Mercek ve Çeşitleri

HAZIRLAYAN

NESLİHAN EROĞLU
FBÖ-01
20245429

1
 Mercek Nedir?

Kırılma olayı sonucunda ışığı

toplamaya ya da dağıtmaya yarayan
saydam cisimlere MERCEK denir.

2
 Mercek Çeşitleri

İnce kenarlı Kalın kenarlı

mercek çeşitleri mercek çeşitleri
3
 Belirtilen Şekillerde Semboller

• C : cisim
• O : optik merkez o
• F ve F’: odaklar o
2F F F’ 2F’
• 2F ve 2F’:
merkez( iki odak
uzaklığı)

4
 İnce Kenarlı ( Yakınsak)
Mercekler
• Üzerine düşen paralel ışık demetini bir
noktada toplayan merceklere ince
kenarlı mercekler denir.

Şeklinde gösterilir.

5
 İnce Kenarlı Merceklerde Özel
Işınlar-1

• Paralel ışın: o
– Asal eksene
paralel gelen o
ışındır.Kırıldıktan 2F F
F
F’ 2F’

sonra odaktan ’

geçer.

6
 İnce Kenarlı Merceklerde Özel
Işınlar-2

• Odak ışını: o
– Odaktan gelen o
ışındır.Kırıldıktan 2F F
F
F’ 2F’

sonra asal ’

eksene paralel
gider.

7
 İnce Kenarlı Merceklerde Özel
Işınlar-3

• Optik merkez o
ışını:
– Optik merkeze o
gelen 2F F
F
F’ 2F’

ışındır.Kırılmaya ’

uğramaz.

8
 İnce Kenarlı Merceklerde Görüntü
Özellikleri: 1

• Cisim 2F ‘ nin
dışında ise;
– Görüntünün
özellikleri o
• F’ ile 2F’ arasında 2F F F’ 2F’
• Gerçek
• Ters
• Cisimden küçük

9
 İnce Kenarlı Merceklerde Görüntü
Özellikleri-2
• Cisim 2F ‘de ise;
– Görüntünün
F’ 2F’
özellikleri:
• 2F’ de o
• Gerçek 2F F

• Ters
• Cisimle aynı
boyda

10
 İnce Kenarlı Merceklerde Görüntü
Özellikleri-3:

• Cisim 2F ile F
arasında ise;
– Görüntünün o
özellikleri: o
2F F F’ 2F’
• 2F’ nün ötesinde F
’
• Gerçek
• Ters
• Cisimden büyük

11
 İnce Kenarlı Merceklerde Görüntü
Özellikleri-4

• Cisim F ‘de
(odakta) ise;
– Görüntü o
o
özellikleri: 2F F F’ 2F’
F
• Görüntü ’

sonsuzdadır.

12
 İnce Kenarlı Merceklerde Görüntü
Özellikleri-5:
• Cisim odak ( F ) ile
optik merkez
arasında ise;
– Görüntü özellikleri:
o
• Cisimle aynı o
tarafta 2F F F’ 2F’
F
’
• Zahiri ( sanal )
• Düz
• Cisimde büyük

13
 Kalın Kenarlı ( Iraksak ) Mercekler

• Üzerine düşen paralel ışık demetini

dağıtan merceklere kalın kenarlı
mercek denir.

Şeklinde gösterilir.

14
 Kalın Kenarlı Merceklerde Özel
Işınlar-1:
• Paralel ışın:
– Asal eksene
paralel gelen
o
ışındır. Kırıldıktan o
sonra uzantısı 2F F F’ 2F’
F
odaktan geçer. ’

15
 Kalın Kenarlı Merceklerde Özel
Işınlar-2:
• Odak ışını:
– Uzantısı odaktan
geçecekmiş gibi
gelen ışındır. o
o
– Kırıldıktan sonra 2F F
F
F’ 2F’

asal eksene ’

paralel gider.

16
 Kalın Kenarlı Merceklerde Özel
Işınlar-3
• Optik merkez
ışını:
– Optik merkeze
gelen ışındır. o
o
2F F F’ 2F’
– Kırılmaya F
’
uğramaz.

17
 Kalın Kenarlı Merceklerde
Görüntünün Özellikleri:
• Cisim nereye
konulursa konsun,
görüntü aynı
özellikleri taşır.
• F ile optik merkez o
o
arasındadır. 2F F F’ 2F’
F
• Zahiri ( sanal)dir. ’

• Düz ve cisimden
küçüktür.

18
Merceklerin Kullanıldığı Yerler:

A. İnce kenarlı mercekler:

» Mikroskoplarda
» Büyüteç olarak
» Slayt makinelerinde
» Video ve dürbünlerde
» Göz kusurlarının düzeltilmesinde

19
Merceklerin Kullanıldığı Yerler:

B. Kalın kenarlı mercekler:

» El fenerlerinde
» Işıldaklarda
» Göz kusurlarının düzeltilmesinde

20