ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ: Υφιστάμενη κατάσταση-Προοπτικές

Κώστας Βουδούρης
Επίκουρος Καθηγητής Υδρογεωλογίας, ΑΠΘ
kvoudour@geo.auth.gr

Η ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων του Νομού Κορινθίας αποτελεί ζήτημα
πρώτιστης σημασίας με επιπτώσεις στρατηγικού χαρακτήρα για την ανάπτυξη του Νομού.
Οι συνολικές ανάγκες σε νερό καλύπτονται κυρίως από την εκμετάλλευση των υπόγειων
νερών.
Η μη ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων έχει οδηγήσει στην ποιοτική
υποβάθμισή τους. Οι υπεραντλήσεις, ο αυξανόμενος αριθμός γεωτρήσεων με συνεχώς
μεγαλύτερο βάθος έχουν μειώσει το υδραυλικό φορτίο με συνέπεια τη διείσδυση του
θαλασσινού νερού. Έτσι στην περιοχή έχουν προκληθεί έντονα και εκτεταμένα φαινόμενα
υφαλμύρωσης των παράκτιων προσχωσιγενών υδροφόρων οριζόντων. Στην ποιοτική
υποβάθμιση συμβάλλει ακόμα και η υπερβολική χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες τα
τελευταία χρόνια, καθώς και η μετατροπή πολλών πηγαδιών σε βόθρους στις αστικές
περιοχές.

Η κακή διαχείριση και η ποιοτική υποβάθμιση των επιφανειακών και υπόγειων νερών, τα
αντικρουόμενα συμφέροντα, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, το υποτυπώδες νομικό πλαίσιο
που στην πράξη σπάνια εφαρμόζεται (υπάρχει επιτακτική ανάγκη για βελτίωση του
υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου), η πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων και φορέων που
εμπλέκονται σε θέματα υδατικών πόρων, αποτελούν μερικά μόνο από τα προβλήματα, τα
οποία έχουν δημιουργήσει σοβαρά αδιέξοδα στην αξιοποίηση και στις χρήσεις των
υδατικών πόρων του Νομού Κορινθίας. Έτσι οι υδατικοί πόροι περιορίζονται σχεδόν
αποκλειστικά στα υπόγεια νερά, τα οποία υπόκεινται σε έντονη αξιοποίηση και κατά
περιοχές υπερεκμετάλλευση (παράκτιες περιοχές-προσχωματικοί υδροφόροι), κακή
διαχείριση, καθώς και μείωση του φυσικού τους εμπλουτισμού, λόγω ξηρασίας αλλά και
έργων εγκιβωτισμού της κοίτης των χειμάρρων.

Η ανάγκη εφαρμογής ολοκληρωμένου σχεδίου ορθολογικής συνδιαχείρισης των

υπόγειων και επιφανειακών νερών του Νομού είναι επιτακτική για την επίλυση του
υδατικού προβλήματος του Νομού Κορινθίας. Η προσπάθεια ενίσχυσης των υδατικών
πόρων θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εκμετάλλευση των επιφανειακών νερών, που
παραμένουν ουσιαστικά αναξιοποίητοι, με την κατασκευή έργων υποδομής
(φραγμάτων, ταμιευτήρων κλπ). Οι χώροι αυτοί συγκέντρωσης νερού πέρα από την
ανάπτυξη είναι δυνατόν να βοηθήσουν παράλληλα στον τεχνητό εμπλουτισμό των
υπόγειων υδροφορέων.

Α) - Πολιτική "διαχείρισης" της ζήτησης σε νερό ώστε να μειωθούν σημαντικά οι χρήσεις

και οι σπατάλες (αλλαγή παλαιωμένων δικτύων ύδρευσης, ενημέρωση των αγροτών,
αλλαγή συστημάτων άρδευσης για εξοικονόμηση νερού, αυστηρά περιοριστικά μέτρα,
αλλαγή υδροβόρων καλλιεργειών, εφαρμογή βιολογικής γεωργίας κλπ).

Β) - Αξιοποίηση των χειμερινών απορροών των ποταμοχειμάρρων του Νομού με την

κατασκευή μικρών φραγμάτων-ταμιευτήρων. Η οικονομική ευστάθεια της
οποιασδήποτε λύσης επιλεγεί για την αξιοποίηση της επιφανειακής απορροής ή του
εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων στο Νομό, βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση
με τις γεωλογικές-γεωτεχνικές συνθήκες στην περιοχή.

Γ) - Προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και κατασκευή έργων ορεινής υδρονομίας

(χαμηλά φράγματα, αναβαθμίδες) για εμπλουτισμό των υδροφόρων και αντιπλημμυρική
προστασία.

Λήψη κατάλληλων μέτρων προστασίας σε περιοχές έντονης οικιστικής-βιομηχανικής

ανάπτυξης ή και εντατικής γεωργικής δραστηριότητας, επειδή οι κίνδυνοι μόλυνσης των
υπόγειων νερών είναι σημαντικά αυξημένοι και αναμένεται να αποτελέσουν σοβαρό
πρόβλημα στο εγγύς μέλλον. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν τον έλεγχο της
χρήσης κάθε πρόσθετου μέσου ενίσχυσης της παραγωγής (π.χ. λιπασμάτων,
φυτοφαρμάκων κλπ) στις κύριες λεκάνες απορροής, καθώς επίσης τη σωστή διαχείριση
των αστικών λυμάτων, των βιομηχανικών αποβλήτων και των αποβλήτων ελαιουργείων.

Δ) - Μελέτη της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων οικιακών

λυμάτων για άρδευση.

Σημαντικός είναι ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη βιώσιμη διαχείριση των
υδατικών πόρων:
• Η Οδηγία 2000/60 θεσμοθετεί τη συμμετοχή των ΟΤΑ στο σχεδιασμό και στη
διαμόρφωση πολιτικής σε επίπεδο λεκάνης απορροής
• Η γνώση και εμπειρία των τοπικών κοινωνιών είναι σημαντική στα σχέδια
διαχείρισης υδατικών πόρων

2
• αποφεύγονται κοινωνικές συγκρούσεις
• μεγαλύτερη αποδοχή και μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας εφαρμογής των μέτρων

Τέλος, απαιτείται η διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης και μιας

«ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΗΘΙΚΗΣ» μέσω της παιδείας. Σημαντικός είναι ο ρόλος
της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην κατεύθυνση αυτή.