Ribalancimi i rajonit t Azi paqsorit

Rritja e influences Kineze n rajon

Shtetet e Bashkuara t Ameriks dy dekadat e fundit ishin t mbrthyera n Afganistan

dhe Irak duke i ln kins rrugn e hapur pr t rritur influencn n rajon. Pas ardhjes n pushtet
t Obamas administrata e tij bri nj riorientim t politiks s jashtme amerikane duke vendosur
n qendr t vmendjes rajonin e Azi paqsorit apo Azis jug lindore. Edhe pr vitin 2016 nj
nga top prioritetet e politiks s jashtme amerikane mbetet rebalancimi i rajonit t Azis
paqsore.

Rendsia strategjike e rajonit

Ky rajon ka nj rendsi t madhe gjeostrategjike, sepse besohet se sht i pasur me

burime t nafts dhe gazit natyror, n kt rajon pritet t dislokohen 2/3 e aseteve globale,
neper kt rajon qarkullon 1/3 e tregtis globale, ky rajon ka zhvillimin me t madhe ekonomik
n Bot. Ky rajon do t jet epiqendr e zhvillimeve ekonomike, politike dhe ushtarake, andaj
edhe historia e shekullit 21 do t shkruhet n kt rajone.

Balancimi i rajonit t Azi Paqsorit

Kina dshiron t ket kontroll mbi arkipelagun e detit te kins jugore dhe kins lindore,

pretendime ndaj ktyre ishujve kan edhe shtete si Vietnami, Brunei, Filipine, Tajvani dhe
Japonia. Kina, prmes operacioneve ushtarak, ka provokuar disa her fqinjt e vet, duke rritur
tensionet n kt rajon, m pastaj, kan ndrhyr Shtetet e Bashkuara duke krkuar nga Kina q
n mnyr t menjhershme t ndal punimet dhe pretendimet q nuk jan n prputhje me t
drejtn dhe normat ndrkombtare. Kjo ka br q tensionet n mes SHBA-s dhe kins t rriten
n paqsor.
Provokimet Kineze kan br q SHBA dhe aleatet tradicional n paqsor t
intensifikojn bashkpunimin pr t frenuar influencn kineze n rajon. N Mars t ktij vitit pra
2016, SHBA nnshkroi nj marrveshje me Filipinet sipas t cils SHBA do t ket 5 baza
ushtarake permantete me afat t pa caktuar n kt shtet dhe do t jen t vendosura n pikat m
strategjike t cilat njherit edhe jan t kontestuara nga ana e kins. Administrata e Obamas ka

para par q deri n vitin 2020, 60% e marins amerikane t dislokohet n kt rajon duke br
kshtu nj balancim t forcave n kt rajon.

Pengimi i ngritjes se Kins si hegjemon rajonal

ShBA prmes politiks s balancimit t ktij rajoni sht duke tentuar t frenoj ngritjen e

kins si hegjemon rajonal. Edhe nse kthehemi n retrospektiv shohim se shtete e bashkuara
tradicionalisht kan penguar ngritjen e hegjemonve rajonal, si sht rasti i Gjermanis
perandorake, Gjermanis naziste, Japonis perandorake dhe bashkimit sovjetik. N t gjitha
rastet SHBA ka krijuar balanc pr t mos lejuar daljen e hegjemonve rajonal, edhe n rastin e
kins ShBA po krijon nj balanc t till.
Kjo politik e ndjekur nga Uashingtoni nuk nnkupton vetm balancn ushtarake, kjo
politik ka pr qllim q t krijoj edhe nj balanc ekonomike e diplomatike n kt rajon.
Kshtu n shkurt t ktij viti u nnshkrua edhe partneriteti trans pacifik, si nj prpjekje pr t
minimizuar sado pak influencn e ekonomis kineze n kt rajon.
Pra SHBA-t nuk jan t interesuara t ken nj luft t ftoft t tipit qe kishin me BRSSn, por, synimi kryesor i ksaj politike t SHBA-ve sht q prmes pranis diplomatike dhe
ushtarake n kt rajon t pengoj ngritjen e kins si hegjemon rajonal dhe kshtu t ruaj status
quo-n.

Bibliografia
http://www.foreignpolicyi.org/content/obama-administrations-pivot-asia
http://www.militarytimes.com/story/military/2016/03/21/us-plans-use-five-new-basesphilippines/82072138/
http://www.arkivalajmeve.com/Ridislokimi-i-forcave-amerikane-ne-Azi.1047259886/
http://www.thewashingtonreview.org/pivot-to-asia-us-strategy-to-contain-china-or-torebalance-asia/