You are on page 1of 16

arakomerciuli gamomcemloba saga

jibis wignis seria 2

media _ kultura _ sazogadoeba

valter beniamini, dabadebuli 1892 wels ber


linSi, filosofosi da literaturis kriti
kosi, iTvleba meoce saukunis pirveli naxe
vris mniSvnelovan inteleqtualur moRvawed.
misi Sromebi: germanuli tragediis saTave
(1925), xelovnebis nawarmoebi misi teqnikuri reproducirebadobis epoqaSi (193536) da dausrulebeli pasaJebis naSromi
(muSaobda 1927-dan) Tanamedrove humanitaru
li mecnierebebis mraval aqtualur sakiTxze
msjelobisas saxelmZRvanelo teqstebs war
moadgens. TanamSromlobda marqsizmis gana
xlebaze momuSave frankfurtis socialuri
kvlevis institutTan; iyo Teodor v.ador
nos, bertolt brextisa da gerSom Solemis
megobari, Targmna marsel prusti. 1933 wels
nacional-socialistebis mier Zalauflebis
xelSi Cagdebam ebrauli warmoSobis beniami
ni aiZula germaniidan gaqceuliyo. 1940 wlis
26 seqtembers espaneT-safrangeTis sazRvris
gadakveTis mcdelobisas nacistebTan tyved
Cavardnis SiSiT TviTmkvlelobiT daasrula
sicocxle.

xelovnebis nawarmoebi
valter beniamini

Tbilisi, 2008

teqstebis saTaurebi originalSi:


Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen
Reproduzierbarkeit; ber den Begriff der Geschichte
teqstebi ibeWdeba Semdegi gamocemis mixedviT:
Walter Benjamin, Gesammelte Schriften. Unter Mitwirkung von
Theodor W. Adorno und Gershom Scholem herausgegeben von
Rolf Tiedemann und Hermann Schweppenhuser, Band I.3
Suhrkamp Verlag Frankfurt am Main 1974
Mit freundlicher Genehmigung des Suhrkamp Verlages und der
Hamburger Stiftung zur Frderung von Wissenschaft und Kultur,
der Inhaberin der Urheberrechte Walter Benjamins gamomcem
loba zurkampis da hamburgis mecnierebisa da kul
turis xelSewyobis fondis, valter beniaminis saav
toro uflebaTa mflobelis, Tavaziani nebarTviT
Targmani germanulidan: devi dumbaZe
redaqtorebi:
rusudan asaTiani
Tengiz iremaZe
dizaini:
giorgi bagrationi
gamomcemeli:
soso dumbaZe

mesame redaqtirebuli gamocema, 2008


ISBN 978-99940-68-58-6
yvela ufleba daculia
arakomerciuli gamomcemloba saga 2008
www.sa-ga.org

sarCevi

gamomcemlis winasityvaoba . . . . . . . . . . . . . . . . 7
winasityvaoba mesame gamocemisaTvis . . . . . .16
xelovnebis nawarmoebi misi teqnikuri
reproducirebadobis epoqaSi . . . . . . . . 19
istoriis cnebis Sesaxeb . . . . . . . . . . . . . . 89
mTargmnelis bolosityvaoba . . . . . . . . . . . . 113

xelovnebis nawarmoebi
misi teqnikuri
reproducirebadobis
epoqaSi

[...] es Tezisebi mTel rig tradiciul cnebas


ukuagdeben, rogoricaa SemoqmedebiToba
da genialuroba, maradiuli Rirebuleba da
saidumloeba, romelTa gaukontrolebeli
dResdReobiT ki rTulad kon
trolirebadi
gamoyeneba faqtobrivi masalis faSisturi
mizniT damuSavebas iZleva. momdevno msjelo
bebiT xelovnebis TeoriaSi Semotanili axali
cnebebi ki CveulTagan imiT gansxvavdeba, rom
isini faSizmis miznebisaTvis absoluturad
gamousadegaria. piriqiT, isini SeiZleba xe
lovnebis politikaSi revoluciuri moTxov
nebis Camosayalibeblad gamoviyenoT. [...]

23

[...]

bolosityvaoba

Tanamedrove adamianebis proletarizaciisa


da masebis Camoyalibebis zrda erTi da imave
procesis ori mxarea. faSizmi cdilobs, ax
lad warmoSobili proletarizebuli masebis
organizebas. am dros is xeluxleblad tovebs
sakuTrebis im urTierTobebs, romelTa mo
Sorebiskenac iltvian masebi. faSizmi sakiTx
is gadawyvetas imaSi xedavs, rom masebs misces
TviTgamoxatvis da aramc da aramc saku
1
.
Tari uflebebis realizaciis saSualeba37
37 aq mniSvnelovania erTi teqnikuri garemoeba, gansakuT
rebiT sakvirao gamoSvebaze aqcentiT, romlis propa
gandistuli funqciac aSkaraa. masobriv reproduqcias

83

masebs aqvT ufleba, Secvalon sakuTrebis


urTierTobebi; faSizmi ki cdilobs, maT ga
moxatvis saSualeba misces da, amave dros,
es urTierTobebi SeinarCunos. Sesabamisad,
faSizmi Tanmimdevrulad midis politikuri
cxovrebis esTetizaciisken. masebis gaupati
urebas, romelTac is fiureris kultis wi
naSe qedis moxras aZalebs, Seesabameba apara
turis gaupatiureba, rasac faSizmi sakulto
Rirebulebebis SemqnisaTvis iyenebs.
xelovnebis esTetizaciis yovelgvari
mcdeloba erT momentSi aRwevs Tavis kulmi
nacias. es momenti aris omi. omi da mxolod omi
iZleva imis saSualebas, rom farTomasStabian
gansakuTrebuli saxiT Seesabameba masebis reproduqcia. did sazeimo msvlelobebSi, uzarmazar Tavyrilo
bebSi, masobriv sportul RonisZiebebsa da omSi, romle
bic dRes uklebliv eqvemdebarebian aparatiT gadaRebas,
masa sakuTari Tavis anarekls uqcers. es procesi, rom
lis masStabebis xazgasmac zedmetia, uSualod dakavSi
rebulia reproduqciis, anu gadaRebis teqnikis ganviTa
rebasTan. sazogadod, masobrivi moZraobebi aparaturas
ufro warudgenen sakuTar Tavs, vidre adamianis mzeras.
aseul aTasTa kadrebis dafiqsirebisaTvis saukeTeso
perspeqtiva aris, egreT wodebuli, Citis perspeqtiva.
is adamianis TvalisTvisac iseve xelmisawvdomi SeiZle
ba iyos, rogorc aparaturisTvis; im gamosaxulebis ga
dideba ki, romelsac am perspeqtividan TvaliT viRebT,
SeuZlebelia, maSin rodesac kameriT gadaRebuli kadri
SeiZleba gavadidoT. maSasadame, masobrivi moZraobebi
da, Sesabamisad, omic adamianis qcevis is formaa, rome
lic aparaturas gansakuTrebiT Seesabameba.

84

masobriv moZraobebs tradiciuli sakuT


rebis urTierTobebis SenarCunebis pirobebSi
mizani dausaxos. ase SeiZleba CamovayaliboT
es sagnobrivi viTareba politikis pozicii
dan, teqnikis poziciidan ki es Semdegnairad
JRers: mxolod omi iZleva imis saSualebas,
rom yvela Tanamedrove teqnikuri saSualeba
sakuTrebis urTierTobebis SenarCunebis pi
robebSi mobilizebuli iqnes. TavisTavad cx
adia, rom omis apoTeozi faSizmSi am argumen
tebs ar iyenebs. miuxedavad amisa, sagulisx
moa maT Tvali gadavavloT. marinetis mani
festSi eTiopiis kolonialuri omis Sesaxeb
vkiTxulobT: ocdaSvidi welia, rac Cven,
futuristebi, gamovdivarT imis winaaRmdeg,
rom oms antiesTetikuris saxeli daerqvas
Sesabamisad, Cven vadgenT: omi mSvenieria,
radgan igi gazis niRbebis, sazareli mega
fonebis, cecxlismfrqvevelebis da patara
tankebis meSveobiT adamianis mier damor
Cilebul teqnikaze batonobas afuZnebs. omi
mSvenieria, radgan igi adamianis sxeulis
saocnebo metalizacias amefebs. omi mSven
ieria, radgan igi ayvavebul mdelos mitra
liozebis cecxlovani orqideebiT amSvenebs.
omi mSvenieria, radgan igi cecxlis srolas,
kanonadebs, pauzebs qvemexebis salutebs
Soris, surnelebis da gaxrwnis sunebs erT
simfoniad aerTianebs. omi mSvenieria, radgan
85

igi axal arqiteqturas qmnis _ didi tankebis,


TviTmfrinavebis geometriuli figurebis,
da
m
wvari soflebis kvamlis spiralebis da
a.S. futurizmis poetebo da xelovanno,
gaixseneT omis esTetikis es principebi! dae,
Tqveni brZola axali poeziisaTvis da axali
plastikisaTvis maT gaanaTon!238
am manifestis upiratesoba mis sicxade
Sia. sakiTxis amgvari dasma imsaxurebs imas,
rom is dialeqtikosma gadaiRos. Tanamedrove
omis esTetika dialeqtikoss Semdegi saxiT
warmoudgeba: im SemTxvevaSi, rodesac mwar
moebluri Zalebis bunebriv gamoyenebas sa
kuTrebis wesrigi xergavs, teqnikuri brZa
nebebis, tempebis, Zalis wyaroebis zrda ara
bunebriv gamoyenebas eZebs. amas is omSi pou
lobs. omi Tavisi ganadgurebebiT amtkicebs,
rom sazogadoeba ar iyo momwifebuli imis
aTvis, rom teq
nika sakuTar iaraRad eqcia,
xolo teqnika ar iyo sakmarisad ganviTare
buli imisaTvis, rom sazogadoebis elemen
taruli Zalebi daeZlia. imperialisturi omi
Tavis Semzaravi nakvTebiT im winaaRmdegobiT
ganisazRvreba, romelic arsebobs uaRresad
gazrdil sawarmoo saSualebebsa da warmoebis
procesSi maT arasakmaris gamoyenebas Soris

38 cit. La Stampa Torino.

86

(sxva sityvebiT: umuSevrobiTa da realizaci


is bazrebis naklebobiT). imperialisturi
omi aris teqnikis ajanyeba. teqnika adami
anuri masaliT ikmayofilebs im moTxov
nilebebs, romlisTvisac sazogadoebam mas
bunebrivi masala CamoarTva. mdinareebis ka
lapotebSi moqcevis nacvlad, teqnika adami
anebis nakads mimarTavs sangrebis sawolisken,
aeroplanebidan xorblis gafantvis nacvlad,
igi cecxlovan bombebs fantavs qalaqebis
Tavze, gazis omis saxiT ki igi auris axleburi
ganadgurebis saSualebas poulobs.
Fiat ars pereat mundus [vqmnaT xelovneba
_ gind daiqces qveyana] ambobs faSizmi da
teqnikiT Secvlili grZnobadi aRqmis mxat
vrul dakmayofilebas, rogorc amas marineti
aRia
rebs, omisgan moelis. aseTia, rogorc
Cans, lart pour lart-is srulqmna. kacobrioba,
odesRac homerosTan olimpiuri RmerTebis
Wvretis obieqti, axla aseTad sakuTari Ta
visTvis iqca. misma TviTgaucxoebam iseT dones miaRwia, rom sakuTar ganadgurebas is
pirveli rangis esTetikur tkbobad ganicdis.
aseTi viTareba gvaqvs politikis esTetizaci
is SemTxvevaSi, rasac faSizmi mimarTavs. ko
munizmi mas xelovnebis politizaciiT pa
suxobs. [...]
87

istoriis cnebis Sesaxeb

I
cnobilia erTi avtomati, romelic ise iyo
mo
wyobili, rom Wadrakis TamaSisas mowi
na
aRmdegis nebismier svlas sabolood yoveli
partiis mogebiT pasuxobda. farTo magidaze
gaSlili iyo dafa, romelTanac ijda Turqul
samoselSi gamowyobili Tojina da Cilims
eweoda. sarkeTa sistemiT iqmneboda ilu
zia, TiTqos magida yovelmxriv gamWvirvale
iyo, sinamdvileSi ki SigniT kuziani lili
puti ij
da, romelic Wadraks ostaturad
TamaSobda da am Tojinas TokebiT marTavda.
Cven SegviZlia warmovidginoT am aparaturis
analogi filo
sofiaSi. mogebiT yovelTvis
moigebs Tojina, romelsac `istoriul ma
terializms~ vuwo
debT. misTvis araviTar
sirTules ar warmo
adgens nebismiers gaum
klavdes, Tuki igi mosamsaxured daiyenebs
Teologias, dRes isedac ase patara da uSno
rom aris da Tavis gamoCena akrZaluli aqvs.
[...]

91

IX

frTa Cemi mzadaa safrenad


gamobruneba minda
cocxal drodac rom davrCe
bedniereba vin hqmnas?
gerSom Solemi, angelusis salami
klees dauxatavs erTi suraTi, romelsac
angelus novusi hqvia. igi asaxavs angelozs,
ro
melic ise gamoiyureba, TiTqos raRacas
misCe
rebia da es-esaa, daSordeba mas. misi
Tvalebi gaxelilia, piri gaRebuli, frTebi
gaSlili. ase unda gamoiyurebodes istoriis
angelozi. saxe warsulisaken miutrialebia.
iq, sadac Cven movlenebis Tanmimdevroba war
mogvesaxeba, igi dausrulebel katastrofas
xedavs, nangrevebs nangrevebze rom axvavebs
da mas fexebTan uyris. igi lamobs SeCerebas,
mkvdrebis gamoR
viZebas da damsxvreulis
gamTelebas, magram samoTxidan uberavs qar
buqi, romelic mas frTebs uxlarTavs. qar
buqi imdenad Zlieria, rom angelozi frTebs
veRar kecavs. es dauZleveli qarbuqi mas mo
mavlisaken miaqa
nebs, romelsac igi zurgs
aqcevs, am dros ki mis win nangrevebis xrova
cas swvdeba. is, rasac Cven progress vu
wodebT, es qarbuqia. [...]
99

You might also like