You are on page 1of 3

24/03/2016

JeanMichelVAPPEREAU

JeanMichelVAPPEREAU(biographieetoeuvre)

versionautorise

JeanMichelVappereauestunpsychanalysteetmathmaticienfranaisconnupoursestravauxsurlaThoriedesnuds1.Ilestl'undesjeunesmathmaticiens
quientouraientJacquesLacandanslesannes1970pourrsoudredesnigmesvialecalculetledessin.Decejeu(ncessaire)sontnsdesgraphesgriffonnssur
desfeuillesA4:chanes,tresses,ronds,nudsborromens(enlacementdetrfles).
Enjuin2006,JeanMichelVappereauportelaconnaissancedesanalysantsetdeschercheurs114dessinsetlettresdeJacquesLacandontilestledpositaire,
etsouhaitevendre2,3.
JeanMichelVappereauenseignedepuis1992,principalementenFrance4,etenArgentine5.

Sommaire
1LepliagedelaLettre52
2Deuxrsultatsfondamentaux
3Scansionsaucoursdesannesd'enseignementdeJeanMichelVappereau
4Fasciculesdersultats
5Autrestextesetarticles
6Liensexternes
7Rfrences

LepliagedelaLettre52
JeanMichelVappereauproposeunenouvellelecture,surlabased'unconstat:parlepliage6,7,duschmadelalettre52deFreudFliess8,enpartantde
l'appareilpsychiquedeFreud,JacquesLacanprsentelatopologiedusujetpartirducomplmentqueceluiciapportesonDiscoursdeRome9,de1953dans
soncritPositiondel'inconscient10,en1964,puisdansRadiophonie11(1970)etLituraterre12,(1971)quelesauditeursduSminaire13,c'estdiretoutle
monde,ontoublisdelire.
PartantdesesschmasL14etR15,Lacantientcomptedel'existencedestravauxdetopologiedesvaritslinairesparmorceauxdebassesdimensions16,17,
soitlesthoriesdesgraphes18,dudbutdesonenseignement,dessurfaces19partirde1962,etdesnuds20partirde1974.
Ils'ensuit,partirdecepremierrsultat,unesriededcouvertesquiscandentsonenseignementdelatopologiedusujetde1980.

Deuxrsultatsfondamentaux
1.Laconstructiond'unemodificationsimple,en1985,delaLogiqueCanoniqueClassiquespcialementpropicelalecturedeFreudetdeLacanafinde
situeretdersoudreplusieursaporiesdelapsychanalysel'poquedelathoriedesensemblesdeCantor,delatentativedelinguistiquedeSaussureetdes
travauxd'ethnologiedeC.LviStraussquechacuntented'enterrerprmaturment.FavorisantlapsychoseparanoaqueduSicleXXavecsespremiers
crimesparanoaquesdemassed'uneviolenceindustriellejamaisgaleetquis'intensifiedenosjours.Cettepsychosesociale(Postscriptum"D'une
questionprliminaire...desEcritsdeLacan)estalorsencoreplusfavoriseparlesoccidentsglobalisantdufaitdemconnatre(Unglobenenallemand)la
politiqueentantqu'effetdelaParoledanslaciteaulieudel'administrationparl'criturerigide.Ladestructiondespeuplesd'Afrique,continentdela
Parole,delaDanse,duChantetdelaMusiqueentmoigne.CesParolesdestructrices(desgrandsetdespetitsdmagogues)etleursdiscoursquisouffrent
d'unedoctrinepistmiqueinsuffisante,noyedanslatechnologieetl'cologie.
2.LadfinitiondumouvementNud,en1990,datelaquelleunepremirepublicationpardeuxmathmaticiensjaponaisintroduitunmouvementquivalent
(Unknotingmouvement)danslesAnnalesinternationalesdesmathmatiques.Cefaitn'obligepersonneocculterqueLacanemploiecemouvement,sansle
dfinirexplicitement,pardeuxfoisdanssonsminairepourdfairelenudTrfle(leSinthome1976),pourdfaireleBorromen(Dissolution,dcembre
1979).Nousavonstablietretrouvladfinitionpard'autrescheminsenconsacrantdixanneslamettrejour,sanschercherlaconstruiremaispartant
desonvocationdanslesannexesdenotrepremierouvrage,Essaim1985.

Scansionsaucoursdesannesd'enseignementdeJeanMichelVappereau
1.PliageduschmadeFreudLettre52enschmaF.(19781982)
2.Dmonstrationlittraledel'impossibledesdiscours:ThormedeLacan(dmonstrationdfinitive20122013)
3.Thoriedel'Identificationetdel'objetdelapsychanalyse.(1983)
4.Latopologiedusujetcommelogiquecanoniqueclassiquemodifie.(1984)
5.Lestroisngationsdelatopologiedusujet.(1985)
6.Lemouvementnud,sadfinition.(1989)
7.LalettredanslescritsdeJ.Lacan.(1990)
8.L'nonciation,laconceptionsmantiquedelavritdeTarskietlaphasephalliquechezHans(FreudWundt).Lacastrationdelamre.Cen'aipasquele
sujetl'aiounel'aipas,c'estlamrequinel'apas.(19911992)
9.Lafonctionpaternelle,unedifficultfreudiennepourlesfreudiensdetoutessortes.SonlienaveclafonctiondunudBorromenetlenarcissismedansle
http://etopologie.free.fr/Html/Enseignements/JMVappereau/JeanMichel%20VAPPEREAU.html

1/3

24/03/2016

JeanMichelVAPPEREAU

discoursanalytique.Deladistinctionentrelafonctionpaternelle,lesecretdudsir,etlafonctionimaginaireduphallussymbolique.(19931994)
10.Afindeprciserlenarcissisme.1.intrinsque/extrinsque,2.Lagomtriedelasymtriedanslemiroirdesobjetsdedimension2et3.(1995)
11.LaloidelaParole:Lefaitdedireestuntraitdiffrentielmtalinguistiquenonmarqu.Desurcroitdirec'estdirelavrit.(1996)
12.Thoriedesnudsetthoriedesnonnuds.(1997)
13.Dutempslogiqueetdel'assertionanticipe.Sarductionclassiqueetsondveloppemententopologiedusujet.Prsentationlittralestricte.(1998)
14.L'Ics.deFreud.Saconstructionlittraleentopologiedusujet.(1999)
15.Lalogiquedufantasme(lectureetcommentairedelapotiqued'Aristote).Lacomdie:Constructionlittraleduveldel'alination(2000).Latragdie:La
logiquemodifiecommesparation(separer.sparer).
16.Lecturedesformuleskantiquesdelasexuationenthoriedesensemblesetconstructioneffectivedeskanteursoriginaux,ductfemme,entopologiedu
sujet.(20032004)
17.LectureduSminaireXXIIIleSinthomeoucommentrussirloleparanoaquechoue.Passagedesentretiensprliminaireslacure.Refairelaclinique
freudienneaveclessupplances:modeHamlet(l'hystriedeJoyce)etmodedipe(lapsychanalysedeFreud)aveclesdiffrentsproblmestopologiques
prsentsparledessin(2006)
18.Larptitionfreudienne,dcouvertedansl'crituredelasparationcommemodificationdelaconjonctionlogique,intersectionensemblisteetproduit
algbrique(deBoole).Lelientragiquedusujetl'objetabsolududsir.(2009).Pasdeclinique,del'anorexie,del'addiction,...enunmotdelaphobie
sanscela.Pasplusenmatiredeperversion,depsychoseetdepsychanalysesanslarptitionfreudiennecommediffrence,traitcrucialquifaitvoirsa
carenceactuelledanslacivilisationimprialiste.Extensiondelapsychoseparanoaquedesoccidents.
19.DelamathmatiquedialectiqueproposeparLacanentrelesquatretermesSaAa'nouspouvonsconstruirelesujetbarr(S+a')coupparleapourformer
larelation(Spoinondea)dansl'criturealgbriquedecettetopologiedelalogiquencessairel'analysefreudienne.(2010)
20.Lasymtriedanslediagrammesynchroniquedumouvementdiachroniqueentre(a,S)et(a',A).Lesdisquestrousdel'alinationcaractristiquesdela
logiqueclassique,tape(delta):SchmaR(sparation),tapes(bta)et(phi):SchmaI(Psychoseparanoaque).Lesnudslogiques(extraitsdela
logiqueretrouve),etledrapaged'Aristote"...ilfautquandmmequejevousfassesentirlaported'unecertainefaondontmoijefrayelalogique
modale."J.Lacan,LESNONDUPESERRENT,(leon7du19fvrier1974).(2011)
21.Dedeuxdifficultsmajeurespourlapsychanalyse1.Gnralisationdunuddetrfleetaunudborromendelacoupuredutoreparlehuitintrieur(
LEtourdit).2.L'erreurdeLacan,saraisonexpliciteparlerisquedesnudsborromensgnralissaucoursdesdeuxderniresannesdusminairedu
docteurJ.LacanquiculmineavecladfinitionultimedutraumaparlaD.I.(Droiteinfinie):letroureldelaParolencessaire,causedurefoulement
primordial(Urverdrang)pouracheverlesminaire.(2012)
22.Dutraitementcontingentdelapsychoseparanoaque:Bomouv.etWmouv.aulieudescalculsnumriquesmcanisables(Turing).Larptition
freudiennertablitleliendusujet,toujoursincorrigible,aveclapartieperduedesonobjet,construite,corrigeetretrouvedansledsirdel'Autre,aulieu
dunarcissismegnital.Toujoursaussiagressif,violent,rotique,ilestainsipacifiparlecapitonnagedelaParoleetdelcriturequienseignelalecture.
Delaconstructiondel'objetcorrigparlalettremathmatiqueaprsCantorquiachvelesritesetlesinitiations,vientlaversionmodaledupoinondu
fantasme.(2013)
23.Dutraitementcontingentdelapsychoseparanoaqueparl'tudedelathoriedesnoeudspropres(unseulrond)renduslisiblesgrceauxchanoeuds
(plusieursronds)BoetWquirtablissentladiffrenceincorporellencessairelalecture,hantiseduparanoaquemmenormalis.Lirec'estdcouper,
sparer,inventerdenouvellescoupureseffectives,la"collure"sefaitd'ellemmeetdesurcroit.Exemplairelatransmissiondumotd'esprit,banaleet
exceptionnelle.(2014)

Fasciculesdersultats
JeanMichelVappereau,Essaim:Legroupefondamentaldunud,Paris,PointHorsLigneetTopologieEnExtension,coll.fasciculedersultats
(no1),1985
JeanMichelVappereau,toffe:Lessurfacestopologiquesintrinsques,TopologieEnExtension,coll.fasciculedersultats(no2),1988(ISBN2
950305008,lireenligne[PDF])
JeanMichelVappereau,Nud:LathoriedesnudsesquissesparJ.Lacan,TopologieEnExtension,coll.fasciculedersultats(no3),1997(lireen
ligne)

Autrestextesetarticles
M.Bertheux,G.R.SaintArnaud,N.SottiauxetJ.M.Vappereau,Lu,lepliageduschmadeFreud,TopologieEnExtension,1998danscetouvrage
collectif,J.M.Vappereaurassemblesestextes:
DbutdelalecturedescritsdeJ.Lacan,Cahiersdelecturesfreudiennes,Lysimaque,no5,octobre1984,p.2544
"Lavoixparled'ellemme",dansLavoix,Actesducolloqued'Ivrydu23janvier1988,p.127135.
"Surmoi,dansEncyclopediaUniversalis,1988,Vol.XXI,p.885889.
"Del'optiquedeLacansatopologie",dioriginale:VonderOptikLacanszuseinertopologie,dansDieErfindungderGegenwart,Wien,
DaedalusSrtoemfled/Roterstern,1990,p.282285.
"Bullesdesavon",d.originale:"Bolledisapone",quattrodicidomandeJeanMichelVappereau,dansAgalma,Milan,octobre1990,p.1317.
"Graphesdelignesetquotientdegraphes",danslaLettredetopologie,1resrie,19911992.
"Lacoupureenthoriedessurfaces"(surfacestopologiquesintrinsques),LaLettredetopologie,travauxsurlesSurfaces,1992.
"Folieetcausalitpsychique",dansCahiersdelecturesfreudiennes,Lysimaque,n23,fvrier1993,p1721.
"(4=3),Lathoriedel'identificationselonFreud".paruenfeuilletondansBulletindeDimensionsfreudiennes,n11,12,13,1993.(Fichierdece
texteaccessibleen.pdf:[1]).
"Amourdutoutaujourd'hui",JeanMichelVappereau,EssaidelogiqueetPsychanalyse,
LeSurmoi,JeanMichelVappereau,EncyclopdieUniversalis,1988,[2]

Liensexternes
sitedeJeanMichelVappereau:JeanMichelVappereau,
sitedeTopologieEnExtension:etopologie
sitedeTopologieEnExtensionBuenosAires,Argentine:teebuenoaires
Lepliageduschmadelalettre52deFreud,dansNoeud,(Prsentationdelasriedesfasciculesdersultats)
proposdelaventedes"uvresgraphiquesetmanuscrits"deJacquesLacanchezArtcuriallevendredi30juin2006:Lirelescomptesrendusdes
articles:"JacquesLacanentredanslemarchdel'art"(LeMondeditiondu25.06.2006)"vendre:l'inconscientdeLacan"(LeFigaro)"Les
brouillonsdeLacandispersssansconscience"deE.Launet,archivessurlesitePsychanalyseenmouvement.
Accsaufichierdu"scan"ducatalogueditparArtcurial:JacquesLacan,uvresgraphiquesetmanuscrits.Paris30juin2006,(avantproposdeRoland
http://etopologie.free.fr/Html/Enseignements/JMVappereau/JeanMichel%20VAPPEREAU.html

2/3

24/03/2016

JeanMichelVAPPEREAU

Dumas,IntroductionparJacquesRoubaud),disponiblesurlesitedePatrickValas,JacquesLacanpourJeanMichel_Vappereau.

Rfrences
1.JeanMichelVappereau,Nud:lathoriedunudesquisseparJacquesLacan,France,TopologieEnExtension,1997,386p.(ISBN2950305016,
lireenligne),p.9386
2.Archivesdepsychanalyseenmouvement,surpsychanalyseenmouvement
3.JacquesLacanpourJeanMichelVappereau,surPatrickValas
4.TopologieEnExtension,surTopologieEnExtension
5.(es)TopologiaEnExtensiondeBuenosAiresArgentine,surTopologiaEnExtensiondeBuenosAires
6.JeanMichelVappereau,Etoffe,Paris,PointHorsLigneetTopologieEnExtension,1985,346p.(ISBN2950305008,lireenligne),p.18,24,
143,144,240,291,295
7.JeanMichelVappereau,Lu,Paris,TopologieEnExtension,1998,252p.(ISBN2950305024,lireenligne),p.66,70,72,73,74,75,77,78,79,81,82
dansLu
8.Lettre52deFreudFliess,surFreudLacan
9.JacquesLacan,DiscoursdeRome,n1delaRevueLaPsychanalyseparueen1956,no1,26septembre1953,p.202211,242255(ISSN14652,lire
enligne[PDF])
10.JacquesLacan,Positiondel'inconscient,L'inconscientDescledeBrouwer,1966,p.159170(lireenligne)
11.JacquesLacan,Radiophonie,Ligug,Seuil,1970,400p.(ISBN2.02.003632.0,lireenligne[PDF]),p.55102
12.JacquesLacan,Lituraterre,ArmandCollin,1925,10p.(lireenligne)
13.SminairesdeLacan,2fvrier2006
14.SchmaL,21octobre2005
15.schmaRSI,20octobre2005
16.topologielinaireparmorceau,surbnf,21novembre2014
17.Applicationlinaireparmorceaux,25dcembre2006
18.thoriedesgraphes,21septembre2005
19.Surface(gomtrie),26dcembre2003
20.thoriedesnoeuds,29janvier2004

http://etopologie.free.fr/Html/Enseignements/JMVappereau/JeanMichel%20VAPPEREAU.html

3/3

You might also like