İDARE HUKUKU

Özellikleri İdari Fonksiyonun Kaynakları İdari Kararların İdari Sözleşme

Özellikleri Özellikleri

* Genç bir hukuk dalıdır * İdari işlemler ile yerine
getirilir
* Derleme edilmemiştir
* Üstün ve ayrıcalıklı
* Kamu yararı ön yetkiler kullanılır
plandadır
* Sürekli bir devlet
* Uyuşmazlıkları idari fonksiyonudur
yargıda çözümlenir
* İdare ve özel kişiler
* İçtihatlara dayanır arasında eşitlik yoktur
* Anayasa, İdari Teamül * Tek yanlılık ve icrailik Usulleri
ve Uygulama
* Hukuka uygunluk * Kapalı teklif
* Kanun, KHK, Tüzük, karinesi (belirti)
Yönetmelik * Açık artırma
* Yargısal Denetim
* Öğreti, Yargı İçtihatları * Pazarlık
* Yarışma
İlkeleri

* Açıklık

* Serbest rekabet

* En uygun bedelin
bulunması

* Sözleşme yapılacak
kişide uygun kriterin
aranması

1
 İdarenin Bütünlüğü İlkesi
1. Hiyerarşi: Ast-üst ilişkisi
2. İdari Vesayet: Merkezi idarenin
yerinden yönetim kuruluşları üzerinde
sahip olduğu denetim yetkisi
İdarenin Düzenleyici İşlemleri
1. Tüzük
2. Yönetmelik
* Başbakanlık, bakanlıklar, kamu tüzel
kişileri
-Görev alanlarını ilgilendiren kanun
ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak
üzere, bunlara aykırı olmamak şartıyla
yönetmelik çıkarabilirler
-Yönetmelikle suç ve ceza konulamaz
-Hiyerarşide genelge yönetmelikten
sonra gelir
-Yönetmeliklerin hepsi Resmi
Gazete’de yayımlanmaz, hangilerinin
Resmi Gazete’de yayımlanacağı kanunla
belirlenir
-Ülke genelindekilerin yargısal
denetimi Danıştay, diğerlerinin ise
yargısal denetimi genel görevli idari
mahkemeler tarafından yapılır
3. Kanun Hükmünde Kararnameler
2
İdari Sözleşme Türleri
1. Mali İltizam: Mültezime belli bir
ücret karşılığı belli bir hizmet
gördürülmesi
2. Kamu İstikraz Sözleşmeleri: Devlet
ve kamu tüzel kişileri tarafından tahvil,
bono vs. ad altında halktan borç para
alınması
3. Kamu İmtiyaz Sözleşmeleri: Kamu
hizmetinin bir özel kişi tarafından
kurulması veya işletilmesi
4. Yer altı ve Yerüstü Servetlerine
İlişkin Sözleşmeler
5. İdari Hizmet Sözleşmeleri
İdarenin Mal Edinme
Yöntemleri
1. Kamulaştırma
* Sadece özel mülkiyette bulunan
taşınmaz mallar üzerinde uygulanabilir
* Yetki devlet veya kamu tüzel kişilerine
aittir
* Sadece kamu yararı için yapılır
* Kanunda belirtilen esaslara göre yapılır
* Kamulaştırılacak malın karşılığı
nakden ve peşin olarak ödenir
-Tarım reformunu uygulanması
-Enerji ve sulama projeleri
-İskan projeleri
-Yeni ormanların yetiştirilmesi
-Kıyıların korunması
amacıyla kamulaştırılan toprakların
bedeli kanunla düzenlenir ve taksitle
ödeme yapılabilir.
* Taksit süresi 5 yılı aşamaz ve taksitler
peşin ödenir
NOT: Kamulaştırma bedel davalarına
Asliye Hukuk Mahkemesi bakar
2. İstimval: Devlete olağanüstü
durumlarda bazı malların mülkiyetini ya
da kullanma hakkını; kazandıran mal
edinme yolu
3. Geçici İşgal: Bir bayındırlık
hizmetinin görülmesi sırasında özel
mülkiyette bulunan taşınmaza idarece el
konulması
 İDARİ YAPILANMA

A. Merkezden Yönetim İlkesi

1. Özellikleri 2. Yararları 3. Zararları 4. Yetki Genişliği İlkesi

* Hizmetler tek elden yürütülür
* Yetki-sorumluluk merkezindir
* Plan-program merkezde yapılır
* Gelir-giderler merkezde toplanır
* Mali denetim kolaydır * Yöresel gereksinimler * Taşradaki amirin, merkeze danışmadan
* Yönetimin güçlü olmasını sağlar göz ardı edilir merkez adına karar alması, uygulaması
* Hizmetler rasyonel bir biçimde * Bürokrasi ve kırtasiyecilik artar * Yalnızca illerde uygulanır, valilere aittir
yürütülür * Demokratik değildir
* Devlet yönetiminde birliği sağlar
* Kamu görevlerinin yerel yönetimin
etkisi altında kalmasını engeller
* Hizmetlerin daha az harcamayla
gerçekleşmesini sağlar

MERKEZİ İDARE

Başkent Teşkilatı Taşra Teşkilatı

- Cumhurbaşkanı 1. İl Genel İdaresi
- Bakanlar Kurulu - Vali
- Bakanlıklar - İl İdare Şube Başkanı
- Yardımcı Kuruluşlar - İl İdare Kurulu
( Sayıştay, Yargıtay, Danıştay vs.)
2. İlçe İdaresi
- Kaymakam
- İlçe İdare Şube Başkanı
- İlçe Kurulu

3. Bucak İdaresi
- Bucak Müdürü
- Bucak Meclisi
- Bucak Komisyonu

3

1. İl Genel İdaresi
* İl-ilçe kurulması, kaldırılması, adlarının değiştirilmesi
kanunla olur
* İl-ilçe sınırlarının değiştirilmesi İçişleri Bakanlığı’nın
hazırladığı ortak kararname ile yapılır
a. Vali
* İçişleri Bakanı’nın önerisi, Bakanlar Kurulu’nun
kararı, Cumhurbaşkanı’nın kararı ile atanan istisnai bir
memurdur
* Vali olabilmek için
- TC vatandaşı olmak
- En az ortaokul mezunu olmak
- 65 yaşını aşmamış olmak gerekir
* Hem devleti, hem hükümeti hem de tüm bakanlıkları
temsil eder
Görevleri
* Adli ve askeri yerler hariç bütün devlet dairelerini
denetler, olağanüstü durumlarda askeri kuvvetlerden
yardım ister
* Gelir kaynaklarının gelişmesini sağlamak için
tedbirler alır
* İldeki kamu görevlileri üzerinde hiyerarşi yetkisini,
ilde bulunan kuruluşlar üzerinde idari vesayet yetkisini
kullanır, genel emir çıkarabilir
* Törenlere başkanlık eder, yabancı ülke temsilcilerini
karşılar
* İldeki kamu görevlilerinin yerlerini değiştirir, belirler,
atamasını yapar
* İl hakkında gerekli olduğunda ilgili bakanlıklara rapor
verir
b. İdare Şube Başkanları
* Bakanlıkların ildeki teşkilatının başında bulunan
kişilerdir
c. İl İdare Kurulu
* Vali ya da vali yardımcısı başkanlık eder
* Valiye danışmanlık yapar, il idaresi konusunda valiye
yardımcı olur
MERKEZİ İDARENİN TAŞRA TEŞKİLATI
2. İlçe İdaresi 3. Bucak İdaresi
a. Kaymakam * Kasaba ve köylerden meydana gelen yönetim
birimidir
* İçişleri Bakanlığı müdürler kurulunun önerisi, İçişleri
Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanı’nın ortak * Bucakların kurulması için İçişleri Bakanı’nın kararı
kararnamesi ile atanır ve Cumhurbaşkanı’nın onayı gerekir
* Kaymakam olabilmek için a. Bucak Müdürü
- TC vatandaşı olmak
- SBF, İİBF ya da Hukuk Fakültesi mezunu olmak * En az lise mezunu, bucak müdürlüğü kursunu bitirmiş
- Kaymakamlık stajını ve kursunu başarı ile bitirmiş kişiler arasından İçişleri Bakanı tarafından atanır,
olmak valinin emrine verilir
- 29 yaşını aşmamış olmak gerekir
b. Bucak Meclisi
* İlçede hükümeti temsil eder, valinin emirlerini
yürütmekle görevlidir, genel emir çıkaramaz * Seçimlik ve doğal üyelerden oluşur
* Yabancı devlet temsilcileri ile görüşemez * Doktor, veteriner, başöğretmen doğal üyedir
* Olağanüstü durumlarda askeri kuvvetleri kullanma * Bucak sınırları içinde bulunan köy ihtiyar heyeti ve
yetkisi yoktur belediye meclisi tarafından seçilmiş kişilerden oluşur
b. İlçe İdare Şube Başkanları
c. İlçe İdare Kurulu
- Kaymakam
- Tarım ve Köy İşleri Müdürü
- Mal Müdürü
- Yazı İşleri Müdürü
- Sağlık Grup Başkanı’ndan oluşur
4
 Yerinden Yönetim

1. Yararları 2. Zararları

* Bürokrasi ve kırtasiyecilik azalır * Ülke bütünlüğünü sarsabilir

* Hizmetler yöresel ihtiyaçlara göre yürütülür * Mali denetim zordur
* Demokratik esaslara uygundur * Partizanca uygulamalara yol açabilir

MAHALLİ İDARELER (YERİNDEN İDARE)

* Seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir

* Yetkileri yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir

* Seçimleri 5 yılda bir yapılır

* Yargı yolu açıktır

* Görevleri ile ilgili hakkında soruşturma açılan mahalli idare organları üyelerini
İçişleri Bakanı geçici bir tedbir olarak kesin hükme kadar uzaklaştırabilir

* Kendi aralarında Bakanlar Kurulu’nun izni ile birlik kurmaları,

görevleri, yetkileri ve merkezi idare ile karşılıklı bağ ve ilgileri kanunla düzenlenir

* İl Özel İdaresi, Belediye, Büyükşehir Belediyesi ve Köy İdaresi’nden oluşur

5
 1. İl Özel İdaresi

a) Kuruluşu ve Görevleri
* İl özel idarelerinin kuruluşu herhangi bir şekle bağlı değildir, ilin kurulmasına dair kanunla kurulur ve ilin kaldırılmasıyla tüzel kişiliği sona erer.

* İl özel idaresi mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro
kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının
karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde,

b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, kültür, turizm, gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe
tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında, yapmakla görevli ve yetkilidir.

1. Vali 2. İl Genel Meclisi 3. İl Daimi Encümeni

* Vali, il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin
temsilcisidir
* İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygular
* Vali ilçe düzeyindeki il özel idare hizmetlerini
kaymakam eliyle yürütebilir
* Kaymakamlar il özel idare hizmetlerinin
yürütülmesinden dolayı valiye karşı sorumludurlar
* Vali, Mart ayı toplantısında bir önceki yıla ait faaliyet
raporunu meclise sunar
* Açıklamalar, meclis üye tam sayısının dörtte üç
çoğunluğuyla yeterli görülmezse, meclis başkanı
tarafından gereği yapılmak üzere İçişleri Bakanlığına
gönderilir.
* İl özel idaresi yönetiminin karar organıdır
* İlçeler adına seçilen üyelerden oluşur
* Görev süresi beş yıldır
* İl genel meclisine, kendi üyeleri arasından seçilmiş
meclis başkanı başkanlık eder
* İl genel meclisi, kendi belirleyeceği bir ay dışında her
ay toplanır. Kasım ayı toplantısı dönem başı
toplantısıdır
* Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok
yirmi gün, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür
* İl genel meclisinin kararları en geç beş gün içinde
valiye gönderilmediği takdirde yürürlüğe girmez
* İl genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir
yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile,
valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş
üyeden oluşur
* Valinin katılamadığı encümen toplantısına genel
sekreter başkanlık eder
* Bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine
görüş bildirir
* Kamulaştırma kararlarını alır ve uygular
* Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış
ve kapanış saatlerini belirler

* İl genel bütçesini kabul eder

* Yönetmelik çıkarır

* İstikraz sözleşmesi yapar

6
 2. Belediye İdaresi
* Seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişilikleridir
* İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur
* Yeni iskân nedeniyle oluşturulan ve nüfusu 5.000 ve üzerinde olan herhangi bir yerleşim yerinde, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine müşterek kararnameyle belediye
kurulabilir
* Bir beldenin adı, belediye meclisi üye tam sayısının en az dörtte üç çoğunluğunun kararı ve valinin görüşü üzerine İçişleri Bakanlığının onayı ile değiştirilir
* Nüfusu 2.000'in altına düşen belediyeler, Danıştay’ın görüşü alınarak, İçişleri Bakanlığı’nın önerisi üzerine müşterek kararname ile köye dönüştürülür

a. Belediye Başkanı b. Belediye Meclisi c. Belediye Encümeni

* Belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin
temsilcisidir
* Görevinin devamı süresince siyasî partilerin yönetim
ve denetim organlarında görev alamaz
* Belediye teşkilâtının en üst amiri sıfatıyla, belediye
teşkilâtını sevk ve idare eder
* Belediyenin hak ve menfaatlerini korumakla
görevlidir
* Yöre halkı tarafından seçilir
* Kendisine vekâlet etmek üzere, belediye meclisi
üyeleri arasından birini başkan vekili olarak
görevlendirir
* Mazeretsiz ve kesintisiz olarak yirmi günden fazla
görevini terk etmesi ve bu durumun mahallin mülkî
idare amiri tarafından belirlenmesi,
- Seçilme yeterliğini kaybetmesi,
- Görevini sürdürmesine engel bir hastalık veya sakatlık
durumunun yetkili sağlık kuruluşu raporuyla
belgelenmesi,
- Meclisin feshine neden olan eylem ve işlemlere
katılması,
* Belediyenin karar organıdır * Belediye başkanının katılamadığı toplantılarda,
belediye başkanının görevlendireceği başkan yardımcısı
* Yöre halkının nisbi temsil usulüyle 5 yıllığına seçtiği veya encümen üyesi, encümene başkanlık eder.
üyelerden oluşur
* Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini
* Seçim sonuçlarının ilânını takip eden beşinci gün belirler
belediye başkanının başkanlığında kendiliğinden
toplanır * Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve
kesin hesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirir
* Bütçe ve kesin hesabı kabul eder
* Kamulaştırma kararlarını alır ve uygular
* Borçlanmaya karar verir
* Kanunlarda öngörülen cezaları verir
* İmar plânlarını görüşür ve onaylar
* Belediye tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul
eder
* Meydan, cadde, sokak, park, tesis ve benzerlerine ad
verir
* İmar programlarını görüşerek kabul eder

Hâllerinden birinin meydana gelmesi durumunda * Kendisine kanunla verilen görevleri süresi içinde
İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay yapmayı ihmal eder, ilgisi olmayan siyasî konularda
kararıyla başkanlık sıfatı sona erer karar alırsa, İçişleri Bakanlığının bildirimi üzerine
Danıştay’ın kararı ile feshedilir.

7
 3. Büyükşehir Belediyesi

* Nüfusu 750.000'den fazla olan il belediyeleri, fizikî yerleşim durumları ve ekonomik gelişmişlik düzeyleri de dikkate alınarak, kanunla büyükşehir belediyesine
dönüştürülebilir

* Büyükşehir Belediye Meclisi, Büyükşehir Belediye Encümeni, Büyükşehir Belediye Başkanı’ndan oluşur

* Büyükşehir belediye başkanı, büyükşehir belediye idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir

* Büyükşehir belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre büyükşehir belediyesi sınırları içindeki seçmenler tarafından doğrudan seçilir

* Belediye Kanunu’ndaki hükümler saklı kalmak kaydıyla büyükşehir belediye meclisinin feshine neden olan eylem ve işlemlere katılan

büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediye başkanlarının görevlerine Danıştay kararıyla son verilir

4. Köy İdaresi
* Nüfusu 2 000’in altındaki yerlere köy denmekte
* Köy tüzel kişiliğinin organları, Köy derneği, ihtiyar meclisi ve muhtarıdır. Bunlardan muhtar yürütme organı, ihtiyar meclisi ve köy derneği danışma ve karar organlarıdır.

a. Köy Muhtarı b. Köy Derneği 3. İhtiyar Meclisi

* Köy idaresinin başıdır
* Köy derneği tarafından seçilir
* Muhtar seçiminde de siyasi partiler aday
gösteremezler
* Muhtarların görev süresi beş yıldır
* Genel yönetimin temsilcisi sıfatıyla da yasaları ve
hükümet emirlerini halka duyurur
* Köy içinde dirlik ve düzenliği sağlar
* Genel yönetimle ilgili işlerin köyde uygulanmasına
yardımcı olur
* Muhtarın köy yararına olmayan kararını vali veya
kaymakam bozabilir
* Mülki amirler, muhtarların yerine karar alamazlar
* Köyde bulunan kadın, erkek bütün seçmenlerin
oluşturduğu bir kuruldur
* Köy derneği ile köylünün doğrudan yönetime
katılması sağlanır
* İsteğe bağlı işler, zorunlu hale köy derneği kararı ile
gelir
* İki tür üyeden oluşur
* Bunlardan bir kısmı "Seçilenler" diğeri "Doğal"
üyelerdir
* Seçilenler beş yıl için köy derneği tarafından seçilirler
* Köy öğretmeni, köy imamı ihtiyar meclisinin "doğal"
üyeleridir
* Köy işlerini sıraya koyar; imece ve salmaya karar
verir
* Köy muhtarının harcamalarını denetler; köy bütçesini
kabul eder
* Köyün zorunlu işlerini yapmayanlara, ya da paylarını
ödemeyenlere para cezası verir.

8
Dosya adı: İDARE HUKUKU
Dizin: D:\KPSS\anayasa (Renkli)
Şablon: C:\Documents and Settings\acer pc\Application
Data\Microsoft\Templates\Normal.dotm
Başlık:
Konu:
Yazar: user
Anahtar Sözcük:
Açıklamalar:
Oluşturma Tarihi: 16.07.2008 18:57:00
Düzeltme Sayısı: 7
Son Kayıt: 26.08.2008 21:11:00
Son Kaydeden: user
Düzenleme Süresi: 214 Dakika
Son Yazdırma Tarihi: 26.08.2008 21:26:00
En Son Tüm Yazdırmada
Sayfa Sayısı: 8
Sözcük Sayısı: 2.427(yaklaşık)
Karakter Sayısı: 13.839(yaklaşık)