ASTIM EĞİTİM SETİ

ATAK TEDAVİSİ

Toraks Derneği
Astım Çalışma Grubu

2001
ASTIM TANIMI

 Kronik hava yolu inflamasyonu

 Reverzibl hava yolu obstrüksiyonu

 Bronş aşırı duyarlılığı

ASTIM TANIMI

 Kronik hava yolu inflamasyonu

Bu inflamasyonda mast hücreleri, eozinofiller, T-

lenfositler başta olmak üzere değişik hücreler rol
oynar.
 ASTIM TANIMI
 Diffüz reversibl hava yolu obstrüksiyonu
 Duyarlı kişilerde nöbetler halinde gelen hışıltı,
nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ve öksürük
yakınmaları vardır.
 Bunlar özellikle gece sabaha karşı görülür.
 Spontan veya ilaçlarla tamamen veya kısmen
düzelebilir.
ASTIM TANIMI

 Bronş aşırı duyarlılığı

Kronik inflamasyon sonucu hava yolunun

uyarılara karşı duyarlılığı artmıştır.
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
 Atopi ve allerjenler
 Mesleksel etkenler
 Sigara
 Ev içi ve dışı hava kirliliği
 İnfeksiyonlar
 Kronik üst solunum yolu hastalıkları
 Bazı ilaçlar
 Besinler
 Gastroözofageal reflü (GÖR)
 Psikolojik faktörler
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
(Sigara, Ev İçi Hava Kirliliği)
 Sigara astım eğilimini presipite eden bir etkendir
(özellikle çocukluk çağındaki maruziyet). Aktif ve pasif
içiciliği kesinlikle önlenmelidir.
 Soba, fırın yakıtları, kızarmış yağlar, oda spreyler, boya
ve ciladan kaynaklanan formaldehit, CO, CO2, NO2, SO2
gibi gazlardan iyi havalandırma sağlanarak
kaçınılmalıdır.
 İç ortamda irritan maddelerle(kezzap, tuz ruhu ve
çamaşır suyu vs) temizlik yapılamamalıdır.
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
(İnfeksiyonlar)
 Solunum yolu infeksiyonlarının çoğu viral nedenlidir. Daha
az bir oranda pnömokok, mikoplazma ve diğerlerine
rastlanır.
 Korunma
 Eylül ve Ekim aylarında her yıl grip aşısı önerilebilir
 İnfeksiyon sırasında inhale steroid dozunun arttırılması
 Gereksiz ve pahallı antibiyotik kullanımından kaçınılması
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
(Kronik üst solunum yolu hastalıkları)
 Alerjik rinit ve sinüzit
 Kronik rinosinüzit ve nazal polip

 Tanı:anamnez ve KBB muayenesi

 Tedavi:Topikal nazal steroid; sinüzit için gerekirse
antibiyotik; polipte gerekirse oral steroid, yarar
görmezse cerrahi
ASTIMDA RİSK FAKTÖRLERİ
(İlaçlar)

 Aspirin ve diğer nonsteroid anti inflamatuar

ilaçlar
 Beta blokerler
 ACE inhibitörleri
 Diğerleri (örneğin Parasempatomimetik
ilaçlar vs)
ASTIM TEDAVİSİNİN AMAÇLARI

 Kronik semptomları önlemek, ‘normal’ akciğer

fonksiyonları sağlamak.
 Normal günlük yaşantıyı sağlamak.
 Astım ataklarını önlemek.
 Tedavide en az yan etkili ilaçları seçmek.
 Hasta ve ailelerinin beklentilerini karşılamak.
ASTIM TEDAVİ PROGRAMI

 Hasta eğitimi
 Tetik çeken etkenlerin uzaklaştırılması
 Hastalığın ağırlığının belirlenmesi
 Uzun süreli tedavi için plan yapılması
 Atak için tedavi planı yapılması
 Hastanın düzenli takibi
ASTIM TEDAVİSİNDE İLAÇLAR

Kontrol Edici İlaçlar Semptom Giderici İlaçlar

 İnhale ve sistemik  Kısa etkili beta-2
steroidler agonistler
 Kromolin sodyum  Teofilinler (İ.V. Formları)
 Nedokromil sodyum
 Antikolinerjikler
 Lökotrien reseptör
antagonistleri
 Uzun etkili beta-2
agonistler
 Uzun etkili teofilin
ASTIM TEDAVİ İLKELERİ

 Kronik Astım Tedavisi

 Atak Tedavisi
 Takip
KRONİK ASTIMDA BASAMAK
TEDAVİSİ A€›r Pe rsist an

Orta Persistan
Hafif Persistan
Hafif
intermitan
Gündüz semptom < haftada 2 > haftada 2 Her gün Sürekli
egzersiz sonras›
Gece semptomlar› < ayda 2 > ayda 2 > haftada 2 Çok s›k
PEF, FEV1 >%80 >% 80 %60-80 %60
 PEF <%20 % 20-30 >%30 >%30
Inhale steroid Düsük doz Orta doz Yüksek doz
(beklometazon) <500 mcg 500-1000 >1000mcg
Uzun etkili beta2 Iki ilaçtan biri Iki ilaçtan biri
12 saate bir veya her ikisi
Uzun etkili teofil. Alternatif olabil veya sadecegece birden eklenir
Oral Gere€inde ilave
olarak 0,5
kortikosteroid mg/kg 3-10 gün
ASTIM ATAK TEDAVİSİ

 Kısa etkili beta2agonist

 Sistemik steroid

 Oksijen
ASTIM ATAĞINDA TEDAVİ
PLANI A€ ›r Ata k
Orta
Hafif Ata k
Whe e z e EkspAta k
iryu Eksp iryu Insp iryum
m m Eksp iryu
Nab›z s o nund a boy unca m
PEF %80 % 5 0 -8 0 %50
Sa O2 %95 % 9 5 -9 1 %91
K›s a Et kili 2 -4p uf ilk 2 -4p uf ve ya Ne b ile
s aa t ne b ile ilk 2 0 dk’da
2 Ag o nis t 2 0 dk’da bir; haf if gibi; 2 ,5ve ya0 ,1 5
Predn is olo n 0 ,5mg /k g/ 1-
g ün o ral 2 mg/ kg/ g ü
Ve ya e ½de €e ri
ve ya ‹.V n ‹.V.
Oks ije n Eri½kin SaO2
%9 0, ç o c uk
% 95
ASTIM: HAFİF ATAK

 Ekspiryum sonu wheezing

 Nabız<100/dak
 PEF > %80

20 dak bir 2-4 puf

kısa etkili beta2agonist
 ASTIM: ORTA ATAK
 Ekspiryum boyunca wheezing
 Nabız: 100-120/-dak
 PEF:%50-80
 SaO2:%91-95

Kısa etkili beta2agonist

Nebülizatörle veya Spacerle
İlk saat 20dk’da bir, sonra 1-4 saatte bir
+
0,5-1mg/kg/gün Prednizolon
+
Oksijen
ASTIM : AĞIR ATAK

 Ekspiryum ve inspiryumda wheezing

 Nabız >120/dak
 PEF<%50
 SaO2<%91

 Kısa etkili beta2agonist

Nebülizatörle 20 dak.bir veya devamlı
 Prednisolon 2mg/kg
 Oksijen
ASTIM: AĞIR ATAK
EK TEDAVİ

1 saat içinde düzelme yoksa:

 İpratropium bromür
 Teofilin

İleri evrede:
 Yoğun bakım
 Adrenalin
 Noninvaziv Mekanik Ventilasyon
 Mekanik Ventilasyon
Astım Atağında
Hastaneye Yatırma Kriterleri

 Tedaviye rağmen düzelme olmayışı

 Uzaktan duyulabilen inspiryum ve ekspiryumda
wheezing veya sessiz toraks
 Yardımcı solunum kas kullanımı
 Nabız >100/dk, Solunum Sayısı >30/dk
 PEF < %30
 SaO2 < %91, PaO2 < 60mmHg, PaCO2 >
42mmHg
Astım Atağında
Yoğun Bakıma Sevk Kriterleri

 Solunum sayısının erişkinde 30/dk, bebeklerde

60/dk üzerinde olması
 Sessiz akciğer, paradoksal solunum,artan
siyanoz,terleme,bilinç bulanıklığı gibi solunum
yetersizliği belirtilerinin görülmesi
 PaCO2’nin tedaviye rağmen artması ve pH’da
düşme eğilimi
 PEF’de ciddi düşme eğilimi
ASTIMDA SEVK ZİNCİRİ
Kimler Sevk Edilir:

1) Tanı güçlüğü çekilen hastalar

2) Erişkinde ağır, 3 yaşın altında

orta ve ağır persistan olgular

3) Hayatı tehdit edici ataklar geçiren hastalar

ASTIMLI HASTADA
TAKİP

. Anamnez
. Fizik Muayene
. Spirometre
İlk başvuruda ve 1-2 yılda bir
. PEFmetre
Rutin Kontrollerde
Orta-ağır astımda ayda bir