TVRATDAN HKMTLR

V
GZL YDLR
HARUN YHYA
(ADNAN OKTAR)

(Bu kitabda istifad ediln aylr Ziya Bnyadov v Vasim Mmmdliyevin v hminin
lixan Musayevin Quran mal kitablarndan gtrlmdr)

Birinci nr: Fevral, 2008. kinci nr: yun, 2009

ARADIRMA NRYYAT
Talatpaa mhllsi, mirqazi ksi
brahim Almaz i mrkzi
Blok A, mrtb 4, Oxmeydan-stanbul
Tel: (0 212) 222 00 88
www.harunyahya.org - www.harunyahya.net

NDKLR:
MSLMANLARIN TVRAT V NCL BAXI NQTEY-NZR L LAQDAR NML AIQLAMA
GR:
THRF OLUNMU TVRATIN ND GZLNN HAQQ KTAB
Thrif olunmu Tvratdak gzl v
hikmtli aqlamalar imann nuru il grmk
Tvratda axirt inancnn olmamas
onun thrif olunmu bir kitab olduunu gstrir
Hz Mehdi thrif olunmu Tvratdan
haqq Tvrat xaracaq
TVRATDA ALLAH SEVGS
TVRATDA ALLAH QORXUSU
TVRATDA ALLAHA YAXINLIQ V MAN DRNLY
Tvratda Allaha yaxnlq
Tvratda Allaha ballq v sdaqt
Tvratda Allaha hrmt gstrmk
Tvratda iman cousu v sevinci
Tvratda drindn dnmyin hmiyyti
Tvratda iman hqiqtlrini tviq edn izahlar
Tvratda dnya hyatnn keiciliyi
haqqnda izahlar
TVRATDA ALLAHIN SFTLR
Tvratda Allahn birliyi
Tvratda Allahn zli
v bdi olmas
Tvratda Allahn hr eyin
yaradcs olmas
Tvratda Allahn hr eyi grn,
eidn v biln olmas
Tvratda Allahn tk qdrt v
irad sahibi olmas
Tvratda Allahn insana
ruh vermsi
Tvratda Allahn sonsuz
dalt sahibi olmas
Tvratda Allahn sevn, mrhmt
sahibi v balayan olmas
Tvratda Allahn hr an
hr yerd olmas
Tvratda Allahn ruzi vern olmas
Tvratda Allahn hakimliyinin
hr eyi hat etmsi
Tvratda Allahn hr cr
nqsandan mnzzh olmas
TVRATDA AXRT MAN

Tvratda yenidn dirili

Tvratda qiyamt gn
Tvratda hesab gn
Tvratda Chnnm
Tvratda Cnnt
TVRATDA MANIN GRKLR
Tvratda Allaha irk
qomadan iman etmk
Tvratda Allaha kr etmk
Tvratda Allaha tvkkl etmk
Tvratda Allahn mrlrin tabe olmaq
Tvratda vicdana uymaq
Tvratda zamanszlq v qdr iman
Tvratda duann hmiyyti
Tvratda mlklr iman
TVRATDA TVSY EDLN GZL XLAQ XSUSYYTLR
Tvratda tvazkar olmaq,
qrur v qrurdan kinmk
Tvratda qzbi yenmk
Tvratda fqt v mrhmt
Tvratda daltl hkm etmk,
haqq mdafi etmk
Tvratda xeyirxahlq
Tvratda yaxlq etmk, pislikdn kinmk
Tvratda dzgnlk v drstlk
Tvratda sbirli olmaq
Tvratda sdaqt
Tvratda zlmdn kinmk
Tvratda slh v dostlua
veriln hmiyyt
Tvratda al v hikmt
veriln hmiyyt
Tvratda comrd olmaq,
xsislikdn qamaq
Tvratda maddi gc deyil,
yalnz Allaha gvnmk
Tvratda haqsz qazancdan qamaq
Tvratda tnbllikdn qamaq,
alqan olmaq
Tvratda istehzadan qamaq
Tvratda hzn qaplmamaq,
Allaha imanla hzur tapmaq
Tvratda ruh tmizliyi
Tvratda Allahn xobxtlik vd etdiyi qullar
Tvratda Allahn xobxtlik vd etdiyi qullar
TVRATDA ALLAHI ANMAQ V GZL SZ SYLMYN HMYYT

Tvratda Allah anmaq

Tvratda doru sz sylmk
Tvratda hikmtli v ycam danmaq
Tvratda pis szdn uzaq olmaq, gzl szl olmaq
Tvratda yaxla armaq,
pislikdn kindirmk
Tvratda mnasz sz sylmkdn kinmk
Tvratda qeybtdn uzaq olmaq
Tvratda tvsiy ediln digr danq formalar
TVRATDA QURANA UYUN MR V QADAALAR
Yalan danmamaq
Ourluq etmmk
Donuz ti yemmk
Faizl pul iltmmk
Fal, cadu kimi ilrl mul olmamaq
Rvt almamaq
Hiyl etmmk
Cinayt ilmmk
Zina etmmk
Livatann qadaan edilmsi
Qann qadaan olmas
l heyvan tinin qadaan olmas
TVRATDA QURANA UYUN BADTLR
Tvratda qiyam (ayaq st durmaq)
Tvratda ruku (yilib llri diz qoymaq)
Tvratda scd (yilib aln yer qoymaq)
Tvratda scddn sonra oturu
Tvratda oruc
Tvratda zkat-sdq ibadti
Tvratda dstmaz
TVRATDA PEYMBRMZN (S..V.) SNNSN UYUN LR
Araqn (balq, tkk) qoymaq
Kynk geymk
Ktan paltarlardan istifad edilmsi
Sarqdan istifad etmk
Cbb geymk
Tvratda tmizliy veriln hmiyyt
Gzl tir vurmaq
Mscidlrin gzl qoxmas
Mscidlrin tmizliyi
Bdn tmizliyin hmiyyt verilmsi
Sa v geyim baxm
Salar v ba yalamaq
Tvratda diqqt yetiriln yemk v imk
orba
t

Xurma
rk
Bhmz v zm
Bal
Sd
Nar
Zeytun ya:
Tvratda peymbrimizin (s..v.) snnsin
uyun digr ilr
qiq dandan istifad:
Mhr zyndn istifad:
QURAN V TVRATDAKI BNZR FADLRN BR QSM
Hr eyin bir kitabda yazl olmas:
Min illik mddtin Allah qatnda bir gn kimi olmas:
Gnahkarlarn simalarndan tannmas:
nsann imtahanda olmas:
nkar ednlrin gndriln elilr istehza etmlri:
Allahn iman ednlr yaxnl, dualar qbul etmsi:
nsann sl vzifsinin Allaha qulluq olmas:
Qlblrin qatlamas:
nkar ednlrin peymbrlri ldrmlri:
man ednlrin Allahn yaratdqlar haqqnda drin dnmlri:
Allahn hkmlrini he kimin dyidir bilmmsi:
Dnyvi znginlik axirtd adama fayda vermz:
Allahn nemtlrinin sayla bilmyck qdr ox olmas:
Allahn dildiyini ucaldb, dildiyini d alaltmas:
nsanlarn z etdiklri pisliklrin czasn kmlri:
xlaqszlarn qa-gz hrktlri il razlamalar:
nkar ednlrin gz v qulaq hisslrinin yox olmas:
man ednlrin pisliy yaxlqla cavab vermlri:
Allahn ruzi vern olmas:
He bir eyin Allahdan gizli qalmamas:
He kim baqasnn gnah il ykln bilmz:
Allaha tvkkl etmynlrin nmunsi:
Yaxlq v ya pislik ednlr qarln alacaqlar:
Gnahkarlar drhal czalandrlsayd, yer znd he kim qalmazd:
Allahn birliyi:
Allahn sirgyn v sevn olmas:
Allahn z yolunda olanlar mvffqiyyt atdrmas:
Allah yeri, gy v ikisinin arasndaklar yaradandr:
man ednlrin Allaha midl bal olmalar:
Qulaqlar v gzlri yaradandr:
Hr eyin Allahn mri il bir anda olmas:
Hidayt vern (doru yola atdran) Allahdr:
Allah zn snlandr:
Qiyamt gn yer znn dzlmsi:

Yaadan v ldrn Allahdr:

Allahn btn canllar insanlara nemt olaraq vermsi:
Allahn istdiyini ucaldb, istdiyini alaltmas; istdiyin mlk vermsi:
man ednlrin Allahdan baqa he kimdn qorxmamas:
Gylrdki nizam:
Allahn insana kil vermsi:
LAV HSS
TVRATDA ALLAHIN YARATDII GZLLKLRDN NMUNLR
Allahn camal
yalardak gzlliklr
Gzl bitkilr
Gzl yemklr
Gzl mkanlar
Gzl tirlr
Gzl sz
TVRATDA KANATDAKI NZAM V YARADILI
Gylrin v Yer znn yaradl
n yaradl
Gec v gndzn yaradl
Gy cisimlrinin yaradl
Gylrin nizam halndak yaradl
Dnyann kainatdak mvqesi
Gnin orbiti
Klklrin nizam halndak hrkti
Sulardak dvr v nizam
Atmosferin qoruyucu xsusiyyti
Heyvanlarn yaradl
Bitkilrin yaradl
nsann yaradl
Darvinist Tbit ana inancnn aznl
Gzl xlaqn salamla msbt tsiri
TVRATDA SNT V MEMARLIQ
Qzl rtmlr
Taxta rtmlr
Oyma v yonma snti
Bzkd bitki naxlarndan istifad edilmsi
Qzldan bzk yalar
Gmdn istifad
Asma tavanlar
Bzkli hovuzlar
Qfsli pncrlr
Dbdbli taxtlar
Stunlar
Hytlr
Prdlr
Tikilmi paltarlar

Qiymtli dalarla bzm

Allahn verdiyi bir nemt olaraq
Estetika v snt anlay
QEYDLR:
LAV HSS:
TKAMLN YANLILII

YAZII V SRLR HAQQINDA

Harun Yhya txllsndn istifad edn yaz Adnan Oktar 1956-c ild Ankarada anadan olmudur. btidai v orta
thsilini Ankarada almdr. Daha sonra stanbul Memar Sinan Universitetinin Gzl Sntlr fakltsind v stanbul
Universitetinin Flsf blmsind thsil almdr. 1980-ci illrdn bu yana imani, elmi v siyasi mvzularda bir ox sr
hazrlamdr. Bunlarla yana, yaznn tkamllrin saxtakarlqlarn, iddialarnn etibarszln v darvinizmin qanl
ideologiyalarla olan qaranlq laqlrini ortaya qoyan ox hmiyytli srlri vardr.
Harun Yhyann srlri txminn 30.000 klin olduu cmi 45.000 shiflik bir klliyyatdr v bu klliyyat 60 frqli dil
trcm edilmidir.
Yaznn txlls inkar dncy qar mbariz aparan iki peymbrin xatirsin hrmt olaraq, adlarn yad etmk
n Harun v Yhya adlarndan gtrlmdr. Yaz trfindn kitablarn z qabnda Rsulullahn mhrnn olmasnn
simvolik mnas is kitablarn mzmunu il laqdardr. Bu mhr Qurani-krimin Allahn son kitab v son sz,
Peymbrimizin (s..v.) hatml-nbiya olduunun rmzidir. Yaz btn yaynlarnda Quran v Rsulullahn snnsini
zn rhbr etmidir. Bu surtl, inkar dnc sistemlrinin btn tml iddialarn tk-tk ortadan qaldrma v din
qar ynln etirazlar tam susduracaq "son sz" sylmyi hdflmidir. ox byk bir hikmt v kamal sahibi olan
Rsulullahn mhr bu son sz sylmk niyytinin bir duas olaraq istifad edilmidir.
Yazn btn ilrindki ortaq hdf Qurann tbliini dnyaya atdrmaq, bellikl, insanlar Allahn varl, birliyi v
axirt kimi tml imani mvzular zrind dnmy svq etmk v inkar sistemlrin sassz tmllrini v azn
ttbiqlrini gzlr nn kmkdir.
Nec ki, Harun Yhyann srlri Hindistandan Amerikaya, ngiltrdn ndoneziyaya, Poladan Bosniya-Hersoqovinaya,
spaniyadan Braziliyaya, Malayziyadan taliyaya, Fransadan Bolqarstana v Rusiyaya qdr dnyann lav bir ox lksind
sevilrk oxunur. ngilis, fransz, alman, italyan, ispan, portuqal, urdu, rb, alban, rus, bonaq, uyur, ndoneziya, malay,
benqal, serb, bolqar, in, Danimarka v sve dili kimi bir ox dil trcm ediln srlr xaricd geni oxucu ktlsi
trfindn izlnilir.
Dnyann drd bir trfind fvqlad tqdir toplayan bu srlr bir ox insann iman etmsin, bir oxunun da imannda
drinlmsin vsil olur. Kitablar oxuyub, aradran hr ks bu srlrdki hikmtli, dolun, asan aydn olan v smimi
slubun, all v elmi yanamann frqin varar. Bu srlr srtli tsir etm, qti ntic verm, etiraz v tkzib edil
bilinmyn xsusiyytlri dayr. Bu srlri oxuyan v zrind ciddi kild dnn insanlarn artq materialist flsfni,
ateizmi v digr azn gr v flsflrin he birini smimi olaraq mdafi etmlri mmkn deyil. Bundan sonra mdafi
etslr d, ancaq romantik bir inadla mdafi edcklr. nki fikri dayaqlar aradan gtrlmdr. Dvrmzdki btn
inkar axnlar Harun Yhya klliyyat qarsnda fikirl mlub olmular.
bhsiz, bu xsusiyytlr Qurann hikmt v ifad tsirliliyindn qaynaqlanr. Yaz bu srlr gr ynmr, yalnz
Allahn hidaytin vsil olmaa niyyt etmidir. Bundan baqa, bu srlrin ap v nrind hr hans bir maddi qazanc
hdflnmmidir.
Bu hqiqtlr gz nn gtirildikd insanlarn grmdiklrini grmlrini tmin edn, hidaytlrin vsil olan bu
srlrin oxunmasn tviq etmyin d ox hmiyytli bir xidmt olduu ortaya xr.
Bu qiymtli srlri tantman yerin insanlarn zehinlrini bulandran, fikri qarqlq meydana gtirn, bh v
trdddlri aparmaq v iman qurtarmaq n gcl v iti tsiri olmad mumi tcrb il sabit olan kitablar yaymaq is

mk v zaman itkisin sbb olacaq. man qurtarmaq mqsdindn ox yaznn dbi gcn vurulamaa ynln
srlrd bu tsirin ld edil bilmycyi aqdr. Bu mvzuda bhsi olanlar varsa, Harun Yhyann srlrinin tk
mqsdinin dinsizliyi yox etmk v Quran xlaqn yaymaq olduunu, bu xidmtdki tsir, mvffqiyyt v smimiyytin
aq kild grldyn oxucularn mumi qnatindn anlaya bilrlr.
Bilmk lazmdr ki, dnyadak zlm v qarqlqlarn, mslmanlarn kdiyi ziyytlrin tml sbbi dinsizliyin fikri
hakimiyytidir. Bunlardan xilas olman yolu is dinsizliyin fikirl mlub edilmsi, iman hqiqtlrinin ortaya qoyulmas v
Quran xlaqnn insanlarn qavrayb, yaaya bilcklri kild izah edilmsidir. Dnyann gndn-gn daha ox brnmk
istndiyi zlm, fsad v qarqlq mhiti diqqt alndnda bu xidmtin mmkn qdr srtli v tsirli kild edilmsinin
lazm olduu aqdr. ks halda ox gec ola bilr.
Bu hmiyytli xidmtd ndrliyi zrin gtrn Harun Yhya klliyyat Allahn izni il 21-ci srd dnya insanlarn
Quranda tsvir ediln hzur, slh, dzgnlk, dalt, gzllik v xobxtliy damaa bir vsil olacaq.
OXUCUYA
Bu kitabda v digr ilrimizd tkaml nzriyysinin squtuna xsusi bir yer ayrlmasnn sbbi bu nzriyynin hr cr
din leyhdar olan flsfnin tmlini meydana gtirmsidir. Yaradl v dolays il Allahn varln inkar edn darvinizm
150 ildir ki, bir ox insann imann itirmsin v ya bhy dmsin sbb olmudur. Buna gr d bu nzriyynin yalan
olduunu gzlr nn gtirmk ox hmiyytli imani bir vzifdir. Bu hmiyytli xidmtin btn insanla atdrlmas
is zruridir. Bzi oxucularmz blk tk bir kitabmz oxumaq imkan tapa bilr. Bu sbbl, hr kitabmzda bu mvzuya
xlas d olsa, yer ayrlmas uyun hesab edilmidir.
Qeyd edilmsi lazm olan baqa bir xsus da bu kitablarn mzmunu il laqdardr. Yaznn btn kitablarnda imani
mvzular Quran aylri ynnd izah edilmkd v insanlar Allahn aylrini yrnmy v yaamaa dvt edilmkddir.
Allahn aylri il laqdar btn mvzular oxucuda he bir bh v ya sual buraxmayacaq kild aqlanmdr.
Bu mvzuda istifad ediln smimi, sad v slis slub is kitablarn ham trfindn rahat baa dlmsini tmin edir. Bu
tsirli v sad izah saysind kitablar "bir nfsl oxunan kitablar" ibarsin tam uyun glir. Dini qti kild rdd edn
insanlar bel bu kitablarda bildiriln hqiqtlrdn tsirlnir v yazlanlarn doruluunu inkar ed bilmirlr.
Bu kitab v yaznn digr srlri oxucular trfindn xsn oxuna bilcyi kimi, qarlql bir shbt mhiti klind d
oxuna bilr. Bu kitablardan istifad etmk istyn bir qrup oxucunun kitablar bir yerd oxumalar mvzu il laqdar z
tfkkr v tcrblrini d bir-birlrin trmk baxmndan faydaldr.
Bununla bel, yalnz Allahn razl n yazlan bu kitablarn tannmasnda v oxunmasnda itirak etmk d byk bir
xidmtdir. nki yaznn btn kitablarnda isbat v raz salc yn son drc gcldr. Bu sbbl, dini izah etmk
istynlr n n tsirli sul bu kitablarn digr insanlar trfindn d oxunmasnn tviq edilmsidir.
Kitablarn arxasna yaznn digr srlrinin tqdimatnn hmiyytli sbblri vardr. Bu sayd kitab nzrdn keirn
adam yuxarda yazlan xsusiyytlri dayan v oxumaqdan xolandn mid etdiyimiz bu kitabla eyni xsusiyytlr sahib
daha bir ox srin olduunu grck, imani v siyasi mvzularda faydalana bilcyi zngin bir qaynan mvcudluuna
ahid olacaq.
Bu srlrd digr bzi srlrd grln, yaznn xsi qnatlrin v bhli qaynaqlara saslanan izahlara,
mqddsata qar lazm olan db v hrmt diqqt yetirilmyn slublara, bhli v hminin incidici yazlara rast gl
bilmzsiniz.

N SZ:
MSLMANLARIN TVRAT V
NCL BAXI NQTEY-NZR L LAQDAR
NML AIQLAMA
Allah Quranda mslmanlarn Peymbr fndimiz hz Muhmmd (s..v.), ondan vvl gndriln btn peymbrlr
v bu peymbrlr endirilnlr iman etdiklrini bildirir. Bqr sursinin 4-c aysind Rbbimiz mslmanlar n "O
kslr ki, sn nazil olana v sndn vvl nazil olanlara iman gtirir..." buyurur.
Quranda bildirildiyi kimi ncil, Tvrat, Zbur v hz brahimin shiflri kemid yaam peymbrlr endirilmi
kitablardr. Bu kitablarn bir qismi yox olmu, bir qismi d thrif olmu v ya dyidirilmidir. Lakin buna baxmayaraq,
ilrind haqq din aid bir ox hqiqi v doru izahlar da yer almdr. Mslmanlar bu kitablar Quran v snny gr
qiymtlndirib, ay v hdislr uyun olan izahlarn doru olduuna hsn-znn edrlr. Dolays il Quran v snny
uyun Tvrat v ncil yazlar mslmanlarn istifad ed bilcyi izahlardr. Ancaq sas rt bu izahlarn Quran aylrin v
hdislr uyun olmasdr.
Allah bu kitablarn gndrildiklri cmiyytlrd insanlar n yol gstrici olduqlarn bildirmidir. Aylrd bel
buyurulur:
Sn zndn vvlkilri (smavi kitablar) tsdiq edn Kitab (Quran) haqq olaraq O nazil etdi. Tvrat da, ncili
d O endirdi. Daha nc insanlar hidayt etmk n... (Ali-mran sursi, 3-4)
Bir baqa ayd Tvrat haqqnda bel bildirilir:
bhsiz ki, Tvrat Biz nazil etmiik. Onda hidayt v nur vardr. (Allaha) tslim olan peymbrlr yhudilr
n bununla, din xadimlri v ba keilr is Allahn Kitabndan qorunub saxlanlanlarla hkm verirdilr... (Maid
sursi, 44)
Oxumaqda olduunuz bu kitabda Tvratda ken yazlardan thrif edilmi v pozulmu hisslr gtrlmmi, yalnz
Qurana v Peymbrimizin (s..v.) hdislrin uyun glnlr istifad edilmidir. Ancaq yen d Tvratdak Allahn Zatna
ynln bzi bnztm killri Qurandak slubdan frqlnir. Uca Rbbimiz btn nqsan siftlrdn mnzzhdir v Onun
he bir bnzri yoxdur. Bu baxmdan Tvratn bir ne qismin rh (aqlama) lav edilmidir.

GR:
THRF OLUNMU TVRATIN
ND GZLNN HAQQ KTAB
Thrif olunmu Tvratdak gzl v
hikmtli aqlamalar imann nuru il grmk
Tvrat Allahn hz Musaya vhy etdiyi mbark bir kitabdr. Allah bir Quran aysind Tvratn "nur" olaraq endirildiyini
bildirir:
bhsiz ki, Tvrat Biz nazil etmiik. Onda hidayt v nur vardr. (Allaha) tslim olan peymbrlr yhudilr n
bununla, din xadimlri v ba keilr is Allahn Kitabndan qorunub saxlanlanlarla hkm verirdilr. Onlar (hams)
buna ahid oldular... (Maid sursi, 44)
nam sursind is hz Musaya endiriln kitabn "hidayt v rhmt" olduu bel bildirilir:
Sonra Biz Musaya yax i grn kimsy (nemtimizi) tamamlamaq mqsdil, hr eyi mfssl izah edn, doru
yolu gstrn bir rhbr v mrhmt olaraq Kitab verdik ki, blk onlar z Rbbi il qarlaacaqlarna iman
gtirlr. (nam sursi, 154)
Ayrca Quranda Musaya vhy ediln kitabn insanlara "yol gstrici" edildiyi (Scd sursi, 23); "rhbr v rhmt" olduu
(hqaf sursi, 12); onlar "qaranlqlardan nura xarmas" n endirildiyi (brahim sursi, 5); "Rblrindn qorxanlar n
hidayt v rhmt" olduu (raf sursi, 154) v bu kitabda "hr eydn yd-nsiht v hr eyin tfsilat" olduu (raf
sursi, 145) bildirilir.
Gnmzdki Tvrat Quran aylri v Peymbr fndimizin (s..v.) hdislri il birlikd aradrldnda iind haqq din
aid bir ox mvzunun qorunduu v bir ox gzl v hikmtli aqlamalarn olduu grnr. Allahn birliyi, Allah qorxusu,
Allah sevgisi, Allaha itat v tslimiyyt, kr v dua, iman ousu v sevinci, yenidn dirili, qiyamt gn kimi inanc
saslarnn thrif olunmu Tvratda danq da olsa, mvcud olduu grnr. Bundan baqa gnmzdki Tvratda dalt,
fqt, mrhmt, tvazkarlq kimi xlaqi dyrlrl yana ourluq etmmk, zinadan kinmk, hiyl etmmk, faizl pul
istifad etmmk, donuz ti yemmk kimi haqq din aid bir ox hkmlr d rast glmk olar.
Lakin Tvrat yen Quranda bildirildiyi kimi, sonradan thrif edilmi v iin insan szlri qatlaraq haqq kitab xsusiyytini
itirmidir. Bu sbbl, bu gn limizdki Tvrat "thrif edilmi Tvrat"dr. Tvratn dyiildiyi v thrif olunduu Quranda
bu aylrl bildirilir:
Yhudilrin bir qismi (Tvratdak) szlrin yerini dyiib thrif edir v dillrini yrk din (islama) tn vurmaq
mqsdil (sn qar): Eitdik v qbul etmdik; eit, eitmz olasan (kar olasan) v raina, - deyirlr. gr onlar:
Eitdik v itat etdik; eit v biz trf bax!,- desydilr, lbtt, onlar n daha xeyirli v daha doru olard. Lakin
Allah onlar z kfrlri ucundan lnt dar etmidi. Onlarn yalnz az bir hisssi iman gtirmidir. (Nisa sursi, 46)
Siz siz inanacaqlarnam mid edirsiniz? Halbuki onlardan bir zmr var idi ki, Allahn Szn eidib anladqdan
sonra, bil-bil onu thrif edirdilr. (Bqr sursi, 75)
Verdiklri hdi pozduqlarna gr Biz onlar lntldik v qlblrini srtldirdik. Onlar (Kitabda olan) klmlrin
yerlrini dyidirirlr. Onlar (zlrin )yrdilmi eylrin bir hisssini unutdular. rilrindn az bir qismi istisna

olmaqla, sn onlardan daim xyant grcksn. Onlar fv et v (tqsirlrindn) ke. bhsiz ki, Allah yaxlq
ednlri sevir. (Maid sursi, 13)
Ya Peymbr (Ya Rsulum!) rklrind inanmadqlar halda, dild (azlar il): nandq, deynlrin
(mnafiqlrin), yhudilrdn yalana qulaq asanlarn, snin hzuruna glmyn baqa bir camaata qulaq asanlarn
(onlara casusluq ednlrin) kfr iind vurnuxanlar sni kdrlndirmsin. Onlar (Tvratdak) szlrin yerini
sonradan dyiib thrif edir v deyirlr: gr siz bu (thrif olunmu dini hkm) verils, onu qbul edin. gr
verilms, ondan qann. Allahn fitny (aznla) dmsini istdiyi xs n Allaha qar snin lindn he bir
ey glmz. Onlar el kslrdir ki, Allah onlarn rklrini tmizlmk istmmidir. Onlar dnyada rsvaylq,
axirtd is byk (dhtli) bir zab gzlyir!
Onlar yalana qulaq asanlar v haram yeynlrdir. gr yanna glslr, aralarnda hkm et v ya onlardan z evir.
gr onlardan z dndrsn, sn he bir zrr ver bilmzlr. gr aralarnda hkm etsn, daltl hkm et. Allah
dalt sahiblrini sevr! (Maid sursi, 41-42)
Ali-mran sursind is Allah "Ey kitab hli, n n bil-bil haqqa yalan donu geyindirir v dorunu gizldirsiniz?" (Alimran sursi, 71) dey buyurur. Bir baqa Quran aysind uca Rbbimiz srail oullarn Tvratla laqdar bel xbrdar edir:

"...nsanlardan qorxmayn, Mndn qorxun. Mnim aylrimi ucuz qiymt satmayn. Allahn nazil etdiyi (kitab v
rit) il hkm etmynlr, lbtt, kafirdirlr! " (Maid sursi, 44)
Aylrd d xbr verildiyi kimi, Tvratda haqq olduuna hsn-znn etdiyimiz qisimlrl yana, hmiyytli pozulmalar da
mvcuddur. Axirt inanc dinin gryi olduu halda bu inanca aid izahlarn oxu xarlm, htta bunu rdd edn ifadlr
qoyulmu (Vaiz 9:5-6; Vaiz 1:4); Peymbrlrl bal bhtan mahiyyti dayan ifadlr lav olunmu (Hu 12:3; Yaradl
32:28; Yeremya 23:14; Qanunun tkrar 18:20 22); hamsndan nmlisi hr cr nqsandan mnzzh olan uca Rbbimizin
Zatna ynln shv izahlara (Yaradl 2:2; Misirdn x 34:14; Yaradl 5:1 Yeaya 51:9; Zbur 74:23; Yeaya 63:9;
Yeremya 31:9; 2 Padahlar 17:17-18) v buna bnzr batil inanc v aqlamalara yer verilmidir (Allah tnzih edirik).
Tvratn endirildiyi srail oullar arasnda hz Musann ndrliyind ikn bel Allahn hkmlrin tabe olmayanlar v hz
Musaya ba qaldranlar olmudur. Bzi srail oullarnn bu syankarl hm Quranda, hm d Tvratda tfsilat il
aqlanmdr. Quran aylrind bel bildirilir:
De: Ey kitab hli! Dininizd haqsz yer ifrata varmayn. vvlc yolunu azm, bir oxlarn da azdrm v doru
yoldan xm bir tayfann nfsinin istklrin uymayn!
srail oullarndan kafir olanlara hm Davudun, hm d Mrym olu sann dili il lnt oxundu. Bu onlarn syan
etmlrin v hddi amalarna gr idi.
Onlar etdiklri pis mldn l kmirdilr. Onlarn grdklri i nec d pis idi!
Onlarn (kitab hlinin) bir oxunun kafirlrl dostluq etdiyini grrsn. Gr nfslrinin vvlcdn onlar n
hazrlad ey (kfr) nec pisdir ki, Allahn onlara qzbi tutmudur. Onlar bdi zaba dar olanlardr!
gr onlar Allaha, Peymbr v ona nazil olana inansaydlar, onlar (kafirlri) zlrin dost tutmazdlar. Lakin
onlarn oxu itatdn xm fasiqdirlr! (Maid sursi, 77-81)
nam sursinin 91-ci aysind is Rbbimiz srail oullarnn hz Musaya endiriln kitabn oxunu gz ard etdiklrini bel
bildirir:
Onlar: Allah he bir br bir ey (Quran) nazil etmmidir, - demkl Allah layiqinc qiymtlndirmdilr. De:
Musann insanlara bir nur v hidayt olaraq gtirdiyi kitab (Tvrat) kim nazil etmidir? Siz onu vrqlr yazb

gstrir, bir oxunu da gizldirsiniz. (slind) siz (Quran vasitsil) znzn v atalarnzn bilmdiklrini yrnmi
olursunuz. (Ya Rsulum!) Sn: Allah! deyib ar, sonra da onlar burax ki, ddklri bataqlqda oynaya-oynaya
qalsnlar. (zlrinin dedi-qodularnda, pis ilrind v yaramaz qidlrind davam etsinlr). (nam sursi, 91)
Allahn hikmti olaraq Tvratda da hz Musann qvm haqqnda zndn sonra Tvrat hkmlrini pozacaqlarn dndy
v kitab qorumaa ehtiyac hiss etdiyi aqlanr:
Musa Qanunun szlrini skiksiz olaraq kitaba yazma bitirinc Rbbin razlama sandn dayan levililr bu
tapr verdi: "Bu Qanun kitabn aln, Allahnz olan Rbbin razlama sandnn yanna qoyun. Orada siz qar
bir ahid kimi qalsn. nki sizin ba qaldran, dikba adamlar olduunuzu bilirm. Bu gn mn sa ikn, aranzda
ikn bel Rbb qar xrsnz; lmmdn sonra daha n qdr ox ba qaldracaqsnz. Oymaqlarnzn btn irli
glnlrini, vziflilrinizi yanma gtirin. Bu szlri onlara eitdircym. Yeri, gy onlara qar ahid tutacaam.
lmmdn sonra tamamil pozulacanz, siz buyurduum yoldan sapacanz bilirm. Son gnlrd pisliklrl
qarlaacaqsnz. nki Rbbin gznd pis olan edck v etdiklrinizl Onu hirslndircksiniz." (Qanunun tkrar;
31:24-29)
Drhal ifad etmk lazmdr ki, sz mvzusu adamlar hz Musann tbli etdiyi haqq dini qbul etmmi, bu sbbl,
degenerasiya etmy crt edn, smimiyytsiz v mnftgdn insanlardr. Bununla yana, bhsiz smimi kild Allaha
inanan v Rbbimiz qulluq etmy alan bir ox dindar yhudi haham v digr din adamlar da tarix boyunca yhudilikd
mvcud olmudur. Allah Quranda bu smimi, gzl xlaql yhudilrdn bel xbr verir:
Hqiqtn, kitab hli irisind ellri d vardr ki, onlar Allaha, hm siz, hm d zlrin nazil olanlara inanr,
Allaha boyun yrk Allahn aylrini ucuz qiymt satmrlar. Onlarn Rbbi yannda mkafatlar vardr. bhsiz ki,
Allah tezlikl haqq-hesab kndir. (Ali-mran sursi, 199)
Tvratn pozulan bu qisimlri eytann mdaxilsinin, tsirinin hiss olunduu hisslrdir. Bunlar tmizlndiyind geriy
eytani mdaxily mruz qalmam qisimlr qalr. Bu da thrif olunmu Tvratdak dyidirilmi, sonradan lav olunmu
hisslr diqqtli kild ayrldqda hqiqi Tvratn ortaya xaca mnasn verir. (n dorusunu Allah bilir.) Bu ayrlm
hisslr oxunarkn qlb fa olan, ruha nur v frahlq vern szlrdir. Maid sursinin 44-c aysind bildirildiyi kimi,
"hidayt v nur" olan qisimlrdir. Hazrda oxuduunuz bu kitabda yer alan Tvrat izahlar da yalnz Quran aylrin v
Peymbrimizin (s..v.) snnsin uyun hisslr v hikmtli, gzl nsihtlrdir.
Tvratda axirt inancnn olmamas
onun thrif olunmu bir kitab olduunu gstrir
Axirt inanc dinin tmlidir v imann saslarndandr. Axirt iman olmadan din olmaz, imtahan mhiti qalmaz, yaxlarla
pislr bir olar. Bu da Allahn dnyan nqsanlar il mvqqti yaratmaq mqsdin v Rbbimizin sonsuz daltin ziddir.
lahi daltin reallamas, yaxlarla pislrin ayrlmas, hr ksin layiq olduu qarl almas axirtd reallaacaq. Dnya
hyat mvqqti qaldmz bir imtahan yeridir. He kimin bu dnyada etdiklri qarlqsz qalmayacaq. Allah axirtd
daltini tclli edck v he kim "xurma yirdyindki tel qdr zlm edilmyckdir" (sra sursi, 71). Bu Allahn lahi
daltinin gryidir.
Bir adamn dnyada hr cr xlaqszl edib hyatnn lml sona atmas v etdiklrinin qarln grmmsi Allahn
ilahilik xsusiyytin uyun deyil. Mminlr axirt qti bir bilgi il iman edr v Allahn razln qazanmaq, Allahn
zabndan qorunmaq n mid v qorxu arasnda dnya hyatlarnn son anna qdr sy gstrrlr. Quranda Allah
mminlrin axirt inanclarn bel bildirir:

O kslr ki, qeyb iman gtirir, namaz qlr v Bizim onlara verdiyimiz ruzidn (Allah yolunda) xrclyirlr.
O kslr ki, sn nazil olana v sndn vvl nazil olanlara iman gtirir, axirt d yqinlikl inanrlar.
Onlar z Rbbindn (gln) doru yoldadrlar. Mhz onlar nicat tapanlardr.
(Bqr sursi, 3-5)
Allah kitab hli olan yhudilrdn mttqi olanlarn da axirt gnn iman etdiklrini bel bildirir:
... Kitab hli irisind dzgn bir camaat vardr ki, onlar gec vaxtlar scd edrk Allahn aylrini oxuyurlar.
Onlar Allaha, axirt gnn inanr, yax ilr grmyi mr edir, pis mllrdn kindirir v xeyirli ilr grmy
tlsirlr. Onlar mlisaleh xslrdndirlr.
Onlarn yaxlq namin etdiklri ilrdn he biri inkar edilmz (mkafatsz qalmaz). bhsiz ki, Allah mttqi
olanlar tanyr! (Ali-mran sursi, 113-115)
nkarlarla iman ednlrin ayrlaca, Allaha imanda smimi olanlarla saxtakarlarn ortaya xaca axirt hyatnn varl
Tvratn v ncilin Rbbimizin Qatndan endirildiyi haqq hallarnda v Quranda vardr. Bu hqiqt Quranda Tvb
sursinin 111-ci aysind bel bildirilir:

Allah, bhsiz ki, Allah yolunda vuruub ldrn v ldrln mminlrin canlarn v mallarn Tvratda, ncild v
Quranda haqq olaraq vd edilmi Cnnt mqabilind satn almdr. Allahdan daha ox hd vfa edn kimdir?
Etdiyiniz svdy gr sevinin. Bu, byk qurtuludur (uurdur)! (Tvb sursi, 111)
Quranda yzlrl ayd axirt hyat v qiyamt gnn aid mlumat varkn Tvratda bel hyati, dinin tmli olan bir
mvzuda haradasa dqiq bir mlumat yoxdur. Htta buna gr bir qisim yhudi mzhblri axirtin olduuna inanmrlar.
Tvratda axirtl laqli ox az saydak izahlar is ancaq Quran aylri il birlikd dnldkd nzrd tutulan aydn olur.
Tvratn haqq olaraq qorunmadnn nmli lamtlrindn biri axirt inancnn xarlb yerin dnyann sonsuza qdr
davam edcyi, hyatn lml sona atacana ynln shv izahlarn lav olunmasdr (Vaiz, 9:5-6; Vaiz, 1:4). Bu cr
lavlr ednlr, dnyvi mnftlrin uyun glmyn qisimlri dyidirnlr saxtakar, imansz insanlardr. Bu thrif olan
qisimlr ehtimalla o dvrn dinsizlrinin xlaqszlqlarna v mnftlrin bhan gtirmk chdlridir.
Nec ki, Tvratda da "saxta" peymbrlrdn ox bhs edilmi, onlarn Allah adna yalan dandqlar bildirilmidir:
"Peymbr d, kahin d Allahszdlr; mbdimd bel pisliklrini grdm" deyir Rbb. "Yeruslim peymbrlri arasnda
bu qorxunc eyi grdm: Zina edirlr, yalan arxasndadrlar. Pislik ednlri gclndirdiklrindn he kim pisliyindn
dnmr". Bu sbbl, hr ey hakim Rbb peymbrlr n bel deyir: " Allahszln btn lky yaylmasna
sbb oldular". Hr ey hakim Rbb deyir ki, "Siz peymbrlik edn peymbrlrin dediklrin qulaq asmayn, onlar sizi
aldadr. Rbbin azndan xanlar deyil, z dndklri fikirlri izah edirlr. Mni kmsynlr davaml olaraq Rbb
deyir ki: Siz xobxt olacaqsnz! deyirlr. rklrinin inadcll yn il davrananlara Banza flakt glmyck
deyirlr. Bu peymbrlri mn gndrmdim, amma tezc ortaya xdlar. Onlara he sslnmdim, yen d peymbrlik
etdilr. "Admla yalan peymbrlik ednlrin n dediklrini eitdim zlrindn uydurduqlar hiyllri yazan bu yalan
peymbrlr n vaxtadk bunu davam etdircklr?... Budur, buna gr szlrimi bir-birlrindn ourlayan peymbrlr
qaryam" deyir Rbb. "Bli, z szlrini sylyib Rbb bel deyir deyn peymbrlr qaryam" deyir Rbb "Mn
onlar n gndrdim, n d tyin etdim. Bu xalqa he bir faydalar yoxdur" deyir Rbb Bundan bel, Rbbin bildirii
szn aznza almayacaqsnz. Hr ksin sz z bilgisi olsun Hr ey hakim Rbbin szlrini thrif edirsiniz siz.
(Yeremya, 23:11-36)
Tvratda bhsi ken v Allah adna yalan danan saxta din adamlar Allaha qar glnlr etdiklrind gr balarna bir i
glmycyini sylyirlr. Bu da Allah adna yalan dananlarn axirt inancn ortadan qaldrmaa ynln saxtakarlqlardr.

Quran thrif olunmu Tvratdak btn bu skiklri aradan qaldran, iindki haqq izahlar tsdiqlyn v hminin Tvratn
iindki shvlri aqlayan v ortadan qaldran bir kitab olaraq endirilmidir. Belc, anlalmayan mvzular aqlanm,
sonradan lav ediln batil v shv inanclar tmizlnmidir. Dolays il Tvratn Quranla uyun gln, Qurann tsdiq etdiyi
qisimlri gerk Tvrata aid haqq izahlardr. Allah Qurann bu ynnn aadak aylrd xbr vermidir:
Onlara Allah trfindn zlrind olan tsdiqlyn bir Kitab (Quran) gldikd (onu inkar etdilr). Halbuki vvllr
kafirlr zrind qlb dilyirdilr. Onlara tandqlar (peymbr) gldikd is onu inkar etdilr. Allah kafirlr
lnt etsin! (Bqr sursi, 89)
Onlara: Allahn nazil etdiyin inann! deyildikd, onlar: Biz zmz nazil ediln inanrq deyib onun ardnca
glni inkar edirlr. Halbuki (Quran) onlarn yannda olan tsdiqlyn bir hqiqtdir. De: gr siz inanan idinizs,
bs n n vvllr Allahn peymbrlrini ldrrdnz? (Bqr sursi, 91)
Hz Mehdi thrif olunmu Tvratdan
haqq Tvrat xaracaq
Peymbrimiz (s..v.) axrzamanda glck hz Mehdinin Tvrat aqlayacan bildirmidir. Allahn izni il Tvratn thrif
olmu qisimlrindn tmizlnmi, Qurana uyun hisslrinin ortaya xarlmas hz Mehdinin gli lamtlrindn biridir.
Peymbrimizin (s..v.) hdislrind bu mvzu bel yer almdr:
Cabir bin Yezid l-Cofi imam Muhmmd Baqirdn rvayt edir: Mehdinin Mehdi adlandrlmasnn sbbi budur ki, gizli
bir i ynlndirilck, Tvrat v digr smavi kitablar Antakyada bir maaradan xaracaq v yhudilr arasnda Tvratla,
xristianlar arasnda da ncill hkm edck.
Harun bin Mruf Zmr bin Rbiydn, Abdullah bin evzbdn rvayt edir:
bhsiz ki, Mehdi Mehdi dey adlandrlmdr. nki O, am dalarndan bir daa doru hidayt olunar (ynlndirilr),
"Tvrat" kitablarn oradan xarar v onlara saslanb yhudilrl mzakir edr v (nticd) bir qrup yhudi onun li il
mslman olar.
Muhmmd bin li s-Slmi imam Muhmmd Baqirdn rvayt edir:
Mehdinin Mehdi adlandrlmasnn sbbi budur ki, gizli bir i doru ynlndirilck, xalqn knlnd olan eylr hidayt
olacaq... Tvrat Antakyada bir maaradan xararaq...
"Ona Mehdi deyilmsinin sbbi amdak dalardan birin ynlmsidir. Oradan (hqiqi) Tvrat kitablarn xaracaq,
yhudilr qar dlil gtirck". (Syuti, l-Havi lil-Ftva, II. 81)
Hdisd hz Mehdinin "am dalarndan bir daa doru ynlcyi" bildirilir. am axrzaman hdislrindki aqlamalarda
"uzaq bir yer, Mkk v Mdiny uzaq olan" mnasn da dayr. Bu bnztm dnldkd Tvratn mqdds
hrlrdn uzaq bir yerd ortaya xarlaca aydn olur. Zamanla hdisd bildiriln ifadlrin doru mnas dnlrk
maaralarda Tvrat axtarld da olur. Ancaq "Hqiqi Tvrat" slind gnmzdki Tvratn iind gizlnmidir. lbtt ki,
Tvratn haqq halnn olmas n maaralara da baxla bilr. Lakin nzrd tutulann n min yer kimi birbaa Tvratn z ii
olduu aydn olur. hz Mehdi d insanlarn gzndn gizlnib saxlanm hqiqi Tvrat thrif olunmu Tvratdan xaracaq.
(n dorusunu Allah bilir.)
Mhur yhudi alimi bni Meymun (Maimonides) Tvratdak Qanunlarn aqlamas olan kitabnda Mehdinin (onlarn tsviri
il Msihin) xsusiyytlrindn birini bel aqlayr:
... Onun (Mehdinin) dvrnd (Tvratn) btn qanunlar vvld olduu kimi vvlki halna gtirilck... (Maimonides,
Mina Tora, Padahlarn qanunlar 11:4)

Yhudilr axrzamanda glck Mehdinin yer zn Allaha imanla dolduracana (Yeaya, 11:9), Allahdan elm v hikmtl
hrkt edcyin (Yeaya, 11:2) v Tvratdak Allahn mrlrinin Musa dvrndki kimi ttbiq olunacana inanrlar. ndiki
dvrd dindar yhudilr gliini vq v midl gzldiklri hz Mehdinin Tvrat aqlayacana v anlalmazlq mvzusu
olan suallar cavablandracana da inanrlar.
Nec ki, hdislrd d Peymbrimiz (s..v.) hz Mehdinin yhudilr Tvratla hkm edcyini xbr vermidir. Buna
Quranda da iar edilmidir. (n dorusunu Allah bilir.) Allah Peymbrimiz hz Muhmmd (s..v.) bel bildirir:
Tvrat gndrilmmidn vvl srailin yalnz z zn haram etdiyi eylrdn baqa btn tamlar srail vladna
halal idi. (Ya Rsulum! Yhudilr) de: gr doru dananlarsnzsa, (dzgn, sl) Tvrat gtirin v onu oxuyun!
(Ali-mran sursi, 93)
linizdki bu kitab hz Mehdinin gliin zmin hazrlamaq niyyti il tkil edilmi czi bir sydir. Hz Mehdi mjdsini
gzlyn v onun gliin hazrlaan mslmanlarn Peymbrimizin (s..v.) hdislri v Quran inda Tvratdan
pozulmadna qrara gldiyimiz izahlar bilmlri ayr bir gzllik olacaq.
lbtt ki, mslmanlar yalnz Qurana tabe olmaa vziflidir. Lakin Tvratdan Allahn szlri olduuna hsn-znn
etdiyimiz qisimlr zrind dn bilr, bunlardan yd ala bilr v hikmtindn faydalana bilrlr. Allahn izni il bu kitab
da mslmanlarn imann gclnmsin bir vsil, dindar yhudilrdn smimiyytl shv izahlara uyanlar n d bir nsiht
v xatrlatma olacaq.
TVRATDA ALLAH SEVGS
Allahnz Rbbi btn qlbinizl, btn cannzla, btn gcnzl sevcksiniz. (Qanunun tkrar, 6:5)
Allahnz Rbb zn btn qlbinizl, btn cannzla sevib-sevmdiyinizi anlamaq n sizi snayr. (Qanunun tkrar,
13:3)
Allahnz Rbb sizdn n istyir? Tk bunu istyir: Allahnz Rbbdn qorxun, Onun yollarnda gedin, Onu sevin; btn
ryinizl, btn cannzla Ona qulluq edin; zriniz yaxlq glsin dey bu gn siz bildirdiyim buyruqlarna, qanunlarna
tabe olun. (Qanunun tkrar, 10:12-13)
Allahnz Rbbi sevin. Nsihtlrin, qayda v qanunlarna, buyruqlarna hmi tabe olun. (Qanunun tkrar, 11:1)
Mni sevnlri mn d sevrm... (Sleymann msllri, 8:17)
Amma Mni sevn, buyruqlarma uyan minlrl nsil sevgi gstrrm. (Misirdn x, 20:6; Qanunun tkrar, 5:10)
Allahnz Rbbi sevin... (Qanunun tkrar, 30:20)
Allahnz Rbbi sevin, tamamil gstrdiyi yolda gedin, buyruqlarn yerin yetirin, Ona bal qaln, Ona candan v
rkdn xidmt edin. (Yeua, 22:5)
Allahnz Rbbin Allah olduunu bilin. O, etibarl Allahdr. zn sevnlrin, buyruqlarna uyanlarn... razlamasna bal
qalar. (Qanunun tkrar, 7:9)
Allahnz Rbbi sevmk, btn ryinizl, btn cannzla Ona qulluq etmk n, bu gn siz bildirdiyim buyruqlara yaxca
qulaq assanz, Rbb lkniz ilk v son ya vaxtnda yadracaq (Qanunun tkrar, 11:13-14)
Ey gylrin Allah Rb! Uca v zmtli Allah! Sni sevnlrl, buyruqlarna uyanlarla etdiyin razlamaya bal qalarsan.
(Nehemya, 1:5)
Sevirm, ya Rb zmtinin olduu yeri. (Zbur, 26:8)
Ey hr ey hakim Rb, n qdr sevrm drgahn!... im yanr; ryim, btn varlm Sn, yaayan Allaha sevincl
sslnir. (Zbur, 84, 1-2)
... Allahnz Rbbi sevmy ox diqqt yetirin. (Yeua, 23:11)
Allahnz Rbbi sevin. Xbrdarlqlarna, qayda v qanunlarna, buyruqlarna hmi tabe olun. (Qanunun tkrar, 11:1)
... Onu (Allah) btn ryinizl, btn cannzla sevsiniz v yaayasnz. (Qanunun tkrar, 30:6)
Rbbi sevin, ey Onun sadiq qullar! Rbb zn bal olanlar qoruyar... (Zbur, 31:23)

Sni sevirm, gcm Snsn, ya Rb! (Zbur, 18:1)

Rbbi sevirm... Yaadm mddtc Ona sslncym. (Zbur, 116:1-2)
"Mni sevdiyi n onu qurtaracaam" deyir Rbb... (Zbur, 91:14)
Ey sizlr, Rbbi sevnlr, pislikdn diksinin. O sadiq qullarnn cann qoruyar, onlar pislrin lindn xilas edr. (Zbur,
97:10)
Bu gn siz Allahnz Rbbi sevmyi, yollarnda getmyi, buyruqlarna, qayda v qanunlarna tabe olma buyururam. Bel
ki... Allahnz Rbb trfindn mqdds hesab edilsiniz. (Qanunun tkrar, 30:16)
Allahnz Rbbi sevmk, btn ryinizl, btn cannzla Ona qulluq etmk n, bu gn siz bildirdiyim buyruqlara yaxca
qulaq assanz, Rbb lkniz ilk v son ya vaxtnda yadracaq... (Qanunun tkrar, 11:13-14)
Allahnz Rbbi sevmk, hmi Onun yollarnda getmk n, bu gn siz bildirdiyim btn bu buyruqlara tabe olsanz...
(Qanunun tkrar, 19:8-9)
Tabe olmanz n siz bildirdiyim bu buyruqlar nqsansz yerin yetirr, Allahnz Rbbi sevr, yollarnda gedr, Ona
bal qalsanz... (Qanunun tkrar, 11:22)
Sevinsin Sn snan hr ks, sevinc hycan gstrsin davaml... Sevincl cosun adn sevnlr Snd. (Zbur, 5:11)
Rbb qoruyar zn sevn hr ksi... (Zbur, 145:20)
TVRATDA ALLAH QORXUSU
Amma Rbb zndn qorxanlar sonsuza qdr sevr... (Zbur, 103:17-18)
Mdrikliyin tmli Rbb qorxusudur, Onun qaydalarn yerin yetirn hr ks al sahibi olar (Zbur, 111:10)
Rbb qorxu il xidmt edin, titryrk sevinin. (Zbur, 2:11)
N xo Rbbdn qorxana, Onun yolunda gedn! myinin mhsulunu yeycksn, xobxt v mvffqiyytli olacaqsan
Rbbdn qorxan adam bel mqdds hesab edilck. (Zbur, 128:1-4)
Allah qorxusu dolun v drdsiz bir hyata qovudurar. (Sleymann msllri, 19:23)
zn mdrik biri olaraq grm, Rbbdn qorx, pislikdn uzaq dur. Belc, vcudun salamlq v frahlq tapar. (Sleymann
msllri, 3:7-8)
Rbbdn qorxan tam thlksizlikddir... Rbb qorxusu hyat qaynadr... (Sleymann msllri, 14:26-27)
Rbb qorxusu insan pislikdn uzaqladrar (Sleymann msllri, 16:6)
Rbb qorxusu mdriklik yrdr... (Sleymann msllri, 15:33)
Davaml Rbb qorxusunda yaa. Belc, bir glcyin olar v midin boa xmaz (Sleymann msllri, 23:17-18)
Allahnz Rbb sizdn n istyir? Tk bunu istyir: Allahnz Rbbdn qorxun, Onun yollarnda gedin, Onu sevin; btn
qlbinizl, btn cannzla Ona qulluq edin... (Qanunun tkrar, 10:12-13)
Allahnz Rbbin ardnca gedin, ondan qorxun. Buyruqlarna uyun, Onun szn qulaq asn. Ona qulluq edin, Ona bal qaln.
(Qanunun tkrar, 13:4)
Rbb qorxusu pakdr, sonsuza qdr qalar (Zbur, 19:9)
Musa... "Allah sizi snamaq n gldi; Allah qorxusu zrinizd olsun, gnah ilmysiniz dey". (Misirdn x, 20:20)
Yaadnz vaxtn zamini Odur. Bol-bol qurtulu, mlumat v mdriklik tmin edck. Xalqn xzinsi Rbb qorxusudur.
(Yeaya, 33:5-6)
"Bu kitabda yazlan Qanunun btn szlrin uymayb Allahnz Rbbin uca v heybtli adndan qorxmasanz, Rbb sizi v
soyunuzu qorxunc blalarla, byk v davaml blalarla v ar, saalmaz xstliklrl vuracaq. (Qanunun tkrar, 28: 58-59)
Yeua "Buna gr Rbbdn qorxun, smimiyytl v ballqla Ona qulluq edin" dey davam etdi. (Yeua, 24:14)
Hr ey hakim Rbbi mqdds sayn. Qorxunuz, vahimniz Ondan olsun. (Yeaya, 8:13)
Allahnz Rbbdn qorxun, Ona qulluq edin. Ona bal qaln v Onun ad il and iin. (Qanunun tkrar, 10:20)
Allahnz Rbbin buyruqlarna uyun. Yollarnda gedin, Ondan qorxun. (Qanunun tkrar, 8:6)
Hyatnz boyunca siz, uaqlarnz v nvlriniz siz verdiyim btn qaydalara, buyruqlara tabe olub Allahnz Rbbdn
qorxun ki, mrnz uzun olsun (Qanunun tkrar, 6:2)

Triflyin Rbbi! N xo Rbbdn qorxan insana, Onun buyruqlarndan byk zvq alan! (Zbur, 112:1)
Ey sizlr, Rbbdn qorxanlar, Onu triflyin!... (Zbur, 22:23)
Mqddslr birliyind Allah qorxu oyadar, trafndaklarn hamsndan ulu v mdhidir. (Zbur 89:7)
Rbbdn qorxmaq pislikdn nifrt etmk demkdir (Sleymann msllri, 8:13)
Mqddslr birliyind Allah qorxu oyadar... (Zbur 89:7)
Dostuyam btn Sndn qorxanlarn, rtlrin uyanlarn. (Zbur, 119:63)
Ka ki, mndn qorxaydlar v btn buyruqlarma tabe olma hmi rkdn istyydilr! Onda zlrin v uaqlarna
davaml yaxlq glrdi. (Qanunun tkrar, 5:29)
... Valideynlr Allahdan qorxan kslr idi... Valideynlr zndn qorxduqlar n Allah onlar ev-eik sahibi etdi. (Misirdn
x, 1:17, 21)
Us lksind yyub adnda bir nfr yaayrd. Qsursuz, doru bir adam idi. Allahdan qorxar, pislikdn qaard. (yyub,
1:1)
Dalar Rbbin qarsnda titryr, riyr tplr. Yer sarslar nnd. Dnya v zrind yaayanlarn hams titryr. (Nahum,
1:5)
Padahlmda yaayan hr ksin Danielin Allahndan qorxub titrmsini buyururam... (Daniel, 6:26)
Kim Rbbdn qorxsa, Rbb ona secyi yolu gstrr. Hzur iind yaayacaq o insan... (Zbur, 25:12-14)
Vzifnizi Rbb qorxusu il, ballqla, btn ryinizl etmlisiniz. (2 Salnamlr, 19:9)
Rbb qorxusudur biliyin tmli. (Sleymann msllri, 1:7)
Bir-biriniz haqszlq etmyck, Allahnzdan qorxacaqsnz. Allahnz Rbb Mnm. (Levililr, 25:17)
gr Rbbdn qorxub Ona qulluq etsniz, Onun szn dinlyib buyruqlarna qar glmsniz Tk Rbbdn qorxun, Ona
ballqla v btn qlbinizl qulluq edin. Onun sizlr n nec zmtli ilr grdyn bir dnn! (1 amuel, 12:14, 24)
Xalq (kii, qadn, uaq v hrlrinizd yaayan qriblri) yn. Bel ki, hr ks eidib yrnsin, Allahnz Rbbdn
qorxsun. Bu qanunun btn szlrin tabe olmaa diqqt yetirsin Yaadnz mddtd Allahnz Rbbdn qorxma
yrnsinlr. (Qanunun tkrar, 31:12-13)
Rbb zn yalvaran, smimiyytl yalvaran hr ks yaxndr. Dilyini yerin yetirr zndn qorxanlarn (Zbur,
145:18-19)
Btn yer z Rbbdn qorxsun, dnyada yaayan hr ks Ona hrmt etsin. nki O sylyinc hr ey var oldu; O
buyurunca hr ey meydana xd. (Zbur, 33:8-9)
Allahnz Rbbdn qorxacaqsnz; Ona qulluq edck v Onun ad il and icksiniz. Baqa ilahlarn, trafnzdak xalqlarn
tapnd he bir ilahn ardnca getmycksiniz. (Qanunun tkrar, 6:13-14)
Kara lnt etmyck, korun nn mane qoymayacaqsan. Allahndan qorxacaqsan. Rbb Mnm. (Levililr, 19:14)
... Yallara hrmt gstrcksn. Allahndan qorxacaqsan. Rbb Mnm. (Levililr, 19:32)
Olum, mdrikliy qulaq asb rkdn ala ynlrk szlrimi qbul edib buyruqlarm alnda tutsan; bli, al arb ona
knldn sslnsn, gm axtaran kimi onu axtarsan, onu axtarsan xzin axtaran kimi, Rbb qorxusunu anlayar v Allah
yaxndan tanyarsan. nki mdrikliyin qayna Rbdir. (Sleymann msllri, 2:1-6)
Mdrik adam yrtsn, daha mdrik olar; doru adama yrtsn, mlumatn artrar. Rbb qorxusudur mdrikliyin tmli.
Al mqdds olan (Allah) tanmaqdr... (Sleymann msllri, 9:9-10)
Rbb mehriban v ltf edndir... zndn qorxanlara qar sevgisi d o qdr bykdr... Rbb zndn qorxanlara mehriban
davranar... (Zbur, 103:8, 11-13)
Rbb qorxusu mr uzadar, pislrin mr is qsadr. (Sleymann msllri, 10:27)
Doru yolda gedn Rbbdn qorxar... (Sleymann msllri, 14:2)
Rbbin mlyi Ondan qorxanlarn trafna drg qurar, qurtarar onlar Rbbdn qorxun... nki Ondan qorxann nqsan
olmaz. (Zbur, 34:7-9)
Rbb sizdn n istyir? Tk bunu istyir: Allahnz Rbbdn qorxun, Onun yollarnda gedin, Onu sevin; btn ryinizl,
btn cannzla Ona qulluq edin; siz yaxlq glsin dey bu gn siz bildirdiyim buyruqlarna, qaydalarna uyun. (Qanunun
tkrar, 10:12-13)

 Sn ulusan, mczlr yaradarsan, tk Allah Snsn. Ya Rb, yolunu mn yrt, Snin hqiqtin gr gedim, qrarl et
mni, tk Snin adndan qorxum. (Zbur, 86:10-11)
Ey Rbbdn qorxanlar, Rbb gvnin, Odur kmkiniz v qalxannz (qoruyannz)!... Byk-kiik, zndn qorxan hr
ksi mqdds hesab edck. (Zbur, 115:11-13)
Rbb kr edin, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur... "Sonsuzdur sevgisi!" desin Rbbdn qorxanlar. (Zbur, 118:1-4)
... Rbbi triflyin, ey Rbbdn qorxanlar! (Zbur, 135:20)
Rbb zndn qorxanlardan, sevgisin mid balayanlardan xolanar. (Zbur, 147:11)
Mdrik adam (Allahdan) qorxduu n pislikdn uzaqlaar (Sleymann msllri, 14:16)
Yoxsul olub Rbbdn qorxmaq, zngin olub qay iind yaamaqdan daha yaxdr. (Sleymann msllri, 15:16)
Tvazkarln v Rbb qorxusunun mkafat znginlik, rf v hyatdr. (Sleymann msllri, 22:4)
Qsursuz hyat srn, daltli davranan, rkdn hqiqti sylyn (adam)... Rbbdn qorxanlara hrmt edr. (Zbur, 15:24)
Rbb "Qulum yyuba baxb he dndnm?" dedi, " Qsursuz, doru bir adamdr. Allahdan qorxar, pislikdn qaar"
(yyub, 2:3)
Yaxln n bykdr ya Rb, onu Sndn qorxanlar n saxlayarsan (Zbur, 31:19)
Rbbin gz zndn qorxanlarn, sevgisin mid balayanlarn zrinddir. (Zbur, 33:18)
Glin ey uaqlar, dinlyin mni. Siz Rbb qorxusunu yrdim. Kim hyatdan zvq alb yax gnlr grmk istyirs, dilini
pislikdn, dodaqlarn yalandan uzaq tutsun. Pislikdn kinin, yaxlq edin. Salaml mqsd qoyun, ardnca gedin. (Zbur,
34:11-14)
Glin dinlyin, ey sizlr, Allahdan qorxanlar, (Allahn) mnim n nlr etdiyini siz bildirim. (Zbur, 66:16)
Qayda v qanunlar xalqa yrt, izlmlri lazm olan yolu, edcklri ii gstr. Bununla yana, xalqn arasndan Allahdan
qorxan, qabiliyytli, haqsz qazancdan nifrt edn drst adamlar se... (Misirdn x, 18:20-21)
Xalqlar Sn kr etsin ey Allah, btn xalqlar Sn kr etsin!... Dnyann drd bucandaklar Ondan qorxsun! (Zbur,
67:5-7)
Bir qardan yoxsullab mhtac olsa, ona kmk etmlisn. Aranzda qalan bir qrib, yaxud qonaq kimi yaayacaq. Ondan
faiz v qazanc gtrm. Allahndan qorx ki, qardan yannda hyatn davam etdir bilsin Ona aalq etmyck, srt
davranmayacaqsan. Allahndan qorxacaqsan. (Levililr, 25:35-36, 43)
Tk Snsn qorxulmas lazm olan... (Zbur, 76:7)
Sadiq qullarna xobxtlik sz verck, tki bir daha alszlq etmsinlr. Bli, O, zndn qorxanlar qurtarmaq
zrdir... (Zbur, 85:8-9)
... Rbbdn qorxub Ona v qulu Musaya gvndi. (Misirdn x, 14:31)
Bu qanun nmunsini yannda saxlayacaq, hyat boyunca hr gn onu oxuyacaq. Bel ki, Allah Rbbdn qorxma, bu
qanunun btn sz v qaydalarna tabe olma yrnsin; zn qardalarndan stn saymasn, qanunun xaricin xmasn;
znn v soyunun padahl sraild uzun illr srsn. (Qanunun tkrar, 17:19-20)
nki Allahdan glck bladan qorxuram, Onun zmtindn (qdrtindn) tr bel bir ey ed bilmm. (yyub, 31:23)
Snin gvndiyin Allahdan qorxun deyilmi, midin qsursuz hyatnda deyilmi? (yyub, 4:6)
Davaml zrimiz yaxln glmsi... n Allahmz Rbb btn bu qaydalara tabe olmamz v zndn qorxmamz
buyurdu. (Qanunun tkrar, 6:24)
Mndn vvl vzifd olan valilr xalqa yk oldular Xidmtilri bel xalq zdi. Amma mn Allahdan qorxduum n
bel davranmadm. (Nehemya, 5:15)
Ona gr Rbbdn qorxun, diqqtl mhakim edin. nki Allahmz Rbb kimsnin haqszlq etmsin, kimsy havadarlq
etmsin, rvt almasna gz yummaz... Yehoafat onlara bu buyruqlar verdi: "Vzifnizi Rbb qorxusu il, ballqla, btn
ryinizl etmlisiniz." (2 Salnamlr, 9:7-9)
Gnahkar yz df pislik edib uzun yaasa bel, Allahdan qorxanlarn, Onun qarsnda hrmtl duranlarn yaxlq
grcyini bilirm. Halbuki pis, Allahdan qorxmad n yaxlq grmyck... (Vaiz, 8:12-13)
Dinlyin!... Onun (Allahn) adndan qorxmaq mdriklikdir. (Mikeya, 6:9)

 Rbbdn qorxaraq Onun ltfn dildi (Yeremya, 26:19)

Sn byksn, Adn da bykdr gcn saysind. Sndn kim qorxmaz (Yeremya, 10:6-7)
Yaadqlar mddtd Sndn qorxsunlar v Snin yolunda getsinlr Bel ki, dnyann btn xalqlar adn bilsin,
Sndn qorxsun... (2 Salnamlr, 6:31-33)
TVRATDA ALLAHA
YAXINLIQ V MAN DRNLY
Tvratda Allaha yaxnlq
Rbb zn yalvaran, smimiyytl yalvaran hr ks yaxndr. (Zbur, 145:18)
Ey qlbim, tk Allahda hzur tap, nki midim Ondadr. (Zbur, 62:5)
Ya Rbb, btn varlmla Sn yaxnlaram. (Zbur, 25:1)
Bu gnki kimi Onun qaydalarna gr yaamaq v buyruqlarna tabe olmaq n, btn ryinizi Allahmz Rbb balayn.
(1 Padahlar, 8:61)
Mni sevnlri Mn d sevrm, syl axtaran Mni tapar. (Sleymann msllri, 8:17)
Allahnz Rbbi sevin, szn tabe olub Ona balann. Rbb hyatnzdr... (Qanunun tkrar, 30:20)
Allahnz Rbbi unutmamaa diqqt yetirin. Bu gn siz bildirdiyim buyruqlarnda, qanunlarnda, qaydalarnda ziflik
gstrmyin. (Qanunun tkrar, 8:11)
Bu gn qdr etdiyiniz kimi, Allahnz Rbb mhkm bal qaln. (Yeua, 23:8)
Qlblrinizi Rbb balayn, bundan bel dikba olmayn. (Qanunun tkrar, 10:16)
Tapmaq frsti var ikn Rbbi axtarn, yaxnda ikn Ona yalvarn. (Yeaya, 55:6)
Qlbim tkc Allahda hzur tapar (Zbur, 62:1)
Rbb zn yalvaran, smimiyytl yalvaran hr ks yaxndr. Dilyini yerin yetirr zndn qorxanlarn, fryadlarn
eidr, onlar qurtarar. Rbb qoruyar zn sevn hr ksi... (Zbur, 18:20)
Sn ey olum Sleyman, atann Allahn tan. Btn qlbinl v istkl Ona qulluq et. nki Rbb hr qlbi aradrar, hr
fikirdki mqsdi bilr. gr Ona ynlsn, zn sn tapdrar. Amma Onu buraxsan, sni sonsuza qdr rdd edr. (1
Salnamlr, 28:9)
Yeua "Buna gr Rbbdn qorxun, smimiyytl v ballqla Ona qulluq edin" dey davam etdi, "Atalarnzn... qulluq
etdiyi ilahlar atn, Rbb qulluq edin. (Yeua, 24:14)
... Allahnz Rbbi unutmamaa diqqt yetirin. (Qanunun tkrar, 8:14)
... Allahnz Rbb sizdn n istyir? Tk bunu istyir: Allahnz Rbbdn qorxun, Onun yollarnda gedin, Onu sevin; btn
qlbinizl, btn cannzla Ona qulluq edin. (Qanunun tkrar, 10:12)
Allahnz Rbbdn qorxun, Ona qulluq edin. Ona bal qaln v Onun ad il and iin. (Qanunun tkrar, 10:20)
Allahnz Rbbi sevmk, btn qlbinizl, btn cannzla Ona qulluq etmk n, bu gn siz bildirdiyim buyruqlara yaxca
qulaq assanz. (Qanunun tkrar, 11:13)
Allahnz Rbbin ardnca gedin, Ondan qorxun. Buyruqlarna uyun, Onun szn qulaq asn. Ona qulluq edin, Ona bal
qaln. (Qanunun tkrar, 13:4)
Amma Sn ya Rbb, trafmda qalxansan (mni qoruyansan), rfim v bam yuxar qaldran Snsn. (Zbur, 3:3)
Allah qalxan kimi yanmdadr, tmiz qlblilri O qurtarar. (Zbur 7:10)
Salamlq iind yatram, nki tk Sn ya Rbb, thlksizlik iind tutursan mni. (Zbur, 4:8)
Sn snram. Rizan ilmyi mn yrt. nki Sn mnim Allahmsan... (Zbur, 143:9-10)
Rbbi tanyaq, Rbbi tanmaa chd gstrk. (Hu, 6:3)
Rbb deyir ki, "Bu xalq mn yaxnlab azlar il, dodaqlar il mni sayr, amma qlblri mndn uzaqdr" (Yeaya,
29:13)

Rbb deyir ki, "nsana gvnn, insann gcn syknn, qlbi Rbbdn uzaqlaan adam lntlidir. Belsi ldki kol
kimidir, yaxlq glnd grmyck... (Yeremya, 17:5-6)
Rbbin yolunda getdim, Allahmdan uzaqlaaraq pislik etmdim. (Zbur, 18:21)
Dzgnlk kin znz n, sevgi meyvlri biin... nki Rbb ynlm zamandr... (Hu, 10:12)
Buna gr Allahna dn sn; sevgiy, dalt sarl; davaml Allahn gzl. (Hu, 12:6)
Allahn Rbb dn... Dualarla gedin, Rbb dnn, Ona "Bala btn gnahlarmz" deyin, "Ltf et, qbul et bizi..." (Hu,
14:1-2)
Pis adam yolunu, fsad niyytlrini buraxsn; Rbb dnsn, mrhmt tapar; Allahmza dnsn, bol-bol balanar.
(Yeaya, 55:7)
Geyimlrinizi deyil, qlblrinizi paralayn v Allahnz Rbb dnn. nki Rbb ltf edr, acyar... Sevgisi hdsizdir...
(Yoel, 2:13)
Tvratda Allaha ballq v sdaqt
Allahnz Rbbdn qorxun, Ona qulluq edin. Ona bal qaln v Onun ad il and iin. (Qanunun tkrar, 10:20)
Tabe olmanz n siz bildirdiyim bu buyruqlar nqsansz yerin yetirib, Allahnz Rbbi sevib, yollarnda gedib Ona
bal qalsanz... He kim siz qar gl bilmyck. (Qanunun tkrar, 11:20-22)
nki Mn qurbandan deyil, ballqdan xolanram, yandrlas mxluqlardan ox Mni tanmanz istyirm. (Hu, 6:6)
Allahnz Rbbin ardnca gedin, Ondan qorxun. Buyruqlarna uyun, Onun szn qulaq asn. Ona qulluq edin, Ona bal
qaln. (Qanunun tkrar, 13:4)
Rbbi sevin, ey Onun sadiq qullar! Rbb zn bal olanlar qoruyar... Ey Rbb mid balayanlar, gcl v rkli olun!
(Zbur, 31:23-24)
Sleyman "Qulun atam Davuda byk yaxlqlar etdin... O Sn bal, doru, btn qlbi il drst biri olaraq yolunda
getdi..." (1 Padahlar, 3:6)
... Allahnz Rbbi sevin, tamamil gstrdiyi yolda gedin, buyruqlarn yerin yetirin, Ona bal qaln, Ona candan v rkdn
xidmt edin. (Yeua, 22:5)
Rbb ox bal idi, Onun yolundan ayrlmad, Rbbin Musaya verdiyi buyruqlar yerin yetirdi. (2 Padahlar, 18:6)
Rbb bal qalan sizlr is hl yaayrsnz. "Budur, Allahm Rbbin buyruu olaraq siz qayda v qanunlar verdim. Bel ki,
mlk ld etmk n gedcyiniz lkd bunlara tabe olasnz. Onlara mhkm balann" (Qanunun tkrar, 4:4-6)
Bu gn qdr etdiyiniz kimi, Allahnz Rbb mhkm bal qaln. (Yeua, 23:8)
Davranlarmz snayb nzrdn keirk, yen Rbb dnk. (Mrsiylr, 3:40)
...nki brahim szm dinldi. Xbrdarlqlarma, buyruqlarma, qayda v qanunlarma bal qald. (Yaradl, 26:4-5)
Rbb sadiq qullarnn addmlarn qoruyar, amma pislr qaranlqda susdurular. nki gcl zfr ata bilmz insan. (1
amuel, 2:9)
Buna gr Rbb... sadiq quluna sdaqt gstrr, qsursuz olana qsursuz davranarsan. (2 amuel, 22:25-26)
Ya Rbb... Btn qlblri il yolunu izlyn qullarnla etdiyin razlamaya (vdin) bal qalarsan. (1 Padahlar, 8:23)
Ya Rbb Allah, dini vziflilrin qurtulua atsn, sadiq qullarn yaxlqlarnla sevinsinlr. (2 Salnamlr, 6:41)
Ey sizlr, Rbbi sevnlr, pislikdn iyrnin. O, sadiq qullarnn cann qoruyar, onlar pislrin lindn qurtarar. (Zbur, 97:10)
Yeua "Buna gr Rbbdn qorxun, smimiyytl v ballqla Ona qulluq edin" dey davam etdi..." (Yeua, 24:14)
Tvratda Allaha hrmt gstrmk
Hr ey eidildi, ntic budur: Allaha hrmt gstr, buyruqlarn yerin yetir, nki hr insann vzifsi budur. (Vaiz, 12:13)
Btn yer z Rbbdn qorxsun, dnyada yaayan hr ks Ona hrmt etsin. nki O sylyinc hr ey var oldu; O
buyurunca hr ey meydana xd. (Zbur, 33:8-9)
... Allaha hrmt gstr... (Vaiz, 5:7)

Ey sizlr, Rbbdn qorxanlar, Ona triflyin!... Onu ucaldn!... Ona hrmt gstrin! (Zbur, 22:23)
Snin buyruqlarndan zvq alr, onlar sevirm. Hrmt v sevgi hiss edirm buyruqlarna, drindn dnrm qaydalarn.
(Zbur, 119:47)
Olum, Rbb hrmt gstr, ba qaldranlarla yoldalq etm. (Sleymann msllri, 24:21)
Allahdan qorxanlarn, Onun qarsnda hrmtl duranlarn yaxlq grcyini bilirm. (Vaiz, 8:12)
Allahn etdiyi hr eyin sonsuza qdr srcyini bilirm. Ona n bir ey lav oluna bilr, n d ondan bir ey xarla bilr.
Allah insanlarn zn hrmt etmlri n bunu edir. (Vaiz, 3:14)
Tvratda iman cousu v sevinci
Allahnz Rbbd sevinc tapn, coun (Yoel, 2:23)
... Ey Allahm, Snin istyini etmkdn zvq alram mn, Qanunun ryimin drinliyinddir. (Zbur, 40:8)
. Sevinc duyuram ydlrini izlyrkn, sanki mnim olur btn xzinlr. rtlrini drindn dnrm, yollarn
izlyrkn. Zvq alram qaydalarndan, szn unutmayacaam. (Zbur, 119:14-16)
Allahnz Rbb zn btn qlbinizl, btn cannzla sevib-sevmdiyinizi anlamaq n sizi snayr. (Qanunun tkrar,
13:3)
Pislrin acs oxdur, amma Rbb gvnnlri Onun sevgisi hat edr. Ey doru insanlar, sevinc qaynanz Rbb olsun,
coun; ey ryi tmiz olanlar, hamnz sevinin! (Zbur, 32:10-11)
Mn btn qlbiml Snin rtlrin uyuram. Onlarn ryi ya balad, mn is zvq alram Qanunundan Qanunun
mnim n minlrl qzl v gmdn daha qiymtlidir. (Zbur, 119:69-72)
Allahnz Rbbi btn ryinizl, btn cannzla, btn gcnzl sevcksiniz. (Qanunun tkrar, 6:5)
N xo o insana ki, pislrin yd il getmz, gnahkarlarn yolunda durmaz, istehza ednlrin arasnda oturmaz. Ancaq
zvqn Rbbin Qanunundan alar v gec-gndz onun zrind drindn dnr. (Zbur, 1:1-2)
Hanna bel dua etdi: "ryim Rbbd tapdm sevincl cour; gcm artran Rbbdir. Dmnlrimin nnd ynr,
xilasnla sevinirm! Mqddslikd Rbbin bnzri yoxdur; bli, Snin kimisi yoxdur ya Rbb! Allahmz kimi dayaq
yoxdur". (I. amuel, 2:1-2)
Snin buyruqlarndan zvq alr, onlar sevirm. Hrmt v sevgi bslyirm buyruqlarna, drindn dnrm qaydalarn.
(Zbur, 119:47-48)
tinliy, darla ddm, amma buyruqlarn mnim zvqmdr. Nsihtlrin sonsuza qdr dorudur; mn al ver ki,
yaaym. (Zbur, 119:143-144)
Qanunu sevnlr byk xobxtlik tapar, he bir ey onlar trpd bilmz. Ya Rbb, xilasna mid balayb buyruqlarn
yerin yetirirm. ydlrin candan uyub onlar ox sevirm. (Zbur, 119:165-167)
Rbbin Qanunu yetkindir, cana can qatar; Rbbin buyruqlar etibarldr, tmiz adama mdriklik verr; Rbbin qaydalar
dorudur, qlbi sevindirr; Rbbin buyruqlar safdr, gzlri iqlandrar. Rbb qorxusu pakdr, sonsuza qdr qalar, Rbbin
qanunlar hqiqi v tamamil daltlidir. Onlara qzldan, bol miqdarda saf qzldan ox istk duyular, onlar baldan, szm
baldan irindir. (Zbur, 19:7-10)
Rbbin ilri bykdr, onlardan zvq alanlar hmi onlar dnr. (Zbur, 111:2)
ndrlr toplanb mni pislslr bel, mn-qulun Snin qaydalarn drindn dncym. Nsihtlrin mnim zvqmdr,
mn al verirlr. (Zbur, 119:23-24)
Qaydalarn nec izlycyimi yrt mn ya Rbb, bel ki, onlar sonuna qdr izlyim. Anlamam n kmk et,
Qanununa tabe olum, btn ryiml onu yerin yetirim. Buyruqlarn ynnd mn yol gstr, nki yolundan zvq alram.
(Zbur, 119:33-35)
Mn quluna verdiyin sz bildirnd sevgin mn tskinlik versin. Mehribanlq gstr mn yaaym, nki Qanunundan zvq
alram. (Zbur, 119:76-77)
Amma Allahnz Rbbi axtaracaqsnz. Btn ryinizl, btn cannzla axtarsanz, Onu tapacaqsnz. (Qanunun tkrar,
4:29)

 Onun yanndaydm. Gnbgn sevincl dolub dadm, hzurunda hmi codum. Onun dnyas xobxtliyim, insanlar
sevincim idi. (Sleymann msllri, 8:30-31)
gr Qanunun zvq qaynam olmasayd, kdiyim aclardan yox olardm. rtlrini sla unutmayacaam, nki onlarla
mn hyat verdin. (Zbur, 119:92-93)
Dodaqlarmdan triflr axsn, nki mn qaydalarn yrdirsn. Dilimd szn ahng evrilsin, nki btn buyruqlarn
dorudur Xilasndan tr darxram ya Rbb, Qanunun zvq qaynamdr. Mni yaat ki, Sni triflyim, hkmlrin mn
kmki olsun. (Zbur, 119:171-175)
N xo Onun ydlrin uyanlara, btn qlbi il Ona ynlnlr! (Zbur, 119:2)
Allahnz Rbbi sevmk, btn qlbinizl, btn cannzla Ona qulluq etmk n, bu gn siz bildirdiyim buyruqlara yaxca
qulaq assanz, Rbb lkniz ilk v son ya vaxtnda yadracaq (Qanunun tkrar, 11:13-14)
Ey btn dnya, Rbb sevinc hisslri ucaldn! Ona sevincl qulluq edin, sevinc sslri il xn hzuruna! Bilin ki, Rbb
Allahdr. Bizi yaradan Odur, biz d Onunuq Qaplarna tkkrl, hytlrin trifl girin! kr edin Ona, adna triflr
sylyin! (Zbur, 100:1-4)
Rbb gcm v vasitmdir, O qurtard mni. Odur Allahm, triflr deycym Ona... ucaldacaam Onu. (Misirdn x,
15:2)
Rbbdn zvq al. O, istklrini yerin yetirck. (Zbur, 37:4)
Triflr sylyin Rbb! N xo Rbbdn qorxan insana, Onun buyruqlarndan byk zvq alana! (Zbur, 112:1)
mrm boyu Rbbi trnnm edck, var olduqca Allahm ilahilrl triflycym Sevincim Rbb olsun!... Rbb triflr
de ey knlm! Rbb triflr sylyin! (Zbur, 104:33-35)
N xo sevinc sslndirmyi biln xalqa ya Rbb! znn inda gedrlr. Gn boyunca Snin adnla sevinr, doruluunla
ucalarlar. nki Sn onlarn gc v ucalsan, ltfn saysind gcmz artar. (Zbur, 89:15-17)
Snd n v sevinc tapsn btn Sn ynlnlr! "Rbb ucadr!" desin hmi Snin xilasndan tr darxana! (Zbur,
40:16; Zbur 70:4)
Onda Allahn dinin, n v sevinc qaynam olan Allaha gedcym v Sn ey Allah, Allahm mnim, lira il kr
edcym. (Zbur 43:4)
Szlrini tapar-tapmaz uddum; mn sevinc, qlbim sevinc verdi. nki Sninm mn Ya Rbb, hr ey hakim Allah!
(Yeremya, 15:16)
Ancaq dorular sevinsin, bayram etsinlr Allahnn qarsnda, sevincl cosunlar. Allah trnnm edin, adn ilahilrl
yn (Zbur, 68:3-4)
Azmdan xan idn gln triflri qbul et ya Rb, mn hkmlrini yrt Nsihtlrin sonsuza qdr mirasmdr,
ryimin sevincidir onlar. (Zbur, 119:108, 111)
Qlbi snadn, dzgnlkdn xolandn bilirm. Hr eyi smimiyytl, knldn verdim. ndi burada olan xalqnn Sn
nec istkl bxilr verdiyini sevincl grdm. Ya Rbb bu istyi sonsuza qdr xalqnn ryind v dncsind tut,
onlarn Sn bal qalmalarn tmin et. Olum Sleymana btn buyruqlarna, xbrdarlqlarna, qaydalarna tabe olmaq
n, hazrln etdiyim mbdi qurmaqda istkli bir rk ver". (1 Salnamlr, 29:17-19)
Gcmz olan Allaha sevincinizi dil gtirin, sevinc sslndirin Yaqubun Allahna! alya balayn, df aln, irin ssli lira
v nk zingilddin. (Zbur, 81:1-2)
Ey Allah, tmiz bir qlb yarat, yenidn qrarl ruh var et iimd Geri ver mn yaratdn qurtulu sevincini; mn dstk
ol, istkli bir ruh ver Dilim Snin xilasn ilahilrl triflsin. Ya Rbb, a dodaqlarm, azm Snin triflrini sylsin.
(Zbur, 51:10-15)
Yaradacaqlarmla sonsuza qdr sevinib coun... (Yeaya, 65:18)
Mcz nsihtlrin var, buna gr onlara candan uyuram. Szlrinin aqlanmas iqlq sar, tmiz insanlara al verir.
Azm aq v tngnfsm, nki buyruqlarndan tr darxram. (Zbur, 119: 129-131)
Mn d Sni, Snin sdaqtini nkl triflycym ey Allahm, lira alb Sni ilahilrl triflycym Sni ilahilrl
triflyrkn dodaqlarmla, varlmla sevincimi dil gtircym, nki Sn mni xilas etdin. Dilim btn gn Snin
zfrindn danacaq (Zbur, 71:22-24)

... Onlar da sevincl triflr syldilr, balarn yib tapndlar. (2 Salnamlr, 29:30)
Rbbi triflyib trnnm etdilr... hr ks yksk ssl Rbbi triflmy balad. (zra, 3:11)
Xizqiya onlara bel dua etdi: "Mqdds yerin qaydalar bildirdikd tmizlnmmi bel olsa, Rbb Allaha, atalarnn
Allahna ynlmy rkdn qrarl olan hr ksi yax olan Rbb balasn". (2 Salnamlr, 30:19)
Szlrim tmiz bir qlbdn xr, dodaqlarm bildiklrini smimiyytl sylyir. Mni Allahn ruhu yaratd, Hr ey gc
atann nfsi hyat verir mn. (yyub, 33:3-4)
Xalq verdiyi hdiyylr n sevinirdi. nki hr ks Rbb smimiyytl v knldn vermidi. Padah Davud da ox
sevincli idi. (1 Salnamlr, 29:9)
Hr istkli v hvsli olanlar hzur adrnn qurulmas, xidmti v mqdds geyimlr n Rbb hdiyy gtirdi. Qadn,
kii ham istkl gldi (Misirdn x, 35:21-22)
... Rbbin Musa vasitsil etmlrini buyurduu ilr n Rbb knldn glni tqdim etdilr. (Misirdn x, 35:29)
Ka ki, mndn qorxsaydlar v btn buyruqlarma tabe olmaq n hmi rkdn istkli olsaydlar! Onda zlrin v
uaqlarna davaml yaxlq glrdi. (Qanunun tkrar, 5:29)
Ya Rbb, bu qulunun adn ucaltmaqdan sevinc duyan o biri qullarnn dualarna qulaq as. Mni bu gn mvffqiyytli et...
(Nehemya, 1:11)
Varlnla onu sevinc qrq etdin. nki padah Rbb gvnr, ucalar ucasnn sevgisi saysind sarslmaz. (Zbur, 21:67)
eypur alanlarla trnnm ednlr bir azdan Rbb kr edib triflr demy baladlar. eypur, zng v allarla
birlikd sslri ucaldb Rbbi bel trifldilr: "Rbb yaxdr; sevgisi sonsuza qdr qalcdr"... (2 Salnamlr, 5:13)
mrm boyu Sn triflr deycym, Snin adnla llrimi qaldracaam. Bol yemklrdn doyan kimi doyacaam Sndn,
oxuyan dodaqlarla azm Sn triflr sylyck. (Zbur, 63:4-5)
Adnn ucalna ilahilr sylyin, Ona zmtli triflr deyin! (Zbur, 66:2)
Ucaln gstr ya Rbb gcnl! Trnnm edib ilahilrl triflycyik qdrtini. (Zbur, 21:13)
... kin binlrin sevindiyi, qnimt paylaanlarn coduu kimi, onlar da sevinck Snin qarnda. (Yeaya, 9:3)
... Levililrl kahinlr Rbbi ucaltmaq mqsdi il istifad ediln yksk ssli allarla hr gn Onu triflyirdilr. (2
Salnamlr, 30:21)
Mniml birlikd Rbbin byklyn eitdirin, adn birlikd ucaldaq. (Zbur, 34:3)
Bu rfl xobxt olsun sadiq qullar, sevinc trnnmlri oxusunlar yataqlarnda! (Zbur, 149:5)
Qullarm xobxtlik iind trnnm edck, amma siz rk arsndan fryad edck, zgin bir ruhla sslncksiniz.
(Yeaya, 65:14)
Madam ki, bolluq dvrnd Allahnz Rbb sevinc v mmnuniyytl qulluq etmdiniz, Rbbin zriniz gndrcyi
dmnlr kllik edcksiniz. Ac v susuz, lpaq qalacaqsnz; hr ey ehtiyac hiss edcksiniz (Qanunun tkrar,
28:47-48)
... "Kdrlnmyin. Rbbin verdiyi sevinc sizi gclndirr". (Nehemya, 8:10)
Allahnz Rbbi sevin, tamamil gstrdiyi yolda gedin, buyruqlarn yerin yetirin, Ona bal qaln, Ona candan v
rkdn xidmt edin. (Yeua, 22:5)
Tvratda drindn dnmyin hmiyyti
Yatama uzananda Sni xatrlayram, gec boyunca Sni drindn dnrm. (Zbur, 63:6)
Ancaq zvqn Rbbin Qanunundan alar v gec-gndz onun zrind drindn dnr. (Zbur, 1:2)
Rbbin ilrini xatrlayacaam. Bli, kemidki mczlrini xatrlayacaam. Etdiklri zrind drindn dncym,
btn ilrinin zrind diqqtl duracaam. (Zbur, 77:11-12)
ndrlr toplanb mni pislslr bel, mn qulun Snin qaydalarn drindn dncym. Nsihtlrin mnim zvqmdr,
mn al verirlr. (Zbur, 119:23-24)

N qdr sevirm Qanununu! Btn gn dnrm onun zrind. Buyruqlarn mni dmnlrimdn mdrik edir, nki
hmi almdadr onlar. Btn mllimlrimdn daha allyam, nki nsihtlrin zrind dnrm. (Zbur, 119:97-99)
Gn doulmadan qalxb kmk dilyirm, Snin szn mid baladm. Verdiyin sz zrind dnm dey, gec boyunca
yuxu girmir gzm. (Zbur, 119:147-148)
Grdklrimi drindn dndm, seyr etdiklrimdn ibrt gtrdm. (Sleymann msllri, 24:32)
Allahn etdiyini dn: Onun yri yola evirdiyini kim ynlndir bilr? Yax gnd xobxt ol, amma pis gnd diqqtl
dn (Vaiz, 7:13-14)
Sevinc duyuram ydlrini izlyrkn, sanki mnim olur btn xzinlr. rtlrini drindn dnrm, yollarn izlyrkn.
Zvq alram qaydalarndan, szn unutmayacaam. (Zbur, 119:13-16)
Dinl yyub, dayan bir dn Allahn tccbl ilrini. (yyub, 37:14)
Qanun kitabnda yazlanlar dilindn salma. Hamsn diqqtl yerin yetirmk n gec-gndz onu dn. Onda
mvffqiyytli olacaq v mqsdin atacaqsan. (Yeua, 1:8)
Kemi gnlri xatrlayb, btn etdiklrini drindn dnb, llrinin iin baxb fikr gedirm. llrimi Sn aram,
qlbim quru torpaq kimi Sn susamdr. (Zbur, 143:5-6)
Rbbin ilri bykdr, onlardan zvq alanlar hmi onlar dnr. (Zbur, 111:2)
Tk Rbbdn qorxun, Ona ballqla v btn qlbinizl qulluq edin. Onun sizlr n nec zmtli ilr grdyn bir
dnn! (1 amuel, 12:24)
Snin buyruqlarndan zvq alb onlar sevirm. Hrmt v sevgi bslyirm buyruqlarna, drindn dnrm qaydalarn.
(Zbur, 119:47-48)
ryim alovland iimd, alovland drindn dnrkn, bu szlr xd dilimdn: Bildir mn ya Rbb, sonumu, sayl
gnlrimi; bilim mrmn n qdr qsa olduunu! (Zbur, 39:3-4)
Etdiklrin nsildn nsil razlqla xatrlanacaq, gcl ilrin eitdirilck. Dncym mcz ilrini. nsanlar
byklyndn, uca zmtindn danacaq. (Zbur, 145:4-5)
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "ndi tutduunuz yollar yax dnn!" (Haqqay, 1:5)
Bu gn qdr olanlar yax dnn llrinizin btn myini smum yeli il, kifl, dolu il czalandrdm. Yen d
mn dnmdiniz. Rbb bel deyir. olacaqlar yax dnn. (Haqqay, 2:15-18)
Belc, btn bunlar dnb dandm v bu nticy gldim: Dorular, mdriklr v etdiklri hr ey Allahn linddir
(Vaiz, 9:1)
hzurunda dndkc qorxuram Ondan. (yyub, 23:15)
Tvratda iman hqiqtlrini tviq edn izahlar
varlm Sn yaratdn, anamn rhmind mni Sn hrdn. Sn triflr deyirm, nki mdhi v mcz yaradlmam.
Nec mcz ilrin var! Bunu ox yax bilirm. Gizli yerd yaradldmda, yerin drinliklrind hrldymd, bdnim
Sndn gizli deyildi. Hl btnd ikn gzlrin grd mni; mn ayrlan gnlrin he biri glmdn hams Snin kitabna
yazlmd. (Zbur, 139:13-16)
Banz qaldrb gylr baxn. Kim yaratd btn bunlar? Ulduzlar sra il gstrib hr birini ad il arr. Byk qdrti,
stn gc saysind hams z yerind durur bdi Allah, Rbb, btn dnyan yaradan n yorular, n d ziflyr, Onun
bilgisi qavrana bilmz. (Yeaya, 40:26-28)
Gmilrl dniz xanlar, okeanlarda i grnlr Rbbin ilrini, drinliklrdki mczlrini grdlr. (Zbur, 107:23-24)
Sizi qurtaran, sizi rhmd formaya salan Rbb deyir ki, "Hr eyi yaradan, gylri yalnz genilndirn, yer zn yalnz
srn Rbb Mnm". (Yeaya, 44:24)
Rbbin ilrini xatrlayacaam. Bli, kemidki mczlrini xatrlayacaam. Etdiklri zrind drindn dncym,
btn ilrinin zrind diqqtl duracaam. (Zbur 77:11-12)
Ya Rbb, Allahm, mczlrin, dnclrin nec d oxdur bizim n; Sn ortaq qoulmaz! Eitdirmk, izah etmk
istsm etdiklrini, saymaqla bitmz. (Zbur, 40:5)

Rbbin ilri bykdr, onlardan zvq alanlar hmi onlar dnr. Onun yaratdqlar uca v zmtlidir Rbb unudulmaz
mczlr yaratd; O, mehriban v ltf edndir. (Zbur, 111:2-4)
kr etsinlr Rbb sevgisin gr, insanlarn faydas n yaratd mczlr gr. nki O, susam cann susuzluunu
aparar, ac can yaxlqlarla doyurar. (Zbur, 107:8-9)
Bol-bol yeyib doyacaqsnz v sizin n mczlr yaradan Allahnz Rbbin adn triflycksiniz (Yoel, 2:26)
Dncym mcz ilrini; insanlar byklyndn, uca zmtindn danacaq. Grdyn mdhi ilrin gcndn
danacaqlar, mn d Snin byklyn eitdircym. (Zbur, 145:5-6)
nki Sn ulusan, mczlr yaradarsan, tk Allah Snsn. (Zbur, 86:10)
Qaydalarn yrt mn! rtlrini anlamama kmk et ki, mczlrinin zrind dnm. (Zbur, 119:26-27)
Rbb Allaha triflr olsun, mczlr yaradan tk Odur. (Zbur, 72:18)
Dnyan yaradan, yerini alsn dey ona qurulu vern, ad Rbb olan (Yeremya, 33:2)
nki dalara qurulu vern, klyi yaradan, niyytini insana bildirn, fqi qaranla evirn, dnyann yksk yerlrin
ayaq basan bax, Odur; Onun ad Rbb, hr ey hakim Allahdr. (Amos, 4:13)
lkr v Orion brclrini yaradan, zlmt qaranl shr evirn, gndz gec il qaraldan, dniz sularn arb yer zn
tknin ad Rbbdir. (Amos, 5:8)
Sizi yaradan, gylri genilndirn, dnyann tmllrini qoyan Rbbi nec olur ki, unudursnz?... (Yeaya, 51:13)
nki gylri yaradan Rbb, dnyan yaradb formaladran, gclndirn, zrind yaay olmasn dey deyil, yaay olsun
dey formaladran Rbb (Allah Odur) bel deyir: "Rbb Mnm, baqas yoxdur. (Yeaya, 45:18)
formaladran, qaranl yaradan, xobxtliyi v flakti yaradan, btn bunlar edn Rbb mnm. (Yeaya, 45:7)
Mni ana btnind yaradan onu da yaratmadm? Rhmd biz qurulu vern O deyilmi? (yyub, 31:15)
Eidn qula da, grn gz d Rbb yaratmdr. (Sleymann msllri, 20:12)
Yeri, gy, dnizi v iindki hr eyi yaradan (Zbur, 146:6)
Gyn v yerin yaradl hvalat: Rbb Allah gy v yeri yaradanda yer znd yaban bir ccrti, bir ot bel bitmmidi.
nki Rbb Allah hl yer zn ya gndrmmidi. Torpa kib-becrck insan da yox idi. Yerdn yksln buxar
btn torpaqlar sulayrd. Rbb Allah Admi torpaqdan yaratd v burnuna hyat nfsini fldi. Belc, Adm yaayan varlq
oldu. (Yaradl, 2:4-7)
Livan sidr aacndan tutmu divarlarda bitn mrz otuna qdr btn aaclardan dand kimi, heyvanlar, qular, srnnlr
v balqlardan da dana bilirdi. Sleymann mdrikliyini eidn btn dnya padahlar ona adamlarn gndrirdi. Btn
xalqlardan insanlar glib Sleymann mdrik szlrini dinlyirdi. (1 Padahlar, 4:33-34)
Ymdan vvl iklr db zmlr yetimy balaynca... (Yeaya, 18:5)
Balara gedk shr erkndn baxaq, asma tumurcuq verdimi? Budaqlar yalladm, narlar ik adm Xo tirli qoxu
sar mandraqora, qapmzn yannda tz, quru, hr nv sem meyv var (Nmlr nmsi, 7:12-13)
Qoz baasna endim, yallam vadini grm dey; baxm grm ki, asma tumurcuq verdimi, narlar ik adm.
(Nmlr nmsi, 6:11)
Allah "Yer z bitkilr, toxum vern otlar, nvn gr toxumu meyvsind olan meyv aaclar hasil etsin" dey buyurdu v
el oldu. (Yaradl, 1:11)
Tvratda dnya hyatnn keiciliyi
haqqnda izahlar
Qzbindn qsalr gnlrimiz, bir nfs kimi tknir illrimiz. mrmz yetmi il kir, n ox sksn il, o da salam olsaq;
n gzl illrimiz d zhmt v kdrl keir; tez bitir v uub gedirik. (Zbur, 90:9-10)
... Yer zndki gnlrimiz bir klg kimidir, qalc deyil. (1 Salnamlr, 29:15)
Qzllar da, gmlri d qurtara bilmyck (Sefanya, 1:18)
nsan bir nfsi xatrladr, gnlri keici bir klg kimidir. (Zbur, 144:4)
Smklrini dolduran gnclik ati z il birlikd torpaqda yatacaq. (yyub, 20:11)

 Hr insann sonu lmdr, yaayan hr ks bunu alnda saxlamaldr. (Vaiz, 7:2)

Torpaa dnn qdr ryini aln tri tkb qazanacaqsan. nki torpaqsan v torpaqdan yaradldn, yen torpaa
dncksn. (Yaradl, 3:19)
Dedi ki, "Bu dnyaya lpaq gldim, lpaq gedcym. Rbb verdi, Rbb ald, Rbbin adna triflr olsun!" (yyub, 1:21)
(nsan) ik kimi ab solar, klg kimi glib ker. (yyub, 14:2)
ryim alovland iimd, alovland drindn dnrkn, bu szlr xd dilimdn: Bildir mn ya Rbb sonumu, sayl
gnlrimi; bilim mrmn n qdr qsa olduunu! Tk bir qar mr verdin mn, bir hedir hyatm Snin qarnda. Hr
insan bir nfsdir yalnz, n gcl anda bel. Bir klg kimi gzir insan, bo yer rpnr, mal yr kim qalacan
bilmdn. N gzly bilrm indi ya Rbb? midim Sndir. (Zbur, 39:3-7)
nki mayamz bilir, torpaq olduumuzu xatrlayr. nsana glinc ota bnzr mr tarla iyi kimi sovrular; klk zrin
sinc yox olub gedr, olduu yer onu tanmaz. Amma Rbb zndn qorxanlar sonsuza qdr sevr... (Zbur 103:14-18)
Ey btn xalqlar, dinlyin! Qulaq asn hamnz, ey dnyada yaayanlar, xalq uaqlar, by uaqlar, znginlr, yoxsullar!...
Onlar varlqlarna gvnir, byk srvtlri il lovalanrlar. He kim he kimin hyatnn vzini dy bilmz, Allaha fidy
ver bilmz. nki hyatn fidysi bykdr, he kim dmy crt etmmlidir. Bel olmasa, sonsuza qdr yaayar insan,
mzar z grmz. bhsiz ki, ham bilir mdriklrin ldyn, axmaqlarla sfehlrin yox olduunu. Mallarn baqalarna
buraxrlar. Mzarlar sonsuza qdr evlri, nsillr boyu iqamtgahlar olacaq, torpaqlarna z adlarn verslr bel. Btn
gstriin baxmayaraq lb gedn heyvanlar kimi keicidir insan, Qorxma biri varl olsa, evinin zmti artsa. nki
lnc he bir ey apara bilmz, zmti onunla mzara getmz. Yaayarkn zn xobxt saysa bel, mvffqiyytli
olunca triflr alsa bel... Btn gstriin qar, lb gedn heyvanlar kimi anlayszdr insan. (Zbur, 49:1-2, 6-20)
Onlar yox olacaq, amma Sn bdisn. Hams bir geyim kimi khnlck. Onlar bir cbb kimi dyicksn, keib
gedcklr. Amma Sn hmi eynisn, illrin tknmyck. (Zbur, 102:26-27)
Znginlik v rf, bdi dyrlr v bolluq Mnddir. (Sleymann msllri, 8:18)
nki znginlik bdi deyil v tac nsildn nsil kemz. (Sleymann msllri, 27:24)
Cazibdarlq hiylgr, gzllik faydaszdr; amma Rbb hrmtli qadn triflnmy layiqdir. (Sleymann msllri, 31:30)
Znginliyin gvnn ba-ayaq gedck, halbuki dorular budandak yarpaq kimi inkiaf edck. (Sleymann msllri,
11:28)
Srvt hiylgrdir (Habaqquq, 2:5)
ld etdiklri znginlik uub getdi. (Yeremya, 48:36)
O gn Rbb gzl qolbalar, ayparalar, sralar, bilrziklri, rtklri, balqlar, ayaq zncirlrini, kmrlri, tir lrini,
musqalar, zklri, burun halqalarn, bayram geyimlrini, pelerinlri, allar, kislri, l aynalarn, ktan geyimlri, ba
sarlarn, batistlri ortadan qaldracaq. Onda gzl tirin yerini murdar qoxu, kmrin yerini ip, qvrm san yerini kel
ba, bzkli geyimin yerini ul, gzlliyin yerini dalama izi alacaq. (Yeaya, 3:18-24)
Qiyamt gn uzaqlardan banza flakt glinc n edcksiniz? Kmk n kim trf qaacaqsnz, srvtinizi hara
saxlayacaqsnz? (Yeaya, 10:3)
Srvt gz yumub aana qdr yox olar, qanadlanb qartal kimi gylr uar. (Sleymann msllri, 23:5)
Qzb gn srvt i yaramaz, (Sleymann msllri, 11:4)
Adamn srvti gn glr canna fidy olar, (Sleymann msllri, 13:8)
Axar sularn, bal v ayran axan drlrin sfasn sr bilmyck. Zhmtl qazandn yemdn geri verck, ld etdiyi
qazancn dadn xara bilmyck Srvti onu qurtara bilmyck. (yyub, 20:17-20)
Hyata gcm tkndi, gnlrim qsald, mzar gzlyir mni. (yyub, 17:1)
Rbb, "Ruhum insanda sonsuza qdr qalmayacaq, nki o, lmldr" dedi (Yaradl, 6:3)
Ah kib inlyrsn mrnn son gnlrind, tinl bdnin tkndiyind. (Sleymann msllri, 5:11)
lml insana gvnmkdn imtina edin. Onun n dyri var ki? (Yeaya, 2:22)
nki klg kimi glib ken qsa v faydasz mrnd insana zndn sonra gnn altnda nlr olacan kim syly
bilr? (Vaiz, 6:12)

Klyi tutub ona hakim olmaa kimsnin gc atmad kimi, lm gnn hakim olmaa da he kimin gc atmaz
(Vaiz, 8:8)
nsanlar bir xyal kimi silib-sprrsn, shr bitn ot kimi. Shr ccrr, byyr, axam solub quruyar. (Zbur, 90:5-6)
Byk ilr girdim. zm evlr tikdim, balar tikdim. Baalar, parklar qurdum, oralara mxtlif meyv aaclar kdim.
Qanad, budaq salan me aaclarn sulamaq n hovuzlar dzltdim Hr ksdn ox mala, davara sahib oldum. Qzlgm ydm; padahlarn, ellrin xzinlrini ydm Byk hrt qovudum Gzmn istdiyi he bir eyi
zmdn sirgmdim. Knlm he bir zvqdn saxlamadm Etdiyim btn ilr, kdiyim btn mklr baxanda
grdm ki, hams faydasz v klyi qovmaa chd etmk imi. Gnn altnda he bir qazanc yox imi. (Vaiz, 2:4-11)
... Sahibinin zrrin ylan v yox olub gedn srvt... Anasnn rhmindn lpaq xr insan. Dnyaya nec gldis, el
gedr; myindn he bir ey aparmaz lind. Dnyaya nec gldis, el gedr insan... (Vaiz, 5:13-16)
... Gnclik d, dinclik d faydaszdr. (Vaiz, 11:10)
Gm tel qopmadan, qzl tas qrlmadan, shng bulaqda paralanmadan, quyu arx qrlmadan, torpaq gldiyi yer
dnmdn, ruh onu vern Allaha dnmdn sni Yaradan xatrla. "Hr ey faydaszdr" deyir Vaiz, "Tam faydaszdr!" (Vaiz,
12:6-8)
TVRATDA ALLAHIN SFTLR
Tvratda Allahn birliyi
Rbb Mnm, baqas yoxdur, Mndn baqa Allah yoxdur... rqdn qrb qdr Mndn baqas olmadn hr ks bilsin.
Rbb Mnm, baqas yoxdur. (Yeaya 45:5-6)
Allah Mnm, baqas yoxdur. Allah Mnm, bnzrim yoxdur. (Yeaya, 46:9)
Sonda dnyann btn xalqlar bilsinlr ki, tk Allah Rbbdir v Ondan baqa Allah yoxdur. (1 Padahlar, 8:60)
Ey dnyann drd bucandaklar, Mn dnn, xilas olarsnz. nki Allah Mnm, baqas yoxdur. (Yeaya, 45:22)
Rbb deyir ki, "... Allah tk sizinldir, baqas, baqa Allah yoxdur". (Yeaya, 45:14)
Allahmz Rbb tk Rbbdir. (Qanunun tkrar, 6:4)
ya Rbb, bnzrsizdir ilrin. Yaratdn btn xalqlar glib Sn tapnacaqlar, ya Rbb, adn ucaldacaqlar. nki Sn
ulusan, mczlr yaradarsan, tk Allah Snsn. (Zbur, 86:8-10)
Hr ey hakim Rbb, btn dnya padahlqlarnn tk Allah Snsn. Yeri-gy Sn yaratdn. (Yeaya, 37:16)
btn dnya padahlqlar Snin tk Rbb olduunu anlasn. (Yeaya, 37:20)
Sizi qurtaran, siz rhmd qurulu vern Rbb deyir ki, "Hr eyi yaradan, gylri tk olaraq genilndirn, yer zn tk
olaraq srn" (Yeaya, 44:24)
nki zn mid balayanlar n tsirli olan tk Allah Snsn; Sndn baqasn he vaxt he kim eitmdi, he bir qulaq
eitmdi, he bir gz grmdi. (Yeaya, 64:4)
nki gylri yaradan Rbb, dnyan yaradb formaladran, gclndirn, zrind yaay olmasn dey deyil, yaay olsun
dey formaladran Rbb (Allah Odur) bel deyir: "Rbb Mnm, baqas yoxdur" (Yeaya, 45:18)
... Mn Rbb bildirmdimmi? Mndn baqa Allah yoxdur, daltli Allah v xilaskar Mnm. Yoxdur Mndn baqas.
(Yeaya, 45:21)
Artq anlayn ki, Mn, bli Mn Oyam, Mndn baqa Allah yoxdur! ldrn d, yaadan da, yaralayan da, yaxladran da
Mnm... (Qanunun tkrar, 32:39)
Belc, bilcksn ki, Allahmz Rbb kimisi yoxdur. (Misirdn x, 8:10)
Ya Rbb yerd v gyd Sn bnzr baqa Allah yoxdur (1 Padahlar, 8:23; 2 Salnamlr, 6:14)
Asa Allah Rbb "Ya Rbb, gclnn nnd gcsz kmk ed bilck Sndn baqa kims yoxdur" dey yalvard (2
Salnamlr, 14:11)
Mn, tkc Mn Rbbm, Mndn baqa xilaskar yoxdur. (Yeaya, 43:11)
Ya Rbb, bir bnzrin yoxdur, Sndn baqa Allah da yoxdur! Bunu z qulaqlarmzla eitdik. (1 Salnamlr, 17:20; 2 amuel,
7:22)

Mqddslikd Rbbin bnzri yoxdur; bli, Snin kimisi yoxdur ya Rb! Allahmz kimi dayaq yoxdur. (1 amuel, 2:2)
Onun bilgisi drin, gc bnzrsizdir, kim Ona mqavimt gstrdi ki, ayaq st qald? (yyub, 9:4)
Sn ulusan, mczlr yaradarsan, tk Allah Snsn. (Zbur, 86:10)
Triflr sylyin Ona gcl ilri n! Triflr sylyin Ona, bnzrsiz byklyn yaraan kild! (Zbur, 150:2)
Xalq bel dua etdi: "Tk Rbb Snsn. Gylri, gylrin gylrini, btn gy cisimlrini, yer zn v iindki hr eyi,
dnizlri v ilrindki hr eyi Sn yaratdn. Hamsna Sn can verdin. Btn gy cisimlri Sn tapnar". (Nehemya, 9:6)
Mnim n bel deycklr: "Doruluq v gc tk Rbbddir" (Yeaya, 45:24)
Bu hadislr Rbbin Allah olduunu v Ondan baqas olmadn bilsiniz dey siz gstrildi. (Qanunun tkrar, 4:35)
... Mndn baqa Allah varm? Xeyr, baqa gc yoxdur; Mn baqasn bilmirm. (Yeaya, 44:8)
Tvratda Allahn zli
v bdi olmas
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "lk v son Mnm, Mndn baqa Allah yoxdur". (Yeaya, 44:6)
Bunlar edib realladran, nsillri balancdan bri aran kimdir? Mn Rbb ilkm; sonuncularla da yen Mn olacaam".
(Yeaya, 41:4)
Ya Rbb, mqdds Allahm, zldn bri var olan Sn deyilsnmi?... (Habaqquq, 1:12)
Allahn etdiyi hr eyin sonsuza qdr srcyini bilirm. Ona n bir ey lav oluna bilr, n d ondan bir ey xarla bilr.
Allah insanlarn zn hrmt etmlri n bunu edir. (Vaiz, 3:14)
Dalar var olmadan, hl kainat v dnyan yaratmadan zldn sonsuza qdr Allah Snsn. (Zbur, 90:2)
Ey Allah, taxtn sonsuzluqlar boyunca bdidir (Zbur, 45:6)
Uca v zmtli olan, sonsuzluqda yaayan, ad Mqdds olan deyir ki (Yeaya, 57:15)
Bel dedi: "Allahn adna zldn sonsuza qdr triflr olsun! Mdriklik v gc Ona mxsusdur". (Daniel, 2:20)
O, hr eyi vaxtnda gzl etdi. nsanlarn qlbin sonsuzluq anlayn qoydu. Yen d insan Allahn etdiyi ii vvldn sona
qdr anlaya bilmz. (Vaiz, 3:11)
O yaayan Allahdr, sonsuza qdr var olacaq Hakimliyi sona atmayacaq. (Daniel, 6:26)
" Rbb zldn sonsuza qdr triflr olsun!" (1 Salnamlr, 16:6)
Sn sonsuza qdr ucasan ya Rbb. (Zbur, 92:8)
Ot quruyar, ik solar, amma Allahmzn sz sonsuzadk qalar. (Yeaya, 40:8)
Tvratda Allahn hr eyin
yaradcs olmas
Balancda Allah gy v yeri yaratd. Yer bo idi, yer znn kli yox idi; hdudsuz qaranlqlarla rtlmd. Allahn ruhu
sularn zrind dalalanrd. Allah, "q olsun" dey buyurdu v iq oldu. (Yaradl, 1:1-3)
Allah "Sularn ortasnda bir qbb olsun, sular bir-birindn ayrsn" dey buyurdu. V el oldu. Allah gy qbbsini yaratd.
Qbbnin altndak sular stndki sulardan ayrd. (Yaradl, 1:6-7)
Allah "Gyn altndak sular bir yer toplansn, quru torpaq grnsn" dey buyurdu v el oldu. (Yaradl, 1:9)
Allah "Yer z bitkilr, toxum vern otlar, nvn gr toxumu meyvsind olan meyv aaclar xarsn" dey buyurdu v
el oldu. Yer z bitkilr, nvn gr toxum vern otlar, toxumu meyvsind olan meyv aaclar yetidirdi (Yaradl,
1:11-12)
Allah bel buyurdu: "Gy qbbsind gndz gecdn ayran, yer zn iqlandran iqlar olsun. lamtlri, mvsmlri,
gnlri, illri gstrsin". V el oldu. Allah byy gndz, kiiyi gecy hakim olan iki byk i v ulduzlar yaratd.
(Yaradl, 1:14-16)
"Yeri, gy yaradan uca Allah Rbbin qarsnda and iirm" (Yaradl, 14:22)

Allah "Sular canl varlqlarla dolub dasn, yerin zrind, gyd qular uusun" dey buyurdu. Allah byk dniz
canavarlarn, sularda qaynaan canllar v uan mxtlif varlqlar yaratd (Yaradl, 1:20-21)
Allah "Yer z nvbnv canl varlq, ev heyvan, vhi heyvan v srnn trtsin" dey buyurdu. V el oldu. Allah
nvbnv vhi heyvan, ev heyvan v srnn yaratd (Yaradl, 1:24-25)
Allah "nsan yaradaq" dedi, "Dnizdki balqlara, gydki qulara, ev heyvanlarna, srnnlr, btn yer zn hakim
olsun". Allah insan yaratd. Belc, insan yaradlm oldu. nsanlar kii v qadn olaraq yaratd. (Yaradl, 1:26-27)
"Varm Snin kimisi ilahlar arasnda ya Rbb? Snin kimi mqddslikd zmtli, heybti il triflayiq mczlr yaradan
varm? (Misirdn x, 15:11)
Sizi yaradan, siz qurulu vern Yaradcnz O deyilmi? (Qanunun tkrar, 32:6)
Eidn qula da, grn gz d Rbb yaratmdr. (Sleymann msllri, 20:12)
zn yaradan Allaha arxa evirdi... (Qanunun tkrar, 32:15)
Sni yaradan Allah unutdun. (Qanunun tkrar, 32:18)
Yeri, gy yaradan uca Allah (Yaradl, 14:19)
Xalqlarn btn ilahlar bir hedir, halbuki gylri yaradan Rbbdir. (1 Salnamlr, 16:26)
Byk Ayn, Orionu, lkri, Cnub brcn yaradan Odur. (yyub, 9:9)
Mni ana qarnnda yaradan onu da yaratmadm? Rhmd biz qurulu vern O deyilmi? (yyub, 31:15)
Hr ksin ryini yaradan, etdiklri hr eyi kn Odur. (Zbur, 33:15)
Mczlr yaradan tk Odur. (Zbur, 72:18)
Yer znn btn srhdlrini Sn tyin etdin; yaz da, q da yaradan Snsn. (Zbur, 74:17)
Mczlr yaradan Allah Snsn gcn gstrdin. (Zbur, 77:14)
Bizi yaradan Rbbin qarsnda diz kk. (Zbur, 95:6)
Xalqlarn btn ilahlar bir hedir, halbuki gylri yaradan Rbdir. (Zbur, 96:5)
Bilin ki, Rbb Allahdr. Bizi yaradan Odur, biz d Onunuq, Onun xalq, otlann qoyunlaryq. (Zbur, 100:3)
Yeri, gy yaradan Rbb sizlri mqdds hesab etsin. (Zbur, 115:15)
Yeri, gy yaradan Rbbdn glck kmk. (Zbur, 121:2)
Yeri, gy yaradan Rbbin ad Kmkimizdir. (Zbur, 124:8)
Yeri, gy, dnizi v iindki hr eyi yaradan (Zbur, 146:6)
Ana rhmindki uan nec ruh v bdn aldn bilmdiyin kimi, hr eyi yaradan Allahn etdiklrini d bil bilmzsn.
(Vaiz, 11:5)
Bilmirsnmi, eitmdinmi? bdi Allah, Rbb, btn dnyan yaradan n yorular, n d ziflyr, Onun bilgisi qavrana
bilmz. (Yeaya, 40:28)
Sni yaradan sn qurulu vern Rbb indi bel deyir (Yeaya, 43:1)
Sni yaradan, rhmd sn qurulu vern, sn kmk edck olan Rbb bel deyir (Yeaya, 44:2)
Sizi qurtaran, siz rhmd qurulu vern Rbb deyir ki, "Hr eyi yaradan, gylri yalnz olaraq genilndirn, yer zn
yalnz olaraq srn" (Yeaya, 44:24)
formaladran, qaranl yaradan, xobxtlik v flakti yaradan, btn bunlar edn Rbb Mnm. (Yeaya, 45:7)
Sizi yaradan, gylri genilndirn, dnyann tmllrini qoyan Rbbi nec olur ki, unudursunuz?... (Yeaya, 51:13)
Gc il yer zn yaradan, mdrikliyi il dnyan quran, al il gylri yayan Rbbdir. (Yeremya, 10:12)
Dnyan yaradan, yerini alsn dey ona qurulu vern, ad Rbb olan bel deyir (Yeremya 33:2)
nki dalara qurulu vern, klyi yaradan, niyytini insana bildirn, fqi qaranla evirn, dnyann yksk yerlrin
ayaq basan bax, Odur; Onun ad Rbb, Hr ey hakim Allahdr. (Amos, 4:13)
lkr v Orion brclrini yaradan, zlmt qaranl shr evirn, gndz gec il qaraldan, dniz sularn gtirib yer zn
tknin ad Rbbdir. (Amos, 5:8)
"Dnizi v qurunu yaradan gylrin Allah Rbb tapnram." (Yunus, 1:9)
Xalq bel dua etdi: "Tk Rbb Snsn. Gylri, gylrin gylrini, btn gy cisimlrini, yer zn v iindki hr eyi,
dnizlri v ilrindki hr eyi Sn yaratdn. Hamsna Sn can verdin. Btn gy cisimlri Sn tapnar". (Nehemya, 9:6)

Tvratda Allahn hr eyi grn,

eidn v biln olmas
Oturub-durmam bilrsn, niyytimi uzaqdan anlayarsan. Getdiyim yolu, yatdm yeri inclikl lyrsn, btn
etdiklrimdn xbrin var. Hl sz azma almadan sylycyim hr eyi bilrsn ya Rbb. (Zbur, 139:2-4)
Qula yaradan eitmzmi? Gz qurulu vern grmzmi? (Zbur, 94:9)
Artq byk danmayn, aznzdan hyaszca szlr xmasn. nki Rbb hr eyi biln Allahdr (1 amuel, 2:3)
Halbuki Sn tinlik v ac knlri grrsn, kmk etmk n onlar izlyrsn; arsizlr Sn arxalanar, yetimin
kmkisi Snsn. (Zbur, 10:14)
ydlrini, rtlrini ttbiq edirm, nki btn davranlarm grrsn Sn. (Zbur, 119:168)
Shr ssimi eidirsn ya Rbb, hr shr Sn dua edir, midl gzlyirm. (Zbur, 5:3)
Mzlumlarn dilyini eidrsn ya Rb, rklndirrsn onlar, qulan hmi zrlrinddir... (Zbur, 10:17)
... nsanlarn rklrini yalnz Sn bilirsn (1 Padahlar, 8:39)
Ya Rbb, btn hsrtlrimi bilirsn, iniltilrim Sndn gizli deyil. (Zbur, 38:9)
gedcyim yolu Sn bilirsn (Zbur, 142:3)
Mni tanyrsan ya Rbb, mni grr, ryimin Sninl olduunu bilirsn (Yeremya, 12:3)
Dodaqlarmdan xan hr sz bilirsn ya Rbb. O sz onsuz da Snin aznda idi. (Yeremya, 17:16)
... "Etdiyin hr eyd Allah sninldir" dedilr. (Yaradl; 21:22)
"Sn ey olum Sleyman, atann Allahn tan. Btn ryinl v istkl Ona qulluq et. nki Rbb hr ryi aradrar, hr
fikirin ardndak mqsdi tyin edr. gr Ona ynlsn, zn sn tapdrar. Amma Onu buraxsan, sni sonsuza qdr rdd
edr". (1 Salnamlr, 28:9)
" Yanmzda he kim olmasa bel, Allah ahid olacaq". (Yaradl, 31:50)
Allahdr zaman v mvsmlri dyidirn. Padahlar taxtdan endirr, taxta xarar. Mdriklr mdriklik, anlayl olanlara
bilgi verr. Drin v gizli eylri ortaya xarar, qaranlqda nlr olduunu bilr (Daniel, 2:21-22)
"Alszlm bilirsn ey Allah, gnahlarm Sndn gizli deyil". (Zbur, 69:5)
Gizli yerd yaradlanda, yerin drinliklrind hrlnd bdnim Sndn gizli deyildi. (Zbur, 139:15)
Oturub-durmam bilirsn, niyytimi uzaqdan anlayarsan Btn etdiklrimdn xbrin var. Hl sz azma almadan
sylycyim hr eyi bilirsn ya Rbb. Mni hr trfdn hat etdin (Zbur, 139:2-5)
Allah hr ii, hr gizli eyi mhakim edck... (Vaiz, 12:14)
Tvratda Allahn tk qdrt v
irad sahibi olmas
Hr ey qdrti atana biz ata bilmrik. Qdrti ucadr (yyub, 37:23)
O, kimisini yoxsul, kimisini zngin edr. Kimisini alaldar, kimisini yksldr. (1 amuel, 2:7)
Bel dedi: "Allahn adna zldn sonsuzadk triflr olsun! Mdriklik v qdrt Ona mxsusdur. Odur zamanlar v
mvsmlri dyidirn. Padahlar taxtdan endirr, taxta xarar. Mdriklr mdriklik, anlayl olanlara bilgi verr. Drin v
gizli eylri ortaya xarar, qaranlqda nlr olduunu bilr" (Daniel, 2:20-22)
Rbb ona grnb "Mn hr ey gc atan Allaham" dedi, "Mnim yolumda get, qsursuz ol". (Yaradl, 17:1)
Hr ey gc atan Allah sni mqdds hesab etsin, xeyirli etsin, soyunu oxaltsn; soyundan xalqlar trsin. (Yaradl,
28:3)
"Mn hr ey gc atan Allaham" dedi (Yaradl, 35:11)
Hr ey gc atan Allah, adamn qlbin siz qar mrhmt qoysun ki (Yaradl, 43:14)
Amma sn syl Allah axtarb hr ey gc atana yalvarsan... (yyub, 8:5)
Hr varln can, btn insanln nfsi Onun linddir. (yyub, 12:10)

Mdriklik v qdrt Allaha mxsusdur, Ondadr yd v al. (yyub, 12:13)

Ancaq bu srvti toplamaq qabiliyytini siz vernin Allahnz Rbb olduunu xatrlayn... (Qanunun tkrar, 8:18)
Onun datd dzldil bilmz, Onun hbs etdiyi adam azad ola bilmz. Sular kss, quraqlq olar; gndrs, dnyan sel
basar. Gc v zfr Ona aiddir Qaranlqlarn drin sirlrini aar, lm klgsini iqla xarar. Xalqlar bydr, xalqlar
yox edr, xalqlar oxaldar, xalqlar srgn edr. (yyub, 12:14-16; 22-23)
Ey hakim Rbb Gyd v yerd Snin etdiyin uca ilri ed bilck baqa bir Allah yoxdur! (Qanunun tkrar, 3:24)
O zaman yyub: "Snin hr eyi ed bilcyini bilirm, he bir mqsdin mane ola bilmz". (yyub, 42:1-2)
Snin kimisi yoxdur Sn byksn, adn da bykdr gcn saysind. (Yeremya, 10:6)
Dalara qurulu vern, klyi yaradan, niyytini insana bildirn, fqi qaranla evirn bax, Odur; Onun Ad Rbb, hr
ey hakim Allahdr. (Amos, 4:13)
lkr v Orion brclrini yaradan, zlmt qaranl shr evirn, gndz gec il qaraldan, dniz sularn gtirib yer zn
tknin Ad Rbbdir. (Amos, 5:8)
Tvratda Allahn insana
ruh vermsi
Halbuki insana ruh, hr ey gc atann nfsi al verr. (yyub, 32:8)
... Hr ey gc atann nfsi (ruhu) hyat verir mn. (yyub, 33:4)
Torpaq gldiyi yer dnmdn, ruh onu vern Allaha dnmdn, sni yaradan xatrla. (Vaiz, 12:7)
Gylri yaradb genilndirn, yer zn v mhsulunu srn, dnyadak insanlara nfs, orada yaayanlara ruh vern Rbb
Allah deyir ki. (Yeaya, 42:5)
Hakim Rbb bu smklr bel deyir: "in ruh qoyacaam, canlanacaqsnz". (Yezekel, 37:5)
Siz zllr verck, zrinizd t yaradacaam, sizi dri il rtcym. in ruh qoyacaam, canlanacaqsnz. O zaman
Mnim Rbb olduumu anlayacaqsnz. (Yezekel, 37:6)
Mn Rbbin ruhu il v gc, dalt v csartl zintlndim. (Mikeya, 3:8)
Siz yeni bir rk verck, ona yeni bir ruh qoyacaam. inizdki dadan ryi xaracaq, siz tdn bir rk vercym.
Ruhumu ona qoyacaam; qaydalarm izlmyinizi, buyruqlarma uyub onlar ttbiqinizi tmin edcym. (Yezekel, 36:26-27)
Tvratda Allahn sonsuz
dalt sahibi olmas
"Buna gr ey all insanlar, mni dinlyin! Allah pislik edrmi, hr ey gc atan haqszlq edrmi? sla!" (yyub, 34:10)
Allah qtiyyn pislik etmz, hr ey gc atan dalti sapdrmaz. (yyub, 34:12)
Hr ey gc atana biz ata bilmrik. Gc ucadr, dalti v bnzrsiz doruluu il kimsni zmz. (yyub, 37:23)
Rbb btn dknlri haqq v dalt qovudurar. (Zbur, 103:6)
Rb ucadr dalt v dzgnlkl doldurar. (Yeaya, 33:5)
Hkmdarn gzn girmk istyn oxdur, amma Rbbdir insan dalt qovuduran. (Sleymann msllri, 29:26)
lri qsursuzdur, btn yollar dorudur. O, haqszlq etmyn, etibarl Allahdr. Doru v daltlidir. (Qanunun tkrar,
32:4)
"Rb dorudur!... Onda haqszlq olmaz!" dey eitdircklr. (Zbur, 92:15)
"nki Mn Rbb dalti sevirm, nifrt edirm soyun v haqszlqdan" (Yeaya, 61:8)
Amma Rbb zndn qorxanlar sonsuza qdr sevr, razlamasna uyan v buyruqlarna tabe olma xatrlayan soylarna
(Allahn mrlrin uyan, sadiq olanlara) daltli davranar. (Zbur, 103:17-18)
Yen d Rbb siz ltf etmyi hsrtl gzlyir, siz mrhmt gstrmk n alr. nki Rbb daltli Allahdr. N xo
Onu hsrtl gzlynlr! (Yeaya, 30:18)

 lri qsursuzdur, btn yollar dorudur. O, haqszlq etmyn etibarl Allahdr. Doru v daltlidir. (Qanunun tkrar,
32:4)
Bamza gln btn hadislrd Sn hmi daltli davrandn, doru olan etdin, biz is pislik etdik. (Nehemya, 9:33)
... Sevinciniz sonsuz olacaq. nki Mn Rbb dalti sevirm... (Yeaya, 61:7-8)
Rbb bel deyir: "Mdrik adam mdrikliyi il, gcl adam gc il, zngin adam znginliyi il ynmsin. Dnyada yaxlq
ednin, dalti, doruluu tmin ednin Mn Rbb olduumu anlamaqla v Mni tanmaqla ynsn ynn. nki Mn
bunlardan xolanram" deyir Rbb. (Yeremya, 9:23-24)
daltl mhakim edn, qlbi v fikiri snayan, Hr ey hakim Rbb, iddiam Snin lin (tqdirin, qdrtin) buraxram...
(Yeremya, 11:20)
Amma hr ey hakim Rbb daltindn tr ucaldlacaq... (Yeaya, 5:16)
daltin sonsuza qdr dorudur, Qanunun hqiqidir. (Zbur, 119:142)
Sevgi v daltini trnnml xatrlayacaam, Sni ilahilrl triflycym ya Rbb. (Zbur, 101:1)
Xalqlara "Rbb hkmranlq edir" deyin. Dnya mhkm qurulmudur, sarslmaz. O, xalqlar daltl mhakim edir...
Dnyan daltl, xalqlar z hqiqti il idar edck. (Zbur, 96:10-13)
Ya Rbb, Sn snram. Utandrma mni he vaxt! daltinl qurtar mni! (Zbur, 31:1)
Doruluu, dalti sevr; Rbbin sevgisi yer zn doldurar. (Zbur, 33:5)
Ey daltli Allahm! Pislrin pisliyi sona atsn, dorular gvnliy qovusun Allah daltli bir hakimdir (daltl hkm
verndir) (Nehemya, 7:9-11)
Mndn baqa Allah yoxdur, daltli Allah v xilaskar Mnm. Yoxdur Mndn baqas. (Yeaya 45:21)
Allahmz Rbb etdiyi hr eyd daltlidir. Biz is Onun szn qulaq asmadq. (Daniel, 9:14)
Mdrik adam qavrasn bunlar, anlayan anlasn. nki Rbbin yollar daltlidir; bu yollarda gets, dzlr; amma ba
qaldranlar bu yollarda sndlyr. (Hu, 14:9)
Rbb btn davranlarnda daltli, grdy btn ilrd mehribandr. (Zbur, 145:17)
kr edcym Sn tmiz qlbl, daltli hkmlrini yrndikc. Qaydalarn yerin yetircym (Zbur, 119:7)
Bilirm ya Rbb, hkmlrin daltlidir daltli hkmlrini izlycym and idim, andm tutacaam. (Zbur, 119:75,
106)
Sn daltlisn ya Rbb, hkmlrin dorudur. Buyurduun nsihtlr doru v tam etibarldr daltin sonsuza qdr
dorudur, Qanunun gerkdir. (Zbur, 119:137-142)
Doruluun ulu dalara bnzyir, daltin ucsuz-bucaqsz dnizlr. nsan da, heyvan da qoruyan Snsn ya Rbb. (Zbur,
36:6)
Etdiyi hr id sadiq v daltlidir, btn rtlri etibarldr; sonsuzadk srr, sdaqt v dzgnlkl edilr. (Zbur, 111:7-8)
Rbb ltfkar v daltlidir, mehribandr Allahmz. (Zbur, 116:5)
Tvratda Allahn sevn, mrhmt
sahibi v balayan olmas
Amma Sn balayansan (Zbur, 130:4)
Blk pis yolundan dnr; Mn d gnahlarn balayaram. (Yeremya, 36:3)
Sn qar gldiyimiz halda, Sn acyan, balayan Allahmz Rbbsn. (Daniel, 9:9)
Sn yax v balayansan ya Rbb, Sn yalvaran hr ks bol sevgi gstrrsn. (Zbur, 86:5)
Yen d Allah mehriban idi, gnahlarn balayr, onlar yox etmirdi (Zbur, 78:38)
Sz dinlmk istmdilr, aralarnda yaratdn mczlri unutdular. Dikbalq etdilr, khn kllik hyatlarna dnmk
n zlrin bir ndr taparaq ba qaldrdlar. Amma Sn balayan, yaxlq edn, acyan sevgisi hdsiz Allahsan. Onlar
trk etmdin. (Nehemya, 9:17)
Rbb sevgisi hdsizdir, gnah v syan balayar. Ancaq gnahkar czasz buraxmaz (Shrada saylar, 14:18)

Minlrl insana sevgi gstrr, syanlarn, gnahlarn balayaram. He bir gnah czasz buraxmaram (Misirdn x,
34:7)
Btn gnahlarn balayan, btn xstliklrini saaldan... (Zbur, 103:3)
Rbb d zndn qorxanlara el mehriban davranar. (Zbur, 103:13)
Rbb mehriban v ltf edndir sevgisi hdsizdir gylr yer zndn n qdr yksk is, zndn qorxanlara qar
sevgisi d o qdr bykdr. (Zbur, 103:8-11)
Rbb ltfkar v mehribandr Sevgisi hdsizdir. Rbb hamya yax davranr, mehribanl btn srlrini hat edir.
(Zbur, 145:8-9)
Ya Rbb, xalqlar hqiqtn sevirsn (Qanunun tkrar, 33:3)
Rbbi sevin, ey Onun sadiq qullar! Rbb zn bal olanlar qoruyar, byklk ednlrin is czasn verr. (Zbur, 31:23)
Snacam Snsn, mni tinlikdn qoruyub trafm qurtulu ilahilri il hat edrsn. (Zbur, 32:7)
Qoruyar Rbb, yaadar onu, lkd xobxt edr, buraxmaz dmnlrinin lin. (Zbur, 41:2)
Ey sizlr, Rbbi sevnlr, pislikdn kinin. O, sadiq qullarnn cann qoruyar, onlar pislrin lindn qurtarar. (Zbur, 97:10)
Rbb ltfkar v daltlidir, mehribandr Allahmz. Rbb tmiz insanlar qoruyar, tkndiyim zaman mni qurtard. (Zbur,
116:5-6)
Rbb hr pislikdn sni qoruyar, sirgyr cann. (Zbur, 121:7)
tinliy dsm, mni qoruyar mni qurtarar. (Zbur, 138:7)
Rbb qoruyur zn sevn hr ksi, yox edr pislrin hamsn. (Zbur, 145:20)
Rbb qriblri qoruyar; yetim, dul qadna kmk edr, pislrin yolunu is sapdrar. (Zbur, 146:9)
daltli olanlarn addmlarn qoruyar, sadiq qullarnn yolunu gdr. (Sleymann msllri, 2:8)
Rbb yaxdr, snacaqdr tinlik annda. Qoruyar zn snanlar. (Nahum, 1:7)
Gnahlarn gizlyn mvffqiyytli olmaz, etiraf edib trk edn is mrhmt tapar. (Sleymann msllri, 28:13)
nki onlara mrhmt edn zlrin yol gstrck v onlar bulaqlara aparacaq. (Yeaya, 49:10)
Ey gylr, sevincl sslnin, n il co ey yer z! Ey dalar, sevinc sslrin qatln, nki Rbb xalqna tskinlik verck,
ziln mrhmt gstrck. (Yeaya, 49:13)
Pis adam yolunu, fsad niyytini buraxsn; Rbb dnsn, mrhmt tapar, Allahmza dnsn, bol-bol balanar. (Yeaya,
55:7)
nki Rbb kimsni sonsuza qdr geri evirmz. Drd vers d, byk sevgisindn tr yen mrhmt edr. (Mrsiylr,
3:31-32)
Rbbin sevgisi he tknmz, mrhmti sla sona atmaz; (Mrsiylr, 3:22)
Doruluu, dalti sevr, Rbbin sevgisi yer zn doldurar. (Zbur, 33:5)
Rbb kr edin, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. (1 Salnamlr, 16:34)
Halbuki Sn ya Rbb, mehriban, ltf edn... sevgisi v sdaqti bol, bir (olan) Allahsan. (Zbur, 86:15)
... Mn mehribanam deyir Rbb... (Yeremya, 3:12)
Rbb btn davranlarnda daltli, etdiyi btn ilrd mehribandr. Rbb zn yalvaran, smimiyytl yalvaran hr ks
yaxndr. (Zbur, 145:17-18)
Mn ltfl bax, Adn sevnlr hmi etdiyin kimi... ox mehribansan ya Rbb, hkmlrin gr qoru mni. (Zbur,
119:132, 156)
Rbb unudulmaz mczlr yaratd; O, mehriban v ltf edndir. (Zbur, 111:4)
nki Sn doru adam mqdds hesab edirsn ya Rbb, trafn qalxan kimi ltfnl sararsan. (Zbur, 5:12)
Allahnz Rbb sizi sevir. (Qanunun tkrar, 23:5)
nki biz bsldiyi sevgi bykdr, Rbbin sdaqti sonsuzadk srr. Rbb triflr deyin! (Zbur, 117:2)
Rbb ltf edr, acyar... Sevgisi hdsizdir... (Yoel, 2:13)
Tvratda Allahn hr an
hr yerd olmas

Sn gcl v rkli ol demdimmi? Qorxma, kinm. nki Allahn Rbb gedcyin hr yerd sninl birlikd olacaq.
(Yeua, 1:9)
... Getdiyim hr yerd mniml birlikd olan Allaha... (Yaradl, 35:3)
... "i davam etdirin. nki Mn sizinl birlikdym". Bel deyir hr ey hakim Rbb. (Haqqay, 2:4)
Yusifi tutub zindana, padahn mhbuslarnn bal olduu yer atd. Amma Yusif zindanda ikn Rbb onunla birlikd idi...
(Yaradl 39, 20-21)
nki Rbb Yusifl birlikd idi v etdiyi hr id onu mvffqiyytli edirdi. (Yaradl, 39:23)
Ya Rbb, mni hr trfdn hat etdin (Zbur, 139:4-5)
brahim "Etdiyin hr eyd Allah sninldir" dedilr. (Yaradl, 21:22)
Rbb onunla birlikd idi. Etdiyi hr id mvffqiyytli oldu (2 Padahlar, 18:7)
Davud getdikc gclnirdi. nki hr ey hakim Rbb onunla idi. (1 Salnamlr, 11:9)
amuel byyrkn Rbb onunla birlikd idi... (1 amuel, 3:19)
Haqqmdak dnclrin nec dyrlidir ey Allah, saylar n oxdur! Qum dnlrindn oxdur, saymaa alsam.
Oyanram, yen Sninlym. (Zbur, 139:17-18)
nki Allah, hr yandan onu xobxtlikl hat etmidi. (2 Salnamlr, 20:30)
Rbbi istkl axtarb tapdlar. O da onlar hr yandan xobxtlikl hat etdi. (2 Salnamlr, 15:15)
Rbb onunla birlikd olduundan etdiyi hr id mvffqiyytli idi. (1 amuel, 18:14)
Tvratda Allahn ruzi vern olmas
Budur, yer znd toxum vern hr otu, toxumu meyvsind olan hr meyv aacn siz verirm. Bunlar siz yemk olacaq.
(Yaradl, 1:29)
"Vhi heyvanlara, gydki qulara, srnnlr (nfs alb-vern btn heyvanlara) yemk olaraq yal otlar verirm"...
(Yaradl, 1:30)
Btn canllar siz yemk olacaq. Yal bitkilr kimi, hamsn siz verirm. (Yaradl, 9:3)
Yetimlrin, dul qadnlarn haqqn gdr. Qriblri sevr, onlar yemkl, geyiml tmin edr. (Qanunun tkrar, 10:18)
Btn canllara yemk vern sevgisi sonsuzdur; kr edin gylrin Allahna, sevgisi sonsuzdur. (Zbur, 136:25-26)
Odur gylri buludlarla rtn, yer zn ya yadran, dalarda ot bitirn. O, yemk verr heyvanlara, qarldaan quzun
balalarna. (Zbur, 147:8-9)
Susadqlarnda onlara su verdin. Qrx il onlar shrada bsldin. He korluq kmdilr Gzl yalarla dolu evlr,
qazlm su anbarlarna, balara, zeytunluqlara, oxlu meyv aacna sahib oldular. Yedilr, doydular, bslndilr v onlara
etdiyin byk yaxlqlara sevindilr. (Nehemya, 9:20-21, 25)
Rbb unudulmaz mczlr yaratd; O, mehriban v ltf edndir. zndn qorxanlar bslyr (ruzi verr)... (Zbur, 111:4-5)
Tvratda Allahn hakimliyinin
hr eyi hat etmsi
Gylr d, gylrin gylri d, yer z v iindki hr ey Allahnz Rbbindir. (Qanunun tkrar, 10:14)
Allahmz Rbb Odur, mhakimlri btn yer zn hat edr. (1 Salnamlr, 16:14; Zbur, 105:7)
Gylr xsam, oradasan; llr diyarna (chnnm) yataq srsm, yen oradasan. Shrin qanadlarn alb usam, dnizin
knarna qonsam, orada bel lin yol gstrr mn (Zbur, 139:8-10)
Mni hr trfdn hat etdin, lini zrim qoydun. (Zbur, 139:5)
Ya Rbb, byklk, gc, ucalq, zfr v zmt Snindir. Gyd v yerd olan hr ey Snindir. Hkmranlq Snindir ya
Rbb! Sn hr eydn ucasan. Znginlik v rf Sndn glr. Hr ey hakimsn. Gc v slahiyyt Snin linddir. Birini
yksltmk v gclndirmk Snin linddir. (1 Salnamlr, 29:11-12)

O qurtarar, O yaadar; gyd d yerd d lamtlr yaradar, heyran edici ilr grr. (Daniel, 6:27)
Gc il yer zn yaradan, mdrikliyi il dnyan quran, al il gylri yayan Rbbdir. (Yeremya, 10:12)
Ey hakimimiz Rbb, n uca Adn var btn yer znd! Sman zmtinl rtdn. (Zbur, 8:1)
formaladran, qaranl yaradan, xobxtlik v flakti yaradan, btn bunlar edn Rbb Mnm. (Yeaya, 45:7)
Allahnz Rbb hm yuxarda gylrd, hm d aada yer znd Allahdr. (Yeua, 2:11)
Tvratda Allahn hr cr
nqsandan mnzzh olmas
Snacan dvrlr boyu var olan Allahdr, sni dayan Onun yorulmaz qollardr (Qanunun tkrar, 33:27)
Bilmirsnmi? Eitmdinmi? bdi Allah, Rbb, btn dnyan yaradan n yorular, n d ziflyr; Onun bilgisi qavranmaz.
(Yeaya, 40:28)
TVRATDA AXRT MAN
Tvratda yenidn dirili
Yer znn torpanda yatanlarn bir oxu oyanacaq: Kimisi sonsuz hyata, kimisi rsvayla v sonsuz pisliy
gndrilck. (Daniel, 12:2)
"Mzarlarnz ab sizi xardm zaman Mnim Rbb olduumu anlayacaqsan... Ruhumu iin qoyacaam,
canlanacaqsnz..." bel deyir Rbb. (Yezekel, 37:13-14)
... Snin llrin yaayacaq, bdnlri dirilck. Ey sizlr, torpaq altnda yatanlar, oyann, trnnmlr sylyin... torpaq
llrini hyata qovuduracaq. (Yeaya, 26:19)
Ya Rbb, mni llr diyarndan xardn, hyat verdin mn, lm quyusuna salmadn. (Zbur, 30:3)
"Sn glinc ey Daniel, son gln qdr yoluna davam et. Rahata qovuacaqsan v gnlrin sonunda payna dn miras
almaq n oyanacaqsan". (Daniel, 12:13)
Tvratda qiyamt gn
zdihamlar, mhakim vadisini dolduran n qdr izdihamlar... Mhakim vadisind Rbbin gn yaxnlad. Gn v Ay
qaralr, ulduzlarn parlts grnmz olur Gy v yer sarslacaq (Yoel, 3:14-16)
Gylrd v yer znd qan, at v duman stunlarndan lamtlr gstrcym. Rbbin byk v qorxunc gn glmdn
vvl Gn qaralacaq, Ay qan rngin dnck... (Yoel, 2:30-31)
Yer z nlrind sarslr, sma titryir; Gn v Ay qaralr, ulduzlarn parlts grnmz olur Rbbin o byk gn n
qorxuncdur! O gn kim dz bilr? (Yoel, 2:10-11)
llri l atlacaq... Btn gy cisimlri kiilck, gylr bir rulon kimi bklck; gy cisimlri asma v ncir yarpa
kimi tklck. (Yeaya, 34:3-4)
Rbbin byk gn yaxndr, yaxndr v ox tez glr Rbb gnnn ssi! gid orada ac il qqrar. O gn qzb gndr,
tinlik v darlq gn, xarabedici v viranlq gn, qaranlq v qaralt gn, buludlar v tnd qaranlq gndr; Rbb deyir
ki, "nsanlar el bir flakt uradacaam ki, korlar kimi, hara getdiklrini gr bilmycklr. nki Mn qar gnah
ildilr. Rbbin qzb gnnd qzllar da, gmlri d onlar qurtara bilmyck". (Sefanya, 1:14-18)
Ah o gn! nki Rbbin gn yaxn v hr ey qadir olan trfindn bir dadc kimi glir. (Yoel, 1:15)
lkd yaayan hr ks qorxudan titrsin. nki Rbbin gn ox yaxnlad, glir. (Yoel, 2:1)
Rbbin gn yaxndr. Hr ey gc atann gndrcyi dadc kimi glir o gn. Buna gr, llrd drman
qalmayacaq, hr rk riyck. Hr ksi dht bryck, hams ac v iztirab iind boulacaq, doan qadn kimi
qvrlacaq, aqn halda bir-birlrin baxacaqlar; zlri qzaracaq. Budur, Rbbin mrhmtsiz gn glir. lkni virany

evirib iindki gnahkarlar ortadan qaldraca qzb v qzn hirs dolu gn glir. Gydki ulduzlarla brclr
ildamayacaq, doan Gn qaralacaq, Ay iq samayacaq. Rbb deyir ki, "Pisliyindn tr dnyan, gnahlarndan tr
pislri czalandracaam. Kibirlilrin hyaszln sona atdracaq, zalmlarn qrurunu qracaam". (Yeaya, 13:6-11)
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "Budur, o gn glir, soba kimi yanr. zn bynmilrl pislik ednlr samandan frqsiz
olacaq; o gn hams yanacaq. Onlarda n kk, n budaq buraxlacaq". (Malaki, 4:1)
Rbb qalxb yer zn sarstmaa balaynca insanlar Onun dhtindn v uca zmtindn qamaq n qayalq
maaralarda, yeralt oyuqlarda gizlncklr. (Yeaya, 2:19)
O gn iqlq deyil, qaranlq olacaq. Nec ki, biri aslann nndn qaarkn qarsna ay xar, evin dnr. lini divara
sykyr v lini ilan sancar. Rbbin gn iqlq deyil, qaranlq olmayacaqm? Hm d zlmt qaranlq, bir parlt bel
yoxdur. (Amos, 5:18-20)
Hr vadi yksldilck; hr da, hr tp alaldlacaq. Bellikl, kl-ktr yerlr dzldirilck, sldrm yerlr dznliy
evrilck. O vaxt Rbbin ucal grnck, btn insanlar birlikd onu grck. Bunu sylyn Rbbdir". (Yeaya, 40:4-5)
Rbb uzaqdak xalqlar bir bayraq iarsi il, dnyann n uzaq yerindkilri fit ssi il aracaq; srtl, drhal glcklr...
Torpaa baxan biri qaranlq v sxnt grck. q qaranlq buludlarla rtlck. (Yeaya, 5:26, 30)
Tvratda hesab gn
zdihamlar, mhakim vadisini dolduran n qdr izdihamlar... Mhakim vadisind Rbbin gn yaxnlad. (Yoel, 3:14)
Sn ey hrmtsiz (Allahn hkmlrin uymayan)... gnn yaxnlad, sonda mhakim gnn gldi. Hakim Rbb bel deyir:
Artq vvlki kimi olmayacaq. Tvazkar yksldilck, qrurlu alaldlacaq. (Yezekel, 21:25-26)
nki btn milltlr n Rbbin gn yaxndr; sn nec etdins, sn el edilck; ildiyinin qarl zn dnck.
(Avdiya, 1:15)
Pislr bel deyil, klyin sovurduu saman zibilin bnzrlr. Buna gr, mhakim olununca brat ala bilmzlr;
gnahkarlar dorular birliyind yer tapa bilmzlr. nki Rbb dorularn yoluna diqqt edr, pislrin yolu is lm aparar.
(Zbur, 1:4-6)
daltli mhakimlri il Rbb zn gstrdi, pislr z qurduqlar tly dd. Pislr llr diyarna (Chnnm)
gedck, Allah unudan btn xalqlar... (Zbur, 9:16-17)
Doru adama yaxlq grcyini sylyin. nki yaxlqlarnn meyvsini yeyck. Vay pislrin halna! Pislik grcklr,
etdiklrinin qarln alacaqlar. (Yeaya, 3:10-11)
Onlarn gn yaxnlad, sonunda mhakim gnlri gldi. (Yezekel, 21:29)
Peymbrlrinin xbrdar etdiyi kimi, czalandrlacaqlar gn glib atd. Qarqlq iinddirlr indi. (yyub, 7:4)
Rbbin byk gn yaxnlad, yaxnlad v tez glir. Dinlyin, Rbbin gnnd n igid sgr bel ac il fryad edck.
zab gndr o gn! Ac v sxnt, bla v flakt, zlmt qaranlq bir gn olacaq; buludlu, tnd qaranlq bir gn... Korlar
kimi hara getdiklrini gr bilmycklr... Rbbin zab gnnd qzllar da, gmlri d onlar qurtara bilmyck.
(Sefanya, 1:14-18)
Tvratda Chnnm
(Tvratda ken llr diyar ifadlri Chnnm mnasnda istifad edilmidir)
... Dinsizlri titrmy balad: "Hr eyi yeyn atin yannda hansmz otura bilrik? Sonsuza qdr snmyck alovun
yannda hansmz yaaya bilrik?" dey soruurlar. (Yeaya, 33:14)
Dn olmayan yer getmdn vvl, qaranlq v lm klgsi diyarna, zlmt qaranlq diyarna, lm klgsi v qarqlq
diyarna, iqln qaranl xatrlatd yer (Chnnm). (yyub 10:21-22)
... Kimisi sonsuz hyata (Cnnt), kimisi rsvayla v sonsuz pisliy gndrilck. (Daniel, 12:3)

Quraqlq v istinin riyn qar gtrb apard kimi, llr diyar (Chnnm) da gnahkarlar gtrb aparar. (yyub,
24:19)
Bir buludun dalb getmsi kimi, llr diyarna (Chnnm) enn bir daha xmaz. (yyub, 7:9)
lm v bla diyar (Chnnm) insana doymaz... (Sleymann msllri, 27:20)
nki mn sevgin bykdr, mni llr diyarnn (Chnnmin) drinliklrindn Sn qurtardn. (Zbur, 86:13)
Onlara z evircym... at onlar yen d yandrb yox edck... (Yezekel, 15:6)
... Siz qar zabm at kimi alovlanb llr diyarnn (Chnnmin) drinliklrin qdr yanacaq... (Qanunun tkrar,
32:22)
Buna gr doymaq bilmyn llr diyar azn arxasna qdr ad... Hams alaldlacaq; boyun ydirilcklr, lova
baxlar alaldlacaq. (Yeaya, 5:14-15)
... Diri-diri llr diyarna (Chnnm) ensinlr; nki ilri v evlri pislikl doludur. (Zbur, 55:15)
Rbb ldrr d, dirildr d; llr diyarna (Chnnm) endirr v xarar. (1 amuel, 2:6)
Sahib olduqlar hr eyl birlikd diri-diri llr diyarna (Chnnm) endilr... (Shrada saylar, 16:33)
Bsdir demyn drd ey vardr: llr diyar (Chnnm)... (Sleymann msllri, 30:15-16)
Axmaqlarn yolu, onlarn szn tsdiqlynlrin sonu budur. Sr kimi llr diyarna (Chnnm) srndrlcklr
llr diyar onlara iqamtgah olacaq. Amma Allah mni llr diyarnn pncsindn qurtaracaq v yanna (Cnntin)
aparacaq. (Zbur, 49:13-15)
Ancaq llr diyarna, lm quyusunun (Chnnmin) dibin endirilmi olarsan. Sni grnlr baxb bel dncklr:
"Dnyan sarsdan, lklri titrdn, yer zn shraya evirn, hrlri yerl bir edn, mhbuslar evlrin buraxmayan
adam bumu?" (Yeaya 14:15-17)
Gnah yalanla hrlm iplrl, gnah araba kndiri il knlrin vay halna!... Pis yax, yaxya pis deynlrin, qaranl
iq, i qaranlq yerin qoyanlarn, acya irin, irin ac deynlrin vay halna! zlrini mdrik grnlrin, all sananlarn
vay halna! rab imkdn qorxmayanlarn, ikilri qardrb imkdn kinmynlrin, rvt uruna pisi haql
xaranlarn, haqllarn haqqn lindn alanlarn vay halna! Alov-alov yanan at saman nec yeyirs, quru ot alovun iind
nec birdn alovlanb yox olursa, onlar da kkdn ryb gedck, iklri toz kimi havaya sovrulacaq. nki hr ey
hakim Rbbin Qanununu rdd etdilr... (Yeaya, 5:18-24)
Ya Rbb, Sn sslnirm; pislr utansn, llr diyarnda (Chnnmd) sslri ksilsin. (Zbur, 31:17)
Rbb lm v bla diyarnda (Chnnmd) olanlar bilr... (Sleymann msllri, 15:11)
Rbb deyir ki, "... Nfsiniz sizi yeyn bir at olacaq. Xalqlar yanb kl olacaq, ksilib yandrlan tikanl kol kimi olacaq".
(Yeaya, 33:10-12)
... Elilrinizi d uzaqlara gndrdiniz, llr diyarna (Chnnm) qdr alaltdnz znz. (Yeaya, 57:9)
... Sn mni llr diyarna (Chnnm) trk etmzsn, sadiq qulunun rmsin icaz vermzsn. (Zbur, 16:10)
Amma pislr blaya urayacaq; Rbbin dmnlri tarla iklri kimi quruyub gedck, tst kimi dalb yox olacaq.
(Zbur, 37:20)
Amma ba qaldranlarla gnahkarlar birlikd blaya urayacaqlar... (Yeaya, 1:28)
Pislik ednlr hirslnib kdrlnm, onlara can yandrma. nki pislrin glcyi yoxdur, onlarn ras snck.
(Sleymann msllri, 24:19-20)
Rbb sadiq qullarnn addmlarn qoruyar, amma pislr qaranlqda susdurular. nki gcl zfr ata bilmz insan. (1
amuel, 2:9)
Amma pislr alxalanan dniz kimidir, o dniz ki, rahat dayana bilmz, sular palq v pislik sovurar. "Pislr xobxtlik
yoxdur" deyir Allahm. (Yeaya, 57:20-21)
Allahmz Rbb etdiklri pisliyi z balarna gtirck, pisliklri zndn kklrini qurudacaq, bli, kklrini qurudacaq.
(Zbur, 94: 23)
Tvratda Cnnt

(Tvratda ken sonsuz hyat v hyat diyar

ifadlri Cnnt mnasnda istifad edilmidir)
... Kimisi sonsuz hyata, kimisi rsvayla v sonsuz pisliy gndrilck. Mdriklr gy qbbsi kimi, bir oxlarn doru
yola evirnlr ulduzlar kimi sonsuza qdr parlayacaqlar. (Daniel, 12:2-3)
All adam yuxarya, hyata gedn yoldadr; bu da llr diyarna enmsini nlyr. (Sleymann msllri, 15:24)
Hyat diyarnda Rbbin yaxln grcyim bh etmirm. (Zbur, 27:13)
Yaayanlarn diyarnda, Rbbin hzurunda gedcym. (Zbur, 116:9)
nki insan sonsuzluq evin gedck... Torpaq gldiyi yer dnmdn, ruh onu vern Allaha dnmdn sni yaradan
xatrla. (Vaiz, 12:5-7)
Amma doru yolda gedib doru-drst danan, qaninlikl ld ediln qazanc rdd edn, lini rvtdn uzaq tutan, qan
tknlrin tlqinlrin qulaq asmayan, pislik grmy dz bilmyn, yksklrd oturacaq; uurumun bandak qalalar onun
qoruyucusu olacaq, ryi tmin edilck, he susuz qalmayacaq. (Yeaya, 33:15-16)
O gn... zlri n sediyim n gzl lky, sd v bal axan lky aparacama sz verdim. (Yezekel, 20:6)
"Pislr yxlb yox olarlar, lakin salehlrin evi qalar..." (Sleymann msllri, 12:7)
Ey Allah... ndrlik et mn sonsuz hyat yolunda! (Zbur, 139:23-24)
O gn deycklr ki, "Bax, Allahmz budur; Ona mid balamdq, bizi qurtard, Rbb Odur, Ona mid balamdq, Onun
xilas il sevinib coaq". (Yeaya, Bap 25:9)
"Salehin smrsi hyat aacdr". (Sleymann msllri, 11:30)
Hz Adm v Cnnt baas
Rbb Allah rqd, Adend bir baa tikdi. Yaratd Admi oraya qoydu. (Yaradl, 2:8)
... Rbb Yahva bel deyir: "Qsursuzluqda nmun idin, mdrikliyin v gzlliyin nqsansz idi. Sn Allahn baas Adend
idin. Yaqut, topaz, ay da, sar yaqut, oniks, yama, lacivrd da, firuz, zmrd v mxtlif qiymtli dala bznmidin.
Nax v oyma ilrinin hams qzldan idi. Bunlar yaradldn gn hazrlanmdlar". (Yezekel, 28:12)
Belc, Rbb Allah yaradld torpa hazrlamaq n Admi Aden baasndan xard... (Yaradl, 3:23)
TVRATDA MANIN
GRKLR
Tvratda Allaha irk
qomadan iman etmk
Allahn Rbb Mnm, Mndn baqa Allah tanmayacaqsan, nki baqa xilaskar yoxdur. (Hu, 13:4)
"Ya Rbb yerd v gyd Sn bnzr baqa Allah yoxdur" dedi (1 Padahlar, 8:23)
Rbb Mnm, baqas yoxdur, Mndn baqa Allah yoxdur Bel ki, rqdn qrb qdr Mndn baqas olmadn hr
ks bilsin. Rbb Mnm, baqas yoxdur. (Yeaya, 45:5-6)
" Allahn Rbb Mnm. Mndn baqa Allahn olmayacaq. zn yuxarda-smada, aada-yer znd, yaxud da yeralt
sularda yaayan hr hans bir canlya bnzr bt qbul etmycksn. Btlrin nnd yilmyck, onlara
tapnmayacaqsan..." (Misirdn x, 20:2-5)
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "lk v son Mnm, Mndn baqa Allah yoxdur". (Yeaya, 44:6)
Btlr kil vernlrin hams faydasz insanlardr. Dyr verdiklri eylr he bir i yaramaz. Btlrin ahidlri onlardr; n
bir ey grr, n d bir ey bilrlr. Bunun nticsind utanacaqlar. Kim faydasz ilaha kil verib tkm bt dzltmk
istyr? Baxn, bu btlrl mul olanlarn hams utanacaq. Onlar ednlr insandr. Hams toplanb mhakim olunmaa
glsinlr. Dht brnck v utanacaqlar birlikd. (Yeaya, 49:9-11)

 Taxtadan oyma btlr dayan, xilas ed bilmyn ilahlara yalvaranlar bilgisizdir Mndn baqa Allah yoxdur, daltli
Allah v xilaskar Mnm. Yoxdur Mndn baqas. "Ey dnyann drd bucandaklar, Mn dnn, xilas olarsnz. nki
Allah Mnm, baqas yoxdur". (Yeaya, 45:20-22)
... Allahnz Rbb Mnm, baqa biri yoxdur... (Yoel, 2:27)
Allahnz Rbbdn qorxacaqsnz; Ona qulluq edck v Onun ad il and icksiniz. Baqa ilahlarn, trafnzdak xalqlarn
tapnd he bir ilahn ardnca getmycksiniz. (Qanunun tkrar, 6:13-14)
... Mndn vvl bir Allah olmad, Mndn sonra da olmayacaq. "Mn, tk mn Rbbm, Mndn baqa xilaskar yoxdur. Mn
bildirdim, Mn qurtardm, Mn eitdirdim, aranzdak zg ilahlar deyil Allah Mnm, zldn mn Oyam Mn edrm,
kim mane ola bilr?" (Yeaya, 43:10-13)
nsann kil verdiyi oyma, yaxud tkm btn n faydas var ki, aldatmaqdan baqa? Bt dzldn iin gvnr, lakin
dzltdiyi ndir ki, dilsiz btdn baqa. Taxta bt Canlan! deynin, dilsiz daa Oyan deynin vay halna! Bt yol gstr
bilrmi? Qzl v gml rtlm, lakin iind hyat nfsi yoxdur. (Habaqquq, 2:18-19)
Hams tam mnaszdr, etdiklri d bir hedir. Xalqn btlri yalnz yeldir, sfrdr. (Yeaya, 41:29)
Ya Rbb, Allahm, mczlrin, dnclrin nec d oxdur bizim n; Sn ortaq qoulmaz! Eitdirmk, bildirmk istsm
etdiklrini, saymaqla bitmz. (Zbur, 40:5)
... Rbb kim ortaq qoular?... Ya Rbb, hr ey hakim Allah, Snin kimi gcl Rbb varm?... Gylr Snindir, yer z d
Snindir; dnyann v iindki hr eyin tmlini Sn atdn. (Zbur, 89:6, 8, 11)
Oyma btlr gvnnlr v tkm btlr lahlarmz sizsiniz deynlr is geri evrilib tamamil utandrlacaqlar. (Yeaya,
42:17)
Amma siz yollarmdan sapb, qaydalarm v buyruqlarm buraxb v gedib baqa ilahlara qulluq edib tapnsanz, siz
verdiyim lkdn sizi gtrb atacaam (2 Salnamlr, 7:19-20)
Onlarn ilahlar nnd yilmyck, tapnmayacaqsnz; adtlrini izlmycksiniz. ksin, ilahlarn yox edck,
ucaldlm dalarn tamamil paralayacaqsnz. Allahnz Rbb tapnacaqsnz... (Misirdn x, 23:24-25)
Allahnz Rbbin siz buyurduu razlaman pozsanz v gedib baqa ilahlara qulluq edib tapnsanz, Rbbin qzbi siz qar
alovlanacaq; Rbbin siz verdiyi bu gzl lkdn tez yox olub gedcksiniz. (Yeua, 23:16)
Rbbdn baqa bir ilaha qurban ksn hlak edilck. (Misirdn x, 22:20)
Siz is Mni buraxdnz v baqa ilahlara qulluq etdiniz... (Hakimlr, 10:13)
Tvratda Allaha kr etmk
stlik Allah insana mal-mlk verirs v onu yemsi, mkafatn almas, etdiyi idn xobxtlik hissi keirmsi n ona gc
verirs, bu bir Allah hdiyysidir. (Vaiz, 5:19)
Ey Rbbin sadiq qullar, Onu ilahilrl yn, mqddsliyini xatrlayaraq Ona kr edin. Bel ki, knlm Sni ilahilrl
triflsin, susmasn! Ya Rbb Allahm, Sn davaml kr edcym. (Zbur, 30:4, 12)
Davaml Sn kr edrm etdiklrin n (Zbur, 52:9)
Sn kr edirik ey Allah, kr edirik, nki Sn yaxnsan, mczlrin bunu gstrir. (Zbur, 75:1)
Bizlr sonsuza qdr kr edcyik. Sn nsillr boyu triflrini dilimizdn salmayacaq. (Zbur, 79:13)
Dedi ki, "Bu dnyaya lpaq gldim, lpaq gedcym. Rbb verdi, Rbb ald, Rbbin adna triflr olsun!" (yyub 1:21)
Allah trif v krl trnnm edilrdi. (Nehemya, 12:46)
Evlrin krl, hytlrin hmd il girin; Ona kr edin, adn tqdis edin. (Zbur, 100:4)
Ya Rbb, btn qlbiml Sn kr edcym, yaratdn mczlrin hamsn bildircym. Snd sevinc tapb coacaam,
adn ilahilrl triflycym, ey ucalar ucas! (Zbur, 9:1-2)
Znginlik v rf Sndn glr. Hr ey hakimsn. Gc v ixtiyar Snin linddir. Birisini yksltmk v gclndirmk
Snin linddir. ndi ey Allahmz, Sn kr edirik, byk adn triflyirik. (1 Salnamlr, 12-13)
Triflr deyin Rbb! Rbb kr edin. nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. (Zbur, 106:1)
Triflr deyin Rbb! Doru insanlarn yncanda, birlik iind, btn qlbiml Rbb kr edcym. (Zbur, 111:1)

Rbb kr edin. nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. kr etsinlr Rbb sevgisi n, insanlarn faydasna yaratd
mczlr n. nki O, susam cann susuzluunu aradan qaldrar, ac can yax eylrl doyurar. (Zbur, 107:1, 7-9)
Btn qlbiml Sn kr edirm ya Rbb Sni ilahilrl triflyirm Adna kr edirm sevgin, sdaqtin n
Sslndiyim gn mn cavab verdin, mn gc verdin, mni rklndirdin. kr etsin Sn ya Rbb, yer z padahlarnn
hams (Zbur, 138:1-4)
Btn yaratdqlarn Sn kr edr ya Rbb, sadiq qullarn Sn triflr deyr. (Zbur, 145:10)
Ey atalarmn Allah, Sn kr edr, Sni triflyrm. Sn ki, mn mdriklik v gc verdin; Sndn istdiklrimizi mn
bildirdin (Daniel, 2:23)
kr edcym Sn tmiz qlbl, daltli hkmlrini yrndikc. Qaydalarn yerin yetircym, buraxma mni he bir
zaman! (Zbur, 119:7-8)
Rbb kr edin. nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur An mn dalt qaplarn, girib Rbb kr edim. Bax, budur
Rbbin qaps! Dorular gir bilr oradan. Sn kr edirm, nki mn cavab verdin, xilaskarm oldun Allahm Snsn,
kr edirm Sn, Allahm Snsn, ucaldaram Sni. Rbb kr edin. nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. (Zbur, 118:1,
19-21, 28-29)
Ya Rbb Allahm, btn qlbiml Sn kr edcym, adn sonsuza qdr ucaldacaam. nki mn sevgin bykdr,
mni llr diyarnn drinliklrindn Sn qurtardn. (Zbur, 86:12-13)
Rbb kr edin, nki sevgisi sonsuza qdr qalcdr! (2 Salnamlr, 20:21)
Rbb kr edin, Ona yalvarn, xalqlara bildirin etdiklrini! Onu trnnml, ilahilrl yn, btn mczlrini bildirin!
Mqdds ad il ynn, sevinsin Rbb ynlnlr! (1 Salnamlr, 16:8-10)
Rbb kr etmk, triflr demk n hr shr v axam mbdd hazr olacaydlar. (1 Salnamlr, 23:30)
Ya Rbb, Sn kr etmk, ey ucalar ucas, adn ilahilrl triflmk, shr sevgini, gec sdaqtini eitdirmk n
gzldir! (Zbur, 92:1-3)
Ey dorular, Rbbd sevinc tapn, mqddsliyini xatrlayaraq Ona kr edin! (Zbur, 97:12)
Evlrin krl, hytlrin trifl girin! kr edin Ona, adna triflr deyin! nki Rbb yaxdr, sevgisi sonsuzdur.
Sdaqti nsillr boyu srr. (Zbur, 100:4-5)
Rbb kr edin, Ona yalvarn, xalqlara bildirin etdiklrini! Onu trnnml, ilahilrl yn, btn mczlrini bildirin!
(Zbur, 105:1-2)
kr edin Rbb. nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur; (Zbur, 136:1)
"Ya Rbb, Sn kr edirik Allah xilasmzdr. Ona gvncyik v qorxmayacaq. nki Rbb gcmz v
trnnmmzdr. O qurtard bizi" O gn deycksiniz ki, "Rbb kr edin, Ona yalvarn, xalqlara bildirin etdiklrini,
adnn uca olduunu bildirin! (Yeaya, 12:1-4)
Xalqlar Sn kr etsin ey Allah, btn xalqlar Sn kr etsin! Xalqlar sevinsin, sevincdn sslnsin, nki Sn xalqlar
daltl mhakim edrsn, yer zndki xalqlara yol gstrrsn. (Zbur, 67:3-4)
Triflr deyin Rbb! Triflr deyin ey Rbbin qullar, Rbbin adna triflr deyin! (Zbur, 113:1)
Tvratda Allaha tvkkl etmk
Rbb mnim gcm, qalxanmdr, Ona rkdn gvnir v kmk grrm (Zbur, 28:7)
Rbb gvnnlr sarslmaz, sonsuza qdr qalar. (Zbur, 125:1)
Bel dedi: "Rbb mnim gcm, snacam, xilaskarmdr. Allahm Ona snram; qalxanm, gcl xilaskarm,
snacaq yerimdir. Xilaskarm, tinlikdn mni Sn qurtararsan! (2 amuel, 22:2-3)
nsandan qorxmaq tldir, amma Rbb gvnn amanda olar. (Sleymann msllri, 29:25)
Budur, Allah mnim kmkimdir, tk dstyim Rbbdir. (Zbur, 54:4)
Rbb mnim im, xilasmdr, he kimdn qorxmaram. Rbb hyatmn qalasdr, kimsdn qorxmam. Rqiblrim,
dmnlrim olan pislr mni udmaq n zrim glrkn bdryib yxlarlar. Qarmda bir ordu yerls, tkm
trpnmz, mn qar dy olsa, yen gvnimi itirmm. (Zbur, 27:1-3)

Sn Rbb gvn O snin istklrini yerin yetirck. Hr eyi Rbb burax, Ona gvn. O, lazm olan edr. (Zbur, 37:35)
Rbb mid bala, Onun yolunu tut pislrin kknn ksildiyini grcksn. Dorularn qurtuluu Rbbdn glr, tin
gnd onlara qala olar. Rbb onlara kmk edr, qurtarar onlar, pislrin lindn alb azad edr, nki zn snarlar.
(Zbur, 37:34, 39-40)
yd qulaq asan uura yetir, Rbb gvnn xobxt olar. (Sleymann msllri, 16:20)
Acgz qova xarar, Rbb gvnn is bolluq iind yaayar. (Sleymann msllri, 28:25)
Allah xilasmzdr. Ona gvnib qorxmayacaq. nki Rbb gcmz v trnnmmzdr. O qurtard bizi. (Yeaya, 12:2)
Sn gvndiyi n fikirlrind sarslmaz olan tam bir xobxtlik iind qoruyarsan. Rbb sonsuza qdr gvnin, nki
Rbb, bli Rbb sonsuza qdr qalc gcdr. (Yeaya, 26:3-4)
Hakim Rbb bel deyir: "Mn dnn, hzur tapn, xilas olarsnz. Narahat olmayn, Mn gvnin, gcl olarsnz. Amma
bunu etmk istmirsiniz". (Yeaya, 30:15)
Qaranlqda gedn, i olmayan Rbbin adna gvnsin, Allahna arxalansn. (Yeaya, 50:10)
N xo Rbb gvnn insana, gvni tk Rbb olana! Belsi su sahillrin kilmi aaca bnzyir, kklrini axar sulara salar.
sti dnd qorxmaz, yarpaqlar hmi yaldr. Quraqlq illrind narahat olmaz, meyv vermkd geri qalmaz. (Yeremya,
17:7-8)
Sn gcl v rkli ol demdimmi? Qorxma, kinm. nki Allahn Rbb gedcyin hr yerd sninl birlikd olacaq.
(Yeua, 1:9)
Allah tk sizinldir. Baqas, baqa Allah yoxdur. (Yeaya, 45:14)
Hyat diyarnda Rbbin yaxln grcyim bh etmirm. midini Rbb bala, gcl v rkli ol; midini Rbb
bala! (Zbur, 27:13-14)
Sni sevirm, gcm Snsn ya Rbb! Rbb mnim gcm, snacam, xilskarmdr. Allahm gcm, snacaq yerim,
qalxanm, gcl xilaskarm, qorunduum yerdir! Trif layiq Rbb sslnib xilas olaram dmnlrimdn. (Zbur, 18:1-3)
tinlikd Rbb yalvardm, kmy ardm Allahm. Rbb xard mni drin sulardan. Mni tin dmnimdn,
mndn nifrt ednlrdn qurtard. nki onlar mndn gcl idi. Flakt gnmd qarma xdlar, amma Rbb mn dstk
oldu. Mni hzura qovudurdu, qurtard; nki mndn raz qald. (Zbur, 18:6, 16-19)
mn qayna Snsn ya Rbb, Allahm! Qaranlm iqlandrarsan. (Zbur, 18:28)
O, zn snan hr ksin qalxandr. Varm Rbbdn baqa Allah? Allahmzdan baqa gc varm? Allah mn gc verir,
yolumu qsursuz edir. Mn zfr qalxann balayarsan. Ayaq basdm yerlri genildrsn, burxulmaz bilklrim.
(Zbur, 18:30-32, 35-36)
Ucalsn xilaskarm Allah! Dmnlrimdn qurtarar Zalmlarn lindn alar. (Zbur, 18:46, 48)
Ya Rbb, Sn snram. Utandrma mni he bir zaman! daltinl qurtar mni!... Gcl bir qala ol, xilas olmam n!...
Gcm v qalam Snsn, ndrlik et, yol gstr mn z adn uruna. Mn qurduqlar tldn uzaq tut mni, nki
snacam Snsn. Ruhumu llrin buraxram ya Rbb, sadiq Allah qurtar mni. Dyrsiz btlr bel balayanlardan
iyrnirm, Rbb gvnirm mn. (Zbur, 31:1-6)
Qlbim tkc Allahda hzur tapar, qurtuluum Ondandr. Tk dayam, xlasm, qalam Odur, sla sarslmam Ey qlbim, tk
Allahda hzur tap, nki midim Onadr. Tk dayam, nicatm, qalam Odur, sarslmam. Xilasm v rfim Allaha baldr
Snacam Odur. Ey xalqm, hmi Ona gvnin, drdinizi Ona deyin, nki Allah snacamzdr. (Zbur, 62:1-2, 5-8)
Mn is Allaha sslnrm, Rbb qurtarar mni Ykn Rbb burax, O, Sn dstk olar. sla icaz vermz doru insann
sarslmasna. Amma Sn ey Allah, lm quyusuna atacaqsan pislri Mn is Sn gvnirm. (Zbur, 55:16, 22-23)
Allah Rbb gvndi Rbb ox bal idi, Onun yolundan ayrlmad, Rbbin Musaya vermi olduu buyruqlar yerin
yetirdi. Rbb onunla birlikd idi. Grdy hr id mvffqiyytli oldu... (2 Padahlar, 18:5-7)
Mn Sn gvnirm ya Rbb, "Allahm Snsn!" deyirm. Hyatm Snin linddir, qurtar mni dmnlrimin
pncsindn, dalma dnlrdn. zn qulunu iqlandrsn, sevgi gstr, qurtar mni! nsanlarn dznlrin qar, qoruyucu
hzurunla zrlrin qanad srrsn Rbbi sevin, ey Onun sadiq qullar! Rbb zn bal olanlar qoruyar Ey Rbb
mid balayanlar, gcl v rkli olun! (Zbur, 31:14-16, 20-24)

Snacam Snsn, mni tinlikdn qoruyar, trafm qurtulu ilahilri il hat edrsn. (Zbur, 32:7)
Pislrin acs oxdur, amma Rbb gvnnlri Onun sevgisi hat edr. Ey doru insanlar, sevinc qaynanz Rbb olsun,
coun; ey qlbi tmiz olanlar, hamnz sevinc sslri yayn! (Zbur, 32:10-11)
V Rbb gvncklr. N xo Rbb gvnn insana; qrurluya v yalana ynln meyl etmyn. (Zbur, 40:3-4)
N olar ya Rbb, qurtar mni! Kmyim gl ya Rbb!... Kmkim v xilaskarm Snsn Ey Allahm! (Zbur, 40:13, 17)
Rbb qurtarar onu pis gnd. Qoruyar Rbb, yaadar onu, lkd xobxt edr Dstk olar Rbb ona yataa dnc;
xstlndiyind salamla qovudurar onu (Zbur, 41:1-3)
Mn yayma gvnmrm, qlncm da mni qurtarmaz; ancaq Snsn bizi dmnlrimizdn qurtaran... (Zbur, 44:6-7)
Allah unudan hr ksin sonu beldir, Allahsz insann midi bel yox olar. Onun gvndiyi ey mhv olar, daya is bir
hrmk torudur. Hrmk toruna syknr, amma tor kr, ona yapar, amma tor saxlaya bilmz. (yyub, 8:13-15)
Rbb zilnlr n bir snacaq, tin gnlrd bir qaladr. Sni tanyanlar Sn gvnr, nki Sn ynlnlri he trk
etmdin ya Rbb. (Zbur, 9:9-10)
Gzm Rbbdn ayrmaram, samda dayand n sarslmaram. Bu sbbl qlbim sevinc doludur, ryim cour,
bdnim gvn iinddir Hyat yolunu mn bildirrsn. Bol sevinc vardr Snin hzurunda, sa lindn xobxtlik
azalmaz. (Zbur, 16:8-11)
Bzilri dy arabalarna, bzilri atlarna gvnir. Biz is Allahmz Rbb gvnirik. Onlar kb yxlrlar; biz is qalxb
dimdik dayanrq. (Zbur, 20:7-8)
Rbb gvnr, ucalar ucasnn sevgisi saysind sarslmaz. (Zbur, 21:7)
Qaranlq lm vadisindn kesm bel, pislikdn qorxmaram. nki Sn mnimlsn. oman, dynyin gvn verr
mn mrm boyu tkc yaxlq v sevgi izlyck mni, hmi Rbbin evind oturacaam. (Zbur, 23:4-6)
Ya Rbb, btn varlmla Sn yaxnlaram, ey Allahm, Sn gvnirm Sn mid balayan he kim utanmaz; sbbsiz
xainlik ednlr utanar nki mni qurtaran Allah Snsn. Btn gn midim Sndir. (Zbur, 25:1-5)
Sarslmadan Rbb gvndim. (Zbur, 26:1)
Xobxtlik iind yatram, nki tk Sn ya Rbb, gvnlikd tutursan mni. (Zbur, 4:8)
Allahnz Rbb gvnin, gvnlikd olarsnz. Onun peymbrlrin gvnin, mvffqiyytli olarsnz". (2 Salnamlr,
20:20)
Budur, bu adam Allaha snmaq istmdi Amma mn Allahn evind yallaan zeytun aac kimiym, sonsuza qdr
Allahn sevgisin gvnrm. (Zbur, 52:7-8)
Sn gvnrm qorxduum zaman. Allaha, szn trifldiyim Allaha gvnrm mn, qorxmaram. nsan mn n ed
bilr? Bilirm, Allah mndn yanadr. (Zbur, 56: 3-4, 9)
Szn trifldiyim Allaha, szn trifldiyim Rbb, Allaha gvnirm mn, qorxmaram; insan mn n ed bilr?... nki
mni lmdn qurtardn, ayaqlarm bdrmkdn qorudun; budur, hyat inda, Allah hzurunda gedirm. (Zbur, 56: 1013)
Allah Rbb "Ya Rbb, gclnn nnd gcsz kmk ed bilck Sndn baqa kims yoxdur" dey yalvard, "Ey
Allahmz Rbb, biz kmk et, nki Sn gvnirik. Snin adnla bu ktly qar xdq. Ya Rbb, Sn bizim
Allahmzsan" (2 Salnamlr, 14:11)
Biri qalxb sni ldrmk mqsdi il ardna ds, hyatn Allahn Rbb gvn altnda tutacaq; dmnlrini sapanla da
kimi atacaq. (1 amuel, 25:29)
Gzlnilmz flaktdn, yaxud pislrin urad msibtdn qorxma. nki sni qoruyan Rbbdir, tly dmkdn sni O
qoruyacaq. (Sleymann msllri, 3:25-26)
Rbb mndn yanadr, qorxmaram; insan mn n ed bilr? Rbb mndn yanadr, mnim kmkimdir Rbb snmaq
insana gvnmkdn yaxdr. Rbb snmaq silzadlr gvnmkdn yaxdr Vurub itldilr mni, yxlacaqdm,
amma Rbb kmk etdi mn. Rbb gcm v trnnmmdr, O qurtard mni. (Zbur, 118:6-9, 13-14)
Rbb gvn, Odur kmkiniz v qalxannz! Ey Rbbdn qorxanlar, Rbb gvnin, Odur kmkiniz v qalxannz!
(Zbur, 115:9, 11)
Pis xbrdn qorxmaz, ryi sarslmaz, Rbb gvnr. Gz itidir, qorxu ndir bilmz (Zbur, 112:7-8)

nki Rbb Allah bir gn, bir qalxandr. Ltf v ucalq verr; drst yaayanlardan he bir yaxl sirgmz. Ey hr ey
hakim Rbb, n xo Sn gvnn insana! (Zbur, 84:11-12)
Allaha gvnnlr Allahn etdiklrini unutmasnlar, Onun buyruqlarn yerin yetirsinlr; atalar kimi inadcl, ba qaldran,
qlbi qrarsz, Allaha sdaqtsiz bir nsil olmasnlar. (Zbur, 78:7-8)
Ya Rbb, Sn snram Snacaq gcm ol, hmi z tuta bilcyim nki gcm v qalam Snsn. Ey Allahm,
qurtar mni pisin lindn, haqszn, qddarn pncsindn! nki midim Snsn, ey hakim Rbb, gncliyimdn bri dayam
Snsn. Doulduum gndn bri Sn gvnirm, mni ana rhmindn xaran Snsn. Triflrim hmi Sndir. Bir
oxlar n yax bir nmun oldum, nki Sn gcl snacamsan. (Zbur, 91:1-7, 9-16)
Gzlnilmz flaktdn, yaxud pislrin urad msibtdn qorxma. nki Sni qoruyan Rbbdir... (Sleymann msllri,
3:25-26)
Sn gcl v rkli ol demdimmi? Qorxma, kinm. nki Allahn Rbb gedcyin hr yerd sninl birlikd olacaq.
(Yeua, 1:9)
Qvvtli olun v rkli olun, qorxmayn v onlardan kinmyin, nki sninl birlikd gedn Allahn Rbbdir, sni aldatmaz
v sni trk etmz. (Qanunun tkrar, 31:6)
V snin qarnda gedn Rbbdir. O, sninl olacaq, sni aldatmaz v sni trk etmz, qorxma v kinm. (Qanunun tkrar,
31:8)
Gcl v rkli olun!... Qorxmayn, kinmyin. nki biziml olan (Allah) onunla olandan daha stndr. (2 Salnamlr,
32:7)
Ucalar ucasnn snanda oturan, hr ey gc atann klgsind olar. "O, mnim snamdr, qalamdr" deyirm Rbb
n, "Allahmdr, Ona gvnirm." nki O, sni ovu tlsindn, lmcl xstlikdn qurtarar. Sni qanadlarnn altna
alar, onlarn altna snarsan. Onun sdaqti snin qalxann, siprin olar. N gecnin dhtindn qorxarsan, n gndz uan
oxdan, n qaranlqda gzn xstlikdn, n d gnortann yox edici qrnndan Sn Rbbi zn snacaq, ucalar ucasn
iqamt sediyin n bana bla glmyck, adrna flakt yaxnlamayacaq. nki Allah mlklrin buyuruq verck ki,
gedcyin hr yerd sni qorusunlar. llrinin stnd dayacaqlar sni, ayan bir daa dymsin dey. Aslann, kobrann
zrindn keib kedcksn; gnc aslan, ilan tapdalayacaqsan. "Mni sevdiyi n onu qurtaracaam" deyir Rbb, "Mni
yax tand n ona qala olacaam. Mn sslninc ona cavab vercym, tinlikd onun yannda olacaam, xilas edib
ucaldacaam onu. Onu uzun mrl doyuracaq, ona xilasm gstrcym".
O zaman tinlik iind Rbb yalvardlar, Rbb qurtard onlar drdlrindn. (Zbur, 107:6)
tinlik iind Rbb sslndim; cavablad, rahatla qovudurdu mni. (Zbur 118:5)
Dorular yalvarar; Rbb... btn tinliklrdn qurtarar onlar. (Zbur, 34:17)
Allah snacamz v gcmzdr... (Zbur, 46:1)
Edcyin ilri Rbb mant et, o zaman planlarn reallaar. Rbb hr eyi mqsdin uyun edr.. (Sleymann msllri,
16:3-4)
Allah unudan hr ksin sonu beldir, Allahsz insann midi bel yox olar. Onun gvndiyi ey mhv olar, daya is bir
hrmk torudur. Hrmk toruna syknr, amma tor kr, ona yapar, amma tor saxlamaz. (yyub, 8:13-15)
Tvratda Allahn mrlrin tabe olmaq
Allahnz Rbbin siz buyurduqlarn ml etmy diqqt yetirin. Onlardan saa-sola sapmayn. Allahnz Rbbin siz
buyurduu yollarda gedin. Bel ki, mlk ld edcyiniz lkd sa qalasnz, mvffqiyytli v uzun mrl olasnz.
(Qanunun tkrar, 5:32-33)
Ka ki, Mndn qorxaydlar v btn buyruqlarma uymaq n hmi rkdn istkli olaydlar! O zaman zlrin v
uaqlarna davaml yaxlq glrdi. (Qanunun tkrar, 5:29)
Allahnz Rbbin buyruqlarna, siz verdiyi qanun v qaydalara tabe olmaa diqqt yetircksiniz. Rbbin gznd yax v
doru olan edcksiniz. Bel ki, zriniz yaxlq glsin, Rbbin atalarnza and irk sz verdiyi brktli lkni mlk ld
edsiniz. (Qanunun tkrar, 6:17-18)

Davaml zrimiz yaxlq glmsi v bu gn olduu kimi sa qalmamz n Allahmz Rbb btn bu qaydalara ml
etmyimizi v zndn qorxmamz buyurdu. Allahmz Rbbin qarsnda, verdiyi bu buyruqlara uymaa diqqt yetirsk,
bunu biz doruluq sayacaq. (Qanunun tkrar, 6:24-25)
Buyruqlarna tabe olub-olmayacanz, mqsdinizin n olduunu yrnmk n sizi tinliklr salb snad. (Qanunun
tkrar, 8:2)
Mnim qaydalarm yerin yetirib qanunlarma gr yaayacaqsnz. Allahnz Rbb Mnm. Qaydalarma, qanunlarma
sarln. nki onlar yerin yetirn onlar saysind yaayacaq. Rbb Mnm. (Levililr, 18:4-5)
Dnn! syanlarnzdan dnn! Gnahn sizi flakt srmsin icaz vermyin. syanlarnz znzdn uzaqladrn.
Yeni bir qlb, yeni bir ruh ld edin (Yezekel, 18:30-31)
Misirdn xardn xalqn yoldan xd. Onlara buyurduum yoldan drhal sapdlar. zlrin tkm bir bt dzltdilr.
Sonra Rbb mn "Budur dikba bir xalq!... Onlar yox edim; adlarn da gyn altndan silim" (Qanunun tkrar, 9:1214)
Siz is Allahnz Rbbin buyruuna qar gldiniz. Ona gvnmdiniz, szn qulaq asmadnz. Sizi tandm gndn bu
yana Rbb davaml qar xdnz. (Qanunun tkrar, 9:23-24)
rklrinizi Rbb verin, bundan bel dikba olmayn. nki Allahnz Rbb Ulu, gcl, heybtli Allahdr. (Qanunun
tkrar, 10:16-17)
O, sizi Misirdn xaran, kl olduunuz lkdn qurtaran Allahnz Rbb qar glmy ssldi. Allahnz Rbbin
getmyinizi buyurduu yoldan sizi sapdrmaa ald. Aranzdak pisliyi ortadan qaldrmalsnz. (Qanunun tkrar, 13:5)
Allah Rbbdn qorxma, bu qanunun btn szlrin v qaydalarna uyma yrnsin; zn qardalarndan stn
saymasn, qanunun xaricin xmasn (Qanunun tkrar, 17:19-20)
Bu gn Allahnz Rbb bu qayda v qanunlara ml etmyinizi buyurur. Onlara btn ryinizl, cannzla uymaa diqqt
yetirin. Bu gn Rbbin Allahnz olduunu, Onun yollarnda gedcyinizi, qaydalarna, buyruqlarna, qanunlarna tabe
olacanz, Onun szn dinlycyinizi aqladnz... Btn buyruqlarna tabe olacaqsnz. (Qanunun tkrar, 26:16-18)
Bu qanunun szlrin uymayana v onlar tsdiqlmyn lnt olsun! Btn xalq "Amin!" deyck. (Qanunun tkrar, 27:26)
"Alsz davrandn" dedi, "Allahn Rbbin sn verdiyi buyrua uymadn" (1 amuel, 13:13)
" Ba qaldrmaq fallq qdr gnahdr v dikbalq btprstlik qdr pisdir. Sn Rbbin buyruunu rdd etdiyin n,
Rbb d snin padah olman rdd etdi". (1 amuel, 15:22-23)
Dflrl danland halda dikbalq edn qfltn msibt urayacaq, ar yoxdur. (Sleymann msllri, 29:1)
Siz dikba bir xalqsnz Rbb davaml qar xdnz. (Qanunun tkrar, 9:6-7)
Sz dinlmk istmdilr, aralarnda gstrdiyin mczlri unutdular. Dikbalq etdilr, khn kllik hyatlarna dnmk
n zlrin bir ndr taparaq ba qaldrdlar. Amma Sn balayan, yaxlq edn, acyan Sevgisi hdsiz Allahsan. Onlar
trk etmdin. (Nehemya, 9:17)
Amma Allahnz Rbbin szn dinlmyib bu gn siz atdrdm buyruqlarn, qaydalarn hamsna ml etmsniz, bu
lntlr zriniz glck v siz atacaq: "hrd d, tarlada da lntli olacaqsnz. Sbtiniz v xmir tabanz lntli
olacaq. Rhminizin meyvsi, torpanzn mhsulu, mallarnzn buzovlar, srlrinizin quzular lntli olacaq. ri
girdiyinizd lntli olacaqsnz; l xdnzda da lntli olacaqsnz. Rbb arxa evirmkl etdiyiniz pisliklr zndn l
atdnz hr id O, sizi lnt uradacaq, aqnla dar edck... Sonda zriniz flakt glck v tez yox olacaqsnz.
Rbb mlk ld etmk n gedcyiniz lkd sizi yox edn qdr yoluxucu xstlikl czalandracaq. (Qanunun tkrar,
28:15-21)
Bu kitabda yazlan qanunun btn szlrin ml etmyib Allahnz Rbbin uca v heybtli adndan qorxmasanz, Rbb sizi
v soyunuzu qorxunc blalarla, byk v davaml blalarla, ar v yaxlamayan xstliklrl vuracaq. Sizi qorxuya salan
Misirin btn xstliklrini yenidn banza gtirck; siz yapacaqlar. Siz yox olana qdr Rbb bu Qanun kitabnda
yazlmam hr cr xstliyi v blan da banza gtirck. (Qanunun tkrar, 28:58-61)
nki sizin ba qaldran, dikba insanlar olduunuzu bilirm. Bu gn mn sa ikn, aranzda ikn bel Rbb qar glirsiniz;
lmmdn sonra daha n qdr ox ba qaldracaqsnz. (Qanunun tkrar, 31:27)
Rbb "Vay halna bu dikba soyun!" deyir "Gnah stn gnah ilyirlr". (Yeaya, 30:1)

 Sn qar xanlar he saylb yox olacaq. (Yeaya, 41:11)

Hams ox dikbadr Tunc qdr, dmir qdr qatdrlar. Hams aln itirmidir. (Yeremya, 6:28)
Lakin onlar szm dinlmdilr, qulaq asmadlar. Dikbalq edib Mni dinlmdilr, yola glmk istmdilr. (Yeremya,
17:23)
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "Bax, bu hr v trafndak kndlr bildirdiyim btn flaktlri gtircym. nki
dikbalq edib szm dinlmdilr". (Yeremya, 19:15)
Onlar v atalar bu gn qdr Mn qar gldilr. Bu xalq dikba v inadcldr. Sni onlara gndrirm. Onlara "hakim
Rbb bel deyir" deycksn. Bu syankar xalq sni istr dinlsin, istrs d dinlmsin, yen d aralarnda bir peymbr
olduunu bilck. Sn ey Adm olu, onlardan v szlrindn qorxma! trafnda kollar, tikanlar olsa v qrblr arasnda
yaasan bel, qorxma. syankar bir xalq olsalar bel, onlarn sylycklrindn qorxma, onlara gr kinm. Sni istr
dinlsinlr, istrs d dinlmsinlr, onlara szlrimi sylycksn. nki onlar syankar bir xalqdr. (Yezekel, 2:3-7)
" Hr n qdr syankar bir xalq olsalar da, onlardan qorxma, kinm". Mn "Ey Adm olu, yax dinl v sn
sylycklrimi qlbin yerldir" dedi. ndi srgnd yaayan xalqna get v sni istr dinlsinlr, istr dinlmsinlr, onlara
"hakim Rbb bel deyir" de. (Yezekel, 3:9-11)
Rbb qar glnlr darmadan olacaq, Rbb onlara qar gylri guruldadacaq, btn dnyan mhakim edck (1
amuel, 2:10)
gr Rbbdn qorxub Ona qulluq etsniz, Onun szn dinlyib buyruqlarna qar glmsniz, hm siz v hm d ndriniz
olacaq padah Allahnz Rbbin ardnca getsniz, n yax! Amma Rbbin szn dinlmyib buyruqlarna qar glirsinizs,
Rbb padahnz czalandrd kimi sizi d czalandracaq. (1 amuel, 12:14-15)
Onun Qanununa yaama rdd etdilr. Unutdular Onun ilrini, zlrin gstrdiyi mczlri Ona ba qaldrdlar,
rtlrin uymadlar. Dnklk edib atalar kimi xyant etdilr, etibarsz bir yay kimi zay xdlar. (Zbur, 78:10-11, 56-57)
Allahn buyruqlarna qar xmdlar, kmsmidilr ucalar ucasnn ydn Czalarn grd axmaqlar, gnah v
syanlar zndn. (Zbur, 107:11, 17)
Qoyduun rtlr diqqtl ml olunmasn buyurdun. Ka ki, qrarl olam Snin qaydalarna uymaqda! He utanmayacaam
btn buyruqlarn izldikc. kr edcym Sn tmiz qlbl daltli hkmlrini yrndikc. Qaydalarn yerin
yetircym, buraxma mni he bir zaman! (Zbur, 119:4-8)
Mn Snin rtlrindn ayrlmadm. kinirm hr pis yoldan, Snin szn tutmaq n. Ayrlmaram hkmlrindn,
nki mn Sn yrtdin. Nec irin glir verdiyin szlr damama, baldan irin glir azma! Snin rtlrin uymaqla
mdriklik qazanram, buna gr nifrt edirm hr shv yoldan. Szn addmlarm n raq, yolum n iqdr. daltli
hkmlrini izlycyim and idim, andm tutacaam. (Zbur, 119:100-106)
Rbb qlbi pis olandan iyrnr, bilin ki, ellri czasz qalmaz. (Sleymann msllri, 16:5)
Onlara dedim ki, "Szm dinlyin, buyurduum hr eyi yerin yetirin Amma dinlmdilr, qulaq asmadlar. Bunun
yerin pis qlblrinin inadna uyun davrandlar. Mn d ml etmlrini buyurduum, amma yerin yetirmdiklri bu
razlamada aqlanan btn lntlri balarna gtirdim". (Yeremya, 11:4, 8)
Siz baqa ilahlara bxur yandrdnz, Rbb qar gnah ildiniz; Onun szn dinlmdiniz, Qanununa, qaydalarna,
razlama rtlrin uymadnz. Buna gr bu gn olduu kimi banza flakt gldi. (Yeremya, 44:23)
Qaydalarm tapdalayb qanunlarmdan nifrt edib, buyruqlarma qar xb razlamam pozsanz, sizi bel
czalandracaam: zriniz dht salacaam. Vrm v qzdrma gznzn in sndrb cannz alacaq. Bo yer
toxum kcksiniz, nki mhsullarnz dmnlriniz yeyck. (Levililr, 26:15-16)
gr qar xmaa davam edib Mni dinlmk istmsniz, gnahlarnza qarlq czanz yeddi qat artracaam. Bununla da
yola glmyib Mn qar xmaa davam etsniz, Mn d siz qar xacaam, gnahlarnza qarlq sizi yeddi df
czalandracaam. Btn bunlardan sonra yen Mni dinlmyib Mn qar xarsanz gnahlarnza qarlq sizi yeddi qat
czalandracaam. (Levililr, 26:21-28)
Rbbin szn kmsmi, buyruqlarna qar glmidir. Bu sbbl, o adam xalqnn arasndan qti atlacaq, gnahnn
czasn kck. (Shrada saylar, 15:31)

Sizi xbrdar etdim, amma dinlmdiniz. Rbbin buyruuna qar gldiniz. znz gvnib dalq blgy xdnz.
(Qanunun tkrar, 1:43)
Pislik edib qanunlarm, qaydalarm tapdalad. Qanunlarma qar gldi, qaydalarma uyun davranmad. Buna gr hakim
Rbb deyir ki: "trafnzda yaayan xalqlardan daha azn idiniz, qaydalarm izlmdiniz, qanunlarma uymadnz.
trafnzda yaayan xalqlarn qanunlarna da uymadnz". Buna gr hakim Rbb deyir ki: "Budur, Mn siz qaryam,
xalqlarn gz nnd sizi czalandracaam". (Yezekel, 5:6-8)
lakin Mn qar gldilr, Mni dinlmk istmdilr. Bel baladqlar iyrnc btlri he biri atmad, Misir btlrini d
buraxmadlar. (Yezekel, 20:8)
Lakin uaqlar Mn qar gldilr. Qaydalarm izlmdilr. Ttbiq edn adama hyat vern qanunlarma uyun diqqtl
yaamadlar Aranzda Mn qar glnlrl ba qaldranlar ayracaam. Onlar yaadqlar lklrdn xaracaam
(Yezekel, 20:21, 38)
Onlar natmizliyin, syanlarna gr czalandrdm (Yezekel, 39:24)
nki sn Rbbin buyruuna uymadn Rbb bu gn bunlar buna gr bana gtirdi. (1 amuel, 28:18)
Amma siz, yaxud uaqlarnz yollarmdan sapb buyruqlarma v qaydalarma uymayb, gedib baqa ilahlara qulluq edib
tapnsanz, siz verdiyim bu lkdn sizi gtrb atacaam... (1 Padahlar, 9:6-7)
Allahnz Rbbin btn buyruqlarna tabe olmaa diqqt yetirin ki, bu brktli lkni mlk qazanb sonsuza qdr
uaqlarnza miras olaraq versiniz. (1 Salnamlr, 28:8)
Zkriyy xalqn nnd dayanb sslndi: "Allah bel deyir: N n buyruqlarma qar glirsiniz? lriniz yax
getmyck. nki siz Mni buraxdnz, Mn d sizi buraxdm"... (2 Salnamlr, 24:20)
Allahn Qanununa uymayanlar ya lml, ya srgnl, ya mallarna l qoyulmaqla, ya da hbs edilmkl czalandrlsn.
(zra, 7:26)
Ey Allahmz, bundan baqa n dey bilrik? Qullarn peymbrlr vasitsil verdiyin buyruqlara uymadq (zra, 9:10-11)
Sn ox pislik etdik. Qulun Musaya verdiyin buyruqlara, qayda v qanunlara ml etmdik. Qulun Musaya syldiklrini
xatrla. Dedin ki, "gr Mn xyant etsniz, sizi xalqlarn arasna splycm. Amma Mn dnb buyruqlarm diqqtl
yerin yetirsniz, dnyann o biri ucuna aparlm olsanz bel, sizlri yb sediyim yer, olacam yer gtircym".
(Nehemya 1:7-9)
Onlar mqdds Qanununa dnmlri n xbrdar etdins d, qrura qaplaraq buyruqlarna qar gldilr. Qaydalarn
tapdalayb gnah ildilr. Halbuki kim qaydalarna bal qalsa, hyat tapar. nadla Sn arxa evirdilr, dinlmk istmdilr.
(Nehemya, 9:29)
Allahn qulu Musa vasitsil verdiyi qanuna gr yaamaq, hakimimiz Rbbin btn buyruqlarna, qanunlarna,
qaydalarna tabe olmaq n and idilr, uymayanlar lntldilr. (Nehemya, 10:29)
Allahmz Rbbin szn qulaq asmadq, qullar peymbrlr vasitsil biz verdiyi qanunlara uymadq Qanunu tapdalad,
arxasn Sn dnb Sni dinlmk istmdi. Buna gr Allah qulu Musann Qanununda yazlan lnt bamza yad, iiln
and yerin gldi. nki Sn qar gnah ildik. zrimiz byk flakt gtirib bizim v bizi idar edn ndrlrimiz n
syldiyin szlri yerin yetirdin... Musann Qanununda yazld kimi, btn bu flaktlr bamza gldi. Buna baxmayaraq,
ey Allahmz Rbb, gnahmzdan dnb Snin hqiqtlrin ynlrk ltfn dilmdik. (Daniel, 9:10-13)
Rbb bel deyir: " Czasn qaldrmayacaam. nki gnah stn gnah ildilr, rdd etdilr Qanunumu, qaydalarma
uymadlar; yalan btlr sapdrd onlar, atalarnn da izldiyi btlr". (Amos, 2:4)
Tvratda vicdana uymaq
Doruluuma sarlb onu buraxmayacaam, yaadm mddtd vicdanm mni gnahlandrmayacaq. (yyub, 27:6)
Triflr deyirm mn yd vern Rbb, geclr bel vicdanm oyadr mni. (Zbur, 16:7)
Adam ldrmkdn vicdan zab kn mzara qdr qaacaq (Sleymann msllri, 28:17)
Mn tmiz vicdanla, gnahsz llriml etdim bunu. (Yaradl, 20:5)

... Gnahm zndn rahatlm getdi. nki gnahlarm bamdan ad, danmaz bir yk kimi kryimd arlad. (Zbur,
38:3-4)
Tvratda zamanszlq v qdr iman
nki Snin gznd min il slind kemi bir gn, dnn kimi, bir gec nvbsi kimidir. (Zbur, 90:4)
imdn "Allah dorunu da, pisi d mhakim edck" dedim, "nki hr hadisnin, hr hrktin vaxtn tyin etdi". (Vaiz,
3:17)
nsan pk atar, amma hr qrar Rbb verr. ((Sleymann msllri, 16:33)
Ana rhmind Sn forma vermdn vvl tandm Sni. Doulmadan vvl Sni ayrdm, xalqlara peymbr etdim.
(Yeremya, 1:5)
Bilirm ki, Allahn etdiyi hr ey bdi olaraq olacaq; ona bir ey qatla bilmz v ondan bir ey azaldla bilmz v z
qarsnda qorxsunlar dey, Allah onu etdi. ndi n olursa, kemid d oldu; n olacaqsa, daha vvl d olmudur... (Vaiz,
3:14-15)
Lap vvldn bri olub-kenlri xatrlayn. nki Allah Mnm, baqas yoxdur. Allah Mnm, bnzrim yoxdur. Sonu
balancdan, hl olmam hadislri lap vvldn bildirn Mnm. (Yeaya, 46: 9-10)
Gzlrin mni dl ikn grd; v hl onlardan he biri yox ikn, mnim n tyin olunan gnlrin hams Snin kitabnda
yazlmd. (Zbur, 139:16)
Hr eyin mvsm, gylrin altndak hr hadisnin zaman vardr. (Vaiz, 3:1)
Doumun zaman var, lmn zaman var. Tikmyin zaman var, skmyin zaman var. (Vaiz, 3:2)
fa vermyin zaman var. Yxman zaman var, etmyin zaman var O, hr eyi vaxtnda gzl etdi (Vaiz, 3:3, 11)
... nsann gnlri tyin olunmu, aylarnn say myyn olunmudur; srhd qoymusan, knara ke bilmz. (yyub, 14:5)
nsan qlbind ox ey hazrlayar, amma reallaan Rbbin mqsdidir. (Sleymann msllri, 19:21)
Daha sz azma almadan, sylycyim hr eyi bilirsn, ya Rbb. (Zbur, 139:4)
... Mn ayrlan gnlrin he biri glmdn hams Snin kitabna yazlmd. (Zbur, 139:16)
... Son yen d tyin olunan zamanda glck. (Daniel, 11:35)
Bundan baqa insan z vaxtn bilmz: Baln mrhmtsiz tora, quun tly ddy kimi, insanlar da zrlrin qfltn
kn pis zamana yaxalanarlar. (Vaiz, 9:12)
Pislr hl ana rhmind ikn yoldan xar, doulduu andan yalan danaraq sapar. (Zbur, 58:3)
Ey knar xalqlar, eidin mni; uzaqdak xalqlar, yax dinlyin. Rbb mni ana rhmind ikn ard, anamn qarnnda ikn
adm qoydu. (Yeaya, 49:1)
nsan pk atar, amma hr qrar Rbb verr. (Sleymann msllri, 16:33)
Btn bunlar oxdan etdiyimi, lap vvldn hazrladm eitmdinmi? Hasarl hrlri brbad hala salma indi Mn
realladrdm Snin oturub-durman, n vaxt gedib-gldiyini bilirm. (Yeaya, 37:26, 28)
Amma bunu lap vvldn hazrlayb realladrm olan Allaha gvnmdiniz Siz ln qdr bu gnahnz
balanmayacaq... (Yeaya, 22:11, 14)
Bunlar glck nsil n yazlsn, bel ki, hl doulmam insanlar Rbb triflr desin. (Zbur, 102:18)
Bu kitabda yazlan btn lntlr bana yaacaq v Rbb onun adn gyn altndan silck. (Qanunun tkrar, 29:20)
Kitabda yazlan btn lntlri, flakti buraya da, burada yaayan xalqn bana da gtircym. (2 Salnamlr, 34:24)
"Btn bunlar oxdan etdiyimi, lap vvldn hazrladm eitmdinmi? Hasarl hrlri brbad hala salma indi Mn
realladrdm." (2 Padahlar, 19:25)
Tvratda duann hmiyyti
Rbb zn yalvaran, smimi yalvaran hr ks yaxndr. Dilyini yerin yetirr zndn qorxanlarn, fryadlarn eidr,
onlar qurtarar. Rbb qoruyar zn sevn hr ksi... (Zbur, 145:18-20)

... Rbb yalvarmaq, hr ey hakim Rbb ynlmk n drhal yola xaq... (Zkriyy, 8:21)
Yazda Rbbdn ya istyin. Odur ya buludlarn meydana gtirn... (Zkriyy, 10:1)
Nfsim tkninc Sni andm ya Rbb, duam Sndir... (Yunis, 2:7)
Bunun zrin zm Rbb Allaha evirdim. Dua il, iltimasla, orucla Ona yalvardm; ul geyinib kld oturdum. Rbb
Allahma dua edib gnahlarmz aq kild qbul etdim. Bel dedim: "Ya Rbb, zn sevnlrl, buyruqlarna uyanlarla
etdiyi razlamaya bal qalan, davaml sevgi gstrn uca v zmtli Allah! (Daniel, 9:3-4)
Gec ilahi sylyr, dua edrm hyatmn Allahna. (Zbur, 42:8)
Dua etdiyind Allah ondan raz qalar, o da Allahn zn grb sevinr. Allah onun durumunu dzldr. (yyub, 33:26)
... "Allahm, llrim gc ver" dey dua etdim. (Nehemya, 6:9)
... Dayanmadan dua etsinlr... (Zbur, 72:15)
Yksk ssl yalvarram Rbb, yksk ssl Rbb yalvarram... Sn sslnirm ya Rbb: "Snacam, yaadmz bu
dnyada nsibim Snsn" deyirm. (Zbur, 142:1, 5)
... Tvazkar olub, Mn ynlib dua ets v pis yollarndan dns... gnahlarn balayb lklrini xobxtliy
qovuduracaam. (2 Salnamlr, 7:14)
... Biz Allahmza dua etdik... (Nehemya, 4:9)
Xalq bel dua etdi: "Tk Rbb Snsn. Gylri, gylrin gylrini, btn gy cisimlrini, yer zn v iindki hr eyi,
dnizlri v ilrindki hr eyi Sn yaratdn. Hamsna Sn can verdin. Btn gy cisimlri Sn tapnr". (Nehemya 9:6)
Dnyan yaradan, yerini alsn dey ona qurulu vern, ad Rbb olan bel deyir: "Mn yalvar ki, sni cavablaym; bilmdiyin
byk, ala smaz eylri Sn bildirim". (Yeremya, 33:2-3)
Yksk ssl yalvarram Rbb, yksk ssl Rbb yalvarram thlky dnd gedcyim yolu Sn bilirsn. Tl
qurdular getdiyim yola Sn sslnirm ya Rbb: "Snacam, yaadmz bu dnyada nsibim Snsn" deyirm.
"Ssim qulaq as, nki ox arsizm; qurtar mni ardma dnlrdn, nki mndn gcldrlr". (Zbur, 142:1-6)
Yunis baln qarnndan Allah Rbb bel dua etdi: "Ya Rbb, tinlikd Sn yalvardm, cavabladn mni. Kmk istdim
qulaq asdn ssim Sular boana qdr hat etdi mni, trafm dnizlr brd Amma ya Rbb, Allahm, mni sn
qurtardn quyudan. Nfsim tkninc Sni andm ya Rbb, duam Sndir Qurtulu Sndn glr ya Rbb!" (Yunis, 2:1-9)
Duam eit ya Rbb, iltimasm dinl! Sdaqtinl, doruluunla cavabla mni!... llrimi Sn aram, qlbim quru torpaq
kimi Sn susayb. Tez cavabla mni ya Rbb, tknirm. evirm mndn zn, yoxsa lm quyusuna enn llr
dnrm. Shrlr eitdir mn sevgini, nki Sn gvnirm; mn gedcyim yolu bildir, nki duam Sndir.
Dmnlrimdn qurtar mni ya Rbb; Sn snram. Rizan ilmyi mn yrt, nki Sn mnim Allahmsan. Snin
yax ruhun dz yolda mn ndrlik etsin! Ya Rbb, adn uruna hyat ver mn, doruluunla qurtar mni tinlikdn.
(Zbur, 143:1, 6-12)
Hanna bel dua etdi: "ryim Rbbd tapdm sevincl cour; gcm yksldn Rbbdir Mqddslikd Rbbin bnzri
yoxdur, bli, Snin kimisi yoxdur ya Rbb! Allahmz kimi dayaq yoxdur... nki Rbb hr eyi biln Allahdr; Odur
davranlar ln Rbb ldrr d, dirildir d, llr diyarna endirir v xarr. O, kimisini yoxsul, kimisini varl edr;
kimisini alaldar, kimisini yksldr. Dkn yerdn qaldrar, yoxsulu zibillikdn xarar Yer znn tmllri
Rbbindir Rbb sadiq qullarnn addmlarn qoruyar, amma pislr qaranlqda susdurular. nki gcl zfr ata bilmz
insan". (1 amuel, 2:1-9)
brahim Allaha dua etdi v Allah... fa verdi. Uaq sahibi oldular. (Yaradl, 20:17)
... "Ya Rbb, byym brahimin Allah, yalvarram, bu gn mni mvffqiyytli et" dey dua etdi... (Yaradl, 24:12)
Bu gn bulan bana glnd bel dua etdim: "Ya Rbb, byym brahimin Allah, yalvarram yolumu a". (Yaradl,
24:42)
Musa Fironun yanndan xb Rbb dua etdi. (Misirdn x, 10:18; 8:30)
... Xizqiya onlar n bel dua etdi: "... Tmizlnmmi bel olsa, Rbb Allaha, atalarnn Allahna ynlmy rkdn
qrarl olan hr ksi yax olan Rbb balasn". (2 Salnamlr, 30:18-19)
Daniel daha vvl etdiyi kimi hr gn df diz kb dua etdi, Allahna triflr dedi Onu Allahna dua edib
yalvararkn grdlr. (Daniel, 6:10-11)

Sleyman dayanb llrini gylr ad. "Ya Rbb Yerd v gyd Sn bnzr baqa Allah yoxdur" dedi, "Btn rklri
il yolunu izlyn qullarnla etdiyin razlamaya bal qalarsan Ya Rbb Allahm, qulunun bu gn etdiyi duan, iltimas eit;
duasna v yalvarna qulaq as Qulunun buraya ynlib etdiyi duan eit. Buraya ynlib dua edn qulunun iltimasn
eit eidinc bala Biri qonusuna qar gnah ilyib and imk mcburiyytind qaldnda glib bu mbdd, Snin
qurbangahnn nnd and is gnahkarn czasn verrk, gnahsz haql xararaq qullarn mhakim et Yen Sn
dnb, adn xatrlayb, bu mbdd dua edib, yalvararaq nn xsa gnahn bala. Onlar atalarna verdiyin lky
yen qovudur Sn qar gnah ildiyi n gylr balanb ya yamazsa, tinliy dn xalqn bura ynlib, dua
edib, adn xatrlayb v gnahlarndan dns qullarnn gnahlarn bala. Onlara doru yolda getmyi yrt Mlk
olaraq verdiyin lkn yalarn gndr. lkni qtlq, yoluxucu xstlik, sam yeli, kif, trtl v ya yirtklr brdynd,
dmnlr hrlrin birind xalqn dvry aldnda, hr hans bir flakt, yaxud xstlik olanda dua edib, yalvararaq
llrini bu mbd doru asa bala. nsanlarn qlblrini yalnz Sn bilirsn atalarmza verdiyin bu lkd yaadqlar
mddtd Sndn qorxsunlar Snin uca adn, gcn, qdrtini eidib uzaq lklrdn gln qriblr bu mbd glib dua
etslr yalvarlarn cavabla. Bel ki, dnyann btn xalqlar Snin adn bilsin, Sndn qorxsun adna ina etdirdiyim
bu mbd ynlib dua ets onlar qurtar Pemanlq duyub, gnahlarndan dnb, Gnah ildik, yoldan sapb pislik
etdik deyrk Sn yalvarsalar, mhbus olduqlar lkd candan v rkdn Sn dnslr, atalarna verdiyin lklrin,
sediyin hr v adna ina etdirdiyim mbdin ynlib dua etslr dualarna, yalvarlarna qulaq as, onlar qurtar
btn gnahlar bala. Dmnlrinin onlara acmasn tmin et" Sleyman Rbb duasn v iltimasn bitirinc llri
gylr aq, dizlri zrin kdy Rbbin qurbangahnn nndn qalxd. (1 Padahlar, 8:22-54)
zm Rbb Allaha evirdim. Dua il, iltimasla, orucla Ona yalvardm Rbb Allahma dua edib gnahlarmz etiraf
etdim: "Ya Rbb Buyruqlarndan, qanunlarndan ayrlb gnah v cinayt trtdik, pislik etdik, ba qaldrdq. Snin adna
padahlarmza, ndrlrimiz, atalarmza, lkdki btn xalqa sslnn qullarn olan peymbrlri dinlmdik. Sn
daltlisn ya Rbb! Sdaqtsizliyimiz zndn bizi yaxn, uzaq lklr apardn bu gn utanrq. Bli ya Rbb, bizlr,
padahlarmz, ndrlrimiz, atalarmz Sn qar ildiyimiz gnah zndn utanrq. Sn qar gldiyimiz halda sn
acyan, balayan Allahmz Rbbsn. Allahmz Rbbin szn qulaq asmadq, qullar peymbrlr vasitsil biz verdiyi
qanunlara uymadq Buna gr Allah qulu Musann qanununda yazlan lnt bamza yad, iiln and yerin gldi. nki
Sn qar gnah ildik. zrimiz byk flakt gtirib bizim v bizi idar edn ndrlrimiz n syldiyin szlri yerin
yetirdin Musann qanununda yazld kimi, btn bu msibtlr bamza gldi. Buna qar ey Allahmz Rbb,
gnahmzdan dnb, Snin hqiqtlrin ynlrk ltfn dilmdik ndi ey Allahmz, qulunun duasn, yalvarn
eit Doruluumuzdan deyil, Snin byk mrhmtindn tr istyirik. Ya Rbb, bala!... Ey Allahm, adnn xatiri n
gecikm!..." (Daniel, 9:3-19)
Peymbr lyas qurbangaha yaxnlab bel dua etdi: " Mn d Snin qulunam v btn bunlar Snin buyruqlarnla
etdim. Ya Rbb, mn cavab ver!... Onlarn yen Sn dnmlrini tmin et". (1 Padahlar, 18:36-37)
Oruc tutub gylrin Allahna dua etdim: " Uca v zmtli Allah! Ya Rbb, halm gr, gec-gndz etdiyim duaya
qulaq as Mni bu gn mvffqiyytli et" (Nehemya, 1:4-7, 11)
Rbbin hzurunda mktubu yer srib bel dua etdi: " Hr ey hakim Rbb, btn dnya padahlqlarnn tk Allah
Snsn. Yeri, gy Sn yaratdn" (Yeaya, 37:14-16)
... O hr n Rbb dua edin... (Yeremya, 29:7)
... sa qalanlarmz n dua et. (2 Padahlar, 19:4)
... sa qalmamz n dua etsinlr. (Ezra, 6:10)
... Bel dua etdi: "... Rbb, btn dnya padahlqlarnn tk Allah Snsn. Yeri, gy Sn yaratdn". (2 Padahlar, 19:15)
Sonra bel dua etdi: "Ya Rbb, onun gzlrini a, grsn!"... (2 Padahlar, 6:17)
lyas df uan zrin yilib Rbb bel dua etdi: "Ya Rbb Allahm, bu uaa yenidn can ver". (1 Padahlar, 17:21)
"Sn yalvarram ya Rbb buraxma, trk etm mni ey mni qurtaran Allah!... Ya Rbb, yolunu yrt mn dz yolda
mn ndr ol". (Zbur, 27:7-11)
Tvratda mlklr iman

nki Allah mlklrin mr edck ki, gedcyin hr yerd sni qorusunlar. llrind dayacaqlar sni ki, ayan daa
dymsin. Aslan, kobran tapdalayb kecksn, gnc aslan, ilan tapdalayacaqsan. "Mni sevdiyi n onu qurtaracaam"
deyir Rbb, "Mni yax tand n ona qala olacaam. Mn sslnnd onu cavablayacaam, tinlikd onun yannda
olacaam, qurtarb ucaldacaam onu. Onu uzun mrl doyuracaq, ona xilasm gstrcym". (Zbur, 91: 11-16)
... Qfltn bir mlk ona toxunub "Qalx yemk ye" dedi. lyas trafna baxanda yannda, isti dalarn stnd yemk v bir
qab su grd. Yeyib idikdn sonra yen uzand. Rbbin mlyi ikinci df gldi, ona toxunub "Qalx yemyini ye. Gedcyin
yol ox uzundur" dedi. lyas qalxd, yeyib idi. Yediklrindn ald gcl qrx gn, qrx gec... getdi. (1 Padahlar, 19:5-8)
"Yolunda getdiyim Rbb mlyini sninl gndrck, yolunu aacaq dedi... (Yaradl, 24:40)
Rbb... "ndi get, xalq sn syldiyim yer apar. Mlyim sn ndrlik edck. Amma zaman glinc gnahlarndan tr
onlar czalandracaam. (Misirdn x, 32:33-34)
Yaqub yoluna davam edrkn, Allahnn mlklri il qarlad. (Yaradl, 32:1)
Amma biz Rbb yalvarnca iltimasmz eitdi. Bir mlk gndrib bizi Misirdn xard... (Shra saylar, 20:16)
Bundan sonra Rbb mly qlncn qnna qoymasn buyurdu. Mlk buyrua tabe oldu. (1 Salnamlr, 21:27)
Dan yeri aararkn mlklr Luta "... iki qzn gtr, drhal buradan uzaqla" dey tkid etdilr... (Yaradl, 19:15)
ki mlk axamst Sodoma atdlar. Lut hrin qapsnda oturmudu. Onlar grn kimi qarlamaq n ayaa qalxd...
(Yaradl, 19: 1)
"Yolda sizi qorumas, hazrladm yer aparmas n nnzdn bir mlk gndrirm. Ona diqqt yetirin, szn dinlyin,
ba qaldrmayn. nki Mni tmsil etdiyi n qiyamnz balamaz. Amma onun szn diqqtl dinlyib btn
syldiklrimi yerin yetirsniz, dmnlriniz dmn, rqiblriniz rqib olacaam. Mlyim nnzdn gedck...
(Misirdn x, 23:20-23)
Sd v bal axan lky sndn vvl bir mlk gndrck... (Misirdn x, 33:2-3)
Rbb bir mlk gndrib Asuri ahnn ordusundak btn igid dylri, ndrlri, komandirlri yox etdi. Asur ah rsvay
olmu halda lksin dnd... (2 Salnamlr, 32:21)
Rbb triflr deyin ey sizlr, Onun mlklri, Onun szn dinlyn, syldiklrini yerin yetirn gc sahiblri! Rbb
triflr deyin ey sizlr, Onun btn gy ordular, istyini yerin yetirn qullar! Rbb triflr deyin ey Onun hakim olduu
yerlrdki btn varlqlar! Rbb triflr de ey knlm! (Zbur, 103:20-22)
Ey btn mlklri, Ona triflr deyin, triflr deyin ona ey btn gy ordular! (Zbur, 148:2)
"Bunlar ndir?" dey sorudum. Mniml danan mlk "Bunlarn n olduunu sn gstrcym" dey cavab verdi. Mrsin
aaclarnn arasnda dayanan adam "Bunlar dnyan gzmk n Rbbin gndrdiklridir dey aqlad. Mrsin aaclarnn
arasnda dayanm Rbbin mlyin "Dnyan gzdik" dedilr, "Budur, btn dnya xobxtlik v thlksizlik iinddir!"
(Zkriyy, 1:9-11)
Mlk... bundan sonra bel dedi: "Rbb... Gc v qvvtl deyil, ancaq Mnim ruhumla bacaracaqsan deyir. Bel deyir hr
ey hakim Rbb. (Zkriyy, 4:5-6)
Rbbin mlyi ona grnb "Ey igid dy, Rbb sninldir" dedi. (Hakimlr, 6:12)
Rbbin mlyi qadna grnb "Sonsuz olduun, uaq domadn halda hamil qalb bir olan douracaqsan" dedi... Qadn
tarlada ikn Allahnn mlyi yen ona grnd... (Hakimlr, 13:3-9)
TVRATDA TVSY EDLN
GZL XLAQ XSUSYYTLR
Tvratda tvazkar olmaq,
qrur v qrurdan kinmk
Allah Rbbin gznd pis olan etdi. Rbbin szn bildirn Peymbr Yeremyann qarsnda tvazkar davranmad. (2
Salnamlr, 36:12)

Yaxnda pisin sonu glck, yerini axtarsan da, taplmayacaq. Amma tvazkarlar lkni miras alacaq, drin bir hzurun
zvqn dadacaq. (Zbur, 37:10-11)
Tkbbrllyn ardndan rsvaylq glir, amma mdriklik tvazkarlardadr. (Sleymann msllri, 11:2)
Qrurun ardndan msibt, kibirli ruhun ardndan da mlubiyyt glir. (Sleymann msllri, 16:18)
Tvazkarln v Rbb qorxusunun mkafat znginlik, rf v hyatdr. (Sleymann msllri, 22:4)
Rbb yksk olsa da, tvazkarlar grr, tkbbrl olanlar uzaqdan tanyar. (Zbur, 138:6)
Rbb qorxusu mdriklik yrdr, tvazkarlq da lyaqtin rtidir. (Sleymann msllri, 15:33)
... Ancaq Mn tvazkara, ruhu zik olana, szmdn titryn adama dyr verrm. (Yeaya, 66:2)
Ey insanlar, Rbb yax olan siz bildirdi; daltli davranmanzdan, sdaqti sevmyinizdn v tvazkarlqla yolunda
getmyinizdn baqa Allahnz Rbb sizdn n istdi? (Mikeya, 6:8)
Ticartdki stn bacarqlarn saysind srvtini oxaltdn, znginliyin sni qrura srkldi. (Yezekel, 28:25)
Gzlliyindn tr qrura qapldn, zmtindn tr mdrikliyini pozdun. Belc, sni yxdm, Padahlarn qarsnda sni
biabr etdim. (Yezekel, 28:17)
Lakin qrurlanb hrmtsizlikd inad edinc ahlq taxtndan endirildi, ucal lindn alnd. (Daniel, 5:20)
Otlaqlara sahib olunca doydular, doyunca qrura qapldlar; buna gr unutdular Mni. (Hu, 13:6)
Qaya qovuqlarnda yaayan, evini yksklrd quran snsn! Qlbindki qrur sni aldatd. indn "Mni kim yer endir
bilr?" deyirsn. "Qartal kimi ykslsn d, yuvan ulduzlar arasnda qursan da, oradan endircym sni" deyir Rbb.
(Avdiya, 1:3-4)
Hakim Rbb bel deyir: "... Artq vvlki kimi olmayacaq. Tvazkar yksldilck, qrurlu alaldlacaq. (Yezekel, 21:26)
Ey Rbbin qanunlarn yerin yetirnlr, lkdki btn tvazkarlar, Rbb ynlin. Doruluu v tvazkarl mqsd
bilin. Blk Rbbin qzb gnnd xilas ola bilsiniz. (Sefanya, 2:3)
... Tvazkarlar zfr tac il bzyr. (Zbur, 149:4)
Tvazkarlar xilas edib qrurlularn ban yrsn. (Zbur, 18:27)
Dinlyin, qulaq asn, qrurlanmayn, nki Rbb dand... (Yeremya, 13:15)
Tvazkarlara dalt yolunda ndrlik edr, z yolunu yrdr onlara. (Zbur, 25:9)
Rbb istehza ednlr istehza edr, amma tvazkarlara ltf edr. (Sleymann msllri, 3:34)
... Rbb deyir ki, "N vaxtadk tvazkar olma rdd edcksn?... (Misirdn x, 10:3)
Musa yer znd yaayan hr ksdn daha tvazkar idi. (Shrada saylar, 12:3)
Tvazkarlar xilas edr, qrurlular gzlyr, qrurunu qrarsan. (2 amuel, 22:28)
... Tvazkar bir yol tutdu... nmd nec tvazkar davrandn grdnm? Bu tvazkarlndan tr hyat boyunca Mn
d onu tinliy salmayacaam.... (1 Padahlar, 21:27, 29)
... Tvazkar olub, Mn ynlib dua ets v pis yollarndan dns... gnahlarn balayb lklrini xobxtliy
qovuduracaam. (2 Salnamlr, 7:14)
... Rbb onlarn tvazkarlq etdiyini grnc... bel dedi: "Madam tvazkarlq etdilr, onlar yox etmycym.... (2
Salnamlr, 12:7)
Lakin... zn ediln bu yaxla yaraan kild davranmayb byklndi... Qruru buraxb tvazkar davranmaa
baladlar. Buna gr... Rbbin qzbin uramadlar. (2 Salnamlr, 32:25-26)
... Allah qarsnda son drc tvazkar davrand. (2 Salnamlr, 33:12)
... Rbbin qarsnda tvazkarlq edn atas... (2 Salnamlr, 33:23)
Allahmzn qarsnda tvazkar davranmaq n v Ondan zmz, uaqlarmza, mallarmza etibarl bir sfr dilmk
n orada... oruc elan etdim. (Ezra 8:21)
nsanlar sni alaldnca etibarn itirm, nki Allah tvazkarlar qurtarar. (yyub, 22:29)
Halbuki onlar xstlndikd mn ula brnb, oruc tutub, tvazkar olardm... (Zbur, 35:13-14)
Snin qbul etdiyin qurban tvazkar bir ruhdur, tvazkar v peman bir qlbi xor grmzsn ey Allah. (Zbur, 51:17)
Mzlumlar arasnda tvazkar biri olmaq, qrurlularla soyun mal paylamaqdan yaxdr. yd qulaq asan mvffqiyyt
atar, Rbb gvnn xobxt olar. (Sleymann msllri, 16:19-20)

Qlbdki qruru mlubiyyt, tvazkarl is rf izlyr. (Sleymann msllri, 18:12)

Qzbli adam davt yaradar, kmhvsl adamn syan az olmaz. Qrur insan hrmtdn salar, tvazkarlq is rf
qazandrar. (Sleymann msllri, 29:22-23)
Uca v zmtli olan, sonsuzluqda yaayan, ad mqdds olan deyir ki, "... Tvazkarlarla, zilnlrl birlikdym.
rklrini sevindirmk n zilnlrin yanndayam. (Yeaya, 57:15)
... "Paltarnn stndn bir d zlmkarl geyinn adamdan da nifrt edirm bel deyir hr ey hakim Rbb. Buna gr
znz diqqt yetirin v xyant etmyin. (Malaki, 2:16)
Rbbin nifrt etdiyi alt ey, iyrndiyi yeddi ey vardr: Qrurlu gzlr, yalan dil, gnahsz qan tkn llr, klkbaz qlb,
pisliy aparan ayaqlar, yalan nfs alan yalan ahid v qardalar arasnda ixtilaf yaradan adam. Qrurun ardndan msibt,
qrurlu ruhun ardndan da mlubiyyt glr. Mzlumlar arasnda tvazkar biri olmaq qrurlularla soyun mal
paylamaqdan yaxdr. (Sleymann msllri, 6:16-19)
... Qrurlu, tkbbrl olanlar uzaqladracaam aralarndan... Bir daha lovalanmayacaqlar. Orada yalnz Mnim adma
snan itatli v tvazkarlar buraxacaam. (Sefenya, 3:11-12)
Rbbdn qorxmaq pislikdn nifrt etmk demkdir. Qrurdan, tkbbrdn, pis yoldan, sapqn azdan nifrt edirm.
(Sleymann msllri, 8:13)
Kibirdn ancaq qova xar, yd dinlyn is mdrikdir. (Sleymann msllri, 13:10)
Onlar ac ndir bilmzlr, bdnlri salam v kkdr. Baqalarnn drdini bilmz, onlar kimi ziyyt kmzlr. Buna gr
qrur onlarn boyunbas, aznlq onlar bryn bir geyim kimidir. Kklkdn gzlri l xar, ilri pislik qazan kimi
qaynayar. nsanlarla ylnr, pis niyytl danar, tpdn baxar, tzyiql thdid edrlr. Gylr qar azlarn aarlar, bo
szlri yer zn gzr. (Zbur, 73:4-9)
Rbb qrurlunun evini yxar... Hyat vern nsihtlri dinlyn mdriklrin arasnda yerlr. (Sleymann msllri, 15:25,
31)
Tkbbrl baxlar v qrurlu qlb pislrin ras v gnahdr. (Sleymann msllri, 21:4)
Bir hadisnin sonu balancndan yaxdr. Sbirli qrurludan yaxdr. (Vaiz, 7:8)
nki hr ey hakim Rbb o gn qrurlular, kibirlilri, zn bynmilri alaldacaq; insanlarn qruru, kibiri yox olacaq,
o gn tk Rbb ucaldlacaq. (Yeaya, 2:12-13)
... Qrurlu qlbi, lova baxlar zndn czalandracaam. (Yeaya, 10:12)
Rbb deyir ki, "Pisliyin gr dnyan, gnahlarna gr pislri czalandracaam. Kibirlilrin tkbbrn sona atdrb
zalmlarn qrurunu qracaam. (Yeaya, 13:11)
Lakin gclnnd zn flakt sryn bir qrura qapld. Allah Rbb xyant etdi... (2 Salnamlr, 26:16)
Amma atalarmz qrura qapld; dikbalq edib buyruqlarna uymadlar. Sz dinlmk istmdilr, aralarnda gstrdiyin
mczlri unutdular. Dikbalq etdilr, khn kllik hyatlarna dnmk n zlrin bir ndr tapb ba qaldrdlar...
(Nehemya, 9:16-17)
Qulaqlarna danar, bildirii il onlar qorxudar; onlar etdiklri pislikdn evirmk, qrurdan uzaq tutmaq, canlarn quyudan,
hyatlarn lmdn qurtarmaq n. (yyub, 33:16-18)
Pislrin qruru zndn insanlar fryad edir... (yyub, 35:12)
Onlara etdiklrini, qrura qaplb syan etdiklrini bildirr. ydn dinldr, pislikdn dnmlrini buyurar. gr dinlyib
Ona qulluq etslr, qalan gnlrini bolluq, illrini rahatlq iind keirrlr. Amma dinlmslr, lr v drs almadan yox
olarlar. (yyub, 36:9-12)
Pislr qrurla mzlumlar ovlayr, mzlumlar pislrin qurduu tly dr. Pis insan iindki istklrl ynr... zn
bynmi pis insan Allaha ynlmz... El ucadr ki Snin hkmlrini pislr anlaya bilmz, dmnini kiildr. (Zbur, 10:25)
N xo Rbb gvnn insana; qrurluya v yalana ynln meyl etmyn. (Zbur, 40:4)
Qdrti il sonsuza qdr hkmranlq edr... Ba qaldranlar qrura qaplmasn! (Zbur, 66:7)
... Nec qrurlanb byklndiyini, zn n cr byndiyini, qrurlanb kibirlndiyini, ynb zn kdiyini eitdik.
"Tkbbrn bilirm" deyir Rbb, "Bo yer ynr, etdiklri d bo yerdir. (Yeremya, 48:29-30)

... Gcllrin qruruna son vercym... Qorxu glinc xobxtlik axtaracaq, amma tapa bilmycklr. (Yezekel, 7:24-25)
Bacn Sodomun gnah bu idi: z d, qzlar da qrurlu idi, ry doymudular, nm vermzdilr. Dkn, yoxsula
kmk lini uzatmadlar... xlaqszlnn v etdiyin iyrnc ilrin nticlrin qatlaacaqsan. Rbb bel deyir. (Yezekel,
16:49, 58)
... Hakim Rbb bel deyir: "Qrura qaplb Mn Allaham, dnizlrin kksnd, Allahn taxtnda otururam dedin. zn
Allah sandn, halbuki sn Allah deyil, insansan. (Yezekel, 28:2)
... Qruru zn qar ahidlik edir; btn bunlara baxmayaraq yen d dnmrlr. Mn Allahlar Rbbi, axtarmrlar Mni.
(Hu, 7:10)
Onlar mqdds qanununa dnmlri n xbrdar etdins d, qrura qaplaraq buyruqlarna qar gldilr. Qaydalarn
tapdalayb gnah ildilr. Halbuki kim qaydalarna bal qalsa, hyat tapar. nadla Sn arxa evirdilr, dinlmk istmdilr.
(Nehemya, 9:29)
ynnlr "ynmyin artq!" dedim; pislr, "Qaldrmayn banz! Qaldrmayn banz! Tpdn danmayn!" nki n
rqdn, n qrbdn, n d shradak dalardan glr hkm. Hakim ancaq Allahdr, birini alaldar, birini yksldr. (Zbur,
75:4-7)
Yox edrm dostunu gizli incidni, dz bilmrm tpdn baxan qrurlu insana. (Zbur, 101:5)
Ya Rbb, qlbimd qrur yoxdur, gzm yksklrd deyil... (Zbur, 131:1)
Qrurlu, tkbbrl v istehza edn: Bunlar ixtisar olunmu insann adlardr. (Sleymann msllri, 21:24)
Artq byk danmayn, aznzdan kibirli szlr xmasn. nki Rbb hr eyi biln Allahdr; Odur davranlar ln. (1
amuel, 2:3)
Tvratda qzbi yenmk
Tez hirslnm, nki qzb alszlarn kksn snar. (Vaiz, 7:9)
Gec hirslnn alldr, tez sbiln axmaqln gstrr. (Sleymann msllri, 14:29)
Tez hirslnn axmaq kimi davranar... (Sleymann msllri, 14:17)
darinin hirsi sn qar alovlansa, yerindn trpnm; nki soyuqqanllq byk shvlri nlyr. (Vaiz, 10:4)
Gizli veriln hdiyy hirsi... yatrar. (Sleymann msllri, 21:14)
La ednlr hrlri belc qardrar, mdriklr is hirsi yatrar. Mdrik adamla mbahis edn axmaq hirslnr, istehza edr
v rahatlq vermz. (Sleymann msllri, 29:8-9)
Qzbli adam davt yaradar, kmhvsl adamn syan az olmaz. (Sleymann msllri, 29:22)
... Hirslnib kdrlnm ii yolunda olanlara; pis mqsdlrin qovuanlara hirslnmkdn kin, burax qzbi, kdrlnm;
bu, sni yalnz pisliy aparar. nki pislrin kk ksilck, amma Rbb mid balayanlar lkni miras alacaq. (Zbur, 37:79)
nki sd dync nec kr ya... xrsa, qzbi qurdalaynca da qova xar. (Sleymann msllri, 30:33)
Kmhvsl adamla yoldalq etm; tez hirslnnl yola xma. Yoxsa onun yollarna alb zn tly drrsn.
(Sleymann msllri, 22:24-25)
Qzb zalm, hiddt azndr... (Sleymann msllri, 27:4)
Axmaq sbildiyini drhal biruz verr, amma ehtiyatl olan alaldlmaa nm vermz. (Sleymann msllri, 12:16)
Gizli niyytlrin ortaq olmaram, yncaqlarna qatlmaram. nki hirslninc adam ldrdlr, rklri istyinc inklri
ikst etdilr. Lnt olsun qzblrin, nki iddtlidir. Lnt olsun qzblrin, nki zlml doludur. (Yaradl, 49:6-7)
Pislik ednlr hirslnib kdrlnm... (Zbur, 37:1)
Tvratda balamaq
Nifrt kimni qzdrar, sevgi hr gnah balayar. (Sleymann msllri, 10:12)
All adam sbirlidir, qsurlar xo grmsi ona rf qazandrar. (Sleymann msllri, 19:11)

Sevgi istyn adam gnahlar balayar, qeybt edn is can dostlarn ayrar. (Sleymann msllri, 17:9)
"Mn etdiyini mn d ona edcym, vzini vercym mn etdiyini" dem. (Sleymann msllri, 24:29)
Sevgi v ballq gnahlar baladar, Rbb qorxusu insan pislikdn uzaqladrar. (Sleymann msllri, 16:6)
Qisas almayacaqsan Kin saxlamayacaqsan. Qonunu zn kimi sevcksn... (Levililr, 19:18)
Tvratda fqt v mrhmt
Qonunu xor grmk gnahdr, n xo mzluma ltf edn! (Sleymann msllri, 14:21)
Mhtac zn, zn Yaradan xor grn demkdir. Yoxsula acyan is Yaradan ucaldar. (Sleymann msllri, 14:31)
Dmnin acbsa, doyur; susaybsa, su ver. Bunu etmkl ona xcalt verrsn v Rbb sni mkafatlandrar. (Sleymann
msllri, 25:21-22)
Allahnz Rbbin siz vercyi lknin hr hans bir hrind yaayan qardalarnzdan biri yoxsuldursa, qlbinizi
qatladrmayn, yoxsul qardanza xsis davranmayn. (Qanunun tkrar, 15:7)
Zifin, yetimi mdafi edin; mzlumun, yoxsulun haqqn axtarn. Zifi, yoxsulu qurtarn, onlar pislrin lindn azad edin.
(Zbur, 82:3-4)
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "Hqiqi daltl mhakim edin; bir-biriniz sevgi v mehribanlq gstrin. Dul qadna,
yetim, qrib, yoxsula tzyiq etmyin. ryinizd bir-biriniz qar pislik hazrlamayn". (Zkriyy, 7:9-10)
Sxavtli qadn mzluma qollarn aar, yoxsula lini uzadar. (Sleymann msllri, 31:20)
"gr yoxsullarn dilyini geri evirdims, dul qadnn midini ksdims, ryimi tk yeyib yetiml paylamadmsa,
gncliyimdn bri yetimi ata kimi bytmdims, doulduumdan bri dul qadna yol gstrmdims, geyimi olmad n
can vern birini v ya rts olmayan bir yoxsulu grb qoyunlarmn yunu il isitmdims Mhkmd szmn
kediyini bilrk yetim l qaldrdmsa, qolum iynimdn dsn, qol smym qrlsn. nki Allahdan glck bladan
qorxuram, Onun zmtindn tr bel bir ey ed bilmrm. (yyub, 31:16-23)
N xo yoxsulu dnn! Rbb qurtarar onu pis gnd. (Zbur, 41:1)
Yoxsulu zn yoxsul, mhsulu xarab edn leysan ya kimidir. (Sleymann msllri, 28:3)
Yoxsula vern mhtac olmaz, yoxsulu grmmzlikdn gln is bir ox lnt urayar. (Sleymann msllri, 28:27)
Yoxsulun fryadna qulan txayann fryadna cavab verilmyck. (Sleymann msllri, 21:13)
Comrd olan mqdds hesab edilr, nki yemyini yoxsullarla paylaar. (Sleymann msllri, 22:9)
Yemyinizi acla paylamaq deyilmi? Snacaqsz yoxsullar eviniz alb, lpaq grdynz geydirib yaxnlarnzdan
kmyinizi sirgmsniz, inz dan kimi aaracaq, tez fa tapacaqsnz. Doruluunuz nnzdn gedck, Rbbin
ucal ardndak qvvt olacaq. (Yeaya, 58:7-8)
Aclar urunda znz fda edib yoxsullarn ehtiyacn qarlasanz, inz qaranlqda parlayacaq, qaranlnz gnorta kimi
iq saacaq. Rbb hmi siz yol gstrck, quraq torpaqlarda sizi doyurub gclndirck. Yax sulanm baa kimi,
tknmz su qayna kimi olacaqsnz. (Yeaya, 58:10-11)
Qrib v ya yetim haqszlq etmycksiniz. Dul qadnn geyimini girov gtrmycksiniz Tarlanzdak kini bind
gzdn qaan bir ovuc olsa, gtrmk n geri dnmyin. Onu qrib, yetim, dul qadna buraxn. Bel ki, Allahnz Rbb l
atdnz hr id sizi mqdds hesab etsin. Zeytun aaclarnz dyb mhsulunu ydnzda, budaqlarda qalan ymaq
n geri dnmycksiniz. Qalanlar qrib, yetim, dul qadna buraxacaqsnz. Ymda artq qalan zmlr gr geri
dnmycksiniz. Qrib, yetim, dul qadna buraxacaqsnz. (Qanunun tkrar, 24:17-21)
Qriblr, yetimlr v dul qadnlara vercksiniz. Bel ki, onlar da hrlrinizd yeyib doysunlar. Sonra Allahnz Rbb
"Mn buyurduun kimi... qriblr, yetimlr v dul qadnlara verdim" deycksiniz, "Buyruqlarndan ayrlmadm, he birini
unutmadm". (Qanunun tkrar, 26:12-13)
Yaxlq etmyi yrnin, dalti gdn, zalm yola gtirin, yetimin haqqn verin, dul qadn mdafi edin". (Yeaya, 1:17)
Kor olan yoldan sapdrana lnt olsun!... Qrib, yetim, dul qadna haqszlq edn lnt olsun! Btn xalq "Amin!"
deyck. (Qanunun tkrar, 27:18-19)

Ziflri gclndirmdiniz, xstlri saaltmadnz, yarallarn yarasn sarmadnz. Yolunu shv salanlar geri gtirmdiniz,
itnlri axtarmadnz. Ancaq srtlik v iddtl onlara hakim oldunuz. (Yezekel, 34:4)
gr hyatnz v ttbiqlrinizi hqiqtn dzldib, bir-biriniz qar daltli davranb, qrib, yetim, dula haqszlq etmyib
burada gnahsz qan axtmaz Burada sonsuza qdr atalarnza vermi olduum lkd qalmanz tmin edrm.
(Yeremya, 7:5-7)
Yoxsullardan dalti sirgmk dknlrin haqqn lindn almaq, dullarn dalnca dmk (yoldan xarmaq), yetimlrin
maln yamalamaq n haqsz hkm vernlrin, daltsiz qanunlar xaranlarn vay halna! (Yeaya, 10:1-2)
Gnah bu idi: z d, qzlar da qrurlu idi, ry doymudular, nm vermzdilr. Dkn, yoxsula kmk lini
uzatmadlar (Yezekel, 16:49-50)
Mrhmt qoydu onlar sir alanlarn qlbin. (Zbur, 106:46)
Hr ey gc atan Allah, adamn qlbin siz qar mrhmt qoysun (Yaradl, 43:14)
... Ac olana ryini verr, lpa geydirr. (Yezekel, 18:7)
Kklib parladlar, etdiklri pisliklrl srhdi adlar. Qazana bilcklri halda yetimin tlbin baxmr, yoxsulun haqqn
mdafi etmirlr. (Yeremya, 5:28)
lk xalq tzyiq iltdi, soyunuluq etdi. Dkn, yoxsula tzyiq etdi, qrib haqsz yer pis davrand. (Yezekel, 22:29)
Yetimlrin, dul qadnlarn haqqn gdr. Qriblri sevr, onlara yemk, geyck verr. Siz d qriblri sevcksiniz.
(Qanunun tkrar, 10:18-19)
Ona fndilik etmyck, srt davranmayacaqsan. Allahndan qorxacaqsan. (Levililr, 25:43)
Tvratda daltl hkm etmk,
haqq mdafi etmk
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "Hqiqi daltl mhakim edin; bir-biriniz sevgi v mehribanlq gstrin". (Zkriyy, 7:9)
Ey insanlar, Rbb yax olan siz bildirdi; daltli davranmanzdan, sdaqti sevmyinizdn v tvazkarlqla yolunda
getmyinizdn baqa Allahnz Rbb sizdn n istdi? (Mikeya, 6:8)
"nki Mn Rbb dalti sevirm, nifrt edirm soyun v haqszlqdan. Szmd durub layiq olduqlarn verck, onlarla
bdi bir razlama edcym. (Yeaya, 61:8)
Doru adam yoxsullarn haqqn verr, pis adam haqq v hququn n olduunu bilmz. (Sleymann msllri, 29:7)
Yoxsullar daltl idar edn ahn taxt hmi thlksiz olar. (Sleymann msllri, 29:14)
Doru v daltli olan edrk yolumda getmyi oullarna v soyuna buyursun dey brahimi sedim... (Yaradl, 18:19)
Qsursuz hyat srn, daltli davranan, rkdn hqiqti sylyn. Bhtan atmaz, dostuna zrr vermz, qonusuna yalan
danmaz belsi. (Zbur, 15:2-3)
(Rbb) doruluu, dalti sevr, Rbbin sevgisi yer zn doldurar. (Zbur, 33:5)
Dorunun azndan mdriklik axar, dilindn dalt damlayar. Allahn qanunu qlbinddir, ayaqlar srmz. (Zbur, 37:3031)
... Mhakim edrkn daltlisn. (Zbur, 51:4)
... Dzgnlkl, mzlum qullarn daltl mhakim etsin! Dalar, tplr xalqa daltl xobxtlik gtirsin! Mzlumlara
haqqn versin, yoxsullarn uaqlarn qurtarsn... (Zbur, 72:2-4)
N xo dalt uyanlara, davaml doru olan ednlr! (Zbur, 106:3)
N xo liaq olan, borc vern, ilrini daltl icra edn insana! sla sarslmaz, sonsuza qdr xatrlanar doru insan.
(Zbur, 112:5-6)
daltli olanlarn addmlarn qoruyar, sadiq qullarnn yolunu gdr. Onda anlayarsan hr yax yolu v nyin doru, haql v
daltli olduunu. (Sleymann msllri, 2:8-9)
Pislr daltdn anlamaz, Rbb ynlnlr is hr yn il anlayar. (Sleymann msllri, 28:5)
Dorularn qanunlar daltli, pislrin ydlri aldadcdr. (Sleymann msllri, 12:5)

Allah buyruqlarn ahn az il aqlayar, buna gr ah dalti tapdalamamaldr. ahlar pislikdn iyrnr, nki taxtn
zmanti daltdir. ah doru sylyndn raz qalar, drst danan sevr. (Sleymann msllri, 16:10-13)
Pis adam dalti sapdrmaq n gizlic rvt alar. (Sleymann msllri, 17:23)
Rbb zn qurban verilmsindn ox doruluun v daltin yerin yetirilmsini istyr. (Sleymann msllri, 21:3)
daltli olan pisin evini diqqtl gzlyr v pislri msibt uradar. (Sleymann msllri, 21:12)
daltl idar edn ah lksin dstk olar... Yoxsullar daltl idar edn ahn taxt hmi thlksiz olar. (Sleymann
msllri, 29:4, 14)
Hkmdarn gzn girmk istyn oxdur, amma Rbbdir insan dalt atdran. Dorular haqszlardan iyrnr, pislr d
drst yaayanlardan. (Sleymann msllri, 29:26-27)
Azn a v daltl mhakim et; mzlumun, yoxsulun haqqn mdafi et. (Sleymann msllri, 31:9)
Yaxlq etmyi yrnin, dalti gdn, zalm yola gtirin, yetimin haqqn verin, dul qadn mdafi edin. (Yeaya, 1:17)
Rbb bel deyir: "daltli v doru olan qoruyub yerin yetirin..." (Yeaya, 56:1)
gr hyatnz v ilrinizi hqiqtn dzldib bir-biriniz qar daltli davransanz... (Yeremya, 7:5-7)
"Dnyada yaxlq edn, dalt v doruluu qoruyan, Mn Rbb olduumu anlamaqla v Mni tanmaqla ynsn ynn.
nki Mn bunlardan xolanram" deyir Rbb. (Yeremya, 9:24)
Rbb bel deyir...: "Hr gn dalti ttbiq edin, soyuna uram adam zalmn lindn qurtarn..." (Yeremya, 21:12)
Rbb deyir ki: "daltli v doru olan edin. Soyuna urayan zalmn lindn qurtarn. Qrib, yetim, dula haqszlq
etmyin, iddt l atmayn. Burada gnahsz qan tkmyin". (Yeremya, 22:3)
Mhakim edrkn haqszlq etmycksn. Yoxsula stnlk vermyck, gcln himay etmycksn. Qonunu daltl
mhakim edcksn. (Levililr, 19:15)
Mhakimlrd daltl hkm verin. Mhakim edrkn he kimi himay etmyin; kiiy d, byy d eyni gzl baxn.
He kimdn qorxmayn... (Qanunun tkrar, 1:17-18)
... "Bu ah mdriklikl hkmranlq edck, lkd daltli v doru olan edck". (Yeremya, 23:5)
Amma pis adam etdiyi pislikdn dnb daltli v doru olan ets, cann qurtaracaq. (Yezekel, 18:27)
Pis adam etdiyi pislikdn dnb daltli v doru olan ets, etdiyi bu ilrl yaayacaq. (Yezekel, 33:19)
Hakim Rbb bel deyir: "Bsdir artq... Zlm, tzyiqi buraxn. daltli v doru olan edin..." (Yezekel, 45:9)
Buna gr Allahna dn sn, sevgi v dalt sarl... (Hu, 12:6)
... Mhkmd dalti qoruyun... (Amos, 5:15)
... dalt su kimi, dzgnlk ay kimi davaml axsn. (Amos, 5:24)
Etmyiniz lazm olanlar bunlardr: Bir-biriniz hqiqti sylyin, hr qaplarnzda xobxtliyi tmin edn hqiqi daltl
mhakim edin, qlbinizd bir-biriniz qar pislik hazrlamayn, yalan yer and imkdn iyrnin. nki Mn btn
bunlardan nifrt edirm" bel deyir Rbb. (Zkriyy, 8:16-17)
"Yalan xbr damayacaqsnz. Haqsz yer ahidlik edib pis adama trf xmayacaqsnz. Pislik edn camaat
izlmycksiniz. Bir mhakimd oxluun xeyrin danb dalti sapdrmayacaqsnz. Mhkmd yoxsulu himay
etmycksiniz. Mhkmd yoxsula qar dalti sapdrmayacaqsnz. Yalandan uzaq durub, gnahsz v doru adam
ldrmycksiniz. nki Mn pis adam balamaram. Rvt almayacaqsnz. nki rvt grni kor edr, haqln haqsz
xarar". (Misirdn x, 23:1-8)
... ki adam arasnda dzgnlkl mhakim edr. (Yezekel, 18:8)
... daltli olmal deyilsinizmi?... Mn Rbbin ruhu, gc, dalt v csart verildi. daltdn nifrt edn, dorular thrif
edn (idarilr)... yax dinlyin. (Mikeya, 3:1, 8-9)
daltl mhakim edn, iddiasn drst mdafi edn yoxdur. Mnasz szlr gvnib yalan danrlar. Fsada hamil qalb
pislik doarlar. (Yeaya, 59:4)
Xobxtlik yolunu bilmzlr, izldiklri yolda dalt yoxdur. zlrin yri yollar dzltdilr, o yoldan gednlrin he biri
xobxtliyin n olduunu bilmz. Deyirlr ki, "Buna gr dalt bizdn uzaqdr, dzgnlk biz atmr. q gzlyirik, tkc
qaranlq var; ilt gzlyib qat qaranlqda gedirik... dalt gzlyirik, ortada yoxdur; qurtulu gzlyirik, bizdn uzaqdr.
(Yeaya, 59:8-9, 11)

Allahnz Rbbin siz vercyi hrlrd hr oymanz n hakimlr, idarilr tyin edcksiniz. Onlar xalq hqiqi
daltl mhakim edcklr. Mhakim edrkn haqszlq etmyck, he kimi himay etmycksiniz. Rvt
almayacaqsnz. nki rvt mdrik adamn gzlrini kor edr, haqln haqsz xarar. (Qanunun tkrar, 16:18-19)
Rbb... dalti v doruluu gtirmyin n sni padah etdi. (1 Padahlar, 10:9)
... Davud xalqna dzgnlk v dalt gtirdi. (1 Salnamlr, 18:14)
ah qanunlar biln mdrik adamlarla grd. nki ahn qanunlar v dalti biln kslr mslhtlmsi nndn idi.
(Ester, 1:13)
Doruluu libas kimi geyindim, dalt cbbm v sarm idi sanki. Korlara gz, olaqlara ayaq idim. Yoxsullara atalq edr,
qribin mhakimsini boynuna gtrrdim. (yyub, 29:14-16)
Al yada deyil, badadr. dalti anlamaq yaa baxmaz. (yyub, 32:9)
dalti boa xaracaqsan? zn haql xarmaq n mni gnahlandracaqsan? (yyub, 40:8)
... Bunlarn yerin daltli bir rhbrlik n mdriklik istdin; istyini yerin yetircym... (1 Padahlar, 3:11-12)
Yoxsullar daltl mhakim edck, yer znd zilnlr n drst hkm verck. Dnyan aznn dynyi il
czalandracaq, pislri nfsi il ldrck. Davrannn tmli dalt v sdaqt olacaq. (Yeaya, 11:4-5)
... Sevgiy syknn bir rhbrlik qurulacaq... Sdaqtl padahlq edck. Mhakim edrkn dalti axtaracaq, doru olan
etmkd iti davranacaq. (Yeaya, 16:4-5)
Bax, ah dzgnlkl ahlq edck, ndrlr daltl idar edck. Onda dalt l qdr yaylacaq, dzgnlk meyv
baasnda yer tapacaq. Doruluun mhsulu xobxtlik, nticsi davaml hzur v gvn olacaq. (Yeaya, 32:1, 16-17)
Budur, zn dstk olduum, knlmn raz olduu sediyim qulum! Ruhumu onun zrin qoydum. dalti xalqlara
atdracaq. Qqrb armayacaq, kd ssini yksltmyck. zilmi qam qrmayacaq, tstlyn fitili
sndrmyck. dalti sdaqtl atdracaq. Yer zn dalti gtirn qdr mid v csartini itirmyck. Knar xalqlar
onun qanununa mid balayacaq. (Yeaya, 42:1-5)
Yoxsullardan dalti sirgmk, xalqmn dknlrinin haqqn lindn almaq... Yetimlrin maln yamalamaq n haqsz
qrarlar vernlrin, daltli olmayan qanunlar xaranlarn vay halna! (Yeaya, 10:1-2)
... hr meydanlarn aradrn. gr daltli davranan, hqiqti axtaran bir adam tapsanz, bu hri balayacaam.
(Yeremya, 5:1)
Ey idarilr, hqiqtn daltli hkm verirsiniz? Doru mhakim edirsiniz insanlar? Xeyr! Hmi haqszlq hazrlayrsnz
iinizd, zlm sar llriniz yer zn. (Zbur, 58:1-2)
Allah ona bel dedi: "Madam zn n uzun mr, znginlik v dmnlrinin lmn istmdin, bunlarn yerin daltli
bir rhbrlik n mdriklik istdin; istyini yerin yetircym. Sn el bir mdriklik v duyu dolu bir qlb vercym ki,
bnzri n sndn vvlkilrd grlmdr, n d sndn sonraklarda grlck... Hr ks daltli bir rhbrlik n
Sleymann Allahdan gln mdrikliy sahib olduunu anlad. (1 Padahlar, 3:11-12, 28)
dalt yen dzgnlk zrin qurulacaq, qlbi tmiz olan hr ks ona uyacaq. (Zbur, 94:15)
Ey dalti sevn gcl ah, brabrliyi sn gtidrin... Doru v daltli olan sn etdin. (Zbur, 99:4)
Mvffqiyyt aparan trbiyni ld edib doru, haql v daltli olan etmk tmiz adam ehtiyatl, gnc adam bilikli v
frastli etmk ndr. (Sleymann msllri, 1:3-4)
Pisi mdafi etmk d, gnahszdan dalti sirgmk d yax deyil. (Sleymann msllri, 18:5)
Niyyti pis ahid daltl ylnr, pislrin az fsadla bslnr. (Sleymann msllri, 19:28)
"Mhakim edrkn, uzunluq v maye lrkn, arlq krkn haqszlq etmyin. Doru trzidn, arlq dandan, efa v
hindn istifad edin Qayda v qanunlarmn hamsna tabe olub onlar yerin yetircksiniz. Rbb Mnm." (Levililr,
19:35-37)
Tvratda xeyirxahlq
Sizdn nifrt edn adamn ulan ykn altnda kdyn grsniz, z halna buraxb getmyck v ona kmk
edcksiniz. (Misirdn x, 23:5)

Bir qardan yoxsullab mhtac olsa, ona kmk etmlisn. Aranzda bir qrib v ya qonaq kimi yaayacaq. (Levililr, 25:35)
Qardann ulan, geyimini v ya itirdiyi baqa bir eyini grdkd eyni kild davranacaqsan. Grmmzlikdn
glmycksn. Qardann ulan v ya maln yolda qaldn grdkd grmmzlikdn glm. Heyvan ayaa qaldrmaq
n qti kild qardana kmk edcksn. (Qanunun tkrar, 22:3-4)
Bel ki, yoxsul qardanza qar xsis davranb ona kmk etmkdn qamayasnz. Yoxsul qardanz sizdn Rbb
ikaytln bilr, siz d gnah ilmi olarsnz. Ona ox verin, verrkn qlbinizd istksizlik olmasn. Buna gr Allahnz
Rbb btn ilrinizd v l atdnz hr eyd sizi mqdds hesab edck. lkd hmi yoxsullar olacaq. Buna gr
lknizd yaayan qardalarnza, yoxsullara, ehtiyac olanlara liaq davranmanz buyururam". (Qanunun tkrar, 15:911)
nki kmk istyn yoxsulu, dstyi olmayan yetimi qurtarardm. lmkd olann xeyir-duasn alb dul qadnn ryini
sevincl codurardm. Doruluu geyim kimi geyindim, dalt cbbm v sarm idi sanki. Korlara gz, olaa ayaq idim.
Yoxsullara atalq edib qribin mhakimsini zrim gtrrdim. (yyub, 29:12-16)
nki O, mzlumun kdiyi tinliyi xfif almad, ondan iyrnmdi, z evirmdi; zn kmy aranda ona qulaq asd.
(Zbur, 22:24)
Hr ks qonusuna kmk edir, qardana "Gcl ol" deyir. (Yeaya, 41:6)
Yemyinizi acla paylamalsnz, deyilmi? Snacaqsz yoxsullar eviniz gtirib, lpaq grdynz geydirib,
yaxnlarnzdan kmyinizi sirgmsniz, inz dan kimi aaracaq, tez fa tapacaqsnz (Yeaya, 58:7-8)
Bacn Sodomun gnah bu idi: z d, qzlar da qrurlu idi, ry doymudular, nm vermzdilr. Dkn, yoxsula
kmk lini uzatmadlar. (Yezekel, 16:49)
Hr gn insanlar Davuda kmk etmy glirdilr... (1 Salnamlr, 12:22)
... Byk-kiik btn qardalarna hdiyylri paylamaqda... sdaqtl kmk etdilr. (2 Salnamlr, 31:15)
Tvratda yaxlq etmk, pislikdn kinmk
Pislikdn kinin, yaxlq edin; xobxtliyi mqsd bilin, ardnca gedin. (Zbur, 34:14)
Dul qadna, yetim, qrib, yoxsula tzyiq etmyin. ryinizd bir-biriniz qar pislik hazrlamayn. (Zkriyy, 7:10)
Pisliy deyil, yaxla ynlin ki, yaayasnz; belc, dediyiniz kimi Rbb, hr ey hakim Allah sizinl olar. (Amos, 5:14)
Pislikdn qa, yaxlq et; sonsuz hyata qovuarsan. (Zbur, 37:27)
zn mdrik biri olaraq grm, Rbbdn qorx, pislikdn uzaq dur. Belc, bdnin salamlq v frahlq tapar. (Sleymann
msllri, 3:6-8)
Yaxl mqsd biln uur qazanar, pisliyi mqsd biln is pisliy urayar. Doru adamn ilri hyat aacnn meyvsin
bnzyir, mdrik adam insanlar qazanar. (Sleymann msllri, 11:27, 30)
Pislik hazrlayan yolunu itirmzmi? Halbuki yaxlq hazrlayan sevgi v sdaqt qazanar. (Sleymann msllri, 14:22)
Pislikdn nifrt edin, yaxl sevin... (Amos, 5:15)
Mdrik adam qorxduu n pislikdn uzaqlaar, alsz is byklk edib zn gvnr. (Sleymann msllri, 14:16)
Gnah pis insana qlbinin drinliyindn pldayar: Allah qorxusu yoxdur onda. zn el bynir ki, gnahn grmz,
ondan iyrnmz. Azndan pislik v yalan axar, allanmaqdan, yaxlq etmkdn imtina etmidir. Yatanda bel fitn
dnr, pis yoldan l kmz, rdd etmz pisliyi. (Zbur, 36:1-4)
Sn Rbb gvn, yaxlq et, lkd otur, sdaqtl al. (Zbur, 37:3)
Qlbim pisliy meyl etmsin, cinayt trdnlrin fsadna bulamaym... Doru insan mn vursa, yaxlq saylar; danlasa,
baa srtln ya kimidir, bam rdd etmz onu. nki duam hmi pislr qardr. (Zbur, 141:4-5)
Yoxsula acyan adam Rbb borc vermi olar, etdiyi yaxlq n Rbb onu mkafatlandrar. (Sleymann msllri, 19:17)
Doru adama yaxlq grcyini sylyin. nki yaxlqlarnn meyvsini yeyck. Vay pislrin halna! Pislik grck,
etdiklrinin qarln alacaqlar. (Yeaya, 3:10-11)
Buna gr, ey ah, ydm al: Doru olan edib gnahndan, dknlr yaxlq edrk cinaytlrindn imtina et. Ola bilr
ki, sadtin uzun srr. (Daniel, 4:27)

... Bu yaxlqdan sizi mhrum edn gnahlarnz idi... Pis insanlar var. Qu ovlamaq n gizlnnlr kimi tl qurub insan
tutarlar. Qu dolu bir qfs necdirs, onlarn evlri d hiyl il doludur. Bu yolla gclnib zngin oldular, kklib parladlar,
etdiklri pisliklrl srhdi adlar. Qazana bilcklri halda yetimin tlbin baxmayb yoxsulun haqqn mdafi etmirlr.
(Yeremya, 5:25-26)
Tvratda dzgnlk v drstlk
Yaamaq v Allahnz Rbbin siz vercyi lkni miras almaq n dzlyn, tkc dzlyn ardnca gedin. (Qanunun
tkrar, 16:20)
Dz insanlar mvffqiyyt atdrar, qalxandr drst yaayanlarn. (Sleymann msllri, 2:7)
nki Sn dz adam mqdds hesab edrsn ya Rbb, trafn qalxan kimi ltfnl sararsan. (Zbur, 5:12)
Drst adam thlksizlik iind yaayar, amma hiylli yoldan gedn zrr urayacaq. (Sleymann msllri, 10:9)
Aldan mhrum adam axmaql il sevinr, amma all insan drst bir hyat srr. (Sleymann msllri, 15:21)
Drstlrin tutduu yol pislikdn uzaqladrar, yoluna diqqt yetirn cann qoruyar. (Sleymann msllri, 16:17)
Rbbin yolu drst insan n snacaq, fitnkar n is flaktdir. Dz adam he vaxt sarslmaz, amma pislr lkd qala
bilmz. (Sleymann msllri, 10:29-30)
Lyaqtli insann drstly ona yol gstrr, xainin yalanl is flakt aparar. Qzb gn srvt i yaramaz, halbuki
dzgnlk lmdn qurtarar. (Sleymann msllri, 11:3-4)
Drst insann dzly onun yolunu dzldr, pis adam is pisliyi zndn yxlar. (Sleymann msllri, 11:5)
Lyaqtli insann doruluu onu qurtarar, amma xaini z tamah l verr. (Sleymann msllri, 11:6)
Dzgnlk drst yaayan qoruyar, pislik gnahkar hlak edr. (Sleymann msllri, 13:6)
Doru adam tinlikdn xilas olar, onun yerin tinliyi pis adam kr. (Sleymann msllri, 11:8)
Rbb azn qlblidn iyrnr, drst yaayandan raz qalar. (Sleymann msllri, 11:20)
Yoxsullar daltl mhakim edck, yer znd zilnlr n drst hkm verck... (Yeaya, 11:4)
Doru adamn yolu dzdr (Yeaya, 26:7)
Rbb xalqlar mhakim edr; mni d mhakim et ya Rbb, doruluuma v drstlym gr. (Zbur, 7:8)
Axmaqlar gnaha istehza edr, drstlr is yax niyytlidir. (Sleymann msllri, 14:9)
Bu sbbl, sn yaxlarn yolunda get, dorularn izindn get. nki lkd yaayacaq olan dorulardr, drst kslrdir
orada qalacaq olanlar. Pislr lkdn xarlacaq, xainlr atlacaq. (Sleymann msllri, 2:20-22)
Drst davranmaa diqqt gstrcym... (Zbur, 101:2)
Doru v drst bir ataya sahib olan uaqlara n xo! (Sleymann msllri, 20:7)
Doru adam xobxtliy qovuar... (Yeaya, 57:2)
... nsanlar arasnda drst kims yoxdur... Pislik etmkd llri nec bacarqldr! Rhbrlr hdiyy istyir, hakimlr rvt
alr. Gcllr hr istdiklrini zorla etdirir, dzn stn dzn qururlar. n yaxlar kol-kosdan dyrsizdir, n drstlri
tikanl prdn betrdir. Amma peymbrlrinin xbrdar etdiyi kimi, czalandrlacaqlar gn glib atd... (Mikeya, 7:2-4)
nki Rbb Allah bir gn, bir qalxandr. Ltf v ucalq verr; drst yaayanlardan he bir yaxl sirgmz. (Zbur,
84:11)
Mn drst yaayan adam xidmt edck. (Zbur, 101:6)
Qaranlqda iq salar drstlr n; ltf edn, mehriban, doru insanlar n. (Zbur, 112:4)
bhsiz, dorular Snin adna kr edck, drstlr Snin hzurunda oturacaq. (Zbur, 140:13)
Drst yaayan bir yoxsul olmaq, yalan bir alsz olmaqdan stndr. (Sleymann msllri, 19:1)
Drst bir yoxsul olmaq, qanunsuz zngin olmaqdan stndr. (Sleymann msllri, 28:6)
Bununla yana, xalqn arasndan Allahdan qorxan, qabiliyytli, haqsz qazancdan nifrt edn, drst adamlar se; onlar min,
yz, lli, on nfrlik birliyin bana rhbr qoy. (Misirdn x, 18:21)
Pislr drstlyn hakim olduu diyarda haqszlq edr, Rbbin byklyn grmzlr. (Yeaya, 26:10)
nki drst bir hyat srdm; sarslmadan Rbb gvndim. (Zbur, 26:1)

Onlarn llri pislik altidir, sa llri rvt doludur. Amma mn drst yaayaram, qurtar mni, ltf et mn! (Zbur, 26:1011)
Mbdd alanlara pul dmkl vzifli olanlar el drst insanlar idi ki, onlardan hesab bel soruulmazd. (2 Padahlar,
12:15)
O sn bal, doru, btn qlbi il drst biri olaraq yolunda getdi... (1 Padahlar, 3:6)
Yaayan Rbbin ad il deyirm ki, sn drst bir adamsan (1 amuel, 29:6)
Qana susayanlar drst adamdan nifrt edr, dorular is onun cann qoruyar. (Sleymann msllri, 29:10)
Dorular haqszlardan iyrnr, pislr d drst yaayanlardan. (Sleymann msllri, 29:27)
Tvratda sbirli olmaq
Rbbin qarsnda sakit dayan, sbirl gzl; qzblnib kdrlnm ii yolunda olanlara, pis mqsdlrin qovuanlara.
(Zbur, 37:7)
Rbbi sbirl gzldim... yalvarm eitdi. (Zbur, 40:1)
Kmhvsl adam kim yaradar, sbirli adam qovan yatrar. (Sleymann msllri, 15:18)
Sbirli adam igiddn stndr, zn nzart edn d hrlr fth edndn stndr. (Sleymann msllri, 16:32)
All adam sbirlidir, qsurlar xo grmsi ona rf qazandrar. (Sleymann msllri, 19:11)
Bir hadisnin sonu vvlindn yaxdr. Sbirli qrurludan yaxdr. (Vaiz, 7:8)
nsann ruhu xstlikd ona dstkdir. Amma zgin ruh nec dz bilr? (Sleymann msllri, 18:14)
Tvratda sdaqt
Sevgini, sdaqti yanndan he ayrma, onlar boynuna bala, yaz qlbinin lvhsin. Belc, Allahn v insanlarn gznd
hrmt qazanacaqsan. (Sleymann msllri, 3:3-4)
Atalar kimi inadcl, qiyam, qlbi qrarsz, Allaha sdaqtsiz bir nsil olmasnlar. (Zbur, 78:8)
Ey insanlar, Rbb yax olan siz bildirdi; daltli davranmanzdan, sdaqti sevmyinizdn v tvazkarlqla yolunda
getmyinizdn baqa Allahnz Rbb sizdn n istdi? (Mikeya, 6:8)
Sn Rbb gvn, yaxlq et, lkd otur, sdaqtl al. (Zbur, 37:3)
Sevgi v sdaqt ahn gvnliyidir. Onun taxtn mhkmlndirn sevgidir. (Sleymann msllri, 20:28)
Sevgi il sdaqt birlcklr, dzgnlkl xobxtlik pck. Sdaqt yerdn bitck, dzgnlk gydn baxacaq. (Zbur,
85:10-11)
... zlrini sdaqtl Allaha buraxmdlar. (2 Salnamlr, 31:18)
daltli olanlarn addmlarn qoruyar, sadiq qullarnn yolunu gdr. (Sleymann msllri, 2:8)
Rbbin btn yollar sevgi v sdaqt dayanar, razlamasndak buyruqlara uyanlar n. (Zbur, 25:10)
Mn sdaqt yolunu sedim... (Zbur, 119:30)
Rbb sadiq qullarnn addmlarn qoruyar, amma pislr qaranlqda susdurular. nki gcl zfr ata bilmz insan. (1
amuel, 2:9)
Davrannn tmli dalt v sdaqt olacaq. (Yeaya, 11:5)
... Sdaqtl ahlq edck. Mhakim edrkn dalti axtaracaq... (Yeaya, 16:5)
... dalti sdaqtl atdracaq. Yer zn dalti gtirn qdr midini, csartini itirmyck... (Yeaya, 42:3-4)
Qurtar mni ya Rbb, sadiq qulun qalmad, etibarl insanlar yox oldu. Ham bir-birin yalan danr, yaltaqlq, ikizllk edir.
(Zbur, 12:1-2)
nki Sn mni llr diyarna trk etmzsn, sadiq qulunun rmsin icaz vermzsn. (Zbur, 16:10)
Rbbi sevin, ey Onun sadiq qullar! Rbb zn bal olanlar qoruyar, byklnnlri is tamamil mlub edr. (Zbur,
31:23)

nki Rbb dorunu sevr, sadiq qullarn trk etmz. Onlar sonsuza qdr qorunacaq, pislrin is kk ksilck. (Zbur,
37:28)
Ona rkdn bal deyildilr, razlamasna sadiq qalmadlar. (Zbur, 78:37)
... Sadiq qullarna xobxtlik sz verck, yetr ki, bir daha alszlq etmsinlr. (Zbur, 85:8)
Ey sizlr, Rbbi sevnlr, pislikdn iyrnin. O, sadiq qullarnn cann qoruyar. (Zbur, 97:10)
Kahinlrin doruluu geyinsin, sadiq qullarn sevinc sslri ucaltsn... Qurtulu vercym kahinlrin; hmi sevinc
trnnmlri sylyck sadiq qullar. (Zbur, 132:9, 16)
Btn mxluqlarn sn kr edir ya Rbb, sadiq qullarn sn triflr deyir. (Zbur, 145:10)
Rbb triflr deyin!... Sadiq qullarnn yncanda Onu trnnml yn! Bu rfl xobxt olsun sadiq qullar, sevinc
trnnmlri oxusunlar yataqlarnda!... Btn sadiq qullar n rfdir bu. (Zbur, 149:1-2, 5)
nsanlarn oxu "Vfalyam" deyir. Amma sadiq birini kim tapa bilr? (Sleymann msllri, 20:6)
Rbbin varl haqq n deyrk sdaqtl, daltl, dzgnlkl and isn... (Yeremya, 4:2)
... Mndn dnn sdaqtsiz qlblrindn... (Yezekel, 6:9)
Adm olu, gr bir lk Mn sdaqtsizlik edib gnah ils, Mn d o lky qar limi uzadb, onu hr cr yemkdn
mhrum edib zrin qtlq gndrsm v insanlar, heyvanlar yox etsm... (Yezekel, 14:13)
"lkni virany evircym. nki Mn sdaqtsizlik etdilr" hakim Rbb bel deyir. (Yezekel, 15:8)
... Mn sdaqtsizliyindn tr orada mhakim edcym. (Yezekel, 17:20)
Doru adam doruluundan dnb, gnah ilyib, pis adamn etdiyi btn iyrnc eylri ets, yaayacaqm? Onun etdiyi dz
ilrin he biri xatrlanmayacaq. Sdaqtsizliyi zndn gnahkardr, gnahlar zndn lck. (Yezekel, 18:24)
Sn daltlisn ya Rbb! Sdaqtsizliyimiz zndn bizi yaxn-uzaq lklr apardn... (Daniel, 9:7)
... Yox olmub sevgi, sdaqt, Allah bilgisi. Lnt, yalan, adam ldrmk, ourluq, zina almb hr eyin yerini. Zlm edirlr,
qan stn qan tkrlr. (Hu, 4:1)
Baxn bu ynn adama, niyyti yax deyil. Amma doru adam sdaqti il yaayacaq. (Habaqquq, 2:4)
... lkd Allaha sadiq qul qalmad... (Mikeya, 7:2)
Sadiq quluna sdaqt gstrr... (Zbur, 18:25)
Gzm lknin sadiq insanlar zrind olacaq. (Zbur, 101:6)
Tvratda zlmdn kinmk
Pis insan hyat boyunca qvrlar, zalma ayrlan illr sayldr. (yyub, 15:20)
Allah gc il zalm yox edr, balaynca zalmlarn hyata midi qalmaz. (yyub, 24:22)
Pisliyi z bana glck, zlm z tpsin enck. (Zbur, 7:16)
Rbb doru insan snayar, pisdn, zlm sevndn iyrnr. (Zbur, 11:5)
Zlm gvnmyin, qart malla ynmyin; varnz oxalsa bel, ona knl balamayn. (Zbur, 62:10)
Yax insan azndan xan szlr n mkafatlandrlar, amma xainlrin ald nfs zlmdr. (Sleymann msllri, 13:2)
Zalm baqalarn yoldan xarar v onlar pis yola ynldr. (Sleymann msllri, 16:29)
Pislrin zlm zlrini sprb aparar, nki dorunu etmy yanamazlar. (Sleymann msllri, 21:7)
Hrktlri pis hrktlrdir, llri zlmn vasitsidir. Ayaqlar pisliy qaar, kinmdn gnahsz qan tkrlr. Allar,
fikirlri hmi pislikddir, iddt v msibt var yollarnda. Xobxtlik yolunu bilmzlr, izldiklri yolda dalt yoxdur.
zlrin yri yollar dzltdilr, o yoldan gednlrin he biri xobxtliyin n olduunu bilmz. (Yeaya, 59:6-8)
Amma doru yolda gedib doru-drst danan, zlml ld ediln qazanc rdd edn, lini rvtdn uzaq tutan, qan
tknlrin tlqinlrin qulaq asmayan, pisliy dzmyn yksklrd oturacaq ryi verilck, he susuz qalmayacaq.
(Yeaya, 33:15-16)
Hakim Rbb bel deyir: "Bsdir artq... Zlm, tzyiqi buraxn. daltli v doru olan edin..." (Yezekel, 45:9)
Btn insanlar v heyvanlar ula brnsn. Hr ks var gc il Allaha yalvarb pis yoldan, zlmdn imtina etsin. (Yunis, 3:8)

Xalqlar bunu grnc etdiklri bu qdr zlmdn utanacaqlar. llri il azlarn balayacaq, qulaqlarn txayacaqlar.
(Mikeya, 7:16)
... "Paltarnn stndn bir d zlm brnn adamdan da nifrt edirm" bel deyir hr ey hakim Rbb. Buna gr znz
diqqt yetirin v xyant etmyin. (Malaki, 2:16)
Rbb "Onlar dzgnlk ndir bilmirlr" deyir, "Saraylarna zlm v soyun ymlar". (Amos, 3:10)
Tvratda slh v dostlua
veriln hmiyyt
Bir hr hcum etmzdn vvl hr xalqna slh tklif edin. (Qanunun tkrar, 20:10)
N yaxdr v nec gzldir birlik iind qarda kimi yaamaq! (Zbur, 133:1)
... Btn ahlqlar Sleyman idar edirdi. Hr trfd slh var idi. (1 Padahlar, 4:24)
Pislik hazrlayann qlbi hiylgr, slh nsiht ednin qlbi is sevinclidir. (Sleymann msllri, 12:20)
Pislikdn kinin, yaxlq edin; mqsdiniz xobxtlik olsun, onun ardnca gedin. (Zbur, 34:14)
... Bizi yaradan eyni Allah deyilmi? El is niy ham atalarmzn etdiyi razlaman pozub qardana xyant edir? (Malaki,
2:10)
Bunun zrin ndrlrimiz v lkmizin btn xalq biz bel dedilr: "Onlar qarlamaq n yemk gtrb yola xn...
Biziml bir slh razlamas etmyinizi istyirik" deyin. (Yeua, 9:11)
Yeua da onlar sa buraxacana sz verib onlarla bir slh razlamas etdi. Birliyin ndrlri d razlamaya bal
qalacaqlarna and idilr. (Yeus, 9:15)
Ardndan btn birlik... vasitilr gndrib slh balama tklif etdi. (Hakimlr, 21:13)
Rbb verdiyi sz uyun olaraq Sleymana mdriklik verdi. Sleymanla Hiram arasnda slh var idi. Aralarnda bir razlama
etdilr. (1 Padahlar, 5:12)
... "Nec olsa, yaadm mddtd slh v gvnlik olacaq" dey dnrd. (2 Padahlar, 20:19)
... lk onun rhbrliyi altnda slh iind yaad. (2 Salnamlr, 14:5)
... lksi is slh iind idi. nki Allah hr yandan onu xobxtlikl hat etmidi. (2 Padahlar, 20:30)
Kamil adama gz qoy, doru adama bax, nki irlid slhsevrindir. (Zbur, 37:37)
Mn slh trfdaryam, amma sz baladmda onlar dy qalxr! (Zbur, 120:7)
Btn dnya xobxtlik v slh iind sevincl sslnir. (Yeaya, 14:7)
Sn tunc yerin qzl, dmir yerin gm, aac yerin tunc, da yerin dmir gtircym. Slh idarin, dzly ndrin
edcym. (Yeaya, 60:17)
... Dy oxlar qrlacaq. ahnz xalqlara slh eitdirck... (Zkriyy, 9:10)
"Bu adamlar biz dostluq gstrir" dedilr, "lkmizd yaasnlar, ticart etsinlr. Torpaqlarmz genidir, onlara da bs edr,
biz d..." (Yaradl, 34:21)
... Davuda bsldiyi drin sevgidn tr, onunla bir dostluq razlamas etdi. (1 amuel, 18:3)
Dmnin acbsa, doyur; susaybsa, su ver. Bunu etmkl onu utandrarsan v Rbb sni mkafatlandrar. (Sleymann
msllri, 25:21-22)
Bhtan atmaz, dostuna zrr vermz, qonusunu aldatmaz belsi. (Zbur, 15:3)
Dostuyam btn Sndn qorxanlarn, rtlrin uyanlarn. (Zbur, 119:63)
Dost hmi sevr, qarda tin gnd blli olar. (Sleymann msllri, 17:17)
... Allahndan qorx ki, qardan yannda hyatn davam etdir bilsin. (Levililr, 25:36)
Aranzda yaayan bir qardan yoxsullab zn kl olaraq sn satsa, onu bir kl kimi iltmycksn. (Levililr, 25:39)
Ayrca hakimlriniz "Qardalarnzn arasndak problemlri dinlyin" dedim... Mhakimlrd daltl hkm verin.
(Qanunun tkrar, 1:16)
Borclar balamaq n bel edcksiniz: Hr borc vern qonusunun borcunu balayacaq. Borcun dnmsi n
qonusunu v ya qardan mcbur etmyck... (Qanunun tkrar, 15:2)

lkd hmi yoxsullar olacaq. Buna gr, lknizd yaayan qardalarnza, yoxsullara, ehtiyac olanlara liaq
davranmanz buyururam. (Qanunun tkrar, 15:11)
... Nifrt etmycksiniz. Onlar qardanzdr... (Qanunun tkrar, 23:7)
Yollar sevinc yollardr, bli, btn yollar xobxtliy xarar. (Sleymann msllri, 3:17)
Dzlyn mhsulu xobxtlik, nticsi davaml hzur v gvn olacaq Xobxtlik dolu evlrd, etibarl v rahat yerlrd
yaayacaq. (Yeaya, 32:17-18)
" hr qaplarnzda xobxtliyi tmin edn hqiqi daltl mhakim edin, qlbinizd bir-biriniz qar pislik
hazrlamayn nki Mn btn bunlardan nifrt edirm" bel deyir Rbb. Hr ey hakim Rbb mn yen sslndi: Hr
ey hakim Rbb deyir ki, " Bu sbbl hqiqti v xobxtliyi sevin". (Zkriyy, 8:16,)
Budur, btn dnya xobxtlik v gvnlik iinddir! (Zkriyy, 1:11)
... "Hzur tapsn Sni sevnlr! Talelrin xobxtlik, saraylarna hzur hakim olsun!" Qarda v dostlarma "Xobxt olun!"
deyirm. (Zbur, 122:6-8)
Tvratda al v hikmt
veriln hmiyyt
Rbb qorxusudur mdrikliyin tmli. Al mqdds olan tanmaqdr. (Sleymann msllri, 9:10)
Mdriklik qazanmaq qzldan daha qiymtlidir, ala sahib olmaq da gmdn stndr. (Sleymann msllri, 16:16)
Rbb qorxusu mdriklik yrdr, tvazkarlq da lyaqtin birinci rtidir. (Sleymann msllri, 15:33)
Yannda mrcanla bllurun sz edilmz, mdrikliyin dyri ll-cvahiratdan stndr. (yyub, 28:18)
nsana "Bax, Rbb qorxusu, mdriklik budur" dedi. "Pislikdn uzaq durmaq all olmaqdr". (yyub, 28:28)
Halbuki insana ruh, hr ey qdrti atann nfsi al verr. Al yada deyil, badadr... (yyub, 32:8-9)
Mdriklik gcdn, bilik kobud qvvtdn stndr. (Sleymann msllri, 24:5)
Mdrikliy atana, al tapana n xo! (Sleymann msllri, 3:13)
Mdriklik hyat aacdr ona sarlanlara, n xo ondan brk yapanlara! (Sleymann msllri, 3:18)
Mdrik adam mnasz szlrl cavablayarm, qarnn rq klyi il doldurarm? Mnasz szlrl mbahis edib faydasz sz
danarm? (yyub, 15:2-3)
All adam danlamaq, alsza yz zrb vurmaqdan tsirlidir. (Sleymann msllri, 17:10)
Mdrikin dili bilikdn yax istifad edr, alszn azndan is axmaqlq axar. (Sleymann msllri, 15:2)
Mdriklrin dodaqlar bilik yayar, amma alszlarn qlbi el deyil. (Sleymann msllri, 15:7)
Aldan mhrum adam axmaql il sevinr, amma all insan drst bir hyat srr. (Sleymann msllri, 15:21)
Mdrik insan kimisi varm? Kim olub-kenlrin mnasn bel bilr? Mdriklik insann zn nurlandrar, srt grnn
dyidirr. (Vaiz, 8:1)
Mdrik hara getdiyini grr, amma alsz qaranlqda gedr... (Vaiz, 2:14)
Mdrikin qlbi hmi doruya meyllidir, alszn is hmi shv. (Vaiz, 10:2)
Mdrikin azndan xan szlr mnimsnr, halbuki alsz z az il msibt gtirib xarar. (Vaiz, 10:12)
tial lk oxbal olar, amma all, bilikli adam nizam gtirr. (Sleymann msllri, 28:2)
zn gvnn alszdr, mdrik davranan gvnlikd olar. (Sleymann msllri, 28:26)
Bilikli adam az danar, all adam sakit ruhludur. nsini tutub susan axmaq bel mdrik v all saylar. (Sleymann
msllri, 17:27-28)
Mdrik adamn azndan xan szlr drin sular kimidir, mdriklik bula da coun bir axar sudur. (Sleymann msllri,
18:4)
All adam biliyi satn alar, mdrikin qula da bilik dalncadr. (Sleymann msllri, 18:15)
Hyat vern nsihtlri dinlyn mdriklr arasnda yerlr. (Sleymann msllri, 15:31)
ah Sleyman dnyann btn ahlarndan daha varl v daha mdrik idi. (1 Padahlar, 10:23)

... Rbbin mdriklik v anlay verdiyi btn bacarql insanlar hr ii tam Rbbin buyurduu kimi edcklr. (Misirdn x,
36:1)
Rbbin qanunu yetkindir, cana can verr, Rbbin buyruqlar etibarldr, tmiz adama mdriklik verr. (Zbur, 19:7)
Dorunun azndan mdriklik axar, dilindn dalt damlayar. (Zbur, 37:30)
Mdrikliyin sirlrini bildirs! nki mdriklik ox istiqamtlidir. (yyub, 11:6)
nki mdriklik ll-cvahiratdan qiymtlidir, istdiyin he bir ey onunla mqayis edil bilmz. Mn mdriklik olaraq
ehtiyat zm iqamt gtrdm. Bilgi v bsirt mnddir. (Sleymann msllri, 8:11-12)
Mdrikliy v ala sahib ol, syldiklrimi unutma, onlardan sapma. Mdriklikdn ayrlma. O, sni qoruyar. Sev onu, sni
qoruyar. Mdrikliy ilk addm ona sahiblnmkdir. Btn srvtin bahasna olsa da, ala sahib x. Onu linin zrind tut. O
da sni ucaldacaq; Ona sarlsan, sni rflndirck... (Sleymann msllri, 4:5-8)
Olum, mdrikliy qulaq asb, qlbdn ala ynlib szlrimi qbul etsn v buyruqlarm alnda tutsan, bli, al arb
ona knldn sslnsn, gm v xzin kimi onu axtarsan, Rbb qorxusunu anlayar v Allah yaxndan tanyarsan.
(Sleymann msllri, 2:1-3)
nki mdrikliyin qayna Rbbdir. Onun azndan bilgi v anlay xar. (Sleymann msllri, 2:6)
nki qlbin mdriklikl dolacaq, zvq alacaqsan bilgidn. Bsirt sn gztilik edck v al sni qoruyacaq. Bunlar sni
pis yoldan, xlaqszn szlrindn qurtaracaq. Onlar ki, qaranlq yollarda getmk n doru yoldan ayrlarlar. (Sleymann
msllri, 2:10-13)
Lovaln ardndan utanmaq glir, amma mdriklik tvazkarlardadr. (Sleymann msllri, 11:2)
All adamn dodaqlarndan mdriklik axar, amma Aldan mhrum olan kryindn ktk yeyr. (Sleymann msllri,
10:13)
Pislik alszlar n ylnc kimidir. Al banda olanlar n is mdriklik eyni eydir. (Sleymann msllri, 10:23)
Dnmdn deyiln szlr qlnc kimi ksr, mdriklrin dili is fa verr. (Sleymann msllri, 12:18)
Mdrik adam trbiyni sevr, istehza adam danlansa da, nm vermz. (Sleymann msllri, 13:1)
Qrurdan ancaq qova xar, yd dinlyn is mdrikdir. (Sleymann msllri, 13:10)
Tez hirslnn axmaq davranar, klkbazdan hr ks nifrt edr. (Sleymann msllri, 14:17)
Gec hirslnn alldr, tez sbiln axmaqln gstrr. (Sleymann msllri, 14:29)
Alsza hrmt etmk, da sapanda balamaq kimidir. (Sleymann msllri, 26:8)
Mdriklrin yrtdiklri hyat qaynadr, insan lm tllrindn uzaqladrar. Salamdncli davran hrmt qazandrar,
xainlrin yolu is flakt aparar. Ehtiyatl adam iini bilrk edr, alsz adam is axmaqln gstrr. (Sleymann
msllri, 13:14-16)
Rbb qorxusudur biliyin tmli. Axmaqlar is mdrikliyi v trbiyni kiik grr. (Sleymann msllri, 1:7)
... Fironun all v bilikli bir adam tapb onu Misir rhbr etmsi lazmdr Sonra Yusif "Madam Allah btn bunlar sn
aqlad, sndn daha all v bilikli adam yoxdur" dedi. "Saraymn rhbrliyini sn vercym. Btn xalqm buyruqlarna
uyacaq Sni btn Misir rhbr edirm". (Yaradl, 41:33, 39-41)
ndrlr toplanb mni pislslr bel, mn qulun Snin qaydalarn drin-drin dncym. Nsihtlrin mnim
zvqmdr, mn al verirlr. (Zbur, 119:23-24)
Buyruqlarn mni dmnlrimdn mdrik edir, nki hmi almdadr onlar. Btn mllimlrimdn daha allyam, nki
nsihtlrin zrind dnrm. Yallardan daha mdrikm, nki Snin rtlrin uyuram. kinirm hr pis yoldan, Snin
szn tutmaq n. Ayrlmaram hkmlrindn, nki mn Sn yrtdin. Nec irin glir verdiyin szlr damama, baldan
irin glir azma! Snin rtlrin tabe olmaqla mdriklik qazanram, buna gr nifrt edirm hr shv yoldan. (Zbur,
119:98-104)
znz hr oymaqdan mdrik, anlayl, tcrbli adamlar sein. Onlar siz rhbr tyin edcym Belc,
oymaqlarnzn mdrik v tcrbli irli glnlrini siz ba tyin etdim. Onlara min, yz, lli v onlarla birliyin
cavabdehliyini verdim. Oymaqlarnza da idarilr sedim. (Qanunun tkrar, 1:13, 15)
Onlara mhkm sarln. nki nec mdrik v anlayl olduunuzu xalqlara bunlar gstrck. Bu qaydalar eidinc, xalqlar
"Bu byk xalq hqiqtn mdrik v anlayl bir xalqdr!" deyck. (Qanunun tkrar, 4:6)

Rbb belmi cavab verilr, ey alsz v mdriklikdn mhrum xalq? Sizi yaradan, siz qurulu vern Yaradcnz O
deyilmi? (Qanunun tkrar, 32:6)
Sleymann bu istyi Rbbi mmnun etdi. Allah ona bel dedi: "Madam zn n uzun mr, znginlik v dmnlrinin
lmn istmdin v bunlarn yerin daltli bir rhbrlik n mdriklik istdin, istyini yerin yetircym. Sn el bir
mdriklik v duyu dolu bir qlb vercym ki, bnzri n sndn vvlkilrd grlmdr, n d sndn sonraklarda
grlck". (1 Padahlar, 3:10-13)
... Hr ks daltli bir rhbrlik n Sleymann Allahdan gln mdrikliy sahib olduunu anlad. (1 Padahlar, 3:28)
Allah Sleymana mdriklik, drin bir hiss, sahillrdki qum qdr anlay verdi. Sleymann mdrikliyi, btn rqlilrin v
misirlilrin mdrikliyindn daha stn idi... Hr ksdn daha mdrik idi. hrti trafdak btn xalqlara yaylmd. min
msli v min be mrsiysi var idi... Sleymann mdrikliyini eidn dnyann btn padahlar ona adamlarn gndrirdi.
Btn xalqlardan insanlar glib Sleymann mdrik szlrini dinlyirdi. (1 Padahlar, 4:29-34)
... Rbb "Bunu etmkl byk gnah ildim!" dedi, "ya Rbb, qulunun gnahn bala. nki ox alsz davrandm". (2
amuel, 24:10)
Hiram mktubunu bel davam etdirdi: "Yeri, gy yaradan... Rbb triflr olsun!" ah Davuda mdrik bir oul verdi... all
v anlayl bir oul. "Sn... usta v all birini gndrirm". (2 Salnamlr, 2:12-13)
Mdriklik yallarda, al uzun hyatdadr. Mdriklik v gc Allaha mxsusdur, Ondadr yd v al. (yyub, 12:12-13)
Ey mdriklr, szlrimi dinlyin, qulaq asn mn ey bilik sahiblri. nki damaq nec yemyi dadrsa, qulaq da szlri
snayr. Glin, dorunu sek, yaxn birlikd yrnk. (yyub, 34:2-4)
Ey ahlar, all olun! Ey dnya rhbrlri, drs aln! Rbb qorxu il xidmt edin, titryrk sevinin. (Zbur, 2:10-11)
Ey daltli Allahm! Pislrin pisliyi sona atsn, dorular gvn qovusun. Sn ki allar, knllri snayrsan. (Zbur, 7:9)
Alsz daxiln "Allah yoxdur!" deyir. nsanlar pozuldu, nifrt ba alb gedir, yaxlq edn yoxdur... All, Allah axtaran biri
varm?... Hams yolunu azd, hams korland, yaxlq edn yoxdur, bir adam bel! (Zbur, 14:1-3)
Alsz v bilgisiz idim, qarnda bir heyvan kimi. Yen d davaml Sninlym... ydlrinl yol gstrr, mni sonunda
ucala atdrarsan. (Zbur, 73:22-24)
Etdiklrin n bykdr ya Rbb, dnclrin nec drindir! Axmaq insan bil bilmz, axmaq baa dmz. (Zbur, 92:5-6)
Ey xalqn iindki axmaqlar, diqqt yetirin; ey axmaqlar, n vaxt allanacaqsnz? Qula yaradan eitmzmi? Gz qurulu
vern grmzmi? (Zbur, 94:8-9)
Szlrinin aqlanmas nur saar, tmiz insanlara al verr. (Zbur, 119:130)
Nsihtlrin sonsuza qdr dorudur; mn al ver ki, yaaym. (Zbur, 119:144)
Fryadm Sn atsn ya Rbb, szn tutacaq qdr al ver mn! (Zbur, 119:169)
zn mdrik biri olaraq grm, Rbbdn qorx, pislikdn uzaq dur. (Sleymann msllri, 3:7)
Sni mdriklik yolunda yrdib doru yollara ynldrm. (Sleymann msllri, 4:11)
Olum, mdrikliyim diqqt yetir, all szlrim qulaq as. Bellikl, hmi bsirtli olar, dodaqlarnla biliyi qoruyarsan.
(Sleymann msllri, 5:1-2)
... Mdrik adam danlasan, sni sevr. Mdrik adam yrtsn, daha mdrik olar, doru adama yrtsn, biliyini artrar.
(Sleymann msllri, 9:8-9)
Mdriksns, mdrikliyinin faydas sndir; istehza olsan, acsn tk sn krsn. (Sleymann msllri, 9:12)
Alsz qadn hay-ky v sadlvhdr, he bir ey bilmz. (Sleymann msllri, 9:13)
Mdrik adam bilgi toplayar, axman az is onu msibt yaxnladrar. (Sleymann msllri, 10:14)
Doru adamn ilri hyat aacnn meyvsin bnzyir, mdrik adam insanlar qazanar. (Sleymann msllri, 11:30)
Mdriklrl oturub-duran mdrik olar, alszlarla dost olan is zrr grr. (Sleymann msllri, 13:20)
Labaz mdrikliyi axtarsa da, tapa bilmz; all n is bilik ld etmk asandr. (Sleymann msllri, 14:6)
Alsz adamdan uzaq dur, nki sn yrtmy bir eyi yoxdur. (Sleymann msllri, 14:7)
Ehtiyatl adamn mdrikliyi n edcyini bilmyidir, alszn axmaql is aldanmadr. (Sleymann msllri, 14:8)
Mdrik adam qorxduu n pislikdn uzaqlaar, alsz is byklk gstrib zn gvnr. (Sleymann msllri, 14:16)
Maymaqlarn miras alszlqdr, ehtiyatl kslrin tac is bilikdir. (Sleymann msllri, 14:18)

Mdriklrin tac srvtlridir, alszlar is axmaqlqlar il tannar. (Sleymann msllri, 14:24)

Mdrik ah pislri ayrd edr, xrman dyrm kimi czalandrar. (Sleymann msllri, 20:26)
Mdriklik all adamn qlbin snar, alszlarda bel zn blli edr. (Sleymann msllri, 14:33)
Trbiydn qaan zn zrr verr, danlaa qulaq asan is al qazanar. (Sleymann msllri, 15:32)
Mdrik qlbli olanlara all deyilir, irin sz raz salmaq gcn artrr. (Sleymann msllri, 16:21)
All adam gzn mdriklikdn ayrmaz, alszn gz is hmi sada-soldadr. Alsz uaq atasna kdr, anasna ac
verr. (Sleymann msllri, 17:24-25)
Labaz czalandrlanda sfeh adam allanar, mdrik olan yrdilndn bilgi qazanar. (Sleymann msllri, 21:11)
Qulaq as, mdriklrin szlrini dinl, yrtdiyimi yadda saxla. (Sleymann msllri, 22:17)
Alsza yd vermy alma, nki snin szlrindki al kiik grr. (Sleymann msllri, 23:9)
Olum, dinl v mdrik ol, qlbini doru yolda tut. (Sleymann msllri, 23:19)
Hqiqti satn al v satma; mdrikliyi, trbiyni v al da. (Sleymann msllri, 23:23)
... Mdrikliyi tapsan, bir glcyin olar v midin boa xmaz. (Sleymann msllri, 24:14)
Bunlar da mdriklrin szlridir: Mhakim edrkn trf saxlamaq yax deyil. (Sleymann msllri, 24:23)
Alsza axmaqlna gr cavab verm, yoxsa sn d onun sviyysin enrsn. (Sleymann msllri, 26:4)
Olum, mdrik davran ki, qlbim sevinsin, mni ayblayana cavab verim. Ehtiyatl adam thlkni grnc gizlnr, axmaq
is n atlar v zrr grr. (Sleymann msllri, 27:11-12)
Labaz adamlar hrlri belc qardrar, mdriklr is qzbi yatrar. Mdrik adamla mbahis edn axmaq hirslnr,
istehza edr v rahatlq vermz. (Sleymann msllri, 29:8-9)
hrd yoxsul, amma mdrik bir adam vard. Mdrikliyi il hri qurtard "Mdriklik gcdn yaxdr" dedim
Mdrikin sssiz syldiyi szlr, alszlar arasndak bann qqrmasndan yaxdr. Mdriklik silahdan yaxdr... (Vaiz,
9:15-18)
Mdriklik mdrik adam hrdki on idaridn daha gcl edr. (Vaiz, 7:19)
ah... ah soyundan gln v ya bzi silli gnclrin seilib saraya gtirilmsi n saray vziflilrinin bas Apenaza
buyruq verdi. Bu gnclr qsursuz, yaraql, hr mvzuda mdrik, bilikli, yrnmy qabiliyytli, sarayda vzif tutmaa
uyun xsusiyytd kslr olmal idi... (Daniel, 1:3-4)
Sn kr edib Sni triflyirm. Sn ki, mn mdriklik v gc verdin... (Daniel, 2:23)
Snd... qavray, al v fvqlad mdriklikl bznmi olduunu eitdim. (Daniel, 5:14)
... Onun adndan qorxmaq mdriklikdir... (Mikeya, 6:9)
Alsza axmaqlna uyun cavab ver, yoxsa zn mdrik sanar. (Sleymann msllri, 26:5)
Alszn li il xbr gndrn z ayaqlarn ksn biri kimi zn zrr verr. (Sleymann msllri, 26:6)
Alszn azndak msl iflicin sallanan ayaqlar kimidir. (Sleymann msllri, 26:7)
Tvratda comrd olmaq,
xsislikdn qamaq
liaq olan daha ox qazanar, haqq yeynin sonu is yoxsulluqdur. Comrd olan bollua atacaq, baqasna su vern su
verilck. (Sleymann msllri, 11:24-25)
Pislr borc alb geri vermz; dorular is comrdlikl verr. (Zbur, 37:21)
yoxsuldursa qlbinizi qatladrmayn, yoxsul qardanza xsis davranmayn. ksin, liniz aq olsun (Qanunun
tkrar, 15:7-8)
Acgz qova xarar, Rbb gvnn is bolluq iind yaayar. (Sleymann msllri, 28:25)
O, hmi comrdlikl borc verr, soyu mqdds tutular. (Zbur, 37:26)
N xo liaq olan, borc vern, ilrini daltl icra edn insana! sla sarslmaz... (Zbur, 112:5-6)

Pulu sevn pula doymaz, znginliyi sevn qazanc il kifaytlnmz. Bu da bounadr. Mal oxaldqca yeyni d oxalar.
Sahibin n faydas var seyr etmkdn baqa? Az v ya ox yesin, ii rahat yatar. Amma varlnn mal onu yatmaa qoymaz.
(Vaiz, 5:10-12)
Comrd olan mqdds bilinr, nki yemyini yoxsullarla paylaar. (Sleymann msllri, 22:9)
Yoxsul qardanza qar xsis davranb ona kmk etmkdn qamayasnz Ona oxluca verin, verrkn qlbinizd
istksizlik olmasn. Buna gr Allahnz Rbb btn ilrinizd v l atdnz hr eyd sizi mqdds grck lknizd
yaayan qardalarnza, yoxsullara, ehtiyac olanlara liaq davranmanz buyururam. (Qanunun tkrar, 15:7-8)
Srvt aldadcdr... Acgzdrlr llr diyar kimi v lm kimi he doymazlar. lklri l keirib xalqlar sir gtrrlr.
(Habaqquq, 2:5)
Tamah zndn rahatln n olduunu bilmdi, srvti onu qurtara bilmyck. Yediyindn artq qalan olmad, buna gr
bolluu uzun srmyck. Varlq iind yoxluq kck, sxntya dck. Qarnn hddn artq doyurduunda... zrin
qzb yadracaq. (yyub, 20:20-23)
Xsisin verdiyi yemyi yem, lzztli yemklrini ryin istmsin. nki yediyin hr eyi sayb "ye, i" deyr sn, amma
qlbi sni istmz. (Sleymann msllri, 23:6-7)
Xsis srvt arxasnca qaar, yoxsullua urayacan dnmz. (Sleymann msllri, 28:22)
Yoxsula vern mhtac olmaz, yoxsulu grmmzlikdn gln is bir ox lnt urayar. (Sleymann msllri, 28:27)
Borc verdiyin yemkdn qazanc gtrmycksn. (Levililr, 25:27)
Etibarl adam bollua atar, zngin olmaa can atan is bladan xilas ola bilmz. (Sleymann msllri, 28:20)
Blg valilrinin hr biri zn dn bir ay boyunca ah Sleymana v sfrsin oturan hr ks yemk verib he bir eyi
skik etmzdi. (1 Padahlar, 4:27)
Tvratda maddi gc deyil,
yalnz Allaha gvnmk
Bellikl, Mni sevnlri srvt sahibi edr, xzinlrini dolduraram. (Sleymann msllri, 8:21)
Onlar varlqlarna gvnr, byk srvtlri il lovalanarlar. (Zbur, 49:6)
Varl srvtini bir qala, almaz bir sdd sanar. (Sleymann msllri, 18:11)
Bax, bu adam Allaha snmaq istmdi, srvtinin bolluuna gvndi, baqalarn talan edib gclndi! (Zbur, 52:7)
Mhakim gn uzaqlardan banza flakt gldiyind n edcksiniz? Kmk n kim qaacaqsnz, srvtinizi harada
saxlayacaqsnz? (Yeaya, , 10:3)
Rbb eyibsizlrin hr gnn gz qoyar, onlarn miras sonsuza qdr srck. Pis gnd utanmayacaqlar, qtlqda qarnlar
doyacaq. Amma pislr msibt urayacaq; Rbbin dmnlri tarla iklri kimi quruyub gedck, tst kimi dalb yox
olacaq. (Zbur, 37:18-20)
Qzb gn srvt i yaramaz, halbuki dzgnlk lmdn qurtarar... Pis adam ldynd midlri yox olar, gvndiyi gc
d bitr. (Sleymann msllri, 11:4, 7)
Ticartdki stn bacarqlarn saysind srvtini oxaltdn, znginliyin sni qrura srd. (Yezekel, 28:5)
Kimisi he bir eyi yox ikn zn varl gstrr, kimisi d srvti ox ikn zn yoxsul gstrr. Adamn srvti bir gn
canna fidy olar, halbuki yoxsul adam thdid nm vermz. (Sleymann msllri, 13:7-8)
Varl olmaq n alma, xar bunu alndan. Srvt gz ab yumanadk yox olar, qanadlanb qartal kimi gylr uar.
(Sleymann msllri, 23:4-5)
... Sahibinin zrrin ylan v... yox olub gedn srvt... (Vaiz, 5:13)
Varlln v ya btn gcn yetrmi tinlik kmyini nlmy? (yyub, 36:19)
Pis insan qum kimi gm v oxlu geyim ysa, onun ydn dz insan geyck, gm gnahszlar blck. Evini
gv baramas kimi tikr, gztinin qurduu ardaq kimi. Varl olaraq yatar, amma bu bel srmz, gzlrini adnda
hams yox olub getmidir. (yyub, 27:16-19)

Tvratda haqsz qazancdan qamaq

... zn aid olmayan l keirnin, xrac alb varlanann vay halna!... (Habaqquq, 2:6)
Diqqtli ol, pul sni badan xarmasn, byk rvt sni sapdrmasn. (yyub, 36:18)
Yumurtlamad yumurtalarn zrind oturan kklik necdirs, haqsz srvt ld edn adam da eldir. Hyatnn ortasnda
srvti onu buraxar, hyatnn sonunda z axmaq xar. (Yeremya, 17:11)
Havadan qazanlan pul yox olar, az-az yann srvti ox olar. (Sleymann msllri, 13:11)
Pulunu faiz vermz, gnahsza qar rvt almaz. Bel yaayan sla sarslmayacaq. (Zbur, 15:5)
Dzn az olan varl, bir ox pisin srvtindn yaxdr. (Zbur, 37:16)
Sarayn haqszlqla... tikn, qonusunu pulsuz ildn, pulunu dmyn adamn vay halna! (Yeremya, 22:13)
Srvtini oxaltmaq n yoxsulu zn v varlya hdiyy vernin sonu yoxsulluqdur. (Sleymann msllri, 22:16)
Pis adamlarn evlri haqszlqla qazanlm srvtlrl doludur... skik l lntlidir. Hiylli trzidn istifad edn,
torbasnda skik ki olan adama nec haqq qazandrm? hrin varllar zalm, xalq da yalandr... (Mikeya, 6:10-12)
Pul n dostlarn satan adamn uaqlarnn gznn nuru snr. (yyub, 17:5)
Haqsz qazanc mdriki dli edr, rvt xarakteri pozar. (Vaiz, 7:7)
Xeyirxahn faydas zndir, qddar is z bana bla gtirr. Pis adamn qazanc hiyllidir, dzgnlk knin mkafat is
etibarldr. (Sleymann msllri, 11:17)
Kimsy haqszlq etmz, girov olaraq aldn verr, soyunuluq etmz, ac olana rk verr, lpa geydirr. Faizl pul
vermz, hddindn artq qazanc gdmz. lini pislikdn kr, iki adam arasnda dzgnlkl mhakim edr. (Yezekel,
18:7-8)
Evini haqsz qazancla doldurann vay halna! (Habaqquq, 2:9)
Dediklrini etmirlr. Azlar il istkli olduqlarn aqlayrlar, amma qlblri haqsz qazanc arxasndadr. (Yezekel, 33:31)
" Faiz aldn, slmilik etdin, zlmkarlqla qonularndan haqsz qazanc gtrdn. Mni unutdun" hakim Rbb bel deyir.
(Yezekel, 22:12)
Qddar rhbrin al azdr; haqsz qazancdan nifrt edn is uzun mrl olar. (Sleymann msllri, 28:16)
Aln a yaayan xilas olar, rvt alan qfltn msibt urayar. (Sleymann msllri, 28:18)
Drst bir yoxsul olmaq, rvtl varl olmaqdan stndr. (Sleymann msllri, 28:6)
Haqsz qazanca dkn olanlarn sonu beldir. Bu dknlk onlar canlarndan edr. (Sleymann msllri, 1:19)
Ya Rbb qlbimi haqsz qazanca deyil, z ydlrin ynlt. (Zbur, 119:33, 36)
Amma oullar onun yolunda getmdilr. ksin, haqsz qazanca ynlib rvt alar, mhakimd trf tutardlar. (1 amuel,
8:3)
... nki gnah stn gnah ildilr; dorunu pula, yoxsulu bir ct ara satdlar. (Amos, 2:6)
Bununla yana xalqn arasndan Allahdan qorxan, qabiliyytli, haqsz qazancdan nifrt edn drst adamlar se; onlar min,
yz, lli v onlarla adam olan birliy ba se. (Misirdn x, 18:21)
Tvratda tnbllikdn qamaq,
alqan olmaq
Hr mk qazanc gtirr, amma boboazlq yoxsullua aparar. (Sleymann msllri, 14:23)
Tnblin yolu tikanl pr kimidir, dorunun yolu is ana yola bnzyir. (Sleymann msllri, 15:19)
alqanlarn li aala, tnbllik is klliy aparar. (Sleymann msllri, 12:24)
Tnbl ryinin istdiyini ld ed bilmz, alqan is btn istklrin atar. (Sleymann msllri, 13:4)
Tnblin istyi onu lm aparar, nki llri almaqdan qaar. (Sleymann msllri, 21:25)
Tnbl adam iini bitirmz, halbuki alqan qiymtli bir srvt qazanar. (Sleymann msllri, 12:2)
Tnbl llr insan yoxsulladrar, alqan l zngin edr. (Sleymann msllri, 10:2-4)

Ey tnbl adam, get qarqalara bax, onlarn hyatndan mdriklik yrn. (Sleymann msllri, 6:6)
Tnbllik insan laqeydliy aparar, avara adam da ac qalar. (Sleymann msllri, 19:15)
Payzda ct srmyn tnbl, biind axtardn tapa bilmz. (Sleymann msllri, 20:4)
Torpan ildnin ryi bol olar, xyal arxasnda qaan is yoxsullua qane olar. (Sleymann msllri, 28:19)
Tnbllikdn dam kr, miskinlikdn dam axar. (Vaiz, 10:18)
Dilr n sirk, gzlr n tst ndirs, tnbl ulaq da zn gndrn n eldir. (Sleymann msllri, 10:26)
Evdkilrin ilrini idar edr, tnbllik ndir bilmz. (Sleymann msllri, 31:27)
... ox qabiliyytli biriydi. Sleyman bu gnc adamn nec alqan olduunu grnc... Btn ar ilrinin msuliyytini
ona verdi. (1 Padahlar, 11:28)
dn msul olanlar alqan idi, tmir ii onlarn saysind irlildi. (2 Salnamlr 24:13)
alqann planlar hmi bolluqla, hr cr tlsknlik hmi yoxluqla nticlnr. (Sleymann msllri, 21:5)
Tvratda istehzadan qamaq
Amma onlar Allahn xbrilrin istehza edib szlrini saymadlar, peymbrlrini alaltdlar... (2 Salnamlr, 36:16)
Labaz qov, dy bitr; kim v alaltmalar da sona atar. (Sleymann msllri, 22:10)
Labazlar hrlri belc qardrar, mdriklr is qzbi yatrar. (Sleymann msllri, 29:8)
... Qardalarnn o pis gnndn zvq almamal idin. Balarna gln msibt sevinmmli, tin gnlrind onlara istehza
etmmli idin. (Avdiya, 1:12)
Masqara mdrikliyi axtarsa da, tapa bilmz; all n is biliyi ld etmk asandr. (Sleymann msllri, 14:6)
nsanlar mni kmsyir, xalq xor grr. Mni grn hr ks istehza edir, diini aardb ban yellyrk deyirlr ki,
"Kryini Rbb sykdi, qurtarsn grk onu, madam onu sevir, kmk etsin!" Halbuki mni ana rhmindn xaran, ana
qucanda ikn Sn gvnmyi yrdn Snsn. Doulduumdan bri Sn tslim edildim, ana rhmindn bri Allahm
Snsn. (Zbur, 22:6-10)
... stehzalar n cza, alszlarn kryi n ktk hazrdr. (Sleymann msllri, 19:29)
Ey axmaqlar, axmaql n vaxtadk sevcksiniz? Masqaralar n vaxtadk istehza etmkdn zvq alacaq? Alszlar n
vaxtadk bilikdn nifrt edck? (Sleymann msllri, 1:22)
Allah tanmaz, istehza tlxklr kimi dilrini qcrdatdlar mn... Qurtar mni onlarn hcumundan (Zbur, 35:16-17)
Rbb masqaralara istehza edr, amma tvazkarlara ltf edr. (Sleymann msllri, 3:34)
Labaz adam danlanmaqdan xolanmaz, mdriklrin yanna gedib mslhtlmz. (Sleymann msllri, 15:12)
Yoxsula istehza edn onu Yaradan xor grr... (Sleymann msllri, 17:5)
Labaz czalandrldqda sfeh allanar, mdrik olan yrdilndn bilik qazanar. (Sleymann msllri, 21:11)
Qrurlu, mrur v istehza: Bunlar qrurlanan insann adlardr. (Sleymann msllri, 21:24)
La etmyin artq, yoxsa zncirlriniz daha da qalnlaar. nki btn lknin gerk msibt urayacan Rbbdn, hr
ey hakim Rbbdn eitdim. (Yeaya, , 28:22)
nki mrhmtsizlr yox olacaq, masqaralar silinck, pisliy frst vernlrin hams mhv edilck. (Yeaya, , 29:20)
... Qrurlanmaqlarnn... alaldb istehza etmklrinin qarl bu olacaq. Dht salacaq Rbb onlar (Sefanya, 2:10-11)
nki gnahna syan da lav edir, nmzd istehza edirmi kimi l alr, Allaha qar ox danr. (yyub, 34:37)
Tvratda hzn qaplmamaq,
Allaha imanla hzur tapmaq
... Kdrlnmyin. Rbbin verdiyi sevinc sizi gcl edr. (Nehemya, 8:10)
Sakit rk vcudun hyat qaynadr, hirs is insan daxildn mhv edr. (Sleymann msllri, 14:30)
Axma kdr ldrr, axma qsqanclq bitirr. (yyub, 5:2)
Xobxt qlb z sevindirr, qmgin qlb ruhu zr. (Sleymann msllri, 15:13)

... Mn dnn, hzur tapn, xilas olarsnz. Narahat olmayn, Mn gvnin, gcl olarsnz... (Yeaya, , 30:15)
Dzlyn mhsulu xobxtlik, nticsi davaml hzur v gvn olacaq. (Yeaya, 32:17)
Hyat yolunu mn bildirrsn. Bol sevinc vardr Snin hzurunda... xobxtlik azalmaz. (Zbur, 16:11)
Qlbim tkc Allahda hzur tapar, qurtuluum Ondan glr. (Zbur, 62:1)
Ey qlbim, yalnz Allahda hzur tap, nki midim Ondadr. (Zbur, 62:5)
Rbb dedim ki, "fndim Snsn. Sndn knar xobxtlik yoxdur mnim n". (Zbur, 16:2)
Mni hzura qovudurdu, qurtard, nki mndn raz qald. (2 amuel, 22:20; Zbur, 18:19)
Hzur eidinc dedim ki, "sla sarslmayacaam!" (Zbur, 30:6)
Amma tvazkarlar lkni miras alacaq, drin bir hzurun zvqn dadacaq. (Zbur, 37:11)
tin gnd csartini itirsn, demli gcn azdr. (Sleymann msllri, 24:10)
Pislik ednlr hirslnib kdrlnm, gnah ilynlr etina etm!... Rbbin hzurunda sakit dayan, sbirl gzl; hirslnib
kdrlnm ii yolunda olanlara, pis mqsdlrin qovuanlara... Hirslnmkdn qan, burax sbi, kdrlnm, bu sni
ancaq pisliy sryr. (Zbur, 37:1, 7-8)
Pislik ednlr hirslnib kdrlnm, onlara etina etm. nki pislrin glcyi yoxdur, ras snck onlarn. (Sleymann
msllri, 24:19-20)
Dz adam tinlikdn xilas olar, onun yerin tinliyi pis adam kr. (Sleymann msllri, 11:8)
tinliy ddynzd v btn bu hadislr banza gldiyind sonunda Allahnz Rbb dnck, Onun szn qulaq
asacaqsnz. (Qanunun tkrar, 4:30)
... Dz adam tinliyi sovudurar. (Sleymann msllri, 12:13)
... Rbbin... etdiyi btn yaxlqlardan tr sevinc duyub xobxtlik iind evlrin dndlr. (1 Padahlar, 8:66)
N xo adamlarna! N xo Sn xidmt edn vziflilr! nki davaml mdrikliyin ahid olurlar. (1 Padahlar, 10:8; 2
Salnamlr, 9:7)
... N xo Allah Rbb olan xalqa! (Zbur, 144:15)
... Allah onun qlbini xobxtlikl doldurar. (Vaiz, 5:20)
Qullarm xobxtlik iind trnnm edck, amma siz rk acsndan fryad edib zgin bir ruhla sslncksiniz. (Yeaya,
65:14)
N xo Rbb gvnn insana, etibar tk Rbb olana! (Yeremya, 17:7)
Snd n v sevinc tapsn btn sn ynlnlr! "Rbb ucadr!" desin hmi Snin xilasn gzlynlr! (Zbur, 40:16)
... Qlblri Rbbd sevinc tapacaq. (Zkriyy, 10:7)
Ey qlbim, yen hzura qovu, nki Rbb sn yaxlq etdi. (Zbur, 116:7)
Mn hzur verdiyin n buyruqlarnn ynnd gedcym. (Zbur, 119:32)
... Hzur tapsn Sni sevnlr! (Zbur, 122:6)
Amma Mni dinlyn gvnlikd yaayacaq, pislikdn qorxmayacaq, hzur tapacaq. (Sleymann msllri, 1:33)
... Gnbgn sevincl dolub dadm, hzurunda hmi codum. (Sleymann msllri, 8:30)
Tvratda ruh tmizliyi
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! (Zbur, 119:1)
Tamam tmizl mni gnahmdan, ayr mni gnahmdan. (Zbur, 51:2)
... Qlbini pislikdn tmizl ki, xilas olasan. N vaxtadk qlbind pis fikirlr saxlayacaqsan? (Yeremya, 4:14)
Yaqub ailsin v yanndaklara "zg ilahlarnz atn" dedi, "znz tmizlyib geyimlrinizi dyidirin". (Yaradl, 35:2)
Artq btlri il, iyrnc ilri il, syanlar il zlrini kirltmycklr. Onlar yerldiklri, iind gnah ildiklri yerlrdn
qurtarb tmizlycym... (Yezekel, 37:23)
Bir oxlar zlrini ayraraq tmizlnck, lksiz olacaq, amma pislr pislik etmyi davam etdirck. Pislrin he biri
anlamayacaq, mdriklr anlayacaq. (Daniel, 12:10)

llri pak, ryi tmiz olan, knln btlr vermyn, yalan yer and imyn. Rbb mqdds hesab edir belsini, xilaskar
Allah balayar. Ona ynlnlr bax beldir. (Zbur, 24:4-6)
Dzlr z yolunu tutur, llri tmiz olanlar getdikc gclnir. (yyub, 17:9)
Rbb... tmiz niyytlrdn raz qalar. (Sleymann msllri, 15:26)
Allah qalxan kimi yanmdadr, ryi tmiz olanlar O qurtarar. (Zbur, 7:10)
Ey Allah, tmiz bir qlb yarat, yenidn qrarl bir ruh ver mn. (Zbur, 51:10)
...Natmizliklrindn, syanlarndan, btn gnahlarndan tmizlyck. Hzur adr n d eyni eyi edck. nki kirli
insanlarn arasndadr. (Levililr, 16:16)
... Ayrb dini baxmdan tmizl. (Shrada saylar, 8:6)
... zlrini mqdds hesab etdikdn sonra, Rbbin szn uyun olaraq padahn buyruu il Rbbin mbdini dini
baxmdan tmizlmk n iri girdilr. (2 Salnamlr, 29:15)
Sn bizi snadn ey Allah, gm tmizlyn kimi tmizldin. (Zbur, 66:10)
Qzl ocaqda, gm putada tmizlnr, qlbi tmizlyn is Rbbdir. (Sleymann msllri, 17:3)
Ellri vardr ki, zlrini trtmiz sanarlar, halbuki pisliklrindn tmizlnmi deyildirlr. (Sleymann msllri, 30:12)
zriniz tmiz su tkcym, tmizlncksiniz. Sizi btn kirlrdn v btlrinizdn tmizlycym. (Yezekel, 36:25)
Hakim Rbb bel deyir: Sizi btn gnahlarnzdan tmizldiyim gn hrlrinizd yaamanz tmin edcym;
xarabalqlar dzldilck. (Yezekel, 36:33)
Mdriklrdn biri duruxacaq; bel ki, son gln qdr tmizln bilsin, lksiz ola bilsinlr. nki son yen d tyin olunan
zamanda glck. (Daniel, 11:35)
... Gnahdan v ruhi natmizlikdn tmizlmk n bir mnb alacaq. (Zkriyy, 13:1)
Rbb dzlymn vzini verdi, mni tmiz llrim gr mkafatlandrd. (2 amuel, 22:21)
Tmiz v dzsns, O, indi bel... Sni layiq olduun yer geri gtirck. (yyub, 8:6)
... Ey qlbi tmiz olanlar, hamnz sevinc sslndirin! (Zbur, 32:11)
Sni tanyanlara davaml gstr sevgini, qlbi tmiz olanlara doruluunu. (Zbur, 36:10)
Dz insan Rbbd sevinc tapacaq, Ona snacaq, btn qlbi tmiz olanlar Onu triflyck. (Zbur, 64:10)
Allah hqiqtn... ryi tmiz olanlara qar yaxdr. (Zbur, 73:1)
dalt yen dzgnlk zrin qurulacaq, ryi tmiz olan hr ks ona uyacaq. (Zbur, 94:15)
Ey sizlr, Rbbi sevnlr, pislikdn kinin. O, sadiq qullarnn cann qoruyar, onlar pislrin lindn qurtarar. Dzlr iq,
qlbi tmiz olanlara sevinc saar. (Zbur, 97:10-11)
... Sni ilahilrl triflycym ya Rbb. Drst davranmaa diqqt gstrcym, n vaxt glcksn mn? Tmiz bir hyat
srcym evimd, nmd alaqla icaz vermycym. (Zbur, 101:1-3)
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! (Zbur, 119:1)
kr edcym Sn tmiz rkl, daltli hkmlrini yrndikc. (Zbur, 119:7)
Yaxlq et ya Rbb yaxlara, ryi tmiz olanlara. (Zbur, 125:4)
rk tmizliyini v gzl szlri sevn, padahn dostluunu qazanar. (Sleymann msllri, 22:11)
Tvratda Allahn xobxtlik vd etdiyi qullar
N xo Rbb gvnn insana, etibar tk Rbb olana! (Yeremya, 17:7)
N xo Onun ydlrin uyanlara, btn qlbi il Ona ynlnlr! (Zbur, 119:2)
N xo Rbbdn qorxana, Onun yolunda gedn! (Zbur, 128:1)
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! (Zbur, 119:1)
N xo Rbb gvnn insana, qrurluya v yalana ynln meyl etmyn. (Zbur, 40:4)
N xo gcn Sndn alan insana!... (Zbur, 84:5)
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! (Zbur, 119:1)
N xo o insana ki, pislrin yd il getmz, gnahkarlarn yolunda dayanmaz, istehzalarn arasnda oturmaz. (Zbur, 1:1)

... Ruhunda hiyl olmayan insana n xo! (Zbur, 32:2)

Ey hr ey hakim Rbb, n xo Sn gvnn insana! (Zbur, 84:12)
... N xo Rbbdn qorxan insana, Onun buyruqlarndan byk zvq alana! (Zbur, 112:1)
N xo liaq olan, borc vern, ilrini daltl icra edn insana! (Zbur, 112:5)
N xo dalt uyanlara, hmi doru olan ednlr! (Zbur, 106:3)
Mdrikliy atana, al tapana n xo! (Sleymann msllri, 3:13)
Budur, n xo Allahn yrtdiyi insana!... (yyub, 5:17)
Mdriklik hyat aacdr ona sarlanlara, n xo ondan mhkm yapanlara! (Sleymann msllri, 3:18)
yd qulaq asan mvffqiyyt atar, Rbb gvnn xobxt olar. (Sleymann msllri, 16:20)
... Rbb n yaxdr, n xo Ona snan adama! (Zbur, 34:8)
... N xo Sn xidmt edn vziflilr! nki davaml mdrikliyin ahid olurlar. (1 Padahlar, 10:8; Salnamlr, 9:7)
... N xo Ona snanlara! (Zbur, 2:12)
N xo syan balanan, gnah rtln insana! (Zbur, 32:1)
N xo yoxsulu dnn! Rbb qurtarar onu pis gnd. (Zbur, 41:1)
... N xo Allah Rbb olan xalqa! (Zbur, 144:15)
N xo... midi Allah Rbbd olana!
... Yolumu izlynlr n xo! (Sleymann msllri, 8:32)
... N xo mzluma ltf edn! (Sleymann msllri, 14:21)
daltli v doru olan qoruyub yerin yetirin Bunu edn insana, buna mhkm sarlan Adm oluna n xo!... (Yeaya
56:1-2)
N xo sevinc sslndirmyi biln xalqa ya Rbb! znn nurunda gedrlr. (Zbur, 89:15)
Tvratda Allahn xobxtlik vd etdiyi qullar
N xo Rbb gvnn insana, inam tk Rbb olana! (Yeremya, 17:7)
N xo Onun ydlrin uyanlara, btn qlbi il Ona ynlnlr! (Zbur, 119:2)
N xo Rbbdn qorxana, Onun yolunda gedn! (Zbur, 128:1)
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! (Zbur, 119:1)
N xo Rbb gvnn insana, qrurluya v yalanya meyl etmyn. (Zbur, 40:4)
N xo gcn Sndn alan insana!... (Zbur, 84:5)
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! (Zbur, 119:1)
N xo o insana ki, pislrin yd il getmz, gnahkarlarn yolunda durmaz, masqaralarn arasnda oturmaz. (Zbur, 1:1)
... Ruhunda hiyl olmayan insana n xo! (Zbur, 32:2)
Ey hr ey hakim Rbb, n xo Sn gvnn insana! (Zbur, 84:12)
... N xo Rbbdn qorxan insana, Onun buyruqlarndan byk zvq alana! (Zbur, 112:1)
N xo liaq olan, borc vern, ilrini daltl icra edn insana! (Zbur, 112:5)
N xo dalt uyanlara, davaml doru olan ednlr! (Zbur, 106:3)
Mdrikliy atana, al tapana n xo! (Sleymann msllri, 3:13)
Bax, n xo Allahn yrtdiyi insana!... (yyub, 5:17)
Mdriklik hyat aacdr ona sarlanlara, n xo ondan mhkm tutanlara! (Sleymann msllri, 3:18)
yd qulaq asan mvffqiyyt atar, Rbb gvnn xobxt olar. (Sleymann msllri, 16:20)
... Rbb n yaxdr, n xo Ona snan adama! (Zbur, 34:8)
... N xo Sn xidmt edn vziflilr! nki davaml mdrikliyin ahid olurlar. (1 Padahlar, 10:8; Salnamlr, 9:7)
... N xo Ona snanlara! (Zbur, 2:12)
N xo syan balanan, gnah rtln insana! (Zbur, 32:1)
N xo yoxsulu dnn! Rbb qurtarar onu pis gnd. (Zbur, 41:1)

... N xo Allah Rbb olan xalqa! (Zbur, 144:15)

N xo... midi Allah Rbbd olana!
... Yolumu izlynlr n xo! (Sleymann msllri, 8:32)
... N xo mzluma ltf edn! (Sleymann msllri, 14:21)
daltli v dorunu qoruyub yerin yetirin Bunu edn insana, buna mhkm sarlan Adm oluna n xo!... (Yeaya 56:12)
N xo sevinc sslndirmyi biln xalqa, ya Rbb! znn nurunda gedrlr. (Zbur, 89:15)
TVRATDA ALLAHI ANMAQ V GZL SZ SYLMYN HMYYT
Tvratda Allah anmaq
Grdyn hr id Rbbi an, O, snin yolunu dz xarar. (Sleymann msllri, 3:6)
Qanun kitabnda yazlanlar dilindn salma. Hamsn diqqtl yerin yetirmk n gec-gndz onu dn. O zaman
mvffqiyytli olacaq v mqsdin atacaqsan. (Yeua, 1:8)
Bu szlrimi alnzda v ryinizd saxlayn... Onlar uaqlarnza yrdin. Evinizd oturarkn, yolda gedrkn, yatarkn,
qalxarkn onlardan dann. (Qanunun tkrar, 11:18-19)
Azmdan Sn trif azalmaz, gn boyu ucaln xatrlayram. (Zbur, 71:8)
Gec adn xatrlayram ya Rbb, qanununa tabeym. (Zbur, 119:55)
Hmi Rbb triflr deycym, trifi dilimdn dmyck. Rbbl ynrm Mniml birlikd Rbbin byklyn
bildirin, adn birlikd ucaldaq. (Zbur, 31:1-3)
Rbbin qanunu hmi aznzda olsun. nki Rbb gcl li il sizi Misirdn xard. (Misirdn x, 13:9)
Allahn sz siz ox yaxndr; tabe olmanz n aznzda v ryinizddir. (Qanunun tkrar, 30:14)
Mniml birlikd Rbbin byklyn bildirin, adn birlikd ucaldaq. (Zbur, 34:3)
O gn deycksiniz ki, "Rbb kr edin, Ona yalvarn, xalqlara bildirin etdiklrini, adnn uca olduunu atdrn! Rbbi
trnnm edin, nki mhtm ilr etdi. Btn dnya bilsin bunu. (Yeaya, 12:4-5)
Ey btn xalqlar, Rbbi yn, Rbbin gcn, ucaln yn. (1 Salnamlr, 16:28)
Ey Allah, mni qurtaran Allah, dilim Snin xilasn ilahilrl triflsin. Ya Rbb, a dodaqlarm, azm Snin triflrini
eitdirsin. (Zbur, 51:14-15)
Rbbin ruhu mnim vasitml danr, sz dilimin ucundadr. (2 amuel, 23:2)
Mn is gcn n shr trnnm edck, sevgini sevincl dil gtircym. nki Sn mn qala, tin gnmd
snacaq oldun. Gcm Snsn, Sni ilahilrl triflycym; nki qalam v mni sevn Allah Snsn. (Zbur, 59:16-17)
Azmla Ona yalvardm, trifi dilimdn dmdi. (Zbur, 66:17)
Sni ilahilrl triflyrkn dodaqlarmla, varlmla sevincimi dil gtircym. nki Sn mni qurtardn. Dilim gn boyu
Snin zfrindn danacaq (Zbur, 71:23-24)
Bel desinlr davaml: "Qulunun xobxtliyindn xolanan Rbb ucalsn!" O zaman gn boyu daltin, triflrin dilimdn
dmyck. (Zbur, 35:27-28)
Szlrimi ryind saxlasan, xobxt olarsan. Onlar hmi hazr olsun dodaqlarnda. (Sleymann msllri, 22:18)
Snin sevgin hyatdan yaxdr; buna gr dodaqlarm Sni ucaldar. mrm boyu Sn triflr deycym, Snin adnla
llrimi qaldracaam Azm Sn triflr deyck. (Zbur, 63:3-5)
Azndan xan btn hkmlri dodaqlarmla tkrarlayram. Sevinc duyuram ydlrini izlyrkn, sanki mnim olur btn
xzinlr Dodaqlarmdan triflr xsn, nki mn qaydalarn yrdirsn. Dilimd szn trnnm evrilsin, nki
btn buyruqlarn dorudur. (Zbur, 119:13-14, 171-172)
... Bu qanunu onlara oxuyacaqsnz. Xalq -kiilri, qadnlar, uaqlar v hrlrinizd yaayan qriblri toplayn. Bel ki, hr
ks eidib yrnsin, Allahnz Rbbdn qorxsun. Bu qanunun btn szlrin uymaa diqqt yetirsin. Qanunu bilmyn
uaqlar da eitsinlr... Allahnz Rbbdn qorxma yrnsinlr. (Qanunun tkrar, 31:11-13)

 Sonsuza qdr kr edcyik Sn, nsillr boyu triflrini dilimizdn salmayacaq. (Zbur, 79:13)
Rbb deyir ki, " zrindki ruhum, azna qoyduum szlr indidn sonsuza qdr snin, uaqlarnn v nvlrinin
azndan dmyck". (Yeaya, 59:20-21)
Bu gn siz verdiyim bu buyruqlar alnzda tutun. Onlar uaqlarnza mnimsdin. Evinizd oturarkn, yolda gedrkn,
yatarkn, qalxarkn onlardan dann. (Qanunun tkrar, 6:5-7)
Tvratda doru sz sylmk
Dorunun azndan mdriklik axar, dilindn dalt damlayar. Allahnn qanunu ryinddir, aya bdrmz. (Zbur, 37:3031)
Kim hyatdan zvq alb yax gnlr grmk istyirs, dilini pislikdn, dodaqlarn yalandan uzaq tutsun. (Zbur, 34:12-13)
Etmyiniz lazm olanlar bunlardr: Bir-biriniz dorunu sylyin... Yalan yer and imkdn kinin..." Bel deyir Rbb.
(Zkriyy, 8:16-17)
Drst ahid dorunu sylyr, yalan ahid is hiyl tnffs edr Hqiqi szlr sonsuza qdr qalcdr, halbuki yalann
mr bir anlqdr. Pislik hazrlayann qlbi hiylgr, slh nsiht ednin qlbi is sevinclidir. Doru adama he zrr glmz,
pisin ba is bladan xilas olmaz. Rbb yalan dodaqlardan nifrt edr, amma hqiqt uyanlardan raz qalar. (Sleymann
msllri, 12:17-22)
Doru adamn az hyat mnbyidir, pislr is zlmlrini szl gizlyrlr. (Sleymann msllri, 10:11)
Doru adam mdrik danar, azn dil is ksilr. Doru adamn dodaqlar deyilck sz bilr, pisin azndan is azn szlr
xar. (Sleymann msllri, 10:31-32)
Doru adam yalandan nifrt edr, pisin szlri is iyrncdir, hqartdir. (Sleymann msllri, 13:5)
Qrar verdim: "Addmlarma diqqt yetircym, dilimi gnahdan qoruyacaam; qarmda pis biri olduqca azm
yumacaam. (Zbur, 39:1)
Doru yd aznda idi. Dodaqlarnda hiyl yox idi. Mniml xobxtlik v dzgnlk iind getdi. Bir oxlarn da gnah
yolundan evirdi. (Malaki, 2:6)
Azm dorular sylmk n aaram. Azm hqiqti eitdirr, nki dodaqlarm pislikdn nifrt edir. Azmdan xan
hr sz dorudur, yoxdur yri v ya sapm olan. Aq-akardr hams anlayana; biliy atan doruluunu bilr onlarn.
(Sleymann msllri, 8:6-9)
Aznda yalanla gzn adam soysuz v fsaddr. (Sleymann msllri, 6:12)
Etibarl ahid yalan danmaz, yalan ahid is yalan nfs alar. (Sleymann msllri, 14:5)
Yalandan zvq alarlar. Azlar il xeyir-dua edrkn daxiln lntlyrlr. (Zbur, 62:4)
ryi nifrt dolu adam szlri il niyytini gizlmy alar, amma ii hiyl il doludur. (Sleymann msllri, 26:23-24)
imd hyat lamti olduu mddtc, Allahn nfsi burnumda olduu mddtc azmdan pis sz, dilimdn d yalan
xmayacaq. (yyub, 27:3-4)
N n pisliyinl ynrsn ey lova? Allahn sadiq qullarna qar btn gn dilin msibt hazrlayr. ti lgc kimi, ey
hiylgr. Yaxlqdan ox pisliyi, doru danmaqdan ox yalan sevirsn. Ey sni hiylgr! Hr zrrli sz sevirsn. Amma
Allah sni sonsuza qdr mhv edck Hyat diyarndan kkn ksck. (Zbur, 52:1-5)
Sussun o yalan dodaqlar; doru insana qar qrurla yuxardan baxb, kmsyib danan dodaqlar. (Zbur, 31:18)
Azndan pislik v yalan xar, allanmaqdan v yaxlq etmkdn imtina etmidir. (Zbur, 36:3)
Baqasna qar yalan ahidlik edn toppuz, qlnc v ya iti ox kimidir imaldan sn klk nec ya gtirirs, bhtan
dil d qzbli baxa gtirib xarar. (Sleymann msllri, 25:18, 23)
Yalan dil incitdiyi kslrdn nifrt edr... (Sleymann msllri, 26:28)
Ya Rbb, qurtar mni yalan dodaqlardan, hiylgr dillrdn! (Zbur, 120:1)
Dodaqlarnz yalan, diliniz ayb danr. Mhakimsini daltl qaldran v drst mdafi edn yoxdur. Mnasz szlr
gvnir, yalan danrlar. Fsada hamil qalb pislik dourlar. (Yeaya, 59:3-4)

Dost dostu aldadr, he kim hqiqti sylmir. Dillrin yalan danma yrtdilr, gnah ily-ily yoruldular Dillri
ldrc bir oxdur, hmi aldadr. Qonusuna xobxtlik dilyir, amma iind ona tl qurur. (Yeremya, 9:5, 8)
Azn pislik n istifad edib dilini yalana ynldirsn. (Zbur, 50:19)
Onlarn az yalan danar, sa llrini qaldrb yalan yer and irlr. (Zbur, 144:8)
Nifrtini gizlyn adamn dodaqlar yalandr. Bhtan atan alszdr. (Sleymann msllri, 10:18)
Doru adamn dili saf gm kimidir, pisin niyyti is dyrsizdir. Doru adamn szlri bir oxlarn bslyr, axmaqlar is
al yoxluundan lr. (Sleymann msllri, 10:20-21)
Drst cavab gerk dostluun iarsidir. (Sleymann msllri, 24:26)
Dz yolda gedib doru-drst danan yksklrd oturacaq; uurumun bandak qalalar onu qoruyacaq, ryi
verilck v he susuz qalmayacaq. (Yeaya, 33:15-16)
Etmyiniz lazm olanlar bunlardr: Bir-biriniz dorunu sylyin (Zkriyy, 8:16)
Tvratda hikmtli v ycam danmaq
Mdrik adamn azndan xan szlr drin sular kimi, mdriklik bula da coun bir ay kimidir. (Sleymann msllri,
18:4)
Mdriklr all deyilr, irin sz inam gcn artrar Mdrikin al dilin yn verr, dodaqlarnn inam gcn artrar.
(Sleymann msllri, 16:21, 23)
Padah Sleyman dnyann btn padahlarndan daha zngin, daha mdrik idi. Allahn Sleymana verdiyi mdrikliyi
dinlmk n btn dnya onu grmk istyirdi. (1 Padahlar, 10:23-24)
Axmaq sbildiyini drhal blli edr Dnmdn deyiln szlr qlnc kimi ksr, mdriklrin dili is fa verr.
(Sleymann msllri, 12:16, 18)
Ehtiyatl adam biliyini zn saxlayar, halbuki alszn ryi axmaqln elan edr. (Sleymann msllri, 12:23)
Axman szlri kryin ktkdir, amma mdrikin dodaqlar zn qoruyar. (Sleymann msllri, 14:3)
Mdrikin dili bilikdn yax istifad edr, alszn azndan is axmaqlq axar. (Sleymann msllri, 15:2)
Mdriklrin dodaqlar bilgi yayar, amma alszlarn qlbi el deyil. (Sleymann msllri, 15:7)
Uyun cavab sahibini xobxt edr, yerind deyiln sz n gzldir! (Sleymann msllri, 15:23)
All adamn dodaqlarndan mdriklik axar, amma aldan mhrum olan kryindn ktk yeyr. Mdrik adam bilgi yar,
axman az is onu msibt yaxnladrar. (Sleymann msllri, 10:13-14)
Baqasn kiik grn aldan mhrumdur, all adam is dilini tutar. (Sleymann msllri, 11:12)
Bilikli adam az danar, all adam sakit ruhludur. nsini tutub susan axmaq bel mdrik v all saylr. (Sleymann
msllri, 17:27-28)
Dolan olmayan adam z mnftinin arxasnca qaar, yax yd hmi qar xar. Alsz adam bir ey anlamaqdan
ox z fikirlrini demkdn xolanar. (Sleymann msllri, 18:1-2)
oxlu qzln, ll-cvahiratn ola bilr, amma bilikdn danan dodaqlar daha qiymtlidir. (Sleymann msllri, 20:15)
(lyaqtli qadnn) azndan mdriklik axar, dili yaxlq nsiht edr. (Sleymann msllri, 31:26)
Dilini tutan cann qoruyar, amma boboazn sonu msibtdir. (Sleymann msllri, 13:3)
Allah Sleymana mdriklik, drin bir duyu, sahillrdki qum qdr anlay verdi. Sleymann mdrikliyi btn rqlilrin v
misirlilrin mdrikliyindn daha stn idi... min msli v min be mrsiysi vard. Livan sidr aacndan ta divarlarda
bitn mrz otuna qdr btn aaclardan dand kimi heyvanlar, qular, srnnlr v balqlardan da dana bilirdi.
Sleymann mdrikliyini eidn dnyann btn ahlar ona adamlarn gndrirdi. Btn xalqlardan insanlar glib
Sleymann mdrik szlrini dinlyirdi (1 Padahlar, 4:29-34)
Tvratda pis szdn uzaq olmaq, gzl szl olmaq
Nvazili dil hyat verr, yri dil is ruhu yaralayar. (Sleymann msllri, 15:4)

Xo szlr bal kimidir, cana irin v bdn fadr. (Sleymann msllri, 16:24)
Yumaq cavab qzbi yatrar, halbuki yaralayc sz qzbi alovlandrar. (Sleymann msllri, 15:1)
Sbirl bir hkmdar bel raz salnar, irin dil n gcl mqavimti qrar. (Sleymann msllri, 25:15)
Narahat rk insan mhv edr, amma gzl sz sevindirr. (Sleymann msllri, 12:25)
Qrarlyam, azmdan pis sz xmaz. (Zbur, 17:3)
Az lnt, hiyl v zlml doludur, dilinin altnda pislik v fsad gizlnmidir. (Zbur, 10:7)
Onlar rklrind pislik hazrlayar, dy davaml qzdrar, ilan kimi dillrini bilrlr, grz zhri var dodaqlarnn altnda.
(Zbur, 140:2-3)
Allahsz adam baqalarn az il msibt aparar, halbuki dorular bilgi saysind xilas olar Drstlrin xeyir-duasyla
hr inkiaf edr, amma pislrin az hri yerl bir edr. (Sleymann msllri, 11:9, 11)
Onlar dillrini qlnc kimi itilmi, ac szlrini pusqularndan gnahsz insann zrin atmaq n ox kimi hdf
ynltmilr. He kinmdn qfltn vurarlar. Dillri ucbatndan msibt urayacaqlar (Zbur: 3-4, 8)
Doru adamn al cavabn yax dnr, pisin az pislik saar. (Sleymann msllri, 15:28)
Pis adam fsad dolu dodaqlar dinlyr, yalan da txribat dil qulaq asar. (Sleymann msllri, 17:4)
... rklrin toxunacaq gzl szlrl onlara gvn verdi. (Yaradl, 50:21)
ryimdn gzl szlr dar... Dilim dahi bir yaznn qlmi kimi olsun. (Zbur, 45:1)
Tvratda yaxla armaq,
pislikdn kindirmk
Qardana ryind nifrt bslmycksn. Qonun gnah ilyrs, onu xbrdar edcksn. Yoxsa sn d gnah ilmi
olarsan. (Levililr, 19:17)
Azndan mdriklik axar, dili yaxlq nsiht edr. (Sleymann msllri, 31:26)
Doru adam yoldana da yol gstrr, pisin tutduu yol is zn sapdrar. (Sleymann msllri, 12:26)
Atalarnz kimi davranmayn! vvlki peymbrlr "Hr ey hakim Rbb pis yollarnzdan v pis ilrinizdn dnn deyir"
deyrk onlar xbrdar etdilr. Lakin onlar dinlmdilr, mn diqqt yetirmdilr... (Zkriyy, 1:4)
"Qardalar, glin bu pisliyi etmyin" dedi. (Yaradl, 19:7)
Mni dinl, sn yd verim. Allah sninl olsun... (Misirdn x, 18:19)
"Xeyr qardalarm, xahi edirm bel bir pislik etmyin bel bir alaqlq etmyin adama bu pisliyi etmyin"
(Hakimlr, 19:23-24)
Pislik hazrlayann ryi hiylgr, slh nsiht ednin ryi is sevinclidir. (Sleymann msllri, 12:20)
Bundan tr onlar xbrdar et ey adm olu, onlar xbrdar et. (Yezekel, 11:4)
Qalx o byk hr get v xalq xbrdar et (Yunis, 1:1-2)
Mni buraxb baqa ilahlara qulluq etdilr Onlar aq kild xbrdar et (1 amuel, 8:8-9)
(Davud:) Pislikdn kinin, yaxlq edin; xobxtliyi mqsd bilin, ardnca gedin. (Zbur, 34:14)
(yyub:) Azmdan xan szlrl rklndirib dodaqlarmdan xan tslli vern szlrl sakitldirrdim sizi. (yyub, 16:5)
Tvratda mnasz sz sylmkdn kinmk
Hr mk qazanc gtirr, amma mnasz sz yoxsullua aparar. (Sleymann msllri, 14:23)
Kefiniz baxmayb, mnasz mvzularla mul olmayb o gn ucaltsanz, Rbbdn zvq alarsnz... (Yeaya, 58:13-14)
Mdrik adam mnasz szlrl cavab verrmi, qarnn rq klyi il doldurarm? Mnasz szlrl mbahis edib faydasz
shbt edrmi? (yyub, 15:2-3)
Buna gr hakim Rbb bel deyir: "Syldiyiniz mnasz szlr, grdynz yalan fikirlr gr siz qaryam" Bel deyir
hakim Rbb. (Yezekel, 13:8)
El is niy bo-bo danrsnz? (yyub, 27:12)

 Mnasz danb fsad yr iind, sonra l xb fsad yayr. (Zbur, 41:6)

Siz uydurma fikirlrdn, fallqdan, mnasz eylrdn, allarndan ken xyallardan danrlar. (Yeremya, 14:14)
Mnasz szlrl mn nec tslli veririsiniz? Cavablarnzdak tk ntic yalandr. (yyub, 21:34)
Tvratda qeybtdn uzaq olmaq
Kmhvsl adam nifaq qzdrar, qeybti can dostlarn ayrar. (Sleymann msllri, 16:28)
Odun bitnd at snr, qeybti yox olunca dy dayanar. Kz n kmr v at n odun ndirs, ixtilaf
alovlandrmaq n d davakar eldir (Sleymann msllri, 26:20-22)
Qeybti sirr saxlaya bilmz, bu sbbl az zif olanla yoldalq etm. (Sleymann msllri, 20:19
Qeybti sirr saxlaya bilmz, halbuki etibarl insan sirda olar. (Sleymann msllri, 11:13)
Xalqnn arasnda insanlar kidirib gzmycksn. Qonunun canna zrr vermycksn. Rbb Mnm. (Levililr,
19:16)
Hams ox dikbadr, insanlar kidirib gzn insanlardr. Tunc v dmir qdr qatdrlar. Hams badan xmdr Rbb
onlar rdd etdi. (Yeremya, 6:28, 30)
Tvratda tvsiy ediln digr danq formalar
Sabahla ynm, nki n gtircyini bil bilmzsn. Sni z azn deyil, baqalar triflsin; z dodaqlarn deyil, baqas
triflsin. (Sleymann msllri, 27:1-2)
Artq byk danmayn, aznzdan qrurlu szlr xmasn. nki Rbb hr eyi biln Allahdr; Odur davranlar ln. (1
amuel, 2:3)
Dinlmdn cavab vermk axmaqlq v rsvaylqdr. (Sleymann msllri, 18:13)
Sevgi istyn adam gnahlar balayar, qeybti is can dostlarn ayrar. (Sleymann msllri, 17:9)
Yaltaqlanan azdan msibt glr. (Sleymann msllri, 26:28)
Alszn dodaqlar ixtilaf, az da ktyi gtirr. Alszn az zn mhv edr, dodaqlar da canna tldir. (Sleymann
msllri, 18:6-7)
nsan aznn mhsulu il yaxla atar, linin myin gr d qarln alar. (Sleymann msllri, 12:14)
Yax insan azndan xan szlr gr mkafatlandrlar, amma xainlrin nfsi zlmdr. (Sleymann msllri, 13:2)
Allahn hzurunda dnmyi ngllyirsn. nki gnahn azn sslndirir, hiylgrlrin dili il danrsan. z azn
sni gnahlandrr, mn deyil, dodaqlarn sn qar ahidlik edir. (yyub, 15:4-6)
Pis adamn gnahkar szlri z n tldir, amma dz adam tinliyi sovudurar. (Sleymann msllri, 12:13)
Susdursun Rbb yaltaqlarn azn, qrurlanan dillri. Onlar "Dilimizl qazanarq, dodaqlarmz mrimizddir, kim biz aalq
ed bilr?" deyirlr. (Zbur, 12:3)
TVRATDA QURANA UYUN
MR V QADAALAR
Yalan danmamaq
... Bir-biriniz yalan danmayacaqsnz. Mnim admla yalan yer and imycksiniz... (Levililr, 19:11-12)
Qonuna qar yalan yer ahidlik etmycksn. (Misirdn x, 20:16; Qanunun tkrar, 5:20)
Yalandan uzaq durub gnahsz v dz adam ldrmycksiniz. nki Mn pis adam balamam. (Misirdn x, 23:7)
Yalan xbr damayacaqsan, haqsz ahid olmaq n pis l vermycksn. Pislik n oxluun arxasnda olmayacaqsan
v bir mhakimd dalti pozmaq n oxluun trfini tutub sylmycksn... (Misirdn x, 23:1-2)

tmi bir ya tapb yalan dansa, yalan yer and is, yni insanlarn ily bilcyi bu gnahlardan birini ils, gnah
ilmi olar v gnahkar saylar... (Levililr 6:3-4)
... Gerid qalanlar haqszlq etmyck, yalan danmayacaq, kimsni aldatmayacaq, tox qarnla yatacaqlar v onlar qorxudan
olmayacaq. (Sefenya, 3:13)
Ourluq etmmk
Ourlamayacaqsan. (Misirdn x, 20:15; Qanunun tkrar, 5:19)
Ourlamayacaqsnz. Hiyl etmycksiniz. Bir-biriniz yalan danmayacaqsnz. (Levililr, 19:11)
... Evlr oru girir, ld quldur dstlri soyunuluq edir. Lakin dnmrlr pisliklrini unutmadm. Gnahlar onlar
sarmdr, gzmn nnddirlr. (Hu, 7:1-2)
Ourlamaq, adam ldrmk, zina etmk, yalan yer and imk, saxta tanrya bxur yandrmaq, tanmadnz baqa ilahlarn
ardnca getmk, btn bu iyrnc ilri etmk nm Mn aid olan mbd glib nmd dayanrsnz v thlksizlikd
olduunuzumu deyirsiniz? (Yeremya, 7:9-10)
Oruya ortaq olann dmni zdr... (Sleymann msllri, 29:24)
Donuz ti yemmk
Donuz ct v yarq drnaqldr, amma gvmz. Sizin n natmiz saylr. Bu heyvanlarn tini yemyck, lein
toxunmayacaqsnz, sizin n natmizdir. (Levililr, 11:7-8)
... Donuz ti yeyrlr; qablarnda haram t var. (Yeaya, 65:4)
"... Donuz, sian v digr iyrnc heyvanlarn tini yeynlrin ortasnda duran izlynlr birlikd yox olacaqlar" deyir Rbb.
(Yeaya, 66:17)
Faizl pul iltmmk
Qardanza pul, yemk v ya faiz gtirn baqa bir ey borc verdiyinizd ondan faiz almayacaqsnz. (Qanunun tkrar, 23:19)
... Aranzda yaayan bir yoxsula borc pul versniz, ona slmi kimi davranmayacaqsnz. zrin faiz lav etmycksiniz.
(Misirdn x, 22:25)
Ondan faiz v qazanc gtrm. Allahndan qorx ki, qardan yannda hyatn davam etdir bilsin. Ona faizl pul
vermycksn. Borc verdiyin yemkdn qazanc gtrmycksn. (Levililr, 25:36-37)
Pulunu faiz vermz... Bel yaayan sla sarslmayacaq. (Zbur, 15:5)
Qardalarm, adamlarm v mn borc olaraq xalqa pul v buda veririk. Glin faiz gtrmkdn imtina edk! (Nehemya, 5:10)
Deyk ki, daltli v doru olan edn doru bir adam var... Faizl pul vermz. (Yezekel, 18:5, 8)
Fal, cadu kimi ilrl mul olmamaq
Khantl mul olmayacaqsnz, fallq etmycksiniz. (Levililr, 19:26)
Fala baxmaq n istifad etdiyi kasa deyilmi bu? Bunu etmkl pislik etdiniz. (Yaradl, 44:5)
Aranzda fal, cadugr, tilsimi, kahin, ruh aran v ya llrin ruhlarndan soruan kims olmasn. nki Rbb bunlar
ednlr nifrt edir. Allahnz Rbb bu pis adtlri zndn bu xalqlar nnzdn qovacaq. (Qanunun tkrar, 18:10-12)
lklrini alacanz xalqlar cadugrlrin, fallarn ydn qulaq asrlar. Amma Allahnz Rbb buna izin vermir. (Qanunun
tkrar, 18:14)
... Fallq, cadugrlik etdilr. Rbbin gznd pis olan etdilr... (2 Padahlar, 17:17)
Mn sylmdiyim halda Rbbin sz olduunu deyirsiniz. Halbuki baxclnz uydurma, etdiyiniz fallq yalan deyilmi?
Buna gr hakim Rbb bel deyir: Syldiyiniz mnasz szlr, grdynz yalan fikirlrdn tr siz qaryam. Bel deyir

hakim Rbb. lim uydurma baxclq v yalan fallq edn peymbrlr qar olacaq... Bir daha uydurma baxclq v
fallq etmycksiniz... (Yezekel, 13:7-9, 23)
Siz glinc... fallarnz, yuxu yozanlarnz, kahinlrinizi, cadugrlrinizi dinlmyin!... (Yeremya, 27:9)
Sizinl bal baxclq hiyldir, alan fal yalandr... Onlarn gn yaxnlad, sonunda mhakim gnlri gldi. (Yezekel,
21:29)
Cadu etmk gcnz qracaam, aranzda fal qalmayacaq. Btlrinizi, ucaldlm dalarnz gtrb atacaam. llrinizl
dzltdiyiniz btlr artq tapnmayacaqsnz... Sz dinlmyn xalqlar hirs v qzbl czalandracaam. (Mikeya, 5:12-15)
... Siz uydurma fikirlrdn, fallqdan, bo eylrdn, allarndan ken xyallardan danrlar... Etdiklri pisliyi z
balarna gtircym. (Yeremya, 14:14-16)
Rvt almamaq
Mhakim edrkn haqszlq etmyck, kimsni aldatmayacaqsnz. Rvt almayacaqsnz. nki rvt mdrik adamn
gzlrini kor edr, haqln haqsz xarar. (Qanunun tkrar, 16:19; Misirdn x, 23:8)
Gnahsz birini ldrmk n rvt alana lnt olsun! (Qanunun tkrar, 27:25)
Amma dz yolda gedib doru-drst danan, zlml ld ediln qazanc rdd edn, lini rvtdn uzaq tutan... yksklrd
oturacaq ryi verilck, he susuz qalmayacaq. (Yeaya, 33:15-16)
nki syanlarnzn ox, gnahlarnzn saysz olduunu bilirm ey doru adam sxdran, rvt alan, mhkmd
mzlumun haqqn yeynlr! (Amos, 5:12)
... Gnahsza qar rvt almaz. Bel yaayan sla sarslmayacaq. (Zbur, 15:5)
... Rvt uruna pisi haql xaranlarn, haqllarn haqqn lindn alanlarn vay halna! (Yeaya, 5:22-23)
Ona gr Rbbdn qorxun, diqqtl mhakim edin. nki Allahmz Rbb kimsnin haqszlq etmsin, birisini aldatmasna,
rvt almasna gz yummaz. (2 Salnamlr, 19:7)
Diqqt yetir, pul sni badan xarmasn, byk rvt sni sapdrmasn. (yyub, 36:18)
Hiyl etmmk
Hiyl etmycksiniz (Levililr, 19:11)
Gnah Rbb trfindn saylmayan, ruhunda hiyl olmayan insana n xo! (Zbur, 32:2)
Yax adam Rbbin ltfn atar, amma hiylgri Rbb mhkum edr. (Sleymann msllri, 12:2)
Cinayt ilmmk
Adam ldrmycksn. (Misirdn x, 20:13; Qanunun tkrar, 5:17)
Yalandan uzaq duracaq, gnahsz v doru adam ldrmycksiniz. nki Mn pis adam balamam. (Misirdn x,
23:7)
Ourlamaq, adam ldrmk, zina etmk, yalan yer and imk, saxta tanrya bxur yandrmaq, tanmadnz baqa ilahlarn
ardnca getmk, btn bu iyrnc ilri etmk nm Mn aid olan mbd glib nmd dayanrsnz v thlksizlikd
olduunuzumu deyirsiniz? (Yeremya, 7:9-10)
Olum, sni yoldan xarmaa alan gnahkarlara tslim olma. Bel dey bilrlr: "Biziml gl, adam ldrmk n
pusquda duraq, zvq n gnahszlar tly salaq". (Sleymann msllri, 1:10-11)
Zina etmmk
Zina etmycksn. (Misirdn x, 20:14; Qanunun tkrar 5:18)
Etdiklri ilr Allahlarna dnmy imkan vermir, nki zina ruhu var ilrind, Rbbi tanmrlar. (Hu, 5:4)

... Zina ruhu onlar sapdrd, z Allahlarndan ayrlb zina etdilr. (Hu, 4:12)
... O biri xalqlar kimi sevinm, coma! nki z Allahna vfaszlq edrk zina etdin, xrman yerlrinin hamsnda zina
qazancna knl verdin. (Hu, 9:1)
... lk zina ednlrl doludur... zldiklri yol pisdir... (Yeremya, 23:10)
Zina edn adam aldan mhrumdur. Etdiklri il zn yox edr. Payna dn dayaq v namussuzluqdur, sla xilas ola
bilmz rsvaylqdan. (Sleymann msllri, 6:32-33)
Zina ednin gz alaqaranlqdadr, "Mni kims grmz" dey dnr... Qaranln dhti il dostdurlar. (yyub 24:15-17)
Livatann qadaan edilmsi
Bir kii baqa bir kii il cinsi laqy girs, ikisi d iyrnclik etmi olar... (Levililr, 20:13)
Qadnla yatrm kimi bir kii il yatma. Bu iyrnc idir. (Levililr, 18:22)
Qann qadaan olmas
Qan yemycksiniz. Yaadnz hr yerd nsillr boyu bu qanun hmi etibarl olacaq. (Levililr, 3:17)
Harada yaayrsnz yaayn, he bir quun, yaxud heyvann qann yemycksiniz. (Levililr, 7:26)
Amma qan yemmy diqqt yetirin Qan yemmlisiniz Qan yemycksiniz. Bel ki, siz v sizdn sonra gln
uaqlarnza yaxlq glsin. Belc, Rbbin gznd doru olan etmi olarsnz. (Qanunun tkrar, 12:23-25)
Ancaq qan yemycksiniz (Qanunun tkrar, 15:23)
l heyvan tinin qadaan olmas
l taplm v ya vhi heyvanlar trfindn paralanm bir lei yeyib zn kirltmyck. Rbb Mnm. Kahinlr
buyruqlarma uymadlar... (Levililr, 22:8-9)
Kahinlr l taplm, yaxud vhi heyvan trfindn paralanm he bir quu v heyvan yemyck. (Levililr, 44:31)
zlyndn ln he bir heyvann tini yemycksiniz (Qanunun tkrar, 14:21)
Yerli olsun, qrib olsun l tapd v vhi heyvanlarn paralad bir heyvann leini yeyn hr ks natmiz saylacaq
(Levililr, 17:5)
TVRATDA QURANA
UYUN BADTLR
Tvratda qiyam (ayaq st durmaq)
... Ayaa qalxb... Rbbi yksk ssl trifldilr. (2 Salnamlr, 20:19)
... Ayaa qalxb yksk ssl Allahlar Rbb yalvardlar... "Ayaa qalxn!" dedilr, "Balancdan sonsuza qdr var olan
Allahnz Rbb triflr olsun..." (Nehemya, 9:4-5)
... Ayaa qalxd v z st yer qapanb df yildi. (1 amuel, 2:41)
Tvratda ruku (yilib llri diz qoymaq)
Baqa ilahlara tapnmayb, nlrind yilmyib, onlara qulluq etmyib qurban ksmycksiniz. Yalnz ulu gc il, hr
yer atan li il sizlri Misirdn xaran Rbb tapnacaqsnz. Onun qarsnda yilib Ona qurban kscksiniz. (2 Padahlar,
17:35-36)
Adam yilib Rbb tapnd. (Yaradl, 24:26)

... Sevincl trifldilr, balarn yib tapndlar. (2 Salnamlr 29:30)

yilib Rbb tapndm Rbbi trifldim. (Yaradl, 24:48)
Glin, tapnaq, yilk, bizi yaradan Rbbin qarsnda diz kk. (Zbur, 95:6)
yilib tapndlar. Sonra gedib Rbbin Musa il Haruna verdiyi buyruu nqsansz yerin yetirdilr. (Misirdn x,
12:27-28)
Xalq inand; Rbbin zlri il maraqlandn, kdiklri tinliyi grm olduunu eidinc yilib tapndlar. (Misirdn
x, 4:31)
Tvratda scd (yilib aln yer qoymaq)
... z st yer qapanb df yildi... (1 amuel 20:41)
Ezra uca Allah, Rbbi trifldi. Btn xalq llrini qaldrb "Amin! Amin!" dey cavab verdi. Birlikd yilib, scdy
gedrk Rbb tapndlar. (Nehemya, 8:6)
Avram (brahim) z st scdy getdi... (Yaradl ,17:3)
brahimin xidmtisi bu szlri eidinc scdy gedib Rbb tapnd. (Yaradl, 24:52)
Musa drhal scd edib tapnd. (Misirdn x, 34:8)
Bunu eidn Musa z st scd etdi. (Shrada saylar, 16:4)
Musa il Harun z st scd edib "Ey Allah, btn insan ruhlarnn Allah!" dedilr... (Shrada saylar, 16:22)
Musa il Harun... z st scd etdilr. Rbbin zmti onlara grnd. (Shrada saylar, 20:6)
Allahn szlrini eidn, hr ey gc atann tcllilrini grn, scd edn, Allahn gzlrini ad adam bildirir.
(Shrada saylar, 24:4)
... O zaman Yeua z st scd edib Ona tapnd... (Yeua, 5:14)
Xalq olanlar grnc z st scd etdilr. "Rbb Allahdr, Rbb Allahdr!" dedilr. (1 Padahlar, 18:39)
... Mbdd onunla birlikd scd etdiyimd Rbb bu qulunu balasn. (2 Padahlar, 5:18)
Allahn... qarsnda balarn yib scd etdilr. (1 Salnamlr, 29:20)
... Sarayda z st scd etdilr; Rbb tapnb Onu trifldilr. (2 Salnamlr, 7:3)
... Padahla yanndaklar scd edib tapndlar... Rbbi triflmlrini syldilr. Onlar da sevincl trifldilr, balarn
yib tapndlar. (2 Salnamlr 29:29-30)
... Scd edib tapnd. Dedi ki, "Bu dnyaya lpaq gldim, lpaq gedcym. Rbb verdi, Rbb ald, Rbbin adna triflr
olsun!" (yyub, 1:20-21)
Btn padahlar qarsnda scd etsin, btn xalqlar Ona qulluq etsin! (Zbur, 72:11)
Rbb insana boyunduruq asnca insan tkc oturub susmal; midini ksmdn scd etmlidir. (Mrsiylr, 3:28-29)
Tvratda scddn sonra oturu
Glin, tapnaq, yilk, bizi yaradan Rbbin qarsnda diz kk. (Zbur, 95:6)
Hr gn df diz kb dua etdi, Allahn trifldi. (Daniel, 6:10)
Axam trifi saat glinc llrimi dizlrimin zrin qoyub Allahm Rbb adm. (Ezra, 9:5)

Sleyman Rbb duasn v yalvarn bitirinc llrini gylr ab dizlri zrin qoyub oturduu Rbbin qurbangahnn
nndn qalxd. (1 Padahlar, 8:54)
Diz kb llrini gylr ad. (2 Salnamlr, 6:13)
Tvratda oruc
Oruc tutduq v bu mvzuda Allahmza yalvardq. O da yalvarmz cavablad. (Ezra, 8:23)
... Oruc tutub gylrin Allahna dua etdim. (Nehemya, 1:4)
... O gn axama qdr oruc tutdular... (1. Hakimlr, 20:26)
... O gn oruc tutdular ... (1 amuel, 7:6)
... ula sarnb oruc tutmaa balad. ul iind yatb v durub tvazkar bir yol tutdu. (1 Padahlar 21:27)
Eyni ayn iyirmi drdnc gn... hams oruc tutmu, ula brnm, bana torpaq spmidi. (Nehemya, 9:1)
Sn oruc gn Rbbin mbdin get. Oradak xalqa sn yazdrdm Rbbin szlrini bkl kazdan oxu... Rbbin
qarsnda oruc elan edildi. (Yeremya, 36:6, 9)
Bunun zrin zm Rbb Allaha evirdim. Dua il, iltimasla, orucla Ona yalvardm; ul geyinib kld oturdum.
(Daniel, 9:3)
Oruc n gn tyin edin, xsusi bir yncaq qurun; yallar v lkd yaayanlarn hamsn Allahnz Rbbin mbdin
yb Rbb yalvarn. (Yoel, 1:14)
Hr ey hakim Rbb deyir ki, "Drdnc, beinci, yeddinci v onuncu aylarn oruclar... sevinc, cou dolu, gzl
bayramlar olacaq. Bu sbbl hqiqti v xobxtliyi sevin". (Zkriyy, 8:19)
Tvratda zkat-sdq ibadti
Ymda banz tamamil toplamayb, yer dn zmlri ymayacaqsnz. Onlar yoxsullara v qriblr
buraxacaqsnz... (Levililr, 19:10)
lknizdki kinlri birkn tarlalarnz srhdlrin qdr bimyin. Artq qalan snbllri toplamayn. Onlar
yoxsullara v qriblr buraxacaqsnz... (Levililr, 23:22)
Bir qardan yoxsullab mhtac olsa, ona kmk etmlisn. Aranzda qalan bir qrib v ya qonaq kimi yaayacaq.
(Levililr, 25:35)
Allahnz Rbbin siz vercyi lknin hr hans bir hrind yaayan qardalarnzdan biri yoxsul olarsa, qlbinizi
qatladrmayn, yoxsul qardanza xsis davranmayn. ksin, liniz aq olsun; ehtiyaclarn qarlayacaq qdr ona
borc verin. "Yeddinci il, borclar balama ili yaxndr" deyrk qlbinizd pis niyyt saxlamaqdan kinin. Bel ki, yoxsul
qardanza qar xsis davranb ona kmk etmkdn qamayasnz. Yoxsul qardanz sizdn Rbb ikaytln bilr, siz d
gnah ilmi olarsnz. Ona bolluca verin, verrkn qlbinzd istksizlik olmasn. Buna gr Allahnz Rbb btn
ilrinizd v l atdnz hr eyd sizi mqdds hesab edck. lkd hmi yoxsullar olacaq. Bunun n, lknizd
yaayan qardalarnza, yoxsullara, ehtiyac olanlara liaq davranmanz buyururam. (Qanunun tkrar, 15:7-11)
Sizlr, levililr v aranzda yaayan qriblr Allahnz Rbbin siz v ailniz verdiyi btn yax eylr gr
sevincksiniz. nc il, onluu verm ili btn mhsulunuzun onluunu bir trf ayrn. Ayrb bitirnd onluu
levililr, qriblr, yetimlr v dul qadnlara vercksiniz. Bel ki, onlar da hrlrinizd yeyib doysunlar. Sonra Allahnz
Rbb "Mn buyurduun kimi verdim" deycksiniz, "Buyruqlarndan ayrlmadm, he birini unutmadm". (Qanunun
tkrar, 11-13)
Tvratda dstmaz

Yuyunmaq n tunc bir qab dzlt. Ayaql da tuncdan olacaq. Hzur adr il qurbangahn arasna qoyub iin su
doldur. Harunla oullar llrini, ayaqlarn orada yuyacaqlar. Hzur adrna girmdn v ya Rbb n yandrlan
tqdim edrk xidmt etmk n qurbangaha yaxnlamadan vvl... llrini, ayaqlarn yumaldrlar. Harunla
soyunun btn nsillri boyunca davaml bir qayda olacaq bu. (Misirdn x, 30:18-21)
Harunla oullarn hzur adrnn giri hisssin gtirib yu... Qab hzur adr il qurbangahn arasna qoydu, yuyunmaq
n iin su doldurdu. Musa, Harun v Harunun oullar llrini, ayaqlarn orada yudular. Hzur adrna girib
qurbangaha yaxnladqlar vaxt Rbbin Musaya buyurduu kimi orada yuyundular. (Misirdn x, 40:12, 30-32)
Harunla oullarn hzur adrnn giri hisssin gtirib yu. (Misirdn x, 29:4)
TVRATDA PEYMBRMZN
(S..V.) SNNSN UYUN LR
Allah Quranda btn iman ednlr n Peymbrimizd (s..v.) "ox gzl nmunlr" olduunu bildirmidir. Bu
sbbl, Peymbr fndimizin (s..v.) gndlik hyat btn mslmanlar n ox hmiyytli v qiymtlidir. Saleh
mminlr gndlik hyatlarnn Peymbrimizin (s..v.) hyatna bnzmsi n diqqt yetirrlr. Hz. Muhmmdin (s..v.)
bir gnn nec keirdiyi, hans yemklri sevdiyi, bunlar nec yediyi, hans paltarlarnn olduu, salarn nec
killndirdiyi, tmizlik mvzusundak hssasl, shbtlri, mslmanlara v digr insanlara qar nec davrand mminlr
n ox qiymtli mlumatlardr.
Peymbrimiz (s..v.) v shablrinin (yaxn trafnn) etdiyi ml v ilri snn olaraq adlandrlr v btn
mslmanlar bu snny uyun yaamaqla mkllfdir. Hz. Admdn etibarn gndriln btn elilrin stn xlaqlar v
digr insanlara nmun olacaq hyatlar vardr. Peymbr fndimizin (s..v.) bildirdiyin gr, btn elilr Rbbimizin
gzl xlaq, heybt, hikmt, tsirli xitab, alicnablq v nur ltf etdiyi mqdds insanlardr. Bu mbark xslrin hyatlar,
cmiyytlr iq saan adtlri v dblri d onlarn snnsidir. Peymbrimiz (s..v.) hdisi-riflrind btn
peymbrlrin v gndriln elilrin snnlrinin bir-birin bnzr olduunu xbr vermidir. Peymbrimizin (s..v.)
snnsi d peymbrlr silsilsinin snnsidir v "Snnlrin n gzli Muhmmdin (s..v.) snnsidir" hdisind
buyurulduu kimi, bunlarn n gzlidir.
Quranda da btn peymbrlrin eyni soydan gldiklri, eyni inancda v xlaqda olduqlar xbr verilir:
Bu bizim brahim z tayfasna qar verdiyimiz dlildir. Biz istdiyimiz xsi drc-drc yksldrik. bhsiz
ki, Rbbin hikmt sahibi, elm sahibidir.
Biz shaq v Yqubu Ona ta etdik. Onlarn hr birini hidayt atdrdq. Bundan vvl Nuhu v onun nslindn
olan Davudu, Sleyman, yyubu, Yusifi, Musan v Harunu da hidayt qovudurmuduq. Biz yax i grnlri
bel mkafatlandrrq.
Zkriyyan, Yhyan, san, lyas da (hidayt atdrdq). Onlarn hams mlisalehlrdn idi.
Biz, hminin smaili, lysi, Yunisi v Lutu da (hidayt qovudurduq) v onlar almlrdn stn tutduq.
Biz onlarn atalarndan, nsillrindn v qardalarndan da (bir qismini hidayt atdrdq), onlar sedik v dz
yola ynltdik.
Bu, Allahn haqq yoludur. Bndlrindn istdiyini ona ynldir. gr onlar rik qosaydlar, etdiklri mllr
pua xard.
Onlar Bizim kitab, hkm v peymbrlik verdiyimiz kimslrdir. gr bunlar bu dlillri dansalar, Biz onlara
hmin dlillri inkar etmyn bir tayfan mvkkil edrik. (nam sursi, 83-89)
Bunlar Admi v Nuhla gmiy mindirdiyimiz adamlarn nslindn, brahimin, srailin (Yqubun) nslindn
seib haqq yola ynltdiyimiz v Allahn nemt bx etdiyi peymbrlrdndir. Onlar Rhmann aylri zlrin
oxunduu zaman alayaraq scdy qapanrdlar. (Mrym sursi, 58)

Hz. Musaya vhy edilmi Tvrat detall olaraq aradrldnda iind Peymbrimizdn (s..v.) vvl yaam elilrin v
nbilrin hyatlar, xlaqlar v snnlri il laqdar hmiyytli mlumatlarn olduu grlr. Gnmzdki Tvrat zamanla
thrif olmu v mxtlif pozulmalara uramdr. Tvratdak mlumatlarn hansnn doru, hansnn shv olduunu anlamaq
n onlar Quran v snn inda qiymtlndirmk lazmdr. Peymbrimizin (s..v.) snnsin bnzyn v Quran
aylrin uyun Tvrat rhlri doru olduuna hsn-znn ediln rhlrdir. Bu nqteyi-nzrl aradrldnda Tvratda
izah ediln peymbrin snnlri il Peymbrimizin (s..v.) mbark snnsi arasndak bnzrliklr d ortaya xacaq.
Kitabn bu hisssind almlr nur olaraq gndriln son peymbr Hz. Muhmmdin (s..v.) snnsin bnzyn v bu
snny uyun Tvrat rhlri yer almdr.
Tvratda tsvir ediln geyim formalar
Araqn (balq, tkk) qoymaq:
Araqn geyrdi. Bzn onu sarn altndan, bzn d tk geyrdi. Bzn d onu xardb bana v alnna al
balayard. (Tirmizi, maild, s. 9; Buxari, cild 4, s. 248)
Mbaryin paltarnn oxu a idi. Araqnnn zrin sarq buraxard. Kynyini sa trfdn geyinrdi. Cm gn
geydiyi xsusi bir paltar vard. (l-mnakib, cild 1, s. 145; d-daaim, cild 2, s. 207)
Rsulullah (s..v.) zolaql araqn taxard. (l-mkarim, cild 1, s. 137; d-daaim, cild 2, s. 159)
Harunun oullarna mintanlar, kmrlr, grkm v hrmt qazandran balqlar dzlt. (Misirdn x, 28:40)
Bellrin kmr bala, balarna balq qoy. Qalc bir qayda olaraq kahinlik onlarn ii olacaq. Belc, Harunla oullarn
tyin etmi olacaqsan. (Misirdn x, 29:9 )
Harunun oullarn n xard, onlara mintan geydirdi, bellrin kmr balad, balarna balq qoydu. Musa hr eyi
Rbbin buyurduu kimi etdi. (Levililr, 8:13)
Kynk geymk:
Qzali hyaul-ulum kitabnda bel deyir: Rsulullah (s..v.) z n hazrlanan hr cr paltar geyrdi. Kynk, cbb, al,
v s. (Qzali, hyaul-ulum)
Onu kynyinin zrin balayrd, bzn namaz v namaz xaricind ard. (Qzali, hyaul-ulum)
Kynyini sa trfdn geyinrdi. (l-mnakib, cild 1, s. 145; d-daaim, cild 2, s. 207)
nc ktandan ilnmi bir mintan* toxu, inc ktandan bir sarq, bir d naxl kmr dzlt. (Misirdn x, 28:39)
*Mintan: Yaxasz, uzun qollu kii kynyi.
Harunun oullarn n xarb onlara mintan geydir. (Misirdn x, 29:8)
Oullarn gtirib mintanlar geydir. (Misirdn x, 40:14)
Haruna mintan geydirdi, belin kmri balad, zrin cbbni, onun zrin d efodu* geydirdi... (Levililr, 8:7)
*Efod: Antarinin zrin geyiln bir nv paltar.
Ktan paltarlardan istifad edilmsi:
bni hri-Aib Mnakib kitabnda bel rvayt etmidir: "(Hz. Muhmmd) Eyni kild pambq v ktandan toxunmu
paltarlar geyrdi. Mbaryin paltarnn oxu a idi..." (l-mnakib, cild 1, s. 145; d-daaim, cild 2, s. 207)
Mkarimul-xlaq kitabnda is bu rvayt yer verilmidir: "Ktan peymbrlrin geyimlrindn idi". (l-mkarim, cild 1,
s. 118)

Harunla oullar n inc ktandan nfis toxunmu mintanlar, sarqlar, bzkli balqlar, inc ktan paltarlar v gy,
bnvyi, qrmz iplikl nfis toxunmu inc ktandan naxl kmr dzltdilr; eynil Rbbin Musaya buyurduu kimi.
(Misirdn x, 39:27-29)
... Onlara ktan paltarlar tik. Boyu beldn diz qdr olsun. Harunla oullar hzur adrna girdiklrind v ya
mqdds yerd xidmt etmk n qurbangaha yaxnladqlarnda... bu paltarlar geycklr. Harun v soyundan glnlr
n davaml bir qayda olacaq bu. (Misirdn x, 28:40-43)
Balarna ktan sarq saryacaq, ktan paltar geycklr. zlrini trldn bir ey geymycklr. (Yezekel, 44:18)
Mqdds ktan mintan, ktan paltar geyck, ktan kmr balayacaq, ktan sarq saryacaq. Bunlar mqdds
geyimlrdir. Bunlar geymdn vvl yuyunacaq. (Levililr, 16:4)
Haruna mintan geydirdi, belin kmri balad, zrin cbbni, onun zrin d efodu geydirdi. Nfis toxunmu ridi
il efodu balad. (Levililr, 8:7)
Mdriklik verdiyim bacarql adamlara syl, Haruna paltar tiksinlr. Bel ki, Mn kahinlik etmk n mqdds
qlnm olsun. Tikcklri paltarlar bunlardr: Sinbnd, efod, cbb, naxl mintan, sarq, kmr. Mn kahinlik
etmlri n byk qardan Haruna v oullarna bu mqdds geyimlri tikcklr. Qzldan gy, bnvyi, qrmz
iplikdn, inc ktandan istifad edcklr. (Misirdn x, 28:3-5)
Sarqdan istifad etmk:
Araqnnn zrin sarq buraxard. (l-mnakib, cild 1, s. 145; d-daaim, cild 2, s. 207)
Rvayt gr Peymbrimiz sarn v ya be df dolayb balayard. (l-mnakib, cild 1, s. 145; d-daaim,
cild 2, s. 207)
Sahab adnda bir sar var idi v onu liy (.s) balad, li (.s) bu sarqla gldiyind Rsulullah (s..v.) bel
buyurard: "Sahabn iindki li sizin yannza gldi". (Qzali, hyaul-ulum, cild 2, s. 377)
Mn d Yeuann bana tmiz bir sarq sarmalarn syldim. Bana tmiz bir sarq saryb onu geydirdilr.
Rbbin mlyi d onun yannda idi. (Zkriyy, 3:5)
Tikcklri geyimlr bunlardr: Sinbnd, efod, cbb, naxl kynk, sarq, kmr... (Misirdn x, 28:4)
Balarna ktan sarq saryacaq, ktan paltar geycklr. zlrini trldck bir ey geymycklr. (Yezekel, 44:18)
Cbb geymk:
Dyd v normal gnlrd astarl paltar geyrdi. Yal rngli, ipk snds bir cbbsi var idi, mbark onu geyib a
vcudu il birldiyind baxmaa dyrdi...
Paltarlarnn zrin geydiyi paltar zfranla boyanmd. Bzn o bir tk paltar il camaata camaat namaz
qldrrd. Bzn d yalnz ba geyirdi...
Bzn zolaql bdri-ymni (geyim nv), bzn yundan tikilmi ban (cbb) paltarnn stn atard. Eyni kild
pambq v ktandan toxunmu paltar geyrdi. (Qzali, hyaul-ulum)
Efodun altndan geyiln cbbni nfis toxunmu tam gy iplikdn tikdilr. Ortasnda ban kecyi qdr boluq
buraxdlar. Crlmamas n boluun knarlarn yaxa kimi toxuyub evirdilr. Cbbnin knarn gy, bnvyi, qrmz
iplikl, nfis toxunmu inc ktandan nar naxlar il bzdilr. (Misirdn x, 39:22-24)
Harunla oullarn hzur adrnn giri hisssin gtirib yuyundur. Paltarlar gtr; kynyi, efodun altndan
geyiln cbbni, efodu v sinbndi Haruna geydir. Efodun nfis toxunmu ridini bala. (Misirdn x, 29:4-5)
Haruna mintan geydirdi, belin kmri balad, zrin cbbni, onun zrin d efodu geydirdi. Nfis toxunmu
ridi il efodu balad. (Levililr, 8:7)

Mdriklik verdiyim bacarql adamlara syl, Haruna geyim tiksinlr. Bel ki, Mn kahinlik etmk n mqdds
qlnm olsun. Tikcklri geyimlr bunlardr: Sinbnd, efod, cbb, naxl mintan, sarq, kmr. Mn kahinlik
etmlri n byk qardan Haruna v oullarna bu mqdds geyimlri tikcklr. Qzldan gy, bnvyi v qrmz
iplikdn, inc ktandan istifad edcklr. (Misirdn x, 28:3-5)
Tvratda tmizliy veriln hmiyyt
Mbark n iki jilet toxumudular, bunlar yalnz namazlarda geyrdi. mmtini tmizliy tviq edr v tmizliyi
mr edrdi. (Knzl-Fuad, s. 285)
Biz hli-beyt yatmaq istdiyimiz zaman on ey riayt edrik: Thartli (tmiz) olmaq... (Flahs-Sail, s. 280)
mr Xttabn olundan rvayt edilmidir: Rsulullahdan (s..v.) daha comrd, csur v tmiz birini grmdim.
(Mkarim, cild 1)
Rsulullah bel buyurmudur: "Mslmanlq tmizdir, kirsizdir. Siz d tmiz olun, tmizlnin, nki Cnnt tmizlr
girr". (Q. hmd Ziyauddin, Ramuz l-hdis, cild 1, Qn nriyyat, stanbul, 1997, 96/2)
Rbb Musaya "Get, bu gn v sabah xalq tmizl" dedi, "Paltarlarn yusunlar" (Misirdn x, 19:10)
Sonra Musa dadan xalqn yanna enib onlar tmizldi. Ham paltarlarn yudu. (Misirdn x, 19:14)
... "fndim, Peymbr sndn daha tin bir ey istsydi, etmzdinmi?" dedilr, "Halbuki o sn yalnz
Yuyun, tmizln deyir". (2 Padahlar, 5:13)
Hzur adrna girib qurbangaha yaxnladqlarnda Rbbin Musaya buyurduu kimi orada yuyundular. (Misirdn
x, 40:32)
Bunun zrin Davud yerindn qalxd. Yuyundu, gzl tir vurub paltarn dyidi. Rbbin mbdin gedib
tapnd... (2 amuel, 12:20)
... Xalqn kirdn tmizlycksn. Bel ki, aralarnda olan iqamtgahm kirldib natmizlik iind lmsinlr.
(Levililr, 15:31)
Sonra geyimlrini yuyacaq, yuyunacaq. Ancaq o zaman drgy gir bilr. Amma axama qdr kirli saylacaq.
(Shrada saylar, 19:7)
... Geyimlrini yuyub z d yuyunduqdan sonra drgy girck. (Levililr, 16:28)
Mqdds bir yerd yuyunub z paltarlarn geyck... (Levililr, 16:24)
... zlrini gnahdan tmizlyib paltarlarn yudular... (Shrada saylar, 8:21)
Mqdds, ktan kynk v ktan paltar geyck, ktan kmr balayacaq, ktan sarq saryacaq. Bunlar mqdds
geyimlrdir. Bunlar geymdn vvl yuyunacaq. (Levililr, 16:4)
Yuyunub tmizlnin... Pislik etmkdn imtina edin. (Yeaya, 1:16)
Mqddsl adi olan, kirli il tmizi bir-birindn ayrd etmlisiniz. (Levililr, 10:10)
Gzl tir vurmaq:
Rsulullahn (s..v.) iind mk olan bir qutusu vard. Hr dstmazdan sonra drhal onu gtrb srrdi. Evdn
xanda kediyi hr yerd bu gzl qoxu yaylard. (l-kafi, cild 1, s. 515; l-mkarim, cild 1, s. 44)
Mbary tir tklif edilnd alb srrdi. "Qoxusu gzl, damaq asandr" buyurard. tir srmk n sbb
olduqda barmann ucunu tir vurmaqla kifaytlnrdi. (l-mkarim, cild 1, s. 34)
Peymbr fndimizin (s..v.) nvsi hz. Hsn onun gzl tir haqqndak fikrini bel ifad etmidir: "Peymbr
fndimiz biz ld etdiyimizin n yaxsn geymyimizi v tapa bildiyimiz n xo tirlri srmyimizi mr edrdi".
(Buxari, t-tarixl-kbir, cild 1, 382, n: 1222)
"Cismi-nzif (tmiz), qoxusu ltif (xo) idi. tir vursa da, vurmasa da vcudu n gzl tirlrdn daha gzl qoxard.
Bir adam onunla grdkd (l tutmaq, qucaqlamaq, mhbbtini, dostluunu v sevgisini gstrmk) btn gn onun
rayiheyi-tayyibsini (tmiz qoxusunu) hiss edrdi v mbark li il bir uan ban salladqda rayiheyi-tayyibsi il

(tmiz qoxusu il) o uaq sair (digr) uaqlar arasnda mlum olard (bilinrdi)". (hmd Cvdt Paa, Qisasi-nbiya, IV.
Cz, Qnat mtbsi, stanbul 1331, s. 364-365)
Bunun zrin Davud yerindn qalxd. Yuyundu, gzl tir vurub paltarn dyidi... (2 amuel, 12:20)
Yuyun, tir vur, geyin v xrmana get... (Rut, 3:3)
Mscidlrin gzl qoxmas:
Tmizliy ox hmiyyt vern, mslmanlarn tmiz mkanlarda olmasn istyn, gzllikdn v gzl qoxulardan
Allahn bir tcllisi kimi ox xolanan Peymbr fndimiz (s..v.) mscidlrin tmiz tutulmasn buyurmular. Mscidlrin
gzl qoxmasn v ibadt n gln mminlr frahlq verck bir mhitin meydana glmsini istyn Peymbrimiz
(s..v.) bu mqsdl mscid v camilrd bxur da yandrtmdr. Gzl qoxu mqsdi il bxur yandrlmas Tvratda da
keir. Aada mvzu il laqdar rvaytlr v Tvrat aqlamalar var:
Peymbrimizin (s..v.) mumi mclislrind kamfara (kafur aacndan ld ediln ya) v ya baqa bxurlar
yandrlar, bu surtl camaatn istirahtin diqqt yetirilrdi. Cm gnlri mscid gzl qoxu salmasn mr edrdi. (bu
Davud; M. Asim Kksal, slam tarixi, XI, 162)
Rsulullah (s..v.) "vdl-qumari" (odun stn atlan zaman gzl tir saan bir nv bitki) il bxur verrdi. (lmkarim, cild 1, s. 34)
... Mqdds yer n gzl qoxulu bxuru tam sn buyurduum kimi etsinlr. (Misirdn x, 31:11)
Rbbin zn buyurduu kimi zrind gzl qoxulu bxur yandrd. (Misirdn x, 40:27)
Gzl qoxu v bxur cana frahlq verr... (Sleymann msllri, 27:9)
Harun hr shr qndillr baxarkn qurbangahn zrind gzl qoxulu bxur yanacaq. Axam qndillri
yandrarkn yen bxur yanacaq. Belc, hzurumda nsillr boyu davaml bxur yanacaq... (Misirdn x, 30:7-9)
Hzurumda mayasz rk sbtindn bir yast rk kksi, zeytun yandan yorulmu rk kksi v xmir gtr,
hamsn Harunla oullarna ver. Bunlar Mnim hzurumda yell, sonra llrindn alb qurbangahda Mni raz edn tir
kimi yandr. Bu, Rbb n yandrlandr. (Misirdn x, 29:23-25)
Rbb Musaya bel dedi: "... De Mn hdiyy gtirsinlr. Knldn vern hr ksin hdiyysini aln Qndil n
zeytun ya, msh ya il gzl tirli bxur n dviyyat. (Misirdn x, 25:2, 6)
Mscidlrin tmizliyi:
sti bir gnd i sahiblri v iilr i paltarlar il mscid glmi, mscid d kiik olduu n havas arlam v
narahatlq olmudu. Bunun zrin Rsuli-krm (s..v.) "Yuyunub glsydiniz, daha yax olard" buyurmular. Ondan
sonra cm gnlri yuyunmaq snn olmudur. (M. Asim Koksal, slam tarixi, XI, 162)
Rsulullahn (s..v.) mscidi mntzm silinib, sprlp, tmizlnrdi. (M. Asim Koksal, slam tarixi, XI, 162 vd.)
Mbdin xidmtindn ayrlmayacaq, Allahnn mbdini kirltmyck. nki Allahn buyurduu msh ya il
Allahna adanmdr Mbdimi kirltmsin. Onlar mqdds edn Rbb Mnm. Musa Harunla oullarna v btn
srail xalqna bunlar bildirdi. (Levililr, 21:12, 23-24)
Otaqlar tmizlmlri n buyruq verdim. Allah mbdinin yalarn, taxllar, kndr yen oraya qoydurdum.
(Nehemya, 13:9)
Rbbin mbdini tmizlmk n iri girn kahinlr mbdd tapdqlar btn kirli eylri mbdin hytin
xardlar... (2 Salnamlr, 29:16)
Yeddinci gn paltarlarnzi yuyun. Belc, tmiz saylacaqsnz. Sonra drgy gir bilrsiniz. (Shrada saylar,
31:24)
Sonra paltarlarn yuyacaq v yuyunacaq. Ancaq o zaman drgy gir bilr. Amma axama qdr kirli
saylacaq. (Shrada saylar, 19:7)

Bdn tmizliyin hmiyyt verilmsi:

Mslmanlq tmizdir, kirsizdir. Siz d tmiz olun, tmizlnin, nki Cnnt tmizlr girr. (Tirmizi, mam
hmd v Hakimdn; Hcctl-slam imam Qzali, hyaul-ulumiddin, cild 2, trcm: Dr. Stq Gll, Hzur nriyyat,
stanbul 1998, s. 789)
Rsulullah (s..v.) san darayard, ox vaxt su il dzldr v bel buyurard: "Mminin gzl qoxulu olmas
n su kifaytdir". (l-mstdrk, cild 1, s. 59; l-mkarim, cild 1, s. 76; Kurbul-snad, s. 45)
bni ub Tuhful-ukul kitabnda rvayt edir: "Tmizlik peymbrlrin xlaqndandr". (Tuhful-ukul, s. 442)
Naamann vziflilri yanna atb "fndim, peymbr sndn daha tin bir ey istsydi, etmzdinmi?" dedilr.
Halbuki o, sn yalnz Yuyun, tmizln deyir". (2 Padahlar, 5:13)
Sabun otuyla yuyunub llrimi kl suyu il tmizlsm. (yyub, 9:30)
Yuyunub tmizlnin, pislik etdiyinizi gzm grmsin, pislik etmkdn imtina edin. (Yeaya, 1:16)
Yuyunmaq n tuncdan bir qab dzlt. Ayaql da tuncdan olsun. Hzur adr il qurbangahn arasna qoyub
iin su doldur. (Misirdn x, 30:18)
kilin, kilin, oradan xn, murdara toxunmayn. Oradan xb tmizlnin (Yeaya, 52:11)
Dilri sddn a olacaq. (Yaradl, 49:12)
Sa v geyim baxm:
Hz. Ai (r..) anamz buyurur: "Rsuli-krm (s..v.) salarn darayb yaladnda..." (t-Tirmizi imam bu sa
Muhmmd, maili-rif, cild 1, Hilal nrlri, Ankara, 1976, s. 58)
Tabrsi Mkariml-xlaq kitabnda rvayt etmidir: Rsulullah (s..v.) "Mederi" adnda xsusi bir daraqla san
darayard ox vaxt san gnd iki df darayard". Yen rvayt etmidir ki, "San daradqdan sonra daran
dyinin altna qoyard". (Tabrsi, Mkariml-xlaq, cild 1, s. 34)
Bir gn Peymbr (s..v.) shablrinin yanna glcyi zaman kpdki suya baxb sarn v saqqaln dzltdi v
bel dedi: "Allah qardalarnn yanlarna xarkn qulunun qardalar n bznmsini sevr". (bn Adiyy l-Kamil;
Hcctl-slam imam Qzali, hyaul-ulumiddin, 3-c cild, trcm: Dr. Stq Gll, Hzur nriyyat, stanbul 1998, s. 679)
Peymbr fndimizin (s..v.) nvsi hz. Hsn onun geyim mvzusundak fikrini bel ifad etmidir: "Peymbr
fndimiz (s..v.) biz ld etdiyimizin n yaxsn geymmizi v tapa bildiyimiz n xo tirlri srmyimizi mr edrdi".
(3131 Buxari, t-tarixl-kbir, cild 1, 382, n: 1222)
Kahinlr balarn tra etmyck, salarn uzatmayacaqlar. Ancaq salarn ksib dzldcklr. (Yezekel, 44:20)
Sonra Musa Harunla oullar Elazarla tamara "Salarnz datmayn, paltarlarnz crmayn" dedi (Levililr,
10:6)
O biri kahinlr arasndan bana msh ya tkln v xsusi paltarlar geymk n tyin ediln ba kahin, salarn
datmayacaq, paltarlarn crmayacaq. (Levililr:21:10)
Paltarlarn inc ktandan, bahal v naxl paradan idi (Yezekel, 16:13)
Harunla oullar n inc ktandan nfis toxunmu mintanlar, sarqlar, bzkli balqlar, inc ktan paltarlar v gy,
bnvyi, qrmz iplikl v nfis toxunmu inc ktandan naxl kmr hazrladlar; eynil Rbbin Musaya buyurduu
kimi. (Misirdn x, 39:27-29)
Salar v ba yalamaq:
Rsulullah (s..v.) bir ox frqli yala bdnini yalayar, yalama snasnda saqqalndan vvl ban yalayar v bel
buyurard: "Ba saqqaldan vvldir". (l-mkarim, cild 1, s. 33)
Mbark n ox bnv iyi ya il bdnini yalayar v bel buyurard: "Bu yalarn n yaxsdr". (lmkarim, cild 1, s. 33)

Peymbrimiz (s..v.) ya srmk istdiyi zaman, vvl qalarna sonra bna daha sonra burnuna apararaq iylyr
v axrda mbark bana srrdi. (Tabrsi, Mkariml-xlaq, cild 1, s. 34)
Harunu mqdds etmk n bana ya tkb msh kdi. (Levililr, 8:12)
Baa srln qiymtli ya kimi; saqqaldan, Harunun saqqalndan cbbsinin yaxasna qdr enn ya kimi. (Zbur,
133:2)
Dmnlrimin nnd Mn sfr aarsan; bama ya srrsn... (Zbur, 23:5)
Doru insan mn vursa, yaxlq saylar; danlasa, baa srln ya kimidir; bam rdd etmz onu. nki duam
hmi pislr qardr. (Zbur, 141:5)
Tvratda diqqt yetiriln yemk v imk
orba:
Mkarim kitabnda rvayt edilmidir: "Rsulullah (s..v.) ox vaxt hlim (yarma, t v sudan hazrlanan bir nv
orba) yeyrdi. Bzn d sahur yemyi n hlimi serdi". (l-mkarim, cild 1, s. 30)
"Hzrti Peymbrin qatq olaraq yediyi yemklrin bir qismini bel sralamaq olar: Qoyunun n qolu v krk ti,
kotlet, kabab, toyuq, toy quu, t orbas, t suyu, balqabaq, zeytun ya, szm, qovun, halva, bal, xurma, paz, nbr
bal" (bu Davud, III, 496-497, n: 3840; Nsai, VII, 207-209; Prof. Dr li Yardm, Peymbrimizin maili, Damla
nriyyat, 3-c nr, stanbul, 1998, s. 219)
Elia bir peymbr birliyi il oturarkn xidmtisin "Byk qazan ocaa qoy, peymbrlr orba biir" dedi.
(2 Padahlar, 4:38)
Bir gn Yaqub orba biirrkn Esav ovdan gldi... (Yaradl, 25:29)
t:
Hzrtin yannda n yax yemk t idi. Sulu yemk klind yeyrdi... Ovlanm heyvann tindn yeyrdi Qoyun
tinin iyin, bud, v bilk hisssini sevrdi. (l-mnakib, cild 1, s. 145; d-daaim, cild 2, s. 207)
Mkarim kitabnda Rsulullahdan (s..v.) rvayt edilmidir: Hzrtin n ox sevdiyi yemk t idi Sfrdki
yemklrin arasndan lini ona uzadard. Toyuq ti v digr l heyvanlarnn, qularn tini yeyrdi... (l-mkarim dyiik
yerlrd zikr etmidir, s. 26-29-30-31; l-mhasin, s. 433-459; l-hisal; l-kafi; l-mstdrk; t-daaim, cild 2, s. 113)
"n ox xolad yemk t idi". (bbueyx, Hcctl-slam imam Qzali, hyaul-ulumiddin, cild 2, trcm: Dr
Stq Gll, Hzur nriyyat, stanbul 1998, s. 803)
Yaqub "Mn ilk olun Esavam" dey cavab verdi, "Syldiyini etdim. Buyur, dur otur, gtirdiyim ov tini ye. Bel
ki, mni mbark edsn". (Yaradl, 27:19)
Sonra Musa, "Axam siz yemk n t, shr d dildiyiniz qdr rk verilinc Rbbin zmtini grcksiniz"
dedi... (Misirdn x, 16:8)
shaq "Olum, ov tini gtir yeyim ki, sni mbark edim" dedi... (Yaradl, 27:25)
Esav da lzztli bir yemk hazrlayb atasna apard. Ona "Ata qalx, gtirdiyim ov tini ye" dedi, "Bel ki, mni
mbark ed bilsn." (Yaradl, 27:31)
Onlara da ki, "Axam t yeycksiniz, shr d rkl qarnnz doyuracaqsnz. Onda bilcksiniz ki, Allahnz
Rbb Mnm". (Misirdn x, 16:12)
Xurma:
Mkarim kitabnda bel rvayt edilmidir: "... Oruc tutduu zamanlar tz xurma vaxtnda yalnz onunla iftar
edrdi... Mbaryin yemyi n ox xurma v su idi". (l-mkarim mxtlif yerlrd zikr etmidir, s. 26-29-30-31; lmhasin, s. 433-459; l-hisal; l-kafi; l-mstdrk; d-daaim, cild 2, s. 113)

"Xurmalardan acv xurmasn sevirdi." (bueyx, hcctl-slam imam Qzali, hyaul-ulumiddin, cild 2, trcm:
Dr. Stq Gll, Hzur nriyyat, stanbul 1998, s. 803)
Hz Ai (r..) lav olaraq bunlar bildirmidir: "Qovun v qarpz ya xurma il yeyrdilr". (Q. hmd Ziyauddin,
Ramuz l-hdis, cild 2, Qn nriyyat, stanbul, 1997, 552/5)
Hz Cabirdn (r..): "Tz xurma v qovun ox yeyrdilr v bunlar gzl meyvdir deyrdilr." (Q. hmd
Ziyauddin, Ramuz l-hdis, cild 2, Qn nriyyat, stanbul, 1997, 549/1)
Sonra lim getdilr. Orada on iki su qayna, yetmi xurma aac var idi. Su sahilind yerldilr. (Misirdn x,
15:27)
Davud... Ardndan qadn, kii hr ks... bir kmb rkl bir xurma v zm lavaanas paylad. Sonra ham evin
dnd. (2 amuel, 6:17, 19)
lk gn meyv aaclarnn gzl meyvlrini, xurma budaqlarn, sx yarpaql aac budaqlarn, vadi qovaqlarn
yb Allahnz Rbbin qarsnda yeddi gn nlik edcksiniz. (Levililr, 23:40)
rk:
bu Hazim rvayt edir: "Rsulullahn dvrnd shablrin lyi var idimi?" dedim. "leyhissalatu vssalam vfat
edn qdr lk grmdim" dedi. "El is lnmmi arpa ryini nec yeyirdiniz?" dedim. "Biz onu flyrdik, iindki
kpklr tmizlnrdi. Qalan kpklri d su il yumaldb yourardq" cavabn verdi". (Kutubi-sitt, nmr: 6945)
mmi Eymnin (r..) rvaytin gr: leyhissalatu vssalam da: "Su lyib ayrdn kpyi o birisin (un
qismin) qat, sonra your (v rk hazrla)" buyurmudur". (Kutubi-sitt, nmr: 6946)
Hz ns (r..) rvayt edir: "Rsulullah leyhissalatu vssalam bsi yemyi yedi v mhkm paltar geydi".
(nsin ravisi) Hsndn soruuldu: " Bsi dediyin yemk ndir?" O, bu cavab verdi: "Arpann iri ydlmdr,
azdak loxman adam ancaq bir qurtum su il uda bilrdi". (Kutubi-sitt, nmr: 949)
bni Abbas (r..) rvayt edir: "Rsulullah leyhissalatu vssalamn n ox sevdiyi yemk rkdn hazrlanm tirit
v heysdn (rblrin mhur bir yemyi) hazrlanan tirit idi". (bu Davud, tim 23, (3783))
Sleyman saraynn bir gnlk yemk ehtiyac bunlar idi: Otuz kor inc, altm kor kpkli un; onu tvld,
iyirmisi otlaqda yetidirilmi mal v yz qoyun; ayrca marallar, ceyranlar, cyrlr v kk qular. (1 Padahlar, 4:22-23)
Sonra Musa "Axam siz yemk n t, shr d dildiyiniz qdr rk verilinc Rbbin zmtini grcksiniz".
dedi... (Misirdn x, 16:8)
Hzurumdak mayasz rk sbtindn bir yast rk kksi, zeytun ya il yorulmu rk kksi v qoal
gtr, hamsn Harunla oullarna ver. (Misirdn x, 29:23)
Onlara de ki, "Axam t yeycksiniz, shr d rkl qarnnz doyuracaqsnz. Onda bilcksiniz ki, Allahnz
Rbb Mnm". (Misirdn x, 16:12)
Rbbin syldiklrini edn lyas drdn su iir t v rkl bslnirdi. (1 Padahlar, 17:5-6)
Amma Lut ox tkid etdi. Axrda onunla birlikd evin getdilr. Lut onlara yemk hazrlad, mayasz rk biirdi.
Yedilr. (Yaradl, 19:3)
Buda, arpa, paxla, mrcimk, dar, qrmz buda gtr v bir qaba qoy. Bunlardan zn rk biir. Bir yan
st uzanacan yz doxsan gn boyunca bu rkdn yeycksn. Hr gn myyn zamanda yemyin n iyirmi
misqal rk kcksn. (Yezekel, 4:9-10)
Musa Haruna v sa qalan oullar Elazarla tamara bel dedi: "Rbb n yandrlanlardan qalan taxl gtrn,
mayasz rk biirib qurbangahn yannda yeyin. nki ox mqddsdir. (Levililr, 10:12)
Rbb kr etmk n, xobxtliyi mayal rk kklri il birlikd tqdim edck. (Levililr, 7:13)
Bhmz v zm:

bni mrdn rvayt; sorudular ki: "zm trkibi necdir?" Dedi ki: "Sn i". Trkib dediklri budur:
zm irsini qaynadarlar, payn ikisi gedr, bir pay qalar. (ndr aran, Tibbi Nbvi, 1-ci nr, Boazii
nrlri, stanbul 1996)
meyyi bni Zeyd rvayt edir: "Peymbr sllallahu leyhi v sllm yemilrdn zml qovunu sevrdi".
(ndr aran, Tibbi Nbvi, 1-ci nr, Boazii nrlri, stanbul 1996)
Qaydalarma gr yaayb buyruqlarm diqqtl yerin yetirsniz, yalar zamannda yadracaam. Torpaq
mhsul, aaclar meyv verck. Yma qdr xrman dyb kin vaxtna qdr balarnzdan zm yacaqsnz.
Bolluca yeyib lknizd gvnlikd yaayacaqsnz. (Levililr, 26:3-5)
Allahnz Rbb sizi mhsuldar bir lky aparr. El bir lk ki, aylar, bulaqlar, dr v tplrdn xan su
qaynaqlar vardr; budas, arpas, zm, nciri, nar, zeytun ya, bal vardr. (Qanunun tkrar, 8:7-8)
Ekol vadisin atanda zrind bir salxm zm olan bir asma buda ksdilr. Adamlardan ikisi buda uzun bir
aacda dadlar. Yanlarnda nar v ncir d gtrdlr. (Shrada saylar, 13:23)
Bal:
Heysm bin svd Abdullahdan rvayt edir: "Peymbr leyhissalam buyurdu ki: Qurandan v d baldan
fa aln". (ndr aran, Tibbi Nbvi, 1-ci nr, Boazii nrlri, stanbul 1996).
"irnini v bal sevrdilr". (Q. hmd Ziyauddin, Ramuz l-hdis, cild 2, Qn nriyyat, stanbul, 1997,
552/11)
"Peymbr fndimiz (s..v.) bal rbti, xurma v kimi irsi kimi ikilri sevrdilr". (Ariztl-Ahzvi
rhi-snnit-Tirmizi, VIII, 89-90, Prof. Dr. li
Yardm, Peymbrimizin maili, Damla nriyyat, 3-c nr, stanbul, 1998, s. 255)
"rbtlrin iind n ox bal rbtini sevrdi". (Q. hmd Ziyauddin, Ramuz-l-hdis, cild 2, Qn
nriyyat, stanbul, 1997, 521/17)
Bunun zrin srail "El is gedin" dedi. "Yalnz torbalarnza bu lknin n yax mhsullarndan bir az balzam,
bir az bal, kitr, laden, fstq, badam qoyun v Misirin rhbrin hdiyy aparn". (Yaradl, 43:11)
... Ayrca, Davudla yanndaklarn yemsi n buda, arpa, un, qovrulmu buda, paxla, mrcimk, bal, kr ya,
ink pendiri v qoyun da gtirdilr. "Xalq tarlada yorulmudur, ac v susuzdur" dey dnmdlr. (2 amuel, 17:28-29)
... O lkdn xarb geni v mhsuldar torpaqlara, sd v bal axan lky... aparacaam. (Misirdn x, 3:8)
... Zeytun ya, bal v btn tarla mhsullarndan bolluca verdilr. Bununla yana, hr eyin onluunu da bolluca
gtirdilr. (2 Salnamlr, 31:5)
Sd:
"... Allah bir kimsy bir miqdar sd iirdiyi zaman o adam Allahm biz bu sd brktli et v biz daha ox sd
ver dey dua etsin. nki yemk v imyin yerini tutan sddn baqa ey bilmirm". (Heydr Hatipolu, Snni-bni
Mac trcmsi v rhi, Qhrman nrlri, cild 9, stanbul 1983, s. 75)
"kilrdn n ox sd sevrdilr". (Q. hmd Ziyauddin, Ramuz l-hdis, cild 2, Qn nriyyat, stanbul, 1997,
521/18)
Sisera su istdi, Yael ona sd verdi. (Hakimlr, 5:25)
... Yael sd tuluunu ab ona iirdikdn sonra zrini yen rtd. (Hakimlr, 4:19)
... zlri n sediyim n gzl lky, sd v bal axan lky... (Yezekel, 20:6)
Nar:

Mkarim kitabnda Rsulullahdan (s..v.) rvayt edilmidir: Hzrtin n sevdiyi meyvlr qovun v nar idi... ox
vaxt nar dn-dn yeyrdi". (l-mkarim mxtlif yerlrd zikr etmidir, s. 26-29-30-31; l-mhasin, s. 433-459; lhisal; l-kafi; l-mstdrk; d-daaim, cild 2, s. 113)
Kuleyni mr bin bani-Kuleyninin bel dediyini rvayt edir: mam Baqir v imam Sadiqin (.s.) bel
buyurduqlarn eitdim: "Rsulullah (s..v.) yer zndki meyvlr arasnda n ox nar sevrdi". (l-Emali, cild 2, s. 294;
Emaliye-Mfid, s. 114; l-mkarim, cild 1, s. 176; l-kafi, cild 2, s. 138 v cild 8, s. 168)
Ekol vadisin atanda zrind bir salxm zm olan bir asma buda ksdilr. Adamlardan ikisi buda uzun bir
aacda dadlar. Yanlarna nar v ncir d gtrdlr. (Shrada saylar, 13:23)
Anbarda he toxum qaldm? Asma, ncir, nar, zeytun aaclar bu gn qdr mhsul verdimi? "Bu gndn
balayaraq zriniz brkt yadracaam". (Haqqay, 2:19)

Zeytun ya:
"Zeytun yan yeyin v ondan istifad edin. nki bu ya mbarkdir". (Heydr Hatipolu, Snni-bni Mac trcmsi v
rhi, Qhrman nrlri, cild 9, stanbul 1983, s. 73)
nc un, bal, zeytun ya il bslndin. Getdikc gzlldin, padahla yaradn. (Yezekel, 16:13)
Mn kahinlik ed bilmlri n, Harunla oullarn mqdds etmk n bunlar et: Bir kz il iki eyibsiz qo al. nc
buda unundan mayasz rk, zeytun ya il yourulmu mayasz rk kksi, zrin ya srlm mayasz qoal
biir. (Misirdn x, 29:1-2)
gr adam Rbb kr etmk n vers, zeytun ya il yourulmu mayasz rk kksi, zrin zeytun ya
srlm mayasz qoal v yaxca qardrlm inc undan yala yourulmu mayasz rk kksi d verck. (Levililr,
7:12)
gr vercyi sacda biirilmi taxldrsa, zeytun ya il yourulmu mayasz inc undan biirilmlidir. Onu verrkn
hisslr ayrb zrin zeytun ya tkcksn. Bu vercyin taxldr. gr tavada biirilmi taxldrsa, inc un v zeytun
ya il yourulmaldr. (Levililr, 2:5-7)
Tvratda peymbrimizin (s..v.) snnsin
uyun digr ilr
qiq dandan istifad:
"Hz. Peymbr (s..v.) qonu dvlt hkmdarlarna gndrdiyi mktublarn altn mhrlmk mqsdi il zrind
stird "Muhmmd Rsulullah" yazl bir mhrdn istifad edirdi. Yaz qiq da zrin ilnmidi v mhr d gmdn
idi. zk klind idi v Peymbrimiz (s..v.) onu barmana taxrd. Yazdrd rsmi sndi mhrlmk n
barmandan xarar, mhrldikdn sonra tkrar taxard". (Qzali, hyaul-ulum)
Efod kimi qzl il v gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan nfis bir sinbnd tikdilr. Drd knc,
eni v uzunu bir qar idi, ikiy qatlanmd. zrind drd sra da oyuu dzltdilr. Birinci srada yaqut, topaz, zmrd;
ikinci srada firuz, lacivrd da, ay da (a qiq); nc srada yaqut, qiq, ametist; drdnc srada sar yaqut, oniks (qara
qiq), yama var idi. Dalar oyuqlara qoyulmudu Bel ki, sinbnd efodun nfis toxunmu ridinin yuxarsnda qalsn v
efoddan ayrlmasn. Eynil Rbbin Musaya buyurduu kimi etdilr. (Misirdn x, 39:8-13, 21)
Nfis bir hkm sinbndi hazrla. Onu da efod kimi qzl il v gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc
ktandan tik. Drd knc, eni v uzunu bir qar olsun; ikiy qatlansn. zrind drd sra da oyuu dzlt. Birinci srada
yaqut, topaz, zmrd; ikinci srada firuz, lacivrd da, ay da (a qiq); nc srada yaqut, qiq, ametist; drdnc srada
sar yaqut, oniks (qara qiq) v yama olsun. Dalar qzl oyuqlara qoyulsun ki qzl halqa lav dzlt; efodun nndki
iyinliklr altdan, tiki yaxn, nfis toxunmu ridin yuxarsna tax. (Misirdn x, 28:15-20, 27)

Mhr zyndn istifad:

ns bin Malik (r..) rvayt edir: "Peymbr fndimizin (s..v.) mbark mhr gmdn dzldilmidi. Qa is
hb dandan idi. Rsulullah fndimiz (s..v.) xarici dvlt balarna mktub yazmaq istdikd bir mhr zk
dzldilmsini buyurdu. Peymbr fndimizin (s..v.) barmandak zyn parlts hl gzmn qabandadr.
Peymbr fndimizin (s..v.) mbark mhrnn qana stir halnda "Muhmmd Rsulullah" ibarsi hkk edilmidi.
Birinci stird "Muhmmd", ikinci stird "Rsul", nc stird d "Allah" szlri yazlmd. (t-Tirmizi imam bu sa
Muhmmd, maili-rif, cild 1, Hilal nrlri, Ankara, 1976, s. 114-117)
Bir da gtirib quyunun azna qoydular. Daniell laqli he bir ey dyidirilmsin dey padah hm z mhr zy il,
hm d silzadlrin mhr zklri il da mhrldi. (Daniel, 6:17)
Bunun zrin padah mhr zyn barmandan xarb Hamana verdi adn v zynn mhrn dayrd.
(Ester, 3:10, 12)
Amma padahn adna yazlm v onun zy il mhrlnmi yazn kims kersiz saya bilmz siz yazn v padahn
zy il mhrlyin. (Ester, 8:8)
QURAN V TVRATDAKI BNZR FADLRN BR QSM
Hr eyin bir kitabda yazl olmas:
TVRAT: Gizli yerd yaradldmda, yerin drinliklrind toxunduumda vcudum Sndn gizli deyildi. Hl btnd ikn
Gzlrin grd mni; mn ayrlan gnlrin he biri glmdn hams Snin kitabna yazlmd. (Zbur, 139:16)
QURAN: Sn hans bir id olsan, Qurandan n oxusan, siz n i grsniz, banz ona qararkn Biz siz ahid
olarq. N yerd, n d gyd zrr qdr bir ey Rbbindn gizli qalmaz. Bundan daha kiiyi v daha byy yoxdur
ki, aq-aydn Yazda (Lvhi-Mhfuzda) olmasn. (Yunus sursi, 61)
Allahn hr yerd iman ednlrl birlikd olmas:
TVRAT: "Sn gcl v rkli ol demdimmi? Qorxma, kinm. nki Allahn Rbb gedcyin hr yerd sninl
birlikd olacaq". (Yeua, 1:9)
QURAN: (Allah) buyurdu: Qorxmayn, nki Mn sizinlym, eidirm v grrm! (Taha sursi, 46)
man ednlrin saylarnn az olmasna baxmayaraq hmi qalib glmlri:
TVRAT: Qulular v luvlular ox sayda dy arabalar v atllar il byk bir ordu deyildilrmi? Amma sn Rbb
gvndin, O da onlar sn tslim etdi. (2 Salnamlr, 16:8)
QURAN: ... Ne-ne az sayl dstlr Allahn izni il ox sayl dstlr qalib glmidir! Allah sbr ednlrldir.
(Bqr sursi, 249)
Min illik mddtin Allah qatnda bir gn kimi olmas:
TVRAT: nki Snin gznd min il slind kemi bir gn, dnn kimi, bir gec keiyi kimidir. (Zbur, 90:4)
QURAN: ... Rbbinin yannda olan bir gn sizin saydnzn min ili kimidir! (Hcc sursi, 47)
Gnahkarlarn simalarndan tannmas:
TVRAT: zlrindki ifad onlara qar ahidlik edir. Sodom kimi gnahlarn aq kild sylyir, gizlmirlr. Vay
onlarn halna! nki bu flakti balarna zlri gtirdilr. (Yeaya, 3:9)
QURAN: Gnahkarlar simalarndan tannacaq, kkillrindn v ayaqlarndan yaxalanacaqlar. (Rhman sursi, 41)
nsann imtahanda olmas:

TVRAT: Mn Rbb hr ksi davranlarna, etdiklrinin nticsin gr mkafatlandrmaq n qlbi yoxlayar, fikiri
snayaram. (Yeremya, 17:10)
QURAN: ... Biz sizi snamaq n r v xeyirl imtahana kirik. Siz ancaq Biz qaytarlacaqsnz! (nbiya sursi,
35)
nkar ednlrin gndriln elilr istehza etmlri:
TVRAT: Amma onlar Allahn elilrin istehza edib szlrini kmsdilr, peymbrlrini alaltdlar... (2 Padahlar,
36: 16)
QURAN: Onlara el bir peymbr glmdi ki, ona istehza etmsinlr! (Hicr sursi, 11)
Allahn iman ednlr yaxnl, dualar qbul etmsi:
TVRAT: Rbb zn yalvaran, smimiyytl yalvaran hr ks yaxndr. Dilyini yerin yetirr. zndn qorxanlarn,
fryadlarn eidib onlar qurtarar. Rbb qoruyar zn sevn hr ksi... (Zbur, 145:18-20)
QURAN: (Ya Rsulum!) Bndlrim Mni sndn soruduqda syl ki, Mn (onlara) yaxnam. Dua edib Mni
arann duasn qbul edrm. Grk onlar da Mnim arm qbul edib Mn iman gtirsinlr. Bununla da, ola
bilsin ki, doru yola yetisinlr. (Bqr sursi, 186)
nsann sl vzifsinin Allaha qulluq olmas:
TVRAT: ... Allahdan qorx v Onun mrlrini tut; nki insann btn vzifsi budur. (Vaiz, 12:13)
QURAN: Mn, cinlri v insanlar yalnz Mn ibadt etsinlr dey yaratdm. (Zriyt sursi, 56 )
Qlblrin qatlamas:
TVRAT: Mqdds Qanunu v hr ey hakim Rbbin z Ruhu il gndrdiyi, vvlki peymbrlr vasitsil atdrd
szlri dinlmmk n qlblrini da kimi qatladrdlar. Buna gr hr ey hakim Rbb onlara ox qzblndi.
(Zkriyy, 7:12)
QURAN: Bundan sonra qlblriniz yen srtlrk da kimi, blk, daha da qat oldu. Hqiqtn, bzi dalarn
irisindn nhrlr axar, bzisi yarlb iindn su fqrar v bzisi d Allahn qorxusundan yuvarlanb dr. Allah
sizin etdiklrinizdn, lbtt, qafil deyildir! (Bqr sursi, 74)
nkar ednlrin peymbrlri ldrmlri:
TVRAT: ... (Xalq) sz dinlmdi, Sn ba qaldrd. Qanununa arxa evirdilr, Sn dnmlri n zlrini xbrdar
edn peymbrlri ldrdlr... (Nehemya, 9:26)
QURAN: ... Allahn qzbin dar oldular. Bu onlarn Allahn aylrini inkar etdiklrin v peymbrlri haqsz
yer ldrdklrin gr idi. Bu onlarn (Allaha) asi olduqlarna v hddi adqlarna gr idi. (Bqr sursi, 61)
man ednlrin Allahn yaratdqlar haqqnda drin dnmlri:
TVRAT: (Rbbin) Etdiklri zrind drin dncym, btn ilrinin zrind diqqtl dayanacaam. (Zbur, 77:12)
QURAN: O kslr ki, ayaq st olanda da, oturanda da, uzananda da Allah xatrlar, gylrin v yerin yaradlmas
haqqnda dnr: Ey Rbbimiz! Sn bunlar bo yer yaratmamsan! Sn pak v mqddssn! Bizi chnnm
odunun zabndan qoru! (Ali-mran sursi, 191)
Allahn hkmlrini he kimin dyidir bilmmsi:
TVRAT: Allahn etdiyi hr eyin sonsuza qdr srcyini bilirm. Ona n bir ey lav oluna bilr, n d ondan bir ey
xarla bilr... (Vaiz, 3:14)

QURAN: Rbbinin sz dzgn v daltli kild tamam oldu. Onun szlrini dyidir bilck bir kims yoxdur.
O, eidndir, bilndir! (nam sursi, 115)
Dnyvi znginlik axirtd adama fayda vermz:
TVRAT: Rbbin qzb gnnd qzllar da, gmlri d onlar qurtara bilmyck Rbb lkd yaayanlarn hamsn
qorxunc bir sona uradacaq. (Sefenya, 1:18)
QURAN: Haqq inkar ednlrin n mallar, n d vladlar onlar Allah yannda he bir eydn qurtara bilmz.
lbtt, onlar chnnm odunun yanacadrlar! (Ali-mran sursi, 10)
Allahn nemtlrinin sayla bilmyck qdr ox olmas:
TVRAT: Ya Rbb, Allahm, mczlrin, dnclrin nec d oxdur bizim n; Sn ortaq qoulmaz! Eitdirmk,
bildirmk istsm etdiklrini, saymaqla bitmz. (Zbur, 40:5)
QURAN: gr Allahn nemtlrini sayacaq olsanz, sayb qurtara bilmzsiniz. Hqiqtn, Allah balayandr, rhm
edndir! (Nhl sursi, 18)
Allahn dildiyini ucaldb, dildiyini d alaltmas:
TVRAT: Hakim olan ancaq Allahdr, birisini alaldar v birisini yksldr. (Zbur, 75:7)
QURAN: zlrini tmiz xaranlar grmrsnmi? Xeyr. Allah istdiyini tmiz xardar v onlara xurma
rdyindki nazik tel qdr zlm olunmaz! (Nisa sursi, 49)
TVRAT: O kimisini yoxsul, kimisini varl edr; kimisini alaldar, kimisini d yksldr Yer znn tmllri
Rbbindir (1 amuel, 2:7-8)
QURAN: De: Ey mlkn sahibi olan Allah! Sn mlk istdiyin xs verr, istdiyin xsi yksldr v istdiyin
xsi alaldarsan. Xeyir yalnz Snin linddir. Hqiqtn, Sn hr ey qadirsn! (Ali-mran sursi, 26)
nsanlarn z etdiklri pisliklrin czasn kmlri:
TVRAT: Bamza glnlr etdiyimiz pisliklr v byk gnahmz sbb oldu. Sn ey Allahmz, bizi layiq
olduumuzdan daha az czalandrdn... (Ezra, 9:13)
QURAN: Siz z vern hr bir msibt z llrinizl qazandnz gnahlarn ucbatndandr! Allah oxunu fv edr.
(ura sursi, 30)
xlaqszlarn qa-gz hrktlri il razlamalar:
TVRAT: Aznda yalanla gzn adam mnfur v fsaddr. Gz qrpar, bir ox ayaq v l-qol hrktlri edr. xlaqsz
qlbind pislik hazrlayar, dayanmadan kim yaradar. (Sleymann msllri, 6:12-14)
QURAN: (Dalda) qeybt edib (zd) tn vuran hr ksin vay halna! (Humz sursi, 1)
nkar ednlrin gz v qulaq hisslrinin yox olmas:
TVRAT: "Get, bu xalqa bunu eitdir" dedi, "Eidib, eidib, amma anlamayacaqsnz; baxb,baxb, amma
grmycksiniz!" (Yeaya, 6:9)
TVRAT: Rbb mn bel sslndi: "Adm olu, syankar bir xalqn arasnda yaayrsan. Gzlri varkn grmr, qulaqlar
varkn eitmirlr. nki bu xalq syankardr." (Yezekel, 12:1-3)
QURAN: Biz Chnnm n bir ox cinlr v insanlar yaratdq. Onlarn qlblri var, onunla anlamazlar; gzlri
var, onunla grmzlr; qulaqlar var, onunla eitmzlr. Onlar heyvan kimidirlr, htta daha ox aznlqdadrlar.
Qafil olanlar da mhz onlardr. (raf sursi, 179)

TVRAT: Ey karlar, eidin; ey korlar, baxn grn!... Bir ox ey grdnz, amma hmiyyt vermirsiniz, qulaqlarnz
aqdr, amma eitmirsiniz. (Yeaya, 42:18, 20)
QURAN Snmi karlara eitdircksn, yaxud korlar v akar aznlq iind olanlar doru yola ynldcksn?
(Zuxruf sursi, 40)
man ednlrin pisliy yaxlqla cavab vermlri:
TVRAT: Dmnin acbsa, doyur v susaybsa, su ver. Bunu etmkl onu utandrarsan v Rbb sni mkafatlandrar.
(Zbur, 25:21-22)
QURAN: Yaxlqla pislik eyni ola bilmz! Sn yaxlqla df et! Bel olduqda aranzda dmnilik olan xsi, sanki
yaxn bir dost grrsn! (Fussilt sursi, 34)
Allahn ruzi vern olmas:
TVRAT: Hr ksin midi Sndir, onlara yemklrini vaxtnda vern Snsn... Btn canllar doyurarsan istdiklrind.
(Zbur 145:15-16)
QURAN: Yer znd el bir canl yoxdur ki, onun ruzisini Allah vermsin. (Allah) onlarn qrar tutduqlar yeri d,
qorunub saxlanldqlar yeri d bilir. (Bunlarn) hams aq-aydn Yazdadr (Lvhi-mhfuzdadr). (Hud sursi, 6)
He bir eyin Allahdan gizli qalmamas:
TVRAT: (Allah) Drin v gizli eylri ortaya xarar, qaranlqda nlr olduunu bilr, traf iqla hat edilmidir.
(Daniel, 2:22)
TVRAT: Allah hr ii, hr gizli eyi mhakim edck, istr yax v ya istr pis olsun. (Vaiz, 12:14)
TVRAT: Alszlm bilirsn ey Allah, gnahlarm Sndn gizli deyil. (Zbur, 69:5)
QURAN: Gylrd, yerd, onlarn arasnda v torpan altnda n varsa, Ona mxsusdur. Sn ucadan dansan da
(danmasan da, frqi yoxdur). nki (Allah) sirri d, (bundan) daha gizli olan da bilir. (Taha sursi, 6-7)
QURAN: Ey Rbbimiz! Sn bizim gizli saxladmz v akar etdiyimiz hr eyi bilirsn. Yerd d, gyd d
Allahdan gizli he bir ey qalmaz! (brahim sursi, 38)
QURAN: str sznz gizli saxlayn, istr aq deyin. (Allah) rklrd olanlar bilndir! (Mlk sursi, 13)
He kim baqasnn gnah il ykln bilmz:
TVRAT: Oul atasnn gnahndan msul ola bilmz, ata da olunun gnahndan msul ola bilmz. Doru adam
doruluunun, pis adam pisliyinin qarln alacaq. (Yezekel, 18:20)
QURAN: Doru yol tutan yalnz zn xeyir, haqq yoldan azan da ancaq zn zrr edr. He bir gnahkar
baqasnn gnahn damaz ... (sra sursi, 15)
Allaha tvkkl etmynlrin nmunsi:
TVRAT: Allah unudan hr ksin sonu beldir, Allahsz insann midi bel yox olar. Onun gvndiyi ey mhv olar,
daya is bir hrmk torudur. Hrmk toruna syknr, amma tor kr, ona yapar, amma tor saxlamaz. (yyub, 8:1315)
QURAN: Allahdan baqa zlrin dost qbul ednlr zn yuva qurmu hrmy bnzyirlr. Evlrin n zifi
is, bhsiz ki, hrmk yuvasdr. Ka bilydilr! (nkbut sursi 41)
Yaxlq v ya pislik ednlr qarln alacaqlar:

TVRAT: Dz adama yaxlq grcyini sylyin. nki yaxlqlarnn meyvsini yeyck. Vay pislrin halna! Pislik
grck, etdiklrinin qarln alacaqlar. (Yeaya 3: 10-11)
QURAN: Yax ilr grnlri Cnnt v daha artq mkafat (Allah rizas) gzlyir. Onlarn zn n bir toz (lk),
n d bir zillt qonar. Onlar cnntlikdirlr v orada bdi qalacaqlar! Gnah qazananlara gnahlar qdr cza
verilr. Onlar zillt basar (bryr). Onlar Allahdan (Allahn zabndan) he ks qurtara bilmz. Onlarn z, sanki
gecnin zlmt paralar il rtlmdr. Onlar chnnmlikdirlr, zlri d orada bdi qalacaqlar! (Yunus sursi,
26-27)
Gnahkarlar drhal czalandrlsayd, yer znd he kim qalmazd:
TVRAT: Drinliklrdn Sn sslnirm ya Rbb... Ya Rbb, Sn gnahlarn hesabn ksn, kim hyatda qala bilr ya
Rbb? (Zbur, 130:1-3)
QURAN: gr Allah insanlar zlmlri zndn czalandrsayd, yer znd he bir canln sa buraxmazd. Lakin
(Allah) onlara myyn mddt mhlt verr. cllri glib atdqda is birc saat bel n geri qalar, n d irli ke
bilrlr. (Nhl sursi, 61)
Allahn birliyi:
TVRAT: Sonunda dnyann btn xalqlar bilsinlr ki, tk Allah Rbbdir v Ondan baqa Allah yoxdur. (1 Padahlar,
8:60)
QURAN: Sizin ilahnz Tk olan lahdr. Ondan baqa ilah yoxdur, Mrhmtlidir, Rhmlidir.... (Bqr sursi, 163)
Allahn sirgyn v sevn olmas:
TVRAT: ... "Mn Rbbm" dedi, "Rbb acyan, ltf edn... sevgisi drindir... Minlrl insana sevgi gstrr, gnahlarn
v syanlarn balayaram" (Misirdn x, 34:6)
TVRAT: Btn gnahlarn balayan Odur Rbb mehriban v ltf edndir Sevgisi drindir. (Zbur, 103:3-8)
QURAN: Rbbinizdn balanmanz dilyin v Ona tvb edin. Hqiqtn, Rbbim rhm edndir, sevndir!
(Hud sursi, 90)
QURAN: ox balayan, ox sevn d Odur. (Buruc sursi, 14)
Allahn z yolunda olanlar mvffqiyyt atdrmas:
TVRAT: Allahn Rbbin verdiyi vziflri yerin yetir. Onun yollarnda get... Allahn qaydalarna, buyruqlarna,
qanunlarna v ydlrin tabe ol ki, etdiyin hr eyd v getdiyin hr yerd mvffqiyytli olasan. (1 Padahlar, 2: 3)
QURAN: Kim Allah, Onun Elisini v iman gtirnlri (zn )dost tutarsa, (bilsin ki,) qlb alanlar da mhz
Allahn firqsidir. (Maid sursi, 56)
Allah yeri, gy v ikisinin arasndaklar yaradandr:
TVRAT: Yeri, gy, dnizi v iindki hr eyi yaradan... Odur. (Zbur, 146:6-7)
QURAN: Gylri, yeri v onlarn arasndaklar alt gnd yaradan, sonra da r ucalan Allahdr. Sizin Ondan
baqa n bir haminiz, n d bir fatiniz vardr. Mgr dnrk ibrt gtrmycksiniz? (Scd sursi, 4)
man ednlrin Allaha midl bal olmalar:
TVRAT: midini Rbb bala, gcl v rkli ol; midini Rbb bala! (Zbur, 27:14)
TVRAT: Sn mid balayan he kim utanmaz Mn gerk yolunda ndrlik et, yrt mni; nki mni qurtaran
Allah Snsn. Btn gn midim Sndir. (Zbur, 25:3-5)

QURAN: (Qullarma mnim bu szm) de: Ey Mnim zlrin qar hddi am qullarm! Allahn rhmindn
midinizi zmyin... (Zumr sursi, 53)
QURAN: Mgr gec saatlarn scd edrk v ayaq st duraraq ibadt iind keirn, axirtdn kinn v
Rbbinin rhmtin mid bslyn kims (kafirl eynidirmi?) De: He bilnlrl bilmynlr eyni ola bilrmi?
(Bundan) ancaq al sahiblri dnb ibrt alarlar. (Zumr sursi, 9)
Qulaqlar v gzlri yaradandr:
TVRAT: Eidn qula da, grn gz d Rbb yaratmdr. (Sleymann msllri, 20:12)
QURAN: Siz qulaq, gz v rk vern Odur. Siz ox az kr edirsiniz. (Muminun sursi, 78)
Hr eyin Allahn mri il bir anda olmas:
TVRAT: ... O sylyinc hr ey var oldu; O buyurunca hr ey meydana xd. (Zbur, 33: 9)
QURAN: Gylri v yeri icad edn Odur. O, bir ii yaratmaq istdikd ona ancaq: Ol! deyr, o da olar. (Bqr
sursi, 117)
Hidayt vern (doru yola atdran) Allahdr:
TVRAT: Etdiyin hr id Rbbi an, O, snin yolunu dz xarar. "Btn yollarnda onu tan, O da snin yollarn
ynldr. (Sleymann msllri, 3:6)
QURAN: Doru yol gstrmk Allaha aiddir. yri yollar da vardr. gr O istsydi, sizin hamnz doru yola
ynldrdi. (Nhl sursi, 9)
Allah zn snlandr:
TVRAT: Bel dedi: "Rbb mnim gcm, snacam, xilaskarmdr... zn snan hr ksin qalxandr
(qoruyucusudur). (2 amuel, 22:2, 31)
TVRAT: Rbb yaxdr, snacaqdr tinlik annda. Qoruyar zn snanlar. (Nahum, 1:7)
QURAN: Rbbinin Kitabndan sn vhy olunanlar oxu. Onun klmlrini he ks dyidir bilmz. Ondan baqa
he bir snacaq tapa bilmzsn. (Khf sursi, 27)
QURAN: De: Hqiqtn, mni Allahdan kims xilas ed bilmz v mn Ondan baqa bir pnah yeri tapa bilmrm!
(Cinn sursi, 22)
Qiyamt gn yer znn dzlmsi:
TVRAT: Hr vadi yksldilck, hr da v hr tp alaldlacaq. Bellikl, kl-ktr yerlr dzldirilck, sldrml
yerlr dznliy evrilck. O zaman Rbbin ucal grnck... Bunu sylyn Rbbdir. (Yeaya, 40:4-5)
QURAN: O gn Biz dalar hrkt gtircyik. (O vaxt) yerin dmdz olduunu grcksn. Biz hamn bir yer
toplayacaq, onlardan he birini (knara) buraxmayacaq. (Khf sursi, 47)
Yaadan v ldrn Allahdr:
TVRAT: Artq anlayn ki, Mn, bli Mn Oyam, Mndn baqa Allah yoxdur! ldrn d, yaadan da, yaralayan da,
saaldan da Mnm... (Qanunun tkrar, 32:39)
TVRAT: Rbb ldrr d, dirildr d... (2 amuel, 2: 6)
QURAN: Dirildn d, ldrn d Odur. Gec v gndz bir-birinin ardnca gedib-glmsi d Onun mrildir.
Mgr drk etmirsiniz? (Muminun sursi, 80)

QURAN: ldrn d, dirildn d Odur! (Ncm sursi, 44)

Allahn btn canllar insanlara nemt olaraq vermsi:
TVRAT: Budur, yer znd toxum vern hr otu, toxumu meyvsind olan hr meyv aacn siz verirm. Bunlar
yemyiniz olacaq. (Yaradl, 1:29)
TVRAT: Btn canllar yemyiniz olacaq. Yal bitkilr olmaqla hamsn siz verirm. (Yaradl, 9:3)
QURAN: Davar da O yaratd. Bunlarda sizin n istilik, crbcr mnft vardr, hm d onlardan yeyirsiniz.
(Nhl sursi, 5)
QURAN: Yer znd yaratd crbcr eylri d sizin ixtiyarnza verdi. yd-nsiht qbul ednlr n, szsz
ki, bunda da lamtlr vardr! Tz t yemyiniz, taxdnz bzk eylrini xartmanz n dnizi d siz ram edn
Odur.... (Nhl sursi, 13-14)
Allahn istdiyini ucaldb, istdiyini alaltmas; istdiyin mlk vermsi:
TVRAT: Hakim olan ancaq Allahdr, birisini alaldar v birisini yksldr. (Zbur, 75:7)
TVRAT: O, kimisini yoxsul, kimisini varl edr; kimisini alaldar, kimisini yksldr. Yer znn tmllri Rbbindir. (1
amuel, 2:7-8)
QURAN: De: Ey mlkn sahibi olan Allah! Sn mlk istdiyin xs verr, istdiyin xsi yksldr v istdiyin
xsi alaldarsan. Xeyir yalnz Snin linddir. Hqiqtn, Sn hr ey qadirsn! (Ali-mran sursi, 26)
QURAN: zlrini tmiz xaranlar grmrsnmi? Xeyr. Allah istdiyini tmiz xardar v onlara xurma
rdyindki nazik tel qdr zlm olunmaz! (Nisa sursi, 49)
man ednlrin Allahdan baqa he kimdn qorxmamas:
TVRAT: Qvvtli v rkli olun, kinmyin v onlarn zlrindn qorxmayn, nki sninl birlikd gedn (sn dstk
olan) Allahn Rbbdir, sni boa xarmaz v sni buraxmaz. (Qanunun tkrar, 31:6)
TVRAT: ... V snin qarnda gedn (sn yol gstrn) Rbbdir. O, sninl olacaq, sni boa xarmaz v sni buraxmaz,
kinm v qorxuya dm. (Tensiye 31:8)
TVRAT: Gcl v rkli olun! Asar ahndan v yanndak byk ordudan qorxmayn, kinmyin. nki biziml olan,
onunla olandan daha stndr. (2 Salnamlr, 32: 7)
QURAN: Onlar dedilr: Ey Rbbimiz! Biz, onun biz iddtli cza vermsindn v ya hddini amasndan
qorxuruq. (Allah) buyurdu: Qorxmayn, nki Mn sizinlym, eidirm v grrm! (Ta ha sursi, 45-46)
QURAN: Hqiqtn d: Rbbimiz Allahdr! deyib sonra dz yol tutan kslr mlklr nazil olub (deyirlr:)
Qorxmayn v kdrlnmyin! Siz vd olunan Cnntl sevinin! (Fussilt sursi, 30)
Gylrdki nizam:
TVRAT: Banz qaldrb gylr baxn. Kim yaratd btn bunlar? Ulduzlar sra il akar edir, hr birini ad il arr.
Byk qdrti, stn gc saysind hams yerind dayanr. (Yeaya, 40:26)
QURAN: Yeddi gy tbqlr klind quran Odur. Sn Mrhmtli (Allahn) yaratdnda qtiyyn bir
uyumazlq tapmazsan. Bir ban qaldrb (gy) diqqt yetir, he onda bir at grrsnmi? Sonra gz gzdirib tkrar
bax. Gz zlil v yorun halda zn trf dnckdir. (Mlk sursi, 3-4)
Allahn insana kil vermsi:
TVRAT: ... Ey alsz v mdriklikdn mhrum xalq! Sizi yaradan, siz kil vern... Yaradcnz O deyilmi? (Qanunun
tkrar, 32:6)

QURAN: Mn ona biim verib z ruhumdan frdym zaman siz ona scd edin! (Hicr sursi, 29)
QURAN: Btnlrd siz istdiyi surti vern Odur. Ondan baqa ilah yoxdur, Qdrtlidir, Mdrikdir. (Ali-mran
sursi, 6)
LAV HSS
N xo o insana ki, pislrin yd il getmz, gnahkarlarn yolunda durmaz, istehzalarn arasnda oturmaz. Ancaq
zvqn Rbbin qanunundan alar v gec-gndz onun zrind drin dnr. Belsi axar su sahillrin kilmi aaca
bnzyir, meyvsini mvsmnd verr, yarpa he solmaz. Etdiyi hr ii bacarr. Pislr bel deyil, klyin sovurduu saman
pn bnzrlr. Buna gr, mhakim olununca balana bilmz; dorular birliyind yer tapa bilmz gnahkarlar. nki
Rbb dorularn yoluna diqqt edr, pislrin yolu is lm aparar. (Zbur, 1:1-6)
Ndir xalqlar arasndak bu qarqlq, niy mnasz nizamlar qurur bu xalqlar? Dnyann padahlar crg dzb
hkmdarlar birlir Rbb... qar... Ey padahlar, all olun! Ey dnya ndrlri, drs aln! Rbb qorxu il xidmt edin,
titryrk sevinin. (Zbur, 2:1, 10-11)
Ya Rbb, dmnlrim n qdr oxald, hl mn qar qiyam qaldranlar! Bir oxu mnim n: "Allah qatnda ona
qurtulu yoxdur!" deyir. Amma Sn ya Rbb, trafmda qalxansan (mni qoruyansan), rfim, bam yuxar qaldran Snsn.
Rbb sslnrm, cavablayar mni... Uzanb yataram, oyanb qalxaram, Rbb dstkdir mn. Qorxum yoxdur trafm
saryan minlrl dmndn. Ya Rbb... Ey Allahm, qurtar mni!... Qurtulu Rbbddir, xalqnn zrind olsun brktin!
(Zbur, 3:1-8)
Sn sslninc cavabla mni, ey daltli Allahm! Frahlq ver mn tinliy dnd, ltf et mn, dinl duam. Ey
insanlar... N vaxtadk mnasz eylr knl verib yalan arxasnda qaacaqsnz... Gnah ilmyin; yax dnn
yatanzda... Ona gvnin... Ya Rbb, znn nuruyla bizi aydnlat! El bir sevinc verdin ki, mn... Xobxtlikl uzanb
yatram, nki tk Sn ya Rbb, gvnlikd tutursan mni. (Zbur, 4:1-8)
Szlrimi dinl ya Rbb, iltimasm eit. Fryadm dinl... Allahm! Duam Sndir. Shr ssimi eidirsn ya Rbb, hr
shr Sn dua edr, midl gzlyrm... Pislik Sn snmaz. Lovalananlar qarnda dura bilmz... Ya Rbb, Sn li
qanllardan, hiylgrlrdn xolanmazsan v raz olmazsan. Mn is bol sevgin saysind Mqdds Mscidin gircym;
oraya trf hrmtl yilcym. Yol gstr mn doruluunla ya Rbb... Yolunu nmd dzldir. nki onlarn szn
gvnmk olmaz, qlblri fitn il doludur. Azlar aq bir mzardr, vicdansz davranarlar. Ey Allah... Qurduqlar nizam
msibtlrin gtirib xarsn. Qov onlar saysz syanlar zndn. nki Sn qar qiyam qaldrdlar. Sevinsin Sn snan
hr ks, sevinc sslri ucaltsn davaml, nki onlar Sn qoruyarsan; sevincl cosun adn sevnlr Snd. nki Sn doru
adam mqdds edrsn ya Rbb, trafn qalxan kimi ltfnl saryarsan. (Zbur, 5:1-12)
Ya Rbb... Mni qzbl yola gtirm. Ltf et mn ya Rbb, ldn dmm; fa ver mn ya Rbb, smklrim
szlayr, ox ac kirm. Ah, ya Rbb!... Qurtar mni, kmk et sevgin sbbiyl. (Zbur, 6:1-4)
Sn snram ya Rbb, Allahm! Arxamca glnlrdn qurtar mni, azad et.... Buyur, dalt olsun... Rbb xalqlar
mhakim edir; mni d mhakim et ya Rbb, doruluuma, drstlym gr. Ey daltli Allahm! Pislrin pisliyi sona
atsn, dorular gvnliy qovusun, Sn ki allar, knllri snayrsan. Allah qalxan kimi yanmdadr, tmiz rklilri O
qurtarar. Allah daltli hakimdir... Budur, pis insan pislik sancs kir, fsada hamil qalb yalan dour. Bir quyu qazr,
qazd quyuya z dr. Pisliyi z bana glck, zlm z tpsin enck. kr edim doruluu n Rbb, uca Rbbin
adn ilahilrl triflyim. (Zbur, 7:1, 7-11, 14-17)
Ey hakimimiz Rbb, nec d uca Adn var btn yer znd! Gy zn zmtinl rtdn. Seyr edrkn llrinin sri
olan gylri, oraya qoyduun ay v ulduzlar, soruuram zmdn: "nsan ndir ki, onu anasan v ya Adm olu ndir ki, ona
maraq gstrsn?"... Bana ucalq v rf tacn qoydun. llrinin srlri (yaratdqlarnn) zrin onu hakim etdin, hr
eyi ayaqlarnn altna srdin; davarlar, mallar, vhi heyvanlar, gydki qular, dnizdki balqlar, dnizd hrkt edn
btn canllar. Ey hakimimiz Rbb, nec d uca Adn var btn yer znd! (Zbur, 8:1-9)

Ya Rbb, btn qlbiml Sn kr edcym, yaratdn mczlrin hamsn bildircym. Snd sevinc tapb
coacaam, Adn ilahilrl triflycym ey ucalar ucas! nki haqqm, mhakimmi daltli hakim kimi Sn mdafi
etdin... Tmlindn datdn hrlr gldikd onlarn xatirlri bel silinib getdi. Halbuki Rbb sonsuza qdr hkmranlq
edr, mhakim n qurmudur hkmdarln; O idar edr dzgnlkl dnyan, O mhakim edr daltl xalqlar. Rbb
zilnlr n bir snacaq, tin gnlrd bir qaladr. Sni tanyanlar Sn gvnr, nki Sn ynlnlri he trk etmdin
ya Rbb... Rbbi ilahilrl triflyin! Etdiklrini xalqlar arasnda eitdirin!... zilnlrin fryadn unutmaz. Ac mn ya
Rbb!... Trif dyr ilrini bildirim (Trifl Sni anm)... Verdiyin qurtulula sevinim. Xalqlar z qazdqlar quyuya dd,
ayaqlar gizldiklri tora ilidi. daltli mhakimlri il Rbb zn gstrdi, pislr z qurduqlar tly dd. Pislr llr
diyarna (Chnnm) gedck, Allah unudan btn xalqlar... Amma yoxsul tamamil unudulmayacaq, mzlumun midi
sonsuza qdr itmyck. (Zbur, 9:1-18)
Ya Rbb... Pis insan daxilindki istklrl ynr... zn bynmi pis insan Allaha ynlmz... El ucadr ki, Snin
mhakimlrin pislr anlaya bilmz... Daxilindn "Mn sarslmaram" deyr, "He bir zaman tinliy dmrm". Az lnt,
hiyl v zlml doludur, dilind pislik v fsad gizlnmidir. Kndlrin trafnda tl qurar, gnahsz gizli yerlrd ldrr,
arsizi hiylgrlikl gdr. Gizli yerlrd pusqu qurar kolluqdak aslan kimi, qapmaq n mzlumu gzlyr v toruna salb
tutar... Ya Rbb... Halbuki Sn tinlik v ac knlri grrsn, kmk etmk n onlar izlyirsn; arsizlr Sn
syknr, yetimin kmkisi Snsn... Mzlumlarn dilyini eidrsn ya Rbb, rklndirrsn onlar, qulan hmi
zrlrinddir; yetim, dkn haqqn vermk n, bir daha dht samasn lml insan. (Zbur, 10:1-18)
Mn Rbb snram... Btn insanlar grr, hr ksi snayr. Rbb doru insan snayar, pisdn, zlm sevndn
xolanmaz, raz olmazsan. Pislrin zrin qzn kmr v kkrd yadracaq, paylarna dn kasa sovuran klk olacaq.
nki Rbb dorudur, dorular sevr; drst insanlar Onun zn grck. Qurtar mni ya Rbb, sadiq qulun qalmad,
etibarl insanlar yox oldu. Ham bir-birin yalan danr, yaltaqlq, ikizllk edir. Susdursun Rbb yaltaqlarn azn,
byklnn dillri. Onlar "Dilimizl qazanrq, dodaqlarmz mrimizddir, kim biz aalq ed bilr?" deyrlr... Rbbin
szlri pak szlrdir; torpaq ocaqda ridilmi, yeddi df tmilnmi gm bnzyir. Sn onlar qoru ya Rbb, bu pis
nsildn hmi uzaq tut! nsanlar arasnda alaqlq rbt grnc pislr hr yanda dolamaa balad. (Zbur, 11:1-7)
Gr halm ya Rbb... Mn Snin sevgin gvnirm, qlbim xilasnla cosun. Sni trnnm edcym ya Rbb, nki
yaxlq etdin mn. (Zbur, 13:3-6)
Ya Rbb... Qsursuz hyat srn, daltli davranan, rkdn hqiqti sylyn. Bhtan atmaz, dostuna zrr vermz,
qonusunun qeybtini etmz belsi. Alaq insanlar xor grr, amma Rbbdn qorxanlara hrmt edr. z zrrin and is
bel, dnmz andndan. Pulunu faiz vermz, gnahsza qar rvt almaz. Bel yaayan sla sarslmayacaq. (Zbur, 15:1-5)
Qoru mni ey Allah, nki Sn snram. Rbb dedim ki, "Byym Snsn. Sndn knar xobxtlik yoxdur mnim
n"... Baqa ilahlarn ardnca qaanlarn drdi artacaq. Onlarn... adlarn azma almayacaam. Mnim payma, mnim
kasama dni tyin edn Snsn ya Rbb; hyatm Snin llrinddir (Snin tqdirinddir). Payma nec gzl yerlr dd,
nec mcz bir mirasm var! Triflyrm mn yd vern Rbbi, geclr bel vicdanm xbrdar edr mni. Gzm
Rbbdn ayrmaram, samda dayand n sarslmaram. Bu sbbl qlbim sevinc doludur, ryim cour, bdnim
gvnlik iinddir. nki Sn mni llr diyarna (Chnnm) trk etmzsn, sadiq qulunun rmsin izn vermzsn.
Hyat yolunu mn bildirrsn. Bol sevinc vardr Snin hzurunda, sa lindn xobxtlik azalmaz. (Zbur, 16:1-11)
Hiylsiz dodaqlardan xan duam dinl! Haql xar mni, nki Sn geryi grrsn. Qlbimi yoxladn, gec yoxladn,
snadn mni, pis bir ey tapmadn; qrarlyam, azmdan pis sz xmaz, baqalarnn etdiklrin glinc, mn Snin
szlrin uyub qddarlq yollarndan qadm. Mhkm addmlarla Snin yollarn tutdum, srmdi ayaqlarm. Sn
yalvarram ey Allah, nki mni cavablayarsan... Gstr mczvi sevgini, ey Sn snanlar tcavzkarlardan sa li il
qurtaran (inayti il qoruyan)! Qoru mni gz bbyi kimi; qanadlarnn glgsind gizl pislrin hcumundan, trafm
saryan ldrc dmnlrimdn. rklri ya balamdr, azlar byk danr. zimi tapdlar, zrim glirlr, yer

vurmaq n gz qoyurlar. Eynil paralamaq n sbirsiz bir aslan, pusqu quran gnc bir aslan kimi... ya Rbb, ks nlrini,
y balarn!... Qurtar mni pislrdn... ya Rbb, hyat pay bu dnyada olan insanlardan... (Zbur, 17:1-15)
Sni sevirm, gcm Snsn ya Rbb! Rbb mnim dayam, snacam, xilaskarmdr Allahm; dayam, snacaq
yerim, qalxanm (qoruyucum), gcl xilaskarm, himaymdir!... tinlikd Rbb yalvardm, kmy ardm Allahm...
Ssimi eitdi... O zaman yer z sarslb silklndi, titryib sarsld dalarn tmllri, Rbb... xard mni drin sulardan.
Mni mndn nifrt ednlrdn qurtard, nki onlar mndn gcl idi. Msibt gnmd qarma xdlar, amma Rbb mn
dstk oldu. Mni hzura qovudurdu, qurtard, nki mndn raz qald. Rbb doruluumun qarln verdi, mni tmiz
llrim gr mkafatlandrd. nki Rbbin yolunda getdim, Allahmdan uzaqlaaraq pislik etmdim. Onun btn
qanunlarn gzmn nnd tutdum, qaydalarndan ayrlmadm. Onunla kamilm v cinayt trtmkdn kindim. Buna
gr Rbb mni doruluuma v nzrind pak olan llrim gr mkafatlandrd. Mrhmtli quluna mrhmt
gstrrsn... Tvazkarlar qurtarar, qrurlulara boyun ydirrsn. nurumun qayna Snsn ya Rbb, Allahm! Qaranlm
nurlandrarsan... Allahn yolu qsursuzdur, Rbbin sz pak edr. O, zn snan hr ksin qalxandr. Varm Rbbdn
baqa Allah? Allahmzdan baqa dayaq varm? Allah mn gc verr, yolumu qsursuz edr. Ayaq verdi mn, marallarnk
kimi v zirvlrd tutar mni... Addm atdm yerlri genilndirrsn, burxulmaz bilklrim... Rbb yaayr! Dayama
(Allahma) triflr olsun! Ucalsn xilaskarm Allah!... Dmnlrimdn qurtarar, qiyamlardan stn edr mni, zalmlarn
lindn alar. Buna gr xalqlar arasnda Sn kr edcym ya Rbb, adn ilahilrl triflycym. Rbb padahn byk
zfrlr atdrar. (Zbur, 18:1-49)
Gylr Allahn zmtini ks etdirir, gy qbbsi llrinin srini eitdirir. Gn gn sz sylyr, gec gecy mlumat
verr... Gyn bir ucundan xar, o biri ucuna dnr, he bir ey gizlnmz istiliyindn. Rbbin qanunu kamildir, cana can
qatar, Rbbin buyruqlar etibarldr, saf adama mdriklik verr, Rbbin qaydalar dorudur, qlbi sevindirr, Rbbin
buyruqlar pak edr, gzlri nurlandrar. Rbb qorxusu pakdr, sonsuza qdr qalar, Rbbin qanunlar gerk v tamamil
daltlidir. Onlara qzldan, bol miqdarda saf qzldan ox istk duyular, onlar baldan, szm baldan irindir. Xbrdar edrlr
qulunu, onlara uyanlarn mkafat bykdr. Kim shvlrini gr bilr? Bala gr bilmdiyim qsurlarm, bilrk ilnn
gnahlardan qoru qulunu, izn verm mn hakim olmalarna! O zaman byk syandan uzaq, kamil olaram. Azmdan xan
szlr, qlbimdki dnclr Sndn qbul grsn ya Rbb, dayam, xilaskarm mnim! (Zbur, 19:1-14)
tin gnnd Rbb sni cavablasn... sni qorusun! Kmk gndrsin sn... Bzilri dy arabalarna, bzilri d
atlarna gvnr; biz is Allahmz Rbb gvnirik. Onlar kb yxlrlar; biz is qalxb dik dururuq. Ya Rbb... Cavabla bizi
Sn yalvardmz gn! (Zbur, 20:1-9)
Ya Rbb, padah sevinir gstrdiyin gc... zrin davaml brkt yadrdn, varlnla onu sevinc qrq etdin. nki
padah Rbb gvnr v ucalar ucasnn sevgisi saysind sarslmaz... Saflar qursalar Sn, aldatmaa alsalar, yen d
mvffqiyytli ola bilmzlr... Ucaln gstr ya Rbb, gcnl! Sni trnnm edib ilahilrl triflycyik qdrtini.
(Zbur, 21:1-13)
Sn gvndilr atalarmz, Sn sykndirlr, onlar qurtardn. Sn yalvarb xilas oldular, Sn gvndilr, aldanmadlar...
Mni ana rhmindn xaran, ana qucanda ikn Sn gvnmyi yrdn Snsn. Doulduumdan bri Sn tslim edildim,
ana rhmindn bri Allahm Snsn... Ya Rbb ... Ey gcm mnim... Qurtar mni aslann azndan, vhi kzlrin
buynuzundan. (Zbur, 22:4-21)
Adn qardalarma eitdirim, topluluun ortasnda Sn triflr deyim: Ey sizlr, Rbbdn qorxanlar, Ona triflr deyin!...
Onu ucaldn!... Ona hrmt gstrin!... Trif mvzum Sn olacaqsan byk topluluqda, Sndn qorxanlarn qarsnda yerin
yetircym hdlrimi. Yoxsullar yeyib doyacaq, Rbb ynlnlr Ona trif deyck... Yer znn drd trfi xatrlayb
Rbb dnck, xalqlarn btn soylar Onun qarsnda yer qapanacaq. nki hkmranlq Rbbindir, xalqlar O idar edr.
Yer zndki btn varllar... Onun qarsnda yer qapanacaq, torpaa gednlr, lmlrin mane ola bilmynlr
yilcklr Onun qarsnda. Glck nsillr Ona qulluq edck, Rbb yeni nsillr danlacaq. Onun xilasn "Rbb etdi
bunlar" deyrk hl doulmam bir xalqa (glck nsillr) eitdircklr. (Zbur, 22:22-31)

Rbb yol gstrnimdir, bir nqsanm olmaz. Mni yamyal mnlikd yatrdar, sakit sularn sahilin aparar. Ruhumu
tzlyr, Ad uruna mn doru yollarda ndr olar. Qaranlq lm vadisindn kesm bel, pislikdn qorxmaram. nki
Sn mnimlsn. mrm boyunca tk yaxlq v sevgi izlyck mni, hmi Rbbin evind oturacaam. (Zbur, 23:1-6)
Rbbindir yer z v iindki hr ey, dnya v zrind yaayanlar; nki Odur dnizlrin zrind onu quran, sularn
zrind saxlayan. (Zbur, 24:1-2)
llri pak, ryi tmiz olan, knln btlr vermyn, yalan yer and imyn. Rbb mqdds hesab edr belsini,
xilaskar Allah acyar... (Zbur, 24:4-5)
Ya Rbb, btn varlmla Sn yaxnlaram, ey Allahm, Sn gvnirm... Sn mid balayan he kim utanmaz;
sbbsiz xainlik ednlr utanar. Ya Rbb, yollarn mn yrt, ynlrini bildir. Mn hqiqi yolunda ndr ol, yrt mni;
nki mni qurtaran Allah Snsn. Btn gn midim Sndir. Ya Rbb... Gnclik gnahlarm, syanlarm xatrlama (14),
sevgin gr xatrla mni, nki Sn yaxsan, ya Rbb. Rbb yax v dorudur, ona gr gnahkarlara yol gstrr.
Tvazkarlara dalt yolunda ndr olar, z yolunu yrdr onlara. Rbbin btn yollar sevgi v sdaqt doludur, hdimdki
buyruqlara uyanlar n. Ya Rbb, Adn namin gnahm bala... Kim Rbbdn qorxsa, Rbb ona secyi yolu gstrr.
Rahatlq iind yaayacaq o insan... Rbb zndn qorxanlarla blr sirrini, onlara aqlayar hdini. Gzlrim hmi
Rbbddir, nki ayam tordan O xarar. Halma bax, ltf et mn; nki qrib v mzlumam... Qurtar mni
drdlrimdn!... Btn gnahlarm bala!... Mni qoru, qurtar mni!... Sn snram! Drstlk, dzgnlk qorusun mni,
nki midim Sndir. (Zbur, 25:1-21)
Mni haql xar ya Rbb, nki drst bir hyat srdm; sarslmadan Rbb gvndim. Sna mni ya Rbb, sna;
duyularm, dnclrimi yoxla. nki sevgini hmi gz nnd tutur, Snin hqiqtini yaayram mn. Yalanlarla
oturmaram, ikizllrin yolu il getmrm. Pislik edn camaatdan nifrt edrm, fsadlarn arasna girmrm... Ya Rbb,
yksk ssl tkkrm eitdirmk v btn mczlrini gstrmk n. Sevirm ya Rbb... zmtinin olduu yeri.
Gnahkarlarn, li qanl adamlarn... llri pislik altidir, sa llri rvtl doludur. Amma mn drst yaayram, qurtar
mni, ltf et mn! Ayam min yerddir. nsanlarn arasnda Sn triflr deycym ya Rbb. (Zbur, 26:1-12)
Rbb mnim nurum v qurtuluumdur, kimsdn qorxmaram. Rbb hyatmn qalasdr (15), kimsdn qorxmaram.
Rqiblrim, dmnlrim olan pislr mni yenmk n zrim glrkn bdryib yxlarlar. Qarmda bir ordu yerls,
tkm trpnmz, mn qar dyslr, yen gvnimi itirmrm. Rbbdn tk dilyim, tk istyim budur: Rbbin
gzlliyini seyr etmk (16), mscidind Ona heyran olmaq n btn mrm Onun evind keirmk... Sevinc sslri il
qurbanlar kscym Onun adrnda (17), Onu trnnm edib ilahilrl triflycym. Sn yalvarram ya Rbb... ltf et,
cavab ver mn! Ya Rbb, iimdn bir ss eitdim: "zm axtar! " dedin (18), budur, zn (rizan) axtarram. zn
mndn gizltm (Rizan mndn sirgm)... Mn hmi kmki oldun; buraxma, trk etm mni, ey mni qurtaran
Allah! Ata-anam mni trk ets bel, Rbb mni qbul edr. Ya Rbb, yolunu yrt mn, dmnlrim qar dz yolda mn
ndr ol. Mni dmnlrimin nazna buraxma, nki qarmda yalan ahidlik edirlr, azlar iddt sar. Hyat diyarnda
Rbbin yaxln grcyim bh etmirm. midini Rbb bala, gcl v rkli ol; midini Rbb bala! (Zbur, 27:114)
Ya Rbb, Sn yalvarram, gcm mnim... Sni kmy ardmda... dinl iltimaslarm. Mni pislrl, haqszlq
ednlrl bir tutub czalandrma. Onlar qonular il dost kimi danar, amma rklrind pislik bslyrlr. Hrktlrin,
etdiklri pisliklr gr onlarn cavabn ver; etdiklrinin, layiq olduqlarnn qarln ver. Onlar Rbbin etdiklrin, llrinin
srin (Allahn xlq etmsin) hmiyyt vermzlr; buna gr Rbb onlar yxb bir daha ayaa qaldrmayacaq. Rbb
triflr olsun! nki iltimasm eitdi. Rbb mnim gcm v qalxanmdr (qoruyucumdur). Ona rkdn gvnirm v
kmk grrm. ryim cour, trnnml Ona kr edirm. Rbb xalqnn gcdr... (Zbur, 28:1-8)
... Rbbi yn, Rbbin gcn, ucaln yn, Rbbin zmtini adna yaraan kild yn, mqdds geyimlrd Rbb
qulluq edin!... Rbbin ssi gcldr, Rbbin ssi zmtlidir... Onun mscidind ham "Ucasan!" dey sslnr... (Zbur,
29:1-9)

Sni ucaltmaq istyirm ya Rbb, nki mni qurtardn, dmnlrimi mn gldrmdin. Ya Rbb Allahm, Sn
yalvardm, mn fa verdin. Ya Rbb... hyat verdin mn, lm quyusuna (Chnnm) salmadn. Ey Rbbin sadiq qullar,
Onu trnnm edin, mqddsliyini xatrlayb Ona kr edin... Hzur duyunca dedim ki, "sla sarslmayacaam!" ya Rbb,
ltfnl mni gcl bir da kimi sarslmaz etdin... "Ya Rbb, ac mn; kmkim ol ya Rbb!" Yasm nliy evirdin,
ulumu xarb mni sevinc brdn. Bel ki, knlm Sni ilahilrl triflsin, susmasn! Ya Rbb Allahm, Sn davaml
kr edcym. (Zbur, 30:1-12)
Ya Rbb, Sn snram. Utandrma mni he bir zaman! daltinl qurtar mni! Qulaq as mn, tez at, qurtar mni; bir
gc ol mn snmam n, gcl bir qala (snacaq) ol xilas olmam n!... Gcm v qalam (snacam) Snsn,
ndr ol, yol gstr mn z Adn namin. Mn qurduqlar tldn uzaq tut mni, nki snacam Snsn. Ruhumu
llrin (Snin qdrtin, elmin) buraxram ya Rbb, sadiq Allah, qurtar mni. Dyrsiz btlr bel balayanlardan
xolanmaram, Rbb gvnirm mn. Sdaqtindn tr sevinib coacaam, nki dkn halm grr, kdiyim tinliklri
bilirsn, mni dmn lin salmadn, ayaq qoyduum yerlri geniltdin... Amma mn Sn gvnirm ya Rbb, "Allahm
Snsn!" deyirm. Hyatm Snin linddir (Snin tqdirind, qdrtind), qurtar mni dmnlrimin pncsindn, dalma
dnlrdn. zn (nurun) qulunu nurlandrsn, sevgi gstr, qurtar mni! Utandrma mni ya Rbb, Sn sslnirm; pislr
utansn, llr diyarnda (chnnmd) sslri ksilsin. Sussun o yalan dodaqlar; doru insana qar qrurla, tpdn
baxaraq, kmsmkl danan dodaqlar. Yaxln nec d bykdr ya Rbb, onu Sndn qorxanlar n saxlayrsan hr
ksin gz nnd, Sn snanlara yax davranrsan. nsanlarn dznlrin qar, qoruyucu hzurunla zrlrin qanad
aarsan (19); tcavzkar dillr qar onlar ardanda (20) gizlyrsn. Rbb triflr olsun, traf sarlm bir hrd
sevgisini mn mczvi kild gstrdi... Rbbi sevin, ey Onun sadiq qullar! Rbb zn bal olanlar qoruyar,
byklnnlrin is hamsnn czasn verr. Ey Rbb mid balayanlar, gcl v rkli olun! (Zbur, 31:1-24)
N xo qiyam balanan, gnah rtln insana! Gnah Rbb trfindn saylmayan, ruhunda hiyl olmayan insana n
xo!... Snacam Snsn, mni tinlikdn qoruyar, trafm qurtulu ilahilri il hat edrsn... Pislrin acs oxdur,
amma Rbb gvnnlri Onun sevgisi hat edr. Ey doru insanlar, sevincinizi Rbbdn aln, coun; ey ryi tmiz olanlar,
hamnz sevinc sslri ucaldn! (Zbur, 32:1-11)
Ey doru insanlar, Rbb sevincl sslnin! Drstlr Onu triflmk yaraar. Lira alb Rbb kr edin, on telli ngl
Ona ilahilr deyib yn. Ona yeni bir trnnm deyin, sevinc sslri il saznz aln. nki Rbbin sz dorudur, hr ii
sdaqtl edr. Doruluu, dalti sevr, Rbbin sevgisi yer zn doldurar. Gylr Rbbin szyl... yaradld. Dniz sularn
bir yer toplayar, drin sular anbarlara yar. Btn yer z Rbbdn qorxsun, dnyada yaayan hr ks Ona hrmt etsin.
nki O sylyinc hr ey var oldu; O buyurunca hr ey meydana xd. Rbb xalqlarn planlarn pozar, xalqlarn
qanunlarn boa xarar. Amma Rbbin planlar sonsuza qdr srr... N xo Allah Rbb olan xalqa... Rbb... btn insanlar
grr... Yer znd yaayan hr ks gz qoyar. Hr ksin ryini yaradan, etdiklri hr eyi ln Odur. N byk ordular il
zfr alan padah var, n d byk gcyl xilas olan igid. Zfr n at mnasz bir middir, byk gcn baxmayaraq he
kimi qurtara bilmz. Amma Rbbin gz (21) zndn qorxanlarn, sevgisin mid balayanlarn zrinddir; belc, onlar
lmdn qurtarar, qtlqda onlar yaadar. midimiz Rbbddir, kmkimiz, qalxanmz (qoruyanmz) Odur. Onda sevinc
tapar ryimiz, nki Onun mqdds adna gvnirik... midimiz Sndir, sevgin zrimizd olsun ya Rbb! (Zbur, 33:122)
Hmi Rbb triflr deycym, trifi dilimdn dmyck. Rbb il ynrm, mzlumlar eidib sevinsin! Mniml
birlikd Rbbin byklyn bildirin, adn birlikd ucaldaq. Rbb ynldim, cavab verdi mn, btn qorxularmdan
qurtard mni. Ona baxanlarn z parlayar, zlri xcaltdn qzarmaz. Bu mzlum yalvard, Rbb eitdi, btn
tinliklrdn qurtard onu. Rbbin mlyi Ondan qorxanlarn trafna drg qurar, qurtarar onlar... Rbb nec d yaxdr,
n xo Ona snan adama! Rbbdn qorxun... nki Ondan qorxann nqsan olmaz. Gnc aslanlar bel ac v mhtac olar;
amma Rbb ynlnlrdn he bir yaxlq sirgnmz. Glin, ey uaqlar, dinlyin mni: Siz Rbb qorxusunu yrdim. Kim
hyatdan zvq almaq, yax gnlr grmk istyirs, dilini pislikdn v dodaqlarn yalandan uzaq tutsun. Pislikdn kinin,
yaxlq edin; xobxtliyi mqsd bilin, ardnca gedin. Rbbin gzlri dorularn zrinddir, qula onlarn iltimasna aqdr

(22). Rbb pislik ednlr qardr, onlarn xatirsini yer zndn silr. Dorular yalvarar, Rbb eidr; btn tinliklrdn
qurtarar onlar... Pis insann sonu pislikl bitr, czasn tapar dorulardan nifrt ednlr. Rbb qullarn qurtarar, Ona
snanlarn he biri cza grmz. (Zbur, 34:1-22)
... Rbbd sevinc tapacaam, mni qurtard n coacaam. Btn varlmla bel deycym: "Snin kimisi varm ya
Rbb, mzlumu zalmn lindn, mzlumu v yoxsulu soyunudan qurtaran?"... Byk yncaqda Sn krlr edcym,
camaatn arasnda Sni triflycym... Slh szn etmz onlar, hiylgrlikl saflar dzrlr lknin sakit insanlarna.
(Zbur, 35:9-20)
Gnah sslnr pis insana qlbindn: Allah qorxusu yoxdur onda. zn el bynib ki, gnahn grmz, ondan kinmz.
Azndan pislik v yalan axar; allanmaqdan, yaxlq etmkdn imtina etmidir. Yatanda bel fsad dnr, mnfi yolda
mqavimt gstrr, rdd etmz pisliyi. Ya Rbb, sevgin gylr, sdaqtin smaya atar. Doruluun ulu dalara bnzyr,
daltin ucsuz-bucaqsz dnizlr. nsan da, heyvan da qoruyan Snsn ya Rbb. Sevgin nec d qiymtlidir ey Allah!
Qanadlarnn glgsin (23) snar Adm olu. Evindki bolluqdan doyarlar, zvqlrinin bulandan iirrsn onlara. nki
hyat qayna Snsn, Snin nurunla nurlanrq. Davaml gstr Sni tanyanlara sevgini, qlbi tmiz olanlara doruluunu.
Qrurlunun aya mn atmasn, pislrin li mni qovmasn. (Zbur, 36:1-11)
Pislik ednlr qzblnib kdrlnm, gnah ilynlr etina etm! nki onlar ot kimi tez solacaq, yal bitki kimi
quruyub gedck. Sn Rbb gvn, yaxlq et, lkd otur, sdaqtl al. Rbbdn zvq al, O, istklrini yerin yetirck.
Hr eyi Rbb burax, Ona gvn, O, lazm olan edr. O, snin doruluunu iq kimi, haqqn zhr gni kimi aydnla
xarar. Rbbin qarsnda sakit dur, sbirl gzl; Qzblnib kdrlnm ii yolunda olanlara, pis mqsdlrin qovuanlara.
Qzbdn uzaqla, burax hirsi, kdrlnm, yalnz pisliy sryr bu sni... Yaxnda pisin sonu glck, yerini axtarsan da,
taplmayacaq. Amma tvazkarlar lkni miras alacaq, drin bir hzurun zvqn dadacaq. Pis insan doru insana dzn
qurar, di qcayar... Dorunun azacq var bir ox pisin srvtindn yaxdr. nki pislrin gc bitck, amma dorulara
Rbb dstk olacaq. Rbb kamil olann hr gnn gz qoyar, onlarn miras sonsuza qdr srck. Pis gnd
utanmayacaqlar, qtlqda qarnlar doyacaq. Amma pislr msibt urayacaq; Rbbin dmnlri tarla iklri kimi quruyub
gedck, tst kimi dalb yox olacaq. Pislr borc alar, geri vermz; dorular is comrdlikl verr... Rbb insana mhkm
addm atdrar, insann yolundan raz olarsa. Bdrs bel, yxlmaz insan, nki lindn tutan Rbbdir (24). Gnc idim,
mrm tkndi, amma he grmdim doru insann trk edildiyini, soyunun rk dilndiyini. O, hmi comrdlikl borc
verr, soyu mqdds hesab edilr. Pislikdn uzaq dur, yaxlq et; sonsuz hyata qovuarsan. nki Rbb dorunu sevr,
sadiq qullarn trk etmz. Onlar sonsuza qdr qorunacaq... Dorunun azndan mdriklik axar, dilindn dalt damlayar.
Allahn qanunu qlbinddir, aya srmz. Pis doruya tl qurar, onu ldrmy alar. Amma Rbb onu pisin lin
salmaz... Rbb mid bala, Onun yolunu tut... Pis v mrhmtsiz adam grdm, ilk kildiyi torpaqda yallaan aac kimi
qol-budaq atrd; keib getdi, yox oldu, axtardm, taplmad. Kamil olan adama gz qoy, doru adama bax, nki irlid slh
sevnindir... Dorularn qurtuluu Rbbdn glr, tin gnd onlara qala olar (25). Rbb onlara kmk edr, qurtarar onlar,
pislrin lindn alb azad edr, nki zn snarlar. (Zbur, 37:1-40)
Ya Rbb, btn arzularm bilirsn... midim Sndir ya Rbb... Sn cavablayacaqsan ya Rbb, Allahm mnim! nki dua
edirm... Yaxla qar pislik ednlr mn qar xr, yaxln arxasnda olduum n. Mni trk etm ya Rbb! Ey
Allahm, mndn uzaq durma! Kmyim gl ya Rbb, qurtuluum mnim! (Zbur, 38:9-22)
Qrar verdim: "Addmlarma diqqt yetircym, dilimi gnahdan qoruyacam..." Yalnz bir qar mr verdin mn, bir
hedir hyatm Snin qarnda. Hr insan bir nfsdir yalnz, n gcl anda bel. "Bir klg kimi gzr insan, bo yer
rpnar, mal yar kim qalacan bilmdn. "N gzly bilrm indi ya Rbb? midim Sndir. Qurtar mni... Hr insan
bir nfsdir yalnz. "Duam eit ya Rbb, dinl iltimasm... (Zbur, 39:1-12)
Rbbi sbirl gzldim; mn ynlib iltimasm eitdi. lm quyusundan, palqdan xard mni, ayaqlarm qaya
zrind tutdu ki, srmyim. Mn yeni bir trnnm (ilahi), Allahmz n bir trif ilahisi verdi. oxlar grb qorxacaq
v Rbb gvncklr. N xo Rbb gvnn insana, qrurluya v yalana ynln meyl etmyn. Ya Rbb, Allahm,

mczlrin, dnclrin nec d oxdur bizim n; Sn ortaq qoulmaz! Eitdirmk, bildirmk istsm etdiklrini,
saymaqla bitmz... Bel dedim: "... Ey Allahm, Snin istyini etmkdn zvq alram mn, qanunun ryimin drinliyinddir".
Byk yncaqda mjd verrm Snin zfrini, szm sirgmrm ya Rbb, bildiyin kimi! Zfrini qlbimd gizlmrm,
balln v xilasn eitdirrm; sevgini, sdaqtini saxlamaram byk topluluqdan. Ya Rbb, sirgm mehribanln
mndn! Sevgin, sdaqtin hmi qorusun mni! Saysz blalar trafm sard... N olar ya Rbb, qurtar mni! Kmyim
gl ya Rbb!... Snd n v sevinc tapsn btn Sn ynlnlr! "Rbb ucadr!" desin hmi Snin xilasn gzlynlr!...
Kmkim v xilaskarm Snsn... ey Allahm! (Zbur, 40:1-17)
N xo yoxsulu dnn! Rbb qurtarar onu pis gnd. Qoruyar Rbb, yaadar onu, lkd xobxt edr, buraxmaz
dmnlrinin lin. Dstk olar Rbb ona yataa dnc; xstlndiyind saaldar onu. "Ac mn ya Rbb!" dedim, "fa
ver mn". Drstlym gr mn dstk olar, sonsuza qdr mni hzurunda tutarsan. zldn sonsuzadk triflr olsun...
Rbb! Amin! Amin! (Zbur, 41:1-13)
Maral axan sular n nec darxrsa, canm da Snin n el darxr ey Allah! Qlbim Allaha, yaayan Allaha susad; n
vaxt grmy gedcym Allahn zn? (26)... Allaha mid bala, nki Ona yen triflr deycym; O, mnim xilaskarm
v Allahmdr... Gndz Rbb sevgisini gstrr, gec ilahi sylyr v dua edrm hyatmn Allahna... Allaha mid bala,
nki Ona yen triflr deycym; O, mnim xilaskarm v Allahmdr. (Zbur, 42:1-11)
... Qurtar hiylgr, haqsz insandan. nki Sn Allahmsan, qalamsan (27)... Gndr nurunu, hqiqtini, yol gstrsinlr
mn... N, sevinc qaynam olan Allaha gedcym v Sn ey Allah, Allahm mnim, lira il kr edcym... Allaha
mid bala, nki Ona yen triflr deycym; O, mnim xilaskarm v Allahmdr. (Zbur, 43:1-5)
Onlar... z bilklri il zfr atmadlar. Snin sa lin, bilyin, znn nuru (28) saysind oldu bu; nki Sn onlar
sevdin... Snsn bizi dmnlrimizdn qurtaran, bizdn nifrt ednlri utandran. Hr gn Allahla ynr, sonsuza qdr
adna kr edrik... O, qlbd gizlnnlri bilr. (Zbur, 44:3-21)
Allah snacamz v gcmzdr, tinlikd hmi kmy hazrdr. Buna gr qorxmarq yer z alt-st olsa, dalar
dnizlrin qoynuna asa, sular guruldayb kpklns, qabaran dniz dalar titrts bel... Hr ey hakim Rbb bizimldir...
(Zbur, 46:1-7)
Ey btn xalqlar, l aln! Sevinc sslri ucaldn Allahn izztin! Nec mdhidir uca Rbb... Trnnm edin (ilahilrl)
Allah, trnnm... Allaha aiddir yer znn padahlar. O, ox ucadr. (Zbur, 47:1-2, 6-8)
Rbb bykdr v yalnz O, triflnmy dyr... Adn kimi ey Allah, trifin d dnyann drd bucana atar. Sa lin
zfrl doludur... Bu Allah sonsuza qdr bizim Allahmz olacaq, biz hmi yol gstrck. (Zbur, 48:1, 10-14)
Ey btn xalqlar, dinlyin! Qulaq asn hamnz, ey dnyada yaayanlar, xalq vladlar, by balalar, znginlr, yoxsullar!
Mdriklik xacaq azmdan, anlay verck beynimdki dnclr, qulaq asacaam msllr... Onlar var-dvltlrin
gvnr, byk srvtlri il lovalanarlar. He kim baqasnn hyatnn vzini dy bilmz, Allaha fidy ver bilmz...
Btn gstriin baxmayaraq keicidir insan, lb gedn heyvanlar kimi. Axmaqlarn yolu, onlarn szn tsdiqlynlrin
sonu budur. Sr kimi llr diyarna (Chnnm) srlcklr... Dan yeri aarnca dorular onlara hakim olacaq, csdlri
ryck, llr diyar (Chnnm) onlara iqamtgah olacaq. Amma Allah mni llr diyarnn (Chnnmin) pncsindn
qurtaracaq v yanna aparacaq. Qorxma birisi varlansa, evinin zmti artsa. nki lnc he bir ey apara bilmz, zmti
onunla mzara getmz. Yaayarkn zn xobxt saysa bel, mvffqiyytli olunca trif grs bel. Atalarnn nslin
qatlacaq, onlar ki, sla iq z grmycklr. Btn gstriin qar anlayszdr insan, lb gedn heyvanlar kimi.
(Zbur, 49:1-20)
Gcl olan Allah, Rbb danr; Gnin doulduu yerdn batd yer qdr btn yer zn sslnir. Gzlliyin...
parldayr Allah... Gylr Onun daltini bildirck, nki hkm vern Allahn zdr... "Mn Allaham... Btn me
varlqlar, dalardak btn heyvanlar Mnimdir. Dalardak btn qular qoruyaram, llrdki btn vhi heyvanlar
Mnimdir... tin gnnd ssln Mn, sni qurtararam, sn d Mni ucaldarsan". Amma Allah pis bel deyir: "... Yola

glmkdn nifrt edib szlrim mhl qoymursan. Oru grnc onunla dost olur, zina ednlr ortaq olursan. Azn pislik
n istifad edir, dilini yalana ynldirsn... Gnahlarn gznn nn gtirirm. ..Yolunu dzldn xilasm
gstrcym". (Zbur, 50:1-23)
Ey Allah, ltf et mn, sevgin namin; sil syanlarm, srhdsiz mrhmtin namin. Btnlkl yu mni gnahmdan,
tmizl mni gnahmdan... Sn knld sdaqt istyirsn, mdriklik yrt mn qlbimin drinliklrind. Mni... tmizl,
pak olum, yu mni (gnahlarmdan tmizl), qardan a olum... Ey Allah, tmiz bir qlb yarat, yenidn qrarl bir ruh var et
iimd. Mni hzurundan atma, mqdds ruhunu mndn alma. Geri ver mn bx etdiyin qurtulu sevincini, mn dstk
ol, istkli bir ruh ver. Ba qaldranlara Snin yollarn yrdim, gnahkarlar geri dnsn Sn. Qurtar mni qan tkmk
gnahndan. Ey Allah, mni qurtaran Allah, dilim Snin xilasn ilahilrl triflsin. Ya Rbb, a dodaqlarm, azm Snin
triflrini eitdirsin... Snin qbul etdiyin qurban tvazkar bir ruhdur, tvazkar v peman bir qlbi xor grmzsn, ey Allah.
(Zbur, 51:1-17)
N n pisliyinl ynrsn ey lova? Allahn sadiq qullarna qar btn gn dilin msibt hazrlayar iti lgc kimi, ey
hiylgr. Yaxlqdan ox pisliyi, doru danmaqdan ox yalan sevirsn. Ey sni hiylgr! Hr zrrli sz sevirsn. Amma
Allah sni sonsuza qdr mhv edck... Dorular bunu grnc qorxacaq... bel deycklr: "Bax, bu adam Allaha snmaq
istmdi, srvtinin bolluuna gvndi, baqalarn yxb gclndi!" Amma mn... sonsuza qdr Allahn sevgisin
gvnrm. Davaml Sn kr edrm etdiklrin n, sadiq qullarnn nnd mid balayaram, nki Adn yaxdr.
(Zbur, 52:1-9)
Alsz qlbind "Allah yoxdur!" deyr. nsanlar pozuldu, pis ilr ba alb getdi, yaxlq edn yoxdur... Hams azd,
korland, yaxlq edn yoxdur... Allaha yalvarmrlar. Amma qorxulmayacaq yerd qorxacaqlar, nki Allah... onlar rdd
etdiyi n hamsn utandracaq. (Zbur, 53:1-5)
Ey Allah, mni Adnla qurtar, gcnl ac mn!... Mrurlar mn hcum edir, zalmlar canm almaq istyir, Allaha mhl
qoymurlar. Budur, Allah mnim kmkimdir, tk dstyim Rbbdir... Ya Rbb, sn knldn bir qurban vercym, adna
kr edcym, nki Adn yaxdr. Mni btn tinliklrdn qurtardn... (Zbur, 54:1-7)
Heyrtlndir pislri ya Rbb, qardr dillrini, nki hrd iddt v qardurma grrm. Gec-gndz hrin
divarlarnn zrind gzrlr, haqszlqla v fsadla doludur hrin ii. Txribat hrin gbyinddir, zlm, hiyl azalmaz
meydanndan... Mn is Allaha sslnirm, Rbb qurtarar mni... Allahdan qorxmurlar. Yoldam dostlarna hcum kib
etdiyi andlama pozdu. Azndan bal damlayr, amma qlbind dy var. Szlri yadan yumaqdr, amma aq bir
qlncdr. Ykn Rbb burax, O, sn dstk olar. sla izn vermz doru insann sarslmasna. Amma Sn ey Allah, lm
quyusuna (Chnnm) atacaqsan pislri, gnlrinin yarsn grmyck qatillr v xainlr; mn is Sn gvnirm. (Zbur,
55:9-23)
Sn gvnrm qorxduum zaman. Allaha, szn trifldiyim Allaha gvnrm mn, qorxmaram. nsan mn n ed
bilr? Gn boyu szlrimi thrif edib haqqmda hmi pislik hazrlayrlar. Fsadlq n alr, pusqu qurur, addmma gz
qoyur, canm almaq istyirlr... Bilirm, Allah mnim trfimddir. Szn trifldiyim Allaha, szn trifldiyim Rbb,
Allaha gvnrm mn, qorxmaram; insan mn n ed bilr ki?... nki mni lmdn qurtardn, ayam bdrmkdn
qorudun; budur, hyat inda, Allah hzurunda gedirm. (Zbur, 56:3-13)
Ac mn ey Allah, ac, nki Sn snram; flakt ken qdr, qanadlarnn klgsin (29) snacaam. Uca Allaha,
mnim n hr eyi edn Allaha sslnirm... Ucaln gstr gylrin stnd ey Allah, zmtin btn yer zn rtsn!
Yoluma quyu qazdlar, iin zlri ddlr. Qrarlyam ey Allah, qrarlyam, lahilr sylycym. Xalqlarn arasnda Sn
kr edcym ya Rbb, xalqlarn arasnda Sni ilahilrl triflyim. nki sevgin gylr atar, sdaqtin smaya atar.
Ucaln gstr gylrin stnd ey Allah, zmtin btn yer zn rtsn! (Zbur, 57:1-11)
Ey idarilr, hqiqtn daltli hkm verirsinizmi? Doru mhakim edirsinizmi insanlar? Xeyr! Hmi haqszlq
hazrlayrsnz daxilinizd, zlm sar llriniz yer zn.... (Zbur, 58:1-3)

Qurtar mni dmnlrimdn ey Allahm, qalam (snacam) ol rqiblrim qar. Qurtar mni cinaytkarlardan, uzaq tut
qanl qatillrdn... Sn ya Rbb, hr ey hakim Allah... Gcm Snsn, Sni gzlyirm, nki qalamsan (snacamsan) ey
Allah. Allahm sevgisiyl qarlayar mni... Ya Rbb, qalxanmz (qoruyucumuz) bizim... Gcn shr trnnm edck,
sevgini sevincl dil gtircym. nki Sn mn qala (30), tin gnmd snacaq oldun. Gcm Snsn, Sni ilahilrl
triflycym, nki qalam (snacam), mni sevn Allah Snsn. (Zbur, 59:1-17)
Qurtar bizi sa linl, kmk et ki, sevdiklrin azadla qovusun! Kmk et biz dmn qar, nki insan kmyinin
xeyri yoxdur. Allahla zfr qazanarq... (Zbur, 60:5, 11-12)
Ey Allah... nki Sn mnim n snacaq, dmn qar gcl bir dstk oldun. adrnda (31) sonsuza qdr oturub
qanadlarnn klgsin (32) snmaq istyirm. nki Sn ey Allah, hdlrimi eitdin, adndan qorxanlarn mirasn mn
verdin... Sevgin v sdaqtinl qoru!... Adn hmi ilahilrl triflycym... (Zbur, 61:1-8)
Qlbim yalnz Allahda hzur tapar, qurtuluum Ondan glr. Tk gcm, qurtuluum, qalam (snacam) Odur, sla
sarslmaram... Ey qlbim, tk Allahda hzur tap, nki midim Onadr. Tk gcm, qurtuluum, qalam (snacam) Odur,
sarslmaram. Qurtuluum v rfim Allaha baldr, qvvtli gcm, snacam Odur. Ey xalqm, hmi Ona gvn...
nki Allah snacamzdr... Zalmla gvnmyin... Gc Allahndr, sevgi d Snindir ya Rbb! nki Sn hr ks,
etdiyinin qarln verrsn. (Zbur, 62:1-12)
Ey Allah, Snsn mnim Allahm, Sndn tr ox darxram, qlbim Sn susayb, quraq, yorucu, susuz bir diyarda, btn
varlmla Sni axtarram... Snin sevgin hyatdan yaxdr, buna gr dodaqlarm Sni ucaldar. mrm boyunca Sn triflr
deycym, Snin adnla llrimi qaldracaam. Zngin yemklr doymu kimi sn doyacaam, tn dodaqlarla azm Sn
triflr deyck. Yatama uzananda Sni xatrlayaram, gec boyu Sni drin dnrm. nki Sn mn kmki oldun,
qanadlarnn klgsind (33) sevincimi dil gtirrm. Canm Sn mhkm sarlar, sa lin mn dstk olar... Padah is
Allahda sevinc tapacaq. Allahn adyla and inlrin hams ynck, yalanlarn az is balanacaq. (Zbur, 63:1-11)
Pislrin gizli qanunlarndan, o gnahkar gruhun qalmaqalndan qoru mni. Onlar dillrini qlnc kimi blvlyib ac
szlrini ox kimi hdf ynldiblr, pusqularndan gnahsz insann zrin atmaq n. Qfltn vurarlar, he kinmdn.
Bir-birlrini pislik etmy vadar edr, gizli tllr hazrlayarkn "Kim grck?" deyrlr. Haqszlq etmyi dnr,
"Qsursuz bir plan qurduq!" deyrlr. nsann daxili v qlbi drin bir sirrdir, namlumdur. Amma ... Dillri cbatndan
msibt urayacaqlar... Doru insan Rbbd sevinc tapacaq, Ona snacaq, btn tmiz qlblilr Onu triflyck. (Zbur,
64:2-10)
Ey Allah... Ey Sn, dualar eidn, btn insanlar Sn glck. Gnahlarmzn altnda zildik, amma Sn syanlarmz
balayarsan. N xo baalarnda otursun dey seib zn yaxnladrdn adama! Evinin, mqdds mscidinin
nemtlrin doyacaq. Ey bizi qurtaran Allah, mdhi ilr grb zfrl cavablayarsan bizi. Sn yer znn drd trfind
uzaq dnizlrdkilrin midisn; qdrtli olan, gcyl dalar quran, dnizlrin v dalalarn gurultusunu, xalqlarn itian
yatran Snsn. Dnyann o biri trfind yaayanlar qorxuya dr Snin nianlrinin qarsnda. rqdn qrb qdr
insanlara sevinc sslndirrsn. Torpaa baxar, ox mhsuldar, zngin edrsn. Ey Allah, aylarn su il doludur, insanlara
taxl verrsn, nki Sn torpa bel hazrlayarsan: umun ad novcuu bolluca sulayb yaylalarn hamarladrarsan.
Yala torpa yumaldar, mhsullarna brkt qatarsan. Yaxlqlarnla ili taclandrarsan, arabalarn kediyi yollardan bolluq
axar, otlaqlar yallanar, tplr sevinc brnr, otlaqlar srlrl bznr, vadilr kinl rtlr, sevincdn sslnib trnnm
(ilahi) sylyrlr. (Zbur, 65:1-13)
Ey yer zndki btn insanlar, Allaha sevinc sslri ucaldn! Adnn ucalna ilahilr sylyin, Ona grkmli triflr
deyin! "Nec byk ilrin var!" deyin Allaha, "El byk gcn var ki, dmnlrin yilir qarnda. Btn yer z Sn
qulluq edir, ilahilr oxuyur, adn ilahilrl triflyir". Glin, baxn Allahn nlr etdiyin! Nec mdhi ilr grd insanlarn
iind: Dnizi quruya evirdi, atalarmz piyada kedilr aydan. Etdiyin sevindik orada. Qdrtiyl sonsuza qdr hakim
olar, gz xalqlar szr (34); Qiyam ednlr qrura qaplmasn! Ey xalqlar, Allahmza kr edin, triflrini bildirin.
Hyatmz qoruyan, ayamzn srmsin izn vermyn Odur. Sn bizi snadn ey Allah, gm tmizlyn kimi

tmizldin... Glin, dinlyin, ey sizlr, Allahdan qorxanlar, mnim n nlr etdiyini siz bildirim. Azmla Ona yalvardm,
trifi dilimdn dmdi. Qlbimd pisliy yer versydim, Rbb mni dinlmzdi. Halbuki Allah dinldi mni, qulaq asd
duamn ssin. Triflr olsun Allaha, nki duam geri evirmdi, sevgisini mndn sirgmdi. (Zbur, 66:1-10, 20)
Allah biz ltf etsin, bolluq versin, znn nuru (35) zrimiz sasn. Bel ki, yer znd yolun, btn xalqlar iind
qurtarc gcn bilinsin. Xalqlar Sn kr etsin ey Allah, btn xalqlar Sn kr etsin! Xalqlar sevinsin, sevincdn sslnsin,
nki Sn xalqlar daltl mhakim edrsn, yer zndki xalqlara yol gstrrsn. Xalqlar Sn kr etsin ey Allah, btn
xalqlar Sn kr etsin! Torpaq mhsulunu verdi, Allah, Allahmz, bizi bollua qovudursun. Allah biz bolluq versin,
dnyann drd trfind olanlar Ondan qorxsun! (Zbur, 67:1-7)
Ancaq dorular sevinsin, bayram etsinlr Allahn qarsnda, sevincl cosunlar. Allah trnnm edin, adn ilahilrl
yn... Allah kimssizlr ev verr, mhbuslar azadla v rahatla qovudurar, amma qiyam ednlr quraq yerd oturar...
Hr gn ykmz dayan Rbb, bizi qurtaran Allaha triflr olsun. Allahmz qurtarc bir Allahdr, lmdn
(Chnnmdn) xilas yalnz hakim Rbb mxsusdur... "Ey sizlr... yncaqlarnzda Allaha, Rbb triflr deyin!"... Ey
Allah... Mhv et dydn zvq alan xalqlar!... Ey yer znn padahlqlar, Allah trnnm edin, ilahilrl yn Rbbi...
Allahn gcn tanyn... Nec d heybtlisn ey Allah... Gc, qdrt vern Allaha triflr olsun! (Zbur, 68:3-35)
Amma mnim duam Sndir ya Rbb. Ey Allah, sevginin bolluu il, etibarl xilasnla uyun grdynd cavabla mni.
Mni palqdan qurtar, izn verm batmama; mndn nifrt ednlrdn, drin sulardan xilas olum. Sellr mni aparmasn,
dniz mni udmasn, lm quyusu azn stm balamasn. Cavab ver mn ya Rbb, nki sevgin yaxdr. zn evir
mn (mndn rhmtini sirgm) byk mrhmtinl! Qulundan zn gizlm (mni mrhmtindn uzaq tutma), nki
tinlikdym, drhal cavabla mni! Yaxnla mn, qurtar mni, gtr zrimdki dmnlrimi... Snin xilasn ey Allah,
mn bir qala (snacaq) olsun! Allahn adn trnnm edcym, krlriml Onu ucaldacaam... Mzlumlar bunu grnc
sevinsin, ey Allaha ynln sizlr, ryiniz canlansn. nki Rbb yoxsullar eidr... Ona triflr deyin ey yer, gy, dnizlr
v onlardak btn canllar! (Zbur, 69:13-18, 29-34)
Snd n v sevinc tapsn btn Sn ynlnlr! "Allah ucadr!" desin hmi Snin xilasn gzlynlr!... Kmkim
v qurtarcm Snsn... ya Rbb! (Zbur, 70:4-5)
Ya Rbb, Sn snram... daltinl qurtar mni, thlkdn uzaqladr... Qurtar mni! Snacaq gcm ol, hmi
ynl bilcyim; buyruq ver, xilas olum, nki gcm v qalam (snacam) Snsn. Ey Allahm, qurtar mni pisin lindn,
haqszn, qddarn pncsindn! nki midim Snsn, ey hakim Rbb, gncliyimdn bri dayam Snsn. Doulduum
gndn bri Sn gvnirm, mni ana rhmindn xaran Snsn. Triflrim hmi Sndir. Bir oxlarna yax bir nmun
oldum, nki Sn gcl snacamsan. Azmdan Sn trif azalmaz, gn boyu ucaln xatrlayaram... Amma mn hmi
midliym, Sn trif stn trif dzcym. Gn boyu Snin zfrini, xilasn bildircym... Ey hakim Rbb, Snin, yalnz
Snin zfrini eitdircym. Ey Allah, uaqlmdan bri mni Sn yetidirdin, Snin mczlrini hl danram... Ey
Allah, doruluun gylr atr, zmtli ilr grdn... Sn ki... mn yenidn hyat verib mni torpan drinliklrindn
xaracaqsan. Hrmtimi artrb yen mn tslli vercksn. Mn d Sni, Snin sdaqtini... lira alb Sni ilahilrl
triflycym... Sni ilahilrl triflyrkn, dodaqlarmla, varlmla sevincimi dil gtircym, nki Sn mni qurtardn.
Dilim gn boyu Snin zfrindn danacaq... (Zbur, 71:1-24)
Rbb Allaha... triflr olsun, mczlr yaradan yalnz Odur. Uca adna sonsuzadk triflr olsun, btn yer z Onun
ucal il dolsun! Amin! Amin! (Zbur, 72:18-19)
Allah hqiqtn... Qlbi tmiz olanlara qar yaxdr... Onlarn (pislrin) acdan xbri yoxdur, bdnlri salamdr, kkdr.
Baqalarnn drdini bilmz, onlar kimi ziyyt kmzlr. Buna gr qrur onlara boyunba, zlm d onlar rtn libas
kimidir... lri pislik qazan kimi qaynayar. nsanlarla ylnr, pis niyytl danar, tpdn baxar, zor gc il thdid edrlr.
Azlarn gylr aarlar, mnasz szlri yer zn dolaar... Bunu anlamaq n dndymd ar gldi mn, Allahn
mscidin girn qdr; o zaman anladm sonlarnn n olacan. Hqiqtn onlar srkn yer qoyub msibt
sryrsn... Yen d davaml Sninlym, sa limdn tutarsan (36) mni. ydlrinl yol gstrib mni sonda ucaldarsan.

Sndn baqa kimim var ki, gylrd? stmrm Sndn baqasn yer znd. Vcudum, ryim tkn bilr, amma Allah
ryimd gc, mn dn paydr sonsuza qdr... Mnim n n yaxs Allaha yaxn olmaqdr; btn ilrini eitdirim dey
snacaq etdim hakim Rbbi zm. (Zbur, 73:1-28)
ay v bulaqlar fqrtdn, davaml axan aylar qurutdun. Gn Snindir, gec d Snindir, Ay v Gni Sn yerldirdin,
yer znn btn srhdlrini Sn tyin etdin, yaz v q da yaradan Snsn. (Zbur, 74:15-17)
Sn kr edirik ey Allah, kr edirik, nki Sn yaxnsan, mczlrin bunu gstrr. "Tyin etdiyim zaman glinc
dzgnlkl mhakim edcym" deyir Allah, "Yer z alt-st olunca zrindkilrl birlikd mn brqrar edcym onun
dirklrini". ynnlr "ynmyin artq!" dedim; Pislr "Qaldrmayn banz! Qaldrmayn banz! yuxardan
danmayn!" nki n rqdn, n qrbdn, n d shradak dalardan doular mhakim. Hakim ancaq Allahdr (37),
birisini alaldar, birisini yksldr... Mn is davaml eitdircym bunu... Allah ilahilrl triflycym: "zcym
pislrin btn gcn, dorularn gc is artacaq". (Zbur, 75:1-10)
Tk Snsn qorxulmas grkn, qzblninc kim dura bilr qarnda?... Vd edin Allahnz Rbb, yerin yetirin
vdinizi... (Zbur, 76:7-11)
Yksk ssl Allaha yalvarram... tin gnmd Rbb ynlirm... Rbbin ilrini xatrlayacaam, bli, kemidki
mczlrini xatrlayacaam. Etdiklri zrind drin dncym, btn ilrinin zrind diqqtl dayanacaam. Ey Allah,
yolun mqddsdir!... Mczlr yaradan Allah Snsn, xalqlar arasnda gcn gstrdin... (Zbur, 77:1-19)
... Bunlar gizlmycyik; Rbbin trifli ilrini, gcn, gstrdiyi mczlri glck nsillr eitdircyik... Allaha
gvn duysunlar, Allahn etdiklrini unutmasnlar, Onun buyruqlarn yerin yetirsinlr; atalar kimi inadcl, ba qaldran,
qlbi qrarsz, Allaha sdaqtsiz bir nsil olmasnlar... Allahn hdin uymadlar, Onun qanununa gr yaama rdd etdilr.
Unutdular Onun ilrini, zlrin gstrdiyi mczlri... Allah mczlr yaratmd atalarnn nnd. Dnizi yarb
keirmidi onlar, bir divar kimi dstk olmudu sular. Gndz buludla, gec od inda onlara yol gstrmidi. Shrada
qayalar yarm, sanki dibi olmayan bulaqlardan onlara oxlu su iirmidi. Qayadan axar sular fqrtm, sular ay kimi
axtmd. Amma onlar shrada ucalar ucasna (Allaha) ba baldrb gnah ilmy davam etdilr. Knllrindn ken
yemyi istyib qlblrind Allah snadlar (Allah tnzih edirik). "Allah shrada sfr aa bilrmi?" deyib Allaha qar
dandlar. "Bax, qayaya vurunca sular fqrd, drlr dad. Yax, rk v t ver bilrmi xalqna?" Rbb bunu eidinc
ox qzblndi... (38). nki Allaha inanmrdlar, Onun xilasna gvnmirdilr. Yen d Rbb buyruq verdi buludlara,
qapaqlarn ad gylrin... Doyumluq yemk gndrdi onlara. rq klyini sdirdi gylrd, gcyl cnub klyin yol
gstrdi... stklrini yerin yetirdi Allah... Yen d gnah ilmy davam etdilr, Onun mczlrin inanmadlar. Buna gr
Allah onlarn gnlrini boluq, illrini dht iind bitirdi. Allah onlar ldrdkc Ona ynlmy, istkl Onu yenidn
axtarmaa balayrdlar. Allahn gclri olduunu, Uca Allahn xilaskarlar olduunu xatrlayrdlar. Halbuki azlar il Ona
vicdansz davranr, dillri il yalan danrdlar. Ona rkdn bal deyildilr, hdin sadiq qalmadlar. Yen d Allah mehriban
idi, gnahlarn balayb onlar yox etmirdi... Shrada ne df Ona ba qaldrdlar... Xatrlamadlar Onun gcl lini (39),
zlrini dmndn qurtard gn, Misird gstrdiyi lamtlri... Etdiyi tccbl ilri. Misirin kanallarn qana evirdi,
sularn i bilmdilr. Gndrdiyi at milklri yedi xalq, gndrdiyi qurbaalar yox etdi lkni. kinlrini trtllara,
mklrinin mhsulunu yirtklr verdi. Asmalarn dolu il, ncir aaclarn iri dolu dnlri il yox etdi. Byk
heyvanlarn qrna, kiik heyvanlarn ildrma tslim etdi... Canlarn lmdn sirgmdi, onlar yoluxucu xstliyin
pncsin sald... Onlara thlksizlik iind yol gstrdi, qorxmadlar; dmnlrini is dniz uddu... Amma onlar... Ona ba
qaldrdlar, rtlrin uymadlar. z dndrib atalar kimi xyant etdilr, etibarsz bir yay kimi xarab xdlar... (Zbur, 78:457)
... fqtini drhal gstr biz... Kmk et biz uca Adn namin, ey bizi qurtaran Allah, qurtar bizi Adn uruna, bala
gnahlarmz!... Sonsuzadk kr edcyik Sn, nsillr boyu triflrini dilimizdn salmayacaq. (Zbur, 79:8-13)
Bizi vvlki halmza qovudur ey Allah, znn nuru il (nurunla) iqlandr, xilas olaq! Ya Rbb, Hr ey hakim Allah...
Bizi vvlki halmza qovudur, ey hr ey hakim Allah, znn nuru il (nurunla) iqlandr, xilas olaq!... Sndn sla

ayrlmayacaq; hyat ver biz, adn anaq! Ya Rbb, ey hr ey hakim Allah, bizi vvlki halmza qovudur, znn nuru il
(nurunla) iqlandr, xilas olaq! (Zbur, 80:3-19)
Sevincinizi dil gtirin gcmz olan Allaha, sevinc sslri ucaldn... alya balayn, df aln, irin ssli lira v ng
zingilddin. Yeni Ayda, btv ayda, boru aln bayram gnmzd.... "... Baqa bir ilaha tapnmayn! Sni Misirdn xaran
Allahn Rbb Mnm". (Zbur, 81:1-10)
"N zamana qdr haqsz hkm verck, pislri himay edcksiniz? Zifin, yetimin mhakimsini mdafi edin;
mzlumun, yoxsulun haqqn axtarn. Zifi, dkn qurtarn, onlar pislrin lindn azad edin". Bilmirlr, anlamrlar,
qaranlqda gzirlr... (Zbur, 82:2-5)
Utandrmaqla rt zlrini, Sn ynlsinlr ya Rbb... Snin Adn Rbbdir, anlasnlar yalnz Snin yer zn hakim n uca
Allah olduunu. (Zbur, 83:16-18)
Ey hr ey hakim Rbb... Qlbim, btn varlm Sn, yaayan Allaha sevincl sslnir... Ey hr ey hakim Rbb...
Allahm! N xo Snin evind oturanlara (Allahn mscidind Allah ananlara), Sni davaml triflyrlr! N xo gcn
Sndn alan insana!... Snin hytlrind (Allahn adnn xatrland mscidd) bir gn baqa yerdki min gndn yaxdr;
pislrin adrnda yaamaqdansa, Allahmn evinin (Allahn adnn xatrland mscidin) eiyind dayanma stn tutaram.
nki Rbb Allah bir Gn (40), bir qalxandr (41). Ltf v ucalq verr; drst yaayanlardan he bir yaxl sirgmz.
Ey hr ey hakim Rbb, n xo Sn gvnn insana! (Zbur, 84:1-12)
Ya Rbb, sevgini gstr biz, xilasn bala! Dinlycym Rbb Allahn n deycyini... Sadiq qullarna xobxtlik sz
verck, yetr ki, bir daha alszlq etmsinlr. Bli, O, zndn qorxanlar qurtarmaq zrdir, zmti lkmizd yaasn
dey. Sevgi v sdaqt grck, dzgnlk v xobxtlik pck. Sdaqt yerdn bitck, dzgnlk gydn baxacaq. V
Rbb yax olan ndirs, onu verck, torpamzdan mhsul xacaq. Dzgnlk nd gedck... (Zbur, 85:7-13)
... Ya Rbb, cavabla mni, nki mzlum v yoxsulam. Qoru mni, nki Snin sadiq qulunam. Ey Allahm, qurtar Sn
gvnn qulunu! Ac mn ya Rbb, nki gn boyu Sn yalvarram. Sevindir qulunu ya Rbb, nki dualarm Sn
yksldirm. Sn yax v balayansan ya Rbb, Sn yalvaran hr ks bol sevgi gstrrsn. Dinl duam ya Rbb,
yalvarlarma diqqt yetir! tin gnmd Sn yalvararam, nki cavablayarsan mni... Snin kimisi yoxdur ya Rbb,
bnzrsizdir ilrin. Yaratdn btn xalqlar glib Sn qulluq edcklr ya Rbb, adn ucaldacaqlar. nki Sn ulusan,
mczlr yaradarsan, tk Allah Snsn. Ya Rbb, yolunu mn yrt, Snin hqiqtin gr gedim, qrarl et mni, yalnz
Snin Adndan qorxum. Ya Rbb Allahm, btn qlbiml Sn kr edcym, Adn sonsuzadk ucaldacaam. nki mn
sevgin bykdr, mni llr diyarnn (Chnnmin) drinliklrindn Sn qurtardn... Sn, ya Rbb, mehriban v ltf
ednsn... sevgin v sdaqtin boldur... Sn ya Rbb, mn kmk etdin, mn tslli verdin. (Zbur, 86:1-17)
Ya Rbb, mni qurtaran Allah, gec gndz Sn yalvarram... Hr gn Sn yalvarram ya Rbb... Ya Rbb, kmy
arram Sni, sbh duam Sn atar. (Zbur, 88:1, 9-13)
Rbbin sevgisini sonsuza qdr trnnml (ilahilrl) triflycym, sdaqtini btn nsillr bildircym. Sevgin
sonsuzadk var olar deycym... Ya Rbb, gylr triflyr mczlrini, mqddslr birliyind (saleh mminlr arasnda)
triflnr sdaqtin... Mqddslr birliyind (saleh mminlr arasnda) Allah qorxu oyadar, trafndaklarnn hamsndan ulu
v mdhidir... Gylr Snindir, yer z d Snindir; dnyann v iindki hr eyin tmlini Sn atdn. imal, cnubu Sn
yaratdn... Qolun gcldr, lin qdrtlidir, sa lin ucadr (42). Taxtn (Allahn uca mqam) dalt v dzgnlk zrin
qurulmudur, sevgi v sdaqt nd gedr. N xo sevinc sslrini biln xalqa (Allahn adn xatrlayaraq xobxt olanlara) ya
Rbb! znn nurunda gedrlr. Gn boyu Snin Adnla sevinr, doruluunla ucalarlar. nki Sn onlarn gc v
ucalsan, ltfn saysind gcmz artar. Qalxanmz Rbb aiddir (qoruyucumuz Allahdr)... Sonsuzadk triflr olsun
Rbb! Amin! Amin! (Zbur, 89:1-52)
Ya Rbb, snacaq oldun biz nsillr boyunca. Dalar var olmadan, hl kainat v dnyan yaratmadan, zldn
sonsuzlua qdr Allah Snsn. nsan torpaa evirrsn, "Ey adm vladlar, torpaa dnn!" deyrk. nki Snin

gznd min il kemi bir gn, dnn kimi, bir gec nvbsi kimidir. nsanlar bir xyal kimi silr, sprrsn shr bitn ot
kimi: Shr ccrib byyr, axam solub quruyar... Bizi sevginl doyur, mrmz boyu sevincl sslnk. Allahmz Rbb
bizdn raz qalsn. llrimizin myini boa xarma. Bli, llrimizin myini boa xarma. (Zbur, 90:1-17)
Ucalar ucasnn evind oturan (Allahn mscidind Allah anan) hr ey qdrti yetnin klgsin snar (43). "O, mnim
snacam, qalamdr (qoruyucumdur)" deyirm Rbb n, "Allahm, Ona gvnirm." nki O, sni ovu tlsindn,
ldrc xstlikdn qurtarar. Sni qanadlarnn altna (44) alar, onlarn altna snarsan. Onun sdaqti snin qalxann,
siprin (qoruyucun) olar. N gecnin dhtindn qorxarsan, n gndz uan oxdan, n qaranlqda gzn xstlikdn, n d
gnortann mhv edici qrnndan... Sn Rbbi zn snacaq, ucalar ucasn iqamt bildiyin (Allah dost bildib Ona
sndn) n, bana bla glmyck, adrna flakt yaxnlamayacaq. nki Allah mlklrin buyruq verck,
gedcyin hr yerd sni qorusunlar dey... "Mni sevdiyi n onu qurtaracaam" deyir Rbb, "Mni yax tand n ona
qala olacaam (onu qoruyacaam). Mn sslninc onu cavablayacaam, tinlikd onun yannda olacaam, qurtarb
ucaldacaam onu. Onu uzun mrl doyuracaq, ona xilasm gstrcym". (Zbur, 91:1-16)
Ya Rbb, sn kr edib ucalar ucas adn ilahilrl triflmk, shr sevgini, gec sdaqtini on telli sazla, ng v lira il
eitdirmk nec gzldir! nki etdiklrinl mni sevindirdin ya Rbb, llrinin ii (bnzrsiz xlqin) qarsnda sevinc
ilahilri oxuyuram. Etdiklrin nec d bykdr ya Rbb... Axmaq insan bil bilmz, sfeh al baa dmz... Sn
sonsuzadk ucasan ya Rbb. Ya Rbb... Doru insan xurma aac kimi byyck, Livan sidri kimi ykslck... Bellri
yalannca da meyv verck, tptz v yal qalacaqlar. "Rbb dorudur! Gcmdr mnim! Onda haqszlq olmaz!" dey
eitdircklr. (Zbur, 92:1-15)
Rbb hkmranlq edir, zmt brnmdr (stn gc sahibidir) v qdrtlidir. Dnya mhkm qurulmudur, sarslmaz.
Ya Rbb, hkmranln sonradan vvl qurulmudur, varln zlidir. Dnizlr guruldayr ya Rbb, dnizlr gur-gur
guruldayr, dnizlr dalalarn sslndirir... rtlrin hmi etibarldr... (Zbur, 93:1-5)
Ey xalqn iindki sfehlr, diqqt edin; ey axmaqlar, n vaxt allanacaqsnz? Qula yaradan eitmzmi? Gz kil
vern grmzmi? Xalqlar yola gtirn mhakim etmzmi? nsan yrdn bilmzmi? Rbb insann fikirlrinin mnasz
olduunu bilr. N xo ya Rbb, yola gtirdiyin, qanunu yrtdiyin insana!... dalt yen dzgnlk zrin qurulacaq, qlbi
tmiz olan hr ks ona uyacaq... "Ayam srr" dediyimd sevgin dstk olar mn ya Rbb. Mni qay brynd Snin
tsllin (Snin hzur v gvn duyusu endirmyin) knlm sevindirr... Rbb mn qala (snacam, tk kmkim,
dostum) oldu, Allahm sndm gc oldu. Allahmz Rbb etdiklri pisliyi z balarna gtirck... (Zbur, 94:8-23)
Glin, Rbb sevincl sslnk, bizi qurtaran gc sevinc sslri ucaldaq, krl hzuruna xaq, Ona sevinc ilahilri
ucaldaq! nki Rbb ulu Allahdr... Yerin drinliklri Onun linddir, dalarn zirvsi d Onundur. Dniz Onundur, nki O
yaratd, torpaa da Onun llri kil verdi. Glin, ibadt edk, yilk, bizi yaradan Rbbin qarsnda diz kk. nki O,
Allahmzdr... ryinizi qatladrmayn. (Zbur, 95:1-8)
Yeni bir trnnm (ilahi) sylyin Rbb! Ey btn dnya, Rbbi trnnm edin! Trnnm (ilahi) sylyin, Rbbin adn
yn, hr gn eitdirin xilasn! zmtini xalqlara, mczlrini btn milltlr dann! nki Rbb uludur, yalnz O trif
layiqdir... Ondan qorxmaq lazmdr... Gylri yaradan Rbbdir. Ucalq, ululuq Onun hzurundadr, gc v gzllik Onun
ibadt yerinddir. Ey btn xalqlar, Rbbi yn, Rbbin gcn, ucaln yn, Rbbin zmtini adna yaraan kild
yn... Rbb qulluq edin! sin Onun qarsnda, ey btn yer zndkilr! Xalqlara "Rbb hkmranlq edir" deyin... O,
xalqlar daltl mhakim edr. Sevinsin gylr, cosun yer z! Guruldasn dniz iindkilrl birlikd! Bayram etsin
dzngahlar v zrindkilr! O zaman Rbbin qarsnda btn medki aaclar sevincl sslnck. (Zbur, 96:1-12)
Rbb hkmranlq edir, cosun yer z, btn sahil xalqlar sevinsin!... imklri dnyan iqlandrar, yer z grb
titryr... Gylr Onun doruluunu eitdirr, btn xalqlar zmtini grr. Utansn bt tapnanlar, dyrsiz btlrl
ynnlr! Rbb qulluq edin... Snsn ya Rbb, btn yer znn n ucas... ox ulusan. Ey sizlr, Rbbi sevnlr, pislikdn
kinin. O, sadiq qullarnn cann qoruyar, onlar pislrin lindn qurtarar. Dorulara iq, tmiz qlblilr sevinc saar. Ey
dorular, Rbbd sevinc tapn, mqddsliyini xatrlayaraq Ona kr edin! (Zbur, 97:1-12)

Yeni bir trnnm (ilahi) sylyin Rbb. nki mczlr yaratd, zfrlr qazand sa li... Rbb xalqlarn gz nn
srdi xilasn, zfrini bildirdi... Sevinc sslri yksldin Rbb ey yer zndkilr! Sevinc ilahilri il yeri-gy titrdin! Lira
il trnnm edin Rbbi, lira v trnnml brabr! Boru v eypurla birlikd sevinc sslri ucaldn... Rbbin qarsnda.
Guruldasn dniz v iindkilr, guruldasn yer z v zrindkilr. l alsn aylar, sevincl sslnsin dalar Rbbin
qarsnda! (Zbur, 98:1-8)
Rbb.. uludur, ucadr O, btn xalqlara hakimdir. Triflsinlr byk, mdhi Adn! O, mqddsdir. Ucaldn Allahmz
Rbbi... O, mqddsdir. Musa il Harun Onun elilrindn idi... Rbb sslnrdilr, O da cavablayard... Tabe oldular Onun
buyruqlarna, zlrin verdiyi qaydalara. Ya Rbb Allahmz, cavab verdin onlara; balayan oldun... Allahmz Rbbi
ucaldn, qulluq edin... nki Allahmz Rbb mqddsdir. (Zbur, 99:2-9)
Ey btn dnya, Rbb sevinc sslri ucaldn! Ona sevincl qulluq edin, sevinc trnnmlri il xn hzuruna! Bilin ki,
Rbb Allahdr. Bizi yaradan Odur, biz d Onunuq... kr edin Ona, adna triflr deyin! nki Rbb yaxdr, sevgisi
sonsuzdur... (Zbur, 100:1-5)
Sevgini v daltini trnnml (ilahilrl) xatrlayacaam, Sni ilahilrl triflycym ya Rbb. Drst davranmaa
diqqt gstrcym... Tmiz bir hyat srcym evimd, nmd alaqla izn vermycym. Xolanmaram dnnlrin
iindn, tsir etmz mn. Uzaq olsun mndn pozunluq, tanmaq istmrm pisliyi. Yox edrm (yox sayaram) dostunu
gizlic kidirni, dz bilmrm yuxardan baxan qrurlu insana. Gzm lknin sadiq insanlar zrind olacaq, yanmda
oturmalarn istyrm; mn drst yaayan adam xidmt edck. Hiylgr evimd oturmayacaq, yalan danan gzmn
qabanda durmayacaq. (Zbur, 101:1-7)
... Ya Rbb, ann nsillr boyu srr. Xalqlar Rbbin adndan, yer z padahlar zmtindn (gc v qdrtindn)
qorxacaq... Lap vvldn atdn dnyann tmllrini, gylr d Snin llrinin sridir. Onlar yox olacaq, amma Sn qalcsan.
Hams bir paltar kimi khnlck. Onlar bir cbb kimi dyidircksn, keib gedcklr. (Zbur, 102:12-26)
Rbb triflr de ey knlm! Onun mqdds Adna triflr de ey btn varlm! Rbb triflr de ey qlbim!
Yaxlqlarnn he birini unutma! Btn gnahlarn balayan, btn xstliklrini saaldan, cann lm quyusundan
(Chnnmdn) qurtaran, sn sevgi v fqt tac geydirn, hyat boyu sni yaxlqlarla doyuran Odur, bu sbbl gncliyin
qartal kimi tzlnr. Rbb btn dknlr haqq v dalt verr... Rbb mehriban v ltf edndir, tez qzblnmz, sevgisi
drindir... zndn qorxanlara qar sevgisi d o qdr bykdr... Rbb zndn qorxanlara mehriban davranar... nsana
glinc ota bnzr mr tarla iyi kimi sovrular; klk zrin sinc yox olub gedr, olduu yer onu tanmaz. Amma Rbb
zndn qorxanlar sonsuza qdr sevr, szlmsin (alrin) uyan v buyruqlarna tabe olma xatrlayan soylarna
daltli davranar... Onun hkmranl hr yeri hat edr. Rbb triflr deyin ey sizlr, Onun mlklri, Onun szn
dinlyn, syldiklrini yerin yetirn gc sahiblri! Rbb triflr deyin ey sizlr, Onun... istyini yerin yetirn qullar!
Rbb triflr deyin... Rbb triflr de ey knlm! (Zbur, 103:1-22)
Rbb triflr de ey knlm! Ya Rbb Allahm, nec d ulusan! zmtli v ucasan... a (nura) brnmsn... Yer zn
tmllr zrin qurdun ki, sla sarslmasn. Dnizi ona bir libas kimi geydirdin, sular dalarn zrind dayand... (Sular)
dalar ab drlr axd, onlar n tyin etdiyin yerlr doru. Bir srhd qoydun nlrin kemsinlr ki, glib yer zn
bir daha rtmsinlr. Vadilrd fqrtdn bulaqlar dalarn arasndan axar. Btn l heyvanlarna su iirrsn, l
eklrinin susuzluunu aradan qaldrarlar. Qular yanlarnda yuva qurar, budaqlarn arasnda trlr... Heyvanlar n ot,
insanlarn faydas n bitkilr yetidirrsn; insanlar ryini torpaqdan xarsn dey... zlrini gldrn zeytun yan,
gclrini artran ryi hmi Sn verrsn. Rbbin aaclar... suya doyar. Qular orada yuva qurar, leylyin evi is
amlardadr. Yksk dalar da keilrinin gzdiyi yerlrdir, qayalar da qaya dovanlarnn snacadr. Mvsmlri
gstrsin dey Ay, bataca zaman biln Gni yaratdn. Qaraldarsan hr yeri, gec olar, trpnmy balayar me
heyvanlar. Gnc aslan ov arxasnda nrildyib Allahdan yemk istyr. Gn dounca yuvalarna kilib yatarlar. nsan iin
gedr, axama qdr almaq n. Ya Rbb, nec d ox srin var! Hamsn mdriklikl (hikmtl) yaratdn; yer z
yaratdqlarnla doludur. Budur, ucsuz-bucaqsz dnizlr, iind qaynaan saysz canllar, byk-kiik varlqlar. Orada gmilr

gzr... Hams Sni gzlyir, yemklrini zamannda vermyin n. Sn verinc onlar toplayar... Yaxla doyar... Ruhunu
gndrinc (Allahn dilmsiyl, Ruhundan flmsiyl) var olarlar, yer zn yeni hyat verrsn. Rbbin zmti sonsuza
qdr srsn!... mrm boyu Rbbi trnnm edck, var olduqca Allahm ilahilrl triflycym. Niyytim ona xo
grnsn, sevincim Rbb olsun!.. Rbb triflr de ey knlm! Rbb triflr de! (Zbur, 104:1-35)
Rbb kr edin, Ona yalvarn, xalqlara dann yaratdqlarn! Onu trnnml, ilahilrl yn, btn mczlrini
dann! Mqdds ad il ynn, sevinsin Rbb ynlnlr! Rbb v Onun gcn baxn, dayanmadan Onun zn
(Allahn rizasn) axtarn!... Onun yaratd mczlri, fvqlad ilrini (stn xlqini) v mhakimlrini (hkmn)
xatrlayn! Allahmz Rbb Odur, mhakimlri (hkm) btn yer zn hat edir. (Zbur, 105:1-7)
Triflr deyin Rbb! Rbb kr edin, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. Rbbin byk ilrini kim dana bilr, kim
Ona kifayt qdr trif dey bilr? N xo dalt uyanlara, davaml doru olan ednlr!... Onun szlrin inandlar,
trnnmlr deyib Onu trifldilr. Lakin Rbbin etdiklrini tez unutdular... Allahn verdiyi sz inanmadlar. adrlarnda
deyindilr, dinlmdilr Rbbin ssini... Btlrin tapndlar, bu da onlara tl oldu... Gnahszlarn qann tkdlr...
Etdiklrin gr kirli sayldlar, vfasz oldular... Rbb onlar bir ne df qurtard, amma allar, fikirlri syan etmk idi v
alaldldlar gnahlar zndn... Qurtar bizi ey Allahmz... Mqdds adna kr edk, ucalnla ynk. zldn sonsuza
qdr... Rbb triflr olsun! Btn xalq "Amin!" desin. Rbb triflr olsun! (Zbur, 106:1-48)
Rbb kr edin, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. Bel desin Rbbin qurtardqlar, dmn pncsindn azad etdiklri,
rqdn, qrbdn, imaldan, cnubdan, btn lklrdn topladqlar. Kimssiz llrd gzdilr, yerlcklri hr gedn
bir yol tapa bilmdilr. Ac, susuz, sfil oldular. O zaman tinlik iind Rbb yalvardlar, Rbb qurtard onlar drdlrindn...
Onlara doru yolda ndr oldu. kr etsinlr Rbb sevgisin gr, insanlarn faydas n yaratd mczlr gr. nki
O, susam cann susuzluunu aparar, ac can yax eylrl doyurar... tinlik iind Rbb yalvardlar, Rbb qurtard onlar
drdlrindn; xard qaranlqdan, zlmt qaranlqdan, qrd zncirlrini. kr etsinlr Rbb sevgisi n, insanlarn
faydasna olan mczlr gr!... tinlik iind Rbb yalvardlar, Rbb qurtard onlar drdlrindn... kr etsinlr Rbb
sevgisi n, insanlarn faydasna yaratd mczlr gr! kr qurbanlar versinlr v sevinc sslri il eitdirsinlr Onun
yaratdqlarn! Gmilrl dniz xanlar, okeanlarda i grnlr, Rbbin ilrini, drinliklrd yaratd mczlri grdlr.
nki O buyurunca iddtli bir frtna qopdu, dalalar ah qalxd. Gylr ykslib aa endi gmilr, tinlik iind ox
qorxdular gmiilr... Mahir olmaqlar i yaramad. O zaman tinlik iind Rbb yalvardlar, Rbb qurtard onlar drddn.
Frtnan sakitliy evirdi, yatd dalalar; rahatlaynca sevindilr, dildiklri limana apard Rbb onlar. kr etsinlr Rbb
sevgisi n, insanlarn faydasna yaratd mczlr gr! Ucaltsnlar Onu... aylar shraya evirr, bulaqlar quru
torpaa, mhsuldar torpa quraq sahy... Shran su ynna evirr, quru torpa bulaa. Aclar oraya yerldirr ki,
yaayacaq bir hr qursunlar, tarlalar kib balar salsnlar, bol mhsul gtrsnlr... Doru insanlar grb sevinck, pislr
is azlarn balayacaq. Al olan bunlar gz nnd tutsun, Rbbin sevgisin diqqt etsin. (Zbur, 107:1-43)
Xalqlarn arasnda Sn krlr edim ya Rbb, xalqlarn arasnda Sni ilahilrl triflyim. nki sevgin gylr atar,
sdaqtin smaya atar. Ucaln gstr gylrin stnd ey Allah, zmtin btn yer zn rtsn! Qurtar bizi sa linl,
kmk et ki, sevdiklrin azadla qovusun! (Zbur, 108:1-12
Ey triflr dediyim Allah... Sevgim qar mn dmn oldular, mn is dua edirm. Yaxlma pislikl, sevgim nifrtl
cavab verdilr... Amma Sn ey hakim Rbb... Qurtar mni, yaxln, sevgin namin!... Kmk et mn ya Rbb Allahm;
qurtar mni sevgin namin! Bilsinlr bu id Snin linin olduunu (Snin tqdirinl olduunu), bunu Snin etdiyini ya
Rbb!... Rbb ox kr edcym, camaatn arasnda Ona triflr dzcym... (Zbur, 109:1-30)
Triflr deyin Rbb! Doru insanlarn yncanda, topluluq iind, btn qlbiml Rbb kr edcym. Rbbin ilri
bykdr, onlardan zvq alanlar hmi onlar dnr. Onun etdiklri uca v zmtlidir, doruluu sonsuza qdr srr.
Rbb unudulmayan mczlr yaratd, O, mehriban v ltf edndir. zndn qorxanlar bslyr... Etdiyi hr id sadiq v
daltlidir, btn rtlri etibarldr; sonsuza qdr srr, sdaqt v dzgnlkl edilr... Ad mqdds v mdhidir.

Mdrikliyin tmli Rbb qorxusudur, Onun qaydalarn yerin yetirn hr ks kamal sahibi olar. Ona sonsuza qdr trif
deyilr! (Zbur, 111:1-10)
Triflr deyin Rbb! N xo Rbbdn qorxan insana, Onun buyruqlarndan byk zvq alana!... Dorularn nsli
mqdds hesab edilck. Bolluq v znginlik azalmaz evindn... Qaranlqda iq doular drstlr n, ltf edn, mehriban,
doru insanlar n. N xo liaq olan, borc vern, ilrini daltl icra edn insana! sla sarslmaz, sonsuza qdr
xatrlanar doru insan. Pis xbrdn qorxmaz, ryi sarslmaz, Rbb gvnr. Gz itidir, qorxu ndir bilmz, sonda
dmnlrinin yenildiyini grr. Hdiyylr paylad, yoxsullara verdi; doruluu sonsuza qdr qalcdr, gc v hrmti
artar. Pis adam bunu grnc qudurar, dilrini qcayar, z-zn yeyib qurtarar. Pislrin dilyi boa xar. (Zbur, 112:1-10)
Triflr deyin Rbb! Triflr deyin ey Rbbin qullar, Rbbin adna triflr deyin! ndidn sonsuza qdr Rbbin adna
krlr olsun! Gnin doulduu yerdn batd yer qdr Rbbin adna triflr deyilmlidir! Rbb btn xalqlara hakimdir,
zmti gylri aar. Varm Allahmz Rbb kimi.... Rbb triflr deyin! (Zbur, 113:1-9)
... Onlarn btlri qzl v gmdn dzldilmi insan linin sridir. Azlar var danmazlar, gzlri var grmzlr,
qulaqlar var eitmzlr, burunlar var qoxu hiss etmzlr, llri var hiss etmzlr, ayaqlar var getmzlr, boazlarndan ss
xmaz... Rbb gvnin, Odur kmkiniz v qalxannz (qoruyannz, snacanz)!... Ey Rbbdn qorxanlar, Rbb
gvnin, Odur kmkiniz v qalxannz (qoruyannz, snacanz)!... Byk-kiik, zndn qorxan hr ksi mqdds
hesab edck... Yeri-gy yaradan Rbb sizlri mqdds hesab etsin... Rbb triflr deyin! (Zbur, 115:1-18)
Rbbi sevirm... Yaadqca Ona sslncym... tinliy, acya dmdm. O zaman Rbb yalvardm, "Aman ya Rbb,
qurtar mni!" dedim. Rbb ltfkar v daltlidir, mehribandr Allahmz. Rbb tmiz insanlar qoruyar, zifldiyim zaman
mni qurtard. Ey qlbim, yen hzura qovu, nki Rbb sn yaxlq etdi... Rbbin hzurunda gedcym. man etdim,
"Byk ac kirm" dediyim zaman bel... Rbb hdlrimi yerin yetircym. Rbbin gznd (Allahn qatnda)
qiymtlidir sadiq qullarnn lm. Ya Rbb, mn hqiqtn Snin qulunam... Ya Rbb, Sn sslnck, kr qurban
vercym... Rbb triflr deyin! (Zbur, 116:1-19)
Ey btn xalqlar, Rbb triflr deyin! Ey btn xalqlar, Onu ucaldn! nki biz bsldiyi sevgi bykdr, Rbbin
sdaqti sonsuza qdr srr. Rbb triflr deyin! (Zbur, 117:1-2)
Rbb kr edin, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur... "Sonsuzdur sevgisi!" desin Rbbdn qorxanlar. tinlik iind
Rbb sslndim; cavablad, rahatla qovudurdu mni. Rbb mndn yanadr, qorxmaram; insan mn n ed bilr? Rbb
mndn yanadr, mnim kmkimdir... Rbb snmaq insana gvnmkdn yaxdr. Rbb snmaq soylulara
gvnmkdn yaxdr... tldilr mni, az qalsn ki, yxlrdm, amma Rbb kmk etdi mn... O qurtard mni. Sevinc v
zfr sslri glir dorularn adrndan... Rbbin etdiklrini eitdircym... Bax, budur Rbbin qaps! Dorular gir bilr
oradan. Sn kr edirm, nki mn cavab verdin, xilaskarm oldun... Rbbin iidir bu, gzmzd mcz bir idir! Bu
gn Rbbin yaratd gndr, ona gr sevinib coaq! N olar ya Rbb, qurtar bizi, n olar, mvffqiyytli et bizi! Mqdds
hesab edilsin Rbbin ad il gln!... Rbb Allahdr, iqlandrd bizi... Allahm Snsn, kr edirm Sn, Allahm Snsn,
ucaldaram Sni. Rbb kr edin, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur. (Zbur, 118:1-29)
N xo yollar tmiz olanlara, Rbbin qanununa gr yaayanlara! N xo Onun ydlrin uyanlara, btn qlbiyl Ona
ynlnlr! He haqszlq etmzlr, Onun yolunda gedrlr. Qoyduun rtlr diqqtl ml etmlrini buyurdun. Ka ki,
qrarl olam Snin qaydalarna tabe olmaa! He utanmayacaam, btn buyruqlarn izldikc. kr edcym Sn tmiz
rkl, daltli hkmlrini yrndikc. Qaydalarn yerin yetircym, buraxma mni he bir zaman! Gnc insan yolunu nec
tmiz tutar? Snin szn tutmaqla. Btn qlbiml Sn ynlirm, izn verm buyruqlarndan sapmama! Almdan
xarmaram szn, Sn qar gnah ilmmk n. Triflr olsun Sn ya Rbb, mn qaydalarn yrt. ... Btn
hkmlrini dodaqlarmla tkrarlayram. Sevinc duyuram ydlrini izlrkn, sanki mnim olur btn xzinlr. rtlrini
drin dnrm, yollarn izlrkn. Zvq alram qaydalarndan, szn unutmayacaam... Gzlrimi a, qanunundak
mczlri grm. Qribm bu dnyada, buyruqlarn mndn gizlm (hikmtlrini yrt mn)! Ruhum tknir, hr an
hkmlrindn tr darxmaqdan... Uzaqladr mndn kmsmyi, thqirlri, nki ydlrin sadiqm. ndrlr toplanb

mni pislslr bel, mn qulun Snin qaydalarn drin dncym. Nsihtlrin mnim zvqmdr, mn al verrlr...
Qaydalarn yrt mn! rtlrini anlamama kmk et ki, mczlrinin zrind dnm... Szn uyun olaraq
gclndir mni! Yalan yoldan uzaqladr, Qanununa uyun olaraq ltf et mn. Mn sdaqt yolunu sedim, hkmlrini uyun
hesab etdim. ydlrin drd ll sarldm ya Rbb, utandrma mni! Mn hzur verdiyin n buyruqlarn ynnd
yrycm. Qaydalarn nec izlycyimi yrt mn ya Rbb, bel ki, onlar sonadk izlyim. Anlamama kmk et,
qanununa tabe olum, btn qlbiml onu yerin yetirim. Buyruqlarn ynnd yol gstr mn, nki yolundan zvq alaram.
Qlbimi haqsz qazanca deyil, z ydlrin ynlt. Gzlrimi bo eylrdn evir, mni z yolunda yaat... Snin
qanunlarn yaxdr. ox darxram Snin rtlrindn tr! Mni doruluunun iind yaat! Mn sevgini gstr ya Rbb,
szn uyun olaraq qurtar mni! O zaman mni alaldanlara lazm olan cavab ver bilrm, nki Snin szn gvnirm.
Hqiqtini azmdan salma, nki Snin hkmlrin mid baladm. Qanununa davaml, sonsuzadk uyacaam. Azad
gedcym, nki Snin rtlrin ynldim mn. Padahlarn nnd Snin ydlrindn danacaam... Snin
buyruqlarndan zvq alr, onlar sevirm. Hrmt v sevgi duyuram buyruqlarna, drin dnrm qaydalarn... Szn mn
hyat verir. ox ylndilr lovalar mniml, yen d qanunundan ayrlmadm. Kemid verdiyin hkmlri xatrlaynca
tslli tapdm ya Rbb... Snin qaydalarndr trnnmmn mvzusu, qonaq olduum bu dnyada. Gec adn xatrlayaram
ya Rbb, Qanununa uyaram. Tk etdiyim, Snin rtlrin uymaqdr... Ya Rbb, Szlrini yerin yetircym dedim. Btn
qlbiml Sn yalvardm. Ltf et mn, szn uyun olaraq. Tutduum yollar dndm, Snin ydlrin gr addm
atdm. Buyruqlarna uymaq n limi tez tutdum, vaxt itirmdim. Pislrin ipi mni sard, qanunu unutmadm... Hkmlrin
n gec yars qalxb Sn kr edrm. Dostuyam btn Sndn qorxanlarn, rtlrin uyanlarn. Yer z sevginl doludur
ya Rbb, qaydalarn yrt mn! Ya Rbb, yaxlq etdin quluna... Mn al v bilgi ver, nki inanram buyruqlarna. Ac
kmdn vvl yoldan saprdm, amma indi szn tabe oluram. Sn yaxsan, yaxlq edrsn; mn qaydalarn yrt.
Tkbbrllr yalanlarla mni lkldi, amma mn btn qlbiml Snin rtlrin uyaram. Onlarn ryi ya balad, mn
is zvq alram qanunundan. Yax oldu ac kmyim; nki qaydalarn yrnirm... Qanunun mnim n minlrl qzl v
gmdn daha qiymtlidir. Snin llrin (45) mni yaratd, kil verdi. Anlamama kmk et ki, buyruqlarn yrnim.
Sndn qorxanlar mni grnc sevinsin, nki Snin szn mid baladm. Bilirm ya Rbb, hkmlrin daltlidir...
Mehribanlq gstr mn, yaaym, nki qanunundan zvq alram... Snin rtlrini dnrm. Mn dnsn Sndn
qorxanlar, ydlrini bilnlr. Qlbim tam uysun qaydalarna, bel ki, utanmaym... Snin szn mid baladm mn... Btn
buyruqlarn etibarldr; haqsz yer zlm edirlr, kmk et mn! Az qalmd silsinlr mni yer zndn, amma mn Snin
rtlrindn ayrlmadm. Qoru mni sevgin n, ml edim... ydlrin. Ya Rbb, szn gylrd sonsuza qdr qalar.
Sdaqtin nsillr boyu srr, qurduun yer z mhkm dayanar. Bu gn hkmlrin uyun var olan hr ey Sn qulluq
edir. gr qanunun zvq qaynam olmasayd, kdiyim aclardan yox olardm. rtlrini sla unutmayacaam, nki onlarla
mn hyat verdin. Qurtar mni, nki Sninm, Snin rtlrin ynldim. Pislr mni yox etmyi gzlyrkn, mn Snin
ydlrini aradrram. Nqsansz olan hr eyin bir sonu olduunu grdm, amma Snin buyruun srhd tanmaz. N qdr
sevirm qanunu! Btn gn dnrm onun zrind. Buyruqlarn mni dmnlrimdn mdrik edr, nki hmi
almdadr onlar. Btn mllimlrimdn daha allyam, nki nsihtlrin zrind dnrm. Yallardan daha mdrikm,
nki Snin rtlrin uyuram. kinirm hr pis yoldan, Snin szn ml etmk n. Ayrlmaram hkmlrindn, nki
mn Sn yrtdin. Nec irindir verdiyin szlrin, baldan irindir mn! Snin rtlrin tabe olmaqla mdriklik qazanram,
buna gr nifrt edirm hr shv yoldan. Szn addmlarm n raq, yolum n iqdr. daltli hkmlrini izlycyim
and idim, andm tutacaam. ox tinlik kdim ya Rbb; qoru hyatm szn n. Azmdan xan qlbimdki triflri
qbul et ya Rbb, mn hkmlrini yrt. Hyatm hr an thlkddir, yen d unutmaram qanunu. Pislr tl qurdu mn,
yen d sapmadm Snin rtlrindn. Nsihtlrin sonsuza qdr mirasmdr, ryimin sevincidir onlar. Qrarlyam sonadk
Snin qaydalarna tabe olmaa... Snin qanunu sevirm. Snacam v qalxanm (kmkim, qoruyucum) Snsn, Snin
szn mid balayaram. Ey pislr, mndn uzaq durun, Allahmn buyruqlarn yerin yetirim... Dstk ol mn, hyat
tapm... Mhkm tut mni (qoru mni) xilas olum, hmi qaydalarna diqqt yetirim... Mn qaydalarn yrt. Mn Snin
qulunam, mn al ver ki, ydlrini anlaya bilim... Snin buyruqlarn, qzldan, saf qzldan daha ox sevirm; qoyduun
rtlrin hamsn doru bilirm, hr shv yoldan kinrm. Mczli nsihtlrin var, buna gr onlara knldn uyaram.
Szlrinin mnas nur saar, tmiz insanlara al verr. Azm aq, tngnfsm, nki buyruqlarndan tr darxram. Mn

ltfl bax (mn ltf et), Adn sevnlr hmi etdiyin kimi. Addmlarm gclndir verdiyin sz n, he bir gnah mn
hakim olmasn. Qurtar mni insan tzyiqindn, rtlrin uya bilim. zn (nurun) iq sasn qulunun zrin, qaydalarn
yrt mn... Sn daltlisn ya Rbb, hkmlrin dorudur. Buyurduun nsihtlrin doru v tam etibarldr... Dmnlrim
unutdu Snin szlrini. Szn ox etibarldr, qulun onu sevr... Amma rtlrini unutmuram. daltin sonsuza qdr
dorudur, qanunun gerkdir... Amma buyruqlarn mnim zvqmdr. Nsihtlrin sonsuzadk dorudur; mn al ver ki,
yaaym. Btn qlbiml sslnirm... Ya Rbb! Snin qaydalarna uyacaam. Sn sslnirm, qurtar mni, ydlrin ml
edim. Gn xmadan qalxb kmk dilyirm, Snin szn mid baladm. Verdiyin sz zrind dnm dey, gec
boyunca yuxu girmir gzm... Yaxnlar pislik ardnca qaanlar, qanunundan uzaqlarlar. Halbuki Sn yaxnsan, ya Rbb,
btn buyruqlarn gerkdir. oxdan bri anladm ydlrini sonsuzadk verdiyini... Qurtulu pislrdn uzaqdr, nki Snin
qaydalarna ynlmirlr. ox mehribansan ya Rbb, hkmlrin uyun qoru mni. Mn zlm ednlr, dmnlrim oxdur,
yen d sapmadm Snin ydlrindn... Bax, n qdr sevirm rtlrini, sevgin n ya Rbb, qoru mni. Szlrinin tmli
gerkdir, doru hkmlrinin hams sonsuzadk srck... Halbuki qlbim Snin sznl titryr. Qnimt tapan biri kimi
verdiyin szlrd sevinc taparam. Diksinib iyrnrm yalandan, amma Snin qanununu sevirm... Qanunu sevnlr byk
xobxtlik tapar, he bir ey onlara tsir etmz. Ya Rbb, xilasna mid balayar, buyruqlarn yerin yetirrm. ydlrin
knldn balanb onlar ox sevrm. ydlrini, rtlrini ttbiq edrm, nki btn davranlarm grrsn Sn... Al
ver mn!... Qurtar mni! Dodaqlarmdan triflr axsn, nki mn qaydalarn yrdirsn... nki btn buyruqlarn
dorudur... Xilasndan tr darxram ya Rbb, qanunun zvq qaynamdr. Mni yaat ki, Sn triflr deyim, hkmlrin
mn kmki olsun. (Zbur, 119:1-175)
tinliy dnc Rbb sslndim... Ya Rbb, qurtar mni yalan dodaqlardan, hiylgr dillrdn!... Mn slh
trfdaryam, amma sz balayanda onlar dy qalxr! (Zbur, 120:1-7)
... Haradan kmk glck? Yeri gy yaradan Rbbdn glck kmk. O, ayann srmsin izn vermz, Sni qoruyan
mrglmz... (Allah) n yatar, n d mrglyr. Snin qoruyucun Rbbdir, O, sa trfind sn klgdir (Rhmtdir,
qoruyandr). Gndz Gn, gec Ay sn zrr vermz. Rbb hr pislikdn Sni qoruyar, sirgyr cann. ndidn
sonsuzadk Rbb qoruyacaq gedi-gliini. (Zbur, 121:1-8)
Mn: "Rbbin evin (Allahn adnn xatrland mscid) gedk" deyilnd sevinrm. Ayamz Snin qaplarnda
(Allahn adnn xatrland mscidlrin giriind)... "Hzur tapsn Sni sevnlr! zrlrin xobxtlik, saraylarna hzur
hakim olsun!" Qardalarm, dostlarm n, "Xobxt olun!" deyirm... Yaxlq dilyirm sn. (Zbur, 122:1-9)
Triflr olsun Rbb!... Yeri-gy yaradan Rbbin ad kmkimizdir. (Zbur, 124:6-8)
Rbb gvnnlr... sarslmaz, sonsuzadk qalar. (Zbur, 125:1)
Evi Rbb tikmzs, tiknlr bo yer alar. hri Rbb qorumazsa, gzti bo yer gzlyr. Ey zhmtl qazanlan
ryi yeynlr, Rbb sevdiklrini rahat yatrdar. (Zbur, 127:1-2)
N xo Rbbdn qorxana, Onun yolunda gedn! myinin mhsulunu yeycksn, xobxt v mvffqiyytli
olacaqsan... Budur, Rbbdn qorxan adam bel mqdds hesab edilck. (Zbur, 128:1-4)
Drinliklrdn Sn sslnirm ya Rbb... Ya Rbb, Sn gnahlarn hesabn aparsan, kim sa qalar ya Rbb? Amma Sn
balayansan, ona gr Sndn qorxsunlar. Rbbi gzlyirm (Allah sevirm, Allahn rizasn axtarram), qlbim Rbbi
gzlyir (Allah sevir), mid balayram Onun szn. Shri gzlynlrdn, bli, shri gzlynlrdn daha ox qlbim
Rbbi gzlyir (Allah sevir, Allahn rizasn axtarr)... Rbb mid bala! nki Rbbd sevgi, tam qurtulu vardr. (Zbur,
130:1-7)
Ya Rbb, qlbimd qrur yoxdur, gzm yksklrd deyil... zm sakitldirib hzur tapdm... Rbb mid bala
indidn sonsuzadk! (Zbur, 131:1-3)
Din alimlri dorulua brnsn, sadiq qullarn sevincl sslnsin... Qurtulu vercym din alimlrin; hmi sevinc
trnnmlri sylyck sadiq qullar. (Zbur, 132:9, 16)

N yaxdr, n gzldir, birlik iind qarda kimi yaamaq! (Zbur, 133:1)

Ey sizlr, Rbbin btn qullar... Rbb triflr deyin! Yeri-gy yaradan Rbb... (Zbur, 134:1-3)
Rbb triflr deyin! Rbbin adna triflr deyin, Ey Rbbin qullar!... Rbb triflr deyin, nki Rbb yaxdr. Adn
ilahilrl yn, nki xodur bu... Bilirm, Rbb bykdr... stndr. Rbb n ists, edr gylrd, yer znd, dnizlrd,
btn drinliklrd. Yer znn drd trfindn buludlar yksldr, ya n imk axdrar, klk sdirr... Ya Rbb, adn
sonsuzadk srck, btn nsillr Sni xatrlayacaq. Rbb... qullarna acyar. Xalqlarn btlri qzl v gmdn
dzldilmidir, insan linin sridir. Azlar var danmazlar, gzlri var grmzlr, qulaqlar var eitmzlr, nfs albvermzlr... Rbb triflr deyin ey Rbbdn qorxanlar!... Rbb triflr deyin! (Zbur, 135:1-21)
kr edin Rbb, nki O, yaxdr, sevgisi sonsuzdur... Sevgisi sonsuzdur; kr edin Sevgisi sonsuzdur; byk
mczlr yaradan tk varla, sevgisi sonsuzdur; gylri mdriklikl yaradana, sevgisi sonsuzdur; yeri sularn zrin
dyn, sevgisi sonsuzdur; byk iqlar yaradana, sevgisi sonsuzdur; gndz hakim olsun dey Gni, sevgisi sonsuzdur;
gecy hakim olsun dey Ay v ulduzlar yaradana, sevgisi sonsuzdur... Dmnlrimizdn bizi qurtarana, sevgisi sonsuzdur;
btn canllara yemk vern, sevgisi sonsuzdur; kr edin gylrin (v yerin) Allahna, sevgisi sonsuzdur. (Zbur, 136:1-9,
24-26)
Btn qlbiml Sn kr edirm ya Rbb... Sni ilahilrl triflyrm. Adna kr edrm, sevgin, sdaqtin n...
Sslndiyim gn mn cavab verdin, ruhuma gc verdin, mni rklndirdin. kr etsin Sn ya Rbb, yer z padahlarnn
hams... Etdiyin ilri trnnm etsinlr ya Rbb, nki ox ucasan. Rbb tvazkarlara gz qoyar (qoruyar)... tinliy
dsm, mni qoruyar... mni qurtarar. Ya Rbb, hr eyi edrsn mnim n. Sevgin sonsuzdur ya Rbb, linin srini (46)
sirgm! (Zbur, 138:1-8)
Ya Rbb... Oturub-durmam bilrsn, niyytimi... anlayarsan. Getdiyim yolu, yatdm yeri hat edrsn, btn
etdiklrimdn xbrin var. Hl sz azma almadan sylycyim hr eyi bilrsn ya Rbb. Mni hr trfdn hat etdin,
lini zrim qoydun (47)... Gylr xsam, oradasan (Allahn zat hr yeri rtmdr)... Shrin qanadlarn alb usam,
dnizin knarna qonsam, orada lin (elmin) yol gstrr mn, sa lin tutar mni (48). Desm ki, "Qaranlq mni rtsn,
trafmdak iqlq gecy dnsn". Qaranlq bel qaranlq saylmaz Snin n, gec gndz kimi ildayar, qaranlqla iqlq
birdir Snin n. Ruhumu Sn yaratdn, ana rhmind mni Sn hrdn. Sn triflr deyrm, nki mdhi v mcz
yaradlmam. Nec mcz ilrin var! Bunu ox yax bilirm... Hl ana btnind ikn gzlrin (49) grd mni; mn
ayrlan gnlrin he biri glmdn hams Snin kitabna yazlmd. Haqqmdak fikirlrin (50) nec d qiymtlidir ey Allah,
say n oxdur! Qum dnlrindn oxdur saysam. Oyanram, hl Sninlym... ndr ol mn sonsuz hyat (Cnnt)
yolunda! (Zbur, 139:1-24)
Ya Rbb, qurtar mni pis insandan, qoru mni zalmdan. Onlar rklrind pislik hazrlayar, dy davaml qzdrar, ilan
kimi dillrini itilyrlr, grz zhri var dodaqlarnn altnda. Ya Rbb, qoru mni pisin lindn, qoru mni zalmdan... Ya
Rbb: "Allahm Snsn". ltimasma qulaq as ya Rbb. Ey hakim Rbb, byk xilaskarm... Pislrin dilyini yerin yetirm ya
Rbb, plann irli aparma!... Bilirm, Rbb mzlumu mdafi edr... bhsiz, dorular Snin adna kr edck, drstlr
Snin hzurunda oturacaq. (Zbur, 140:1-13)
Sni arram ya Rbb, kmyim gl (mn rhmt et)!... Ya Rbb, azma gzti qoy, dodaqlarmn qapsn qoru!
ryim pisliy meyl etmsin, cinaytkarlarn fitnsin bulamaym... Doru insan mn vursa, yaxlq saylar; danlasa, baa
srln ya kimidir, bam rdd etmz onu. nki duam hmi pislr qardr. Ancaq gzlyrm Snd, ey hakim Rbb,
Sn snram, mni himaysiz buraxma! Qoru mni qurduqlar tldn, cinaytkarlarn tlsindn. Mn gvnlikd keib
gedrkn, z toruna dsn pislr. (Zbur, 141:1-10)
Yksk ssl yalvarram Rbb, yksk ssl Rbb yalvarram... Gedcyim yolu Sn bilirsn... Ya Rbb: "Snacam,
yaadmz bu dnyada nsibim Snsn" deyirm. Ssimi dinl, nki ox arsizim; qurtar mni dalma dnlrdn, nki
mndn gcldrlr. (Zbur, 142:1-6)

Duam eit ya Rbb, yalvarlarma qulaq as! Sdaqtinl, doruluunla cavabla mni! Kemi gnlri xatrlayr, btn
etdiklrini drin dnrm... llrimi Sn aram, qlbim quru torpaq kimi Sn susayb... Shrlr eitdir mn sevgini,
nki Sn gvnirm; mn gedcyim yolu bildir, nki duam Sndir. Dmnlrimdn qurtar mni ya Rbb; Sn
snram. Mn rizan yrt, nki Allahmsan mnim. Snin yax Ruhun (rhmtin, nurun) dz yolda mn ndr olsun! Ya
Rbb, Adn namin hyat ver mn, doruluunla qurtar mni tinlikdn. Sevgindn tr... nki Snin qulunam mn.
(Zbur, 143:1-12)
... Rbb triflr olsun! Odur mnim vfal dostum, qalam (51), qurtarcm, dstyim, qalxanm (qoruyucum), Ona
snram... nsan bir nfsi xatrladr, gnlri keib gedn bir klg kimidir... Ey Allah, Sn yeni bir trnnm (ilahi)
sylyim, Sni on telli ngl, ilahilrl triflyim. Qurtar mni, azad et... N xo Allah Rbb olan xalqa! (Zbur, 144:1-15)
Ey Allahm... Sni ucaldacaam, Adn sonsuza qdr triflycym. Sni hr gn triflyck, adn sonsuza qdr
ucaldacaam. Rbb bykdr, yalnz O trif layiq olandr, al atmaz byklyn. Etdiklrin nsildn nsil krl
xatrlanacaq, mhtm ilrin eitdirilck. Dncym mcz ilrini, insanlar byklyndn, uca zmtindn
danacaq. Etdiyin mdhi ilrin gcndn danacaqlar, mn d Snin byklyn eitdircym. Bnzrsiz yaxlnn
xatirlrini qeyd edck, sevinc trnnmlriyl triflycklr doruluunu. Rbb ltfkar v rhmlidir... Sevgisi drindir.
Rbb hamya qar yaxdr, fqti btn srlrini hat edir. Btn yaratdqlarn (52) Sn kr edr ya Rbb, sadiq qullarn
Sn triflr deyr... Hr ksin midi Sndir, onlara yemklrini vaxtnda vern Snsn. lini aar (53), btn canllar
doyurarsan dildiklrind. Rbb btn etdiklrind daltli, etdiyi btn ilrd rhmlidir. Rbb zn yalvaran, smimi
yalvaran hr ks yaxndr. Dilyini yerin yetirr zndn qorxanlarn, fryadlarn eidr, onlar qurtarar. Rbb qoruyar
zn sevn hr ksi... Rbb triflr desin azm! Btn canllar Onun mqdds adna sonsuzadk triflr dzsn. (Zbur,
145:1-21)
Rbb triflr deyin! Ey knlm, Rbb triflr de. Yaadqca Rbb triflr deyck, var olduqca Allahma ilahilr
sylycym. ndrlr, sizi qurtara bilmyck insanlara gvnmyin. O, son nfsini verinc torpaa dnr, o gn
qanunlar da bitr. N xo... midi Allah Rbbd olana! Yeri-gy, dnizi v iindki hr eyi yaradan, sonsuza qdr hqiqti
qoruyan, zilnlrin haqlarn vern, aclara yemk vern Odur. Rbb sirlri azad edr, korlarn gzn aar, beli bklnlri
dzldr, dorular sevr. Rbb qriblri qoruyar, yetim, dul qadna kmk edr, pislrin yolunu is sapdrar... Rbb triflr
deyin! (Zbur, 146:1-10)
Rbb triflr deyin! N gzldir, nec xodur xo Allahmz ilahilrl triflmk! Ona trif yaraar. Rbb... ulduzlarn
sayn tyin edr... Rbbimiz byk v ox gcldr, sonsuzdur anlay. Rbb mzlumlara kmk edr, pislri yer qdr
alaldar. Rbbi krl trnnm edin, Allahmz lira il, ilahilrl yn. Odur gylri buludlarla rtn, yer zn ya
gndrn, dalarda ot bitirn. O, yem verr heyvanlara, ssln quzun balalarna... Rbb zndn qorxanlardan, sevgisin
mid balayanlardan xolanar. Rbbi ucalt... Yer zn buyruunu gndrr, sz srtl yaylar. Yun kimi qar yadrar, qrov
kl kimi yaylar. ... ri dolu sovurar, kim dz bilr soyuuna? Buyruq verib ridr buzlar, klyini sdirr, sular axmaa
balayar... Rbb triflr deyin! (Zbur, 147:1-20)
Rbb triflr deyin! Gylrdn Rbb triflr deyin, ucalardan Ona triflr deyin! Ey btn mlklri, Ona triflr deyin,
triflr deyin Ona... Ey Gn, Ay, Ona triflr deyin, triflr deyin Ona, ey ildayan btn ulduzlar! Ey gylrin gylri v
gylrin stndki sular, Ona triflr deyin! Rbbin adna triflr desinlr, nki O, buyruq verinc var oldular. Bir qanun
qoydu, onu kemzlr... Yer zndn Rbb triflr deyin, ey dniz canllar, btn dnizlr, imk, dolu, qar, buludlar, Onun
buyruuna uyan frtnalar, dalar, btn tplr, meyv aaclar, sidr aaclar, vhi v ev heyvanlar, srnnlr, uan qular,
yer znn padahlar, btn xalqlar, ndrlr, yer znn btn idarilri, cavanlar, gnc qzlar, yallar, uaqlar! Rbbin
adna triflr desinlr, nki yalnz Onun ad ucadr. Onun ucal yerin-gyn stnddir... Rbb triflr deyin! (Zbur,
148:1-14)
Rbb triflr deyin! Rbb yeni bir trnnm sylyin, sadiq qullarnn yncanda. Onu trnnmlrl yn!... Triflr
desinlr Onun adna, df v lira alb Onu ilahilrl triflsinlr!... Rbb tvazkarlar zfr tacyla bzr. Bu rfl xobxt

olsun sadiq qullar, sevinc trnnmlri oxusunlar yataqlarnda! Azlarnda Allaha uca triflr... Rbb triflr deyin! (Zbur,
149:1-9)
Rbb triflr deyin!... Gcn gstrn gylrd triflr deyin Ona! Triflr deyin Ona mdhi ilrin gr! Triflr deyin
Ona bnzrsiz byklyn yaraan kild! Boru alb Ona triflr deyin! ng v lira il Ona triflr deyin! Df v rqsl
Ona triflr deyin! Saz v neyl Ona triflr deyin! Znglrl Ona triflr deyin! Cingildyn znglrl Ona triflr deyin!
Btn canl varlqlar Rbb triflr desin! Rbb triflr deyin! (Zbur, 150:1-6)
Bu msllr (hz Sleymann msllri), mdrikliy v trbiyy atmaq, all szlri anlamaq, mvffqiyyt aparan
trbiyni ld edib doru, haql v daltli olan etmk, tmiz adam ehtiyatl, gnc adam bilikli v bsirtli etmk ndr...
Mdrik adam dinlsin v biliyini artrsn, all adam hyat hnri qazansn. (Sleymann msllri, 1:1-6)
Rbb qorxusudur biliyin tmli. Axmaqlar is mdrikliyi v trbiyni kmsyr... Olum, sni azdrmaa alan
gnahkarlara tslim olma. Bel dey bilrlr: "Biziml gl, adam ldrmk n pusqu quraq, zvq uruna gnahszlar tly
salaq... Bir ox qiymtli mal l keirr, evlrimizi qnimtl doldurarq. Gl, sn d biz qatl, tkc bir kismiz olacaq".
Olum, bellri il getm, onlarn tutduu yoldan uzaq dur. nki ayaqlar pisliy qaar, kinmdn qan tkrlr... Baqasna
tl quran z qurduu pusquya dr. Yalnz z candr tly sald. Haqsz qazanca dkn olanlarn sonu beldir. Bu
dknlk onlar canlarndan edr. (Sleymann msllri, 1:7-19)
Mdriklik ld ykskdn sslnir...: "Ey axmaqlar, axmaql n vaxtadk sevcksiniz? istehza ednlr n vaxtadk
istehzadan zvq alacaq? Alszlar n vaxtadk bilgidn nifrt edck? Xbrdar etdiyimd yola glin, o zaman siz qlbimi
aar, szlrimi anlamanza kmk edrm. Amma sizi ardm zaman mni rdd etdiniz. limi uzatdm, nm vern
olmad. eitmzlikdn gldiniz btn ydlrimi, nsihtlrimi eitmk istmdiniz... Bilikdn nifrt etdiniz. Rbbdn
qorxma rdd etdiniz. (Allah tnzih edirik.) ydlrimi istmdiniz, nsihtlrimi kmsdiniz. Bu sbbl, tutduunuz
yolun meyvsini yeycksiniz, z klyiniz siz bs edck. Axmaq adamlar dndrildiklrinin qurban olacaq. Alszlar
laqeydsizliklrinin iind yox olub gedck. Amma mni dinlyn gvnlik iind yaayacaq, pislikdn qorxmayacaq, hzur
tapacaq". (Sleymann msllri, 1:20-33)
Olum, mdrikliy qulaq asb rkdn ala ynlrk szlrimi qbul edr v buyruqlarm alnda tutsan; bli, al
arb ona knldn sslnsn, gm kimi onu axtarsan, onu axtarsan xzin kimi, Rbb qorxusunu anlayb Allah yaxndan
tanyarsan. nki mdrikliyin qayna Rbbdir. Onun azndan (Allahn szlri) bilgi v anlay xar. Dorular
mvffqiyyt atdrar, qalxandr (qoruyandr, sirgyndir) drst yaayanlarn. daltli olanlarn addmlarn qoruyar,
sadiq qullarnn yoluna gz qoyar. Onda anlayarsan hr yax yolu, nyin doru, haql v daltli olduunu. nki qlbin
mdriklikl dolacaq, zvq alacaqsan bilikdn. Bsirt sn keiki olacaq v al sni qoruyacaq. Bunlar sni pis yoldan,
xlaqszn szlrindn qurtaracaq. Onlar ki, qaranlq yollarda getmk n doru yoldan ayrlarlar. Pislik etmkdn xolanar,
zvq alarlar pisliyin ifratndan. Yollar qarq, yaaylar yanldr... Bu sbbl, sn yaxlarn yolunda get, dorularn
izindn get. nki lkd yaayacaq olan dorulardr, drst kslrdir orada qalacaq olanlar. Pislr lkdn xarlacaq,
xainlr atlacaq. (Sleymann msllri, 2:1-20)
Olum, unutma yrtdiklrimi, alnda tut buyruqlarm. nki bunlar mrn uzadacaq, hyat illrini, xobxtliyini
artracaq. Sevgini, sdaqti he yanndan ayrma, bala onlar boynuna, yaz qlbinin lvhsin. Belc, Allahn (qatnda) v
insanlarn gznd alq v hrmt qazanacaqsan. Rbb gvn btn qlbinl, z alna bel balama. Etdiyin hr id Rbbi
an, O, Snin yolunu dznliy xarar. zn mdrik biri olaraq grm, Rbbdn qorx, pislikdn uzaq dayan. Belc,
vcudun salamlq v frahlq tapar. Srvtinl v mhsulunun novbar il Rbbi sevgiyl an. O zaman anbarlarn azna
qdr dolar. (Sleymann msllri, 3:1-10)
Mdrikliy atana, al tapana n xo! Gmdns onu qazanmaq daha yaxdr. Onun faydas qzldan daha oxdur. ox
qiymtlidir ll-cvahiratdan, dilycyin he bir ey onunla mqayis edil bilmz... Yollar sevinc yollardr, bli, btn
yollar xobxtliy aparr. Mdriklik hyat aacdr ona sarlanlara, n xo ondan mhkm tutanlara!... Olum, yax yd,
bsirt sarl. sla gzn ayrma onlardan. Onlar sn hyat verck v boynuna gzl bir bzk olacaq. O zaman

gvnlikd gedrsn, sndlmdn. Qorxmadan uzanb irin-irin yatarsan. Gzlnilmz flaktdn v ya pislrin dar
olduu msibtdn qorxma. nki sni qoruyan Rbbdir, tly dmkdn sni O qoruyacaq. lindn gldiyi qdr
yaxla haqq olanlardan yaxl sirgm. lind varkn qonuna "Bu gn get, sabah verrm" dem. Sn gvnib
yannda yaayan qonuna pislik hazrlama... Zalma qibt etm, onun yollarndan he birini sem. nki Rbb aznlardan
xolanmaz, amma dorularn can dostudur. Rbb pislrin evini lntlyr, dorularn oturduu yeri is mqdds hesab edr.
Rbb istehza ednlr istehza edr, amma tvazkarlara ltf edr. Mdriklr rfi miras alacaq, alszlara yalnz rsvaylq
qalacaq. (Sleymann msllri, 3:13-35)
... Diqqt edin ki, anlayl olasnz. nki siz gzl drs verirm, ayrlmayn yrtdiklrimdn... "Syldiklrim rkdn
sarl... Mdrikliy v ala sahib ol, dediklrimi unutma, onlardan ayrlma. Mdriklikdn ayrlma, o sni (Allahn dilmsiyl)
qoruyar. Sev onu, sn (Allahn dilmsiyl) gz qoyar. Mdrikliy ilk addm ona sahib xmaqdr. Btn srvtin bahasna
baa gls d, ala sahib x. Onu qoru, o da (gzl xlaql, mdrik olmaq) sni ucaldacaq, ona sarlsan, sni rflndirck.
Bana zrif bir lng, grkmli bir tac geydirck". Dinl olum, szlrimi mnims ki, uzansn mrn. Sni mdriklik
yolunda yrdr, doru yollara ynldrm. Ayan dolamadan yryrsn. Aldn trbiyy sarl, buraxma, onu gstr,
nki odur hyatn. Pislrin yoluna ayaq qoyma, getm alaqlarn yolunda, o yoldan kin, yanndan bel kem, yolunu
dyi. nki pislik etmdikc yatmaz onlar, yuxular qaar bzilrini azdrmadqca. Yediklri pislik, idiklri zlm
mhsuludur. Halbuki dorularn yolu fq i kimidir, gedrk zhr gninin parlaqlna atar. Pislrin yolu is zlmt
qaranlq kimidir, niy bdrdiklrini bilmzlr. Olum, szlrim diqqt et, dediklrim qulaq as. Alndan xmasn bunlar,
onlar qlbin yerldir. nki onlar tapan n hyat, canna fadr bunlar. Hr eydn vvl qlbini qoru, nki hyat
ondan qaynaqlanr. Yalan xmasn azndan, uzaq tut dodaqlarn sapqn szlrdn. Gzlrin hmi n baxsn, dz n!
Gedcyin yolu dzlt, o zaman btn ilrin rahat olar. Sapma saa sola, ayan pislikdn uzaq tut. (Sleymann msllri,
4:1-27)
Olum, mdrikliyim diqqt et, all szlrim qulaq as. Bellikl, hmi bsirtli olub dodaqlarnla biliyi qoruyarsan...
Yoxsa... ah kib inlyrsn mrnn son gnlrind, vcudun tkndiyind. "yrdilmkdn niy bu qdr nifrt etdim,
qlbim nsihtlr niy hmiyyt vermdi?" deyrsn. "Mllimlrimin szn dinlmdim, mni yrdnlr qulaq
asmadm"... Rbb insann tutduu yola gz qoyar, atd hr addma nzart edr. Pis adam z gnahlar l verck,
gnahnn kmndi hmin an balayacaq onu. Hdsiz axmaql onu yoldan xaracaq, trbiyni hmiyytsiz hesab etdiyi
n lck. (Sleymann msllri, 5:1-23)
Ey tnbl, get, qarqalara bax, onlarn hyatndan mdriklik yrn... N vaxtadk yatacaqsan, ey tnbl? N vaxt
qalxacaqsan yuxundan? "Bir az yatm, bir az mrglyim" demmi yoxluq bir quldur kimi, yoxsulluq bir axn kimi glr
zrin. Aznda yalanla gzn soysuz v fitnkardr. Gz qrpar, bir ox ayaq oyunu, l-qol hrktlri edr xlaqsz,
qlbind pislik hazrlayar, kim yaradar durmadan. Buna gr qfltn msibt urayacaq, birdn-bir arsiz qalb yox
olacaq. Rbbin raz olmad eylr bunlardr: Qrurlu gzlr, yalan dil, gnahsz qan tkn llr, klkbaz rk, pisliy
aparan ayaqlar, yalan nfs alan yalan ahid v qardalar arasnda kim yaradan adam. (Sleymann msllri, 6:6-19)
Zina edn adam aldan mhrumdur. Etdiklri il zn yox edr. Payna dn... rfsizlikdir, sla xilas ola bilmz
rsvaydan. (Sleymann msllri, 6:32-33)
Olum, szlrimi yerin yetir, alnda tut buyruqlarm. Buyruqlarm yerin yetir ki, yaayasan (Cnnt hlindn olasan).
yrtdiklrimi gz bbyi kimi qoru. Onlar zk kimi barmaqlarna keir, qlbinin lvhsin yaz. Mdrikliy "sn
bacmsan", ala "qohumumsan" de. (Sleymann msllri, 7:1-4)
Mdriklik arr, al ssini yksldir. Yol knarndak tplrd, yollarn birldiyi yerd dayanr o. hrin giriind,
qaplarn yannda, ssini yksldir: "Ey insanlar, siz sslnirm, dvtim insan soyunadr! Ey sfehlr, ehtiyatl olma
yrnin; all olma yrnin, ey alszlar! Syldiyim gzl szlri dinlyin, azm dorular sylmk n aram.
Azm hqiqti eitdirr, nki dodaqlarm pislikdn xolanmaz. Azmdan xan hr sz dorudur, yoxdur yanl v ya pis
olan. Aq-akardr hams anlayana, biliy atan doruluunu bilr onlarn. Gmn yerin trbiy, qzln yerin bilik

qazan. nki mdriklik ll-cvahiratdan qiymtlidir, dildiyin he bir ey onunla mqayis edil bilmz. Mn mdriklik kimi
ehtiyat zm iqamt qazandm. Bilik v bsirt mnddir. Rbbdn qorxmaq pislikdn nifrt etmk demkdir. Qrurdan,
kibirdn, pis yoldan, sapqn azdan nifrt edirm. (Sleymann msllri, 8:1-13)
Dzgnlk yolunda, daltin izindn gedirm... Gnbgn sevincl dolub dadm, hzurunda hmi codum. Onun
dnyas xobxtliyim, insanlar (saleh mminlr) sevincim idi. Uaqlarm, indi mni dinlyin: Yolumu izlynlr n xo!
Nsihtlrimi dinlyin v mdrik olun, grmzlikdn glmyin onlar. Mni dinlyn... adama n xo! nki mni tapan
hyat tapar v Rbbin rizasn qazanar. Mni qulaq ardna vuran is zn zrr verr... (Sleymann msllri, 8:20, 31-36)
... Aln yolunu izlyin... Mdrik adam xbrdar etsn, sni sevr. Mdrik adam yrtsn, daha mdrik olar, doru adama
yrtsn, biliyini artrar. Rbb qorxusudur mdrikliyin tmli. Al mqdds olan (Allah) tanmaqdr... Mdriksns
mdrikliyinin faydas sndir, stehza etsn, acsn tk sn krsn. Alsz qadn qalmaqal v maymaqdr, he n bilmz.
Evinin qapsnda, hrin n yksk yerind oturub yoldan kenlri, z yollarndan gednlri armaq n, "Kim
maymaqdrsa bura glsin" deyr. Aldan mhrum olanlara da "Ourlanan su irin, gizlin yeyiln yemk lzztlidir" deyr.
Lakin evin girnlr lm getdiklrini, ona qonaq olanlar llr diyarnn (Chnnmin) dibin endiklrini bilmzlr.
(Sleymann msllri, 9:6-18)
Haqsz qazanlan srvtin faydas yoxdur, amma dzgnlk lmdn (Chnnmdn) qurtarar. Rbb doru adam ac
qoymaz, amma pislrin istyini boa xarar. Tnbl llr insan yoxsulladrar, alqan l zngin edr... Brkt doru
adamn bana yaar, pislr is zlmlrini szl gizlyr. Dorular trifl, pislr nifrtl xatrlanar. Mdrik adam buyruqlar
qbul edr, nsi bo axmaq is msibt dar olar. Drst adam gvnlikd yaayar, amma hiylgrin yolundan gedn ifa
edilck. Hiylgrlikl gz qrpan aclara sbb olar. nsi bo axmaq da msibt dar olar. Doru adamn az hyat
mnbyidir, pislr is zlmlrini szl gizlyrlr. Nifrt kimni bydr, sevgi hr gnah balayar. All adamn
dodaqlarndan mdriklik axar, amma aldan mhrum olan kryindn ktk yeyr. Mdrik adam bilik toplayar, axman az
is onu msibt yaxnladrar... Trbiyy qulaq asan hyat yolunu tapar. Nsihtlri rdd edn is baqalarn yoldan
azdrar... Bhtan atan alszdr. ox danann gnah az olmaz, all adam is dilini qoruyar. Doru adamn dili saf gm
kimidir, pisin niyytlri is dyrsizdir. Doru adamn szlri bir oxlarn bslyr, axmaqlar is al mhrumluundan lr.
Rbbin brktidir adam zngin edn, Rbb ona drd vermz. Pislik alszlar n ylnc kimidir. Al banda olanlar
n is mdriklik eyni eydir. Pis adamn qorxduu bana glr, doru adam is dilyin atar... Doru adam sonsuzadk
qalar (54). Dilr n sirk, gzlr n tst ndirs, tnbl ulaq da zn gndrn n eldir. Rbb qorxusu mr
uzadar, pislrin mr is qsadr (brktsizdir). Dorunun midi onu sevindirr, pisin midi is boa xar. Rbbin yolu
drst n snacaq, fitnkar n is msibtdir. Doru adam he vaxt sarslmaz... Doru adamn azndan mdriklik
xar... Doru adamn dodaqlar deyilck sz bilr, pisin azndan is sapqn szlr xar. (Sleymann msllri, 10:2-32)
Rbb hiylli trzidn xolanmaz, hiylsiz kidn raz qalar. Tkbbrn ardnca rsvaylq glr, amma mdriklik
tvazkarlardadr. Yax insann drstly ona yol gstrr, xainin yalan is msibt aparar. Qzb gn srvt i
yaramaz, halbuki dzgnlk lmdn (Chnnmdn) qurtarar. Drst insann doruluu onun yolunu dzldr, pis adam
olarsa, pisliyi zndn mhv olar. Yaxnn doruluu onu qurtarar, amma xaini z tamah l verr. Pis adam ldynd
midlri yox olar, gvndiyi gc d bitr. Doru adam tinlikdn xilas olar, onun yerin tinliyi pis adam kr. Allahsz
adam baqalarn az il msibt aparar, halbuki dorular bilik saysind xilas olar. Dorularn mvffqiyytin hr
bayram edr... Drstlrin brkti il hr inkiaf edr, amma pislrin az hri viran edr. Baqasn kiik grn aldan
mhrumdur, all adam is dilini qoruyar. Qeybti sirr saxlaya bilmz, halbuki etibarl insan sirda olar. Yol gstrni
olmayan xalq mhv olar, mslhtisi ox olan zfr gedr... fqtli qadn rf, zalmlar is yalnz srvt qazanar.
Xeyirxahn faydas zndir, qddar is z bana bla gtirr. Pis adamn qazanc aldadcdr, dzgnlk knin mkafat is
etibarldr. Qlbi doru olan hyata (Cnnt) qovuar, pisliyin ardnca gedn lmn hazrlayar (Chnnm gedr). Rbb
sapqn qlbi olana pis baxar, drst yaayandan raz qalar. Bilin ki, pis adam czasz qalmaz, dorularn soyu is xilas olar.
Aldan mhrum qadnn gzlliyi donuzun burnundak qzl halqaya bnzyir. Dorularn istyi hmi yaxlqla nticlnr,
pislrin midi is qzbl. liaq olan daha ox qazanar, haqq yeynin sonu is yoxsulluqdur. Comrd olan bollua atacaq,

baqasna su vern su verilck. Xalq buda toplayan lntlyr, amma buda satan brkt tapar. Yaxl mqsd biln
uur qazanar, pisliyi mqsd hesab edn is pisliy urayar. Znginliyin gvnn ba aa gedck, halbuki dorular,
budandak yarpaq kimi inkiaf edck... (Sleymann msllri, 11:1-31)
Trbiyni sevn biliyi d sevr, trbiydn nifrt edn axmaqdr. Yax adam Rbbin ltfn atar, amma klkbaz Rbb
mhkum edr. Pislik adam gvnliy qovudurmaz... Yax qadn rinin tacdr... Dorularn qanunlar daltli, pislrin
ydlri aldadcdr. Pislrin szlri lm tlsidir, dorularn dan is onlar qurtarar. Pislr lb yox olar, doru adamn
evi salamat qalar. Adam al nisbtind triflnr, yanl dncli kiik grlr... Pisin mehribanl bel zlmldr... Pis
adam pislrin qnimtini istyr, amma dz insanlarn kk mhsul verr. Pis adamn gnah szlri z n tldir, amma
doru adam tinliyi sovudurar. nsan aznn mhsulu il yaxlq qazanar, linin myin gr d qarln alar. Axman
yolu z gznd dorudur, mdrik adam is yd qulaq asar. Axmaq sbildiyini drhal biruz verr, amma ehtiyatl olan
alaldlmaa nm vermz. Drst ahid dorunu sylyr, yalan ahid is yalan nfs alar. Dnmdn deyiln szlr
qlnc kimi ksr, mdriklrin dili is fa verr... Pislik hazrlayann qlbi hiyl il, slh nsiht ednin qlbi is sevincl
doludur. Doru adama he zrr glmz, pisin ba is bladan xilas olmaz. Rbb yalan dodaqlar pislyr, amma hqiqt
uyanlardan raz qalar... Narahat qlb insan hlak edr, amma gzl sz sevindirr. Doru adam yoldana da yol gstrr,
pisin tutduu yol is zn sapdrar... Doru yol hyat qaynadr, bu yol lmszly aparr (55). (Sleymann msllri,
12:1-28)
Mdrik adam trbiyni sevr, istehza edn tnqid olunsa da, nm vermz. Yax insan azndan xan szlr gr mkafat
alar, amma xainlrin nfsi zlmdr. Dilini tutan cann qoruyar, amma boboazn sonu msibtdir... Doru adam yalandan
nifrt edr, pisin szlri is pisdir, biabrdr. Dzgnlk drst yaayan qoruyar, pislik gnahkar hlak edr... Dorularn
i parlaq olar, pislrin ras snr. Qrurdan ancaq qova xar, yd dinlyn is mdrikdir... Nsihtlr qulaq asmayan
vzini dyr, buyruqlara (Allahn buyruqlarna) hrmtli olan is mkafatn alar. Mdriklrin yrtdiklri hyat qaynadr,
insan lm tlsindn uzaqladrar (56). All davran hrmt qazandrar, xainlrin yolu is msibt aparar. Ehtiyatl adam
iini bilrk edr, alsz adam is axmaqln gstrr. Pis apar blaya dr, etibarl eli is fa gtirr. Trbiyy
yanamayan yoxluq v rsavylq gzlyir, amma tnqid qulaq asan rflnr... Alsz pislikdn uzaq qala bilmz.
Mdriklrl oturub-duran mdrik olar, alszlarla dost olan is zrr grr. Gnahkar flakt buraxmaz, dorularn mkafat
is rifahdr... Sevn ata (olunu) diqqtl trbiy edr... (Sleymann msllri, 13:1-25)
Doru yolda gedn Rbbdn qorxar... Axman szlri kryin ktkdir, amma mdrikin dodaqlar zn qoruyar...
Etibarl ahid yalan danmaz, yalan ahid is yalan nfs alar. stehza edn mdrikliyi axtarsa da, tapa bilmz, all n
is bilik qazanmaq asandr. Alsz adamdan uzaq dur, nki sn yrdck bir eyi yoxdur. Ehtiyatl adamn mdrikliyi n
edcyini bilmsidir, alszlarn axmaql is aldanmaqdr... Drstlr is yax niyytlidir... Doru adamn evi abad olacaq.
El yol var ki, insana dz kimi grnr, amma sonu lmdr (57)... Qlbi dnk olan tutduu yolun, yax adam da
etdiklrinin mkafatn alacaq. Sadlvh hr sz inanar, ehtiyatl olan is atd hr addm hesablayar. Mdrik adam
Rbbdn qorxduu n pislikdn uzaqlaar, alsz is byklk gstrib zn gvnr. Tez hirslnn axmaq kimi davranar,
hiylgrdn ham nifrt edr. Maymaqlarn miras alszlqdr, ehtiyatl kslrin tac is bilikdir... Qonunu xor grmk
gnahdr, n xo mzluma ltf edn! Pislik hazrlayan yolunu itirmzmi? Halbuki yaxlq hazrlayan sevgi v sdaqt
qazanar. Hr mk qazanc gtirr, amma mnasz danq yoxsullua aparar... Alszlar axmaql il tannar. Drst ahid
can qurtarar, yalan ahid hiylgrdir. Rbbdn qorxan tam gvnlikddir, Rbb onun uaqlarna da snacaq olacaq. Rbb
qorxusu hyat qaynadr (salehlrin Cnnti qazanmalarna vsil olar), insan lm tlsindn (Chnnm zabndan)
uzaqladrar... Gec hirslnn alldr, tez sbiln axmaqln gstrr. Dinc rk bdnin hyat qaynadr, hsd is
insan hlak edr... Yoxsula acyan Yaradan ucaldar. Pis adam dar olduu msibtl hlak olar... Mdriklik all adamn
qlbin snar... Dzgnlk xalq ucaldar, halbuki gnah hr hans bir xalq n rsvaylqdr. (Sleymann msllri, 14:134)
Yumaq cavab qzbi yatrar, halbuki incidn sz qzbi alovlandrar. Mdrikin dili bilikdn gzl istifad edr, alszn
azndan is axmaqlq axar. Rbbin gz (58) hr yerd olan grr, pislr d, yaxlara da gz qoyar. Nzaktli dil hyat

verr, pis dil is ruhu incidr. Axmaq atasnn xbrdarlqlarn kiik grr, ehtiyatl adam tnqid qulaq asar. Doru adamn
evi byk xzin kimidir, pisin gliri is sxnt yeridir. Mdriklrin dodaqlar bilik yayar, amma alszlarn qlbi el deyil...
Dorularn duas Onu raz edr. Rbb pis adamn yolundan raz qalmaz, doruluun ardndan gedni sevr... stehza edn
tnqiddn xolanmaz, mdriklr gedib mslhtlmz. Xobxt qlb z sevindirr, ac qlb ruhu zr. All qlb bilik
axtarar, alszn az is axmaqlqla bslnr... Xobxt bir qlb sahibin davaml ziyaftdir. Yoxsul olub Rbbdn qorxmaq,
zngin olub qay iind yaamaqdan stndr. Sevgi dolu mhitd trvz yemk, nifrt dolu mhitd kk danadan yaxdr.
Kmhvsl adam kim yaradar, sbirli adam qovan yatrar. Tnblin yolu tikanl pr kimidir, dorunun yolu is enli
ky bnzyr. Mdrik uaq atasn sevindirr, alsz uaq is anasn kiik grr. Aldan mhrum olan axmaql il
sevinr, amma all insan drst hyat srr. Qarlql danq olmazsa, planlar boa xar, mslhtilrin oxluu il
mvffqiyyt ld edilr. Uyun cavab sahibini xobxt edr, yerind deyiln sz n gzldir! All adam hyata (Cnnt)
gedn yoldadr, bu da llr diyarna (Chnnm) enmyini nlyr. Rbb qrurlunun evini yxar... Rbb pisin qanunlarndan
raz qalmaz, tmiz dnclrdn raz qalar. Haqsz qazanca dkn adam z evin tinlik verr, rvtdn nifrt edn is
rahat yaayar. Doru adamn al cavabn yax lr, pisin az pislik saar. Rbb pislrdn uzaq durar, halbuki dorularn
duasn eidr (razlq edr). Gln gzlr qlbi sevindirr, yax xbr insana frahlq verr. Hyat vern szlri dinlyn
mdriklr arasnda yerlr. Trbiydn qaan zn zrr verr, tnqid qulaq asan is al qazanar. Rbb qorxusu mdriklik
yrdr, tvazkarlq da rfin rtidir. (Sleymann msllri, 15:1-33)
nsan hr etdiyini tmiz sanar, amma niyytlrini ln Rbbdir. Edcyin ilri Rbb mant et, o zaman qanunlarn
reallaar. Rbb hr eyi mqsdi n yaratd, pis adam da r gn n. Rbb qlbi qrurlu olan pis grr, bilin ki, ellri
czasz qalmaz. Sevgi v ballq gnahlar baladar, Rbb qorxusu insan pislikdn uzaqladrar. Rbb adamn yaayndan
raz olarsa, dmnlrini bel onunla bardrar. Dzgnlkl qazanlan az ey, haqszlqla qazanlan byk glirdn yaxdr.
Padah dalti tapdalamamaldr. Doru l v trzi Rbbindir (59), btn kilri O tyin edr. Padahlar pislikdn kinr,
nki taxtn zmanti daltdir. Padah doru sylyndn raz qalar, drst danan sevr... Mdriklik qazanmaq qzldan
daha qiymtlidir, ala sahib olmaq da gmdn stndr. Drstlrin tutduu yol pislikdn uzaqladrar, yoluna diqqt
yetirn cann qoruyar. Qrurun ardndan msibt, kibirli ruhun ardndan da mlubiyyt glr. Mzlumlar arasnda tvazkar
olmaq, qrurlularla soyun mal paylamaqdan yaxdr. yd qulaq asan mvffqiyyt atar, Rbb gvnn xobxt olar.
Mdrik qlbli insanlara all deyilir, irin sz raz salma gcn artrar. Al sahibin hyat qayna, axmaqlq is axmaqlara
czadr. Mdrikin al dilin yn verr, dodaqlarnn raz salma gcn artrar. Xo szlr bal kimidir, cana irin v bdn
fadr. El yol var ki, insana dz kimi grnr, amma sonu lmdr (Chnnmdir)... Alaqlar baqalarna pislik hazrlayar,
danqlar qzn at kimidir. Kmhvsl adam kimni qzdrar, qeybti can dostlarn ayrar. Zalm adam baqalarn
tovlayar v onlar pis yola ynldr. Gz qrpmaq kly, hiylli glmsm pisliy iardir... Sbirli adam igiddn stndr,
zn yoxlayan da hrlr fth edndn stndr... Hr qrar Rbb verr. (Sleymann msllri, 16:1-33)
Hzur iind quru bir loxma qova v ziyaft dolu evdn yaxdr... Qzl ocaqda, gm putada tmizlnr, qlbi
tmizlyn is Rbbdir. Pis adam fsad dolu dodaqlar dinlyr, yalan da txribat dil qulaq asar... Sevgi istyn adam
gnahlar balayar, qeybt edn is can dostlarn ayrar... Pis adam ancaq syana meyllidir... Aznl zrind olan bir
alszla qarlamaq balalarndan olmu dii ay il qarlamaqdan betrdir. Yaxln qarln pislikl dynin evindn
pislik azalmaz. Qovann balanc su szntsna bnzr, msibt gtirib xarmadan kimni burax. Pisi balayan da,
dorunu mhkum edni d Rbb pislyr. Alsz biri mdriklik satn almaq n niy pul xrclsin? Onsuz da aldan
mhrumdur! Dost hmi sevr, qarda tin gnd blli olar... syan sevn qovan sevr... Dili il aldadan da blaya dr.
Alsz zn dourana drddir... Ruh frahl salamlq gtirr, zgin ruh is vcudu qocaldar. Pis adam dalti sapdrmaq
n gizlin rvt alar. All adam gzn mdriklikdn ayrmaz, alszn gz is hmi sada-soldadr... Bilikli adam az
danar, all adam sakit ruhludur... (Sleymann msllri, 17:1-28)
Trs adam z mnftini gdr, yax yd hmi qar xar. Alsz adam bir ey anlamaqdan ox z fikirlrini
danmaqdan xolanar. Pisliyi alaldlmaq, eyibi rsvaylq izlyr. Mdrik adamn azndan xan szlr drin sular kimidir,
mdrikliyin mnbyi d coun bir aydr. Pisi himay etmk d, gnahszdan dalti sirgmk d yax deyil. Alszn
dodaqlar kimy gtirib xarar... Alszn az zn mhv edr, dodaqlar da canna tldir... Zngin srvtini bir qala,

almaz bir sdd sanar. Qlbin qrurunu mlubiyyt, tvazkarl is rf izlyr. Dinlmdn cavab vermk axmaqlq v
abrszlqdr... All adam biliyi satn alar, mdrikin qula da bilik arxasndadr... Msibt aparan dostlar vardr, amma el
dost var ki, qardadan yaxndr insana. (Sleymann msllri, 18:1-24)
Drst yaayan bir yoxsul olmaq, yalan bir alsz olmaqdan yaxdr. Biliksiz hvs i yaramaz, tlsmk insan
yanldar... Yalan ahid czasz qalmaz, yalan nfs alan xilas ola bilmz... Al izlyn bollua qovuar... All adam
sbirlidir, qsurlar xo grmsi ona rf qazandrar... All qadn Rbbin hdiyysidir. Tnbllik insan laqeydliy aparar,
avara adam da ac qalar. Allah buyruuna uyan cann qoruyar (Cnnti qazanar), getmsi grkn yollar nmsiz grn lr
(Chnnm zabyla qarlq tapar). Yoxsula acyan adam Rbb borc vermi olar, etdiyi yaxlq n Rbb onu
mkafatlandrar... yd qulaq as, trbiyni qbul et ki, qalan mrn boyu mdrik olasan. nsan ryind ox ey hazrlayar,
amma reallaan Rbbin mqsdidir. nsandan istnn vfadr, yoxsul olmaq yalan olmaqdan yaxdr. Rbb qorxusu dolun
v drdsiz bir hyata qovudurar... All adam tnqid etsn biliyin bilik qatar... Olum, nsihtlrimi dinlmsn, bilik
qayna olan szlrdn saparsan... Pislrin az fsadla bslnr. (Sleymann msllri, 19:1-28)
Qovadan qamaq insan n rfdir, halbuki hr axmaq mbahisy hazrdr... nsann niyytlri drin quyunun suyu
kimidir, all adam onlar ortaya xarar. nsanlarn oxu "Vfalyam" deyr. Amma sadiq birisini kim tapa bilr? Doru v
drst bir ataya sahib olan uaa n xo!... Rbb hiylli trzidn, hiylli ldn xolanmaz... Eidn qula da, grn gz
d Rbb yaratmdr. oxlu qzln, ll-cvahiratn ola bilr, amma bilik axdan dodaqlar daha qiymtlidir... Qanunlarn
mslhtlrk et... "Bu pisliyin vzini sn vercym" dem; Rbbi gzl, O, sni qurtarar... Rbb hiylli trzidn
xolanmaz. nsann addmlarn Rbb ynlndirr... Dnmdn vd etmk thlklidir. Mdrik padah pislri ayrd edr...
nsann ruhu Rbbin idr (Allahn nurunun tcllisidir)... Sevgi v sdaqt padahn gvncsidir. Onun taxtn
salamladran sevgidir. (Sleymann msllri, 20:3-28)
Padahn qlbi Rbbin linddir, kanaldak su kimi onu istdiyi yn evirr. nsan izldiyi hr yolun doru olduunu sanar,
amma niyytlrini ln Rbbdir. Rbb zn qurban verilmsindn ox doruluun v daltin yerin yetirilmsini istyr.
Qrurlu baxlar v qrurlu qlb pislrin ras v gnahdr.... Haqsz qazanlan srvt duman kimi keicidir v lm (60)
tlsidir. Pislrin zlm zlrini sprb aparar, nki dorunu etmy yanamazlar. Gnahkarn yolu qarq, pak adamn
etdiklri is dzdr Pisin can atd ey pislikdir, he kim acmaz Mdrik olan yrdilndn bilik qazanar... Yoxsulun
fryadna qulan txayann fryadna cavab verilmyck Haqq yerin glinc doru adam sevinr, fitnkar dht dr.
Aldan uzaqlaan zn llrin arasnda grr (61). Zvqn dkn olan yoxsullaar Mdrikin evi qiymtli ya v
zeytun ya il doludur, alszn is maln xrman sovurar. Doruluun v sevginin ardnca gedn hyat, rahatlq v rf
tapar Qrurlu, lova v istehza edn: Bunlar tkbbrl insan adlardr. Tnblin istyi onu lm aparar, nki llri
almaqdan kinr; btn gn istklrini sayb oturar, halbuki doru adam sirgmdn verr Pis adam zn gcl bir
grn verr, yax insan is tutduu yoldan mindir. Rbb qar mvffqiyytli ola bilck mdriklik, al v qanun
yoxdur. At dy gn n hazr saxlanlar, amma zfr vern Rbbdir. (Sleymann msllri, 21:1-31)
... Hrmt gm v qzldan yaxdr. Znginl yoxsulun ortaq yn budur: Hr ikisini d Rbb yaratd Tvazkarln
v Rbb qorxusunun mkafat znginlik, rf v hyatdr (62). Pisin yolu tikan v tl il doludur. Cann qorumaq istyn
bunlardan uzaq durar. Ua tutmal olduu yola gr yetidir, yalandnda o yoldan ayrlmaz... Fsad kn drd bir,
qzbinin dynyi yox olar. Sxavtli adam mqdds hesab edilr, nki yemyini yoxsullarla paylaar. stehza edni qov,
qova bitr; kim v alaltmalar da sona atar... Rbb biliy gz qoyub qoruyar, xainin szlrini is yox edr... Srvtini
bytmk n yoxsulu znin ... sonu yoxsulluqdur. (Sleymann msllri, 22:1-16)
Qulaq as, mdriklrin szlrini dinl, yrtdiyimi yadda saxla. Szlrimi qlbind saxlasan xobxt olarsan, onlar hmi
hazr olsun dodaqlarnda. Rbb gvnmyin n bu gn bunlar sn, bli, sn d bildirirm. Snin n otuz sz yazdm,
bilik v yd szlri... Bel ki, etibarl, doru szlri bilsn, belc, sni gndrn etibarl cavab ver bilsn. Yoxsulu
yoxsul olduu n soymaa alma, dkn mhkmd zm. nki onlarn mhakimsini Rbb mdafi edck...
Kmhvsl adamla yoldalq etm; tez hirslnnl yola xma. Yoxsa onun yollarna alar, zn tly dm grrsn.
(Sleymann msllri, 22:17-25)

Nsihtlri yadda saxla, bilik dolu szlr qulaq as. Uan trbiy etmkd geri qalma... Olum, mdrik olsan, mnim
ryim d sevinr. Dodaqlarn doru dandnda knlm d coar. Gnahkarlara qibt etmkdns hmi Rbb qorxusunda
yaa. Belc, bir glcyin olar v midin boa xmaz. Olum, dinl v mdrik ol, qlbini doru yolda tut... Yaland
zaman anan xor grm. Hqiqti satn al v satma; mdrikliyi, trbiyni, al da. Doru adamn atas coduqca coar, mdrik
davranan oulun atas sevinr (Sleymann msllri, 23:12-24)
Pislr qibt etm, onlarla birlikd olma istm. nki qlblri zlm hazrlayar, dodaqlar blalardan danar. Ev
mdriklikl tikilr, alla gclndirilr. Bilik saysind otaqlar hr cr qiymtli, gzl ya il dolar. Mdriklik gcdn, bilik
d byk qvvtdn stndr Zfr qazanmaq n bir ox mslhti lazmdr Pislik hazrlayan adam hiylgr kimi
bilinck... stehza edndn ham nifrt edr. tin gnd csartini itirsn, demli gcn azdr. lm thlksind olanlar
xilas et, lmk zr olanlar qoru. "Bax, bunu bilmirdim" desn d, insann ryindkini biln anlamazm? Snin cann
qoruyan anlamazm?... Mdriklik d cann n eldir, onu bil. Mdrikliyi tapsan, bir glcyin olar v midin boa xmaz.
Ey pis adam, doru adamn evin pusqu qurma, onu yxmaa alma. nki doru adam yeddi df yxlsa, yen qalxar,
amma pislr flaktd yox olar. Dmnin ziflmyin v sndlmyin sevinm. Yoxsa Rbb mmnun olmaz... Pislik
ednlr hirslnib kdrlnm, onlara etina etm. nki pislrin glcyi yoxdur... Olum, Rbb... hrmt gstr,
syankarlarla yoldalq etm... Bunlar da mdriklrin szlridir: Mhakim edrkn trf saxlamaq yax deyil. Pis
"Gnahszsan" deyn hakimi xalqlar lntlyr, qnayar... Drst cavab hqiqi dostluun iarsidir... Baqalarna qar
sbbsiz ahidlik etm v dilinl aldatma. "Mn etdiyini mn d ona edcym, vzini vercym mn etdiyini" dem.
Tnblin tarlasndan, alszn bandan kend hr yeri tikanlarn, otlarn rtdyn grdm; da divar da umudu.
Grdklrimi drin dndm, seyr etdiklrimdn ibrt aldm. "Bir az mrglyim, bir az yatm" demmi yoxluq bir quldur
kimi, yoxsulluq bir axn kimi glr zrin. (Sleymann msllri, 24:1-34)
Yerind deyiln sz gm oymalardak qzl alma kimidir. Qzl sra v ya qzl bir bzk ndirs, dinlyn qulaq n
mdrikin tnqidi d eldir. Biind qar srinliyi necdirs, etibarl eli d zn gndrnlr n eldir... Yasz bulud v
yel necdirs, vermdiyi hdiyy il ynn adam da eldir. Sbirl bir hkmdar bel raz salnar, irin dil n gcl
mqavimti qrar. Baqasna qar yalan ahidlik edn toppuz, qlnc v ya iti ox kimidir. tin gnd xain gvnmk,
rk di v ya ikst ayaa gvnmk kimidir. Dmnin acsa, doyur; susayarsa, su ver. Bunu etmkl onu utandrarsan v
Rbb sni mkafatlandrar... Pisin nnd susan doru adam suyu bulanm bulaq, irklnmi quyu kimidir... zn nzart
ed bilmyn adam dalm, sddsiz hr kimidir. (Sleymann msllri, 25:11-28)
Yazn ortasnda qar, biind yan uyun olmad kimi, alsza da rf yaramaz.... Alsza axmaqlna gr cavab
verm, yoxsa sn d onun sviyysin enrsn. Alsza axmaqlna uyun cavab verm, yoxsa zn mdrik sanar.
Alszn li il xbr gndrn z ayaqlarn ksn biri kimi, zn zrr verr. Alszn aznda msl iflicin sallanm
ayaqlar kimidir. Alsz rflndirmk da sapanda balamaq kimidir. Srxoun lindki tikanl budaq ndirs, alszn
azndak msl d odur... zn mdrik grni tanyrsanm? Alsz bel ondan daha midlidir... Rzsinin zrind dnn
qap kimi, tnbl d yatanda dnb yatar. Tnbl lini boqaba salar, yenidn azna aparmaa rinr. Tnbl zn all
cavab vern yeddi adamdan daha mdrik sanar... Odun bitinc at snr, qeybti yox olunca qova bitr. Kz n kmr,
at n odun ndirs, kimni alovlandrmaq n qova edn d eldir... zizlyn dodaqlarla pis qlb, minalanm
torpaq z bnzr. ryi nifrt dolu adam szlri il niyytini gizlmy alar, amma qlbi hiyl il doludur. Gzl szlrin
aldanma, nki qlbind yeddi pis ey vardr. Nifrtini hiyl il rts bel, pisliyi cmiyytin qarsnda ortaya xar.
Baqasnn quyusunu qazan iin z dr, da diyirldn altnda qalar. Yalan dil incitdiklrindn nifrt edr, rsvay
azdan msibt glir. (Sleymann msllri, 26:1-28)
Sabahla ynm, nki n gtircyini bil bilmzsn. Sni z azn deyil, baqalar triflsin, z dodaqlarn deyil, zgsi
triflsin. Da ardr, qum bir ykdr, amma axman thriki ikisindn d ardr. Qzb zalm, hiddt azndr... Aq bir
tnqid, gizli tutulan sevgidn yaxdr. Dmnin gzlliklri hiyldir, amma dostun sni yaxln n yaralayar... Gzl
qoxu v bxur cana frah verr, dostun verdiyi yd insana irin glir. (Sleymann msllri, 27:1-10)

Dmir dmiri bilr, insan da insan... Su grnmz nec ks etdirirs, rk d insann iini ks etdirr. lm v flakt
diyar insana doymaz (63), insann gz d he doymaz. Qzl ocaqda, gm putada yoxlanar, insansa ald trifl yoxlanar.
(Sleymann msllri, 27:17-21)
Pis adam zn qovan olmasa bel qaar, dorular is gnc aslan kimi rklidir. syan lk ox bal olar, amma all,
bilikli adam nizam gtirr. Yoxsulu zn yoxsul mhsulu xarab edn leysan ya kimidir. Qanunu trk edn pisi triflyr,
yerin yetirn is pis qar xar. Pislr daltdn anlamaz, Rbb ynlnlr is hrtrfli anlayar. Drst bir yoxsul olmaq
sui-istifad il zngin olmaqdan yaxdr. Mqdds qanunu (64) yerin yetirn uaq alldr... Drst kslri pis yola evirn
z qazd uxura dr. Yaxl drst olanlar miras alacaq. Zngin zn mdrik sanar, amma all yoxsul onun qlbini
oxuyar. Dorularn zfri cou il qeyd olunar... Gnahlarn gizlyn mvffqiyytli olmaz, etiraf edib buraxan is
mrhmt tapar. Gnahdan kinn nec d xobxtdir! nadcllq edn is blaya dr. Yoxsul xalq idar edn pis adam
nrildyn aslan v tcavzkar ay kimidir. Qddar ndrin al azdr; haqsz qazancdan nifrt edn is uzun mrl olar. Aln
a yaayan xilas olar, sui-istifad edn qfltn msibt dar olar. Torpan ildnin ryi bol olar, xyal arxasnda qaan
is yoxsul olar. Etibarl adam bollua atar, zngin olmaa can at is bladan xilas ola bilmz... Xsis srvt arxasnda qaar,
yoxsullua dcyini dnmz... Acgz qova xarar, Rbb gvnn is bolluq iind yaayar. zn gvnn alszdr,
mdrik davranan gvnlikd olar. Yoxsula vern mhtac olmaz, yoxsulu grmmzlikdn gln is bir ox lnt urayar.
(Sleymann msllri, 28:1-27)
Dflrl xbrdar edildiyi halda dikbalq edn qfltn msibt urayacaq, ar yoxdur. Doru kslr oxalnca xalq
sevinr, pis adam hkmdar olunca xalq inlyr... daltl idar edn padah lksin dstk olar, ar vergilr qoyan is mhv
edr. Baqasnn zn gln adam ona tl qurar. Pisin syan zn tl olar, doru adam is trnnm (ilahi) sylyr v
sevinr. Doru adam yoxsullarn haqqn verr, pis adam haqqn n olduunu bilmz. stehza ednlr hrlri belc
qardrar, mdriklr is qzbi yatrar. Mdrik adama qar mhakimsi olan axmaq qzblnr, istehza edr v rahatlq
vermz. Qana susayanlar drst adamdan nifrt edr, dorular is onun cann qoruyar. Alsz hmi hirslnmy hazrdr,
mdrik is qzbin hakim olar... Yoxsullar daltl idar edn padahn taxt hmi gvnlikd olar... Pislr oxalnca syan
da oxalar, amma dorular onlarn mlub olduunu grck. Olunu trbiy et, o da sn hzur verck v knln xo
edck. Vhydn mhrum olan xalq hdd bilmz. N xo mqdds qanunu (65) yerin yetirn!... Qzbli adam kim
yaradar, kmhvsl adamn syan az olmaz. Qrur insan hrmtdn salar, tvazkarlq is rf qazandrar... nsandan
qorxmaq tldir, amma Rbb gvnn gvnlikd olar. Hkmdarn gzn girmk istyn oxdur, amma Rbbdir insana
dalt vern. Dorular haqszlardan kinr, pislr d drst yaayanlardan. (Sleymann msllri, 29:1-27)
Allahn hr sz etibarldr, O, zn snan hr ks qalxandr (qoruyucudur)... Ey Allah... Saxtakarl, yalan mndn
uzaq tut... (Sleymann msllri, 30:5-8)
Ellri var ki, zlrini trtmiz bilrlr, halbuki pisliklrindn tmizlnmi deyildirlr. Ellri var ki, zlrindn stn adam
tanmazlar, hamya yuxardan baxarlar. Ellri var ki, dilri qlnc, nlri baqdr... (Sleymann msllri, 30:12-14)
Dnyada drd kiik varlq vardr ki, ox mdrik davranarlar: Qarqalar gcl olmayan bir birlikdir, amma yemklrini
yaydan yarlar. Dovanlar da gcsz bir birlikdir, amma yuvalarn qaya oyuqlarnda dzldrlr. yirtklrin bas
yoxdur, amma dst-dst irlilyrlr. Krtnklni l il tutmaq mmkndr, amma ah saraylarnda gzir... Ordusunun
bandak padah "gr axmaq kimi zn ucaltdnsa v ya pislik hazrladnsa, dayan v dn! nki sd dync
krya... nec xrsa, qzbi qurdalaynca da qova xar". (Sleymann msllri, 30:24-33)
Azn haqqn mdafi ed bilmyn v kimssizin mhakimsi n a. Azn a v daltl mhakim et, mzlumun,
yoxsulun haqqn mdafi et. Yax qadn kim tapa bilr? Onun dyri ll-cvahiratdan ox stndr. ri ona rkdn
gvnr v qazanc azalmaz. Qadn ona pislikl deyil, hyat boyunca yaxlqla cavab verr... Mzluma qollarn aar,
yoxsula lini uzadar... Gc v rf brnmdr, glcy etibarl baxar. Azndan mdriklik axar, dili yaxlq nsiht edr.
Evin ilrini idar edr, tnbllik etmz... Cazibdarlq hiylgr, gzllik mnaszdr; amma Rbb hrmtli qadn trif
layiqdir. llrinin layiq olduunu verin zn, etdiklri n hr mvrtind triflnsin. (Sleymann msllri, 31:8-31)

TVRATDA ALLAHIN
YARATDII GZLLKLRDN
NMUNLR
Allahn camal
Rbbdn tk dilyim, tk istyim budur: Rbbin gzlliyini seyr etmk (66), mscidind Ona heyran olmaq n mrmn
btn gnlrini Onun evind keirmk. (Zbur, 27:4)
O, hr eyi vaxtnda gzl yaratd. nsanlarn qlbin sonsuzluq anlayn qoydu. Yen d insan Allahn etdiyi ii vvldn
sona qdr anlaya bilmz. (Vaiz, 3:11)
"Varm Snin kimisi... ya Rbb? Snin kimi mqddslikd zmtli, heybti il trif dyr, mczlr yaradan varm?
(Misirdn x, 15:11)
Hkmranlq v heybt Allaha mxsusdur, uca gylrd nizam quran Odur. (yyub, 25:2)
yalardak gzlliklr
Sddli hrlr, mhsuldar torpaqlar l keirdilr. Gzl yalarla dolu evlr, qazlm anbarlara, balara, zeytunluqlara,
oxlu meyv aacna sahib oldular. Yeyib doydular, bslndilr v onlara etdiyin byk yaxlqlara sevindilr. (Nehemya,
9:25)
Onu gzl hdiyylrl qarladn, bana tmiz qzldan tac qoydun. (Zbur, 21:3)
Bilik saysind otaqlar hr cr qiymtli, gzl ya il dolar. (Sleymann msllri, 24:4)
Gzl bitkilr
Asuriy bax! Livanda bir sidr aac idi, mey klg salan gzl budaqlar var idi. ox yksk idi, ba buludlara atrd.
(Yezekel, 31:3)
Gzllikd bnzrsiz idi. Budaqlar getdikc uzand, nki kk oxlu su iirdi. (Yezekel, 31:7)
Sx budaqlarla o sidr aacn gzlldirdim... (Yezekel, 31:9)
Yarpaqlar gzl idi, hamya atacaq qdr oxlu meyvsi var idi. Vhi heyvanlar klgsind snr, gyd uan qular
budaqlarna qonurdu. Hr canl ondan bslnirdi. (Daniel, 4:12)
Gzl yemklr
hazrlad gzl yemkl ryi Yaqubun lin verdi. (Yaradl, 27:17)
Birinci gn meyv aaclarnn gzl meyvlrini, xurma budaqlarn, sx yarpaql aac budaqlarn, vadi qovaqlarn yb
Allahnz Rbbin qarsnda yeddi gn nlik edcksiniz. (Levililr, 23:40)
Gzl mkanlar
Ucalq, ululuq Onun hzurundadr, gc v gzllik Onun mscidinddir. (Zbur, 96:6)
Yeyib doyduunuzda gzl evlr qurub yerldiyinizd... (Qanunun tkrar, 8:12)
qamtgahlarn nec d gzldir! (Shrada saylar, 24:5)
zn ver ki, riy ayndan keib qar trfdki o mhsuldar lkni, o gzl dalq blgni v Livan grm. (Qanunun
tkrar, 3:25)
Gzl tarlalar, mhsuldar asmalar Nli hrdki xobxtlik dolu evlr n... (Yeaya, 32:12)

 Tikmdiyiniz byk v gzl hrlri, ymadnz yax yalarla dolu evlri, siz mk vermdn qazlm anbarlar,
tikmdiyiniz balar, zeytunluqlar olan lky aparacaq (Qanunun tkrar, 6:10)
Rbbin siz verdiyi bu gzl torpaqlardan... (Yeua, 23:13)
Rbbin siz verdiyi bu gzl lkdn (Yeua, 23:16)
Gzl tirlr
Gzl tir v bxur cana frahlq verr, dostun verdiyi yd insana irin glr. (Sleymann msllri, 27:9)
Gzl tirdn raz qalan Rbb... (Yaradl, 8:21)
Sn gtiriln mallar arasnda ilnmi dmir, darn, gzl tirli qam var idi. (Yezekel, 27:18)
Padah divanda ikn nard iyinin gzl qoxusu yayld. (Nmlr nmsi, 1:12)
"Yemyin n verdiyim yemyi -inc unu, zeytun yan, bal gzl qoxulu kimi onlara verdin. Bel etdin" deyir hakim
Rbb. (Yezekel, 16:19)
Nard iyi v zfranla, gzl tirli qam v darnla, hr cr bxur aac il, mirra v zva il, hr cr sem dviyyatla.
(Nmlr nmsi, 4:14)
Harunun olu Elazar iq n zeytun yandan, gzl qoxulu bxurdan, gndlik taxldan v msh yandan
-iqamtgahdan v iindki hr eydn- mqdds yer v yalarndan msul olacaq. (Shrada saylar, 4:16)
am n zeytun ya, msh ya il gzl qoxulu bxur n dviyyat. (Misirdn x, 25:6)
Harun hr shr amlara qulluq edrkn qurbangahn zrind gzl tirli bxur yanacaq. (Misirdn x, 30:7)
Bu nadir dviyyat gtr: 500 ekel maye mirra, yars qdr, yni 250 ekel gzl tirli darn v qam. (Misirdn x,
30:23)
Bunlardan triyyat kimi gzl tirli mqdds bir msh ya hazrla. Ona mqdds msh ya deyilck. (Misirdn x,
30:25)
Sonra Rbb Musaya bel dedi: "Gzl tirli dviyyat -balzam, onika, ilan klgsi v xalis kndr- gtr. Hams eyni
miqdarda olsun". (Misirdn x, 30:34)
Bir triyyat kimi bunlardan gzl tirli bir bxur hazrla. (Misirdn x, 30:35)
Msh yan, mqdds yer n gzl qoxulu bxuru tam sn buyurduum kimi hazrlasnlar. (Misirdn x, 31:11)
Qndil, msh ya v gzl tirli bxur n dviyyat v zeytun ya gtirdilr. (Misirdn x, 35:28)
triyyat kimi mqdds msh ya v gzl tirli tmiz bxur hazrlad. (Misirdn x, 37:29)
Msh yan, gzl tirli bxuru, adrn giri hisssinin prdsini; mqdds msknl vllrini, btn dstlrini,
qazan, qazan ayaqln Musaya gstrdilr. (Misirdn x, 39:33)
Rbbin zn buyurduu kimi zrind gzl tirli bxur yandrd. (Misirdn x, 40:27)
Gzl sz
"Qorxmaa grk yoxdur; siz d, uaqlarnza da baxacaam". Onlara xo, gzl szlrl inam verdi. (Yaradl, 50:21)
Narahat qlb insan mhv edr, amma gzl sz sevindirr. (Sleymann msllri, 12:25)
Uyun cavab sahibini ad edr, yerind deyiln sz n gzldir! (Sleymann msllri, 15:23)
Qlb tmizliyini v gzl szlri sevn padahn dostluunu qazanar. (Sleymann msllri, 22:11)

Qlbimdn gzl szlr dar Dilim ustad bir yaznn qlmi kimi olsun. (Zbur, 45:1)
Mdrik olmayana nec nsihtlr verdin! Gcl biliyi ox gzl yrtdin! (yyub, 26:3)
TVRATDA KANATDAKI
NZAM V YARADILI
Gylrin v Yer znn yaradl
Balancda Allah gy v yeri yaratd. Yer bo idi, yer znn killri yox idi; ucsuz-bucaqsz qaranlqlarla rtlmd...
(Yaradl, 1:1-2)
Allah "Sularn ortasnda bir qbb olsun, sular bir-birindn ayrsn" dey buyurdu. V el oldu. Allah gy qbbsini
yaratd. Qbbnin altndak sular stndki sulardan ayrd. Qbby "Gy" adn verdi... (Yaradl, 1:6-8)
... Rbb Allah gy v yeri yaratdnda (Yaradl, 2:4-5)
... Tk Rbb Snsn. Gylri, gylrin gylrini, btn gy cisimlrini, yer zn v iindki hr eyi, dnizlri v
ilrindki hr eyi Sn yaratdn... Btn gy cisimlri Sn qulluq edr. (Nehemya, 9:6)
Allah "Gyn altndak sular bir yer toplansn, quru torpaq grnsn" dey buyurdu v el d oldu. Quru sahy "Quru",
toplanan sulara "Dniz" adn verdi... (Yaradl, 1:9-10)
Gy v yer btn maddlri il tamamland. (Yaradl, 2:1)
Ya Rbb Allahm, nec ulusan! zmtlisn v ucasan Yer zn tmllr zrin qurdun, sla sarslmasn dey. (Zbur,
104:1, 5)
n yaradl
Allah "q olsun" dey buyurdu v iq oldu... Onu qaranlqdan ayrd. (Yaradl, 1:3-4)
Gec v gndzn yaradl
(Allah) a "Gndz", qaranla "Gec" adn verdi. Axam oldu, shr oldu... (Yaradl, 1:5)
"Dnya durduqca kin kmk, bimk, isti, soyuq, yaz, q, gec, gndz hmi olacaq". (Yaradl, 8:22)
Gy cisimlrinin yaradl
Allah bel buyurdu: "Gy qbbsind gndz gecdn ayracaq, yer zn iqlandracaq iqlar olsun. lamtlri,
mvsmlri, gnlri, illri gstrsin". V el d oldu. Allah byy gndz, kiiyi gecy hakim olan iki byk i v
ulduzlar yaratd. Yer zn iqlandrmaq, gndz v gecy hakim olmaq, i qaranlqdan ayrmaq n onlar gy
qbbsin yerldirdi... (Yaradl, 1:14-17)
Ey hakimimiz Rbb, nec uca Adn var yer znd! Sman zmtinl rtdn... Seyr edrkn srin olan gylri, oraya
qoyduun Ay v ulduzlar, soruuram zmdn: "nsan ndir ki... ?" (Zbur, 8:1-4)
Gylrin nizam halndak yaradl
Gndz iq olsun dey Gni yaradan, gec iq olsun dey Ay, ulduzlar nizama qoyan, dalalar guruldasn dey dnizi
qabardan Rbb-Onun ad hr ey hakim Rbbdir... (Yeremya, 31:35-36)
Banz qaldrb gylr baxn. Kim yaratd btn bunlar? Ulduzlar sra il grnn edir, hr birini ad il arr. Byk
qdrti, stn gc saysind hams z yerind dayanr. (Yeaya, 40:26)

Mvsmlrind xarda bilrsnmi brclri? Byk v kiik ayya yol gstr bilrsnmi? Bilirsnmi gylrin
qanunlarn?... (yyub, 38:32-33)
Dnyann kainatdak mvqesi
O, boluun zrin imal gylrini yayar, yoxluun zrin dnyan asar. (yyub, 26:7)
Gnin orbiti
Gn doulur, Gn batr, v yerin hmi doulduu yer gedir. (Vaiz, 1:5)
Klklrin nizam halndak hrkti
Klk cnuba gedr, imala dnr, dn-dn sib hmi eyni yolu izlyr. (Vaiz 1, 1:6)
Sulardak dvr v nizam
Allah el bykdr ki Su damlalarn yuxar kr, buxarndan ya damladar. Buludlar nmini tkr, insanlarn zrin
bol ya yadrar. (yyub, 36:26-28)
Kly gc verdiyi, sular ldy, yaa qayda qoyduu, ildrma yol ad zaman, (yyub, 28:25-26)
Gydn enn ya v qar torpa sulamadan, yeri yalladrmadan, kiniy toxum, yeyn rk vermdn nec gy
dnmzs... (Yeaya, 55:10)
Buludlar meydana gtirdiyind, dnizin mnblrini gclndirdiyind, sular buyruundan knar kemsinlr dey dniz
srhd kdiyind, Dnyann tmllrini gclndirdiyind... (Sleymann msllri, 8:29)
Dalar ab drlr axd, onlar n tyin etdiyin yerlr doru. Bir srhd qoydun nlrin, kemsinlr, glib yer zn
bir daha rtmsinlr dey. (Zbur, 104:8-9)
Btn aylar dniz axar, yen d dniz dolmaz. aylar hmi xdqlar yer dnr. (Vaiz 1, 1:7)
Atmosferin qoruyucu xsusiyyti
... Gylri prd kimi rtn, ... adr kimi quran Odur. (Yeaya, 40:22)
Heyvanlarn yaradl
Allah "Sular canl varlqlarla dolub dasn, yer znn zrind, gyd qular usun" dey buyurdu. Allah byk dniz
heyvanlarn, sularda qaynaan canllar v uan mxtlif varlqlar yaratd. Allah "Tryib artn, oxaln, dnizlri doldurun,
yer znd qular oxalsn" dey buyurdu... (Yaradl, 1:20-22)
Allah "Yer zd nvbnv canl varlq, evcil v vhi heyvan, srnn hasil olsun" dey buyurdu. V el d oldu. Allah
nvbnv vhi heyvan, evcil heyvan, srnn yaratd. (Yaradl, 1:24-25)
srlrinin zrin onu (insan) hakim etdin, hr eyi ayaqlarnn altna srdin; davarlar, mallar, vhi heyvanlar, gydki
qular, dnizdki balqlar, dnizd hrkt edn btn canllar. Ey hakimimiz Rbb, nec uca Adn var yer znd! (Zbur,
8:6-9)
Bitkilrin yaradl
Allah "Yer z bitkilr, toxum vern otlar, nvn gr toxumu meyvsind olan meyv aaclar hasil etsin" dey buyurdu
v el d oldu. Yer z bitkilr, nvn gr toxum vern otlar, toxumu meyvsind olan meyv aaclar hasil etdi...
(Yaradl, 1:11-12)

"Budur, yer znd toxum vern hr otu, toxumu meyvsind olan hr meyv aacn siz verirm. Bunlar siz yemk
olacaq. Vhi heyvanlara, gydki qulara, srnnlr -nfs alan btn heyvanlara- yemk olaraq yal otlar verirm". V
el d oldu. (Yaradl, 1:29-30)
nsann yaradl
Rbb Allah Admi torpaqdan yaratd v... hyat nfsi (Allahn ruhundan flmsi) fldi. Belc, Adm yaayan varlq
oldu. (Yaradl, 2:7)
Allah "nsan ... yaradaq" dedi, "Dnizdki balqlara, gydki qulara, ev heyvanlarna, srnnlr, btn yer zn hakim
olsun"... (Allah) insanlar kii v qadn olaraq yaratd. (Yaradl, 1:26-27)
Onlar kii v qadn olaraq yaratd v mqdds hesab etdi. Yaradldqlar gn onlara "nsan" adn verdi. (Yaradl, 5:2)
Siz zllr verck, zrinizd t yaradb dri il rtcym. Onlara ruh vercym, canlanacaqsnz. O zaman Mnim
Rbb olduumu anlayacaqsnz. (Yezekel, 37:6)
Mn t v dri geydirdin, mni smklrl, sinirlrl toxudun. Mn hyat verdin, sevgi gstrdin (yyub, 10:11-12)
Torpaa dnn qdr ryini aln tri tkb qazanacaqsan. nki torpaqsan, torpaqdan yaradldn v yen torpaa
dncksn. (Yaradl, 3:19)
Ana rhmindki uan nec ruh v bdn aldn bilmdiyin kimi, hr eyi yaradan Allahn etdiklrini d bil bilmzsn.
(Vaiz, 11:5)
Sni yaradan, rhmd sn kil vern, sn kmk edn Rbb bel deyir... (Yeaya, 44:2)
Darvinist Tbit ana inancnn aznl
Onlar aaca atamsan, daa bizi sn dourdun deyirlr. nki Mn zlrini deyil, arxalarn evirdilr... (Vaiz, 1:27)
Gzl xlaqn salamla msbt tsiri
Rbbdn qorx, pislikdn uzaq dur. Belc, vcudun salamlq v frahlq tapar. (Sleymann msllri, 3:7-8)
Sakit rk vcudun hyat qaynadr, hirs is insan daxildn mhv edr. (Sleymann msllri, 14:30)
Rbb qorxusu mr uzadar... (Sleymann msllri, 10:27)
Doruluun v sevginin ardnca gedn hyat, bolluq v hrmt tapar (Sleymann msllri, 21:21)
Tvazkarln v Rbb qorxusunun mkafat znginlik, rf v hyatdr. (Sleymann msllri, 22:4)
Xo szlr bal kimidir, cana irin v fadr. (Sleymann msllri, 16:24)
Ruh frahl salamlq gtirr, zgin ruh is vcudu qocaldar. (Sleymann msllri, 17:22)
Gln gzlr ryi sevindirr, yax xbr insana frahlq verr. (Sleymann msllri, 15:30)
TVRATDA SNT V MEMARLIQ
Qzl rtmlr
... Sleyman i divarlarn zn tmiz qzl kdirdi. (2 Salnamlr, 3:4)
Ana trfin divarlarnn zn d vvlc, am taxtas, sonra tmiz qzl kdirdi; xurma aac v zncir naxlar il
bztdi. (2 Salnamlr, 3:5)
Girilrin, qap kandarlarnn, divar v qaplarn zn qzl kdirdi... (2 Salnamlr, 3:7)
... Sleyman yuxar otaqlara da qzl kdirdi. (2 Salnamlr, 3:7)

am aacndan hr biri iki tayl, dzml iki qap dzltdirdi. Bunlarn da stnd xurma aaclar v ik naxlar
oydurdu. Oymalarn zrin dz kild qzl kdirdi. (1 Padahlar, 6:34-35)
Sleyman fil diindn byk bir taxt dzltdirib zn tmiz qzl kdirdi. (1 Padahlar, 10:18)
riv v girilrin zn qzl kdirdi, girilrin kecyi halqalar da qzldan dzltdirdi Prd n akasiya
aacndan drd dirk dzldib zn qzl kdi Prdni asmaq n qarmaqlar olan be dirk dzldib balqlarna,
knarlarna qzl kdirdi. Dirklr be tunc altlq dzltdi. (Misirdn x, 36:34-38)
Akasiya aacndan bir sandq dzltsinlr in d, zn d tmiz qzl k... Akasiya aacndan vl dzldib zn
qzl k. (Misirdn x, 25:10-13)
Akasiya aacndan bir masa dzlt. Uzunluu iki, eni bir, hndrly bir yarm arn (67) olsun. Masann zn tmiz qzl
k. trafna qzl prvaz dzlt. (Misirdn x, 25:23-24)
vllri akasiya aacndan dzlt, zn qzl k. Masa onlarla danacaq. (Misirdn x, 25:28)
rivlrin v vllrin zn qzl k, girilrin kecyi halqalar da qzldan dzlt. (Misirdn x, 26:29)
Prdni asmaq n akasiya aacndan be dirk dzlt, zn qzl k. qarmaqlar da qzldan olsun. Dirklr n
tuncdan be altlq tk. (Misirdn x, 26:37)
in d, ln d tmiz qzl kdi. trafna qzldan prvaz dzltdi. kisi bir trfd, ikisi d o biri trfd olmaqla
sandn drd kncndki ayaqlara taxmaq n qzldan halqa tkd. Akasiya aacndan vllr dzldib zn qzl kdi.
(Misirdn x, 37:2-4)
Masann zn tmiz qzl kdi. trafna qzldan prvaz dzltdi. (Misirdn x, 37:11)
vllri akasiya aacndan dzltdi, zn qzl kdi. (Misirdn x, 37:15)
Taxta rtmlr
Sleyman mscidi tikib tamamlad. stn sidr aacndan dirklrl, qaln taxtalarla balad. (1 Padahlar, 6:9)
Mscidin i divarlarnn sthini sidr aaclar il dyib stlrini dmdn tavana qdr taxtalarla rtd. Mscidin
dmsini is am taxtalar il dtdi. (1 Padahlar, 6:15)
... Dmdn tavana qdr sidr taxtasndan olan bir divarla o biri trflrdn ayrld. Bu trfin uzunluu iyirmi arin idi.
(1 Padahlar, 6:16)
Dalar grnmsin dey mscidin ii, zri boran v ik naxlar il oyulmu sidr taxtalar il rtld. (1 Padahlar,
6:18)
Bu otann iinin uzunluu, geniliyi v hndrly iyirmi arin idi. Sleyman otaa tmiz qzl kdirdi. Qurbangah
(Allaha qurban ksiln yer) d sidr taxtalar il dtdi. (1 Padahlar, 6:20)
Hytin divarlarn crg yonma dala v bir crg sidr aac girilri il dzltdirdi. (1 Padahlar, 6:36)
Taxt eyvann (68), yni hkmlrin verilcyi taxt eyvann da dzltdirdi. Bu eyvan da badan ayaa sidr taxtalar il
rtlmd. (1 Padahlar, 7:7)
Oyma v yonma snti
otann giriin zeytun aacndan iki rivli (69) bir qap dzltdirdi. rivli qapnn geniliyi mscidin geniliyinin
bed biri qdr idi. yd aacndan dzldiln iki qapnn zrin... xurma aaclar v ik naxlar oydurdu... (1 Padahlar,
6:31-32)
Dalar grnmsin dey mscidin ii, zrin boran v ik naxlar oyulmu sidr taxtalar il rtld. (1 Padahlar, 6:18)

Eyni kild sas blmnin giriin d zeytun aacndan qap rivlri dzltdirdi. Bu rivli qap mscidin
geniliyinin drdd biri qdr idi. Bundan baqa, am aacndan hr biri iki trfli, mhkm iki qap dzltdirdi. Bunlarn da
stn... xurma aaclar v ik naxlar oydurdu. Oymalarn zrin dz kild qzl kdirdi. (1 Padahlar, 6:33-35)
Bir trfd xurma aacna baxan insan z, o biri trfd xurma aacna baxan gnc aslan z. Mscid... xurma aac
oymalar il bznmidi. Dmdn giriin stndki hissy qdr sas blmnin divarlar... xurma aac oymalar il
rtlmd... Qoa qaps var idi. Hr qapnn iki rzli qanad var idi. Divarlara olduu kimi, sas blmnin qaplarna da...
xurma aac oymalar hkk edilmidi. ld, eyvann nnd aacdan bir asma tavan var idi. Eyvann yan divarlarndak
qfsli pncrlrin iki trfi xurma aac oymalar il rtlmd. Mscidin yan otaqlar il asma tavanlar bel idi. (Yezekel,
41:19-26)
... Yaqut, topaz, ay da, sar yaqut, oniks, yama, lazurit, firuz v zmrdl, nvbnv qiymtli dala bznmidin. Yonma
v oyma ilrinin hams qzldan idi. Bunlar yaradldn gn hazrlanmd. (Yezekel, 28:13)
Da ksm v yonmada, aac oymasnda, hr cr snt sahsind alsn. (Misirdn x, 31:5)
Ba dini xidmtinin efodu il (70) sinbndi n oniks v o biri saanaq dalar. (Misirdn x, 25:7)
Bzkd bitki naxlarndan istifad edilmsi
Tmiz qzldan bir amdan dzltdi. Aya v gvdsi dym qzldan idi. anaq, tumurcuq v ik naxlar zndn idi.
qolu bir trfd, qolu o biri trfd olmaqla alt qollu idi. Hr qolda badam iyini xatrladan anaq, tumurcuq v
ik nax var idi. Alt qol da eyni idi. amdann gvdsind badam iyini xatrladan drd anaq, tumurcuq v ik nax
var idi. (Misirdn x, 37: 17-20)
amdan aya v ik naxlar dym qzldan Rbbin Musaya gstrdiyi nmuny gr dzldildi. (Shrada saylar, 8:4)
Tmiz qzldan bir amdan dzlt. Aya, gvdsi dym qzldan olsun. anaq, tumurcuq v ik naxlar zndn olsun.
amdan qolu bir trfd, qolu o biri trfd olmaqla alt qollu olsun. Hr qolda badam iyini xatrladan anaq,
tumurcuq v ik nax olsun. Alt qol da eyni olsun. amdann gvdsind badam iyini xatrladan drd anaq, tumurcuq
v ik nax olsun. (Misirdn x, 25:31-34)
Cbbnin knarn gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan nar naxlar il bzdilr. (Misirdn x,
39:24)
Stun balqlarnn hr biri torla rtlmd. Torun zri yeddi crg hrlm zncirl v iki crg nar nax il
bznmidi. Eyvandak drd arn hndrlyndki stun balqlar da zanbaq klind idi. Hr iki stun balnda hrlm
torun yanndak xntnn yuxar trafnda crg halnda iki yz nar nax var idi. (1 Padahlar, 7:17-20)
Stunlarn yumru balqlarn bzyn iki dd hrlm torun zrini iki sra halnda bzyn drd yz nar nax. (1
Padahlar, 7:42)
Hovuz knarlarnn aasndak iki sra zanbaq nax il birlikd tklmd. Hr arnda on dn olan bu naxlar
hovuzun hr trfini hat edirdi. (1 Padahlar, 7:24)
Dalar grnmsin dey mscidin ii zri boran v ik naxlar il oyulmu sidr taxtalar il rtld. (1 Padahlar,
6:18)
Mscidin i v l otaqlarnn btn divarlarn... xurma aaclar v ik naxlar il bztdi... yd aacndan dzldiln
iki qapnn stn... xurma aaclar v ik naxlar oydurdu... zn qzl kdirdi... Bunlarn da stn... xurma aaclar
v ik naxlar oydurdu. Oymalarn zrin dz kild qzl kdirdi. (1 Padahlar, 6: 29-35)
sas blmnin divarlarna da vvlc am taxtas, sonra tmiz qzl kdirdi; xurma aac v zncir naxlar il bztdi. (2
Salnamlr, 3:5)

Boyunbaya bnzr zncirlr dzltdirib stunlarn zrin qoydurdu. Yz nar nax dzltdirib zncirlr taxdrd. (2
Salnamlr, 3:16)
ki stun v iki yumru stun bal, bu balqlar bzyn iki hrlm tor, stunlarn yumru balqlarn bzyn iki
hrlm torun zrini iki sra halnda bzyn drd yz nar nax. (2 Salnamlr, 4:12-13)
Hr stun on skkiz arn hndrlynd idi, zrlrind tunc bir balq var idi. Baln hndrly arn idi, traf
tuncdan torla v nar naxlar il bznmidi. O biri stun da tor naxlar il bznmidi v o birin bnzyirdi. (Yeremya,
52:21-22)
Yanlarda doxsan alt nar nax var idi. Bal hat edn tor naxnn zrind cmi yz nar nax var idi. (Yeremya,
52:23)
Hr iki trfdki gzti otaqlarnda, otaqlarn arasndak divarlarda v eyvann btn divarlarnda iri baxan qfsli
pncrlr var idi. Blm divarlar xurma aac naxlar il rtlmd. (Yezekel, 40:16)
Pncrlrin, eyvann, xurma aac naxlarnn ls, rq baxan qapnn ls il eyni idi... Yeddi pillsi var idi, eyvan
bunlarn nnd idi. ki qap rivsi d xurma aac naxlar il rtlmd. (Yezekel, 40:22-26)
Cbbnin knarlarn gy, bnvyi, qrmz iplikdn nar naxlar il bz, aralarna qzl znqrovlar tax. (Misirdn x,
28:33)
Qzldan bzk yalar
otan nn yerldiriln v qaydaya uyun olaraq yandrlan tmiz qzl amdanlarla ik bzklri, amlar, maalar.
Bunlar tmiz qzldan idi. Tmiz qzldan fitil maalar, anaqlar, qablar, bxurdanlar v mscidin qzl qaplar... (2
Salnamlr, 4:20-22)
Masa n tmiz qzldan qablar, boqablar, su dstilri, taslar dzltdi. Tmiz qzldan bir amdan dzltdi. Aya, gvdsi
dym qzldan idi. anaq, tumurcuq v ik naxlar zndn idi. (Misirdn x, 37:16-17)
Sleymann Rbbin mscidi n dzltdirdiyi qzl yalar bunlar idi: Qurbangah... i otan giriin bei saa, bei sola
yerldiriln tmiz qzl amdanlar, ik bzklri, amlar, maalar, tmiz qzl taslar, fitil maalar, anaqlar, qablar,
bxurdanlar... sas blmnin qap rzlri d qzldan idi. (1 Padahlar, 7:48-50)
Sleyman tsvir uyun kild dzltdirdiyi on qzl amdan Mscidin iin bei sada, bei solda olmaqla yerldirdi.
Dzltdirdiyi on masann beini Mscidin sana, beini soluna yerldirdi. Bundan baqa, yz qzl anaq dzltdirdi. (2
Salnamlr, 4:7-8)
Qzl oyuqlar v tmiz qzldan iki zncir dzlt. Zncirlri hrm qaytan kimi edib oyuqlara yerldir. (Misirdn x,
28:13)
... Sleymann qdhlri il Livan mesi adndak sarayn btn yalar tmiz qzldan dzlmi, gmdn he istifad
edilmmidi... (1 Padahlar, 10:21)
Tumurcuqlar, qollar btv olan amdan tmiz dym qzldan olsun. amdan n yeddi am dzlt; amlar qarsn
iqlandracaq kild yerldirilsin. Fitil maalar, tabaqlar tmiz qzldan olsun. Btn dstlri daxil amdana bir talant (71)
tmiz qzl istifad edilsin. (Misirdn x, 25:36-39)
Akasiya aacndan bir sandq dzltsinlr. Boyu iki yarm, eni v hndrly bir yarm arn olsun. ini d, ln d
tmiz qzlla rt. trafna qzl prvaz dzlt. (Misirdn x, 25:10-11)
Masa n tmiz qzldan qablar, boqablar, su dstilri, taslar dzlt... (Misirdn x, 25:29)

Tmiz qzldan bir amdan dzlt. Aya, gvdsi dym qzldan olsun... Tumurcuqlar, qollar btv olan amdan tmiz
dym qzldan olsun... Fitil maalar, tabaqlar tmiz qzldan olsun. Btn dstlri daxil amdana bir talant tmiz qzl
istifad edilsin. (Misirdn x, 25:31-39)
Sinbnd n tmiz qzldan hrm zncirlr dzlt. ki qzl halqa dzlt, sinbndin st iki kncn bir halqa qoy. ki
hrm qzl znciri sinbndin knclrindki halqalara tax. (Misirdn x, 28:22-24)
Tmiz qzldan znqrovlar dzltdilr v xidmt n istifad ediln cbbnin tyinin ucundak narlarn arasna
znqrovlar qoydular. Eynil Rbbin Musaya buyurduu kimi etdilr. (Misirdn x, 39:25-26)
Tmiz qzldan bir amdan dzltdi. Aya, gvdsi dym qzldan idi. anaq, tumurcuq v ik naxlar zndn idi...
Tumurcuqlar, qollar btv olan amdan tmiz dym qzldan idi. amdan n tmiz qzldan yeddi am, fitil maalar,
sinilr dzltdi. Btn dstlri daxil amdana bir talant tmiz qzl istifad edildi. (Misirdn x, 37:17-24)
Drd qzl halqa tkb drd ayana tax. kisi bir trfd, ikisi d o biri trfd olsun. (Misirdn x, 25:12)
lli qzl qarmaq dzlt, prdlr salb adr birldir. Belc, iqamtgah btv olacaq. (Misirdn x, 26:6)
Onu gzl hdiyylrl qarladn, bana tmiz qzldan tac qoydun. (Zbur, 21:3)
Gmdn istifad
Drd gm ayaq stnd duran akasiya aacndan zrin qzl kilmi drd diry as. Qarmaqlar qzldan olsun.
(Misirdn x, 26:32)
Prdlr n iyirmi dirk dzldilsin; dirklrin aya tuncdan, qarmaqlar v nbrlri gmdn olsun. (Misirdn x,
27:10)
Hytin trafndak btn dirklr gm mbrlrl dzldilsin. Qarmaqlar gmdn, ayaqlar tuncdan olsun. (Misirdn
x, 27:17)
Prdlr n ayaqlar tuncdan, qarmaqlar v nbrlri gmdn olan iyirmi dirk dzltdi. (Misirdn x, 38:10)
imal trfi n yz arn uzunluunda prdlr, iyirmi dirk, dirklr n iyirmi tunc ayaq dzldildi. Dirklrin
qarmaqlar il nbrlri gmdn idi. Hytin qrb trfi n lli arn uzunluunda prd, on dirk, on ayaq dzldildi.
Dirklrin qarmaqlar il nbrlri gmdn idi. (Misirdn x, 38:11-12)
Asma tavanlar
Sleyman lli arn uzunluunda, otuz arn enind stunlu bir eyvan dzltdirdi. Eyvann nnd stunlara syknn asma
tavan var idi. (1 Padahlar, 7:6)
... ld, eyvann nnd aacdan bir asma tavan var idi. Eyvann yan divarlarndak qfsli pncrlrin iki trfi xurma
aac oymalar il rtlmd. Mscidin yan otaqlar v asma tavanlar bel idi. (Yezekel, 41:25-26)
Bzkli hovuzlar
... Tkm tuncdan on arn diametrind, be arn drinliyind, evrsi otuz arn olan yumru bir hovuz dzltdi. Hovuz
knarlarnn aasndak iki sra boran nax il birlikd tklmd. Hr arnda on dn olan bu naxlar hovuzu btv
hat edirdi. Hovuz imala, qrb, cnuba, d rq baxan on iki kz heykli zrin oturdulmudu.
kzlrin sarlar i trf dnmd. Hovuzun pri drd barmaq qalnlnda idi; knarlar kasa knarn, su zanban
xatrladrd. ki min bat su gtrrd. (1 Padahlar, 7:23-26)
Hovuz v hovuzu dayan on iki kz heykli, vedrlr, krklr, anaqlar... Btn bu yalar parlaq tuncdan idi. (1
Padahlar, 7:44-45)

Tkm tuncdan on arn diametrind, be arn drinliyind, evrsi otuz arn olan yumru bir hovuz dzltdirdi. Hovuzun
l kz qabartmalar il hat edilmidi. Hr arnda on dn olan bu qabartmalar iki sra halnda idi v gvd il birlikd
tklmd. Hovuz imala, qrb, cnuba, d rq baxan on iki kz heykli zrin oturdulmudu.
kzlrin sarlar i trf dnmd. Hovuzun pri drd barmaq qalnlnda idi; knarlar kasa knarn, su zanban
xatrladrd. min bat su gtrrd. (2 Salnamlr, 4:2-5)
Qol-qanad atan me aaclarn sulamaq n hovuzlar dzltdim. (Vaiz, 2:6)
Qfsli pncrlr
Sleyman Mscidd l trf daralan qfsli pncrlr dzltdirdi. (1 Padahlar, 6:4)
Qfsli pncrlr sra halnda bir-birin baxan kild dzlmidi. Qaplar v qap evrlri drd bucaql idi. Pncrlr
is sra halnda bir-birin baxan kild dzlmidi. (1 Padahlar, 7:4-5)
Hr iki trfdki gzti otaqlarnda, otaqlarn arasndak divarlarda v eyvann btn divarlarnda i baxan qfsli
pncrlr var idi. Blm divarlar xurma aac naxlar il rtlmd. (Yezekel, 40:16)
Qap kandarlar, qfsli pncrlr, kandarn nndki mrtbni hat edn koridorlar dmdn pncrlr qdr
aacla rtlmd. Pncrlr alb-balanan idi Eyvann yan divarlarndak qfsli pncrlrin iki trfi xurma aac
oymalar il rtlmd... (Yezekel, 41:16, 26)
Dbdbli taxtlar
... Fil diindn byk taxt dzltdirib zrin tmiz qzl kdirdi. Taxtn alt pillsi, bir d qzl ayaql ktili var idi. Bunlar
taxta balanmd. Oturacan iki trfind qollar, hr qolun yannda bir aslan heykli var idi. Alt pillnin iki trfind on iki
aslan heykli var idi. He bir padahlqda belsi dzldilmmidi. (2 Salnamlr, 9:17-19)
... Fil diindn byk bir taxt dzltdirib zrin tmiz qzl kdirdi. Taxtn alt pillsi, arxa trfind yumru bir bal var
idi. Oturacan iki trfind qollar, hr qolun yannda bir aslan heykli var idi. Alt pillnin iki trfind on iki aslan heykli
var idi. He bir padahlqda belsi dzldilmmidi. (1 Padahlar, 10:19-20)
Stunlar
Uzunluu yz, eni lli, hndrly otuz arn olan Livan mesi adnda bir saray lav tikdirdi. Saray sidr girilri
yerldirilmi drd sra halnda sidr stunlarnn zrind tikilmidi. Stunlarn stndki qrx be giriin st sidr taxtalar il
rtlmd. Bir sra on be giridn ibart idi... Sleyman lli arn uzunluunda, otuz arn enind stunlu bir eyvan
dzltdirdi. Eyvann nnd stunlara syknmi asma tavan var idi. (1 Padahlar, 7:2-6)
... Hr birinin hndrly on skkiz arn v evrsi on iki arn olan iki tunc stun tkd. Stunlarn zrin qoymaq n
be arn hndrlynd tkm tuncdan iki stun bal dzltdi. Stun balqlarnn hr biri torla rtlmd. torun zri
yeddi sra hrlm zncirl v iki sra nar nax il bznmidi. Eyvanda drd arn hndrlyndki stun balqlar da
zanbaq klind idi. Hr iki stun balnda, hrlm torun yanndak xntnn yuxarsnda sra halnda iki yz nar nax
vard.. (1 Padahlar, 7:15-20)
Mrmr stunlarn zrindki gm nbrlr bnvyi v a rngli iplikdn dzlmi kndirlrl balanm a v gy
qumalar aslmd. Porfir, mrmr, sdf v bahal dalarla dnmi hyt qzl v gm divanlar yerldirilmidi. (Ester,
1:6)
ki stun v iki yumru stun bal, bu balqlar bzyn iki hrlm tor, stunlarn yumru balqlarn bzyn iki
hrlm torun zrindki iki sra halnda drd yz nar nax... tuncdan idi. (1 Padahlar, 7:41-42, 45)

Sleyman otuz be arn hndrlynd iki stun dzltdirib mscidin nn basdrtd. Stun balqlar be arn
hndrlynd idi. Boyunbaya bnzr zncirlr dzltdirib stunlarn zrin qoydurdu. Yz nar nax dzltdirib
zncirlr taxdrd. (2 Salnamlr, 3:15-16)
... Tunc stunlar, ayaqlqlar, tunc hovuzu paralayb tunclar Babil apardlar... Sleymann dzltdirdiyi iki stun, hovuz
v altndak on iki tunc kz heyklin v ayaqlqlara oxlu tunc xrclnmidi. Hr stun on skkiz arn hndrlynd idi,
traf on iki arn idi. Hr birinin qalnl drd barmaq idi, ii bo idi. zrind tunc bir balq var idi. Baln hndrly
arn idi, traf tuncdan tor v nar naxlar il bznmidi. O biri stun da tor naxlar il bznmidi v o birin bnzyirdi.
Yanlarda doxsan alt nar nax var idi. Bal hat edn tor naxnn zrind cmi yz nar nax var idi. (Yeremya,
52:17-23)
Eyvann uzunluu iyirmi arn, eni on iki arn idi. Oraya pilllr qalxrd. Qap rivlrinin hr birinin yannda stunlar
var idi. (Yezekel, 40:49)
Hytlr
qamtgaha bir hyt tik. Hytin cnub trfi n yz arn uzunluunda, nfis toxunmu inc ktan prdlr
dzldcksn. (Misirdn x, 27:9)
Byk hyt sra yonma da v bir sra sidr girilrindn ibart bir divarla hat edilmidi... (1 Padahlar, 7:12)
Dini xidmtilrin hytini, byk hytl qaplarn dzltdirdi. Qaplar tuncla rtdrd. (2. Tarixlr, 4:9)
Hytin giriind gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan iyirmi arn uzunluunda naxl bir prd
olsun. Drd diryi v drd aya olsun. Hytin trafndak btn dirklr gm nbrlr dzldilsin. Qarmaqlar gm,
ayaqlar tunc olsun. Hytin uzunluu yz, eni lli, trafndak prdlrin hndrly be arn olsun. Prdlri nfis
toxunmu inc ktandan, ayaqlar tuncdan olsun. qamtgahda hr cr xidmt n istifad edilck btn altlr, iqamtgahn
v hytin btn dirklri d tuncdan olsun. (Misirdn x, 27:16-19)
Prdlr
adrn giri hisssin gy, bnvyi, qrmz iplikl nfis toxunmu inc ktandan naxl bir prd dzlt. Prdni asmaq
n akasiya aacndan be dirk dzlt, zn qzl k. Qarmaqlar da qzl olsun. Dirklr n tuncdan be daban tk.
(Misirdn x, 26:36-37)
... Prdlr gy, bnvyi, qrmz iplikl nfis toxunmu inc ktandan olsun... zri nfis bznsin. Hr prdnin boyu
iyirmi skkiz, eni drd arn olsun. Btn prdlr eyni ld olsun. Prdlr be-be bir-birin lav olunub iki dst prd
dzldilsin. Birinci dstin knarna gy ilmklr a. O biri dstin knarna da eyni eyi et. (Misirdn x, 26:1-4)
Gy, bnvyi, qrmz iplikl nfis toxunmu inc ktandan bir prd dzlt... zrini nfis bz. Drd gm ayaq
stnd dayanan, akasiya aacndan qzl kilmi drd diryin zrin as. Qarmaqlar qzldan olsun. (Misirdn x, 26:3132)
qamtgaha bir hyt sal. Hytin cnub trfin yz arn uzunluunda nfis toxunmu inc ktan prdlr dzlt.
Prdlr iyirmi dirk dzldilsin; dirklrin aya tuncdan, qarmaqlar v evrlri gmdn olsun. imal trfin yz arn
uzunluunda prdlr, iyirmi dirk, dirklr n iyirmi tunc ayaq dzldilsin. Dirklrin qarmaqlar v evrlri gm
olsun... Hytin giriind gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan iyirmi arn uzunluunda naxl bir
prd olsun. Drd diryi v drd aya olsun... Hytin uzunluu yz, eni lli, trafndak prdlrin hndrly be arn
olsun. Prdlri nfis toxunmu inc ktan, ayaqlar tunc olsun. (Misirdn x, 27:9-18)
alanlarn arasndak bacarql adamlar iqamtgah on prddn dzltdilr... Onlar gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis
toxunmu inc ktandan dzltdi, zrini... nfis bzdi. Hr prdnin hndrly iyirmi skkiz, eni drd arn idi. Btn
prdlr eyni ld idi. Prdlri be-be lav edib iki dst prd dzltdi. Birinci dstin knarna gy ilmklr ad. O biri

dstin knarna da eyni eyi etdi... lli qzl qarmaq dzltdi, prdlri qarmaa keirib adr birldirdi. Belc, iqamtgah
btv hala gldi. (Misirdn x, 36:8-13)
Gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan bir prd dzltdi, zrini... nfis bzdi. Prd n akasiya
aacndan drd dirk dzldib zrin qzl kdirdi. Qarmaqlar da qzldan idi. Dirklr n drd gm ayaq tkd.
adrn giri hisssin gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan naxl bir prd dzltdi. Prdni asmaq
n qarmaql be dirk dzldib balqlarna v evrlrin qzl kdirdi. Dirklr be tunc ayaq dzltdi. (Misirdn x,
36:35-38)
qamtgaha bir hyt sald. Hytin cnub trfin yz arn uzunluunda nfis toxunmu inc ktan prdlr dzltdi.
Prdlr n ayaqlar tuncdan, qarmaqlar v evrlri gmdn iyirmi dirk dzltdi... Hytin trafndak btn prdlr
nfis toxunmu inc ktan idi... Hytin giriindki prd gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu naxl inc ktandan
dzldilmidi. Uzunluu iyirmi, hndrly hytin prdlri kimi be arn idi. (Misirdn x, 38:9-18)
Tikilmi paltarlar
Mdriklik verdiyim bacarql adamlara syl, Haruna paltar tiksinlr.... Tikcklri paltarlar bunlardr: Sinbnd, efod (72),
cbb, naxl mintan, sarq, kmr... Qzl, gy, bnvyi, qrmz iplikdn v inc ktandan istifad etsinlr. Efodu qzl il,
gy, bnvyi, qrmz iplikl v nfis toxunmu inc ktandan nfis tiksinlr. (Misirdn x, 28:3-6)
Harunla oullar n inc ktandan nfis toxunmu mintanlar (73), sarqlar, bzkli balqlar, inc ktan papaqlar, gy,
bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan naxl kmr dzltdilr; eynil Rbbin Musaya buyurduu kimi.
(Misirdn x, 39:27)
Nfis bir hkm sinbndi hazrla. Onu da efod kimi qzl il v gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc
ktandan tik. Drd knc, eni v uzunu bir qar olsun; iki df qatlansn. zrind drd sra da oyuu dzlt. Birinci srada
yaqut, topaz, zmrd; ikinci srada firuz, lacivrd da, ay da (a qiq); nc srada yaqut, qiq, ametist; drdnc srada
sar yaqut, oniks (qara qiq) v yama olsun. Dalar qzl oyuqlara qoyulsun. (Misirdn x, 28:15-20)
Sinbnd n tmiz qzldan hrm zncirlr dzlt. ki qzl halqa dzlt, sinbndin st iki kncn bir halqa qoy. ki
hrm qzl znciri sinbndin knclrindki halqalara tax. (Misirdn x, 28:22-24)
Efodun altndan geyiln cbbni tam gy iplikdn tik... Cbbnin btn knarn gy, bnvyi, qrmz iplikdn nar
naxlar il bz, aralarna qzl znqrovlar tax. tyin ucu znqrov v narlarla tamamil rtlsn. (Misirdn x, 28:31-34)
nc ktandan tikiln bir mintan toxu, inc ktandan bir sarq, bir d naxl kmr dzlt. (Misirdn x, 28:39)
... Ayrca, Rbbin Musaya buyurduu kimi Haruna mqdds paltarlar tikildi. Efodu qzl il gy, bnvyi, qrmz iplikl,
nfis toxunmu inc ktandan tikdilr. (Misirdn x, 39:1-2)
Qzl inc qatlar halnda dyb gy, bnvyi, qrmz iplik v inc ktann arasna ilmk n tel halnda ksdilr.
Efodun iki kncn iyinliklr dzldib birldirdilr. Efodun zrindki nfis toxunmu rid efodun bir paras kimi qzl il
gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan idi; eynil Rbbin Musaya buyurduu kimi idi. (Misirdn x,
39:3-5)
Qiymtli dalarla bzm
Allahmn mscidin material vermk n var gcml aldm. Qzl yalar n qzl, gm n gm, tunc n
tunc, dmir n dmir, taxta n aac verdim. Bundan baqa, oniks, saanaq dalar, bzk dalar, mxtlif rnglrd
qiymtli dalar v oxlu mrmr verdim. (1 Salnamlr, 29:2)
Mscidi qiymtli dalarla bztdi... (2 Salnamlr, 3:6)
... Porfir, mrmr, sdf v bahal dalarla dnmi hyt qzl v gmdn sidrlr yerldirilmidi. (Ester, 1:6)

Efod kimi qzl il gy, bnvyi, qrmz iplikl, nfis toxunmu inc ktandan nfis bir sinbnd tikdilr. Drd knc, eni
v uzunu bir qar idi, iki yer qatlanmd. zrind drd sra da oyuu hkk etdilr. Birinci srada yaqut, topaz, zmrd;
ikinci srada firuz, lacivrd da, ay da; nc srada yaqut, qiq, ametist; drdnc srada sar yaqut, oniks, yama var idi.
Dalar qzl oyuqlara qoyulmudu. On iki da var idi... (Misirdn x, 39:8-14)
... Yaqut, topaz, ay da, sar yaqut, oniks, yama, lacivrd da, firuz v zmrdl, nvbnv qiymtli dala bznmidi.
Yonma v oyma ilrin hams qzldan idi. Bunlar yaradldn gn hazrlanmdlar. (Yezekel, 28:13)
... Sinbndi n oniks v o biri saanaq dalar. (Misirdn x, 25:7)
zrind drd sra da oyuu dzlt. Birinci srada yaqut, topaz, zmrd; ikinci srada firuz, lacivrd da, ay da; nc
srada yaqut, qiq, ametist; drdnc srada sar yaqut, oniks v yama olsun. Dalar qzl oyuqlara qoyulsun. On iki da
olsun (Misirdn x, 28:17-21)
Allahn verdiyi bir nemt olaraq
Estetika v snt anlay
Rbb Musaya bel dedi: "... Bacarq, anlay, bilik v hr cr ustalq vermk n onu ruhumla doldurdum. Bel ki, qzl,
gm v tuncdan istifad edib nfis eylr hazrlasn; da ksm v yonmada, aac oymada, hr cr snt sahsind alsn...
Sn buyurduum ilrin hamsn ed bilsinlr dey, o biri bacarql adamlara stn qabiliyyt verdim. (Misirdn x, 31:16)
Musa israillilr "Baxn!" dedi, "Rbb... bacarq, anlay, bilik v hr cr ustalq vermk n onu z ruhu il doldurdu.
Bel ki, qzl, gm v tuncdan istifad nfis eylr hazrlasn; da ksm v yonmada, aac oymada, hr cr snt sahsind
alsn. Rbb... yrtmk qabiliyyti d verdi. Onlara stn bacarq verdi. Bel ki, nfislik istyn hr cr id, oymada, gy,
bnvyi, qrmz iplik v inc ktan dzltmkd, toxuma v nax ilrind, hr snt sahsind hnrli olsunlar. (Misirdn
x, 35:30-35)

QEYDLR:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.

"man edn, saleh mminlr" mnasndadr.

Allahn camal; Allahn nuru
Allahn dl (adil olan, dalti mr edn) adnn tclli etmsi mnasnda istifad edilmidir.
Allahn Sani (Sntkar, sonsuz gzlliklri sntinin iind yaradan) ad tbeh sulu il izah edilir.
Allahn dl (adil olan, dalti mr edn) adnn tclli etmsi mnasnda istifad edilmidir.
Allah uca adlarndan biri d Mlcadr (zn snlan). Allahn Mlca adnn tclli etmsi mnasndadr.
Allahn "Smi (eidn)" ad tbehl bildirilmidir.
Saleh mminlrin Cnnt nemti olaraq Allahn Camaln grmlri nzrd tutulur.
Allahn inayti nzrd tutulur.
Allahn inayti, mminlr sevinc, hzur v gvn vern olduu tbehl izah edilir.
Allahn qoruyan olmas tbehl izah edilir.
Allahn "sntkar, sonsuz gzlliklri sntinin iind yaradan" mnasn vern "Sani" adnn tbehl izahdr.

13. Allah qullarna yol gstrn, onlar hidayt atdrandr.

14. Allaha mminlrin "pisliklrinin rtlmsi, shvlrinin balanmas n" dua edilmsi mnasndadr.
15. Allah Mlcadr (zn snlan). Tbehl Allahn bu sifti izah edilir.
16. Saleh mminlrin Cnnt nemti olaraq Allahn uca Camaln grmlri nzrd tutulur.
17. Allaha ibadt ediln mkan tsvir etmk n istifad ediln bir tbehdir.
18. Allahn zat; Allahn rizas.
19. Allahn Mmin (minlik vern, min edn) adnn tclli etmsi tbeh sulu il izah edilir.
20. Tbeh sulu il "Allahn himaysi, qorumas" nzrd tutulur.
21. Tbeh sulu il Allahn inayti, iman ednlr zrindki qorumas izah edilir.
22. Tbeh sulu il Allahn inayti, iman ednlr zrindki qorumas izah edilir.
23. Tbeh sulu il Allahn qorumasna, rhmtin snma nzrd tutulur.
24. Allahn Hadi (hidayt ltf edn, doru yola atdran) ad tbeh sulu il izah edilir.
25. Allah Mlcadr (zn snlan). Tbehl Allahn bu ad izah edilir.
26. Allahn rizasn, rhmtini v Cnntini qazanmaq tbehl izah edilir.
27. Allahn Mlca (zn snlan) ad tbehl izah edilir.
28. Allahn inayti v almlrin nuru olmas tbeh sulu il izah edilir.
29. Tbeh sulu il Allahn himaysi, qorumas nzrd tutulur.
30. Allahn Mlca (zn snlan) adnn tclli etmsi mnasndadr.
31. Allaha ibadt ediln mkan tsvir etmk n istifad ediln bir tbehdir.
32. Tbeh sulu il Allahn himaysi, qorumas nzrd tutulur.
33. Tbeh sulu il Allahn himaysi, qorumas nzrd tutulur.
34. Allahn hr eyi biln, hr eydn xbrdar olan olduu tbehl izah edilir.
35. Allahn "Nur" ad nzrd tutulur.
36. Allahn kmyi, xilas tbeh sulu il izah edilmidir.
37. Allahn dl ad nzrd tutulur. Allah dalt ednlrin n xeyirlisidir.
38. Allah qzbdn mnzzh olandr. Nzrd tutulan Allahn Mzzib (zab edn) adnn tclli etmsidir.
39. Allahn stn gc v qdrti tbehl izah edilir.
40. Allahn nuru tbehl izah edilir.
41. Allahn qoruyan, sirgyn olduu ifad edilir.
42. Allahn stn gc v qdrt sahibi olduu tbehl izah edilir.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.

Allahn rhmtin snmaq nzrd tutulur.

Allahn qoruyan, sirgyn olduu tbehl izah edilir.
Allahn "sntkar, sonsuz gzlliklri sntinin iind yaradan" mnasndak "Sani" adnn tcllilri mnasndadr.
Allahn "sntkar, sonsuz gzlliklri sntinin iind yaradan" mnasndak "Sani" adnn tcllilri mnasndadr.
Allahn inayti tbeh sulu il izah edilir.
Allahn "qoruyan" mnasndak "Asim" adnn tcllisi nzrd tutulur.
Allahn "Basar" adnn tcllisi olaraq hr an hr eyi n yax grn mnasnda istifad edilir.
Rhmtinin nmunlri, qullar n yaratd nemtlr mnasnda istifad edilmidir.
Allahn "zn snlan" mnasndak "Mlca" adnn tclli etmsi mnasndadr.
Rbbimizin yaratd hr ey nzrd tutulur.
Allahn "krimi bol olan, comrd olan" mnasndak "Krim" adnnn tclli etmsi mnasnda istifad edilir.
Allahn rizasn qazananlara sonsuz Cnnt hyatnn olduu mjd verilir.
Allahn rizasn qazananlara sonsuz Cnnt hyatnn olduu mjd verilir.
Buradak hyat v lm Cnnt v Chnnmin tbehli izahdr.
Buradak "lm" sonsuz Chnnm zabnn tbehl izahdr.

58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.

Allahn "Basar" adnn tcllisi olaraq hr an hr eyi n yax grn mnasnda istifad edilir.
Rbbimizin dalti, hr eyin hesabn n yax biln olmas tbehl izah edilir.
Buradak "lm" sonsuz Chnnm zabnn tbehl izahdr.
Buradak "lm" sonsuz Chnnm zabnn tbehl izahdr.
Saleh mminlrin hm dnyada, hm d axirtd gzllik iind yaamas nzrd tutulur.
Buradak "lm v flakt diyar" sonsuz Chnnm zabnn tbehl izahdr.
Allahn mr v tvsiylri nzrd tutulur.
Allahn mr v tvsiylri.
Saleh mminlrin Cnnt nemti olaraq Allahn uca Camaln grmlri nzrd tutulur.
Txminn 68 santimetr brabr olan uzunluq lcs.
Bir trfi l aq olan otaq.
Qap v pncrnin yerldiyi riv
Antarinin zrindn geyiln bir nv paltar.
Talant txminn 30 kq-a brabr ki vahididir.
Antarinin zrindn geyiln bir nv paltar.
Kynyin zrindn geyiln qollu jilet.

LAV HSS:
TKAMLN YANLILII
Darvinizm, yni tkaml nzriyysi yaradl hqiqtini rdd etmk mqsdi il ortaya atlan, lakin mvffqiyytli ola
bilmyn v elmdn knar qalan mnasz fikirdn baqa bir ey deyil. Canlnn cansz maddlrdn tsadfn meydana
gldiyini iddia edn bu nzriyy kainatda v canllarda oxlu mczvi bir nizam olduunun elm trfindn isbat edilmsi il
dlilsiz hala glmidir. Belc, Allahn btn kainat v canllar yaratd hqiqti elm trfindn d sbut edilmidir. Bu gn
tkaml nzriyysin dstk olmaq n dnya sviyysind aparlan tbliat yalnz elmi hqiqtlrin thrif edilmsin,
trfli rh olunmasna, elm ad altnda deyiln yalanlara v ediln saxtakarlqlara dayanr.
Ancaq bu tbliat hqiqti gizly bilmir. Tkaml nzriyysinin elm tarixindki n byk yanlma olduu son 20-30 ild
elm dnyasnda getdikc daha yksk ssl dil gtirilir. Xsusil, 1980-ci illrdn sonra aparlan aradrmalar darvinist

iddialarn tamamil shv olduunu ortaya qoymu v bu gerk bir ox alim trfindn d dil gtirilmidir. Xsusil, AB-da
biologiya, biokimya, paleontologiya kimi frqli sahlrdn olan ox sayda tdqiqat alim darvinizmin etibarszln grr,
canllarn mnyini artq "yaradl hqiqti il" aqlayrlar.
Tkaml nzriyysinin squtunu v yaradln dlillrini digr bir ox srlrimizd btn elmi detallar il gstrdik v
gstrmy davam edirik. Ancaq mvzunu dad byk hmiyyt sbbi il burada da yekunladrmaqda fayda vardr.
Darvini yxan tinliklr
Tkaml nzriyysi tarixinin qdim yunanlara qdr gedib xan bir nzriy olmasna baxmayaraq, hatli olaraq 19-cu
srd ortaya atld. Nzriyyni elm dnyasnn gndmin gtirn n hmiyytli yenilik arlz Darvinin 1859-cu ild nr
olunan Nvlrin mnyi adl kitab idi. Darvin bu kitabda dnyadak frqli canl nvlrinin Allahn ayr-ayr yaratd
hqiqtin qar xrd. Darvin gr, btn nvlr ortaq bir atadan glirdilr v zamanla kiik dyimlrl frqliliblr.
Darvinin nzriyysi he bir konkret elmi tapntya dayanmrd; znn d qbul etdiyi kimi yalnz bir "mntiq yrtmk"
idi. Htta Darvinin kitabndak "Nzriyynin tinliklri" balql uzun hissd etiraf etdiyi kimi, nzriyy bir ox
hmiyytli suala cavab ver bilmirdi.
Darvin nzriyysinin nndki tinliklrin inkiaf edn elm trfindn alacan, yeni elmi tapntlarn nzriyysini
gclndircyini mid edirdi. Bunu kitabnda tez-tez ifad etmidi. Ancaq inkiaf edn elm Darvinin midlrinin tam ksin,
nzriyynin tml iddialarn bir-bir dayaqsz buraxmdr.
Darvinizmin elm qarsndak uduzmas tml balqda aradrla bilr:
1) Nzriyy hyatn yer znd ilk df nec ortaya xdn he cr aqlaya bilmir.
2) Nzriyynin qarya qoyduu "tkaml mexanizmlri"nin, hqiqtd tkmilldirici bir tsir sahib olduunu
gstrn he bir elmi tapnt yoxdur.
3) Qalq qeydlri tkaml nzriyysinin nzrd tutduqlarnn tam ksin bir cdvl ortaya qoyur.
Bu hissd bu tml baln ana xtlri il aradracaq.

Keil bilinmyn ilk pill:

Hyatn mnyi
Tkaml nzriyysi btn canl nvlrinin bundan txminn 3.8 milyard il vvl ibtidai dnyada ortaya xan tk bir canl
hceyrdn gldiklrini iddia edir. Tk bir hceyrnin nec oldu ki, milyonlarla kompleks canl nvn meydana gtirdiyi v
gr hqiqtn bu cr bir tkaml reallamdrsa, niy bunun izlrinin qalq qeydlrind olmad nzriyynin aqlaya
bilmdiyi suallardandr. Ancaq btn bunlardan vvl iddia ediln tkaml mddtinin ilk pillsi zrind dayanmaq lazmdr.
Haqqnda danlan o "ilk hceyr" nec ortaya xmdr?
Tkaml nzriyysi yaradl rdd etdiyi v he bir fvqltbii mdaxilni qbul etmdiyi n, o "ilk hceyr"nin he bir
mqsd, plan v tnzimlm olmadan, tbit qanunlar iind tsadfi olaraq meydana gldiyini iddia edir. Yni nzriyyy
gr, cansz madd tsadflr nticsind ortaya canl bir hceyr xarmaldr. Ancaq bu, bilinn n fundamental biologiya
qanunlarna zidd bir iddiadr.
"Hyat hyatdan glir"
Darvin kitabnda hyatn mnyi mvzusundan he danmamd. nki onun dvrndki ibtidai elm anlay canllarn
ox sad bir qurulua sahib olduqlarn frz edirdi. Orta srlrdn bri insanlarn inand "z-zn tryn nsil" adl
nzriyyy gr, cansz maddlrin tsadfn bir yer glib canl bir varlq meydana gtir bilcklrin inanrdlar. Bu
dvrd bcklrin yemk artqlarndan, sianlarn da budadan meydana gldiyi mhur bir dnc idi. Bunu isbat etmk
n maraql tcrblr aparlmd. irkli bir skinin zrin bir az buda qoyulmu v bir az gzldikd bu qarqdan
sianlarn meydana glcyi znn edilmidi.

tlrin qurdlanmas da hyatn cansz maddlrdn try bildiyin bir dlil saylrd. Halbuki daha sonra aydn olacaqd ki,
tlrin zrindki qurdlar z-zlrin meydana glmirlr, acaqanadlarn gtirdiklri gzl grlmyn srflrdn xrdlar.
Darvinin Nvlrin mnyi adl kitabn yazd dvrd is bakteriyalarn cansz madddn meydana gl bildiklri
inanc elm dnyasnda mhur bir qbul grrd.
Halbuki Darvinin kitabnn nr olunmasndan be il sonra mhur fransz bioloq Luis Pastor tkaml sas tkil edn bu
inanc qti olaraq tkzib etdi. Pastor apard uzun tcrblr nticsind ald nticni bel yekunladrmd:
Cansz maddlrin hyat meydana gtir bilcyi iddias artq qti olaraq tarix basdrlmdr (1).
Tkaml nzriyysinin mdafiilri Pastorun tapntlarna qar uzun mddt mqavimt gstrdilr. Ancaq inkiaf edn
elm canl hceyrsinin kompleks quruluunu ortaya xardqca hyatn z-zn meydana gl bilcyi iddiasnn etibarszl
daha da aq hala gldi.
20-ci srdki nticsiz sylr
20-ci srd hyatn mnyi mvzusunu tdqiq edn ilk tkaml mhur rus bioloq Aleksandr Oparin oldu. Oparin 1930cu illrd ortaya atd bzi tezislrl canl hceyrsinin tsadfn meydana gl bilcyini isbat etmy ald. Ancaq bu
ilr mvffqiyytsizlikl nticlnck v Oparin bu etiraf etmk mcburiyytind qalacaqd:
Tssf ki, hceyrnin mnyi tkaml nzriyysinin tamamn hat edn n qaranlq nqtni meydana gtirir (2).
Oparinin yolunu izlyn tkamllr hyatn mnyi mvzusunu hll edck tcrblr aparmaa aldlar. Bu
tcrblrin n mhuru amerikal kimya Stanley Miller trfindn 1953-c ild tkil edildi. Miller ibtidai yer atmosferind
olduunu iddia etdiyi qazlar bir tcrb qurusunda birldirib v bu qara enerji lav edib proteinlrin quruluunda
istifad ediln bir ne orqanik molekul (aminoasid) sintez etdi.
O illrd tkaml adna hmiyytli bir mrhl kimi tandlan bu tcrbnin etibarl olmad v tcrbd istifad ediln
atmosferin gerk dnya rtlrindn ox frqli olduu nvbti illrd ortaya xacaqd (3).
Uzun srn bir sssizlikdn sonra Millerin z d istifad etdiyi atmosfer mhitinin hqiqi olmadn etiraf etdi (4).
Hyatn mnyi problemini aqlamaq n 20-ci sr boyunca aparlan btn tkaml sylr davaml
mvffqiyytsizlikl nticlndi. San Diego Scripps institutundan mhur geokimya Jefrey Bada tkaml Earth
jurnalnda 1998-ci ild nr olunan bir mqald bu hqiqti bel qbul edir:
Bu gn 20-ci sri gerid qoyarkn hl 20-ci sr girdiyimizd sahib olduumuz n byk hll edilmmi probleml qarqaryayq: Hyat yer znd nec balad (5).
Hyatn kompleks quruluu
Tkaml nzriyysinin hyatn mnyi mvzusunda bel byk tinliy dmsinin balca sbbi n sad znn ediln
canl qurulularn bel inanlmaz drcd kompleks qurululara sahib olmasdr. Canl hceyrsi insanlarn dzltdiyi btn
texnoloji mhsullardan daha kompleksdir. Bel ki, bu gn dnyann n inkiaf etmi laboratoriyalarnda bel cansz maddlr
bir yer gtirilrk canl bir hceyr xarla bilmir.
Bir hceyrnin meydana glmsi n lazm olan rtlr sla tsadflrl aqlana bilmyck qdr oxdur. Hceyrnin n
fundamental qurulu maddsi olan proteinlrin tsadfi olaraq sintez edilm ehtimal; 500 aminoasidlik orta hesabla bir
protein n 10950/1-dir. Ancaq riyaziyyatda 1050/1-dn kiik ehtimallar praktik olaraq "qeyri-mmkn" saylr. Hceyrnin
nvsind yerln v genetik mlumat saxlayan DNT molekulu is inanlmaz bir mlumat bankdr. nsan DNT-sinin ehtiva
etdiyi mlumatn gr kaza krls, 500 shifdn ibart olan 900 cildlik bir kitabxana meydana gtircyi
hesablanmdr.

Bu nqtd ox maraql bir dilemma lav var: DNT yalnz bzi xsusilmi proteinlrin (fermentlrin) kmyi il ctl
bilr. Amma bu fermentlrin sintezi d ancaq DNT-dki mlumatlar ynnd reallar. Bir-birindn asl olduqlarndan
ctlmnin meydana glmsi n ikisi d eyni anda mvcud olmaldrlar. Bu is hyatn z-zn meydana gldiyi
ssenarisini arsiz duruma salr. San Diego California universitetindn mhur tkaml professor Lesley Orqel,
Scientific American jurnalnn oktyabr 1994 tarixli saynda bu hqiqti bel etiraf edir:
Son drc kompleks qurululara sahib olan proteinlrin v nuklein turularnn (RNT v DNT) eyni yerd v eyni zamanda
tsadfi olaraq meydana glmlri hddindn artq ehtimaldan knardr. Amma bunlarn biri olmadan digrini ld etmk d
mmkn deyil. Dolays il insan hyatn kimyvi yollarla ortaya xmasnn sla mmkn olmad nticsin glmk
mcburiyytind qalr (6).
bhsiz, gr hyatn tbii faktorlarla ortaya xmas qeyri-mmkndrs, bu vziyytd hyatn fvqltbii bir kild
"yaradldn" qbul etmk lazmdr. Bu hqiqt sas mqsdi yaradl rdd etmk olan tkaml nzriyysini aq kild
kersiz edir.
Tkamln xyali mexanizmlri
Darvin nzriyysini kersiz duruma salan ikinci byk nqt nzriyynin "tkaml mexanizmlri" olaraq qarya
qoyduu iki anlayn hqiqtd he bir tkmillldirici gc sahib olmadnn aydnlamasdr. Darvin ortaya atd tkaml
iddiasn tamamil "tbii seleksiya" mexanizmin balamd. Bu mexanizm verdiyi hmiyyt kitabnn adndan da aq
kild aydn olurdu: Nvlrin mnyi, tbii seleksiya yolu il...
Tbii seleksiya tbii sem demkdir. Tbitdki hyat mbarizsind tbii rtlr uyun v gcl canllarn hyatda
qalaca dncsin dayanr. Msln, yrtc heyvanlar trfindn thdid ediln bir maral srsnd daha srtli qaan
marallar hyatda qalr. Belc, maral srs srtli v gcllrdn meydana glir. Amma, lbtt, bu mexanizm marallar
tkmilldirmz, onlar baqa bir canl nvn, msln, atlara evirmz.
Bu sbbdn tbii seleksiya mexanizmi he bir tkmilldirici gc sahib deyil. Darvin d bu hqiqtin frqin varrd v
Nvlrin mnyi adl kitabnda "Faydal dyiikliklr meydana glmdiyi mddtc tbii seleksiya he bir ey ed bilmz"
demk mcburiyytind qalmd (7).
Lamarkn tsiri
Bs, bu "faydal dyiikliklr" nec meydana gl bilrdi? Darvin z dvrnn ibtidai elm anlay iind bu sual Lamarka
saslanb cavablandrmaa almd. Darvindn vvl yaam fransz bioloq Lamarka gr canllar yaay dvrlrind
keirdiklri fiziki dyiikliklri sonrak nsil krrlr v nsildn nsil ylan bu xsusiyytlr nticsind yeni nvlr
ortaya xrd. Msln, Lamarka gr zraflr ceyranlardan trmidir, yksk aaclarn yarpaqlarn yemy alarkn
nsildn nsil boyunlar uzanmd.
Darvin d bnzri nmunlr vermi, msln, Nvlrin mnyi adl kitabnda yemk tapmaq n suya girn bzi
aylarn zamanla balinalara evrildiyini iddia etmidi (8).
Amma Mendelin kf etdiyi v 20-ci srd inkiaf edn genetika elmi il dqiqln irsilik qanunlar qazanlm
xsusiyytlrin sonrak nsillr krlmsi fsansini qti olaraq rdd etdi. Belc, tbii seleksiya "z bana" v dolays
il tamamil tsirsiz bir mexanizm olaraq qalm olurdu.
Neodarvinizm v mutasiyalar
Darvinistlr is bu vziyyt bir hll tapa bilmk n 1930-cu illrin sonlarnda "Masir sintetik nzriyy"ni v ya daha
mhur ad il desk, neodarvinizmi ortaya atdlar. Neodarvinizm tbii seleksiyaya "faydal dyiiklik sbbi" olaraq
mutasiyalar, yni canllarn genlrind radiasiya kimi xarici tsirlr v ya krtm shvlri nticsind yaranan pozulmalar
lav etdi.

Bu gn d hl dnyada tkaml adna kerliliyini qoruyan model neodarvinizmdir. Nzriyy yer zndki milyonlarla
canl nvnn bu canllarn qulaq, gz, aciyr, qanad kimi saysz kompleks orqanlarnn "mutasiyalara" yni genetik
pozunluqlara syknn bir mddt nticsind meydana gldiyini iddia edir. Amma nzriyyni arsiz duruma salan aq
bir elmi hqiqt vardr: Mutasiyalar canllar inkiaf etdirmzlr, ksin, hmi canllara zrr verrlr.
Bunun sbbi ox saddir: DNT ox kompleks bir qurulua malikdir. Bu molekul zrind yaranan hr hans tsadfi bir
tsir ancaq zrr verr. Amerikal genetik B. G. Ranganathan bunu bel aqlayr:
Mutasiyalar kiik, tsadfi v zrrlidirlr. ox nadir hallarda meydana glirlr v n yax halda tsirsizdirlr. Bu
xsusiyyt mutasiyalarn tkamll bir inkiaf meydana gtir bilmycyini gstrir. Onsuz da yksk drcd xsusilmi
bir orqanizmd meydana gl bilck tsadfi bir dyim ya tsirsizdir, ya da zrrlidir. Bir qol saatnda meydana gln
tsadfi bir dyim qol saatn inkiaf etdirmz. Ona byk ehtimalla zrr verr v ya n yax halda tsirsiz olar. Bir zlzl
bir hri inkiaf etdirmz, onu dadar (9).
Nec ki, bu gn qdr he bir faydal, yni genetik mlumat inkiaf etdirn mutasiya nmunsi mahid edilmmidir.
Btn mutasiyalarn zrrli olduu grlmdr. Aydn olmudur ki, tkaml nzriyysinin "tkaml mexanizmi" olaraq
gstrdiyi mutasiyalar hqiqtd canllar yalnz korlayan, ikst edn genetik hadislrdir. (nsanlarda mutasiyann n ox
grln tsiri xrngdir.) lbtt, korlayc bir mexanizm "tkaml mexanizmi" ola bilmz. Tbii seleksiya is Darvinin d
qbul etdiyi kimi, "z bana he bir ey ed bilmz". Bu hqiqt bizlr tbitd he bir "tkaml mexanizmi"nin olmadn
gstrir. Tkaml mexanizmi olmadna gr d tkaml deyiln xyali mddt yaanm ola bilmz.

Fosil (qalq) qeydlri:

Ara nmunlrin izi yoxdur
Tkaml nzriyysinin iddia etdiyi ssenarinin yaanmadnn n aq gstricisi is fosil (qalq) qeydlridir.
Tkaml nzriyysin gr btn canllar bir-birlrindn trmilr. vvldn var olan bir canl nv zamanla bir
baqasna evrilmi v btn nvlr bu kild ortaya xmlar. Nzriyyy gr, bu evrilm yz milyonlarla il davam edn
uzun bir zaman ksiyini hat etmi v addm-addm irlilmidir.
Bu vziyytd iddia ediln uzun evrilm mddtind saysz "ara nvlr" meydana glmli v yaamaldrlar.
Msln, kemid balq xsusiyytlrini damalarna baxmayaraq bir trfdn d bzi srnn xsusiyytlri qazanan yar
balq, yar srnn canllar yaamaldr. Yaxud srnn xsusiyytlrini dayarkn bir trfdn d bzi qu xsusiyytlri
qazanan srnn qular ortaya xmaldr. Bunlar bir kei mddtind olduqlar n ikst v qsurlu canllar olmaldr.
Tkamllr kemid yaadqlarna inandqlar bu nzri varlqlara "ara keid nmunsi" adn verirlr.
gr hqiqtn bu cr canllar kemid yaamdrsa, bunlarn sayl v nvlri milyonlarla, htta milyardlarla olmaldr.
V bu caib canllarn fosillrin, mtlq fosil qeydlrind rast glinmldir. Darvin Nvlrin mnyind bunu bel
aqlamdr:
gr nzriyym dorudursa, nvlri bir-birin balayan saysz ara keid nvlri mtlq yaamaldr... Bunlarn
yaadqlarnn dlillri d yalnz fosil qalqlar arasnda ola bilr (10).
Darvinin pu olan midlri
Ancaq 19-cu srin ortalarndan bu yana dnyann drd trfind oxlu fosil aradrmalar aparld halda kei
nmunlrin rast glinmmidir. Aparlan qaznt ilrind v aradrmalarda ld ediln btn tapntlar tkamllrin
gzldiklrinin ksin, canllarn yer znd birdn-bir qsursuz v nqsansz bir kild ortaya xdqlarn gstrmidir.
Mhur ingilis paleontoloq (fosil alimi) Derek W. Ager bir tkaml olmasna baxmayaraq bu hqiqti bel etiraf edir:

Problemimiz budur: Fosil qeydlrini detall olaraq aradrdmzda istr nvlr, istrs d siniflr sviyysind olsun
davaml olaraq eyni hqiqtl qarlarq; pillli tkamll inkiaf edn deyil, birdn-bir yer znd yaranan qruplar grrk
(11).
Yni fosil qeydlrind btn canl nvlri arasnda he bir kei nmunsi olmadan qsursuz killri il birdn-bir ortaya
xrlar. Bu, Darvinin nzrd tutduunun tam ksindir. lav d bu canl nvlrinin yaradldqlarn gstrn ox gcl bir
dlildir. nki bir canl nvnn z-zn tkmilln he bir atas olmadan bir anda v qsursuz olaraq ortaya xmasnn
tk izah o nvn yaradlm olmasdr. Bu hqiqt mhur tkaml bioloq Douglas Futuyma trfindn d qbul edilir:
Yaradl v tkaml yaayan canllarn mnyi haqqnda veril bilck yegan iki aqlamadr. Canllar dnyada ya
tamamil mkmml v qsursuz bir kild ortaya xmlar, ya da bel olmamdr. gr bel olmamdrsa, bir dyim
mddti saysind zlrindn vvl var olan bzi canl nvlrindn tkmillrk meydana glmlidirlr. Amma gr
qsursuz v mkmml bir kild ortaya xmlarsa, o halda sonsuz gc sahibi olan bir al trfindn yaradlm
olmaldrlar (12).
Fosillr is canllarn yer znd qsursuz v mkmml bir kild ortaya xdqlarn gstrir. Yni "nvlrin mnyi"
Darvinin znn etdiyinin ksin, tkaml deyil, yaradldr.
nsann tkaml nal
Tkaml nzriyysini mdafi ednlrin n ox gndm gtirdiklri mvzu insann mnyi mvzusudur. Bu mvzudak
darvinist iddia bu gn yaayan masir insann meymunabnzr bzi varlqlardan gldiyini frz edir. 4-5 milyon il vvl
balad frz ediln bu mddtd masir insanla atalar arasnda bzi "ara nmun"lrin yaad iddia edilir. Hqiqtd
tamamil xyali olan bu ssenarid drd tml "kateqoriya" saylr:
1- Australopithecus
2- Homo habilis
3- Homo erectus
4- Homo sapiens
Tkamllr insanlarn szd ilk meymunabnzr atalarna "cnub meymunu" mnasn vern "Australopithecus" adn
verirlr. Bu canllar hqiqtd soyu tknmi bir meymun nvndn baqa bir ey deyil. Mhur ingilis v amerikal iki
anatomiya Lord Solly Zuckerman v prof. Charles Oxnardn Australopithecus nmunlri zrind apard ox geni
hatli tdqiqat bu canllarn yalnz soyu tknmi bir meymun nvn aid olduunu v insanlarla he bir bnzrliklrinin
olmadn gstrmidir (13).
Tkamllr insan tkamlnn bir sonrak mrhlsini d "homo", yni insan olaraq siniflndirirlr. ddiaya gr homo
ardcllndak canllar Australopithecuslardan daha ox inkiaf etmilr. Tkamllr bu frqli canllara aid fosillri ardarda dzrk xyali bir tkaml sxemi meydana gtirirlr. Bu sxem xyalidir, nki hqiqtd bu frqli siniflr arasnda
tkamll bir laq olduu qtiyyn isbat edil bilmmidir. Tkaml nzriyysinin 20-ci srdki n hmiyytli
mdafiilrindn biri olan Ernst Mayr "Homo sapiens uzanan zncir hqiqtd itmidir" deyrk bunu qbul edir (14).
Tkamllr "Australopithecus > Homo habilis > Homo erectus > Homo sapiens" sralamasn yazarkn bu nvlrin hr
birinin bir sonraknn atas olduu tssratn verirlr. Halbuki paleoantropoloqlarn son tapntlar Australopithecus,
Homo habilis v Homo erectusun dnyann frqli blglrind eyni dvrlrd yaadqlarn gstrir (15).
Bundan baqa Homo erectus siniflmsin aid insanlarn bir hisssi ox masir zamanlara qdr yaam, Homo
sapiens Neandertalensis v Homo sapiens sapiens (masir insan) il eyni mhitd yan-yana olmular (16).
Bu is, lbtt, bu siniflrin bir-birlrinin atalar olduqlar iddiasnn kersizliyini aq kild ortaya qoyur. Harvard
Universitetinin paleontoloqlarndan Stephen Jay Gould znn d bir tkaml olmasna baxmayaraq darvinist nzriyynin
ddy bu xlmaz vziyyti bel aqlayr:

gr bir-biri il paralel bir kild yaayan frqli hominid (insana xas) xtti varsa, o halda bizim soy aacmza n oldu?
Aqdr ki, bunlarn biri digrindn gl bilmz. Bundan baqa, biri digri il mqayis edildiyind tkamll bir inkiaf trzi
gstrmirlr (17). Qsa olaraq mediyada v ya drs kitablarnda yer alan xyali bzi "yar meymun, yar insan" canllarn
killri il, yni srf tbliat yolu il dstklnmy allan insann tkaml ssenarisi he bir elmi tmli olmayan bir
naldan ibartdir.
Bu mvzunu uzun illr aradran, xsusil Australopithecus fosillri zrind 15 il tdqiqat aparan ngiltrnin n mhur
v hrmtli alimlrindn Lord Solly Zuckerman bir tkaml olmasna baxmayaraq ortada meymunabnzr canllardan
insana uzanan hqiqi bir soy aac olmad nticsin atmdr.
Zuckerman bir d maraql bir "elm kalas" trtib etmidir. Elmi olaraq qbul etdiyi bilik sahlrindn elmdn knar qbul
etdiyi bilik sahlrin qdr bir yelpik hazrlamdr. Zuckermann bu cdvlin gr n "elmi", (yni konkret mlumatlara
dayanan) bilik sahlri kimya v fizikadr. Yelpikd bunlardan sonra biologiya elmlri, sonra da ictimai elmlr glir. Yelpiyin
n aasnda, yni n "elmdn knar" saylan hisssind is Zuckermana gr telepatiya, altnc hiss kimi "duyu sonras
qbul etm" anlaylar v bir d "insann tkaml" vardr! Zuckerman yelpiyin bu yerini bel aqlayr:
Obyektiv hqiqtin sahsindn xb bioloji elm olaraq frz ediln bu sahlr (yni duyu sonras qbul etmy v insann
fosil tarixinin rh olunmasna) girdiyimizd tkaml nzriyysin inanan bir adam n hr eyin mmkn olduunu
grrik. Bel ki, nzriyylrin qti inanan bu adamlarn ziddiyytli bzi qrarlarn eyni anda qbul etmlri bel
mmkndr (18).
Budur, insann tkaml nal da nzriyylrin kor-koran inanan bzi insanlarn tapdqlar bzi fosillri birtrfli
kild izah etmlrindn ibartdir.
Darvin dsturu!
ndiydk aradrdmz btn texniki dlillrl yana, istyirsinizs, tkamllrin nec axmaq bir inanca sahib
olduqlarn bir d uaqlarn anlaya bilcyi qdr aq bir nmun il yekunladraq.
Tkaml nzriyysi hyatn tsadfn meydana gldiyini iddia edir. Dolays il bu iddiaya gr cansz v ursuz
atomlar bir yer glrk vvlc, hceyrni meydana gtirmilr v sonra eyni atomlar bir kild digr canllar v insan
meydana gtirmilr. ndi dnk; hyatn elementi olan karbon, fosfor, azot, kalium kimi elementlri bir yer gtirdiyimizd
bir topa meydana glr. Bu atom topas hans mliyyatdan keirils d, tk bir canl meydana gtir bilmz. styirsinizs, bu
mvzuda bir tcrb hazrlayaq v tkamllrin slind mdafi etdiklri, amma yksk ssl dil gtir bilmdiklri
iddian onlar adna Darvin dsturu ad il ardraq:
Tkamllr ox sayda byk bir qabn iin hyatn quruluundak fosfor, azot, karbon, oksigen, dmir, maqnezium
kimi elementlrdn bol miqdarda qoysunlar. Htta normal rtlrd olan ancaq bu qarn iind olmasn lazm grdklri
vsaitlri d bu qablara lav etsinlr. Qarqlarn iin istdiklri qdr amin turusu, istdiklri qdr d (tk birinin bel
tsadfi meydana glm ehtimal 10-950 olan) zlal doldursunlar. Bu qarqlara istdiklri nisbtd istilik v nmlik
versinlr. Bunlar istdiklri inkiaf etmi cihazlarla qardrsnlar. Qablarn bana da dnyann n nd gln alimlrini
qoysunlar. Bu mtxssislr atadan oula, nsildn nsil krrk nvbti milyardlarla, htta trilyonlarca il davaml
qablarn banda gzlsinlr. Bir canlnn meydana glmsi n hans rtlrin var olmas lazm olduuna inanlrsa, hamsn
istifad etmk srbst olsun. Ancaq n etslr etsinlr, o qablardan qtiyyn bir canl xara bilmzlr. Zraflri, aslanlar,
arlar, blbllri, tutuquular, atlar, delfinlri, gllri, zanbaqlar, qrnfillri, bananlar, portaallar, almalar, xurmalar,
pomidorlar, qovunlar, qarpzlar, ncirlri, zeytunlar, zmlri, aftallar, tovuz qularn, rngarng kpnklri v bunun
kimi milyonlarla canl nvndn he birini meydana gtir bilmzlr. Yalnz burada bir nesini saydmz bu canl varlqlar
deyil, bunlarn tk bir hceyrsini bel ld ed bilmzlr.

Qsas, ursuz atomlar bir yer glrk hceyrni meydana gtir bilmzlr. Sonra yeni bir qrar verib, bir hceyrni
ikiy blb, sonra ard-arda baqa qrarlar alb elektron mikroskopunu tapan, sonra z hceyr quruluunu bu mikroskop
altnda izlyn professorlar meydana gtir bilmzlr. Madd ancaq Allahn stn yaratmas il hyat tapar. Bunun ksini
iddia edn tkaml nzriyysi is ala tamamil zidd bir mnasz szdr. Tkamllrin ortaya atd iddialar zrind bir
az bel dnmk stdki nmund olduu kimi, bu hqiqti aq kild gstrr.
Gz v qulaqdak texnologiya
Tkaml nzriyysinin qtiyyn izah ed bilmycyi bir baqa mvzu is gz v qulaqdak stn qbul etm
keyfiyytidir.
Gzl laqdar mvzuya kemzdn vvl, Nec grrk? sualna qsa cavab verk. Bir cisimdn gln alar
gzd retinaya trs halda dr. Bu alar buradak hceyrlr trfindn elektrik siqnallarna evrilir v beynin arxa
hisssindki grm mrkzi deyiln kiik bir nqty atr. Bu elektrik siqnallar bir silsil mliyyatdan sonra beyindki bu
mrkzd grnt kimi hiss olunur. Bu mlumatdan sonra indi dnk:
Beyin ia baldr. Yni beyinin ii tamamil qaranlqdr, iq beyinin olduu yer gir bilmz. Grnt mrkzi
deyiln yer qaranlq, in sla atmad, blk d he qarlamadnz qdr qaranlq bir yerdir. Ancaq siz bu zlmt
qaranlqda iql, trtmiz bir dnyan seyr edirsiniz.
stlik bu o qdr dqiq v keyfiyytli bir grntdr ki, 21-ci sr texnologiyas bel hr cr imkana baxmayaraq, bu
dqiqliyi tmin ed bilmmidir. Msln, bu anda oxuduunuz kitaba, kitab tutan llriniz baxn, sonra banz qaldrn v
trafnza baxn. Bu anda grdynz dqiqlik v keyfiyytdki bu grntn baqa bir yerd grdnzm? Bu qdr dqiq
bir grntn siz dnyann bir nmrli televizor irktinin xard n inkiaf etmi televizor ekran da ver bilmz. 100 ildir
ki, minlrl mhndis bu dqiqliy atmaa alrlar. Bunun n fabriklr, nhng tsisatlar qurulur, aradrmalar aparlr,
plan v dizaynlar inkiaf etdirilir. Yeni bir televizor ekranna baxn, bir d bu anda linizd tutduunuz bu kitaba. Arada byk
bir dqiqlik v keyfiyyt frqinin olduunu grcksiniz. stlik, televizor ekran siz iki ll bir grnt gstrir, halbuki
siz ll, drin bir perspektivi izlyirsiniz.
Uzun illrdir ki, on minlrl mhndis ll ekran dzltmy, gzn grm keyfiyytin atmaa alrlar. Bli,
ll bir ekran sistemi dzld bildilr, amma onu da eynk taxmadan ll grmk mmkn deyil, qald ki, bu sni
bir ldr. Arxa trf daha bulanq, n trf is kaz dekorasiyas kimi durur. He bir zaman gzn grdy qdr dqiq
v keyfiyytli bir grnt meydana glmz. Kamerada da, televizorda da mtlq grnt itkisi meydana glir.
Tkamllr bu keyfiyytli v dqiq grntn meydana gtirn mexanizmin tsadfn meydana gldiyini iddia
edirlr. ndi biri siz, otanzdak televizor tsadflr nticsind meydana gldi, atomlar bir yer glib bu grntn
meydana gtirn alti meydana gtirdi des, n dnrsiniz? Minlrl adamn bir yer glib ed bilmdiyini ursuz atomlar
nec etsin?
Gzn grdyndn daha primitiv olan bir grntn meydana gtirn alt tsadfn meydana gl bilmirs, gzn
v gzn grdy grntnn d tsadfn meydana gl bilmycyi ox aqdr. Eyni vziyyt qulaq n d kerlidir.
Xarici qulaq, trafdak sslri qulaq ana vasitsil qbul edib orta qulaa atdrr; orta qulaq ald ss titryilrini
gclndirib daxili qulaa trr; daxili qulaq da bu titryilri beyindki eitm mrkzin verir.
Gzdki durum qulaq n d kerlidir, yni beyin, iq kimi ss d baldr, ss keirmz. Bu sbbdn l n
qdr gurultulu olsa da, beyinin ii tamamil sssizdir. Buna baxmayaraq, n dqiq sslr beyind qbul edilir. Ss
keirmyn beyninizd bir orkestrin simfoniyalarn dinlyirsiniz, sxlq bir mhitin btn ss-kyn eidirsiniz. Amma o

anda hssas bir cihazla beyninizin iindki ss sviyysi lls, burada iti bir sssizliyin hakim olduu grlck. Dqiq bir
grnt ld ed bilmk midi il texnologiya nec istifad edilirs, ss n d eyni sylr on illrdir davam etdirilir. Ss
yazma cihazlar, musiqi mrkzlri, bir ox elektronik alt, ss qbul edn musiqi sistemlri bu ilrdn bzilridir. Ancaq
btn texnologiyaya, bu texnologiyada alan minlrl mhndis v mtxssis baxmayaraq, qulan meydana gtirdiyi
dqiqlik v keyfiyytd bir ss ld edilmmidir.
n byk musiqi sistemi irktinin istehsal etdiyi n keyfiyytli musiqi mrkzini dnn. Ssi yazdqda mtlq
ssin bir qismi itir v ya az da olsa, mtlq ngl meydana glr v ya musiqi mrkzini adnzda hl musiqi balamadan
bir xlt mtlq eidrsiniz. Ancaq insan bdnindki texnologiyann mhsulu olan sslr son drc dqiq v qsursuzdur.
Bir insan qula he vaxt musiqi setind olduu kimi, xlt v ya ngl qbul etmz; ss necdirs, tam v dqiq bir kild
onu qbul edir. Bu vziyyt insan yaradld gndn indiydk beldir. ndiy qdr insanlarn dzltdiyi he bir grnt v
ss cihaz, gz v qulaq qdr hssas v mvffqiyytli bir qbul edici olmamdr. Ancaq grm v eitm hadissind btn
bunlardan baqa byk bir hqiqt yen vardr.
Beyinin iind grn v eidn ur kim aiddir?
Beyinin iind rngli dnyan seyr edn, simfoniyalar, qularn civiltisini dinlyn, gl iylyn kimdir?
nsann gzlrindn, qulaqlarndan, burnundan gln xbrdarlqlar elektrik siqnal olaraq beyin gedir. Biologiya,
fiziologiya v ya biokimya kitablarnda bu grntnn beyind nec meydana gldiyin dair bir ox mlumat oxuyubsunuz.
Ancaq bu mvzu haqqndak n hmiyytli hqiqt he bir yerd rast gl bilmzsiniz: Beyind bu elektrik siqnallarn
grnt, ss, qoxu v hiss hesab edn kimdir? Beyinin iind gz, qulaa, buruna ehtiyac duymadan btn bunlar qbul
edn bir ur var. Bu ur kim aiddir?
lbtt, bu ur beyini meydana gtirn sinirlr, ya tbqsi v sinir hceyrlrin aid deyil. Buna gr, hr eyin
madddn ibart olduunu znn edn darvinist-materialistlr bu suallara cavab ver bilmirlr. nki bu ur Allahn yaratd
ruhdur. Ruh grntn seyr etmk n gz, qulaa, buruna ehtiyac duymaz. Bunlardan lav dnmk n beyin ehtiyac
duymaz.
Bu aq v elmi hqiqti oxuyan hr insann beyinin iindki bir ne kub santimetirlik qaranlq mkana btn kainat
ll, rngli, klgli v iql olaraq sdran uca Allah dnmli, Ondan qorxmal, Ona snmaldr.
Materialist bir inanc
Bura qdr aradrdqlarmz tkaml nzriyysinin elmi tapntlarla aq kild ziddiyyt tkil edn bir iddia
olduunu gstrir. Nzriyynin hyatn mnyi haqqndak iddias elm ziddir, qarya qoyduu tkaml mexanizmlrinin
he bir tkmilldirici tsiri yoxdur v fosillr nzriyynin tlb etdiyi ara formalarn yaamadn gstrir. Bu vziyytd,
lbtt, tkaml nzriyysinin elm zidd bir dnc olaraq bir knara atmaq lazmdr. Nec ki, tarix boyu dnya mrkzli
kainat modeli kimi bir ox dnc elmin gndmindn xarlmdr. Amma tkaml nzriyysi israrla elmin gndmind
tutulmaqdadr. Htta bzi insanlar nzriyynin tnqid olunmasn elm hcum kimi gstrmy bel alrlar. Yax, bs
niy?...
Bu vziyytin sbbi tkaml nzriyysinin bzi evrlr n zndn sla imtina edil bilmyck doma bir
inanc olmasdr. Bu evrlr materialist flsfy kor-koran baldrlar v darvinizmi d tbit gtiril bilck yegan
materialist izah olduu n mnimsyirlr. Bzn bunu aq kild etiraf da edirlr. Harvard Universitetindn mhur bir
genetik v eyni zamanda nd gln bir tkaml Richard Lewontin vvl materialist, sonra alim olduunu bel etiraf
edir:

Bizim materializm bir inancmz var, a priori (vvldn qbul edilmi, doru frz edilmi) bir inancdr bu. Bizi
dnyaya materialist bir izah gtirmy mcbur edn ey elmin sullar v qaydalar deyil. ksin, materializm olan a
prioriy ballmz sbbi il dnyaya materialist bir izah gtirn aradrma sullarn v anlaylar hazrlayrq.
Materializm mtlq doru olduuna gr d ilahi bir izahn shny girmsin icaz ver bilmrik (19).
Bu szlr darvinizmin materialist flsfy ballq uruna yaadlan bir doqma olduunun aq ifadlridir. Bu
doqma madddn baqa he bir varln olmadn frz edir. Bu sbbl d cansz, ursuz maddnin hyat yaratdna
inanr. Milyonlarla frqli canl nvnn, msln, qularn, balqlarn, zraflrin, bcklrin, aaclarn, iklrin, balinalarn
v insanlarn maddnin z iindki qarllql tsirlrl, yni yaan yala, axan imkl, cansz maddnin iindn meydana
gldiyini qbul edir. Hqiqtd is bu, hm ala, hm d elm zidd bir qbuldur. Amma darvinistlr z deyimlri il ilahi bir
izahn shny girmmsi n bu qbulu mdafi etmy davam edirlr.
Canllarn mnyin materialist zehniyytl baxmayan insanlar is bu aq hqiqti grcklr: Btn canllar stn
bir gc, bilik v ala sahib olan bir Yaradcnn srlridir. Yaradc btn kainat yoxdan var edn, qsursuz kild tkil
edn v btn canllar yaradb killndirn Allahdr.
Tkaml nzriyysi dnya tarixinin n tsirli cadusudur
Burada bunu da ifad etmk lazmdr ki, zehniyytsiz, he bir ideologiyann tsiri altnda qalmadan, yalnz al v
mntiqindn isitifad edn hr ks elm v mdniyytdn uzaq cmiyytlrin xurafatlarn xatrladan tkaml nzriyysinin
inanlmas qeyri-mmkn bir iddia olduunu asanlqla anlayacaq.
Yuxarda da ifad edildiyi kimi, tkaml nzriyysin inananlar byk bir qabn iin bir ox atomu, molekulu,
cansz maddni dolduran v bunlarn qarndan zaman iind dnn, bir ox tapntnn mllifi olan professorlarn,
universitet tlblrinin, Eynteyn, Habl kimi alimlrin, Frank Sinatra, Charlton Heston kimi sntilrin, bununla yana
ceyranlarn, limon aaclarnn, qrnfillrin xacana inanrlar. stlik, bu axmaq iddiaya inananlar alimlr, professorlar,
mdni v thsilli insanlardr. Bu sbbl, tkaml nzriyysi n dnya tarixinin n byk v n tsirli cadusu ifadsini
iltmk yerin dr. nki dnya tarixind insanlarn bu drc aln bandan alan, al v mntiql dnmlrin imkan
vermyn, gzlrinin nn sanki bir prd kib ox aq olan hqiqtlri grmlrin mane olan bir baqa inanc v ya iddia
yoxdur. Bu, qdim misirlilrin gn tanrs Rels, afrikal bzi qbillrin totemlr, Sba xalqnn Gn ibadt
etmsindn, hz brahim qvmnn llri il dzltdiklri btlr, hz Musa qvmnn qzldan dzltdiklri buzova
ibadtlrindn daha dhtli v ala smaz bir korluqdur. Hqiqtd bu vziyyt Allahn Quranda iar etdiyi bir
alszlqdr. Allah bzi insanlarn anlaylarnn balanacan v hqiqtlri grmkd aciz duruma dcklrini bir ox
aysind bildirir. Bu aylrdn bzilri beldir:
Hqiqtn, kafirlri zabla qorxutsan da, qorxutmasan da, onlar n birdir, iman gtirmzlr. Allah onlarn ryin
v qulana mhr vurmudur. Gzlrind d prd vardr. Onlar byk bir zab gzlyir! (Bqr sursi, 6-7)
Onlarn qlblri vardr, lakin onunla anlamazlar. Onlarn gzlri vardr, lakin onunla grmzlr. Onlarn qulaqlar
vardr, lakin onunla eitmzlr. Onlar heyvan kimidirlr, blk d, (ondan) daha ox zlaltddirlr. Qafil olanlar da
mhz onlardr! (raf sursi, 179)
Allah Hicr sursind is bu insanlarn mczlr grslr bel, inanmayacaq qdr ovsunlandqlarn bel bildirir:
gr onlara gydn bir qap asaq v onunla durmadan yuxar drmasalar yen d: Gzmz balanm, biz
sehrlnmiik, - deyrlr. (Hicr sursi, 14-15)

Bu qdr geni bir ktlnin zrind bu cadunun tsirli olmas insanlarn hqiqtlrdn bu qdr uzaq tutulmas v
150 il bu cadunun tsirini itirmmsi is szl izah edil bilmyck qdr heyrt verici bir vziyytdir. nki bir v ya bir
ne insann qeyri-mmkn ssenarilr, axmaqlq v mntiqsizliklrl dolu iddialara inanmalar baa dl bilr. Ancaq
dnyann drd trfindki insanlarn ursuz v cansz atomlarn ani bir qrarla bir yer glib fvqlad bir tkilat, intizam,
al v ur gstrib qsursuz bir sisteml ilyn kainat, hyat n uyun olan hr cr xsusiyyt sahib olan Yer planetini
v saysz kompleks sisteml tchiz edilmi canllar meydana gtirdiyin inanmasnn cadudan baqa bir izah yoxdur.
Nec ki, Allah Quranda inkar flsfni mdafi edn bzi adamlarn etdiklri sehrlrl insanlara tsir etdiklrini hz
Musa v firon arasnda ken bir hadis il bizlr bildirir. Hz Musa firona haqq dini izah etdiyind firon hz Musaya z
bilikli sehrbazlar il insanlarn topland bir yerd qarlamasn istyir. Hz Musa sehrbazlara vvlc onlarn
bacarqlarn gstrmyini deyir. Bu hadisnin aqland ay beldir:
(Musa: ) Siz atn dedi. Onlar (llrindkilri v salar yer) atdqda, adamlarn gzlrini balayb (sehrlyib)
onlar qorxutdular v byk bir sehr gstrdilr. (raf sursi, 116)
Grndy kimi, fironun sehrbazlar z hiyllri il (hz Musa v ona inananlar xaricind) insanlarn hamsn
ovsunlaya bilmilr. Ancaq onlarn atdqlarna qar hz Musann ortaya qoyduu dlil onlarn bu sehrini, aydki ifad il
uydurduqlarn udmu, yni tsirsiz etmidir:
Biz d Musaya: san tulla! dey vhy etdik. Bir d (baxb grdlr ki) sa onlarn uydurub dzltdiklri
btn eylri udur. Artq haqq zahir, olanlarn uydurub dzltdiklri yalanlar is batil oldu. (Sehrbazlar) orada
mlub edildilr v xar olaraq geri dndlr. (raf sursi, 117-119)
Aylrd d bildirildiyi kimi, daha vvl insanlar ovsunlayaraq tsir edn bu adamlarn etdiklrinin bir saxtakarlq
olduu baa dlmdr. ndiki dvrd d bir sehr tsiri il elm ad altnda son drc axmaq iddialara inanan v bunlar
mdafi etmk n hyatn hsr ednlr gr bu iddialardan imtina etmslr, hqiqtlr tam mnas il ortaya xdnda v
sehr pozulduunda pis vziyyt dcklr. Nec ki, txminn 60 yana qdr tkaml mdafi edn v ateist bir
flsfi olan, ancaq daha sonra hqiqtlri grn Malcolm Muggeridge tkaml nzriyysinin yaxn glckd squt
edcyi vziyyti bel aqlayr:
Mn zm tkaml nzriyysinin xsusil ttbiq olunduu sahlrd glcyin tarix kitablarndak n byk
zarafat vsaitlrindn biri olacana inandm. Glck nsil bu qdr shv v namlum bir frziyynin inanlmaz bir
saflqla qbul edilmsini heyrtl qarlayacaq (20).
Bu glck uzaqda deyil, ksin, yaxn zamanlarda insanlar tsadflrin ilah ola bilmycklrini anlayacaqlar v
tkaml nzriyysi dnya tarixinin n byk yalan v n iddtli sehri olaraq tyin olunacaq. Bu iddtli sehr byk srtl
dnyann drd trfind insanlarn zrindn qalxmaa balamdr. Tkaml yalannn sirrini yrnn bir ox insan bu yalana
nec aldandn heyrtl dnrlr.

Sn paksan, mqddssn! Snin biz yrtdiklrindn baqa biz he bir ey bilmirik. Biln Sn, hikmt
sahibi Snsn
(Bqr sursi, 32)

QEYDLR :
1. Sidney Fox, Klaus Dose, Molecular Evolution and The Origin of Life, New York: Marcel Dekker, 1977, s. 2
2. Alexander I. Oparin, Origin of Life, (1936) New York, Dover Publications, 1953, s.196
3. New Evidence on Evolution of Early Atmosphere and Life, Bulletin of the American Meteorological Society, c. 63,
Kasm 1982, s. 1328-1330
4. Stanley Miller, Molecular Evolution of Life: Current Status of the Prebiotic Synthesis of Small Molecules, 1986, s. 7
5. Jeffrey Bada, Earth, ubat 1998, s. 40
6. Leslie E. Orgel, The Origin of Life on Earth, Scientific American, c. 271, Ekim 1994, s. 78
7. Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 189
8. Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 184
9. B. G. Ranganathan, Origins?, Pennsylvania: The Banner Of Truth Trust, 1988
10. Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964, s. 179
11. Derek A. Ager, The Nature of the Fossil Record, Proceedings of the British Geological Association, c. 87, 1976, s. 133
12. Douglas J. Futuyma, Science on Trial, New York: Pantheon Books, 1983. s. 197
13. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Tower, New York: Toplinger Publications, 1970, s. 75-94; Charles E. Oxnard, The
Place of Australopithecines in Human Evolution: Grounds for Doubt, Nature, c. 258, sf. 389
14. J. Rennie, Darwins Current Bulldog: Ernst Mayr, Scientific American, Aralk 1992
15. Alan Walker, Science, c. 207, 1980, sf. 1103; A. J. Kelso, Physical Antropology, 1. bask, New York: J. B. Lipincott Co.,
1970, sf. 221; M. D. Leakey, Olduvai Gorge, c. 3, Cambridge: Cambridge University Press, 1971, s. 272
16. Time, Kasm 1996
17. S. J. Gould, Natural History, c. 85, 1976, s. 30
18. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Tower, New York: Toplinger Publications, 1970, s. 19
19. Richard Lewontin, The Demon-Haunted World, The New York Review of Books, 9 Ocak 1997, s. 28
20. Malcolm Muggeridge, The End of Christendom, Grand Rapids: Eerdmans, 1980, s.43

Tvrat Allahn hz Musaya vhy etdiyi mbark bir kitabdr. Ancaq Tvrat sonradan thrif edilmi v iin insan szlri
qatlaraq haqq kitab olmaq xsusiyytini itirmidir. Bu sbbl, bu gn limizdki Tvrat "mxrrf (thrif edilmi)
Tvrat"dr.
Gnmzdki Tvrat Quran aylri v Peymbr fndimizin (s..v.) hdislri il birlikd aradrldnda iind haqq
din aid bir ox mvzunun qorunduu, bir ox gzl v hikmtli izahlar ehtiva etdiyi grnr. Allahn birliyi, Allah qorxusu,
Allah sevgisi, Allaha itat v tslimiyyt, kr v dua, iman cousu v sevinci, yenidn dirili, qiyamt gn kimi inanc
saslarnn thrif olunmu Tvratn iind danq da olsa, mvcud olduu grnr. Bundan baqa, gnmzdki Tvratda
dalt, fqt, mrhmt, tvazkarlq kimi xlaqi dyrlrl birlikd ourluq etmmk, zinadan kinmk, hiyl etmmk,
faizl pul istifad etmmk, donuz ti yemmk kimi haqq din aid bir ox hkm d rast glmk olar.
Tvratn pozulan qisimlri eytann mdaxilsinin, tsirinin hiss edildiyi hisslrdir. Bunlar tmizlndiyind geriy eytani
mdaxily mruz qalmayan qisimlri qalr. Bu da mxrrf Tvratdak dyidirilmi, sonradan lav olunmu bu hisslr
diqqtl ayrldnda hqiqi Tvratn ld olunaca mnasn verir. (n dorusunu Allah bilir.) Bu qisimlr qlb fal, ruha
nur v frahlq vern szlrdir. Maid sursinin 44-c aysind bildirildiyi kimi, "hidayt v nur" olan qisimlrdir.
Oxuduunuz bu kitabda yer alan Tvrat aqlamalar da yalnz Quran aylrin v Peymbrimizin (s..v.) snnsin uyun
qisimlrdir, hikmtli v gzl nsihtlrdir.
lbtt ki, mslmanlar yalnz Qurana tabe olmaqla mkllfdirlr. Lakin Tvratdan Allahn szlri olduuna hsn-znn
etdiyimiz bu qisimlr zrind dn bilr, bunlardan yd ala bilr v hikmtindn faydalana bilrlr. Allahn izni il bu
kitab mslmanlarn iman drinliyin bir vsil, dindar yhudilrdn smimiyytl shv izahlara uyanlara bir xbrdarlq v
xatrlatma olacaq.

YAZII HAQQINDA
Harun Yhya txllsndn istifad edn Adnan Oktar 1956-c ild Ankarada anadan olmudur. 1980-ci illrdn indiydk
imani, elmi v siyasi mvzularda bir ox sr hazrlamdr. Bunlarla yana, yaznn tkamllrin saxtakarlqlarn,
iddialarnn kersizliyini v darvinizmin qanl ideologiyalarla olan qaranlq laqlrini ortaya qoyan ox hmiyytli srlri
vardr.
Yaznn btn ilrindki ortaq hdf Qurann tbliini dnyaya atdrmaq, bellikl, insanlar Allahn varl, birliyi v
axirt kimi tml imani mvzular zrind dnmy svq etmk v inkar sistemlrin yanl tmllrini v azn
ttbiqlrini gzlr nn gtirmkdir. Nec ki, yaznn bu gn qdr 60 ayr dil evriln txminn 250 sri, dnya
sviyysind geni bir oxucu ktlsi trfindn izlnilir.
Harun Yhya klliyyat (Allahn izni il) 21-ci srd dnya insanlarn Quranda tsvir ediln hzur v slh, dzgnlk v
dalt, gzllik v xobxtliy aparmaa bir vsil olacaq.