Rebalancimi i Azis paqsore

Riorientimi i Ameriks n politikn e jashtme

Shtete e bashkuara t Ameriks gjat dy dekadave t fundit ishin t mbrthyer nga lufta
n Afganistan dhe Irak, duke i len Kins rrugn e hapur pr t rritur influencn e saj n rajonin
e Azi paqsorit. Me ardhjen n pushtet t Obams, administrata e tij bri nj riorientim t
politikes s jashtme amerikane, duke kthyer rajonin e Azi paqsorit n qendr t vmendjes t
politiks s jashtme amerikane. Ky riorientimi i politikes s jashtme amerikane bazohet n at
se historia politike ekonomike dhe ushtarake e shekullit t 21 do t shkruhet n kt rajon.
Zhvillimi i hatashm ekonomik dhe rritja e fuqis s kins ka friksuar jo vetm shtete e
Bashkuara por edhe shtete tradicionalisht aleate me shtet e bashkuara, duke br q shtete e
bashkuara dhe aleatet tradicional t paqsorit t bashkpunojn edhe me ngusht pr
rebalancimin e fuqis n rajonin e Azi paqsorit.
Pekini sht duke krkuar kontrollin mbi arkipelagun e detit t kins jugore dhe lindore ,
mirpo kto territore jan t pretenduara edhe nga Filipine, Vietnami, Brunei, Tajvani, dhe
Japonia. Kina prmes operacioneve ushtarake ka provokuar disa her fqinjt e saj ka ka br q
Shtete e Bashkuara t Ameriks t ndrhyjn dhe t krkojn nga kina q t ndal n mnyr t
menjhershme ndrtimet e ishujve dhe t heq dor nga pretendimet q bien ndesh me t drejtn
edhe me normat ndrkombtare.

Rndsia e rajonit t Azi paqsorit

Ky rajon ka nj rndsi t madhe gjeostrategjike, sepse n detin e kins jugore ka burime
t shumta natyrore t nafts dhe gazit, gjithashtu n kt rajon jan duke u dislokuar mbi 2/3 e
aseteve globale, gjithashtu parashikohet qe edhe qendra e gravitetit do zhvendoset n kt rajon
deri kah viti 2050. Se sa sht strategjik ky rajon veanrisht deti i kins jugore e tregon fakti q

prmes ksaj zone qarkullon 1/3 e tregtis botrore, 80% i importit t nafts pr Tajvanin
gjithashtu edhe mallrat e kores s jugut dhe t Japonis kalojn prmes ksaj rruge. Duke e br
kt zon t jet nj nga zona me t leverdishme dhe me t dshiruar pr tu kontrolluar. Kina ka
pretendime t hapura pr t kontrolluar detin e kins jugore por ka hasur n kundrshtime t
ashpr nga ana e shteteve t bashkuara dhe aleatet e saj rajonal.
Shtete e Bashkuara t Ameriks kan filluar t shtojn prezencn ne kt rajon edhe me
tepr pas manovrave ushtarake t Pekinit. Shtete e Bashkuara t Ameriks duke pasur prioritet
rebalancimin e paqsorit, n mars t ktij viti nnshkruan nj marrveshje me shtetin e Filipineve
q i lejon vendosjen e trupave amerikane n 5 baza ushtarake n Filipine t cilat do t vendosen
ne pika strategjike. Pr t garantuar stabilitetin dhe pr t br nj balanc forcash,SHBA deri n
vitin 2020 do t dislokoj 60% te forcave t marins amerikane n kt rajon.
Shtete e bashkuara me politiken e rebalancimit t Azi paqsorit jan t interesuara t
ruajn status-quos prmes pranis ushtarake dhe diplomatike dhe prmes qasjeve t ndryshme
multilaterale q do t ndikonin n frenimin e kins dhe parandalimin e Kores s veriut pr t
prodhuar arm t shkatrrimit n mas. Pra arsyeja kryesore e rebalancimit t Azis paqsore
sht t parandaloj q Kina t ngrihet si nj hegjemon rajonal i aft pr t sfiduar ShBA-t si n
aspektin financiar ashtu edhe ne at diplomatik.

Shpjegimi i Balancimit t fuqis prmes teorive t politiks s jashtme