You are on page 1of 394

SORU ÇÖZÜMÜ

1. Aşağıda marker-organel eşlemesi verilmiştir. Hangisi


yanlıştır ?
A. Plazma membranı – 5’ nükleotidaz
B. Endoplazmik retikulum – Glukoz 6- fosfataz
C. Nükleus – Sitokrom c oksidaz
D. Peroksizom - Katalaz
E. Mitokondri – Glutamat dehidrogenaz
Tablo: Subsellüler fraksiyonların enzim markırları

FRAKSİYON ENZİM FONKSİYON

Pürin nükleotid
5′ nükleotidaz
Plazma katabolizması

Membranı Na+, K+-ATPaz Membran polarizasyonu

DNA polimeraz DNA replikasyonu


Nükleus
RNA polimeraz DNA transkripsiyonu
Tablo: Subsellüler fraksiyonların enzim markırları

FRAKSİYON ENZİM FONKSİYON

Glukoz-6-fosfataz Glukoneogenez
Endoplazmik
retikulum Sitokrom b5 redüktaz Yağ asit desatürasyonu

Galaktozil transferaz Protein glikozilasyonu


Golgi
Mannosidaz
Tablo: Subsellüler fraksiyonların enzim markırları

FRAKSİYON ENZİM FONKSİYON

Asit fosfataz Nükleotid yıkımı


Lizozom
β -glukronidaz Polisakkarid yıkımı

Süksinat dehidrogenaz TCA siklusu

Sitokrom c oksidaz Elektron transport zinciri


Mitokondri
Oligomisin duyarlı ATPaz Oksidatif fosforilasyon

Glutamat DH Oksidatif deaminasyon


2. Aşağıdakilerden hangisi hücre membranının
yapısında yer almaz ?
A. Fosfolipid
B. Glikolipid
C. Kardiolipin
D. Kolesterol
E. Triaçilgliserol
TAG’ler
ve
Kolesterol esterleri
hiçbir zaman
zar yapısına girmezler
3. İntrasellüler sıvıda aşağıdakilerden hangisinin
konsantrasyonu en düşüktür? (E-2004)
A) Potasyum
B) Kalsiyum
C) Fosfat
D) Sodyum
E) Magnezyum
4. Aşağıdaki elektrolit sonuçlarından hangisi hemolizli
kandan en az etkilenir ?
A. Potasyum
B. Sodyum
C. Klor
D. Magnezyum
E. Kalsiyum
Madde Hücre dışı sıvı Hücre içi sıvı
Na+ 140 mmol/l 10 mmol/l

K+ 4 mmol/l 140 mmol/l


Ca++ 2.5 mmol/l 0.1 µ mol/l
Mg++ 1.5 mmol/l 30 mmol/l

Cl- 100 mmol/l 4 mmol/l

HCO3- 27 mmol/l 10 mmol/l

PO43- 2 mmol/l 60 mmol/l


Glukoz 5.5 mmol/l 0-1 mmol/l

Protein 2 g/dl 16 g/dl


5. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi, zar yapısında yer
alan klor taşıyıcısının mutasyona uğraması sonucu
ortaya çıkar? (N-2004)
A) Herediter sferositoz
B) Wilson hastalığı
C) Akondroplazi
D) Kistik fibrozis
E) Familyal hiperkolesterolemi
6. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi, mannoz 6-fosfat
oluşumunu engelleyen mutasyonlar sonucu ortaya
çıkar?
A. Herediter sferositoz
B. Paroksismal nokturnal hemoglobinüri
C. Kistik fibrozis
D. I-cell hastalığı
E. Wilson hastalığı
I-Cell hastalığı:
• Mannozu fosforilleme yeteneği bozulmuştur

• İskelet anomalileri
• eklemlerde hareket kısıtlılığı, kaba yüz görünümü
• ağır psikomotor bozukluk oluşur

• Genelde 8 yaş civarında ölüm

• Hastaların serum örneklerinde lizozomal enzimlerin çok yüksek


düzeylerde bulunduğu saptanmıştır

• Lizozomal enzimler sentezlenir fakat lizozom içine verilemez,


dolaşıma salınır

• Yalancı Hurler polidistrofisi I-hücre hastalığı ile yakından ilişkilidir


fakat hastalığın seyri hafifdir ve hastalar genelde erişkin yaşa kadar
ulaşırlar
Zardaki anormallikler sonucu gelişen veya bu anormalliğe bağlanabilen bazı hastalık ve
patolojiler
Hastalık Anormallik

Akondroplazi Fibroblast büyüme faktörü reseptörü, reseptör 3’ü kodlayan


gende mutasyon

Ailevi hiperkolesterolemi LDL reseptörünü kodlayan gende mutasyonlar

Kistik fibrozis Klor taşıyıcı proteinini kodlayan gende mutasyonlar

Doğumsal uzun QT Kalpte iyon kanallarını kodlayan gende mutasyonlar


sendromu

Wilson hastalığı Bakır bağımlı bir ATPazı kodlayan gende mutasyonlar

I-cell hastalığı Mannoz 6-fosfat oluşumunu engelleyen mutasyonlar

Herediter Sferositoz Spektrini kodlayan gende mutasyonlar

Metastaz Zar glikoproteinleri ve glikolipidlerinin oligosakkarid yan


zincirlerindeki anormallikler

Paroksismal nokturnal Eritrosit zarındaki bazı proteinlere bağlı olan GPI kancasının
hemoglobinüri (PNH) kusurlu bağlanmasına neden olan mutasyonlar
7. Aşağıdakilerden hangisinde protein/lipid oranı en
yüksektir? (N-95) (N-2001)
A) Miyelin kılıf
B) Mitokondri iç zarı
C) Mitokondri dış zarı
D) Eritrosit membranı
E) Granüllü endoplazmik retikulum
8. Moleküllere karşı en az geçirgen olan membran
aşağıdakilerden hangisidir?
A. Mitokondri dış zarı
B. Plazma zarı
C. Çekirdek zarı
D. Endoplazmik retikulum
E. Mitokondri iç zarı
• Mitokondri iç zarı elektron transport
zincirinin bulunduğu yerdir. Bu sayede
mitokondri ATP sentezini sağlar.

• Bu transport zincirinde bir çok kompleks


protein yapılı olduğundan burada
protein/lipid oranı çok yüksektir.
Mitokondri iç zar yapısı
EN FAZLA protein içeren

EN GEÇİRİMSİZ
zar yapısıdır
9. Hücre zarında en bol bulunan fosfolipid türü
aşağıdakilerden hangisidir? (N-2003)
A) Sfingomyelinler
B) Fosfatidil kolin
C) Fosfatidil serin
D) Kardiyolipin
E) Fosfaditil inozitol
10. Mitokondri iç zar yapısında en fazla bulunan
fosfolipid aşağıdakilerden hangisidir?
A. Sefalin
B. Lesitin
C. Kardiolipin
D. Sfingomyelin
E. Platelet aktive edici faktör (PAF)
• Mitokondri zarlarında en fazla bulunan
fosfolipidler fosfatidil gliserol ve
KARDİOLİPİN

• İç zarda en fazla yer alan


KARDİOLİPİNDİR
11. Aşağıdakilerden hangisi mitokondride
gerçekleşmez? (N-2007)
A) ATP sentezi
B) DNA sentezi
C) Protein sentezi
D) Makromoleküllerin düşük pH da hidrolizi
E) Metabolit transportu
12. Aşağıdakilerden hangisi Golgi cisimciğinin
işlevlerinden biri değildir? (N-2007)
A) Protein glikozilasyonu
B) Karbonhidrat sentezi
C) Protein salgılanması
D) Lipid sentezi
E) Proteinlerin dağılımı ve modifikasyonu
• Golgi içinde proteinlerin glikozillenmesi, işlemlenmesi,
sınıflandırılması, glikoproteinlerin karbonhidrat
birimlerinin sentez ve modifikasyonu gerçekleşir.

• Ayrıca glikozilasyon ve sülfasyon reaksiyonları da


burada gerçekleşir.

• Seramide karbonhidrat birimleri bu organelde


eklenerek glikolipidler elde edilir.

• Yağ asidi sentezi sitozolde, triaçilgliserol sentezi ise


endoplazmik retikulumda gerçekleşir.
13. Aşağıdakilerden hangisi peroksizomun
görevlerinden birisi değildir?
A. Çok uzun zincirli yağ asitlerinin yıkımı
B. Hidrojen peroksidin suya çevrimi
C. De novo yağ sentezi
D. Safra asit sentezinde kolesterol yan zincirlerini
uzaklaştırır
E. Fitanik asidin yıkımı
14. Aşağıdaki moleküllerden hangisi, hücre zarında yer
alan lipid yapıdaki çift tabakadan diğerlerine göre daha
kolay geçer? (E-2006)
A) Üre
B) Gliserol
C) Su
D) Glukoz
E) Sodyum
15. Aşağıdaki moleküllerden hangisi, hücre zarında yer
alan lipid yapıdaki çift tabakadan diğerlerine göre daha
zor geçer?
A) Üre
B) Gliserol
C) Su
D) Glukoz
E) Sodyum
• Biyolojik maddeler yağda ne kadar çözünürdür ve
bunlar ne derecede hücre içine girebilir ?

• CO2, O2 ve azot gibi gazlar (çözücülerle çok az


etkileşirler) zarın hidrofob bölgelerinden kolayca
sızarken Steroid hormonlar gibi lipidden türeyen
moleküller çift katmanı kolayca aşmaktadır.
Elektrolit olmayan organik moleküller, yağ-su
etkileşim katsayısına bağımlı olarak farklı geçiş
hızları gösterirler. Bir molekülün lipidde
çözünürlüğü ne kadar fazla ise, o molekülün zardan
geçiş hızı o kadar büyüktür.
16. Aşağıdakilerden hangisi ketoz şekerdir?
A. Glukoz
B. Riboz
C. Eritroz
D. Fruktoz
E. Gliseraldehit
Monosakkaridler:
Daha basit bileşenlere hidrolize edilemeyen şekerler

İçerdikleri karbon sayılarına göre:

Aldoz Ketoz
3 C’lu → triozlar → Gliseraldehit Dihidroksi aseton
4 C’lu → tetroz → Eritroz Eritruloz
5 C’lu → pentoz → Riboz Ribuloz
6 C’lu → heksoz → Glikoz Fruktoz
7 C’lu → heptoz → Sedoheptiloz
9 C’lu → nonoz → Nöraminik asid
17. Aşağıdakilerden hangisi indirgen şeker değildir?
A. Laktoz
B. Maltoz
C. İzomaltoz
D. Laktuloz
E. Sükroz
Disakkaridler:
Hidrolizlendikleri zaman aynı yada farklı iki monosakkarid
oluşur
Laktoz → Glukoz β [1-4] Galaktoz,
Galaktoz süt şekeri

Sukroz → Glukoz α [1-2] Fruktoz İndirgen değil

Maltoz → Glukoz α [1-4] Glukoz nişasta sindirimi ile oluşur


• İzomaltoz→ Glukoz α [1-6] Glukoz

Trehaloz → Glukoz α [1-1] glukoz İndirgen değil

• Cellabioz → Glukoz β [1-4] Glukoz

Laktuloz → Galaktozβ [1-4] fruktoz


19. Aşağıdakilerden karbonhidratlardan 4 tanesi
birbirinin izomeridir. İzomer olmayan
aşağıdakilerden hangisidir?
A. Glukoz
B. Galaktoz
C. Fruktoz
D. Riboz
E. Mannoz
İzomer:
• Aynı atomik içeriğe ve moleküler formüle,
formüle farklı
atomik düzenlenişe sahip olan bileşiklere
izomerler adı verilir

 Fruktoz
 Galaktoz
 Glukoz
 Mannoz izomerdir (C6H12O6)
Monosakkaridler:
Daha basit bileşenlere hidrolize edilemeyen şekerler

İçerdikleri karbon sayılarına göre:

Aldoz Ketoz
3 C’lu → triozlar → Gliseraldehit Dihidroksi aseton
4 C’lu → tetroz → Eritroz Eritruloz
5 C’lu → pentoz → Riboz Ribuloz
6 C’lu → heksoz → Glikoz Fruktoz
7 C’lu → heptoz → Sedoheptiloz
9 C’lu → nonoz → Nöraminik asid
20. Aşağıdakilerden hangisi α-amilazın nişastaya etkisi
ile ortaya çıkan ürünlerden birisi değildir?
A. Maltoz
B. İzomaltoz
C. Sınır dekstrin
D.Trehaloz
E. Maltotrioz
α - sınır
α - sınır
Dekstrinler
Dekstrinler
Nişasta Isomaltoz
Laktoz α -amilaz Isomaltoz Pankreatik Maltoz
ağızda Maltoz α -amilaz
Sukroz Laktoz
Laktoz
Selluloz Sukroz
Sukroz Mukozal Sellüloz
Selluloz hücre
membranına
bağlı
enzimler
İsomaltaz
Sükraz
Maltaz
Laktaz
Dekstrinaz
α -glikozidaz
Glukoz
Portal Fruktoz
dolaşım Galaktoz
Sellüloz
21. Aşağıdaki dokulardan hangisine glukoz transportu
insüline duyarlı kolaylaştırılmış transport aracılığı ile
olur?
A. Eritrosit
B. Karaciğer
C. Yağ doku
D. Bağırsak epiteli
E. Beyin
22. Aşağıdaki dokulardan hangisine glukoz transportu
insüline duyarsız aktif transport ile olur?
A. Eritrosit
B. İskelet kası
C. Yağ doku
D. Beyin
E. Böbrek tübülleri
23. Aşağıdaki dokulardan hangisine glukoz transportu
insüline duyarsız kolaylaştırılmış transport aracılığı ile
olur?
A. Eritrosit
B. İskelet kası
C. Yağ doku
D. Bağırsak epiteli
E. Böbrek tübülleri
24. Başlıca beyin nöronlarında bulunan ve glukoza
afinitesi en yüksek olan glukoz transporter
aşağıdakilerden hangisidir?
A. GLUT-1
B. GLUT-2
C. GLUT-3
D. GLUT-4
E. GLUT-5
25. İnce bağırsak ve böbrekte bulunan, fruktozun
taşınımında önemli olan glukoz transporter
aşağıdakilerden hangisidir?
A. GLUT-1
B. GLUT-2
C. GLUT-3
D. GLUT-4
E. GLUT-5
1. Kolaylaştırılmış difüzyon:

Taşınım konsantrasyon farkına göredir. Bu işlemde


membran glukoz taşıyıcıları kullanılır

GLUT 1: RBC, damar endotel hücrelerinde, beyin, böbrek, kolon


ve plasentada yer alan ve bu dokularda glukoz yakalanması, bazal
glukoz transportundan sorumlu

GLUT 2: Karaciğer, pankreas, incebağırsak ve böbrek proksimal


tüp hücrelerinde bulunan ve bu dokularda glukozun hızlı
yakalanması ve salınmasını sağlayan
GLUT 3: Glukoza affinitesi en yüksek olan, temel olarak
beyin nöronlarında, böbrek ve plasentada bulunan ve glukozun nöronlarda
yakalanması ve transportunu gerçekleştiren

GLUT 4: Yağ, kas hücrelerinde bulunan glukozun insülinle uyarılan


yakalanmasını gerçekleştiren taşıyıcıdır. İnsülinle uyarılabilen
tek GLUT

GLUT 5: İnce barsakta ve böbrekte yer alır. Aynı zamanda


fruktozunda taşınımını gerçekleştirir

GLUT 6: Nonfonksiyonel

GLUT 7: Karaciğerde mikrozomal fraksiyonda yer alır. Endoplazmik


retikulumdan glukozun salınımını gerçekleştirir.
2. Kotransport: Konsantrasyon farkına karşı
taşıma söz konusudur
Glukoz Na ile beraber taşınır
- Bağırsak epitel hücreleri
- Böbrek tübülüslerinde
- Coroid pleksusda oluşur

SGLT 1: İnce bağırsaklarda ve böbrekte yer alır


Glukozun ince bağırsakta Na’a bağlı kotransport sistemi ile hücreye
alınmasını ve böbrek proksimal tübülünde konsantrasyon gradiyentine
karşı emilimini sağlar.
26. Aşağıdaki enzimlerden hangisi, karaciğerin kan
glukoz düzeyini ayarlamasında önemli rol oynar? (E-88)
A) Glukoz 6-fosfataz
B) Fosfoglukomutaz
C) Fosfofruktokinaz
D) Triozfosfat izomeraz
E) Enolaz
Glukokinaz
GLUKOZ Glukoz-6-fosfat
Glukoz-6 fosfataz
Fruktoz-6-fosfat

Fruktoz 1,6-bifosfataz Fosfofruktokinaz-1

Fruktoz-1,6-bifosfat

Dihidroksiaseton fosfat Gliseraldehit 3 fosfat


2 X NADH+H
2 X GTP 2 X GDP 2 X ATP
PEP-Karboksikinaz
OAA Fosfoenol pirüvat
2 X NADH+H
Pirüvat kinaz
Malat dehidrogenaz
2 X NAD Pirüvat
Malat
2 x ATP Pirüvat

2 x ADP Pirüvat karboksilaz


2 X NAD 2 X NADH+H

Malat Oksaloasetat
Malat dehidrogenaz
Pirüvat
27. Anaerobik glikolizde 1 mol glukoz başına kaç mol
ATP, kaç mol NADH+H oluşmaktadır? (E-88)
A) 4ATP+2NADH+2H+
B) 4ATP+4NADH+H+
C) 16ATP+4NADH+H+
D) 2ATP+2NADH+2H+
E) 2ATP+4NADH+H+
28. Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisi yada hangilerinde
substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP
sentezlenmektedir ?
I. ATP sentaz
II. Fosfogliserat kinaz
III. Fosfofruktokinaz I
IV. Pirüvat kinaz
V. Glukoz 6-fosfataz

A) I
B) II, III
C) II, IV
D) III, IV
E) IV, V
29. Aşağıdaki enzimlerden hangisi hem glukoneogenez,
hem de glikolizde kullanılır?
(E-88)
A) Fosfofruktokinaz-2
B) Pirüvat kinaz
C) Fosfogliserat kinaz
D) Fruktoz 1.6-bifosfataz
E) Glukoz 6-fosfataz
30. Aşağıdaki enzimlerden hangisi hem açlıkta, hem de
toklukda aktiftir?

A) Fosfofruktokinaz-1
B) Pirüvat kinaz
C) Hekzokinaz
D) Fruktoz 1.6-bifosfataz
E) Fosfogliserat kinaz
31. Yükseğe adaptasyon sağlamak için 2 mol 2,3
bifosfogliserat sentezi gerçekleştirilen glikolizde net ATP
kazancı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
32. Karaciğer hücresinde glikojenin yıkılmasıyla veya
glikoneogenez yoluyla elde edilen glukozun kana
verilmesi için gerekli en önemli enzim hangisidir? (E-90)
A) Hekzokinaz
B) Glikokinaz
C) Glukoz 6-fosfataz
D) Alkalen fosfataz
E) Fosfofruktokinaz
Pirüvat
33. Aşağıdaki enzimlerden hangisi veya hangileri sadece
glukoneogenezde rol almaktadır ?

I. Hekzokinaz
II. Glukoz 6-fosfataz
III. Fosfoenolpirüvat karboksikinaz
IV. Fruktoz 1,6 bifosfataz
V. Pirüvat kinaz

A) I, II, III
B) II, IV, V
C) II, III, V
D) II, III, IV
E) II, III, IV, V
Pirüvat
34. Glikolizin ATP ve sitrat ile inhibe AMP ile aktive
olması hangi enzimle olur? (N-94)
A) Hekzokinaz
B) Glikokinaz
C) Fosfofruktokinaz
D) Piruvat kinaz
E) Glukoz 6 fosfataz
PFK-2
Fruktoz 2,6 Fruktoz-6-fosfat
bifosfat
Fruktoz
2,6-bifosfataz ATP
Sitrat
PFK-1’in en
güçlü
+ Fosfofruktokinaz-1
aktivatörü PFK-1

+ AMP,ADP

Fruktoz-1,6-bifosfat
35. Aşağıdakilerden hangisi glikoneogenezde
kullanılmaz? (E-94)
A) Gliserol
B) Piruvat
C) Laktat
D) Asetil-KoA
E) Okzaloasetat
Glukoneogenez için kullanılan başlıca moleküller

Laktat Pirüvat
Gliserol
Oksalosetat
α-KG
α-ketoasitler
Tek karbonlu yağ asitleri
Lösin, Lizin hariç aminoasitler
36. Aşağıdaki şıkların hangisinde aynı reaksiyonu
katalizleyen enzimler beraber verilmiştir? (E-96)
A) Fosfofruktokinaz - Glikokinaz
B) Fosfofruktokinaz - Hekzokinaz
C) Piruvat karboksilaz - PEP karboksikinaz
D) Fruktokinaz - Glikokinaz
E) Glikokinaz - Heksokinaz
37. Normal şartlarda aşağıdaki hücrelerin hangisinde
1 gram glukozdan en az enerji elde edilir? (E-96)
A) Hepatosit
B) Beyin hücresi
C) Eritrosit
D) İskelet kası
E) Böbrek medüllası
38. İstirahat halindeki bir kişide aşağıdaki
dokulardan hangisi en fazla laktat üretir?
A. Beyin
B. İskelet kası
C. Eritrosit
D. Deri
E. Bağırsak mukozası
39. Açlıkta glukoz yapımında kullanılan hangisidir? (N-94)
A) Gliserol
B) Yağ asidi
C) Aseto asetat
D) OH-Butirik asit
E) Asetil-KoA
40. Glikoneogenezde piruvat karboksilazın allosterik aktivatörü
hangisidir? (N-99)
A) ATP
B) AMP
C) Asetil KoA
D) Laktik asit
E) Glukoz-6-fosfat
Glukokinaz
GLUKOZ Glukoz-6-fosfat
Glukoz-6 fosfataz
Fruktoz-6-fosfat

Fruktoz 1,6-bifosfataz Fosfofruktokinaz-1

Fruktoz-1,6-bifosfat

Dihidroksiaseton fosfat Gliseraldehit 3 fosfat


2 X NADH+H
2 X GTP 2 X GDP 2 X ATP
PEP-Karboksikinaz
OAA Fosfoenol pirüvat
2 X NADH+H
Pirüvat kinaz
Malat dehidrogenaz
2 X NAD Pirüvat
Malat
2 x ATP Pirüvat

2 x ADP Pirüvat karboksilaz


2 X NAD 2 X NADH+H

Malat Oksaloasetat
Malat dehidrogenaz
Pirüvat Karboksilaz
• KC ve böbrek mitokondrilerinde bulunur,

• Kas hücrelerinde bulunmaz

• Kovalent olarak bağlı şekilde Biotin içerir ve ATP gerektirir

• Mg gerektirir

• İrreversible

• Asetil KoA düzeylerinin artışı ile allosterik olarak aktive edilir


• Bu nedenle açlıkta aktiftir

• ATP / ADP oran artışı ile etkisi artar

• Pirüvat / OAA oran artışı ile etkisi artar

• Glukagon ve epinefrin ile indirekt olarak aktive edilir


41. Glikoneogeneze kaynak oluşturmayan bileşik
hangisidir? (N-99)
A) Laktat
B) Gliserol
C) Alanin
D) Lösin
E) Serin
42. Glikoliz enzimlerinden hangisi iodoasetat
tarafından inhibe edilir? (E-99)
A) Fosfofruktokinaz
B) LDH
C) Piruvat kinaz
D) Enolaz
E) Gliseraldehid 3 fosfat dehidrogenaz
Fosfoglikolik
asit

İodoasetat

Florür
43. Hangi glikoliz enzimi fluorid ile inhibe olur? (N-2000)
A) Fosfofruktokinaz
B) Gliseraldehid 3 fosfat dehidrogenaz
C) Fosfogliserat mutaz
D) Enolaz
E) Pirüvat kinaz
Fosfoglikolik
asit

İodoasetat

Florür
44. Glukoz 6 fosfat üretildiği hangi enzimi feedback
şeklinde inhibe eder? (E-2000)
A) Glukoz 6 fosfataz
B) Piruvat kinaz
C) Fosfoglukomutaz
D) Hekzokinaz
E) Piruvat dehidrogenaz
Hekzokinaz:
• Bir çok dokuda yer alır

• Geniş özgüllüğü vardır. Diğer heksozları da fosforilleyebilir

• Glukoz için düşük Km’e sahiptir (yüksek afinite)

• Glukoz için düşük Vmax’a sahiptir bu nedenle de büyük miktarda


glukozu fosforilleyemez

• Glukoz 6-fosfat (G6P) ile inhibe olur


• İnsülinden etkilenmez
Glukokinaz:

• KC ve pankreas β hücrelerinde glukoz fosforilasyonunda temel enzim

• Glukoz için yüksek Km’e sahiptir

• Postprandiyal dönem hepatosit içi glukoz konsantrasyonu arttığında etki


eder

• Yüksek Vmax’
Vmax a sahip

• Glukokinaz düzeyleri karbonhidratdan zengin diyet ve insülin ile artar

• Glukoz 6-P ile inhibe olmaz

• Glukoz 6-fosfat glikoliz, glukoneogenez, pentoz fosfat yolu, glikojenoliz ve


glikojenez yollarının tümünde yer alan önemli bir ara üründür
45. Glikolizde hangisinin işlevi yoktur? (N- 2002)
A) Ribuloz-1, 5 difosfat
B) Glukoz 6 fosfat
C) Fruktoz 1, 6 difosfat
D) 3-fosfogliserat
E) 1, 3-difosfogliserat
46. Aşağıdakilerden hangisi enolazı inhibe ederek
glikolizi engeller? (E-2001)
A) Fluorid
B) Arsenik
C) İodoasetat
D) Oligomisin
E) Karbon monoksit
Fosfoglikolik
asit

İodoasetat

Florür
47. Aşağıdaki moleküllerden hangisi, glikoneogenez
yoluyla glukoz yapımında kullanılamaz? (E-2003)
A) Piruvat
B) Alanin
C) Ürat
D) Laktat
E) Propionat
48. Eritrositlerde, aşağıdakilerden hangisi glikolizin yan
ürünü olarak oluşur? (E- 2003)
A) Gliseraldehit-3-fosfat
B) 2- fosfogliserat
C) 3- fosfogliserat
D) 1, 3- difosfogliserat
E) 2,3- difosfogliserat
49. Aşağıdakilerden hangisi glukoneogenezde görev almaz ve
oluşan glikozun kana verilmesinde rol oynayan enzim değildir?
(N-2005)
A) Hekzokinaz
B) Glukoz- 6 -fosfataz
C) Fosfoenolpiruvat karboksikinaz
D) Pirüvat karboksilaz
E) Fruktoz 1,6 difosfataz
Pirüvat
50. Aşağıdaki glikoliz enzimlerinden hangisinin
aktivitesi sonucu ATP oluşur? (E-2004)
A) Heksokinaz
B) Fosfofruktokinaz - 1
C) Gliseraldehit 3 fosfat dehidrogenaz
D) Fosfogliserat kinaz
E) Enolaz
51. Sağlıklı kişilerde kan şekerinin normal değerlerde
tutulmasında görev alan doku ve bu görevle ilgili enzimler
aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir? (N-2006)
A) Karaciğer Glukokinaz, Glukoz 6-fosfataz
B) Pankreas Glukokinaz, Glukoz 6-fosfataz
C) Karaciğer Hekzokinaz, Glukokinaz
D) Karaciğer Fosfofruktokinaz, Hekzokinaz
E) Pankreas Hekzokinaz, Glukoz 6-fosfataz
52. I. Gliserol
II. Amino asitler
III. Kolesterol
IV. Yağ asitleri
V. Laktat
Açlık durumunda kan şekerini normal seviyede
tutmak için, yukarıdakilerden hangileri glukoz
sentezlemede kullanılmaz? (E-2006)
A) I ve III
B) I ve V
C) II ve V
D) III ve IV
E) IV ve V
53. I. Gliserol
II. Aspartat
III. Kolesterol
IV. Tek karbonlu yağ asitleri
V. Asetoasetat
Açlık durumunda kan şekerini normal seviyede
tutmak için, yukarıdakilerden hangileri glukoz
sentezlemede kullanılmaz?
A) I ve III
B) I ve V
C) II ve V
D) III ve IV
E) III ve V
Glukoneogenez için kullanılan başlıca moleküller

Laktat Pirüvat
Gliserol
Oksalosetat
α-KG
α-ketoasitler
Tek karbonlu yağ asitleri
Lösin, Lizin hariç aminoasitler
54. Piruvik asitten Asetil KoA oluşumunda görev
alan enzim aşağıdakilerden hangisidir? (E-87)
A) Piruvat karboksilaz
B) Fosfofruktokinaz
C) Piruvat kinaz
D) Piruvat dehidrogenaz
E) Transaminaz
55. Aşağıdakilerden hangisi piruvat dehidrogenaz enzim
kompleksinin inhibitörüdür? (E-2001)
A) ADP
B) NAD
C) Asetil KoA
D) Piruvat
E) Koenzim Q
56. Hangisi piruvat dehidrogenazı inhibe eder? (N-2002)
A) NADH
B) NAD+
C) ADP
D) Koenzim A
E) İnsulin
57. Trikarboksilik asit (TCA) döngüsü ara maddeleri
bazı bileşiklerin sentezi ile veya bazı reaksiyonlarla
ilişkilidir. TCA döngüsü aşağıdaki metabolik
yollardan hangisine doğrudan katılmaz?
A) Glukoneogenez
B) Transaminasyon
C) Pentoz fosfat yolu
D) Hem sentezi
E) Yağ asiti sentezi
• TCA döngüsü pentoz fosfat yoluyla bir ilişki içinde değildir.

• Sitrik asit döngüsü metabolizmada önemli bir rol oynar. TCA döngüsü ara
maddelerine dönüşen herhangi bir glukoz sentezine (glukoneogenez)
katılabilir.

• Bazı TCA döngüsü ara maddeleri (örneğin oksaloasetat)


transaminasyonla amino asite (örneğin aspartat) dönüşebilir.

• Yine alfa-ketoglutarat-glutamat arasında deaminasyon reaksiyonu


gerçekleşebilir.

• TCA döngüsü ara maddelerinden biri olan sitrat stoplazmaya geçerek yağ
asiti sentezine katılabilir.

• Süksinil KoA ise glisinle birleşerek ‘hem’ sentezine kayabilir.


58. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
A) Hekzokinaz enziminin karbonhidratlara karşı
geniş özgüllüğü vardır.
B) Hekzokinaz glukoz için düşük Km’e sahiptir.
C) Glukokinaz glukoz için yüksek Km’e sahiptir.
D) Glukokinazın Vmax’ı yüksektir.
E) Glukokinaz Glukoz 6-P ile inhibe olur.
Hekzokinaz:
• Bir çok dokuda yer alır

• Geniş özgüllüğü vardır. Diğer heksozları da fosforilleyebilir

• Glukoz için düşük Km’e sahiptir (yüksek afinite)

• Glukoz için düşük Vmax’a sahiptir bu nedenle de büyük miktarda


glukozu fosforilleyemez

• Glukoz 6-fosfat (G6P) ile inhibe olur


• İnsülinden etkilenmez
Glukokinaz:

• KC ve pankreas β hücrelerinde glukoz fosforilasyonunda temel enzim

• Glukoz için yüksek Km’e sahiptir

• Postprandiyal dönem hepatosit içi glukoz konsantrasyonu arttığında etki


eder

• Yüksek Vmax’
Vmax a sahip

• Glukokinaz düzeyleri karbonhidratdan zengin diyet ve insülin ile artar

• Glukoz 6-P ile inhibe olmaz

• Glukoz 6-fosfat glikoliz, glukoneogenez, pentoz fosfat yolu, glikojenoliz ve


glikojenez yollarının tümünde yer alan önemli bir ara üründür
59. Aşağıdakilerden pirüvat kinazı inhibitörü değildir?
A) Asetil KoA
B) AMP
C) Alanin
D) ATP
E) Uzun zincirli yağ asitleri
Glikolizin 2. substrat düzeyinde
fosforilasyon basamağı

Fosfoenol pirüvat
2 x ADP
ATP
+ AMP/ADP
Pirüvat kinaz + Fruktoz 1,6-bifosfat
Uzun zincirli yağ asitleri
2 x ATP Asetil KoA
Alanin
Pirüvat
60. Glikojen sentezinde başlangıç glikozil kalıntıları
aşağıdaki aminoasidlerden hangisine eklenir ?
A. Asparajin
B. Triptofan
C. Glisin
D. Tirozin
E. Alanin
İndirgeyici
Olmayan
uçlar
61. Aşağıdaki glikojen depo hastalıklardan hangisinde
hiperürisemi gözlenir ?
A. Von Gierke
B. Pompe
C. Forbes & Cori hastalığı
D. Anderson
E. Mc Ardle
62. Aşağıdaki glikojen depo hastalıklardan hangisinde
limit dekstrinozis gözlenir ?
A. Von Gierke
B. Pompe
C. Forbes & Cori hastalığı
D. Anderson
E. Mc Ardle
63. Aşağıdaki enzimlerden hangisi veya hangilerinin
eksikliği hipoglisemiye neden olur ?
I. Glikojen sentetaz
II. Lizozomal α-glukozidaz
III. Glukoz 6-fosfataz
IV. İskelet kası glikojen fosforilazı

A. I, II
B. I, III
C. II, III
D. II, IV
E. III, IV
GLİKOJEN
DEPO HASTALIKLARI
Tip 0 Aglikogenosis
• Glikojen sentetaz

• Temel olarak etkilenen organ KC’


KC dir, kas etkilenmez. KC’de glikojen
sentezi normalin %2’sine kadar azalmıştır.

• Açlık hipoglisemisi

• Hipoglisemik konvülsiyonlar

• Mental retardasyon

• Yemek sonrası hiperglisemi dönemleri izlenir


Tip 1 Von Gierke hastalığı:
• Glukoz 6 fosfataz eksik →1a
• 1b →glukoz 6 fosfat translokator, 1c →fosfat translokator eksik

• Hipoglisemi

• Pentoz fosfat yoluna giriş artar, riboz 5 fosfat sentezi artar. Buna bağlı
olarak pürin katabolizması artar ve hiperürisemi ve gut

• KC, böbrek ve barsak etkilenir

• Yağlı KC ve masif hepatomegali izlenir

• Laktik asit, ürik asit, keton cisimleri ve lipid artmış

• Depolanan glikojende artmış

• Depolanan glikojenin yapısı normal


Tip II Pompe hastalığı:
• Lizozomal α-glukosidaz,
α-glukosidaz yeni doğanın lizozomal enzim defekti

• Defekt yaygındır (KC, kas, kalp …)

• Sitozolde vokuollerde glikojen birikimi

• Kan glukozu normal

• Ciddi kardiyomegali

• Genellikle erken ölüm

• Glikojen yapısı normal

• Hipotoni
Tip III Forbes & Cori hastalığı
• Dalları yıkan enzim (Amilo 1-6 glukozidaz)
glukozidaz
• IIIa → Kas ve KC’de enzim eksik, IIIb→KC’de eksik

• Dallı polisakkarid birikimi (limit dekstrinosis)

• KC ve kas

• Hipoglisemi olmaz

• Normal mental gelişim

• Laktat, ürik asit, Total kolesterol ve trigliseridler normal

• Miyopati, hepatomegali ve gelişme geriliği izlenir

• IV glukagon uygulanması toklukta kan şekerini artırır fakat açlıkta etkisi yok
Tip IV Anderson hastalığı:

• Amilopektinosis, dallandıran enzim

• Hayatın ilk yıllarında kalp ve KC yetmezliğine bağlı


ölümler

• Siroz, hepatomegali, asit, yükselmiş transaminaz


düzeyleri ve normal glukoz toleransı
Tip V Mc Ardle hastalığı:
• İskelet kası glikojen fosforilazı

• İskelet kası etkilenir, KC enzimleri normal

• Ağır egzersiz boyunca kasda laktat düzeyi artışı olamaz

• Zeka gelişimi normal

• Egzersiz boyunca kramplar izlenir

• Ileri yaşta myoglobinüri izlenir

• Prognozu iyidir

• Zaman zaman CPK artışı izlenir.

• Kalp kası etkilenmez


Tip VI Hers hastalığı:
• KC glikojen fosforilazı

• Hipoglisemi eğilimi vardır fakat kan glukozu normal

• Kan glukozu laktat, alanin ve gliserolden glukoneogenik olarak


sağlanır

• Ketozis orta derecede ortaya çıkar fakat hiperlaktatemi oluşmaz.

• Glikojen miktarları artmıştır

• Hepatomegali, splenomegali izlenmez


Tip VII Tauri hastalığı:

• Kas ve RBC’de fosfofruktokinaz

• Egzersiz toleransı azalmıştır

• Egzersizde laktat artışı izlenmez


64. Esansiyel fruktozüride eksik olan enzim
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1, 6 difosfataz
B) Aldolaz B
C) Fosfohekzosizomeraz
D) Fosfofruktokinaz
E) Fruktokinaz
65. Herediter fruktoz intoleransında eksik olan enzim
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1, 6 difosfataz
B) Aldolaz B
C) Fosfohekzosizomeraz
D) Fosfofruktokinaz
E) Fruktokinaz
66. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin dokudaki eksikliği
diabetik katarakt oluşumunda rol almaktadır?
A) Aldoz redüktaz
B) Sorbitol dehidrogenaz
C) Aldolaz B
D) Fruktokinaz
E) Aldolaz A
67. Glikoprotein sentezinde glukozilasyon nerede olur?
(N-2001)
A) Mitokondri iç zarı
B) Plazma zarı
C) Lizozomlar
D) Golgi cisimciği
E) Peroksizom
68. Glikoproteinlerde karbohidrat molekülünün
bağlanabileceği aminoasitler aşağıdakilerden
hangisinde birlikte verilmiştir? (N-2005)
A) Triptofan, aspartat, sistein
B) Asparajin, serin, treonin
C) Glisin, alanin, aspartat
D) Aspartat, glutamat, serin
E) Glisin, arjinin, sistein
69. Tunikamisin aşağıdaki moleküllerden hangisinin
metabolizmasını inhibe eder? (N-2007)
A) Tiamin pirofosfat
B) Dolikol fosfat
C) Tetrahidrobiopterin
D) Lipoik asit
E) Tetrahidrofolat
70. N-bağlı glikoprotein sentezinde karbonhidrat taşıyıcı
molekül aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tiamin pirofosfat
B) Dolikol fosfat
C) Tetrahidrobiopterin
D) Lipoik asit
E) Tetrahidrofolat
71. Glikoproteinlerde protein molekülünün
karbohidrat molekülü ile N-glikozid bağlanmasında
rol alan bağ yapısı için aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A) Serin N-asetilgalaktozamin
B) Treonin N-asetilglukozamin
C) Asparajin N-asetilglukozamin
D) UDP glukozamin
E) Glutamin N-asetilglukozamin
72. Vücutta en fazla bulunan glukozaminoglikan
aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Keratan sülfat
B) Kondraitin 4 ve 6 sülfat
C) Hiyalüronik asit
D) Dermatan sülfat
E) Heparan sülfat
1.Kondraitin 4 ve 6 sülfat (CS):

Disakkarid ünitesi: N-asetilgalaktozamin ve glukronik asit

Vücutta en fazla bulunan GAG


En kısa polisakkarit zincire sahip olan GAG
Kartilaj, tendon, ligament, kemik, kornea ve aortada yer alır
73. Aşağıdakilerden hangisinde üronik asit yoktur?
A) Keratan sülfat
B) Kondraitin 4 ve 6 sülfat
C) Hiyalüronik asit
D) Dermatan sülfat
E) Heparan sülfat
uronik asit yok
uronik asit yok
2. Keratan sülfat (KS):

 N-asetilglukozamin ve galaktoz (uronik asit yok)


uronik asit yok
En heterojen GAG uronik asit yok

Kondroitin sülfatla beraber kartilajda yer alır


uronik asit yok

Korneada ve gevşek bağ dokuda bulunur


uronik asit yok
uronik asit yok
uronik asit yok uronik asit yok

uronik asit yok uronik asit yok uronik asit yok


74. Karbonhidrat içeriği en fazla olan
glukozaminoglikan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Keratan sülfat
B) Kondraitin 4 ve 6 sülfat
C) Hiyalüronik asit
D) Dermatan sülfat
E) Heparan sülfat
3. Hiyalüronik asit (HA):
• N-asetilglikozamin ve glukronik asit
 SÜLFATLANMAMIŞ, proteine kovalent olarak bağlı değil

 Embriyonik dokularda özellikle fazladır

 Morfogenez ve yara onarımında hücre göçünde rol oynar

En fazla karbonhidrat içeren


Molekül ağırlığı en fazla olan
 Kayganlık sağlar ve darbelerin etkisini azaltır

 Synovial sıvı, aköz hümor, kordon kanında ve gevşek bağ dokuda


bulunur
75. Aşağıdakilerden hangisi insanda yüksek enerjili bir
molekül değildir ?
A) Arginin fosfat
B) Asetil fosfat
C) Kreatin fosfat
D) Fosfoenolpirüvat
E) 1,3 bifosfogliserat
Çok yüksek enerjili fosfat bileşikleri: -∆ G kcal/mol
Fosfoenolpirüvat -14,8
∆ G > -10000 cal/mol Karbamoil fosfat -12,3
1,3-bifosfogliserat -11,8
Siklik AMP -11,9
Asetil fosfat -10,5
Kreatin fosfat -10,3
ATP (ADP+P) -7,3
Düşük enerjili fosfat bileşikleri: ADP -6,6
∆ G<-4000 cal/mol Pirofosfat -6,6
Glukoz 1-P -5,0
Fruktoz 6-P -3,8
AMP -3,4
Glukoz 6-P -3,3
Gliserol 3-P -2,2

Diğer yüksek enerjili bileşikler: Asetil AMP -13,3


Asetoasetil KoA -10,5
S-adenozilmetionin -10,0
Asetil KoA -7,7
Fosfajenler
• Yüksek enerjili fosforun depo şeklidir

• Omurgalıların iskelet kası, kalp, spermatozoa ve beyninde bulunan


Kreatinin fosfat

• Omurgasız kasında bulunan Arginin fosfat

• Fosfajenler fizyolojik koşullarda ATP’nin kas kasılması ile hızla


tüketildiği durumlarda kastaki ATP derişiminin sürdürülmesini sağlar

• ATP, ADP, AMP dönüşümünü sağlayan ve bir çok hücrede bulunan


enzim Adenilil Kinaz’dır
76. Q siklusu elektron transport zincirinde hangi
komplekste yer alır?
A) Kompleks I
B) Kompleks II
C) Koenzim Q
D) Kompleks III
E) Kompleks IV
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
77. Dimerkaprol elektron transport zincirinde nerede
inhibisyon yapar?
A) Kompleks I ile II arasında
B) Kompleks II ile III arasında
C) Kompleks III ile sitokrom c arasında
D) Kompleks IV’te sit a3 ile CuB arasında
E) Kompleks V’te F0 üzerinde inhibisyon
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
78. Elektron transport zincirinde bakır iyonu taşıyan
kompleks aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kompleks I
B) Kompleks II
C) Kompleks III
D) Kompleks IV
E) Kompleks V
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
79. Elektron transport zincirinde transmembran
proteini olmayan kompleks aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kompleks I
B) Kompleks II
C) Kompleks III
D) Kompleks IV
E) Kompleks V
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
80. Elektron transport zincirinde aşağıdakilerden
hangisi Kompleks V’in F1 cismini inhibe eder?
A) Oligomisin
B) Valinomisin
C) Malonat
D) Arsenat
E) Auroventin
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
81. Aşağıdakilerden hangisi elektron transport
zincirinde doğal bir ayırıcıdır?
A) Pentaklorofenol
B) Nigerisin
C) Thenaytrifloroaseton
D) Termogenin
E) Auroventin
82. Barbitüratlar elektron transport zincirini hangi
aşamada inhibe ederler?
A) Kompleks I → Ubikinon
B) Kompleks II → Ubikinon
C) Kompleks I → II
D) Kompleks III → IV
E) ATP sentaz
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
83. Aşağıdakilerden hangisi süksinat dehidrogenazı
yarışmalı olarak inhibe eder?
A) Valinomisin
B) Karbonmonoksit
C) Dinitrofenol
D) Arsenat
E) Malonat
Ayırıcılar: İyonoforlar:
Aspirin ve diğer valinomisin→ K
salisilatlar Nigerisin → K ve H
2,4 dinitrofenol Gramisidin A → Na, K, H
Pentaklorofenol Dikumarol Antraktilazid
Bangreikasit
p-krezol
FCCP
Oligomisin
Venturosidin
DCCD
Thenaytrifloroaseton
Karboksin
ATP
CuA

7FeS Sit a
2e’→ FeS → Sit C1
QH2 SitC 2
QH 7FeS
FeS → SitB ATP Fosfat
FMNH2 e’ Sit a3
2 taşıyıcı taşıyıcı
FADH2
2e’
2e Cu
B
½ O2 + H 2 ADP HPO4 H+
NADH + H NAD Süksinat Fumarat Q cycle H2O
NADH Süksinat
dehidrogenaz dehidrogenaz
Arsenat

BAL, Miksantiazol
Antimisin A
Stigmatellin ADP+P ATP

CO Auroventin
Rotenon H2S
Amital Siyanür
Pierisidin A Malonat Sodyum azid
84. Aşağıdakilerden hangisi mitokondrial DNA
tarafından kodlanmaz?
A) NADH dehidrogenaz kompleksi
B) Süksinat dehidrogenaz kompleksi
C) Ubikinon
D) Ubikinon-sit C oksidaz
E) Sitokrom c oksidaz
85. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin izomeri
yoktur?
A) Glisin
B) Alanin
C) Triptofan
D) Fenilalanin
E) Metionin
Proteinlerdeki tüm
α -aminoasidler için
ortak

H3N+ Cα COO-

Yan zincir her aminoasid için


farklı
GLİSİNDE
ASİMETRİK KARBON ATOMU

YOK
İzolösin ve Treoninin
2 asimetrik karbonu
4 İzomeri var
86. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin enzim
aktif merkezinde bulunma olasılığı en azdır ?
A) Histidin
B) Sistein
C) Lizin
D) Serin
E) Valin
Aktif bölge:

 Enzim moleküllerinde aktif bölge denilen özel bir cep veya yuva
bulunur.

 Substrat enzimin aktif bölgesine bağlanır.

 Enzimlerin aktif bölgesinde yer alan aminoasidler: genellikle Lizin –


Histidin – Sistein – Serin - Tirozin

 Aktif bölgedeki elektrofilik (elektron alıcısı) gruplar ise


Mg+2 - Mn+2 - Fe+3 gibi metaller ve NH3+ gruplarıdır
87. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi fizyolojik
pH’da net pozitif yüke sahiptir ?
A) Alanin
B) Arjinin
C) Serin
D) Glutamik asit
E) Metionin
Asidik: Aspartik - Glutamik asit

• Yan zincirlerinde karboksilik asit taşırlar

• pH 7.4’da (-) yüklü (proton vericisi)

• Bu iki aminoasidin amidleri olan asparajin ve glutamin proteinlerde bol

• En asidik aminoasid Aspartik asit


88. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi veya hangilerinin karbon iskeleti
keton sentezinde kullanılabilir?
I. Fenilalanin
II. Tirozin
III. Treonin
IV. Lizin
V. Prolin

A) I, II
B) I, IV
C) II, III
D) I, II, IV
E) IV, V
a. Saf ketojenik aminoasidler:
Yıkıldığı zaman asetil KoA veya asetoasetil KoA ortaya

Lösin
Lizin
b. Ketojenik ve glukojenik aminoasidler:
Yıkıldığı zaman pirüvat, TCA ara ürünleri ve asetil KoA veya
asetoasetil KoA
Fenilalanin
İzolösin
Tirozin
Triptofan
FİTT
89. İnsanlarda,
I. alanin,
II. triptofan,
III. tirozin,
IV. valin,
V. serin,
VI. treonin
amino asitlerinden hangileri sentezlenebilir? (E-2007)
A) I, II, III
B) I, III, V
C) II, III, IV
D) II, IV, VI
E) III, IV, V
90. Yetişkinde sentezlenen fakat yenidoğan döneminde
sentezlenemeyen aminoasit aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Alanin
B) Serin
C) Asparajin
D) Arjinin
E) Metionin
a. Esansiyel aminoasidler:
Fenilalanin
Triptofan
Treonin
Metionin
Arjinin
Histidin
Valin
İzolösin
Lösin
Lizin
b. Yarı esansiyel aminoasidler:
Histidin
Arjinin

Histidin yetişkinde özellikle üremili


hastalarda esansiyel
c. Nonesansiyel aminoasidler:
Alanin
Aspartik asit
Asparajin
Serin
Glisin
Sistein
Tirozin
Glutamat
Glutamin
Prolin
Arjinin
Histidin
91. Asagıdaki aminoasitlerin hangisinin R grubu
fizyolojik pH'da tampon görevi görür? (E- 99)
A) Alanin
B) Glisin
C) Lizin
D) Histidin
E) Triptofan
92. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin izoelektrik
pH (pI) ‘ı fizyolojik pH’a en yakındır?
A) Alanin
B) Glisin
C) Histidin
D) Prolin
E) Lizin
Fizyolojik pH’da
en güçlü tampon özelliği

olan Histidin
93. Proteinlerin etkili bir tampon olma özelliğine sahip
olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Büyük miktarlarda amino asit içermesi
B) Çeşitli pKa değerlerine sahip amino asit yan zincirleri
içermesi
C) Kolaylıkla hidroliz olabilen peptid bağları içermesi ve
sonuçta ortamdaki hidrojen ve hidroksil iyonlarının
tüketilmesi
D) N-terminal ve C-terminal uçlarındaki amino asit
kalıntılarının proton alıp verebilmesi
E) α-heliks yapısındaki büyük miktarlarda bulunan
hidrojen bağları
• Proteinlerdeki amino asit kalıntılarının yan zincirleri farklı pKa
değerlerine sahip fonksiyonel gruplar içerir. Bu nedenle çeşitli pH
değerlerinde pro-ton alıp-verebilirler ve geniş bir pH aralığında
tampon olarak fonksiyon görebilirler.

• Asidik amino asitler olan aspartat ve glutamat yan zincirlerinde ortamın


pH’sına göre proton alıp-verebilen ikinci bir karboksil grubu içerir. Bu
karboksil grubunun pK değeri 4.0 civarındadır. Bazik amino asitler arginin,
lizin ve histidin amino asitleri yan zincirlerinde iyonize olabilen ikinci bir
amino grubu içerirler. Bu amino gruplarının pK değerleri sırasıyla 12, 11
ve 6 civarındadır. Proteinlerin tampon olma özelliğini bu asidik ve bazik
amino asitlerin yan zincirleri sağlar.

• Her bir polipeptid zincirinde sadece bir tane N-terminal amino grubu (pKa
= 9) ve bir tane C-terminal karboksil grubu (pKa = 3) vardır.

• Peptid bağları kolaylıkla hidroliz olmaz ve böyle bir hidroliz tampon etkisi
sağlamaz.

• Hidrojen bağları tamponlama yeteneğine sahip değildir.


94. Amino asitlerin peptid bağlarıyla birleşmesi sonucu
oluşan yapı proteinin primer yapısıdır. Aşağıdaki
bileşiklerden hangisi proteinlerin N-terminal amino
ucundan bir aminoasiti ayırarak, primer yapının
belirlenmesinde kullanılır?
A. Siyanojen bromür
B. Tripsin
C. Edman reaktifi
D. Asit hidroliz
E). Proteaz V8
95. Aşağıdakilerden hangisi hemoprotein değildir ?
A) Hemoglobin
B) Miyoglobin
C) Katalaz
D) Elastin
E) Sitokrom c
Insanda yer alan
bazı hemoproteinler
Protein İşlevi
Hemoglobin Oksijen taşınımı
Myoglobin Kasda oksijen depolanması

Sitokrom c Elektron taşıma zinciri

Sitokrom P450 İlaç ve toxin metabolizması

Katalaz Hidrojen peroksit yıkımı

Triptofan pirolaz Triptofan oksidasyonu


96. HEM yapısına katılan aminoasit aşağıdakilerden
hangisidir ?
A) Alanin
B) Histidin
C) Glisin
D) Prolin
E) Lizin
97. Glisin + Süksinil -KoA --------> Delta - Aminolevülinik asit
Yukarıdaki tepkimeyle baslayan metabolik yolda
hız sınırlayıcı enzim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Delta aminolevülinat dehidraz
B) Delta aminolevülinik asit sentaz
C) Ürobilinojen kosentaz III
D) Ferroselataz
E) Hem oksijenaz
98. Hemoproteinlerin yıkımı sırasında olusan ’hem’
grubundan demirin serbestlesmesini ve böylece tekrar
kullanımını saglayan enzim asagıdakilerden
hangisidir? (N-2003)
A) Ferroselataz
B) Hem oksijenaz
C) Ferroksidaz
D) Glukuronil transferaz
E) Biliverdin redüktaz
99. Alyuvarda protoporfirin miktarının
artması, asagıdaki metal iyonlarından
hangisinin toksik etkisi sonucunda
ortaya çıkar? (E-2008)
A) Kobalt
B) Bakır
C) Kursun
D) Demir
E) Cıva
100. Demir HEM yapısına aşağıdaki reaksiyonlardan
hangisiyle katılır?
A) ALA sentaz-1
B) ALA dehidrataz
C) Üroporfirinojen-1 sentaz
D) Hemoksijenaz
E) Ferroşelataz
Zn++
101. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin amino
grubu karaciğerde transaminasyona uğramaz ?
A) Triptofan
B) Alanin
C) Valin
D) Aspartat
E) Metionin
102. Aşağıdakilerden hangisinin öncülü triptofandır?
A) Melanin
B) Melatonin
C) Putresin
D) Karnitin
E) Kreatinin
Triptofan:

• İndol halkası içeren esansiyel aminoasit

• Seratonin, Melatonin ve Nikotinamid öncülü

• Indol grubu 280 nm’de tipik absorbsiyon piki verir


103. Glutatyonu oluşturan aminoasitler aşağıdaki
seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Glutamat, Serin, Glisin
B) Glutamat, Sistin, Glisin
C) Glutamin, Sistein, Glisin
D) Glutamin, Sistin, Glisin
E) Glutamat, Sistein, Glisin
104. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi kreatinin yapısına
katılır?
A) Arjinin
B) Asparajin
C) Lizin
D) Treonin
E) Valin
Kreatin sentezi:
- Kreatin sentezi KC, Böbrek, Pankreasda oluşur

- daha sonra kreatin kas ve beyine gönderilir

- Kas, beyin ve kanda hem kreatin hem de bunun enerji


yedeği olan fosfokreatin bulunur

- Kreatinin (Kreatin anhidir) kasda kreatin fosfattan


geri dönüşümsüz, enzimatik olmayan dehidrasyon ve
fosfat kaybı ile oluşur

Normalde idrarda çok düşük oranlarda kreatin bulunur

Kreatin-fosfat kas dokusunda enerji deposu olarak görev


yapar
105. Aşağıdakilerden hangisi eritrositte
methemoglobinin hemoglobine dönüşümünde rol oynar
A) Katalaz
B) Ksantin oksidaz
C) NADPH-sitokrom P450 redüktaz
D) NADH-sitokrom b5 redüktaz
E) Arjinaz
2 Hemoglobin
(Fe+2 ) NAD+

İlaçlar, endojen NADH-sitokrom b5


oksidanlar
redüktaz

NADH+H
2 Methemoglobin
(Fe+3 )
106. Aşağıdakilerden hangisi oksijen disosiasyon eğrisini
sola kaydıran nedenlerden değildir ?
A) Alkaloz
B) 2,3 bifosfogliseratın azalması
C) Karbondioksitin azalması
D) Sıcaklık artması
E) Proton azalması
miyoglobin
hemoglobin

CO
H+ azalması H+ artışı

CO2 azalması CO2 artışı

Alkaloz Asidoz

2,3-BPG 2,3-BPG artışı


azalması Sıcaklık artışı
Sıcaklık azalması
107. HbA, HbS ve HbC’nin elektroforezde anoda doğru
göç etme hızları düşükten yükseğe doğru sıralandığında
aşağıdakilerden hangisi doğrudur ?
A) HbA, HbS, HbC
B) HbA, HbC, HbS
C) HbS, HbA, HbC
D) HbC, HbS, HbA
E) HbC, HbA, HbS
+

- A

+ C
108. Kollajen sentezinde hücre içinde gerçekleşmeyen
aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Sinyal peptidin uzaklaştırılması
B) Lizil ve hidroksilizillerin ε -amino gruplarının aldehitlere
oksidatif deaminasyonu
C) Tropokollajen yapının sentezi
D) Prolil ve lizil kalıntılarının hidroksilasyonu
E) Bazı hidroksilizinlerin glikozillenmesi
109. Kollajen sentezi esnasında lizil artıklarının katıldığı
reaksiyonlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Lizil artıklarına α-glikozidik bağlarla glukoz veya galaktoz
bağlanır
B) Lizil artıklarının hidroksilasyonunda vitamin C gerekir
C) Hidroksilasyon lizinin polipeptid zincirine yerleşiminden önce
gerçekleşir
D) Hidroksilasyon, prokollajen molekülü hücreden sekrete
edildikten sonra gerçekleşir
E) Lizin ve hidroksilizinin oksidasyonunda Fe2+ gerekir
Endoplazmik retikulum
Pre-prokollajen
24 gly pro al gly pro val gly pro lys gly pro lys gly pro val gly
aa

Sinyal peptid
uzaklaştırılması:
Kısmi proteoliz prokollajen

OH OH OH
gly pro al gly pro val gly pro lys gly pro lys gly pro val gly

OH OH

Prolin hidroksilaz
Lizin hidroksilaz
Golgi Prokollajen
OH OH OH
24 gly pro ala gly pro val gly pro lys gly pro lys gly pro val gly
aa
OH OH
Glikoziltransferaz
Glukoz Galaktoz
Galaktoziltransferaz

s s
s s
s s s
s
s
s s s
s s s
s
s
s s s
s ss
s

Tropokollajen
Hücre dışı s s
s s
s s s
s
s
s s s
s s s
s
s
s s s
s ss
s

Tropokollajen

Lizil ve
zincir içi ve hidroksilizillerin
zincirler arası ε -amino
çapraz bağların gruplarının
oluşumu. aldehitlere
oksidatif
deaminasyonu
O2 Lizin Hidroksilizin NH3 + H2O

Lizin
oksidaz BAKIR Lizin
oksidaz

NH3 + H2O O2
Allizin Hidroksiallizin
Kollajen molekülünün işlenme sırası ve yerleri
Hücre içi:
1. Sinyal peptid kesilmesi
2. Prolil ve lizil kalıntılarının hidroksilasyonu
3. Bazı hidroksilizinlerin glikozillenmesi
4. Üçlü sarmal oluşumu
5. N-terminal ve C-terminal disülfid bağlarının
kurulması
Hücre dışı:
1. Amino ve karboksi terminal propeptidlerin
uzaklaştırılması
2. Kollajen çubuklarının bir araya betirilmesi
3. Lizil ve hidroksilizillerin ε -amino gruplarının
aldehitlere oksidatif deaminasyonu
4. Schiff bazı ve aldol kondansasyon ürünleri ile
zincir içi ve zincirler arası çapraz bağların
oluşumu.
110. Aşağıdaki pankreas enzimlerinden hangisi
pankreasdan inaktif zimojen olarak salınan bazı
pankreas enzimlerini aktive eder ?
A) Tripsin
B) Kimotripsin
C) Pepsin
D) Pankreatik lipaz
E) Elastaz
• Tripsin intestinal hücrelerce salgılananEnteropeptidaz
denilen proteolitik enzimle aktif hale geçer

• Serbest tripsinde diğer tripsinojenleri aktif hale geçirir

• Tripsin aynı zamanda kimotripsinojen, prokarboksipeptidaz ve elastazı


da aktif hale geçirir
111. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi Ɣ- glutamil
siklusla hücre içine taşınmaz?
A) Alanin
B) Prolin
C) Metionin
D) Triptofan
E) Glisin
γ-glutamil cycleprolin hariç
tüm aminoasitlerin
hücreye taşınmasında kullanılır
γ -
glutamilAminoasid
Aminoasit

5-oxoprolin

transferaz
Sisteinilglisin
glutamil
Aminoasid Glutamat
Sistein
γ -

γ -glutamilsistein
sentetaz
Glisin
GSH
γ -glutamilsistein

GSH
sentetaz ATP
ADP

γ -Glutamil siklusu
112. Aşağıdaki enzimlerden hangisi pankreasdan inaktif
zimojen olarak salındıktan sonra incebağırsaktan salınan
bir enzimle aktive edilir ?
A) Tripsin
B) Kimotripsin
C) Pepsin
D) Pankreatik lipaz
E) Elastaz
113. Aşağıdaki enzimlerden hangisi elektron alıcısı
veya vericisi olarak NAD+ (NADH) veya NADP+
(NADPH)’yi kullanabilir?
A) Glutamat dehidrogenaz
B) Pirüvat dehidrogenaz
C) Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz
D) Glutamin sentaz
E) Glutaminaz
114. Transaminasyon reaksiyonlarında genel amino
grup alıcısı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Piruvat
B) Oksaloasetat
C) Alfa ketoglutarat
D) Glutamat
E) Alanin
Aminoasid
H α -KETOGLUTARAT H

H3N+ C COO- C COO-


α α
R1 R1

AMİNOTRANSFERAZ
PP

H H
C COO- H3N+ C COO-
α
α
R1 GLUTAMAT
R2
Ketoasid
115. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi
transaminasyona uğramaz?
A) Alanin
B) Lizin
C) Aspartat
D) Lösin
E) Alanin
• Lizin
• Treonin
• Prolin
• Hidroksiprolin hariç tüm aminoasidler transaminasyona
uğrar
117. Karbomoilfosfat sentaz-1 enzimi aşağıdaki
reaksiyonlardan hangisinde hız kısıtlayıcı olarak rol
alır?
A) Üre siklusu
B) HEM sentezi
C) Primidin sentezi
D) Heksoz monofosfat yolu
E) Keton sentezi
ARJİNİN N-ASETİL
GLUTAMAT

KARBOMOİL
FOSFAT
NH3 SENTAZ-1
KARBOMOİL
FOSFAT
HCO3
2ATP 2ADP

KARACİĞER-MİTOKONDRİ
Karbamoil fosfat sentaz

Sentaz I Sentaz II
Mitokondride Sitozolde

Üre sentezi hız kısıtlayıcı enzimi Pirimidin sentezi hız kısıtlayıcı


enzimi
CO2, ATP’nin fosfatı ve NH4 kullanır CO2, ATP’nin fosfatı ve glutaminin
amid azotunu kullanır

Karbamoil fosfatın karbamoil grubu Karbamoil fosfatın karbamoil grubu


ornitin transkarbamoilazla ornitine aspartat transkarbamoilazla
aktarılır aspartata aktarılır

Karbamoil grubu üreye karbon kaynağı Karbamoil grubu primidin halkasının 2.


olarak kullanılır karbonunu yapar

NAG allosterik aktivatördür NAG gerektirmez.


PRPP ile allosterik olarak aktiflenir
118. Azot içeren bileşiklerin vücuttan başlıca atılım
şekli üredir. Üre sentezinde aşağıdaki bileşiklerden
hangisinde net kayıp gözlenir?
A) Ornitin
B) Sitrülin
C) Argininosüksinat
D) Aspartat
E) Arjinin
Aspartat
ATP AMP

Sitrüllin Sitrüllin Arjininosüksinat


Arjininosüksinat
sentaz
Arjininosüksinat
Karbomoil Ornitin
liyaz
fosfat transkarbamoliaz

Fumarat

Ornitin Ornitin
Arjinin

Arjinaz

Üre
119. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi saf ketojeniktir?
A) Triptofan
B) Fenilalanin
C) Lizin
D) Alanin
E) Glisin
Sık rastalanılan L-α -aminoasitlerin karbon iskeletlerinin
kaderi
Glikojenik Saf ketojenik Hem glikojenik hem
ketojenik
Alanin Lösin Fenilalanin
Arjinin Lizin İzolösin
Asparajin Triptofan
Sistein Tirozin
Glutamin
Glisin
Histidin
Hidroksiprolin
Metionin
Prolin
Serin
120. Aşağıdakilerden hangisi hücre proliferasyonunun en iyi
göstergesidir?
A) Agmatin
B) Spermidin
C) Putresin
D) Anserin
E) Kadaverin
Putressin
Hücre proliferasyonunun

en iyi göstergesi
121. Aşağıdakilerden hangisi tümör hücre yıkımının en iyi
göstergesidir?
A) Agmatin
B) Spermidin
C) Putresin
D) Anserin
E) Kadaverin
Spermidin
tümör hücresi yıkımının

en iyi göstergesi
122. Aşağıdakilerden eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Tirozin ……. Tiramin
B) Glutamat ……. GABA
C) Sistein ……. Taurin
D) Lizin ……… Agmatin
E) Ornitin ……… Putresin
Aa’ler dekarboksilasyonla biyolojik
aminlere çevrilebilir:

glutamat dekarboksilaz
GLUTAMAT GABA
PP

• GABA inhibitör bir nörotransmitterdir ve eksikliğinde


epileptik hastalıklar oluşur

• GABA analogları epilepsi ve hipertansiyon tedavisinde


kullanılır.
histidin dekarboksilaz
HİSTİDİN HİSTAMİN

• Histamin allerjik reaksiyonlarda önemli bir mediatördür


ve mide asit salgısını artırır
METİONİN
ORNİTİN SPERMİN, SPERMİDİN

Poliaminler hücre büyümesi ve üremesinde


önemli moleküller

• Bunlar memeli ve bakteri hücre kültürleri için


büyüme faktörüdür ve tüm hücrenin, subsellüler
organellerin ve zarların kararlı hale getirilmesinde
rol oynar.

• Poliaminlerin farmakolojik dozları hipotansif ve


hipotermiktir.
ORNİTİN PUTRESİN

• Putresin katyonik bir moleküldür ve DNA ile


etkileşir.
Putressin
Hücre proliferasyonunun

en iyi göstergesi
Spermidin
tümör hücresi yıkımının

en iyi göstergesi
• Arjininden insanda nitrik oksid ve beyinde
agmatin’i oluşturur

• Agmatin antihipertansif özelliktedir


• Memeli dokularındaki β -alaninin çoğu
koenzim A ve β -alanin dipeptid halinde yer
alır

β -alanin + Histidin Karnozin

• İnsan iskelet kasında yer alır


• Anserin karnozine SAM’den 1 metil grubu
aktarılması ile elde edilir

• Anserin hızlı kas kasılmasında etkindir.

• Anserin ve karnozin her ikiside Cu ile şelasyon yapar ve


Cu’ın yakalanmasını ve miyozinin ATPaz etkinliğini
artırırlar.
• Homokarnozin ise yapı olarak karnozine benzesede
beyinde çok bol miktarda yer alır

• Homokarnozin GABA ve histidinden sentezlenen


bir dipeptiddir.
Histidin
– Histamin
– Karnozin → histidin + β -alanin
– Anserin → karnosin + SAM
– Ergotiyonein
– Homokarnozin → GABA + histidin
β -alanin
– Karnozin
– Anserin
– KoA
• İdrarda atılan sülfatların temel kaynağı
sistein aminoasidi

• Sistein ayrıca insanda taurin ve koenzim


A’nın yapısal bileşeni olan tiyoetanolamin’in
öncülü olarak rol oynar
123. Aşağıdakiler enzimlerden hangisinin kofaktörü
bakır değildir?
A) Sitokrom oksidaz
B) Tirozinaz
C) Arjinaz
D) Lizil oksidaz
E) Monoamin oksidaz
124. Aşağıdakiler enzimlerden hangisinin kofaktörü
nikeldir?
A) Heksokinaz
B) Üreaz
C) Arjinaz
D) Glutatyon peroksidaz
E) Ksantin oksidaz
125. Ksantin oksidaz enziminin kofaktörü
aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Bakır
B) Magnezyum
C) Mangan
D) Molibden
E) Selenyum
Dinitrogenaz, ksantin oksidaz,
oksidaz sülfid oksidaz, Mo
aldehit oksidaz
Üreaz Ni+2

Glutatyon peroksidaz,
peroksidaz thioredoksin redüktaz, Se
52-deiyodinaz
Karbonik anhidraz,
anhidraz Alkol dehidrogenaz, Zn+2
Karboksipeptidaz A-B, DNA polimeraz
Amilaz,
Amilaz lipaz,
lipaz lesitinaz Ca+2

Süperoksid dismutaz (SOD) mitokondriyal Mn+2


izoenzim
Süperoksid dismutaz (SOD) sitoplazmik Cu+2 ve
izoenzim Zn+2
126. Aşağıdakiler enzimlerden hangisi yağ asitlerinin
aktivasyonunda rol alır?
A) Asetoasetil KoA tiolaz
B) 3-ketoaçil KoA transferaz
C) HMG-KoA redüktaz
D) Açil KoA sentetaz
E) HMG-KoA sentaz
Açil-KoA sentetaz
(tiokinaz)
FFA AÇİL-KoA

KoA ATP AMP


127. Aşağıdaki enzimlerden hangisi inaktif zimojen olarak
salgılanmaz?
A) Pankreatik lipaz
B) Tripsin
C) Kimotripsin
D) Elastaz
E) Karboksipeptidaz
Sindirim olaylarının özeti

Salgı kaynağı ve Enzim Aktiflenme Substrat Son ürünler ve


salgı uyaranı etki

Tükrük bezleri: Tükrük amilazı Klorür gerekir. pHNişasta ve glikojen Maltoz ve


Ağız boşluğunda 6.6-6.8 maltotrioz ve 1:6
besin bulunmasına oligosakkaridler
refleks yanıt (dekstrin)
olarak tükrük
salgılanır

Dil bezleri Lipaz Optimum pH 3-6 TAG’lerin Yağ asitleri ve


3.pozisyonundaki DAG
yağ asidi

Mide bezleri: Pepsin A (fundus) Pepsinojen HCl veProteinler Peptidler


Esas ve pariatal Pepsin B (pilor) otokatalizle
hücreler refleks aktiflenir. pH 1-2
uyarı ve gastrine
yanıt olarak
Gastrik lipaz Optimum pH 3-6 TAG’lerin Yağ asitleri ve
3.pozisyonundaki DAG
salınım yaparlar
yağ asidi

Rennin Etkinlik için CaSütün kazeini Sütü pıhtılaştırır


gerekir pH 4.0
Pankreas: Tripsin Tripsinojen pH 5.2-Proteinler Polipeptidler
Mideden gelen 6.0’da barsağınPeptidler Dipeptidler
asit ve kısmi
enterokinazıt
sindirilmiş
arafından tripsin
besinlere
haline çevrilir.
yanıt olarak
PH 7.9’da
salınan
otokatalitiktir.
sekretin ve
CCK sayesinde Kimotripsin Kimotripsinojen Proteinler Polipeptidler
pankreas triptik aktivite ilePeptidler Dipeptidler
uyarılır aktiflenir
Elastaz Proelastaz olarakProteinler Polipeptidler
salgılanır ve triptikPeptidler Dipeptidler
aktivite ile
aktiflenir
Karboksipeptidaz Prokarboksipeptidaz Zincirin Küçük peptidler
olarak salgılanır veserbest ve serbest
triptik aktivite ilekarboksil aminoasitler
aktiflenir ucundaki
peptidler
Amilaz pH 7.1 Nişasta Maltoz ve
Glukojen maltotrioz ve 1:6
oligosakkaridler
(dekstrin)

Lipaz Safra tuzları,TAG’lerin 1. ve 3.MAG ve yağ


fosfolipidler veester bağı asidleri
kolipaz gerektirir
Ribonükleaz Ribonükleik asid Nükleotidler

Deoksiribonükleaz DNA Nükleotidler

Kolesterol ester Safra tuzları Kolesterol esterleriKolesterol ve yağ


hidrolaz asidi
Fosfolipaz A2 Tripsin ve CaFosfolipidlerde Yağ asidleri ve
gliserolün lizofosfolipidler
ile aktifleşir
2.pozisyonundaki
yağ asidi
Karaciğer ve Safra tuzları Yağlar Miçel oluşumu
safra kesesi:
CCK ile salınır
İnce barsak Aminopeptidaz Proteinin kısa peptidler ve
aminoterminal uçtaki serbest
aminoasitleri aminoasitler
Dipeptidazlar Dipeptidler Aminoasitler

Tripeptidazlar Tripepidler Aminoasitler

Sukraz Sükroz Fruktoz, glukoz

Maltaz Maltoz Glukoz

Laktaz Laktoz Glukoz, galaktoz

Trehalaz Trehaloz Glukoz

Fosfataz Organik fosfatlar serbest fosfat

İzomaltaz 1:6 bağlı glukozidler Glukoz


128. de novo yağ sentezinde primer son ürün
aşağıdakilerden hangisidir?
hangisidir
A) Palmitoleik asit
B) Palmitik asit
C) Propiyonik asit
D) Stearik asit
E) Oleik asit
Yolun koenzim gereksinimleri
NADPH
ATP
Mn
Biotin
HCO3
(CO2 kaynağı olarak)
Asetil KoA
Tek substrat

Palmitat
Son üründür
ATP + HCO3 ADP

Asetil Ko A Malonil KoA


Asetil KoA
Karboksilaz
BİOTİN
İnsülin Protein Glukagon
fosfataz
PP

Protein
Asetil Ko A Karboksilaz kinaz A
BİOTİN

Asetil Ko A Malonil Ko A Palmitat

Sitrat Malonil Ko A
Palmitat
129. Yağ asiti sentezi sitoplazmada, yıkımı (beta-
oksidasyon) ise mitokondri içinde gerçekleşmektedir.
Yeni sentezlenen yağ asitlerinin hemen yıkılmamasının
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yağ asitlerini sentezleyen dokular yağ asitlerini
parçalayan enzimler içermezler
B) Yüksek NADPH düzeyleri β-oksidasyonu inhibe eder
C) Yağ asitlerinin mitokondri içine transportu yağ
asitlerinin sentezlendiği hallerde malonil KoA tarafından
inhibe olmaktadır
D) Yeni sentezlenen yağ asitleri KoA türevlerine
çevrilememektedir
E) İnsülin varlığında anahtar yağ asiti parçalayıcı enzim
indüklenememektedir
130. Yağ asid oksidasyonunda Açil KoA dehidrogenaz
basamağında elde edilen FADH2 ETZ’ye nereden girer? ?
A) Kompleks I
B) Kompleks II
C) Koenzim Q
D) Komleks III
E) Kompleks IV
16 C yağ açil KoA
FAD
Açil KoA DH
FADH2

Trans ∆2 Yağ Enoil KoA


H2O
Enoil KoA Hidrataz

L-β-Hidroksi açil KoA


NAD
β -hidroksi açil KoA
DH
NADH+H+

β-açil KoA
KoASH
β -keto tiolaz

14 C yağ açil KoA


TCA’da süksinat dehidrogenaz
basamağında elde edilen FADH2
ETZ’e kompleks II’den

diğerleri Ubikinondan girer


131. Aşağıdaki ikili bileşiklerden hangisi yağ
asitlerinin beta oksidasyonunda görev alan
koenzimlerin yapısında bulunur?
A. Biotin ve folik asit
B. Kolin ve karnitin
C. A vitamini ve pantotenik asit
D. Piridoksin ve tiamin
E. Niasin ve riboflavin
• Niasin ve riboflavin sırasıyla NAD+ ve
FAD’nin yapısında bulunurlar ve her iki
koenzim de yağ asitlerinin beta
oksidasyonunda görev alır.

• Yağ asitlerinin beta oksidasyonunda rol oynayan


enzimler NAD+, FAD ve koenzim A’yı
kullanırlar. Bu koenzimler sırasıyla niasin,
riboflavin ve pantotenik asitin aktif formlarıdır.
132. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin metabolizması tek

karbonlu yağ asitleri ile aynı yolu paylaşır?


A) Glisin
B) Alanin
C) Metionin
D) Triptofan
E) Serin
Kaynaklar:
CH3 Valin, izolösin, metionin, treonin aa’leri
Kolesterol yan zincirleri
CH2
Tek sayıda karbon içeren yağ asitleri
CH2
CH2
CH2 PROPİONİL KoA
CH2 CO2 + ATP PROPİONİL KoA
CH2
ADP KARBOKSİLAZ
CH2
CH2 METİLMALONİL
CH2 KoA
CH2 METİLMALONİL
KoA MUTAZ
CH2
C=O VİT B12
SÜKSİNİL KoA
O
TCA
133. Aşağıdakilerden hangisi tek karbon sayılı yağ
asitlerinin oksidasyonu ile son ürün olarak ortaya çıkar?
A) Propionil KoA
B) Süksinil KoA
C) Metilmalonil KoA
D) Palmitoil KoA
E) Malonil KoA
Kaynaklar:
CH3 Valin, izolösin, metionin, treonin aa’leri
Kolesterol yan zincirleri
CH2
Tek sayıda karbon içeren yağ asitleri
CH2
CH2
CH2 PROPİONİL KoA
CH2 CO2 + ATP PROPİONİL KoA
CH2
ADP KARBOKSİLAZ
CH2
CH2 METİLMALONİL
CH2 KoA
CH2 METİLMALONİL
KoA MUTAZ
CH2
C=O VİT B12
SÜKSİNİL KoA
O
TCA
134. 3-hidroksi 3-metilglutaril KoA, aşağıdakilerden
hangisinin sentezinde oluşan bir ara üründür?
A) Palmitik asit
B) Steroidler
C) Kreatinin
D) Hem sentezi
E) Kolesterol
135. Aşağıdakilerden hangisi keton cisimlerinin
aktivasyonunda rol alan enzimdir?
A. HMG KoA sentaz
B. Asetoasetil KoA tiolaz
C. HMG KoA liyaz
D. 3-ketoaçil KoA transferaz
E. Asetoasetil KoA tiolaz
Asetil KoA Asetil KoA

Asetoasetil KoA tiolaz


KoA
Karaciğer
Asetoasetil KoA mitokondrisi
Asetil KoA
HMG KoA Sentaz

HMG KoA

HMG KoA Liyaz


Asetil KoA
Aseton Asetoasetat
OH-Bütirat Dehidrogenaz
NADH+H
OH-Bütirat
NAD
OH-Bütirat
NAD OH-Bütirat Dehidrogenazmitokondri
TCA NADH+H membranına bağlı

Asetoasetat
Süksinil KoA 3-ketoaçil
KoA transferaz
Süksinat (Tioforaz)

Asetoasetil KoA
TCA
Asetoasetil KoA
tiolaz
Asetil KoA Asetil KoA

TCA
136. Aşağıdakilerden hangisi bir fosfolipid değildir?
A) Sefalin
B) Kardiolipin
C) Lesitin
D) Sfingozin
E) Sfingomiyelin
137. Aşağıdakilerden hangisi bir glikolipiddir?
A) Sefalin
B) Kardiolipin
C) Lesitin
D) Serebrozid
E) Sfingomiyelin
138. Tay-Sachs hastalığında aşağıdakilerden hangisi
depolanır?
A) Gangliozid
B) Sfingomyelin
C) Glukoserebrozit
D) Sülfatid
E) Globosit
139. Neiman-Pick hastalığında eksik olan enzim
hangisidir?
A) Sülfataz
B) Glukozidaz
C) Sfingomyelinaz
D) Beta-glukozidaz
E) Heksozaminidaz A
Tay-Sachs
β-heksozaminidaz A
gangliozid

Sandhoff
Gaucher β -heksozaminidaz A-B
β -glukozidaz
Glukoserebrozid
Fabry XR
α -galaktozidaz
Metakromatik lökodistrofi Globozid
Arilsülfataz A Nıemann-Pick
Sülfatidler Sfingomyelinaz
Sfingomyelin
Krabbe (lökodistrofi)
Globoid cell lökodistrofi
Farber
β-galaktozidaz
Seramidaz
Galaktoserebrozid
Seramid
140. Anaflaksinin yavaş reaksiyona giren maddesi
(SRS-A), eikozanoidlerin hangi sınıfına aittir?
A) Lökotrienler
B) Lipoksinler
C) Tromboksanlar
D) Prostaglandinler
E) Prostasiklinler
141. Aşağıdakilerden hangisi kolesterol sentezinde hız
kısıtlayıcı enzimdir?
A) HMG KoA sentaz
B) HMG KoA redüktaz
C) HMG KoA liyaz
D) Squalen epoksidaz
E) Mevalonat kinaz
Asetil KoA Asetil KoA
(C2) (C2) Kolesterol sentezi hız
kısıtlayıcı basamağı
Tiolaz
KoA
Asetasetil KoA MEVALONAT
(C4) (C6)
Asetil KoA HMG-KoA
HMG-KoA
redüktaz (ER)
Sentaz KoA
2 NADP+
3-hidroki-
2 NADPH+H+
3-metilglutaril KoA
(C6)
Atarvostatin ACoA
Lovastatin
Mevostatin
Provastatin
Sinvastatin HMG CoA

HMGKoA
+ İnsülin

Redüktaz (-) Glukagon

MEVALONAT
Kolesterol
esterleri
KOLESTEROL Lipoproteinler
ACAT (İCL)
Açil Koa Kolesteol
açil transferaz Reseptör aracılı
endositoz
142. Kolesterol sentezinde halkalaşmanın başladığı
ilk bileşik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevalonat
B) Farnesil pirofosfat
C) Squalen
D) Lanesterol
E) Kolesterol
143. Kolesterol sentezinde tam halkaların
görüldüğü ilk bileşik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevalonat
B) Farnesil pirofosfat
C) Squalen
D) Lanesterol
E) Kolesterol
Asetil KoA Asetil KoA
(C2) (C2) Kolesterol sentezi hız
kısıtlayıcı basamağı
Tiolaz
KoA
Asetasetil KoA MEVALONAT
(C4) (C6)
Asetil KoA HMG-KoA
HMG-KoA
redüktaz (ER)
Sentaz KoA
2 NADP+
3-hidroki-
2 NADPH+H+
3-metilglutaril KoA
(C6)
Mevalonat 5-fosfomevalonat
(C6) (C6)
ATP ADP
ATP

ADP
5-pirofosfomevalonat
(C6)

Kolesterol ATP
sentezinde ilk ADP CO2
ortaya çıkan
isoprenoid birim İsopentenil
pirofosfat
(C5)
İsopentenil pirofosfat Dimetilallil pirofosfat
(C5)
(C5)
Dimetilallil pirofosfat PP
+ Geranil pirofosfat
İsopentenil pirofosfat (C10)

PP
Geranil pirofosfat
+ Farnesil pirofosfat
İsopentenil pirofosfat (C15)

Farnesil pirofosfat 2 (NADPH+H+)


+
Farnesil pirofosfat SQUALEN
2 NADP+
(C30)
O2
Squalen LANESTEROL
SQUALEN epoksit (C30)
(C30) (C30)
NADPH+H+
NADPH+H NADP
+

NADP
3 metil
Halkalaşmanın grubu
başladığı
nokta
KOLESTEROL
Tam halkaların ilk
görüldüğü nokta ve (C27)
ilk ortaya çıkan
steroid bileşik
144. Aşağıdaki şekilde plazma lipoproteinlerinin ultrasantrifüj sonucu
diziliş sırası gösterilmiştir. Doğru seçenek aşağıdakilerden hangisidir?

I- II- III- IV-


A) Şilomikron VLDL HDL LDL
B) HDL VLDL LDL Şilomikron
C) HDL LDL VLDL Şilomikron
D) Şilomikron VLDL LDL HDL
E) Şilomikron HDL LDL VLDL
145. Aşağıdaki enzimlerden hangisi sindirim
kanalında lipidlerin hidrolizinde görev almaz?
(E-2005)
A) Gastrik lipaz
B) Pankreatik lipaz
C) Lipoprotein lipaz
D) Kolipaz
E) Lingual lipaz
146. Aşağıdaki hiperlipidemilerden hangisinde serum
görünümü berraktır?
A) Tip I
B) Tip IIa
C) Tip III
D) Tip IV
E) Tip V
Tip I …… Serumun üst kısmında süt, krema
görünümü
Tip IIa …… Serum berraktır
Tip V …… Serumun alt kısmı difüz bulanık, üst
kısmında süt-krema görünümü
147. Kan trigliserid düzeyini en çok arttıran
hiperlipidemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tip I
B) Tip IIa
C) Tip III
D) Tip IV
E) Tip V
Tip I …… Şilomikrona ait trigliserid
Tip IIa …… LDL kolesterol
Tip IIb …… Kombine
Tip III …… Kombine
Tip IV …… VLDL’ye ait trigliserid
Tip V …… Şilomikron ve VLDL’ye ait trigliserid
148. Aşağıdaki enzimlerden hangisi karaciğer ve adrenal
endotelinde lokalize olup karaciğerde şilomikron
artıklarının parçalanmasında rol alır ?
A) Lipoprotein lipaz
B) Pankreatik lipaz
C) Hormona duyarlı lipaz
D) Hepatik lipaz
E) Gastrik lipaz
Hepatik açilgliserol lipaz
• Bu enzim karaciğer ve adrenal endotelial
membranlarda lokalizedir.

 Karaciğerde ŞL ve VLDL artıklarının ve IDL’lerin


parçalanmasında ve HDL’nin PL ve TAG’lerinin
parçalanmasında kullanılır

 Hepatik lipaz HDL2’deki TAG ve PL’leri hidrolize


ederek HDL3’ü tekrar oluşturur.
149. Aşağıdaki lipoprotein moleküllerinden hangisinde
protein içeriği en azdır?
A) Şilomikron
B) VLDL
C) IDL
D) LDL
E) HDL
Protein PL Free Kol. Ester Kol. TAG FFA

ŞL 1-2 8-9 1 3 85 -

VLDL 7-10 18-20 7-8 12-15 50 1

LDL 21-23 28 8-10 48 10-13 1

HDL2 33 43 10 31 16 -

HDL3 57 46 6 29 13 6

IDL 11 26 7-9 34 29-32 1

Albumin 99 - - - - 100
150. Aşağıdaki lipoprotein moleküllerinden hangisinin
dansitesi en fazladır?
A) Şilomikron
B) VLDL
C) IDL
D) LDL
E) HDL
Plazma lipoproteinlerinin fiziksel özellikleri
Dansite (g/ml) Ortalama çap EF mobilite
(nm)
ŞL <0.95 100-1000 Orjin

VLDL <1.006 30-90 preβ

IDL 1.006-1.019 12-20 β

LDL 1.019-1.063 20-25 β

HDL2 1.063-1.125 10-20 α

HDL3 1.125-1.21 7.5-10 α

Lp(a) 1.051-1.082 26 preβ 1


151. ŞL ve VLDL’nin taşıdıkları trigliseridlerin
hidrolizinden sorumlu enzim hangisidir?
(N-2001)
A) Lesitin kolesterol açil transferaz
B) Lipoprotein lipaz
C) Hormon duyarlı lipaz
D) Pankreatik lipaz
E) Fosfolipaz
152. Şilomikron artıklarının karaciğerde reseptörüne
bağlanmada kullandığı apolipoprotein aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Apo A1
B) Apo CII
C) Apo D
D) Apo E
E) Apo B100
153. Apolipoprotein B48 aşağıdaki lipoprotein
moleküllerinden hangisinin yapısal bileşenidir ?
A) Şilomikron
B) HDL
C) VLDL
D) IDL
E) LDL
Olgun ŞL ŞL artığı

B4 8
E

CII
AI CII

Nascent FFA
E FFA

YAĞ DOKUSU
ŞL Gliserol
FFA
FFA
HDL
LPL

İnce barsak KAPİLLER


HDL
AI

KARACİĞER

ŞL artıkları reseptör
aracılı endositozla
alınır ve parçalanır

Apo E’leri tanıyan reseptör


veya B100-E LDL reseptörü
154. Lesitin Kolesterol Açil Transferaz aşağıdakilerden
hangisi tarafından aktive olur? (E-99)
A) Apoprotein AI
B) Apoprotein CII
C) Apoprotein AII
D) Apoprotein E
E) Apoprotein D
155. Çoğu zaman HDL’de bulunan ve esterleşmiş
kolesterolün diğer lipoproteinlere transferinde rol
oynayan apoprotein tipi aşağıdakilerden hangisidir? (E-
96)
A. Apo CI
B. Apo B100
C. Apo CII
D. Apo D
E. Apo E
156. Aşağıdaki dokulardan hangisinde gliserol kinaz
aktivitesi yoktur veya çok düşüktür?
A) Karaciğer
B) Böbrek
C) Yağ dokusu
D) Kahverengi yağ dokusu
E) Süt veren meme bezi
Olgun VLDL IDL

B100
AI CII
E

CII
E
Gliserol
HDL FFA
FFA
FFA
FFA
LPL

YAĞ DOKUSU
00
B1

Nascent VLDL

İnce barsak KAPİLLER


HDL
ApoD
AI

KARACİĞER

LDL
LDL reseptör aracılı
endositozla alınır

Apo B100’leri
tanıyan reseptör
157. Kolesterolü dokudan diğer lipoproteinlere
taşıyarak esterleşmesini sağlayan aşağıdakilerden
hangisidir? (E-95)
A) Şilomikron
B) HDL
C) LDL
D) VLDL
E) IDL
158. Karaciğerde sentezlenip HDL ile birleşerek kanda
yağ asidi metabolizmasını düzenleyen aşağıdakilerden
hangisidir? (E-98)

A. Hormona duyarlı lipaz


B. Lipoprotein lipaz
C. Açil KoA transferaz
D. Lesitin kolesterol açil transferaz
E. Hepatik lipaz
159. Aşağıdakilerden hangisi HDL2’yi HDL3’e
dönüştürür? (N-2002)
A) Lipoprotein lipaz
B) Lesitin-kolesterol açil transferaz
C) Hepatik lipaz
D) Açil KoA-Kolesterol açil transferaz
E) Asit lipaz
HDL2 ApoA1’den
AI
CII reseptörüne
D bağlanır
HepatikE lipaz

HDL3

HDL2
Hepatik lipaz HDL2’nin PL ve
TAG’lerini parçalarken
ester kol. Karaciğere akıtılır ve
HDL tekrar HDL ’e döner
160. Hiperlipoproteinemili bir hasta düşük
karbonhidratli bir diyet tedavisi alıyor ve bundan
yarar görüyor.
Bu hastada aşağıdaki lipoproteinlerden hangisi
yüksek olabilir?
A) Şilomikronlar
B) VLDL
C) HDL
D) Lipoprotein a
E) LDL
• VLDL, başlıca diyetle alınan karbonhidratlardan sentezlenir
harbonhidrattan fakir beslenme ile kandaki düzeyi azaltılır.
Beslenme sonrası karaciğerde glukozdan elde edilen asetil KoA’lar önce
yağ asiti ve triaçilgliserol sentezine kayar. Triaçilgliseroller VLDL’nin
yapısına katılarak dolaşıma geçerler.

• Şilomikronlar diyetle alınan triaçilgliserolden sentezlenir. Lipoprotein


lipaz veya apo CII eksikliği sonucu parçalanamadığı için kanda yükselir.

• Yüksek HDL düzeyleri koroner riskten koruyucudur ve lipid bozukluğu


olarak düşünülmez.

• Lp (a), bir mol LDL ve bir mol apo(a)’dan oluşmuştur, yüksekliği


genetiktir ve karbonhidrattan fakir bir diyetle düşmez.

• LDL kanda VLDL’deki triaçilgliserolün önce lipoprotein lipaz ve sonra


hepatik lipazla parçalanması sonucu oluşur.
161. Aşağıdaki hormonlardan hangisi hücre içi
reseptöre bağlanarak etkinlik gösterir? (E-89)
A) Kortizol
B) Glukagon
C) Somatostatin
D) Parathormon
E) Kalsitonin
 Kimyasal sinyalizasyon
(Hormonlar-Nörotransmitterler) en önemlisidir
Hormon sınıflarının genel özellikleri

  Grup 1 Grup 2

Tip Steroidler, Polipeptidler, proteinler,


iyodotironinler, glikoproteinler,
kalsitriol, retinoidler katekolaminler
Çözünürlük Lipofil Hidrofil

Taşıyıcı proteinler Var Yok

Plazma yarı ömrü Uzun (saat-gün) Kısa (dakika)

Reseptör Hücre içi Hücre yüzeyi

Sekonder mesajcı Reseptör-hormon cAMP, cGMP, Ca+2 ,


kompleksi fosfolipid metabolitleri,
kinaz şelaleri
Hücre içi reseptörlere bağlanan hormonlar:

Androjenler

Glukokortikoidler
Kalsitriol (1,25 [ OH]2-D3) STEROİD HORMON
Mineralokortikoidler

Östrojenler

Progestinler

Retinoik asit

Tiroid hormonları (T3)


162. Aşağıdakilerden hangisi adenilat siklazı aktive
ederek etki gösteren bir hormon değildir? (E-96)
A) Glukagon
B) Parathormon
C) Aldosteron
D) ACTH
E) ADH
Hücre içi reseptörlere bağlanan hormonlar:

Androjenler

Glukokortikoidler
Kalsitriol (1,25 [ OH]2-D3) STEROİD HORMON
Mineralokortikoidler

Östrojenler

Progestinler

Retinoik asit

Tiroid hormonları (T3)


163. cAMP aşağıdakilerden hangisinde 2. haberci
olarak rol almaz? (E-95)
A) Glukagon
B) FSH
C) LH
D) ADH
E) Östrojen
Hücre içi reseptörlere bağlanan hormonlar:

Androjenler

Glukokortikoidler
Kalsitriol (1,25 [ OH]2-D3) STEROİD HORMON
Mineralokortikoidler

Östrojenler

Progestinler

Retinoik asit

Tiroid hormonları (T3)


164. Membran fosfolipidlerinden hidrolize olunca, ikincil haberci bileşiklerin salınmasına yol açan
hangisidir? (E-93)
A) Fosfatidilkolin
B) Fosfatidiletanolamin
C) Difosfatidil gliserol
D) Fosfatidilinositol 4-5 difosfat
E) Fosfatidilserin
Kalsiyum / Fosfatidol
inozitol Sistemi
Fosfolipaz C

Ca++ depolarından Ca++ ’un hücre Protein kinaz C’nin aktivasyonunu


içine çıkışını sağlar sağlar
165. Aşağıdakilerden hangisi atrial natriüretik faktör
ve nitrik oksit reseptörlerinin ortak özelliğidir?
(E-2007)
A) Hücre zarında bulunurlar.
B) Sitozolde bulunurlar.
C) Adenilat siklaz aktivitesine sahiptirler.
D) Guanilat siklaz aktivasyonuna neden olurlar.
E) Tirozin kinaz aktivitesine sahiptirler.
GUANİLAT SİKLAZ
SİSTEMİ

ANP
BNP
Nitrik oksit
PGF2α
166. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin reseptörü
enzimatik aktiviteye sahiptir?
A) Kortizol
B) Adrenalin
C) IGF-1
D) Tetraiodotironin
E) Aldosteron
• IGF-1, insülin ve epidermal büyüme faktörünün reseptörleri
plazma membranı üzerindedir ve tirozin kinaz aktivitesi
gösterir.

• Bu hormonların reseptörleri 2 alfa ve 2 beta alt grubundan oluşur.


Hormon molekülü alfa subünitine bağlanınca beta subüniti aktive
olur ve kendi kendini fosforiller. Beta subünitesinin tirozin kinaz
aktivitesi vardır.

• Tirozin kinaz, sitozolde “insülin reseptör substrat” adı verilen


bir peptidin tirozinlerini fosforile eder.

• Fosforile IRS, birçok intraselüler proteinle etkileşerek bir dizi


fosforilasyon-defosforilasyon reaksiyonu başlatır.
167. Aşağıdakilerden hangisi pürin bazlarının
sentezinde yer almaz?
A) Glisin
B) Tetrahidrofolat
C) Glutamin
D) Aspartat
E) Glutamat
168. Hangisi pürin bazlarının azot ve karbon
vericisidir?
A) Glisin
B) Tetrahidrofolat
C) Glutamin
D) Aspartat
E) Glutamat
• Pürin halkasının

 C-4 - C-5 - N-7 ………….. Glisin

 N-1 …………… Aspartat

 N-3 - N-9 …………. Glutamin

 C-2 - C-8 …………. Tetrahidrofolat

 C-6 ……….. CO2


169. Aşağıdakilerden hangisi pürin ve pirimidin
halkalarının her ikisine de nitrojen atomlarını
sağlamada katkıda bulunur?
A) Glutamin
B) Karbamoil fosfat
C) Karbondioksid
D) Glisin
E) Tetrahidrofolat
• Pürin ve pirimidin bazlarının halka yapısının
oluşmasında görevli ortak üç bileşik aspartat,
glutamin ve CO2’dir

• Pürin halkasının sentezinde görevli olan bileşikler: glisin,


aspartat, glutamin, tetrahidrofolat ve CO2

• Pirimidin halkasının sentezinde görevli olan bileşikler:


glutamin, aspartat, CO2
170. Pürin nükleotid biyosentezinde oluşan ilk pürin
nükleotid aşağıdakilerden hangisidir?
A) AMP
B) IMP
C) GMP
D) XMP
E) Ksantin
171. Pürin nükleotid yıkımında oluşan ortak ara
ürün aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hipoksantin
B) Üre
C) Allantoin
D) Ksantin
E) Ürik asit
172. Gut hastalığında aşağıdaki bileşenlerden
hangisinin kandaki miktarı artar? (N-91)
A) Ürik asit
B) Kreatinin
C) Ksantin
D) Hipoksantin
E) Üre
Pürin nükleotid metabolizması
hastalıkları:
GUT

• Kanda üratların (hiperürisemi) ve idrarda ürik


asitin arttığı kalıtsal veya kazanılmış bir grup hastalık

• Klinik üratların biyolojik sıvılarda düşük çözünürlüğüne bağlı

• Üratlar bir solüsyonda yüksek konsantrasyonda


bulunduğunda hızla monosodyum ürat monohidrat
oluştururlar
• Tofüs olarak bilinen kristal birikintilerinin eklemler ve
etrafında çökelmesi dokuda steril bir inflamasyon gelişir

• Ağrı, Kızarıklık, Şişlik, Isı artışı

• Akut ataklar şeklinde gider ve akut atakta özellikle ayak baş


parmağı metatarsofalengeal eklemi tutulur

• Tofüsler subkutan doku, kartilaj, kemik ve böbreklerde de oluşur

• Böbreklerde ürat taşları oluşumu ve ürolitiazisde sık


Beyinde tofüs oluşmaz
Primer gut:
Erkeklerde görülen pürin metabolizmasının genetik geçişli bir
hastalığı

• Kadınlarda nadir, fakat bulunursa daima postmenapozal dönemde


izlenir. Çocuk ve adölesanlarda oldukça nadir

• Fazla üretim veya eksik atılım veya her ikisine bağlı olb

o Primer renal gutta problem ürik asit transportundaki renal tübüler


defekte bağlı olarak düşük ürik asit atılım hızı

o Primer metabolik gutta ise problem fazla üretimde


Sekonder Gut

• Lösemi, kronik nefrit veya polisitemi vb sekonder

• Hiperürisemi genellikle pürin nükletid turnover


artışına bağlı

• Adölesan ve çocukta seyrekde olsa görülen gut bu


tip
173. Hangi enzimin eksikliği hiperürisemiye yol
açar? (N-93)
A) Adenozin deaminaz
B) Ksantin oksidaz
C) Hipoksantin guanin fosforibozil transferaz
D) Amino fosforibozil transaminaz
E) Fosforibozil pirofosfat sentetaz
Hiperürisemi nedenleri
1. PRPP fazla üretimi:

• Gut hastalığı olan çoğu hiperürisemik hastada hastalık nedeni


bilinmemekte

• Hiperüriseminin nedeni PRPP artışı olabilir

• PRPP’ın fazla sentezinin nedeni PRPP sentetazda görülen X’e


bağlı olarak kalıtılan bir mutasyona bağlı olabilir

• PRPP artışı pürin nükleotid sentezinde salvage yolların eksik


çalışmasına bağlı olabilir

• HGPRT eksikliği (Parsiyel, tam) hiperürisemi nedeni

• XR kalıtılır.
2. ATP tüketiminin, sentezinden çok daha hızlı olduğu
durumlarda veya ATP sentez bozukluklarında dokularda
yüksek oranda ADP ve AMP birikir

Bu metabolitlerinde daha ileri yıkımı ile ürik asit artışı


izlenir

• Yani hiperürisemi hücresel enerji krizinin bir göstergesi


olarak da kullanılabilir

• Ethanol toksisitesi ATP’nin AMP yıkımını artırarak


hiperürisemiye neden olur.
3. Hiperürisemi aynı zamanda ARDS gibi hipoksik
koşullarda
4. Glukoz-6-fosfataz eksikliğinde: Glukoz-
6-fosfataz eksikliği olan hastalar infant dönemden
itibaren hiperürisemi gösterirler ve bazılarında ileriki
dönemlerde gut gelişir
5. Şiddetli hemorajik şok gibi akut hastalıklarda
da oluşur.

6. Atılım bozuklukları:
174. Ksantin oksidaz eksikliğinde aşağıdakilerden
hangisinin düzeyi düşük bulunur? (E-95)
A) Kreatinin
B) Ürik asit
C) Glukoz
D) Albumin
E) Kolesterol
AMP IMP GMP

5’-nükleotidaz H2O NH4+ 5’-nükleotidaz 5’-nükleotidaz

Adenozin İnozin Guanozin


Adenozin deaminaz
Pi Pi
Pürin nükleotid
fosforilaz
Riboz 1-fosfat Riboz 1-fosfat

Hipoksantin Guanin

O2 + H 2 O NH3 Aminohidrolaz

Ksantin oksidaz H2O2

Ksantin
O2 + H2O
Ksantin oksidaz
H 2 O2

Ürik asid
175. DNA’nın çift sarmalları arasında adenin timinle,
guanin sitozinle bağlar yapar. Bu çift sarmalı bir
arada tutan bağlar hangisidir?
A) Fosfodiester
B) Kovalent
C) Hidrojen
D) Hidrofobik
E) Glikozidik
• DNA çift sarmalları arasında baz eşleşmeleri
hidrojen bağlarıyla gerçekleşir. Adeninle timin
arasında iki hidrojen bağı, guaninle sitozin arasında
üç hidrojen bağı bulunur. DNA çift sarmalının
%50’sinin ısıyla ayrıştığı ısı derecesine erime ısısı
denir. Guanin-sitozin miktarının fazla olduğu DNA
çift sarmalı bölgesi ısıya daha dirençlidir.

• Fosfodiester bağlar DNA sarmalları üzerinde


nükleozid monofosfatları birbirine birleştirir,
kovalent bağlardır, DNA polimeraz enzimi
tarafından gerçekleştirilir.
176. DNA üzerindeki baz değişiklikleri mutasyonlara
neden olur. DNA’da adenin bazı yerine guanin bazı
gelmesine ne ad verilir?
A) Transisyon
B) Transversiyon
C) Delesyon
D) İnsersiyon
E) Kolesterol
177. Akridinlerin DNA’da neden olduğu mutasyon
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bazların deaminasyonu
B) Transversiyon
C) Komşu primidinler arasında dimerizasyon
D) Guaninde yanlış eşleşmesi
E) Çerçeve kayma mutasyonu
Kimyasal mutajenler:
Baz analogları:
analogları
• DNA’nın yapısına girer

• Replikasyonun sonlanmasına veya hatalı eşleşmelere yol


açarlar
Alkilleyici olmayan ajanlar:

– Formaldehit, DNA, RNA ve proteinlerde çapraz


bağlanmalar yaparlar

– Hidroksilamin, transversiyona yol açar

– Nitröz asit, bazların deaminasyonuna neden olur


Alkilleyici ajanlar:
DNA’da guaninle etkileşir ve replikasyonda guaninin yanlış
eşleşmesine yol açar

İntercalating ajanlar:
Replikasyonu dağıtırlar

Ör: Akridinler çerçeve kayması mutasyonuna yol açarlar

Bilinmeyen mekanizma ile bu maddeler replikasyon sırasında bir


veya daha fazla yeni baz çiftinin eklenmesine yol açarlar
4. Radyasyon:
• UV ışık (200-400 nm): Komşu pirimidinler
özelliklede timinler arasında dimerizasyon yapar

• Bu mutasyon DNA’da yapı bozukluklarına yol açar ve


replikasyon ve transkripsiyonu engeller

• İyonizan radyasyon: x-ışınları veya gama-ışınları


DNA’da pürin halkasının açılması,
açılması depürinasyon ve
fosfodiester bağının yıkılması gibi ciddi hasarlara yol açar
178. Nükleozomun merkezinde bulunmayan,
nükleozomların daha yoğun yapılar olarak
paketlenmesine yardımcı olan histon proteini
aşağıdakilerden hangisidir?
A) H1
B) H2A
C) H2B
D) H3
E) H4
179. Ökaryotik hücrelerde hücre döngüsünün bir
devreden diğerine geçişini sağlayan proteinlere ne ad
verilir?
A) Histon proteinleri
B) Siklinler
C) Telomer
D) Plazmid
E) Polindrom
Ökaryotlarda hücre döngüsü fazları:
• G0, G1, G2, M ve S fazlarından oluşur

• Tüm ökaryotik hücrelerde hücre döngüsünün bir devreden


diğerine geçişini sağlayan SİKLİNLER adı verilen spesifik gen
ürünleri olan proteinler bulunur

• Siklin düzeyi hücre döngüsü sırasında artma ve azalma gösterir

• Siklinlerin artışı çeşitli siklinlere bağımlı protein kinazları


devreye sokar (CDK)

• Bunlarda hücre döngüsünün devamı için gerekli olan bazı


maddeleri fosforlarlar ve döngünün yapılmasını sağlarlar
180. DNA replikasyonunda helikazlar tarafından çift
heliksin açılımı sırasında ortaya çıkan katlanmaları
gideren enzim aşağıdakilerden hangisidir?
A) DNA polimeraz I
B) DNA polimeaz III
C) Topoizomerazlar
D) DNA primaz
E) DNA ligaz
181. DNA ve RNA sentezinde bazı enzim ve proteinler
görev alır. Aşağıdakilerden hangisi RNA sentezi
esnasında DNA’nın promoter bölümüne bağlanarak etki
eden enzimdir?
A) DNA ligaz
B) DNA polimeraz
C) RNA polimeraz
D) Ekzonükleaz
E) RNA ligaz
Replikasyona katılan proteinler

Protein İşlevi

DNA polimerazlar Deoksinükleotid polimerizasyonu


(sentez)
Helikazlar DNA’nın açılması

Topoizomerazlar Helikazların yaptığı açılmada


ortaya çıkan katlanmaları
gideren enzimler
DNA primaz RNA primerinin sentezi

Tek zincir DNA bağlayıcı ssDNA’nın tekrar dsDNA haline


proteinler gelmesini engeller
DNA ligaz Okazaki parçalarını birleştirmek
182. Orak hücreli anemiye neden olan mutasyon türü
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Missens mutasyon
B) Nonsense mutasyon
C) Silent mutasyon
D) Transversiyon
E) Transisyon
Missens mutasyon:
- Kodon değişir
- Kodlanan proteindeki aminoasit değişir. Ör: orak hücreli anemi

Nonsense mutasyon:
- Kodon stop kodona dönüşür
- Kodlanan protein tamamlanmadan sonlanır.(talasemiler)
sonlanır.

Silent (sessiz) mutasyon:


Kodon değişir ama aynı aminoasidi kodlar
DELESYONLAR:

– Çerçeve kayma mutasyonları: Delesyona uğrayan


baz sayısı üçün katları değildir.
Nonfonksiyonel genler türetilir

– Delesyon 3’ün katları olursa okumada problem olmaz


bir veya daha fazla aminoasit eksik olur
İNSERSİYONLAR
– 1 veya daha fazla bazın insersiyonu
(eklenmesi): Çerçeve kayma veya bir veya daha
fazla aminoasit ekleme şeklinde olabilir.
183. Aşağıdakilerden hangisinde verilenlerin tümü
DNA replikasyonunda yer alır?
A) DNA kalıp, RNA polimeraz
B) 3’-dATP, 3’-dGTP, 3’-dCTP, 3’-dTTP ve RNA
polimeraz
C) 3’-ATP, 3’-GTP, 3’-CTP, 3’-UTP ve DNA polimeraz
D) DNA kalıp, DNA polimeraz, DNA ligaz
E) 5’-ATP, 5’-CTP, 5’-TTP ve RNA polimeraz
184. Heterojen nükleer RNA’da bulunan protein
kodlayan dizelere ne ad verilir?
A) İntronlar
B) Eksonlar
C) Polindrom
D) Promoter bölge
E) Pribnow box
İntronların uzaklaştırılması:

• hnRNA’da intronlar (protein kodlamayan


bölgeler)
bölgeler ve eksonlar (protein kodlayan dizeler)
dizeler
diye adlandırılan iki kısım bulunur

• Primer transkripten intronlar uzaklaştırılır,


eksonlar birleştirilir ve olgun RNA oluşur
185. Transkripsiyonun sonlanmasını sağlayan ve
transkripsiyonda kalıp olarak kullanılan DNA’nın çift
heliksine katılan DNA dizelerinde aynı yönde
okunduklarında aynı olan dizelere ne ad verilir ?
A) İntronlar
B) Eksonlar
C) Polindrom
D) Promoter bölge
E) Pribnow box
DNA POLİNDROM DNA çift heliksini yapan zincirlerde aynı yönde
okunduğunda aynı olan dizeye polindrom denir

3’∼ A C A C G A C T G N N N N N C A G T C G T A A A A T ∼ 5’ Kalıp
sarmal
5’∼ T G T G C T G A C N N N N N G T C A G C A T T T T A ∼ 3’

Tanskripsiyon

5’∼ U G U G C U G A C N N N N N G U C A G C A U U U U A ∼ 3’ Primer
transkript

N
N N
N N Saç tokasını takip eden U’den
Yeni sentezlenen RNA saç zengin kısım sentezlenen
C≡ G
tokası şeklinde kıvrılır ve transkriptin DNA’dan
A=U
sentez sonlanır. ayrılmasını sağlar
G≡ C
U=A
C≡ G
G≡ C
5’∼ UGU UUUUAA ∼ 3’
186. DNA’ya karşılık mRNA kopyalanmasına
transkripsiyon denir. Transkripsiyonu sonlandıran
faktör aşağıdakilerden hangisidir?
A) Promoter
B) UGA, UAG veya UAA şeklindeki sonlanma kodonları
C) Shine Dalgarno dizesi
D) İntron
E) Rho faktörü
Tanskripsiyon iki şekilde sonlanır;

• ρ (Rho) bağımlı sonlanma: Bu sistemde sonlanma için protein


yapılı bir «ρ faktörü» gereklidir.

• ρ (Rho) bağımsız sonlanma: Bu sistemde kalıp DNA’daki


palindrom (aynı yönde yazıldıklarında aynı dizilişe sahip olan
karşılıklı iki DNA zincirine palindrom denir) olarak adlandırılan
bölgeye gelindiğinde, bu bölgeye uygun olarak sentezlenen RNA
dizesi bir saç tokası şeklinde kıvrılır ve bu sayede RNA polimerazın
ilerlemesi engellenir. Saç tokasının boyun kısmında G ve C’den
zengin bir bölge vardır. G ve C eşleşmeleri 3’er hidrojen bağı ile
yapıldığı için tokanın daha sağlam olmasını sağlar. Ayrıca tokayı
takip eden RNA kısmında bir dizi U yer alır. A=U bağlanması daha
zayıf olduğu içinde sentezlenen RNA kolaylıkla kalıp DNA’dan
ayrılabilir.
187. Aşağıdaki plazma proteinlerinden hangisi
glikoprotein yapılı değildir ?
A) α 1-antiproteinaz
B) Albumin
C) Haptoglobulin
D) α 2-makroglobulin
E) Transferrin
188. Aşağıdaki plazma proteinlerinden hangisinin
düzeyi akut yangısal yanıtta artış veya azalış
göstermez ?
A) α 1 antitripsin
B) α 1 asitglikoprotein
C) α 2-makroglobulin
D) β 2-mikroglobulin
E) Fibrinojen
Pozitif Akut Faz Reaktanları:
Negatif akut faz reaktanları:
 CRP
 Prealbumin
 α 1 antitripsin
 Albumin
 Haptoglobulin
 Retinol bağlayıcı protein
 α 1 asitglikoprotein
 Transferrin
 Fibrinojen
 Seruloplazmin
 C3, C4
 IgG, IgM, IgA
 β 2-mikroglobulin
189. Şekilde görülen immünglobulin aşağıdakilerden
hangisidir ?
A. IgG
B. IgA
C. IgM
D. IgD
E. IgE
190. IgG molekülünün, antijen ile özgül olarak
bağlanan bölgeleri aşağıdakilerin hangisinde birlikte
verilmiştir?
A. VL, CL
B. VH, CH2
C. VL, VH
D. VH, CH1
E. CH1, CH2, CH3
191. Aşağıdakilerin hangisinde, immünoglobulinler normal
serumdaki derişimi en yüksek olandan en yüksek olana
doğru sıralanmıştır?
A) IgG, IgA, IgM, IgD, IgE
B) IgA, IgE, IgM, IgD, IgG
C) IgE, IgD, IgM, IgA, IgG
D) IgA, IgG, IgD, IgE, IgM
E) IgE, IgM, IgA, IgD, IgG
192. Alkali ortamda kreatinin’in pikrik asitle verdiği
turuncu-kırmızı rengin spektrofotometrede ölçümü
esasına dayanan kreatinin tayin metodu
aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Lieberman-Buchard yöntemi
B) Biüret yöntemi
C) Kjeldahl yöntemi
D) Folin- Ciocalteu yöntemi
E) Jaffe reaksiyonu
193. Bir hastaya folik asit eksikliğini araştırmak için
formiminoglutamat (FİGLU) ekskresyon testi
uygulanacaktır. FİGLU testi yapılacak hastaya
aşağıdakilerden hangisiyle yükleme yapılmalıdır ?
A) Glisin
B) Sistein
C) Prolin
D) Histidin
E) Tirozin
194. Poliansatüre yağ asiti alımının arttığı durumlarda
aşağıdaki vitaminlerden hangisine ihtiyaç artar?
A) K vitamini
B) D vitamini
C) Folat
D) E vitamini
E) B2 vitamini

You might also like