte Mokke, Grado ve Kofaleta’a köy- seri İHH 1 ve 2 su kuyuları. Böy-
İHH’nın Afrika genelinde açtığı ku- lerinde açılan su kuyularından lelikle İHH’nın Etiyopya’da açtığı
yuların sayısı 428’i buldu. toplam 17 bin kişinin istifade et- toplam su kuyusu sayısı 88 oldu.
Su Kuyuları Sosyal Yardımlar FAALİYETLER 23
Çad
İHH’nın Afrika’da yoğun olarak su
kuyuları açtığı Çad’da da Türkiyeli
yardımseverlerin desteği ile 31 su
kuyusuna ilaveten 14 yeni su kuyusu
açıldı. Adjirefi, Naala, Loubana Go-
utounfoulaı, Koundoul II, Koulkoulai
Daraba, Fadje ve Fadje Hileterbechire,
Kintchemi, Marmını, Daima, Hilelele
Abakar Falalati ve Bogoyo köylerinde
açılan ve 7 bin ailenin faydalanacağı
temiz içme suyu kuyularına şu isimler
verildi: Bedriye ve Mustafa Aktürk, Somali Ustaosmanoğlu su kuyusu, Osmanlı
Fatma Çağlar ve Bereket Kadın Grubu Sıddıkları su kuyusu ve Selam 9 su
su kuyuları, Ankara İHH Gönüllüleri, Somali’de 5 yeni su kuyusu açan kuyusu.
Hacı Mehmet Vural, Sevim Seyhan, İHH, temiz içme suyuna erişimin çok
Ahmet Hanse Gürses su kuyuları, Eti kısıtlı olduğu Aşağı ve Orta Shabelle Burkina Faso
Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü bölgelerinde binlerce insanı temiz
Çalışanları, Hacar, Abdülkadir ve Fat- suya kavuşturdu. Bölgede açılan Burkino Faso’nun Yuluti köyünde
ma Kozal, Selam 1, Selam 2 ve Selam kuyular: Eflani Grubu su kuyusu, de Selam 8 adıyla bir su kuyusu
3 su kuyuları. Hüsnüşah Işıkla su kuyusu, Mahmut açıldı.
24 FAALİYETLER Sosyal Yardımlar Yetim
Pakistan’ın yetimleri
İHH’nın kolejinde okuyacak
T
emeli iki yıl önce İHH tarafın- kapasiteli. Şu an 450 öğrencinin verdi. Yetim sponsorluğuna gös-
dan atılan Hubeyb Koleji dü- eğitim gördüğü okulda 100’ü yetim terilen yoğun ilgi sonucunda proje
zenlenen bir törenle hizmete 120 çocuğun tüm masrafları da İHH kapsamı Arakan, Moro, Bangladeş
açıldı. Pakistan’da Azad Keşmir’in tarafından karşılanıyor. ve Arnavutluk’taki yetimleri de içine
başkenti Muzafferabad’a 8 km alacak şekilde genişletildi.
uzaktaki Rara bölgesinde 20 bin m² Yetimlerimiz sahipsiz değil
arazi üzerine kurulan ve 5 bin m² İHH ekipleri geçtiğimiz üç ay içe-
kapalı alanı bulunan eğitim komp- İHH’nın öncelik verdiği çalışma- risinde Moro ve Bangladeş’teki
leksinde bilgisayar, kimya ve fizik larında “yetim” projesi hayırse- yetimhaneleri ziyaret ederek denet-
labaratuvarları, sosyal tesisler, spor verlerden büyük destek görüyor. lemelerde bulundu. İHH, Irak’tan
alanları ve kütüphane bulunuyor. Ocak ayındaki savaşın ardından da yeni 50 yetimin bakımını üstlen-
Kompleks bünyesinde anaokulun- Gazze’ye yönelik yetim çalış- di. Irak’ta bölgenin ileri gelenlerinin
dan liseye kadar tüm yaş gruplarına malarını yoğunlaştıran vakfımız, katılımıyla gerçekleştirilen yetim
eğitim veriliyor. geçtiğimiz günlerde Gazze’de buluşmasında da hazır bulunan
düzenlediği bir organizasyonla İHH, yürütülen yetim faaliyetleri
Yetimlere hizmet veren bir de yurdun Türkiye halkının sponsor olduğu hakkında deneyimlerini diğer STK
bulunduğu okul toplam 800 öğrenci yetimlerden 1000’ine kefaletlerini temsilcileriyle paylaştı.
Yetim Sosyal Yardımlar FAALİYETLER 25
Kırgızistan’da sünnet
organizasyonu ve giysi yardımı
Issık Göl
K
ırgızistan’ın Araşan
şehrinde 62’si yetim
eyaletine bağlı toplam 100 öğrenciye
giysi yardımı yapıldı.
Balıkçı şehrinde
ise 100’ün Issık Göl eyaletine bağlı Ba-
lıkçı şehrinde ise 100’ün üze-
üzerinde çocuk rinde çocuk sünnet ettirildi,
sünnet ettirildi sünnetin İslam’daki yeri ve
önemine değinilen konuşma-
lar yapıldı.
26 FAALİYETLER Sosyal Yardımlar Mülteciler
Mescid-i Aksa
Sempozyumu
Ö
zelde İslam âleminin genelde de tüm yer buldu. Sempozyum tebliğleri Türkçe, İngilizce ve
insanlığın ortak mirası olan Mescid-i Aksa’ya Arapça olarak kitaplaştırıldı. “İsrail Kazdıkça Kanayan
yönelik tehditler, İHH İnsani Yardım Vakfı’nın Yara: Mescid-i Aksa Sempozyumu” sonuç bildirgesinde
da kurucuları arasında yer aldığı İstanbul Barış yer alan bazı hususlar ise şöyle:
Platformu’nun, Nisan ayında İstanbul’da düzenlediği
uluslararası bir sempozyumla gündeme getirildi. İsrail, 1970’li yılların başından beri sürdürdüğü ve ar-
keolojik amaçlı olduğunu iddia ettiği kazılarla Mescid-i
Türkiye, Filistin, Ürdün, Güney Afrika, Moro, Kanada, Aksa’nın altında tüneller açmış ve mescidin altında bir
İngiltere gibi ülkelerden İslam âlimlerinin, akademis- havra inşa etmiştir. İsrail, Mescid-i Aksa’yı yıkarak ye-
yenlerin ve sivil toplum temsilcilerinin tebliğ sunduğu rine Süleyman Mabedi’ni inşa etmeyi
sempozyumda, Mescid-i planlamaktadır. İsrail’in Mescid-i Aksa
Aksa’nın arkeolojik amaçlı ve çevresindeki kutsal mekânlara yö-
olduğu iddia edilen kazılarla nelik saldırıları ivedilikle durdurulmalıdır.
yıkımın eşiğine getirildiğinin Bu zamana kadar yapılan tahribatlar
altı çizildi. İsrail’den tazmin edilmeli, tahrip edilen
mekânlar da aslına uygun bir şekilde
1500 kişinin takip ihya edilmelidir.
ettiği sempoz-
yum, yerli ve Mescid-i Aksa ile ilgili ihlaller, ulusla-
yabancı ba- rarası hukuk mekanizmalarına intikal
sında geniş ettirilmeli, Mescid-i Aksa’ya yönelik
Bilinçlendirme FAALİYETLER 29
Eğitim faaliyetleri
İ
HH İnsani Yardım Vakfı, faaliyet de Balkanlar. Makedonya’nın çalışmalara da aktif olarak katılı-
gösterdiği tüm bölgelerde eğitim başkenti Üsküp’te eğitimlerini yor. Bosna-Hersek’te düzenlenen
çalışmalarını aralıksız sürdü- sürdüren 42’si kız toplam 85 üni- İslam ve Sağlık konulu seminere
rüyor. Vakfımızın Kırgızistan’da versite öğrencisine destek veren katılan İHH, Makedonya’nın Stru-
Orta Asya Gençlik Vakfı ile birlikte İHH, bu öğrencilerin tüm barınma ga ilinde gerçekleştirilen “Etkin ve
yürüttüğü “İmamlara yönelik mes- ve eğitim masraflarını karşılıyor. istikrarlı bir aileye doğru” konulu
lek içi eğitim çalışması” 28 yeni İHH’nın Balkanlarda eğitim çalış- hanımlara yönelik eğitim kampına
mezun daha verdi. Kur’an-ı Kerim, malarına destek verdiği bir diğer da katıldı.
fıkıh, hadis, tefsir ve imamet ders- yer de Sırbistan-Sancak’ta Gazi
lerinin verildiği kurslarda bugüne İsa Bey Medresesi. Medresede Kampa İHH’yı temsilen iştirak
kadar 300 imam yeterlilik sertifika- ortalama 300 öğrenci eğitim görü- eden Necla Koytak, Batı ve İslam
sı aldı. yor. Aylık sabit giderlerini karşıla- toplumları arasında fikri çatışmaya
makta zorlanan medrese, İHH da neden olan kadın ve aile konusun-
Vakfımızın eğitime destek çalış- destek veriyor. İHH Balkanlarda daki görüşlerini diğer STK temsil-
malarını yürüttüğü yerlerden biri gerçekleştirilen sosyal ve kültürel cileriyle paylaştı.
Diğer FAALİYETLER 31
Mültecilere yardım
Değişik ülkelerden gelen ve ülkemizde yaşayan 9 mülteci aileye içinde temel
gıda maddelerinden oluşan kumanya paketleri dağıtılırken, 575 mülteci ailenin
kira masrafları da dâhil ihtiyaç duydukları diğer ev giderleri karşılandı.
Gıda yardımı
2
12 yoksul aileye paket et ve imkânı bulunmayan birçok yoksul ihtiyaçları karşılandı. İHH 2009
gıda yardımında bulunul- tedavi ettirilirken, ilaç alacak du- yılı başından bu yana 200 milyarı
du. Hiçbir sosyal güvenlik rumda olmayan 274 kişinin ilaç aşkın sağlık yardımında bulundu.
34 FAALİYETLER Türkiye Yurt İçi Yardım
Tanzanya-Zanzibar’da
projelerimiz hayata geçmeyi bekliyor
Tanzanya’ya bağlı yarı-otonom maliyeti 20.500 dolardır. uygun, kullanışlı bir cami inşa ede-
bir ada olan Zanzibar’da nüfusun rek bölgedeki Müslümanlar ara-
%99’u Müslüman’dır. Sahip olduğu 2. Bweleo, Zanzibar Adası’nın 20 sında cemaat bilincini yerleştirmek
doğal kaynaklar, bereketli topraklar km kuzeyinde 3000 kişilik nüfusa ve civarda yaşayan Müslümanlara
ve kıyı şeridine rağmen son derece sahip bir yerleşim yeridir. Bweleo İslami bilgi sağlayacak bir mekân
fakir olan ülkede bu kaynakları de- köyünde eğitim amaçlı medrese ola- oluşturmak amaçlanmaktadır. 2176
ğerlendirebilecek yetişmiş, eğitimli rak kullanılabilecek hiçbir bina bu- m2’lik alan üzerine inşa edilecek
insanların sayısının az olması büyük lunmamaktadır. Hâlihazırda Kur’an camide, 250-300 kişi ibadet ede-
bir sorun teşkil etmektedir. Zanzibar eğitimi ve diğer eğitim faaliyetleri bilecek. Projenin toplam maliyeti
halkına insani yardım sağlamayı ve ağaç altlarındaki gölgeliklerde yapıl- 30.000 dolardır.
özellikle eğitim alanında projeler maktadır. Önerilen proje çerçevesin-
geliştirerek yoksul halka destek ol- de modern şartlarda 250 öğrencinin 4. Toplam nüfusu 6639 olan Mu-
mayı hedefleyen yerel sivil toplum eğitim alabileceği ve yetimlere yö- ambe köyünde aileler okul öncesi
kuruluşlarıyla geliştirdiğimiz projeler nelik de hizmet verebilecek bir med- eğitim için çocuklarını köyden
hayata geçmeyi bekliyor: rese inşa edilmesi planlanmaktadır. yaklaşık altı kilometre uzaklıktaki
İnşa edilecek medrese 4 sınıf, 1 ofis başka bir köye göndermektedir.
1. Zanzibar’ın kuzeyindeki Bubu- ve 1 tuvaletten oluşmaktadır. Proje- Bölgede kurulacak modern bir
bu bölgesinde bulunan Fath-kheri nin toplam maliyeti 12.000 dolardır. anaokulu ile çocukların hem ilköğ-
Medresesi’nde 500 öğrenci İslami retim eğitimine hazırlanmaları hem
ilimler eğitimi almakta fakat med- 3. Zanzibar’ın 20 km güneybatısın- de İslami eğitim alabilecekleri bir
resede eğitim gören öğrenciler için da yer alan 780 haneli Fumba kö- ortam oluşturulması hedeflenmek-
yeterli okul araç-gereci bulunma- yünde toplam 6800 kişi yaşamak- tedir.
maktadır. Proje ile medreseye okul tadır. Köyde cami bulunmadığı için
araç ve eşyası sağlayarak eğitim halk ibadet için iki km mesafedeki İnşa edilecek okul 3 sınıf, 1 ofis ve
için uygun ortam oluşturulması camiye gitmek durumunda kalmak- 1 tuvaletten oluşmaktadır. Projenin
hedeflenmektedir. Projenin toplam tadır. Proje çerçevesinde ibadete toplam maliyeti 12.000 dolardır.
40 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
Küresel
Düzenin Açlığı
Yrd. Doç. Sadık Ünay
F
ransız tarihçi ve sosyolog Fernand Braudel sa ilişkilerinin ötesine geçen kapitalist örgütlenme
eserlerinde insanlık tarihi kadar eski olan pi- biçimlerinin tekelci, tahakkümcü ve rekabete karşı
yasa organizasyon modelleri ile bu modellerin tabiatını hatırlamak yararlı olabilir. Sosyal ve tarih-
son yüzyıllarda kazandığı özel bir form olarak kapi- sel gerekçelerle kapitalistleşmenin Anglo-Sakson
talizmin ayrıştırılması gerektiğine ısrarla dikkati çe- dünya, Avrupa ve Japonya’da gerçekleşebildiğini
ker. Avrupa merkezli bir ‘dünya ekonomisi’nin Çin, düşündüğümüzde gerek uluslararası gerekse yerel
Hindistan ve Osmanlı gibi alternatif ekonomik alan- sosyoekonomik statü grupları arasındaki derin eşit-
lara üstünlük sağlaması; kadim piyasa anlayışlarının sizlikleri ve bunları yapısal olarak destekleyen güç
yerini ticari, sınai ve finansal formlarıyla kapitalizmin ilişkilerini normal karşılamamız gerekecektir. Ancak
alması; sanayi devrimi, sömürgeci yayılmacılık ve bütün bunlara rağmen “beyaz adamın yükü”nden
dünya savaşları; küresel kapitalist entegrasyon ve “küreselleşerek birlikte zenginleşmek” dönemine
bütün bu evrelerin sonunda ulaştığımız nihai nok- uzanan bir çizgide, küresel ekonominin kapitalizmin
tanın küresel bir nirvana değil, küresel açlık tehdidi merkezi ile çevresindeki ülke ve toplumların kabaca
olması onu doğrular niteliktedir. Popüler meşruiyet kapitalist bir sosyoekonomik çerçeve içinde refah
kazanımı noktasında gösterilen tüm çabalara ve ya- ve huzura kavuşacakları tezinin farklı biçimlerde
pay söylem/politika üretimlerine rağmen kapitaliz- işlenegeldiği de unutulmamalıdır.
min yapısal sorunları ve insani olmayan sınırsız kâr
eksenli irrasyonalitesi, insanlığı 21. yüzyılın başında Süreç 20. yüzyıla ulaştığında, özellikle Bretton
bir taraftan sistemik finansal krizleri diğer taraftan Woods sistemi ve Birleşmiş Milletler (BM)’in ekono-
ise küresel açlık tehlikesini konuşur bir noktaya sü- mik kolları üzerinden kapitalizmin tarihsel olarak is-
rüklemiş bulunuyor. patlanan yıkıcı etkilerini sınırlayacak etkin bir yöne-
tişim mekanizmasının kurulacağı yönünde umutlar
Son aylarda ayyuka çıkan küresel gıda krizi ya da yeşermişti. Küresel hegemon rolüne soyunan ABD
“açlığın küreselleşmesi” üzerinden küresel ekono- ve mihmandarı İngiltere’nin ekonomi-politik çıkarları
mik sistemin çarpık yönetişim sorunlarına dair çok doğrultusunda 1950’li ve 60’lı yılların gelişmekte
sarih bir okuma yapmak da mümkün. Bunun için olan ülkelerin umutlarını besleyen görece bir istikrar
tekrar Braudel’e başvurarak konvansiyonel piya- dönemi olması da bu erken iyimserliği destekledi.
42 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
Reel zamanda 24 saat sanal işlemlerin yapıldığı; serisinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ara-
yerkürenin finansal sermayeye ev sahipliği yapan sında en çok tarım ürünleriyle ilgili anlaşmazlıklar
birkaç şehri arasındaki hisse senedi, tahvil, bono, yüzünden tıkanmış olduğunu da hatırlatalım. Keza
türev ticaretinin üretime dayalı ekonomi ile ilişkisinin Tony Blair gibi ‘mesiyanik’ liderlerin gayretleriyle
koptuğu; ve tıpkı petrol ile değerli taşlarda olduğu çalışmalarını 2015 yılında dünyada fakirliği yarıya
gibi tahıl ve yiyecek maddelerinin de uluslararası indirmek dâhil pek çok abartılı hedef içeren “Milen-
spekülasyon konusu olduğu bir dünyada açlığın ya- yum Kalkınma Hedefleri”ne endeksleyen BM’nin
yılması değil, aksine küresel bir nitelik kazanmaması UNDP ve UNCTAD gibi kurumları ile yaklaşık 20
sürpriz olurdu. Geldiğimiz noktada, Türkiye dâhil yıldır ‘fakirliği azaltma’ şarkıları söyleyen Bretton
gelişmekte olan ülkelerin pek çoğunda, küresel ısın- Woods kuruluşlarının tüm inandırıcılık ve kredibilite-
maya paralel olarak artan kuraklık, spekülatif etkiler, lerini yitirdikleri de aşikâr.
biyoyakıt üretimi gibi sebeplerle tahıl ve temel gıda
fiyatları özellikle düşük gelir gruplarındaki milyon- Açlığın küreselleşmesi riski altında iflas eden asıl
larca insanın geçimini tehdit eder bir noktaya doğru unsurun küresel kapitalist paradigmanın kendisi
hızla ilerlemekte. Buna karşın küresel yönetişim sis- olduğu ya da küresel açlık krizinin sistemin insani
teminin başarısız aktörleri ise -Mısır, Senegal, Hin- değerlere açlığını ortaya koyduğu belirtilebilir. Kâr
distan, Yemen ve Meksika dâhil 33 ülkede -açlıktan ve verimlilik söylemleri ile gerçek rekabeti yok eden;
kaynaklanan siyasi-sosyal kaos, toplu ayaklanma ve yaşam hakkı dâhil insani ihtiyaçları imtiyazlı bir “ya-
yağmalama tehlikesinin had safhaya ulaştığını belirt- tırımcılar” grubunun çıkarlarına endeksleyen; sürekli
mekle yetinmekteler. spekülasyon ve şişirilmiş kazanç alanları üretme
noktasında sınır tanımayan ve hiçbir ahlaki nosyon
Bütün bunlar olurken AB’nin ortak tarım politikası ile sınırlanamayan kapitalist paradigmanın varoluşsal
üzerinden bütçesinin yaklaşık üçte birini tarım des- bir krizi bu aslında. Dünya üzerinde epey bir zaman-
teklerine ayırmaya devam ettiğini, ABD’nin yükselen dır açlığın kaderin bir cilvesi olmadığının ve sessiz
tahıl fiyatlarına karşın çiftçilerine cömert sübvansi- sedasız kitlesel cinayetlere doğru yol alan bu para-
yonlar dağıtmayı sürdürdüğünü ve Dünya Ticaret digmanın en büyük zaaflarının, yine en büyük güçle-
Örgütü’nün 2002’de Doha’da başlayan görüşmeler rinden kaynaklandığının artık hepimiz farkındayız.
44 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
İsraf Ekonomisi ve
Açlık Arasında
İNSANLIK
Doç. Dr. Recep Şentürk
D
ünyamızın “geri kalmış” ola- Ekonomik gelişme ve kalkınma, deyle aç gözlülük; açlık probleminin
rak adlandırılan kısmı fakirlik toplumsal değerlerin sonucu olduğu gerisinde ise israf ekonomisinin
ve açlık, “gelişmiş” olarak gibi, ekonomik kriz de toplumsal doğurduğu adaletsiz paylaşım me-
adlandırılan kısmı ise aşırı tüketim- değerlerdeki bozulma ve çürümenin selesi vardır.
den dolayı ekonomik kriz yaşıyor. sonucudur. Bizce ekonomik krizin
Bu kriz israf ekonomisinin krizidir. gerisinde aşırı tüketim, hak etmeden Global kapitalizmin içine düştüğü bu
Bu durum sadece ekonomik şart- kazanma hırsı veya daha basit ifa- krizin çıkış yolu olarak bazılarınca
ların ve kaynakların yetersizliğinin daha fazla tüketim önerilmektedir.
ürünü olarak değerlendirilemez. Tam Ancak birtakım ekonomistler tüke-
tersine sorun ahlakidir ve dünyada timin de çözüm olmayacağı tezini
Mevcut global
şu anda temelde bir değerler sorunu savunmaktadırlar. Aşırı tüketim üze-
yaşanmaktadır. Bir yanda obezlerin kapitalist ekonomik rine kurulmuş bir ekonomi, insanlar
yani aşırı şişmanların diğer yanda tüketimlerini normal seviyeye çektiği
açlıktan ölüm derecesine varan fa-
düzen ne Batı zaman krize girer.
kirlerin bulunduğu bir dünyayı baş- içinde ne de
ka nasıl açıklayabiliriz? Ekonomik Şu anda modern dünyada insanlar
kriz gelişmiş ülkeleri ilgilendirdiği uluslararası düzeyde tüketimi durdurmamışlardır, normal
için dünya gündemine oturdu ama seviyeye indirmişlerdir. Batı’da ev-
adaletli bir dağılımı
fakirlik ve açlık geri kalmış ülkeleri sizler gibi açlık sınırında yaşayan
ilgilendirdiği için hiçbir zaman ulus- gerçekleştirmek gruplar ekonomik krizden önce de
lararası medyanın gündeminde hak vardı, hâlâ da var. Ancak medya
ettiği yeri alamadı.
amacı gütmektedir. Amerika ve Avrupa’daki evsizleri
Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik ARAŞTIRMA 45
46 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
hiçbir zaman ciddi bir problem ola- hâline gelir. Bundan daha kötüsü hayetinde üretici firmaların kârlarını
rak göstermedi. Evsizlerin varlığı müsrif sadece kendisini düşünür, arttıracak ve dünyadaki kaynakların
Batı toplumlarındaki ekonomik dağı- paylaşma düşüncesinden uzak bir bilinçsiz bir şekilde yok edilmesi
lımdaki adaletsizliğin en güzel gös- şekilde eldeki kaynakları sadece sonucunu doğuracaktır. İnsanlar da
tergesidir. Mevcut global kapitalist kendisi tüketmek ister. Hâlbuki din birer tüketici sıfatıyla büyük şirketle-
ekonomik düzen ne Batı içinde ne îsârı yani başkalarını kendine ter- rin kârını artırma aracı olmaktan öte
de uluslararası düzeyde adaletli bir cih etmeyi emreder. Diğer yandan bir işlev yerine getirmeyecektir.
dağıtımı gerçekleştirmek amacı güt- müsrif hem kendini hem de etrafın-
mektedir. Tam tersine maddi imkânı dakileri tükettiklerine göre tanımlar Aşırı tüketim veya israf, insanın
olanların aşırı tüketimini pompala- ve bizatihi insan oldukları için değil, kendisine ait helal yoldan kazandığı
maktadır. tükettikleri şeylerin fiyatına göre on- malı harcadığında bile caiz değil-
lara değer biçer. dir. Bizim geleneğimizde “mülkiyet
Aşırı tüketim ahlaki bir problem- hakkı” ile “tüketim hakkı” arasında
dir. Bu ahlaki problemin adı bizim Bu bağlamda “Nasıl bir tüketim?” fark vardır. Daha açık bir ifadeyle, bir
geleneğimizde israftır. İsrafın söz- sorusu ister istemez gündeme şeye sahip olmak onu hiçbir sınırla-
lük manası aşırı gitmek ve haddi gelmektedir. Tüketime karşı olmak ma olmaksızın tüketme hakkını size
aşmaktır. İsraf eden kişiye müsrif mümkün değildir; çünkü insan vermez. Kendi malınız bile olsa, ihti-
denir. Kur’an-ı Kerim’e göre “Allah tüketmeden yaşayamaz. Ancak yacınızdan fazla tükettiğiniz zaman
müsrifleri sevmez”. İsrafın ahlaki bir bilinçsizce, küresel kapitalizmin da- israf ve haram olur. Böyle bir mülki-
problem olmasının sebebi hedonizm yatmalarına boyun eğerek, reklam yet anlayışı modern kültürde yoktur.
ve bencillik duygularını yansıtma- kampanyalarına ve modaya teslim Bundan dolayı, modern tüketim ve
sındandır. İsraf yapan kişi, tüketimi olarak yapılan tüketim ne ferde mülkiyet anlayışı ile bizim İslam’dan
vasıta değil gaye olarak görür; tüke- ne aileye ne de topluma mutluluk gelen mülkiyet ve tüketim anlayışı-
tim onun için en büyük zevk kaynağı getirecektir. Böyle bir tüketim ni- mız arasında büyük bir fark vardır.
Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik ARAŞTIRMA 47
Modern anlayış mülkiyet ve tüketim olmaları diye bir şey modern kül-
hakkı arasında bir fark görmez: Bir türün özel mülkiyet anlayışına ters
şeye sahipseniz onu istediğiniz gibi düşer. Bu anlayış özellikle kapitalist
tüketebilirsiniz. Modernleşen Müslü- modern kültür için söz konusudur.
manlar da bu anlayıştan etkilenme-
ye başlamışlardır. “Eğer satın alma İnsanın mülkiyet hakkı ile tüketim
gücün varsa tüketme hakkın da var- hakkı arasındaki ayrıma ve zen-
dır.” anlayışı Müslümanlar arasında ginlerin mülkünde fakirlerin hakkı
da yayılmaktadır. Reklam kampan- olduğuna dair İslami değerlere işaret
yaları ve moda akımları Müslüman- ettikten sonra tüketim konusunda
ların tüketim davranışlarını bilinçsiz en anahtar kavram olan ihtiyaç kav-
bir şekilde değiştirmektedir. ramına dönebiliriz.
Hâlbuki tüketim bir yaşam tarzıdır; İslami yaklaşımın daha iyi anlaşıla-
materyalistlerin tüketim tarzını be- bilmesi için ihtiyaç kavramıyla ilgili
nimsemek demek onların hayat tar- birkaç sorunun cevabının verilmesi
zını da benimsemek anlamına gelir. gerekmektedir. İhtiyaç nedir? Kendi
Eğer İslam bizim tüketim davranış- ihtiyaçlarımın neler olduğunu nasıl
larımızı yönlendirmiyorsa İslam’ı tespit edebilirim? İhtiyaçlarımı kar-
hayatın dışına itmiş ve İslami hayat şılarken israf etmemek için gereken
tarzını terk etmişiz demektir. Bu, sınır nasıl çizilir?
din ve ekonomiyi ayırmak isteyen-
lerin yaklaşımını yansıtır. Hâlbuki bir İslam’a göre, Allah insanı ihtiyaç-
Müslüman ister üretim ister tüketim larla birlikte yaratmıştır. İhtiyaçsız
sürecinde olsun ekonomik davra- olan sadece Allah Teala’dır. O’nun
Gıda sıkıntısı
nışlarını İslam’a göre düzenlemek dışındaki bütün varlıklar ihtiyaç sahi-
yaşayan kişilerin
zorundadır. bidir. İhtiyaçları yaratan Allah onları
çoğu gelişmekte
karşılayacak şeyleri de yaratmıştır:
olan ülkelerde
Modern mülkiyet kavramı ile İslami “Rızk Allah’a aittir.” Ancak, insanın
mülkiyet kavramı arasındaki bir di-
bulunuyor. Asya ve ihtiyaçlarını giderecek şeyleri ara-
ğer önemli fark da İslam’ın, zengin- Pasifik’te tahmini 642 yıp bulması ve kazanması gerekir.
lerin malında fakirlerin belli bir oran- milyon kişi kronik Fıkıh ilmi ihtiyaçları farklı kısımlara
da hakkı olduğunu kabul etmesidir. açlık çekerken, ayırmıştır. İhtiyaçların tasnifinin fıkhî
Bu oran zekât verilecek orandır. bu rakam Kıta Altı sonuçları vardır. Mesela, havâic-i
Zekât fakirin hakkıdır ve bu hakkın Afrika’da 265 milyon; asliyye (asıl ihtiyaçlar) denilen ihti-
ödenmesi ile zenginin malı kul hak- Latin Amerika ve yaçlar zekâttan muaf tutulmuştur.
kından temizlenir. Böyle bir anlayış Karayipler’de 53 Diğer yandan insanların ihtiyaçları-
modern kültürde yoktur. Modern milyon; Yakın Doğu nın standart olmadığının şahıslara,
kültürde zengin, sahip olduğu şeyler ve Kuzey Afrika’da zaman ve mekâna göre ihtiyaçların
üzerinde tam bir mülkiyet hakkına 42 milyon ve gelişmiş değişken olduğunun altı çizilmiştir.
sahiptir. Bir kişinin mülkiyeti üzerine Bu nedenle modern teknolojinin
ülkelerde
sırf dinî ve ahlaki sebeplerden dolayı ilerlemesi ile birçok yeni ihtiyaç orta-
15 milyondur.
muhtaçların belli bir oranda ortak ya çıkmaktadır. Mesela bilgisayar ve
48 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
telefon artık günümüzde bir ihtiyaç laştırmaması, tüketimi araç olarak çünkü aşırı tüketimin bir anda dur-
hâline gelmiştir. görüp amaç olarak görmemesi anla- ması -aşırı tüketime göre kendilerini
mına gelmektedir. ayarlamış olan- çokuluslu şirketlerin
Diğer yandan Hz. Muhammed krize girmesine sebep olmuştur. Öte
(s.a.v.)’in sünnetine uygun olan şey, İsraftan kaçınmak ve züht içinde yandan dünyamızın “geri kalmış”
insanın “züht” içinde yaşamasıdır. yaşamak sadece ferdi uygulamalar veya “gelişmekte olan” diğer yarısı
Züht nedir ve post-kapitalist piyasa olarak görülemez. Bunların hem ise açlık ve sefalet içinde yaşamak-
şartlarında yaşadığımız günümüzde toplumsal hem de dünya çapında tadır. Bunun sebebi sömürü ve kay-
nasıl uygulanabilir? Sünnete uymayı ekonomik sonuçları vardır. Dünya nakların adaletsiz dağıtımıdır. Geliş-
amaç edinen bir Müslüman, içinde çapındaki adaletsiz dağılımı aşma- miş olarak adlandırılan ülkelerdeki
yaşadığımız modern çağda züht nın yolu, maddi imkânı olanların israf ekonomisinin çöpe attığı miktar
sünnetini nasıl uygulayacağını araş- aşırı tüketimden vazgeçmelerine ve bile açlık çeken birçok toplumu do-
tırmak zorunda kalmaktadır; çünkü daha paylaşımcı bir tutum takınma- yurmaya yetecek durumdadır.
zamanımızın sosyal ve ekonomik larına bağlıdır. Böylece dünyamızın
şartları Hz. Peygamber (s.a.v.)’in kaynakları daha rasyonel bir şekilde Günümüzde İslam’ın sunduğu
zamanından çok farklıdır. Sünnete kullanılır ve insanlar tüketimi “hedef” mülkiyet anlayışı ve tüketime ge-
göre züht uygulaması, Budist ve değil “vasıta” olarak görürler. tirdiği değerler, bütün dünyada
Hristiyan rahiplerin yaptığı gibi dün- önemli bir işlevi yerine getirebilir.
yayı terk etmek, bekâr yaşamak, Günümüz dünyasının “gelişmiş” Bunu gerçekleştirebilmek için “israf
mülk sahibi olmamak anlamlarına olarak adlandırılan kısmı aşırı ve ekonomisi”ne karşı çıkıp bilinçli tü-
gelmemektedir. Tam tersine bunlar bilinçsiz tüketim problemleri yaşa- ketime dayalı bir ekonomik düzene
sünnete aykırı olan uygulamalardır. maktadır. Ölümcül şişmanlık (mortal geçmek mecburiyetindeyiz. Bu
Sünnete göre züht, insanın ihtiyaç- obezite) ve onun sebep olduğu has- süreçte geleneğimizin bize sundu-
larını aşırıya gitmeden karşılaması, talıklar bunların başında gelmekte- ğu değerleri harekete geçirmek ve
dünyevi zevklere kendini aşırı de- dir. Şu anda yaşanan ekonomik kri- onları insanlıkla paylaşmak zorun-
recede kaptırmaması ve onları put- zin arkasında da aşırı tüketim vardır; dayız.
Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik ARAŞTIRMA 49
Fakirlik de
Düşmandır
Nureddin Yıldız
H
astalık, insanın ortadan kaldırama- topluluğu da tasavvur edilemez.
dığı, bünyesini ve yaşadığı toplumu Fakirlik, hastalık gibi insan bün-
kuşatan bir gerçektir. İnsan olmanın yesinin ürettiği sorunlardandır,
tabii sonuçlarından, hayatın düzenekleri tamamen ortadan kaldırıla-
arasında en köklülerinden biri olarak has- maz. Fakirliğin insan top-
talıklar olagelmiştir. İnsan, hayata gözle- luluğunun ağır düşmanla-
rini açtığı andan itibaren sürekli korun- rından, insani gelişmeyi
ması gereken, etkisi altına girdiğinde aksatan engellerden
kurtulmak için mücadele etmesi gere- olması meselenin bir
ken bir düşman olarak hastalığı tescil boyutu iken; fakirli-
etmiştir. Hiç hasta olmamak veya yüzde ğe karşı insani bir
yüz sağlıklı olmak gibi bir hedef arzulan- mücadele içinde
sa da bu, tahakkuku mümkün görülme- olunması da başka
yen bir hâldir. Nihayetinde insan, bünyesi bir boyutudur.
gereği hastalıkla iç içe yaşamak zorunda
olduğunu kabullenerek yaşar. Hastalığı, ka- Fakirlik, oluşturduğu
derin gereği diyerek kabullenip teslim olma tehdit seviyesine göre
temayülü ise insani ve İslami değildir. Hasta- tahlil edilmelidir. İnsan-
lık bir kaderdir ama o kadere karşı tedbir ve ların sürekli yükselen
mücadele de kaderin muhtevası arasındadır. refah düzeyi dikkate
İnsan olmak, insanlığın içini doldurmak böyle alınarak bir fakirlik
bir hayatı ve anlayışı zorunlu kılmaktadır. standardı belirlenebile-
ceği gibi; insanın midesi
Fakirlik ve fakirliğin neden olduğu sorunlar da esas alınarak da bir fa-
hastalık gibi insan bünyesinin ve insandan olu- kirlik standardı belirlenebilir.
şan toplum yapısının kaçınılmazları arasındadır. Hayatilik arz eden ihtiyaçla
Düzeyi konusunda çeşitli rakamlar belirlenebilse kalite arayışından kaynaklanan
de fakirlik hayati bir gerçek olarak kalacaktır. Yüzde ihtiyaç arasındaki açının belir-
yüz sağlıklı bir insan topluluğu tasavvur edileme- lenmesi ile fakirliğe ve fakirliğin
yeceği gibi fakirliğin herhangi bir boyutuyla bulun- ürettiği sorunlara bir standart
mayacağı yüzde yüz zengin, sorunsuz bir insan getirilebilir.
50 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
Böyle bir standardın belirlenmesi, sına gizlenemeyiz. Buna göre fakirlik Ayet, açık bir ölçüye ve plana dikkat
insan olarak bünyemizi ve kimliği- ve fakirliğin ürettiği sorunlar konu- çekmektedir. Zaten böyle bir takdirin
mizi tehdit eden düşmanımız fakir- sunda şu ilkeleri vurgulayabiliriz: dışında, şu veya bu nedenlerle orta-
liğe karşı yapmamız gerekenler ve ya çıkan fakirlik ve fakirliğin ürettiği
yapabileceklerimiz konusunda bize A. Fakirlik, insan yapısının ve Allah sorunlardan söz edecek olsak, kulla-
alan belirlemiş olacaktır. Bunu biz, Teala’nın insan ekseninde kurduğu rı üzerinde tam bir hükümranlığı bu-
hastalıkla benzeştirerek de şekillen- düzenin gereğidir. Kökten bir imha lunan, yazdığı kaderi eksiksiz tahak-
direbiliriz. Hastalık alanındaki ölüm- mümkün değildir. Aç mide düzeyin- kuk eden ve mahlûkatına karşı latîf
cül vakalarla keyfe keder vakalar deki fakirlikten, refah seviyesi dü- olan Allah Teala’nın kaderinde bir
arasında, hastalık alt paydasında şüklüğü anlamındaki fakirliğe kadar, hatadan söz etme gibi bir bataklığa
buluşmuş olmasına rağmen ilgi ve insanın fakirlik olarak adlandırdığı kaymış oluruz. Hakikat ise şudur:
tedbir bakımından önemli farklılıklar vakıa, yeryüzü düzeninde ovalar,
olduğu muhakkaktır; fakirlik de böy- dereler kadar tabiidir. Zenginliği Allah Teala kullarını, fakiriyle zengi-
le bir tasnife tabi tutulabilir. bahar güzelliğinde telakki edersek niyle bilerek yaratmış ve herkes için
fakirliğin rolünün kışa tekabül ettiğini muayyen bir hayatı takdir etmiştir.
Müslüman olmamız, insan olmamız söylememiz mümkündür. Fakirlik O’nun planında asla bir yanlışlık
üzerine kuruludur. İnsanla ilgili, in- sadece savaşların veya doğal afet- yoktur. Bazı kullarını belirli hastalık-
sani herhangi bir sorun, Müslüman lerin sonucu olarak görülmez. Bu larla yaratması, bazılarına da beden-
olarak bizi İslamlığımız dairesinde il- tür olayları fakirliği kökleştirme ne- sel bir özür vermesi gibi, kullarının
gilendirir. Bir birey olarak bizi doğru- denleri arasında görebiliriz. Kur’an-ı bir kısmını da midesi boş olarak ya-
ratması O’nun planının gereği olarak
tecelli etmiştir. Ortada bir planlama
Ekonomik kriz, işsizlik, artan gıda fiyatları açlık sorununun hatası yoktur, olamaz da.
derinleşmesine neden olarak gösteriliyor. Oysa dünyada
gıda borsası ve market spekülasyonları, biyoyakıt üretimi, B. Allah Teala’nın, kullarının bir kıs-
mını zengin bir kısmını da fakir ola-
doğal kaynakların tüketimi, gelişmekte olan ülkelerdeki yer
rak yaratması hiç şüphesiz, tahak-
altı ve yer üstü zenginliklerinin sömürülmesi ve en çarpı-
kuk etmesini murat ettiği bir plana
cı olanı kuzey ülkelerinin güney ülkeleri ile kurduğu ilişki
binaendir. Bu planın ayrıntılarını bi-
biçimi açlığın sebepleri olarak sıralanabilir. Bugün dünya
zim bilmemiz mümkün değildir. Yer-
kaynaklarının %85’i dünyanın %15’ini oluşturan gelişmiş yüzünden fakirliği kaldırma iddiası
ülkeler tarafından tüketiliyor. veya beklentisi afakidir ve görevimiz
de olamaz. Kış mevsimini kaldırıp
hayatı bahardan bahara akıp giden
dan ilgilendirmediğini söyleyebilece- Kerim’de Şûra suresinin 27. ayetini melteme dönüştüremeyeceğimizi
ğimiz herhangi bir insani sorundan tahlil ettiğimizde bu hakikat karşı- bilmemiz kadar bunu da bilmemiz
söz edemeyiz. İnsanlığın en köklü mıza çıkacaktır: “Allah kullarına (tü- gerekir. Ama fakirliğe ve fakirliğin
sorunlarından biri olarak fakirlik ve müne birden) rızkı bol bol verseydi, ürettiği sorunlara karşı sorumlulu-
fakirliğin ürettiği sorunlar da pek yeryüzünde mutlaka azgınlık eder- ğumuzu hissetmemiz, hissettiğimizi
tabii olarak bizi, ezanın bizi namaza lerdi. Fakat O, rızkı dilediği ölçüde pratiğe dökmemiz, bizden beklenen
davet ettiği gibi, bir şeyler yapmaya indirir. Şüphesiz O, kullarından hak- görevdir. Böyle bir durum fakirliği
davet etmektedir. Yapabileceğimiz kıyla haberdardır ve onları hakkıyla kaldırmasa da bizi rahatlatabilecek
bir şey olmadığı varsayımının arka- görendir.” genişlikte bir alandır. Allah’ın mül-
Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik ARAŞTIRMA 51
künde biz, O’nun plan ve iradesinin ve fitrenin verilmesinde akraba ön- Muhakkak ayni ve nakdi yardımı
tahakkukundan başka bir işe muk- celiğine önem verilmesi, akrabaya fakirlikle mücadelenin vazgeçil-
tedir olamayız. nafaka mecburiyeti getirilmesi, âkile mez unsurları olarak göreceğiz,
gibi uygulamalar bir bütün olarak fakat fakirlerin fakirlikle müca-
Fakirlik ve fakirliğin ürettiği sorun- alındığında bize, herkesin kapısının delede aktif rol almalarını temin
larla mücadeleyi, İslam’ın çizdiği önünü temizlemesine benzer bir edecek yatırımlarda bulunmayı da
çizgilere sadık kalındığı sürece, in- mantıkla, akrabadan başlayan bir ihmal etmeyeceğiz. Gıda vermek
saniliği kadar İslami bir eylem olarak ihya ve ayağa kaldırma çalışması yerine tarla sahibi yapma, yerine
görmemiz gerekmektedir. Kaç fakiri öğütlendiği anlaşılacaktır. Elbette göre tembelliğe karşı eğitme gibi
doyurduğumuzdan çok, kaç fakir burada, fakirliğe karşı birey olarak çalışmaları da mücadelenin bir
doyuracak bir iş içinde bulunduğu- bir Müslüman’ın yapabilecekleri parçası olarak görmek durumun-
muz önemlidir. düşünüldüğünde akraba bağlamının dayız.
öne çıkarıldığını görüyoruz. Mese-
C. Başta zekât olmak üzere emre- le kurumsal olarak ele alındığında İnsanlığın kadim düşmanlarından
dilen veya teşvik edilen sadakalar, daha farklı bir boyut ortaya çıka- biri olarak fakirliğe karşı yürütü-
zenginlik-fakirlik çizgisindeki denge-
yi oluşturma üzerine kuruludur. Bu
da bizi, fakirlikle mücadele kadar, o
mücadelede altyapımızı oluştura-
cak “infak” ruhunun oluşturulması
eğitimine yönelmeye zorlamaktadır.
Dünyevileşmenin hastalık boyutuna
ulaştığı, ahiret hayatının uzak görül-
düğü bir ortamda fakirlikle müca-
dele söylemi pratiğinden güçlü olur.
İnfak ruhunun oluşması ise, “Allah’a
borç vermek”ten söz eden Kur’an’a
kulak kabartacak mü’min insanların
ortaya çıkarılması demektir. Neyi,
kime, neden verdiğinin müdriki bir caktır. O zaman ümmetin stratejik lecek en önemli çalışmalardan
insanın verdiği maddi değeri kadar, planları öne çıkarılacak, yerine göre biri de hiç şüphesiz insanın isra-
bereketi itibarıyla manevi değeri de bütün insanlık birbirine akraba ola- fa karşı eğitilmesidir. İnsan israf
yüksektir. rak görülecektir. ettikçe fakirliğe götüren bataklık
kurutulamaz. Su, ekmek gibi basit
D. İslam’ın akraba ilişkilerini öne Sadakaya ve infaka onca teşvike israf örneklerinin yanında, zaman
çıkarma tarzında iki boyut vardır. rağmen sevgili Peygamberimizin ve mekân israfına karşı da önlem
Birinci boyut, “sılayı rahim” dairesi (s.a.v.) alın terine ve çalışmaya teşvi- alarak yaşamamız, belki de fakirlik
içinde kalan, insanların insani bağ- ki de hatırdan çıkarılmamalıdır. Veren sorununun kendiliğinden çözül-
larına sahip çıkması olarak özetle- elin alan elden daha değerli oluşu, mesine zemin hazırlayacaktır.
yebileceğimiz boyuttur. İkinci boyut odun toplayıp satmanın daha onurlu
ise akrabanın birbirini maddi alanda bir iş olarak dilenene önerilmesi gibi Fakirlik düşmanımızdır. Düşmanı-
koruması ve kollamasına yönelik örneklere bakıldığında karşımıza mızla mücadelemiz ibadetimiz ve
olan boyuttur. Mirasın taksimi, zekât çıkacak çalışma planı şu olacaktır: onurumuzdur.
52 ARAŞTIRMA Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik
Açlığın Çözümü:
SOSYAL ADALET
Murat Yılmaz
ı - KEŞMİR
Ramazan yardım
ojesi - LÜBNAN
Çiftçi destekleme pr
ojesi - AÇE
Balıkçı teknesi pr
A
çlık, kişi veya toplulukların değilken bu dönemle birlikte bir larını karşılamaya yönelik değil de
başına gelebilecek en zor çığ gibi artmıştır. Bunda elbette 20. silahlanma ve ihtiyaç dışı alanlara
durumlardan biridir. Dün- yüzyıldaki iki büyük dünya savaşının yönelik olduğunu göstermektedir.
yanın birçok noktasında insanlar sa- ve ulusların bağımsızlık süreçleriyle Nitekim bugün dünya kaynaklarının
vaş ve işgaller, iç karışıklıklar, afetler birlikte artan iç savaş ve bölgesel %85’i dünya nüfusunun %15’i tara-
ve kuraklıklara bağlı yokluklar, olum- savaşların etkisi büyüktür. Yine bu fından kullanılırken, %85’lik büyük
suz iklim koşulları gibi nedenlerle yüzyılda teknoloji daha çok insanı çoğunluğa ise zenginliklerin %15’i
aç kalmakta ve bu durum çoğu za- yok etmeye yönelik kullanılmış, bu düşmektedir. Günümüzde devletler
man kalıcı rahatsızlıklar ve ölüm ile da 20. yüzyıl insanı için bir kâbus silahlanmaya ortalama %20 oranın-
neticelenmektedir. Dünya üzerinde hâline gelmiştir. Bu durumda or- da harcama yaparken işsizliğin yok
görülen açlık olayları, 1900’lü yıllara taya çıkan sonuç, kaynakların eşit edilmesi için yapılan harcama ancak
kadar çok yaygın paylaştırılmadığı ve paylaştırılan %1 seviyelerinde kalmaktadır.
Açlık, Yoksulluk ve Sosyal Adaletsizlik ARAŞTIRMA 53
Dünya üzerinde her gün açlık ve aç- arasındaki yaşam seviyesi farkı, in- Yugoslavya’nın bir parçası olan Bosna-
lığa bağlı nedenlerle ortalama 30 bin sani yardım kuruluşlarının güçlerinin Hersek’te başlayan ve on binlerce
insan hayatını kaybetmektedir. Bu çok ötesinde farklı bir müdahaleyi insanın hayatını kaybettiği bir savaşın
rakam yıllık olarak 11 milyon insa- gerekli kılmaktadır. 400 Etiyopyalının yaralarını sarabilmek için çalışmalarına
na tekabül etmektedir. Dünya Gıda bir günlük gelirinin 1 İsviçreliyle eş başladı. Kendisine öncelikli faaliyet
Programı (WFP) verilerine göre dün- olduğu bilgisi, insanlığın karşı karşıya alanı olarak savaş ve afet bölgeleri ile
ya üzerinde yaklaşık 900 milyon kişi olduğu durumun vahametini gös- yoksulluğun yaşandığı coğrafyaları
açlık tehlikesiyle karşı karşıdadır ki teren en önemli verilerden sadece seçen İHH, 1992’de başladığı çalış-
bu, her yedi kişiden birinin aç olarak biridir. Sierra Leone’de sıradan bir malarına bugün dünyanın 120 ülke ve
sabahladığı anlamına gelmektedir. vatandaş için yıllık 3 dolarlık sağlık bölgesinde devam etmekte.
Yine dünya nüfusunun yarısı günlük
NİSTAN
Kış yardımı- AFGA
- BENİN
Katarakt projesi
Kuşağı Afrika ülkeleri ve Güneydo- çirmek, onlara yaşadıkları sıkıntıların büyük bütçelerle Batı ülkelerinden
ğu Asya ülkeleri olmak üzere yok- bir gün son bulacağına dair güçlü gelen misyoner kuruluşların çalış-
sulluğun hüküm sürdüğü ülkelerde bir motivasyon sağlayacak ve haya- malarına karşı da oldukça önemlidir.
çalışmalar yapmış ve hâlihazırda da ta yeniden tutunabilmek adına onlar Zira toplumların cehaletinden güç
bu ülkelerin önemli bir kısmında faa- için güzel bir fırsat olacaktır. alan ve onların öncelikli ihtiyaçla-
liyetlerine devam etmektedir. Bir sivil rını kullanan misyonerler, insanları
toplum kuruluşu olarak afet noktaları- İHH, açlık tehlikesiyle yaşamak zo- kolayca Hristiyanlaştırabilmektedir.
na acil müdahalede bulunan İHH’nın runda olan mağdurlar için yaptığı Yine bu kurumların açlık çeken in-
öncelikli faaliyet alanını acil yardım acil müdahaleler akabinde, yardım- sanlara genetiği bozulmuş gıdalar
laşma konusunda ortak bir bilinç sundukları ve devletleri adına açlık
alanlarını bir laboratuvar olarak
lerden dolayı geçimini temin edebi- bu kampanya çerçevesinde yapılmış- bireyler oluşturmayı hedeflemektedir.
lecek araç ve maddi imkândan yok- tır. Gözleri görmediği için üretemeyen Yine mevcut okulların araç-gereç
sun olan insanlar için de mikro kredi ve üretemediği için aile bireylerine olarak desteklenmesi, eğitim dönem-
programları, balıkçı tekneleri, motor ve topluma yük olan görme engelli lerinde on binlerce çocuğa kırtasiye
taksi imkânlarının sunulması, araç- insanlar, sağlıklarına kavuştuklarında malzemesi yardımında bulunulması,
gereç tedarikleri, çiftçiler için büyük- üretime katılabilmektedir. Bugün İHH eğitim bursları verilmesi, kriz bölgele-
baş hayvan, keçi, gübre, tohum ve katarakt ameliyatları Afrika’nın Soma- rinden öğrencilerin getirilmesi de bu
benzeri seçenekler sağlanmakta ve li, Sudan, Etiyopya, Çad, Nijer, Mali, anlamda ifade edilebilecek çalışmalar
bu şekilde insanlara hayata yeniden Burkina Faso, Togo, Benin ve Gana arasındadır. Eğitimli insanların normal
tutunabilme fırsatı verilmektedir. ülkelerinde devam etmektedir ve şartlar altında açlığa götüren sebep-
ameliyat sayısının 2009 sonu itibarıyla lerden hem kendilerini hem de çevre-
45 bine ulaşması hedeflenmektedir. lerini uzak tutabilecekleri muhakkaktır.
İHH, dünyanın birçok mahrum coğ-
Yeni okulumuz ve
mescitlerimizle
GİNE’deyiz...
Gine, dünyanın en kaliteli altın yataklarına sahip ülkelerden biri; ancak
ne altınının ne de diğer kaynaklarının maalesef ülkeye bir faydası var.
Ümit Sönmez
İHH Prodüksiyon Birimi
1
958 yılında Fransız sömür- lan darbe ile ülke bugünkü başkan İlk izlenimlerimiz
gesinden kurtularak bağım- Camara tarafından yönetilmeye
sızlığını kazanan Gine, o başlanmış. Rüşvet, yolsuzluk ve Başkentin havaalanı bizdeki bir il-
günden bu yana sadece iki başkan uyuşturucu ticaretinin yaygın oldu- çenin tren istasyonu görünümünde.
eskitmiş. İkinci başkan 2008 Aralık ğu ülkede hayat âdeta yarım asır Bizi burada bölgedeki partner ku-
ayında hayatını kaybedince yapı- geriden geliyor. ruluşumuzun temsilcisi arkadaşlar
GÖZLEM 57
çok candan ve sıcak bir şekilde kaynaklarını alıp götürebilmek için Bölgenin tüm ileri gelenleri, İslami
karşılıyorlar. Gine’deki ilk durağımız demiryollarına ve kısmen de kara- cemaat liderleri, yöneticiler ve kadın
bölgedeki faaliyetlerimizde iş birliği yollarına yatırım yapılmış. Ülkede erkek, genç yaşlı bölge halkı, açılışa
yaptığımız kurumumuzun merkezi kuzeyden güneye, doğudan batıya büyük ilgi gösteriyor. Şehrin kırsal
oluyor. Kurum, bazılarının yapımını bağlantı sağlayan karayolları var, bir yerinde inşa edilen okul ve mes-
İHH’nın üstlendiği camiler, su ku- ancak bakım yapılmadığı için yollar cit bölgede büyük bir ihtiyaca cevap
yuları ve bir de okulun yapımında oldukça kötü durumda. verecek.
görev aldı. Sanki bir şenlik varmış
gibi her yer süslenmiş. Bizi oldukça N’zerekore’de İHH İnsani Yardım Faydalanılamayan
kalabalık bir ekip karşılıyor; kimi Vakfı’nın katkılarıyla inşa edilen bereketli topraklar
doktor, kimi imam, kimi öğretmen, mescit ve okulun açılışını gerçekleş-
kimi esnaf, kimi de iş adamı. tiriyoruz. Açılış öncesi bölge valisini N’zerekore’deki çalışmalarımızı ta-
ziyaret ettiğimizde bize, bölgede mamladıktan sonra ülkedeki diğer
N’zerekore’ye yolculuk yaptığımız çalışmalardan çok mem- çalışma noktamız olan Siguiri’ye
nun olduklarını, misyonerlik faali- doğru yola çıkıyoruz. Siguiri,
Gine, dünyadaki en kaliteli altın ya- yetleri karşında Müslüman yardım N’zerekore’nin aksine ülkenin ku-
taklarına sahip ülkelerden biri; ancak kuruluşlarının yaptığı çalışmaların zeydoğusundaki en uç noktada
ne altınının ne de diğer kaynaklarının kendileri için çok önemli olduğunu
maalesef ülkeye bir faydası var. Sö- anlatıyor.
mürge döneminde ülkenin zengin
58 GÖZLEM
yer alıyor. Yollarda her tonda ye- yok denecek kadar az; olanlar da çıkardığını söylüyorlar.
şili alabildiğine görebiliyorsunuz; geleneksel yöntemlerle tarım yapı-
sanki Karadeniz’de seyahat eder yor. Bu da elbette verimi düşürüyor. Siguiri’ye cuma vaktine yakın bir
gibi. Asfaltın bittiği noktada toprağı Bu durumu oradaki arkadaşlarla saatte ulaşıyoruz. Orada da tıpkı
görmenize imkân yok; hemen yeşil konuştuğumuzda bize, bereket ve Nzerekore’de olduğu gibi bizi kar-
başlıyor ve âdeta yolu işgal etmek kaynaklar açısından ülkenin zengin şılamak için bütün mahalle halkı
istercesine yola doğru uzanıyor. Fa- olduğunu ancak finansman yetersiz- toplanmış. Buradaki mescidimizin
kat böylesine bereketli topraklarda liği ve yıllarca süren sömürge düzeni açılışını cuma namazının ardından
yol boyunca sadece bir tane traktör nedeniyle insanların çalışma alış- gerçekleştirmek nasip oluyor.
görebiliyoruz. Tarımla uğraşanlar kanlıklarının mevcut durumu ortaya
Ülkede misyonerler
yoğun çalışıyor
Kardeş ülke
Kırgızistan’dayız
Orhan Şefik
İHH Orta Asya-Kafkasya Masası
K
ırgızların diyarına gidiyoruz. Araşan kasabasına doğru yola çı- oradaki arkadaşlar bize geleneksel
İHH İnsani Yardım Vakfı’nın kıyoruz. Kasabada yetim ve ihtiyaç kıyafetleri olan çapan giydiriyorlar;
Kırgızistan’da gerçekleştire- sahibi 62 öğrenciye giysi yardımı yani kendi örf ve âdetlerine göre
ceği imam eğitim programı, sünnet yapacağız. Araşan’a vardığımızda bize teşekkür ediyorlar.
organizasyonu ve giysi yardımı ça- ışıl ışıl gözlerle bizleri karşılayan ço-
lışmalarına katılmak üzere beş gün- cuklarla selamlaşıyoruz. Elbiseleri Issık Göl: Kırgızistan’ın
lük bir program için yola çıkıyoruz. dağıtırken çocukların mahcup ve en güzel bölgesi
mağrur hâli bizi duygulandı-
İmam eğitim merke- rıyor. Kırgız ve Rus çocuklar, Sabah erkenden bölgede ger-
zini ziyaret ve giysi yeni elbiselerini birbirlerine çekleştireceğimiz sünnet or-
yardımı gösterip seviniyorlar; onların ganizasyonuna katılacak olan
sevincini görmek hepimizi doktor kardeşlerimizle Issık
Başkent Bişkek’teki mutlu ediyor. Daha sonra Göl’e hareket ediyoruz. Saat
imam eğitim merkezini 09.00’da eyaletin en büyük ve
ziyaret ederek burada- meşhur kasabası Balıkçı’daki
ki imam arkadaşlarla Devlet Hastanesi’ne geldiği-
tanışıyoruz. Daha son- mizde avluda büyük bir kala-
ra birlikte Bişkek’e 15 balığın toplanmış bizi bekliyor
km mesafede bulunan olduğunu görüyoruz. Kırgız
GÖZLEM 61
kardeşlerimizle selamlaşıp hoş beş edildiğini görüyoruz. Ev sahibimiz rat Ali Cumanov, Cumhurbaşkanlığı
ettikten sonra bölge müftüsü ve Azerbaycan’da üniversite okumuş. Dinî İşler Komisyonu yetkilisi, T.C.
devlet hastanesi başhekimi bize Aile daha önce Özbekistan’da ya- Kırgızistan Diyanet Müşaviri Şem-
sünnet yapılacak yeri gösteriyorlar. şıyormuş. 80’li yıllarda yaşanan settin Ünal, İlahiyat Fakültesi Dekanı
Mekânı kontrol ettikten sonra hasta- olayların ardından Kırgızistan’a Prof. Hidayet Aydar Bey ve öğretim
nenin salonunda çocuklarını sünnet yerleşmişler. Bir ara Ahıska bölgesi- üyelerinin yanı sıra sivil toplum tem-
ettirmek için bekleyen ailelerle bir ne yerleşmeyi düşünmüşler ancak silcileriyle Türk iş adamları da hazır
toplantı yapıyoruz. Doktorumuz ai- Gürcistan’daki şartlar iyi olmadığı bulunuyor.
lelere sünnetin hem İslami hem de için bunu göze alamamışlar. En Toplam 2500 cami ve 3000 imamın
tıbbi olarak faydaları hakkında bilgi çok yaşamak istedikleri yerin Tür- bulunduğu Kırgızistan’da bugüne
verip sünnetten sonra yapmaları kiye olduğunu ve bir gün mutlaka kadar 360 imam hizmet içi eğitim
gerekenleri izah ediyor. Türkiye’ye yerleşmek istediklerini programına katıldı. Projeyle ülkede-
anlatıyorlar. Ev sahibimize Türkiye ki imamların tamamı bu eğitimden
“Vatanım olmayınca…” şartlarına göre buradaki yaşantıları- geçirilerek sertifika verilecek. Ser-
nın oldukça iyi göründüğünü söyle- tifika almayan imamların resmiyeti
Yolumuz üzerinde bulunan bir köye diğimizde birden yüzü ciddileşiyor ve tanınmayacak. Ülkede imamlık
gidiyoruz. Burada bir evin kapısını “Para ve zenginliği nedeyim, vatanım yapanların büyük çoğunluğu halk
çalıyoruz. Evde Ahıska Türklerinden olmayınca gardaş…” diyerek susu- tarafından seçilmiş, dinî konular-
bir aile yaşıyor. Aile reisi bizi içeri yor, söyleyecek söz bulamıyoruz... da gerekli eğitime sahip olmayan
buyur ediyor. Tanışıp biraz muhab- kişiler. Genç bir devlet olan Kırgı-
bet ettikten sonra beraberinde yo- Sertifika merasimi zistan, halkın eğitiminde ve bilinç-
ğurt, peynir, ekmek ve vişne reçeli lendirilmesinde önemli etkileri olan
ile çaylarımız geliyor. İkram ettikleri Ertesi gün imam eğitim merkezinde imamlarını bu eğitim programıyla
yiyeceklerin hepsini kendileri yap- eğitim gören 13. dönem mezunu 28 standart bir seviyeye getirmek ve
mış. Uydu yayını bulunan evde Tür- imamın sertifika merasimine katılıyo- bu yolla teşkilat yapısını güçlendir-
kiye gündeminin çok yakından takip ruz. Törende Kırgız Başmüftüsü Mu- mek istiyor.
62 GÖZLEM
Yetim Irak...
Abdullah Bayrak
İHH Ortadoğu Masası
İ
HH İnsani Yardım Vakfı adına zey Irak’a sığındıklarını, kendilerinin Yavaş ve kendilerinden emin bir
yürüttüğümüz bir dizi çalışmayı bu mültecilere de yardımcı olmaya şekilde devriye geziyorlar. Araçların
yerinde gözlemlemek ve birlikte çalıştıklarını anlatıyor. Yine, bir yar- üzerinde sürekli dönen camekân bir
çalıştığımız kardeş kurumlarımızı zi- dım derneği gibi kullandıkları radyo- bölme ve içerisinde eli makinelisin-
yaret etmek üzere Irak’a doğru yola larında yetimlerle ve ihtiyaç sahiple- de duran tetikte bir Amerikan askeri
çıkıyoruz. İlk durağımız Erbil. İttihat riyle ilgili programlar yaparak yardım var. Yolda petrol kuyularının alevi
el-İslami adlı partinin başkanıyla bir topladıklarını ve yardımları ihtiyaç aydınlatıyor her yanı ve Kerkük’teki
röportaj yapmak üzere parti genel sahiplerine ulaştırdıklarını söylüyor. kavganın sebebini, dört bir yana
merkezine gidiyoruz. Başkan, işgalin yayılmış bu alevler özetliyor en iyi
en büyük etkisini ahlâki yozlaşma Güvenlik çılgınlığı şekilde…
ve misyonerlerin faaliyetlerinin art-
ması şeklinde özetliyor. Kendilerinin Erbil’den çıktıktan sonra âdeta bir İşgalin yıl dönümünde
siyasetten çok ahlaki yozlaşmanın güvenlik çılgınlığının başladığını ve resmî tatil
önüne geçmeyi, Müslüman olan Bağdat’a yaklaştıkça bu çılgınlığın
Kürtlerin kimliklerini korumayı he- giderek arttığını gözlemliyoruz. Her Bağdat’a gitmeden önce Kerkük’e
deflediklerini ifade ediyor. Ayrıca yerde kalaşnikoflu adamlar dikka- uğruyoruz ve cuma namazımızı bu-
işgalle birlikte ortaya çıkan şiddet timizi çekiyor. Burada ilk kez bir rada Molla Ahmet Camisi’nde kılı-
ortamından kaçan mültecilerin Ku- Amerikan konvoyu ile karşılaşıyoruz. yoruz. İmam hutbeyi önce Arapça,
GÖZLEM 63
çıkmak ve Kerkük’ün sorunlarının ruz. Araçların konvoyu 100 metre kalmış. Hapisten çıktığında, giderken
çözülmesini sağlamak. Enver Bey, geriden takip etme zorunluluğu henüz kundakta olan bebeğinin yü-
işgalin ekonomi ve güvenlik alan- ve konvoyu geçmelerinin yasak rüyor olduğunu ve kendisini tanıma-
larında büyük bir yıkıma sebep ol- olması nedeniyle şehre yarım saat dığını görünce ağladığını anlatıyor.
duğunu, dünyanın en zengin petrol gecikmeli olarak ulaşıyoruz. Yo-
yataklarına sahip olan Irak’ın işgalle ğun bir trafik var; her yandan siren Diyala’ya giderken
birlikte ciddi bir ekonomik çöküntü sesleri yükseliyor ve sürekli silahlı
yaşadığını ve beş milyona yakın ye- konvoylar geçiyor. Bu konvoy- Diyala valiliğine ait resmî bir ciple
tim, bir milyon dul ve bir buçuk mil- larda genelde önde bir polis cipi, Diyala’ya doğru yola çıkıyoruz. Bir
yon can kaybını arkasında bıraktığını ardında zırhlı, beyaz renkli, siyah subay ve üç koruma polisi de bi-
anlatıyor. Mevcut mezhepçi yapı camlı, birbirinin aynı olan birkaç zimle birlikte. Diyala’daki durumun
sebebiyle her şehrin bağımsızlığını cip, onların arkasında da ağır oto- gergin olduğunu, bu yüzden dikkatli
ilan ettiği Somali gibi bir ülke olmak- matik silah yerleştirilmiş bir pikap olmamız gerektiğini söylüyorlar.
tan da endişe duyduklarını belirtiyor. bulunuyor. Caddeler, sokaklar yerel seçimler-
64 GÖZLEM
den kalma afişlerle dolu. Bağdat’tan birlikte. Lokma tatlısı dükkânı olan,
çıkarken birçok mahallede evlerin halktan biriymiş babası. Dükkânını
tamamının mermi delikleriyle dolu basıp sırf mezhebi sebebiyle öldür-
olduğunu görüyoruz. müşler onu...
Ekvator Çizgisinde
Bir Ramazan
Shahzady Suquillo - Janan Suquillo
Müslüman Gençlik Merkezi / Ekvador
E
kvador Quito’da yaşayan Quito’da tüm üyeleri Müslüman olan Ekvador’da insanlara Ramazan’ı
Müslüman cemaatin tüm üye- bir aile bulmak neredeyse imkânsız. açıklamak ise hiç kolay değil.
leri çok yakında kendilerine Ekvador genelinde de Müslüman
ruhen ve bedenen huzuru getiren ailelerin sayısı son derece az. Ül- Quito’daki İslam Merkezi bu nok-
kutsal Ramazan ayı için hazırlanma- kede İslam’ı seçen Müslümanlar tada Müslümanlara hem bir arada
ya başlayacaklar. çoğunlukla Katolik ailelerinin birey- ibadet edebilme hem İslam hakkın-
leri. Onlar Ramazan ayında her gün da bilgi edinme imkânı sağlarken
Ekvador’daki Müslümanlar, ken- tek başlarına oruç tutuyor ve tek hem de İslam inancını diğer kardeş-
dilerine destek olup yüreklendiren başlarına iftar ediyorlar. İslam hak- lerle paylaşma noktasında büyük bir
bir aile çevresine sahip değiller. kında hemen hiçbir şeyin bilinmediği boşluğu doldurmaya çalışıyor.
Surinam
66 KÜLTÜR
zeler, amcalar Noel’de her zaman ve yöneticilerle gerek birebir konu- tek namaz kılan, tek oruç tutan ve
müthiş hediyeler verirler. Balonsuz, şarak gerek toplantılar düzenleyerek tek tesettürlü kız sizseniz…
hediyesiz ve şekersiz bir bayram, onları bilgilendiriyorlar. Geçtiğimiz
bayram değildir; her çocuk bunu dönemde mescit imamımızın eğitim- Burada, batı yarım kürede, başlan-
bilir. İşte bunun için genelde Müs- ciler için hazırladığı bir kılavuz da bu gıçta işler çok daha zordu, ancak
lüman hanımlar çocuklar için en iyi
bayram kutlamalarını hazırlamak
için çalışırlar.
Milyonlarca yetimden
sadece biri; Abdulmacid
Onu tanıdığınızda ona fırsat vermeniz gerektiğini hissedersiniz.
Ah bir imkânı olsa neler yapacaktır!
Ekrem Es
A
bdulmacid, Pakistan’da imkânı olsa neler yapacaktır! Ya- birçok ülkesinde böyle birçok hayat
İHH’nın Aşiyana yetimha- şadığı ortamın imkânsızlıkları, yok- ve hikâye mevcut. Abdulmacid’in
nesinde tanıştığımız küçük, sulluğu, babasızlık, sahipsizlik çok hikâyesi de insani krizlerin sıklıkla
derin ve sessiz bir yetim hayat. zor olsa da Pakistan ortamında sivil yaşandığı Pakistan’da geçiyor.
Utangaçlığı ile bütünleşen mütebes- kuruluşların hayatlara dokunuşlarıyla
sim yüzü herkese çok şey anlatıyor. halklar arasındaki köprüler bugün- Pakistan, İngiliz sömürgesinde
Onu tanıdığınızda ona fırsat verme- den geleceğe de inşa edilecektir. bulunan Hindistan’da yaşanan mü-
niz gerektiğini hissedersiniz. Ah bir Yeter ki fırsat verilsin. Dünyanın cadeleler sonrasında gerçekleşen
BAŞKA HAYATLAR 69
ler. Abdulmacid 10 gün kadar kendi Bir tatil köyünü andıran Aşiyana İslamabad’da kurulan 1200 kişi ka-
köyünde kalmış. Bu sırada akraba- Yetimhanesi, 8 Ekim 2005 tarihin- pasiteli tesiste 508 yetim ve 51 dul
larından Hubeyb Vakfı ve İHH İnsani de Pakistan depreminden sonra hanım yaşıyor. Burada ikamet eden-
Yardım Vakfı’nın çalışmalarını duy- İHH tarafından yetimler ve dulların lerin tüm ihtiyaçları yine İHH tarafın-
muş. İHH’nın kendisini Türkiye’ye barınması için bin dönümlük bir dan karşılanıyor.
gönderebileceğini öğrendikten son- arazi üzerine kuruldu. Başkent
ra da akrabaları onu Muzafferabad’a Aşiyana’da daha önce kaldığı yer-
göndermişler ve orada Aşiyana’ya lerden çok daha rahat olduğunu ve
ulaşmış Abdumacid. çok iyi bir eğitim imkânı bulduğunu
söyleyen Abdulmacid, burada bir-
İki yanı ağaçlık, rengârenk bir ışık çok ziyaretçi ve misafirle tanışmış.
cümbüşünün yaşandığı, kuşların ve Ancak en çok Türkiye’den gelen
çocukların sesleriyle cıvıl cıvıl bir abla ve ağabeylerini özlediğini an-
kompleks Aşiyana. Burası yürümeye latıyor. Özellikle Pakistan/Keşmir
yeni başlayan bebeğin, bisiklet sür- depremi sonrasında İHH’nın ye-
meyi öğrenmeye çalışan çocuğun timhanesinde görev yapan Mine
ve başı önünde düşüncelere dalan ve Fikriye ablalarını çok özlediğini,
gencin mekânı. onları hiçbir zaman unutmayacağını
BAŞKA HAYATLAR 71
çünkü onların kendisi ve diğer yetim Aşiyana Kompleksi’nin daha uygun okul olmadığından hafızlık eğitimine
kardeşleri için gerçekten çok çalış- bir mekâna taşınana kadar köye başlamış ve medreseye giderek
tıklarını anlatıyor. annesinin yanına dönen Abdulma- hafızlığını tamamlamış; daha sonra
cid, köydeki yaşantısını şöyle anla- da tecvit dersleri almaya başlamış.
2007 yılında İHH’nın Türkiye’de tıyor: “Köyümüzde insanlar gündüz Medresede okurken bir gün kuzeni
organize ettiği Yetim Buluşması dışarıda çalışmaya giderler, akşam yanına gelerek ona Keşmir’in ilk
için İstanbul’a gelen Abdulmacid ise evlerine geri dönerler. Köyde Cumhurbaşkanı Serdar Kayyum’un
burada gördüğü ilgiden çok mutlu her gün farklı kişiler işe gidiyor, kendisiyle tanışmak istediğini söy-
olmuş ve yepyeni umutlarla hayata diğerleri köyde kalıyor. Bizim zama- lemiş. Bu habere çok şaşıran ama
daha sıkı sarılmaya başlamış. Bu nımız geldiğinde ben de annemle aynı zamanda sevinen Abdulmacid,
buluşma sırasında Bosnalı ve Filis- birlikte çalışmak için gittim. Hava- Serdar Kayyum’la tanışmaya gitti-
tinli yetim kardeşleriyle de tanışmış. nın çok soğuk olduğu köyümüzde, ğinde kendisine hem İslami hem de
İstanbul’un birçok yerine gitmiş, derme çatma yapılmış çoğu evde beşeri eğitim alabileceği Rara’daki
müzeleri gezmiş ve ilk kez deniz neredeyse hiç eşya yok. Benim İHH Koleji’nden bahsedilmiş ve bu-
görmüş. Abdulmacid, “En çok ‘Ya üç kız, bir de erkek kardeşim var. rada okuyabileceği müjdesi verilmiş.
Taiba, Ya Taiba’ ezgisini söyleyen Fi- Kızlardan biri öldü, kalan iki ablam Rara’daki okula başlayan Abdulma-
listinli çocuğu sevdim.” diyor ve ek- da evlendiler. Erkek kardeşim okulu cid okulun ortamından çok mem-
liyor; “Onu çok özledim. Türkiye’de bıraktı ve çalışmaya başladı. Şimdi nun. Gelecekle ilgili pek çok hayali
tanıdığım herkesi çok özledim.” tam olarak nerede ne iş yaptığını olan Abdülmacid şu günlerde pilot
bilmiyorum.” olmak istiyor. Türkiye’den kendisine
Deprem sonrasında bölgedeki ye- sponsor olan aileye ve ona tüm bu
tim ve dullar için güvenli bir barın- Abdulmacid bir süre köyde kaldık- imkânları sağlayan İHH’ya da ayrıca
ma merkezi olarak faaliyet gösteren tan sonra yaşadığı bölgeye yakın bir teşekkür ediyor.
72 BASINDA İHH