You are on page 1of 80

NETCAD/PLANET

Bu belgedeki tüm bilgiler önceden uyarı yapılmadan değiştirilebilir ve Ulusal CAD


ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. adına verilmiş herhangi bir taahhüt
niteliği taşımaz. Bu belgede açıklanan yazılım bir lisans ya da sınırlı kullanım
sözleşmesine tabidir. Bu yazılım lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesinde
açıklanan amaçlar dışında herhangi bir ortama kopyalanması yasalara aykırıdır.
 Copyright Ulusal CAD ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.Ş. 1999-2004
Bütün Hakları Saklıdır. Telif hakkı kanunları çerçevesinde izin verilen haller
dışında, önceden yazılı izin alınmaksızın çoğaltılması, uyarlanması ve tercüme
edilmesi yasaktır.
NETCAD Apache Software Foundation tarafından geliştirilen XML Parser
kütüphanesini kullanmaktadır. Bu nedenle devam eden not eklenmiştir.
"This product includes software developed by the Apache Software Foundation
(http://www.apache.org/)."
Birinci baskı, Nisan 1999
Basıldığı Yer: Ankara
Versiyon: V.2
Revizyon Tarihi:03.04.2007
Düzenleyen: Berna BALKAN GÖRGÜLÜ
Revizyon No: 005
Doküman No: NC_PLANET_01
www.netcad.com.tr
teknik@netcad.com.tr

1. Kitap hakkındaki görüş ve düşünceleriniz için bilgi@netcad.com.tr


2. Teknik Destek almak için http://www.netcadportal.com
adreslerinden ulaşabilirsiniz.

1
NETCAD/PLANET
İÇİNDEKİLER
1. Bölüm Giriş ........................................................................................4
1.1. NETCAD/PLANET Nedir?.................................................................. 4
1.2. NETCAD/PLANET Kurulumu ............................................................ 5
1.3. NETCAD/PLANET Yardım................................................................. 6
2. Bölüm Çizim İşlemleri ..........................................................................6
2.1. Yol Çizmek ( Paralel ) ..................................................................... 6
2.1.1. Yol............................................................................................6
2.1.2. Kaldırım ....................................................................................7
2.1.3. Refüj.........................................................................................8
2.1.4. Kalınlık......................................................................................8
2.1.5. Onay Kutucukları ........................................................................9
2.1.6. Eksene Göre Tutma Noktası .........................................................9
2.2. Yol Çizmek ( Aksis ) ...................................................................... 10
2.3. Ada/Kaldırım Köşesi Çizmek ......................................................... 11
2.4. Otomatik Kavşak Oluşturmak........................................................ 13
2.4.1. Manuel Kavşak Oluşturmak........................................................ 15
2.5. Refüjlerin Kapatılması................................................................... 19
2.6. Köşe Düzeltmek ............................................................................ 20
2.7. Yaya Yolu Çizmek.......................................................................... 21
2.8. Yol Yuvarlatmak............................................................................ 22
2.9. Objelere Kalınlık Vermek............................................................... 23
2.10. Tarama Yapmak .......................................................................... 24
2.10.1. Taranacak Alanın Seçilmesi..................................................... 27
2.10.2. Taranacak Alanın İçinde Taranmayacak Bölgenin Seçilmesi......... 27
2.10.3. Taranacak Alan içinde Dikkate Alınacak Objelerin Seçilmesi ........ 28
2.11. Lejant Oluşturmak ...................................................................... 29
3. Bölüm Semboller............................................................................... 33
3.1. Yerleşim Düzeni Sembolü.............................................................. 33
3.2. Yol Genişlik Sembolü..................................................................... 34
3.3. Taks/Kaks Sembolü ...................................................................... 36
3.4. Emsal Sembolü.............................................................................. 37
3.5. Daire İçlerinin Temizlenmek ......................................................... 38
4. Bölüm Yardımcı İşlemler .................................................................... 39
4.1. Otomatik Alan Kapatmak .............................................................. 39
4.2. Alan Dağılımı................................................................................. 40
4.3. Nüfus Bölgelerini Oluşturmak ....................................................... 41
4.3.1. Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi ........................................... 44
4.3.2. Toplam İnşaat Alanı Yöntemi...................................................... 45
4.3.3. Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi .................................................... 45
4.4. Nüfus Hesaplamak ........................................................................ 46
4.5. Tabaka Kontrolü............................................................................ 49
2
NETCAD/PLANET
4.5.1. Planı Kapat .............................................................................. 49
4.5.2. Planı Aç ................................................................................... 49
4.5.3. Açık Tabakaları Kilitle ................................................................ 50
4.5.4. Açık Tabakaları Çöz................................................................... 50
4.5.5. Tümünü Aç .............................................................................. 50
4.5.6. Tabakalandır ............................................................................ 50
4.6. Blok İşlemleri................................................................................ 50
5. Bölüm Pafta Açma ............................................................................. 63
5.1. Pafta Editörü ................................................................................. 63
5.1.1. Dosya Menüsü.......................................................................... 63
5.1.1.1. Paf Yükle .............................................................................. 63
5.1.1.2. Paf Sakla .............................................................................. 63
5.1.2. Pafta Menüsü ........................................................................... 63
5.1.2.1. Pafta İndeksi Oluştur.............................................................. 64
5.1.2.2. Tek Tek Pafta Paftala ............................................................. 65
5.1.2.3. Otomatik Paftala.................................................................... 66
5.1.2.4. Gör ...................................................................................... 67
5.2. StpPafta Editörü............................................................................ 67
5.2.1. Dosya Menüsü.......................................................................... 68
5.2.1.1. Paf Yükle .............................................................................. 68
5.2.1.2. Paf Sakla .............................................................................. 68
5.2.2. Pafta Menüsü ........................................................................... 68
5.2.3. Pafta İndeksi Oluştur ................................................................ 68
5.2.4. Tek Tek Pafta Paftala ................................................................ 69
5.2.5. Otomatik Paftala ...................................................................... 71
5.2.6. Pafta Raporu ............................................................................ 71
5.2.7. Gör......................................................................................... 71
5.2.8. Yenile...................................................................................... 72
6. Bölüm Haritalar................................................................................. 72
6.1. Eğim Haritası ................................................................................ 72
6.2. Yükseklik Haritası ......................................................................... 75
6.3. Yön Haritası .................................................................................. 76
6.4. Yön Haritası (OK).......................................................................... 78
6.5. Eğim Noktaları .............................................................................. 78
7. Bölüm Ekler...................................................................................... 79
7.1. Çizgi Tipleri ................................................................................... 79
7.2. Tarama Tipleri............................................................................... 79
7.3. Bloklar .......................................................................................... 79
7.4. Semboller...................................................................................... 79

3
NETCAD/PLANET
1.Bölüm Giriş
1.1.NETCAD/PLANET Nedir?
NETCAD programı her gün yenilenen teknolojisiyle, içerdiği çeşitli modüller
kapsamında Şehir Planlama disiplinine yeni hareket alanları katmaktadır.

NETCAD/PLANET, diğer pek çok NETCAD modülü gibi NETCAD altında bir
menü seçeneği olarak gelir. NETCAD/PLANET temel olarak planlamanın çizim
işlerini kolaylaştırmayı hedefler. Oluşturulan plan taslağını son derece kısa bir
zamanda yönetmeliklere uygun bir çizim haline getirir . Ancak bu çizim yalnızca
güzel görünen bir imar planı olmanın
ötesinde pek çok bilgi de içerir.
Bu bilgilerin en temel olanlarından birincisi,
planı uygulayacak olanlara hazır veri
oluşturulabilmesidir. Tek bir tuş ile
uygulayıcıya hemen kullanabileceği NETMAP
formatında veri hazırlanır.

NETCAD/PLANET yazılımı ile belediyelere


yönelik çözümlerde başka hiçbir yazılımın
ulaşamadığı bir noktaya gelmiştir. NETCAD ile araziden verilerin okunmasından
plan oluşturulup, uygulanmasına, sayısallaştırmadan, altyapı bilgilerinin
işlenmesine, tüm bunların bir GIS ( Kent Bilgi Sistemi) içerisinde bir arada
kullanılabilmesi olanaklı hale gelmiştir.

Bu menüde yol, sembol ve taramaların


oluşturulması ve bunların editlenmesi için
son derece pratik kullanımlı ve etkili
yöntemler sunulmuştur. Ayrıca
NETCAD/PLANET nüfus hesabı, alan
dağılımı ve DOP Oranı dahil olmak üzere
pek çok istatistik veriyi de otomatik olarak
üretir.

Plan yaptığınız arazinin sayısal haritasının


bulunması durumunda ön tasarımda arazi
üzerinden anında Eğim Haritası,
Yükseklik Haritası oluşturma gibi yöntemler büyük yarar sağlayacaktır.

4
NETCAD/PLANET
NETCAD/PLANET'in Genel Özellikleri:

• Sayısal halihazır ve/veya raster


harita üzerinde çalışabilme,
• Hava ve uydu fotoğrafları üzerinde
çalışabilme,
• Raster harita üzerine renkli arazi
kullanımının işlenmesi,
• Raster ve vektör (Çizgisel) datanın
birlikte çizdirilebilmesi,
• Plan çizimine yönelik gelişmiş
özellikler
• Otomatik yol çizimi ve çoklu
kavşak oluşumu
• Otomatik ve manuel lejant hazırlama
• Yönetmeliklerdeki tüm semboller, hat tipleri ve taramalar,
• 1/1000, 1/5000 ve 1/25 000 ölçekli çalışmalara uygunluk
• Nüfus ve alan dağılımı hesapları ve grafikleri,
• Arazi modeli üzerinde eğim, yükseklik, yön ve bakı analizleri,

1.2.NETCAD/PLANET Kurulumu
Program kurulum CD’si, CD sürücüye yerleştirildiğinde bir süre sonra CD KUR
programı otomatik olarak çalışacaktır. CD KUR programının otomatik olarak
yüklenmemesi durumunda CD sürücüden ana dizin içerisindeki CDKUR.EXE
dosyasının çalıştırılması ile de işleme devam edilebilir.

Ekrana gelen pencerede satın almış olduğunuz programlar, programların


tanıtımı, modüllerin çalışabilmesi için ek programlar ve firmanın sunduğu
hizmetler ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.

Bu ekran üzerinde “ kur “ butonuna basılması ile Anamodülün kurulumu ile


birlikte modüller de aynı şekilde otomatik olarak gösterilen dizine kurulacaktır.

NETCAD/PLANET modülü ayrıca kurulmak istendiğinde ise;

NETCAD CD'sini CD sürücüsüne yerleştiriniz.

Bilgisayarım kısmında CD sürücüsü seçilerek CD içindeki Modül dizini altındaki


NETCAD/PLANET'i seçerek Setup dosyasını çift tıklayarak çalıştırınız. Modül
kurulum penceresi açılarak NETCAD/PLANET'in kurulacağı dizin adı NETCAD

5
NETCAD/PLANET
varsayılan olarak gelecektir (Eğer Ana Modülü kurarken NETCAD'in kurulacağı
dizin adı değiştirilmişse NETCAD/PLANET de bu dizin altına kurulmalıdır). Bu
pencereyi Tamam ile geçiniz. Modül kurulumu bitince "Program başarı ile
kurulmuştur" şeklinde mesaj gelir. Bu mesajı Tamam ile kapatarak işlemi
bitiriniz.

Kurulumu tamamlanan Planet modülü Program Ekle/Kaldır bölümünden istendiği


zaman bir program gibi kaldırılabilir.
1.3.NETCAD/PLANET Yardım
Programla ilgili tüm işlemler için kullanıcıya bilgiler sunun yardımcı metinlere 3
farklı yöntemle ulaşılabilir:

• Menülerden seçilen işlem üzerinde F1 tuşuna basılarak,


• Yardım Menüsünden İçindekiler ya da Konu Başlıklarına Göre
bölümlerinden,
• İşleme girdikten sonra yardım ikonuna basılarak konu hakkında bilgi
edinilebilir.

Yardımcı metinler program ve işlemler hakkında bilgi sunarken ayrıca işlem ile
ilgili yöntemleri de açıklayarak kullanıcıya rehber olurlar.

2.Bölüm Çizim İşlemleri


2.1.Yol Çizmek ( Paralel )
Yol Çizmek (Paralel) işlemi ile gösterilen bir eksen ya da hat boyunca yol için
gerekli, ada kenarı, kaldırım ve refüj çizgilerini oluşturur.

Bu amaçla, ilk aşamada, diyalog kutusundan yol parametreleri belirlenir. Bu


işlem için yol eksenlerinin önceden çizilmiş olması gerekmektedir. Eksen çizgisi;
doğru, çoklu doğru ve noktadan geçen eğri olabilir. Yol eksenlerini çoklu
doğrularla geçirmek zaman kazandırma açısından kullanıcıya avantajlar
sağlayacaktır.
2.1.1. Yol
Çizilmek istenilen yolun seçilen taraftaki genişliğidir. Yol çiz diyalog kutusunda
genişlikler sağa ve sola olmak üzere bağımsız verilebilir. Her iki yöne verilen yol
değerlerinin toplamı (kalınlık kutusunda yazılı değer) yolun gerçek genişliğidir.
Yol genişliğinden kaldırım ve refüj değerlerinin çıkarılmasıyla da taşıt yolunun
6
NETCAD/PLANET
değeri elde edilir. Ada kenar çizgi kalınlıları otomatik olarak toplam yol
genişliğinin 1/10'u olacak şekilde hesaplanır. Yani çizim bittikten sonra kalem
kalınlıkları ile ilgili düzenleme yapmaya gerek kalmaz. Ancak kullanıcı bu
kalınlıkları değiştirerek farklı çizimler yapabilir. Çizgiler ADA KENARI tabakasına
yerleştirilirler.

Herhangi bir tarafa olan yol genişliğinin "0" verilmesi durumunda o tarafa olan
diğer hiçbir çizgi dikkate alınmaz.

Ada kenarı çizgisinin hat tipi değişebilir. Bunlar;


K:Korunan,
Ö:Önerilen,
D:Düzeltilen olarak seçenekler bulunmaktadır.

Amaca uygun olarak yol çizme işleminin başında belirlenir. Yol Çizme diyalog
kutusunda bulunan butonlar ile önerilen, korunan ya da düzeltilen yol kenarı
çizgisi seçilerek yollar oluşturulur. Sola ve sağa olmak üzere yol kenarı için hat
tipi birbirinden farklı belirlenebilir. Sola yol kenarı hat tipi korunan cephe çizgisi
(K) iken, sağa yol kenarı hat tipi önerilen cephe (Ö) çizgisi olabilir.

2.1.2. Kaldırım
Ada kenarından itibaren kaldırım genişliği parametresidir. Kaldırım genişlikleri
ada kenarına görece olarak verilirler. Sol ve sağ tarafa bağımsız olarak
verilebilirler. "0" verilmesi durumunda çizilmezler. Çizgiler KALDIRIM
tabakasına yerleştirilirler.

7
NETCAD/PLANET
2.1.3. Refüj
Refüj genişliği parametresidir. Refüj genişlikleri de yol eksenine görece olarak
verilirler. Sol ve sağ tarafa bağımsız olarak verilebilirler. "0" verilmeleri
durumunda çizilmezler. Çizgiler REFÜJ tabakasına yerleştirilirler.

Farklı yol parametreleri daha sonra tekrar kullanılmak üzere menünün üst
tarafındaki ok (<<) tuşuna basarak saklanabilir, diğer çarpı işaretli (X)tuşa
basılarak kayıt edilmiş parametreler silinebilir.

2.1.4. Kalınlık

Kalınlık; yolun sağ ve sol taraflarında verilen yol değerlerinin toplam değeridir.
Bu kalınlık değeri yol genişlikleri değiştirildiklerinde otomatik olarak
değişmektedir. Ayrıca çizgi kalınlıkları, ada içine doğru verilmektedir.

Yolun çizgi kalınlığı toplam yol genişliğinin 1/10'u olacak şekilde otomatik olarak
ayarlanır. Örneğin;
10 metrelik bir yolun çizgi kalınlığı 1 mm,
15 metrelik yolun kalınlığı 1.5 mm,
25 metrelik yolun kalınlığı 2.5 mm olur.

Ancak kullanıcı isterse bu değeri değiştirebilir.

Yollara ait parametreler kutuların sağında bulunan ok işaretleriyle ile artırılabilir


ya da azaltılabilirler.

8
NETCAD/PLANET
2.1.5. Onay Kutucukları

Yol, kaldırım ve refüj sayısal değerlerinin girildiği satır sonundaki buton


işaretlendiği zaman, ekranda gösterilen yol ekseni belirtilen hattan tutularak yolu
çizer. Örneğin; yolun onay kutusu aktif durumda iken ada kenarı çizgisi eksen
olarak kabul edilir. Bu özellik sayısallaştırmalarda bir hayli işe yaramaktadır.

2.1.6. Eksene Göre Tutma Noktası

Yol Çizme menüsünde yer alan tutma parametresi ile, çizdiğiniz eksene göre
yolu konumu belirlenebilir. Yukarıda örnekte görüldüğü gibi eksene göre tutma
noktası işaretli ve Tutma=0 iken, çizilecek yol gösterilen ekseni tam olarak
ortalar. Örneğin tutma=5 iken yol gösterilen eksenin 5 metre paralelini orta
eksen alarak oluşturulur. Alınan paralelin hangi yöne olduğu yol ekseni çizilirken
hangi noktadan başlanıldığı ile ilgilidir. Tutma değeri + olarak belirtilirse yolun
başlangıç tarafından sağa doğru paralel alınacaktır. Tutma değeri - olarak
belirtilirse yolun başlangıç tarafına göre hattın sol tarafına doğru paraleli
alınacaktır.

Eksene göre tutma noktası olarak sola yol değerinin yazıldığı kutu işaretlenmiş
ise eksen olarak çizilmiş olan hat, oluşturulacak yolun solundaki ada kenarı
ikisiyle çakışık olacaktır. Yine aynı şekilde sola refüj değerinin bulunduğu kutu
eksene göre tutma olarak işaretli ise eksen olarak önceden çizilmiş olan eksen
oluşturulacak olan yolun sola refüj çizgisiyle çakışık olacaktır.
9
NETCAD/PLANET
Aşağıdaki halihazır örnekte olduğu gibi, yolun alt sınırı korunması gereken bir

hat ise, eksene göre tutma noktası kullanılır.

Sayısal harita üzerinde yolun alt sınırı doğru ya


da çoklu doğru ile çizilmiş ise Yol Çiz (Paralel)
işlemi kullanılmalıdır. Bu işleme girdikten sonra
yol kalınlığı parametreleri belirtilir. Yol çiz
menüsünde, sağa yol kutusu, tutma noktası
olarak işaretlenmelidir. Sağa yol hattı
korunacak hat tipi olarak işaretlenmiş
olmalıdır. Korunacak hat tipinin sağa ya da
sola olması yol kenarı sınırı objesinin başlangıç
yönüne göre belirlenir.

Daha sonra, yol menüsünden çıkmadan fare ile


ekran üzerinde herhangi bir yer işaretlenir.
Sıradaki işlem, yol eksenini fare ile
işaretlemektir. Alt yol sınırı fare ile işaretlenir.
İşlemden çıkıldıktan sonra alt yol sınırı referans
alınarak yeni yol çizgileri çizilmiş olur.

Mevcut yolun alt sınırı korunarak belirtilen yol


kalınlığına uygun şekilde yolun üst kenar çizgisi çizilmiş olur. Halihazır raster veri
ise, Yol Çizgilerinin Oluşturulması (Aksis) işlemi kullanılmalıdır.

2.2.Yol Çizmek ( Aksis )


Yol Çizme (Aksis) işlemi için daha önceden yol ekseni belirlenmesine gerek
yoktur. Gerekli yol parametreleri girildikten sonra ekranda fare ile gösterilen
noktalar boyunca yolu çizer. Yol parametrelerinin kullanımı Yol Çiz (paralel)
menüsüyle aynı şekildedir.

10
NETCAD/PLANET
Bu şekilde mevcut yapılaşma sınırları referans alınarak yol oluşturulabilir. Mevcut
durumda plancıyı sınırlayan hatlar Yol Çiz (Aksis) yöntemi ile fare ile direkt takip
edilebilir.

Oluşturulan çizimde ada kenarı, kaldırım ve refüj çizgileri kendi isimlerinde


otomatik açılan tabakalarda bulunurlar. Bu tabakalandırma şekli ileride
anlatılacak işlemlerde kullanıcıya büyük avantajlar sağlayacaktır.

2.3.Ada/Kaldırım Köşesi Çizmek


Yollar çizildikten sonra ada kenarları kırılmalı, kaldırım köşeleri yuvarlatılmalıdır.
Bu menü içinde hem "kır" hem de "köşe yuvarlat" işlemleri uygulanabilir. Hangi
buton aktifse program o işlemle ilgili parametreleri kullanır.

Ada Kenarları için menüden kır modu seçilir ve dik ve yatay mesafe
parametreleri belirtilir. Dik ve yatay mesafe parametreleri kırılma noktalarının
köşeye olan uzaklığıdır. İşlemin başlaması ile birlikte adanın kırılacak doğruları
sırayla işaretlenir. Kırılma doğruların gösterildiği taraftan olur. Örnekte
görüldüğü gibi yatay ve dikey mesafe parametreleri 20 iken, kırılma noktalarının
iki doğrunun kesişim noktasına olan uzaklıkları 20m'dir.

11
NETCAD/PLANET
Menüde Kır modu ile beraber Serbest
opsiyonu da seçilmiş ise dik ve yatay mesafe
parametreleri geçersizdir. Öncelikle adanın
kırılacak kenarları kullanıcı tarafından
işaretlenir. Sonra dik ve yatay mesafeler ölçü
belirtilmeden serbest olarak kırılma işlemi
yapılabilir.

Kaldırım Kenarı Yuvarlat işleme girildikten


sonra menüden yuvarlat modu seçildikten sonra kırma yarıçap belirtilir.

Kırma yarıçapı yuvarlatılacak


kenarların kesişimine
yerleştirilecek yayın
yarıçapıdır. İşleme girilmesi
ile birlikte iki doğru (kaldırım
kenarı) sorulur. Bu doğrulara
teğet, verilen yarıçaplı yay
oluşturulur ve doğrular
kırpılır. Yuvarlatma işlemi
doğruların gösterilen
tarafından yapılır. Örnekte
görülen iki doğrunun
yuvarlatma parametresi 20
verilmiştir. İki doğrunun
kesişimi 20 m yarıçaplı bir
daire baz alınarak çizilir.

12
NETCAD/PLANET
Kır işleminde olduğu gibi, menüde yuvarlat modu işaretli iken serbest modu da
işaretlenmiş ise yarıçap parametresi geçersizdir. Kullanıcı ekranda serbest
şekilde yuvarlatma yarıçapını belirleyebilir.

Ada köşesinden dik olarak


kaç metre kırılacağını belirten
parametre.

2.4.Otomatik Kavşak Oluşturmak


Yol kesişimlerinde
kavşakların oluşturulması ve
kavşak içinde kalan ada
kenarı, kaldırım çizgilerinin
otomatik olarak
temizlenmesi işlemlerini
gerçekleştirmektedir. Kavşak
işlemi Ada köşesi Kır ve
Kaldırım Köşesi Yuvarlat
işlemlerini aynı anda
otomatik olarak uygular.

Otomatik kavşak oluşturma


işlemine girdikten sonra
ekrana gelen menüde iki
seçenek vardır. Birincisi
işleme girdikten sonra
istenilen kırma ve yarıçap
parametreleri verilir. Kırma
parametresi kavşakta
bulunan ada kenarı kesişimlerinin dik ve yatay mesafesidir. Yarıçap parametresi
ise, kavşakta bulunan kaldırım kenarı kesişimlerinin yuvarlatma yarıçapıdır.
Daha sonra, kavşak merkezinin gösterilmesi istenir. Yaklaşık olarak kavşağın
orta noktası gösterilir ve etkileşimli olarak kavşağı kapsayacak bir daire açılır.

13
NETCAD/PLANET
Sol buton ile işlem başlatılır ve kavşak oluşturulur. Kavşak modeli, belirtilmiş
olan parametrelere göre oluşturulur. Yarıçap ikonu işaretli değilse, kaldırım
köşeleri yuvarlatılmaz. Kırma ikonu işaretli değilse ada kenarı köşeleri
yuvarlatılmaz. Tercihe bağlı olarak sonradan NETCAD/PLANET\ KÖŞE KIR-
YUVARLAT işlemi ile gerekli düzeltmeler yapılabilir.

Her köşe için ayrı parametreler kullanılması isteniyorsa otomatik kavşak işlemi
yeterli değildir. Bu durumda köşe kır/yuvarlat işlemi ile düzeltmeler yapılmalı ya
da kullanıcının tercihine bağlı olarak köşe kır/yuvarlat işlemi uygulanmalıdır.

Kavşak Oluştur işlemi üçlü ya da daha fazla yolun kesiştiği noktalarda da


çözümler sunar. Bu durumda işlem aynı şekilde başlatılarak kırma ve yuvarlatma
parametreleri kullanıcı tarafından belirtilir. Göbek dairenin merkezine yakın bir
nokta kavşak merkezi olarak gösterilerek kavşak çözümlenir.

İkinci seçenek, işleme girdikten sonra ekrana gelen menüde Oto ikonu
işaretlenirse program kaldırım mesafesi, kaldırım genişliği ve adakenarları
arasındaki açıyı kullanarak oluşturulan elde edilen yarıçap değerine göre
otomatik kavşakları düzeltmektedir. Kırma değeri girildikten sonra Oto ikonu
işaretlenir. Daha sonra, kavşak merkezinin gösterilmesi istenir. Yaklaşık olarak
kavşağın orta noktası gösterilir ve etkileşimli olarak kavşağı kapsayacak bir daire
açılır.

Sol buton ile işlem başlatılır ve kavşak oluşturulur. Kavşak modeli, belirtilmiş
olan parametrelere göre oluşturulur.

14
NETCAD/PLANET
2.4.1. Manuel Kavşak Oluşturmak
Otomatik kavşak oluştur işlemi dışında ikiden fazla yollun oluşturduğu kompleks
yapıdaki kavşakların elde edilmesi için bir dizi işlem yapılması gerekmektedir.

NETCAD/PLANET / YOL ÇİZ ile belirlenen yol kesişimlerinde kavşak oluşturma


işlemi göbek yarıçapının belirlenmesiyle başlar (Şekil 1).

Örnek kavşakta, göbek yarıçapı 5m olarak belirlenmiştir. 5m yarıçapındaki daire


kavşağın tam merkezine gelecek şekilde yerleştirilir. Bundan sonraki aşamada,
yol çizme işleminde kullanılan parametreler referans alınarak merkez göbek
dairesine paralel daireler atılmalıdır. İlk paralel daire taşıt yolu kadar, ikinci
paralel daire taşıtlar için dönme payı kadar, üçüncü paralel daire kaldırım
genişliği kadar olmalıdır (Şekil 2). Paralel alma işleminin dışında ÇİZ\ DAİRE
menüsünden de yeni daireler oluşturulabilir. Yuvarlatma işleminde kullanılacak
olan bu dairelerin REFÜJ tabakasında çizilmesi ilerideki işlemlerde kullanıcıya
kolaylıklar sağlayacaktır.

ŞEKİL 1 ŞEKİL 2

Refüj tabakasında çizilen göbek daireye dışa doğru yol, kaldırım kalınlığı ve
dönme payından referans alınarak paralel alınır. Bu işlem NETCAD/PLANET / ÇİZ
YARDIMCI İŞLEMLER / KÖŞE YUVARLAT işlemi ile kısa zamanda yuvarlatma
işleminin yapılabilmesini sağlayacaktır. Doğrulara teğet daireler olarak
kullanılacaktır. Göbek daireye ilk paralel daire yol (sağa ya da sola) genişliği
mesafesinde olmalıdır. İkinci daire, göbek daireye yol genişliği+sağa ya da sola
dönme payı mesafesinde olmalıdır. Üçüncü daire, göbek daireye yol genişliği+
dönme payı kaldırım kalınlığı mesafesinde olmalıdır (Şekil 3).

15
NETCAD/PLANET
ŞEKİL 3

ŞEKİL 4
Referans olarak kullanılacak
gerekli daireler çizildikten sonra
(Şekil 4) ÇİZ\ YARDIMCI
İŞLEMLER\ KÖŞE YUVARLAT
işlemine girilir. ÇİZ\ YARDIMCI
İŞLEMLER içerisindeki köşe
yuvarlat işlemi, NETCAD/PLANET
içerisindeki kaldırım kenarı
yuvarlat işlemine ek olarak
kesişen iki doğru ile gösterilen bir diğer daireye teğet olacak şekilde yuvarlatma
işlemi uygular. Şekildeki örnekte görüldüğü gibi, yuvarlatma işleminde önce
kesişen iki doğru daha sonra da dairenin fareyle işaretlenmesi ile daireye teğet
yay oluşur ve yuvarlatma işlemi yapılmış olur.

KÖŞE YUVARLAT işlemine


girildikten sonra sırasıyla
yuvarlatılacak kenarlar ve teğet
olacak daire fare ile gösterilerek
yuvarlatma işlemi tüm
kesişimlere uygulanır (Şekil 5).
Ada kenarı çizgileri
yuvarlatılırken teğet daire olarak
en dıştaki daire, kaldırım çizgileri yuvarlatılırken teğet daire olarak dıştan ikinci
daire kullanılmalıdır.

16
NETCAD/PLANET
ŞEKİL 5

Kavşak üzerindeki ada kenarı ve kaldırım çizgileri yuvarlatıldıktan sonra ŞEKİL


6'da görülen biçimde yolun alt kesimindeki ada kenarı ve kaldırım çizgileri
yaklaşık olarak belirtilen hatlardan EDİT\ OBJE KIR rutini kullanılarak kırılmalıdır.
Bu şekilde obje sündür işlemiyle alt ada kenarı ve kaldırım çizgilerinin son hali
verilecektir. Yuvarlat işlemi başlamadan önce Tabaka Menüsü'nden kalınlık
ayarlamaları yapılmalıdır.

ŞEKİL 6
Obje kırma işleminden sonra
alt kaldırım çizgisi yeniden
şekillendirilmelidir.
Şekillendirme işlemi için
merkez göbekten sonraki ilk
daire (taşıt yolunu belirleyen
daire) baz alınmalıdır. EDİT\
OBJE EDİT işlemi ile alt
kaldırım çizgisi yeniden şekillendirilir.(Şekil 7) Daha sonra yolun alt kenarındaki
ada kenarı çizgisi, kaldırım kenarına paralel alınarak (kaldırım kalınlığı kadar)
oluşturulur (Şekil 8).

ŞEKİL 7 ŞEKİL 8

17
NETCAD/PLANET
Sıradaki işlem refüj kenarlarının yuvarlatılması işlemidir. Bu işlem için, göbek
etrafındaki kaldırım çizgilerinde göbeğe doğru taşıt yolu kalınlığında paralel
alınmalıdır. Şekil 9'da görüldüğü şekilde içe doğru alınan paralel çizgiler refüj
kenarlarının sınırlarını belirleyecektir.

ŞEKİL 9

Paralel alma işleminden sonra Düzenle\ Yardımcı İşlemler\ Köşe Yuvarlat işlemi
ile refüj kenarları oluşturulur (Şekil 10). Köşe yuvarlat işleminde yarıçap
kutusunda refüj kenarlarını yuvarlamaya uygun olabilecek bir yuvarlatma
parametresi belirtilmelidir. Örnekte yarıçap 1m verildikten sonra fare ile
işaretlenen kesişen iki doğru yarıçapı 1m olan yay ile yuvarlatılmıştır. Bu
işlemde, kaldırım çizgilerinden içe doğru taşıt yolu kadar paralel aldığımız çizgi
kesişen doğruların birincisini oluşturacaktır. Merkez göbekten taşıt yolu kadar
paralel aldığımız daire ise kesişen doğruların ikincisini oluşturacaktır.

ŞEKİL 10

18
NETCAD/PLANET
Köşe yuvarlat işlemi ile bütün refüj kenarları yuvarlatıldıktan sonra ekrandaki
fazla çizgi ve daireler temizlenir (Şekil 11). Refüj çizgilerine ait fazlalıklar ise
obje kes işlemi ile temizlenir.

ŞEKİL 11

Refüj köşeleri de köşe yuvarlat işlemi ile yarıçap azaltılarak yuvarlatıldıktan


sonra NETCAD/PLANET taramalar menüsünden refüj içleri taranarak işlem
tamamlanır.

ŞEKİL 12

2.5.Refüjlerin Kapatılması
Bu işlem, yol çiz ve kavşak oluştur
işlemlerinden sonra refüj aralarının
açılması ve yuvarlatılması amacıyla
kullanılır. Yol çiz ve otomatik kavşak ile
oluşturulmuş olan kavşakların refüj
başlama mesafesi kullanıcı tarafından
bir hat ile aşağıdaki şekilde görüldüğü
gibi belirlenir.

19
NETCAD/PLANET
İşleme girildikten sonra refüjün kırılmak istenen ucunda iki refüj çizgisi ve daha
sonra hangi yönde yuvarlatılmak istendiği kullanıcı tarafından fare ile gösterilir
(Şekil 14). Refüjün uç noktaları uygun yarıçapta yay ile otomatik olarak
kapatılmış olur.

ŞEKİL 14

Tüm refüj uçları için de bu işlem uygulandıktan sonra arada kalan çizgiler sil
işlemi ile temizlenir. Refüj kapat işlemi orta göbek oluşturulması gereken yollar
için kullanışlı değildir. Daha kompleks yapıdaki kavşak çözümlemelerindeki refüj
işlemleri "Manuel Kavşak Oluştur" başlığı altında anlatılan işlemlerle yapılmalıdır.

2.6.Köşe Düzeltmek
Ada kenarı kır işlemi
uygulanmış mevcut ada
kenarlarının edit işlemi için
kullanılır.

Daha önce Ada kenarı Kır


işleminde kullanılan yatay ve
dikey mesafe
parametrelerinin isteğe
uygun olarak yeniden
düzenlenmesi amacıyla
uygulanır. İşleme girildikten sonra daha önce kırılmış ve düzeltilmek istenen ada
kenarı köşesi seçilerek fare ile manuel düzenleme yapılır.

20
NETCAD/PLANET
2.7.Yaya Yolu Çizmek
Planın yapılma sürecinde adalar içinde doğru çiz komutu ile oluşturulmuş yaya
yolu hatları bu işlem ile otomatik olarak istenilen şekilde yaya yoluna
dönüştürülür. Mantık olarak Yol Çiz (Paralel) ile çok benzemektedir.

Netcad/Planet/Yardımcı İşlemler/Yaya Yolu Yap işlemine girildikten sonra yaya


yolunun sağa ve sola genişlikleri verilir.

“Daireler" ikonu işaretli ise, yaya yolu uçlarına ağaç sembolü olarak daireler
oluşturulur. "Ada kenarı" ikonu işaretli ise, yaya yolu ile ada kenarı çizgilerinin
kesişim yerlerinde ada kenarı çizgileri kesilir . Gerekli parametreler belirtildikten
sonraki aşama, adakenarları içine daha önceden doğru ile çizilmiş olan yaya yolu
hatlarının (eksen) fare ile işaretlenmesidir.

21
NETCAD/PLANET
Yaya yolları oluşturulduktan sonra önceden eksen olarak çizilen yaya yolu hatları
SİL işlemi ile temizlenir.

Daireler ikonu işaretlenmediği durumda aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi ağaç


sembolü olan halkalar elde edilmez. Ada kenarı ikonu işaretlenmediği durumda
ise yaya yolu içerisinde kalan ada kenarı çizgileri kesilmez.

Yaya Yolu Çiz işlemi ile oluşturulan yaya yolu çizgileri otomatik olarak
YAYAYOLU veya ADA KENARI tabakalarından biri seçilerek yerleştirilir. Ağaç
sembolleri (daireler) ise YAYAYOLU tabakasında yer alırlar.

UYARI: Yaya yolunun ada sınırı ile kesiştiği kısımda ada sınırında kırıklık (kırık
noktalar) varsa ada sınırı yaya yoluna uygun olarak parçalanmayabilir.

2.8.Yol Yuvarlatmak
Dar açıyla çizilen yolların, virajının yumuşatılması için kullanılan bir işlemdir.
Yuvarlatma işlemi için kullanılan yayın yarıçap değeri belirtilerek gereken
düzenlemeler yapılır. Bu işlem yolların mevcut genişliğinde değişiklik yapmaz.

Yolların çiziminden sonra ekrana gelen menüye iç yarıçap değeri yazılarak Düzelt
komutu işaretlenir.

Bu işlemle birlikte yolların verilen parametrelerle düzenlenmesi işlemi


tamamlanmış olur.
22
NETCAD/PLANET
Bu işlem yolları editlerken mevcut yol genişliklerini değiştirmez. Bunun için
yolları seçme işleminde dıştan içe doğru bir sıra izlenmelidir.

2.9.Objelere Kalınlık Vermek


Ada kenarı gibi İMAR MEVZUATINDA
belirli bir kalınlıkla çizilmesi gereken
objelere kalınlık verilmesinde
kullanılır. NETCAD/PLANET / YOL ÇİZ
ile çizilmemiş yol kenar çizgileri
kalınlık değeri verilmeden çizildiği
için bu objelerde "kalınlık ver" işlemi
kullanılmalıdır. Doğru, daire, yay ve
çoklu doğrulara kalınlık verilebilir.
Kalınlık özelliği geçici olarak ekranda
gözlenmemek üzere tabaka
menüsünden kapatılabilir.
NETCAD/PLANET\ KALINLIK VER
23
NETCAD/PLANET
işlemine girilerek ekrana gelen menüden istenilen kalınlık girilir.

İstenilen kalınlık mm olarak girilebileceği gibi ekranda gösterilen herhangi bir


objenin (doğrunun) kalınlığı da alınabilir. ? işaretli butonu kullanılarak fare ile
ekranda gösterilen doğrunun kalınlığı otomatik olarak kalınlık kutusuna yazılmış
olur. Taraf Sor ikonu aktif iken fare ile gösterilen yönde objeye kalınlık verilir.
Taraf Sor ikonu aktif değilse gösterilen objenin ortasından iki tarafa doğru
kalınlık verilir.

2.10.Tarama Yapmak
3194 Nolu İMAR KANUNU ve YÖNETMELİKLERİ'ne ve bunun yanı sıra peyzaj
planlamasına yönelik vektör ve raster plan taramalarının otomatik olarak elde
edilmesini sağlar. Yönetmeliklerde belirtilen 1/1000, 1/5000 ve 1/25000 ölçekli
paftalara ait taramalar yazılım ile birlikte hazır sunulur. Taramalar listede
alfabetik sırayla yer alırlar.

1/1000 ölçekli taramalar kullanılıyorken, 1/5000 ölçekli tarama tiplerine


geçilmek istendiğinde, Proje/Yardımcı İşlemler/Özellikler/Ölçek menüsünden
proje istenilen ölçeğe dönüştürüldüğünde, otomatik olarak o ölçeğin tarama

24
NETCAD/PLANET
tipleri gelecektir. 1/25000 ölçekli tarama tiplerine de yine aynı şekilde PROJE
menüsü altından istenilen ölçek (1/25000) yazılarak geçilir.

İstenilen tarama, menüde bulunan ok tuşları ile işaretlendikten sonra sağ


ekranda tarama gözlenebilir. Tarama ölçeği (büyüklüğü) ve açısı istenilen şekilde
ayarlanabilir. Fakat taramaların 3194 İMAR MEVZUATI'na uygun olması için
büyültme değeri 1, açı değeri ise 0 olmalıdır.

Raster taramalar ise tabaka menüsünden gelmektedir. Vektör taramalara göre,


dosya boyutu olarak daha az yer kaplarlar.

Öncelikle tabaka menüsüne girip, hangi tabakaya raster tarama özelliği


verilecekse, o tabakanın özelliğine girilir.

25
NETCAD/PLANET
Gelen özellikler penceresinde Alan sekmesine gelinir ve sol üst köşesindeki üç
noktaya basılıp, raster tarama kütüphanesi açılır.

26
NETCAD/PLANET
Plan başlığı altındaki bölümde şehir plancıları için mevzuata ve ölçeklere göre
hazırlanmış raster taramalar bulunmaktadır.

2.10.1. Taranacak Alanın Seçilmesi


Bu işlem vektör taramalar için geçerlidir. Tara veya Çoklu Tara butonlarından
biri ile başlatılır. Tara komutu kullanıldığında, taranması istenilen alan
doğrulardan oluşuyorsa, orta noktası fare ile gösterilir. Tara komutu
kullanıldığında, taranması istenilen alan çoklu doğru olarak çizilmişse ekranın
sağ alt köşesinde görülen F3=Alan Seç butonu kullanılarak çoklu doğru seçilir.
Tara komutu kullanıldığında taranması istenilen alanın sınırları ekranda doğru ya
da çoklu doğru ile kesin olarak belirtilmemişse, ekranın sağ alt köşesinde
görülen F2=Alan Çevir butonu kullanılarak fare ile alan çizilerek belirtilir.

2.10.2. Taranacak Alanın İçinde Taranmayacak


Bölgenin Seçilmesi
Komut içindeyken taranacak alan içerisinden (yazı ya da sembol yerleştirme
amaçlı) çıkarılacak, taranmayacak alanlar sorulur. Böyle alanların olması
durumunda daha önceden çoklu doğru ile çizilmiş olan çıkarılacak alan, ekranın
sağ alt köşesindeki F3 alan seç butonu seçildikten sonra fare ile gösterilerek de
çıkarılır. Alan yaklaşık olarak belli ise ve sınırı daha önceden çizilmemişse yine
27
NETCAD/PLANET
tarama işlemi içerisindeyken, ekranın sağ alt köşesindeki F2 alan çevir butonu
seçildikten sonra fare ile tüm köşeleri işaretlenerek tanımlanır. Böylece taralı
alan içinden çıkarılmış olur.

2.10.3. Taranacak Alan içinde Dikkate Alınacak


Objelerin Seçilmesi
Kapalı alandan sonra alan seçilsin veya
seçilmesin, TARAMADA DİKKATE ALINACAK
DİĞER OBJE'ler sorulur. Bu objeler doğru,
daire ve yaylar olabilir. Seçilen objelerin
birbirine değme veya kapalı bir alan kapatma
zorunlulukları yoktur.

Ancak tarama çizgilerinin oluşabilmesi


için en az iki obje kesişmek zorundadır.
Koşulun sağlanmadığı durumda, tarama
çizgileri oluşmazlar. Örnekte görüldüğü
gibi kalın doğrular seçilmiş ve yatay
doğrulardan oluşmuş taramada yatay
tarama doğrularından yalnızca her iki
objeyi kesenler oluşmuştur.

Çoklu Tara komutu ise orta tuş Süzgeç


Menüsü kullanarak objelerin seçilmesi
ve taranmasında kullanılır. Ancak bu taramada dikkate alınacak obje ve alanlar
sorulmaz.

Vektör taramalar için farklı kullanımlara ait taramalar TR_TARAMA ADI


şeklinde ayrı tabakalara yerleştirilirler.

28
NETCAD/PLANET
2.11.Lejant Oluşturmak
Plan üzerinde vektör taramalar yapıldıktan sonra lejantlar
NETCAD/Planet/Yardımcı İşlemler/Lejant Oluştur işlemi ile otomatik olarak
hazırlanır. Lejant bilgisi tabakalardan alınır. Yapılan her tarama TR_Taramaadı
adlı tabakalara otomatik olarak yerleştirilirler. Daha sonra NETCAD/Planet/
Yardımcı İşlemler/Lejant Oluştur menüsünden TARAMALAR seçilerek kullanılmış
olan tüm alan kullanım taramalarının lejantı otomatik olarak hazırlanır. Ekrana
gelen menüden taramalar seçilerek tamam butonu ile geçilir.

İşlem içerisindeyken ekrana gelen tablodan lejant kutuları ve yazıları için format
belirtilir.

Kutu boyu, kutu eni ve kutular arası boşluk kutularına kullanıcı tarafından lejant
kutularının boyutları mm cinsinden yazılır. Kutu boyu lejant kutucuklarının
boyunu, kutu eni lejant kutucuklarının enini mm cinsinden belirlemek amacıyla
29
NETCAD/PLANET
kullanılır. Lejant yazılarının boyu da mm cinsinden belirtilir. Tarama büyüklüğü
lejant kutucuklarındaki taramaları ölçeklemede kullanılır. Fakat hazırlanan
lejantın İMAR MEVZUATI' na uygunluğu açısından tarama büyüklüğü değeri 1
verilmelidir.

Son olarak, lejantın yeri fare ile serbest olarak seçilir. Oluşturulmuş olan lejanta
ait bilgiler yine lejant başlığında otomatik olarak açılan tabakalara yerleştirilirler.

Lejant bilgisi tabakalardan alınır. Dikkat edilmesi gereken tek unsur, bir
taramanın kullanıldıktan sonra geri al ve diğer şekilde silinmiş olması durumunda
taramaya ait bilginin silinmemiş olması ve lejantı etkilemesidir. Bu gibi hataların
oluşmaması için işlem öncesinde bir defa Tabaka Kontrolü/ Boş Tabakaları Sil
işlemi uygulanmalıdır.

Planlama sürecinde kullanıcıya gerekli planlama sınırları, ekranın altında bulunan


hat tipi butonundan ayarlanır. Gerekli plan sınırı türü menüden seçilerek aktif
hale getirilir. Bundan sonra çizilecek herhangi bir doğru ya da çoklu doğrunun
hat tipi, aktif olan hat tipindedir.

Planda kullanılan sınırların lejantı ise LEJANT OLUŞTUR menüsünden HATTİPLERİ


seçilerek elde edilir. Lejant oluşturma işlemi ise taramalardakine benzer şekilde
lejant kutusu ve yazıları için kullanıcı tarafından format belirtilerek yapılır.
NETCAD/Planet/Yardımcı İşlemler/Lejant Oluştur işlemine girilerek ekrana gelen
tablodan doğru tipleri işaretlenerek tamam butonu ile geçilir.

30
NETCAD/PLANET
Taramalar seçeneğinde kullanılan format bilgilerinin (kutu boyu, kutu eni,
kutular arası boşluk, yazı büyüklüğü ve tarama büyüklüğü) aynısı verilerek
tamam butonu ile geçilir. Hat tipleri için otomatik olarak oluşturulan lejant da
taramalarda olduğu gibi fare ile serbest olarak kullanıcı tarafından paftaya
yerleştirilir.

Taramalar ve doğru tipleri için lejantlar oluşturulduktan sonra lejant ile ilgili
objeler lejant başlıklı tabakalarda bulunurlar. Lejant taramaları TR_TARAMAADI
tabakasında yer alırken, lejant yazıları LEJANT_AÇIKLAMA tabakasında, kutu
çerçeveleri de LEJANT_TARAMA tabakasında yer alırlar.

31
NETCAD/PLANET
32
NETCAD/PLANET
3.Bölüm Semboller
3.1.Yerleşim Düzeni Sembolü
Yapılaşma koşulları ile ilgili semboller bu işlem içinde otomatik olarak
oluşturulurlar. Program kullanıcının verdiği parametreleri baz alarak ilgili
sembolü kullanıcı tarafından konumlandırılmak üzere sunar.

NETCAD/Planet/Yerleşim Sembolleri işlemine girilerek gerekli parametreler


belirtilir.

Kullanıcı oluşturmak istediği sembolün nizam, kat, ön bahçe ve yan bahçe


parametrelerini belirtir. Nizam kutusunun sağındaki ok kullanılarak seçme
menüsünden uygun nizam (ayrık, bitişik, blok, ikiz) seçilir.

Ön ve yan çekme mesafeleri tercihe bağlı olarak kullanılmayabilir. Ön ve yan


çekme mesafesinin belirtileceği kutuların sağındaki işaret kaldırılarak,
gerekmediği yerde bu parametreler kullanılmayabilir. Sembolün sık kullanılır
olması durumunda listeye Ekle butonu ile parametreleri menüye eklenebilir,
daha sonra kullanılmayan parametreler Sil butonu ile listeden silinebilir. Listeye
eklenen parametreler tekrar aynı sembol gerektiğinde menüden tek bir tuş ile
seçilebilir.

Büyültme faktörü ile sembolün büyüklüğü ayarlanabilir. Büyültme faktörü 1 iken


daire yarıçapı 6.5mm'dir. Gerekli parametreler verildikten sonra yerleştir butonu
33
NETCAD/PLANET
kullanılarak sembol fare ile serbest olarak plan üzerinde uygun şekilde
konumlandırılır. Yerleştir komutundan sonra menüye dönmeden önce sembol
istenilen sayıda plana yerleştirilebilir.

Yerleşim sembolüne ait yazılar, projedeki


aktif fontta gelirler. İstenildiğinde, aktif font
değiştirilerek sembollerin fontu da
değiştirilebilir.

Yerleşim sembolüne ait objeler SM_ ile


başlayan tabakalarda otomatik olarak yer
alırlar. Sembol dairesi SM_DAİRE, iç
değerler SM_YAPI tabakalarına otomatik
olarak yerleştirilirler.

İşlemler bittikten sonra yerleşim sembolleri


plan üzerinde kaydırılmak istendiğinde orta
tuş ile Süzgeç Menüsü kullanılmalıdır. Süzgeç menüsünden grup seç opsiyonu
işaretli ise sembol parametreleri ve dairesi birlikte seçilecektir. Sembol objeleri
bağımsız olarak değiştirilmek istendiğinde süzgeç menüsünden grup seç
opsiyonu iptal edilmelidir.

3.2.Yol Genişlik Sembolü


NETCAD/Planet/Yol Genişliği Sembolü işlemine girilerek ekrana gelen menüden
gerekli parametreler belirtilir.

34
NETCAD/PLANET
Diğer sembollere benzer şekilde, açılan pencereden yol genişliği belirtilerek
uygulanır. Kullanıcı tercihine bağlı olarak, sık kullanılan yol genişlikleri Ekle (<<)
butonu ile listeye eklenebilir. Listeden kaldırılmak istenen yol genişlikleri ise Sil
(X) butonu ile silinir. Yol genişliği ve büyültme oranı belirtildikten sonra yerleştir
butonu kullanılarak sembol plan üzerinde fare ile serbest olarak yerleştirilir.
Sembol menüsüne geri dönmeden fare ile istenilen sayıda sembol yerleştirilebilir.

Yola Paralel ikonu işaretlenirse program yol genişliğini ekrandan okuyarak


sembol olarak bulunan yol genişliğinin sembolü yerleştirilir. Böylelikle kullanıcı
ekranda yol genişliğini bilmediği yollar için sembol yerleştirirken yol genişliğini
ölçüp yazmak yerine program yol genişliğini ölçüp sembol yerleştirilir.

Yol genişlik sembolüyle ilgili objeler SM_ başlıklı tabakalarda otomatik olarak yer
alırlar. Sembolün dairesi SM_DAİRE tabakasına, iç değerler ise SM_YOL
tabakasına yerleştirilir. Yol genişliği ile orantılı olarak sembol büyültme değeri
ayarlanabilir. Büyültme 1 iken dairenin yarıçapı 10mm'dir.

35
NETCAD/PLANET
Yol genişlik sembolünü oluşturan
objeler de diğer yerleşim
sembollerinde olduğu gibi grup
özelliği taşırlar. Sembol plan
üzerinde başka bir konuma
kaydırmak istendiğinde Süzgeç
Menüsünden grup seç opsiyonu
işaretlenmelidir. Sembol objeleri
bağımsız olarak değiştirilmek
istenirse süzgeç menüsünden grup
özelliği kaldırılmalıdır.

3.3.Taks/Kaks Sembolü
NETCAD/Planet/Taks/Kaks Sembolü işlemine girilerek ekrana gelen menüden
gerekli parametreler girilir. Sembole benzer şekilde, açılan pencereden TAKS ve
KAKS değerleri kullanıcı tarafından belirtilerek "yerleştir" butonu ile plan
üzerinde konumlandırılır.

Büyültme oranı ile daire büyüklüğü değiştirilebilir. Büyültme bir iken dairenin
yarıçapı 6.5 mm dir.

Sık kullanılan semboller Ekle butonu ile listeye eklenebilir. Listede artık
kullanılmayan sembol parametreleri ise Sil butonu ile silinebilir.

36
NETCAD/PLANET
Kullanıcı tercihine bağlı olarak
sık kullanılan TAKS ve KAKS
değerleri listeye eklenebilir,
daha sonra da silinebilir.
Sembolün dairesi SM_DAİRE,
iç değerler ise SM_KAKS
tabakasına yerleştirilirler.
Diğer sembollerde olduğu gibi
TAKS/KAKS sembolleri de
grup özelliği taşırlar.

3.4.Emsal Sembolü
NETCAD/Planet/Emsal Oluştur menüsünden emsal ve max bina yükseklikleri ile
ilgili gerekli parametreler girilir.

İşleme girildikten sonra Emsal kutusuna gereken emsal değeri yazılır. Hmax
kutusuna ise bina yüksekliği metre cinsinden yazılır. Değerler belirtildikten sonra
emsal sembolü ekranda fare ile serbest olarak konumlandırılır. Büyültme oranı
kullanılarak değerlerin proje üzerindeki büyüklükleri değiştirilebilir. Büyültme
değeri kutunun sağ tarafındaki butonu kullanılarak da değiştirilebilir. Büyültme
oranı 1 iken yazı boyu 3'dür. 1/1000 plan üzerinde harf boyu 3 mm'dir.

37
NETCAD/PLANET
Plan süresince çok kullanılan emsal ve hmax değerin Ekle butonu ile listeye
eklenerek gerektiğinde tekrar kullanılabilir. Listeden kaldırılmak istenen emsal ve
hmax değerleri ise Sil butonu ile silinebilir. Hmax değeri serbest olarak
belirtilmek istenirse kullanıcı tarafından "0" girilmelidir.

Belirtilen emsal ve hmax değerleri projede otomatik olarak SM_EMSAL


tabakasında yer alırlar.

3.5.Daire İçlerinin Temizlenmek


Daire Temizle işlemi daire içine giren objelerin otomatik olarak temizlenmesi
amacıyla kullanılır.

38
NETCAD/PLANET
Temizle işlemi ile tarama içerisinde bulunan dairenin içinden taramaya ait tüm
ayrıntılar silinebilir. Ayrıca, TAKS, KAKS, yerleşim ve yol genişlik sembollerinin
içerisinden ada bölüm, yol vb. çizgileri temizlenebilir. Bu şekilde dairenin
içerisine istenilen yazı veya gerekli sembol yerleştirilebilir.

NETCAD/Planet/Daire İçi Temizle işlemine girildikten sonra içi temizlenecek


dairenin gösterilmesi istenir. Sadece dairenin gösterilmesi yeterlidir. Temizleme
işlemi daireler üzerinde teker teker yapılır. Birden fazla daire temizleme işlemi
için komuta tekrar girilmesi gerekmektedir.

4.Bölüm Yardımcı İşlemler


4.1.Otomatik Alan Kapatmak
Alan dağılımı ve nüfus hesabı yapabilmek için alanların kapalı olmaları
gerekmektedir.

Plan oluşturma sürecinde


görsel olarak tüm adalar
oluşturulur. Ancak bunlar
hesap yapılabilecek şekilde
kapalı alan ya da ada objesi
haline gelmemişlerdir. Planın
alan dağılım ve nüfus
hesaplarında kullanılabilmesi
için kentsel kullanımlarına ait
ada alanlarının PL_
KULLANIMADI isimli
tabakalarda yer almaları
gerekmektedir. Otomatik Alan
Kapat işlemi plan üzerindeki tüm alanları PL_KONUT tabakasında konut kullanımı
olarak kapalı alanlar şeklinde otomatik kapatır.

Araçlar/Topoloji/Alanları Otomatik Kapat komutu ile alanlar kapatılır. Kapatılan


alanlar "Alan Dağılım" işleminde kullanılabilecek şekilde PL_KONUT tabakasında
otomatik olarak yer almıştır.

Kapatılan bütün alanlar PL_KONUT tabakasında konut kullanımı olarak


kaydedilirler. Konuttan farklı olan kullanımlar, alan hesaplarında kullanılmak
üzere kullanıcı tarafından yeni açılan PL_KULLANIM ADI (PL_TİCARET,PL_EĞİTİM
gibi) isimli tabakalara yerleştirilirler.
39
NETCAD/PLANET
4.2.Alan Dağılımı
NETCAD/Planet/Yardımcı İşlemler/Alan Dağılımı işleminde, plan üzerinde kentsel
kullanımların ALAN BÜYÜKLÜĞÜ, ADET (alan sayısı), ORAN değerleri tablo olarak
kullanıcıya sunulur.

Alan dağılımı hesaplarında


kullanımlar hakkında bilgi
tabakalardan alınır. Bu nedenle,
hesap işleminin gerçekleşmesi için
öncelikle ada kenarı tabakasındaki
doğru objeleri kapalı alan olarak
kapatılmış olmalıdır. Alan kapatma
işlemi bir önceki bölümde anlatıldığı
gibi NETCAD/Planet/Otomatik Alan
Kapat işlemiyle çok kısa sürede
gerçekleştirilir. İkinci aşama olarak
kentsel alan kullanımları kapalı
alanlar olarak PL_KULLANIMADI
isimli tabakaya yerleştirilir. Hesaba
başlamadan önceki son aşama,
PL_KULLANIMADI isimli kapalı
alanların ve planın tümünü kapsayan
Plan Sınırının bulunduğu tabakaların
açık olduğunun kontrolüdür. Plan
sınırı hesabının gerçekleşebilmesi için
çoklu doğru ile çizilmiş olmalıdır.

40
NETCAD/PLANET
Alan Dağılım işlemine girildiğinde "Plan Sınırı İçerisinden Bir Nokta Göster"
komutundan sonra, ekranın sağ alt köşesindeki "F3 alan seç" butonu ile plan
sınırı (çoklu doğru) gösterilir. Daha önceden çizilmiş olan plan sınırı çoklu doğru
ile çizilmiş olmalıdır. Plan sınırı kesin olarak çizilmemiş ise ekranın sağ alt
köşesindeki "F2 alan çevir" butonu kullanılarak fare ile planı sınırlayan bir alan
çevrilir. Bu işlemden sonra alan dağılım hesaplarının .txt dosyası olarak
saklanabilmesi için tabloya bir isim ve adres sorulur.

Ekrana gelen menüden alan dağılım sonuçları için isim ve adres belirtilirse dosya
"yazı dosyası"na yazdırılmış olur. Saklanan .txt uzantılı dosya daha sonra
GENEL\ TEXT EDİTÖRÜ ile istenilen projeye tekrar çağırılabilir. Rapor blok
menüsü "iptal" butonu ile geçilirse sonuçlar çizim dosyasına yazdırılabilir. İptal
tuşu ile geçildikten sonra alan dağılım tablosu herhangi bir yere saklanmadan
plan üzerinde fare ile serbest olarak yerleştirilebilir.

4.3.Nüfus Bölgelerini Oluşturmak


NETCAD/Planet içerisinde bulunan nüfus hesapları işlemleri, konut adaları için
belirlenen yapılaşma koşullarını esas alarak toplam nüfus ve yoğunluk
değerlerini hesaplar.

Yapılaşma koşulları kullanıcı


tarafından belirlenir. Konut
adalarına ait TAKS, KAKS,
EMSAL, ORTALAMA DAİRE YAPI
İNŞAAT ALANI VE KİŞİ BAŞI
İNŞAAT ALANI değerleri işlem
içerisinde kullanıcı tarafından
sınırlandırılır.
Nüfus bölgelerini oluşturma
işlemi "Nüfus Hesapla" işlemi
için önkoşuldur. Nüfus
Bölgelerinin oluşturulması
işleminde izlenmesi gereken
yöntem sırası ile açıklanacaktır.

Nüfus hesaplarına geçmeden önce plan üzerinde bulunan tüm konut alanları,
kapalı alan olarak kapatılmış olmalıdır. Kapatılan konut alanları PL_KONUT isimli
tabakada bulunmalıdır. Konut dışı kullanımlar ise PL_KULLANIMADI isimli
tabakalarda bulunmalıdır.

41
NETCAD/PLANET
Nüfus hesaplarının yapılacağı alanda plan sınırının SINIR isimli ayrı bir tabakada
çizilmiş olması kullanıcıya kolaylık sağlayacaktır. Plan sınırı çoklu doğru ile
çizilmelidir.

İşleme başlarken öncelikli olarak kullanıcı tarafından NUFUS_BOLGE isimli


tabaka açılmalıdır.

Plan üzerinde bulunan konut alanları TAKS,KAKS ya da (belirtilmişse) EMSAL


değerlerine göre kullanıcı tarafından bölgelere ayrılır. Aynı KAKS (ya da EMSAL)
değerlerine sahip konut alanları kullanıcı tarafından kapalı çoklu doğru ile
tanımlanır.

Örnek planda KAKS değerlerine göre 4 ayrı bölge bulunmaktadır. Birbirinden


yoğunluk bakımından farklı 4 ayrı konut bölgesi NUFUS_BOLGE tabakasında
bulunan kapalı çoklu doğrular tanımlanır.

Bölgeleri tanımlayan sınırlar birbirleriyle kesişmemeli ve tüm adaları(kapalı


alanları) kapsamalıdır. Aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi başka bir nüfus bölge
sınırıyla karışmayacak şekilde konut adalarının belli bir miktar dışından
geçirilmesi önerilir. Nüfus bölgeleri sınırlandırıldıktan sonra yapılacak işlem nüfus
bölgelerini oluşturmaktır.

42
NETCAD/PLANET
NETCAD/Planet/Yardımcı İşlemler/Nüfus Bölgelerini Oluştur işlemine girilerek
ekrana gelen tablodan NÜFUS BÖLGE tablosu oluşturulur.

Ekrana gelen tablodan .taf dosyası için isim ve adres belirtilir.

UYARI: *.taf dosyası oluştururken dizin olarak uzun bir path veya masaüstü
tanımlanmaması önerilir.

Verilen adreste ve isimde oluşturulan *.taf dosyasına, nüfus hesaplarında


kullanılacak bilgiler kaydedilecektir. Oluşturulan *.taf dosyası işlem sırasında
kullanıcı tarafından belirlenen hesap yöntemi ve her bölge için yapılaşma
koşullarını içerir.

Bu işlemin hemen ardından ekrana gelen tablodan nüfus hesabı yöntemi seçilir.
• Ortalama Parsel Büyüklüğü,
• Toplam İnşaat Alanı(KAKS),
• Toplam İnşaat Alanı(EMSAL),
• Kişi Başı İnşaat Alanı(KAKS),
• Kişi Başı İnşaat Alanı(EMSAL) olmak üzere 5 yöntem bulunmaktadır.

Nüfus hesaplarının hangi yöntemler kullanılarak yapılmak istendiği bu tablodan


işaretlenerek "tamam" butonu ile geçilir.

Birden fazla yöntem aynı anda işaretlenebilir. Planın tümüne ait nüfus hesabı
sonucu, 3 yöntemle ayrı ayrı hesaplanarak 3 ayrı rapor bloğu elde edilebilir.
Ancak, KAKS ve EMSAL yöntemlerini aynı anda işaretlemek anlamlı
olmayacaktır. EMSAL ve KAKS kavramları değer olarak eşit olacağından, iki
yöntemin sonucu da eşit çıkacaktır.

Nüfus Hesabı için istenilen yöntemler tabloda işaretlenerek "tamam" butonu ile
geçildikten sonra NETCAD komut satırında "kapalı alanı göster" mesajı gelir.
43
NETCAD/PLANET
Kullanıcı fare ile nüfus bölgelerini sırası ile göstererek bu bölgelere ait bilgilerini
ilgili satırlara girmelidir. Her nüfus bölgesi işaretlendiğinde ekrana Nüfus Bölge
Bilgileri menüde gelecektir. Nüfus Bölge Bilgileri tablosu her bölge için özgün
değerler kullanılarak doldurulur.

Nüfus Bölge Bilgileri tablosuna ilk nüfus bölgesi için gerekli bilgiler girildikten
sonra "kabul" butonu ile geçilir. Daha sonra komuttan çıkmaksızın sırasıyla her
bölge fare ile seçilerek aynı işlemler tekrarlanır. Bu işlem sonucunda her nüfus
bölgesi için gerekli bilgiler tanımlanmış olur. Bilgilerin tanımlı olduğu dosya
işlemin başında isim ve adres belirtilen *.taf dosyasıdır.

Nüfus Bölge bilgileri tablosunda ÖZELLİKLER sütununda yer alan kriterler,


işlemin başında seçtiğimiz nüfus hesabı yöntemlerine göre belirlenir. Seçilen
yöntem ya da yöntemlere göre hesap için gereken değerler kullanıcıya
sorulacaktır.

Yalnızca Ortalama Parsel Büyüklüğü yöntemi seçilmiş ise tabloda TAKS, KAKS,
OPB, ODYİA,AİLE BÜYÜKLÜĞÜ özellikleri sorulacaktır.

Yalnızca Toplam İnşaat Alanı(KAKS) yöntemi seçilmiş ise KAKS,ODYİA ve AİLE


BÜYÜKLÜĞÜ özellikleri sorulacaktır.

Yalnızca Toplam İnşaat Alanı(EMSAL) yöntemi seçilmiş ise ODYİA, AİLE


BÜYÜKLÜĞÜ, EMSAL özellikleri yer sorulacaktır.

Yalnızca Kişi Başı İnşaat Alanı(KAKS) yöntemi seçilmiş ise KAKS ve KİŞİ BAŞI
İNŞAAT ALANI özellikleri sorulacaktır.

Yalnızca Kişi Başı İnşaat Alanı(EMSAL) yöntemi seçilmiş ise EMSAL ve KİŞİ BAŞI
İNŞAAT ALANI özellikleri sorulacaktır.

Her bölge için gerekli yapılaşma koşullarının belirtilmesiyle nüfus bölgelerini


oluşturma işlemi tamamlanır.

4.3.1. Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi


Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi KAKS, TAKS belirtilen konut alanları için
kullanılan bir yöntemdir. EMSAL ve hmax belirtilen konut alanlarında kullanılmaz.

Sonuçta bulunan toplam nüfus, Toplam İnşaat Alanı yöntemi ile aynı olacaktır.
Farklı olarak, rapor bloğunda ORTALAMA PARSEL BÜYÜKLÜĞÜ değeri yer
alacaktır. Belirtilen Ortalama Parsel Büyüklüğü, plancı tarafından her nüfus
44
NETCAD/PLANET
bölgesi için varsayılan bir değerdir. Verilen OPB değerleri, sonucu sayısal olarak
etkilemeyecektir.

Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi ile nüfus hesabı raporunda her bölge için şu
bilgiler elde edilir;
• ORTALAMA PARSEL BÜYÜKLÜĞÜ
• ORTALAMA DAİRE YAPI İNŞAAT ALANI
• HANE SAYISI
• PARSEL SAYISI
• KONUT ALANI
• NÜFUS

Ortalama Parsel Büyüklüğü Yöntemi ile planın tümü için şu bilgiler elde edilir:
• TOPLAM KONUT ALANI(m2)
• ORTALAMA AİLE BÜYÜKLÜĞÜ
• TOPLAM NÜFUS
• NET YOĞUNLUK

4.3.2. Toplam İnşaat Alanı Yöntemi

Toplam İnşaat Alanı yöntemi KAKS+TAKS ya da yalnızca EMSAL değeri belirtilen


konut alanları için kullanılan bir yöntemdir. Toplam İnşaat Alanı Yöntemi ile
nüfus hesabı raporunda her bölge için şu bilgiler elde edilir:
• ORTALAMA DAİRE YAPI İNŞAAT ALANI
• HANE SAYISI
• TOPLAM İNŞAAT ALANI
• KONUT ALANI
• NÜFUS

Toplam İnşaat Alanı Yöntemi ile nüfus hesabı raporunda planın tümü için şu
bilgiler elde edilir:
• TOPLAM KONUT ALANI
• ORTALAMA AİLE BÜYÜKLÜĞÜ
• TOPLAM NÜFUS
• NET YOĞUNLUĞU

4.3.3. Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi


Kişi Başı İnşaat Alanı yöntemi KAKS+TAKS ya da yalnızca EMSAL değeri
belirtilen konut alanları için kullanılan bir yöntemdir. Toplam inşaat alanının kişi
başı inşaat alanına oranını toplam nüfus kabul eder. Kişi Başı İnşaat Alanı değeri
45
NETCAD/PLANET
TİA yönteminde belirtilen ODYİA/AİLE BÜYÜKLÜĞÜ oranından farklı ise sonuç
toplam nüfus da farklı olacaktır. Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi ile nüfus hesabı
raporunda her bölge için şu bilgiler elde edilir:
• TOPLAM KONUT ALANI
• KONUT ALANI
• NÜFUS

Kişi Başı İnşaat Alanı Yöntemi ile planın tümü için şu bilgiler elde edilir:
• TOPLAM KONUT ALANI
• KİŞİ BAŞI İNŞAAT ALANI
• TOPLAM NÜFUS
• NET YOĞUNLUK

4.4.Nüfus Hesaplamak
Nüfus Bölgeleri gereken özellikleri ile kullanıcı tarafından tanımlandıktan sonra
NETCAD/Planet/Yardımcı İşlemler/Nüfus Hesapla işlemine girilir. İzlenmesi
gereken yöntem aşağıda aşama aşama açıklanacaktır.

Nüfus Hesapla işlemine girildikten sonra ekrana gelen tablodan daha önce
oluşturduğumuz nüfus bölge (.taf) tablosu seçilir.

46
NETCAD/PLANET
Bu işlemden hemen sonra ekrana gelen tablodan nüfus raporu türü seçilir.

Bu işlemde ekrandaki nüfus raporu türlerinden yalnızca bir tanesi seçilebilir.


Nüfus Bölgeleri oluşturma işleminin başında seçilen bir ya da birden fazla
yöntem "Nüfus Raporu" tablosundan sırası ile seçilerek ayrı ayrı sonuçları elde
edilebilir.

Rapor türü seçildikten sonra "tamam" butonu ile geçilir.

Nüfus Raporu tablosu geçildikten sonra NETCAD komut satırında "kapalı alanı
göster" mesajı yer alır. Kapalı alan olarak, İmar Uygulama Planı Onama Sınırı
gibi planın tümünü kapsayan bir sınır seçilmelidir. Sınır daha önceden kullanıcı
tarafından tanımlanmış kapalı çoklu doğru olmalıdır. Toplam nüfus değerlerinin
doğru elde edilmesi için dikkat edilmesi gereken unsur, plan sınırının tüm nüfus
bölgelerini dışından geçmesi gerekliliğidir.

Kapalı çoklu doğru olan plan dış sınırı fare ile seçildikten sonra nüfus hesap
raporu ekrana tablo olarak gelir.

47
NETCAD/PLANET
Seçilen her yöntem için Nüfus Hesabı Rapor Bloğu birbirinden farklı olacaktır.
Örneğin Ortalama Parsel Büyüklüğü yöntemi ile hesaplanmış olan plana ait rapor
bloğu aşağıdaki gibi olacaktır.

Ekranda bulunan herhangi bir yönteme ait Nüfus Hesabı sonuçları Yaz butonu ile
yazıcıya gönderilebilir. Yazıcıya göndermeden önce sol boşluk kutusuna cm
cinsinden verilen değer ile sayfa formatı yapılmalıdır. Daha sonra punto
kutusuna yazılan sayısal değer ile harf büyüklüğü belirtilmelidir.

Farklı yöntemlere ait hesap sonuçları daha sonra tekrar çağırılmak üzere Sakla
butonu ile .txt ya da .cks uzantılı dosya olarak saklanabilir.

Ekrana gelen tablodan rapor dosyası için isim ve adres belirtilir. .CKS uzantılı
saklanan rapor blokları ÇİZ\YAZI\TEXT DOSYA YÜKLE işlemi ile çizim dosyası
(plan) üzerine çağırılarak fare ile serbest olarak konumlandırılabilir.

Ayrıca, .CKS dosyaları Yükle butonu ile rapor sonucu tablosuna tekrar
çağrılabilir.

TXT uzantılı saklanan rapor blokları ise, ÇİZ\ YAZI\ TEXT DOSYA YÜKLE işlemi ile
çizim dosyasına fare ile konumlandırılarak eklenebilir. Ayrıca, .TXT dosyaları
Winword gibi programlarda da kullanılarak gerekli ekleme ve değişiklikler
yapılabilir.

48
NETCAD/PLANET
4.5.Tabaka Kontrolü
Plan ve var ise altındaki kadastro ve/veya halihazır tabakalarının toplu kontrolü
NETCAD/PLANET menüsü içindeki Tabaka Kontrolü işlemi ile yapılır.
NETCAD/Planet/Yardımcı İşlemler/Tabaka Kontrolü işlemine girilerek menüden
tabakalarla ilgili işlem seçilerek tamam butonu ile geçilir.

4.5.1. Planı Kapat


NETCAD/Planet /Yol Çiz işlemleri ile oluşturulmuş ada kenarı, kaldırım, refüj,
yerleşim sembolleri gibi plan tabakalarının tümünü kapatır. Sağlıklı işlem yapıla
bilmesi için NETCAD/Planet tabakalandırma standardına uyulması gereklidir.
NETCAD/Planet'in doğrudan sunduğu tüm işlemlerde uyum otomatik olarak
sağlanır.

4.5.2. Planı Aç

NETCAD/Planet ile oluşturulmuş plan tabakalarının tümünü açar ve diğer


tabakaları kapatır. Plan ile ilgili editleme işlemlerini yaparken kullanıcıya
kolaylıklar sağlar. Sağlıklı işleyebilmesi için NETCAD/Planet tabakalandırma
standardına uyulması gereklidir. NETCAD/Planet’in doğrudan sunduğu tüm
işlemlerde uyum otomatik olarak sağlanır.

49
NETCAD/PLANET
4.5.3. Açık Tabakaları Kilitle

Açık olan tabakaları kilitleyerek bu tabakalardaki objelerin yanlışlıkla silinmeleri


veya değiştirilmelerini önlemeyi amaçlar. Kilitli tabakalardaki objeler görünürler
ancak sorgulanamaz veya seçilemezler. Kilitleme işlemi Tabaka Menüsünden
tabaka bazında tek tek de yapılabilir. Plan editleme işlemi sırasında plan dışında
kalan tabakaların kilitlenmelerinde yarar vardır.
4.5.4. Açık Tabakaları Çöz

Açık olan tabakalardan kilitli olanlar varsa bunların kilitlerini çözer ve serbest
erişim sağlar. Çözme işlemi Tabaka Menüsünden tabaka bazında tek tek de
yapılabilir.
4.5.5. Tümünü Aç

Kilitli tüm tabakaların açılmasını sağlar.,

4.5.6. Tabakalandır

Farklı kalınlıklardaki yollara cephe olan ada kenarlarının yol kalınlıklarına göre
tabakalandırılması sağlar.

4.6.Blok İşlemleri
Planlama ve peyzaj çalışmalarında kullanılan bitki, peyzaj öğeleri, lejand,
otopark ve spor tesisleri gibi çizimler NETCAD'de örnekler dizini altında plan ve
peyzaj blok dosyaları bulunmaktadır. Bu bloklar kullanıcılar tarafından istenilen
ölçekte kullanılabilir.

50
NETCAD/PLANET
1. 1\1000 LEJANDI

51
NETCAD/PLANET
2. 1\5000 LEJANDI

52
NETCAD/PLANET
3. 1\25 000 LEJANDI

53
NETCAD/PLANET
4. Otopark Blokları

54
NETCAD/PLANET
5. 1\1000 Yol Kesitleri

55
NETCAD/PLANET
6. Spor Tesisleri Blokları

56
NETCAD/PLANET
7. Trafik İşaretleri Sembolleri

Trafik işaretleri için Bitmap semboller hazırlanmıştır. Sembol yerleştir işlemine


girdikten sonra

İşlemler butonundan Sembol Dosya Ekle işlemine girilip,


NETCAD/SEMBOL/TRAFIK_ISARET_BMP.NCB dosyası seçilerek yüklenir.

57
NETCAD/PLANET
58
NETCAD/PLANET
8. Trafik Levhaları Sembolleri

Trafik levhaları için Bitmap semboller hazırlanmıştır. Sembol yerleştir işlemine


girdikten sonra İşlemler butonundan Sembol Dosya Ekle işlemine girilip,
NETCAD/SEMBOL/TRAFIK_LEVHA_BMP.NCB dosyası seçilerek yüklenir.

59
NETCAD/PLANET
9. Bitki ve Havuz Blokları (2 Boyut)

60
NETCAD/PLANET
10. Tefriş ve Spor Blokları (3 Boyut)

61
NETCAD/PLANET
11. Ağaç Blokları

62
NETCAD/PLANET
5.Bölüm Pafta Açma
5.1.Pafta Editörü
Yerel sistem, genelde İller Bankası tarafından kullanılan, kendi içerisinde tutarlı
adlandırma ve koordinat sistemine sahip, diğer sistemlerle komşuluk içermeyen
paftalandırma şeklidir. Yerel sisteme göre indeks oluşumunda, aynı pafta
sisteminde herhangi bir paftanın sol alt köşe koordinatlarının ve pafta
numarasının bilinmesi projenin gireceği tüm paftaların otomatik üretilmesi için
yeterlidir.

Yerel pafta açmak için iki yöntem vardır.


• Pafta Aç işlemi ile tek tek açılır.
• Önce İndeks işleminden pafta indeksi oluşturulur, sonra OtoPafta işlemi
ile indeksi oluşturulan paftalar otomatik olarak kendi isimlerinde dosyalar
oluşturulur.

5.1.1. Dosya Menüsü

Oluşturulan pafta indekslerinin saklanması ve yüklenmesi işlemleri yapılabilir.

5.1.1.1. Paf Yükle


Daha önceden oluşturularak saklanmış pafta indeksleri bu bölümden
yüklenebilir.

5.1.1.2. Paf Sakla


Oluşturulan indeks isim verilerek daha sonra kullanılmak üzere bir dosyaya
kaydedilir. Kaydedilen indeks dosyası Netveri Koordinat Editöründen, koordine
özet çıktısı alırken seçilerek çıktılarda pafta adının görünmesi sağlanabilir.

5.1.2. Pafta Menüsü

Pafta indeksi oluşturulması ve paftaların oluşturulması ile ilgili işlemlerin


bulunduğu menüdür.

63
NETCAD/PLANET
5.1.2.1.Pafta İndeksi Oluştur

Bu işlem pafta çizgilerinin oluşturulmasına yarar. İşlem sonunda ekrandaki tüm


proje paftalandırma çizgileri ile bölümlenir. Ekrana sadece pafta çizgileri ve pafta
adı gelir. Oluşan pafta çizgileri kutu obje tipinde ve PINDEX tabakasına yerleşir.
Pafta ismi yazılırken aralara "-" işareti konmalıdır (50-K-1-A). Gerekiyorsa pafta
numaraları sonradan obje sor rutini ile değiştirilebilir.

İndeksi oluşturmak için mevcut paftalardan veya komşu paftalardan


yararlanılabilir. Bu paftalara referans pafta da denilebilir. İşlem için komşu veya
mevcut pafta adı İlk Pafta satırına yukarıda belirtilen şekilde yazılır. İstenilen
ölçek “Ölçek” satırından seçilir veya girilir. Menüdeki ölçeklerden biri seçilirse
standart pafta boyutları (dY/dX değerleri)otomatik olarak değişecektir. Referans
paftanın sol alt pafta koordinatı girilmesi yeterlidir. Program diğer köşe
koordinatlarını otomatik hesaplar. İşlemin tamamlanması için devam tuşuna
basılarak bitirilir.

64
NETCAD/PLANET
5.1.2.2.Tek Tek Pafta Paftala
Pafta aç işlemi tek pafta açımına yönelik işlemdir. Bu işlemden önce İndeks
oluşturmaya gerek yoktur, verilen değerlere göre pafta açarak saklama işlemi
yapar.

65
NETCAD/PLANET
İşleme girildikten sonra yukarıdaki ekran gelir. Sırası ile pafta adı, pafta
boyutları, ölçeği, pafta başlıkları ve köşe koordinatları girilir. Kontrol etmek
amacı ile Gör butonu kullanılır. Eğer herhangi bir hata yok ise Pafta Aç butonu ile
işlem bitirilir. Açılan pafta, Pafta Adı satırındaki isimi kullanır ve yer olarak son
kullanılan dizine atar.

“F4” Pafta ile ilgili bilgileri değiştirmeye yarar. “F4” tuşuna basıldığında bulunulan
satırın ilk sütunu değiştirme işlemine hazırdır. Ancak değiştirilecek sütun mavi
renk alır ve herhangi bir değişiklikte önceki bilgiler kaybolur. Kaybolmaması için
“F2” tuşuna basılmalıdır ve bulunulan bölümde istenilen değişiklik yapılır. “F3”
tuşu ile de yeni paftalar eklenebilir.

5.1.2.3.Otomatik Paftala

Daha önceden indeksi oluşturulan paftaları, otomatik kendi isimlerinde dosyalara


ayırır, karelaj açar, karelaj koordinatların, ölçeğini, pafta üst bilgilerini yazar.
Kısaca yönetmeliğe uygun alarak projeyi pafta isminde dosyalara saklar.

66
NETCAD/PLANET
İşleme girildiğinde ölçek ve pafta başlıkları verilir. Paftaların saklanacağı sürücü
ve dizin adları seçilir. Kabul butonuna basılarak işlem başlatılır. Program paftaları
otomatik olarak saklandığı ekrandan görülür. İşlem bitince normal proje ekranı
gelir.

5.1.2.4.Gör

Pafta indeksi açıldıktan sonra GÖR işlemi ile paftanın ekrandaki durumu
görülebilir. Hangi pafta ismi aktif ise ( pafta editöründe mavi renkli satır) Gör
butonuna basıldığında ekrana o paftayı getirir.

5.2.StpPafta Editörü
Ülke sistemi, Ülke nirengi sistemine dayalı, pafta isimlerinin tek anlamlı olduğu
paftalandırma şeklidir. Sadece pafta numarasının bilinmesi ile o paftanın dünya
üzerindeki konumu, köşe koordinatları ve ölçeği bulunabilir. Pafta indeksi
otomatik olarak üretilebilir. İNDEKS işleminde istenilen ölçek belirlenir, dilim orta
boylamı verilir. Program verilen ölçeğe bağlı olarak paftaları otomatik olarak
açar. 1/100 000 ile 1/500 arası tüm paftalar üretilebilir.

67
NETCAD/PLANET
Yerel pafta sisteminde olduğu gibi iki yöntem vardır. Birinci yöntem Pafta Aç
işlemi ile tek tek açılır. İkinci yöntem ise önce İndeks işleminden pafta indeksi
oluşturulur, sonra OtoPafta işlemi ile indeksi oluşturulan paftalar otomatik olarak
kendi isimlerinde dosyalar oluşturulur.

5.2.1. Dosya Menüsü

Oluşturulan pafta indekslerinin saklanması ve yüklenmesi işlemleri yapılabilir.

5.2.1.1.Paf Yükle

Daha önceden oluşturularak saklanmış pafta indeksleri bu bölümden


yüklenebilir.

5.2.1.2.Paf Sakla

Oluşturulan indeks isim verilerek bir daha sonra kullanılmak üzere bir dosyaya
kaydedilir. Kaydedilen indeks dosyası Netveri Koordinat Editöründen, koordine
özet çıktısı alırken seçilerek çıktılarda pafta adının görünmesi sağlanabilir.

5.2.2. Pafta Menüsü

Pafta indeksi oluşturulması ve paftaların oluşturulması ile ilgili işlemlerin


bulunduğu menüdür.

5.2.3. Pafta İndeksi Oluştur

Bu işlem pafta çizgilerinin oluşturulmasına yarar. İşlem sonunda ekrandaki tüm


proje paftalandırma çizgileri ile bölümlenir. Ekrana sadece pafta çizgileri ve pafta
adı gelir. Oluşan pafta çizgileri kutu obje tipinde ve PINDEX tabakasına yerleşir.
Pafta ismi yazılırken aralara "-" işareti konmalıdır (I29-B-07-D-3-C).

68
NETCAD/PLANET
İndeks işlemini seçince Ülke Pafta İndeksi isimli bir menü gelir. Bu menüden
Ölçek ve Dilim Orta Boylamı girilip Devam butonu ile çıkılmalıdır (Pafta indeksini
oluşturmak için çalıştığınız bölgenin dilim orta boylamını bilmek zorundasınız).
İşlem sonunda tüm proje için ülke pafta bilgileri üretilmiş olur.

25000 ölçekli pafta oluşturmak için editörde iken F3 tuşuna basılır ve


paftanın adı yazılır. Dikkat edilmesi gereken nokta 25000'lik paftaların
isimlendirme (örneğin; F32-C1, H25-A2) farklılığıdır.

5.2.4. Tek Tek Pafta Paftala

Pafta aç işlemi tek pafta açımına yönelik işlemdir. Bu işlemden önce İndeks
oluşturmaya gerek yoktur, verilen değerlere göre pafta açarak saklama işlemi
yapar.

69
NETCAD/PLANET
İşleme girildikten sonra yukarıdaki ekran gelir. Sırası ile pafta adı ve pafta
başlıkları girilir. Ölçek değeri verilen pafta ismine göre program otomatik yazar.
Kontrol etmek amacı ile Gör butonu kullanılır. Eğer herhangi bir hata yok ise
Pafta Aç butonu ile işlem sonlandırılır. Açılan pafta, Pafta Adı satırındaki isimi
kullanır ve yer olarak son kullanılan dizine atar.

70
NETCAD/PLANET
5.2.5. Otomatik Paftala
Daha önceden indeksi oluşturulan paftaları, otomatik kendi isimlerinde dosyalara
ayırır, karelaj açar, karelaj koordinatların, ölçeğini, pafta üst bilgilerini yazar.
Kısaca yönetmeliğe uygun alarak projeyi pafta isminde dosyalara saklar. Bu
işlem Yerel Pafta açma işlemi ile aynıdır.

İşleme girildiğinde ölçek ve pafta başlıkları verilir. Paftaların saklanacağı sürücü


ve dizin adları seçilir. Kabul butonuna basılarak işlem başlatılır. Program paftaları
otomatik olarak saklandığı ekrandan görülür. İşlem bitince normal proje ekranı
gelir.

5.2.6. Pafta Raporu

Bu işlem indeksi oluşturulmuş paftalar ile ilgili pafta adı, ölçeği, dilim orta
boylamı, pafta sol alt ve sağ üst köşe koordinat değerlerinin olduğu text editör
gelir. İstenirse printerdan çıktısı alınabilir.

5.2.7. Gör
Pafta indeksi açıldıktan sonra “GÖR” işlemi ile paftanın ekrandaki durumu
görülebilir. Hangi pafta ismi aktif ise (pafta editöründe mavi renkli satır) “Gör”
butonuna basıldığında ekrana o paftayı getirir.

71
NETCAD/PLANET
5.2.8. Yenile

“F4” Pafta ile ilgili bilgileri değiştirmeye yarar. “F4” tuşuna basıldığında
bulunulan satırın ilk sütunu değiştirme işlemine hazırdır. Ancak değiştirilecek
sütun mavi renk alır ve herhangi bir değişiklikte önceki bilgiler kaybolur.
Kaybolmaması için “F2” tuşuna basılmalıdır ve bulunulan bölümde istenilen
değişiklik yapılır. “F3” tuşu ile de yeni paftalar eklenebilir.

6. Bölüm Haritalar
6.1.Eğim Haritası
Halihazır harita üzerinde istenilen eğim aralıklarında analiz elde etmek amacıyla
yapılır. Eğim analizinin elde edilebilmesi için sayısal halihazır harita üzerinde üç
boyutlu üçgen modelin oluşturulmuş olması gereklidir Üçgen Oluştur. İşleme
girildikten sonra ekrana gelen tabloda seçilen slot değeri ile kaç kategoride eğim
analizi yapılmak istendiği belirtilir.

Slot butonu kullanılarak ekrana gelen tablodan, slot sayısı (eğim sınıfı sayısı)
kullanıcı tarafından belirtilir. Alt değer ve üst değer de % olarak belirtilir. Slot

72
NETCAD/PLANET
tablosu "tamam" diye geçildiğinde, bir önceki tabloda eğim sınıfları otomatik
oluşturulmuş olur. Tabloda verilen üst değerin üzerindeki eğim sınıfına giren
üçgen yüzeyler analize katılmazlar. Bunu önlemek için, örnekte görüldüğü gibi
sonuncu eğim sınıfının bitiş değeri yüksek verilmelidir.

Ortalama Hesabını Kullan butonu işaretli iken slot sayısı 4'dür. Ortalama Hesabı
Kullan opsiyonu işaretli iken kullanıcının amacına uygun eğim aralıklarının
belirlenebilmesi için alt ve üst değerler slot sayısının 4 olduğu kabulüne göre
belirlenmelidir.
Renk sütunundan her sınıf için renk paletinden seçim yapılabileceği gibi
"Renkler" butonu kullanılarak seçilen herhangi bir rengin tonları da otomatik
olarak elde edilebilir. Açıklamalar sütununa her eğim sınıfı için yazılmış bilgiler
ise lejantta yer alacaktır. Font, yazı boyu, çerçeve çizgisi, satır sayısı, kutu şekli,
sıra no sonu, başlık ve digit sayısı gibi lejant formatıyla ilgili ayrıntılar da alt
satırdaki butonlardan ayarlanarak "hazırla" butonu ile eğim analizi başlatılır.
Analiz sonunda lejantın konumu fare ile serbest olarak seçilir. Eğim analizi
üçgen-model tabakasında yer alır.

Hazırla ikonuna basıldıktan sonra ekrana gelen yukarıdaki menüde belirtilen


aralıklarda ve renklerde eğim haritası raster olarak hazırlanır. Işık butonuna
basılarak ekrana gelen menüden ortam ışığı ile ilgili ayarlamalar yapılır.
Yükseklik ışığın arazi modeline olan uzaklığı ile ilgili parametredir. Işık Gücü
ortam ışığının gücünün parametresidir. Bu parametrelerde istenilen değişiklikler
yapıldıktan sonra Tamam ikonuna basılarak işlemden çıkılır ve yapılan
değişiklikler ekranda görüntülenir.

73
NETCAD/PLANET
Yandaki ikona basılarak ortam ışığı açılır ya da kapatılır. Bu ikona
basılarak arazi modelinin tümü ekranda görüntülenir
Bu ikona basılarak arazi modeli perspektif görüntüde ekranda
görüntülenir.

NETCAD’ e Sakla ikonuna basılarak ekrana


gelen menüden DPI kutucucuğuna oluşturulan raster verinin çözünürlük değeri
girilir. Altta yer alan pixel değeri girilir. DPI değerine göre raster verinin
boyutunu belirtir. Çalışma Alanı çalışılan diskte ne kadar boş alan olduğunu
belirtir. Tamam ikonuna basıldıktan sonra ekrana gelen menüye oluşturulacak
.dre uzantılı dosyanın simi yazılır. Tamam ikonuna basıldıktan sonra raster veri
arazi modelinin gerçek koordinatlarında ekranda görüntülenir.

74
NETCAD/PLANET
6.2.Yükseklik Haritası
Sayısal halihazır haritanın üçgen modeli üzerinde kullanıcı tarafından belirlenen
yükseklik değerlerinde arazinin analizinin elde edilmesi amacıyla kullanılan bir
işlemdir.

75
NETCAD/PLANET
İşleme girildikten sonra, ekrana gelen tabloda slot değeri ile yükseklik sınıfları
kullanıcı tarafından belirtilir.

Mevcut halihazır haritadan okunan yükseklik değerleri eğim analizine benzer


olarak, belirtilen slota göre otomatik olarak sınıflara bölünür.

Renk ayarı, lejant başlığı ve kutu şekli belirlendikten sonra YÜKSEKLİK ANALİZ
de diğer analizlerde olduğu gibi üçgen-model tabakasında çıkarak arazinin yapısı
hakkında kullanıcıya genel bilgi verir.

Hazırla ikonuna
basıldıktan sonra
ekrana gelen
yukarıdaki
menüde belirtilen
aralıklarda ve
renklerde eğim
haritası raster
olarak hazırlanır.

Netcad’e Sakla
ikonuna basılarak
ekrana gelen
menüden DPI
kutucuğuna oluşturulan raster verinin çözünürlük değeri girilir. Tamam ikonuna
basıldıktan sonra ekrana gelen menüden .dre uzantılı dosyanın adı verilir ve

Tamam ikonuna basıldıktan sonra raster veri gerçek koordinatlarında arazi


modeli ile birlikte görüntülenir.

6.3.Yön Haritası
Yön Analizi üçgen modeli oluşturulmuş arazi üzerinde, yüzeylerin yönelimlerini
belirleyerek planlamaya küçük ölçeklerde (kentsel tasarım boyutunda)
referanslar sunar.

76
NETCAD/PLANET
İşleme girildikten sonra ekrana gelen tablodan, yerleşimin yerel özelliklerine
göre (hakim rüzgar yönü ve uygun güneşlenme yönü gibi) farklı yönleri
derecelendirmek amacıyla renklendirmede tonlama yapılarak analiz sonucu elde
edilir.

Kullanıcı tarafından aynı kategoride incelenmek istenen yönlerin renkleri ya da


numaraları aynı verilebilir. Örnekte görüldüğü gibi güney, güney-doğu ve güney-
batı yönlerine aynı numaraları vererek numaralandır butonunu kullanarak renk
ayarı yapılabilir. Bir önceki sıralamaya dönmek için de sırala butonu kullanılabilir.
Adet sütununda ise yönelim sınıflarına göre üçgen yüzey sayıları yer alır. Diğer
analizlere benzer olarak lejant formatıyla ilgili ayrıntılar alt kutucuklardan
ayarlanır.

Hazırla ikonuna
basıldıktan sonra ekrana
gelen yukarıdaki
menüde belirtilen
aralıklarda ve renklerde
eğim haritası raster
olarak hazırlanır.

77
NETCAD/PLANET
Arazi Model İzleyici menüsünde oluşturulan raster veri 3 boyutlu
görüntülenebilir, istenilen ışık ayarlamaları yapılabilir. Netcad’e Sakla ikonuna
basılarak ekrana gelen menüden DPI kutucuğuna oluşturulan raster verinin
çözünürlük değeri girilir. Tamam ikonuna basıldıktan sonra ekrana gelen
menüden .dre uzantılı dosyanın adı verilir ve Tamam ikonuna basıldıktan sonra
raster veri gerçek koordinatlarında arazi modeli ile birlikte görüntülenir.

6.4.Yön Haritası (OK)


Mevcut sayısal halihazır harita üzerinde yapılan
bakı analizi sonuçları üzerinden arazi modelindeki
üçgen yüzeylerin yönelimleri oklar ile belirtilmeyi
amaçlar. NETCAD/Planet/Yön Haritası işlemine
girildikten sonra Üçgen_Model tabakasındaki üçgen
yüzeyler üzerinde yön belirten oklar üretilir.

6.5.Eğim Noktaları
Halihazır harita üzerinde yapılmış olan eğim
analizi sonuçlarından giderek aynı eğimdeki
noktaları tespit etmek amacıyla hazırlanmış
rutindir. Aynı eğimdeki noktaların birleştirilmesi
kullanıcıya eğim bölgelerinin sınırlarını vererek
tüm analizlerin birleştirildiği SENTEZ ANALİZ'de
kolaylıklar sağlayacaktır.

Eğim bölgelerinin analizi için,


NETCAD/Planet/Haritalar/Eğim Noktaları işlemine
girip eğim noktaları elde edilir.

78
NETCAD/PLANET
7.Bölüm Ekler
7.1.Çizgi Tipleri
NETCAD'de .LIN uzantılı çizgi tiplerinin yer aldığı dosyalardan istenilen çizgi tipi
seçilerek kullanılabilir. Farklı çalışma ölçekleri için çizgi tipleri bulunur. Bunlardan
bazıları şunlardır:

7.2.Tarama Tipleri
NETCAD/PLANET' de 1/1000, 1/5000 ve 1/25000 ölçeklerine göre
yönetmeliklerdeki tüm tarama tipleri yer almaktadır.

7.3.Bloklar
NETCAD/PLANET ile bitki, lejand, peyzaj öğeleri, otopark ve spor blokları
otomatik yüklenir.

7.4.Semboller
Planlamada kullanılan semboller, ölçek barlar, kuzey okları blok olarak ya da
sembol olarak NETCAD/PLANET/SEMBOL klasöründe yer almaktadır.

79
NETCAD/PLANET

You might also like