Yönetim şekli olarak cumhuriyetin benimsenmesidir.
Bu ilke ancak bağımsızlığın olduğu bir ortamda uygulanabilir. Egemenlik bir kişi ve zümrenin elinde değildir , milletin elindedir. Egemenliği , milletin seçim yolu ile belirlediği kişiler millet adına kullanırlar. Kanun üstünlüğü cumhuriyetçiliğin temel prensiblerindendir. Milliyetçilik , halkçılık ve milli egemenlik ilkeleri cumhuriyetçiliği bütünler. Atatürk ; cumhuriyetçilik ve laiklik ilkelerinden ödün vermemiş , bu ilkeleri siyasi tartışmaların dışında tutmuştur. ( İnkılapların özünü oluşturur )
ilanı , Çok partili hayat denemeleri , Orduda görevli subayların milletvekili olmalarının kaldırılması , Kadınlara seçme ve seçilme hakkı (1920-1923 yılları)
son aşamadır. Milletlerin oluşumunda vatan , tarih , dil , kültür ve ideal birliğin olması gerekir. Milliyetçilik ; ait olduğu milletin varlığını sürdürmesi ve yüceltmesi için çalışmalı ve bu çalışmayı diğer kuşaklara da aktarmalıdır. Atatürk’ün milliyetçilik anlayışında ; - Her milletin kendi devletini kurma hakkı vardır. - Irkçılık , din ve mezhep esası yoktur. - Akılcı ve insancıl olma esastır. Halkçılık ile milli birlik ve beraberlik ilkeleri milliyetçilik ilkesini bütünler. Milleti bir bütün olarak görür . Üstün ırk anlayışı olmadığından Nazizm ve Faşizm’den ayrılır. Milleti kaynaştıracak olan yönetim demokrasi olduğundan dikta yöntemlerine karşıdır.(Komünizm) Türk vatanının düşmandan kurtarılması ; Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu Atatürk ilkelerinin ilk ortak özelliği ; Milliyetçilik . İkincisi ; Akıl ve bilim yoluyla konulup uygulanması.
Tevhid-i Tedrisat , Kabotaj Kanunu , Deniz ve demir yollarının millileştirilmesi Laiklik :
Devlet düzeninin ve hukuk kurallarının dine değil akla ve bilime
dayandırılmasıdır. Laiklik ; aynı zamanda kişinin dini inanç , vicdan hürriyeti ve düşünce hürriyetini de sağlamıştır. Bilimsellik ve akılcılık ilkesi laikliği bütünler. Din ve din duygularının politik amaçlar uğruna kullanılması laiklik anlayışına aykırıdır.
Medeni Kanun , kılık – kıyafet , tekke , zaviye ve türbelerin kapatılması , Anayasadan devletin dinini belirten yasanın kaldırılması ( 1924-28 yılları )
İnkılapçılık :
Siyasi , sosyal , ekonomik vb alanlarda yapılan köklü değişiklikleri ifade eder.
İnkılapları benimsemek , korumak ve savunmaktır. Batılılaşma ve çağdaşlaşma yolunda daima ileriye , çağdaş uygarlığa yönelmektir . Sadece inkılapları savunmayı değil , geliştirmeyi , çağdaş hayatın geleneklerine de uymayı da içine alır. Çağdaşlık ve batılılaşma ilkesi inkılapçılık ilkesini bütünler.