Kati Cisimler Cikmis Sorular

KATI CÝSÝMLER
KATI CİSİMLER
YILLAR 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2001 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
ÖSS /
2 2 1 1 4 2 3 1 2 3 3 4 2 1 2 2 1 2 1 1 1 3 1 2 2 1 1 2 2 2 2 2
ÖSS-I
ÖYS /
1 3 1 1 2 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1
ÖSS-II
KATI CİSİMLER
BÖLÜM
6
211
DEĞİŞMEYEN GEOMETRİ SORULARI VE ÇÖZÜMLERİ
Prizma 3. Bir dikdörtgenler prizmasının x, y, z boyutları 2,

3, 4 sayıları ile doğru orantılıdır.
Bu prizmanın hacmi 3000 cm³ olduğuna
göre, alanı kaç cm² dir?
1.
A) 1100 B) 1200 C) 1300
D)1400 E) 1500
(1996 - ÖYS)
|AB| = 6 birim
|BC| = 3 birim
|AF| = 5 birim
|HX| = |HZ| = 1 birim
|HY| = 2 birim
Yukarıdaki gibi dikdörtgenler prizması şeklinde-
ki bir kutunun A köşesinden harekete başlayan
üç karıncadan birincisi X, ikincisi Y, üçüncüsü Z 4. Bir dikdörtgenler prizmasının ayrıtları 1,3,5
noktasına sırasıyla x, y ve z birim yol alarak sayıları ile orantılıdır.
ulaşmıştır.
Bu dikdörtgenler prizmasının cisim köşegeni
www.teslimozdemir.com
Kutunun ABCD tabanından geçemeyen bu 70 cm olduğuna göre hacmi kaç cm³ tür?
karıncalar X, Y ve Z noktalarına kutu
yüzeyinde kalarak en kısa yollardan ulaştık- A) 120 B) 92 C) 30 2 D) 15 E) 15 6
larına göre, aşağıdaki sıralamalardan han-
gisi doğrudur?
(1981 - ÖYS)
A)x<y<z B)x<z<y C)y<x<z
D)y<z<x E)z<y<x
(2004 - ÖSS)
2. Soru Tipi:
1. Soru Tipi:
5. Boyu eninin iki katı uzunluğunda olan dikdört-
gen şeklindeki bir kartonun tümü kullanılarak 16
2. Bir dikdörtgenler prizmasının boyutları 3,5,7
cm3 hacminde, kare prizma şeklinde kapaksız
sayıları ile orantılıdır.
bir kutu yapılıyor.
Kare prizmasının taban kenarı, verilen karto-
Bu prizmanın tüm alanı 568 cm2 olduğuna
nun enine eşit olduğuna göre, kullanılan kar-
göre, hacmi kaç cm³ tür?
tonun alanı kaç cm2 dir?
A) 440 B) 540 C) 840 D) 740 E) 640

A) 128 B) 96 C) 64 D) 32 E) 16
(1979) (1988 - ÖYS)
212
KATI CİSİMLER
6. Bir dikdörtgenler prizmasının ayrıtları x, x, h cm 3. Soru Tipi:

dir.
Bu prizmanın hacmi 75 cm3 olduğuna göre, 9. Bir kenar uzunluğu 16
yüzlerinin toplam alanının x cinsinden ifade- cm olan kare şeklindeki
si aşağıdakilerden hangisidir? kartonun köşelerinden
bir kenar uzunluğu 3 cm
300 olan birer kare kesilerek
A) 2x 2 + B) x 2 + 4x C) x 2 +75
x çıkartılıyor ve kalan kar-
x2 x2 ton parçası kıvrılarak
D) + 4x E) + 300x
2 2 şekildeki gibi üstü açık
bir kutu yapılıyor.
(1985 - ÖYS) Bu kutunun hacmi kaç
cm3 tür?
A) 200 B) 240 C) 250 D) 300 E) 360
(2006 - ÖSS - I)
7. Kare tabanlı kapalı bir dik prizmanın hacmi 30
cm3 tür.
Karenin bir kenarı x cm olduğuna göre, priz-
altın nokta yayınları ©
manın tüm alanını veren y=f(x) fonksiyonu

aşağıdakilerden hangisidir? 10.
2x + 60 x 2 +30 35
A) y = B) y =
x2 x
x 2 + 120 x 2 + 60
C) y = D) y = 30
x x2 42
2x 3 + 120
E) y =
x
(1998 - ÖYS) Şekildeki dikdörtgenler prizmasının üç farklı

yüzünün alanları türünden üzerlerine yazılmıştır.
8. Bu prizmanın hacmi kaç tür?
A) 200 B) 210 C) 240 D) 260 E) 280
(2007 - ÖSS - II)
11. 10 cm boyunda 1 cm çapında silindir biçiminde-

Şekildeki gibi 6 bölümlü ve tabanı kare olan ki 10 kalem, beşerli iki sıra halinde, dikdörtgen-
kapaklı bir karton kutu yapılacaktır. ler prizması şeklindeki bir kutuya konulacaktır.
Bu kutunun yüksekliği 5 cm, tabanının bir Bu kutunun hacmi en az kaç cm3 olmalıdır?
kenarının uzunluğu 20 cm olacağına göre,
kaç cm2 karton gereklidir? A) 300 B) 200 C) 150 D) 100 E) 50
A)1000 B)1100 C)1200 D)1400 E)1500 (1984 - ÖSS)
(2003 - ÖSS)
213
Küp 14. Kenar uzunlukları 1 er birim olan 6 küple oluştu-

rulan aşağıdaki kürsünün tabanı hariç tüm yü-
zeyi, bir madalya töreni için kumaşla kapla-
12. nacaktır.
|AB|=4 birim
|FC|=x birim
Şekildeki ABCD ve ADEF kareleri birbirine dik

ve eşittir.
AB=4 birim olduğuna göre, |FC|=x kaç birim-
dir?
A) 2 3 B) 4 2 C) 3 5 D) 4 3 E) 2 5 Bu kaplama işi için kaç birim kare kumaş
gereklidir?
(1994 - ÖYS)
A) 18 B)20 C)21 D) 25 E) 32
(2005 - ÖSS)
13.
15.
Yukarıdaki şekilde verilen küpün bir ayrıtının

uzunluğu 1 cm dir.
Buna göre, D'AB' üçgeninin alanı kaç cm²
dir? Yukarıdaki şekilden, A ile aynı boyutlarda
3 3 olan (A dahil) kaç küp elde edilir?
A) 3 3 B) 2 3 C) 3 D) E)
2 4 A) 23 B) 21 C) 17 D) 14 E) 12
(1987 - ÖYS) (1977)
214
KATI CİSİMLER
16. 18. Bir küpün alanı b cm2 dir. İkinci bir küpün hacmi
bu küpün hacminin c katıdır.
İkinci küpün alanı kaç cm2 dir?
(1981 - ÖSS)
ABCDEFGH küp
19. Kenarları 3 cm, 6 cm ve 12 cm olan bir
AKLMTSRN küp
dikdörtgenler prizmasının hacmine, eşit
|AB|=a cm hacimde olan küpün bir kenarı kaç cm dir?
a
|AK|= cm A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
3
Bir kenarı a cm olan içi dolu tahta bir küpün (1995 - ÖSS)
a
köşesinden, bir kenarı cm olan bir küp kesi-
3
lerek çıkartılıyor.
Geriye kalan büyük küp parçasının alanının,
küçük küpün alanına oranı kaçtır?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
20. Tabanının boyutları 6 cm ve 8 cm olan dikdört-

genler prizması biçimindeki bir kapta bir miktar
(2002 - ÖSS)
su vardır. Bir ayrıtının uzunluğu 5 cm olan kapalı
bir küp, tabanı kapın tabanına değecek biçimde
suya batırılınca su seviyesi küpün yarısına
kadar yükseliyor.
Buna göre, suyun ilk yüksekliği kaç cm dir?
115 113 111
A) B) C)
96 94 92
109 103
D) E)
90 90
(1997 - ÖSS)
17.
PİRAMİT
Küp biçimindeki tahtabir bloktan küçük birküp 21. Tabanının bir kenarı 8 cm, yüksekliği 3 cm
alınmıştır. olan düzgün kare piramidin bütün alanı
Kalan tahtanın hacmi 208 cm3 olduğuna aşağıdakilerden hangisi olabilir?
göre, |BC| kaç cm dir? A) 224 cm2 B) 144 cm2 C) 112 cm2
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5 D) 80 cm2 E) 64 cm2
(1989 - ÖYS) (1969)
215
22. 25. Bir piramidin yüksekliğinin ortasından tabana

paralel bir düzlemde kesiliyor.
Küçük piramidin hacminin büyük piramidin
hacmine oranı nedir?
1 2 1 3 1
A) B) C) D) E)
7 7 8 8 5
(1972)
Taban kenarı 10 cm olan bir düzgün kare

piramidin bütün alanı 360 cm2 dir.
Buna göre, piramidin yüksekliği kaç cm dir?
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
(1987 - ÖYS)
23. Hacmi 28 cm3 olan bir kesik piramidin alt

tabanının alanı 12 cm2, üst tabanının alanı 3
cm2 olduğuna göre yüksekliği kaç cm dir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
26.
(1967)
Yukarıdaki şekilde, kare tabanlı dik piramidin

içine yerleştirilmiş küp görülmektedir. Küpün alt
yüzü piramidin tabanı ile aynı düzlemde olup üst
24. Tabanı 12 cm2, yüksekliği 6 cm olan bir piramit
köşeleri ayrıtlar üzerindedir. Üstte kalan küçük
tabana paralel bir düzlemle kesiliyor. Düzlem
piramidin yüksekliği 3 cm, hacmi 9 cm3 olduğu-
tepeden 2 cm uzaktadır.
na göre
Kesit alanı aşağıdakilerden hangisidir?
büyük piramidin taban kenarlarından biri kaç
A) 4 cm2 B) 3/2 cm2 C) 2/3 cm2 cm dir?
D) 4/3 cm2 E) 3 cm2 A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
(1970) (1986 - ÖSS)
216
KATI CİSİMLER
27. 29.
ABCD kare tabanlı ABCDA'B'C'D' dikdörtgenler

prizmasında D' noktası A ve B ile, D noktası da
Yukarıdaki ABCDEF üçgen tabanlı dik prizması B ile birleştirilirse, hacmi 300 cm3 olan (D',ABD)
ile, köşeleri bu prizmanın ayrıtları üzerinde olan piramidi elde ediliyor.
MLEK piramidi verilmiştir. [ML // [DF], ABCDA'B'C'D' prizmasının yüksekliği 15 cm
olduğuna göre, tabanının bir kenarı kaç cm
ME 1 EK 1
= , = olduğuna göre, dir?
DE 3 EB 3
A) 15 B) 2 15 C) 3 15
Hacim(MLEK)
oranı kaçtır? D) 2 30 E) 3 30
Hacim(ABCDEF)
(1998 - ÖSS)
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
81 64 49 36 27
(2001 - ÖSS)
DÖRTYÜZLÜ
30. Bir düzgün dörtyüzlünün tüm alanı 256 3 birim

karedir.
Bu dörtyüzlünün yanal yüz yüksekliği kaç
birimdir?
A) 6 3 B) 7 3 C) 8 3
28. D) 9 3 E) 10 3
(1995 - ÖYS)
31. Bir kenarı a = 2 2 cm olan bir düzgün dört-

Şekildeki kare dik piramidin bir yan yüzü, yüzlünün hacmi aşağıdakilerden hangisidir?
taban düzlemi ile 60° lik açı yapmaktadır. 2 2 3 3 3
A) cm 3 B) cm 3 C) cm
Piramidin hacmi 288 3 cm3 olduğuna göre, 3 2 2 8
tabanının bir kenarı kaç cm dir? 8 3 8 3 3
D) cm E) cm
A) 10 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 3 3
(1996 - ÖYS) (1971)
217
32. 34. Bir kenarı a= 3 cm olan bir düzgün sekizyüz-

lünün hacmi aşağıdakilerden hangisidir?
11
A) 8 2 B) 8 3 C) 2
2
16
D) 2 E) 9 2
3
(1972)
Şekildeki ABCD dörtyüzlüsünün ABC yüzü bir

kenarının uzunluğu a olan eşkenar üçgen, BDC
yüzü ise D açısı dik olan bir üçgendir.
AD ayrıtı BDC düzlemine dik olduğuna göre,
bu dörtyüzlünün hacmi ne kadardır?
a3 a3 2 a3 3
A) B) C)
24 24 24
a3 6 a3 3
D) E)
24 48
(1980)
SİLİNDİR
33. 35.
Yarıçapı 5 cm, yüksekliği 24p cm olan dik silindir

biçimindeki bir kutunun alt tabanı üzerindeki A
Eşkenar olan ABC ve SBC üçgenlerinin |BC|=a noktası ile üst tabanı üzerindeki B noktası aynı
kenarı ortak olup düzlemlerinin ölçek açısı x dir. düşey doğru üzerindedir.
x ve a nın fonksiyonu olarak SABC dörtyü- Şekildeki gibi, A dan hareket edip kutunun
zlüsünün hacmi aşağıdakilerden hangisidir? yalnızca yanal yüzeyi üzerinde tek bir
dolanım yaparak en kısa yoldan B ye giden
πa3 4π 2 a3
A) V = B) V = a C) V = sin x bir karıncanın aldığı yol kaç cm dir?
3 3 8
π 3 π A) 26 π B) 25 π C) 24 2 π
D) V = a E) V = a.sin x
3 3 D) 25 3 E) 25 2
(1970) (2000 - ÖSS)
218
KATI CİSİMLER
36. 39. Yüksekliği 10 cm olan dik silidir biçimindeki bir

su bardağı tümüyle su doludur. Suyun 25 cm3 ü
boşaltıldığında, su yüksekliği 2 cm azalmak-
tadır.
Buna göre, tümüyle dolu bardakta kaç cm3
su bulunmaktadır?
A) 125 B) 135 C) 150 D) 225 E) 250
(2005 - ÖSS)
Şekildeki dik silindirde [AB] anadoğru, [BD]
doğru parçası taban çapıdır. C taban çevresi
üzerinde bir nokta,
|AB|=8 cm
|BD|=10 c
|CD|=8 cm
Yukarıdaki verilere göre, ACD üçgeninin
alanı kaç cm2 dir? 40. Hacimleri eşit iki silindirin yanal alanları
arasındaki oran aşağıdakilerden hangisidir?
A) 32 B) 36 C) 40 D) 44 E) 48
h r r r'2 h2
A) B) C) D) E)
(1982 - ÖYS) h' r' r' r h'
(1967)
37. Kenarları 60 cm ve 80 cm olan dikdörtgen biçi-

mindeki karton, bükülerek dik silindir biçiminde
41. Bir silindirin yanal alanı 20π ve yüksekliği 10
boru haline getirilecektir.
birim olduğuna göre,
Bükme işlemi uzun ve kısa kenar üzerine
hacmi kaç birimdir?
yapıldığında elde edilecek iki farklı boru
silindirin, yan alanları oranı kaçtır? A) 2π B) 20π C) 10π D) 40π E) 200π
A) 1 B)
1
C)
2
D)
3
E)
4 (1976)
2 3 4 5
(1995 - ÖSS)
42. Kenarları a ve b olan bir dikdörtgenin a

38. Yüksekliği 60 cm ve taban kenar uzunluğu a cm kenarı etrafında dönmesinden meydana
olan kare prizma su ile doludur. gelen silindir ile b kenarı etrafında dön-
mesinden meydana gelen silindirin hacimleri
Yarıçapı a cm olan bir silindirin prizmadaki
arasındaki oran nedir?
suyun tamamını alabilmesi için yüksekliği
en az kaç cm olmalıdır? (π=3 alınız.) 1 b b2 b3
A) B) 1 C) D) 2
E)
A) 22 B) 20 C) 18 D) 16 E) 15 π a a a3
(1987 - ÖSS) (1966)
219
43. Eksenden geçen, kesiti kare olan bir dik 46.

silindirin hacmi 169,56 cm olduğuna göre,
bu dik silindirin taban yarıçapı aşağıdakiler-
den hangisidir? (π = 3,14)
A) 3 cm B) 6 cm C) 2 cm D) 4 cm E) 9 cm
(1973)
44.
Yukarıdaki I. şekil taban çapı 4 cm, yük-sekliği
10 cm olan bir silindirdir. Bu silin-dirdeki suyun
yüksekliği h dir. Bu kap II. şekilde görüldüğü gibi
yatayla 45 lik açı yapacak biçimde eğildiğinde
su düzeyi şekildeki gibi kabın ağzına dayan-
maktadır.
Buna göre, h kaç cm dir?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
Taban çapı 2R=20 cm olan silindir biçimindeki
bir kapta, başlangıçta 200 π cm3 su vardır. Bu (1982 - ÖYS)
kaba yeniden su konmakta ve kaptaki suyun h
yüksekliği, t zamanına göre, h=at+b bağıntısı ile
değişmektedir.
Bu kaba su konmaya başladıktan 2 saniye
sonra, suyun yüksekliği 8 cm olduğuna
göre, 3 sn sonra (beşinci saniye sonunda)
suyun yüksekliği kaç cm olur?
A) 32 B) 23 C) 19 D) 17 E) 14
(1981 - ÖSS)
47.
45.
10 cm
20 cm
İç içe geçirilmiş ve yükseklikleri eşit, dik silindir

biçimindeki iki kaptan dıştakinin çapı içtekinin
Yukarıdaki düzenekte, dikey doğrultudaki kalın çapının iki katıdır. İçteki kap ağzına kadar su ile
silindirik boruların kesitleri s, sağ kola eklenmiş dolu iken tabanına çok yakın bir delik açılırsa,
s ikisi arasındaki boşlukta su hangi yüksekliğe
olan ince silindirik borunun kesiti ise tür.
4 çıkar? (İçteki kabın kalınlığı önemsenmeyecektir.)
Piston 20 cm aşağı indirildiğinde, öteki
kolda su yüzeyi kaç cm yükselir? h h h 2h 3h
A) B) C) D) E)
A) 52 B) 50 C) 46 D) 42 E) 38 2 4 3 3 4
(1983 - ÖSS)
(1982 - ÖSS)
220
KATI CİSİMLER
KONİ 51.
48.
Taban alanı S olan yandaki dik konide alanları

Yukarıdaki şekil, ana doğrusunun uzunluğu a cm S1, S2 olan tabana paralel iki kesit ve bu kesit-
olan bir dik koninin açılımıdır. Dik koninin hacmi lerin merkezleri verilmiştir.
∧
96π cm3 ve m(AOB)=216° olduğuna göre, |TC|=2 cm
|OA|=|OB|=a kaç cm dir? |TA|=1 cm
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12 S=S1+S2
olduğuna göre, |AB| kaç cm dir?
(1998 - ÖYS)
(1990 - ÖYS)
49. Taban yarıçapı r = 6 cm ve yüksekliği h = 8
cm olan dönel koninin açılımında yanal yü-
52. 3
zeyinin meydana getirdiği daire parçasının
merkez açısı aşağıdakilerden hangisidir?
5 4 6
A) π B) π C) π
3 3 5
12
7 7
D) π E) π
4 2
(1972)
Şekildeki gibi, koni biçiminde bir gövdeden
50. oluşan kapaklı bir cisim yapılacaktır. Kapak
koninin yanal ayrıtı 3 cm, yanal alanı 24 cm2 dir.
Gövde koninin yanal ayrıtı 12 cm olduğuna
göre yanal alanı kaç cm2 dir?
A) 96 B) 108 C) 116 D) 150 E) 384
(2003 - ÖSS)
T dik koninin tepesi |AB| koni tabanının bir çapı

|AO|=|OB|=1 km 53. Tabanın yarıçapı 5 cm, olan bir eğik koninin yük-
|TB|= 3 km sekliği 6 cm dir.
Yukarıdaki şekil, dik koni biçiminde idealleştiril- Tepeden 2 cm aşağıdan tabana paralel ola-
miş birdağı, A ve B noktaları ise bu dağ eteğin- rak alınan kesitin alanı aşağıdakilerden
deki iki köyü temsil etmektedir. hangisine eşittir?
Bu iki köyü birleştiren, dağ yüzeyi üzerinde- 25 25 25 25 25
ki en kısa yol kaç km dir? A) B) C) D) E)
3 7 9 2 4
π 2π
A) B) C) π D) 3 E) 3
3 3 (1971)
(2002 ÖSS)
221
54. Taban yarıçapı 8 cm, yanal yüzeyinin alanı 58.

96π cm2 olan bir dönel koninin yüksekliğinin
bir ana doğrusuna oranı kaçtır?
6 5 3 2 1
A) B) C) D) E)
4 3 4 3 2
(1995 - ÖSS)
Şekildeki gibi, taban yarıçapı 1 metre, yüksekliği

2 metre olan dik koni biçimindeki bir su depo-
suna bir musluktan sabit hızla su akıtılıyor.
55. Taban yarıçapları 1 ve 2, yüksekliği 3 olan Depoda biriken suyun derinliği x metre
kesik koninin hacmi nedir? olduğunda, depoda biriken suyun hacmi x
A) 5π B) 6π C) 7π D) 8π E) 9π türünden kaç metreküp olur?
πx 3 πx 3 πx 3
(1966) A) B) C)
12 9 6
πx 3 πx 3
D) E)
4 3
(2006 - ÖSS - I)
56. Yanal alanı 135π cm2 olan bir dik koninin taban
yarıçapı 9 cm dir. 59.
Bu koninin hacmi kaç cm³ tür?
A) 282π B) 292π C) 302π
D) 312π E) 324π
(1998 - ÖSS)
Şekildeki dik koni, tabana paralel bir düzlemle

kesiliyor.
Meydana gelen kesik koninin yüksekliği, baş-
2
langıçtaki dik koninin yüksekliğinin katı ol-
3
57. Bir dönel koni, tabana paralel üç düzlemle duğuna göre,
kesilerek, yükseklikleri eşit olan dört parçaya başlangıçtaki dik koninin hacmi, kesik
ayrılıyor. koninin kaç katıdır?
Tepeden birinci parçanın hacminin ikinci
64 27 27
parçanın hacmine oranı nedir? A) B) C)
27 26 8
1 1 1 1 1 9 3
A) B) C) D) E) D) E)
7 6 4 3 2 4 2
(2004 - ÖSS)
(1978)
222
KATI CİSİMLER
60. Bir dik kenarı (a) olan ikizkenar dik üçgenin 64. Güneş yarıçapı yer yarıçapının 108 katıdır.
hipotenüsü etrafında dönmesinden mey- Bu iki cismin hacimleri oranı aşağıdakiler-
dana gelen cismin hacmini bulunuz. den hangisidir?
πa2 2 πa 3 3 πa 3 2 A) 1083/2 B) 1083/3 C) 109,212
A) B) C)
4 6 8 D) 1083 E) 2083
πa3 2 πa 3 2
D) E)
6 12 (1970)
(1970)
65. Bir kürenin merkezinden 4 cm uzaklıktaki

61. Dik kenarları x,y olan bir dik üçgen, önce x kesitlinin çevresi 6π olduğuna göre bu
dik kenarı, sonra y dik kenarı etrafında kürenin yarıçapı kaç cm dir?
döndürülürse elde edilen konilerin hacimleri A) 5 B) 22 C) 6 D) 52 E) 8
oranı aşağıdakilerden hangisidir?
(1977)
x 3x x y πx
A) B) C) D) E)
y y 3y x y
(1974)
R
66. Yarıçapı R olan bir küre, merkezinden uzak
3
lıkta bir düzlemle kesiliyor.
Elde edilen kesitin alanı kaç πR2 dir?

8 4 4 8
−x y A) B) 2 C) D) E)
62. Denklemi + = 1 olan doğru ve koordinat 9 3 9 3
3 a
eksenleriyle sınırlı bölgenin x-ekseni etrafında
(1982 - ÖYS)
döndürülmesiyle oluşan koninin hacmi 16π
birim küptür.
Buna göre, a nın değeri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) −3 B) −2 C) 0 D) 2 E) 4
(1999 - ÖSS) KÜRE + KONİ + SİLİNDİR + KÜP
67.
KÜRE
63. Çapı d olan kürenin hacmi çap cinsinden

yazılsa, aşağıdakilerden hangisi elde edilir?
4 3 2 3 1 3
Yukarıdaki şekilde küre içine yerleştirilmiş silin-
A) v = πd B) v = πd C) v = πd dirin yüksekliği 8 cm ve hacmi 72π cm3 olduğu-
3 3 6
1 3 1 3 na göre,
D) v = πd E) v = πd
3 2 kürenin yarıçapı kaç cm di?
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
(1968) (1983 - ÖSS)
223
68. Yarıçapı 3 cm olan O merkezli küre içine, 70.

ekseni küre merkezinden geçen 1 cm yarıçaplı
dik dairesel silindir aşağıdaki gibi yerleştiriliyor.
Şekilde, taban yarıçapı 6 cm olan bir dik koni-

nin tepe noktası ve taban çemberi, O merkezli
Bu silindirin hacmi kaç cm3 tür? kürenin yüzeyindedir.
3π
Dik koninin hacmi 216π cm3 olduğuna göre,
A) B) 3 π C) 3 3 π kürenin yarıçapı kaç cm dir?
2
D) 4 2 π E) 9 π A) 9 B) 10 C) 12 D) 13 E) 15
(2008 - ÖSS - II) (1999 - ÖSS - iptal)

71. Ayrıtlarının biri s uzunluğunda olan bir küpün

içine, teğet bir küre çiziliyor.
Küpün bir köşesinin kürenin yüzüne olan
uzaklığı aşağıdakilerden hangisidir?
s( 3 − 1) s( 3 + 3)
A) B) C) 3 s +1
69. 2 3
s 2 s 3
D) E)
2 2
(1974)
Yukarıdaki şekilde P düzlemi üzerine konmuş

kürenin çapı 10 cm, tabanı P üzerinde bulunan 72. Tam küre şeklindeki bir kapalı cisim, birbirine
dik dönel koninin taban çapı da 16 cm dir. P dik üç kesit alınarak sekiz eşit parçaya bölün-
düzleminden 8 cm uzaklıktaki bir Q düzleminin müştür.
küre ve koni ile arakesit dairelerinin eşit olduğu- Elde edilen sekizde birlik parçaların her
na göre, birinde, bir koniye yanal yüzey olabilecek
koninin yüksekliği kaç cm dir? kaç yüzey vardır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
A) 32 B) 24 C) 20 D) 16 E) 12
(1984 - ÖYS) (1975)
224
KATI CİSİMLER
YORUM SORULARI 77.
73. Eğik dikdörtgenler prizması şeklindeki bir

cisim, herhangi bir yüzeyine paralel kesitler
alınarak parçalara ayrılsa her bir parçanın
şekli ne olur?
A) Düzgün dikdörtgenler prizması
B) Eğik prizma
Şekildeki küplerin yalnız çizimde görünen
C) Düzgün kare prizma yüzleri boyalı olduğuna göre, dört yüzü bo-
D) Üçgen prizma yasız diğer yüzleri boyalı olan kaç küp
E) Küp vardır?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
(1975)
(1977)
74. Bütün yüzleri boyalı ve boyutları 1x2x5 cm olan

düzgün kapalı prizma şeklindeki bir tahta
parçası, kenarı 1 cm olan küplere bölünmüştür.
Elde edilen küpler içinde yalnız dört yüzü
boyalı olan kaç tane verdır?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 10
(1975)
75. Bir kenarı 10 cm ve birbirine bitişik iki yüzü boy-

alı bir küp, kenarları 2'şer cm olan küplere
bölünmüştür.
Bu işlemden sonra, hiç bir yüzü boyalı
olmayan kaç küp elde edilir?
A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 E) 100
78.
(1976)
1
2 3 4 5
76.
L K F C B
K
Yeþil Mavi
6
Sarý C
D D
C B A
Kýrmýzý
Yeþil Yeþil
Mavi Mavi Siyah
F E F
A L
Yukarıda açılımı verilmiş ve yüzleri numar-
B D A E
alanmış küp kapalı duruma getirildiğinde,
ikişerli olarak birbirinin karşısına gelen dört
Yukarıdaki değişik konumları verilmiş olan yüz aşağıdakilerden hangisidir?
küpün bir yüzü de beyazdır. A) 3 − 5 B) 2 − 4 C) 3 − 6
Beyaz yüz, hangi renkteki yüzün karşısın- 1−6 3−6 3−5
dadır?
D) 1 − 6 E) 1 − 4
A) Mavi B) Kırmızı C) Siyah
2−5 3−5
D) Yeşil E) Sarı
(1978)
(1977)
225
79.
Birbirinin ayrıtı 3 cm olan yukarıdaki küp, şekil-

de görüldüğü gibi sıra ile 6 kez kesilerek 27 eşit
parçaya ayrılacaktır.
Bu işlem yapılırken dördüncü kesim sonun-
da birbirine eşit kaç parça elde edilmiş olur?
A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9
(1980)
80. Yarıçapı r olan bir küre, bir kenarı 2r olan bir

küpün içine yerleştirilmiştir.
Bu küp, bir yüzünün köşegeni boyunca ke-
sildiğinde meydana gelen kesitin görünüşü
aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
A) B) C)
D) E)
(1976)
226
KATI CİSİMLER
3. x=2 k
6. BÖLÜMÜN ÇÖZÜMLERİ
y=3 k
z=4 k
1. V=2k.3k.4k=3000 ⇒ k3=125 ⇒ k=5
E x H
A=2. (2k.3k+2k.4k+3k.4k)=52.k2
E x
H A=52.52=1300 cm2
y y z
F H
G y
z
C
A C
B
Üst kapak yukarı ve yan kapak sağa doğru açılarak

4. Ayrıtları x, y, z olsun
ABHE ve ACHF düzlemleri oluşturulmalıdır.
x=1 k
5 x1 H y=3 k
E
z=5 k
2
3 Cisim köşegeni = k 2 + (3k)2 + (5k)2 = 70
x y
1 y 2
F H
G 1 1
y z
5 5 z
A 6 B 3 C
AEX dik üçgeninde x2=82+52 ⇒ x = 89 cm

ABY dik üçgeninde y2=62+62 ⇒ y = 72 cm
ACZ dik üçgeninde z2=92+42 ⇒ z = 97 cm
küçükten büyüğe sıralanış y<x<z
5.
4x
4x x x x x
8x
Taralı olan bölge kutunun tabanı, taban ayrıtı 4x olan

kare prizmanın yan yüzeylerinin ayrıtları 4x ve x birim
olur.
2. Ayrıtları x, y, z olsun
x=3k
4x
y=5k x
z=7k 4x
A=2.(3k.5k+3k.7k+5k.7k)=142 k2
142 k2=568 ⇒ k2=4 ⇒ k=2 V=4x.4x.x=16 ⇒ x=1 cm
V=3k. 5k. 7k=105 k3=105.8=840 cm3 Kartonun alanı=8x.4x=32.x2=32 cm2
227
75
6. Hacim = x.x.4 = 75 ⇒ h = 9. 3 Taralı olan yer bu
x2 kutunun tabanıdır
3
Alan = 2.(x. x + x.h + h. x) ⇒ ve taban alanı
= 2x.(x + 2h) = 2x 2 + 4x.h ⇒ 102=100 cm2 dir.
75 300 10
= 2x 2 + 4x ⋅ 2 = 2x 2 +
x x
3
3 10 3
3 Kutunun
yüksekliği 3 cm
olacağından
10 Hacim=100.3=300 cm3
x
7. Taban ayrıtı=x ve yüksekliği=h olsun

10. Ayrıtları a, b ve c olsun
30 yüzey alanları :
V = x 2.h = 30 ⇒ h =
x 2 a . b = 35cm 2
Alaný = y = f(x) = 2.(x.x + x.h + hx) a . c = 30cm 2
30 b . c = 42cm 2
y = 2x 2 + 4xh = 2x 2 + 4x ⋅ 2 x
x
a .b 2.c 2 = 35.30.42 ⇒
2
2x 3 + 120
⇒ y= a. b. c = 7.5.6.5.7.6 ⇒
x
a. b. c = Hacim = 7.5.6 = 210cm 3
11.
10 cm
8. Verilen kutunun toplam alanı=2.(20.20+20.5+5.20)

=1200 cm2 2 cm
5 cm
Bölmeleri oluşturan 3 adet kartonun
alanları toplamı=3.(5.20)=300 cm2 Şekildeki 10 adet dik kare prizmaların içine 10 adet
kalem 2 sıra halinde konabilir.
Toplam=1200+300=1500 cm2
Büyük kutunun hacmi=5.2.10=100 cm3
228
KATI CİSİMLER
12. E 15. Verilen şeklin 5 katlı olduğu görülmektedir.

ABC ve FAC birer 1. katta = 2.5.1 = 10 küp
diküçgendir. 2. ve 3. katta = 2.2.2 = 8 küp
F
4. katta = 2.1.1 = 2 küp
x
5. katta = 1.1.1 = 1 küp
4
C Toplam = 21 adet küp elde edilir.
D
4
4
B
A 4
2
AC = 4 2 + 4 2 ⇒ AC = 4 2 cm
x 2 = 4 2 + (4 2) 2 ⇒ x = 4 3 cm
a
13. Verilen şekilde : 16. Köşesinden cm ayrıtlı çıkartılan küp önceki küpün
3
D' A = 2 cm (yüzey köşegeni)
alanını değiştrimez.
D'B' = 2 cm (yüzey köşegeni)
Büyük küpün alanı = 6.a2
2
AB' = 2 cm (yüzey köşegeni) ⎛ a⎞
Küçük küpün alanı = 6 ⋅ ⎜ ⎟
⎝ 3⎠
D'AB' üçgeni bir eşkenar üçgen olduğu görülür. Oranı = 6 olur.
2
2 ⋅ 3 3
Alan (D' AB ') = = cm 2
4 2
14. Verilen şekli beş farklı yönden bakarsak

17. Küpün bir ayrıtı a olsun
önden görünen 6 kare
arkadan görünen de 6 kare kalan hacim a3−(a−4)3=208 cm3 şıklardan giderek
a'nın kaç olduğunu bulmak daha kolaydır.
sağdan görünen 3 kare
a=6 için 63=216 cm3
soldan görünen de 3 kare
çıkarılan küpün bir ayrıtı 2 cm ve
üstten görünen 3 kare
hacmi 23=8 cm3
Toplam 21 adet kare kumaşla kaplanacaktır.
farkı 216−8=208 cm3
Bir kare 1 br2 olduğuna göre toplam 21 br2 kumaş
gerekir.
229
18. 1. küpün bir ayrıtı x ve 21. T

2. küpün bir ayrıtı y olsun
⇒ 1. küpün alanı = 6.x2=b
1. küpün hacmi = x3
2. küpün hacmi = y3=c.x3
2. küpün alanı = 6.y2 = ? D C
Yukarıdaki eşitliklerden 4
b H E
x= ve y = x ⋅ 3 c
6 4
( ) = 6 ⋅x
2 2 3
6 ⋅ y2 = 6 ⋅ x ⋅ 3 c ⋅ c2 ⇒ A
2 8 B
⎛ b⎞ 3 2 b 3 2
⇒ 6⋅⎜ ⎟ ⋅ c =6⋅6⋅ c ⇒
⎝ 6⎠
3
⇒ b ⋅ c2 ABCD tabanı kare
|AB|=8 cm
|TH|=3 cm
8
HE = = 4 cm
2
THE dik üçgeninde pisagor bağıntısı uygulanırsa
|TE|2=32+42 ⇒ |TE|=5 cm
Alanı=Taban alan + Yanal alanlar
8.5
A lan = 8 2 + ⋅ 4 = 144 cm 2
2
19. Küpün bir ayrıtı a olsun
a3 = 3 ⋅ 6 ⋅ 12 ⇒ a = 3 3 ⋅ 6 ⋅12
⇒ a = 3 3 ⋅ 3 ⋅ 2 ⋅ 3 ⋅ 4 = 3 3 3 ⋅ 2 3 = 6 cm
22. T
TH = h
10
HE = = 5 cm
2
20.
5
D C
5
5 E
x 2 H
5
A
10 B
5 53
Vsu = 6 ⋅ 8 ⋅ x ve Vsu = 6 ⋅ 8 ⋅ −
2 2 Alan=Taban alan + Yanal alanlar
5 53 10. TE
6 ⋅ 8 ⋅ x = 6 ⋅8 ⋅ − buradan
2 2 360 = 10 2 + ⋅ 4 ⇒ TE = 13 cm
2
115
x= cm dir. THE dik üçgeninde pisagor bağıntısı uygulanırsa
96
132=52+h2 ⇒ h=12 cm
230
KATI CİSİMLER
23. T 25. Tam ortasından kesildiği için üstteki piramitin yüksekliği

h
cm olur.
2
h
F
D 2 1
C Benzerlik oranı = = olur.
h 2
3
⎛ 1⎞ 1
E Hacimler oranı = ⎜ ⎟ = dir.
⎝ 2⎠ 8
A B
Verilen kesik piramiti üçgen piramit varsayalım.
(TıDCF) piramitinin yüksekliği x olsun
(TıABE) piramitinin yüksekliği y olsun
x 26. Üstte kalan piramitin tabanı kare ve yüksekliği 3 cm dir.
= benzerlik oranı
y a2 ⋅ 3
Hacim = 9 = ⇒ a = 3cm
2 3
⎛ x⎞
⎜⎝ y ⎟⎠ = Alanlarının oranıdır. Büyük piramitin yüksekliği üstteki piramitin yüksekliği ile
küpün bir ayrının toplamıdır
2
⎛ x⎞ Alan(DFC) yani 3+3=6 cm dir.
⎜⎝ y ⎟⎠ = Alan(ABE)
Üstteki piramit ile büyük piramit benzer olduğuna göre
2
⎛ x⎞ 3 h a 3 3
⎜⎝ y ⎟⎠ = 12 ⇒ y = 2x olur. = ⇒ = ⇒
h1 a1 6 a1
Kesik piramitin hacmi = v ⇒ a1 = 6cm bulunur.
12.y 3.x
v= − = 28 ⇒
3 3
12.2x 3.x
− = 28 ⇒ x = 4 cm
3 3
kesik piramitin yüksekliği = y−x olacağından
8−4 = 4 cm dir.
27. Üçgen prizmanın
D F üstten görünümü
ME 1 (benzerlik
= oranı)
DE 3
M L
24. E
T
2
⎛ 1⎞ 1
= (Alanlar oran ý)
F ⎝⎜ 3 ⎠⎟ 9
D C Alan(MEL) = 1a ⇒ Alan(DEF) = 9a d ýr.
EK = y olursa EB = 3y olur.
E D F M L
1a
A B 9a
E
Verilen piramitin üçgen piramit olduğunu varsayalım 3y y

E
Alan (ABE)=12 cm2
Alan (DCF)=? K
(TıDCF) piramitinin yüksekliği = 2 cm 1a ⋅ y ay

V1 = =
3 3
(TıABE) piramitinin yüksekliği = 6 cm
2
⎛ 2⎞ Alan(DCF) B
= ⇒
⎝⎜ 6 ⎠⎟ 12
V = 9a ⋅ 3y = 27ay
4
Alan(DCF) = cm 2 dir.
3
ay
V1 1
= 3 =
V 27ay 81
231
28. E 31. Bir kenarı a olan düzgün dörtyüzlünün

T a3 ⋅ 2
hacmi =
12
(2 2)3 ⋅ 2 8
A = cm3
D 12 3
x
60°
H F
x
B 2x C
EHF dik üçgeni 30°−60°−90° üçgeni olur.
BC 32. A
HF = = x olsun
2
HF = x ise EH = x 3 olur. a
2
(2x) ⋅ x 3 x
Hacim = = 288 3 ⇒ a 3 a
3 B 2
3 3
4 ⋅ x = 3 ⋅ 288 ⇒ x = 216 ⇒ x = 6cm
D
a
BC = 2x ⇒ BC = 12 cm 2
H
a
2
C
Temel diklik teoremine göre,
[AD] ⊥ [DH] olur.
29.
D' Üç dikme teoremine göre,

[AD] ⊥ [DH] ve [AH] ⊥ [BC] o halde [DH ⊥ [BC] olur.
a
DH = (süper üçlü)
15 2
ADH dik üçgeninde pisagor teoremine yapılırsa
2 2
⎛a 3⎞ 2 ⎛a⎞ a 2
D ⎜ 2 ⎟ = x + ⎜⎝ 2 ⎟⎠ ⇒ x = 2 cm
⎝ ⎠
x BC ⋅ DH x
Hacim = ⋅ ⇒
2 3
A B a
x a⋅ 3
⇒ 2⋅a 2⋅1 = a ⋅ 2
(D',ABD) piramidi ayrıca çizilirse 2 2 3 24
|DıD|=15 cm ve |AD|=|AB| olacağından
x ⋅ x 15
Hacim = ⋅ = 300 ⇒ x 2 = 120
2 3
x = 2 30 cm dir.
33. Sorudaki şekle göre:

a 3
SN =
2
a 3
SHN dik üçgeninde h = ⋅ sin x
2
a2 ⋅ 3 a 3
30. Düzgün dört yüzlünün bir ayrıtı a olsun. ⋅ sin x
Alan(ABC) ⋅h 4 2
Alan ý = a 2 ⋅ 3 = 256 3 ⇒ a = 16 cm Hacim = =
3 3
Bir yan yüzü eşkenar üçgen olduğuna göre bu üçgenin a3
a⋅ 3 Hacim = ⋅ sin x
yüksekliği = 8
2
16 ⋅ 3
= 8 3 cm dir.
2
232
KATI CİSİMLER
34. Düzgün sekiz yüzlünün bir kenarı a ise 37.

a3 ⋅ 2 33 ⋅ 2 D C
Hacmi = olur = 9 2 cm 3
3 3
60 cm
A 80 cm B
Uzun kenar ve kısa kenar etrafında bükülerek yapılan

borunun yanal yüzeyi ABCD dikdörtgen levhadır.
O halde yanal alanlar aynı olduğuna göre oranı da 1
35. olur.
B B
24π
A A
2.π.5=10π
Dik silindirin yanal yüzeyinin açılımı bir dikdörtgendir.

Taban çevresi diktörtgenin taban kenarını oluşturur.
A dan B ye en kısa yol |AB| uzunluğunu oluşturaca-
ğından |AB|2=(10 π)2+(24 π)2 38. Kare prizmanın hacmi = a2.60 cm3
(5−12−13 üçgeninin 2π katıdır)
Silindirin hacmi = π.a2.h cm3 hacimler eşit olmalıdır.

|AB|=26π cm dir. a2.60=3.a2.h ⇒ h=20 cm
A
36.
|AB| = 8 cm
|DC| = 8 cm
8 |BD| = 10 cm
B D
39.
25 cm3 2
C
Şekilde [BD] taban dairesinin çapı olduğu için
∧
10
m(BCD)=90° olur.
8
Temel diklik teoremine göre
∧ ∧
m(ABD)= m(ABC)=90° dir.
Üç dikme teoremine göre,
[AB] ⊥ [BC] ve [BC] ⊥ [DC] olduğu için
[AC] ⊥ [DC] olur yani ACD bir dik üçgen dir.
2 cm yükseklikte 25 cm3 su
BCD ve ABC dik üçgenlerin de pisagor teoremi 10 cm yükseklikte x cm3 su
yapılırsa |AC|=10 cm bulunur.
2 25
10 ⋅ 8 = ⇒ x = 125 cm 3
Alan(ACD) = = 40 cm 2 dir. 10 x
2
233
40. 1. Silindirin yarıçapı = r 43.

yüksekliği = h
r r
2. Silindirin yarıçapı = r'
yüksekliği = h1
2r
V = V1 ⇒ π ⋅ r 2 ⋅ h = π ⋅ r '2⋅ h1 ⇒
r ⋅h r'
r 2 ⋅ h = r '2 ⋅ hý ⇒ =
r '⋅ hý r
Yanal alanların oranı
2⋅ π⋅r ⋅h r ⋅h
= buradan
2 ⋅ π ⋅ r '⋅ hý r '⋅ hý Hacim = (3,14) . r2.2r = 169,56
r' r
veya oraný bulunur. 2r2 = 54 ⇒ r3=27 ⇒ r=3 cm
r r'
41. Silindirin yarıçapı = r

yüksekliği = 10 birim
Yanal alanı = 20π = 2πr.10 ⇒ r=1
Hacim = 2.12.10=10π birim küp
44.
6 h
8
42. h=2
a a
V=10
10
b b
200π = π.102.h h=2 cm
2.sn sonucunda akan su miktarı
2 200 ⋅ π
= ⇒ V = 600 π cm 3
6 V
1 sn de akan su 300π cm3
3sn de akan su 900π cm3
V1 = π ⋅ a 2 ⋅ b V2 = π ⋅b 2 ⋅a 600 π 6
= ⇒ x = 9 cm
V1 π ⋅ a2 ⋅ b a b 900 π x
= = veya
V2 π ⋅ b2 ⋅ a b a beşinci saniye sonunda
h=2 cm + 6 cm + 9 cm = 17 cm dir.
234
KATI CİSİMLER
45. 48.
r 216
= ⇒
a 360
s
40 cm a r 3
4 h =
a 5
10 cm
20 cm s
r
s
r=3k ve a=5k olur.
Pisagor bağıntısından a2=h2+r2
(5k) 2 = (3k) 2 + h 2 ⇒ h = 4k
π ⋅ (3k) 2 ⋅ 4k
Hacim = = 96 π ⇒ k = 2
3
a=5k olduğuna göre a=10 cm
Piston 20 cm aşağı inerse s.20 cm3 suyu yukarı iter.
Kalın borunun boş kısmı s.10 cm3 20s−10s=10s cm3
su ise ince borunun içinde yükselir.
S
⋅ h = 10s ⇒ h = 40cm
4
Su yüzeyi ilk konumundan ikinci konumuna gelince
10+40=50 cm yükselir.
46.
49. Dik koninin : r=6 cm, h=8 cm
4
x 4 4 a2=r2+h2 ⇒ a2=62+82 ⇒ a=10 cm
45
x α 6 α 6 6
45 = ⇒ = ⇒α= π
6 360 10 2 π 10 5
10 h
6
4
45
4
Şekilde eğdirilmiş dik silindir içerisinde 6 cm yüksek-

liğine kadar tam dolu 4 cm yüksekliğinde ise yarım
dolu su vardır.
4 50.
h = 6 + = 8 cm dir.
2 α
T
60° 60° a=3 km

3
47. 3
60°
A
A 60°
h
B
x α 1
= ⇒ α = 120°
360 3
v
2r Dik koninin yanal yüzeyinin açık hali yukarıdaki daire
R=2r dilimidir.
|AB|=kaç km olduğu soruluyor TAB bir eşkenar üçgen
Vsu = π ⋅ r 2 ⋅ h ve V su = π ⋅ (2r) 2 ⋅ x
olduğuna göre |AB|=3 km dir.
h
πr 2 ⋅ h = π ⋅ 4r 2 ⋅ x ⇒ x =
4
235
51. 54.
1 =12
S2 h
A
8
S1
B
Yanal alanı=π.r.A = π.8.A= 96π
S ⇒ A=12 cm
C Pisagor bağıntısından=122=82+h2
⇒h=4 5
TA|=1 cm, |TC|=2 cm, |TB|=x cm olsun h 4 5 5
= =
S=S1+S2 A 12 3
Temel benzerlik yapılırsa
1:2:x (benzerlik oranları)
12 : 2 2 : x 2 (Alanların oranları)
S2 = 1 k, S1 = x2.k ve S=4 k
55.
4k = 1k + x 2 ⋅ k ⇒ x = 3
x
AB = 3 − 1 cm
1
52. Dik koninin yanal alanı=π.r.A

1 x
Kapak koninin A=3 cm r=? = ⇒ x = 3 cm
2 x +3
π.r.3 = 24 ⇒ π.r = 8 cm2 π ⋅ 22 ⋅ 6 π ⋅ 12 ⋅ 3
V kesik koni = − = 7 π cm 3
Gövde koninin yarıçapı yine aynı Aı=12 cm 3 3
Gövde koninin yanal alanı=π.r.12 ⇒ 8.12=96 cm2 dir.
56.
53.
2 =15
h
r
6
9
5
Yanal alanı=π.9.A = 135.π ⇒
Temel benzerlik yapılırsa ⇒ A=15 cm
2 r 5
= ⇒ r = cm Piasgor bağıntısından=152=92+h2 ⇒
6 5 3
2 ⇒ h=12 cm
⎛ 5⎞ 25
Kesit alaný = π ⋅ r 2 = π ⋅ ⎜ ⎟ = π cm2
⎝ 3⎠ 9 π ⋅ 92 ⋅ 12
V koni = = 324 ⋅ π cm 3
3
236
KATI CİSİMLER
57. 60. r = h olur.

a 2
x V1 a a r=
2
r
a 2
x V2 45° h 45° h=
2
x
2 adet dik koni oluşur.
⎛ ⎛ 2 ⎞
a 2⎞ a 2
⎜π⋅⎜ ⎟ ⋅ ⎟
⎛ π ⋅ r2 ⋅ h⎞ ⎜ ⎝ 2 ⎠ 2 ⎟
2⋅⎜ ⎟ ⇒2⋅⎜ ⎟
⎝ 3 ⎠ ⎜ 3 ⎟
x 1
benzerlik oranı = ⎜ ⎟
2x 2 ⎝ ⎠
⎛ 1⎞
3
V1 ⎛ π ⋅ 2a2 a 2 1 ⎞ π ⋅ a 3 ⋅ 2
⎜⎝ ⎟⎠ = ⇒ V2 = 7.V1 ⇒ 2⋅⎜ ⋅ ⋅ ⎟ =
2 V1 + V2 ⎝ 4 2 3⎠ 6
V1 1
=
V2 7
61.
π ⋅ 12 ⋅ 2 2 π 3
58. Deponun hacmi = = m
3 3
Su dolu olan koni ile depo benzer konilerdir x x
x
benzerlik oranı
2
3 y y
⎛ x⎞ Vsu x 3 3V
⎜⎝ ⎟⎠ = 2π ⇒ =
2 8 2π
3
π ⋅ x3 3
Vsu = m olur. π ⋅ y2 ⋅ x
12 V1 =
3
πy 2 ⋅ x π ⋅ x2 ⋅ y
V2 =
59. V1 3 y 3
= =
V2 π ⋅ x 2 ⋅ y x
3
x
3 V1
x
62. y
−x y
V2 + =1
2x 3 a
3
a
-3 3
x a
Üstteki koni ile tüm koni benzerdir ve benzerlik oranı -a
x
3 = 1 olur. Eksenlerle oluşan bölge bir üçgendir bu üçgenin x
x 3 ekseni etrafında döndürükmesiyle oluşan cisim bir dik
3
V1 ⎛ 1⎞ konidir.
=⎜ ⎟ V2 = 26.V1
V1 + V2 ⎝ 3 ⎠
π ⋅ a2 ⋅ 3
kesik koninin hacmi=26.V1 Hacim = = 16 ⋅ π ⇒ a = 4
3
başlangıçtaki koninin hacmi=27.V1
27
27 ⋅ V1 = k ⋅ 26 ⋅ V1 ⇒ k = olur.
26
237
d
63. Çapı d ise yarıçapı olur. 66.
2
3 r
4 4 ⎛d⎞
Hacim = ⋅ π ⋅r 3 ⇒ ⋅ π ⋅ ⎜ ⎟ ⇒
3 3 ⎝2⎠ R
3 R
1 3
Hacim = ⋅ π ⋅ d olur.
6 O
2
⎛ R⎞ 8
R 2 = ⎜ ⎟ + r 2 ⇒ r 2 = ⋅R 2 ve
⎝ 3⎠ 9
2 8 2
Kesit yüzeyin alanı= π ⋅ r = π ⋅ R olur.
9
64. Güneş ve dünyayı birer küre olarak kabul edersek

tüm küreler benzerdir. Benzerlik oranının küpü hacim-
ler oranına eşit olur.
Dünyanın yarıçapı r ise güneşin yarıçapı 108.r olur. 67.
108r
= benzerlik oranı r
r
3
⎛ 108 ⎞ 3 4
⎜⎝ ⎟ = hacimler oranı = 108 R
1 ⎠
o
4
r
V silindir = π.r2.8=72π ⇒ r=3 cm

R2=42+r2 ⇒ R2=42+32 ⇒ R=5 cm
65.
68.
r
1
4 x
R 3
O
O
x
32 = x 2 + 12 ⇒ x = 2 2 cm
Kesit çevresi = 2.π2r = 6π ⇒ r=3 cm
Silindirin yüksekliği 4 2 cm dir.
R2=42+r2 ⇒ R2=42+32 R=5 cm
V silindir = π ⋅ r 2 ⋅ h = π ⋅1 2 ⋅ 4 2 cm 3
= 4 2 π cm 3 olur.
238
KATI CİSİMLER
69. 71. K
Q
x T
r r
3 5
8 S r
P 5 8
O
8
P
10 A
Kürenin yarıçapı = = 5 cm
2
16
Koninin taban yarıçapı = = 8 cm s
2 2r = s ⇒ r = olur.
5 =3 +r ⇒ r=4 cm
2 2 2 2
AK = s ⋅ 3 (cisim köşegeni)
temel benzerlik uygulanırsa
x r x 4 PT = 2r = s
= ⇒ = ⇒ x = 8cm dir.
x+8 8 x +8 8 s 3 −s s ⋅ ( 3 − 1)
AP = KT = ⇒
2 2
Koninin yüksekliği=x+8=8+8=16 cm
72. A A
F
B B O
D
E
E
C
1
Şekildeki küreden çıkartılan lik parçadan üç tane
8
yan yüzeylerde oluşan çeyrek daire dilimleri vardır.
(Dik koninin yanal yüzeyinin açılımı her zaman bir
70. daire dilimi oluşturur.)
O halde 3 adet koninin yanal yüzeyi olabilecek yüzey
vardır.
r
18-r 73.
6
h
h
π ⋅ r2 ⋅ h
V koni = = 216 ⋅ π
3
π ⋅ 62 ⋅ h
= 216 ⋅ π ⇒ h = 18 cm
3
Yukarıdaki şekil eğik dikdörtgenler prizmasıdır.
Pisagor bağıntısından r2=(18−r)2+62 Taralı olan yüzeyler birer dikdörtgen ve taban yüzey-
leridir.
buradan r=10 için 6−8−10 üçgeni oluşur.
Bu durumda taban yüzeylerine paralel olan kesitler alı-
nacak olursa yine bir eğik prizma elde edilir.
239
74. 1 Yandaki şekil 1x2x5 cm 77.

olan bu dikdörtgenler
prizmasıdır.
6 5
Ayrıtları 1 cm olan
küplere ayrılırsa yalnız
1 2 3 4
dört yüzü boyalı olan
5 köşelerdeki küpler olur.
Bu küplerin üç yan yüzü Bu küpler numaralandırılırsa görülüyorki 4 ve 5
ile bir taban yüzü boy- numaralı küplerin yalnız iki yüzü görülmektedir
alıdır. demekki kalan dört yüzü boyasızdır.
Bu durumda yalnız dört
yüzü boyalı olan sadece
2 4 küp vardır.
78.
4
S 3
75. 5 tane Yukarıdaki şekil 1
ne bir yan yüzü ile
ta 6 2
5 üst yüzü bitişik
iki yüzey
5 tane boyalıdır.
Bir ayrıtı 10 cm
olan küp, bir 2 nolu yüzeyi taban yüzeyi olarak sabitlersek 2'nin sağ
ayrıtı 2 cm olan yüzeyi 3 üst yüzeyi 4 ve sol yüzeyi 5 olur. 6 ve 1
küplere ayrılırsa numaralar ise ön ve arka yüzeyleri oluşturur.
5 tane
(2−4), (3−5) ve (1−6) karşılıklı yüzeylerdir.
10 ⋅ 10 ⋅ 10
= 125 tane 2x2x2 cm olan küplerden
2⋅2⋅2
oluşur.Bu küçük küplerin en az bir yüzü boyalı olan

5.5+5.4=45 tane olduğuna göre
79. 7 8 9
6 5 4
125−45=80 tane hiç bir yüzü boyalı değildir. 1 2 3 Dördüncü kesim

sonunda şekilde
görüldüğü gibi 9
tane kare dik
prizmalar elde
edilir.
4
3
1 2
76. L K F C B
K
Sarý Yeþil Mavi
C
D D
C B A
Kýrmýzý
Mavi Yeþil Mavi Siyah Yeþil
F E F
A L 80. 2r Küpün üst yüzey
B D A E
I II III köşegeni boyunca
2r
kesilirse kesit yüzey
bir dikdörtgen ve bir
I. konumdan II. konuma gelirken küp sola de daire oluşturur.
doğru yatırılmış. 2r
2r Dikdörtgenin uzun
II. konumdan III. konuma gelirken küp arkaya kenarı 2r 2 olaca-
doğru yatırılmış. ğından bu daire yan
2r
Bu durmda görülmeyen EFKL yüzeyi kaldı demekki bu kenarlara teğet ola-
yüzeyi Beyazmış. 2r maz.
EFKL yüzeyi ABCD yüzeyinin karşısında kaldığına r
göre Mavi yüzeyin karşısı Beyaz olur. r 2r
240

Kati Cisimler Cikmis Sorular

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kati Cisimler Cikmis Sorular

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KATI CÝSÝMLER

Prizma 3. Bir dikdörtgenler prizmasının x, y, z boyutları 2,

A) 440 B) 540 C) 840 D) 740 E) 640

(1979) (1988 - ÖYS)

6. Bir dikdörtgenler prizmasının ayrıtları x, x, h cm 3. Soru Tipi:

A) 200 B) 240 C) 250 D) 300 E) 360

manın tüm alanını veren y=f(x) fonksiyonu

(1998 - ÖYS) Şekildeki dikdörtgenler prizmasının üç farklı

(2007 - ÖSS - II)

11. 10 cm boyunda 1 cm çapında silindir biçiminde-

A)1000 B)1100 C)1200 D)1400 E)1500 (1984 - ÖSS)

Küp 14. Kenar uzunlukları 1 er birim olan 6 küple oluştu-

Şekildeki ABCD ve ADEF kareleri birbirine dik

Yukarıdaki şekilde verilen küpün bir ayrıtının

(1987 - ÖYS) (1977)

20. Tabanının boyutları 6 cm ve 8 cm olan dikdört-

(1989 - ÖYS) (1969)

22. 25. Bir piramidin yüksekliğinin ortasından tabana

Taban kenarı 10 cm olan bir düzgün kare

23. Hacmi 28 cm3 olan bir kesik piramidin alt

Yukarıdaki şekilde, kare tabanlı dik piramidin

(1970) (1986 - ÖSS)

ABCD kare tabanlı ABCDA'B'C'D' dikdörtgenler

30. Bir düzgün dörtyüzlünün tüm alanı 256 3 birim

31. Bir kenarı a = 2 2 cm olan bir düzgün dört-

(1996 - ÖYS) (1971)

32. 34. Bir kenarı a= 3 cm olan bir düzgün sekizyüz-

Şekildeki ABCD dörtyüzlüsünün ABC yüzü bir

Yarıçapı 5 cm, yüksekliği 24p cm olan dik silindir

36. 39. Yüksekliği 10 cm olan dik silidir biçimindeki bir

37. Kenarları 60 cm ve 80 cm olan dikdörtgen biçi-

42. Kenarları a ve b olan bir dikdörtgenin a

(1987 - ÖSS) (1966)

43. Eksenden geçen, kesiti kare olan bir dik 46.

İç içe geçirilmiş ve yükseklikleri eşit, dik silindir

Taban alanı S olan yandaki dik konide alanları

T dik koninin tepesi |AB| koni tabanının bir çapı

54. Taban yarıçapı 8 cm, yanal yüzeyinin alanı 58.

Şekildeki gibi, taban yarıçapı 1 metre, yüksekliği

Şekildeki dik koni, tabana paralel bir düzlemle

65. Bir kürenin merkezinden 4 cm uzaklıktaki

Elde edilen kesitin alanı kaç πR2 dir?

(1999 - ÖSS) KÜRE + KONİ + SİLİNDİR + KÜP

63. Çapı d olan kürenin hacmi çap cinsinden

(1968) (1983 - ÖSS)

68. Yarıçapı 3 cm olan O merkezli küre içine, 70.

Şekilde, taban yarıçapı 6 cm olan bir dik koni-

(2008 - ÖSS - II) (1999 - ÖSS - iptal)

71. Ayrıtlarının biri s uzunluğunda olan bir küpün

Yukarıdaki şekilde P düzlemi üzerine konmuş

(1984 - ÖYS) (1975)

YORUM SORULARI 77.

73. Eğik dikdörtgenler prizması şeklindeki bir

74. Bütün yüzleri boyalı ve boyutları 1x2x5 cm olan

75. Bir kenarı 10 cm ve birbirine bitişik iki yüzü boy-

Birbirinin ayrıtı 3 cm olan yukarıdaki küp, şekil-

80. Yarıçapı r olan bir küre, bir kenarı 2r olan bir

Üst kapak yukarı ve yan kapak sağa doğru açılarak

AEX dik üçgeninde x2=82+52 ⇒ x = 89 cm

Taralı olan bölge kutunun tabanı, taban ayrıtı 4x olan

7. Taban ayrıtı=x ve yüksekliği=h olsun

8. Verilen kutunun toplam alanı=2.(20.20+20.5+5.20)

12. E 15. Verilen şeklin 5 katlı olduğu görülmektedir.

14. Verilen şekli beş farklı yönden bakarsak