BAĞ

HASTALIK ve ZARARLILAR
BİLGİ REHBERİ

BİTKİ BESLENMESİNDE UZMAN ÇÖZÜM ORTAĞINIZ!

Güzelyalı Batı Sahili Çiftlik Sk. No.9 Pendik 34903 İstanbul
Tel.+90 216 3923604 Faks.+90 216 4935181 e-posta: anatoh@anatoh.com
www.anadolutohum.com www.gentageneltarim.com
hastalıklar & zararlılar
ASMA KÖK URU
(Agrobacterium vitis)
(Syn: A. Tumefaciens
Ophel and Kerr.)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
Optimum gelişme sıcaklığı 25-
28ºC, maksimum 35ºC’dir.
Alkali topraklarda etmen daha
hızla yayılabilmektedir. Steril bir
toprakta 1 yıldan fazla
yaşayabilir.
GENEL BİLGİLER
Köklerdeki lentiseller, herhangi bir
nedenle açılmış yara yerleri, aşı
noktaları ve toprak üstü organlardaki
yara yerlerinden (don, dolu, mekanik
zararlanma, vs.) giren bakteri,
plasmidini bitki hücresine aktarır. Bitki
hücrelerinin tümör hücresi haline
dönmesi sonucunda başlangıçta
küçük, yumuşak, ten rengi ve düzgün
yüzeyli urlara neden olur. Urlar giderek
büyür, renkleri koyulaşır, sertleşir ve
yüzeyleri pürüzlü bir görünüm alır .
Yaşlı urlar parçalanarak toprağa
dökülürler.
Etmen, diğer konukçularındaki belirtiler
dışında, asmada toprak üstü
organlarda (gövde, dal, sürgün gözler
vs.) urlar oluşturmaktadır. Genç
dönemde enfeksiyon oluşursa
gövdede önce güç fark edilen
kabartılar oluşur. Kabartılar çatlar,
giderek yara halini alır.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Etmenle bulaşık fidanlıklardan fidan
alınmamalıdır.
Bağ plantasyonları bakteriyle bulaşık
olmayan topraklarda tesis edilmelidir.
Hastalıklı bitkiler sökülerek üretim
alanından uzaklaştırılmalıdır. Asmanın
söküldüğü yerin taç izdüşümünde 30 -
40 cm derinlikte tecrit çukuru açılmalı
ve içerisi sönmemiş kireçle
doldurulmalıdır.
BAĞ KÜLLEMESİ
(Uncinula necator)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
Optimum gelişme sıcaklık isteği
20-27ºC arasındadır. Bununla
birlikte 6-32ºC arasında fungal
gelişme olabilir, 35ºC üzerinde
konidium çimlenmesi
engellenir. 36ºC’ta 10 saatte,
39ºC’ta ise 6 saatte ölürler.
GENEL BİLGİLER
Külleme hastalığı, asmanın tüm yeşil
organlarında(yaprak, sap, sürgün,
salkım) görülür. Yaprakların her iki
yüzeyi de enfeksiyonlara duyarlıdır.
Konukçu dokusu üzerindeki
miselyumlar, konidioforlar ve konidiler
grimsi beyaz tozlu veya pudramsı bir
görünümdedir. İlk gelişme döneminde
genç yapraklarda hastalık güç fark
edilir. Bazen enfekteli yaprakların üst
yüzeyinde yağ lekesine benzeyen
klorotik veya parlak lekeler görülür.
Yaprak yaşlandıkça parlaklığını
kaybeder, kalınlaşır, gevrekleşir ve
kenardan içe doğru kıvrılır. Sürgünler
yeşilken enfekteli kısımlar siyaha yakın
koyu kahverenginde, kışın bu lekeler
kırmızımsı kahverengine
dönüşmektedir. Salkımda, hastalığa
erken yakalanan taneler küçük kalır.
İrileşebilmiş veya olgunlaşmadan
hemen önce yakalanmış tanelerin sapı
doğrultusunda çatladığı
görülür.Tanelere ben düşme devresine
kadar salkımlar enfeksiyonlara
duyarlıdır. Hastalık Türkiye’nin tüm bağ
bölgelerinde yaygın olarak
görülmektedir.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Külleme ile bulaşık çubuklar
budanmalı, asmada iyi hava
sirkülasyonu ve güneşlenme
sağlanmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Birinci ilaçlama, çiçekten önce
sürgünler 25-30 cm’e ulaşınca; ikinci
ilaçlama, çiçek taç yaprakları
döküldüğü ve korukların saçma tanesi
iriliğinde olduğu zamanda uygulanır.
Fungusitler:
• FLİNT WG 50 (10 gr/100 lt su)
• SHAVİT F 71,5 WP (200 gr/100 lt su)
BAĞ MİLDİYÖSÜ
(Uncinula necator)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
İnkubasyon süresi; 15°C’de 8-9
gün, 20°C’de 5 gün, 25°C’de 4
gündür. Hava sıcaklığı 30°C’yi
aştığında fungus ölür. 6°C’nin
altında ise yaşam
fonksiyonlarını durdurur.
GENEL BİLGİLER
Mildiyö hastalığı, sürgünler henüz 25
cm iken görülmeye başlar. Yaprağın
üst kısımlarında hafif yağ lekeleri
meydana gelir. Bu yağ lekeleri
sarımtırak renklidir, altında beyaz
renkli bir fungal örtü oluşur, lekeler
büyüdükçe ortaları kızarır ve dökülür.
Enfekteli yapraklar tane enfeksiyonları
açısından önemli inokulum kaynağıdır.
Sürgünler üzerinde eliptik lekeler
meydana gelir. Hastalık şiddetli ise
sürgün kurur. Çiçek salkımlarında da
görülebilir. Çiçekler adeta fungusla
örtülür, kısa zamanda kahverengiye
dönüşüp kuruyup dökülür. Taneler
küçük iken çok duyarlıdır,
olgunlaştıkça duyarlılık azalır. Enfekteli
taneler beyaz çeşitlerde mat grimsi
yeşil, siyah çeşitlerde pembemsi
kırmızıya döner. Mildiyö hastalığı
asmanın tüm yeşil kısımlarını ve
doğrudan ürünü etkilediği için
ekonomik önemi büyüktür.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Bağın altı temiz tutulmalı, Bağ fazla
sulanmamalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Bağ mildiyösü hastalığında ilaçlama
programı tahmin ve uyarı sistemine
göre oluşturulur. Birinci ilaçlama, kışlık
sporlarla tahmini bulaşmadan sonra ve
yazlık sporların ortaya çıkmasından
önce (ilk yağ lekeleri görülmeden)
yapılır.
Fungusitler:
• ANTRACOL WP 70 (200 gr/100 lt su)
• GUNNER (250 gr/100 lt su)
ASMA
YAPRAK KIVIRCIKLIĞI
(Leaf Roll)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
Hastalık, enfekteli aşı kalemi ve
Amerikan anaçları ile yayılabilir.
Son yıllarda Unlubit’lerin
asmalarda yaprak kıvırcıklığı
yapan "Asma virüs A"nın
vektörü olduğu saptanmıştır.
GENEL BİLGİLER
Hastalığın belirtileri en iyi şekilde
büyüme mevsiminin sonuna doğru
görülebilmek-tedir. Enfekteli asmalarda
genel bir bodurluk ve gelişme
durgunluğu hemen göze çarpar. Gözle
görülen en tipik belirti yaprakların
aşağı doğru kıvrılmaları ve yaprak
ayasının kırmızımsı veya sarımsı bir
renge dönmesidir. Daha yaz
başlangıcında alt yaprakların damar
aralarındaki kısımlarda kırmızımsı ve
sarımsı renkler başlar. Yaz ve mevsim
sonuna doğru kırmızımsı ve sarımsı
renk, yaprak ayasının tamamını
kapsadığı halde ana damarları yeşil
olarak kalır. Enfekteli asmalarda
meyve salkımları çok kısadır. Meyveler
geç olgunlaşır. Sağlıklı asmaların
meyveleri olgun renklerini aldığı halde
enfekteli olanların meyveleri yeşil ve
beyazımsı kalır. Yaprak kıvırcıklığı
virüsü Amerikan anaçlarında latent
olarak kalabilir. Birçok ülkeye bu
anaçlar vasıtasıyla yayılmıştır. Virüsün
zayıf ırkları ile enfekteli asmalarda
belirtiler daha zayıftır. Enfekteli
asmaların floem dokusu dejenere olur.
Parankima ile floem iletim dokuları
nekroze olur ve asma büyüyemez.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Sağlıklı asma üretimi için, virüssüz ve
sağlıklı asmalardan aşı kalemi ve
üretim materyali temin edilmelidir.
Ayrıca kullanılacak Amerikan anacı ile
üzüm çeşidi asmalarının virüs
yönünden endekslenmiş temiz
fertlerinden üretilmesi gerekmektedir.
Hastalıklı anaç ve asmalar derhal
sökülmelidir.
KİMYASAL MÜCADELE
Pamuklu bitler özellikle Asma virüs A’yı
naklettiklerinden bu zararlıya karşı
mücadele yapmak gerekmektedir.
BAĞDA ÖLÜKOL
(Phomopsis viticola Sacc.)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
Fungus kışı beyazlaşan
sürgünler üzerinde siyah renkli
piknitler halinde ve sürgünün
enfekte olmuş dip gözleri içinde
misel halinde geçirir. Optimum
sıcaklık 12-15ºC’dir. Buna
karşılık 0-22oC arasında da
spor çıkışı görülebilir.
GENEL BİLGİLER
Başta sürgünler olmak üzere ,
yapraklar, yaprak sapları, salkım ve
salkım sapları, taneler hastalığa
yakalanabilir. Türkiye’ de hastalık daha
ziyade sürgünlerde kendini
göstermektedir. Sürgünün dipten
itibaren üçüncü veya beşinci gözüne
kadar olan kısımda, lekeler ve
çatlamalar görülür. Önce ortaları koyu
siyah lekeler meydana gelir. Daha
sonra bu lekeler birleşir, gayri
muntazam siyah çatlak ve yaraları
oluştururlar. Yaralar çok derin olup
odun dokusunu dahi çatlatabilir, ve
sürgün kurur. Hastalık “sürgün
kuruması” adıyla da bilinmektedir.
Enfekte olmuş yapraklar sararır,
buruşur, kenarları yırtılır ve küçük kalır.
Hastalanmış salkım ve tane saplarında
lekeler oluşabilir. Çatlayan,
uzunluğuna yarılan sürgünler,
sonbaharda beyazlaşarak hastalığın
tipik şeklini alırlar. Ölükol hastalığı
sonuçta asmanın kendisini kuruttuğu
için ekonomik önemi fazladır.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Budama zamanında yapılmalı ve
hasta çubuklar dipten kesilmelidir.
Budama artıkları kesinlikle bağda
bırakılmamalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Fungusitler:
• ANTRACOL WP 70 (200 gr/100 lt su)
• CURZEB 50 WP (250 gr/100 lt su)
 BAĞDA KURŞUNİ KÜF
(Botrytis cinerea)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
Enfeksiyon için mutlak su
damlasına veya %90 orantılı
neme ihtiyaç vardır ve optimal
sıcaklık 15-20°C’dir. İnkubasyon
süresi 3-5 gün arasında
değişmektedir.
GENEL BİLGİLER
Hastalık, elverişli koşullarda bitkinin
tüm yeşil kısımlarında görülebilirse de
daha sık olarak salkım ve tanelerde
zarar yapar. Taneler önce 3-5 mm
çapında, yuvarlak, pembemsi, kızıla
yakın lekeler halinde görülür. Leke
tane üzerinde homojen bir şekilde
büyür, büyüdükçe rengi de koyulaşır.
Parmakla bastırıldığında hastalıklı
kabuk, etli kısmından kolayca ayrılır.
Hastalık ilerledikçe salkım ve taneler
gri renkte bir küf tabakasıyla kaplanır.
Taneler çatlar, çok ileri devrede
buruşur ve meşinleşmiş gibi bir hal
alırlar. Beyaz çeşitlerde taneler
kahverengi, koyu renkli çeşitlerde ise
kırmızımsı renkte olurlar. Olgunlaşmış
salkımlarda doğrudan ürün kaybına
neden olmaktadır. Hava şartlarının
fungusun gelişmesine uygun gittiği
yıllarda bu kayıp daha fazla
olmaktadır. Hastalık, özellikle geç
hasat edilen üzüm çeşitlerinde
yaygınlık göstermektedir.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Aşırı azotlu gübrelemeden
kaçınılmalıdır. Güneşlenme ve
havalanma için iyi bir yaz budaması
yapılmalıdır. Asmalar üzümlerin
olgunluk devresinde fazla
sulanmamalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
İlk ilaçlama tanelerin olgunlaşma
başlangıcında (ben düşme)
yapılmalıdır.
Fungusitler:
• ROVRAL WP (75 gr/100 lt su)
• MAGNATE 50 EC (30 ml/100 lt su)
KISA BOĞUM HASTALIĞI
(Fan leaf - Yelpaze Yaprak
Virüs Hastalığı)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
Sıcak ve güneşli iklimde kısa
boğum virüsü asmaları
öldürebilmektedir. Nematod her
larva döneminde virüsü
nakledebilir. Nematodun kökteki
zararı virüsün bitkiye
nakledilmesi için yeterlidir.
GENEL BİLGİLER
Kısa boğum virüsü bağ yapraklarında
karakteristik şekil bozuklukları
meydana getirir. Yaprak damarları
anormal şekilde dağılarak yaprağa bir
yelpaze görünümünü verir. Birçok
asma varyeteleri yelpaze yaprak
şeklini göstermediği halde hafif simetri
bozukluğu ve yaprak ufalması
göstermektedirler. Yeni enfekteli asma
yapraklarında halka veya çizgiler
şeklinde ve yağ lekesi şeklinde
belirtiler görülmektedir. Bu belirtiler
kaybolduktan sonra bunların yerini
sistemik yeşil veya sarı mozaik lekeleri
alır. Kısa boğum virüsünün damar
bantlaşma belirtileri meydana getiren
ırkı bazı asma varyetelerinin
yapraklarında karakterize olan sarı
damar bantlaşma belirtileri oluşturur.
Kısa boğum virüsü ile enfekteli
asmaların sürgünleri virüssüz olanlara
nazaran kısa ve muntazam olmayan
boğum aralarına sahiptir. Yan
sürgünlerin oluşumu ince ve sık
olduğundan asmaya çalı görünümünü
verir. Kısa boğumda ayrıca karşılıklı
çift boğum ve çift göz ile salkımlarda ,
filizlerde ve yaprak saplarında
yassılaşmalar çok sık görülür.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Kısa boğum virüsü, Kamalı nematodla
taşındığı için, yeni bağlar nematodsuz
topraklarda kurulmalıdır. Genellikle
hastalıkla çok bulaşık eski bağ
topraklarına yeni tesis yapmaktan
kaçınılmalı veya iyi bir ilaçlamadan
sonra dikim yapılmalıdır. Üretim
materyali olarak kullanılacak anaç ve
aşı kalemleri virüssüz asmalardan
alınmalıdır.
BAĞ FİLOKSERASI
(Viteus vitifolii Fitch.)
(Hom.: Phylloxeridae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
ENFEKSİYON KOŞULLARI
% 60’tan az kum ihtiva eden
topraklarda toprağın tipine göre
Bağ Filokserası’na dayanıklı,
toprağın kireç oranına, üzerine
aşılanacak asma çeşidine ve
bölgeye uyabilen anaçlar
kullanılır.
GENEL BİLGİLER
Kök filokserasının, köklerde
beslendikleri yerlerde emgi sonucu
şişkinlikler meydana gelir. İnce
köklerde meydana gelen 2.5-4 mm
boyundaki yumrucuklara “Nodozite”
kalınlaşmış ve sertleşmiş kökler
üzerindeki büyük yumrulara
“Tuberosite” denir. Nodozite ve
tuberositelerin çürüyüp dağılmaları ve
bu durumun devamı asmanın
toprakaltı organlarının kaybolmasına
dolayısıyla asmanın kurumasına
neden olur. Bağ Filokserası’yla bulaşık
olan bağlarda zamanla sürgünlerde
genel bir durgunluk, asmada zayıflık,
yapraklarda küçülmeler ve sararmalar
görülür. Boğum araları daralır,
çubuklar odunlaşmadıklarından kışın
soğuktan etkilenirler. Bu belirtilere
paralel olarak salkımlarda tanelerin
seyrekleştiği, normal şekerlenme ve
renklenmenin olmadığı görülür.
Asmalar birkaç yıl içinde ağır bir
durgunluk göstererek kururlar. Bu tip
asmalar bağın içinde kümeler
halindedir.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Kök Filokserası’nın pratik bir kimyasal
mücadelesi yoktur. Bağ Filokserası’na
karşı yapılacak mücadele, önceden
korunma şeklinde olmalıdır. Bunun
için, bulaşık olmayan alanlara
kurulacak bağ plantasyonlarında, yine
Bağ Filokserası ile bulaşık olmayan
köklü veya köksüz bağ çubuğu
kullanılması gereklidir. Bu nedenle de
çubuklar dikimden önce mutlak fümige
edilmelidir.
UNLUBİT
[Planococcus citri Risso
(Hom.: Pseudococcidae)]
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Unlubit sıcak ve nemli yerleri
seven bir zararlıdır. Bu nedenle
ilkbahar ve yaz mevsiminde,
orantılı nem yüksek olduğu
zaman Unlubit popülasyonu
yükselmekte, kurak geçen
yıllarda zarar daha az
olmaktadır.
GENEL BİLGİLER
Zararlı, asmanın her tarafına yayılarak
yaprak, sürgün, salkım ve gövdede
zarar yapar. Bitki özsuyunu emerek
asmanın zayıflamasına, üründen
düşmesine neden olur. Unlubit’in
salgıladığı tatlımsı maddeler saprofit
mantarların gelişmesi için iyi bir ortam
sağlar. Meydana gelen fumajin
asmaların her tarafını kaplayarak
siyahlık yapar, özümlemeye engel olur
ve buna bağlı olarak üzümün kalitesi
düşer.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Bulaşma görülen bağlarda, bulaşık
asmaların yaprakları seyreltilmeli,
salkımların havalanması temin
edilmelidir. Ayrıca kışın budama
yapılırken kabuklar soyulup yakılırsa,
zararlı yoğunluğu önemli ölçüde
azalmış olur.
KİMYASAL MÜCADELE
İnsektisit:
• FOLİDOL M EC (100 ml/100 lt su)
• HEZUDİN 20 EM (200 ml/100 lt su)
DÜRMECE (BAĞ PİRALİ)
(Sparganothis pilleriana)
Schiff. (Lep.: Tortricidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Larvalar, yumurtadan çıkar
çıkmaz toprakta ve kuru
yapraklar altında
beslenmeksizin sonbahar ve
kışı geçirirler. İlkbaharda
gözlerin patlamasıyla kışlama
yerini terk edip uyanan gözlere
giderler ve orada beslenirler.
GENEL BİLGİLER
Gözlerin patlamasıyla açılan gözlere
gelen larvalar bunları kemirerek,
delerek gelişmelerini engeller.
Yaprakların ve sürgünlerin oluşmasıyla
onları kıvırarak birbirlerine yapıştırır,
yaprakları zarf şeklinde dürerek içinde
beslenirler. Bu nedenle bu türe
“Dürmece” adı verilmektedir. Çiçek
salkımlarındaki zararları dolayısıyla
meyvenin seyrekleşmesine neden
olurlar. Çok bulaşık asmalarda
korukları delerek, galeri açarak zarar
verirler
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Zararı saptanan bağlarda kış sonu
temizliği, larvaların kışladığı kurumuş
yaprakları yok etmek zorunludur.
Ayrıca konukçusu olan diğer bitkiler de
bağın içinde ve kenarında
bulundurulmamalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
İlaçlamalar ilkbaharda larvaların
kışlaktan çıkıp uyanan gözlere geldiği
tarih esas alınarak yapılmalıdır.
İnsektisit:
• FOLİDOL M EC (100 ml/100 lt su)
• HEKTHİONEX METHYL EC
(200 ml/100 lt su)
 BAĞ YAPRAK UYUZU
(Eriophyes vitis Pgst.)
(Acarina: Eriophyidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
E. vitis kışı gözlerde tüylerin
arasında kalın ve ince dalların
çatlaklarında ergin halde
geçirir. İlkbaharda havaların
ısınmağa başlaması ile beraber
yeni oluşan yapraklara geçerek
beslenmeğe başlar.
GENEL BİLGİLER
E. vitis bağ yapraklarını alt yüzeyinde
emgi yapar. Emgi yerlerinde önce
gümüş renginde küfümsü görünümde
alanlar oluşur. Bu grimsi renk daha
sonra kahverengine dönüşür ve
yaprağın üst yüzüne doğru kabartılar
meydana gelir . Çok ağır bulaşmalarda
ender olmakla beraber yaprağın üst
yüzünde de beslenir. Zararlı genellikle
asmanın yapraklarında bulunur. Bazen
çiçek tomurcuklarında ve çiçeklerde
beslendiği de görülmüştür. Yapraktaki
beslenme ilkbaharda gözler açılırken
başlar, geç sonbahara kadar devam
eder . Bütün üzüm çeşitlerinde
zararlıdır.
MÜCADELESİ
KİMYASAL MÜCADELE
Yapraklarda zarar belirtileri
saptandığında ilaçlama yapılmalıdır.
Genellikle bağ yaprak uyuzuna karşı
özel bir ilaçlama gerekmez. Zira
külleme hastalığı için atılan kükürt bu
zararlıyı da kontrolü altında tutar.
İKİ NOKTALI
KIRMIZI ÖRÜMCEK
(Tetranychus urticae Koch.)
(Acarina:Tetranychidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Haziran ayında havanın da
ısınmasıyla beraber
popülasyonda artış başlar ve
yapraklarda da zararlı
popülasyonuna paralel olarak
sararma ve daha sonra da
kurumalar görülür.
GENEL BİLGİLER
Bağda yaprakları emmek suretiyle
zararlı olur. Beslenme esnasında
yapraktaki paran-kima hücrelerini önce
parçalar ve sonra öz suyunu emer.
Bunun sonunda yaprak renginde
değişmeler meydana gelir, ilk
beslenme ile beraber yapraklarda
emgi lekeleri görülmeye başlar. Bu
lekeler başlangıçta açık sarımsı ve
küçük odacıklar halindedir.
Popülasyonun artmasına paralel
olarak emgi lekeleri daha çoğalır ve
göze çarpar. Yapraklar önceleri sararır,
daha sonra kurur ve dökülür.
Genellikle yaprağın alt yüzünde
beslenirler ve beslendikleri yerde ağ
meydana getirirler. Yaprağın üst
yüzünde beslenmeleri daha az olur.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Bağda yabancı ot temizliğine dikkat
edilmelidir.
KİMYASAL MÜCADELE
Bağ gözlem altında tutulmalı ekonomik
zarar eşiği aşıldığında kimyasal
mücadeleye baş vurulmalıdır.
Akarisit:
OMİTE SÜPER (100 ml/100 lt su)
BAĞ MAYMUNCUKLARI
(Otiorhynchus spp.)
ve
ASMA HORTUMLU
BÖCEĞI
(Megamecus shevketi Marsch.)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Kışı ergin halde yere düşmüş
yapraklar ve asma kabukları
altında geçirirler. İlkbaharda
gözler uyanmaya başlarken
erginler asmalara tırmanarak
kabaran gözleri uç kısmından
taban kısmına doğru kemirirler.
GENEL BİLGİLER
Erginler ilkbaharda kabarmakta olan
gözleri, genç aşıları, filizleri daha
sonraları yaprakları yemek suretiyle
zarar meydana getirirler. Gözlerde
beslenmeleri sonucu gözün
açılmamasına neden olurlar. Bunların
zararına uğrayan bir bağ uzaktan
bakıldığında don vurmuş bir
görünümdedir. Yapraklardaki zararı
damar aralarını genişçe, muntazam,
sadece yaprak damarları kalacak
şekilde yemek suretiyle olur. Yaprak
tipik bir dantela görünümü alır.
Zararlının larvaları asmanın kökleri ile
beslenirler. Yoğun larva hücumuna
uğrayan asmalar ya tamamen kurur
veya cılız kalıp verimden düşer.
Bilhassa yeni kurulmuş bağlardaki
zarar önemlidir. Maymuncuklar polifag
zararlılardır.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Kışlayabildiği barınak yerleri yok
edilmeli, bağ yabancı otlu olmamalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Zararlının kendisi veya zararı görülür
görülmez ilaçlama yapılmalı, özellikle
gözler ve kök boğazları tamamen
ilaçla kaplanmalıdır.
İnsektisit:
HEKTAVİN 85 (120 gr/100 lt su)
FINDIK KOŞNİLİ
(Kahverengi koşnil)
(Parthenolecanium corni
Bouche)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Ege Bölgesinde kışı 2.dönem
larva halinde asmanın kabukları
altında geçirir. İlkbaharda
beslenmeye başlar. Mayıs sonu
veya Haziran başlarında kabuk
altında yumurtalar oluşur.
GENEL BİLGİLER
Fındık koşnili’nin ergin ve nimfleri
bitkinin özsuyunu emerek asmayı
zayıflatır. Yaprak ve salkımlarda
beslenir ve gezinirken tatlı madde
çıkarırlar. Bu tatlı madde üzerinde
saprofit mantarların üremesi
sonucunda özümleme ve solunumu
engellenen bitki dolaylı olarak zarar
görmüş olur. Zarar görmüş olan
salkımların taneleri kararır. Bu durum
kurutmalık üzümlerde kurutulduktan
sonra da aynı kalır. Böylece ürün hem
kantite ve hem de kalite yönünden
etkilenir.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Budama artıkları bağdan
uzaklaştırılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Fındık koşnili’nin bulunduğu bağlarda
yumurta açılma oranı %60’a
ulaştığında mücadele yapılmalıdır.
SALKIM GÜVESİ
(Lobesia botrana Den.-Schiff.)
(Lep.: Tortricidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Salkım güvesi kışı asma
kabukları altında pupa halinde
geçirir. İlkbaharda uygun
orantılı nem ve sıcaklıkta
kelebekler görülür. Akşamüstü
sıcaklığın +10ºCnin üstünde
olduğu saatlerde uçuşmaya
başlarlar.
GENEL BİLGİLER
Salkım güvesi larvaları bağda
tomurcuk, çiçek, koruk ve olgun
taneleri yemek suretiyle zararlı olurlar.
Tomurcuk ve çiçek devresinde; larva
tomurcuk ve çiçek içinde beslenir ve
bu anda salgıladığı ipliklerle tomurcuk
ve çiçekleri birbirine bağlayarak
çilkimleri küme haline getirir. Zarara
uğrayan tomurcuk ve çiçekler dökülür.
Bu nedenle de zarar derecesine göre
ilerde çok seyrek veya az seyrek taneli
salkımlar oluşur. Koruk ve olgun
tanede zararı; tane içinde beslenmesi
suretiyle gerçekleşir. Bu beslenme bir
tane içinde olmayıp, birden fazla
tanede larvanın yer değiştirmesiyle
olur. Olgun üzümde beslenmede yer
değiştirme daha sık olduğundan bir
larvanın zarar verdiği tane sayısı bu
devrede daha fazladır. Ayrıca olgun
tanelerden akan şekerli su saprofit
fungusların çoğalmasına da neden
olur ve meydana gelen zarar kolaylıkla
görülür Salkım güvesi yurdumuz
bağlarının tümünün ekonomik öneme
sahip bir zararlısıdır. Ürünü hem kalite
hem de kantite yönünden etkiler. Yaş
üzüm ihracatında ambalajlamada
sorun olarak karşımıza çıkar. Zarar
görmüş üzümlerden yapılan şarapların
kalitesi düşük olur.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Aralamayı ve uç alma, asmanın iç
kısmını havadar tutacak şekilde
yapılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
İlaçlama saptanmasında eşeysel
çekici tuzaklar, etkili sıcaklıklar
toplamı, yumurta açılımının takibi,
yöntemlerinden yararlanılmaktadır.
İnsektisit:
FOLİDOL M EC 360 (100 ml/100 lt su)
PRİBAN 4 (100 ml/100 lt su)
 BAĞ SALKIM
MAYMUNCUĞU
(Strophomorphus ctenotus
Desbr.)
(Col.:Curculionidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
İlkbaharda salkımlarda çiçek
tomurcuklarının ayrılmaya
başladığı dönemde, mevsim
şartlarına bağlı olarak Nisan
ortalarından itibaren ilk erginler
görülür.
GENEL BİLGİLER
Erginler çiçek tomurcuklarının ayrıldığı
dönemden, tanelerin yaklaşık olarak
bezelye büyüklüğünü aldığı döneme
kadar taze yaprakları, filizleri ve
salkımda kısmen açılmak üzere olan
çiçek tomurcuklarını, yeni tutmuş veya
saçma tanesi iriliğine erişmiş taneleri
ve tane saplarını yemek suretiyle
zararlı olur. Salkımlar, zarar
sonucunda çok seyrek taneli olarak
teşekkül eder. Popülasyon
yoğunluğunun yüksek olduğu
durumlarda, üzerinde hiç tane
bulunmayan veya sadece bir kaç tane
bulunan “salkım iskeletleri” görülebilir.
Böylece zarar doğrudan ürüne yönelik
olup, yer yer %100 e kadar
yükselebilir. Salkımlarda tane kaybına
yol açan bu beslenme, asıl zararı
oluşturur. Bu arada yapraklarda
damarlar kalacak ve dantela
görünümlü yenikler bırakacak şekilde
beslenirler. Bazen de yaprak sapında
uzunlamasına beslenir ve yaprağın
tamamen kurumasına sebep olurlar.
Zararlının yapraklara verdiği zarar,
salkımlara verdiği zarar yanında
önemli değildir.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Çıkan obur sürgünler (yaz sürgünleri),
tanelerin bezelye büyüklüğüne
yaklaştığı döneme kadar
kopartılmamalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
Beş yerden 5 x 5 = 25 asma seçilir. Bu
25 asmadan birinde zararlı veya zarar
belirtisi tespit edildiğinde mücadeleye
karar verilir.
BAĞ YAPRAK PİRELERİ
[Asymmetrasca (=Empoasca)
decedens Paoli, Empoasca
decipiens Paoli ]
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Kışı ergin döneminde çeşitli
bitkilerin yapraklarında
geçirirler. İlkbaharda havalar
ısınınca asma yapraklarında
beslenirler. Yılda üç döl
vermektedirler.
GENEL BİLGİLER
Ergin ve nimfler yaprakların alt
yüzündeki bitki doku ve damarlarında
emgi yaparak beslenirler. Yaprakların
sokulup emilen yerlerinde soluk renkli
lekeler, yaprak kenarlarında renk
açılmaları meydana gelir, emilen yerler
zamanla kahverengileşir ve kurur.
Yaprak dökümü nedeni ile çubuklar
kışa zayıf girer, ilkbaharda gelişme
zayıf olur. Yoğunluklarının fazla olduğu
yıl ve yerlerde ekonomik düzeyde
zararlı olurlar.
Empoasca spp. Polifagtır.
MÜCADELESİ
KİMYASAL MÜCADELE
İlkbaharda asmalarda ilk
yapraklanmalardan sonra ekonomik
zarar eşiği aşıldığında uygun ilaçlar ile
mücadele yapılmalıdır.
HAZİRANBÖCEĞİ
(Polyphylla fullo L.)
(Col.:Scarabaeidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Haziranböceği larvası asmanın
kökünde zararlıdır. Özellikle
kumsal yerlere yeni dikilmiş
asma çubuklarını ve daha
önceden dikilmiş asmaların
toprak altı kısımlarını kemirmek
suretiyle zarar yaparlar.
GENEL BİLGİLER
Erginler Haziran ayının ikinci yarısı ile
Temmuz ayının ilk yarısı akşam üstü
güneş battıktan sonra uçuşur, çiftleşir
ve tekrar toprağa girerler. Çiftleşen
dişiler yumurtalarını toprağın 18-20 cm
derinliğine gruplar halinde bırakırlar.
Yumurtalar Temmuz ayı sonlarına
doğru açılır ve çıkan larvalar ilk önce
toprağın humusu ile beslenirler.
Ağustos-Eylül ayında ikinci dönem
larva olurlar,köklerde beslenmeye
başlar ve kışı bu dönemde geçirirler.
Mart ayında tekrar beslenmeye başlar,
Mayıs ayı sonu ve Haziran ayı içinde
üçüncü dönem larva olurlar. Bu dönem
larvalar da bütün yaz boyunca
beslenir, kışı istirahat halinde
geçirdikten sonra ilkbaharda bir süre
zararına devam eder. Prepupa ve
pupa dönemlerini geçirerek ergin olur.
Genellikle 2-2,5 yılda bir döl verir.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Haziranböceği yumurta bırakmak için
otlu yerleri tercih ettiğinden bulaşık
alanları otlu bırakmamalı, larvaların
hareketli olduğu ilkbahar ve yaz
aylarında toprak işlemesi yapmak
suretiyle larva ve yumurtalar güneş
ışınları ile karşı karşıya bırakılmalıdır.
BAĞ GÖZ KURDU
(Theresimima
ampelophaga Bayle)
(Lep.: Zygaenidae)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Bağ göz kurdu kışı asma
kabukları altında, gövdedeki
çatlaklarda ve gizli yerlerde
üçüncü veya dördüncü dönem
larva halinde geçirir. İlkbaharda
Mart ayı sonu veya Nisan ayı
başında hareket ederler.
GENEL BİLGİLER
Bağ göz kurdu monofag bir zararlı olup
sadece kültüre alınan asmalarda ve
yabani asmalarda zarar yapar.
Larvalar ilkbaharda gözlere doğru
tırmanırlar ve gözün içini yiyerek,
gözün ölmesine neden olurlar. Böyle
bir bağa uzaktan bakıldığında don
vurmuş gibi görünür. Zararlının ikinci
döl larvaları ise yaprakların damar
aralarını zar gibi kalacak şekilde yerler.
Ancak gözdeki zararı yapraktaki
zararından daha önemlidir. Gözler
uyanırken bir asmada 10-12 larva
bulunduğunda %100, 3-4 adet larva
bulunduğunda %40-50 civarında bir
zarar meydana gelebilir. Bir asmada 1-
2 adet larvanın bulunması halinde dahi
ürünün azalmasına neden olur. Ürünü
kantite yönünden etkiler.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Kışı larva halinde kabuk altında
geçirdiğinden, ilkbahara girerken
kesilen çubuklar uzaklaştırılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELE
İlkbaharda gözler uyanırken yapılan
sürvey sonucuna göre ilaçlama
zamanı saptanır.
BAĞ TRİPSLERİ
(Anaphothrips vitis Pries.,
Drepanothrips reuteri Uzel,
Haplothrips globiceps Bagnall)
OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL
ŞUBAT NİSAN HAZİRAN AĞUSTOS EKİM
Kışı ergin halde asma kabukları
altında veya toprakta bulunan
bitki artıkları arasında geçirirler.
İlkbaharda gözler uyanmağa
başlarken yeni oluşan
yapraklara geçerler. Erginler
yumurtalarını yaprak ve
tomurcuğa bırakırlar.
GENEL BİLGİLER
İlkbaharda gözlerin açılması ile birlikte
görülür ve bütün bir vegetasyon
süresince zararlarına devam ederler.
Yaprakları emmek suretiyle onların
kurumasına ve dolayısıyla da ürünün
azalmasına neden olurlar. Manisa
ilinde yapılan çalışmaya göre Tripslerin
yaprakta meydana getirdiği zarar
%43.84 olarak saptanmıştır. Tripsler
bağda sürgün , yaprak, tomurcuk,
çiçek ve tane gibi. genç dokulara
yumurta koymak, özellikle beslenmek
suretiyle zararlı olurlar. Gözlerin
uyanmağa başlaması ile birlikte
sürgünün içine giren ergin, genç
yaprakların genellikle alt yüzünü emer.
Epidermis hücrelerini boşaltır. Bunun
sonucu genç yaprak kıvrılır, kurur ve
sürgünlerin büyümesi duraklar. Emilen
yerler başlangıçta beyazdır, zamanla
koyulaşır ve esmer bir renk alır. Emgi
yerleri zamanla kurur ve yaprağın
genel büyümesinden dolayı yırtılır,
yaprak delik deşik olur ve düşer.
Yapraktan başka çiçek tomurcuğu
saplarını emer ve onların dökülmesine
neden olur. Ayrıca koruk döneminde
tanelere yumurta bırakırken açtığı
yaranın etrafındaki doku hale şeklinde
beyazlaşır.
MÜCADELESİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Bağın çevresinde ve içinde
kışlayabileceği barınak yerleri yok
edilmelidir.
KİMYASAL MÜCADELE
İlkbaharda bağlarda sürvey yapılır.
popülasyon saptanır saptanmaz
hemen ilaçlamaya geçilmelidir.
genta bitki besin uzmanınızdan öneriler
Köklendirmede Etkin Bitki Hormonları ve Mikro Besin Elementleri Kompleksi
ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM

Bağ fidanlarının kök gelişimi toprak sıcaklığı ile de yakından ilgilidir. Toprak sıcaklığı 15°C olduğunda
köklerin gelişimi zayıftır. 20°C'de yan kökler oluşmaya ve 25°C'de ana kök uzamaya başlar.

FOSFOR Fulvik Asit Şelatlı Fosfor İçerikli Gübre

ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM

Fosfor (P)
Fosfor noksanlığı sık rastlanmayan bir beslenme bozukluğudur. Noksanlığında sürgün ve kök büyümesi
azalır, yapraklar küçük ve koyu yeşildir. Şiddetli noksanlıklarda ise yapraklar kızarır, noktalar şeklinde
lekeler görülür. Fosfor fazlalığı ise çinko ve demir noksanlıklarında söz konusu olur.

EDTA Şelatlı Fulvik Asit Katkılı Mikro Besin Elementleri Kompleksi

ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM

Çinko (Zn): Noksanlığında ilk belirti, küçük yaprakların kenarlarında keskin dişlerin görülmesidir. Yapraklar asimetriktir, yaprağın bir
yanı diğerinden daha büyüktür. Damar araları açık yeşilden sarıya döner, kırmızı ve siyah çeşitlerde ise kızarır. Klorotik alanlar,
sonradan nekrotik alanlara dönüşür. Salkımlarda taneler gevşek ve küçüktür. Bu durum verimi azaltır.
Manganez (Mn): Manganez noksanlığı yaz başlangıcında alt sürgünlerin yapraklarının renklerinin açılması, daha sonra da damarlar
arasında küçük, sarı lekelerin görülmesiyle başlar. Lekeler, mozaik benzeri bir desendedir ve en küçük damarlar ile sınırlıdırlar. Bu
belirtiler güneş gören yapraklarda, görmeyenlere oranla daha belirgindirler. Yapraklarda deformasyon olmaz. Sürgünlerin, yaprakların,
salkımın büyümesi etkilenir.
Demir (Fe): Demir noksanlığında, ince damarların aralarındaki klorofil kaybı yaprak kenarlarından başlar, damar aralarında devam
eder. Yapraklar kuruyup dökülebilirler. Verimin azalması söz konusudur
Magnezyum (Mg): Magnezyum noksanlığı; ilkbaharda, küçük, kahverengi-yeşil lekelerin yaprak kenarlarında ve damarlar arasında
görülmesiyle başlar. Sonra bu lekeler yaprak kenarına paralel,eliptik veya oval nekrozlar şeklinde birleşip bütünleşirler. Mevsim
ilerledikçe damarlar arası dokuda renk açılmaları görülür.
Bor (B): İlk belirtiler, çiçek öncesinde sürgün ucuna yakın sülüklerin renk ve şekillerinin bozulması, nekrotik bir hal alıp kurumalarıdır.
Çiçek salkımları ölür. Hızlı büyüme sezonunda başlangıçta sürgün büyümesinde bir artış gözlenirken kısa süre sonra büyüme durur.
Bazılarının özlerinin nekrotik hal aldığı görülür. Yaprak sapları kısa, kalındır, üzerlerinde bazen uzunlamasına lezyonlar veya nekrotik
oyuklar görülür. Mevsimin ilerlemesiyle, bor noksanlığı gösteren tomurcuklar kısa, çalımsı, steril sürgünler oluşturur. Bu durumda
meydana gelen üzüm salkımları ve üzümlerin de gelişmesi etkilenir. Küçük, basık, çekirdeksiz taneler oluşur. Bazen meyve eti
kahverengileşir. Asmanın kökleri kısalır, kalınlaşır, uzunlamasına yarıklar görülür. Bor noksanlığı asmanın büyümesini ve verimini
önemli derecede etkiler. Aşırı borun bulunduğu durumlarda asmanın kökleri etkilenir. Genç yaprakların şekilleri bozulur, yaşlı
yaprakların uçlarında nekrozlar görülür. Ana sürgünlerin uç büyümeleri azalır. Böyle sürgünlerin ürünleri de zayıf ve kalitesiz olur.

KALSİYUM Fulvik Asit Katkılı Kalsiyum İçerikli Gübre

ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM

Kalsiyum (Ca)
Kalsiyum noksanlığında, yaprak kenarlarında dar bir nekrotik alan görülür. Bu nekrotik alan zamanla yaprak
sapına doğru ilerler. Yeni büyüyen salkımlar uçtan kurumaya başlar

POTASYUM Fulvik Asit Katkılı Potasyum İçerikli Gübre

ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM

Potasyum noksanlığında, büyüme mevsiminin başlangıcında yaprakta bir renk açılması, yaprak
kenarlarında pek az sayıda nekrotik lekeler oluşur. Kuru havanın devamlılığına bağlı olarak nekrotik
lekelerin sayısı, büyüklükleri, şekilleri değişerek artar. Yaprak kenarları yukarı veya aşağı kıvrılır.
Yaz sonunda yaşlı yaprakların rengi mor, kahverengiden koyu kahverengiye döner (kara yaprak).
Özellikle kuru mevsimlerde bu noksanlığa sık rastlanır