Editör

BAÞLARKEN…

ordur. Yeni bir güne baþlamak uyku mahmurluðundan kurtulup

Z günün meþgalesine hazýrlanmak. Zordur. Önünde ki günlerde
seni neyin karþýlayacaðýný bilmemenin endiþesini taþýyarak haftaya
baþlamak. Yeni bir iþe koyulmak… Yeni bir esere baþlamak…

Ama hiçbir doðum sancýsýz olmaz. Deðil mi? BALDAMLA SI doðuyor.

Sancýlý geçen birkaç ayýn ardýndan. Bahçeþehir Atatürk Lisesi öðretmen ve
Aralýk - 2009 Sayý: 1 öðrencilerinin temiz dimaðlarýndan uzun bir çalýþmanýn ürünü olan
bir birinden tatlý bal damlacýklarý damlamaya baþlýyor.

Bahçeþehir Atatürk Lisesi Öðretmenlerimizin bir mum misali yandýklarý halde aydýnlattýklarý
Adýna Sahibi birbirinden parlak beyinler daha lise sýralarýnda karþýlýðýný vermeye
Faris ÖZEK baþlýyor. Bir arý misali þekillendirilen peteklerden dünyanýn en tatlý
damlalarý akmaya baþlýyor. BALDAMLA SI doðuyor.
(Okul Müdürü)
Evet, sevgili gençler: baþarý sevmekle baþlar. Yanýnda oturduðun
Genel Yayýn Yönetmeni arkadaþýný sevmek, dersine giren öðretmeni sevmek, her gün
Yunus KOÞAR adýmladýðýn okul koridorlarýný sevmek, okul bahçesini sevmek,
(Türk Dili ve Edebiyatý Öðrt.) heyecanla çýktýðýn kara tahtayý sevmek, … Ve benimsemek.

Ýnsan severse benim der. Benim annem, benim babam, benim takýmým
Yayýn Kurulu benim bayraðým, benim topraðým der. Sevdiði her þeyi benim seviyesine
Merve ÖZTÜRK çýkarýr gönlünün taht makamýnda. Sevdiði için korur gözü gibi sakýnýr en
Tolga AKINCI ufak bir çöpten, kem bakýþtan.
Lütfü Berk KIRAY Bahçeþehir Atatürk Lisesi, sizin okulunuz. Eðer severseniz. Sizin baþarýnýz
Ýdilcan DOÐAN artar. Eðer severseniz okulunuzun baþarýsý artar, eðer severseniz
Kutay GÖZÜBÜYÜK Bahçeþehirin baþarýsý artar, eðer severseniz ülkenizin, milletimizin,
bayraðýnýzýn baþarýsý artar. Baþarmak sevmekle baþlar.
Ýletiþim Bilgileri Karþýlýk beklemeden sevmek, Binlerce yýldýr dillerde pelesenk olmuþ
Tel: 0212 669 24 51 ruhumuzun dile gelmiþ mýsralarýnda söylendiði gibi "Yaratýlaný severiz
yunuskosar76@hotmail.com yaratandan ötürü…" Anlayýþýyla sevmeliyiz etrafýmýzdaki
sonraki sayýlarýmýzda dergimize arkadaþlarýmýzý, okulumuzu sýnýfýmýzý öðretmenlerimizi…
reklam vermek isteyenler için Sevdikçe kenetlenecek kalplerinizdeki sevgi baðlarý.
Tel: 0506 218 34 36 Sizleri baþarýlý olma yolunda atacaðýnýz her adýmda öðretmenleriniz
okul idareniz velileriniz yalnýz býrakmayacaktýr. Onlarýn desteklerini
artýrmak için sevmeye ne dersiniz?
Not: Deðerli öðretmenlerimiz ve
Bütün eðitim hayatýnýz boyunca baþarýlarýnýzýn
sevgili öðrenciler dergimiz için yazýlý
artarak devam etmesi dileðiyle…
eserlerinizi
yunuskosar76@hotmail.com
adresine her ayýn 15'ini aþmayacak YUNUS KOÞAR
þekilde gönderebilirsiniz. Katkýlarýnýz Türk Di li ve Edb. Öðrt.
için þimdiden çok teþekkürler. yunuskosar76@hotma il.com

YAYIN KURULU
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
1
Atamýz
Atatürk’ün eðitim vizyonu
Eðitimin önemi
Bu gün hepimizin en önemli ve en ve--
rimli görevimiz millî eðitim iþleridir. Millî eði--
tim iþlerinde kesinlikle baþarýlý olamak gere--
kir ve olacaðýz. Bir milletin gerçek kurtuluþu
ancak bu þekilde olur.
Eðitimin genel amacý
Memleketi bilim, kültür, ekonomi ve ba--
yýndýrlýk alanýnda da yükseltmek, milletimi--
zin her konuda pek verimli olan yetenekleri--
ni geliþtirmek, gelecek nesillere saðlam, de--
ðiþmez ve olumlu bir karakter vermek gere--
kir.
Eðitimin özel amacý
Efendiler! Eðitim ve öðretimde uygula--
nacak yöntem, bilgiyi insan için fazla bir süs,
bir hükümete aracý yahut medenî bir zevk--
ten çok maddî hayatta baþarýlý olmayý saðla--
yan pratik ve kullanýlabilir bir araç hâline ge--
tirmektir.
Eðitim ve öðretimde temel ilkeler
1- Eðitimin Yaygýnlaþtýrýlmasý: Millî eði--
tim politikamýzýn temel taþý, bilgisizliði gider--
mektir. Millî eðitim iþlerinde her gün nispe--
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
2
ten daha çok çocuk ve yurttaþ okutup yetiþ--
tirecek bir program güdülecektir.
2-Fikrî ve Bedenî Geliþme ve Millî Karak--
ter: Fikrî olduðu gibi bedenî geliþmeyede
önem vermek ve hele millî karakteri millî de--
rin tarihimizin gösterdiði yüksek derecelere
çýkmak büyük emeldir.
3- Eðitim ve Öðretimde Hedef: Yeni ne--
silleri, bütün öðretim dereceleri genellikle
pratik ve özellikle ekonomik hayatta etken
ve baþarýlý kýlacak bilgilerle donatmak.
4- Eðitimin Özellikleri: Eðitim her türlü
hurafeden ve yabancý düþüncelerden uzak,
üstün, millî ve yurt sever olmalýdýr.
5- Giriþimcilik, Düzen ve Ahlâk: Millî
ahlâkýmýz; medenî esaalarla ve özgür dü--
þüncelerle beslenmeli ve kuvvetlendirilmeli--
dir. Tehdit temeline dayalý ahlâk; bir fazilet
olmadýktan baþka güvene de lâyýk deðildir.
6- Türk Dili ve Türk Tarihi: Gelecek nesil--
lerin yararlanabileceði deðerli, ölmez, bilim
ve sanat eserleri bir varlýk olarak tarihte þe--
refli bir yer kazanmak ülkümüz olacaktýr. Ço--
cuklarýmýza da ayný düþünce ve eðitimi vere--
ceðiz. Ülkesini, yüksek baðýmsýzlýðýnýkoru--
masýný bilen Türk milleti, dilini de yabancý
diller boyunduruðundan kurtarmalýdýr.
Eðitim politikasý
Millî Eðitimin lâik ve tek okul ilkesine
dayalý olmasý ilkemizdir. Eðitimde hedefimiz,
millî toplumun medenî ve sosyal deðerini
yüceltecek ve ekonomik gücünü arttýracak
yurttaþlar yetiþtirmektir.
Kaynak: Palazoðlu, Ahmet Bekir. Ata--
türk'ün Eðitim Ýle Ýlgili Düþünceleri. MEB Ya--
yýnlarý. Ankara
Ordularýmýzýn kazandýðý zafer, sizin ve
sizin ordularýnýzýn zaferi için yalnýz zemin
hazýrladý. Hakikî zaferleri siz kazanacak ve
sürdüreceksiniz ve mutlaka muvaffak ola-
caksýnýz! Ben ve bütün arkadaþlarým sarsýl-
maz imanla, sizi takip ve tesadüf edeceðiz
engelleri kýracaðýz. Mustafa Kemal ATATÜRK
( 1922 )
Öðretmenler, her vesileden istifade
ederek halka koþmalý, halk ile beraber olma-
lý ve halk, öðretmenin çocuða yalnýz alfabe
okutur bir varlýktan ibaret olmayacaðýný an-
lamalýdýr. Mustafa Kemal ATATÜRK ( 1927 )
Eðitim ve öðretim, millet olmanýn, ba-
yýndýr bir vatan kurmanýn temel þartýdýr. Ci-
hanýn, olacaðýna akýl erdiremediði büyük ve
millî bir mücadeleyi baþarmýþ olan Türkiye,
olmaz gibi görünen bu ehemmiyetli ve çok
büyük muharebeyi de baþarýyla sonuçlandý-
racaktýr. Mustafa Kemal ATATÜRK ( 1922)
Yüzyýllar süren derin bir umursamazlýðýn
devlet yapýsýnda açtýðý yaralarý sarmak için
gerekli olan çabalarýn en büyüðünü, hiç
kuþkusuz eðitim alanýnda, esirgemeden
göstermek gerekir. Mustafa Kemal ATATÜRK
( 1921 )
Atatürk'e göre öðretmen "yetiþtirici, öð-
retici, yaratýcý, geliþtirici" olmasýnýn yaný sýra
ayný zamanda "öncü, kurtarýcý, kýlavuzlayýcý,
yenileþtirici, savaþýmcý - devrimci, deðiþimci -
dönüþümcü, örnek olucu, yükseltici, yüksek
hizmet verici, kutsal bir görev üstlenici" dir.

ustafa Kemal Atatürk 1881 yýlýnda
M Selânik'te Kocakasým Mahallesi,
Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlý pembe evde
doðdu. Babasý Ali Rýza Efendi, annesi Zübey-
de Haným'dýr. Baba tarafýndan dedesi Hafýz
Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyýllarda Konya ve Ay-
dýn'dan Makedonya'ya yerleþtirilmiþ Kocacýk
Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Haným ise
Selânik yakýnlarýndaki Langaza kasabasýna
yerleþmiþ eski bir Türk ailesinin kýzýdýr. Milis su-
baylýðý, evkaf katipliði ve kereste ticareti ya-
pan Ali Rýza Efendi, 1871 yýlýnda Zübeyde Ha-
ným'la evlendi. Atatürk'ün beþ kardeþinden
dördü küçük yaþlarda öldü, sadece Makbule
(Atadan) 1956 yýlýna deðin yaþadý.
Küçük Mustafa öðrenim çaðýna gelince
Hafýz Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde
öðrenime baþladý, sonra babasýnýn isteðiyle
Þemsi Efendi Mektebi'ne geçti. Bu sýrada ba-
basýný kaybetti (1888). Bir süre Rapla Çiftli-
ði'nde dayýsýnýn yanýnda kaldýktan sonra
Selânik'e dönüp okulunu bitirdi. Selânik Mül-
kiye Rüþtiyesi'ne kaydoldu. Kýsa bir süre sonra
1893 yýlýnda Askeri Rüþtiye'ye girdi. Bu okulda
Matematik öðretmeni Mustafa Bey adýna "Ke-
mal" i ilave etti. 1896-1899 yýllarýnda Manas-
týr Askeri Ýdâdi'sini bitirip, Ýstanbul'da Harp
Okulunda öðrenime baþladý. 1902 yýlýnda
teðmen rütbesiyle mezun oldu., Harp Akade-
misi'ne devam etti. 11 Ocak 1905'te yüzbaþý
rütbesiyle Akademi'yi tamamladý. 1905-1907
yýllarý arasýnda Þam'da 5. Ordu emrinde görev
yaptý. 1907'de Kolaðasý (Kýdemli Yüzbaþý) ol-
du. Manastýr'a III. Ordu'ya atandý. 19 Nisan
1909'da Ýstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda
Kurmay Baþkaný olarak görev aldý. 1910 yýlýn-
da Fransa'ya gönderildi. Picardie Manevrala-
rý'na katýldý. 1911 yýlýnda Ýstanbul'da Genel
Kurmay Baþkanlýðý emrinde çalýþmaya baþladý.
1911 yýlýnda Ýtalyanlarýn Trablusgarp'a
hücumu ile baþlayan savaþta, Mustafa Kemal
bir grup arkadaþýyla birlikte Tobruk ve Derne
bölgesinde görev aldý. 22 Aralýk 1911'de Ýtal-
yanlara karþý Tobruk Savaþýný kazandý. 6 Mart
1912'de Derne Komutanlýðýna getirildi.
Ekim 1912'de Balkan Savaþý baþlayýnca
Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayýr'daki birlik-
lerle savaþa katýldý. Dimetoka ve Edirne'nin
geri alýnýþýnda büyük hizmetleri görüldü.
1913 yýlýnda Sofya Ateþemiliterliðine atandý.
Bu görevde iken 1914 yýlýnda yarbaylýða yük-
Atamýz
Atatürk’ün hayatý
seldi. Ateþemiliterlik görevi Ocak 1915'te sona Yunanlýlarýn Ýzmir'I iþgali sýrasýnda düþmana ilk
erdi. Bu sýrada I. Dünya Savaþý baþlamýþ, Os- kurþunun atýlmasýyla baþladý. 10 Aðustos
manlý Ýmparatorluðu savaþa girmek zorunda 1920 tarihinde Sevr Antlaþmasý'ný imzalayarak
kalmýþtý. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak aralarýnda Osmanlý Ýmparatorluðu'nu payla-
üzere Tekirdað'da görevlendirildi. þan I. Dünya Savaþý'nýn galip devletlerine kar-
1914 yýlýnda baþlayan I. Dünya Sava- þý önce Kuvâ-yi Milliye adý verilen milis kuvvet-
þý'nda, Mustafa Kemal Çanakkale'de bir kahra- leriyle savaþýldý. Türkiye Büyük Millet Meclisi
manlýk destaný yazýp Ýtilaf Devletlerine "Çanak- düzenli orduyu kurdu, Kuvâ-yi
kale geçilmez! " dedirtti. 18 Mart 1915'te Ça- Milliye - ordu bütünleþ-
nakkale Boðazýný geçmeye kalkan Ýngiliz ve mesini saðlayarak sa-
Fransýz donanmasý aðýr kayýplar verince Geli- vaþý zaferle sonuçlan-
bolu Yarýmadasý'na asker çýkarmaya karar ver- dýrdý.
diler. 25 Nisan 1915'te Arýburnu'na çýkan düþ- Mustafa Kemal yö-
man kuvvetlerini, Mustafa Kemal'in komuta netimindeki
ettiði 19. Tümen Conkbayýrý'nda durdurdu.
Mustafa Kemal, bu baþarý üzerine albaylýða
yükseldi. Ýngilizler 6-7 Aðustos 1915'te Arý-
burnu'nda tekrar taarruza geçti. Anafartalar
Grubu Komutaný Mustafa Kemal 9-10 Aðus-
tos'ta Anafartalar Zaferini kazandý. Bu zaferi
17 Aðustos'ta Kireçtepe, 21 Aðustos'ta II.
Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Sa-
vaþlarýnda yaklaþýk 253.000 þehit veren Türk
ulusu onurunu Ýtilaf Devletlerine karþý koru-
masýný bilmiþtir. Mustafa Kemal'in askerlerine Türk
"Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi em- Kur-
rediyorum!" emri cephenin kaderini deðiþtir- t u -
miþtir. l u þ
Mustafa Kemal Çanakkale Savaþlarý'dan Sa-
sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakýr'da görev va-
aldý. 1 Nisan 1916'da tümgeneralliðe yüksel- þý-
di. Rus kuvvetleriyle savaþarak Muþ ve Bitlis'in nýn
geri alýnmasýný saðladý. Þam ve Halep'teki kýsa
süreli görevlerinden sonra 1917'de Ýstanbul'a
geldi. Velihat Vahidettin Efendi'yle Almanya'ya önemli
giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu aþamalarý
seyehatten sonra hastalandý. Viyana ve Karis- þunlardýr:
bad'a giderek tedavi oldu. 15 Aðustos - Sarýka-
1918'de Halep'e 7. Ordu Komutaný olarak mýþ (20 Eylül
döndü. Bu cephede Ýngiliz kuvvetlerine karþý 1920), Kars
baþarýlý savunma savaþlarý yaptý. Mondros (30 Ekim
Mütarekesi'nin imzalanmasýndan bir gün son- 1920) ve
ra, 31 Ekim 1918'de Yýldýrým Ordularý Grubu Gümrü'nün
Komutanlýðýna getirildi. Bu ordunun kaldýrýl- (7 Kasým
masý üzerine 13 Kasým 1918'de Ýstanbul'a ge- 1920) kurta-
lip Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlýðýnda) göre- rýlýþý.
ve baþladý. - Çukuro-
Mondros Mütarekesi'nden sonra Ýtilaf va, Gazi An-
Devletleri'nin Osmanlý ordularýný iþgale baþla- tep,
malarý üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfet- Kahraman
tiþi olarak 19 Mayýs 1919'da Samsun'a çýktý. Maraþ Þanlý
22 Haziran 1919'da Amasya'da yayýmladýðý Urfa savun-
genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin malarý (1919-
azim ve kararýnýn kurtaracaðýný " ilan edip Si- 1921)
vas Kongresi'ni toplantýya çaðýrdý. 23 Temmuz - I. Ýnö-
- 7 Aðustos 1919 tarihleri arasýnda Erzurum, nü Zaferi
4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasýnda da Sivas (6 -10
Kongresi'ni toplayarak vatanýn kurtuluþu için Ocak
izlenecek yolun belirlenmesini saðladý. 27 1921)
Aralýk 1919'da Ankara'da heyecanla karþýlan- -
dý. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet
Meclisi'nin açýlmasýyla Türkiye Cumhuriye-
ti'nin kurulmasý yolunda önemli bir adým atýl-
mýþ oldu. Meclis ve Hükümet Baþkanlýðýna
Mustafa Kemal seçildi Türkiye Büyük Millet
Meclisi, Kurtuluþ Savaþý'nýn baþarýyla sonuç-
lanmasý için gerekli yasalarý kabul edip uygu-
lamaya baþladý.
Türk Kurtuluþ Savaþý 15 Mayýs 1919'da
3
Atamýz
II. Ýnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)
- Sakarya Zaferi (23 Aðustos-13 Eylül
1921)
- Büyük Taarruz, Baþkomutan Meydan
Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Aðustos 9
Eylül 1922)
Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylül
1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi Musta-
fa Kemal'e Mareþal rütbesi ve Gazi unvanýný
verdi. Kurtuluþ Savaþý, 24 Temmuz 1923'te
imzalanan Lozan Antlaþmasý'yla sonuçlandý.
Böylece Sevr Antlaþmasý'yla paramparça edi-
len, Türklere 5-6 il büyüklüðünde vatan bý-
rakýlan Türkiye topraklarý üzerinde ulusal
birliðe dayalý yeni Türk devletinin kurulmasý
için hiçbir engel kalmadý
23 Nisan 1920'de Ankara'da TBMM'nin
açýlmasýyla Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulu-
þu müjdelenmiþtir. Meclisin Türk Kurtuluþ
Savaþý'ný baþarýyla yönetmesi, yeni Türk dev-
letinin kuruluþunu hýzlandýrdý. 1 Kasým
1922'de hilâfet ve saltanat birbirinden ayrýl-
dý, saltanat kaldýrýldý. Böylece Osmanlý Ým-
paratorluðu'yla yönetim baðlarý koparýldý.
29 Ekim 1923'te Cumhuriyet idaresi kabul
edildi, Atatürk oybirliðiyle ilk cumhurbaþka-
ný seçildi. 30 Ekim 1923 günü Ýsmet Ýnönü
tarafýndan Cumhuriyet'in ilk hükümeti ku-
ruldu. Türkiye Cumhuriyeti, "Egemenlik ka-
yýtsýz þartsýz milletindir" ve "Yurtta barýþ ci-
handa
barýþ" temelleri üzerinde yükselmeye
baþladý.
h t t p : / / y o n e t i m . i s t a n -
bul.gov.tr/?pid=10&mid=1329
Atatürk Türkiye'yi "Çaðdaþ uygarlýk dü-
zeyine çýkarmak" amacýyla bir dizi devrim
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
4
yaptý. Bu devrimleri beþ baþlýk altýnda topla-
yabiliriz:
1. Si ya sal Devrim ler:
· Saltanatýn Kaldýrýlmasý (1 Kasým 1922)
· Cumhuriyetin Ýlaný (29 Ekim 1923)
· Halifeliðin Kaldýrýlmasý (3 Mart 1924)
2. Toplum sal Devrim ler
· Kadýnlara erkeklerle eþit haklar verilme-
si (1926-1934)
· Þapka ve kýyafet devrimi (25 Kasým
1925)
· Tekke zâviye ve türbelerin kapatýlmasý
(30 Kasým 1925)
· Soyadý kanunu ( 21 Haziran 1934)
· Lâkap ve unvanlarýn kaldýrýlmasý (26
Kasým 1934)
· Uluslararasý saat, takvim ve uzunluk
ölçülerin kabulü (1925-1931)
3. Hukuk Devri mi :
· Mecellenin kaldýrýlmasý (1924-1937)
· Türk Medeni Kanunu ve diðer kanun-
larýn çýkarýlarak laik hukuk düzenine geçil-
mesi (1924-1937)
4. Eði tim ve Kül tür Ala nýnda ki Devrim-
ler:
· Öðretimin birleþtirilmesi (3 Mart 1924)
· Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasým
1928)
· Türk Dil ve Tarih Kurumlarýnýn kurul-
masý (1931-1932)
· Üniversite öðreniminin düzenlenmesi
(31 Mayýs 1933)
· Güzel sanatlarda yenilikler
5. Ekonomi Ala nýnda Devrim ler:
· Aþârýn kaldýrýlmasý
· Çiftçinin özendirilmesi
· Örnek çiftliklerin kurulmasý
· Sanayiyi Teþvik Kanunu'nun çýkarýlarak
sanayi kuruluþlarýnýn kurulmasý
· I. ve II. Kalkýnma Planlarý'nýn (1933-
1937) uygulamaya konulmasý, yurdun yeni
yollarla donatýlmasý
Soyadý Kanunu gereðince, 24 Kasým
1934'de TBMM'nce Mustafa Kemal'e "Ata-
türk" soyadý verildi.
Atatürk, 24 Nisan 1920 ve 13 Aðustos
1923 tarihlerinde TBMM Baþkanlýðýna seçil-
di. Bu baþkanlýk görevi, Devlet-Hükümet
Baþkanlýðý düzeyindeydi. 29 Ekim 1923 yý-
lýnda Cumhuriyet ilan edildi ve Atatürk ilk
cumhurbaþkaný seçildi. Anayasa gereðince
dört yýlda bir cumhurbaþkanlýðý seçimleri ye-
nilendi. 1927,1931, 1935 yýllarýnda TBMM
Atatürk'ü yeniden cumhurbaþkanlýðýna seç-
ti.
Atatürk sýk sýk yurt gezilerine çýkarak
devlet çalýþmalarýný yerinde denetledi. Ýlgili-
lere aksayan yönlerle ilgili emirler verdi.
Cumhurbaþkaný sýfatýyla Türkiye'yi ziyaret
eden yabancý ülke devlet baþkanlarýný, baþ-
bakanlarýný, bakanlarýný komutanlarýný aðýr-
ladý.
15-20 Ekim 1927 tarihinde Kurtuluþ Sa-
vaþý'ný ve Cumhuriyet'in kuruluþunu anlatan
büyük nutkunu, 29 Ekim 1933 tarihinde de
10. Yýl Nutku'nu okudu.
Atatürk özel yaþamýnda sadelik içinde
yaþadý. 29 Ocak 1923'de Latife Hanýmla ev-
lendi. Birçok yurt gezisine birlikte çýktýlar. Bu
evlilik 5 Aðustos 1925 tarihine dek sürdü.
Çocuklarý çok seven Atatürk Afet (Ýnan), Sa-
biha (Gökçen), Fikriye, Ülkü, Nebile, Rukiye,
Zehra adlý kýzlarý ve Mustafa adlý çobaný ma-
nevi evlat edindi. Abdurrahim ve Ýhsan adlý
çocuklarý himayesine aldý. Yaþayanlarýna iyi
bir gelecek hazýrladý.
1937 yýlýnda çiftliklerini hazineye, bir ký-
sým taþýnmazlarýný da Ankara ve Bursa Bele-
diyelerine baðýþladý. Mirasýndan kýzkardeþi-
ne, manevi evlatlarýna, Türk Dil ve Tarih Ku-
rumlarýna pay ayýrdý. Kitap okumayý, müzik
dinlemeyi, dans etmeyi, ata binmeyi ve yüz-
meyi çok severdi. Zeybek oyunlarýna, güre-
þe, Rumeli türkülerine aþýrý ilgisi vardý. Tavla
ve bilardo oynamaktan büyük keyif alýrdý.
Sakarya adlý atýyla, köpeði Fox'a çok deðer
verirdi. Zengin bir kitaplýk oluþturmuþtu. Ak-
þam yemeklerine devlet ve bilim adamlarýný,
sanatçýlarý davet eder, ülkenin sorunlarýný
tartýþýrdý. Temiz ve düzenli giyinmeye özen
gösterirdi. Doðayý çok severdi. Sýk sýk Ata-
türk Orman Çiftliði'ne gider, çalýþmalara biz-
zat katýlýrdý.
 Güzel sözler

Atatürk için ne dediler...

Atatürk bu yüzyýlýn
büyük insanlarýndan bi-
rinin tarihi baþarýlarýný*
Türk halkýna ilham ve-
ren liderliðini* modern
dünyanýn ileri görüþlü
anlayýþýný ve bir askeri li-
der olarak kudret ve
yüksek cesaretini hatýrlatmaktadýr. Çöküntü
halinde bulunan bir imparatorluktan özgür
Türkiye'nin doðmasý* yeni Türkiye'nin özgür-
lük ve baðýmsýzlýðýný þerefli bir þekilde ilan et-
mesi ve o zamandan beri korumasý* Ata-
türk'ün Türk halkýnýn ismidir. Þüphesiz ki* Tür-
kiye'de giriþtiði derin ve geniþ inkýlâplar kadar
bir kitlenin kendisine olan güvenini daha ba-
þarý ile gösteren bir örnek yoktur.
John F.KENNEDY
(A.B.D.Baþkaný* 10 Kasým 1963)
Benim üzüntüm* bu
adamla tanýþmak husu-
sundaki þiddetli arzu-
mun gerçekleþmesine
artýk imkan kalmamýþ
olmasýdýr.
Franklin ROOSEVELT
(A.B.D.Baþkaný* 10
Kasým 1963)
Asker-devlet adamý*
çaðýmýzýn en büyük li-
derlerinden biri idi. Ken-
disi* Türkiye'nin* dün-
yanýn en ileri memleket-
leri arasýnda hakettiði
yeri almasýný saðlamýþtýr.
Keza O* Türklere* bir
milletin büyüklüðünün temel taþýný teþkil
eden* kendine güvenme ve dayanma duygu-
sunu vermiþtir.
General Mc ARTHUR
Sovyet Rusya Hariciye Naziri Litvinof ile gö-
rüþürken kendisine onun fikrince bütün Avru-
pa'nýn en kýymetli ve en ziyade dikkate deðer
devlet adamýnýn kim olduðunu sordum. Bana
Avrupa'nýn en kýymetli devlet adamýnýn Türki-
ye Cumhurbaskaný Mustafa Kemal olduðunu
söyledi.
Rooswelt (Franklen D.)
1928 Amerika Birleþik Devletleri Baþkaný
Dünya sahnesinden tarihin en dikkatli* çe-
kici adamlarýndan biri geçti.
Chicago Tribune
Savaþ sonrasý döneminin en yetenekli lider-
lerinden biri.
New York Times
Ýnsaný teslim alýcý fevkalade önderlik kuvve-
ti vardýr. O* tetiktir* hazýr cevaptýr* dikkati çe-
kecek kadar zekidir.
Gladys Baker(Gazeteci)
O kiþisel kazanç ve ün peþinde koþan basit
bir diktator deðil* gelecek kuþaklar için saðlam
temeller atmaya uðraþan bir kahramandý.
Prof.Walter L.WRIHT Jr.
Atatürk Türkiye'yi tek düþmaný kalmaksýzýn
býrakmýþtýr. Bu zamanýmýzýn hiçbir devlet þefi-
nin baþaramadýðýdýr.
Alman Volkischer Beobachter Gazetesi
Almanya* ATATÜRK'ün eserine ve mücade-
lesine hayrandýr. Onda* tarihi eseri* özgürlü-
ðü seven bütün milletler için bir sembol olarak
kalacak kudretli bir kiþilik görmektedir.
Berlin* Alman Ajansý
Istýrap çeken dünyada barýþ ve esenliði ye-
niden kurmak ve insanlýðýn yalnýz maddi de-
ðil* manevi geliþmesini saðlamak isteyenler
Atatürk'ün iman verici ve yön göstericiliðinden
örnek ve kuvvet alsýnlar.
Prof. Herbert MELZIG(Tarihci)
Kendisinin tarihi büyüklüðü* eseri olan yeni
Türkiye'ye bakýlarak bu günden ölçülebilir. Çe-
lik gibi azim ve gayreti* uzaðý gören akýl ve
hikmetle birleþmiþ olan bu gerçek halk önderi
ve devlet adamý; Anadolu daðlarýnýn en uzak
ve ýssýz köþesindeki köylere bile baþka bir ruh
aþýlamýþtýr.
Illustrierte Dergisi
O* kendi milleti ve beþeriyet alemi için bes-
lediði muhabbetle* bir dahinin neler yarattýðý-
na dair* cihana fevkalade heyecanlý bir sahne
seyrettirmektedir.
Herbert MELZIG
Ýnsanlýðýn bütün belirtileri O'nda kendini
hemen gösteriyor.
Noelle Gazetesi
Eski Osmanlý Ýmparatorluðu bir hayal gibi
ortadan silinirken* milli bir Türk Devleti'nin ku-
ruluþu* bu çaðýn en þaþýrtýcý baþarýlarýndan bi-
risidir. Mustafa Kemal* yüce bir eser ortaya
koymuþtur. Atatürk'ün parlak baþarýsý bütün
sömürgeler için bir örnek olmuþtur.
Maurice BAUMANT(Profesor)
Çok büyük bir adamdý... Bir siyasi dahiydi.
Excelsior Gazetesi
Dünyanýn* çaðdaþ* en büyük kiþilerinden
biri.
Le Jour-Echo de Paris
Atatürk'ün yurt kurtarýcý olduðunu* millet-
lerin en vefalýsý olan Türkler asla unutmayacak-
lardýr.
Noell Roger Gazetesi
Karþýmdaki bu büyük
adamda* keþfettiðim
bu büyük meçhulde
maharet ve karakter o
kadar iyi iþlenmiþti ki*
sözlerinde hiçbir þüphe
aranamazdý.
Claude Farrer(Yazar)
Bu günün Türkleri* yüzyýllar önce Avrupayý
titreten canlý millet durumuna eriþmiþtir. Ve bu
akþam O büyük ölünün baþýnda bekleyen Tür-
kiye* güçlü ve dipdiri Türkiye'dir.
Pierre Dominique(Gazeteci)
Asýrlarý aþan adam !..
Fransa* Paris Basýný
Akýllý ve barýþcý yön-
temlerle gerçekleþtirdiði
eseri halklarýn tarihinde
izlerini býrakacaktýr.
Albert LEBRUN Fran-
sýz Cumhurbaþkaný
Mevcut rütbelerin hepsini kaldýrdýðý bir
memlekette* bu adam* bütün rütbeleri* ka-
zanmýþtýr. O memlekete* bulabilecek en þeref-
li isim O'na verilmistir.
Mercel Sauvage(Gazeteci)
Bu* insanlýða denenmiþ bir felsefe örneði
olarak sunulabilir. Atatürk yüzyýllara sýðabile-
cek iþleri on yýlda tamamladý.
Gerrad Tongas(Yazar)
Atatürk öldü. Barýþ kubbesinin doðu sütu-
nu yýkýldý. Artýk evrende barýþý kimse garanti
edemez. Nitekim Avrupalý devlet adamlarý;
O'nun 1930'da yaptýðý uyarý ve tavsiyeleri din-
lememiþ ve dünyayý 1939 yýlýnda ikinci büyük
savaþ felaketinin içine sürüklemiþlerdir.
SANERWIN Gazetesi
Atatürk* bir milleti* birkaç yýlda asrileþtir-
mek mucizesini göstermistir.
Paris-Le Temps
Yeni Türk Devleti ile
Ankara Antlaþmasý'nýn
imzalanmasý nedeniyle;
"Bizi arkadan vurdu* dað
baþýndaki haydutlarla*
Mustafa Kemallerle an-
laþtý" diyenlere Fransýz
Baþbakanýnýn Mecliste
verdiði cevap:
Dað baþýndaki haydutlar diye isimlendirdi-
ðiniz kahraman Mustafa Kemal ve O'nun tüm
askerleri burada olsalardý* teker teker hepsinin
heykellerini dikerdik. Böylesine kahraman bir
antlaþma imzalamaktan gurur duyuyorum.
(1921) Fransýz Baþbakaný BRIAND
Sýrasýyle ihtilalci ve asi* sonradan muzaffer
bir kumandan olan "Türklerin babasý" Yeni Tür-
kiye'yi yarattý* sultanlarý kovdu* kadýnlara hür-
riyet verdi* fesi kaldýrdý* ülkesinde radikal bir
inkilap yaptý.
Paris-Soir'den
Denilebilir ki onsuz* Ýslam alemi yolunu bu-
labilmek için elli yýl daha bekleyecekti.
Berthe Georges-Gaulis

OÐUZHAN TÜRKAN 11- G

sýnýfý

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

5
 Söyleþi
Okul
Müdürümüz
Sayýn Faris Özek’le
samimi bir söyleþi
Bize kendinizi tanýtýr mýsýnýz?
- 1959 Niksar doðumlu, ilk orta öð--
renimini ve liseyi burada tamamladým.
Daha sonra yüksek öðrenimimi Uludað
Üniversitesi Biyoloji bölümü mezunu--
yum.1982'de göreve baþladým. Þuanda
(2010 itibariyle) 24 senelik idareciyim.
Çok az öðretmenlik yaptým.15 yýldýr Bah--
çeþehir Atatürk Lisesinde görev yapmak--
tayým ve devam ediyorum.(1995-2010
yýllarý arasý) Evli 2 çocuk sahibi, çocuklarý
üniversitede okumaktadýr.
Okulumuzdaki öðretmenlerimizin ve
öðrenci arkadaþlarýmýzýn hal ve hareketle -
rinden memnun musunuz? Sizce herkes
görevini tam olarak yerine getiriyor mu?
- Benim için eli öpülesi öðretmen
makbul olanýdýr. Ögrenci Öðretmene
korktuðundan deðil mesleðine bilgisine
saygý duymalýdýr. Öðretmende hoþgörülü
olmalýdýr. Karþýsýndaki kiþiye kýrýcý davran--
mamalýdýr. Öðrenci ile öðretmen arasýnda
bir çizgi bir mesafe olmalýdýr. Her okulda
olduðu gibi öðrencilerimin de kusurlarý
vardýr. Uyarýlarýmýza raðmen kýlýk kýyafet--
ler düzensiz, argo konuþmalar mevcuttur.
Öðrencilerimiz çok kitap okumalýlar. Bu
sayede güzel Türkçemizi de layýk olduðu
gibi konuþmuþ oluruz.
Okulumuzdaki kulüplerin az olduðu-
nu düþünüyoruz. Siz bu konuda ne düþü-
nüyorsunuz?
-Okulumuzda her sene baþý kulüple--
rimizin seçimleri oluyor. Þuanda da sýnýfla--
rýmýzda seçiliyor. Toplamda 11 tane kulüp
var. Her kulüpte 6-7 sorumlu öðretmeni--
miz bulunuyor. Kulüplerin yetersiz deðil--
dir. Konferans salonunun koltuk sayýsý az
olmasýndan dolayý yetmemesi söz konu--
su Bazý kulüp toplantýlarýný spor salonun--
da yapmaya çalýþýyoruz ama spor salo--
nunda 160 koltuk var ve kulüplerdeki öð--
renci sayýsý 250'i buluyor. Sporun her çe--
þidine katýlýyoruz. Kültür edebiyat kulübü
ile her sene Türap'a gideriz, þöyleþi yapa--
rýz. Þiir ve komposizyonlarda dereceleri--
miz var. Bizim okulumuzun kütüphanesi
çevre okullara göre en zengin kütüpha--
nesidir. Gezi kulübü geçen sene ekono--
mik kriz nedeniyle gezi yapamadýk. Oku--
lumuzun 15 senelik tarihi boyunca ilk de--
fa gecen sene gezi yapýlamadý. Müzik ku--
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
6
lübüyle ilgili genelde Kasdavý müzik yarýþ--
malarýný katýlmaktaydýk ama 2 senedir ka--
týlmýyoruz sebebi de orada öðrencilere
daðýtýlan bazý uygunsuz yazýlardan dola--
yý.
Okulumuzda yeni dönemde sosyal
etkinlikler anlamýnda ne gibi deðiþiklikler
olacak? Bu aktivitelerde bizlere düþen gö-
revler nelerdir?
-Okulumuzda yeni dönemde Yunus
hocamla görüþtük Anýtkabir gezisi düþü--
nüyoruz. Ama bu ve baþka geziler için
planlamalar yapýlmakta. Örneðin Kapa--
dokya olur ve bu istikamete bir gezi dü--
zenleyip dönüþte bir gününü Ankara'da
Anýtkabir'e ayýrýrýz. Daha önceki gezilerde
de böyle yapýlmaktaydý. Sadece Ankara'ya
deðil Çanakkale'ye, Uludað'a geziler yapý--
labilir. Gezi kulübü öðretmenlerimizin bu
anlamda çalýþmalarý devam etmektedir.
Tabii þu an sizin de yaptýðýnýz aylýk dergi
çalýþmasý… Bunlar sosyal aktivite anla--
mýnda önümüzdeki dönemde de zengin--
leþerek devam edecek.
Kendi okulumuza geçtiðimizde sýnýf
durumlarý nasýl olacak? Þu an ki sýnýflar
üzerinden nasýl bir düzenleme yapýlacak?
-Kendi okulumuza geçtiðimizde sýnýf
durumlarý eskisi gibi olacak. Nakil gelen
öðrenciler ise bu sýnýflarýn üzerine ilave
edilecek. Normalde okulumuzun güçlen--
dirme çalýþmasý için yapýlan anlaþma ge--
reði 13 Aralýk ta okulumuzun onarýmýnýn
tamamlanmasý gerekiyor ama yinede bü--
yük ihtimalle 2.kanaat döneminde okulu--
muza geçmiþ olacaðýz.
Kendi okulumuzda bizi ne gibi yeni -
likler bekliyor?
-Okulumuzun su an dört köþesi be--
tonlaþýyor ve depreme karþý güçlendirili--
yor. Merdivenlerimizin de güçlendirilmesi
yapýlýyor. Yer zeminleri deðiþecek tüm ko--
ridorlarýn. Okulumuzun kapýlarýnýn tümü
deðiþti ve okulun dýþ boyasý yeniden bo--
yanacak. Tuvaletlere özürlü öðrencileri--
miz için ayrý wc konuluyor. Spor salonu--
muzun çatýsý, zemini, boya ve badanasý,
tribünleri yenileniyor.
Rehberlik derslerinin amacýna uygun
yapýldýðýný söyleyebilir misiniz?
-Rehberlik dersleri yýllýk planlarda be--
lirtildiði þekilde yapýlýr. Rehberlik dersi ge--
nellikle öðrencinin problemleriyle ilgili
önemli gün ve haftalar igili, rehberlik der--
sinin konusu budur. Öðretmenlerim öð--
rencilerimi en iyi þekilde tanýmasý, sorul--
duðunda iyi bir bilgi verilmesi gerekir.
Geçen yýlki ÖSS baþarýmýzdan bahse -
der misiniz? Okulumuz bu yýlda ayný ba -
þarýyý sergiler mi?
-Okulumuz baþarýlý bir okuldur. Çev--
remizde söz sahibi bir okuluz. Okulumuz
orta ögretim puaný en yüksek olan okul--
lardan bir tanesidir. Bu öðretim yýlýnda ise
sýnava giren 291 öðrenciden 180'e yakýný
yüksek öðrenime yerleþmiþtir. Tabi bu sa--
yýnýn içinde yüz sýnavýyla girenler yok. Bir
de 10 öðrenci 320 puaný geçmesine rað--
men istedikleri bölüme giremediðinden
tercih yapmadý. Buda okulumuzun ÖSS
de baþarýlý olduðunun bir göstergesidir.
ÖSS de %47 baþarýyla Baþakþehir Ýlçesin--
de birincisiyiz.
Üniversite Sýnavýna yönelik okulda
kurs gibi, deðiþik çalýþmalar yapýlabilir mi?
Bizlere neler tavsiye edersiniz?
-Gecen sene lise 1 ve lise 2. sýnýf öð--
rencisinin hiç bir þekilde dershaneye ve
etütlere gitsin istemedim. Ögrenci ders--
haneye gidecekse son sýnýfta gitmeli. Ni--
ye derseniz yarýþmayý ve zamaný kullan--
mayý test tekniðini öðrensin diye. Benim
öðrencimin dershaneye gitmesine gerek
yok. Çünkü önceki yýllarda dershaneye
gitmeyen öðrencilerimin de Üniversiteye
girdiðini gördüm. Eger 2.kanaat döne--
minde okulumuza geçersek ÖSS kurslarý
açmayý düþünüyorum. Eðitimin temeli
devlettir. Devlette bir öðrenci bileðinin
hakkýyla geçiyorsa korkmasýn. Okulu--
muzdaki o öðrenci Üniversiteye girer.
Öðrencilere mesajým planlý programlý ça--
lýþmalarý, soru çözmeleri ve ders tekrarý
yapmalarý.
Sayýn Okul Müdürümüz Faris Özek'e
katkýlarýndan dolayý teþekkür ederiz.
11-D TM
Lütfü Berk Kýray / Merve ÖZTÜRK

Ýki farenin hikâyesi
ir zamanlar bir filmde duy-
B muþtum bu küçük hikâyeyi.
Bir adam oðluna anlatýyor: iki
fare bir süt kovasýna düþmüþ. Fare-
lerden biri biraz çýrpýndýktan sonra
pes etmiþ. Kendini salmýþ sütün içi-
ne. Boðulup ölmüþ farecik. Diðer
fare çýrpýnmýþ, çýrpýnmýþ ölmemek
için. Pes etmemiþ. Çýrpýndýkça ko-
yulaþmýþ süt. Ve bir süre sonrada
kaymaða dönmüþ. Fare de kurtul-
muþ kovadan. Ýlk duyduðumda da
çok hoþuma gitmiþti. Bu hikâye.
Aklýmda tutmuþum anlatýrým yeri
geldikçe. Düþündüm. Acaba pes
etmeyen fare sütün kaymaða dö-
neceðini biliyor muydu da bu ka-
dar çaba sarf etti. Sanmam. Ama
bana iki farklý ders verdi bu küçük
farenin hikâyesi: birincisi güçlükler
karþýsýnda pes etmeksizin engelleri
aþmak için çalýþmak; ikincisi Allah
çalýþanýn mükâfatýný mutlaka verir.
Ama erken ama geç.
Peki, bu hikâyeyi neden anlat-
tým.
Çevreme þöyle bir bakýyorum
da ne kadar çok mutsuz, umutsuz
insan var. Umutlarýný kesmiþler ya-
þamýn mucizelerinden, kendilerine
olan güvenlerini kaybetmiþler. Ufa-
Hayatý sýkýntýlar içinde
geçmiþ nice sanatçýnýn
bilim adamýnýn isimlerini
ansiklopedilerde ders
kitaplarýnda okuruz.
Baþarýlý insanlarýn
hayatlarýný biliriz. Örnek
insanlar olarak tanýrýz.
Kimi zamanda
arkalarýndan dua ederiz.
Ama dünyanýn o kadar çok
zengini vardýr ki kimselerin
aklýnda kalmamýþtýr. Sizin
anlayacaðýnýz para,
maddiyat baþarýnýn
tek anahtarý deðil.
cýk gayretlerin ardýndan umulmaz
baþarýlar beklentisi sarmýþ düþünce-
leri, beyinleri. Hayal dünyalarýnda
beyaz atlý prens olmuþ kendi or-
manlarýnda prenseslerini arayan,
sonsuz mutluluðun ucundan tut-
ma rüyasý gören gözlerin uyanýver-
mesi uykudan ne kadar hazindir.
Çok çalýþmak yerine çok hayal kur-
manýn neticesi olsa gerek bu mut-
suzluðun sebebi.
Bir dönem meþhurdu arabesk
filmler. Ýnþaatta çalýþýrken türkü
söyleyen gencin bir anda meþhur
olmasý, þana þöhrete paraya kavuþ-
masý; etrafýmýzda küçük Ýbolarý, kü-
çük Mahmutlarý bir anda çoðalt-
mýþtý.
Her dönem de modaya uygun
þöhret yollarý, þöhretle gelen kýsa
yoldan zengin olma, köþeyi dönme
yollarý eksik olmadý hayatýmýzdan.
Son zamanlarda bu programlar
gündemde yine var. Gerek insaný-
mýza türlü hokkabazlýklar yaptýran
insan onurunu kýrýcý televizyon
programlarý, gerek kültürümüzün
övünülecek temel dinamiklerini di-
namitleyen yarýþma programlarý
eksik deðil hayatýmýzdan. Ama be-
nim dikkatimi çeken ve beni ger-
çekten çok üzen baþka bir konuya
dikkat çekmek istiyorum.
Þans oyunlarýnýn artýk ufacýk ço-
cuklarýn bile oynuyor olmasý. Öð-
rencilerimin arasýnda hemen her
gün rastladýðým þans oyunlarýnýn
muhabbeti. Ellerinde farlý farklý
þans oyun kuponlarý ders çalýþýyor-
muþçasýna gayet ciddi, iþiyle sami-
mi samimi ilgilenen çalýþan biri
Editörden
edasýyla büyük beklentilerle renkli
hayaller kuran ufacýk çocuklar. Her
maçtan haberdar, dünyanýn nere-
sinde bir karþýlaþma var takip eden,
sporcularýn hayatlarýný kendi baba-
larýnýn hayatlarýndan daha iyi bilen,
argo konuþmalý zeki ama tembel
çocuklar. Kendinden umudu kes-
miþ, çalýþmak yerine baþkalarýnýn
baþarýlarýndan nemalanmayý baþarý
gören, hayattan beklentileri için sa-
dece bekleyen ama gayret etme-
yen çocuklar.
Ne kadar üzücü. Ne kadar ha-
zin. Geleceðimize bakarken gözü-
müzü perdeleyen, nemlendiren ne
acý bir tablodur.
Bir kitapta okumuþtum. ' Ýki kiþi
bir iþe yönelirse daha çalýþkan olan
bu iþi kazanýr. Ýkisi de çalýþkansa da-
ha kararlý olan kazanýr. Ýkisinin de
kararlý olmasý durumunda daha
þanslý olan kazanýr.' Yani emek ol-
madan þansýn da olmayacaðý gayet
açýk.
Olayýn bir baþka yönünün de
maalesef baþarýnýn paraya, maddi-
yata endeksli olarak görülmesi.
Ben, unutulmayan baþarýlý insanla-
rýn sadece zenginlerden olduðunu
sanmýyorum. Hayatý sýkýntýlar için-
de geçmiþ nice sanatçýnýn bilim
adamýnýn isimlerini ansiklopediler-
de ders kitaplarýnda okuruz. Baþarý-
lý insanlarýn hayatlarýný biliriz. Ör-
nek insanlar olarak tanýrýz. Kimi za-
manda arkalarýndan dua ederiz.
Ama dünyanýn o kadar çok zengini
vardýr ki kimselerin aklýnda kalma-
mýþtýr. Sizin anlayacaðýnýz para,
maddiyat baþarýnýn tek anahtarý
deðil. Güzel yaþamanýn da batak-
lýkta nilüfer olmanýn da bombalarýn
yaðdýðý mevsimde zeytin dalý olma-
nýn da korkularýn içinde ümit olma-
nýn da karanlýklarýn içinde bir mum
ýþýðý olmanýn da baþarý olduðu
unutulmamalýdýr.
YUNUS KOÞAR
Türk dili ve edebiyatý öðretmeni
yunuskosar76@hotmail.com
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
7
Röportaj
Cabbar Aða
ile söyleþi
rif Erkin Güzelbeyoðlu (d. 11 Eylül
A 1935 Gaziantep), Gaziantep do-
ðumlu Türk mimar, müzisyen, tiyat-
ro- sinema oyuncusu ve bürokrattýr. Gü-
zelbeyzade adlý bir Türkmen boyundan
gelen soyadý Güzelbeyoðlu olarak öztürk-
çeleþtirilmiþtir. Ýstanbul Teknik Üniversite-
si'nde mimarlýk, Devlet Opera ve Balesi-
nin Opera Dershanesi'nde müzik eðitimi
aldý. Ýstanbul Radyosunda solist ve korist
olarak çalýþtý. Önce Genç Oyuncular ti-
yatro grubunun kuruluþunda yer aldý. Ar-
dýndan Dostlar Tiyatrosunu kuran 5 kiþi-
den biri oldu. Ayný zamanda tiyatro mü-
ziði yapmaya baþladý. Umut, Karakolda
Ayna Var, Gramafon Avrat, Bir Milyara
Çocuk, Bizimkiler gibi pek çok görsel ya-
pýmýn müziklerine emek verdi. Umut filmi
ile 1969 Adana Altýn Koza Film Festiva-
li'nde en iyi müzik ödülünü aldý.
Keþanlý Ali Destaný filmi ile baþladýðý
oyunculuk hayatýnda ünlenmesi Ýkinci
Bahar dizisi ile oldu. Aralýk 2005 itibarý ile
Yabancý Damat dizisinde "Memik Dede"
karakterini canlandýrdý. 2007 yapýmý Be-
yaz Melek adlý sinema filminde de "Mala
Ahmet" karakterini canlandýrmýþtýr. Son
olarak "Caným Ailem" dizisinde 'Cabbar
Aða' olarak karþýmýza çýktý.
Si zi sa na ta yon len di ren,bu yon de
adim atma ni zi sagla yan ne dir? Ti yatroya
ciddi anlam da na sil basla di niz?
-Tamamen bireysel icgududur.Kendi
istegim dogrultusunda tiyatroya basla-
dim. Liseyi bitirdikten sonra Ýstanbul'a
gelip, ÝTÜ'de mimarlýk okumaya baþla-
dým. Birinci yýl sadece derslerle oyalan-
dým. Ýkinci yýl, Ergun Köknar bir çagri yap-
tý:
"Bi zim Sa nat Kulübü'müz var. Ti yatro
ça lisma la ri mi za ka týl mak iste yen var mý?"
Ben elimi kaldýrýp, katýlmak istediðimi
söyledim.
"Haydi yürü, gel benimle" diyerek be-
ni peþine taktý. Giriþ o giriþ… Burada bir-
kaç oyun oynadýk. Ergun Köknar, Çetin
Ýpekkaya, Genco Erkal, Atila Alpöge gibi
arkadaþlar vardý aramýzda.
Onlar, üniversiteden önce, Galatasa-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
8
ray Lisesi'nde beraber tiyatro çalismalari
yapmýþlar.
Genc Oyuncu la rýn kurulus hi ka ye si
ne dir?
-Genc tiyatrocular,tiyatroyu seven
genclerin olusturdugu bir topluluktu.Te-
melleri 9 Aðustos 1957 de atildi ve bu
1962 ye kadar devam etti.
Benim ciddi olarak tiyatro hayatým
Genç Oyuncular ile baþladý. Ondan önce
1951'de lise yýllarýnda oldu. Lise ikinci sý-
nýfta Fransýzca hocamýz Hakký Bey, her se-
ne sonu bir oyun sahneye koyardý. Moli-
ere'in "Hastalýk Hastasý" adlý oyunu sergi-
lenecekti. Baþrol için oyuncu aranýyordu.
Arkadaþlarým benim de baþvurmamý arzu
ettiler. Birkaç adayýn içinden ben seçildim
ve bu oyunda baþrol oynadým.
Soya di ni zin "Guzel be yoglu" ol ma si nin
bir an la mi var mi ?
Güzelbeyzade adlý bir Türkmen bo-
yundan gelen soyadýmý Güzelbeyoðlu
olarak öztürkçeleþtirimek istedim.
Tabiiki Ýstanbulu seviyorum ama so-
yismimin macerasý aslýnda türkmenistan-
dan gelen soyumuzun hikayesidir.
Bu gu ne ka dar sa na ti niz la onp la na
cikti niz,mi marlik adi na herhangi bir ya pi-
ti niz ol du mu? Baþka yönle ri niz de var
mý?
-Mimarlik olarak yapitim olmadi.Ce-
sitli projelerim oldu fakat mimarligi bu-
rokrat olarak yaptim,kariyerimin cogunda
tiyatroyla ilgilendim.
Ben ayný zamnda arþivciyim...
Ben, biriktiren biriyim; arþivciyim.
Elimde 7-8 bin türkü var. Mehmet Akan
bütün arþivini bana verdi. Dostlar'ýn da
yine ayný þekilde arþivi bendedir. Ben,
'Genç Oyuncular'ýn ilk oyunundan son
oyununa (160 oyun) kadar, her oyun için
defter tutmuþumdur. Tarihler, nerede oy-
nanmýþ, kimler oynamýþ, biletler kaç pa-
raymýþ, kaç seyirci gelmiþ, hepsi bende
arþiv olarak var.
Be yaz Me lek fil minde ki performansý-
nýz ha ki ke ten çok etki le yi ciydi. Bu film
hakkýnda ki düþün ce le ri niz ne lerdir?
Çok etkilenerek seyrettim Mahsun
Kýrmýzýgül'ün yönettiði Beyaz Melek filmi-
ni. Duygu dolu bir film olmuþ. Türk Tiyat-
rosu'nun güçlü oyuncularýný hep biraraya
getirmiþ Mahsun Kýrmýzýgül. Ýyi de yap-
mýþ. Baþta Arif Erkin olmak üzere, Suna
Selen, Ali Sürmeli, Ýlkay Saran, Yýldýz Ken-
ter, Nejat Uygur, Gazanfer Özcan, Erol
Günaydýn, Cihat Tamer, Bilge Zobu… gi-
bi.
Türk Tiyatrosu'na çogunun hemen
hemen yarým asýrdan fazla emek vermiþ
ustalarý biraraya getirmekle, onlarý ayný
karelerin içinde görülmesini saðlamakla
iyi bir hizmet vermiþ Mahsun Kýrmýzýgül;
teþekkürler…
Bir roporta ji nizda ""Biz GENC TI YAT-
RO CU LAR ici ne ka pa li bir top lu luk -
tuk.Ara mi za ye ni uye ler al ma dik,al mi yor-
duk!" de missi niz,bunun se be bi ne dir?
-Yeni gelenleri almamamizin sebe-
bi,cogu kisinin dusunceleri bizimkinden
cok daha farkliydi.Onlar tiyatroyu sevdik-
leri icin degil baska amaclar ugruna gel-
mek istiyorlardi.Bizde dolayisiyla kendi
icimize kapandik.
Pe ki muzikle iliski niz na sil basla di?
Ben lise ögrenimim sýrasýnda keman
dersleri almýþtým. Tiyatroya da bulaþinca,
sergilenen oyunlarýn müziðine sýra geldi-
ðinde; "kimin eli yatkýn müziðe?" ;
Arif'in… böylece daha o yýllarda baþladým
sergilenen oyunlarýn müziðini yapma-
ya… Daha sonra ise bu çalismalarima bir
de sinema dalýnda film müzik çalismalari
da eklendi. Geçenlerde bir liste yaptým;
yaptýðým müzik çalismalarim 70-80'i geçi-
yor.
Örnegin 460 dizilik 12 sene sürmüþ
"Bizimkiler" dizisinin müziði bana aittir. Ta-
bii ben bunu tek çalisma olarak sayýyo-
rum. 8-10 Yeþilçam film çalismam var.
Bunlardan Yýlmaz Güney için Umut filmi-
ne yaptýðým film müziði ile 1969 Adana
Altýn Koza Film Festivali'nde En Ýyi Müzik
Ödülü'nü aldým.
Yýl maz Güney ve 'Umut' fil mi…

Bana ödül getiren bu film müziði ça-
lismami müthiþ olanaksýzlýklar içinde yap-
mýþtým. Bir gün Onat Kutlar beni telefon-
la aradý;
"Yýl maz Güney'in 'Umut' adlý bir fil mi
var. Gel, bir seyret, müzi ði ni ya pý ver…"
de di.
Peki yaparým dedim. Filmi seyrettim.
Sonra Yýlmaz Güney, "Abi, benim hiç pa-
ram yok. " deyince; tamam Yýlmaz, bana
para verme. Ancak kullanacaðýmýz müzis-
yenlerin parasýný bari veriver, deyince; "Ya,
abi en ucuz þekilde yapýver..." dedi. Ya-
pýmda kullandýðým klarnetçi arkadaþimdý.
Stüdyo olarak ta Mecidiyeköy'deki Lale
Film Stüdyosu'nu kullandýk. Umut filmi-
nin dýþýnda, Aðýt, Naciye, Deðirmen, Ka-
rakolda Ayna Var, Gramafon Avrat, Bir
Milyara Çocuk... gibi filmlerin müziklerini
yaptým
Te le vizyon dünya sýnda ne za man ve
na sýl yer al ma ya baþla dý nýz?
Televizyon çalismalarim 1989'da "Bi-
zimkiler" adlý televizyon dizisinin müziði
ile baþladý. 5-6 bölümünde ben de oyna-
dým. "Yazlýkçýlar" dizisinde hem oynadým
hem de müziðini yaptým. Daha sonra
"Oðlum Adam Olacak"ýn müziðini yap-
tým.
Ýkinci Ba har... Ya bancý Da mat...
Benim televizyonda tanýnmam "Ýkinci
Bahar" dizisi ile oldu. 2000 yýlýnda "Ýkinci
Bahar" dizisinde oynayan Ali Sirmen tara-
fýndan Antep þivesini ögretmem için sete
davet edildim. Ali'nin evine gittim. Ali, ba-
na "senin adýn da geçiyor, oyuncu olarak
seni istiyorlar" dedi. Üç beþ gün sonra ba-
na telefon geldi. Þener Þen'in babasýný oy-
nayacak birkaç oyuncu gelmiþ; beðenil-
memiþler. Beni çagirdilar. Ve böylece ben
de "Ýkinci Bahar" dizisine katýlmýþ oldum.
Bunlardan sonra 10-15 bölümlük bazý di-
zilerde oynadým. Ve "Yabancý Damat"...
Bu dizi de Ýkinci Bahar gibi tuttu ve 3 yýl
sürdü. Toplam 110 bölüm sürdü.
Kurtlar sof ra sý þeklinde ki di zi ler...
Birkaç yýldan beri televizyon kanalla-
rýndaki bu diziler kurtlar sofrasý þeklinde
sürüyor... Dört büyük kanal var; bu ka-
nallar her gün 2'þer dizi oynatýyorlar. Di-
ðer kanallarýn oynattýklarý dizileri de sa-
yarsak; yüzleri geçer; iþin içinden çikama-
yiz!..
Bu kadar ne senaristimiz, ne kamera-
manýmýz, ne de oyuncumuz var!.. Bunun
için de pek kaliteye dikkat edilemiyor; di-
zi baþlýyor, üç veya beþ bölüm sonra ya-
yýndan kaldýrýlýyor.
Kri terle rim...
Dürüst olunacak. Çünkü ben dürüs-
tüm. Benim 30 yýllýk bürokrasi hayatým
var. Çok önemli mevkilerde bulundum.
Röportaj
Ýmar müdürlüðü yaptým. Beþiktaþ Beledi- sinavda herkes "karatifo" ya "karatipo" ya-
yesi Ýmar Müdürlüðü'nden Müdür olarak zinca 0 almistik,o dersten hep nefret
emekli oldum. Hala da adli bilirkiþi olarak ederdim.
görevim sürüyor. Eþim ressam. Ýki oðlum,
bir kýzým var. Büyük oðlum reklam yazarý, Biz gencle re,en azindan si zin izi niz-
küçük oðlum moda fotoðrafçýsý, kýzým ise, den gitmek iste yen le re bir me sa ji niz var
o da fotoðrafçýlýk okudu. Dizilerde oyna- mi?
dým. Ancak büyük sinema filminde oyna- - Sizin gibi calisanlari gordugum za-
madým. 'Beyaz Melek' ilk teklif idi. man cok seviniyorum.Ileride bunlarin fay-
dasini goruceksiniz.Hicbir emek karsiliksiz
Gunumuzde ki di zi,si ne ma ve ti yatro- kalmaz.Cok calisin basariya ulasin.Hedef
lar hakkinda ne ler dusunuyorsunuz? yapin basariya ulasin.
Hayata atilinca boyle seyler yapama-
-Hicbirini kotulemiyorum fakat yapit- yacaksiniz.Tek bir isle ugrasmayacaksiniz
larin cogu bu zamanda kâr amaciyla ya- cok seyle ugrasacaksiniz.Ben hayatimda
pilmaktadir.Tabii bunlarin icinde asama hicbir zaman tek is yapmadim.Ilk mimar-
kaydeden eserlerde var. likla basladim sonra tiyatro ve muzikle
vermisti ugrastim halen daha ugrasiyorum.Egiti-
min amaci bircok seyi ogrenmek degil-
Bir oyuncuda ve ya muzisyende ara di- dir,insanin kendisini ogrenmesidir.
gi niz kri terler ne lerdir?
-Bir oyuncuda guzel hareketlerle duy- Tol ga Akýncý 11 - D
gulari nasil disariya aktaririm dusuncesi Merve Öztürk 11 - D
olmali.Genel kulturle,politikayla herseyle Elif ka pý sýz 11 - D
ilgilenmeli.Kendi kulturunu yansitmali.
70 li yaslarda-
si niz,su an ki ca lis -
ma tem ponuz si zi
yormuyor mu ?
-74 yasinda bu
kadar hareketliy-
sem,bunu suanki
ve onceki tempon
sayemde gercek-
lestiriyorum.
Li se deyken en
sev di gi niz ve en
sevme di gi niz ders-
ler hangi le riydi?
-Lisedeyken en
cok sevdigim ders
edebiyatti.Hasta-
liklarla ilgili bir
dersimiz var-
di,hangi ders ol-
dugunu hatirlaya-
miyorum fakat bir
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
9
Saðlýk
Grip
Nedir?- Hastalýk etkeni bir virüstür.
- Yüksek ateþ, baþ aðrýsý, boðaz að-
rýsý, öksürük, halsizlik, yaygýn vücut að-
rýsý belirtileri ile seyreder.
- Grip mevsimsel olarak genellikle
sonbahar sonu, kýþ ve ilkbaharýn ilk ay-
larýnda görülür. Bunun sebebi; soðuk,
artan nem, kalabalýk ve sýkýþýk ortamlar-
dýr.
- Ülkemizde genellikle Aralýk-Mart
aylarý arasýnda görülmekte olup, son 2
yýldýr Mayýs ayýnýn ortalarýna kadar sark-
maktadýr.
- Her yýl belli aylarda ortaya çýkan
mevsimsel grip, özellikle risk gruplarýn-
da ölümlere yol açabilen bir hastalýktýr.
- Grip ölümler dýþýnda iþ gücü kaybý,
üretim kaybý, çeþitli komplikasyonlar,
ilaç kullanýmý, hastane yatýþý vb. birçok
alanda sanýlandan daha fazla olumsuz
etkiye sahiptir.
- Çok sayýda grip virüsü alt tipi mev-
cuttur.
- Ýnsanlarda, kanatlýlarda ve memeli
hayvanlarda farklý virüs tipleri hastalýða
yol açmaktadýr.
- Hayvan ve insan grip virüsleri ayný
canlýda buluþtuklarýnda genetik mater-
yal alýþveriþi yapabilmektedirler. Bu þekil-
de yeni virüs alt tipleri ortaya çýkabil-
mektedir.
- Dolaþýmdaki virüslerdeki bu deði-
þim dolayýsýyla grip aþýsýnýn muhtevasýný
her yýl deðiþtirmek gerekmektedir.
20. Yüzyýl Grip Sal gýn la rý
Resmi rakamlara göre;
- 1918 Ýspanyol Gribi salgýnýnda 50
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
10
milyon,
- 1957 Asya Gribi salgýnýnda 1 mil-
yon
- 1968 Hong Kong Gribi salgýnýnda
800 bin kiþi ölmüþtür.
Do muz (Pan de mik H1N1) Gri bi
Mart 2009'da Meksika'da insanlarda
hastalýk yapan yeni bir grip virüsü (Do-
muz Gribi) tespit edilmiþtir. Hastalýða,
etken virüsün domuz gribi virüsüne
benzerliði ve virüsteki genetik deðiþimin
domuzda meydana gelmesi sebebiyle
"domuz gribi" denmiþtir.
Hastalýk ABD baþta olmak üzere ön-
ce bölge ülkelerine, daha sonra da dün-
yaya yayýlmýþtýr.11 Haziran 2009'da
Dünya Saðlýk Örgütü yeni H1N1 grip vi-
rüsüne baðlý pandeminin baþladýðýný
ilan etmiþtir.
Domuz gribi (A/H1N1) virüsü bula-
þýcý mýdýr?
Domuz gribi A(H1N1) virüsü bulaþý-
cýdýr ve insandan insana geçmektedir.
Do muz Eti Yi yenler Do muz Gri bi ne
Ya ka la nýr mý?
Domuz etinin yenmesiyle domuz
gribi virüsü bulaþmýyor. Virüs solunum
yoluyla bulaþýyor.
Do muz gri bi nin (A/H1N1) be lirti le ri
ne lerdir?
Domuz gribinin belirtileri, insanlar-
da görülen grip belirtilerine benzerdir.
Bunlar:
- Ateþ,
- Öksürük,
- Boðaz aðrýsý,
- Yaygýn vücut aðrýsý,
- Baþ aðrýsý,
- Üþüme
- Yorgunluk
gibi belirtileri içermektedir. Bazý va-
kalarda kusma ve ishal de görülebilmek-
tedir.
Pan de mik H1N1 Gri bi nin Seyri
Hastalýk baþlangýçta beklenenden
daha hafif seyretmekte ve beklenenden
daha az ölüme yol açmaktadýr. Bununla
birlikte hastalýðýn yoðun görüldüðü ül-
kelere ait veriler; gebeler, 5 yaþ altý ço-
cuklar, kalp hastalýðý, þeker hastalýðý, ak-
ciðer ve böbrek hastalýðý gibi kronik
hastalýklarý olan risk grubundaki kiþiler-
de aðýr seyrettiðini göstermiþtir.
Ayrýca mevsimsel gribe kýyasla ço-
cuklar ve gençler daha sýk hastalanmak-
tadýr.Ölümlerin engellenmesi amacýyla
birçok bulaþýcý hastalýkta olduðu gibi
risk gruplarýnýn aþýlanmasýnýn öncelikli
önemi vardýr.
Geçmiþ tecrübeler, hastalýðýn mev-
cut durumdan aðýr seyirli duruma geç-
me potansiyeline sahip olduðunu gös-
terdiðinden vatandaþlarýmýzýn ve ilgili
kurumlarýn korunma tedbirlerini gevþet-
memeleri gerekir.
Do muz gri bi (A/H1N1) na sýl bu laþ-
makta dýr?
Domuz gribinin de yine mevsimsel
griple ayný þekilde yayýldýðý düþünül-
mektedir. Grip virüsleri insandan insana
öksürük ve hapþýrma yoluyla bulaþmak-
tadýr. Grip virüsü bulaþan bir yere doku-
nulduktan sonra, eller aðýz ya da buru-
na götürüldüðünde de hastalýk bulaþa-
bilir.

Sulardan domuz gribi (A/H1N1) vi-
rüsü bulaþabilir mi?
Ýçme, kullanma ve havuz sularýyla
bulaþma gösterilmemiþtir.
Domuz gri bi ni te da vi eden ilaç lar
var mý dýr?
Evet. Domuz gribinin tedavisi veya
bu hastalýktan korunmak için doktor
kontrolünde kullanýlabilecek ilaçlar mev-
cuttur. Bu ilaçlar doktor tarafýndan öne-
rilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle
kullanýlmamalýdýr.
Hasta lý ða ya ka la nan ki þi ler ne ka dar
sü reyle bu laþtý rý cý dýr?
Kiþiler, belirtilerin baþlamasýndan bir
gün öncesi ve 7 gün sonrasýna kadar
bulaþtýrýcýdýrlar.
Da ha çok han gi yü zeyler bulaþma
kayna ðý dýr?
Öksürük ve hapþýrma yoluyla, hasta
kiþinin tükürük zerrecikleri havaya yayý-
larak sandalye, masa gibi yüzeylere bu-
laþabilir. Kiþi virüsün bulaþtýðý bir yere
dokunduktan sonra ellerini aðzýna, göz-
lerine veya burnuna sürerse virüs bula-
þabilir. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar
süreyle canlý kalabileceðini etkileyen ýsý,
nem oraný, yüzey niteliði gibi pek çok
faktör söz konusudur. Hasta kiþinin te-
masýnýn olduðu bu yüzeylere dokunul-
mamalý, herhangi bir sebeple dokunul-
duysa eller yýkanmalýdýr.
Ev ve eþya la rýn te mizli ðin de ne le re
dik kat etmek ge re kir?
Grip virüsünün yayýlmasýný önlemek
için, yüzeylerin (masalar, kapý kollarý,
banyo yüzeyleri, mutfak tezgahý, oyun-
caklar vb) günlük temizlikte kullanýlan
deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir.
Günlük kullandýðýmýz temizlik maddele-
ri dýþýnda klor, hidrojen peroksit, iyotlu
antiseptikler ve alkol gibi bazý kimyasal
maddeler de etkilidir.
Hastalara ait çarþaf, çamaþýr, havlu
ve kap kacaðýn ayrý olarak yýkanmasýna
gerek yoktur. Ancak, bu eþyalar yýkan-
madan baþkasý tarafýndan kullanýlma-
malýdýr. Bu çarþaflar mümkün olduðun-
ca elle temas edilmeden taþýnmalý ve yý-
kanmalýdýr. Hastanýn çarþaflarý, çamaþýr-
larý deðiþtirildikten sonra eller mutlaka
sabunlu suyla yýkanmalýdýr. Hastaya ait
kap kacak ya bulaþýk makinesinde ya da
elde deterjan kullanýlarak yýkanmalýdýr.
Do muz gri bin den ken di mi na sýl ko-
ru ya bi li rim?
Aþaðýdaki önlemleri alarak sadece
gripten deðil; grip gibi solunum yoluyla
bulaþan tüm hastalýklardan kendinizi
koruyabilirsiniz:
- Öksürme ve hapþýrma sýrasýnda
aðzýnýzý ve burnunuzu bir mendil ile ka-
patýnýz. Mendilinizi kullandýktan sonra
çöp sepetine atýnýz.
- Öksürdükten ve hapþýrdýktan son-
ra ellerinizi bol sabun ve suyla yýkayýnýz.
Alkol içeren el yýkama antiseptikleri de
etkilidir.
- Kirli ellerinizle gözlerinize, burnu-
nuza ve aðzýnýza dokunmayýnýz.
- Domuz gribine yakalanýrsanýz, be-
lirtilerin baþlamasýndan 7 gün sonrasýna
ya da belirtilerinizin tamamen geçme-
sinden bir gün sonrasýna kadar evde is-
tirahat ediniz.
- Hastalýðýn bulaþmamasý için çevre-
nizdeki kiþilerden uzak durunuz.
- Bulunduðunuz mekâný sýk sýk ha-
valandýrýnýz.
- Hastalýktan korunmak için ellerimi
nasýl yýkamalýyým?
Saðlýk
- Ellerinizi 15-20 saniye süreyle su
ve sabunla yýkamalýsýnýz. Su ve sabuna
ulaþamadýðýnýz yerlerde alkol içeren el
antiseptikleri kullanabilirsiniz.
Hasta lýktan ko run mak için el le ri mi
na sýl yý ka ma lý yým?
Ellerinizi 15-20 saniye süreyle su ve
sabunla yýkamalýsýnýz. Su ve sabuna ula-
þamadýðýnýz yerlerde alkol içeren el anti-
septikleri kullanabilirsiniz. Þekillerle el yý-
kamayý görmek için týklayýnýz.
Hasta la nýrsam ne yap ma lý yým?
Domuz gribi þüpheli bir kiþi ile te-
mastan sonraki 7 gün içinde kendinizde
yukarýda sýralanan hastalýk belirtileri ol-
duðunu hissederseniz hemen bir dokto-
ra baþvurmalýsýnýz. Doktorunuz herhan-
gi bir teste ya da tedaviye ihtiyacýnýzýn
olup olmadýðýna karar verecektir.
Eðer hastalandýysanýz veya hastalýk
belirtilerini gösteriyorsanýz evde istira-
hat ediniz ve çevrenizdeki kiþilerden de
onlara bulaþtýrmamak için uzak duru-
nuz.
Eriþkin lerde acil mü da ha le ge rekti-
ren be lirti ler ne lerdir?
- Zor nefes almak veya nefes darlýðý
- Bilinç bulanýklýðý
- Sýk ve uzun süreli kusma
Ço cuklarda ki acil mü da ha le ge rekti-
ren be lirti ler ne lerdir?
- Hýzlý veya zor nefes alma
- Vücutta solgunluk ya da morarma
- Beslenememe
- Uyarýlara cevapta azalma ve uyku-
ya meyil
- Huzursuzluk
- Ateþle beraber döküntü görülmesi
BERKAY TÜRK 11 - H sý ný fý
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
11
Saðlýk
nsanlar, tarýma baþladýðýndan
Ý beri yetiþtirdikleri bitki ve hay-
vanlara istedikleri özellikleri ka-
zandýrmaya çalýþýyor. 'Yetiþtirmek',
yapay bitkilerin özelliklerine müda-
hale ederek onlarý daha verimli ha-
le sokmak olarak tanýmlanýyor.As-
lýnda bitkilere müdahale tarýmýn
baþlangýcýndan itibaren söz konu-
su. Ancak bu müdahale
bitkilerin doðrudan gen-
leri üzerinden olmamýþtý.
Bilimin geliþmesiyle
1980'lerden sonra bu da
mümkün oldu.
GDO NE DÝR?
Bir canlýdaki genetik
özelliklerin kopyalanarak,
bu özellikleri taþýmayan
bir canlýya aktarýlmasý so-
nucunda üretilen yeni
canlýya Genetiði Deðiþti-
rilmiþ Organizma (GDO)
deniyor. Bu yöntemle el-
de edilen bitkiler, ilaçlara
ya da zararlýlara karþý da-
ha dirençli oluyor. Bu da
kimyasal böcek ilaçlarýnýn
kullanýlmasýný azaltýyor.
Genlere müdahale ederek bitkilerin
lezzet, besleyicilik ya da dayanýklýlýk
gibi özelliklerini geliþtirilebiliyor. Ýs-
tenmeyen durum ve olaylara daha
kolay müdahale edilebiliyor. Gene-
tiði deðiþtirilmiþ organizmalarýn
özellikle aþý ve ilaç yapýmýnda kulla-
nýlmasý önem kazanýyor. Susuzluða
dayanýklý bitki geliþtirme çalýþmalarý
ise halen devam ediyor.
Günümüzde mýsýr ve pamuðun
zararlýlara, soya ve kanolanýn bö-
cek ilaçlarýna, papaya ve kabaðýn
da virüslere karþý dirençli olmasýnda
GDO teknolojisi kullanýlýyor.
AÞI LARDA DA GDO VAR
Gýdalarýn genetiðinin deðiþtiril-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
12
lu ürünler
kapýmýzda!
mesi ile ilgili tartýþmalar devam edi-
yor ancak genetiði deðiþtirilmiþ
ürünler yeni deðil. Ýnsülin geninin
domuzlardan alýnýp bir bakteriye
aktarýlmasýyla diyabet hastalarýna
insülin saðlanabiliyor. Tiroid ve bü-
yüme hormonlarý genleri, hayvan-
lardan kesilerek bakterilere aktarýlý-
yor ve hormon eksikliði olan insan-
lar faydalanabiliyor. Þekersiz yiye-
cekler kullanýlan Aspartame mad-
desi de GDO'lardan üretiliyor.En
önemlisi ise hepatit B aþýsý baþta ol-
mak üzere bir çok aþýnýn GDO'lar-
dan elde ediliyor olmasý.
AÇ LI ÐA ÇA RE MÝ?
Ayrýca genetik müdahale ile da-
ha bol ürün elde edilmesi de teorik
olarak mümkün. Bu özelliklerinden
dolayý, GDO'yu savunanlar, bunun
dünyada artan gýda ihtiyacýn karþý-
lanmasý konusunda cevap olabile-
ceðini savunuyor.
GDO YA RARLI MI ZA RARLI MI ?
GDO'lu ürünlerin yararlý tartýþý-
lan zararlarý kadar azýmsanmayacak
seviyede. Genetik mühendislik
ürünlerin besleyeciliðini arttýrýyor.
Böcekler ve hastalýklara karþý daha
dayanýklý ürünler elde ediliyor.Ayrý-
ca daha bol miktarda ürün elde
edilmesi de mümkün.Böcek ilaçlarý-
nýn kullanýmýný azaltmasý,büyük þir-
ketlerin müþterilerinin isteði ve gü-
venliðine göre hareket et-
mesi de GDO'nun tercih
edilmesinde büyük rol oy-
nuyor.
Fakat bunun yanýnda
zararlarý da endiþe verici
düzeyde.Pek çok bilim
adamýnýn ortak görüþüne
göre GDO insan saðlýðýna
zararlý.Hedef olan ürün
hariç diðerlerinde nasýl bir
etki yapýldýðý bilinmi-
yor.Genetik deðerleri ile
oynanmýþ bitkilerin to-
humlarý çevreye saçýlarak
doðal bitkilerin yapýsýný
bozabilir.Tabi bunun ya-
nýnda böceklerin etkilen-
mesi ile tüm ekosistemin
çökmesi mümkün.Biyolo-
jik çeþitliliði bozmasý,bü-
yük þirketlerin küçük çiftçileri zarara
uðratmasý da zararlarý arasýndadýr.
Tartýþmanýn bir baþka boyutu
da ekonomi temelli. Bugün GDO'lu

gýda üretimi bir kaç þirketin tekeli
altýnda. Geleneksel tarýmda kullanI-
lan bitkilerin tohumlarýyla bir son-
raki yýl yenide ürün alýnabiliyor.
GDO'lu tarýnda ise bu mümkün de-
ðil; üreticiler, firmalardan her sene
tohum alýnmak zorunda. Eleþtirile-
rin ticaret ve etiðin kesiþtiði bir ko-
nu da patent konusu. GDO'lu bit-
kilerin patentinin neredeyse tama-
mý þirketlerin elinde bulunuyor.
Tüm insanlýða ait olan bir materyal
olan DNA'nýn özelleþtirilmesi endi-
þe ve tartýþma kaynaðý.
Hangi ürünler GDO'lu?
GDO'u bitkilerin yüzde 99'unu
soya, mýsýr, kolza ve pamuk oluþtu-
ruyor. Bunlarýn yaný sýra patates,
domates, pirinç, buðday, balkaba-
ðý, ayçiçeði, yer fýstýðý, bazý balýk
türleri, kasava ve papaya da
GDO'lu olarak üretiliyor. Muz, ahu-
dudu, çilek, kiraz, ananas, biber,
kavun ve karpuzda ise çalýþmalar
devam ediyor.
Mýsýr ve soyadan üretilen yað,
un, niþasta, glikoz þurubu, sakka-
roz, fruktoz içeren gýdalar günlük
tüketim maddeleri arasýnda yer alý-
yor. Örneðin; Bisküvi, kraker, kap-
lamalý çerezler, pudingler, bitkisel
yaðlar, bebek mamalarý, þekerleme-
Saðlýk
göre Türkiye'de satýlan 800'e yakýn
gýda maddesi, GDO içeriyor ..
Bir canlýdaki gene-
tik özelliklerin kop-
yalanarak, bu özel-
likleri taþýmayan
ler, çikolata ve gofretler, hazýr çor-
balar, mýsýr ve soyayý yem olarak
bir canlýya aktarýl-
tüketen tavuk ve benzeri hayvansal
gýdalar ile pamuk GDO'lu olma ris- masý sonucunda
ki taþýyan gýdalarýn baþýnda geliyor.
Han gi ül ke ler üre ti yor?
üretilen yeni canlý-
Bugün tüm dünyada Türkiye
yüzölçümüne yakýn bir alanda
ya Genetiði Deðiþti-
GDO'lu ekim yapýlýyor. Ekim alanla-
rýnýn yüzde 99'u ABD, Arjantin, Ka- rilmiþ Organizma
nada, Çin ve Brezilya'da bulunuyor.
(GDO) deniyor.
Han gi amaç la üre ti li yor?
Tüm dünyada açlýk sorununa
çözüm bulmak amacýyla geliþtirildi-
ði savunuluyor. Verimliliði on kata Mert Çe ken
kadar artýrdýðý, daha az ilaç ihtiyacý 11/H 1963
duyduðu, tarýma uygun olmayan
alanlarda da üretime imkan tanýdý-
ðý için açlýk ve yoksulluðu çare ol-
duðu iddia ediliyor.
TÜRKI YE'DE GDO'LU
ÜRÜN VAR MI?
Herhangi bir denetim olmadýðý
için Türkiye'de ne kadar alanda
GDO'lu ürün yetiþtirildiði bilinmi-
yor. Bununla birlikte biyogüvenlik
yasasý geçtiðimiz ay çýktýðý için ge-
netiði deðiþtirilmiþ bitkilerin kon-
trolsüz biçimde Türkiye'ye girdiði
ve gýda sanayiinde yýllardýr kullanýl-
dýðý biliniyor. Yapýlan bir çalýþmaya
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
13
Türk medeniyetinden
aþlýk biraz garip mi oldu? Ne de-
B mek istediðim anlaþýlmadý mý? Bi-
raz kafa yoralým deðil mi? Her ül-
kenin jeopolitik alaný gibi jeokültürü
vardýr. Türkiye'nin jeokültür alaný hak-
kýnda biraz bilgi vereceðim. Ülkemizin
saygýn gazetecilerinden biri Avrupa'ya,
Ýrlanda'ya (Ýskoç) tatile gider. Gezdigi
yerde bir kasaba isminin Türkçe oldu-
ðunu duyunca þaþýrýr. Bu kasabanýn
yetkili insanlarýndan bilgi alýr. Osmanlý-
nýn son döneminde Ýngilizlerin baþlattý-
ðý sömürge hareketinden olumsuz et-
kilenen Ýrlanda Ýngiliz sömürüsüyle kar-
þý karþýyadýr. Osmanlý Devleti Ýngiliz ab-
lukasýndan bunalan Ýrlanda'ya gemiler
dolusu tahýl göndermiþ ve bu insanla-
rýn maðduriyetlerini biraz olsun giderir.
O kasaba'da yaþayanlara da Osman-
lý'nýn bu yardýmýna karþýlýk vefalý olmak
için kasabalarýna Türkçe isim koyarlar.
Bunu duyan Türkiye'nin önemli aydýný
gazeteci hayretler içinde kalýr ve þaþkýn-
lýðýný ifade eder.
Yine geçen yýllarda çalýþtýðým bir
okulda yaz tatili dönüþü bir öðretmen
arkadaþým Macaristan'a geziye gitmiþ.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
14
Uzaklardaki
Türkiye
Bana heyecanla Ahmet Bey bizim Ma-
caristan'da tarihi eserlerimiz varmýþ þa-
þýrdým demektedir ve çok etkilendiðini
ve çok gururlandýðýný söylemektedir.
Bütün basýnlardan uzaktaki Türki-
ye'den ne demek istediðim biraz anla-
þýlmaktadýr.
Bizim balkanlarda tarihi eserlerimi-
zin 2000'in üzerinde olduðunu söyle-
sek yanlýþ olmaz. Köprüler, hanlar, çeþ-
meler, hamamlar, imaretler neler.
Arnavutluk (Elbesan Çarþý Hama-
mý), Bosna-Hersek (Mostar Köprüsü,
Sarajevo Ferhat Bedesteni), Bulgaristan
(Filibe Pazarý camii), Hýrvatistan (Valpo-
votlan), Karadað (Hayen Aða Ca-
mii),Kosava (Pirizen Mehmet Paþa Ha-
mamý), Maceristan (Zigetvar Kaleleri),
Makedonya (Debrefatih Camii), Ro-
manya (Hünkar Camii), Sirbistan (Bel-
grad Mustafapaþa Türbesi), Yunanistan
(Evrenos Bey Türbesi) gibi birçok ülke-
de onlarca tarihi eserlerimiz vardýr.
Ortadoðu'ya gitsek Suriye'de, Irak-
ta, Yemende...
Orta Asya'ya gitsek Asya'nýn içinde-
ki Orhun Abideleri ve diðer tarihi eser-
ler vardýr. Yani Avrupa'da, Balkanlar'da,
Ortadoðu'da, Orta Asya'da Türkiye'nin
izlerine rastlamýþlar.
Türkiye Laiklik Atatürk'ün yaptýðý
inkýlâp sayesinde Avrupa Birliðine aday
tek Müslüman ülke Türkiye'dir. Türkiye
Laiklik özelliði ile Avrupa'ya, Türk-Müs-
lüman özelliði ile Orta Asya'ya Müslü-
man özelliði ile Orta Doðu'ya yakýndýr.
Bütün bunlar bize ekonomi, ticari, siya-
si avantajlar sunmaktadýr. Yani Türki-
ye'nin Anadolu ile sýnýrlý olmadýðýný kül-
türel alanýn geniþ olduðu anlaþýlmakta-
dýr.
Bu gösteriyor ki gençlerimizin pers-
pektifini uluslararasý olmasý gerekmek-
tedir. Bu yüzden insanýmýzýn kendine
güvenmesi Türkçeye güvenmesi Türki-
ye'ye güvenmesi ve geleceðe ümitle
bakmasý uzak Türkiye'nin kültürel avan-
tajlarýndan yararlanmasý gerekmekte-
dir. Yani Türkiye ya dünya ile ilgilenecek
ya da Dünya Türkiye ile ilgilenecek...
Ahmet ÞA HÝN
Ta rih Öðrt.
 Araþtýrma

Sel,
zararlarý ve alýnabilecek önlemler
el, Atmosfer kökenli 2)Temiz ve kapalý ku- 3)Radyo ve televizyon yayýnlarýný

S doðal bir afettir. Seller

en çok nehir yataklarý-
nýn taþmalarý sonucu olu-
tularda, temiz içme suyu
ve gýda bulundurmalýyýz.
3)Radyo, ilkyardým
dinleyin, talimatlara göre hareket edin.
4)Kum torbalarýný ve diðer koruyu-
cu malzemeleri ev veya iþyerinin, sel
þur. Bu taþmalarýn en malzemesi, elfeneri vb. derinliðine baðlý olarak yerlerine ko-
önemli sebebi ise havzaya aletleri edinmeliyiz. yun.
düþen kuvvetli yaðýþlar ve- 4)Çevrinizdeki sularýn 5)Kum torbalarýný evin duvarlarýna
ya hýzlý kar erimeleridir. ulaþamayacaðý yüksek bitiþik deðil belirli bir mesafe býrakarak
Akarsu veya derelerde- yerleri tespit edince en ký- yerleþtirin.
ki sularýn doðal yataklarý sa, güvenli yolu belirleyin. 6)Bulunulan yeri terk ederken, ha-
dýþýna taþmalarý baþka bir Ahmet MEREY 5)Evinizin, okulunu- reket eden su kütlelerine yaya olarak
sebebi de dere yataklarýnýn Coðrafya Öðretmeni zun, iþyerinizin dere ya- veya araba ile girmemeye dikkat edin.
amacý dýþýnda kullanýlmasý- taklarýna göre yüksekliðini 7)Akýntýya kapýlýrsanýz akýntý yönü-
dýr. belirleyin. ne doðru ayaklarýnýz gelmesi þartý ile
2009 yýlýnýn eylülünde, Ýstanbul'da 6)Evinizi, arabanýzý, iþyerimizi sele oturur pozisyonda, su ile beraber hare-
meydana gelen selin en önemli sebebi karþý sigortalatýn. ket etmeye çalýþýn.
Ayamama dere yataðý çevresinin antre- 8)Akýntýnýn en hýzlý olduðu yer orta
polar, fabrikalar, týr garajlarý ve konutlar Kuv vetli Yaðmur Esna sýnda ve Son- kesimdir. Ellerinizin yardýmý ile kendini-
tarafýndan iþgal edilmesidir. Mevsim ra sýnda Ya pýla cak Þeyler zi kenarlara doðru hareket ettirmeye
normallerinin çok üstünde düþen ya- 1)Kuvvetli yaðmurlarda ani sel bas- çalýþýn.
ðýþ, çevresindeki yapýlaþma ile iyice kü- kýnlarýna karþý uyanýk olun. 9)Elektrik kaçaklarýna karþý dikkatli
çülen Ayamama Deresi, yataðýndan ta- 2)Arazide, dere yataklarýna yakýn olun.
þarak birçok insanýn ölümüne, yüzlerce bir konumda iseniz o bölgeden uzakla-
iþyeri ve konutun sular tarafýndan iþgal þýn.
edilmesine ve milyonlarca lira zarara
yol açmýþtýr. Ayrýca Ýstanbul'un en
önemli karayolu güzergâhlarýndan
olan TEM-Havaalaný yolu 2-3 gün ka-
patýlmak zorunda kalýnmýþtýr.
Seller, önlem alýnmadýðý takdirde
önemli can ve mal kayýplarýna neden
olurlar. Sellerden korunmanýn en
önemli adýmý, dere yataklarýna yakýn
yerleþim bölgeleri açýlmamasýdýr. Dere
yataklarýnýn yerleþim yerlerine yakýn
olan alanlarda dere ýslah çalýþmalarý ya-
pýlmasýnda ayrýca yarar da vardýr.
Sellerin zararlarýndan korunabilmek
için de kiþisel olarak þunlarý yapabiliriz.

Sel den Önce Ya pý la cak Þeyler

1)Radyo ve televizyonda yayýnlana-
cak olan olasý sel koþullarýna ait uyarý
terimlerini öðrenmeliyiz.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

15
Eðitim

Hz Muhammed'in
Eðitim Ve Öðretime Verdiði Önem
llah'a iman eden bir neminde insanlar bir þeyler manlarýn eline esir düþen müþrik askerler-

A toplum oluþturmayý
amaçlayan Hz Pey-
gamber ilme, eðitim ve öð-
öðrenmek için kendisinin ve
diðer öðretmenlerin yanýna
gelmeye baþlamýþlardýr
retime büyük önem vermiþ- Bu ilkeler çerçevesinde
tir Onun faaliyetlerinde ve Hz Peygamber'in eðitim-
sözlerinde bilgi, öðrenme, öðretimle ilgili faaliyetlerine
öðretme, öðrenci ve öðret- temas etmek yerinde ola-
mene verilen deðer çok faz- caktýr O, daha Mekke dö-
la yer tutar Hadis literatü- neminde, kendisine vahiy
Ýsmail KÜÇÜK
ründe eðitim ve öðretime edilen ayetlerin yazýlmasýna
Din Kül. ve Ahl. Bil. Öðrt.
teþvik eden yüzlerce ve bu- ve bu suretle korunmasýna
na karþýlýk bilgisizliði yeren önem vermiþtir Ayetlerin
çok sayýda hadis mevcuttur çoðaltýlarak daðýtýlmasýný teþvik etmiþtir
Bu hususta kendisine indirilen ilk va- Mekke döneminin ilk yýllarýnda Dârü'l-Er-
hiy de "Oku" emridir Dolayýsýyla okumak kam'ý bir eðitim-öðretim merkezi olarak
ona ve ümmetine Allah Teâlâ'nýn ilk emri- kullanmýþtýr Burada, Kur'an âyetleri oku-
dir Bunun yanýnda Kur'an-ý Kerim'de bili- nuyor, yazýlýyor, dinî bilgiler öðreniliyor ve
me teþvik eden ve âlimi öven âyet-i keri- bu bilgilerin pratik uygulamasý yapýlýyor-
meler mevcuttur Kur'an-ý Kerim'de, Hz du Ýslâm'ý öðrenmek isteyenler de bura-
Muhammed (s a s )'in ilâhî teblið görevi- ya geliyorlardý Hz Peygamber, hicretten
nin eðitim-öðretimden ibaret olduðu bil- iki yýl önce Mekke'ye gelip Akabe mevki-
dirilir Bu mealde þöyle buyrulur: "Kitap ve inde Müslüman olan Medinelilerin eðiti-
hikmeti öðreten bir Peygamber gönder- mi ile de ilgilenmiþ; onlarýn isteði üzerine
mekle Allah mü'minlere büyük bir lütufda Kur'an'ý ve Ýslâm'ýn prensiplerini öðretmek
bulunmuþtur" (Al-i Ýmran, 163) Hz Pey- için Medine'ye öðretmen göndermiþtir
gamber de bir hadisinde kendi görevinin Hicretten sonra Medine'de Hz Pey-
mahiyetini þöyle açýklamýþtýr: "Allah beni gamber'in ilk ve önemli faaliyetlerinden
bir muallim olarak göndermiþ bulunuyor" birisi, bir ibadet mahalli olmasýnýn yanýn-
Dolayýsýyla gönderildiði toplumu eðitim da, ayný zamanda eðitim-öðretim merke-
ve öðretime tâbi tutmak onun peygam- zi olan, Mescid-i Nebevî'yi inþâ etmek ol-
berlik görevleri arasýnda bulunmaktadýr muþtur Mescid'in bitiþiðinde "Suffe" deni-
Kur'an'ýn ve Hz Peygamber'in teþviki, len mekanda kalan bazý sahâbîler, Kur'an
Müslümanlar arasýnda yazýya, ilme raðbe- ve yazý öðrenmekle meþgul oluyorlardý
ti ve öðrenme arzusunu artýrmýþtýr Onun Ýslâm'ýn temel esaslarýný öðrenmek üzere
dö- Medine'ye çeþitli bölgelerden gelen-
lerin bir kýsmý da burada kalý-
yordu Suffe'deki öðren-
ci sayýsýnýn kimi za-
man dört yüze
ulaþtýðý oluyordu
Hz Peygamber
burada bizzat
ders verdiði gibi,
Kur'an ve yazý
öðretmek üzere
muallimler de
tayin ediyordu
Ubâde b Sâmit
adlý sahâbî, bu-
rada yazý ve
Kur'an öðreten-
lerden biridir
Hatta sadece Müs-
lüman muallimler
deðil, müþrik mual-
limler de yazý öðre-
tiyordu Nitekim Be-
dir savaþýnda Müslü-
den okur-yazar olup da kurtuluþ fidyesi
verecek parasý bulunmayanlar, on Müslü-
man çocuðuna yazý öðretmek suretiyle
serbest býrakýlmýþlardýr Zeyd b Sâbit bu
þekilde Arapça okuma yazma öðrenmiþtir
Þüphesiz bu uygulama, o dönemin þart-
larý dikkate alýndýðýnda muazzam bir ge-
liþmedir Ahmed b Hanbel'in naklettiði
bir rivayet, müþrik esirlerin yazý öðretme-
siyle ilgili uygulama hakkýnda bilgi ve ipu-
cu verici mahiyettedir Buna göre bir gün
öðrencilerden birisi aðlayarak babasýnýn
yanýna gelir Babasý niçin aðladýðýný sorar
Çocuk, öðretmeninin dövdüðünü söyler
Babasý "Kötü adam! Bedir'in intikamýný alý-
yor " der Biraz sonra temas edeceðimiz
üzere, Hz Peygamber'in eðitiminde þid-
dete yer yoktur Fakat müþrik öðretmenin
bu davranýþýndan, eski gelenekte dayaðýn
bulunduðu anlaþýlmaktadýr Ancak yuka-
rýdaki olaydan Hz Peygamber'in haberi-
nin olup olmadýðýna, haberdar olduysa
ne gibi bir tavýr takýndýðýna dair bilgiye
rastlayamadýk
Hz Peygamber, Mescid-i Nebevî'ye
ilim öðrenmek için gelenleri, Allah yolun-
da mücâhede edenlerle bir tutmuþtur Ký-
sa süre sonra Mescid-i Nebevî ve Suffe ih-
tiyacý karþýlayamaz duruma gelince Medi-
ne'de yeni eðitim mekânlarý faaliyete ge-
çirilmiþtir Kaynaklar, onun saðlýðýnda
Mescid-i Nebevî'nin dýþýnda Medine'de
dokuz mescid daha bulunduðunu naklet-
mektedirler Bu mescidlerde Hz Peygam-
ber sohbet yaptýðý, namaz kýlýndýðý gibi
eðitim-öðretim faaliyetlerinin yürütüldü-
ðü de muhakkaktýr
Peygamberimiz eðitim-öðretim faali-
yetlerini sabit mekanlarýn dýþýnda da sür-
dürmüþtür Gerektiðinde bu tür faaliyet
için yer ve zaman tanýmamýþtýr Buna ör-
nek olmak üzere onun baþýndan geçen
bir olayý burada anlatmak istiyoruz Bir
yolculuk esnasýnda Hz Peygamber, deve
üzerinde karþýdan gelen bir adamýn ken-
disiyle görüþmek istediðini tahmin eder
Selamlaþmadan sonra nereden gelip ne-
reye gittiðini sorar Adam Resûlüllah'la
görüþmek istediðini söyler Hz Peygam-
ber kendisini tanýtýr Bunun üzerine adam
ona "Ýman nedir? Bana öðret" der Pey-
gamberimiz de "Allah'tan baþka ilah bu-
lunmadýðýna ve Muhammed'in de Al-
lah'ýn elçisi olduðuna þehadet edersin,
namazý kýlarsýn, zekatý verirsin, ramazan
orucunu tutarsýn, Beytullah'ý haccedersin"
der Adam da bunlarý kabul ettiðini söyler
Bu arada beklenmedik bir geliþme olur

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

16

Adamýn devesinin ayaðý bir fare tuzaðýna
girer ve yýkýlýr Adam da düþerek ölür
Peygamberimiz onun yýkanýp kefenlen-
mesi ve defniyle ilgilenir
Hz Peygamber ilim öðrenmede ka-
dýn-erkek ayýrýmý gözetmemiþ, erkeklerin
yanýsýra kadýnlarýn eðitimiyle de ilgilen-
miþtir Onlara özel gün ayýrarak konuþma
yapmýþtýr Onun zamanýnda kadýn öðret-
menler de vardý Nitekim Þifâ (Ümmü Sü-
leyman b Hayseme), Hz Peygamber'in
hanýmlarýndan Hz Hafsa'ya yazý öðret-
miþtir Hz Peygamber'in hanýmlarý kýzlarýn
eðitim ve öðretimi ile ilgilenirlerdi Onlar,
evlerine gelen genç kýzlara bildiklerini an-
latýrlardý Bu kýzlar da öðrendikleri bilgile-
ri baþkalarýna aktarýrlardý Hz Aiþe ve Üm-
mü Seleme baþta olmak üzere Hz Pey-
gamber'in hanýmlarýnýn ve daha baþka
kadýnlarýn eðitim ve öðretime büyük kat-
kýlarý olmuþtur Hz Âiþe, öðrenme konu-
sunda utanmayan ensar kadýnlarýný öv-
müþtür Bu noktadan hareketle, kadýnla-
rýn öðrenmeye büyük ilgi gösterdiði so-
nucunu çýkarmak mümkündür Sahâbîler
de kendi kýz çocuklarýnýn eðitimiyle ilgi-
lenmiþlerdir Sözgelimi Sa'd b Ebû Vak-
kas, kýzýna yazý öðretmiþtir Hz Peygam-
ber'in eðitim konusunda hür-köle ayýrýmý
gözetmediði de bilinmektedir
Hz Peygamber eðitimde kolaylaþtý-
rýcý metotlar takip etmeyi, sabrý ve ta-
hammülü teþvik ve tavsiye et-
miþ; öfkeye ve þiddete yer ve-
rilmemesini istemiþtir Nitekim
bir sözünde "Öðretin, kolay-
laþtýrýn, zorlaþtýrmayýn, öfke-
lendiðiniz zaman susun!" de-
miþ ve "Öfkelendiðiniz zaman
susun!" sözünü üç defa tekrar
etmiþtir Bir eðitici olarak onun
hakkýnda sahâbede oluþan imaj
son derece olumludur Muaviye
b Hakem es-Sülemi adlý sahâbî,
bu hususta þunlarý söylemiþtir:
"Ben Resûlüllah'tan daha güzel eði-
tim veren bir öðretmen görmedim
Beni ne azarladý, ne dövdü ve ne de
hakaret etti"
Hz Peygamber'in faaliyetlerinde yazý-
nýn önemli yeri vardýr O, Kur'an-ý Kerim
ayetlerini yazdýrmýþtýr Medine vesikasýný
da yazýlý olarak düzenlemiþtir Ýlk nüfus
sayýmýný yazýlý olarak yaptýrmýþtýr Bütün
antlaþmalarý yazýlý belgelere dayandýrmýþ-
týr Devlet gelirlerini, gelirlerin tahminini,
takdirini ve tahsilâtýný yazýyla tespit ettir-
miþtir Sefere çýkarken ordusunu bir mey-
danda toplayýp isimlerini yazdýrýr ve ordu
mevcudunu kayýtlý hale getirirdi
Hz Peygamber, ailelerin gençleri ok
atmak, yüzmek, hesap, týp, neseb ve
Kur'an okumak gibi hem maddî ve hem
manevî alanlarda eðitmelerini tavsiye ve
emir buyurmuþtur Onun döneminde ço-
cuk, genç, yaþlý, her yaþtan insanlar eði-
tim almýþtýr Müslümanlýðý kabul eden
bölgelere öðretmenler tayin etmiþtir Bu
itibarla Medineliler arasýnda yazý yazmayý
bilenler çoðaldýðý gibi, Hz Peygamber'in
saðlýðýnda ve vefatýndan sonra Müslü-
manlarýn fethettikleri yerlerde yazý hýzla
yayýlmaya baþlamýþtýr
Sahâbe arasýnda Farsça, Rumca,
Kýptîce, Habeþçe, Ýbrânîce ve Süryânîce
bilenler vardý Hz Peygamber bir gün
Zeyd b Sâbit'e: "Sen Süryânîce biliyor
musun? Bana mektuplar geliyor?" demiþ-
tir Zeyd b Sâbit'in "Bilmiyorum" demesi
üzerine Hz Peygamber "Onu öðren" de-
miþtir Bunun üzerine Zeyd Ýbrânîce ve
Süryânîce öðrenmiþtir
Ýdareci ve memurlarýn yetiþmesi için
ayrý okullar mevcut deðildi Ancak halkýn
eðitildiði mekanlarda Kur'an öðrenimi
mecbûrî olduðundan, buralarda eðitim
görenler, her çeþit idârî görevlerde istih-
dam ediliyorlardý
Hz Peygamber bilginin
yay-
gýnlaþmasýný teþvik etmiþ; insanlardan bil-
diklerini baþkalarýna aktarmalarýný iste-
miþtir Taþradan Medine'ye gelip burada
bir müddet kalan ve Ýslâm'ý öðrenen he-
yetlere, bölgelerine dönüp, öðrendikleri-
ni oradaki insanlara öðretmelerini iste-
miþtir Abdülkays heyetine imaný ve ilmi
muhafaza etmelerini tembih etmiþtir Bu,
Hz Peygamber'in ilim ile iman arasýndaki
baðýntýya dikkat çekmesi bakýmýndan
önem taþýmaktadýr
Hz Peygamber yoðun ve titiz bir ça-
lýþma sonunda, câhiliye örf ve adetleri
üzerine yaþayan bir toplumun fertlerini
eðitmiþ ve o fertlerden yepyeni bir Ýslâm
toplumu oluþturmuþtur Bu muazzam
dönüþüm, eðitim-öðretim sayesinde
mümkün olmuþtur Onun eðittiði toplu-
luðun içinden hâfýzlar, kýraat alimleri,
Eðitim
hâkimler, valiler, ülkeler fetheden ordu
komutanlarý, devlet adamlarý ve devlet
baþkanlarý yetiþmiþtir
Þüphesiz Hz Peygamber eðitim ve
öðretimi, kendi döneminin fizikî þartlarý,
ihtiyaçlarý ve metotlarý çerçevesinde ger-
çekleþtirmiþtir Öðretim mekanlarý, konu-
lar, metotlar, günümüzde bile on-yirmi yýl
ve hatta daha kýsa süre zarfýnda deðiþe-
bilmektedir Bu durumda Hz Peygam-
ber'in eðitim-öðretim konusunda her za-
man geçerliliðini koruyabilecek evrensel
nitelikteki uygulamalarý bizim için önemli-
dir Bu hususlarý da þu þekilde sýralayabili-
riz:
Okumaya, yazmaya önem vermesi;
Eðitimde þiddete yer vermemesi;
Þayet öðrettiði konular pratiðe yöne-
lik ise söylediðini önce kendi-
sinin uygulamasý veya uy-
gulamalý bir þekilde öðret-
mesi;
Bir konuyu iyice haz-
metmeden diðerine geçme-
mesi (on âyeti iyice hazmettir-
meden diðer on ayete geçme-
diði rivayet edilmektedir)
Öðrencileri býktýrmamasý, usan-
dýrmamasý;
Öðrettiði kimselerin yaþýný, kapasite-
sini, bilgi ve kültür seviyelerini dikkate
almasý;
Ortaya soru atarak dikkatleri top-
lamasý ve daha sonra da cevaplama-
sý;
Zekâ geliþtirme yoluna gitmesi
(bilinen bir hususu bilmece tarzýn-
da sormasý gibi);
Topluma arz ettiði bir hükmü
daha iyi anlaþýlabilmesi için gerekli
gördüðü durumlarda sebep ve ge-
rekçesiyle birlikte anlatmasý;
Konuyu örneklerle ve benzet-
melerle, gerekirse jest ve mimikleri-
ni de kullanarak ve hatta þekil çizerek
sunmasý;
Sýrf tartýþmak, çekiþmek, inat
için ve gereksiz þeyleri sormak
dýþýnda, soruya teþvik etmesi
ve sorularý ikna edici bir þekil-
de cevaplamasý;
Sahabeyi alýþtýrmak için bazý sorularý
ve meselelerin çözümünü, hatta bazen
kendi huzurunda bile onlara havale et-
mesi; bu suretle onlara deðer verdiðini
ortaya koymasý, kiþiliklerinin ve sorumlu-
luk bilinçlerinin geliþmesine katkýda bulu-
narak geleceðe hazýrlamasý;
Sorduðu soruya doðru cevap alýnca
teþvik ve taltif için, takdirlerini açýkça be-
lirtmesi;
Lüzumu halinde tekrardan kaçýnma-
masý;
Bazen anlatacaðý konunun özetini
verip daha sonra açýklamaya geçmesi;
Gerekli durumlarda yazdýrarak öðret-
mesi vb
Ýsma il KÜÇÜK
Din Kül. ve Ahl. Bil. Öðrt.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
17
 Araþtýrma
On Ýki
Hayvanlý
Türk
Takvimi
Prof Dr. Mehmet Kara Bey’in özel izniyle.
Kendisine teþekkür ederiz.
akvimde yer alan on iki hayvanýn
T adlarý þöyledir: Fare, sýðýr, pars, tav-
þan, ejder, yýlan, at, koyun, may-
mun, tavuk, köpek, domuz/kara geyik.
Asya toplum la rýnda ortak bir kül tür
öðe si:
Ýnsanoðlu, yazýyý ve matematiði/say-
mayý keþfettikten sonra deðiþik sistemler
geliþtirmiþtir. Bu sistemlerden biri de ha-
yatýn ve iþlerin tanziminde büyük kolay-
lýklar saðlayan; gün, ay, yýl eksenli bir he-
saplamaya dayanan "takvim"dir.
Güneþ ve Ayýn dönüþü takvimin ge-
liþtirilmesinde önemli rol oynamýþtýr. Gü-
neþe göre takvim geliþtirenler, dünyanýn
güneþ etrafýnda bir tam dönüþünü (365
gün, 6 saat) esas almýþtýr. Bu þekilde oluþ-
turulan takvimlere "Güneþ Takvimi" denir.
Aya göre takvim geliþtirenlerse, ayýn
dünya etrafýnda 12 kez dönmesini (12 x
29,5 = 354 gün) esas almýþlardýr. Bu þe-
kilde oluþturulan takvimlere "Ay Takvimi"
denir. Ýlk "Güneþ Takvimi"ni Mýsýrlýlar, ilk
"Ay Takvimi"ni ise Sümerler icat etmiþtir.
Bir diðer takvim çeþidi ise, Asya top-
lumlarýnýn ortak yýl hesaplama sistemi ol-
duðu anlaþýlan "On Ýki Hayvanlý Tak-
vim"dir. Doðu dünyasýnda Çinlilere ait ol-
duðu düþünülen bu takvim, Türk bilim
adamlarý ve bazý Batýlý bilim adamlarýna
göre Türklere aittir. Edouard Chavan-
nes'in Le Cycle Ture des Douze Animaux
(On Ýki Hayvanlý Türk Takvimi) adlý araþ-
týrmasýna göre Asya'da kullanýlan "On Ýki
Hayvanlý Takvim" Türklere ait bir takvim
sistemiydi ve Çinliler bu takvimi Türkler-
den almýþtý. Chavannes, bu yüzden araþ-
týrmasýnýn adýný On Ýki Hayvanlý Türk Tak-
vimi koymuþtur.
"On Ýki Hayvanlý Takvim"in diðer tak-
vimlerden ayrýldýðý nokta, sadece bir yýlý
ifade etmemesidir. Her yýlý bir hayvan
adýyla anýlan bu takvim, ok iki hayvana
ait "on iki yýllýk" dilimi kapsayan farklý bir
hesaplamaya dayanýr. "Güneþ Takvimi"ni
temel alan "On Ýki Hayvanlý Takvim"de bir
yýl;365 gün, 5 saat, 48 dakika, 45 saniye-
dir. Birinci hayvanýn adýyla on iki yýllýk di-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
18
lim baþlar; on ikinci hayvanýn
adýyla anýlan yýl bitince tekrar ilk
hayvana ait yýla geri dönülür. Öte yan-
dan 12 yýlýn 5 katý olan 60 yýllýk geniþ za-
man dilimleri de bu takvimde önemlidir.
Eskiden belirli olaylar, bu takvimler dikka-
te alýnarak tarihlendiriliyordu. "On Ýki
Hayvanlý Türk Takvimi"nde yýlbaþý, gece
ile gündüzün eþit olduðu 21 Mart, Nev-
ruz günü ile baþlardý. 1 yýl 4 mevsim ya
da 6 haftadan ( her biri 60 gün ) ibaretti.
Bu takvimde gece yarýsý baþladýðý kabul
edilen "gün", 12 eþit "çað"a bölünmüþtü.
Her bir çað, 2 saate karþýlýk gelmekteydi.
Dolayýsýyla bir gün de 24 saatti. Her bir
çað ise sekiz "keh"ten ibaretti.
Hayvan adlarýnýn geliþ sýrasý konu-
sunda Türk rivayetleri de bulunmaktadýr.
Ýsa Özkan, bir makalesinde Uygur Türkle-
ri arasýnda yaþayan "müçel" ile ilgili bir ef-
saneden söz eder. Müçel, "On Ýki Hay-
vanlý Türk Takvimi"nde on iki yýllýk devre-
ye verilen addýr. Günümüzde Türkis-
tan'da bir kiþiye yaþý sorulduðu zaman
"müçel" hesabýyla cevap vermektedir.
Mesela otuz altý yaþýndaki bir kimse, yaþý-
ný "üç müçel" olarak ifade etmektedir,
"müçel"in burada "on iki" manasýna geldi-
ði anlaþýlýyor. Kaþgarlý Mahmud'un Diva-
nü Lugati't-Türk'te "On Ýki Hayvanlý Türk
Takvimi"nin ortaya çýkýþýyla ilgili olarak
kaydettiði efsane, Doðu Türkistan'daki
ilim adamlarýnca, yazýlý kaynaklardan tes-
pit edilen tarihî bir Uygur rivayeti olarak
kabul edilmektedir. Söz konusu Uygur ef-
sanesine göre; Türk hakanlarýndan birisi,
kendi idaresinden birkaç yýl önce meyda-
na gelen bir savaþla ilgili bilgi almak ister.
Ancak danýþtýðý kiþiler o savaþýn yapýldýðý
yýl konusunda yanýlýrlar. Bunun üzerine
Hakan, kendileri bu tarihte nasýl yanýldý-
larsa, daha sonra geleceklerin de yanýla-
bileceklerini, bu sebeple göðün on iki
burcu esas alýnarak her yýla bir ad konul-
masýný ister. Hakan'ýn teklifi Kurultayca
benimsenir.
Daha sonra bir sürek avýna çýkýlýr. Ha-
kan, hayvanlarýn Ýlisu'ya doðru sürülme-
sini ve sýkýþtýrýlmasýný emreder. Avlanma
devam
ederken bazý
hayvanlar suya atla-
yarak karþý sahile çýkmaya çalýþýrlar. Bu-
nun üzerine karþýya her geçen hayvanýn
adýný, bir yýla ad olarak verirler. Ýlk geçen
hayvan fare olduðu için, ilk yýl "fare yýlý"
olarak adlandýrýlmýþtýr.
Bütün bu "On Ýki Hayvanlý Tak-
vim"lerde, adlarý anýlan hayvanlardan yo-
la çýkýlarak insanlarýn hayatý ve gelecekle-
riyle ilgili yorumlar yapýlmaktadýr.
Bugün de bazý insanlar, burçlara gö-
re bir insanýn hayatý ve geleceðiyle ilgili
yorumlar yapmaya çalýþmaktadýr. Günü-
müz burç sistemi de on ikili olarak kabul
edilmiþtir. Ancak bu burç sisteminde sa-
dece hayvan adlarý kullanýlmamýþtýr. Türk
astrolojisinde on ikilik burç sisteminin ad-
larý aslan, baþak, terazi, akrep, yay, oðlak,
kova, balýk.
Yas ha Jam polsky'ye gö re "On Ýki
Hayvanlý Takvim"de yýl adý olan hayvan-
la rýn özel likle ri þöyle dir:
1-Fa re: Büyüleyici, zeki, uyanýk, fýrsa-
tý iyi deðerlendiren, anlayýþlý, becerikli.
2-Bo ða: Dürüst, sistemli, huzurlu,
çalýþkan, gerçekçi, sabit karalý.
3-Kaplan: Cesur, iradesi güçlü, hare-
ketli, uysal, doðal lider, savaþmaya hazýr,
vahþi.
4-Tavþan: Zeki, terbiyeli, estetik gü-
zelliðe sahip, rahatýna düþkün, iyi huylu,
zaman zaman toplumsal olsa da aslýnda
bireyci.
5-Ej derha: Gururlu, hareketli, cana
yakýn, iddialý, inatçý, karizmatik, bencil.
6-Yý lan: Akýllý, sakin, düzenli, yalnýz,
dikkatli, alýmlý sýr küpü.
7-At: Zarif, büyüleyici, ateþli, baðým-
sýz, seyyah, inatçý
8-Ke çi: Hayal gücü kuvvetli, üretken,
uysal, birlikte hareket eden, kutsal, aileye
baðlý.
9-Maymun: Meraklý, hayal gücü kuv-
vetli, zeki, kurnaz, baðýmsýz, çýlgýn.
10-Horoz: Dürüst, havalý, zeki, ko-
mik, aðýrbaþlý, kendinden emin, eleþtirici.

11-Köpek: Sadýk, açýk sözlü, inatçý,
samimi, sakin, mahir, sevgi dolu, dikkat-
li, tedirgin.
12-Domuz: Dürüst, anlayýþlý, uzlaþtý-
rýcý, usta, popüler, dikkatli, güvenilir, key-
fine düþkün.
BURCUNUZA BÝR DE TÜRK
TAKVÝMÝNE GÖRE BAKIN
"On Ýki Hayvanlý Türk Takvimi"ne ait
hayvan yýllarýnda doðan insanlarýn özel-
likleriyle ilgili olarak da bazý yorumlar bu-
lunmaktadýr. Ressam-yazar Can Göknil,
web sayfasýnda bu takvimle ilgili önemli
açýklamalara yer vermiþtir. Ona göre; "On
Ýki Hayvanlý Türk Takvimi" sadece bir za-
man ölçütü iþlevi görmez. Her yýl, adýný
aldýðý hayvanýn özelliklerine sahiptir. Bu
özellikler, o yýl olacak ve yaþanacak olay-
larý belirler. Ayný zamanda her kiþinin ka-
rakteri ve yaþamý, doðduðu yýlýn genel
özelliklerine göre önceden bellidir.Yýllara
atfedilen özellikler incelendiði zaman,
doðrudan adýný aldýðý hayvanýn özellikle-
rinden hareket edildiði görülür.
Fa re Yý lý (1912, 1924, 1936, 1948,
1960, 1972, 1984, 1996, 2008 yýllarýnda
doðanlar): Fare yýlýnda doðan insan,
gözden uzak kalmaya çalýþýr; genellikle
ufak tefek iþlerle meþgul olmayý tercih
eder. Dýþ görünüþünden onun rahat,
tepkisiz biri olduðunu düþünürsünüz;
ancak içinde fýrtýnalar kopar. Baþýna kötü
bir iþ geldiði zaman tahammül edebilir;
derdi, tasayý da içine atar. Eðer birini se-
verse ona çok kýymet verir. Bu yýlda do-
ðan insanlarýn görüntüsü de çekicidir. fa-
re yýlýnda doðanlar ile maymun, ejder, sý-
ðýr yýlýnda doðanlarýn evlenmesi uygun
olur.
Sý ðýr Yý lý (1913, 1925, 1937, 1949,
1961, 1973, 1985, 1997, 2009 yýllarýnda
doðanlar):Bu yýlda soðanlar az konuþur
ve sabýrlýdýr. Güvenilir, görgülü ve dýþ gö-
rünüþ olarak alýmlýdýrlar. Bazen birden
alevlenip sinirlenirler; o zaman onlarla
tartýþmamak gerekir. Dýþarýdan bakýldýðý
zaman sýradan ve yalýn görünseler de ke-
sin bir zekâya sahiptiler. Hýzlý düþünür,
Araþtýrma
çabuk çözüm üretir-
ler. Zorluklara göðüs
germeyi severler. Ge-
lenek ve inançlarýna
sýký sýkýya baðlýdýrlar.
Ticarette baþarýsýzdýr-
lar. Ailelerine ve ço-
cuklarýna düþkündür-
ler. Fare ya da tavuk
yýlýnda doðanlarla
evlenmeleri uygun-
dur.
Pars Yý lý (1914,
1926, 1938, 1950,
1962, 1974, 1986,
1998 yýllarýnda do-
ðanlar): Pars yýlýnda
doðan insan iyi huy-
ludur, çabuk parlar ve düzensizdir. 2001 yýllarýnda doðanlar): Yýlan yýlýnda
Önemli bir karar vermesi gerektiðinde te- doðanlar, keskin zekâlý ve akýlcýdýr. Çok
reddüt ettiði için çok fýrsat kaçýrýrlar. Sü- konuþmaz, akýl ve mantýkla iþ yaparlar.
rekli tartýþýp zýtlaþmaktan zevk alýr. Haksýz Ýnsanlarla kurduklarý iliþkilerde, karþýlýklý
olduklarýný bilse de sözünden dönmez. etkileþim ve saygý önemli yer tutar. Baþla-
Samimi bir tevekkül sahibidir. Genelde dýklarý her iþi mutlaka sonuna kadar gö-
düþünmeden iþ yapar; sonradan da ya- türür ve baþarýlý sonuçlar alýrlar. Soðuk-
nýp yakýlýr. Düþünüp taþýnarak iþ yaptýkla- kanlý olduklarý için hýzlý karar verirler. Ba-
rý zaman ise çok baþarýlý olurlar. Sevgiye zýlarý biraz cimridir; borç para vermeyi
önem verseler de sevgiden yana þanslarý sevmez. Yine de zor duruma düþen in-
açýk deðildir. Pars yýlýnda doðanlarýn at ya sanlara merhamet eder ve yardýmda bu-
da ejder yýlýnda doðanlarla evlenmeleri lunurlar. Bunlarýn sýðýr ya da tavuk yýlýn-
daha iyi olur. da doðanlarla yapacaklarý evlilikler mut-
Tavþan Yý lý (1915, 1927, 1939, 1951, luluk getirir.
1963, 1975, 1987, 1999 yýllarýnda do- At Yý lý ( 1918, 1930, 1942, 1954,
ðanlar):Bu yýlda doðan insanlar yetenek- 1966, 1978, 1990, 2002 yýllarýnda do-
li, ancak biraz kibirlidirler. Hemen hepsi ðanlar):At yýlýnda doðanlar güzel, hare-
görgülü, temiz kalpli ve dýþ görünüþü ketli ve neþeli insanlardýr. Eðlenceyi, eð-
güzel insanlardýr. Hitap yetenekleri güç- lence meclislerini severler. Akýllý ve anla-
lüdür. Çevresindekilere saygý gösterir, yýþlýdýrlar, ancak biraz fazla konuþurlar. Ýþ-
kendileri de saygý görürler. Fakat sýkýlgan, leri hep yolundadýr. Muhataplarýný anla-
çekingen ve yufka yüreklidirler; ufacýk bir makta baþarýlýdýrlar. Sadece zihinsel faali-
þey için üzülürler. Çok çalýþkan ve dürüst yetlerde deðil, fiziksel iþlerde de yetenek-
olan bu insanlar, kanun ve kurallara sýký lidirler. Özgür tabiatlý ve kafalarýna koy-
sýkýya baðlýdýrlar. Hemen hepsi, güler duklarý iþi yapan insanlar olduklarý için,
yüzlü, sevgi dolu ve özverili kimselerdir. her türlü zorlukla baþa çýkmayý bilirler. At
Koyun, domuz veya köpek yýlýnda do- yýlýnda doðanlar; pars, köpek, koyun yý-
ðanlarla evlenmeleri daha uygun olur. lýnda doðanlarla evlenirse mutlu olurlar.
Ej der Yý lý (1916, 1928, 1940, 1952, Koyun Yý lý ( 1919, 1931, 1934, 1955,
1964, 1976, 1988, 2000 yýllarýnda do- 1967, 1979, 1991, 2003 yýllarýnda do-
ðanlar) Ejder yýlýnda doðan insanlar, sað- ðanlar): Bu insanlar temiz kalpli ve çekici-
lýklý, güçlü ve enerji doludur. Temiz kalp- dir. Doðayý severler. Ýyi huylu ve uyumlu
li, merhametli, güvenilir ve dürüst insan- olmalarýna karþýlýk alýngan ve hassas bir
lardýr. Ufacýk bir þey, onlarý rahatsýz eder yapýya sahiptirler. Çoðu, memnuniyetsiz
ve kaygýlandýrýr. Mü- ve kararsýzdýr. Hepsinin dinî inançlarý çok
kemmeliyetçi oldukla- kuvvetlidir. Doðaüstü ve ilginç olaylar, il-
rý için kendilerinden gilerini çeker. Paylaþýmcýdýrlar, ellerinde iki
de, baþkalarýndan da þey varsa birini vermeye hazýrdýrlar. Ken-
beklentileri çoktur. dilerini açýkça ifade etmeyi baþaramazlar.
Hepsi iyi yürekli, ce- Ömürleri boyunca sevgi derdi yakalarýný
sur, dürüst insanlardýr. býrakmaz. Bunlar; tavþan domuz ve at yý-
Onlara herkes saygý lýnda doðanlarla evlenirse mutlu olurlar.
gösterir, insanlar üze- May mun Yý lý (1920, 1932, 1944,
rinde güçlü etkileri 1956, 1968, 1980, 1992, 2004 yýllarýnda
vardýr. Fare, yýlan, doðanlar):Bu yýlda doðanlar, aileleri tara-
maymun veya tavuk fýndan fazla el üstünde tutulmuþ insan-
yýlýnda doðanlarla ev- lardýr. Kurnaz ve akýllýdýrlar. Kendilerini di-
lenmeleri tavsiye edi- ðer insanlardan üstün görürler. Þan, þöh-
lir. ret peþindedirler. Bunlarýn baþaramaya-
Yý lan Yý lý (1917, caðý iþ yoktur. Sürekli okur, bilgilerini art-
1929, 1914, 1953, týrmaya çalýþýrlar. Çok þey bilirler; etrafta
1965, 1977, 1989, olur biten her þeyden haberleri olur. Öz-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
19
Araþtýrma
gürlüklerine düþkün olduklarý için gönül
iþlerinde mutluluðu zor yakalarlar. May-
mun yýlýnda doðanlarýn ejderha ve fare
yýlýnda doðanlarla evlenmeleri tavsiye
edilir.
Ta vuk Yý lý (1921, 1933, 1945, 1957,
1969, 1981, 1993, 2005 yýllarýnda do-
ðanlar):Tavuk yýlýnda doðanlar; mert, ce-
sur, akýllý ve yeteneklidirler. Çalýþmayý se-
verler. Verdikleri sözleri mutlaka yerine
getirirler. Ýçlerinden geçenleri çekinme-
den söylerler. Ýyi giyinmeyi, güzel görün-
meyi severler; giyim tarzlarý olan ve bu
yönleriyle ilgi çeken insanlardýr. Zekâla-
rýyla insanlarý kendilerine hayran býrakýr-
lar. Hayatlarý iniþli çýkýþlýdýr; ancak ihtiyar-
ladýklarý zaman mutlu bir hayat sürerler.
Tavuk yýlýnda doðanlarla mutlu evlilikleri
olur.
Köpek Yý lý ( 1922, 1934, 1946, 1958,
1970, 1982, 1994, 2006 yýllarýnda do-
ðanlar): Bu yýlda doðanlar; vefalý, temiz
kalpli, sýk saklamayý bilen, inançlý kimse-
lerdir. Ayný zamanda neþeli ve nüktedan-
dýr. Kýlý kýrk yarmayý sevmezler. Ama inat-
çýlýklarý da anlatýlýr gibi deðildir. Her türlü
adaletsizlik, bu insanlara azap verir ve bu
durumu düzeltinceye kadar rahat etmez-
ler. Sýkýntýda olanlara yardým etmek için
ellerinden geleni yaparlar. Genelde bu yý-
lýn insanlarýndan çok iyi liderler ve yaþa-
dýðý topluma hizmet edecek kiþiler çýkar.
At, pars ya da tavþan yýlýnda doðanlarla
mutlu bir evlilik yapmalarý uygun olur.
Domuz/Ka ra Ge yik Yý lý (1923, 1935,
1947,1959, 1971, 1983, 1995, 2007 yýl-
larýnda doðanlar): Bu yýlda doðanlar,
hassas yapýlý olduklarý için ömür boyu te-
mizliklerine çok dikkat etmelidir. Azimleri-
nin sýnýrý yoktur. Dostlarý azdýr, fakat
dostlarý için kendilerini ateþe atmaktan
çekinmezler. Oldukça cesurdurlar. Saf ve
biraz da sefildirler. Bu insanlarýn kalbi ça-
buk kýrýlýr. Esasen yumuþak huylu ve sa-
kin insanlardýr. Çok konuþmazlar; ancak
haddinden fazla meraklýdýrlar. Çok okur-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
20
lar, her þeyden haberleri var-
dýr. Dýþ görünüþleri
çok sadedir. Bu
yýlda doðan-
lar, tavþan
ve koyun
yýlýnda
doðan-
larla
evle-
nirler-
se da-
ha iyi
olur.
Tak vim
Os man lý da
da bi li ni yordu
Osmanlý saha-
sýnda XVIII. Yüzyýlda
(1757) kaleme alýnan Erzurumlu Ýbrahim
Hakký'nýn yazdýðý "Marifet-name" adlý
eserde "On Ýki Hayvanlý Türk Takvi-
mi"nden söz edilmesi, yazarý tarafýndan
bu eserde "On Ýki Hayvanlý Türk Takvi-
mi"yle ilgili bir þiir yazmasý ve XIX. Yüzyýl-
da yapýlan Meriç Köprüsü üzerinde bu
takvime ait hayvan figürlerinin bulunma-
sý, bizim kültürümüzde de yakýn zaman-
lara kadar söz konusu takvimin yaþaya
geldiðinin birer delili olsa gerektir.
II. Mahmut döneminde Meriç nehri
üzerinde (Edirne/Karaaðaç yolu) 1833'te
temelleri atýlan ve Sultan Abdülmecit dö-
neminde tamamlanan (1847) Meriç Köp-
rüsü'nün ayaklarý içinde boþaltma gözleri
vardýr. Boþaltma gözlerinde karþýlýklý ejder
figürleri olan sel yaranlar üçgen þeklinde-
dir. Edirne yönündeki birinci boþaltma
gözünün kemeri üzerinde, kemere sarýl-
mýþ kabartma þeklinde karþýlýklý ejder fi-
gürleri, sol tarafýnda ay içerisinde, altý kö-
þeli yýldýz kabartmasý ve "On Ýki Hayvanlý
Takvim" bulunmaktadýr. Buradaki ejderin
kötülüklerden koruyan bir týlsým ve su
unsuru olarak bereket getirdiðine inaný-
lýr-
dý."On
Ýki Hayvanlý Türk
Takvimi"ne göre ejder yýlýnda çok
yaðmur yaðmakta, o yýl bereket ve bol-
luk görülmektedir.
Takvi min Günümüzde de Ýzle ri Var
Orta Asya ve Anadolu'daki mitolojik
efsaneleri resimleyen Can Göknil'in "On
Ýki Hayvanlý Türk Takvimi"ni resimler
hâlinde canlandýrmasý, bu takvimin gö-
nümüz Türkiye'sinde bilindiðini ve mo-
dern sanat eserlerinin konusu olduðunu
göstermektedir.
12 Temmuz 2006 tarihli Zaman Ga-
zetesi'nin spor sayfasýnýn mizah bölü-
münde, " 12 Hayvanlý Türk Takvimi ile Te-
zahürat" baþlýklý bir yazýnýn yer almýþ ol-
masý da, hâlâ bu takvimin Türkiye Türkle-
rinin hafýzasýnýn bir köþesinde saklý oldu-
ðunu göstermektedir. Baþýnda kýsa bir
açýklama bulunan söz konusu kurmaca
tezahüratýn her paragrafýnda "On Ýki
Hayvanlý Takvim"den bir hayvanýn adý
anýlmaktadýr.
Örneklersek;
-Attýðým seküz/Düþmaným öküz!
-Ölmeye ölmeye ölmeye gider/Ya so-
nuncu olacak yahut lider/Burasý baþ
otað,buradan çýkýþ yok/Adamý damardan
ýsýrýr ejder!
-Kombinemi kaybettim, var mý ki bu-
lan/Giþenin önünde dolan baba do-
lan/Beslemiþiz kulübün koynunda yýlan!
-At, avrat, pusat, hâsýlat / Anlardan
gayrisini kaldýr çöpe at!
-Sürüler içinde formalý koyun / Ha-
kem düdük çalýnca baþlýyor oyun.
-Rakipte it bulunur. Baþýnda bit bulu-
nur / Belaný arýyorsan / Stada git, bulu-
nur!
Biz, burada sadece bir ortak kültür
öðesinden söz ettik. Oysa Orta Asya
toplumlarýnda ortak birçok kültür öðesi
bulunmaktadýr. Bunlarýn birçoðu da uzak
tarihle ilgilidir.
Türk Ede bi ya tý Dergi si
Prof. Dr. Mehmet Ka ra

Dünyanýn gözünde Türkler
Ýnsanlari yücelten iki büyük meziyetleri
vardýr: Erkeðin cesur kadýnýn namuslu olmasý.
Bu iki meziyetin yanýnda hem erkeði, hem ka-
dýný þereflendiren bir meziyet vardýr. Ýcabýnda
tereddütsüz canýný feda edebilecek kadar va-
tanýna baðlý olmak. Ýþte Türkler bu meziyetle-
re ve fazilete sahip kahramanlardýr. Bundan
dolayýdýr ki Türkler öldürülebilir, lakin maðlup
edilemezler"
Napoleon Bonaparte
Fransýz Ýmparatoru
"Türklerden bahsediyorum… Düþmanýna
saldýrýrken amansýz bir kasýrgaya, korkunç bir
denize ve insafsýz bir yýldýrýma benzeyen Türk;
dost yanýnda ve silahsýz düþman karþýsýnda bir
seher yelidir, berrak bir göldür. Gönül açan bu
yeli yýldýrma, göz kamaþtýran bu gölü coþkun
bir denize çevirmek tabiatý da inciten bir gaf-
let olur."
Tasso - Ýtalyan Þair
"Bütün milletler arasýnda en namuslu ve
dostluk kurmada tereddüt edilmeyecek olan
yalnýzca Türklerdir. Henüz yabancý tesiri altýn-
da kalmamýþ olan bir köye gidecek olursanýz;
gerçek misafirperverliðin ne demek olduðu-
nu orada görüp öðrenirsiniz."
William Martin
"Irk ve millet olarak Türkler, bence geniþ
imparatorluklar içinde yaþayan kavimlerin en
asili ve baþta gelenedir. Dini, sosyal ve örfi fa-
ziletleri,tarafsýz kimseler için birer takdir ve
hayranlýk kaynaðýdýr."
Lamartine-Fransýz Yazar,
þair ve Devlet adamý.
"Poltava'da esir oluyordum. Bu benim
için bir ölümdü, kurtuldum. Buð nehri önün-
de tehlike daha kuvvetli olarak belirdi; önüm-
de su, ardýmda düþman, tepemde cehen-
nemler püsküren güneþ… Su beni boðmak,
düþman beni parçalamak, güneþ beni eritmek
istiyordu; yine kurtuldum. Fakat bugün esi-
rim, Türklerin esiriyim. Demirin, ateþin ve su-
yun yapamadýðýný onlar bana yaptýlar, esir et-
tiler. Yalnýz ayaðýmda zincir yok, zindanda da
deðilim; istediðimi yapýyorum. Fakat bu defa
da þefkatin, asaletin, nezaketin esiriyim. Türk-
ler beni iþte bu elmas baða sardýlar. Bu kadar
alicenap, bu kadar asil, bu kadar nazik bir mil-
letin arasýnda hür bir esir olarak yaþamak, bil-
sen ne kadar tatlý."
Demirbaþ Þarl -Ýsveç Kralý
(Ruslardan kaçýp Osmanlýya sýðýnmýþtýr)
"Türkler ölmeyi biliyorlar, hem de iyi bili-
yorlar. Ben de ölmeyi bilen bir milletin yenil-
meyeceðini bilecek kadar tecrübeliyim. Bura-
da hiç yoktan ordular kurmak ve bu ordularý
ölüme sürüklemek mümkün. Bu imkanlardan
bol bol faydalanýyorum. Fakat, meydana ge-
tirdiðim ordularý sendeleten bir engel var:
Türklerin yaþayan hatýralarý!
Üç-dört yüzyýl önce her kudreti ve her
milleti yenen Türkler, þimdi de silinmez hatýra-
larýyla bile her teþebbüsü sendeletiyorlar. He-
men her yürekte bu korkuyu seziyorum. Bu
durumda ben, Türklerin düzinelerle milleti
idare etmelerindeki sýrrý da anlýyorum. Onlar
milletleri bir kere yeniyor fakat kazandýklarý za-
ferleri ruhlara ve nesillere nakþedebiliyorlar."
M. Montecuccoli (Avusturyalý Komutan)
"Seceat ve cesaret bakýmýndan Türklerden
üstün; büyük hedeflere ulaþmak bakýmýndan
da onlardan dirayetli hiç bir kavim yoktur. Ce-
nab-ý Hak onlarý aslan sýfatýnda yaratmýþtýr."
Ýbn-i Hassul
Türk, asillerin asilidir. yapma olmayan,
gösteriþi bulunmayan bu pek yüce asalet ona
tabiatýn hediyesidir.
Pierre Loti
Türklerin yalnýz sonsuz bir cesareti deðil,
iradeleri sersemleþtiren bir sihirbaz zekasý var-
dýr. Ýþte Türk, bu zekasýyla zafer kazanýr, uygar-
lýklar yaratýr ve insanlýk dünyasýnda en þerefli
hizmeti baþarýr. Zaten Avrupa'nýn yarýsýný yüz-
yýllarca boyunduruk altýna almak baþka türlü
mümkün olamazdý.
Çarnayev(Rus Komutan)
Silahlý milletin en canlý örneði Türklerdir.
Bu diyar köylüsünün orak, katibinin kalem ve
hatta kadýnlarýnýn etek tutuþunda silaha sarýl-
mýþ bir pençe
kývraklý-
ð ý
var-
d ý r .
T ü r k
ata biner
gibi oturur, keþfe yol-
lanan asker gibi uyanýk yürür.
Moltke
Türkler bir ýrk ve bir millet olarak yeryüzü-
nün en þerefli insanlarýdýr.
La Martine
Savaþýn zevkini almak isteyen herkes
Türklerle savaþmalýdýr.
Towsend (Ýngiliz Komutan)
Doðulu önderler, milletlerinin baþýndan
ayrýlmayarak her hükümetin temeli olan þu iki
kanunu hakkýyla yapýyorlar: iyi yola götürmek
ve kötülüklerden korumak. Bu asil hareket
Ruslardan fazla özellikle Türklerde göze çarpý-
yor.
Auguste Comte
Türk kadýnlarýnýn en büyük süsü Türk
oluþlarýdýr. Onlar süslenmek için elmas veya
zümrüt takýnmýyorlar, belki üzerlerinde taþý-
dýklarý o taþlarý süslemiþ ve kýymetlendirmiþ
oluyorlar. Çünkü her Türk kadýný canlý bir inci
ve paha biçilmez bir pýrlantadýr.
Lady Mary Wortley Montagu
Türk'ün güzel yüzünü, kuvvetli endamýný,
pýrýltýlý kostümünü, zarif tavýrlarýný, kibar gülü-
þünü, aslanca kükreyiþini fýrçayla göstermek
mümkündür. Fakat pek güç olan, Türk'ün
özünü göstermektir. Bu öz, ayýþýðý gibi görü-
Memleketimiz
lür fakat gösterilemez.
Decamps (fransýz ressam)
Türkler yaman binicidirler. Türkler hücu-
munda düþmaný bir yaprak gibi çevirip bozar-
lar.
Câhiz (Arap Bilgini)
Türklerin yürekleri temizdir. Onlarda batýl
fikirler, basit düþünceler yoktur.
Semame Ýbn-i Eþreþ (Arap Bilgini)
Türkler kahramandýrlar. Dostlarýna zarar
vermezler. Fakat kazanç getirirler.
Comenius (Çek Bilgini)
Türklerin biricik sevdikleri þey hak ve haki-
kattir. Ve hiçbir haksýzlýk yapmadýklarý halde
haksýzlýða uðramýþlardýr.
William Pitt (Ýngiliz Devlet Adamý)
Türk, Heredot'tan, Tevrat'tan çok eski
yüzyýllarýn tanýdýðý bir ulustur.
Sadelik içinde görkemi, sükunet içinde ih-
tiþamý, tahakküm kabul etmeyen bir yüreklilik,
alabildiðine geniþ bir fetih aþký, sonsuz bir te-
þebbüs kabiliyeti, bölgelere uymaktan çok
bölgeleri kendine uydurma zevki ve alýþkanlý-
ðý Türk milletinin asýrlar dolduran tarihinde
açýkça görülür.
(Ünlü Tarihçi) Hammer
Türkler kahramadýrlar, dostlarýna
zarar vermezler. Yüce Türk milleti tut-
tuðu eli býrakmaz, sözünden dön-
mez, iyi ve kötü günlerde dostun-
dan ayrýlmaz. Böyle bir ulusla el ele
vermek yeryüzünde her zorluðu
yenmek için sonsuz bir güç ve yete-
nek kazanmak demektir.
Comenius (Çek Bilgini)
Türkler muhakkak ki Avrupa tarihinin
ve yakýn Asya tarihinin bildiði en halis
efendi millettir. Kay-
zerling
Her Türk'ün bakýþýnda silahýn ruha ver-
diði güveni görmek mümkündür. O hayata
ve olaylara güvenle bakmayý öðrenmiþtir.
Molkte
Kýlýcý insafsýz bir beceriyle kullanan
Türk'ün eli, yendiði insanlarýn yarasýný sarmak-
ta da ustadýr.
Lord Byron
Türk korkmaz, korkutur. Bir þey isterse
onu yapmadýkça vazgeçmez. Hangi iþe el
atarsa baþarýr.
Semame Ýbn-i Eþreþ
Türkçeyi öðrenmek benim için büyük bir
mutluluk oldu. Çünkü Türk'ü anlamak için ken-
disiyle mutlaka tercümansýz konuþmalýdýr. Tercü-
man, ýþýðý örten zevksiz bir perde oluyor.
Gelland (Fransýz Bilgini)
Türk askeri cesurdur. Anavatanýný sever
ve onun için gerekirse çekinmeden canýný fe-
da eder.
Albert Einstein
Artýk Türklerle savaþmam. Onlar çok ce-
sur ve iyi insanlar.
Andreas Phitiades
Dünyada iki bilinmeyen vardýr. Biri kutup-
lar, diðeri Türkler.
Albert Sorel
Türk toplumunda kiþisel nitelik ve deðer
dýþýnda hiçbir þeye önem verilmez.
Baron Büsbek
DOÐUKAN DÖNMEZ 11- G
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
21
Türkiye dýþýndaki Türklerden
eçtiðimiz 4-5 ay içinde Tür-
G kiye'nin ve de tüm dünyanýn
gündemini meþgul eden tek
bir konu vardý. Hangi konu mu?
Uygur Türklerine Çin Halký'nýn, Çin
Askerinin, Çin Yönetimi'nin yaptýk-
larýndan bahsediyorum.
Bu kanlý, vahþet dolu, iðrenç
olayý kýnadýðýmýzý ve de ne kadar
büyük üzüntü duyduðumuzu, Türk
Toplumu olarak içimizin hâlâ kan
aðladýðýný dile getirerek söze baþla-
mak istiyorum. Bu katliamýn diðer
bir adý bence 'soykýrým'dýr. Kadýnla-
ra tecavüz ediliyor, çocuklar öldü-
rülüyor, erkekler köle gibi çalýþtýrýlý-
yorlar. Hepsinin sonunda da ölüm
var. Tüm bunlar yetmezmiþ gibi bir-
de toplu idamlar yapýlacaðýndan
bahsediliyor tüm bunlarýn gerekçe-
si ise Türklerin bölgede isyan çýkar-
dýðý bildiriliyor. Ýsyan deyince emi-
nim sizinde aklýnýza o unutulmaz
Kür-þad Ýhtilâl'i gelmiþtir. Kür-þad'ýn
40 Yeniçerisiyle yaptýðý ihtilâl esaret
altýnda ki Türk Halkýna büyük umut
vermiþ Çinliler yüzyýllarca Kür-þad'ýn
korkusuyla yaþamýþlardý. Kýsaca de-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
22
Esaretin Altýnda ki
Ýslâm Ülkesi
DOÐU
TÜRKÝSTAN
mek istediðim Çin'in korkusu böyle
bir olayýn bir daha yaþanmasý. Ama
korkunun ecele faydasý yok bir gün
Urumçi'de(D.Türkistan baþkenti) ki
Müslüman kardeþlerimiz özgürlük-
lerine kavuþacaklar.
Herkes aklýný kurcalayan önemli
bir konuda böyle bir soykýrýma kar-
þý Amerika, Rusya, Avrupa Birliði gi-
bi güçlü ülkelerin sessiz kalýþýdýr.
Bunun tek bir nedeni olabilir. Böl-
gede ki çýkarlarý. Diðer bir nedeni-
de Çin'in gücünden çekinmeleridir.
Çin günümüzde Hindistan, Rusya
ve Türkiye gibi ülkelerle beraber sü-
per güç olma konumunda liderliðe
oynuyor. Yakýn bir zamanda ekono-
misi ile tüm dünyayý dize getirebilir.
Onarý durduracak tek güç yine bayrak açýp unutmak yetiyor mu?
Türkler olacak gibi. Veya bir þeylerin son bulmasýný
saðlýyor mu? Bence hiç birine yet-
Yukarýda saydýðým ülkeler bir miyor nede acýlarýn dinmesine yar-
yana bizim de Türkiye olarak Uy- dýmcý oluyor.
gurlu kardeþlerimize yaptýðýmýz bir
yardým yok. Tv'ye çýkýp ''Adeta Soy- Galiba biz hâlâ Türklerin sadece
kýrým'' demek dýþýnda. Peki, sizce bu Türkiye'de yaþadýðýný sanýyoruz.
yetiyor mu? Meydanlarda yürü- Oysa Türkiye, dünyada ki bütün
mek, açýklamalar yapmak,2 gün Türklerin þefkatle baktýðý,''Aðabey''
olarak gördüðü bir ülke. Artýk
''Aðabey''liðimizi yapmanýn zamaný
geldi. Filistinli kardeþlerimiz için na-
sýl 'duyarlýlýk gösterdiysek sýra Uy-
gurlu kardeþlerimiz için duyarlý ol-
ma zamanýdýr. Millet olarak artýk
baþýmýzý kaldýrmalý, günlük uðraþ-
lardan, beynimizi esir almýþ olan
meþgalelerden kurtulup,'ben' deðil
'biz' demeliyiz.
Ali Osman
Al per ÇUHA CI
11/E TM
 Türkiye dýþýndaki Türklerden

Ýþte ''O '' anlar…

Doðu Türkistan
in'in kuzeybatýsýnda yer alan, Doðu Türkis-
Ç tan adýyla da bilinen, Sincan; Uygur Özerk
Bölgesi'nin baþkentidir. 10 milyon nüfuslu bir
þehir olup 10.989 km²'lik bir alan kaplar. Þehrin
adý 1954'e kadar Dihua`ydý. Bu tarihten sonra
ismi Urimçi ve günümüzde de Wurimçi olarak
deðiþtirilmiþtir. Çin'in batýya açýlan en önemli
güzergâhlarýndandýr. Demiryolu taþýmacýlýðýn-
da önemli bir geçittir. 174,53 kiþi/km².
Çin'in kuzeybatýsýndaki Sincan Uygur
Özerk Bölgesi'nde yaþayan Uygur halký ile Çin-
liler Arasýnda çýkan küçük bir kavga ile baþla-
yan olaylar katliam hatta soykýrým denebilecek
þekilde devam etti bir Çinli kadýna cinsel taciz-
de bulunduðu iddia edilerek kavga ortamý ha-
zýrlanmýþtýr asýl sebebin Uygurlarýn yaþadýðý
bölgede ki zengin yer altý kaynaklarýnýn bulun-
masý ve Çin de bunu kullanmak istemesi sýrf bu
yüzdende Uygurlarýn kendilerine ait devlet kur-
malarýný istemiyorlar ancak Uygurlar da kendi-
lerine ait devletlerini kurmak için ellerinden ge-
len her þeyi yapýyorlar örneðin protestolar hat-
ta eylemler düzenlemektedirler Çinlilerde öz-
gürlüklerini isteyen Uygurlarýn bu isteklerini
bastýrmak ve zorlada olsa onlarý bu düþünce-
den uzak tutmak istiyorlar bu konuda ellerinden
gelen bütün düzenbazlýk ve hilelerini ortaya ko-
yacaklarý hiç kuþkusuz þu son olayda da orta-
ya çýkmýþ durumdadýr sayýca zaten az olan Uy-
gurlarý tümüyle ortandan kaldýrmak amaçlý ya-
pýlan eylemlerde yaklaþýk 156 kiþi öldü, 828 ki-
þi yaralandý ve 1000 kiþide göz altýna alýndý an-
cak daha hiç birinden haber alýnamadý bu vah-
þet verici olaya biz Türk Milleti olarak görme-
mezlikten ve duymazlýktan gelemeyiz bu yapý-
lanlara karþý bize verilen hukuki haklarý sonuna
kadar kullanmalýyýz ve biz öðrenci olarak bu
davranýþýmýzla diðer insanlara da örnek olmalý-
yýz bizim yapacaðýmýz her hareketin yanlýþlýðý-
ný doðruluðunu iyice ölçüp biçip o þekilde dav-
ranmalýyýz. Duyarlýlýðýmýzý kaybetmemeliyiz.
Uður POLAT / 11 - D - TM

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

23
Türkiye dýþýndaki Türklerden
Herþey, Bulgaristan'da yayýmlanmaya baþlayan bir diziyle baþladý. Dizide; Os-
manlýnýn Bulgarlara ettiði zulmüme karþý, Bulgar direniþçilerinin Osmanlý'ya karþý
yaptýðý kahramanlýklar anlatýlýyordu. Dizinin içeriðinde, Osmanlý Bulgarlarý sünnet
etmeye kalkýþtý. Bulgar da sünnete karþý çýktýlar. O zamandan sonra Bulgaristan'da
ki Bulgarlar da Türklere karþý nefret etmeye baþladý. Ondan sonra onlar da Türkle-
re bir Bulgar adý verilmesini istedi. Verdikten sonra Türkleri de Bulgar nüfusuna al-
dýrýp sadece Bulgaristan'da sadece Bulgarlarýn olduðunu vurguladýlar.Sonra bütün
baskýlarýn ardý gelmeye baþladý ; zorla isim deðiþtirme ,zulüm ,Türkleri dýþlama ,her
zaman Bulgarlara öncülük tanýnma vs. Bütün bunlara dayanamayan Türklerden ba-
zýlarý öfkesini yurdu terk etmekle , bazýlarý da protesto ederek tepki gösterdi.

Bulgaristan'da Türklerin
yaþadýðý zorluklar ve sonuçlarý
ÝÞTE BULGARLARIN
ZULÜMLERÝNDEN O
ZAMANLAR DA
GAZETEYE YANSIYAN
BÝRKAÇ HABER
EDÝRNE DE SINIR DI-
ÞI EDÝLEN TÜRKLER-
DEN BÝRER KARE
''GÖÇ BULGAR' IN EMRÝ '' rek günde 80 ekmek alarak kendi evinde bir süre misafir et--
ti...
Sadettin Teksoy'un Haberi: 150 bin lira aylýkla çalýþan iþ--
çi Nusret Çakýr bölgesi halabundaki kapý komþusu beþ aileyi Örn: Adalet Binasý ' nýn önünde isyan protestolarý yapý--
Bir gün aniden karþýsýnda buldu . ve onlarý geri çevirmeye-- lýrken bir Türk, eþeðini dövmeye baþlamýþ. Polisler gelip ne--

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

24
 Türkiye dýþýndaki Türklerden
denini sormuþlar adam; onu beygir (at)yapmaya çalýþýyorum
demiþ. Bu eþekten at olur mu sorusuna da :''Peki Ya Türk'ten
Bulgar olur mu ?'' cevabýný alýnca o kiþiyi direk tutuklayýp gö--
türmüþler...
''GRUPLAR HALÝNDA GÖÇ''
''Yavrusu-
nu ''utanç
treni'nde
emzireme-
yen anne,
vatan top-
raklarýna
ayak basar
basmaz, ilk iþi minik kýzýnýn karnýný do-
yurmak oldu... ''
''Trenden düþen
yaþlý bir kadýna
yardým eden
hemþire,yolda
Bulgar polisi ta-
rafýndan palaska
ve copla feci þe-
kilde dövüldü...''
Emine nine,oðlu için az gözyaþý dökmemiþ.Küçük yaþ--
ta,''Ben Türk'üm !''diye tutturmuþ.Yaþý büyüdükçe Bulgaris--
tan' daki Türk nüfusunun resmi kayýtlarda gösterilenden çok
olduðunu iddia etmeye baþlamýþ,3 yýl hapiste yatmýþ,iþken--
ce görmüþ,taþ taþýmýþ,taþ kýrmýþ,dayak yemiþ,bunun üzerine
'' onca cezaya 3 Yýllýk Ýþkenceye raðmen benim oðlum Türk
olduðunu hep vurguladý '' diye gurur duyuyor annesi ...
Bu tür olaylar hep ardý sýra geldi .Ta ki Türkiye Bulgaris--
tan 'a '' Dur! '' diyene kadar.O zamanlar Baþbakan olan Bü--
lent Ecevit Bulgaristan' a ''Eðer durmazsan yarým saat içeri--
sinde ellibin asker dikerim. ''çaðrýsýnda bulundu.Bulgar as--
kerleri de '' Eðer siz gelirseniz biz de Türk köylerini yerle bir
ederiz.'' çaðrýsýnda bulundu.Bunun üzerine iki taraf geri çeki--
lip, anlaþmaya vardýlar.Bulgarlar : '' Madem türkler bu kadar
direniyor,Türkiye'ye gitsinler''.Bunun üzerine Türkiye,kapýlarý--
ný Bulgaristan' da yaþayan türklere açtý.Ýþte yýl 1989 BÜYÜK
GÖÇ'' baþladý.Bu zulüme dayanamayan herkes varýný yoðu--
nu býrakýp, çoluðunu çocuðunu sýrtýna alýp düþündüðü tek
þey oradan uzaklaþýp dil din hak hukuk özgürlüðüne kavuþ--
maktý.Ýþte Türkler,herþeye raðmen haklarýný savunmuþ--
ler,kendilerini ezdirmek yerine,ülkeyi terketmeyi göze almýþ--
lardýr...
Küçük bir kýz çocuðu dedesinden kur'an
okumayý öðrenmiþ,kapalý perdelerin arka-
sýnda yýllarca hafýz olmak hedefiyle.Bunu
kur'an larýn toplanarak yakýldýðý ve kur'an
okuyan insanlarý dövüldüðü yerde yýllarca
gizlice yapmýþ.
Göçmenler kitleler halinde trenlerle Türk sýnýrýna býrakýl--
mýþlardýr. Böylece Türkiye, II nci Dünya Savaþý'ndan sonra Av--
rupa'da görülen en yoðun ve zorunlu göç akýmýný yaklaþýk
üç aylýk bir süre içinde kabul etmek durumunda kalmýþtýr. Bu
dönemde 64.295 aileye mensup 226.863 kiþi serbest göç--
men olarak Türkiye'ye gelmiþtir. Bu tarihten itibaren 1995 yý--
lýna kadar da aralýklý olarak gelen serbest göçmenlerin sayýsý
27.224 ailede 73.957 kiþiye ulaþmýþtýr
Saðlýk Bakaný Þevgin,Aþý adý altýnda ilaç verilenlerde bir
yorgunluk ve uyuþukluk gözleniyor, kanlarýný inceletiyoruz
ayrýca ''Geçmiþte Bekir Çelenk'e aþý yapmýþlar,ölmesine az
kala Türkiye'ye iade etmiþlerdi '' diye açýklama yapmýþ ve bu--
nunn üzerine haal çocuklarý zorla aþý yapmaya devam etmiþ--
ler...
Bulgaristan Baþbakaný Atanasov,''Türkiye ile sorunlarý gö--
rüþmeye her zaman hazýr oldukve þimdi de hazýrýz'' açýklama--
sýnda bulunup bunun üzerine de Türkiye Baþbakaný Turgut
Özal' dan ,Önkoþulsuz görüþme sadece konuþmaktýr.Biz ko--
nuþma istemiyoruz '' cevabýný almýþ.
''Türklere yapýlanlar, Todor JIVKOV'dan
nefret etmemizi hýzlandýrdý'' diye konuþmuþ
Bulgar çift...
Sonuçlarý : 1989 yýlýn--
da Bulgaristan'dan gelen
serbest göçmenlerin bü--
yük bir bölümü daha önce Türkiye'ye göç eden akraba veya
komþularýnýn yoðun olduðu bölgelere kendi imkanlarý ile
yerleþirken bir bölümü de devlet tarafýndan 14 il merkezi ile
23 ilçe ve beldede göçmen ailelerin parasal katkýsý ve borç--
landýrýlmasý esasýna dayalý bir yöntemle yapýlan toplam
21.438 konuta 5 yýllýk süreç içinde yerleþmiþlerdir. Sözkonu--
su konutlar kentlerin dýþýnda siteler olarak planlanmýþtýr.
Sevgül ÖZGÜR 11\E 645
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
25
Edebiyat

Türkçenin Ýlk Fedailerinden

Kaþgarlý Mahmut
nerede öldüðü ke--
sin olarak bilinme--
mektedir.

ESERLERÝ aþkýn bir süre coðrafyamýzýn tamamýný

Kaþgarlýnýn gü-- dolaþmýþ Kaþgarlý Mahmut, Divan'ý Lü--
nümüze kadar ula-- gati't - Türk adlý önemli bir eseri yaz--
þan eserinin adý mýþtýr" dedi.
Divânü Lügâti't- Uluslararasý Kaþgarlý Mahmut Hika--
Türk'tür. O, bir eseri ye Yarýþmasý"nda dereceye girenlere
daha olduðunu di-- ödülleri törenle verildi. Günay, Resim
vanýnda söylemekle Heykel Müzesi'ndeki ödül töreninde
beraber bu eser he-- yaptýðý konuþmada, Kaþgarlý Mah--
nüz bulunamamýþ-- mud'un 1000. doðum yýl dönümünün
týr. Bulunamayan kutlandýðýný söyledi.
bu eserin adý Kitâbý Türkiye'nin dünyanýn çok önemli
Cevâhir el-Nahvi fî bir coðrafyasýnda yer aldýðýný ifade
Lügâti't-Türk'tür. eden Günay, tüm çabalarýnýn Türk kül--
Kaþgarlý Divânü türünün seçkin örneklerini dünya ça--
Lügâti't-Türk'ü yazýþ pýnda tanýtmak olduðunu söyledi.
amacýný eserinin
önsözünde þöyle 2008 Kaþgarlý Mahmud Yýlý
belirtiyor: "Türk dili Avrasya Yazarlar Birliði giriþimiyle
ile Arap dilinin at UNESCO, Türkçe'nin ilk büyük sözlüðü--
baþý beraber yürü-- nü ve ilk Türk Ansiklopedisini hazýrla--
KAÞGARLI MAHMUD'UN HAYATI yan büyük bilgin Kaþgarlý Mahmud'un
dükleri bilinsin diye..." yani o eserini ya--
Kaþgarlý Mahmud'un hayatý hakkýn-- doðumunun 1000'inci yýlý olmasý dola--
bancýlara, özellikle de Araplar'a Türk--
daki bilgilerimiz eserinin önsözünde yýsýyla 2008 Yýlýný KAÞGARLI MAHMUT
çe'nin üstün bir dil olduðunu ve diðer
belirttiklerinden öteye geçemiyor. Ba-- YILI ilan etti.
dillerle yarýþabilecek seviyede olduðu--
basý ve dedesi Barsganlý olmasýna rað--
nu belirtmek için yazmýþtýr. Eserini yaz--
men Mahmud Kaþgar'da doðmuþtur. Kaþgarlý Mahmud Aþkabat`ta anýldý
mak için Türklerin bir çok þehrini gez--
Babasýnýn buraya daha sonralarý göç Birleþmiþ Milletler Eðitim, Bilim ve
miþ, dolaþmýþ ve birçok not aldýktan
ettiði anlaþýlýyor. Onun ne zaman do-- Kültür Kurumu (UNESCO) tarafýndan
sonra eserini yazmaya koyulmuþtur. Ýyi
ðup, ne zaman öldüðü ise kesin olarak ilan edilen 2008 Kaþgarlý Mahmud Yýlý
bir hazýrlanma ve çalýþma neticesinde
belli deðildir. Bununla beraber bazý var-- etkinlikleri çerçevesinde Kazakistan ve
ortaya çýkan bu eser bize XI. yüzyýldaki
sayýmlar yaparak; mesela eserin yazýlýþ
Türklerin tarihi, coðrafyasý, kültürü,
ve halifeye sunuluþ tarihini esas alarak
folkloru, yaþayýþý, edebiyatý, belli baþlý
(464-466/1072-1074) onun 11. yüzyý--
yerleri, belli baþlý kiþileri, günlük hayat--
lýn birinci yarýsýnda dünyaya gelip, ikin--
ta sýk sýk kullanýlan kelimeleri vb. birçok
ci yarýsýnda vefat ettiðini söyleyebiliriz.
özelliðini yansýtmaktadýr. Bu yönüyle
Ama bu bir varsayým olmaktan öteye
eser, Türk tarihinde bir "hazine" sayýl--
geçemez. Eserinin önsözünde belirtti--
maktadýr. Yazar, yukarýda saydýðýmýz
ðine göre adýnýn Mahmud, babasýnýn
özellikleri lügatine seçmiþ olduðu keli--
adýnýn Hüseyin, dedesinin adýnýn ise
meleri örneklerken kullanmýþtýr ve bun--
Mehmed olduðunu anlýyoruz.Yine ese--
da da çok baþarýlý olmuþtur. Normalde
rinde belirttiðine göre soylu bir aileden
eser bir sözlük olmasýna raðmen seçti--
gelmekte, iyi silah kullanmakta ve dilin
ði örneklere baktýðýmýzda gerek savlar
gramerini iyi bilmektedir. Sözlerinden
(atasözleri), sagular (aðýt), beyitler, çe--
öyle anlaþýlýyor ki, eserini yazmak için
þitli þiir parçalarý, deyimler ve gerekse
iyi bir hazýrlýk devresi geçirmiþ ondan
de çeþitli yer adlarýna ve kiþi adlarýna da
sonra eserini yazmaya baþlamýþtýr.
rastlamaktayýz.
Onun böyle bir eser yazdýðýna ba--
kýlýrsa; iyi bir eðitim aldýðý, Arapça'yý ve
Kaþgarlý Mahmut için
Türkçe'yi en ince detaylarýna kadar -bir
yazanlar ödül aldý
sözlük yazabilecek kadar- bildiði söyle--
Kaþgarlý Mahmud'un 'bir misyon
nebilir.
adamý" olduðunu ifade eden Kültür ve
Kaþgarlý Mahmud'un ne zaman ve
Turizm Bakaný Ertuðrul Günay, "20 yýlý
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
26

Kýrgýzistan dan sonra Türkmenistan'da da anma etkinlikleri düzenlen--
di...
Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlýðý ile Türkmenistan Milli Miras Kül--
tür Merkezi nin ortaklaþa düzenlediði konferans Mahdumguli tiyatro--
sunda gerçekleþti. Konferansa, Türkmenistan Milli Miras Kültür Merke--
zi Baþkaný Annagurban Aþýrov, Türk Dili Kurumu Baþkaný Prof. Dr. Þük--
rü Haluk Akalýn, Kültür ve Turizm Bakanlýðý Güzel Sanatlar Genel Mü--
dürü Doç. Dr. Ayþenur Ýslam ýn da aralarýnda bulunduðu çok sayýda
davetli katýldý.
Annagurban Aþýrov konferansýn açýlýþ konuþmasýnda; 2008 yýlý ba--
þýnda Kaþgarlý Mahmud'un 1000 inci doðum yýlý etkinliklerine Aþkabat
ta baþladýklarýný hatýrlatarak, bugün de yine Aþkabat ta bu etkinlikleri
bitirmenin sevincini yaþadýklarýný söyledi.
Aþkabat taki Uluslararasý Türkmen-Türk Üniversitesi öðretim gö--
revlisi Prof. Dr. Muratgeldi Söyegov da konuþmasýnda, Kaþgarlý Mah--
mud'un edebiyat yönü üzerinde durdu.
Türk Dil Kurumu Baþkaný Akalýn ise konuþmasýnda Kaþgarlý Mah--
mud'un Türk halklarýnýn ortak deðeri olduðunu kaydetti. Akalýn, bu
büyük dil bilgininin 1000 inci doðum yýldönümünün adýna yaraþýr bir
biçimde kutlanmasý için UNESCO ya baþvuruda bulunan Türkiye
Cumhuriyeti'nin, hem yurtiçinde hem de yurt dýþýnda görkemli tören--
ler ve etkinlikler düzenlediðini belirtti.
Daha sonra Avrasya Yazarlar Birliði nin Kaþgarlý Mahmud anýsýna
düzenlediði hikâye yarýþmasýnda birinci olan Türkmenistanlý yazar Hý--
dýr Amangeldiyev'e ödülü takdim edildi.
Ezgi SEVER 11 - J
Edebiyat
Ýlk sözlük bilimcimiz…
Ýlk dil bilginimiz…
Ýlk sözlüðümüz Divanü Lugati't-Türk, ilk dil bilgisi
kitabýmýz Kitabü Cevahiri'n-Nahv fi Lûgati't-Türk'ün ya-
zarý…
Bütün Türk illerini dolaþýp, Türk topluluklarý arasýn-
da yaþayarak onlarýn söz varlýðýný, sözlü edebiyat ürünle-
rini yazýya geçirmekle bin yýl öncesinden binlerce yýl son-
rasýna ulaþmasýný saðlayan ilk derlemecimiz…
Hakaniye lehçesi ile Uygur, Oðuz, Kýpçak, Türkmen,
Kýrgýz, Çiðil, Yaðma, Argu ve diðer Türk soylu halklarýn
lehçelerini Türk adý altýnda toplayarak eserine Divanü
Lugati't-Türk, yani Türk Lehçelerinin Sözlüðü adýný veren
ilk Türklük bilimcimiz (Türkoloðumuz)…
On birinci yüzyýl Türk dünyasýnýn yorulma nedir bil-
meyen araþtýrýcýsý…
Türklerin yaþadýðý ülkeleri, kentleri, kasabalarý, köy-
leri tanýtan, bu yerleþim birimleri hakkýnda bilgiler veren
ve çizdiði haritayla ilk Türk coðrafyacýsý unvanýný da ka-
zanan bilgin…
Türklüðü ile övünen, ana dilini hakkýný vererek en gü-
zel bir biçimde konuþan, en iyi eðitimi görmüþ, soyca en
köklü kiþi…
Doðu Karahanlý devletinin hakaný Muhammed Buðra
Han'ýn torunu, veliaht Hüseyin Çaðrý Tigin'in oðlu… Ka-
rahanlý hanedanýnýn þehzadesi…
Kâþgarlý Mahmud…
Ve…
Yaklaþýk yirmi yýlda topladýðý malzemeyi, iki yýl üze-
rinde çalýþarak kaleme aldýðý Divanü Lugati't-Türk…
Türk dilinin ilk sözlüðü…
Türkçenin ilk dil bilgisi kitabý…
Bin yýl öncesi Türkçesinin ilk veri tabaný, ilk derle-
mi…
Türk yazý dillerinin, Türk lehçelerinin tarihsel kökle-
rini ve yaþadýðý geliþmeleri ortaya koyan bir kaynaktýr
Divanü Lugati't-Türk.
On birinci yüzyýl Türkçesinin ses bilgisi ve biçim bil-
gisi özellikleriyle ilgili bilgileri, söz varlýðýnýn gücünü, in-
celiklerini yirmi birinci yüzyýla ulaþtýran bir bilgi hazine-
sidir Divanü Lugati't-Türk.
Kâþgarlý Mahmud'un 1072 yýlýnda yazmaya baþlayýp
1074 yýlýnda tamamladýðý Türk dilinin anýtsal eseri Diva-
nü Lugati't-Türk, yalnýzca bir dil bilgisi kitabý, yalnýzca
bir sözlük deðildir. Tarihin en eski dönemlerine kadar
uzanan kültür deðerlerimizin köklerini ortaya koyan…
Yaklaþýk bin yýl öncesinin Türkistan'ýnda, Kýpçak boz-
kýrlarýnda, Karahanlý devletinde, Uygur kaðanlýðýnda,
Oðuz obalarýnda kýsacasý on birinci yüzyýlýn Türk dünya-
sýnda yaþayan Türk topluluklarýnýn dilleri, gelenekleri,
inanýþlarý, yaþayýþlarý konusunda bilgiler veren…
Sözcükleri tanýmlarken Türk sözlü edebiyatýnýn seç-
kin örnekleriyle anlatýmýný renklendiren, atasözlerimizin
en eski biçimleriyle söz varlýðýmýzýn gücünü ortaya koyan
eþsiz bir baþvuru kaynaðýdýr Divanü Lugati't-Türk.
Türkçenin hafýzasýdýr…
Türklerin ulusal takviminin tarihçesinden türlü has-
talýklarýn tedavisinde kullandýklarý ilaçlara, Oðuz damga-
larýndan Türk dokuma ve el sanatlarýna, at yetiþtiricili-
ðinden tarýma, Türk hukuk düzeninden devlet yönetimine
kadar yüzlerce konuda bilgi içeren ilk Türk ansiklopedisi-
dir Divanü Lugati't-Türk...
Türk ulusunun, Türk dilinin yüceliðini anlatan…
Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduðunu göster-
mek ve Araplara Türkçeyi öðretmek amacýyla kaleme alý-
nan ilk Türkçe dil öðretim kitabýdýr Divanü Lugati't-
Türk...
Pek çok özelliðiyle Türk kültüründe ilklerin kitabýdýr
Divanü Lugati't-Türk…
Türk'ün dilidir, edebiyatýdýr, kültürüdür, tarihidir,
coðrafyasýdýr…
Kýsacasý, Divanü Lugati't-Türk, Türk'ün kendisidir…
Ýþte bu büyük eseri Türk ulusuna ve Türk kültürüne
kazandýran Kâþgarlý Mahmud, 2008 yýlýnda bin yaþýna
ulaþtý...
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
27
 Dilimiz kimliðimizdir kimliðimize sahip çýkalým

Atatürk'ün Türk
Dili Ýle Ýlgili Sözleri
"Türk Dili zengin, geniþ bir dildir. Bütün kavramlarý anlatma yeteneði vardýr. Yalnýz, onun
bütün varlýklarýný aramak, bulmak, toplamak, onlar üzerinde iþlemek gereklidir. Öyle istiyo-
rum ki Türk Dili bilimsel yöntemlerle kurallarýný ortaya koysun. Bütün dallarda yazý yazanlar
bütün terimleriyle çoðunluðun anlayabileceði, güzel, uyumlu dilimizi kullansýnlar."

"Türk milletinin dili Türkçedir. Türk Dili dünyada en güzel, en zengin ve kolay olabilecek bir
dildir. Onun için her Türk, dilini çok sevip onu yükseltmek için çalýþýr. Bir de Türk Dili, Türk
milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü Türk milleti geçirdiði sonsuz felaketler içinde ahlakýný,
göreneklerini, anýlarýný, çýkarlarýný kýsacasý; bugün kendisini millet yapan her niteliðinin, dili
sayesinde korunduðunu görüyor. Türk Dili, Türk ulusunun yüreðidir, beynidir."

"Milli duygu ile dil arasýndaki bað çok güçlüdür. Dilin milli ve zengin olmasý, milli duygunun
geliþmesinde baþlýca etkendir. Türk Dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil bilinçle
iþlensin."

"Ülkesini ve yüksek baðýmsýzlýðýný korumasýný bilen Türk milleti, dilini de yabancý diller bo-
yunduruðundan kurtarmalýdýr."

"Türk demek, dil demektir. Millet olmanýn en belirgin niteliklerinden biri dildir. 'Türk milletin-
denim.' diyen kiþi, her þeyden önce kesinlikle Türkçe konuþmalýdýr. Türkçe konuþmayan bir
kiþi, Türk kültürüne ve milletine baðlýlýðýný öne sürerse buna inanmak doðru olmaz."

"Amacýmýz, Türk Dili'nin öz zenginliðini ortaya çýkarmak, onu dünya dilleri arasýnda, deðeri-
ne yaraþýr yüksekliðe eriþtirmektir."

"En güzel ve ileri bir iþ olarak türlü bilimlere iliþkin Türkçe terimler türetilmiþ ve bu yolla dili-
miz yabancý dillerin etkisinden kurtulma yolunda esaslý adýmýný atmýþtýr."

"Türk Dili'nin kendi benliðine, özündeki güzellik ve zenginliðine kavuþmasý için, bütün dev-
let kurumlarýmýzýn, dikkatli, ilgili olmasýný isteriz."

"Baþka dillerdeki her bir sözcüðe karþýlýk olarak dilimizde en az bir sözcük bulmak ya da tü-
retmek gerekir. Bu sözcükler kamuoyuna sunulmalý, böylece, yaygýnlaþýp yerleþmesi saðlan-
malýdýr."

"Türk Dili'nin özleþtirilmesi, zenginleþtirilmesi ve kamuoyuna bunlarýn benimsetilmesi için

bütün yayýn araçlarýndan yararlanmalýyýz. Her aydýn, hangi konuda olursa olsun, yazarken
buna dikkat edebilmeli, konuþma dilimizi ise uyumlu, güzel bir duruma getirmeliyiz."

"Türk demek Türkçe demektir; ne mutlu Türküm diyene!"

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

28
 Dilimiz kimliðimizdir kimliðimize sahip çýkalým

Türkçe
Serzeniþtesi
âhenkli bir dil olduðunu ayrýca belirtmeye gerek var
mý? Yeri gelmiþken internette buldugum, Abdülhak
Þinasi'den Geçmiþ Zaman Fýkralarý'ndan bir anekdot
nakletmek istiyorum:

"Paris'te metroda Halid Ziya ile Hamdullah Suphi

arkýndaysanýz,internet hayatýmýza girdiðinden beri
birbirlerine rastgelmiþ, bir hayli konuþmuþlar. Metro-
dan çýkarken bir Fransýz yanlarýna gelmiþ, mazur gö-
rülmesini rica ile, kendisinin dillerin musikisiyle alâka-
dar olduðunu ve hangi dille konuþtuklarýný sormuþ.
Türkçe olduðunu öðrenince, þimdiye kadar bu dili
duymak fýrsatýný bulamadýðýna müteessir ve þimdi
duyduðuna da pek mütehassis olduðunu söylemiþ.
'Eðer bu istasyonda inmeseydiniz mahzâ konuþmaný-
zý iþitmek için sizi devam edeceðiniz istasyona kadar
takip edecektim. Ne eski bir millet olduðunuz anlaþý-
lýyor, zira lisanýnýz bu âhenkli ve musikili inceliðine er-

F ''x'' ,''w'' ve ''q'' harflerýnýn etrafýmýzda cirit attýgýný

gorebilirsiniz.Bu oyle bir duruma geldi ki bu 3 har-
fin alfabemize girmesi bile mevz-u bahs oldu.Zaman
mek için ne uzun zamanlarýn sarf edilmiþ olmasý iktiza
eder!' demiþ."

Bugünkü Türkçe, tarih içinde kazandýðý bütün ince-

gectikce,nesiller deðiþtikçe dilimizde deðiþiyor.Bkz. ilk
Tanzimat Fermâný ndan sonra ülkemizdeki durumla bir likleri ve ses zenginliklerini geride býrakmýþtýr. Artýk ko-
benzerlik var burda; ''Gereðinden fazla batýlýlaþma''. Va- nuþtuðumuz Halid Ziya'larýn, Hamdullah Suphi'lerin
tandaþlarýmýz biraz ilerleyeceðiz bir adým daha atacagýz âhenkli Türkçesi deðil,aðzýmýzda gevelediðimiz ''entere-
derken biraz da geçmiþimizi ''dilimizi'' unutuyorlar.Eðer san'' bir Türkçedir.
ki bunun nedeni sorulacak olursa þöyle bir istatistiki bil-
giyle cevap vermek istiyorum.
Tol ga akýncý
''Japonya'da kiþi baþýna düþen kitap sayýsý yýlda 25,
Fransa'da 7. Türkiye'de ise yýlda 12 bin 89 kiþiye 1 ki-
tap düþüyor''

Ýþte bu þekilde devam edersek 29 harfli alfabemiz

olur býze 39 harf.Anlayamadýgým(ýz) þey neden böyle-
sine bir dilimiz varken bunu enteresan þekillerde kul-
lanýyoruz ki neden ''Paþa'' deðilde ''Pasha'' ?

Lâkin,lâtin alfabesine geçen Türk cumhuriyetleri

bizim hatalarýmýzý tekrarlamadýlar. Mesela, Azeriler yir-
mi dokuz harfli alfabemizi olduðu gibi kabul etselerdi,
yirmi-otuz yýl sonra, Azeri Türkçesi, kulaðýmýza musiki
gibi gelen o güzel sesleri kaybederek Türkiye Türkçe-
sinin yaþadýðý trajik akýbeti yaþardý. Eski Ýstanbullularýn
konuþtuðu Türkçenin Fransýzca gibi son derece

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

29
Dilimiz kimliðimizdir kimliðimize sahip çýkalým
Öðretmenlerimizin
Türkçe için söyledikleri
Ahmet Merey
(Coðrafya Öðretmeni)
Ana dil toplumlar için çok
önemlidir. Toplumlarý geçmiþe
baðlayan en önemli köprü--
dür. Geçmiþteki olaylarý, duy--
gularý anlayabilmek için dilin
yozlaþmamasý gerekir.
Birsen Yýldýrým
( Felsefe Grubu Öðretmeni)
Eski kelimeler yerine Türkçe
kelimeleri tercih etmenin bir
yozlaþma olduðunu düþün--
müyorum.Ancak eski ve yeni
kelimelerin birlikte çeþitli--
lik,renklilik oluþturduðunu sö--
leyebilirim.Teknolojinin ilerle--
mesi bunu dýþýnda gençlerin
insan iliþkileri açýsýndan algý--
larýnýn farklý olmasý dilin farklý
kullanýmýnýda birlikte getiri--
yor. Bunu doðal karþýlýyorum.
Sevimç Taþ Erdem
(Matematik Öðretmeni)
Ben sadece dilin yozlaþma--
sý deðil insanlar arasý iletiþi--
min bozulmasýndan, diyalog--
larýn çok kötu ifadelerle rahat--
sýz edici þekillere dönüþme--
sinden memnun deðilim.
Turhan Erten (Tarih Öðretmeni)
Yaþayan Türkçemize sahip çýkalým,kendi öz Türkçemizi koruya--
lým, iþ yerlerine Türkçe isimler koyalým.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
30
Arif Kahraman
(Milli Güvenlik Öðretmeni)
Türkiye 'nin eðitim sorunu ,
ekonomik sorunlarý ve saðlýk
sorunlarý çözümlendiðinde
birlik ve beraberlik içinde ol--
duðumuzda, Atatürk Milliyet--
çiliðe olduðumuzda basýn ya--
yýnla tarafsýz olduðumuzda ve
konulara önem verdiðimizde
Türkçemiz güçlenecektir.
Ýsmail Küçük
(Din Kültürü Öðretmeni)
Dilimize sahip çýkmamýz la--
zým. Çünkü dil varlýk sebeple--
rimizden birisidir. Ýnsan ara--
sýndaki iletiþim vasýtasý olan
dil ,kullanýlamaz hale gelirse
insanlar arasýndaki dilde has--
talanýr.
Tayfun Akbaba
(Fizik Öðretmeni
Müdür Yardýmcýsý)
Türkçemizi en sade þekilde
kullanmamýz gerekir. Kendimi--
zi iyi ifade edebilmemiz için
çok kitap okumalýyýz. Ana dili--
mizin bütün özelliklerini en iyi
þekilde kullanarak dilimizin
yozlaþmasýný engelleyebiliriz.
Ayfer Yýldýrýmer
(Coðrafya Öðretmeni)
Dil bir milleti bir arada tu--
tan, varlýðýný devam ettiren en
temel unsurlardan birisidir.
Dildeki yozlaþma kendini di--
ðer alanda da gösteririr.Bir
milletin en temel kültüre de--
ðerlerinden, nesiller boyu her
tür geleneksel,bilimsel verile--
rinin aktarýldýðý yoldur.Burada
meydana gelecek kuþaklar
arasýndaki anlayýþ eksikliði
bütün bilgi aktarýmýný kesin--
tiye uðratýr ve 'Yok oluþu' geti--
rir.
Nuran Tanrýkulu
(Ýngilizce Öðretmeni )
Bazý konularda yanlýþ kulla--
nýmlar görülmektedir. Örne--
ðin; bayan kelimesi yerine ha--
nýmefendi kullanýlmalýdýr. Bay
kelimesi yerine beyefendi keli--
mesi kullanýlmalýdýr. Yabancý
dilden çevrilmiþ konuþma dili
veya konuþmalar sanki kendi
dilimizmiþ gibi kullanýlmakta--
dýr.'teþekkür ederim' min karþý--
lýðý 'bir þey deðildir' oysaki biz--
ler 'önemli deðil' þeklinde kul--
lanýyoruz. Türkçemizi doðru
ve yerinde kullanmalýyýz.
HASRET YÝÐÝT 9 - A, ÇAÐLA AVCU 9- A
Eþref Özaroðlu
Türkçenin yozlaþmamasý ,
Türkçenin en güzel þekilde
konuþulmasý,uydurukça keli-
melerin kullanýlmamasý ve di-
ðer yabancý kökenli kelimele-
rin kullanýlmamasýna dikkat
etmeliyiz.
Nuray Göksu
(Ýngilizce Öðretmeni)
Yabancý kelimelerin Türkçe-
ye yerli yersiz girmesi Türk-
çemizi yozlaþtýrmaktadýr.Ön-
celikle bunlarýn iletiþim araçla-
rýnda kullanýlmasý bence çok
yanlýþ.Bizlerin bu konuda da-
ha hassas olmasýný istiyorum.
Sümbül Þengül
(Biyoloji Öðretmeni)
Türkçemiz Ural Altay dil ai-
lesinden oluþmuþ olup,geniþ
kelime hazinesine sahiptir.Ýn-
sanlarýn en önemli ifadesi ko-
nuþmaktýr.Türklerinde sahip
olduðu bu zengin kültürden
oluþmuþ,Türkçemize yabancý
kelimelerin eklenip,yozlaþmasý
bana göre çok anlamsýzdýr.
Örneðin: Yeni nesilin kul-
landýðý 'koptum' kelimesi yeri-
ne 'güldüm' kelimesini kullan-
mak daha doðru ve anlamlý
deðilmi?
 Dilimiz kimliðimizdir kimliðimize sahip çýkalým

Benim güzel Turkchem!

Baktýðýmýz zaman milli yiyeceðimiz simit
'SÝMMÝT' olmakta ve onu satan da ne yazýk ki
'SÝMÝTCHÝ' oluyor,kahvehaneler 'CAFE' olu-
yor.Artýk 'Güle Güle' diyenleri geri kafalý algý-
lamakta,'Bye Bye' diyenleri ise bu toplumun
elit kesimi olarak görmekteyiz,MSN'de ta-
mam demeyi unuttuk,onun yerini ise
'Okay'in kýsaltmasý olan 'Ok' aldý.
Aslýnda baktýðýmýz zaman kullandýðýmýz
her yabancý kelimenin güzel Türkçemizde bir
karþýlðý vardýr.Çünkü Türkçe çok zengin bir
dil.Hatta ve hatta dilimiz o kadar zengin ve
yalýn ki;Türkçemizde ki bir kelimeyi Ýngiliz- geçmeden kendime gelir gibi oldum, yüzün-
de beni rahatlatan bir gülümseme vardý.. Üs-
tüme çeki düzen verdim, kendinden emin
bir sesle 'iyi akþamlar' dedim.''
Yýl:1985:'' Karþýma aniden çýkýnca fevka-
lade þaþýrdým.. Nitekim ne yapacaðýma hü-
küm veremedim, heyecandan ayaklarým tit-
redi. Amma ve lakin kýsa bir süre sonraken-
dime gelir gibi oldum, nitekim yüzünde be-
ni ferahlatan bir tebessüm vardý.. Üstüme
üphe yoktur ki her geçen gün Türkçe çeki düzen verdim, kendinden emin bir ses-

Þ yozlaþmaktadýr. Dilimizdeki yabancý kö-

kenli sözcüklerin istilasý artarak sürmek-
tedir. Yabancý tabelalar,kullandýðýmýz sözcük-
le 'hayýrlý akþamlar' dedim..''
Yýl:1995:'' Karþýma birdenbire çýkýnca çok
þaþýrdým.. Fena halde kal geldi yani..ama bu
iþ bizi bozar dedim. Baktým o da bana baký-
yor, bu iþ tamamdýr dedim..Manitayý tavla-
mak için doðruldum, artistik bir sesle 'selam'
ce'de 17 kelimelik bir cümleyle açýklayabiliyo- dedim.."
ruz.Bu kanýtlanabilir bir tezdir.Hatta hemen Yýl:2006: "Abi onu karþýmda öyle görün-
kanýtlamak isterim: ce çüþ falan oldum yani.. Oðlum bu iþ bizi
''Erzincanlýlaþtýramadýklarýmýzdanmýsýnýz?'' kasar dedim, fena göçeriz dedim, enjoy du-
sorusunu Ýngilizce'de ''Are you one of those rumlarý yani.. Ama concon muyum ki
people whom we tried unsuccesfully to ma- ben,baktým ki o da bana kesik.. Sarýl oðlum
ke resemble the citizens of Erzincan?'' olarak dedim, bu manita senin.. 'hav ar yu yav-
sorabiliyoruz.Ne kadar mizahi bir yaklaþým rum?'"
olarak görseniz de bu bir gerçek!Hem de de- Varýn gerisini siz düþünün…
ðiþtirilemez bir gerçek.Bu örnekleri çoðalta-
biliriz.Hatta bu sayýnýn yükselebileceðini de MERT RÝÞVAN 11-E
hatýrlatmak isterim.
ler,kurduðumuz cümleler ve daha birçok
þey…Ve bu artýk önüne geçilemez bir hal al-
mýþtýr.
Þunu söylemekte yarar var ki;eðer bu
hýzla gidersek maalesef Prof.Dr.Oktay SÝNA-
NOÐLU'nun da dediði gibi ''BYE BYE TÜRK-
ÇE''… Dilini kaybetmiþ toplumlar kültürünü
kaybeder,geçmiþini unutur, geleceðe baka-
maz ve adýmlarýný saðlam atamaz. Böylelikle
o toplum yok olmaya artýk mahkumdur.

Peki bu yozlaþmanýn önüne nasýl geçe-

biliriz?Ýlk önce konuþma dilimizi düzeltme-
miz gerekiyor.Size kýsa bir þey anlatmak iste-
rim ve bunca konuþulan þeyleri de özetleye-
ceðini düþünüyorum.
Yýl 1965:'' Karþýma aniden çýkýnca ziyade-
siyle þaþakaldým.. Nasýl bir eda takýnacaðýma
hüküm veremedim, adeta vecde geldim. Bu-
na mukabil az bir müddet sonra kendime
gelir gibi oldum, yüzünde beni fevkalade ra-
hatlatan bir tebessüm vardý.. Üstümü baþýmý
toparladým, kendinden emin bir sesle 'ak-
þam-ý þerifleriniz hayrolsun' dedim.."
Yýl:1975:'' karþýma birdenbire çýkýnca çok
þaþýrdým.. Ne yapacaðýma karar vereme-
dim,heyecandan ayaklarým titredi. Ama çok

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

31
Minnetle anýyoruz...

Ölümünün 73. Yýlýnda Ýstiklal

Þairimiz Mehmet Akif ERSOY' u
saygýyla anýyoruz
Mehmet Akif Ersoy'un Hayatý (1873 - 27 ARALIK 1936)
tiyetin ilânýyla baþlar. Bu târihten itibaren
þiirlerini Sýrât-ý Müstakîm'de yayýnlanýr.
1920 tarihînde Burdur Mebusu ola-
rak Birinci Büyük Millet Meclisine seçildi.
17 Þubat 1921 günü Ýstiklâl Marþý'ný yaz-
dý. Meclis 12 Martta bu marþý kabul etti.
1926 yýlýndan îtibâren Mýsýr Üniversi-
tesinde Türkçe dersleri verdi. Derslerden
döndükce Kur'ân-ý kerîm tercümesiyle de
meþgul oluyordu, fakat bu sýrada siroza
tutuldu. Önceleri hastalýðýnýn ehemmiye-
tini anlayamadý ve hava deðiþimiyle geçe-
ceðini zannetti. Lübnan'a gitti. Aðustos
1936'da Antakya'ya geldi. Mýsýr'a hasta
olarak döndü.
Hastalýk onu harâb etmiþ, bir deri bir
kemik býrakmýþtý. Ýstanbul'a geldi. Hasta-
nede yattý, tedavi gördü. Fakat hastalýðýn
önüne geçilemedi. 27 Aralýk 1936 ta-
rihînde vefat etti. Kabri Edirnekapý Mezar-
lýðýndadýr.
stiklâl Marþý þâiri. Asýl adý Mehmet Ragif Mehmed Âkif milletini ve dînini se-
larla kabul edilmiþtir." "Düzdað anlatýr:
Kendisi parasýzlýktan paltosuz gezen Akif,
ödül parasý olan 500 lirayý Sarýkýþla Hasta-
nesi'ndeki yaralý gazilere ve fakir kadýnla-
ra örgücülük öðreterek meslek kazandýr-
maya çalýþan bir hayýr kurumuna baðýþla-
mýþtýr.
Ha san Basri ÇAN TAY ( Öðretmen,
Ga ze te ci, Poli ti ka cý ve Fi kir Ada mý ): "Ben
Akif'e "Millî þâir deðildir" demenin imkâný-
ný bulamýyorum. Çünkü, onun bütün te-
rennümatý millî idi, milletin derûni sesleri
idi."
Ma hir ÝZ ( Ýlim Ada mý - Ya zar ): "Bir
menþur gibi milletin bütün varlýðýný, içti-
maî hüviyetini olduðu gibi aksettiren ve
tarihe maleden, tek millî þâirimiz Meh-
med Akif, en büyük vak'anüvislerin sahi-
felerini beyte saðdýrmayý bilmiþ, millî me-
fahirimizi, cihan tarihinde en icazkar þekil-

Ý olan Mehmet Akif 1873 yýlýnda Ýstan-

bul'da doðdu. Annesi Emine Þerife Ha-
ným, babasý Temiz Tahir Efendidir. Ýlk tah-
ven, insanlara karþý merhametli bir miza-
ca sâhip, þâir tabiatýnýn heyecanlarýyla
dalgalanan, edebî bakýmdan kýymetli þiir-
de gösterebilmiþtir.

Nu retttin TOP ÇU ( Türk Ya zar ve Fi kir

siline Emir Buhâri Mahalle Mektebinde
baþladý. Ýlk ve orta öðrenimden sonra
Mülkiye Mektebine devam etti. Babasýnýn
vefatý ve evlerinin yanmasý üzerine mülki-
yeyi býrakýp Baytar Mektebini birincilikle
bitirdi. Tahsil hayatý boyunca yabancý dil
derslerine ilgi duydu. Fransýzca ve Farsça
öðrendi. Babasýndan Arapça dersleri aldý.
Ziraat nezâretinde baytar olarak vazi-
fe aldý. Üç dört sene Rumeli, Anadolu ve
Arabistan'da bulaþýcý hayvan hastalýklarý
tedavisi için bir hayli dolaþtý. Bu müddet
zarfýnda halkla temasta bulundu. Akif'in
memuriyet hayatý 1893 yýlýnda baþlar ve
1913 târihine kadar devam eder.
Memuriyetinin yanýnda Ziraat Mekte-
binde ve Dârulfünûn'da edebiyat dersleri
vermiþtir.
1893 senesinde Tophâne-i Âmire vez-
nedârý M. Emin Beyin kýzý Ýsmet Hanýmla
evlendi.
Âkif okulda öðrendikleriyle yetinme-
yerek, dýþarda kendi kendini yetiþtirerek
tahsilini tamamlamaya, bilgisini geniþlet-
meye çalýþtý. Memuriyet hayatýna baþla-
dýktan sonra öðretmenlik yaparak ve þiir
yazarak edebiyat sâhasýndaki çalýþmalarý-
na devam etti. Fakat onun neþriyat âlemi-
ne giriþi daha fazla 1908'de Ýkinci Meþru-
lerin yazarý meþhur bir Türk þâiridir. Ýstiklâl Ada mý.) : "Hurafelerle tantanalarýn vataný
Marþý þâiri olmasý bakýmýndan da "Millî olan doðu dünyasýnda, yaldýzdan ve ya-
Þâir" ismini almýþtýr. "Mehmet Akif, ölüm landan gýdalanmýþ dimaðlar, nice zaman-
döþeðinde iken, "Ýstiklal Marþý"ndan söz lar Akif'i alalâde bir nazýmcý olarak tanýdý-
açýlmasý üzerine þunlarý söylemiþtir: "O þi- lar. Bu ülkenin biraz insaf sahipleri ise onu
ir milletin o günkü heyecanýnýn bir ifade- nihayet bir þâir yapabildiler. Ondaki bü-
sidir. Bin bir facia karþýsýnda bunalan ruh- yük idealisti tanýtacak ruh doktoruna, do-
larýn ýzdýraplar içinde kurtuluþ dakikalarýný ðumuzun zevkperest edebiyat üstadlarý
beklediði bir zamanda yazýlan o marþ, o arasýnda rastlamak elbette kabil olamaz-
günlerin kýymetli bir hatýrasýdýr. Bir daha dý.
yazýlamaz. Onu ben de yazamam... O þi-
ir benim deðil, artýk milletin malýdýr..."
Þairin en büyük eseri Safahat genel
adý altýnda toplanan þiirleri þu 7 kitaptan
oluþmuþtur:
1.Kitap: Safahat (1911)
2.Kitap: Süleymaniye Kürsüsünde
(1912)
3. Kitap: Hakkýn Sesleri (1913)
4. Kitap: Fatih Kürsüsünde (1914)
5. Kitap: Hatýralar (1917)
6. Kitap: Asým (1924)
7. Kitap: Gölgeler (1933).
Mehmet Akif Ýçin kim ne de di.
Ertuðrul Düzdað : ( Edi tör - Ya zar )
"Ve Akif'in "Ýstiklal Marþý", 12 Mart
1921'de Meclis'te okunarak ayakta alkýþ-

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

32

Ce nab ÞA HA BET TÝN ( Þa ir ve Ya zar ) :
"Millî þiir adýyla, ýrkýmýzýn yaþayýþ ve ana-
nelerine ait þiirleri kastediyorsak, önünde
eðileceðimiz bir deha sahibi þâir görüyo-
rum: Mehmed Akif. Hiç kimse o kadar saf
ve þeffaf bir anlatýþla millet manzaralarýný
meydana koymamýþtýr. Türk ve Ýslâm ru-
hu Safahat'ýn ilham çekirdeði oldu. Edebi-
yat tarihi, þimdilik büyük Akif'ten daha
büyük bir Ýslâm ve Türk þâiri tanýmaz."
Prof. Fe rit KAM:
"Þiirlerinin güzelliði güneþin güzelliði
kadar zahirdir."
Süleyman NA ZÝF ( Servet -i Fünun dö-
ne mi Türk Þa iri, Ya zar ve Dev let Ada mý dýr
): "Mehmed Akif, yalnýzca Cenâb-ý Hakk'a,
Hz. Peygamber'e, geçmiþ büyüklere, ce-
miyete, insaniyete ilân-ý aþk etti.
Canândan, hicrandan þikâyete bedel;
hemcinsine dokunan mahrumiyetlerden,
sefaletlerden ve bilhassa Ýslâm'ýn uðradýðý
musibetlerden feryad eder. Bu büyük þâir,
tabiatýn, aðaçlarýn ve çiçeklerin güzellikle-
rinden, güzel çehrelerden aldýðý duygula-
rý dâima gizlemiþ, saklayamadýklarýný, ce-
miyetin mukadderat levhalarýyla kaynaþ-
týrmýþtýr. O, Süleymaniye Camii'nin kub-
besini Himalaya Daðlarý'nýn en yüksek zir-
vesinden daha yüksek görür.
Ni had Sa mi BA NARLI ( Ede bi yat Ta-
rihçi si, ya zar, þa ir ): Düþünürüm ki, vatan
çocuklarýna her hareketinin hesabý verile-
cek kadar faziletten ibaret, seciye sahibi
bir örnek göstermek icab edince, Ýstanbul
semalarý kadar açýk bir alýnla "Ýþte Akif"! di-
yebilmek ne kadar güzeldir."
Ce mil Se na ON GUN ( Ya zar, fel se fe ci
): "Akif, bütün yurtseverlerin, bütün mil-
letseverlerin sâlim bir akla, temiz bir vic-
dana malik olan bütün faziletli kimselerin
duygu ve düþüncelerine tercüman ol-
muþ; onlarýn hissedip de söyleyemediði
herþeyi açýk ve büyük bir cesaretle, tekrar
tekrar söylemiþtir. Onda bu cesaret bir
göteriþ deðildir.
Akif, hiçbir þey yazmamýþ olsaydý da
bize yalnýz Ýstiklâl Marþý'ný verseydi, yalnýz
bu eseriyle kendisini Edebiyat Tarihimizde
ebedîleþtirmiþ olurdu."
Minnetle anýyoruz...
Ali Ni had TARLAN
(Ede bi yat ta rih çi si, þa-
ir, me tin ler þerhi pro-
fe sö rü) : "Dünyanýn
bu buhranlý anýnda
tek vazifemiz, millî
varlýðýmýzý okuyan
mukaddes nesiçlerle
ruhumuzu sarýp tek
bir vücut halinde Türk
vatanýnýn istiklâli, refa-
hý ve azemeti için se-
ferber olmaktýr. Önü-
müzde bir bando var-
dýr. Milletimizin ruhu-
nu, zaferini, þan ve
azametini terennüm
ki ve infial ve bu tervehhür ise, dâima te-
eden bu bandoda en kuvvetli seslerden
rakkî, tekâmül gibi medenî ve ilmî mef-
biri de Akif'tir. Bu milleti yükseltmek; vata-
humlar namýna vuku bulmuþtur.
nýný korur, onu refaha eriþtirir bir câmia
haline getirmek lâzýmdýr. Esasen bu aþk Behçet Ke mal ÇAÐLAR: ( Þa ir ) Meh-
ve kültür ona icab eden sesi verir. Böyle
met Akif'e: bu, o müstesna, yüksek insan-
bir sanatkârýn tok, gür, hakikaten ayrýlma-
larýmýzdan ve sanatkârlarýmýzdandýr ki;
yan sesi, asýrlarca milletin ruhunda çað-
Milletimizin en kara günlerinde mýsralarý
lar...
imanýmýzýn, ümidimizin birer remzi halin-
de dudaklarýmýzda yaþamýþ, kalbimize
Þükufe NÝ HAL( Þa ir )
hâkkolmuþtur."
"Akif, dönmedi. Paraya,
mevkie yaltaklanmadý. Ya vuz Bü lent BA KÝ LER: ( Þa ir - ya zar -
Vicdanýna hýyanet etme- ga ze te ci ) "Mehmed Akif Ersoy'un altmý-
di; gururunu çiðnemedi,
þüç yýllýk ömrü, bir destan güzelliðiyle
insan kaldý. Hak bellediði
geçti.
yolda yalnýz gitti."
Onun dosdoðru þahsiyetini, en insaf-
sýz muhalifleri bile alkýþlamak mecburiye-
Or han Sey fi OR -
tinde kaldýlar. Cumhuriyet devrimizin en
HON: ( Þa ir ) "Türk ede-
dikkate deðer fikir ve sanat öncülerimiz-
biyatýna hakikî erkek sesi-
den biri de M. Akif'tir.
ni o getirdi. Dar kafes
O, bizim mütefekkir þairlerimizdendir;
içinde þakýyan Türk þiiri,
Ümidimizin, imanýmýzýn, çilemizin, vatan-
hayatýn sesini onun fer-
severliðimizin, hürriyet aþkýmýzýn þairidir.
yatlarýyla bize duyurdu.
Alev gibi çýrpýnan bir kal- Ýbra him Alâeddin GÖV SA ( Þa ir - ya-
bin içinden geçerek fikrin zar ): "Türk halk dilini onun kadar munis
nasýl þiir olabileceðini ilk defa o gösterdi."
ve tabiî kullanan olmadýðý gibi, Türk hal-
kýnýn gönlünü onun derecesinde doðru-
Pe ya mi SA FA: ( Ya zar ) "Vatanýn dün-
lukla ve samimiyetle konuþturan bir þairi-
den bugüne kalan en yüksek sesi Namýk
miz yetiþmemiþti. Öyle sanýyorum ki, Sa-
Kemal'se, onunla beraber, bugünden ya-
fahat, þark ufuklarýnda akisleri asýrlarca
rýna kalacak ses de Mehmed Akif'indir. Ke-
dalgalanmaya namzet bir þaheser olarak
mal'in siyasî ahlâkýný ve hürriyet idealini
kalacaktýr."
Mehmed Akif'in içtimâî ahlâký ve fazilet
aþký tamamlýyordu."
Dam la Durmuþ 11-J
Ya kup Kadri KA RA OSMA NOÐLU:
( Ya zar ) "Son
þâirlerin ve müte-
fekkirlerin meya-
nýnda hiç kimse,
noksanlarýmýzý,
zaaflarýmýzý, ilim,
irfan, medeniyet
ve ümran saha-
sýndaki tedenni-
mizi ve bazý ahlâkî
tereddîlerimizi
Mehmed Akif Bey
kadar þiddetli ve
hiddetli yüzümü-
ze vurmamýþtýr.
Onun kaleminde-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
33
 Tarih
Sarýkamýþ Harekâtý
(22 Aralýk 1914-15 Ocak 1915)
smanlý Devleti, Almanya ile ya-
O pýlan anlaþmanýn ardýndan Bi-
rinci Dünya Savaþý'na girmek
zorunda kalmýþtýr. Ancak Balkan Sava-
þý'ndan yeni çýkmýþ olmasý ve yeterli ha-
zýrlýklarý yapma imkâný ve zamaný olma-
dýðýndan dolayý savaþýn ilerleyen dö-
nemlerinde büyük olumsuzluklarla kar-
þý karþýya kalmýþtýr.
Osmanlý donanmasýna baðlý Yavuz
ve Midilli gemilerinin Sivastopol'u bom-
bardýmanýnýn ardýndan 1 Kasým 1914
günü Rus Ordusu hududu geçerek
baskýn tarzýnda taarruza baþlamýþtýr. Er-
zurum genel istikametinde ilerleyen
Rus Kuvvetleri, 7-12 Kasýmda Köprüköy
ve 17-20 Kasýmda cereyan eden Azap
muharebelerini kaybederek geri çekil-
mek zorunda kalmýþtýr. Savaþýn ilk ayla-
rýnda meydana gelen bu durum, Or-
dunun subay ve erleri üzerinde olumlu
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
34
bir etki yaratmýþtýr. Ancak aðýr
zayiat veren 3'üncü Türk Or-
dusu, geri çekilen düþmaný
takip edememiþ; daha elve-
riþli bir arazide toplanmak,
takviye kuvvetlerinin gelme-
sini beklemek ve yeni bir Rus
taarruzunu karþýlamaya hazýr
olmak amacýyla 8-10 km ka-
dar geri çekilmiþtir.
Avrupa'da savaþýn mevzi
harbine dönüþmesi ve Galiç-
ya'da Avusturyalýlarýn Ruslar
karþýsýnda zor durumda kal-
malarý üzerine Baþkomutan
Vekili Enver Paþa, müttefikle-
rin Avrupa'daki yükünü hafif-
letmek için "Alman Baþkomu-
tanlýðýnýn da etkisiyle" Doðu
Cephesi'nde Ruslarýn imhasý-
ný hedef alan büyük ölçüde
kuþatýcý bir taarruza karar vermiþtir.
Enver Paþa, icra edilecek bir taar-
ruzla 1877-1878 Osmanlý-Rus Sava-
þý'nda (93 Harbi) Doðu Anadolu'da
kaybedilen topraklarýn (Kars, Batum,
Artvin ve Ardahan) geri alýnmasýný ve
müteakiben harekâtýn Kafkasya'ya ak-
tarýlmasýný mümkün görüyordu.
Enver Paþa, bu amaçla 14 Aralýk
1914'te Ýstanbul'dan Köprüköy'e gel-
miþtir. Taarruzun bahara býrakýlmasýný
öneren 3'üncü Ordu Komutaný Hasan
Ýzzet Paþa'yý görevinden alarak 3'üncü
Ordu Komutanlýðýný kendi üzerine al-
mýþtýr.
Bu harekâtý icra edecek 3'üncü Or-
du; 9, 10 ,11'inci Kolordular ve 2'nci
Süvari Tümeninden oluþuyordu. Cep-
hedeki Rus mevcudu 100.000, 3'üncü
Ordunun mevcudu ise 120.000 idi.
Türk ordusu sayýca fazla olmasýna rað-
men Ruslar, aðýr silah, topçu ve dona-
tým bakýmýndan kesin bir üstünlüðe sa-
hiptiler.
22 Aralýk 1914 - 15 Ocak 1915 ta-
rihleri arasýnda cereyan eden Sarýkamýþ
Muharebeleri'nde Türk Ordusunun uy-
guladýðý plan, bir kolorduyla düþmanýn
cepheden tespitini, iki kolorduyla ku-
zey kanadýndan kuþatýlarak düþman
cephesinin 30-35 km kadar gerisindeki
Sarýkamýþ'ýn ele geçirilmesiyle büyük
düþman kuvvetlerinin imhasýný öngö-
rüyordu.
Tamamen karlarla kaplý, çok yüksek
daðlýk ve yolsuz bir arazide o günün
koþullarý altýnda kýþ donatýmýndan yok-
sun yaya ve atlý birliklerle yapýlan bu
harekât çok riskli idi. Özellikle 10'uncu
Kolordu birlikleri, Allahuekber Daðla-
rý'ný aþarken çetin zorluklar ve kýþ þart-
larý sebebiyle gerek miktar gerekse
mevcut silahlar yönünden çok zayiat
vermiþtir. Nitekim Türk kuvvetlerinin
büyük bir kýsmý soðuktan donarak öl-
müþtür. Sarýkamýþ'a girebilen 300 kiþilik
bir kuvvet de Ruslar tarafýndan geri atýl-
mýþtýr. Bu baþarýsýzlýk karþýsýnda Enver
Paþa, 10 Ocak 1915'te 3'üncü Ordu
komutanlýðýný Tuðgeneral Hafýz Hakký
Paþa'ya devrederek Ýstanbul'a dönmüþ-
tür.
Bu muharebelerde Ruslarýn zayiatý
30.000, Türklerin zayiatý ise 60.000 ka-
dardýr. Ruslar; Türklerden 200 subay,
7000 eri esir, 20 makineli tüfekle 30 to-
pu ganimet olarak almýþlardýr. Bu mu-
harebeler sonucunda Doðu Anadolu,
Ruslarýn iþgaline maruz kalmýþtýr.
Bilahare 3'üncü Türk Ordusu, taar-
ruzdan önce iþgal etmiþ olduðu Azap
mevziine (Tutak-Narman hattý) çekil-
miþtir. Takviye kuvvetler alarak Rus ta-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
 Tarih

SARIKAMIÞ AÐIDI
Sarýkamýþ'ta var maþin
Urus yýðmýþ aðýr koþun
Bizim asker açýk çýplak
Daðlarda büyüdü kýþýn, (döndü),
Sarýkamýþ alkan oldu
Zalim Urus murat aldý
Kimsesiz kul, kýz gelinler
arruzlarýný bu hatta karþýlamaya hazýr- bir muharebede kahramanca savaþmýþ-
lanmýþtýr. týr. Türk Ordusunun kayýplarýndaki asýl Kara giyip saçýn yoldu
Sarýkamýþ Harekâtý ile ilgili haberler, etkenler, çetin arazi ve þiddetli kýþ þart- Sarýkamýþ saza döndü,
ancak sonradan kamuoyu gündemine larý ile teçhizat eksikliði ve ikmal yeter- Daðlarý gülgaza döndü
geldiðinden burada olup bitenler çok sizliðidir. Çok aðýr koþullar altýnda kah- Serçe canlý Ermeniler
sonralarý açýklýða kavuþturulmuþtur. ramanca savaþan Türk askeri, muhare- Alýcý þahbaza döndü.
Sarýkamýþ Kuþatma Harekâtý; düþ- benin sonuna kadar direnmiþ, vatanýný Sarýkamýþ içi meþe
man kuvvetlerinin arkasýna düþmeyi korumak ve baþarýya ulaþmak için son- Urus hep yaktý ateþe
hedef alan baþarýlý bir plandý. Ancak suz gayret göstermiþtir. Sarýkamýþ Ha- Bizi koydun eli baðlý
stratejinin faktörlerinden zaman ve ik- rekâtý, Türk milletinin vataný ve kutsal
Nerye vardýn Enver Paþa?
lim þartlarý iyi deðerlendirilemediði için varlýklarý uðruna neler yapabileceðinin
bu sonuç kaçýnýlmaz olmuþtur. bir delilidir. Soðanlý'da soðan olur
Kar tipisi boðan olur
Urusu bozgun görenler
Anasýndan doðan olur.
Soðanlý'nýn göktaþlarý
Kýzardý hep haþhaþlarý
Kar, boranda dondular hep.
Erzurum'un dadaþlarý
Bardýz deresi kan çaðlar
Analar ciðerin daðlar
Çil Horoz daðý ardýnda
Nice duvaklýlar aðlar.
Enver Paþa hücum dedi
Yarýldý Moskof ödü
Zalim Allahuekber Daðý
Nice arslan, yiðit yedi.
Sarýkamýþ ne aralý
Kimi þehit kimi yaralý
Hilal-i Ahmer Görevlilerinin Karlar
Üzerinden Topladýðý Þehitler Asým Ercan 11 - E Bunu duymuþ var mý ola
Sarýkamýþ, Türk harp tarihinin en acý Özkan Akdoðan 11 - E Yalan dünya kurulalý
muharebelerine sahne olmuþtur. Türk Kaynak: www.tsk.tr Sarýkamýþ Altýnbulak
Ordusu, aðýr koþullar altýnda yapýlan Soðanlý'yý biz ne bilek
Bizim uþak böyle gezer
Aðlý zýbýn, kara yelek.
Ýbriþimin kozalarý
Batsýn Avþar kazalarý
Sarýkamýþ'ta kýrýldý
Konca gülün tazeleri.
Yüzbaþýlar, binbaþýlar
Tabur, taburu karþýlar
Yaðmur yaðýp gün deðince
Yatan þehitler ýþýlar.
Kýlýcým kana boyandý
Gökte melekler uyandý
Yedi düvelin aðzýnda:
Ancak Osmanlý dayandý

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

35
 Araþtýrma
Þiir
Tahlili
SEN NERDESÝN?
Caddeden sokaklara doðru sesler elendi.
Pencereler kapandý, kapýlar sürmelendi.
Bir kömür dumanýyla tütsülendi akþamlar,
Gurbete düþmüþlerin baþýna çöktü damlar…
Son yolcunun gömüldü yolda son adýmlarý,
Bekçi sert bir vuruþla kýrdý kaldýrýmlarý.
Mezarda ölü gibi yalnýz kaldým odamda:
Yanan alným duvarda, sönen gözlerim camda,
Yuvamý çiçekledim, sen bir meleksin diye.
Yollarýný bekledim görüneceksin diye.
Senin için kandiller tutuþtu kendisinden,
Resmine sürme çektim kandillerin isinden.
Saksýda incelendi yapraklar senin için,
Söylendi gelmez diye uzaklar senin için…
Saatler saatleri vurdu çelik sesiyle,
Saatler son gecemin geçti cenazesiyle.
Nihayet ben aðlarken topraðýn yüzü güldü,
Sokaklardan caddeye doðru sesler döküldü…
Faruk Nafiz ÇAMLIBEL
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
36
Binali GÜL
Edebiyat Öðretmeni
Konu:
Þiirde "gurbet" konusu iþlen-
mektedir. Þair gurbettedir ve yalnýz-
dýr. Bir günün akþamýndan sabaha
kadar geçen süre içinde þair, yalnýz-
lýðýný iliklerine kadar yaþar.
Ýnsanlarýn iþ dönüþü paylaþtýðý
caddelerdeki yoðunluk, yavaþ ya-
vaþ sokaklara doðru kayar. Akþa-
mýn bu vaktinde evlerin kapýlarý ve
pencereleri kapanýrken, kimsesiz
þair gurbetin en acý yönünü gece-
nin sessizliðiyle hisseder. Adeta ya-
þadýðý mekanýn damý baþýna çök-
mektedir.
Þair gurbette gönlünü bir sevgi-
liye kaptýrmýþtýr. Herkesin evine
döndüðü saatlerde o da sevgilisini
bekler; fakat sevgili gelmez. Þair,
hem gurbetin hem de ayrýlýðýn acý-
sýný býçak gibi ruhunda duyar. So-
nunda aðlamaya baþlar. Þair, bir ge-
ceyi daha gözyaþlarýyla eritirken ye-
ni gün topraðýn yüzünü güldürür.
Ýnsanlar, sokaklardan caddelere
günlük yaþamýn içine doðru hare-
ket eder.
Þiirde sosyal bir yara olan gur-
bet ve bireysel duygular "aþk" birlik-
te ele alýnmýþtýr.
Tema:
Þiirin ana temasý yalnýzlýktýr. Aþk
temasý bu yalnýzlýðý perçinler. Yal-
nýzlýk temini þairin þu ifadesinde
açýkça görüyoruz:
"Mezarda ölü gibi yalnýz kaldým
odamda." Yalnýzlýk ve sevgilinin
yokluðu, þairi o kadar çaresiz býra-
kýr ki zaman bile geçmek bilmez.
Zaman adeta cenaze geçiþi gibi ya-
vaþtýr. Bu yalnýzlýk ve ayrýlýk þairi
hüzne boðar ve aðlatýr.
ÞÝÝRÝN DÝL VE ANLATIMI
Ýmgeler:
Neredeyse þiirin her dizesinde
bir imge vardýr. Þiir imgeler seremo-
nisi gibidir.
"Caddeden sokaklara doðru
sesler elendi,
Pencereler kapandý, kapýlar sür-
melendi."
Dizeleriyle insanlarýn akþam
vakti mutlu yuvalarýna dönüþleri
anlatýlmýþtýr.
"Son yolcunun gömüldü yolda
son adýmlarý"
Dizesiyle karanlýðýn içine doðru
uzaklaþan insanlarýn gözden kay-
boluþu anlatýlýr. Bu yalnýzlýðýn baþ-
ladýðý anlamýna gelir.
"Mezarda ölü gibi yalnýz kaldým
odamda:
Yanan alným duvarda, sönen
gözlerim camda,"
Aþk ateþiyle yanan þairin alný so-
ðuk taþlarda, gözleri camdadýr; ge-
lecek sevgiliyi bekler fakat ümit

yoktur.
"Saatler saatleri vurdu çelik se-
siyle"
Saatlerin geçiþi çeliðin sertliði
kadar acýmasýzdýr. Bu sýkýntýlý ve
geçmek bilmeyen zamanýn soðuk
uyarýsýdýr adeta.
"Saatler son gecemin geçti ce-
nazesiyle"
Saatlerin bir türlü geçmediðini
adeta cenaze geçidinin yavaþladýðý
gibi yalnýzlýðýnýn derinleþtiðini anla-
týyor.
"Nihayet ben aðlarken topraðýn
yüzü güldü"
Þairin yalnýzlýðý, yaþadýðý olum-
suzluklara raðmen hayatýn devam
ettiði anlatýlýyor.
Simgeler:
Þiir sembolik bir þiir deðildir. Þiir-
de az sayýda simge vardýr. Cadde-
ler; kalabalýðý simgeler. Sokaklar;
kalabalýðýn yalnýzlýða dönüþünü
simgeler. Kapýlarýn ve pencerelerin
sürmelenmesi, yalnýzlýðý simgeler.
Þiirin Dili:
Dil sadedir. Þair günlük konuþ-
ma dilinden faydalanmýþtýr. "Baþýma
çöktü damlar, yüzü güldü" gibi de-
yimleþmiþ ifadeler vardýr.
Cümleler dizelerde tamamlansa
da iki dizelik bir anlam bütünlüðü
vardýr.
Cümleler genellikle olumlu,
devrik fiil cümleleri þeklindedir.
Þiirin Üslubu:
Þiir açýk bir anlatýma sahiptir.
Simgelerle anlam kapatýlmamýþ,
imgelerle kurgulanmýþtýr.
Birkaç basit söz sanatýna rað-
men þiir yalýndýr.
Þiire lirizm hakimdir. Þair yalnýz-
lýk temasýný bize hissettirebilmek
için þiire bazý mekan unsurlarýný
yerleþtirmiþ ve bu mekanlarýn insa-
ný yalnýzlýða götürüþü üzerinde
durmuþtur. "Pencerelerin kapanma-
sý, kapýlarýn sürmelenmesi, akþam-
larýn tütsülenmesi, son yolcu" gibi
ifadelerle bu tema anlatýlmak isten-
miþtir. Caddelerin kalabalýðý, sakin-
liðin ifadesi olan sokaklarda erime-
ye baþlamýþ, evlerin kapýlarýnda ye-
rini yalnýzlýða býrakmýþtýr.
"Mezarda ölü gibi yalnýz kaldým
odamda" yalnýz þair yalnýzlýðýný
kendini mezardaki ölüye benzete-
rek vurguluyor.
Faruk Nafiz ÇAMLIBEL benzet-
melerle soyut temalarý somutlaþtýr-
mak ister, bu anlatým tarzýný diðer
þiirlerinde de kullanýr.
"Senin için kandiller tutuþtu, se-
nin için saksýda yapraklar incelendi"
ifadelerinde bir olayýn olgunun
oluþ sebebini güzel bir sebebe bað-
lamak suretiyle "Hüsn-i Talil" sanatý
yapýlmýþtýr.
"Söylendi gelmez diye uzaklar
senin için" dizesinde ise uzaklar ki-
þileþtirilmiþtir.
"Nihayet ben aðlarken topraðýn
yüzü güldü" dizesinde de kiþileþtir-
me sanatý vardýr. Bu dizede tezat
sanatý da vardýr.
Þiirin anlatýmý bazen 3. tekil kiþi
aðzýndan, bazen de 1.tekil kiþi að-
zýndan yapýlýr.
Þiirde Þekil ve Gelenek:
Þiir beyitler þeklinde kurulmuþ-
tur. Þair ayný anlam doðrultusunda
iki dizeyi birleþtirmiþtir. Her beyitin
kendi içinde kafiyeleniþi itibariyle þi-
ir mesnevi tarzýndadýr. Þiir yeni
mesneviye benzemekle birlikte ge-
rek ölçüsü gerekse konusu yönüyle
farklýlýk gösterir.
Þekli itibariyle divan edebiyatý
geleneðinden etkilenen þiir, konu
ve ölçüsü itibariyle halk edebiyatý
geleneðinin etkisindedir.
Þiir konu yönüyle iki bölümden
oluþur. I. Bölümde þairin gurbetle
Araþtýrma
yalnýz kalýþý, II. bölümde þairin sev-
gilisini bekleyiþi vardýr.
Ahenk Unsurlarý:
Þiirde hecenin 14' lü kalýbý kulla-
nýlmýþtýr.
Caddeden sokaklara
doðru /sesler elendi.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
12 13 14
Pencereler kapandý /ka-
pýlar sürmelendi.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
12 13 14
Birinci dizede þair duraðý oluþtu-
ramamýþtýr. Diðer dizelerde 7+ 7 =
14 'lü hece ölçüsü vardýr.
Þiir: "aa, bb, cc, dd, ee, ff, gg,
hh, ýý" þeklinde kafiyelenmiþtir.
_elendi "elendi" tunç kafiye
_sürmelendi
_akþamlar "lar" redif
_damlar "am" tam kafiye
_adýmlarý "larý" redif
_kaldýrýmlarý "ým" tam kafiye
_odamda "da" redif
_camda "am" tam kafiye
_meleksin diye "sin diye" redif
_görüneceksin diye "ek" tam
kafiye
_kendisinden "inden" redif
_isinden "is" tam kafiye veya
"isinden" tunç kafiye
_yapraklar senin için "lar senin
için" redif
_uzaklar senin için "ak" tam ka-
fiye
_sesiyle "iyle" redif
_cenazesiyle "es" tam kafiye
_güldü "dü" redif
_döküldü "ül" tam kafiye
Þiirin genelinde "s" sessizinin
tekrarýyla yapýlan aliterasyon vardýr.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
37
 Öðrencilerimizin ve öðretmenlerimizin kendi eserleri
Özlemlerin ýþýklarý Yokluðun Sen Aðlama
ma yürürken
Kar yaðar saçlarý Yýldýzlar la do lu gök yü züne ba kar ken,
Sigaramýn dumaný Ak lýma sen gel din. Sen Aðlama
ýrgýnlýlarýmý
Isýtmaya yetmez k Bir den seni düþündüm… Ben aðlayan þairi
m
Aðlamak isterim; Yoklu ðu nu hisset tim gön lüm de, Bana gülmesini öð
retmediler
Yüreðim sýkýþýr… O an bir buruk luk çök tü içi me. Eðil de bir bak ma
hzun yüzüme
ncere m e d a m la la r vurur; Anlatýr sana çekti
Pe Sanki o yýl dý za inat edercesi ne klerimi
ýp ýr se s ler i ü þü t ü r beni: Birer býçak yarasý
Þýpýr þ Kay dý göz yaþ la rým ya naklarýmdan gibi
öl ü m a r zu la r ým … Alnýmdaki çizgiler
Sýcak bir
rým, Mer yem Erol 10/E TM Ben mutluluk ned
Karþý tepeye baka ir bilemedim
lerin! Saçlarým okþanma
Iþýðý yanýyor özlem Hep böyle dalýp gi
ya alýþýk deðil
larý buzarmýþ…
Aðaçlarýn yaprak der gözlerim
Gezilir mi bu vaki
tte toprak yollarda? Yar gelmedi Ve ne zaman düþü
nsem gecen günleri
Bir karanlýk basa
kin rüzgâr? r içimi
Üþütür mü bu kes azdým ufak tefe
k yazýlar, Aydýnlýk deðil
a r ým Ta þ a y
Karþý tepeye bak v urdum mýzrap s
ýzýlar, Seni nasýl severim
l e r in . T ele bilirsin
Iþýðý yanýyor özlem a ri görmedim ya bu
gün, Nasýl yanarým özl
esi d u yu lu r… Y emler içinde
Uzaklardan ezan s Ondandýr yürek
teki sýzýlar, Bastýðýn yerler cen
net olur
Korkarým… ir kaþlarý, Bilirim en serin rü
O yarin kalemd zgarlar gelirsin
Yine geç kaldým… gül cemali,
Yakýyor canýmý i,
Yine de yanar tutu
þurum ben
Ýþte bitti tüm güze
llikler
u r n ala ra ben ziyor kara gözler Cehennemler içind
T eri. e.
Artýk mum ýþýðý y
ok e liy or bað rým ý yarin kem sözl En mutlu sandýðýn
D yerde kederliyim
er le r ç a m u r d eð i l… Cihan Ay Ben seninle sensiz
Y liði düþünürüm
a k a ða çl ar ý… Bir korku düþer iç
Buz tutacak kav ime apansýz
latacak ateþ… Burkulur yüreðim
Karanlýklarý aydýn
yaðmýyor. Seni þiirlerimde bi
Yok artýk… Kar yucak
n yýl yaþatýr da
u n u s K o þ a r ( 19 96 _ Aralýk ) Ku Küstüm Dünya'ya Ben bin defa ölürü
m
Y

Belli deðil Esra Bozlaðan

Küstüm artýk ben bu dünyaya,
Olmuyor böyle tek baþýma,
Seni sevmek mi im
kansýz Güller açmýyor gönül bahçemde,
Yüzüne bakmak m
ý faydasýz Yüzüm gülmüyor bu ömrümde, Kaybolan yýldýzlar
Affet diye yalvarm
ak yararsýz Olmuyor böyle küstüm dünyaya.
Ah kalp çok karar Bu gece gök yü zü ne baktým.
sýz
Bir ihtimal sevmiy Bel ki bir yýl dýz kayar da di lek tu ta rým.
or Dünya artýk yalan geldi bana,
Kararlý gibi görün Ama kay madý.
üyor Ýnsanlar ýssýz bir dünyada, Bel ki kay dý ben görmedim.
Kesin gibi konuþuy
or Her gök yü zü ne baktý ðým da,
Acaba doðrumu sö Hiç kimse gülmüyor artýk bu dünyada,
ylüyor Yýl dýzlarý gö rürüm ya.
Seni sevmek mi im Yalnýz kalmýþ insanlar,
kansýz Ýþ te, se ni de yýl dýz lar gi bi gö rü rüm.
Bunu sormak bile Olmuyor böyle küstüm dünyaya.
yararsýz San ki ha ya tý ma bir ýþýk sa çý yor sun.
Bir çare yok fayd Sevgi Yazar 10 E/TM Bi raz da ol sa umut ve ri yorsun.
asýz
Yüzüne bakmam m Ama ne fayda,
ý imkansýz
Ezgi Aydýn Her yýl dýz gi bi sende kay bo luyor sun.

Meryem Erol 10/E TM

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
38
 Öðrencilerimizin ve öðretmenlerimizin kendi eserleri
Çanakkale geçilmez
elmedi, Sana son þiirlerim bunlar
Türk milleti bu zamana kolay g
Vataný için ca n ý n ý v e r d i. D e r d i m i s ö y l ü y o r u m
Sene 1915… Sana son þiirlerim bunlar
Ç a n a k ka l e d e y ü z le r c e k a l le þ . S ö zl e ri m in p a s lý ki lid in i a ç m a k is ti y oru m . H ayatýmda sana dair kalacak tek hatýralar
Analar aðlýyo r ,s ýz lý y o r , N e ça r e , d u t y e m iþ bü lb ü le d ö n ü y o r u m. Sen beni hak etmedin hiç
Vataný iç in o ð lu n u , A y a k la r ýn s oð u k r a y l a r a d e ði yo r . Ya da bir þeyi hak etmeyen benim
B i ri cik k u z u s u n u f e d a e d i y o r , B e n , r a y lar a d er d i m i s ö y lü y o ru m . Seni kalbimin en derinlerine gönderiyorum artý
k
Adeta baðrýna taþ basýyor! Unutamayacaðým seni unutmayacaðým
Sýlalar gözü yaþlý, Olmazlara hiç aldýrmadan, Ama sadece eski hatýra olarak kalacaksýn
M eh m e t çi ð i n i,e v i n i n d i r e ð i n i , G e çiy o ru m m em n u y a z ýl ý y oll ar d a n . Þimdi tarif edilemez acý çekiyorum
Savaþa yolluyor. Daracýk sokaklardan yürüyor kokun, Acým göz yaþlarýmda
Düþman kýs kýs gülüyor, Ben, sokaklara derdimi söylüyorum. A kýtýyorum acýlarýmý
a n ak k a le m ' e k e n d i t o p r a ð ýy m ýþ gibi bakýyor!
Ç Hiçbir iz kalmasýn senden istiyorum
?
O kadar kolay mý sanýyorsunuz Acýmasýz kapýlar bir bir kapanýrken, Nefesim kesiliyor bu gün
Mehmetçik ne güne duruyor! Akþamýn ayak seslerini duyuyorum. Ne desen varmýþ meðer bende
Ve savaþ baþlýyor. Öperken ay gecenin siyah saçlarýný, Kalbim aðrýyor bu gün
Düþmanlar! Zalimler! Ben, sokaklarda üþüyorum. Ama sadece bu gün
Sizin top u n u z , t ü f e ð i n iz v a r s a ,
Acýný doyasýya yaþýyorum
Bizimde Allah'ýmýz var! 18 Kasým 2009 Bugün sana elveda diyorum
Mehmetçik tekbir getirerek, Binali Gül Zor olsa da elveda……
Saldýrýyor. Türk Dili ve Edb. Öðrt. Gamze Güneþ
M e h m e t ç ik k o r k u s u z ,
Mehmetçik onurlu,
Mehmetçik gururlu.
Vataný için savaþtýðý için, Hayaller
Gururlu.
Bakýn Seyit Onbaþýya, Düngece yýldýzlarý seyrederken Babam
a k ý n ,b a k ýn d a v a t a n iç in n a s ý l
B Bir hayal kurdum
savaþýlýrmýþ biraz ibret alýn! Babalýðýndý seni bana baðlayan
Gökyüzünü uçsuz bucaksýz bir deniz
Düþman y e n il m i þ ,ç e k i l ir k en ,
Zekândý beni gururlandýran
n a k k a l e m b u r u k b ir s e v in ç le b aþ baþa kalýyor. Yýldýzlarý ise beni sana getiren bir sandal
Ça Biliyordum o sandal hiç getirmeyecek seni Sevgindi beni þýmartan
anýrken;
Bu toprak þehit kanýyla çalkal Yýldýzlarýn özlem çýðlýklarý bile geri Ölümdü beni senden ayýran.
Çanakkale geçilmez! getirmiyordu seni Ü zülme babacýðým bensizliðe,
10-G / 1567 Gökyüzünün karanlýðý içinde bir hayal daha Kapatma gözlerini aðlayarak
F Fatma Kübra Keskendir
Kaybolup gitti Sevinçle yürüyorum aydýnlýða,
Galiba Gece güne karýþtý Sevgini yanýmda götürerek.
Sensiz adaya gittim ilk defa, Dakikalar saatleri kovaladý S eni bir daha hiç göremeyeceðimi
Elimde bir sigara, Senden geçer her bir yaprak bile bile yürüyorum
Tek baþýma faytonda. Unutturuyordu bütün hayalleri Yürüyorum babacýðým
Gözlerim doldu arasýra, Sesini inceden duyuyor gibiyim buradan çok uzaklara
Hele ki lünapark yokuþunda, Gözlerin aklýmdan silinmiyor Y a þa yan hiç kimsenin
Hani bir aðacýmýz vardý ya, Sadece adýn kalýyordu aklýmda eriþemeyeceði diyarlara
Serinlemek için uzandýðýmýz altýnda, Yürüyorum babacýðým senden
Adýn,adýn,adýn….
Bu defa tektim yamacýnda, çok uzaklara
Senden kalan en güzel
Lakin serinleyemedim tek bir Dakka. Jo an na K a ra taþ
Ve en gerçek hayaldi
Söyleyemediklerim vardý ya sana,
O an haykýrdým her þeyi pervasýzca, Benim için adýn
Yeri gelmiþken bir þey daha,
Galiba ben unutamadým seni hala. Sinem Þahin
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
Nalan (Aslý Öz) 39
Rehberlik

Sosyal
Fobi
osyal ortamlarda baþka-

S larý tarafýndan inceleme

altýnda tutulduðu korku-
su performans gösterilmesi
gereken durumlarda eleþtiril-
me yada küçük düþme korku-
sunun yaþanmasýdýr. Ve kiþi
bu korkunun yaþanmasýndan
kurtulamak için bu tür sosyal
ortamlara girmekten kaçýnýr. TÝJEN ÇAÐIRGAN
Kaçýnma nedeniyle kiþinin Rehber Öðrt.
sosyal mesleki yada aile yaþa- Okul baþarýsý etkilenir. Bazýlarý
mý etkilenir. mesi hatta bunun için dua ettiðini okulu býrakmak zorunda kalýr. Yine
Sosyal fobi iki farklý þekilde görü- söylemesi olayýn ne kadar sýkýntý veri- bir çok psikiyatrik rahatsýzlýðýn ortaya
lür. ci olduðunu anlatmak için yeterli olur çýkmasýna da yol açabilir. Bunlarýn
Genel: Korkular hemen her du- sanýrým. içinde en önemlisi depresyon, alkol
rum için geçerlidir. Sosyal fobisi olanlar genelde aþa- baðýmlýlýðý ve ilaç baðýmlýlýðýdýr. Özel-
Özel:Yalnýzca özel bazý durumlar ðýdaki durumlarda sosyal fobi belirti- likle batýlý ülkelerde yapýlan çalýþma-
için geçerlidir. (Baþkalrýnýn önünde lerini yoðun olarak yaþarlar. larda sosyal fobide alkol kullanýmý
imza atmak, yemek yemek vs gibi.) -Topluluk önünde konuþmak. normal toplum bireylerine oranla 2,5
Sosyal fobide karþýlaþýlan belirtiler -Bir iþle uðraþýrken seyredilmek. kat daha yüksek bulunmuþtur. Bu da
þu þekilde sýralanabilir. -Baþkalarýnýn önünde yemek ye- alkolün superegoyu baskýlamasý da-
Çarpýntý mek-içmek. ha rahat davranmayý saðlamasý ile
Titreme -Otorite konumundaki kiþilerle açýklanabilir ki bu durumda zamanla
Terleme temas etmek. alkol baðýmlýlýðý riskini artýrmaktadýr.
Kaslarda gerginlik -Misafir kabul etmek Alkolikler arasýnda yapýlan bir çalýþ-
Midede rahatsýzlýk hissi -Baþkalarý ile tartýþmak mada sosyal fobi görülme sýklýðýnýn
Göðüste sýkýntý hissi -Toplulukta telefonla konuþmak. normale oranla 9 kat fazla olduðu
Sýcak yada soðuk basmasý -Tanýmadýðý kiþilerin gözlerinin içi- tespit edilmiþtir. Ýntihar düþünceleri
Baþta aðýrlýk hissi ne bakmak, ve giriþimleri sosyal fobide yaþanan
Baþaðrýsý. -Ýlgi odaðý olmak. sýkýntýya baðlý olarak sýk görülmekle
Bu durumda kiþi zaman içerisinde -Baþkalarýnýn önünde yazý yaz- birlikte sosyal fobiye baþka psikiyatrik
bu belirtilerle yaþamaya alýþabilir. An- mak. rahatsýzlýklar ilave olduðunda daha
cak hayatýnýn deðiþik alanlarýný kýsýt- da artmaktadýr. Dolayýsýyla sosyal fo-
lamaya baþlayan belitiler bir gün iþ Sosyal fobi belirtilerini bazen kiþi bi bir an önce tanýnmalý ve tedavi
güç yapmayý da engellemeye baþlar- kaygý belirtilerinden birisi imiþ gibi edilmelidir. Sosyal fobisi olanlar genel
sa iþi için tedavisi þart bir durum ha- düþünebilir. nüfusa oranla þu farklarý gösterirler.
line gelir. Yaþanan bu belirtiler kiþide Korkulan durumdan kaçma dav- Yanlýz yaþama oranlarý yüksektir.
derin bir korku ve heyecan hali lie ranýþý genellikle çok belirgindir. Tam Eðitim seviyeleri düþüktür. Özel-
birlikte görülür. bir sosyal yanlýzlýða yol açabilir. Baþ- likle çok erken baþlangýçlýlarda okul
Korkulan durumlardan kaçýma langýç yaþý sosyal fobide çok erkendir. fobisi gibi olur ve baþarý düþük oldu-
davranýþý genellikle çok belirgindir. Hastalarýn % 40'ýnda baþlangýç yaþý ðu için eðitimlerini sürdüremezler.
Ve bazen tam bir sosyal yanlýzlýkla 10'un altýndadýr. Hastalarýn %95'inde Genlellikle ekonomik açýdan ba-
sonuçlanabilir. Korkulan durumlarda ise baþlangýç 20'nin altýndadýr. Okul ðýmlýdýrlar yada fobileri dolayýsýyla
kaçýnmak için olmadýk þeyler yapar- fobisi olan çocuklarýn %40'ýnda ise gerçek performanslarýný göstereme-
lar. Bir seminer vermesi gereken kiþi- sosyal fobi olduðu belirtilmektedir. dikleri için hakettikleri baþarýyý göste-
nin seminer iptal olsun diye ayaðýnýn Sosyal fobinin baþlama yaþýnýn er- remez ve ekonomik anlamda olmala-
kýrýlmasýna bile sevineceðini söyle ken olmasý ciddi sorunlar doðurur. rý gereken yerin çok altýnda yer alýrlar.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
40

Baþka psikiyatrik problemleri var-
dýr.
Sosyal açýdan toplumdan yalýtýl-
mýþ bir durumdadýrlar.
Zaman zaman yaþadýklarý sýkýntý-
lar intiharý düþündürebilir.
TE DA VÝ
Ýlaçla Te da vi si:
-Sosyal fobi iyi tanýmlanmýþ bir
durumdur ve tedaviye iyi yanýt verir.
-Fobik kaçýnma sosyal ortamlarda
duyulan anksiyeteden (sýkýntý) kay-
naklanýr. Ýlaçla kiþinin sosyal ortam-
lardan duyduðu sýkýntý azalýr.
-Genel sosyal fobide ilaç uygula-
malarý ile baþkalarý tarafýndan redde-
dilme yada eleþtiriye maruz býrakýl-
maya duyulan aþýrý hassasiyet azalýr.
-Ýlaç tedavisi baðýmlýlýða yol aç-
maz. (Doktor kontrolünde olduðu
müddetçe.)
Ýlaç tedavisinde genellikle depres-
yonda da kullanýlan antidepressanlar
kullanýlýr. En az 6 aylýk tedavi önerilir.
Ancak bu devrede ilaç kesildiðinde
kendiliðinden nüksler görülebilir.Da-
ha uzun süreli kullaným önerilir. Has-
talarýn en sýk yaptýðý yanlýþ: sýkýntýlar
hafiflediðinde ilaç kullanýmýný aksat-
malarýdýr. Bu yüzden hastalýk belirti-
leri tekrar ortaya çýktýðý için hastalýk
müzmin (kornik) bir hal almaktadýr ve
Rehberlik
kiþinin tedavi olamayacaðý gibi yanlýþ
bir kanýya saplamasýna neden olmak- Özellikle batýlý ülkelerde
tadýr.
yapýlan çalýþmalarda
Psi kolojik Te da vi: sosyal fobide alkol kulla-
Sosyal fobide psikoterapi uygula- nýmý normal toplum bi-
manýn gerekçesi hastalarýn negatif
yoldaki inançlarý ile (sosyal ortamlar- reylerine oranla 2,5 kat
da baþarýsýzlýðýn kaçýnýlmaz olduðu daha yüksek bulunmuþ-
gibi ) yüzleþmelerini saðlamaktýr. Sos-
tur. Bu da alkolün supe-
yal fobinin temelinde bu tür inanlarýn
yer aldýðý düþünülmektedir. regoyu baskýlamasý daha
Hipnozda sosyal fobide psikote- rahat davranmayý saðla-
rapiye yardýmcý bir araç olarak kulla-
nýlmaktadrý. Hastanýn sosyal ortam-
masý ile açýklanabilir ki
lara uyumu için ve sýkýntý duygusunu bu durumda zamanla al-
yenmesi için oldukça yararlý bir yön- kol baðýmlýlýðý riskini ar-
temdir.
týrmaktadýr. Alkolikler
Özet ola rak arasýnda yapýlan bir ça-
Soyal fobi erken
baþlangýçlý kronik gizli
lýþmada sosyal fobi gö-
bir hastalýktýr. rülme sýklýðýnýn normale
Tedaviye iyiyanýt oranla 9 kat fazla olduðu
verir.
Ýyi tedavi hastaný tespit edilmiþtir.Ýntihar
durumuyla baþetmek düþünceleri ve giriþimleri
için zararlý stratejiler
sosyal fobide yaþanan
geliþtirmesinive dep-
resyon ve alkolizm gibi sýkýntýya baðlý olarak sýk
ek rahartsýzlýklarýn or- görülmekle birlikte sos-
taya çýkmasýný engel-
ler. yal fobiye baþka psiki-
Ýlaç tedavisi belli yatrik rahatsýzlýklar ilave
bir süre devam etmesi olduðunda daha da art-
gerekirÝlk ay belirgin
bir yanýtýn alýnamaya- maktadýr. Dolayýsýyla
bilecei hatýrdan çýkarýl- sosyal fobi bir an önce
mamalýdýr.Tek baþýna
yada iilaçla birlikte ya-
tanýnmalý ve tedavi edil-
pýlan psikoterapi sos- melidir. Sosyal fobisi
yal fobide oldukça fay- olanlar genel nüfusa
dalý neticeler verir.
oranla þu farklarý
gösterirler.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
41
Cennettir vataným
Yurdumdan bir köþe
Ardahan
. Dünya Savaþýna Osmanlý Devletinin katýlmasýndan
I sonra Harbiye Nazýrý Enver Paþa Kafkaslara, doðru
büyük bir harekât baþlattý. Amaç, Kafkaslarda kaybe-
dilen topraklarýn alýnmasý idi. Sarýkamýþ harekâtýnýn baþ-
ladýðý günlerde Alman subayý Stange'nin kontrolündeki
milis güçler Artvin, Ardahan ve Tiflis'i ele geçirmek için
ileri harekâta geçtiler. 25 Aralýk 1914'te Artvin üzerinden
Yalnýzçam geçidini geçen Türk ordusu, 29 Aralýk günü
Ardahan'a girdi.
Ardahan'ýn kendileri açýsýndan öneminin farkýnda
olan Ruslar, 3 Ocak günü hücuma geçti. Ardahan'da
bulunan Türk milis kuvvetleri, daha fazla dayanamaya-
caklarýný anlayýnca þehri boþaltmak zorunda kaldýlar.
Böylece Ardahan'ýn hürriyet sevinci bir hafta sürmüþ ol-
du. Durumu daha iyi anlayan Ruslar, Ardahan'daki kuv-
vetlerini üç kat arttýrdýlar.
Osmanlý ordusunun Sarýkamýþ'tan harekete geçti-
ði haberi Ardahan'da yeni bir sevinç dalgasýnýn ortaya
çýkmasýna neden oldu. Harekât Allahuekber daðlarýnýn
Sarýkamýþ cihetinden baþlamýþtý. Daðlarýn kuzey yönü
ise Ardahan ve Göle yaylasýna bakýyordu. Harekâtýn ba-
þarýlý olmasý durumunda Ardahan kurtarýlacaktý. 14
Ocak 1915 gecesi, Osmanlý ordusu harekâta baþladý.
Tarihe, "Sarýkamýþ Faciasý" olarak geçen bu harekât esna-
sýnda, Osmanlý Ordusunun büyük bir bölümü soðuk ve
açlýktan þehit oldu. Harekât baþarýsýzlýkla sonuçlanýnca,
harekâtýn ikinci ayaðýný oluþturan Göle-Merdinik ve Ar-
dahan hattý iptal edildi. Enver Paþa, harekâtý durdurarak
Ýstanbul'a döndü. Ardahan'ýn bir haftalýðýna Türklerin
eline geçiþi, bütün Türkiye'de çok büyük sevinç yarat-
mýþtýr. Ýstanbul gazeteleri, olayý hemen okurlarýna du-
yurmuþ Ýstanbul ve Ýzmir'den Ardahan'a kutlama tel-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
42
graflarý yaðmýþtýr. Ayrýca Güneyden Antep, Maraþ, Urfa
ve Mardin'den de Ardahan'a kutlama mesajlarý gönde-
rilmiþtir.
Ardahan'a I. Dünya Savaþý sýrasýndaki kýtlýk ve
felâket günlerinde kardeþ ellerden yardýmlar yapýlmýþtýr.
"Baku Müslüman Cemiyet-i Hayriyesý' Ardahan ve ilçele-
rinde birer þube açmýþ, çok sayýda yetime el atmýþtýr. Yi-
ne Azerbaycan'da yardým amacýyla faaliyet gösteren
"Kardaþ Kömeði" de Ardahanlý fakir ve hastalara çok bü-
yük yardýmlar yapmýþlardýr.
Bu dönemin Ardahan açýsýndan dikkat çekici en
önemli özelliði bölgeyle ilgisi olmayan Ermenilerin Rus
iþgali sýrasýnda bölgeye yerleþme ve etnik temizlik yap-
ma faaliyetleridir. Ruslar, sürekli olarak Ermenilerin Arda-
han ve Kars taraflarýna yerleþmelerini teþvik ettiler.
1855'te yürürlüðe giren Rus Arazi Nizamnamesi hayata
geçirildi. Toprak mülkiyeti kaldýrýldý, arazi devletin malý
oldu. Bu uygulamadan amaçlanan, burada Türk ve
Müslüman nüfusun hukukî dayanaklarýný koparmaktý.
Türk nüfus zorunlu olarak çalýþmaya zorlandý. Amele sý-
fatýyla çalýþtýrýlan Arda-hanlýlarýn ücretleri ya ödenilmedi
ya da hukuka aykýrý gerekçelerle önemli ölçüde azaltýldý.
Ardahan Türklerinin bu kara günlerde tek dostu Bakülü
Kömekciler idi.
KURTULUÞ VE ÞANLI BAYRAÐIMIZA
KAVUÞMA (23 ÞUBAT 1923)
Ardahan, uzun zamandan beri beklediði kurtuluþ
ve þanlý bayraðýmýza kavuþma hülyasýný 23 Þubat 1921
günü gerçekleþtirdi. Gürcü birliklerinin þehri boþaltmasý-
nýn ardýndan, öðleden sonra Yüzbaþý Osman Bey'in ko-
mutasýndaki Türk birlikleri þehre girdi. Halkýn içten kar-
þýlamasý, Allah'a yapýlan þükürler, kesilen kurbanlar çok
güzel bir havayý aksettiriyordu. Ardahan'a Türk Bayraðý
çekildi. TBMM, Doðu Cephesi Komutaný Kâzým Karabe-
kir Paþa'ya bir teþekkür telgrafý çekti. Fevzi Paþa da Ka-
zým Karabekir Paþa'ya çektiði telgrafta "Ardahan ve Art-
vin 'i kurtaran Þark Ordumuzun kahraman komutanla-
rým ve askerlerini tebrik ederim" diyordu.
ÖRF-ADET-GELENEK-GÖRENEKLERÝ
EVLENME:
Kýz Saraflama (Zarraflama) :
Evlilik çaðýna gelen erkek çocuðun ailesi, çocukla-
rýna ve ailelerine uygun bir gelin bulma arayýþýna girer-
ler. Gelin adayý genellikle, evlilik çaðýna gelen evladýn
beðendiði, ailenin uygun bulduðu veya yakýn çevreden
tanýdýklarýn tavsiye ettikleri bir kýz olur. Uygun aday bu-
lunduðunda erkek tarafýndan kadýnlar bir bahane bula-
rak kýz evine gider, kýzýn kendi aileleri için münasip olup
olmadýðýný araþtýrýrlar. Bunun içinde çeþitli oyunlar de-
nerler. Kýzýn gözlerinin saðlamlýðýný öðrenmek için iðne-
ye iplik taktýrýrlar; uzaktan konuþmaya çalýþarak kulakla-
rýnýn iyi iþitip iþitmediðini, evin temizliðine bakarak kýzýn
çalýþkan olup olmadýðýný öðrenirler. Yemeklerine baka-
rak maharetli olup olmadýðýný anlarlar.
DÜÐÜN ( TOY ) :
Atlý Yýðma: Düðün hazýrlýklarý tamamlanýp düðün
günü geldiðinde davet edilen atlýlar erkek evinde topla-
nýrlar. Yaþlýlar âþýklarýn bulunduðu odaya, gençler ise da-
vul-zurnanýn çalýndýðý yere götürülür. Atlýlar düðün evi-
nin uzaðýnda karþýlanýr, atlý havasý ile düðün evine geti-
rilir, düðün evindeki eðlenceden sonra akþam vakti ge-
lince de komþular tarafýndan gece yatýsýna götürülür.
Hazýrlýklar tamamlandýktan sonra kýz evine doðru yola
çýkýlýr. Kýz evine yaklaþýldýðýnda o yörenin delikanlýlarýnca
gelenler karþýlanýr.
Gelin diyer yoktur atam
Koyunum yok koça katam.
Bu söz üzerine kayýnpeder öne çýkarak:
Men kaynatan senin atan,
Gelin hoþ geldin hoþ geldin,
Yavrum hoþ geldin hoþ geldin,
Bize hoþ geldin hoþ geldin,
YAÐMUR YAÐDIRMA GELENEKLERÝ:
Ekonomisi tamamen tarým ve hayvancýlýða daya-
nan yörede, hava koþullarý büyük önem taþýmaktadýr.
Ýlkbahar ve yaz aylarýnda havalarýn yaðýþlý olmasý tarým-
sal üretimde verimi arttýrýrken hayvan hastalýklarýnýn
azalmasýna ve hayvansal ürünlerin artmasýna neden
olur. Bu yüzden kurak geçen dönemlerde insanlar yað-
mur yaðmasý için çeþitli çarelere baþvurmuþtur. Bunlarýn
arasýnda; yaðmur duasýna çýkma, garip mezarýndan bir
taþ alarak suya býrakma, godi godi gezdirme, siyah bir
eþek bularak suda yýkamayý sayabiliriz.
Yaðmur Duasý:
Yaðmur yaðmadýðý zaman insanlar perþembe veya
cuma günleri yaðmur duasýna çýkarlar. Yaðmur duasý
için þehitlik, türbe veya o yörede kutsal olduðuna inaný-
lan yerlere gidilir. Yaðmur duasýna gitmeden bir gün ön-
ce koyunlar ve inekler yavrularýndan ayrýlýr. Herkesten
ekonomik durumuna göre yiyecek malzemesi alýnýr ve
bunlar duanýn yapýlacaðý gün kadýnlar tarafýndan dua
yerinde piþirilerek yemekler hazýrlanýr. Dua perþembe
günü yapýlacaksa öðle namazýndan sonra, cuma günü
yapýlacaksa cuma namazýndan sonra camiden çýkan ce-
maatle birlikte dua yerine gidilir. Dua okunur ve çoban-
lar tarafýndan getirilen hayvanlar yavrularý ile buluþturu-
lur. Sofralar kurulur, yemekler yenir, sahipsiz kedi ve kö-
peklerin paylarý ayrýlýr. Kuraklýðýn durumuna göre bu
olay birkaç defa tekrar edilir.
Godi Godi Gezme:
Yaðmurun yaðmasý için baþvurulan çarelerden biri
de ?Godi Godi Gezme?dir. Bu olay kuraklýðýn durumu-
na göre çocuklar veya büyükler tarafýndan yapýlmakta-
dýr. Süpürge veya kepçeden bir bebek yapýlýr, kapý kapý
dolaþýlarak yiyecek toplanýr. Toplanan yiyecekler piþirilip
bir kýsmý fakirlere daðýtýlýr, bir kýsmý da hep birlikte yenir
ve dualar edilir.
Hazýrlýklar tamamlandýktan sonra kafile baþkaný,
taþýyýcýlar, arap ve diðer görevlilerden oluþan kafile ?Go-
di Godi? gezmeye baþlar. Önder kafilenin baþkanýdýr ve
idare onun elindedir. Toplanan yiyecekleri muhafaza
eder, piþirilmelerini saðlar. ?Çömçe Gelin? Yapýlmýþsa tek
baþýna taþýr. Taþýyýcýlar; ellerinde taþýdýklarý kaplara topla-
dýklarý yiyecekleri koyar ve dolaþýrlar. Arap; kafilenin en
ilgi çekici üyesidir. Arap rolünü alan kiþi elini yüzünü kö-
mür ile karalar, üzerine uzun bir entari giyerek Araplara
benzer. Bunlarýn dýþýnda Süpürge Gelin? i taþýmak için
görevliler bulunur. Kafile önde, taþýyýcýlar arkada yola çý-
 Cennettir vataným
kýlýr. Dolaþmaya en mert evden baþlanýr ve sýrasýyla tüm Kalecik kalesi: göle ilçe-
köy dolaþýlýr. Kafile bir kapýya geldiðinde kapý çalýnarak, sine baðlý kalecik köyünün
hep bir aðýzdan tekerleme söylenir: yaklaþýk 450-500 metre gü-
neyinde, köyden gelen dere-
YÖRESEL YEMEKLER: nin oluþturduðu vadi ile kura
Çorbalar Yemekler Tatlýlar Hamur Ýþi / Un çorba- vadisinin kesiþtiði noktada
sý / Kesma Aþý / Höre Aþý / Keleçoþ / Cinar sarp bir alana kurulmuþtur.
çorbasý / Kelemkeþir çorbasý / Puþruk Aþý / Ay- kalenin yapým tarihi kesin
ran Çorbasý / Süt Çorbasý / Evelik Çorbasý / Pý- olarak bilinmemekle beraber,
þýrýk Aþý / Ýþkembe Çorbasý / Kaygana / Peynir mö výýý. yüzyýlda yöreye ege-
Eritme / Mýsýr Papasý / Haþil / Gaþo / Kön- men olan urartular tarafýn-
be / Sinor / Bozbaþ / Lalanga / Evelik Sar- dan yaptýrýlmýþ olduðu tah-
masý / Buglama / Kelle paça / Kuymak / min edilen yöre kaleleri ile
Hasuda / Kurut / Lokma / Un helvasý / benzerlik göstermektedir. üç
Sütlaç / Þekerleme / Etli Hengel / Kayýtma yönden çok dik ve sarp kaya-
/ Gevrek / Lokum / Biþi / Feselli / lýklarýn sýnýrladýðý ve akarsula-
Kete / Mafiþ / Kül paðaça / Karný çýrýk / rý ile birlikte iki derin vadinin
Pileki ekmek / Gaçabur / Eriþte / Kesme kesiþtiði bir konumda inþa
makarna edilmiþtir.

YÖRESEL GÝYÝM: Þeytan kalesi: çýldýr ilçe

ERKEK GÝYÝM BAYAN GÝYÝM merkezinden l km. uzaklýkta-
Akalýk / Mugay papak / Körüklü Çizme / ki Yýldýrýmtepe köyünün yaklaþýk 1,5 km. kuzeydoðu- Tabyalar
Kilot pantolon / Deri Papak / Sallama Kemer sunda Karaçay vadisinde oldukça sarp ve müstahkem Ramazan tabyasý: Ardahan il merkezinin 5 km ku-
/ Arkalýk - Mahmud / Bezment / Badýþ Ço- bir alana kurulmuþtur. yapým tarihi kesin olarak bilinme- zeyinde yer alan Osmanlý yapýsý tabyanýn 19. yüzyýlýn
rap / Çalçuha / Karabað Çarýk / Arkalýk mektedir. Yörenin diðer kalelerinde olduðu gibi bu kale- baþlarýnda inþa edildiði bilinmektedir. 93 harbi olarak bi-
/ Dinge / Poturlu Entari / Yelek / Gü- nin de mimari özellikleri Urartu kalelerini andýrmaktadýr. linen 1877-1878 Osmanlý-Rus savaþýndan önce yapýlan
müþ Kemer / Abbasý Kemer / Kundra Ayak- Tarihi kaynaklarda bu kaleye çýldýran kalesi, kal'a-ý þey- tabya bu savaþta önemli bir rol oynamýþtýr. 2500 m.
kabý tan, kaçiþ, iblis hisarý gibi adlar verilmiþtir. yükseklikte bir tepe üzerine yapýlan tabya yeraltýnda kýþ-
lalar ve bunun etrafýnda toprak yýðýnlarýndan meydana
HALK OYUNLARI VE FOLKLOR: Köprüler gelmektedir. Yörenin en yüksek tabyasý olup, u þeklinde
Ardahan'ýn bütün yörelerinde hemen hemen ayný En eski köprü örneklerine Anadolu'da rastlamak inþa edilmiþ ve þehri üç yandan gözetleme imkânýna sa-
oyunlar oynanýr. Enstrüman olarak genellikle davul ve mümkündür. Türkler askeri hareket ve ticari nakliyat hiptir.
zurna, Kafkas oyunlarýnda ise Akordeon ve Nagara adý amacýyla Anadolu'da yol ve köprülere büyük önem ver-
verilen davul kullanýlýr. Ardahan yöresi genelde halay ve miþlerdir. bu bakýmdan Türkler, Anadolu'da köprü inþa- Kilise - þapel kalýntýlarý
bar þekli oyunlar oynar. Bu oyunlarýn oynandýðý toplum- sýnda bir hayli baþarýlý olmuþtur. Ardahan ve çevresinde, kaynaklarda adlarý dahi
sal olaylar ise þöyle sýralanabilir; düðün, niþan, asker Ardahan ve çevresinde xýx. Yüzyýlýn sonlarýnda inþa geçmeyen Hýristiyan dönemi dini mimarisine ait, çok sa-
uðurlama, üzüntü, sevinç gibi duygularýn ifade edildiði edilmiþ birkaç köprü örneði bulunmaktadýr. Ancak bu yýda küçük þapel niteliðinde kilise bulunmaktadýr. Büyük
durumlar. Yöremizde oynanan belli baþlý oyunlar ise köprüler içerisinde þüphesiz en önemlisi, bölgedeki en oranda tahrip edilmiþ olan bu yapýla-rýn, yörede Bizans
þunlardýr. eski köprü özelliðini taþýyan çýldýr-Taþköprü köyündeki hakimiyeti sýrasýnda yaptýrýlmýþ olduklarý tahmin edil-
Urartu kralý ýý. Sarduri'ye ait köprüdür. mektedir.
BAR OYUNLARI TEK OYUNLAR Posof çayý köprüsü: bu köprü, posof ilçe merkezi-
Aðýr Bar / Sallama / Temur Aða / Na- nin yaklaþýk 1,5-2 km. güneydoðusunda yurtbekler sý- Ölçek köyü kilisesi: Ardahan'ýn 15 km. doðusun-
re / Lorke / Þeker Oðlan / Kaçýke / nýr karakolu ya-kýnlarýnda ve posof çayý üzerinde bulun- daki ölçek köyü'nde yer alan bir kilise kalýntýsýdýr. Yapým
Tavuk Barý / Gazelo / Hoþ Bilezik / Ha- maktadýr. bu köprünün xýx. yüzyýl sonlarýnda ruslar tara- tarihi tam kestirilemeyen bu kilisenin x.-xý. yüzyýllardan
ran / Döne / Kýskanç / Kürdün Kýzý / fýndan inþa ettirildiði bilinmektedir. yaklaþýk 10 m. uzun- kalmýþ olabileceði tahmin edilmektedir.
Ardahan'ýn Yollarý / Hafif Bar / Paþa Göçtü luðunda ve 6 m. geniþliðinde olan köprünün yan kýsým-
/ Sarý Seyran / Ondört / Þeyh Þamil / larýnda, düzgün blok taþlarla 40-50 cm. yüksekliðinde Övündü (vaþlop) manastýr kilisesi: çýldýr ilçesine
Ay Gizli Bir Mezara Doldurur / Beþ Açýlan / korkuluklar oluþturulmuþtur. baðlý kurtkale beldesinin yaklaþýk l km. kadar doðusun-
Karabat / Haným Yaylada Taþköprü: çýldýr ilçesinin yaklaþýk 30 km. güneyin- daki övündü (vaþlop) kö-yü'nün 450-500 m. güneyinde
de, adýný köprüden alan ve günümüze kadar adý hiç de- bulunan vadide, kura nehri'nin akýþ yönüne göre solun-
Ardahan kalesi: þehir merkezinin kuzeyindeki Halil ðiþmemiþ olan taþköprü köyünde bulunmaktadýr. bu- da yer almak-tadýr. bu kilisenin yaklaþýk 150-200 m. ku-
efendi mahallesi ile, þehir merkezini birbirinden ayýran gün büyük oranda harap olan köprünün, anadolu'daki zeyindeki kayalýkta ise eski maðara yerleþimleri bulun-
kura nehri'nin hemen sol kýyýsýnda bulunmaktadýr. Tari- en eski köprülerden biri olduðu ve urartu kralý ýý. sardu- mak-tadýr.
hi oldukça eskilere dayanan ilk inþa evresi kesin olarak ri tarafýndan yaptýrýldýðý ifade edilmektedir. bugün sade-
bilinmeyen Ardahan kalesi'nin, Selçuklular tarafýndan ce yuvarlak kemer kýsmý görülebilmektedir. kalan izler- Sensop kilisesi: çýldýr ilçesine baðlý kurtkale belde-
yapýldýðý ve Osmanlýlar döneminde de sürekli olarak den yanlarda iri blok taþlarýn korkuluk olarak kullanýldý- sinin yaklaþýk l km kuzeydoðusunda yer alan akdarý (ça-
kullanýldýðý bilinmektedir. ðý anlaþýlmaktadýr. morda) köyünün 5 km. kuzeydoðusundaki yüksek düz-
Gülyüzü (Pekreþen) köyü köprüsü: çýldýr ilçesinin lükte ve eski bir yerleþim yerinin ortasýnda bulunmakta-
Kazan kale: Ardahan'ýn yaklaþýk 12-13 km kuzey- yaklaþýk 20-25 km. güneyindeki gülyüzü (pekreþen) kö- dýr. kesin yapým tarihi hakkýnda bir bilgi bulunmayan ki-
doðusunda kura vadisinin nehrin akýþ yönüne göre sa- yünde, köyün güneyindeki dere üzerinde yer almakta- lisenin x.-xý. yüzyýllardan kalmýþ olabileceði tahmin edil-
ðýnda yer almaktadýr. Kesin tarihi bilinmeyen kale çevre- dýr. kuzey-güney doðrultusunda inþa edilmiþ bu köprü- mektedir. güney duvarý bugün tamamen yýkýlmýþtýr. an-
sinde eski yerleþim izleri mevcuttur. Büyük oranda yýkýl- nün orijinal topuk kýsýmlarý ve topuk hizasýna denk ge- cak diðer duvarlar ve örtü kýsmý saðlamdýr. giriþinin gü-
mýþ olan kaleden, sadece doðu yöndeki kule kýsmý len korkuluklarý posof çayý üzerindeki köprü ile büyük neyden olduðu anlaþýlmaktadýr.
ayakta kalarak günümüze ulaþabilmiþtir. bu kulenin MS bir benzerlik göstermektedir. dolayýsýyla bu köprünün
8-9. yüzyýllarda Türkistan'daki kazan bölgesinden gelip, de xýx. yüzyýl sonlarýndan kaldýðý tahmin edilmektedir. YUDUM POLAT / 11 - G
bu yörede yaþadýklarý bilinen Türkler tarafýndan inþa
edildiði anlaþýlmýþtýr. Yüksekliði 15 metre olan bu kule-
nin, burada daha önce mevcut olan bir yerleþim üzeri-
ne sonradan inþa edildiði anlaþýlmýþtýr.

Altaþ (ur) kalesi: Ardahan-Hanak karayolunun 18.

km. Altaþ (ur) köyünün doðusunda yer alan sivri bir te-
pe üzerine kurulmuþtur. Tarihi kaynaklarda sadece adý
ve yeri belirtilen kalenin, ilk yapým tarihi kesin olarak bi-
linmemektedir. Çevresinde eski yerleþim izlerinin mev-
cut olduðu tespit edilen kalenin, Türk dönemi öncesine
ait kalýntýlar üzerine, Türk döneminde inþa edilmiþ olma-
sý kuvvetle muhtemeldir.

Kinzi kalesi: Ardahan'ýn 30 km. batýsýnda Baðde-

þen köyünün kuzeyinde yer almaktadýr. kalenin inþa ta-
rihi bilinmemekle birlikte, önemli bir geçit noktasýnda
bulunmasý, buranýn milattan önceki asýrlardan beri
mevcut olduðunu göstermektedir. konum ve altyapý
özellikleri bakýmýndan urartu kalelerinin genel karakte-
ristik özelliklerini akla getirmekte olup, çevreden yakla-
þýk 130 metrelik yüksekliði ile ortaçað þatolarýný andýr-
maktadýr. üç yönden derin vadilerle çevrilmiþ yüksek bir
daðýn dil biçimindeki uzantýsý üzerine kurulmuþ olan ka-
lenin, iç ve dýþ bölümlerden oluþtuðu anlaþýlmaktadýr.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

43
Çevre

Hava kirliliði
ve insan

nsanlarýn arzu etmediði, Hava kirliliðine neden mal pencereler (çift cam) kullanýlabilir. Ka-

Ý istemediði þey kirliliktir.

Evimizde, okulumuzda,
mahallemizde kýsaca yaþa-
olan kirleticiler orman yan-
gýnlarý, ýsýtma amacýyla ko-
nutlarda kullanýlan yakýt, sa-
loriferler sýcaklýk derecesi 18-20 olduðun-
da kýsýtlý yakýlmalý, sýcaklýk 22-23 derece-
nin üstüne çýktýðý zaman yakýlmamalýdýr.
dýðýmýz çevrede olmasýný is- nayi faaliyetleri ve motorlu Sobamýzý 10 saat yakacaðýmýza 8 saat
temediðimiz, insan ve çevre karayolu taþýtlarýn kullanýmý yaktýðýmýzda 2 saat tasarruf etmiþ oluruz
saðlýðýna zarar veren þey gibi kaynaklardýr. Bu tür kay- veya 80 derecede kalorifer çalýþtýracaðý-
kirliliktir. naklardan oluþan is, kurum, mýza 70 derecede çalýþtýrýrsak 10 derece-
Ýnsanlarýn doðal kay- kül, kimyasal toz ve gazlar lik bir yakýt tasarruf etmiþ oluruz. Bakým,
naklarý aþýrý ve yanlýþ kulla- hava kirliliðini birinci derece- onarým ve temizliklerinin zamanýnda ve
nýmý sonucu çevre bozul- Yýlmaz KAMA de etkiler. Bunlar ne kadar gerektiði þekilde yapýlmalýdýr.
makta ve tahrip olmaktadýr. KÝMYA ÖÐRETMENÝ çok havaya karýþýrlarsa, hava Ýþyerlerinde ve fabrikalarda temiz ya-
Bu durumda doðanýn temel kirliliði o aranda artar. kýt kullanmalý, filtre sistemleri kurulmalý,
unsurlarý olan hava, su ve topraðýn yapý- Bugün bizler kýþ aylarýnda üþümemek geri dönüþümü mümkün olan hammad-
sý giderek bozulmaktadýr. Örneðin temiz için evlerimizde, okulumuzda, iþyerlerin- deler kullanýlmalý, personel çevre konu-
hava içersinde 78 % azot, 21 % oksijen de soba veya kalorifer yakarak ýsýnmaya sunda eðitilmeli yeþillendirme çalýþmalarý
ve 1 % oranýnda da diðer gaz, toz, su bu- çalýþmaktayýz. Bunlar genellikle odun, kö- yapýlmalý ve teknolojik takip edilmeli ve
harý gibi maddeler bulunmaktadýr. Ýþte bu mür, fuel-oil ve doðal gaz ile yakýlmakta- uygulanmalýdýr. En önemlisi yetkili ku-
oranlarýn bozulmasý ve deðiþmesi sonucu dýr. Bu yakýtlarýn yakýlmasýyla bacadan çý- rumlardan gerekli izinleri mutlaka almalý-
baþta insanlar olmak üzere, tüm canlý var- kan duman havayý kirletmektedir. dýr. Denetleyici kurumlarda bu tür yerleri
lýklar, ekolojik denge zarar görmekte ve Okuduðumuz kitaplar, elimizdeki ka- sýk sýk denetlemelidir.
olumsuz yönde etkilenmektedirler. lemler, yediðimiz çikolatalar-bisküviler, Trafikde de sürücüler temiz yakýt kul-
evimizdeki elektronik eþyalar, giydiðimiz lanýlmasýna özen göstermelidir ve müm-
giysiler fabrikalarda yapýlmaktadýr. Bu kün olduðu kadar toplu taþýma araçlarý
ürünlerin yapýlmasý ve bizlerinde bunlarýn tercih edilmelidir.
kullanmasýnýn bedeli olarak fabrikalarýn Temiz bir dünya ve yaþanýlabilir bir
bacalarýndan kimyasal gazlar, tozlar ve çevre için birer çevre dostu olalým böyle-
dumanlar çýkarak hava kirlenmektedir. likle küresel ýsýnma gibi diðer tehlikelere
Ýstanbul'da bugün 2,5 milyondan faz- karþý dünyamýzý korumuþ oluruz.
la trafiðe kayýtlý motorlu taþýt aracý, kentin
cadde ve sokaklarýnda do-
laþmaktadýr. Havayý kirletici
ve tanecik yayabilen bu
araçlar kötü bakým, bilinçsiz
kullanma ve bir kýsmýnýn
çok eski oluþlarý nedeniyle
kirletici özellikleri bir kat da-
ha artarak, önemli kirletici
kaynak durumundadýrlar.
Hava kirliliðini azaltmak ve-
ya önlemek için yapmamýz
gerekenleri þöyle sýralayabi-
liriz:
Kalorifer ve soba baca-
larý her sezon baþýnda mut-
laka temizlenmelidir. Çok
büyük pencere yerine nor-

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

44
 Bilim

Bilime Katký ve Bazý

Türk Bilginlerinin Bilime Katkýsý
SÝNA OÐ - HAREZMÝ: FARABÝ:
LU( Ýbni Sina ): Zamanýnýn en Matematik,fel--
Avrupa üni-- yüksek astro-- sefe ve müzik
versitelerinin nomi ve mate-- alanýnda bü--
týp bölümle-- matik bilgini yük eserler
rinde yüzyýllar-- olarak kabul vermiþtir. Ayrý--
ca temel ders ediliyordu. Av-- ca kanunun
kitabý olarak rupa'da " Elha-- mucididir.
okutulan ''Ka-- rezi " olarak bi--
n u n i ' f i t liniyordu.Ayný
Týb(Týbbýn Ka-- zamanda kü--
nunlarý)'' kita-- tüphaneler müdürü idi.
býnýn yazarý TÜRK bilgini. LAGARÝ
ULUÐ BEY: HASAN ÇELE-
SEYDÝ ALÝ Timur'un toru-- BÝ: Ýlk insanlý
REÝS: Yazmýþ nu olan bu roket dene--
o l d u ð u büyük hüküm-- mesini yap--
''Mir'atü'l Me-- dar bilginin mýþtýr.
malik(Memle-- bulduðu, 365
ketler Aynasý)'' gün 4 saat ih--
adlý kitabý ve tiva eden tak-- MÝMAR MEHMET ÝSA: Hindistan'ýn
çizmiþ olduðu vim 2 saat ya-- Agra þehrinde bulunan Þah Cihan'ýn eþi
denizcilik ile il-- nýlgý ile bu-- için yaptýrdýðý Taç Mahal'in Türk mimarý.
gili haritalar günkü takvi--
sayesinde min temelidir. Pantolonu ilk bulan ve giyenler Türklerdir.
Amerika kýtasý Demiri ilk iþleyen ve savaþ silahý yapýmýnda
kullanan Türklerdir.
keþfedilmiþtir. BÝRUNÝ:
Mancýnýðý bulanlar ve ilk kullananlar Türk--
Sistematik ve lerdir.
MUSLÝHÝDDÝN AÐA: Bizlere yuttu-- metodolojik Mendil kullanmayý ilk uygulayanlar Türk--
rulmaya çalýþýlan Fatih döneminde astronominin lerdir.
döktürülen ''Þahi(Þahin)'' muhasara kurucusudur. Islýklý oku bulan Tanrýkut Mete'dir.
toplarýnýn mimarý Macar Urban deðil , Yeleði ilk kullananlar Türklerdir.
Muslihiddin Aða'dýr. Macar Urban dö-- TÜRKOÐ - Atý evcilleþtiren ve savaþta kullananlar
küm ustasýdýr. LU FAZIL: Ma-- Türklerdir.
Dünyada bilinen en eski kilometrelerce
tematik ala--
uzunluktaki sulama kanallarýný yapanlar ve
RAZÝ: Çi-- nýnda büyük kullananlar Türklerdir. (Uygur)
çek ve kýzamýk buluþlar yap-- At koþum takýmlarýný ilk bulanlar ve kulla--
hastalýklarýný mýþtýr. nanlar Türklerdir.
ilk kez tetkik Dünyada ilk defa insanlý denizatlýyý uzun
eden Türk bil-- VEFA: Trigonometriyi bugünkü ka-- bir süre su altýnda hareket ettiren
gini .Avru-- lýba sokan Horasanlý Türk bilgini. Türklerdir.(III.Ahmet dönemi, þehzade sün--
pa'da " Rhazes netinde)
Yoðurdu dünya mutfaklarýna kazandýran
"olarak bilinir. AKÞEM-
Türklerdir.
Dünya týp lite-- SEDDÝN: Yüz-- Ýlk insan mumyalama tekniðini mükemmel
ratüründe gü-- yýllarca evvel bir þekilde uygulayanlar Altay Türkleridir.(Mý--
nümüzde da-- mikroplarýn sýr medeniyetinden yüzyýllarca önce)
hi ismi geçer. varlýðýný söyle-- Uygur bölgesinde bulunan, Mýsýr piramit--
yen bilgin. lerinden yüzyýllarca önce yapýlan ve Mýsýr pi--
AHMET ramitlerinden daha yüksek/büyük olan pira--
FERZANÝ: mitleri yapan Türklerdir.
Çin hükümeti buraya giriþi tamamý ile ya--
Dünya'nýn
saklamýþtýr. Çünkü bu piramitlerin içinde pro--
çevresini bu-- to-Türk yazýlar mevcut. Arkeologlarýn dahi gi--
günkü ölçüleri riþine kati surette izin verilmiyor. Çünkü dün--
ile hesaplayan ya tarihinin tekrar yazýlmasý gerekebilir.
Türk bilgini.
Avrupa'da " TAYFUN ÇELÝK 11 - Ý sýnýfý
Elfaraganius "
adý ile bilinir.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

45
Bilim-Teknoloji
Teknolojik haberler
ný belirlemek... Böyle bir ize rastlanýrsa,
ileride ay üzerinde bir uzay istasyonu
kurma fikri geliþebilecek. Dünyanýn uy-
dusu Ay yüzeyindeki geliþmeleri Hubb-
le dahil dünyadaki teleskoplar da ya-
kýndan izliyor.
Amerikan Havacýlýk ve Uzay Dairesi
(NASA) uzayda su arayýþlarýný sürdürü-
yor. Bu seferki hedef, dünyanýn uydusu
Ay'dý... NASA tarafýndan 3 ay önce fýr-
latýlan iki roket, ayýn güney kutbunda
milyarlarca yýl ýþýk görmemiþ bir kratere
kontrollü bir þekilde çarptýrýldý. Önce 2
tondan fazla olan büyük roket ay yüze-
yine çarptý. Dört dakika sonra da üze-
rinde 5 kamera ile dört araþtýrma ciha-
zý bulunan ikinci roket geldi. Roketten
çarpma anýna kadar görüntü geldi, ay-
UCLA Üniversitesi, Profesör Aydo-
ðan Özcan'ýn mühendislik baþarýsýný
konuþuyor. On dolarlýk parçalar ve bir
cep telefonundan oluþan mikroskop
tasarýmýyla önemli bir buluþa imza atan
Özcan, elde edilen görüntülerin ince-
lenmesi ve kablosuz aktarýmý için, bir
de yazýlým geliþtirmiþ.
dan yükselen toz bulutu hakkýnda veri-
ler gönderildi. Ancak görüntüler, çarp-
madan sonra kesildi. Roketlerin Ay yü-
zeyinde kilometrelerce geniþlikte, 350
ton civarýnda bir toz bulutu oluþturdu-
ðu tahmin ediliyor. Araþtýrmanýn ama-
cý, Ay yüzeyinin alt tabakalarýnda su ya
da buz tabakasý bulunup bulunmadýðý-
Bu dijital mikroskop, görüntüleri
alýþýlageldik optik yöntemler yerine
elektronik olarak inceliyor. Özcan'ýn ifa-
desiyle; '...bir kaç hücreyi ayný anda gö-
rüntüleyen bir hologram yaratarak,
aralarýndaki iliþkiyi incelemeyi ve buna
baðlý olarak, saniyeler içinde bir teþhis
koymayý mümkün kýlýyor.'
Tasarým, özellikle elveriþsiz koþullar-
da çalýþan saha doktorlarý için biçilmiþ
kaftan. Geliþmiþ saðlýk hizmetinden ve
teknik olanaklardan yoksun üçüncü
dünya ülkelerinde yaygýn rastlanan en-
feksiyonlarýn teþhis edilmesini kolaylaþ-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
46
týrmasý; doktor ile laboratuvar arasýn-
daki mesafeyi önemsiz kýlmasý bekle-
nen icat, salgýn hastalýklarýn kol gezdiði
bir dünyada sayýsýz hayat kurtarabilir
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Týp
Fakültesi Hastanesi Ortopedi ve Trav-
matoloji Ana Bilim Dalý Öðretim üyele-
ri Prof. Dr. Hasan Havýtçýoðlu ile Doç.
Dr. Önder Baran'ýn geliþtirdiði yöntem-
le diyabetik ve nörolojik hastalýklar so-
nucu iyileþmeyen ve uzuv kesimine gi-
den yaralarýn iyileþtirilmesine iliþkin
olumlu sonuçlar elde edildi. Yöntemin
dünyada ve Türkiye'de ilk olduðu bildi-
rildi. DEÜ Ortopedi ve Travmatoloji
Ana Bilim Dalý Öðretim üyeleri Prof. Dr.
Hasan Havýtçýoðlu ile Doç. Dr. Önder
Baran'ýn geliþtirdiði "kemik iliðini uyar-
ma" yöntemi sayesinde 6 ve 20 yýldýr
yaralarý iyileþmeyen ve bacaklarý kesil-
me noktasýna gelen 2 hastada düzelme
saðlandý.
Prof. Dr. Hasan Havýtçýoðlu, nöro-
lojik kökenli hastalýklarda ya da þeker
hastalarýnda, iyileþmeyen yaralarda,
burger denilen damarsal bazý yaralar-
da, kemik iliðini uyararak yaranýn ilerle-
mesini durdurduklarýný belirterek, þöyle
konuþtu: "Klinik çalýþmalarda kemik ili-
ðinin uyarýlmasýyla yaralarýn daha ça-
buk iyileþtiðini gördük. Bunun üzerine
kemik iliðini uyarýp, yaranýn iyileþmesi-
ni saðlamak için ilizarov halkalarý uygu-
lamaya baþladýk. Kemik iliðine teller
gönderip, her gün telleri belli oranda
geri çekerek, kemik iliðini uyarýyoruz.
Kemik hücrelerinin yeniden oluþmasý
ve yapýlanmasýyla birlikte kan dolaþýmý
da artarak, yaralar iyileþiyor."
Kemik iliðinin uyarýlmasý ve bu sa-
yede kan dolaþýmýnýn etkisinin artýrýl-
masýnýn, dünyada çok yeni olduðunu,
bütün dünyanýn bu tip yaralarýn ilerle-
mesine engel olmak için arayýþ içerisin-

de bulunduðunu ifade eden Prof. Dr.
Havýtçýoðlu, "Bu yöntem Türkiye'de ilk,
dünyada da þu ana kadar böyle bir uy-
gulamanýn yapýldýðýný duymadýk" dedi.
Havýtçýoðlu, "20 yýldýr iyileþmeyen yara
bu yöntemle iyileþti. Bu yöntemi uygu-
ladýðýmýz 10 kiþiden de olumlu sonuç-
lar aldýk" diye konuþtu.
Amerika`da araþtýrmalarýný sürdü-
ren Türk profesör Murat Günel, beyin
kanamalarýnýn önüne geçecek önemli
bir çalýþmaya imza attý.
ÝLÝÞKÝ LÝ HA BERLER
Günel ve ekibi, beyin kanamasýna
yol açan 3 geni tespit etti. Bu müthiþ
buluþ, bu sýkýntýyý yaþayan hastalara
büyük ümit verirken týpta da yeni bir çý-
ðýr açmaya hazýrlanýyor.
Dünya, Yale Üniversitesi Beyin cer-
rahisi Damar Hastalýklarý Bilim Dalý Baþ-
kaný ve Beyin Genetiði Programý Direk-
törü Türk Profesör Murat Günel`in
müthiþ buluþunu konuþuyor.
ARTIK BE YÝN KA NA MA LA RI
ÖN LENE BÝ LECEK
Günel ve ekibi yaptýklarý araþtýrma-
larda beyin kanamalarýna yol açan
anevrizmaya sebep olan 3 geni ortaya
çýkardý.... 15 yýllýk uzun bir çalýþma sü-
recine dayanan araþtýrmada, Hollan-
da`nýn yaný sýra dünyada anevrizmaya
baðlý beyin kanamalarýnýn en çok gö-
rüldüðü Finlandiya ve Japonya`dan
toplanan 10 binin üzerinde kan örne-
ðinden elde edilen genetik materyal
kullanýldý. Sonuçlar ise 3 bölgedeki de-
ðiþikliklerin anevrizma riskini arttýrdýðýný
ortaya koydu.
Týp dünyasýnda büyük bir çýðýr aç-
masý beklenen araþtýrma sayesinde,
anevrizma oluþma riski yüksek hastalar
basit bir kan testiyle tespit edilerek, be-
yin kanamalarý önlenebilecek...
Dünyanýn en büyük týp dergilerin-
den biri olan `Nature Genetics`te ya-
yýnlanan çalýþmada, hiç beklenmedik
bir þekilde her üç geninde damarlarda-
ki bozukluðu tamir eden kök hücreleri-
ni de etkilediði belirlendi.
Bu büyük baþarýnýn ardýndan elde
edilen bu sonuçlara baðlý olarak yeni
tedaviler geliþtirilmesi ve yeni yöntem-
ler kullanýlarak hastalarýn iyileþtirilmesi
hedefleniyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi'nde ger-
çekleþtirilen operasyonla, organlarý
normal insanlarýn simetrisinde bulunan
kadavradan alýnan karaciðer, siroz has-
tasý Yusuf Kýlýç'a ters duruþla yerleþtiril-
di.Operasyonu gerçekleþtiren Yard.
Doç. Dr. Tarkan Ünek, nakil için kadav-
ranýn karnýný açtýðýnda, organlarýnýn
normal insandakinin tam simetriði þek-
linde yerleþtiðini gördüðünü söyledi.
Ünek, þu bilgileri verdi: "Yani karaciðer
normalde saðdayken bu hastada sol-
da, dalak soldayken bunun saðda. Bü-
tün organlar yer deðiþtirmiþ. Kalbi de
solda deðil, saða yatýk. Biz bu donörü
deðerlendirdik, karaciðeri çýkardýk. Du-
rumu bildirdiðimiz hocalarýmýz 'kabul
edilebilir' deyince karaciðer baþarýlý þe-
kilde Yusuf Kýlýç'a nakledildi."
Türk doktorun büyük ba þa rý sý
Almanya'nýn Wuppertal kentinde
saðlýk merkezi bulunan Türk doktor
Mehmet Burgazlý, ülkenin en iyi üçün-
cü aile hekimi seçildi.
Ýnternet þirketi IMEDO tarafýndan
yapýlan bir anket sonucunda Burgazlý,
Almanya'nýn en iyi üçüncü aile doktoru
oldu.
IMEDO, en iyi aile doktoru seçimin-
de kriter olarak hastalara randevu veril-
mesini, bekleme süresinin kýsalýðýný,
personelin güleryüzlü olmasýný, heki-
min hastayý bilgilendirmesini, saðlýk
merkezinin donanýmýný ve muayene
odalarýnýn sayýsýný göz önünde bulun-
durdu.
Ýç hastalýklar uzmaný olan Doktor
Burgazlý, AA muhabirine yaptýðý açýkla-
mada, Almanya'nýn en iyi üçüncü aile
doktoru seçilmesinden dolayý büyük
mutluluk duyduðunu söyledi.
Burgazlý, IMEDO tarafýndan aldýðý
sertifikayý göstererek, "Gerçekten bu
sertifika dolayýsýyla çok mutlu oldum.
Bize gelen hastalar demek ki çok mem-
nun kaldýlar ki, bu oylamaya katýlarak
Bilim-Teknoloji
bize destek oldular. Bu sertifika bizi da-
ha da fazla çalýþmaya ve hastalarýmýzýn
memnuniyetini artýrmaya gayret ettire-
cek" dedi.
Türk doktor ke si le cek
de nen ba ca ðý kurtardý.
13 yaþýndaki Aylin Gülez yakalandý-
ðý kemik kanseri nedeniyle yaþadýðý Al-
manya'da doktora gitti. Alman doktor-
lar bacaðýn hemen kesilmesi gerektiði-
ni söyledi. Aylin Gülez'in ailesi bunun
üzerine Ýstanbul'a geldi.
Ýstanbul Üniversitesi Ýstanbul Týp
Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana
Bilim Dalý Öðretim Üyesi Prof. Dr. Har-
zem Özger, Almanya'da yaþayan Aylin
Gülez'e kötü huylu kemik tümörü teþ-
hisi konulduðunu ve ilaç tedavisi uygu-
landýðýný söyledi. Harzem Özger, Aylin
Gülez'e, Almanya'da bacaðý koruyarak
tümörü çýkarma imkanýnýn olmadýðýnýn
söylendiðini belirterek, sözlerine þöyle
devam etti: ''Oradaki merkezler dünya-
ca kabul edilmiþ insanlarýn da görüþü-
nü alýyorlar, ancak bacaðý feda ederek
tümörden kurtulabileceðini ifade edi-
yorlar. Ailesi 'bacaðý kurtarabilecek te-
daviyi yaptýrabilir miyiz' arayýþý içine gi-
rerek bir þekilde bana ulaþýyor. Alman-
ya ile görüþüp bilgileri aldýktan sonra
bunu çýkarabileceðimizi söyledim. On-
lar da inandý ve güvendi.
Temiz sýnýrlarla diz üstü ile ayak bi-
leði arasýndaki 25 santimetrelik bölüm
alýnarak yerine protez takýldý. Ameliyat-
ta ayak ve ayak bileði ile birlikte 15 san-
timetrelik bölüm korundu. Ayak bileði
üstündeki bacak kemiði, diz eklemi
adale sistemiyle birlikte üzerini örten
dokular dahil hepsi çýkarýldý. Hiçbir
problem olmadan son derece saðlýklý
olarak bacaðýný yeniden kullanýlabilir
hale getirdik. Bacak bütünüyle geçici
olarak alçýya alýndý. 5 hafta sonra aya-
ða kalkýp yürümeye baþlayacak.''
TAYFUN ÇELÝK 11 - Ý sýnýfý
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
47
Müzik Magazin
Türklerin
Ýkinci
Avrupa Zaferi
aNga, 20 ülkenin adaylarýný
m eleyerek 2009 MTV Avrupa
Müzik Ödülleri'nde Avrupa'nýn
En Ýyi Sanatçýsý ödülünü aldý!
Berlin'de Düzenlenen MTV Avrupa
Müzik Ödülleri'nde "Avrupa'nýn En Ýyi
Sanatçýsý" Ödülünü Kazanan maNga,
Türkiye'nin Gururu Oldu...
Türkiye'de "En Ýyi Türk Sanatçý"
ödülünü kazanarak yola çýkan maN-
ga'nýn, Berlin'e gitmesi için tüm ülke
adaylarý arasýndan ilk beþe kalmasý ge-
rekiyordu. maNga'yý Türkiye'de oylarýy-
la birinciliðe ulaþtýran müzikseverlerin
yaný sýra, dünyanýn tüm ülkelerinden
oylamaya katýlan Türklerin de desteðiy-
le, Avrupa elemesinde ilk beþe kalan
maNga, yarýþtýðý rakiplerini eleyerek
MTV Avrupa Müzik Ödülleri'nde birinci
olmayý baþardý ve "Avrupa'nýn En Ýyi Sa-
natçýsý" ödülünü kazandý.
Bu sene de merakla beklediðimiz,
dünyanýn en büyük ve prestijli müzik
ödülleri töreni olan "MTV Avrupa Mü-
zik Ödülleri" yine çok heyecanlý ve ha-
reketli geçti. Geçen sene yarýþan Emre
Aydýn'ýn aldýðý ödülden sonra, maNga
bu sene de Türkiye adýna birinciði elde
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
48
edip "Avrupanýn En Ýyi Sanatçýsý" ödülü-
nü kazanarak Türkiye'nin ikinci kez gu-
rur kaynaðý oldu.
MAN GA HAKKIN DA
2001 sonlarýna doðru kurulan
maNga grubunun hikayesi Yaðmur Sa-
rýgül "Yamyam"(Gitar)'ün barlarda "co-
ver" parçalarý yorumlayýp eðlendikleri
gruptan ihraç edilmesiyle baþladý. Yeni
grubunda rock müzikle elektroniði,
sert gitar riffleriyle rap vokalleri birleþtir-
mek isteyen Yamyam öncelikle okuldan
en yakýn arkadaþý Orçun Þekerusta (Bas
Gitar)'yý gruba dahil etti. Sonrasýnda
Özgür Can Öney ( Davul), Efe Yýlmaz
(Turntable) ve Ferman Akgül (Vokal)'ün
gruba dahil olmasýyla ilk kadro tamam-
lanmýþ oldu. Tarz olarak ise yeni yeni
gönüllerini kaptýrdýklarý "nu metal" ve
"hardcore" akýmýný benimsemiþlerdi.
Albüm maceralarý ise Eylül 2001 de
Ferman'ýn "Sing your Song" yarýþmasýna
katýlma fikriyle baþladý. Orçun'un özel
nedenlerden dolayý gruptan ayrýlmak
zorunda kalmasýyla Cem Bahtiyar (bas
gitar) gruba dahil oldu ve maNga þu
andaki yapýsýna kavuþtu. Böylelikle beþ
ayrý karakteri, beþ ayrý müzik zevkini ve
beþ ayrý duruþu sergileyen grup japon
çizgi romaný geleneðinin ünlü ekolü
olan maNga ismiyle uzun yýllar sürecek
albüm hayali için yola çýkmýþ oldu.
GRUP ÜYELERÝ
FERMAN AKGÜL
25 Aralýk 1979 Ankara'da doðdu.
Ankara Anadolu Lisesi'nde okuduðu
dönemlerde klasik Gitar çalmaya baþla-
dý. Ama asýl müzik ile tanýþmasý dokuz,
on yaþlarýndayken ailesinin aldýðý basit
bir piano ile oluþmuþtur. 1998'de Gazi
Üniversitesi Mimarlýk Fakültesine girdi
ve çalýþtýðý ilk gruplarla bu dönemde
tanýþtý. Ýlk grubu "Virgin Pulp" adlý bir
hardcore grubuydu. Turntable çalmak
için girdiði grupta solist olmadýðý için
turntable alana kadar solistlik yapmaya
baþladý ve bu solisliðe attýðý ilk ciddi
adým oldu. Daha sonralarý "Colik" ve
Özgür Can Öney'in de davulcusu oldu-
ðu "70lik" ile beraber çalýþmaya baþladý.
"70lik" ile birlikte uzunca bir sure çalýþ-
týktan sonra Cem Bahtiyar'ýn da bas gi-
taristi olduðu "Seven" grubuna girdi ve
bundan sonra da bir süre müziðe ara
verdi. Sonra Özgür'ün daveti ile henüz
yeni kurulmuþ ve solisti olmayan bir
grubun çalýþmasýna katýldý. 2001 yýlýnýn
sonlarýna doðru girdiði bu gurubun o
dönem henüz ismi yoktu. Daha sonra-
larý grubun ismi "Manga" oldu.
CEM BAHTÝYAR
18 Ocak 1979 yýlýnda Denizli'de
doðdu. Denizli Anadolu Lisesi'nde orta
ikinci sýnýftayken hobi olarak klasik gi-
tar desleri almaya baþladý. Ailesinin he-
diye ettiði bas gitar, profesyonel müzik
hayatýna atýlmasýnýnn ilk adýolmuþtur.
Denizli Beldiye Konservatuarý ve Deniz-
li Anadolu Lisesi'nde olduktan bir yýl
sonra Ankara'ya Bilkent Üniversitesi'ne
geldi ve Bankacýlýk ve Finans okumaya
baþladý. Müziðe 3 yýl kadar ara verdik-
ten sonra Ferman Akgül'ün vokalistliði-
ni yaptýðý "Seven" grubuyla tekrar bas
 Müzik Magazin
gitar çalmaya baþladý. Bu grubun çalýþ-
malarýna son vermesinden 2 ay sonra
2002 ocak ayýnda Manga'ya katýldý.

EFE YILMAZ
03.10.1979 Ankara'da doðdu
M.E.Vakfý Köksal Toptan Lisesi ve Çan-
kaya Lisesi'nde okudu. Üniversite yýllarý
gelince "Acaba yurt dýþýnda okumak
nasýl olurdu?" diyerek University of So-
uth Florida'da bilgisayar üstüne eðitim
almaya baþladý. Daha sonra tekrar Tür-
kiyeye dönüþ yapýp Anadolu Üniversi-
tesi Ýþletme Bölümüne girdi. Ayný za-
manda Yaðmur Sarýgül'ün arkadaþý
olan kuzeni Özgür Sarý sayesinde Yað-
mur ve Orçun ile tanýþarak Manga'ya
katýldý. Müzik hayatýna davul çalarak
baþlayan Efe, uzunca bir süredir yap-
mak istediði "Old School" DJ'liðe Man-
ga ile baþlamýþ oldu.
ÖZGÜR CAN ÖNEY
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi
Astronomi Uzay Bilimleri bölümünde
ve Anadolu Üniversitesi Ýþletme bölü-
münde öðrenci olan Özgür, üniversite
yýllarýnda müzik hayatýna baþladý. Gür-
can Konanç'tan metod takibi ve nota
okuma üstüne özel ders aldý. Daha
sonra Deli Gömleði'ne katýldý. Ayný za-
manda bazý tiyatro oyunlarýnýn da mü-
ziklerini yaptý. 2002 yýlýnda maNga'ya
katýldý. 2006 yýlýnda evlenerek bekarlar
kulübünden ayrýldý. Ayrýca www.turk-
drum.net davul portalýnda aktif olarak
yöneticilik yapmaktadýr.
YAÐMUR SARIGÜL
26.08.1979 yýlýnda Antalya'da doð-
du. Ýlkokul yýllarýndan itibaren müzik
eðitimi almaya baþladý. Gitardan önce
piyano eðitimi aldý. Sýrasýyla:Hacettepe
Konservatuarý yarý zamanlý piyano, Bil-
kent Üniversitesi Müzik Hazýrlýk Keman,
Ankara Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi
Gitar Bölümlerinde eðitim gören Yað-
mur, son olarak Gazi Üniversitesi Müzik
Eðitim Fakültesi Gitar Bölümü'ne girdi.
2001 yýlýna kadar "Laterna" ve "6/8"
gruplarýyla çalýþan Yamyam, 2001 son-
larýna doðru üniversiteden arkadaþý
olan Orçun Þekerusta ile daha sonra is-
mi "Manga" olacak olan grubun temel-
lerini attý.
3. DÝSKOGRAFÝ
Albümler
maNga (Sony Music & GRGDN,
2004)
maNga+(Sony Bmg & GRGDN,
2006 )
Þehr-i Hüzün, (Sony Music &
GRGDN, 2009)
Hitler
maNga (2004) dan; Bir Kadýn Çize-
ceksin, Bitti Rüya, Dursun Zaman, Ya-
lan, Kal Yanýmda
maNga+(2006) dan; Kandýrma
Kendini
Videolar
"Bir Kadýn Çizeceksin"
"Bitti Rüya"
"Dursun Zaman"
"Yalan"
"Kandýrma Kendini"
4. ÖDÜLLER
"Sing Your Song" yarýþmasý 2.ciliði,
2002
Hürriyet Altýn Kelebek, En iyi çýkýþ
yapan grup, 2005
MÜYAP Müzik Endüstrisi Ödülleri:
Altýn Plak Ödülü, 2006
Our Future Dergisi; En Ýyi Grup,
2006
Jetix TV Ödülleri; En iyi Grup, 2006
Beyaz Show Oscarlarý: En Ýyi Perfor-
mans, 2006
Kemal Sunal Kültür Sanat Ödülleri:
En Ýyi Cýkýs Yapan Grup, 2006
Popsav Ödülleri; En Ýyi Rock ve Al-
ternatif Grup ve En Ýyi Klip:Bir Kadýn Çi-
zeceksin, 2006
Radyo Boðaziçi; En Ýyi Animasyon
Klip (Yalan), 2007
Kanaltürk Ödül Töreni; En Ýyi Klip:
Bir Kadýn Çizeceksin ve En Ýyi Grup,
2007
Yýldýz Teknik Üniv. En Ýyi Grup Ödü-
lü, 2007
MERT DOÐAN / 11 - G

maNga, 20 ülkenin adaylarýný

eleyerek 2009 MTV Avrupa
Müzik Ödülleri'nde Avrupa'nýn
En Ýyi Sanatçýsý ödülünü aldý!
Berlin'de Düzenlenen MTV
Avrupa Müzik Ödülleri'nde
"Avrupa'nýn En Ýyi Sanatçýsý"
Ödülünü Kazanan maNga,
Türkiye'nin Gururu Oldu...
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
49
Sinema
TÜRKLER ÇILDIRMIÞ OLMALI
Yönetmen: Murat Aslan
Oyuncular: Peker Açýkalýn, Önder Açýkbaþ, Du-
rul Bazan, Timur Acar, Erdal Tosun
Senaryo: Murat Aslan
Müzik: Ýskender Paydaþ
Görüntü Yönetmeni: Eyüp Boz
Sanat Yönetmenleri: Caner Gürlek, Ali Rýza Doðan
Tür: Dram
Süre: 90 dk.
Yapým: 2009, Türkiye
Editörün Notu: Türkiye'nin ilk 'yerli' filmi. Soma-
lili korsanlar ve Afrikalý yerliler.
Konu: Türkiye'nin en zengin iþadamýnýn ailesi ile
dünya turuna çýkmasý ve Güney Afrika kýyýlarýnda
Somalili korsanlar tarafýndan kaçýrýlmasý ile baþlý-
yor. Korsanlar iþadamý için Türkiye'den yüklü mik-
tarda fidye istiyorlar. Türk Hükümeti de iþadamýnýn
kurtarýlmasý için askeri bir tim gönderilmesine ka-
rar veriyor. Ancak bir diplomatýn önerisi dikkate
alýnarak uluslararasý iliþkilerin hassas dengesi sebe-
bi ile bu iþ için resmi bir tim deðil de 'Her Türk as-
ker doðar' sözünden yola çýkarak illegal bir tim
oluþturuluyor; Hükümlülerden oluþan ve þartlý
tahliye anlaþmasý yapýlan bu timde; Hanutçuluk
yapan dolandýrýcý Kuru Kadir (Peker Açýkalýn), elek-
tronik mühendisi ancak korsan CD basmaktan sa-
býkalý Korsan Ercüment (Durul Bazan), sokaklarda
büyümüþ, tek derdi ünlü bir þarkýcý olmak isteyen,
düðün þarkýcýsý Kirli Þahin (Önder Açýkbaþ), korkak
kumarcý Kadýrgalý Sarý Recep (Timur Acar), kuru sý-
ký tabancalarýn namlularýný delerek gerçek taban-
caya çevirip satmaktan hüküm giyen Laz Mahmut
(Erdem Akakçe), Baþbakan dahil birçok üst düzey
bürokratý dolandýran Mahsun Güler (Ruhi Sarý) ve
uluslararasý birçok terör operasyonunu baþarý ile
yönetmiþ ancak bir sebeple hapishaneye düþmüþ
Albay Mehmet Kara (Burhan Öçal) vardýr.
NEÞELÝ HAYAT
Yönetmen: Yýlmaz Erdoðan
Oyuncular: Yýlmaz Erdoðan, Büþra Pekin, Ersin
Korkut, Erdal Tosun, Cezmi Baskýn, Caner Alkaya
Senaryo: Yýlmaz Erdoðan
Müzik: Yýldýray Gürgen, Deniz Erdoðan
Görüntü Yönetmeni: Uður Ýçbak
Kurgu: Engin Öztürk
Tür: Dram
Süre: 90 dk.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
50
2009’a
damgasýný vuranlar
Yapým: 2009, Türkiye
Editörün Notu: Müslüman mahallesinde ilk No-
el Baba ! Yýlmaz Erdoðan'ýn 4 yýl aradan sonra yaz-
dýðý, yönettiði ve baþrolünü üstlendiði film.
Konu: Rýza Þenyurt krismýs mevsiminin dünya-
daki en sorunlu Noel babasýdýr... Bir kere Noel Ba-
banýn tam olarak ne olduðunu bilmemektedir!!!
Sýrtýnda dünyanýn yükünü taþýyan Noel Baba Rýza
Þenyurt iþi sonunda öðrenir: Hayat dediðimiz þey,
çocuklarýn inandýðý yalanlardan daha gerçek deðil-
dir!!!
ABÝM
Yönetmen: Þafak Bal
Oyuncular: Mustafa Üstündað, Levent Üzümcü
Selen Seyven, Haldun Boysan
Senaryo: Ýlkay Akdaðlý
Müzik: Erhan Güleryüz
Görüntü Yönetmeni: Ertunç Þenkay
Sanat Yönetmeni: Esra Çetinkaya
Tür: Dram, Komedi
Süre: 90 dk.
Yapým: 2009, Türkiye
Editörün Notu: Ýstanbul'dan Marmaris'e uza-
nan, Türkiye'nin en güzel yollarýnda yeþeren bir
kardeþlik hikayesi.
Konu: Yýllar sonra bulunan kardeþi, aklý eksik de
olsa, sahiplenmenin, baðýra basmanýn hikayesidir.
Aklý fikri para olmuþ Çetin'in, aile deðerlerini yeni-
den keþfetmesinin hikayesidir. "Abimm…", paraya
ve güce tapan insanoðlunun, macera dolu, acýklý
güldürüsünün hikayesidir…
Mustafa Üstündað'a göre komedi... Levent
Üzümcü'ye göre dram filmi... Selen Seyven'e göre
Aþk filmi... Rüçhan Çalýþkura göre ise sýcacýk bir ai-
le filmi... Haldun Boysan'a göre aksiyon...
KURTLAR VADÝSÝ: GLADIO
Yönetmen: Sadullah Þentürk
Oyuncular: Musa Uzunlar, Ayfer Dönmez, Tuð-
rul Çetiner, Ali Baþar, Hakan Ýlçin
Senaryo: Raci Þaþmaz, Bahadýr Özdener, Cü-
neyt Aysan
Müzik: Gökhan Kirdar, Loopus
Görüntü Yönetmeni: Selahattin Sancakli
Tür: Aksiyon / Dram
Süre: 90 dk.
Yapým: 2009, Türkiye
Editörün Notu: Bir derin devlet ajanýnýn, yýllar
boyu hizmet ettiði Gladio ile hesaplaþma hikayesi.
Konu: Ýskender Büyük, derin devlet adýna sayý-
sýz eylemde bulunmuþ emekli bir istihbaratçýdýr.
Karanlýk geçmiþi nedeniyle sanýk sandalyesine
oturtulduðunda, yanýnda, baronun gönderdiði
genç ve tecrübesiz avukat Ayþe'den baþka kimse
yoktur.
Yargýlanmasýna göz yumanlarla hesaplaþmaya
karar veren Ýskender Büyük, tüm bildiklerini bir bir
anlatmaya baþlar. Ýskender'in karanlýk geçmiþinin
sayfalarý arasýnda, ülkeyi yerinden sallayacak ger-
çekler gizlidir. Bu þok gerçeklerin iþaret ettiði tek
adres ise 'Gladio'dur.
Ýfadeleri ülkede her gün yeni bir gündem yara-
týrken, içindeki intikam duygusu da giderek büyü-
mektedir. Elinde kalan son kartý oynamaktan baþ-
ka þansý yoktur: Anlattýklarýyla, Gladio'nun ikinci

adamý Fuat Aras'ý saklandýðý yerden çýkarmak! An-
cak bu yolun sonunda Ýskender Büyük'ü hiç tah-
min etmediði baþka bir sürpriz beklemektedir. Yine
bir oyunun parçasý olmuþtur… Üstelik bu kez
oturtulduðu yer, konuþma þansýnýn olduðu bir sa-
nýk sandalyesi dahi deðildir…
KOLPAÇÝNO
Yönetmen: Atýl Ýnaç
Oyuncular: Aydemir Akbaþ, Þafak Sezer, Ali Ça-
talbaþ, Hakan Ural, Ali Sürmeli
Senaryo: Suat Özkan, Kaan Ertem, Þafak Sezer
Görüntü Yönetmeni: Feza Çaldýran
Tür: Komedi / Macera
Süre: 90 dk.
Yapým: 2009, Türkiye
Daðýtým: UIP Filmcilik www.uip.com.tr
Editörün Notu: Kolpaçino bir aksiyon-komedi
filmi..
Konu: Birbirine kenetlenmiþ 7 kiþinin bir günde
baþýna gelenleri, yüksek tempoda ve farklý bir kur-
guyla izleyeceksiniz. Þafak Sezer'i bir çok farklý rol-
de gördünüz ama hiç böyle görmediniz!..
2012
Yönetmen: Roland Emmerich
Oyuncular: John Cusack, Chiwetel Ejiofor,
Amanda Peet, Danny Glover, Woody Harrelson
Senaryo: Roland Emmerich, Harald Kloser
Müzik: Harald Kloser, Thomas Wanker
Sinema
Görüntü Yönetmeni: Dean Semler Müzik: Fýrat Yükselir
Kurgu: David Brenner, Peter S. Elliot Yapýmcý: Levent Semerci
Tür: Bilim Kurgu / Felaket Tür: Dram
Süre: 158 dk. Süre: 90 dk.
Yapým: 2009, ABD / Kanada Yapým: 2009, Türkiye
Daðýtým: Warner Bros. Daðýtýmcý: Medyavizyon Film
Gösterim tarihi: 16 Ekim 2009
Editörün Notu: Dünyayý 2012'de bekleyen de-
vasa çaplý afetler, felaketler. Editörün Notu: "Nefes" bir yüzbaþýnýn komuta
ettiði 40 kiþilik bir timin hikâyesidir.
Konu: Maya takvimi 13. döngüsünün sonuna
21 Aralýk 2012'de gelecek ve bu tarihinden ardýn- Konu: 2365 metre yükseklikteki "Karabal" tepe-
dan hiçbir þey gelmiyor. Doðal olarak, ortaya þu sinde bulunan bir röle istasyonunu korumakla gö-
soru çýkýyor: Eðer takvim devam etmiyorsa, ardýn- revlendirilen bu 40 askerin görevlerini yerine geti-
dan ne gelecek? rirken yaþadýklarý acýlarý, sevinçleri ve yaþam müca-
Yazar Jackson Curtis'in baþarýsýz ama muhteme- delelerini anlatýyor.
len çok parlak olan romanýna fazla zaman ayýrma-
sý evliliðinin yýkýlmasýna ve ailesinin gelgitler yaþa- Þehit olan askerlerin hikâyesinin anlatýlacaðý fil-
masýna neden olur. Ama Jackson hep çocuðuna min öyküsü, Güneydoðu'daki bir sýnýr karakolunda
düþkün bir baba olur ve býçak kemiðe dayandýðýn- geçiyor. Bu nedenle çekimlerin yapýlacaðý Tahtalý
da ailesini kurtarmak için her þeyi yapacaðýný ka- Daðý'na bir karakol kurulacak. Karakolu koruyacak
nýtlar. Jackson'ýn eski eþi Kate (Amanda Peet) koca- olan 40 kiþiyi oynayacak oyuncular ise Türkiye'nin
sýnýn iþine duyduðu ilgiyle rekabet etmekten býktý- farklý illerindeki konservatuarlarda okuyan öðren-
ðý için ondan ayrýlmýþ ama onunla arkadaþ kalmýþ- cilerinin arasýndan seçilmiþ.
týr. Dünyada dengeler deðiþmeye baþlayýp Los An-
geles'ý yerle bir edince, Jackson ve ailesi hayatta
kalýp yeni dünyayý görmek için karadan ve hava-
dan umutsuzca bir yolculuða koyulur.
Bu arada, dünya hükümetlerinin en yüksek zir-
velerinde bir plan yapýlmýþtýr. Tüm insan ýrkýný kur-
tarmalarý mümkün olmayacaktýr, ama bir kýsmýný
kurtarabileceklerdir. Ýþte bu insanlar yeni bir top-
lum kurma imkanýna sahip olacaktýrlar. Baþkan
Thomas Wilson (Danny Glover) dünyanýn karþý
karþýya olduðu krizi çok çabuk anlar ama kitlesel
bir isteriye meydan vermemek için de bu bilgiyi
gizli tutmaya ayný hýzla karar verir. Baþkanýn bilim
baþdanýþmaný Adrian Helmsley (Chiwetel Ejiofor)
dünyanýn mesaj kodlarýný kýrmayý baþarmýþtýr ve
olabildiðince çok insaný kurtarmaya kararlýdýr. Ge-
nel kurmay baþkaný Carl Anheuser (Oliver Platt) ki-
birli ve çabuk öfkelenen biri olmakla beraber, top-
lumun kurtulduðunu görmeye -en azýndan parasý
yetenlerin- ayný ölçüde kararlýdýr. Baþkanýn kýzý La-
ura (Thandie Newton) babasýnýn hükümetinin
dünyadan sakladýklarý þey karþýsýnda þok geçirir.
Aslýnda, görünen odur ki hükümetten olmayýp da
olacaklar hakkýnda bir fikri olan tek kiþi bir radyo
sunucusu (ve belki bir peygamber) olan Charlie
Frost'tur (Woody Harrelson. Frost öngörülerini
radyodan dinleyicilerine aktarýr.
ALACAKARANLIK EFSANESÝ :
YENÝ AY
Orjinal Adý: The Twilight Saga: New Moon
Yönetmen: Chris Weitz
Oyuncular: Kristen Stewart, Robert Pattinson,
Taylor Lautner, Ashley Greene, Anna Kendrick
Senaryo: Melissa Rosenberg
Müzik: Alexandre Desplat
Görüntü Yönetmeni: Javier Aguirresarobe
Kurgu: Peter Lambert
Tür: Drama / Fantastik / Korku / Romantik / Ge-
rilim
Süre: 130 dk.
Yapým: 2009, ABD
Daðýtým: Tiglon Film
Editörün Notu: Twilight (Alacakaranlýk) adlý
vampir filminin devamý.
Konu: Vampir saldýrýsýnýn ardýndan iyileþmeye
baþlayan Bella, 18. yaþgününü ailesi ve Edward ile
kutlamayý dört gözle beklemektedir. Geçirdiði ufak
bir kazanýn ardýndan Bella, yeni vejetaryan olmuþ
Jasper'ýn vampir kimliðinin karanlýk yüzü ile karþý-
laþýr. Cullen ailesi Bella'yý korumak için en iyi yolun
NEFES baþka bir yere taþýnmak olduðuna karar verir.
Yönetmen: Levent Semerci
Oyuncular: Mete Horozoðlu, Engin Hepileri,
Barýþ Baðcý, Engin Baykal, Özgür Eren Koç, Ýbra- KUTAY GÖZÜBÜYÜK / 11 - E
him Aköz
Senaryo: Hakan Evrensel, M. Ýlker Altýnay, Le-
vent Semerci
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
51
Kültür Sanat

Ayýn ençok satan kitaplarý

Diriliþ - þehre uzak týrmanýz gerektiðini söyleyen bir his
Çanakkale büyük bir var. Bu his bir öngörü müdür? Yoksa
1915 ev, baþarýlý daha fazlasý mý? Eðer siz de kontrolün
Turgut kariyer fakat kimde olduðunu merak ediyorsanýz,
Özakman – tatmin ve ‘Olasýlýksýz’ tam size göre bir roman..
Bilgi yayýne - mutlu his--
vi setmek yeri-- Korku
ne o, panik Kültürü
Konusu: ve þaþkýnlýk-- Doðan
Çanakka- la tükendiði-- Cüceloðlu
le’yi, Milli ni hissedi-- Remzi
Mücade- yordu. Bu,
le’nin bir alternatifi gibi gösteriyorlar. bilgelik ve heyecanla yüklü kitap onun Konusu:
18 Mart çok uzun yýllardan beri kara ve sahip olduðu baþarý göstergesi olan Bir toplum--
deniz savaþlarýnýn ortak Çanakkale gü-- þeyleri arkasýnda býrakýp bunlarýn yeri-- da “korku
nüydü. Son zamanlarda bu deniz zafe-- ne koyduklarýnýn hikayesidir. kültürü”
ri günü gibi kutlanýyor, çünkü orada egemense,
Atatürk yok. Çanakkale’de mucizeler Tarihin orada ne
yaratmaya, hurafeye gerek yok. Çanak-- Ýzinde ‘gerçeðe
kale’nin kendisi mucize. Onca yokluða Ýlber Ortaylý koþulsuz saygý’ vardýr ne de ‘can’
raðmen kendisi mucize." Profil önemsenir. Her þeyde olduðu gibi bi--
Yayýnlarý limsel düþünce de geliþemez ve hayat--
Limit lar ancak ‘mýþ gibi’ yaþanýr.
Sizsiniz Konusu:
Mümin Sek- Ülkemizin Ýstanbul Sokaklarý
man - Alfa deðil dün-- Kolektif – Yapý Kredi
yanýn en
Konusu: önemli ta-- Konusu: 101 yazar 100 sokakta Ýs--
Kitabýn te-- rihçilerin- tanbul'u anlatýyor, okurunun elinden
mel mesajý den Ýlber Ortaylý “Tarihin Ýzinde” dola-- tutup kendi sokaðýnda gezdiriyor. Ýs--
þöyle özele-- þýyor, kafa kurcalayan sorulara cevaplar tanbul sokak sokak, kýyý bucak sýrlarýný
niyor: Önce veriyor ve ezberleri bozuyor. açýyor. Unutulmaz bir "Ýstanbul hatýrasý"
kendi ka-- yaþatan bir kitap: Ýstanbul Sokaklarý.
natlarýna Ama Hangi
güven! Büyük baþarý kalpten gelir, be-- Atatürk Suskunlar
yinde büyür, ellerden hayata akar! Taha Akyol Ýhsan Oktay
–Doðan Anar
Kitap Ýletiþim
Ýhanet Yayýnlarý
Çemberi Konusu:
Bülent Taha Ak-- Hayat
Orakoðlu yol’un son kadar ger--
Timaþ kitabý "Ama çek, düþ ka--
Yayýnlarý Hangi Ata-- dar inanýl--
türk". Ýmpa-- maz bu
Konusu: ratorluðun daðýlma sürecinden baþla-- dünyanýn
Emniyet Ýs-- yarak, müthiþ iç ve dýþ mücadele ve sa-- tüm kahramanlarýnýn seslerini duyacak,
tihbarat Da-- vaþlarla dolu Atatürk’ü anlatýyor. nefeslerini hissedeceksiniz. Çünkü Sus--
iresi Eski kunlar, sessizliðin olduðu kadar, sesle--
Baþkaný Bü-- Olasýlýksýz rin ve sözlerin, yani musikînin romaný--
lent Orakoðlu, Türkiye’nin yüzleþmesi Adam dýr.
gereken korkunç gerçekleri ilk kez bu Fawer
kitapta açýklýyor. April Mükemmelliðin Rehberi
Yayýncýlýk Robin Sharma – Goa Yayýnlarý
Ye Dua Et Sev
Elizabeth Gilbert Konusu: Konusu: Bestseller yazar ve liderlik
Pegasus Yayýnlarý Þans nedir uzmaný Robin Sharma, Mükemmelliðin
gerçekten? Rehberi'nde hayatýnýzý yeni bir gözle
Konusu: Otuzlu yaþlarýnýn baþýnda, Ýçinizde bü-- deðerlendirmenize ve bu yolla gerçek
Elizabeth Gilbert modern bir kadýnýn is-- tün parayý bir yaþam deneyimine ulaþmanýza yar--
teyebileceði her þeye sahipti iyi bir eþ, kýrmýzýya ya-- dýmcý olacak ipuçlarý sunuyor.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ Murat KERVANCI 9-A

52

Ocak ayý tiyatro gösterileri
AHÞAP ÇERÇEVE
KUKLA TÝYATROSU
19 Ocak 2008, Cumartesi Saat:
15:00, 17:00
20 Ocak 2008, Pazar Saat: 15:00,
17:00
26 Ocak 2008, Cumartesi Saat:
15:00, 17:00
27 Ocak 2008, Pazar Saat: 15:00,
17:00
Yer: Cevahir Alýþveris ve Eglence
Merkezi, Atlantis Oyun Alani Ýcin--
deki
Tiyatro Sahnesi
Bilet Fiyatý: 10 YTL
ÝSTANBUL HALK TÝYATROSU
Can Tarlasý
06 Ocak Pazar 19:30 Beþiktaþ Kül--
tür Merkezi (BKM)
08 Ocak Salý 20:30 Caddebostan
Kültür Merkezi (CKM)
13 Ocak Pazar 20:30 Beþiktaþ Kül--
tür Merkezi (BKM)
20 Ocak Pazar 19:30 Beþiktaþ Kül--
tür Merkezi (BKM)
22 Ocak Salý 20:30 Oyun Atölyesi
(Moda)
27 Ocak Pazar 19:30 Beþiktaþ Kül--
tür Merkezi (BKM)
29 Ocak Salý 20:30 Caddebostan
Kültür Merkezi
AYSA PRODÜKSÝYON TÝYATROSU
Koca Bir Aþk Çýðlýðý
13.Ocak.Pazar - Caddebostan
Kültür Merkezi - Saat: 16:00
17.Ocak.Perþembe - Kadýköy Halk
Eðitim Merkezi - Saat: 20:30
18.Ocak.Cuma - Kenter Tiyatrosu
- Saat: 20:00
Bahçeþehir Atatürk Lisesi Kantini
19.Ocak.Cumartesi - Kenter Tiyat--
rosu - Saat: 20:00
26.Ocak.Cumartesi - Caddebos--
tan Kültür Merkezi - Saat: 20:00
29.Ocak.Salý - Ataköy Yunus Emre
Kültür Merkezi - Saat: 20:30
9 Ay Son Gün ( www.9ayson--
gun.com )
11.Ocak.Cuma - Caddebostan
Kültür Merkezi, Saat: 20:30
14.Ocak.Pazartesi - Ataköy Yunus
Emre Kültür Merkezi, Saat: 20:30
16.Ocak.Çarþamba - Kadýköy Halk
Eðitim Merkezi, Saat: 20:30
17.Ocak.Perþembe - Kenter Tiyat--
rosu, Saat: 20:00
18 – 19 – 20 Ocak (Cuma, Cu--
martesi, Pazar) - Ankara Devlet Ti--
yatrosu Þinasi Sahnesi, Saat:
20:30
23.Ocak.Çarþamba - Bursa Tayya--
re Kültür Merkezi, Saat: 20:30
27.Ocak.Pazar - Caddebostan
Kültür Merkezi, Saat: 16:00
28.Ocak.Pazartesi - Ataköy Yunus
Emre Kültür Merkezi, Saat: 20:30
Biletix: 0216 556 98 00
BAKIRKÖY BELEDÝYE
TÝYATROLARI
Yunus Emre Sahnesi
Turhan Tuzcu Salonu
02 Ocak Çarþamba 20.30 “LÜT--
FEN KIZIMLA EVLENÝR MÝSÝNÝZ?”
03 Ocak Perþembe 20.30 “LÜT--
FEN KIZIMLA EVLENÝR MÝSÝNÝZ?”
04 Ocak Cuma 20.30 “GÖZÜ KA--
RA ALATURKA”
05 Ocak Cumartesi 11.00 “PIRT--
LATAN BAL” (Çocuk Oyunu)
05 Ocak Cumartesi 20.30 “GÖZÜ
KARA ALATURKA”
08 Ocak Salý 20.30 “KADÝFE ÇÝ--
ÇEKLERÝ”
09 Ocak Çarþamba 20.30 “GÜ--
NÜN ADAMI”
10 Ocak Perþembe 20.30 “LÜT--
FEN KIZIMLA EVLENÝR MÝSÝNÝZ?”
11 Ocak Cuma 20.30 “GÖZÜ KA--
RA ALATURKA”
12 Ocak Cumartesi 11.00 “KA--
RINCA KARARINCA”
12 Ocak Cumartesi 20.30 “TERSÝ--
NE DÜNYA”
13 Ocak Pazar 11.00 “PIRTLATAN
BAL”
13 Ocak Pazar 15.30 “TERSÝNE
DÜNYA”
15 Ocak Salý 20.30 “KADÝFE ÇÝ--
ÇEKLERÝ”
16 Ocak Çarþamba 20.30 “LÜT--
FEN KIZIMLA EVLENÝR MÝSÝNÝZ?”
17 Ocak Perþembe 20.30 “LÜT--
FEN KIZIMLA EVLENÝR MÝSÝNÝZ?”
18 Ocak Cuma 20.30 “GÖZÜ KA--
RA ALATURKA”
19 Ocak Cumartesi 11.00 “PIRT--
LATAN BAL”
TÝYATROKARE
Babamla Dans
4 Ocak CUMA PROFÝLO – SALON
2 Saat: 20:30
5 Ocak CUMARTESÝ PROFÝLO –
SALON 2 Saat: 15:30 ve 20:30
9 Ocak ÇARÞAMBA PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
16 Ocak ÇARÞAMBA PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
23 Ocak ÇARÞAMBA PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
26 Ocak CUMARTESÝ PROFÝLO –
Kültür Sanat
SALON 1 Saat: 20:30
30 Ocak ÇARÞAMBA PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
Kim O?
5 Ocak CUMARTESÝ PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
6 Ocak PAZAR PROFÝLO – SALON
1 Saat: 14:30
12 Ocak CUMARTESÝ PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
13 Ocak PAZAR PROFÝLO – SA--
LON 1 Saat: 14:30
19 Ocak CUMARTESÝ PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
20 Ocak PAZAR PROFÝLO – SA--
LON 1 Saat: 14:30
24 Ocak PERÞEMBE PROFÝLO –
SALON 1 Saat: 20:30
26 Ocak CUMARTESÝ KADIKÖY
HALK EÐÝTÝM MERKEZÝ Saat:
20:30
27 Ocak PAZAR PROFÝLO – SA--
LON 1 Saat: 14:30
SEMAVER KUMPANYA
11 OCAK CUMA 19.30 SEMAVER
VE KUMPANYA
HALKALI KÜLTÜR MERKEZÝ
12 0CAK CMT 20.30 MURTAZA
ÇEVRE TÝYATROSU
13 0CAK PZR 11.00 MEMO?NUN
ÖNLENEMEZ YÜKSELÝÞÝ
ÇEVRE TÝYATROSU
17 OCAK PRÞ 20.30 SEMAVER VE
KUMPANYA
TÝYATRO DURU
18 OCAK CUMA 20.30 SEMAVER
VE KUMPANYA
CADDEBOSTAN KÜLTÜR MERKEZÝ
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
20 OCAK PZR 11.00 BÝR VARMIÞ
HÝÇ YOKMUÞ
ÇEVRE TÝYATROSU
22 OCAK SALI SEMAVER VE KUM--
PANYA MUÐLA TURNESÝ
23 OCAK ÇRÞ SEMAVER VE KUM--
PANYA AYDIN TURNESÝ
24 OCAK PERÞ SEMAVER VE
KUMPANYA MANÝSA TURNESÝ
25 OCAK CUMA SEMAVER VE
KUMPANYA BALIKESÝR TURNESÝ
26 OCAK CMT 20.30 SEMAVER
VE KUMPANYA
ÇEVRE TÝYATROSU
27 OCAK PZR 11.00 ME--
MO?NUN ÖNLENEMEZ YÜKSELÝ--
ÞÝ
ÇEVRE TÝYATROSU
31 OCAK PER 20.30 MURTAZA
TÝYATRO DURU
TÝYATRO Z
6 Ocak Pazar -21:00 4 bölü 4 -
KAFE TÝYATRO
10 Ocak Perþembe - 20:00 Gök--
çen Dilek Acay DÝA GÖSTERÝSÝ
(ÜCRETSÝZ)
11 Ocak Cuma - 20:00 4 bölü 4
KAFE TÝYATRO
12 Ocak Cumartesi - 20:00 4 bö--
lü 4 KAFE TÝYATRO
16 Ocak Çarþamba - 20:00 Dua
Odasý OYUN
18 Ocak Cuma - 20:00 Dua Oda--
sý OYUN
19 Ocak Cumartesi - 20:00 Bilgi
Ü. Öðrencileri Kýsa Film Gösterileri
(ÜCRETSÝZ)
24 Ocak Perþembe 21:00 4 eksi 4
GALA (Sadece Davetli )
Murat KERVANCI 9-A
53
Þeb-i aruz

Mevlâna'nýn Hayatý
din Lala'nýn kýzý Gevher Hatun ile
Karaman'da evlendi. Bu evlilikten
Mevlâna'nýn Sultan Veled ve
Alâeddin Çelebi adlý iki oðlu ol-
du. Yýllar sonra Gevher Hatun'u
kaybeden Mevlâna bir çocuklu
dul olan Kerrâ Hatun ile ikinci ev-
liliðini yaptý. Mevlâna'nýn bu evli-
likten de Muzaffereddin ve Emir
Âlim Çelebi adlý iki oðlu ile Melike
Hatun adlý bir kýzý dünyaya geldi.
Bu yýllarda Anadolu'nun büyük bir
kýsmý Selçuklu Devleti'nin egemenliði al-
týnda idi. Konya'da bu devletin baþ þeh-
ri idi. Konya sanat eserleri ile donatýlmýþ,
ilim adamlarý ve sanatkarlarla dolup taþ-
mýþtý. Kýsaca Selçuklu Devleti en parlak
devrini yaþýyordu ve Devletin hükümda- Mevlâna
rý Alâeddin Keykubâd idi. Alâeddin Key- 15 Kasým 1244 yýlýnda Þems-i Tebrizî ile
kubâd Sultânü'I-Ulemâ Bahaeddin Ve- karþýlaþtý. Mevlâna Þems'de "mutlak
led'i Karaman'dan Konya'ya davet etti ve kemâlin varlýðýný" cemalinde de "Tanrý
Konya'ya yerleþmesini istedi. nurlarýný"görmüþtü. Ancak beraberlikleri
Bahaeddin Veled Sultanýn davetini uzun sürmedi. Þems aniden öldü.
Mevlâna Þems'in ölümünden sonra
evlâna 30 Eylül 1207 yýlýnda kabul etti ve Konya'ya 3 Mayýs 1228 yý-

M bugün Afganistan
sýnýrlarý içerisinde
yer alan Horasan Ülkesi'nin
lýnda ailesi ve dostlarý ile geldiler. Sultan
Alâeddin kendilerini muh-
teþem bir törenle karþýladý
ve Altunapa (Ýplikçi) Med-
uzun yýllar inzivaya çekildi. Daha sonra-
ki yýllarda Selâhaddin Zerkûbî ve Hüsa-
meddin Çelebi, Þems-i Tebrizî'nin yerini
doldurmaya çalýþtýlar.
Belh þehrinde doðmuþtur. Yaþamýný "Hamdým, piþtim, yandým"
Mevlâna'nýn babasý resesi'ni ikametlerine tah-
sis ettiler. sözleri ile özetleyen Mevlâna 17 Aralýk
Belh Þehrinin ileri gelenle- 1273 Pazar günü Hakk' ýn rahmetine ka-
rinden olup, saðlýðýnda "Bil- Sultânü'l-Ulemâ 12
Ocak 1231 yýlýnda Kon- vuþtu. Mevlâna'nýn cenaze namazýný
ginlerin Sultâný" ünvanýný al- Mevlâna'nýn vasiyeti üzerine Sadreddin
mýþ olan Hüseyin Hatibî oð- ya'da vefat etti. Mezar yeri
olarak, Selçuklu Sarayýnýn- Konevî kýldýracaktý. Ancak Sadreddin Ko-
lu Bahâeddin Veled'tir. An- nevî çok sevdiði Mevlâna'yý kaybetmeye
nesi ise Belh Emiri Rükned- Gül Bahçesi seçildi. Halen
müze olarak kullanýlan dayanamayýp cenazede bayýldý. Bunun
din'in kýzý Mümine Ha- üzerine, Mevlâna'nýn cenaze namazýný
Zekeriya ÇAYHAN Mevlâna Dergâhý'ndaki
tun'dur. Kadý Sýraceddin kýldýrdý.
Türk Dili ve Edb. Öðrt. bugünkü yerine defnolun-
Sultânü'I-Ulemâ Mevlâna ölüm gününü yeniden do-
Bahâeddin Veled, bazý siya- du.
Sultânü'I-Ulemâ ölünce, talebeleri ve ðuþ günü olarak kabul ediyordu. O öl-
si olaylar ve yaklaþmakta olan Moðol is- düðü zaman sevdiðine yani Allah'ýna ka-
tilasý nedeniyle Belh'den ayrýlmak zorun- müridleri bu defa Mevlâna'nýn çevresin- vuþacaktý. Onun için Mevlâna ölüm gü-
da kalmýþtýr. Sultânü'I-Ulemâ 1212 veya de toplandýlar. Mevlâna'yý babasýnýn tek nüne düðün günü veya gelin gecesi
1213 yýllarýnda aile fertleri ve yakýn dost- varisi olarak gördüler. Gerçekten de manasýna gelen "Þeb-i Arûs" diyordu ve
larý ile birlikte Belh'den ayrýldý. Mevlâna büyük bir ilim ve din bilgini ol-
dostlarýna ölümünün ardýndan ah-ah,
Sultânü'I-Ulemâ'nýn ilk duraðý muþ, Ýplikçi Medresesi'nde vaazlar veri- vah-vah edip aðlamayýn diyerek vasiyet
Niþâbur olmuþtur. Niþâbur þehrinde ta- yordu. Vaazlarý kendisini dinlemeye ge- ediyordu.
nýnmýþ mutasavvýf Ferîdüddin Attar ile lenlerle dolup taþýyordu.
de karþýlaþtýlar. Mevlâna burada küçük
yaþýna raðmen Ferîdüddin Attar'ýn ilgisi-
ni çekmiþ ve takdirlerini kazanmýþtýr.
Sultânü'I Ulemâ Niþabur'dan Bað-
dat'a ve daha sonra Kûfe yolu ile
Kâ'be'ye hareket etti. Hac farîzasýný yeri-
ne getirdikten sonra, dönüþte Þam'a uð-
radý. Þam'dan sonra Malatya, Erzincan,
Sivas, Kayseri, Niðde yolu ile Lârende'ye
(Karaman) geldiler. Karaman'da Subaþý
Emir Mûsâ'nýn yaptýrdýklarý medreseye
yerleþtiler.
1222 yýlýnda Karaman'a gelen
Sultânü'/-Ulemâ ve ailesi burada 7 yýl
kaldýlar. Mevlâna 1225 yýlýnda Þerefed-
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
54

Atatürk ve Mevlana
Deðerli tarihçi Cemal Kutay'ýn
ifadelerine göre, Mustafa Kemal'e
emrindeki yardýmcýlarýnýn "Paþam
Hz.Mevlana'nýn makamýný müze
haline getirmeniz üzerine halk
buraya akýn etmeye baþladý. Bu
bir sakýnca doðurmasýn" demeleri
üzerine Atatürk'ün verdiði cevap
ilginçtir:
"-Eðer, Hz.Mevlana'yý hakkýyla
tanýmak ve benimsemek için
ziyarete gitmekte olduklarýna
inansam öteki dergahlarýn da
açýlmasýný saðlardým. Çünkü Hz.
Mevlana'yý tanýmak ve anlamak
zaten diðer tüm tehlikeleri de
ortadan kaldýrmaktadýr."
Sözleri
Gel, gel, ne olursan ol yine gel,
Ýster kafir, ister mecusi, ister puta tapan ol yine gel,
Bizim dergahýmýz, umitsizlik dergahý deðildir,
Yüz kere tövbeni bozmuþ olsan da yine gel...
Ben yaþadýkça Kur'an'ýn bendesiyim
Ben Hz.Muhammed'in ayaðýnýn tozuyum
Biri benden bundan baþkasýný naklederse
Ondan da bizarým, o sözden de bizarým, þikayetçiyim...
Ölümümüzden sonra mezarýmýzý yerde aramayýnýz
Bizim mezarýmýz ariflerin gönüllerindedir...
Güneþ olmak ve altýn ýþýklar halinde
Ummanlara ve çöllere saçýlmak isterdim
Gece esen ve suçsuzlarýn ahýna karýþan
Yüz rüzgarý olmak isterdim....
Aklýn varsa bir baþka akýlla dost ol da, iþlerini danýþarak yap...
Þu topraða sevgiden baþka bir tohum ekmeyiz
Þu tertemiz tarlaya baþka bir tohum ekmeyiz biz...
Hayatý sen aldýktan sonra ölmek, þeker gibi tatlý þeydir
Seninle olduktan sonra ölüm, tatlý candan daha tatlýdýr...
Biz güzeliz, sen de güzelleþ, beze kendini
Bizim huyumuzla huylan, bize alýþ baþkalarýna deðil...
Bir katre olma, kendini deniz haline getir
Madem ki denizi özlüyorsun, katreliði yok et gitsin Beri gel, beri !
Daha da beri ! Niceye þu yol vuruculuk ?
Madem ki sen bensin, ben de senim, niceye þu senlik benlik...
Ya olduðun gibi görün, ya göründüðün gibi ol..

Hz. Mevlânâ'nýn Vasiyeti:

Size, gizlide ve açýkta Allah'tan korkmayý, az yemeyi, az
uyumayý, az konuþmayý, isyan ve günahlarý terk etmeyi, oruç
tutmayý, namaza devam etmeyi, sürekli olarak þehveti terk
etmeyi, bütün yaratýklardan gelen cefaya tahammüllü olmayý,
aptal ve cahillerle oturmamayý, güzel davranýþlý ve olgun
kiþilerle birlikte bulunmayý vasiyet ediyorum. Ýnsanlarýn en
hayýrlýsý, insanlara yararý olandýr. Sözün en hayýrlýsý, az ve
anlaþýlýr olanýdýr.

"Ölümümüzden sonra mezarýmýzý yerde aramayýnýz!

Bizim mezarýmýz âriflerin gönüllerindedir"

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

55
 Aktüel

dam gasý ný
2009’a vu ran o la ylar
10 Ocak 2009 Ünlü þair Nazým þarkýyla 1. oldu. Temsilcimiz Hadise özel hukuk kiþilerine ait tüm binalarýn
Hikmet'in Türk vatandaþlýðýndan çý- ise 4.lükle yetindi. kapalý alanlarýnda tütün ürünleri tü-
karýlmasýna iliþkin kararýn yürürlükten ketimi artýk yasak.
kaldýrýlmasýna iliþkin Bakanlar Kurulu 21 Mayýs 2009 Ýlk kez Avrupa ký-
Kararý, Resmi Gazete'de yayýmlandý. tasý dýþýnda, Þükrü Saraçoðlu Sta- 25 Temmuz 2009 Türkiye Gazete-
dý'nda, UEFA Kupasý adýyla sonkez ciler Cemiyeti üyesi, Basýn Þeref Kartý
20 Ocak 2009 ABD'nin ilk siyahi oynanan karþýlaþmayý Shakhtar Do- ve 2003 Burhan Felek Basýn Hizmet
baþkaný Barack Obama, yemin ede- netsk kazandý. Ödülü sahibi Nezihe Araz'ýn bugün
rek göreve baþladý. Ýstanbul'da vefat ettiði bildirildi.
31 Ma-
25 Þu- yýs 2009 Be- 29 Temmuz 2009 12. Avrupa
bat 2009 þiktaþ 6 Yýl Genç Bayanlar Halter Þampiyona-
THY uçaðý aradan son- sý'nda Ayþegül Çoban, 3 altýn madal-
Amsterdam ra þampiyon ya kazandý.
Havaalaný- oldu.
na inerken 30 Tem-
d ü þ t ü . 26 Hazi- muz 2009
Uçakta 135 yolcu vardý. ran 2009 Cep telefo-
Dans ve nundan gö-
8 Mart 2009 Türkiye Süper Ligin- müziðin ef- rüntülü ko-
de Kayseri Kadir Has Stadý'nýn açýlýþ sane yýldýzý nuþma, bu-
maçýnda ilk golü atan Semih tarihe Michael günkünün 10 katý kadar hýzlý interne-
geçti. Jackson öl- te girmenin yaný sýra birçok yenilik
dü. Jackson 50 yaþýndaydý. getiren 3G Türkiye'de baþladý.
13 Mart
2009 Anka- 8 Temmuz 2009 Tiyatro sanatçýsý 7 Aðustos 2009 Barýþ Manço'nun
ra ile Eskiþe- Ayþegül Devrim vefat etti. unutulmaz grubu Kurtalan Ekspres'in
hir arasýnda gitaristi Bahadýr Akkuzu, kalp krizi
hizmet ve- 13 Temmuz 2009 Asya Kýta- geçirerek yaþamýný yitirdi.
recek yük- sý'ndan Avrupa'ya doðalgaz taþýyacak
sek hýzlý olan ve hattýn en önemli ayaðýný Tür- 11 Aðustos 2009 Tiyatro ve sine-
tren, seferlerine baþladý. Erdoðan'ýn kiye'nin oluþturduðu Nabucco Proje- ma oyuncusu Aykut Oray, Muðla'nýn
kullandýðý tren, 250 km hýza ulaþtý. si'nin anlaþmasý imzalandý. Köyceðiz ilçesinde kalp krizi sonucu
vefat etti.
6 Nisan 18 Tem-
2009 Ýtal- muz 2009 5 Eylül 2009 Jerry Hall'a ait 120
ya'da, 6.3 Ünlü Spor saat 1 dakika 9 saniyelik rekoru 135
büyüklü- Spikeri Or- saat 2 dakika 19 saniye sualtýnda ka-
ðünde dep- han Þengür- larak kýran dalgýç Cem Karabay tarihe
rem meyda- büz beyin geçti.
na geldi. kanamasý
Depremde 179 kiþi yaþamýný yitirdi. sonucunda hayata gözlerini yumdu. 17 Eylül 2009 Türkiye ve Suriye
10 bin ev hasar gördü. 20'den fazla karþýlýklý olarak vizeyi kaldýrdý.
kiþi enkaz altýnda. 19 Tem-
muz 2009 27 Eylül 2009
13 Mayýs 2009 2008-09 Fortis Sigara yasa- Ünlü oyuncu Ni-
Türkiye Kupasý'ný Fenerbahçe'yi 4-2 ðýnýn kapsa- hat Nikerel evin-
yenen Beþiktaþ aldý. mýný geniþ- de ölü bulun-
letilerek yü- du.Uykusunda
17 Ma- rürlüðe gir- kalp krizi geçirdi-
yýs 2009 di.Eðlence ði öðrenildi.
Eurovision hizmeti veri-
2009 Finali len iþletme- 16 Kasým 2009 TRT Müzik kanalý
Sonuçlandý. ler ve lokan- açýldý. 11 Kasým 2009 tarihinde test
Norveç "Fa- talar dahil yayýnýna baþlayan kanal, 16 Ka-
irytale" adlý kamu ve sým'dan itibaren yayýna baþladý.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ Yiðit KASAP 11-D

56
 Spor

Sporun
insan vücüduna
faydalarý
Spor: insan vücudunun geliþimine
katkýda bulunan yarýþmalý ya da yarýþmasýz
olarak yapýlan doðal eðlenceli hareketler
bütünüdür.

Düzenli yapýlan bedensel egzersizler

sporun saðlýk için önemini daha da belir-
ginleþtirmektedir. Bu egzersizlerin amacý
kaslarýn kemiklerin eklemlerin kalp - damar
sisteminin ve fonksiyonlarýnýn en uygun
þekilde çalýþmasýný saðlamaktýr. Dayanýklýlýk
sporlarý,( uzun mesafe koþularý, bisiklet,
uzun mesafe yüzme vb.) yapanlarda kro-
ner hipertansiyon ve þeker hastalýðý daha
az görülmektedir.

Ýnsan bedeni özel yetenekleri olan

mükemmel bir varlýktýr. Merkezi sinir siste-
mi yaþam dinamiz mini kontrol eder.
Kalp yaþam boyu düzenli olarak vücuda kan pompalar sürekli egzersizlerle solunum, sindirim, boþaltým ve
iskelet, kas sistemlerinin istenen düzeyde tutulmasý saðlanýr. Uzun süre hareketsiz kalan insan bedeni hareket
yeteneðini kaybeder ve saðlýk açýsýndan problemler yaþamaya baþlar.

Sporla ilgilenenlerin amacý beden ve ruh saðlýðýný geliþtirmek kendine güven kazanmasýný saðlamak ve üst
düzey performansý elde temektir.

Sonuç olarak spor kas -iskelet sistemi kalp dolaþým sistemi sindirim sistemi için ve saðlýklý bir vücuda sahip
olmak tüm fiziksel özelliklere saðlýklý bir þekilde sahip olmak için oldukça faydalýdýr.
Sporun saymakla bitiremediðimiz bunca yararýndan sonra spora baþlamaya ne dersiniz?

Beden Eðitimi Öðretimi

HAKAN AYDIN

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

57
Spor

Dünyanýn en büyük stadyumu

göre 173.830 izleyici geldi. Ancak
gerçekte bu sayýnýn 210.000'e yakýn
olduðu tahmin edilmektedir. Maçý
Uruguay 2-1 kazanarak büyük sür-
priz yapmýþtýr.

Turnuva nýn Ardýndan

aracana Stadý, (portekizcede
Stadyum tam olarak 1965 sene-
sinde, temelinin atýlmasýndan 17 se-
ne sonra tamamlandý.
1966 yýlýnda Brezilya'da çok sevi-
len bir spor adamý olan Mario Fil-
ho'nun vefatýnýn ardýndan stadyu-
mun yöneticileri stada Filho'nun adý-
ný vermeye karar verdiler.
Resmi olarak 180.000 kiþi kapasi-
teli stadyuma, büyük maçlarda
200.000 kiþi alýnabilmektedir. Mara-
cana Stadý hâlen dünyanýn en büyük
futbol stadyumu ünvanýný elinde bu-
Maracana Arena'nýn yapýmýnda ya-

M Estádio do Maracanã),
(resmî adý: Estádio Jornalis-
ta Mário Filho) Brezilya'nýn Rio de Ja-
neiro þehrindeki dünyanýn en büyük
stadyumudur. Rio'nun en büyük fut-
bol takýmlarý Flamengo, Botafogo ve
Fluminense maçlarýný bu stadyumda
oynarlar. Ve Vasco da Gama takýmý
bazý özel maçlarýný bu stadyumda
yapar.Ayrýca Pelenin 1969da ilk go-
lünü attýðý stadyumdur.
rým milyon torba çimento ile 10.000
ton demir kullanýlmýþtýr. Finalde Uru-
guay, Brezilya'yý 2-1 yenmiþ ve bu
lundurmaktadýr. Ligdeki seyirci reko-
ru Aðustos 1963'te 2-2 biten Fla-
mengo-Fluminense karþýlaþmasýnda
177 bin 656 seyirciyle kýrýlmýþtýr. Sta-
dev finali kaçak girenlerle birlikte
dýn kapasitesi ilerleyen yýllarda FIFA
200 bin kiþi izlemiþtir.
standartlarý gereði 95 bine düþürü-
müþ ve yenilenme için tam 90 mil-
Dünya Kupa sý
yon dolar para harcanmýþtýr.
16 Temmuz 1950 günü Brezilya
ile Uruguay arasýnda oynanan tur-
Muhammed Mustafa 11 - G
nuvanýn final maçýna resmî sayýlara

Ya pý mý
Brezilya'nýn 1950 FIFA Dünya Ku-
pasý'na ev sahipliði yapmaya hak ka-
zanmasýnýn ardýndan turnuva için
yeni bir stadyum yapýlmasýna karar
verildi. Stayumun planlarý Raphaël
Galvão ve Pedro Paulo Bernardes
Bastos adlý iki mühendis tarafýndan
çizildi. Temeli 2 Aðustos 1948'de atýl-
dý. 16 Haziran 1950'de Wings toplu-
luðu - Paul McCartney konseri ardýn-
dan yapýlan açýlýþ maçýnda Rio de Ja-
neiro All-Stars ile São Paulo All-Stars
karþý karþýya geldi. Maçý Rio de Jane-
iro All-Stars 3-1 kazandý. Didi stad-
yumda gol atan ilk futbolcu oldu.[1]
Açýlýþ gününde yapýlan maçý 184 bin
kiþi izlemiþti.
Maracana Stadyumu'nun yani

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

58

Meðer futbolu 8 bin yýl önce
atalarýmýz ortaasyada oynarmýþ
utbolun ya da benzeri bir oyun
F tarih boyunca deðiþik yerlerde
ortaya çýkmýþ, büyük mücadele-
lere sahne olmuþ ve canlar yakmýþ
hatta canlar almýþtýr. Günümüzde
milyarlarý peþinden sürükleyen bu
oyunun Ýngiltere'de ortaya çýkýþý ise
büyük bir tartýþma konusudur. Fran-
sýzlar, futbolun atasý sayýlan La So-
ule'ü akýncý Normanlar ile Ýngiltere'ye
götürdüklerini iddia etmiþlerdir. Ýngi-
lizler ise, Normanlar'dan önce kendi-
lerinin bu oyunu oynadýðýný ileri sür-
mektedir.
Ýtalyanlara göre futbolu Ýngilte-
re'ye Jül Sezar'ýn lejyonerleri götür-
müþ, Londonium'a (Londra) yerleþe-
rek yerli halka bu oyunu öðretmiþler-
dir. Deðerli spor tarihçisi merhum
Rüþtü Daðlaroðlu ise 1957'de çýkardý-
ðý Fenerbahçe Tarihi'nde; bu oyunun
ilk Türkler tarafýndan oynandýðýný id-
dia etmiþ ve: "Futbol denilen sporun
düzenli bir þekilde kurallarýyla ilk kez
Ýngiltere'de oynandýðý, günümüzde
en çok kabul gören görüþtür. Ancak
bugünkü þekliyle olmasa da çok eski
zamanlarda, günümüzden yaklaþýk 8
bin yýl önce Türklerin Orta Asya'da bir
çok spor türü arasýnda ayakla oyna-
dýklarý ve adýna "Tebük" yani tekmele-
mek anlamýna gelen ad taktýklarý bir
sporu yaptýklarý, eski Türk destanla-
rýnda yazýlýdýr. "Divan-Ül Lugat El-
Türk" Türklerin futbol oynadýklarýný
yazar ve nasýl oynandýðýna dair bilgi
verir. Türkler futbola "Tebük" derlerdi.
Timurlenk devrinde kuzu derisinden
yapýlmýþ ve hava ile doldurulmuþ top-
larýn el deðmemek ve belirli bir saha-
nýn dýþýna çýkarýl-
mamak þartý ile
ayakla oynandý-
ðý "Tarih-i Tü-
mur" da yazýlýdýr.
Kaynaðý ne-
resi olursa ol-
sun, Ýngiltere'de
12. yüzyýldan iti-
baren futbol oy-
nanmaya baþ-
lanmýþtýr. Halk
da, soylular da
bu oyunu çok
sevmiþtir. Ancak
TÜRK SPOR TARÝHÝNDEN
Yurdumuzda ilk yapýlan spor
okçuluktur.
1453 yýlýnda ülkemizde okçu-
luk yapýlmaya baþlanmýþtýr.
1361 yýlýnda yurdumuzda gü-
reþ yapýlmaya baþlanmýþtýr.O za-
manlarýn padiþahý 3.Sultan Murat
çok anlatýlan yarýþlarý yakýndan iz-
leyebilmek için en seçkin kürekçi-
leri toplayarak 1579 yýlýnda ilk kü-
rek yarýþlarýný yaptýrmýþtýr.
1890 yýlýnda ingilizlerin icadý
olan futbol ülkemize geldi.
1901 yýlýnda ilk futbol takýmý
kuruldu.Takýmýn ismi Black Stoc-
king yani siyah çoraplýlardý.Bahri-
yeli Fuat Hüsnü Kayacan sahalara
çýkan ilk Türk futbolcudur.
1902 yýlýnda Fransada öðre-
nim gören Türk genci Alp daðla-
rýn'nýn ünlü Mont Blanc doruðuna
ulaþarak oraya Türk bayraðý dik-
miþtir ve orada bulunan dað def-
terini imzaladý.Bu Türk daðcýlýk
sporunun baþlangýcýdýr.
1903 yýlýnda bir grup genç Be-
þiktaþ Jimnasik kulubünü kurdu.
1904 yýlýnda Türkiyede ilk defa
Basketbol Amerikan Robert koleji
öðrencileri tarafýndan oynandý.
1905 yýlýnda bir grup genç Ga-
latasaray kulübünü kurdu. Amaç-
larý ingilzler gibi toplu halde top
Spor
giderek köyler, kasabalar arasýnda bü-
yük bir rekabet, önemli bir çatýþmaya
dönüþen futbol bu yüzden 13 Nisan
1314 tarihinde Kral II. Edward'ýn fer-
manýyla bütün ülkede yasaklanmýþtýr.
1848'de mevcut futbol kurallarý
"Cambridge Kurallarý" adý altýnda bir-
leþtirilmiþ ve bu bütünlük tüm ülkede
bir futbol standardýnýn oluþmasýna
yardým etmiþtir. Böylece ilkokullar
arasý futbol maçlarý düzenlenmeye
baþlanmýþtýr. 1857'de ilk futbol kulü-
bü "Sheffield Club" kurulmuþtur.
Muhammed Mustafa 11 - G
oynamak,bir isme ve bir renge sa-
hip olup,Türk olmayan takýmlarý
yenmekti.Galatasaray istanbul li-
gindeki ilk Türk takýmýydý.
1907 yýlýnda Moda çevresinde
oturanlar ve St.Joseph Fransýz
Frerler Mektebindekiler Fenerbah-
çe kulübünü kurdular.
1921 yýlýnda Trabzon idman
ocaðý kuruldu.
1922 yýlýnda Türkiye Futbol
Fedarasyonu kuruldu.Yine ayný yýl-
da Milli takým kuruldu.
1923 yýlýnda Gençlerbirliði ta-
kýmý kuruldu.Bu yýl içersinde FÝ-
FA'ya kabul edildik.
1957 yýlýnda ilk Türk voleybol
takýmý sahaya çýktý.
1936-1959 yýllarý arasýnda Bas-
ketbol 'Spor Oyunlarý Federasyo-
nu' adý altýnda kurulan bir fedaras-
yonun içinde voleybol ve hentbol
ile birlikte yürütüldü.
1959'da Türkiye Basketbol Fe-
darasyonu resmen kuruldu.
1989 yýlýnda Galatasaray Avru-
pa Þampiyon Kulüpler kupasýnda
yarý finale çýkma baþarýsýný göster-
di.
1990 yýlýnda yurdumuza buz
hokeyi oynanmaya baþlandý.
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
59
Etkinlikler
Kayabaþý Ýlköðretim Okulu’nu ziyaret

Darulaceze ziyareti

Panorama Fetih Müzesi gezisi

TÜYAP Kitap Fuarý gezisinden

Forum Ýstanbul gezisi

Forum Ýstanbul gezisi

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

60
 Etkinlikler
10-E ve 10 - Ý SINIFI ÖÐRENCÝLERÝNDEN
ONURLU BÝR DAVRANIÞ
BAHÇEÞEHÝR OMAÞ
Aziz milletimizin yardýmlaþma duygusunun dünyada bir benze-
rini olmadýðý her zaman ve her mekânda tekrar tekrar görmekten GAYRÝMENKUL
mutluluk duyuyoruz. " Komþusu açken tok yatan bizden deðildir."
düsturunu hayat felsefesi haline getirmiþ bu vatanýn evlatlarý din,
dil, ýrk ayrýmý yapmadan zor durumda olan kim varsa ona yardým
etme çabasýnda olmuþtur tarih boyunca. Bu anlamda 10-E sýnýfý
öðrencileri Coðrafya öðretmeni Ayfer YILDIRIMER önderliðinde
Baþakþehir ilçesine baðlý Tahtakale mahallesinde yalnýz baþýna ya-
þayan yoksul bir kadýna ve sahiplendiði 2 kýz çocuðuna çeþitli gi-
yecek ve yine çeþitli yiyecekler alarak onlarý bu dar günlerinde se-
vindirmiþlerdir. Bu güzel davranýþýn tüm öðrencilerimize velilerimi-
ze Baþakþehir halkýmýza örnek olmasýný diler, onurlu davranýþlarýn-
dan dolayý 10 - E ve 10-Ý sýnýfý öðrencilerine teþekkür ediyoruz..

Tel 1 : 0212 669 27 08 - 0212 699 30 20

Cep : 0532 211 66 28
ARDIÇLI EVLER ARDIÇ CAD. SAFÝR 9/2
VÝLLA BAHÇEÞEHÝR
Büyükçekmece / Bahçeþehir / Ýstanbul

61
Ödüllü sorular
Bu sayfadaki sorularý tam ve doðru cevaplayan öðrencilerimize Okul
Müdürümüzün desteðiyle sürpriz hediyeler verilecektir.

BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ

62
 DERSHANESÝ
2010-2011 ÖÐRETÝM YILI
“ÖDÜLLÜ” EMN SÜPER SINAVI
9 - 10 - 11. SINIFLAR
Bilgi Danýþma Hattý
60 80 888
w w w. e m n e g i t i m . n e t
Öðrencinin Adý Soyadý:
Oku l u : Sý n ý f ý :
Tarih: 09 Ocak 2010 09 Ocak 2010
Seanslar: 10.00 13.00 16.00

“Baþarýnýzý Olanaklarýnýzla Sýnýrlamayýn.”

Not: ÖZ-DE-BÝR Türkiye Geneli LYS
21 Þubat 2010 Pazar 09.30’da Dershanemizde yapýlacaktýr.
KC. Villalarý, 3. Cad. Villa A 08 Bahçeþehir Tel: 0212 669 24 51
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
63
 Bulmaca - Karikatür
Kare Bulmaca
Soldan Saða
1- Kar fýrtýnasý - Küçük su kanalý
2- Yaðmur - Ýstek, arzu
3- Ýsim - Futbol sahasý
4- Bir makinede, bir araçta ayak
yardýmýyla dönmeyi ya da hare--
keti saðlayan düzen - En çok at--
larda görülen ölümcül bir hayvan
hastalýðý
5- Öküz yemliði - Voltamper
6- Bir kimseyi kötüleme, yerme,
yergi - Çalgý eþliðinde oynamayý
meslek edinmiþ kadýn
7- Üzerinde yazý yazýlan tabaklan--
mýþ ceylan derisi - Öðrencinin yýl--
sonu belgesi
8- Esatir bilim
9- Kemiklerin toparlak ucu - Tane--
li meyve - Ýnce perde ya da örtü
10 Peygamber - Yapay
Yukarýdan Aþaðýya
1- Alt uçlarýna bir çubuk baðlan--
mýþ bulunan iki düþey ipten yapýl--
mýþ bir jimnastik aracý - Kýrmýzýyla
mavinin karýþmasýndan oluþan
renk
BAHÇEÞEHÝR ATATÜRK LÝSESÝ
64
2- Verilen bir þeyi almayarak ge--
ri çevirme, reddetme - sývý hale
gelme
3- Filipinler'in plaka iþareti -
Güvey
4- Oruca baþlama zamaný -
Mevzu, bahis
5- Fazla þiþman - Deðerli bir süs
taþý
6- Cet - Bir sporda eriþilmiþ de--
recelerin en üstünü
7- Yarada biriken sývýyý akaçla
boþaltma
8- Su katmanýna varýncaya ka--
dar derinliðine kazýlan, genellik--
le silindir biçiminde, çevresine
duvar örülen, suyundan yarar--
lanýlan çukur - Kömür ocakla--
rýnda çýkan, patlamasý büyük
zararlara yol açan bir gaz
9- Bir yöneticinin iþine yardým
eden, yokluðunda yerini ve yet--
kilerini üzerine alan kimse -
Lahza
10- Sýtma, sýtma nöbeti - Düz
olmayan, çarpýk
Kare bulmaca cevaplarý Soldan Saða: 1- Tipi - Ark - H 2- Rahmet - Umu 3- Ad - Stadyum 4- Pedal - Ruam
5- Akere - Va 6- Zem - Çengi 7- Rak - Karne 8- Mitoloji 9- Om - Nar - Zar 10- Resul - Suni
Yukarýdan Aþaðýya: 1- Trapez - Mor 2- Ýade - Erime 3- Ph - Damat 4- Ýmsak - Konu 5-Etleç - Lal 6- Ata -
Rekor 7- Drenaj 8- Kuyu - Grizu 9- Muavin - An 10- Humma - Eðri Ezgi HAKKO 11 - G