herkes için ğörsel miir

2010nisanpoetikhars.com
serkanışıntasarladı, epsonbastı
fotokopiciçoğalttı, okurokuyacak
editoryal@poetikhars.comadresine
e*postaatacak, belki
bu dergi elinize geçtiğinde
13. sayfasına istediğiniz görsel şiiri
ekleyerek, arkadaşlarınızla paylaşmanız önerilir.
 gö rse l şii r kita bı
içindekiler

ayşegültözeren

4
deryavural
serkanışın
zeynepcansubaşeren
barışçetinkol
limanmehmeTCihat
TDK
 4

neo...epik
neo..lirik
neo...klasik
neo....gazel
neo.loji
neo..metafizik
neo...faşist
neo.......ustalık
o ne !?
- görsel şiir
4
dört
5

4 Liman MehmeTCihat
beş
yapmam bi daha aşk şiiri
 6

4
altı
Ayşegül Tözeren bir ihtimal daha var
 7
4
yedi
Barış Çetinkol türlerin köken
8

4
sekiz
Barış Çetinkol temaşa sanatında temsil sorunu
 9

(I) a. Biçme işi: “Ekim biçim işlerini tamamıyla kadınlara

bırakmışlardı.” -Ö. Seyfettin. (II) a. 1. Bir nesnenin
dış çizgileri bakımından niteliği, dıştan görünüşü,
şekil, eşkal: “İtalya elçiliği bugüne değin ilk biçimini
korumuştur.” -S. Birsel. 2. Yakışık alan şekil, uygun
şekil: “Söylediklerimden çok, söyleyiş biçimi etkili
oluyor kalabalığın üstünde.” -A. İlhan. 3. Herhangi bir
şeyin benzeri. 4. Sanat ve edebiyat eserlerinde dış
görünüş, form. 5. Tarz: “İngiliz biçimi ceketler, sıcak
iklimler için yapılmış kısa pantolonlar.” -F. R. Atay.
6. bl. Yazı ve simgelerin bilgisayarda kullanılmaya
elverişli çerçevesi, düzeni, format. 7. bl. Disket
vb.nin bilgisayarda kullanılabilir durumu. 8. ed.
Şiirlerin kuruluş ve uyak düzenlerine göre olan dış
görünüşü, şekil: Gazel, mesnevi, rubai, sone birer şiir
biçimidir. -> Özdek ve -> içeriğin karşıtı. "Ne" olana
karşıt olarak "nasıl" olan. Kaos durumunda, düzensiz
ve belirlenmemiş olana karşılık sınırlanmış, düzenlenmiş
olan. Bir nesnenin, biçim almamış özdeğinden, içeriğinden

4
dokuz
biçim nedir? tdk arşivlerinden
 pantolon
yırtılmak
üzere ama
dada’yı
kurduk şükür...

10
4
on
Tzara, Ball, Arp 1916
 11
ben didiydim!

Ahmet Oktay: Ben, görsel şiir,

deneysel şiir gibi başlıklar altında
toplanmaya çalışılan yeni eğilimleri
anlamaya ve değerlendirmeye
çalışıyorum. Genç arkadaşların
gereğinden fazla teorisyenleştiğini
düşünüyorum. Deleuze'ü, Derrida'yı,
Foucault'yu anmadan konuşan
kimse yok. Felsefe diline çok fazla
başvuruluyor ve bu yüzden,
kuramsal metinlerin dilinin fazlaca
sanallaştığına inanıyorum. Merdiven
Şiir'deki yazımda, görsel ve deneysel
şiir bağlamında söylenenlerin, en
azından 80 yıl öncesinde Dada'cılann
söylediklerini aşamadığını, tam da
bu yüzden mükerrer olduklarını
gösterdim. İddia sahibi olmak güzel
şeydir elbet.

4
onbir
Ahmet Oktay 2010, Mühür Dergisi
12

yok abi, yok!

herkes böyle
denerse... olm! ipe
tırmanıcam
tabi olmaz! ben, dada
o yoruma mada sıktı!
eksi verirken
iyiydi değil
mi? ha iyiydi!

galiba dizimi
kırdım ama
çaktırmayayım
laf ederler

kalksana lan
üzerimden!
kalk, kaaalllk!

ne güzel
dizeli şiir
yazıyordum,
nerden geldim
ya buraya ben

1971 - kalembaaçe sipor salonu

4
oniki
Poetikhars.com toplantısı dada denemesi
 13 bu sayfa sana ayrıldı. bu boşluğa
kendi görsel / şiirini ekleyebilirsin.

4
onüç
 14
Yüzyılların şiir birikiminden onlara kalan, yalnızca bir
öykünme mi olamlıydı? Yeniye ve gelişmekte olana ilişkin hiçbir
devinimin olduğunu söyleyemem doğrusu. Görsel şiir, somut şiir,
yeni bir şey değil ki! Anlamak için Batı şiirini biraz kurcalamak
yeterlidir. Resimse kavramsal bir olgu diye bakmak gerekir öyleyse.
Onu da ressamlara bırakalım isterseniz. Deneysel diyorsak bir deney
bu denli uzun sürebilir mi? Buluş diyorsak bulunan bir şey yeniden
yeniden bulunur mu? Dilin gerçeklikten bağımsız, kendi içinde,
kendine yeten bir dizgesi olduğunu savlayan yapısalcılığın görsel
dünyanın ruhuyla yeniden inşası sayılabilir görsel şiir.

Yukarıdaki okuma parçasında yazar ne demek istemiştir?

a) dil keyfi bir şey değildir, dil dile değmeden dil öğrenilmez.
b) görsel şiir, somut şiir yeni değildir, bakmak yeterlidir.
c) resim sanatı bizde yoktur çünkü öyledir, değiştiremezsin.
d) batı’ya baktığımızda rüzgar doğudan eserse, şiirin yenileşmesi
gerekir.
e) yapısalcılık, özünde iyi ama uygulamada kötü bir şeydir.
f) görsel şiir yapanlar, batı’ya bakmalıdırlar.
g) şiir dili, gerçeklikten koptuğu zaman ya görsel şiire ya dada’ya kaçar.
ı) üç yanı şiirle kaplı ülkemizde, buluşla peynir gemisi yüzmez.
j) dizeli şiirin salamurası, dil altı hapı ve yahnisi tadından yenmez.
k) görsel şiir batı sanatının çöp tenekesinden yeni çıkmıştır.
o) resim yapmakla şiir yazmakla bu işler olmaz, deney kısa sürer.
9) ressamlara bırakmamız gereken şeyler, üç tanedir.
t) gemliğe doğru yürürken, şaşırma, toki konutlarını göreceksiniz.

4
ondört
okuma parçası görsel şiir ne değildir?
 15

4
onbeş
Liman MehmeTCihat kuram ve eylem
 16

4
onaltı
Derya Vural simetrik ayle saadeti
17
yazmak nedir abidin?*

- Hamur açmak.
- Sofra hazırlamak, kurmak.
- Sermek, açmak, yaymak (halı, örtü, yatak vb. için).
- 1. Yarmak, çizmek (et ve balık için). 2. Bitki gövdelerini
bıçak ile yarmak. 3. Ezip incelterek genişletmek (et için).
- Gelin yüzü süslemek.
- Saç taramak.
- Yaklaşma belirtir yardımcı eylemdir: Çamurdan ayağım
zıyıptı düşe yazdım.
- Geçmek.
- Ayırmak.
- Büyü yapmak.
- Şorah üzerini muntazam aralıklarla keserek yağlarını
sarkıtmak
- < ET yazmak,: yazmak; açıp yaymak; muntazam
aralıklarla yarıklar açmak; yaylamak || meyhtup yazmak
|| hamıri yazmak: hamuru yaymak || kebap yazmak: kebep
yapılacak et parçasını enine uzununa bıçakla çizmek ||
dağ yazmak: yayla yaylamak
- şaşmak, yanılmak; çözmek; yazmak
- 1. Nakşetmek, resmetmek, süsleyip bezemek. 2. Yaymak,
dağıtmak, açmak.
- 1. Şaşırıp yanılmak, hata etmek. 2. Hedefe sabet ettirmekte
yanılmak.

4
onyedi
* TDK’ya göre ‘yazmak’ anlam
 deney neydi rıfkı?*

denemek: Çin. es. tr. teng (denk, eş, öğüş)ten, teng-le-

mek, ten-er-mek/tengermek (denkleştirmek, birbirine
denk durumuna getirmek, denk duruma getirmek,
karşılaştırmak)ten denemek.

(Kök anlamı: iki nesneyi denk, eşit duruma getirmek,

anlam genişlemesiyle: bir konuda, belli ölçülere göre
karşılaştırmak, belli bir sonuca varabilmek için işlem
yapmak)

Teng: (olanak, kolaylık, dizi, sıra, denk, eş, eşit, Kaşgarlı'da)

18
4
onsekiz
*etimoloji sözlüğüne göre türlerin kökeni
 19

ayırmak üzere, onun dışını, dış çizgilerini, aynı zamanda

iç yapısını, kuruluşunu, düzenini belirleyen. Biçim
almamış özdeğe karşılık, belli bir düzene girmiş olan.
// Özellikle bu anlamıyle felsefede (mantık, bilgi
öğretisi, varlıkbilim, ahlak felsefesi, estetik, doğa
ve tarih felsefesi) biçim kavramının önemli bir yeri
vardır. Platon'da biçim, idea ile aynı anlamda kullanılır;
genel olanı, değişmez olanı ve kendinden var olanı
gösterir; bireysel ve değişen -> görüngülerin üstünde
ve arkasında ilkörnek olarak bulunur. Aristoteles'te,
her somut nesne, özdek ve biçimden kuruludur, başka
deyişle, "Biçim kazanmış olan özdektir"; biçim, gerçeklik
veren, gerçekleştiren etkendir (causa formalis), aynı
zamanda oluş sürecinin ereğini belirler (causa finalis).
Özdek, ancak biçim yüzünden gerçeklik kazanmış olan bir
olabilirliktir. Bu düşünce ortaçağda özellikle skolastik
dizgelerce benimsenmiştir. Aquinolu Thomas'a göre nesnenin
özü ve varoluşu biçimden oluşur; ruh bedenin biçimidir;
salt tinsel tözler ayrık biçimlerdir; Tanrı salt biçimdir.

4
ondokuz
biçim nedir? tdk arşivlerinden
 20

Yeniçağ felsefesi nesnel varlık öğretisinden ayrıldığı

ölçüde biçim kavramının anlamı ve durumu da değişir.
Kant'ta görü biçimleri (uzay ve zaman) ve düşünce
biçimleri (kategoriler) artık nesnel varlık bağıntıları
olmaktan çıkarlar, bilgi ve deneyin, insan duyarlığında
ye anlığında bulunan, zorunlu koşulları olurlar. Ethik'te:
Max Scheler, Kant'ın biçimsel ahlak öğretisi (formalist
ethik) ile hesaplaşarak ona karşı görüngübilim açısından
temellendirdiği içeriksel değerler öğretisini
geliştirmiştir. Estetik'te: 1. Bir estetik nesnenin
duyularla algılanan görünüş biçimi. 2. İçerik ve özün
karşıtı. Doğa felsefesinde: Organizmada birliği sağlayan
ve biçimlendiren güç (yeti). Mantıkta: Usavurma özdek
ve biçimden oluşur: terimler ve önermeler çıkarımın
özdeğidir; terimler ve önermeler arasındaki bağlantı
da biçimi. Biçim bakımından bir önerme olumlu ya da
olumsuz, tümel ya da tikeldir. Bir tasımda önermeler
arasındaki bağlantı, sonuç zorunlu olarak öncüllerden
çıkacak biçimde kurulmuşsa, bu tasım biçim bakımından

4
yirmi
biçim nedir? tdk arşivlerinden
 21

doğrudur. Öncül yanlışsa sonuç da yanlış olur, ama

bu yanlış oluş çıkarımın kendisinin biçim bakımından
doğru olmasını ortadan kaldırmaz. (Biçimsel -formel-
mantık.)
Dış görünüş; bir cismin yapısını ortaya koyan çevre
çizgilerinin bütünlüğü. (Resim, Heykel, Mimarlık)
1. Resim, heykel ve mimarlıkta yapıtın yapı bakımından
tüm kuruluşu. 2. Bir rengin, çevresi belirli
durumu.Oluştuğu parçalar ve ilişkilerin toplamı ile
açıklanamayan ve bunun üstünde bir bütünlüğü olan
görünüm ya da yapı. Toplumsal olguların kurucu
öğeleri arasındaki iç bağlantı, örgütleniş yöntemi
ve etkileşme düzeni.

4
yirmibir
biçim nedir? tdk arşivlerinden
 22

dada testi
hugo ball
dada testini
gururla
sunar...

1. aşağıdakilerden hangisi fena halde dada kokar

a) tahta at pisliği
b) genel beğeniye atılan şamar
c) "veresiye veren, peşin veren" tablosunu salona koymak
d) koçtaş'a sırf klozet, pisuar görmek için gitmek

2. fransis picabia kimdir?

a) şarlatan
b) ahlaksız bir italyan
d) 2+9+1 topladın, koy yanına 391, ne etti Picabia!
c) dadasker

3. Evimizdeki dadacı eşyalar nelerdir?

a) Subwoofer için örülmüş dantel kırlent

b) vhs video kullanma kılavuzu
c) herhangi bir çekmece
d) ne olur, ne olmaz diye atmaya kıyamadığımız her bir halt

4
yirmiiki
dada testi cabaret voltaire onaylı
 23
4. Sizce aşağıdakilerin hangisi ya da hangileri bir dada filmine
girebilir?

I. Ahmet Mekin'in yüzünün net olarak göründüğü "Kavanozdaki

Adam" dizisinden bir sahne
II. Uzaylı Zekiye'nin otopsisi
III. Ömer Seyfettin'in bıyıkları
IIII. Huzur'dan herhangi bir pasaj
IIIII. Ahmet Haşim'in büstünün balyozla parçalanması
IIIIII. "Sevmek Zamanı" filminin orjinal kopyasının törenle
yakılması

5. Türkiye'de dada'nın gelişmesinde en büyük engel

aşağıdakilerden hangisidir?

a) talim terbiye kurulunun kuruluş dakikası

b) kuantum mekaniği dersleri
c) descartes'in bıyıkları
d) mahmut esat bozkurt'un soyadı
e) nazarboncuğu piyasası

6. Gizli bir dadacı, nasıl anlaşılabilir?

a) ateşe doğru 170 derece ile tutulduğunda çıkan kıvılcımlardan

b) otobüs biletlerini yemesinden
c) dada, dada, dada diye üç kez fırşklamasından
d) para nedir bilememesinden
e) çileği tuza banarak yemesinden

7. Sistematik bir dada eğitimi için;

a) tumturak sayısının artırılması

c) dvorlenj miktarının üçten beşe çıkarılması
e) en pis yerinde bir kavganın zilin çalması
g) öpüştans değerlerinin artırılması
u) jippukstrak maddesinin serbest bırakılması
i) zıbının yasaklanması

gereklidir.

4
yirmiüç
dada testi cabaret voltaire onaylı
 www.poetikhars.com
bizeyazın
editoryal@poetikhars.com
görsel şiir, kolaj, montaj, tasarım,
tipografi, somut şiir, saçma, acayip,
harf, hurufat, malumat, reklam,
barkod, okuma, algı, söz, yazı, resim,
katman, üstüste bindirme, yığma,
asamblaj, aerografi, baskı,
hazır yapıt.