TOPLAM KALĐTE

YÖNETĐMĐ

DOÇ. DR. ELÇĐN TAŞ

 Kalite
Ünlü Hamurabi kanunlarının 229. maddesinde şu
ifadeler yer alır:
Eğer bir inşaat ustası bir adama ev yapar ve yapılan
ev yeterince sağlam olmayıp, ev sahibinin üstüne
çökerek ölümüne sebep olursa o inşaat ustasının
başı uçurulur.
Yukarıdaki ifadeden anlaşıldığı gibi kalite ile ilgili ilk
çalışmalar – en ilkel biçimi ile de olsa - M.Ö. 2150
yılına kadar uzanmaktadır.
Kalite Kavramının Tarihsel Gelişimi
TOPLAM
KALĐTE
YÖNETĐMĐ

TOPLAM
KALĐTE
KONTROL

ISTATĐSTĐKĐ
KONTROL

MUAYENE

LONCALAR

USTABAŞI

MÜŞTERĐLER

1900 1918 1937 1960 1980

 Kalite Kavramına Değişik Yaklaşımlar
PHĐL CROSBY

Sıfır Hata

Düzeltici Önlemlerin Alınması

Yönetimin Kesin Kararlılığı

Kalite Geliştirme Grupları

Kalite Ölçümü

Kalite Maliyetinin Belirlenmesi

Kalite Bilincinin Sağlanması

Denetleyicilerin Seçimi

Hedeften Sapma

Hataların ve Nedenlerinin Yok Edilmesi

Tanınma ve Tanıtma

Kalite Grupları

Yeniden Başlama
 Kalite Kavramına Değişik Yaklaşımlar
Dr. Shewhart

Kaliteyi sübjektif bir olgu olmaktan çıkardı. Matematiksel olarak
ölçülebilen bir özellik haline getirdi.

“Özel nedenlere" ve "genel nedenlere" bağlı hataları ortaya
koymaya yarayan yöntemleri geliştirdi.

Her türlü hatanın (kalitesizliğin), değişkenlikten kaynaklandığını
kanıtladı.

Kalitesizliğin, kaynağında önlenmesi gerektiğini ortaya koydu.

Önleme yöntemi ile kaliteyi yükseltmenin aynı zamanda maliyetleri
de düşüreceğini savundu.

"Shewhart Çevrimi" diye de bilinen "Sürekli Gelişme" yöntemini
ortaya koydu.

"Sürekli Gelişme"nin sadece hataları gidermekte değil, işi
geliştirmekte de başarılı bir yöntem olduğunu savundu .

Shewhart "kalite"de insan faktörüne ışık tutacak öğelerin de
temellerini attı.
 Kalite Kavramına Değişik Yaklaşımlar

Dr. Edwards Deming (1950)

Tepe yönetimlerin konuya katılması,

Đstatistiksel düşünme alışkanlığı,

Kalitenin tabana yayılması,

“Đnsan”a değer verilmesi.

Dr. Joseph Juran (1954),

Kalitenin bir "sistem" meselesi olduğunu, önce sistemin
iyileştirilmesi gerektiğini öğretti. Sistemin, yönetimin sorumluluğu
olduğunu gösterdi. Kalitenin de mutlaka -diğer şirket hedefleri
gibi- planlanmasını önerdi.
Kalite Kavramına Değişik Yaklaşımlar

Dr. Armand Feigenbaum (1957),

Kalitede, organizasyonda yer alan tüm birimlerin sorumlu olduğu
fikrini, geliştirdi, “Toplam Kalite Kontrolü”nün çok önemli olduğu
anlaşıldı.

Dr. Peter Drucker (1957)

"Amaçlara Yönelik Yönetim"i geliştirdi. Şirket mensuplarının
hedeflerde birleşmelerini, bir bütünlük içinde davranmalarını
önerdi.
 KALĐTE ĐLE ĐLGĐLĐ KAVRAMLAR

YÖNETĐM SĐSTEMĐ: Politika ve hedefleri oluşturma ve

hedefleri başarma sistemi
KALĐTE YÖNETĐM SĐSTEMĐ: Kalite yönetiminin
gerçekleşmesi için gerekli, araçlar, yöntemler, akışlar, sorumluluklar ve
yapısal organizasyondur.

KALĐTE POLĐTĐKASĐ: Bir kuruluşun üst yönetimi tarafından

ifade edilen kalite ile ilgili amaç ve eğilimlerin tümü
KALĐTE YÖNETĐMĐ: Belirlenmiş ve tüm ilgililerce kabul gören
bir kalite politikasının varlığı ve bu politikanın uygulanması
amacıyla gerekli faaliyetlerin gerçekleştirilmesidir.
KALĐTE PLANLAMASI: Kalite hedeflerinin saptanması için
gerekli süreçleri ve kalite hedeflerine ulaşmak için gerekli
kaynakları belirleyen kalite yönetiminin parçasıdır.
 KALĐTE ĐLE ĐLGĐLĐ KAVRAMLAR

ÖNLEYĐCĐ FAALĐYETLER: Potansiyel bir uygunsuzluk

oluşmadan yok edilmesi için yapılanlar.

SÜREKLĐ ĐYĐLEŞTĐRME: Şartların yerine getirilmesi

becerisini artırmak üzere tekrarlanan faaliyetlerdir.

ETKĐNLĐK: Planlanmış faaliyetlerin gerçekleştirilerek

planlanan sonuçlara ulaşılması durumu.

VERĐMLĐLĐK: Elde edilen sonuç ile kullanılan kaynakların

Đlişkisi

KALĐTE KONTROL:Đşletmelerin üretim biriminde hataları

saptamak ve trendleri görmek amacı ile kullandığı teknikler
ve araçlardır.
 KALĐTE ĐLE ĐLGĐLĐ KAVRAMLAR

KALĐTE GÜVENCESĐ: Bir ürün veya hizmetin, istenilen

kalite taleplerini karşılayacak, yeterli düzeyde güvenin
sağlanması için gerekli, planlanmış ve sistematik faaliyetlerin
tümüdür.

KALĐTE SĐSTEMĐNĐN GÖZDEN GEÇĐRĐLMESĐ: Kalite

politikası ve değişen şartlara göre yeni hedefler esas alınarak
kalite sistemi ile ilgili durumun üst yönetim tarafından
değerlendirilmesi.
DÜZELTĐCĐ FAALĐYET: Ortaya çıkan uygunsuzlukları veya
müşteri şikayetlerinin gerçek sebebini araştırarak tekrarını
önlemek üzere alınan önlemlerdir.
 Toplam Kalite Felsefesinin Özü

Hataları önlemek, onları sonradan bulup düzeltmekten daha
kolay, ucuz ve güvenlidir.

Đşi yapan hatayı önler.

Doğal olanla, olmayanı ayırmak için istatistiğe ihtiyaç vardır.
Olaylar hiçbir zaman deterministik değil, probabilistiktir.

Her çalışanın fikrinden yararlanmak, sadece bir kısım kişilerin
fikrinden yararlanmaktan daha başarılı sonuç verir.

Đyi yönlendirilirse, grup çalışmaları, işleri daha çabuk geliştirir.

Kaliteli bir yönetim, kaliteli (bilgili, yetenekli) insanlarla
mümkündür.

Kaliteyi güvence altına almak bir sistem meselesidir.

Tüketiciye kaliteli bir hizmet verebilmek için şirketin kendi
içindeki birimlerin ve bireylerin de birbirlerine kaliteli hizmet
vermeleri şarttır.

Dışarıdan sağlanan mal ve hizmetlerde de yüksek kalite
istiyorsak, tedarikçilerimizi kendi safımıza çekmeliyiz.

Hedef birliği sağlanırsa, sonuca daha kısa sürede ve emin bir
şekilde varılabilir.
 Toplam Kalite Yönetiminin
Bileşenleri

Müşteri Beklentilerini Belirleme

Çalışanların Yönetime Katılması

Takım Çalışması

Sonuç Ürüne Değil, Sürecin Geliştirilmesine
Odaklanma

Firma içi iletişimi Sağlama

Sözleşme Yapma

Belgeleme

Eğitim

Kalite Güvencesi
Toplam Kalite Yönetimi

Taylor anlayışına göre organizasyon durumu

 Toplam Kalite Yönetimi
Klasik Yönetim Toplam Kalite Yönetimi Bileşenleri
Bileşenleri
Planlama Stratejik:
· Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanması
· Daha fazla rekabet (maliyet, geliştirme zamanı, kalite)
· Politika yayma
Operasyonel:
· Çalışanların yetkilendirilmesi
· Hata / israf önleme
· Proses varyasyonların azaltılması
Organize Etme · Proses tanımlama ve sahip çıkma
· Çok fonksiyonlu gruplar
· Toplam Kalite Yönetimi konseyi
· Daha demokratik yönetim
Yürütme · Uyumlu mühendislik
· Devamlı proses iyileştirme
· Tedarikçilerin iyileştirilmesi
Denetim · Verilere bağlı kararlar
· Proses değişenlerinin azaltılması
· Hedeflerden sapmaların maliyeti
 Toplam Kalite Yönetimi
Klasik Yönetim Anlayışı Toplam Kalite Yönetimi

Muayeneye dayalı kalite Önlemeye dayalı kalite

Yüksek kalite ile artan maliyet Yüksek kalite ile düşen maliyet

Sorunlar çıktıkça çözümlenir Olası sorunlar düşünülüp önlenir

Yüksek düzeyde uzmanlaşma ile Đşbirliği ile sistem geliştirme

sistem geliştirme
Kabul edilebilir hata düzeyi Sıfır hata

Hiyerarşiye dayalı öncelikler Müşteri tatmini öncelikli

Đşi en iyi bilenin o işi yöneten Đşe en yakın olanın o işi en iyi bildiğine
olduğuna inanılır inanılır

Tecrübe ve insiyatife dayalı yönetim Đstatistik ve kantitatif analizlere dayalı

kararları yönetim kararları
 KAIZEN
"En iyi, iyinin düşmanıdır."

Kaizen; sürece yönelik, küçük adımlı, insana

dayanan, bilgiyi paylaşan sürekli iyiyi arama
çabasıdır.
 KAIZEN

ANĐ GELĐŞĐM SÜREKLĐ GELĐŞĐM

 KAIZEN
Sürekli gelişmeyi gerçekleştirmek için 3 temel koşulu
sağlamak gerekir:

Mevcut durumu yetersiz bulmak,

Đnsan faktörünü geliştirmek

Problem çözme tekniklerini yaygın biçimde
kullanmak.
 Kaizen ile Geleneksel Organizasyon
Arasındaki Kültürel Farklılıklar

KONU KAĐZEN GELENEKSEL

Yönetim Kültürü Önleyici
Müşteri Algılaması Pazar Đçin Üretim
Đşgücü Kaynak
Đş Yapılan Yer Gelişme Kaynağı
Đş Yöntemi Sürekli Gelişme
Ölçümler Gelişme Eğilimli
Servis Departmanları Üretime Servis Verir
Problemler Gelişme Kaynağıdır
Bilgilendirme Paylaşımcı / Açık
Sendikalar Ortak
Yönetim Fikirlere Açık Olma
Kariyer Gelişimi Öğretici / Eğitici
Yönetimin Davranış Biçimi Yavaş / Enlemesine, Çok
Yönlü, Destekleyici, Đşlem /
Sonuç, Uzun Süreli Değişim
Kriz
Geleneksel üretim
Maliyet
Problem / Hata Kaynağı
Durağan ve Tekdüze
Yalnızca Sonuç
Üretimi Eleştirir
Reddeder
Sınırlı / Kapalı
Düşman
Uzmanlaşma
Kontrol Edici
Hızlı / Sıçrama, Tek Yönlü
Kontrol, Yalnızca Sonuç, Kısa
Süreli, Alışılagelen
KALĐTE GÜVENCESĐ ĐÇĐN REFERANS
ÇERÇEVESĐ
ISO 9000 ve ISO 9000 Serisi
ISO 9000 serisi standartları; bir kalite güvence sistemi
oluşturmak veya mevcut bir kalite sistemini
değiştirmek için kullanılan standartlardır.

Standardın 3 Temel Elemanı Vardır.

Kalite Yönetimi: Kalite politikasının belirlenmesi ve uygulanması

Kalite Sistemi: Kalite yönetiminin yürütülebilmesi için
prosedürleri, süreçleri, sorumlulukları ve
organizasyonun kendisini kapsar.

Kalite Politikası: Organizasyonun amaçlarıdır. Yönetim tarafından
idare edilir.
 ISO 9000 ve ISO 9000 Serisi
Amaç: Đmalat, iletişim ve ticarette
dünya çapında ortak standartlar hazırlamaktır.

Standart: Đmalatta, anlayışta, ölçme ve deneyde

bir örneklik
Standardizasyon: Belli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda
sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardım ve
işbirliği ile ilgili kurallar koyma ve bu kuralları
uygulama işlemidir.
ISO 9000: Uluslararası kalite yönetim sistemini oluşturan
standart ve rehber kurallar setidir.

1987: Cenova da ilk yayın tarihi

1994: Yeniden düzenlenerek tekrar yayınlanma tarihi
(ISO 9001:1994, ISO 9002: 1994, ISO 9003: 1994)
2000: Yeniden düzenlenme ve yayınlanma tarihi (ISO 9001: 2000)
 ISO 9000 ve ISO 9000 Serisi
ISO 9000:2000: Kalite yönetim sistemleri esasları ve sözlüğü
ISO 9001:2000: Kalite yönetim sistemleri gerekleri
ISO 9004:2000: Kalite yönetim sistemleri performans
iyileştirmesi için rehberlik sağlar.

ISO 9001:2000 in Dayandığı Kalite Prensipleri

Müşteri odaklılık,

Liderlik,

Çalışanların katılımı,

Süreç yaklaşımı,

Yönetimde sistem yaklaşımı,

Sürekli iyileştirme,

Karar almada gerçeğe dayanan yaklaşım
ISO 9001: 2000 in Gerekleri

Kalite yönetim sistemi

Yönetim sorumluluğu

Kaynak yönetimi

Ürün gerçekleştirme

Ölçme analiz ve iyileştirme
 ISO 9000 ve ISO 9000 Serisi

ISO’ DAKĐ KALĐTE TANIMI

Kalite bir ürün veya hizmetin beklenen ihtiyaçları karşılama yeteneği
Oluşturan karakteristik ve özellikleri toplamıdır ve kapsamı:

Kullanıma uygunluk
+
Amaca uygunluk
+
Đhtiyaçlara uygunluk
+
Müşteri tatmini

ÖZET OLARAK
KALĐTE ĐSTENEN ÖZELLĐKLERE UYGUNLUKTUR.
 ISO 9000 Serisi

KALĐTE SĐSTEMĐNĐN KURULMA ADIMLARI

Firma düzeyinde konunun öneminin ve gerekliliğin anlaşılması,

Kalite kılavuzunun hazırlanması,

Prosedürlerin hazırlanması,

Bilginin derlenmesi,

Sistemin tanıtılması,

Sistemin gözden geçirilmesi,

Đç denetim,

Kalite programları ve kalite planları hazırlanması.
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
TOPLAM KALĐTE YÖNETĐMĐ

Đnşaat Sektöründe kalite denildiğinde; son ürün olan

binanın kalitesinden bahsedilebileceği gibi sürecin
kalitesi de söz konusudur. Đnşaat sektörü, hem ürün
meydana getirmekte, hem de bu ürünü oluştururken
bir hizmet sunmaktadır.
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
KALĐTE KONTROLÜNÜN
AMAÇLARI

• Đşin Şartnamelere Uygunluğunun Saptanması,

• Müşteri Şikayetlerinin Azaltılması,
• Ürünlerin yada Yapılan Đşin Güvenilirliğinin Artırılması,
• Müşteri Güveninin Kazanılması,
• Üretim Maliyetlerinin Düşürülmesi
 BĐR ĐNŞAAT PROJESĐNĐN
KALĐTESĐNĐ BELĐRLEMEK ĐÇĐN,
• ŞARTNAMELER
• ÇĐZĐMLER
• Đnşaat sürecinde her bir işlem için geçerli sabit fiziksel ve
süresel sınırlar yoktur. Bundan dolayı yapım işinde kalite
kontrolü işlemler tamamlandıktan sonra yapılabilir.

• Kalite kontrolünün büyük kısmı görsel olarak kontrolör

mimar/mühendisler veya formenler tarafından
gerçekleştirilmektedir.

• Kalite kontrolünün zayıf yönü denetleme mentalitesinin ve

kültürünün gelişmemiş olmasıdır.
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
KALĐTE KONROL TEKNĐKLERĐ

• DENETLEME
• ĐSTATĐSTĐKSEL TEKNĐKLER

Bu teknikler sayesinde üretilen işin ve kullanılan malzemelerin

belirlenen toleranslar içinde olması sağlanır.

Đnşaat faaliyetlerinin denetlenmesi:

1. Ölçülebilir denetleme,
2. Uygunluk, toleranslar gibi denetleyicinin yorumuna bağlı
olan denetleme,
3. Đstatistiksel Yöntemler,

Kalite kontrol bir numune üzerinden yapılır.

Đnşaat sektöründe genellikle malzeme için söz konusu.
En bilineni beton mukavemet testi.
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
KALĐTE GÜVENCESĐ

• Kalite Güvencesinin En Önemli Amacı:

Müşterinin istediği kalitedeki işi, müşterinin süreç boyunca
kontrol etmesine gerek kalmadan sunmaktır.

Kalitenin sürekli olmasını sağlamak üzere geliştirilen

bir sistemdir.

• Kalite Güvencesinin Prensipleri:

Amaca Uygunluk,

Đlk seferde doğruyu yapma

Kalite güvencesi kalite kontrolünden farklı olarak hatalardan

korunmayı vurgular.
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
KALĐTE GÜVENCESĐ
Yapım Faaliyetlerinde Yüklenicinin Kaliteye Yönelik Çalışmaları

Teklif dökümanlarının alınması, incelenmesi ve
kalite güvencesinin sunumunun hazırlanması,

Đhale alındığında sözleşmenin incelenmesi,

Saha ekibinin kurulması,

Proje kalite planının hazırlanarak onaya sunulması,

Tedarikçi ve taşaronların değerlendirilmelerinde rehberlik,

Alt sözleşmelerin kalite güvencesi içerecek şekilde hazırlanması,

Alt yüklenicilerden detaylı kalite planlarının alınması,

Sahadan uzak işlerin kalite planı çerçevesinde incelenmesi,

Ekipman ve araçların kararlaştırılan yönteme göre denetimi,

Sahadaki işlerin kalite planına göre kontrol edilmesi,

Kontrollere kontrol planına göre devam edilmesi,

Kayıtların tutulması,

Đş paketlerinin teslim edilmesi
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
KALĐTE GÜVENCESĐ
KALĐTE SĐSTEMĐNDE DÖKÜMANTASYON HĐYERARŞĐSĐ

KALĐTE
KILAVUZU

PROSEDÜRLER
KĐM, NEYĐ,
NE ZAMAN

ĐŞ TALĐMATLARI
NASIL

DĐĞER DÖKÜMANTASYON
BĐLGĐNĐN KAYIT ALTINA ALINMASI,
FORMLER,ETĐKETLER
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
TOPLAM KALĐTE YÖNETĐMĐ
Đnşaat firmalarını da diğer sektörlerde belirlenen
prensipler doğrultusunda incelemek mümkündür.
Bu prensipler;

Müşteri Beklentilerini Belirleme

Çalışanların Yönetime Katılması

Takım Çalışması

Firma içi Đletişimi Sağlama

Sözleşme Yapma

Belgeleme

Eğitim

Kalite Güvencesi
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
BĐR FĐRMANIN TOPLAM KALĐTEYĐ
BAŞARMASI ĐÇĐN

Üst yönetim tarafından liderlik ve taahhüt gerekliliği,

Gerekli sürecin ve yapılanmanın organize edilmesi,

Gerekli iş performansı,

Tedarikçi firmalarla ilişkiler,

Eğitim,

Müşteri ilişkileri,

Çalışanların memnuniyeti,

Đletişimler,

Ekip Çalışması,

Kalite yönetim sisteminin belgelenmesi,

TKY araç ve tekniklerinin çalışanlar tarafından doğal çalışma
sisteminin bir parçası olarak benimsenmesi
TOPLAM KALĐTEYĐ YÖNETĐMĐNĐN ĐNŞAAT
FĐRMALARINDA UYGULANMASININ ZOR
OLMASININ NEDENLERĐ
Đnşaat Projeleri Üretiminin Bir Kereye Mahsus Olması,
Proje Sürecinin Uzun Olması,
Kalite Standartlarının Tanımlanmasının Güç Olması,
Kurulan Her Takımın Bir Kere Đçin Biraraya Geliyor Olması,
Geri Beslemenin Zor Olması,
Maliyetin Belirlenmesinin Zor Olması
 ĐNŞAAT SEKTÖRÜNDE
TOPLAM KALĐTE YÖNETĐMĐ

KALĐTENĐN VERĐMLĐLĐĞĐN MALĐYETLERĐN

GELĐŞTĐRĐLMESĐ ARTIRILMASI AZALTILMASI

ĐŞLETME
FĐYATLARIN PĐYASA PAYININ FAALĐYETLERĐNDE
UCUZLAMASI ARTMASI SÜREKLĐLĐĞĐNĐN
SAĞLANMASI

YENĐ ĐŞ VE
ĐSTĐHDAM
OLANAKLARININ
ARTIRILMASI