Table of Contents

1. Excel’e Giriş ..................................................................................................................................... 6

1.1 Excel 2003 Programını Başlatmak ........................................................................................... 6
1.2 Çalışma Sayfasında Gezinmek ................................................................................................. 7
1.3 Klavyeyi Kullanmak .................................................................................................................. 7
1.4 Git komutuyla Belirli Bir Hücreye Gitmek................................................................................ 8
2. Hücrelere Bilgi Girelim..................................................................................................................... 8
2.1 Sayısal Değerler Girmek .......................................................................................................... 8
2.2 Metin ....................................................................................................................................... 9
2.3 Tarih ve Saat Girmek ............................................................................................................. 11
2.4 Açıklamalar girmek ................................................................................................................ 11
2.5 Formüller Girmek .................................................................................................................. 12
2.6 Formüllerde Hücre Başvuruları Kullanmak ............................................................................ 13
3. Çalışma Sayfası Düzenlemeleri ...................................................................................................... 13
3.1 Hücre ve Aralıkları Seçmek .................................................................................................... 13
3.1.1 Blok halinde Hücreler Seçme ......................................................................................... 13
3.1.2 Bağımsız Bloklar halinde Hücreler Seçme ..................................................................... 14
3.1.3 Satır veya Sütun seçme.................................................................................................. 14
3.1.4 Sayfanın Tümünü Seçme ............................................................................................... 15
3.1.5 Hücre Seçimini İptal etme ............................................................................................. 15
3.2 Hücreleri Temizlemek ve Hücreleri Silmek ............................................................................ 15
3.3 Veriyi Bulmak Ve Değiştirmek ............................................................................................... 16
3.4 Komutları Geri Almak ............................................................................................................ 17
3.5 Komutları Yinelemek ............................................................................................................. 17
3.6 Veriyi Taşımak İçin Kes ve Yapıştır’ı Kullanmak ..................................................................... 17
3.7 Veriyi Çoğaltmak için Kopyala ve Yapıştır’ı Kullanmak .......................................................... 17
3.8 Sürükleyerek Hücreleri Taşımak ............................................................................................ 18
3.9 Hücre Biçemlerinin Kopyalanması ......................................................................................... 18
3.10 Otomatik Tamamlama ve Doldurma ..................................................................................... 19
4. Sayıları Formüller ve İşlevlerle Öğütmek ....................................................................................... 21
4.1 Formüller ve İşlevler .............................................................................................................. 21
4.2 Bir Formül Yapılandırmak ...................................................................................................... 21
4.3 Sayıları Çarpmak .................................................................................................................... 22

1
 4.4 Göreceli Ve Mutlak Hücre Başvurularını Kullanmak.............................................................. 24
4.5 Yerleşik İşlevleri Kullanmak ................................................................................................... 25
4.6 Çok Yönlü TOPLA işlevi .......................................................................................................... 26
4.7 İşlev Ekle Komutu .................................................................................................................. 27
4.8 Bütçe İncelemek İçin İşlevleri kullanmak............................................................................... 29
4.8.1 Borç Ödemelerini Belirlemek İçin DEVRESEL ÖDEME’yi Kullanmak .............................. 29
4.8.2 Gelecek Değeri Hesaplamak için GD’yi kullanmak ........................................................ 30
4.9 İşlev Hata Değerlerini Kullanmak........................................................................................... 31
4.10 İşlevlerde Ad Kullanmak ........................................................................................................ 31
4.10.1 Hücre ve Aralık Adları Oluşturmak ................................................................................ 31
4.10.2 Adları Kullanmak............................................................................................................ 32
4.11 Adları Silmek ve Değiştirmek ................................................................................................. 34
5. Uzman Biçimlendirme Teknikleri................................................................................................... 35
5.1 Hizalamayı Değiştirmek ......................................................................................................... 35
5.1.1 Yatay Hizalamayı Değiştirmek ....................................................................................... 36
5.1.2 Dikey Hizalamayı Ayarlamak.......................................................................................... 37
5.1.3 Metin denetimi: ............................................................................................................. 37
5.1.4 Metin Yönelimini Ayarlamak ......................................................................................... 38
5.1.5 Sayı Biçimlerini Değiştirmek .......................................................................................... 38
5.1.6 İsteğe Uyarlanmış Sayı Biçimi Oluşturmak .................................................................... 40
5.1.7 Metin Yazı Tipini ve Metin Rengini Değiştirmek ............................................................ 41
5.1.8 Hücrelere Kenarlık Eklemek .......................................................................................... 42
5.1.9 Kenarlıklar Araç Çubuğuyla Kenarlık Çizmek ................................................................. 42
5.1.10 Hücreleri Renklendirmek ............................................................................................... 43
5.1.11 Biçim Boyacısını Kullanarak Biçimleri Kopyalamak........................................................ 43
5.1.12 Otomatik Biçim’i Kullanmak .......................................................................................... 44
5.2 Stilleri Kullanmak ................................................................................................................... 44
5.2.1 Diğer Çalışma Kitaplarındaki Stilleri Birleştirmek .......................................................... 46
5.3 Koşullu Biçimlendirme Oluşturmak ....................................................................................... 47
5.4 Şablonlar Oluşturmak Ve Değiştirmek .................................................................................. 48
5.4.1 Var olan Bir Şablon Açmak ............................................................................................ 48
5.4.2 Yeni bir Şablon Dosyası oluşturmak .............................................................................. 49
5.4.3 Var Olan Bir Şablon Dosyasını Açmak ve Değiştirmek ................................................... 49
6. Çalışma Kitaplarını Düzenlemek .................................................................................................... 51

2
 6.1 Çalışma Sayfaları Arasında Geçiş Yapmak ............................................................................. 51
6.2 Çalışma Sayfalarını Adlandırmak ........................................................................................... 51
6.3 Sekme Rengini Değiştirmek ................................................................................................... 51
6.4 Çalışma Sayfalarını Silmek ..................................................................................................... 51
6.5 Çalışma Sayfası Eklemek ........................................................................................................ 52
6.6 Çalışma sayfalarını Taşımak ya da Kopyalamak ..................................................................... 52
6.7 Başka Çalışma Sayfalarındaki Hücrelere Başvuru Yapmak .................................................... 53
6.8 Çalışma Kitapları arasında Bilgi Bağlamak ............................................................................. 54
6.9 Çalışma Sayfalarını Aynı Biçimlerle Biçimlendirmek.............................................................. 55
6.10 Çalışma Sayfalarını Ve Çalışma Kitaplarını Korumak ............................................................. 58
6.10.1 Çalışma Sayfalarını Korumak ......................................................................................... 58
6.11 Çalışma Kitabının Yapısını Korumak ...................................................................................... 58
6.12 Dosya Erişimi İçin Parola İstemek .......................................................................................... 59
7. Excel’i Çalıştığınız Şekilde Özelleştirmek ....................................................................................... 61
7.1 Görünümleri Ayarlamak ........................................................................................................ 61
7.1.1 Yakınlaştır Komutunu Kullanmak .................................................................................. 61
7.2 Yazdırma Seçeneklerini Ayarlamak ....................................................................................... 62
7.2.1 Sayfa Yönlendirmesini Denetlemek............................................................................... 62
7.2.2 Kenar boşluklarını Ayarlamak ........................................................................................ 63
7.2.3 Üstbilgi ve Altbilgi eklemek ........................................................................................... 63
7.2.4 Kılavuz Çizgileri ve Diğer Seçenekleri Eklemek .............................................................. 66
7.2.5 Bir Yazdırma Alanı Belirlemek ....................................................................................... 67
7.2.6 Satır ya da Sütun Başlıklarını Yinelemek ........................................................................ 67
7.3 Bir Çalışma Sayfasını Bölmelere Ayırmak .............................................................................. 68
8. Verilerin Görsel Sunuluşu .............................................................................................................. 69
8.1 Grafik Oluşturmak ................................................................................................................. 69
8.2 Grafik Sihirbazını Kullanmak .................................................................................................. 70
8.2.1 Excel Grafik Türleri Ve Kullanım Yerleri ......................................................................... 71
8.3 Grafik Öğelerini Anlamak....................................................................................................... 80
8.4 Grafik Sihirbazı 2. Adım ......................................................................................................... 83
8.4.1 Veri Aralığı sekmesi ....................................................................................................... 83
8.4.2 Seriler sekmesi............................................................................................................... 84
8.5 Grafik Sihirbazı 3.Adım .......................................................................................................... 84
8.5.1 Başlık Ekleme ................................................................................................................. 84

3
 8.5.2 Diğer Sekmeler ve Seçenekler ....................................................................................... 85
8.6 Grafik sihirbazının özelliklerini öğrenme ............................................................................... 86
8.6.1 Grafiği oluşturulan öğeleri değiştirerek grafiği değiştirme ........................................... 86
Katıştırılmış Grafiklerle Çalışmak ....................................................................................................... 89
Bir Grafiği Dondurmak ....................................................................................................................... 89
8.7 Bir Grafiği Biçimlendirmek ..................................................................................................... 90
8.7.1 Grafik Menüsü ............................................................................................................... 90
8.7.2 Grafik Araç Çubuğunu kullanmak .................................................................................. 90
8.7.3 Grafik Türünü Değiştirmek ............................................................................................ 91
8.7.4 Başlıkları ve Etiketleri Değiştirmek ................................................................................ 91
8.7.5 Karakter Biçimlendirmesi Değiştirmek .......................................................................... 91
8.7.6 Veri etiketlerinde Sayısal Biçimlendirmeyi Ayarlamak .................................................. 92
8.7.7 Kılavuz Çizgilerini Ayarlamak ......................................................................................... 93
8.7.8 Grafik Göstergesini Değiştirmek .................................................................................... 94
8.7.9 3-B Grafiklerde Görüntüleme açısını Değiştirmek ......................................................... 94
8.7.10 Grafik Biçimlerini Kopyalamak....................................................................................... 95
8.8 Etiketler ve Oklar Eklemek..................................................................................................... 95
8.9 Bir Grafiği Yazdırmak ............................................................................................................. 97
9. Veritabanı Teknikleri: Listeler, Süzgeçler ve Özet Tablolar ........................................................... 98
9.1 Bir Listeyi Veritabanı Olarak kullanmak ................................................................................. 98
9.1.1 Veri Girişi İçin Bir Form Kullanmak ................................................................................ 99
9.1.2 Girerken Veriyi Doğrulamak ........................................................................................ 100
9.2 Satır ve Sütunları Sıralamak ................................................................................................. 102
9.2.1 Birden Çok Sütunu Sıralamak ...................................................................................... 103
9.2.2 Kendi Özel Sıralama Düzeninizi oluşturmak ................................................................ 105
9.2.3 Özel Bir Sıralama Düzeni Kullanmak ............................................................................ 105
9.3 Kayıtları Bulmak İçin Filtre Kullanmak ................................................................................. 107
9.3.1 Özel Bir Otomatik Filtre Oluşturmak ........................................................................... 108
9.4 Bir Listeyi Toplamlar Komutuyla Çözümlemek .................................................................... 109
9.4.1 İç içe geçmiş alt toplamlar ekleme .............................................................................. 111
9.4.2 Ana Hat Görünümünde Çalışmak ................................................................................ 112
9.5 Özet tablolar ve Özet grafikler Oluşturmak ......................................................................... 112
9.5.1 Özet Tablo ve Özet grafik Sihirbazını Kullanmak ......................................................... 114
9.5.2 Kendi Verilerinizin Özet Tablo Rapor Görünümünü Oluşturma .................................. 119

4
 9.5.3 Bir Özet Tablodaki Alanları Yeniden Düzenlemek ....................................................... 120
9.5.4 Sayfa görünümleri oluşturma ...................................................................................... 121
9.5.5 Alanları raporun dışına sürükleme .............................................................................. 122
9.5.6 Menü komutlarını kullanarak alanları düzen alanına ekleme ..................................... 123
9.5.7 Bir Özet Tablodaki İşlevi Değiştirmek .......................................................................... 124
9.5.8 Bir Özet tabloda Biçimlendirmeyi Ayarlamak .............................................................. 124
9.5.9 Sıralama düzenini değiştirme ...................................................................................... 125
9.5.10 Alan başlığını yeniden adlandırma .............................................................................. 126
9.5.11 Güncel Verileri Alma .................................................................................................... 126
9.5.12 Başka bir alan ekleme .................................................................................................. 126
9.5.13 Üç aylık grup oluşturma............................................................................................... 127
9.5.14 Farklı bir görünüm elde etmek için yerleri değiştirme ................................................ 128
9.5.15 Satır alanlarının iç ve dış olma özelliği ......................................................................... 129
9.5.16 Özet Tabloyu Değerlendirmek ..................................................................................... 129
9.5.17 Özet Tabloları Görüntülemek ...................................................................................... 130
10. Excel Uygulamaları .................................................................................................................. 131
10.1 EXCEL' E GİRİŞ, VERİ GİRİŞİ, HÜCRE BİÇİMLENDİRME, FONKSİYONLAR, VERİ DOĞRULAMA,
VERİ SIRALAMA, VERİ SÜZME .......................................................................................................... 131
10.2 ÖZET TABLO VE ÖZET GRAFİK RAPORU ............................................................................... 132

5
 1. Excel’e Giriş
1.1 Excel 2003 Programını Başlatmak

Excel 2003 programını başlatmak için normal yükleme yapılmış bir bilgisayarda Başat-Programlar-
Microsoft Office-Microsoft Excel 2003 yolunu takip etmek yeterli olacaktır.

Excel 2003 programının çalışma ekranı aşağıdaki gibidir. Excel 2003 programında açılan dosyalar kitap
olarak ifade edilmektedir.

Menü
Formül Çubuğu
Çubuğu
Standard
araç çubuğu

Ad kutusu

Etkin Hücre

Hücre
işaretçisi

Çalışma Sayfası sekmeleri

Şekil 1-1 Excel kullanıcı ara birimi

Durum Yatay Kaydırma

Çubuğu Çubuğu
Şekil 1-2 Office uygulamalarının çoğunda bulunan genel pencere öğelerini içeren Excel açılış ekranını gösterir.

İPUCU: Diğer araç çubuklarını görüntüleyin.

Diğer araç çubuklarını görüntülemek ya da görünen araç çubuklarını gizlemek için fareyle
araç çubuğu bölgesinde sağ tıklayın. Ayrıca Görünüm menüsünde yer alan Araç Çubukları
komutunu da kullanabilirsiniz.
6
Excel’i ilk açtığınızda ekranınızda varsayılan çalışma kitabı (kitap 1) görünür ve ilk çalışma sayfası
(sayfa 1) görüntülenir. Çalışma sayfası Şekil 1–1’de gösterildiği gibi satır ve sütunlara bölünmüştür.

Çalışma sayfasının her sütununa bir harf ve her satırına bir sayı atanmıştır. Her satır ve sütun kesişimi,
bir hücre başvurusuyla tanımlanan çalıma sayfası hücresidir. Örneğin, sütun A ve satır 1’in kesiştiği
hücre, hücre A1 olarak bilinir.

Çalışma kitabı penceresinin altında çalışma kitabındaki diğer çalışma sayfalarına anında erişmenizi
sağlayan sekmeler vardır. Excel çalışma sayfalarınızı yeniden adlandırmanıza, yeni çalışma sayfaları
eklemenize ya da çalışma sayfalarını silmenize imkân sağlar.

1.2 Çalışma Sayfasında Gezinmek

Bir hücreyi etkin hücre yapmak için önce o hücreye girmelisiniz.

Bir hücreyi etkinleştirmek için ok tuşlarını (Yukarı, Aşağı, Sağ, Sol ok tuşları) basabilir, ya da
etkinleştirmek istediğiniz hücreye fareyle tıklayabilirisiniz. Buna bir hücreyi seçmek ya da vurgulamak
denir. Seçili hücrenin adı Ad kutusunda görünür.

Çalışma kitabı penceresinde çalışma sayfasının o anda görünmeyen kısmını görüntülemek için
kaydırma çubuklarını kullanabilirsiniz. Dikey kaydırma çubuğunun en üst ya da en altındaki oku her
tıkladığınızda, etkin çalışma sayfası dikey olarak bir satır kayar. Yatay kaydırma çubuğunun sol ya da
sağ ucundaki kaydırma okunu tıkladığınızda ise etkin çalışma sayfası yatay olarak bir sütun kayar.

Kaydırmak sadece ekranı hareket ettirir, etkin hücreyi değiştirmez.

1.3 Klavyeyi Kullanmak

Tuş Kombinasyonları İşlevi
Yukarı ok Bir hücre yukarı
Aşağı ok Bir hücre aşağı
Sağ ok Bir hücre sağa
Sol ok Bir hücre sola
Sekme Bir hücre sağa
Üst-karakter (Shift )-Sekme Bir hücre sola
Home Satırın birinci hücresine
Page Up Bir pencere dolusu (ekran çözünürlüğünüze ve
ekranınızın büyüklüğüne bağlı olarak, takriben
30–36 satır kadar) yukarı.
Page Down Bir pencere dolusu satır kadar aşağı
Ctrl+Home A1 hücresine
Ctrl+end İçinde bilgi olan son satırın son sütunda hücreye
Ctrl+Page Down Bir sonraki çalışma sayfasının seçili hücresine
(seçili hücre yoksa A1’e)
Ctrl+Page Up Bir önceki çalışma sayfasının seçili hücresine
(seçili hücre yoksa A1’e)

7
1.4 Git komutuyla Belirli Bir Hücreye Gitmek
Etkin çalışma sayfasında belirli bir hücreyi adıyla vurgulamak için Düzen, Git’i seçebilir ya da CTRL+G
veya F5’e basabilirsiniz. Git komutunu seçtiğinizde Git iletişim kutusu görüntülenir. Başvuru metin
kutusuna hücrenin adını girerek ve tamam’ı tıklayarak belirli bir hücreye atlayabilirsiniz. Aynı
zamanda eğer Git listesinde görünüyorsa hücrenin adını da çift tıklayabilirsiniz. Hücrelere ya da hücre
aralıklarına ad atamak için ??? )

Formül ya da açıklamalar içeren hücreler gibi özel niteliğe sahip bir hücreler dizisini vurgulamak
isterseniz Git iletişim kutusunda Özel düğmesini tıklayın ve ilgilendiğiniz hücre içeriklerini belirleyin.

Şekil 1-3 Git iletişim kutusu belirli bir hücreye hemen atlamanızı sağlar

İPUCU: Ad kutusuna tıklayıp hücre adını girip Enter’a basarak da belirli bir hücreye
gidebilirsiniz.

2. Hücrelere Bilgi Girelim

Excel, bir çalışma sayfasına aşağıdaki bilgi türlerine girmenize olanak sağlar.

• Sayısal Değerler: 22.000,$ 29,95 ve %33 gibi sayılar

• Metin Değerleri: Toplam, 1. Çeyrek

• Tarih ve Saatler: Şub-2010, 11/12/63 ya da13:00 v.b.

• Açıklamalar

• Formüller; =B5*1780 ya da=Topla(B3:B7)

• Grafikler, resimler v.b.

2.1 Sayısal Değerler Girmek

Bir hücreye sayı girmek için, fare ya da klavyeyi kullanarak istediğiniz hücreyi seçin, sayıyı girin ve
Enter’a basın. Bir hücreyi seçmek ya da vurgulamak onu etkin hücre yapar. Daha sonra, siz yazarken
sayı etkin hücrede çalışma sayfasın üstündeki formül çubuğunda eşzamanlı olarak görünür.

Formül çubuğunu, hatalarınızı düzeltmek için kullanabilirsiniz. Uzun bir hücre girdisi girerken hata
yaparsanız, ekleme noktasına gitmek için formül çubuğuna tıklayıp yeniden yazmadan girdiyi
düzeltebilirsiniz. Aynı Zamanda etkin hücreyi çift tıklayıp sonra ekleme noktasını hücre içinde hareket

8
ettirerek de girdinizi düzenleyebilirsiniz. Etkin hücrede düzeltme yapmak için F2 tuşunu da
kullanabilirsiniz.

Formül çubuğunun sol tarafında formül çubuğunda istenmeyen girdiyi atmak için tıklayabileceğiniz(
Enter’a basıp girdiyi kabul etmediyseniz) bir iptal düğmesi vardır. İptal düğmesinin yanında
düzelttiğiniz girdiyi kabul etmek ya da kilitlemek için kullanabileceğiniz bir Gir düğmesi vardır. Bkz.
Şekil 2-1

Formül Çubuğu

Gir Düğmesi

İptal Düğmesi

Girdiğiniz sayıları görüntülemek için

sütunu genişletmeniz gerektiğini
belirtir.
Şekil 2-1Yeni değerler girdiğinizde hem formül çubuğunda hem de hücrede görünür.

İPUCU: Excel’de bir hücreye 7/8, 12/25 gibi kesirli sayı girerseniz, sorunlarla
karşılaşabilirsiniz. Kesrin böleni ve bölüneni 12’den küçükse, Excel bunu tarih sanabilir.
“6/7” yazarak Enter’a bastığınızda, hücrede “6 Tem.” metni belirir. Her iki sayı da
12’den büyükse, Excel bunu sayı olarak değil, metin olarak değerlendirir. Excel’e kesirli
sayı kabul ettirmek için, hücreye “0” (sıfır) rakamını yazın, klavyede aralık tuşuna
basarak bir boşluk verin ve “6/7” yazın. Hücrede 6./” sayı olarak belirir; formül
çubuğunda ise “0,857” rakamını (bölümün sonucu) görürsünüz. Bir sayının kesinli
bölümünü de hücreye girebilirsiniz. Örneğin “5 7/8” yazmak için önce “5” yazın; boşluk
verin ve “7/8” yazın. Formül çubuğunda 5,875, hücrede ise “5 7/8” sayılarını
göreceksiniz.

2.2 Metin
Bir hücreye metin yazmak için, bir hücreyi seçili (etkin, aktif) hale getirin, klavyeden istediğinizi yazın
ve ya Enter tuşuna ya da hareket tuşlarına basarak başka hücreye geçin.

Yazdığınız metin hücrenin genişliğinden büyükse ve yandaki hücreler boşsa, Excel metni yandaki
hücrelerin üzerine yazarak gösterir; yandaki hücreler dolu ise hücrenin gösterebildiği kadar metin
gösterilir. Girdiğiniz bilgi kaybolmaz; hücrenin içinde kalır, sadece görüntülenemez.

9
Bir hücrenin içine yazdığınız metinde yeni bir paragraf başlatmak için Enter tuşuna Alt tuşunu tutarak
basarız.

Alt tuşunu tutmadan Enter tuşuna basarsanız, Excel bunu o hücreye girmekte olduğunuz bilginin
bittiği şeklinde yorumlar.

Birden çok hücreye aynı metni (değeri, formülü veya tarih/saati) girmek için bu hücreleri seçin ve
gireceğiniz metni veya diğer unsuru klavyeden yazın; işiniz bittiğinde önce klavyede Ctrl tuşunu tutun,
sonra Enter’a basın.

Excel’de metinler girdiğiniz hücrenin varsayılan biçimlendirme şekliyle biçimlendirilir ve varsayılan

biçim olarak metinler sola hizalanır.

Excel’in sayısal adres, tarih ya da parça sayısı gibi bir değeri metin olarak saklamasını isterseniz,
değerin önüne tek bir tırnak imi koyun. Mesela, bir hücreye ’55 girerseniz, 55 sayısı tırnak imi
olmadan sola hizalı görünür. Sayının metin değeri olduğunu belirlemek için formül çubuğunda tırnak
imi gözükür.

Hata
Düğmesi Hata
göstergesi

Boş hücrelerin
üstüne gelen metin

Komşu hücreler
Varsayılan olarak sola tarafından kesilen
hizalı metin değerleri metin
şeklinde saklanan sayılar

10
2.3 Tarih ve Saat Girmek

Bugünkü Tarih ve saati girmek için, iki kısa yoldan yararlanabilirsiniz.

Bir hücre veya hücre grubuna bugünkü tarihi girmek için klavyede Ctrl+Shift tuşlarını tutun ve
noktalı virgül (;) tuşuna basın. O andaki saati girmek için ise Ctrl+Shift tuşlarını tutun ve iki nokta
üst üste (:) tuşuna basın.

Tarih ve saat, Excel için herhangi bir değerden (sayıdan) farklı değildir; sadece özel bir
biçimlendirmeye sahiptir. Excel, tarihlerle hesap yaptığı zaman, bunları seri numaralarına çevirir.
Excel’de girebileceğiniz en eski tarih 1 Ocak 1900’dür ve bu tarihin seri numarası 1’dir. (2 Ocak 1900, 2
olmak üzere, Excel’in tarihlere verdiği seri numaraları bugüne kadar gelir.) kullanıcı olarak biz
tarihlerin seri numarasıyla ilgilenmeyiz.

Tarihlerimizi Excel’in anladığı biçimde girmek, tarih hesaplarının yapılması için yeter; tarihlerimizi
Excel’in tarih değeri olarak anlamadığı bir şekilde girerseniz, bu metin sayılır ve hesapta kullanılamaz.
Excel, tarihleri ve saatleri hücrenin varsayılan sayı biçimlendirme şekline göre biçimlendirir. Tarihler
ve saatler siz değiştirmedikçe sağa hizalanır; Excel girdiğiniz tarih veya saat biçimini tanıyamazsa tarih
veya saat metin sayarak sola hizalar.

Excel, tarih ve saat biçimi olarak denetim Masası’nda Bölgesel Ayarlar’da seçtiğiniz biçimi tanır. Tarih
için, bölme işareti (/) veya çizgi (-), saat için iki nokta üst üste (:) kullanılır. Tarihlerinizde yıl rakamını
yazmazsanız, Excel içinde bulunduğunuz yılı varsayar. Aynı hücreye tarih ve saat yazacaksanız,
mutlaka araya bir boşluk koymanız gerekir.

2.4 Açıklamalar girmek

Excel belgelerinizi başkalarıyla paylaşacaksanız, ya da yaptığınız bir işi sonradan hatırlamak için
kendinize, hücre içerikleriyle, formülleriyle veya istediğiniz konuda açıklamalar koyabilirsiniz.
Açıklama koymak istediğiniz hücreyi sağ-tıklayın; açılacak menüden Açıklama Ekle maddesini seçin.
Excel, o sırada programın kullanıldığı Windows oturumunu açmış kullanıcı veya program adına kayıtlı
kişinin adıyla bir Açıklama kutusu açar:

Şekil 2-2 Açıklama komutu, bir hücreye açıklayıcı bir not eklemenize olanak tanır.

11
 Bu kutunun içine bilgileri girdikten sonra başka bir yeri tıklayın. Açıklama girdiğiniz hücrenin sağ üst
köşesinde küçük, kırmızı bir işaret oluşur. Mouse işaretçisini bu kırmızı işaretin üzerine getirirseniz,
Excel açıklamayı görüntüler. İsterseniz, kutuyu sağ tıklayıp, açılacak menüden Açıklamayı Görüntüle
maddesini seçebilirsiniz. Aynı yolla açıklamayı değiştirebilir veya tümüyle kaldırabilirsiniz.

2.5 Formüller Girmek

Bir formül, var olan değerlerden yeni bir değer hesaplayan denklemdir. Excel, bir hücreye bir formül
girmenize ve hesaplanan sonucu çalışma sayfanızda görüntülemenize imkân sağlar.

Formüller, sayıları, matematik işlemcilerini, hücre başvurularını ve işlevler adı verilen yerleşik
denklemleri içerebilir.

Excel’de bütün formüller, bir eşittir işaretiyle(=) başlar. Mesela aşağıdaki formül üç sayının toplamını
verir:

=10+30+20

Excel, formüllerinizi formül çubuğunda görebilirisiniz, ancak her işlemin sonuçları formülü yazdığınız
hücrede görüntülenir.

Formül burada
görüntüleniyor.
1. Formül girmek için bir
hücre seçin
2. Eşittir işareti ile
hesaplamak istediğiniz
denklemi girin
3. Formülü girişini
sonlandırmak için Enter
tuşuna basın ya da başka
bir hücreyi vurgulayın.

Formül girdikten sonra

sonuçlar hücrede
görüntülenir.

12
2.6 Formüllerde Hücre Başvuruları Kullanmak
Formüller çalışma sayfası hücre başvuruları da içerebilir. (A1 ya da B5 gibi) böylece, hücre içerikleri
formüllere dâhil edebilir ve istediğiniz şekilde kullanabilirsiniz.

Bir formül girerken hücre başvurusunu belirlemek için,

• B5 gibi bir hücre adı yazabilir

• Fareyi kullanarak o hücreyi vurgulayabilir

• Klavyeyi kullanıp seçimi o hücreye taşıyarak hücreyi vurgulayabiliriz.

Mesela, B5 hücresinin içeriklerimi C5 hücresinin içeriğiyle toplamak için şu formülü oluşturabiliriz.

=B5+C5

Şekil 2-3Hücrelerin içeriklerini bir formülde kullanmak için, formülde hücre başvurularını kullanın.

3. Çalışma Sayfası Düzenlemeleri

3.1 Hücre ve Aralıkları Seçmek

3.1.1 Blok halinde Hücreler Seçme
1. Klavyeden Shift tuşuna basılı tutularak ok tuşları ile istenilen yöne hareket edilir.
2. Aralıktaki ilk hücreyi tıklatın, sonra da ÜST KARAKTER tuşunu basılı tutun ve aralıktaki son
hücreyi tıklatın. Son hücreyi görünür yapmak için kaydırabilirsiniz.
3. Farenin sol tuşuna basılı tutularak sayfanın içinde sürüklenir.

13
3.1.2 Bağımsız Bloklar halinde Hücreler Seçme
Klavyeden CTRL tuşuna basılı tutularak fare işareti yine aynı biçimde sürüklenerek farklı bloklar
seçilebilir.

3.1.3 Satır veya Sütun seçme

1. Sayfa içinde bir satır veya sütunun tümünü seçmek gerektiğinde fareyi
satır numarasının üstüne veya sütun başlığını üstüne götürüp farenin
sol tuşuna basılır.
2. Bu şekilde yaptığımızda tek bir sütun ya da satır seçilebilir, fareyi basılı
tutup istenilen yöne sürükleyerek blok halinde birden fazla satır veya
sütun seçilebilir.
3. Ayrıca CTRL tuşuna basılı tutularak da bağımsız satır veya sütunlar
seçilebilir.

İPUCU: Ctrl + Boşluk Etkin sütunun tamamını seçer.

Shift + Boşluk Etkin satırın tamamını seçer.

14
3.1.4 Sayfanın Tümünü Seçme

Tümünü seç düğmesini tıkatın. Veya CTRL+B kısa yolunu kullanın.

3.1.5 Hücre Seçimini İptal etme

Çalışma sayfasındaki herhangi bir hücreyi tıklatın.

Hücrelerin eni-boyu sütun veya satır başlıkları arasındaki çizgiler sağa-sola veya yukarı aşağı
kaydırılarak değiştirilebilir.

3.2 Hücreleri Temizlemek ve Hücreleri Silmek

Bir veya daha çok hücredeki metni veya diğer unsurları silmek için hücreyi veya grubu seçin ve
klavyede Del tuşuna basın; bunu seçili hücre veya hücreleri sağ tıklayarak ve açılacak menüden İçeriği
Temizle maddesini seçerek de yapabilirsiniz.

Aynı menüde bir de Sil maddesi göreceksiniz. Sil komutu, hücre veya hücre grubunu, tüm satırı veya
tüm sütunu yok eder ve size boşalan yerin nasıl doldurulacağına ilişkin dört seçenek verir: yok
edilecek hücreden boşalacak yerin sağdaki veya aşağıdaki hücrelerle doldurulması; satırın veya
sütunun tümüyle kaldırılması.

Şekil 3-1 Sil komutu bir hücre, satır ya da sütunu çalışma sayfasından çıkarıp boşluğu komşu hücrelerle doldurmanıza
imkân sağlar.

Hücre veya hücrelerin içeriğinin silinmesi için Düzen menüsünden Temizle maddesini de seçebilirsiniz.
Temizle komutu size farklı seçenekler sunar:

• Tümü: Seçili hücre veya hücrelerin içerikleri ve içeriklere verdiğiniz biçimlerin tümünü siler
• Biçimler: Sadece bu hücre veya hücreler grubundaki değerlere verdiğiniz biçimleri siler
• İçindekiler: Biçimlendirmeye dokunmadan sadece değerleri silen İçindekiler maddesi
• Açıklamalar: biçimlere ve içeriğe dokunmadan sadece bu gruba eklediğiniz açıklamaları siler.

15
3.3 Veriyi Bulmak Ve Değiştirmek
Düzen menüsündeki Bul komutu, bir dizi karakteri belirlemenize ve o dizinin bulunduğu yere
doğrudan gitmenize imkân sağlar. Dizi herhangi bir karakter serisinden oluşabilir: Bir sözcük ya da
sözcüğün bir kısmı, sayısal bir değer, hücre adı ya da aralığı veya formüldeki işlev ve işlemciler.

Değiştirilen diziye uyan

ya da dizide kullanılan
biçimi belirleyin.

Şekil 3-2 Bul ve Değiştir iletişim kutusu Geçerli çalışma sayfasını ya da

çalışma kitabının tamamını arayın.

16
3.4 Komutları Geri Almak
Bir Excel komutunu çalıştırırken hata yaparsanız, Düzen, Geri Al’ı seçerek hatanızı geri alabilirisiniz

Aynı zamanda Standart araç çubuğunda Geri Al düğmesini tıklayabilir ya da CTRL+Z kısa
yolunu kullanabilirsiniz.

3.5 Komutları Yinelemek

Excel geri aldığınız komutları, Standart araç çubuğundaki Yinele düğmesini kullanarak
yinelemeniz mümkündür. Kısayol tuşu CTRL+Y olan Yinele komutunu Düzen, Yinele diyerek de
verebilirsiniz.

3.6 Veriyi Taşımak İçin Kes ve Yapıştır’ı Kullanmak

Kes – Yapıştır işlemi bir tür taşıma işlemidir. Bunun için;

1. İlk önce veri seçme tekniklerinden bir kullanılarak kesilecek hücreyi seçin.

2. Daha sonra standart araç çubuğunda bulunan Kes düğmesini tıklayın.

3. Ya da Düzen menüsünden Kes komutunu kullanın.( kısa yol tuşu CTRL+X) .Veya farenin sağ
tuş yardımıyla çıkan menüden Kes komutu kullanılarak yapılabilir.
4. Veriyi Taşımak istediğiniz hücreyi seçin.

5. Düzen, Yapıştır’ı seçin. Ya da standart araç çubuğunda bulunan yapıştır düğmesini

kullanın. CTRL+V tuşlarına da basabilirsiniz.

3.7 Veriyi Çoğaltmak için Kopyala ve Yapıştır’ı Kullanmak

1. İlk önce veri seçme tekniklerinden biri kullanılarak kopyalanacak hücreleri seçin.

2. Daha sonra standart araç çubuğunda bulunan Kopyala düğmesini tıklayın. Düzen
menüsünden Kopyala komutunu ve ya farenin sağ tuş yardımıyla çıkan menüden Kopyala
komutu da kullanılabilir. Kısa yol Tuşu CTRL+C
3. Daha sonra yapıştırılacak yere tıklayın ve Düzen, Yapıştır’ı seçin. Ya da standart araç

çubuğunda bulunan yapıştır düğmesini kullanın. CTRL+V tuşlarına da basabilirsiniz.

17
3.8 Sürükleyerek Hücreleri Taşımak
Bir grup çalışma sayfasını taşımanın en hızlı yolu sürüklemektir.

Sürükle bırak işlemini gerçekleştirmek için hücreleri seçin, farenizi hücrelerin çeperine getirdiğinizde

Dört oklu tutamaç işaretçisine dönüşecektir, imleciniz. Bu durumda farenizin sol tuşuna basılı tutup
seçimi istediğiniz yere sürükleyebilirsiniz.

Hücreleri sürüklerken, Ctrl tuşuna basılı tutarsanız, seçili hücre grubunun kopyasını taşırsınız. Veriyi
kopyaladığınızı bildirmek için imlecinizin yanında bir artı (+) işareti görünür.

3.9 Hücre Biçemlerinin Kopyalanması

Hücre Biçemlerini kopyalamak için Düzen menüsünden Özel Yapıştır komutu kullanılır. Kopyala
komutu ile hafızaya alınmış bilgileri hedef alana değişik düzenlerde yapıştırmayı sağlar.

Bu komut seçildiği zaman karşımıza çıkan diyalog penceresindeki seçeneklerinin anlamları şöyledir:

• Yapıştır: Bu seçenek sayesinde, kaynak alanın hedef alana hangi kopyalanmış verinin
özniteliğini aktarılacağı tanımlanır.
• Tümü: Tüm hücre içeriklerini ve biçimlerini yapıştırır. Bu seçenek düzen menüsündeki yapıştır
komutunu kullanmakla aynıdır.
• Formülleri: Yalnızca formülleri formül çubuğuna girildiği haliyle yapıştırır.
• Değerleri: Yalnızca değerleri hücrelerde görüntülendiği haliyle yapıştırır.
• Biçimleri: Yalnızca sayı, hizalama, kenarlık, yazı tipi, desen gibi hücre biçimlendirmesini
yapıştırır.
• Açıklamaları: Yalnızca hücreye iliştirilmiş açıklamaları yapıştırır.
• Doğrulamaları: Kopyalanmış hücrelerin veri geçerlilik kurallarını yapıştırma alanına yapıştırır.
• Kenarlık dışında tümü: Sınırlar dışında kopyalanmış hücreye uygulanmış tüm hücre
içeriklerini ve biçimlendirmesini yapıştırır.

İşlem: Kopyalanmış veriye, varsa, hangi matematik işlemi uygulamak istediğinizi belirler. Bu seçenek
sayesinde, kaynak alandaki bilgilerin hedef alandaki bilgilerin üzerine aktarılırken, eğer üst üste denk
gelen sayılar var ise ne tür bir işlem ile aktarılacağı ayarlanabilir. Seçilen işlemi yapar ve sadece değeri
bu alana aktarır.

18
3.10 Otomatik Tamamlama ve Doldurma
Excel, bir hücreye yazmaya başladığınız metini tanıyabilir ve kendisi tamamlayabilir. Excel’in yazmak
istediğiniz metinle ilgili tahmini doğru ise Enter tuşuna basın; değilse yazmaya devam edin. Otomatik
tamamlanan metinler arasında günün tarihi, ay ve gün adları, sık kullandığınız kelimeler ve
kullanıcının adı bulunur.

Excel’in bu yeteneğinden kestirmeden yararlanmak isterseniz, bir hücreyi sağ tıklayın ve açılacak
listede Listeden Al maddesini seçin; açılacak listeden istediğiniz metni seçebilirsiniz.

Excel, yazmaya başladığınız metni otomatik tamamlamıyorsa, bu özelliği kapatılmış olabilir. Otomatik
tamamlamayı etkin hale getirmek için Araçlar menüsünde Seçenekler maddesinde Düzen
sekmesinde Hücre Değerleri için Otomatik Tamamlamayı Etkinleştir satırının önündeki kutunun
içine işaret koyun. Bu özelliği istemiyorsanız, aynı yolla bu satırın önündeki işareti kaldırmanız gerekir.

Oluşturacağınız liste ve tablolarda dizi olarak girilen birçok unsuru Excel otomatik olarak doldurabilir.
Örneğin listenizde bir sütuna veya satıra ayları yazacaksanız, ilk hücreye listenin başlayacağı ayı yazın
ve kutunun kenarındaki “Doldur tutamacı” denen noktayı, Mouse işaretçisiyle tutarak, aşağı veya
sağa çekin; Excel diğer ayların adını dolduracaktır. Bu listeyi yapmaya istediğiniz aydan
başlayabilirsiniz.

Excel önceden tanıdığı diğer dizileri, örneğin gün adlarını ve tarihi de kendisi doldurur. Excel’e
tanımadığı dizileri otomatik olarak doldurtmak için bu dizinin ilk iki öğesini alt alta veya yan yana
hücrelere yazın ve bu iki hücreyi seçin. Alttaki veya sağdaki hücrenin Doldur Tutamacı’nı aşağı veya
sağa sürüklerseniz, Excel diğer hücreleri, ilk iki hücredeki bilgilerin artış veya azalış oranına göre,
doldurur. İlk iki hücreye 1 ve 2 yazarsanız, Excel geri kalan hücreleri 3, 4, 5... şeklinde; 2 ve 4
yazarsanız 6, 8, 10 şeklinde dolduracaktır. Otomatik Doldurma tersine de işleyebilir.

19
Sık sık yazmak zorunda olduğunuz dizileri Excel’e öğretebilirsiniz. Bunun için, önce listenizi bir kere
yazın; Araçlar menüsünden Seçenekler maddesini seçin; Özel Listeler sekmesini ve açılacak kutuda
Listenin Alınacağı Hücreler düğmesini tıklayın. Listenin Alınacağı Hücreler aracı çıkacak ve sizin
listenizi seçmenizi bekleyecektir. Yazdığınız listenin bulunduğu hücreleri seçin ve bekleyen seçim
aracının sağdaki Liste Al düğmesini tıklayın. Seçenekler kutusuna geri döndüğünüzde, Veri Al
düğmesini tıklarsanız, seçtiğiniz liste, Excel tarafından öğrenilecek ve Özel Listeler kutusuna
kaydedilecektir.

Bundan sonra bütün yapacağınız özel listenizin ilk kelimesini birinci kutuya girmek ve Doldur
tutamacını aşağı veya sağa çekmekten ibarettir.

Özel listeleri, içindeki kelimelerden herhangi birini yazarak, o kelimeden de başlatabilirsiniz.

Otomatik doldurma ile doldurduğunuz bir dizinin sağdaki veya alttaki bazı üyelerinin içeriğini
boşaltmak isterseniz, henüz bütün grup seçili ise, en altta veya en sağda kalan doldurma tutamağını
tutarak, sola veya yukarı geri götürün. Grup artık seçili değilse, hücre içeriğini silmek kullandığımız
diğer yöntemleri kullanabilirsiniz.

20
4. Sayıları Formüller ve İşlevlerle Öğütmek
4.1 Formüller ve İşlevler
Excel’e listelerimizdeki bilgilerin bir bölümünü alarak, bizim vereceğimiz denklemlerle veya kendi
bildiği işlevlerle (kullanılmaya hazır denklemler yani fonksiyonlarla) hesap yaptırabiliriz Bir formül var
olan değerlerden yeni bir değer hesaplayan bir denklemdir

4.2 Bir Formül Yapılandırmak

Formülle, toplama ve çıkartma, bölme, çarpma gibi matematik işlemler yapabileceğimiz gibi sayfadaki
değerlerini karşılaştırabilir veya metini birleştirebiliriz. Bir formülde, aynı sayfadaki diğer hücrelerde,
aynı kitabının diğer sayfalarındaki hücrelerde veya diğer kitaplardaki sayfaların hücrelerinde kayıtlı
değerleri veya metinleri kullanabiliriz. Buna Excel’in dilinde hücre veya hücre grubuna başvurma
denilir. Örneğin B8 hücresine “=(B4+25)/(D5+E5+F5)” yazarsanız, Excel B4 hücresinin değerine 25
ekler ve sonra sonucu D5, E5 ve F5 hücrelerindeki değerlerin toplamına böler. Kimi zaman
denklemlerimizde işlevlere (fonksiyonlara) da yer veririz. Excel, ortalama almadan tutun, silindir
hacmi hesaplamaya kadar, malî, matematik, geometri, trigonometri, istatistik, mühendislik, tarih-
saat, veritabanı ve metin işlevine kadar, yüzlerce fonksiyon bilir ve kullanır. B8 hücresine yazdığımız
formülü böyle bir matematik fonksiyonu kullanarak şöyle yazabiliriz: “=(B4+25)/TOPLA(D5:F5)”
Burada kullandığımız SUM, Excel’e toplama işlevini kullanması komutunu verir.

• Her formül bir = işaretiyle başlar. Eşittir işareti Excel’e tak eden karakterlerin hesaplanması
gereken bir formülün parçaları olduğunu ve sonucun bir hücrede görüntülenmesi gerektiğini
bildirir. (Eşittir işareti olmazsa Excel formülü düz metin gibi yaklaşır ve sonucu hesaplamaz.)
• Her formül bir ya da daha çok aritmetik işlemci kullanır. Ancak bir aritmetik işlemci
gerekmeyebilir; gerekli tüm hesaplamayı yapmak için bir ya da daha fazla işlev kullanan bir
formülü kolaylıkla oluşturabilirsiniz.

Her denklemde, yapılacak işlemin bir işareti (işleç) ve bu işlemde kullanılacak öğeler (işlenen) vardır.
Excel’de formül çözümünde, işlem işaretlerinin bir sırası vardır; Excel formüldeki her işlecin özel
sırasına göre soldan sağa doğru hesap yapar. Parantezlerle işlemlerin sırasını değiştirebiliriz.
Yukarıdaki örneğimizde Excel önce B4+25'i hesaplar; çıkan sonucu D5, E5 ve F5 hücrelerindeki
değerlerin toplamına böler.

Bir formülde birden fazla işlem işareti varsa, Excel işlemleri, şu sırayla yapar:

İşaret Anlamı Öncelik sırası

^ Üs 1
* Çarpma 2
/ Bölme 2
+ Toplama 3
– Çıkarma 3
& İki metin dizesi artarda bağlama 4
= Eşittir 5
< Küçüktür 5
> Büyüktür 5
<= Eşit veya küçüktür 5
>= Eşit veya büyüktür 5
<> Eşit değildir 5

21
Bir formülde, aynı önceliğe sahip olan işaret varsa (örneğin, hem bir çarpma, hem de bir bölme
içeriyorsa) Excel işlemleri soldan sağa doğru sırayla yapar. Örnek:

=6–5+3*4 formülünü değerlendirirken Excel sonucu aşağıdaki adımları kullanarak yapar.

=6–5+3*4

=6–5+12

=1+12

=13

Değerlendirme sırasını değiştirmek için, formülün ilk olarak hesaplanacak olan parçasını, parantez
içine alabilirsiniz.

Mesela, aşağıdaki iki formülün ele alınmaları sonucunda parantezlerin nasıl bir fark oluşturduğunu
görelim.

=10+2*0,25

Ve

=(10+2)*0,25

4.3 Sayıları Çarpmak

1. Aşağıdaki verileri girin.

Şimdi A1:D1 aralığını fare ile seçin ve araç çubuğundan Birleştir Ve Ortala düğmesini tıklayın.

Bu işlem sonucunda seçili hücreler birleştirilecek ve içerik ortalanacaktır.

22
 2. Ürün Bilgilerini girin.

3. Ürün tutarını hesaplayın.

Tutarı sütununda D3 hücresine Adedi ve Birim Fiyatı hücrelerinin içeriğini çarpacak formülü “=”
karakterinden sonra yazın.

Enter Tuşuna bastığınızda sonuç otomatik olarak hesaplanacaktır. Eğer o anda ürünün birim fiyatını
ya da âdetini değiştirirseniz sonuç yeni içeriklere göre otomatik olarak görüntülenecektir.

23
 4. Otomatik Formül Çoğaltın

Diğer ürünler için tutar hesaplatmak için D3 hücresindeki formülü kullanacağız. Şimdi, D3’nin Doldur
Tutamağını seçerek, D6’a kadar olan hücrelerinize aynı formülü yazdırtabilirsiniz.

Excel Düzen menüsünün Doldur alt menüsünü kullanarak bir

formülü komşu hücrelere kopyalamayı ya da çoğaltmayı
kolaylaştırır.

4.4 Göreceli Ve Mutlak Hücre Başvurularını Kullanmak

Excel’de işlem yaptırmak için hücrelerin içlerindeki değerin hücrenin adresiyle bilindiğini veya başka
bir deyişle bir hücreden tuttuğu değeri alabilmek için, bu hücrenin başvuru adresini belirtmemiz
gerektiğini söylemiştik. Excel’de hemen her türlü işlem için hücreleri hücrelere ve formüllere tabir
yerinde ise “tanıtmanız,” bilgi derlemek için başvuracağı adresi bildirmeniz gerekir.

Bir formülü başka satır ve ya sütunlara çoğalttığınızda Excel, formülün her yeni konumuna göre hücre
başvurularını ayarlar. Bu yüzden, D8 hücresinde C8 hücresine başvuran bir formülü bir alt satıra
kopyaladığınızda, hücre C9 olur, formülü G12’ye yapıştırdığınızda başvurulan hücre F12 olur.

Bunu engellemek için bir hücredeki formülün göreceli değil mutlak olduğunu belirtmeniz gerekir.

Göreceli başvuru, örneğin B sütununda 2’nci hücre için B1 şeklinde yazılır. Birden fazla hücre grubuna
(hücre aralığına) göreli başvuru adresi belirtirken, örneğin B2’den B10’a kadar olan hücrelerin
adresini B1:B10 şeklinde yazarız.

Mutlak başvuru, adından da anlaşılacağı üzere, bu tür adreslemede hücrenin adresi sabittir;
değişmez. Bu tür adresler, $B$1 veya $B$1:$B$10 şeklinde yazılır. (Bu adreslerdeki Dolar işareti
“daima” şeklinde okunmalıdır: “Daima B, Daima 1” ve “Daima B Daima 1’den Daima B Daima 10’a”
gibi.)

24
Örnek: Aşağıdaki örnekte, kat edilen yol ile ödenek tutarını çarparak, ödenecek yolluk miktarını
hesaplamaktadır. Formülü, C sütundaki diğer hücrelere çoğalttığınızda ödenecek yolluk miktarı
hesaplanırken mutlak başvuru yapılmış B3 hücresi değişmezken, göreceli başvuru yapılan B7 hücresi
geçerli satıra göre değişecektir.

Karışık Başvuru, göreceli ve mutlak başvuru türlerini karıştırır. Mesela, $C8 şekliden başvurulmuş bir
hücre mutlak sütun konumuna sahiptir. $C8’e başvuru içeren bir formülü yinelediğimiz her yerde
göreceli satır değişirken, C sütununa başvurmaya devam eder.

İPUCU: Formül çubuğunda bir formül girerken ya da düzenlerken F4’e basmak, imlecin en
yakın hücre başvurusunun başvuru türünü değiştirir. Böylece, hücre başvurusu göreceli ise
(mesela A5) onu mutlağa çevirmek için($A$5) F4’e basın.

4.5 Yerleşik İşlevleri Kullanmak

Çalışma sayfalarınıza daha karmaşık sayısal ve metin işleme işlemlerini eklemek için Excel
formüllerinize işlevler eklemenize yarar.

İşlev bir ya da daha fazla değerle işlem yapıp tek bir değerle sonuçlanan önceden tanımlı bir
denklemdir.

Birkaç kullanışlı kategoride 200’ün üzerinde işlevi içerir.

Kategori Kullanıldığı yer

Finansal Borç Ödemeleri, değer artışı ve değer düşüşü
Saat ve Tarih Tarihleri ve saatleri içeren hesaplamalar
Matematik ve Trigonometri Bir bilimsel hesap makinesinden bulunanlar gibi
matematiksel ve trigonometrik hesaplamalar
İstatistiksel Ortalama, toplam, varyans ve standart sapma
hesapları
Arma ve başvuru Veri tablolarını içeren hesaplamalar
Veritabanı Listelerle ve dış veri tabanlarıyla çalışmak
Metin biçimlendirmek Hücrelerdeki metinleri karşılaştırmak
Mantıksal Doğru ya da Yanlış sonuçlarını üreten
hesaplamalar
Bilgi Bir işlemde bir hata olup olmadığını belirlemek

25
Excel’in sonuçları doğru hesaplayabilmesi için her işlevi belirli bir sözdizimiyle ya da yapıyla
girmelisiniz. Mesela, Devresel Ödeme işlevinin aşağıdakine benzer bir işlev sözdizimi vardır:

DEVRESEL-ÖDEME(oran; dönem-sayısı; bd; gd; tür)

Koyu renkli bağımsız

değişkenler girilmesi
zorunlu değişkenlerdir.

Parantezler arasındaki kısaltılmış sözcükler bağımsız değişkenlerdir.

Bu işlevde oran faiz oranı, dönem sayısı yapacağınız ödemelerin sayısını ve bd ise anapara miktarıdır.
Bir işlevi doğru kullanmak için gereken (koyu) bağımsız değişkenlerin her birine bir değer belirlemeli ve
bağımsız değişkenleri noktalı virgülle ayırmalısınız. Koyu yazılmamış bağımsız değişkenler ise isteğe
bağlıdır.

Örneğin, 1000 TL’lik %19 yıllık faizli 36 aylık bir borç ödemesini hesaplamak istiyorsunuz.

=Devresel_Ödeme(19/12;36;1000)

Excel bu işlevi değerlendirdiğinde formülü içeren hücreye soncu (1583,33 TL) yerleştirir. (Sonuç
negatiftir çünkü ödemeniz gereken paradır)

DİKKAT: Formül için aylık oran oluşturmak amacıyla ilk bağımsız değişkenin (faiz oranının) 12ye
bölündüğüne dikkat edin. Yani bir işlevin bağımsız değişkeni için diğer işlevleri de içerecek şekilde
diğer hesaplamalardan kullanabilirsiniz.

4.6 Çok Yönlü TOPLA işlevi

Excel’de en çok kullanılan işlevlerden biri, seçtiğiniz hücre aralığını toplayan TOPLA2dır. Topla çok sık
kullanıldığında, standart araç çubuğu sayıları daha hızlı toplamak için bir otomatik toplam düğmesi
içerir.

Aşağıdaki örnekte, sipariş formu çalışma sayfamızdaki Ara Toplam sütunundaki değerleri toplatmak

için OTOMATİK TOPLAM düğmesini kullanacağız.

TOPLA işlevini kullanarak bir sayı sütununu toplamak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. TOPLA işlevini yerleştirmek istediğiniz hücreyi tıklayın. (bir sayı sütununu topluyorsanız,
sütunun son rakamının hemen altındaki hücreyi seçin)
2. Otomatik toplam düğmesini tıklayın.

26
Excel formül çubuğuna TOPLA işlevini yerleştirir ve (mümkünse) işlev için bağımsız değişken olarak bir
komşu hücreler aralığını otomatik olarak seçer. Bir sayı sütununun hemen altındaki hücreyi
seçerseniz ekranınız Şekil 4-1’deki gibi görünecektir.

Otomatik Toplam TOPLA

işlevi için otomatik olarak
bir aralık seçer

Şekil 4-1 Otomatik Toplam Düğmesi TOPLA işlevini ekler ve bağımsız değişken için kullanılacak hücreleri
otomatik olarak önerir.

İPUCU: Komşu olmayan aralıkları toplamak için TOPLA’yı kullanın.

Birden çok komşu olmayan aralığı toplamak için hücre aralıklarını noktalı virgüllerle ayırarak
Topla işlevini kullanabilirsiniz. Mesela =TOPLA(A3:A8;C3:C8) sütun A2daki 6 hücreyi, C
sütunundaki 6 hücreye ekleyip toplamı görüntüler. CTRL tuşunu basılı tutarken her hücreyi
ya da hücre aralığını tıklayarak hücreleri seçmek için fareyi kullanmayı daha kolay
bulabilirsiniz.

4.7 İşlev Ekle Komutu

Excel EKLE menüsünde İşlev adlı özel bir komutla işlevler hakkında bilgi edinmenizi ve onarlı
formüllere girmenizi kolaylaştırır.

Karşılık gelen
listeden bir işlev
seçin

Şekil 4-2 İşlev ekle iletişim kutusu işlev adlarını kategorilerine göre listeler.

İşlev seç liste kutusundaki bir işlevi çift tıkladığınızda, Excel bağımsız değişkenleri soran ikinci bir
iletişim kutusu görüntüler.

27
 Şimdi bir sayı listesinin ortalamasını hesaplamak için ORTALAMA’yı kullanmak için aşağıdaki adımları
izleyin.

1. Ortalama işlevinin sonuçlarını yerleştirmek için istediğiniz hücreyi tıklayın

Bizim örneğimizde bu hücre D3

2. İşlev Ekle iletişim kutusunu görüntülemek için Ekle-işlev’ i seçin

3. Kategoriler açılan listesini açıp İstatistiksel'i seçin. İstatistiksel kategorisindeki matematiksel
işlevler, işlevler listesinde görülür.
4. ORTALAMA işlevini tıklayıp sonra TAMAM’ı tıklayın. İşlevin bağımsız değişkenlerini soran
ikinci bir iletişim kutusu görülür.

İletişim
Ortalaması
kutusunu daralt
alınacak
düğmesi
hücre aralığı

İşlemin
sonucu

5. İletişim kutusunu daralt düğmesini tıklayın. İletişim kutusu, yalnızca dolduracak olduğunuz
metin kutusunu gösterecek şekilde daralır.

Bu düğmeyle iletişim
kutusunu
genişletebilirsiniz.

6. Ortalamasını almak istediğiniz hücreleri seçin. Bizim örneğimizde, Malatya ilinin gündüz ve
gece sıcaklıklarının ortalamasını almak için Gece ve Gündüz sütunundaki sayıları seçtik( B2 ve
B3)
7. Fare ile seçim yaptıktan sonra ENTER tuşuna basın ya da daraltılmış iletişim kutusunda
bağımsız değişken alanının sağındaki düğmeyi tıklatın. İletişim kutusu normal boyutuna
döner. Seçtiğiniz hücre aralığı iletişim kutusunda görülür ve formül çubuğundaki ORTALAMA
işlevinde görülür.
8. Formülü tamamlayıp soncu hesaplamak için Tamam’ı tıklayın. Ortalama, 11,5 olarak
ORTALAMA formülünü içeren hücrede görünür.

28
 İpucu: Sonuç uyumluysa, bir işlevi başka bir işlevin bağımsız değişkeni olarak kullanabilirsiniz.
Mesela, =TOPLA(5;KARAKÖK(9)) formülü, 5 rakamıyla 9 rakamının karekökünü toplar ve
sonucu görüntüler.

4.8 Bütçe İncelemek İçin İşlevleri kullanmak

Excel’in en kullanışlı üç finansal işlevini aşağıda inceleyeceğiz: Devresel Ödeme, GD ve Faiz Oranı

4.8.1 Borç Ödemelerini Belirlemek İçin DEVRESEL ÖDEME’yi Kullanmak

DEVRESEL ÖDEME işlevi bir borcu belirlenmiş bir dönem üzerinden amorti etmek için gereken
devresel ödemeyi hesaplar.

Şimdi 3 yıllık bir süre için %9 faizle alınmış 10.000 TL ‘lik bir otomobil kredisinin aylık ödemelerinin e
olacağını DEVRESEL ÖDEME işlevini kullanarak hesaplayalım.

DEVRESEL ÖDEME işlevini kullanmak için aşağıdaki adımları izleyin.

1. Aylık ödemeyi görüntüleme istediğini çalışma sayfası hücresini seçin.

2. İşlev Ekle iletişim kutusunu görüntülemek için Ekle, İşlev’i seçin.
3. Açılan liste kutusunda Finansal kategorisini seçip İşlev adları listesinde DEVRESEL ÖDEME’ yi
çift tıklatın. İşlev Bağımsız Değişkenleri iletişim kutusu görünür. Oran(faiz oranı),
Dönem(ödeme sayısı) ve BD( şu anki değer ya da borç anaparası) için sayısal değerleri girin.
4. Aylık oran için 9%/12 girip, TAB(Sekme) tuşuna basın, Döneme 36 girin, TAB tuşuna basın ve
BD’ ye 10000 girin.

Aylık faiz
oranı
Borç oranı

5. İşlevi tamamlayıp sonucu görmek için Tamam’ı tıklayın. Aylık borç ödemeleriniz işaretlediğiniz
hücrede görünür. Sonuç kırmızı renkte ve negatif olarak görüntülenir çünkü ödemek zorunda
olduğunuz parayı temsil eder.

29
4.8.2 Gelecek Değeri Hesaplamak için GD’yi kullanmak
Gelecek için para ayırmaktan hoşlanıyorsunuz, ir yatırımın gelecek değerini belirlemek için GD(
gelecek değer) işlevini kullanabilirsiniz.

Aşağıdaki örnek 30 yılda %10 yıllık faiz oranıyla yıllık 2000 TL biriktirdiğiniz yatırımın gelecek değerini
hesaplamaya yarar:

1. Yatırımın gelecek değerini görmek istediğini hücreyi seçin.

2. İşlev Ekle iletişim kutusunu açın.
3. Finansal kategorisini seçip işlev adı iççin GD’yi çift tıklayın.
4. Oran metin kutusuna 105 girin, sekme tuşuna basın. Dönem sayısı metin kutusuna 30 girin,
sekme tuşuna basın ve Bd metin kutusuna -2000 girip sekme tuşuna 2 kere basıp Tür metin
kutusuna 1 girin. İletişim kutunuz aşağıdaki gibi görünmelidir.

Süre 30 sene

Yıllık 2000TL
ödeme yapılıyor

1=yılın başında
yapılan ödeme

Sonucu görüntülemek için Tamam’ı tıklatın. Örneğimizde sonuç 361.886,85 TL, oldukça iyi bir rakam

30
 4.9 İşlev Hata Değerlerini Kullanmak
Excel, formüllerde hata affetmez; buna karşılık hatanın neden kaynaklandığını da geniş bir biçimde
anlatmaz. Excel’in belli başlı hata mesajları şunlardır:

Hata Değeri Tanımı

##### Bulunan sonuç hücrenin gösterebileceğinden daha geniş; sütun genişliğini
arttırmalısınız. Yaptırdığınız hesap eksi sonuç veren bir tarih ve/veya saat formülü
içeriyorsa yine bu hata mesajını görebilirsiniz.
#AD? Bir formülde tanımlanmamış bir grup veya hücre adı kullanıyorsunuz.
#BAŞV! Formülünüz artık var olmayan bir hücre veya hücre grubundan değer almaya
çalışıyor.
#BOŞ! Birbirine dokunmayan hücreleri bir grup olarak belirtiyorsunuz; muhtemelen grup
adreslerinden birinin önünde boşluk var.
#BÖL/0! Bir formülde bir sayı sıfıra bölünmek istenirse ortaya çıkar; formüllerinizin boş bir
hücreden değer istememesine dikkat edin.
#DEĞER! Formülünüzde bir metni işlem maksadıyla kullanıyorsunuz veya yanlış tür değişken
kullanmak istiyorsunuz. Bu hata Formül Otomatik Düzelt komutunun formülü
düzeltemediği durumlarda da doğar.
#SAYI! Bir formüldeki veya fonksiyondaki bir sayı geçerli değil; ya da Excel formülde
kullanacağı bir sayıyı henüz hesaplamış değil.
#YOK Bir değer, bir işlevde veya formülde herhangi bir sebeple kullanılamıyorsa ortaya
çıkar. Doldurmakta olduğunuz bir tabloda bazı hücrelerde değer yoksa yazdığınız
formüllerin sizi uyarması için bu hücrelere #YOK yazın; formüller #YOK mesajı
verecektir.

4.10 İşlevlerde Ad Kullanmak

4.10.1 Hücre ve Aralık Adları Oluşturmak
Sayfalarınızda her sütunun üstüne ve her satırın soluna, içerdikleri verileri tanımlayan adlar
koyabilirsiniz. Formüllerinizde bu hücrelerdeki verilere başvurmak istediğiniz zaman, bu adları
kullanabilirsiniz.

Hücre gruplarını adlandırma işlemini iki yoldan yapabilirsiniz. Birinci ve kısa yolda, adlandırmak
istediğiniz grubu seçin ve formül çubuğunun solundaki ad kutusunun içini tıklayarak buraya, gruba
vermek istediğiniz adı yazın.

2. Ad kutusunu
tıklayıp boşluk 1. Adlandırmak
içermeyen ve istediğini hücre ya
kullanılmamış da aralığı seçin
bir ad girin ve

31
İkinci ve otomatik yolda ise tercihen veri dizininizin üstünde veya solunda bir isim bulunması gerekir:

1. Adlandıracağınız hücre grubunu seçin ve adı tanımlamak için seçime bir etiket ya da başlık
dâhil edin.

2. Ekle menüsünden Ad maddesini ve açılacak alt menüde Oluştur maddesi seçin;

3. Ad Oluştur kutusunda, seçmek istediğiniz isim üstte ise üst satır; solda ise sol sütun kutusunu
işaretleyin ve Tamam düğmesini tıklayın.

Bir Excel kitabındaki bütün sayfalarda mevcut veri gruplarınızı da sayfa adını vererek, adlandırmanız
mümkündür. Tanımla maddesiyle açılacak Ad Tanımla kutusunda veri grubu adını verirken Başvuru
Yeri olarak, örneğin “Sayfa2!$D$2:$D$10” yazarsanız, Excel bu addaki veriyi, kitabın ikinci sayfasında
D2 ile D10 sütunları arasında arar. Buna Göreli Başvuru yöntemi denir.

Excel’de formüllerde mutlak hücre veya hücre grubu adresi vermek yerine ad kullanmak tercih
edilmelidir. Sayfalarınızda listelerinize yapacağınız ilaveler, bu suretle otomatik olarak hesaplamalara
dâhil edilir ve hesap sonuçları güncellenir.

4.10.2 Adları Kullanmak

Uygun oldukları her yerde a adları işlevlerde bağımsız değişken olarak kullanabilirsiniz.

Excel sayfalarınızda hücre gruplarını adlandırırsanız, formüllerinizde bu adları kullanabilirsiniz.

Sayfalarınızda veri gruplarını adlandırmak formül yazmayı ve okumayı kolaylaştırır. Örneğin,
“=TOPLA(D3: D8)” şeklindeki bir formül sayfanızı bir süre açtığınızda anlamlı gelmeyebilir. Buna
karşılık “=TOPLA(Ara_Toplam)” formülünün size büyük toplamı vermek üzere yazıldığını ne zaman
görseniz, anlamanız daha kolay olur.

Bir formül ya da işleve bir ad eklemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Her zaman yaptığınız gibi formül ya da işlevi oluşturun. Mesela, Ara Toplam aralığındaki

hücrelerin toplamını bulmak için, önce hücreyi seçin, Standart Araç Çubuğunda yer alan
simgesine tıklayın veya =TOPLA(

yazın.

2. Bağımsız değişken olarak bir hücre aralığı belirlemek gerektiğinde adlandırılmış aralığı
formüle girin.

=TOPLA(Ara_Toplam)

32
Fakat Excel bunun kolay bir yolunu sağlıyor. Bu noktada menü çubuğunda Ekle menüsünden, Ad
maddesini, onun alt menüden de Yapıştır maddesini seçin. Excel, açık sayfada daha önce
oluşturulmuş bütün isimlerin listesini içeren Ad Yapıştır kutusunu açıyor.(Bakınız Şekil 4-3)

Şekil 4-3

Şekil 4-4

Formülü girmeyi bitirdikten sonra Enter’a basın.

33
4.11 Adları Silmek ve Değiştirmek
Adlar iyi düzenlenmiş formüllerin önemli bir birleşenidir. Aynı zamanda formüllerinizin gözden
geçirilmesini kolaylaştırır. Bir adı değiştirdiğinizde Excel tüm formülleriniz otomatik olarak
güncelleştirir. Bir formülde kullandığınız bir adı sildiyseniz, formülü içeren hücrede #AD? Hata değeri
görünür.

Bir adı tanımlamak ya da silmek veya adın başvurduğu hücreleri değiştirmek için aşağıdaki adımları
izleyin:

1. Ekle, Ad’ı, sonra Tanımla’yı seçin

Ad tanımla iletişim kutusu çalışma kitabınızdaki adların bir listesini ve başvurdukları hücreleri
listeleyen Başvuru Yeri metin kutusunu içerir.

Değiştirmek için
adı tıklayın.

Ara toplam buradaki

hücrelere başvuru
yapmış.

İletişim kutusunu
daralt düğmesi

2. Ad Tanımla iletişim kutusunda

• Bir ad tanımlamak için, bu adı Çalışma Kitabındaki Adlar metin kutusuna yazın. Sonra ya
başvurulan hücre/hücrelerin açıklamasını Başvuru Yeri metin kutusuna yazın ya da bu
kutunun sağındaki iletişim kutusunu daralt düğmesine tıklayın ve doğrudan çalışma kitabında
yeni bir hücre aralığı seçin.
• Bir adı silmek için Çalışma Kitabındaki Adlar listesinde adı seçin ve Sil düğmesine tıklayın.
• Bir adı değiştirmek için Çalışma Kitabındaki Adlar listesinde o adı seçtikten sonra ya Başvuru
Yeri metin kutusunda düzenleyin ya da bu kutunun sağındaki iletişim kutusunu daralt
düğmesine tıklayın ve doğrudan çalışma kitabında yeni bir hücre aralığı seçin.

34
5. Uzman Biçimlendirme Teknikleri
Excel, sayfaların işlevselliğini ve okunurluğu arttırabilmek amacıyla, altı grupta toplayabileceğimiz
biçimlendirme imkânı sağlar:

1. Sayıları biçimlendirme
2. Hizalama
3. Yazı tipi belirleme
4. Hücre ve hücre gruplarına çerçeve (kenarlık) verme
5. Hücre ve hücre gruplarına desen verme
6. Sütun ve sıraları biçimlendirme

Excel, bu biçimlendirmelerden birçoğunun uygulandığı çok sayıda otomatik biçimlendirmeye sahiptir.

Çoğu zaman böyle bir otomatik biçimlendirmeyi seçip, sonra bu biçimi arzu ettiğiniz şekle
kavuşturmak daha kolay olabilir.

5.1 Hizalamayı Değiştirmek

Excel’de biçimlendirme yapmak için Biçim menüsündeki Hücreler Komutu kullanılır. Komutu
uygulamak için biçimlendirmek istediğiniz hücreyi vurgulayarak ya da bir hücre aralığını seçerek
başlanır. Daha sonra Şekil 5-1‘de gösterilen Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusunu görüntülemek için
Hücreler komutunu seçersiniz. Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusu, çalışma sayfası hücrelerindeki
bilginin görüntüsünü ayarlayabileceğiniz altı biçimlendirme seçeneği sekmesi içerir. Çalışma sayfası
hücrelerindeki bilginizin hizalanmasını ve yönelimin değiştirmek için Şekil 5 1’de gösterilen Hizalama
sekmesini kullanırsınız.

Şekil 5-1 Hücreleri Biçimlendir iletişim Kutusunun Hizalama Sekmesi

İpucu: Hücreleri Biçimlendir İletişim kutusunu, biçimlendirmek istediğiniz hücre aralığını

seçip, farenin sağ tuşuyla tıklayıp, sonra kısa yol menüsünden Hücreleri Biçimlendir’i seçerek
de görüntüleyebilirsiniz. (Kısa yol Tuşu CTRL+1)

35
5.1.1 Yatay Hizalamayı Değiştirmek
Hücre aralığındaki verinin yatay hizalamasını ayarlamak için ayarlamak istediğiniz aralığı seçin. Biçim,
Hücreler’i seçin ya da CTRL+1’ e basın. Sonra Hizalama sekmesini tıklayın ve aşağı açılan Yatay liste
kutusundaki sekiz hizalama seçeneğinden birini seçin.

• Genel Hizalama( varsayılan), girdiğiniz veri türüne bağlı olarak bilgiyi iki şekilden biriyle
hizalar; etkin hücrenin sol kenarına ve sayıları sağ kenarına hizalar.
• Sol, Orta ve Sağ, bilginin türü ne olursa olsun,(metin ya da sayısal) hücre içinde belirtilen
hizalamayı sağlar. Aynı zamanda bu genel biçimlendirme seçeneklerini ayarlamak için Şekil 5
2’de gösterildiği gibi araç çubuğu düğmelerini kullanabilirsiniz.

Metni seçili hücrelerin

ortasına hizala

Veriyi Seçili hücrelerin sol

kenarına hizala

Metni seçili hücrelerin sağ

kenarına hizala

Şekil 5-2 En yaygın hücre biçimlendirmelerini ayarlamak için Biçimlendirme araç çubuğunu kullanın.

• Doldur seçeneği, veri hala yalnızca ilk hücrede saklı olmasına karşılık hücredeki veriyi
yineleyerek seçilen satırdaki bütün hücreleri doldurur.

Örneğin, bir hücreye bir çizgi ( –) veya bir yıldız imi ( * ) yazarak kenarlık gibi bir efekt yaratabilir ve bu
seçeneği kullanarak bir karakter dizisini bir satır boyunca yineleyebilirsiniz.

• İki Yana Yasla seçeneği, veriler bir satırdan fazla olduklarında hücrenin iki tarafına da
yaslamak için kullanılır. (Metin kaydırmayı yine Hizala sekmesinde bulunan Metni Kaydır onay
kutusunu kullanarak yapabilirsiniz.)
• Seçim Arasında Ortala, bir hücredeki veriyi komşu hücreler aralığında ortalar. Mesela, A1
hücresinin içeriğini A,B,C ve D sütunlarını arasında ortalamak için A1 ve D1 arasındaki
hücreleri seçin. Biçim, Hücreler’i seçip, Hizalama sekmesinde Yatay açılan liste kutusunda
Seçim Arasında Ortala seçeneğini seçin. ( Doğru çalışması için bu örnekte B1, C1 ve D1
hücrelerinin boş olması gerekiyor.)

Birleştir ve Ortala Düğmesi,

seçilen hücreleri birleştiriri ve
içindeki bilgiyi ortalar.

İpucu: Yatay hizalama seçeneklerinde parantez içinde Girinti yazıyorsa, Girinti, kutusunda
bir ölçüm belirleyebilirisiniz. Mesela, Girinti değeri 2 olarak sola hizalı biçimlenmiş metin
hücre duvarının hemen yanında başlamak yerine hücrenin sol duvarından iki nokta açıklıkta
hizalanacaktır.

36
 • Dağıtılmış seçeneği, İki Yana Yasla’ya benzer şekilde metni hücre genişliği boyunca eşit olarak
dağıtır ve gerekirse hüre yüksekliği katlayarak kaydırıldığında bütün metnin görünür olmasını
sağlar.

5.1.2 Dikey Hizalamayı Ayarlamak

Hizalama sekmesi aynı zamanda bilginin hücrenin dikey konumlandırmasını sağlar. Metnin hücrenin
üst kenarına, ortasına veya alt kenarına konumlanmasını sağlar

Varsayılan dikey hizalama Alt’tır. Bu hücre içeriklerinin hücrenin altına hizalanacağı anlamına gelir.

Bir hücrede çok satırlı metin varsa, hücrenin yüksekliğini gerektiği gibi katlayarak metin satırlarını
hücrenin üst ve alt kenarları arasında eşit olarak tamamıyla dağıtmak için, İki yana Yasla ya da
Dağıtılmış hizalama seçeneğini kullanabilirsiniz.

5.1.3 Metin denetimi:

Metnin bir hücrede nasıl görünmesini istediğinizi ayarlamak için metin denetiminin altında seçenekler
seçilir.

• Metni kaydır: Hücre içinde metni birçok satıra kaydırır. Kaydırılan satırların sayısı, sütunun
genişliğine ve hücre içeriğinin uzunluğuna bağlıdır.
• Uyacak şekilde daralt: Yazı tipi karakterlerinin görünür boyutunu, seçili hücredeki tüm
verileri sütunun içine sığacak biçimde küçültür. Sütün genişliğini değiştirdiğinizde karakter
boyutu otomatik olarak ayarlanır. Uygulanan yazı tipi boyutu değişmemiştir.
• Hücreleri birleştir: İki veya daha çok seçili hücreyi tek bir hücre içinde birleştirir. Birleştirilen
hücrenin hücre başvurusu, özgün seçili aralıkta sol üst hücrededir

37
 45 derece
5.1.4 Metin Yönelimini Ayarlamak -45 derece

90 derece
Dikey Metin -90 derece

Şekil 5-3 sekmesindeki Yönlendirme Seçeneği metnin hücre içerisinde nasıl konumlanacağını ayarlar.

Seçili hücrede metin döndürme miktarını ayarlar. Seçili metni hücrede sol alttan sağ üste doğru
döndürmek için dereceler kutusunda pozitif sayı kullanın. Metni, seçili hücrede sol üstten sağ alta
doğru döndürmek için negatif sayı kullanın.

5.1.5 Sayı Biçimlerini Değiştirmek

Herhangi bir hücreye yazdığınız değer, metin veya girilmesini sağladığınız diğer öğeler, Excel
tarafından varsayılan biçimlendirme türü olan Genel grubuna sokulur ve özel bir biçim verilmez. Bu
grupta sayılan verileriniz girdiğiniz gibi görüntülenir.

Bununla birlikte isterseniz sayı olan verilerinizi şu gruplardan birine sokabilir ve bu gruplar için
sağladığı önceden tanımlanmış biçimleri uygulatabilirsiniz:

Kategori Amaç Örnekler

Genel Varsayılan Sayı biçimi, sağa hizalı, hiçbir özel 15.75
biçimlendirme kodu yok. 5425
Sayı Genel sayı görünümünde, istediğiniz kadar -1.234,54678
ondalık basamak ve binler basamaklarını ayıran
nokta bulunabilir; negatif sayılar kırmızı olarak
gösterilebilir
Para Birimi Para birimi görünümünde, istediğiniz kadar 75,35 TL
ondalık basamak bulunabilir. İsterseniz rakamın
arkasına bir para birimi simgesi (TL, $, vs.)

38
 koyabilirsiniz. Para birimlerinde binler
basamaklarını ayıran nokta bulunur; negatif
sayılar kırmızı olarak gösterilebilir.
Finansal Finansal sayı görünümünde, istediğiniz kadar
ondalık basamak bulunabilir. İsterseniz rakamın
arkasına bir para birimi simgesi (TL, $, vs.)
koyabilirsiniz.

Tarih Tarih belirten veriler, 15 ayrı görünümde (5 Temmuz 2010, Temmuz 5,

biçimlenebilir. Bu tür işaretlenen sayılarla tarih 2010, 05–07–10 gibi)
hesapları yapılabilir
Zaman Saat belirten verilen 8 ayrı görünümde 5/7/2000 14:55
biçimlenebilir. İsterseniz saat ve tarihi birlikte 15:30:38
kullanabilirsiniz.
Yüzde Yüzde görünümünde, istediğiniz kadar ondalık 1,50%
basamak bulunabilir. (Bu, yüzde oranı olarak
tayin edilen sayıların hesaplanmasında
kullanılan genel görünümdür; dolayısıyla yüzde
işareti sayıdan sonra kullanılır.)
Kesir Kesir biçiminde sayılarınız ya sizin verdiğiniz 4/5, 67/88, 356/789
hane sayısına göre üç ayrı türde, ya da 2, 4, 8,
10, 16 ve 100 tabanlı olarak görüntülenir.
Bilimsel Çok uzun sayılarınızın kısa yazılmasında 123456789=1,23E+08
kullanılan bilimsel notasyona çevrilmesini
sağlar.
Metin Metin sayılan rakamlarınızın özel bir görünümü
yoktur. Bunları diğer metinleri
biçimlendirdiğiniz gibi biçimlendirebilirsiniz.
Özel Excel, Posta kodu, telefon numarası, sosyal 98109-1234
sigortalar numarası, ondalık bölümü olmayan 535-65-2342
yüzde ve ondalık bölümü olan yüzde görünümü
şeklinde beş özel türe sahiptir. Buradaki
yüzdelerde % işareti sayının önüne konur. Bu
şekilde işaretlenen sayılarla genel sayı işlemleri
yapılır.
İsteğe Excel, sayılarını isteğinize göre biçimlendirme INV-0075
uyarlanmış imkânı ver verir. Bu yolla girilen veya hesap £150.00
yoluyla bulunan değerlerin önüne, arkasına
istediğiniz kadar sıfır koymak, belirli bir biçimde
ve basamak sayısında girilmesini sağlamak
(örneğin bir sütuna mutlaka 5 basamaklı sayı
girilmesi gibi), rakam yerine yanlışlıkla harf
girilmesini veya boş bırakılmasını önlemek gibi
imkânlarınız olabilir.

Bazı sık kullanılan biçimlendirmeler Araç çubuğunda Para Birimi, Yüzde Stili, binler basamaklarını
ayırma stili, virgülden sonraki ondalık basamakları arttırma ve azaltma düğmeleri ile sağlanabilir.

39
 Virgül Stili
Ondalıkları Azalt
Para birimi Stili
Yüzde Stili

Ondalıkları Arttır

5.1.6 İsteğe Uyarlanmış Sayı Biçimi Oluşturmak

Yerleşik sayı biçimi verileri istediğiniz şekilde görüntülemiyorsa, özel sayı biçimi oluşturmak için Sayı
sekmesinde (Biçim menüsü, Hücreler komutu) İsteğe Uyarlanmış kategorisini kullanabilirsiniz.

Özel sayı biçimleri sayı, tarih, saat veya metni nasıl görüntülemek istediğinizi açıklayan biçim kodlarını
kullanır.

Karakter Amaç Örnek Girilen Kısa yol Sonuç

# Belirgin basamaklar için ##,### 50,0048 50,005
gerektiğinde uyacak şekilde 2,30 2,3
yuvarlayarak bir yer tutucu
oluşturur.
0 # karakteri gibi sayıları uyak 00,00 50,1 50,10
şekilde yuvarlar ancak rakamları 5 05,00
hizalamak ve belirtilen bütün
konumları doldurmak için boş
yerleri sıfırla doldururu
? Bu da sayıları uyacak şekilde ??,?? 5,6 5,6
yuvarlara ancak boş yerleri sıfır ,70 ,7
yerine(gerektiğinde) sayıları 73,27 73,27
hizalamak ve boş yerleri
doldurmak için boşlukla doldurur.
“metin” Belirlenen karakterleri hücredeki “ID” ## 75 ID 75
değere ekler

40
Nokta(.) Sayıdaki binlikleri ayarlar #.### 5600 5.600
$,- Standart biçimlendirme $#,000 500,5 $500,500
,+,/;(,); karakterleri.
boşluk,
% Değeri 100’le çarpar ve bir yüzde %## ,25 %25
işareti ekler

5.1.7 Metin Yazı Tipini ve Metin Rengini Değiştirmek

Excel hücrelerindeki metin, değer ve diğer öğelerin ekranda ve kâğıt üstünde görüntüleneceği ve
yazdırılacağı harf türlerini belirlemenizi de sağlar. Windows sisteminizde kurulu bütün yazı tiplerini
(font) kullanabilirsiniz. Yazı tipi, kullanılacak yazı ailesini (Arial, Times Roman, vs.); Yazı tipi stili,
yazıların normal, kalın, italik veya kalın-italik olmasını; Boyut, yazıların punto cinsinden büyüklüğünü
(1 punto ile 409 punto arasında) seçmenize imkân verir. Ayrıca seçtiğiniz yazı tipinin altına çizgi
konulmasını; varsayılan renk olan siyah yerine başka bir renkle görüntülenmesini ve basılmasını
sağlayabilirsiniz.

Şekil 5-4 Seçili Hücreler için yazı tipini ve metin rengini Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusundaki Yazı tipi sekmesinden
değiştirebilirsiniz.

Yazı Tipi sekmesindeki biçimlendirme seçeneklerine ek olarak birkaç yazı tipi ve metin rengi
seçeneğini Excel’in Biçimlendirme araç çubuğuyla da değiştirebilirsiniz.

Kalın İtalik

Yazı Tipi
Altı çizili
Yazı Tipi Boyutu

41
5.1.8 Hücrelere Kenarlık Eklemek
Excel’in Hücreleri Biçimlendirme kontrolleri arasında hücreleri veya hücre gruplarına, içerdikleri
öğeler bakımından anlamlı çerçeve verme imkânı vardır. Çerçeve ve kenar çizgileri, hücreleri diğer
hücrelerden ayırt ederek, içindeki bilgilerin daha kolay görülmesini sağlar.

Hücre Biçimlendirme kutusunun Kenarlık sekmesini tıklayarak, çerçeve ve kenar çizgileri

seçeneklerinizi görebilirsiniz.

Araç çubuğunda da çerçeve kenar çizgileri seçeneklerini kolayca seçmenize imkân veren Kenarlıklar
simgesi bulunur.

Şekil 5-5 kenarlıklar düğmesi seçili hücre aralıklarında genelde kullanılan kenarlık seçeneklerini hızlıca uygular.

Bu simgeyi tıklarsanız, son yaptığınız kenar veya çerçeve tercihi o anda seçili hücreye uygulanır.
Simgenin sağındaki küçük oku tıklarsanız, bütün çerçeve ve kenar çizgisi tercihlerini gösteren bir kutu
açılır.

5.1.9 Kenarlıklar Araç Çubuğuyla Kenarlık Çizmek

Şekil 5-5’ de gösterilen kenarlıklar Düğmesinden başlatabileceğiniz Kenarlık Çiz Seçeneğini tıklayın.

Çizgi rengi
Kenarlık Çiz
Kenarlık Sil
Çizgi Stil

42
Kenarlıklar araç çubuğu Excel’in kenarlık oluşturmak için sunduğu özelliklerin tümüne erişim sağlar.
Kenarlık çizmek için Çizgi Stili ve Çizgi rengi denetimlerini kullanarak kenarlık stilini ve rengini seçin.

5.1.10 Hücreleri Renklendirmek

Şekil 5-6’da gösterilen Hücreleri biçimlendir iletişim kutusundaki Desenler sekmesiyle çalışma
sayfanızda bir ya da daha çok hücreye düz bir arka plan rengi ya da renkli, desen seçeneği eklemenizi
sağlar.

Şekil 5-6 Desenler Sekmesinde hücrelerinize arka plan rengi ve desenleri eklemenizi sağlar.

Çalışma sayfasındaki hücrelerde kullanılan arka plan rengini(deseni değil) değiştirmek için

Biçimlendirme araç çubuğundaki dolgu rengini kullanabilirsiniz. Çalışma sayfası

hücrelerindeki var olan rengi kaldırmak için Dolgu Yok seçeneğini tıklayın.

İpucu: Hücre biçimlendirme ayarları içeriğe değil hücreye aittir: bir hücrenin içeriğini silseniz
bile hücreye uygulanan biçimlendirme yerinde kalır. Hücreye yazacağınız yeni öğeler, bu
biçimleri alırlar

5.1.11 Biçim Boyacısını Kullanarak Biçimleri Kopyalamak

Bir hücreye uygulanmış biçimlendirmeyi, o hücredeki veriyi kopyalamadan kopyalamanız gerekebilir.

Bu durumda Standart araç Çubuğunda yer alan Biçim boyacısı Düğmesi kullanılır.

1. Biçimleri kopyalamak istediğiniz hücreyi seçin.

2. Araç çubuğundaki Biçim boyacısını tıklayın. Seçili hücrenin etrafında bir işaret belirir ve fare
işaretçisine bir boya fırçası eklenir.
3. Yeni biçimi uygulamak istediğiniz hücre aralığını seçin. Biçim kopyası iptal etmeden alt
sekmeleri kullanarak çalışma sayfalarını değiştirebilir ve kaydırma çubuklarını kullanarak
gezinebilirisiniz.

Kopyalamadığınız biçimi beğenmezseniz, bunu kaldırmak için Düzen menüsünden Geri Al2ı
seçebilirsiniz. Seçim işaretini kaldırmak için Esc tuşuna basın.

43
5.1.12 Otomatik Biçim’i Kullanmak
Bir tabloyu ve ya hücre bloğunu biçimlendiriyorsanız, Biçim menüsündeki Otomatik Biçim komutunu
kullanarak birkaç biçimlendirme efektini tek adımda uygulayabilirsiniz.

Otomatik Biçim komutu, kaydırma yapabileceğiniz bir listede önceden hazırlanmış birkaç tablo stili
barındıran bir iletişim kutusu görüntüler.

Seçenekler Düğmesi
tıklandığında, Otomatik
biçimlendir Penceresi
genişler.

Şekil 5-7 Otomatik Biçimlendir iletişim kutusu çalışma sayfasındaki seçili hücrelere hemen uygulayabileceğiniz birçok
biçime sahiptir.

İstediğiniz tablo stilini bulduktan sonra Tamam’ı tıklayın.

5.2 Stilleri Kullanmak

Excel sayfalarınızı hücreler veya hücre gruplarını tabir yerinde ise tek-tek biçimlendirmek biraz
zahmetli olabilir. Hücreleri biçimlendirme konusunda, seçenekleri tanıdıktan ve oluşturdukları etkileri
iyice öğrendikten sonra, kendinize kullanılmaya hazır stiller yapabilir ve daha sonra kolayca
kullanabilirsiniz.

Stil, yukarıda saydığımız tüm biçimlendirme unsurlarının kullanıldığı (veya kullanılmayarak biçimi
varsayılana bıraktığı) toplu biçimlendirme komutlarıdır. Bir hücreyi seçer ve ona bir stil uygularsanız,
hücre o stilin içerdiği bütün biçimlendirme özelliklerine toptan kavuşur.

Biçim menüsünden Stil maddesini seçtiğinizde Excel size var olan stilleri gösteren bir kutu sunacaktır.

44
 Geçerli, tanımlı stilleri
içeren Stil Adı liste
kutusu

Geçerli stil tarafından Komut düğmeleri,

ayarlanmış stilleri değiştirmenize,
biçimlendirme eklemenize ve
seçeneklerini belirten birleştirmenize onay
onay kutuları verir.

Şekil 5-8 Çalışma sayfanızdaki biçimlendirme stillerini yönetmek için Stil iletişim kutusunu kullanabilirsiniz.

Bu kutuda Normal adı verilen ve bütün biçimlendirme özellikleri normal olarak varsayılan değerlerde
bulunan bir stilin seçildiğini göreceksiniz. Stil adı kutusunun seçme okunu tıklarsanız, Excel’in mevcut
Virgül, Para Birim ve Yüzde Stilleri de dâhil olmak üzere, Normal stiline ek birkaç stili önceden
tanımlar. Stil adı kutusunun içini tıklayarak buraya yeni bir stil adı yazabilir ve Değiştir düğmesini
tıklayarak yeni stilinize kazandırmak istediğiniz özellikleri belirleyebilirsiniz. Sık kullandığınız metin
(başlık, alt başlık, dipnot gibi) ve değer stilleri oluşturarak, bunları kullanabilirsiniz. Bir hücreye hazır
stillerden birini uygulamak için, hücreyi seçtikten sonra, Biçim menüsünden Stil maddesini, açılan
kutuda Stil adı bölümünde istediğiniz stili seçerek, tamam düğmesini tıklamanız yeterlidir.

İpucu: Stil iletişim kutusunda Stil Adı kutusuna, bir ad yazıp stilin tüm özelliklerini ayarlamak
üzere Değiştir düğmesini tıklayarak da sıfırdan yeni bir stil oluşturabilirsiniz. Sonra, stili
kaydetmek için Tamam düğmesini tıklayıp seçili aralığa uygulayın ya da yalnızca stili
kaydetme için Ekle düğmesini tıklayın.

Şekil 5-9 Örnekle yeni bir stil oluşturmak için yeni stile kaydetmek istediğiniz biçimlendirmeye sahip çalışma sayfanızdaki
bir hücreyi seçersiniz.

45
Dikey Başlık stilini örnekle oluşturmak için şu adımları izleyin:

Stilinizi oluşturmak istediğiniz hücreyi biçimlendirin. Örneğin metni yatay olarak ortalamak ve
yönelimini değiştirmek için Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusundaki Hizalama sekmesini
kullanabilirsiniz, sonra yazı tipini maviye değiştirmek için Yazı Tipi sekmesini kullanabilirsiniz.

1. Az önce biçimlendirdiğiniz hücreyi seçin

2. Biçim, Stil’i seçin
3. Stil adı kutusuna Dikey_başlık(ya da başka bir ad) girin
4. Sayı onay kutusunu temizleyin çünkü bu seçenek stilinizle ilgili değil
5. Yeni sitili çalışma kitabınıza eklemek için Tamam’ı tıklayın

5.2.1 Diğer Çalışma Kitaplarındaki Stilleri Birleştirmek

Yeni bir stil oluşturduğunuzda yalnızca onu oluşturduğunuz çalışma kitabında uygulayabilirsiniz.

Ancak, diğer çalışma kitaplarından stilleri Stil iletişim kutusundaki Birleştir düğmesini kullanarak
geçerli çalışma sayfasına kopyalayabilir ya da birleştirebilirsiniz.

Diğer Excel çalışma kitaplarından stilleri birleştirmek için şu adımları izleyin:

1. Kaynak çalışma kitabını (stilleri almak istediğiniz çalışma kitabı) ve hedef çalışma
kitabını(stilleri yapıştırmak istediğiniz çalışma kitabı) açın.
2. Hedef çalışma kitabını etkinleştirin ve Biçim Menüsünden Stil’i seçin.
3. Aşağıda gösterilen Stilleri Birleştir iletişim Kutusunu görüntülemek için Birleştir düğmesini
tıklayın.

4. Stilleri almak istediğiniz çalışma kitabının adını seçin( kaynak çalışma kitabı) ve Tamam’ı
tıklayın.

46
Excel, kaynak çalışma kitabındaki bütün stilleri hedef çalışma kitabına kopyalar. Kaynak çalışma
kitabını, hedef çalışma kitabınızdaki aynı ada sahip stilleri içeriyorsa, aynı ada sahip stilleri
birleştirmek isteyip istemediğinizi soran bir uyarı iletisi görüntülenir.

İpucu: Artık istemediğiniz özel bir stili silmek için Stil Adı açılan liste kutusundan stili seçin ve
Sil’i tıklayın.

5.3 Koşullu Biçimlendirme Oluşturmak

Belirlediğiniz değerleri veya formülleri temel alan belirli bir ölçüte uyan seçili hücrelere biçimler
uygular. İzlemek istediğiniz formül sonuçlarını veya diğer hücre değerlerini vurgulamak için, koşullu
biçimler uygulayarak hücreleri tanımlayabilirsiniz.

Örneğin, bir hücrenin tahmin edilen satışlarla gerçek satışlar arasındaki değişimi hesaplayan bir
formül içerdiğini varsayalım. Satışlar tahmini aşmışsa hücreye yeşil gölgelendirme, satışlar tahminden
azsa kırmızı gölgelendirme uygulayabilir. Hücrenin değeri değişirse ve belirtilen koşulu karşılamazsa, o
koşulu vurgulayan biçimleri geçici olarak ortadan kaldırır. Koşullu biçimler, koşullardan hiçbiri
karşılanmasa ve belirtilen hücre biçimleri görüntülenmese bile, siz kaldırana kadar hücrelere
uygulanmış biçimde kalır.

Koşullu Biçimlendirme penceresi

Karşınıza çıkan iletişim penceresinde;

• Hücrenin değeri değişirse ve belirtilen koşulu artık karşılamazsa, koşulu vurgulayan biçimleri
geçici olarak ortadan kaldırılır.
• Koşullu biçimler, koşullardan hiçbiri karşılanmasa ve belirtilen hücre biçimleri
görüntülenmese bile, siz kaldırana kadar hücrelere uygulanmış biçimde kalır.
• Paylaşılan bir çalışma kitabında çalışma kitabı paylaştırılmadan önce uygulanan koşullu
biçimler çalışmayı sürdürür; bununla birlikte var olan koşullu biçimleri değiştiremez veya yeni
koşullu biçimler uygulayamazsınız.

Koşul 1, 2, 3: İstediğiniz koşullu biçim türünü seçili hücreye veya hücre aralığına uygular.

47
 • Hücre değeri: Hücrenin değerine veya içeriğine dayalı olarak bir hücreyi biçimlendirmek için
kullanabilirsiniz. Seçili hücre aralığında koşulu kurmak için kullanmak istediğiniz işleci seçip
biçimlendirmek için istediğiniz koşulun üst ve alt değerlerini belirlemeniz gerekir. Üst ve alt
değerler, koşullu biçimler uyguladığınız aralığa dâhildir.
• Formül: Belirlediğiniz formüle dayalı olarak bir hücreyi biçimlendirmek için kullanın.
Belirlediğiniz formül, doğruyu veya yanlışı değerlendirmelidir.

Ekle: Başka bir koşul eklemek için, yeni (en fazla üç koşul) koşullara bağlı biçimlendirmeler yapabiliriz.

Biçim: Koşullu biçimlendirmeyle uygulamak istediğiniz biçim öğelerini uygulayabilirsiniz. Bir hücreye
bir defada sadece bir koşullu biçim uygulayabilirsiniz.

Sil: Koşullu biçimden koşulları kaldırır.

Koşullu biçimleri diğer hücrelere kopyalayabilirsiniz. Kopyalamak istediğiniz koşullu biçimleri olan
hücreleri tıklatın, biçim boyacısı simgesini tıklatıp, sonra aynı koşullu biçimlere sahip olmasını
istediğiniz hücreleri seçin.

Yalnızca koşullu biçimleri kopyalamak için;

• Biçimlendirmek istediğiniz hücreleri seçin,

• Seçime, kopyalamak istediğiniz koşullu biçimleri içeren en az bir hücre ekleyin.
• Biçim menüsünden koşullu biçimlendirmeyi işlemi onaylayın.

5.4 Şablonlar Oluşturmak Ve Değiştirmek

Şablon, çalışma sayfaları için bir model yaratır. Şablon, stiller ve makroların yanı sıra dosya içeriğini de
içerebilir.

5.4.1 Var olan Bir Şablon Açmak

Yeni bir çalışma kitabı oluşturmak için var olan bir Excel şablonunu kullanmak isterseniz, Dosya
menüsünden Yeni’yi seçin. Sonra, Yeni Çalışma Kitabı görev bölmesinden erişilebilen 3 şablon
kaynağından birini kullanın:

• Office ile birlikte gelen şablonlardan birini kullanmak için Şablonlar alanındaki Bilgisayarımda
komutunu tıklayın.
• Office Online sitesindeki bir çevrimiçi şablonu bulmak yüklemek ve kullanmak için ya
Çevrimiçi Ara metin kutusuna bir anahtar sözcük girip Git düğmesini tıklayın ya da Office
Online ‘daki Şablonlar’ı tıklayın.
• Size ya da şirketinize ait bir web sitesinde depolanmış bir şablonu açmak için Web Sitelerimde
‘yi ıklayın

48
5.4.2 Yeni bir Şablon Dosyası oluşturmak
1. Ne tür bir şablon istediğinize karar verin:
• Çalışma kitabı şablonu

Şablona dayalı yeni çalışma kitaplarında bulunmasını istediğiniz sayfaları, varsayılan metni (örneğin,
sayfa başlıkları ve satır ile sütun etiketleri), formülleri, stilleri ve diğer biçimlendirmeleri içeren bir
çalışma kitabı oluşturun.

• Çalışma sayfası şablonu

Bir çalışma sayfası içeren bir çalışma kitabı oluşturun. Çalışma sayfasına aynı türden tüm yeni
sayfalarda görünmesini istediğiniz biçimlendirmeyi, metin ve diğer bilgileri ekleyin.

2. Yeni Çalışma Kitabı görev panosundan ulaşılan Şablonlar iletişim kutusunun Önizleme
kutusunda şablonun ilk sayfasının resmini görüntülemek için Dosya menüsünden Özellikler'i
tıklatın, Özet sekmesini tıklatın ve Önizleme resmini kaydet onay kutusunu seçin.
3. Dosya menüsünden Farklı Kaydet'i tıklatın.
4. Kayıt türü kutusundan Şablon(*.xlt)'u tıklatın.
5. Kayıt yeri kutusunda şablonu saklamak istediğiniz klasörü seçin.

Özel bir çalışma kitabı veya çalışma sayfası şablonu oluşturmak için genellikle aşağıdaki konumda
bulunan Templates klasörünü seçin:

C:\Documents and Settings\kullanıcı_adı\Application Data\Microsoft\Templates

6. Dosya adı kutusuna şablonun adını girin ve aşağıdakilerden birini yapın:

5.4.3 Var Olan Bir Şablon Dosyasını Açmak ve Değiştirmek

1. Dosya Aç’ı seçin ya da Standart Araç Çubuğundaki Aç düğmesini tıklayın. Aç iletişim

kutusu görünür.
2. Dosya Türü açılan liste kutusunda Şablonlar(*.xlt’yi seçin)
3. Açmak istediğiniz şablonu içeren klasör ya da Web sitesini tarayın. Şablonu seçin ve Aç
düğmesin tıklayın. Excel şablon dosyasını açar.

49
50
6. Çalışma Kitaplarını Düzenlemek

6.1 Çalışma Sayfaları Arasında Geçiş Yapmak

Varsayılan olarak her yeni Excel çalışma kitabı Sayfa 1, Sayfa2, Sayfa^adında birbirinin aynı 3 çalışma
sayfası içerir. Her çalışma sayfası

2. Görüntüleme istediğiniz sayfanın,

çalışma sayfası sekmesini tıklayın.

1. Gizlenmiş olabilecek herhangi bir çalışma sayfası sekmesini,

görünüme getirmek için (gerekiyorsa) sekme kaydırma düğmelerini
kulanın.

6.2 Çalışma Sayfalarını Adlandırmak

Bir çalışma sayfasının adını değiştirmek için çalışma sayfasını sekmesini çift tıklayıp yeni bir ad girerek
adlandırabilir ya da çalışma sayfası sekmesine sağ tıklayarak açılan kısa yol menüsünden Yeniden
Adlandır komutu verebilirsiniz.

Ayrıca Biçim menüsünden Sayfa’yı seçip alt menüden Yeniden Adlandır’ı seçip çalışma sayfası adını
girip Enter’a basın.

Çalışma sayfası adı olarak boşluklar dâhil en fazla 31 karakter kullanabilirsiniz.

6.3 Sekme Rengini Değiştirmek

Sekme rengini değiştirmek için Biçim Menüsünde Sayfa alt menüsünden Sekme rengini seçin veya
çalışma sayfası sekmesine sağ tıklayarak açılan kısa yol menüsünden Sekme rengini tıklayın.

6.4 Çalışma Sayfalarını Silmek

Çalışma kitabındaki her boş çalışma sayfası yaklaşık 500 bayt yer tutar. Yerden kazanmak istiyorsanız,
kullanılmayan çalışma kitaplarını silebilirsiniz.

Bir çalışma sayfasını silmek için onu çalışma alanı penceresinde görüntüleyip Düzen Sayfayı Sil’i seçin
ya da çalışma sayfası sekmesine sağ tıklayarak açılan kısa yol menüsünden Sil komutu verebilirsiniz.

İpucu: Çalışma sayfalarının varsayılan sayısını değiştirmek için Araçlar, Seçenekler’i seçip Genel
sekmesinde yeni bir sayı belirleyerek bu sayıyı ayarlayabilirsiniz.

51
6.5 Çalışma Sayfası Eklemek
Excel, Ekle, Çalışma Sayfası komutunu seçerek çalışma kitabınıza yeni boş bir çalışma sayfası
ekleyebileceğiniz gibi aynı işlemi çalışma sayfası sekmesine sağ tıklayarak açılan kısa yol menüsünden
de gerçekleştirebilirsiniz.

Yeni bir çalışma sayfası eklediğinizde Excel onu etkin çalışma sayfasından önce yerleştirir ve sırayla
numaralandırır.

6.6 Çalışma sayfalarını Taşımak ya da Kopyalamak

Oluşturduğunuz çalışma sayfalarının yerini beğenmiyorsanız, sürükle bırak tekniği ile onları çalışma
kitabı içinde kolaylıkla taşıyabilirsiniz. Bir çalışma sayfasını yeniden konumlandırmak için taşıma
istediğiniz çalışma sayfası sekmesini diğer iki çalışma sayfası sekmesinin arasına sürükleyin.

Bir çalışma sayfasını, sekmeyi bir konumdan diğerine CTRL tuşuna basarak sürükleyip
kopyalayabilirsiniz. Bu işlem çalışma kitabında, o sayfanın bir kopyasını oluşturur. Ad ve sekme
renkleri kopyalanırken onun kopyası olduğunu belirtmek için “(2)” eklenir.

Excel bir çalışma kitabından diğerine çalışma sayfası taşımayı ya da kopyalamayı da kolaylaştırmıştı.
Bunun için kaynak ve hedef çalışma kitaplarını açın. (çalışma sayfasını yeni bir çalışma kitabı taşımak
ya da kopyalamak istiyorsanız boş çalışma kitabı açmanız gerekmez.)

Düzen, Sayfayı Taşı Ya da Kopyala komutu verin, aşağıdaki iletişim kutusu görüntülenir.

Hedef çalışma
kitabını seçin.

Şekil 6-1 Bir çalışma sayfasını taşımak yerine kopyalamak için Kopya Oluştur onay kutusunun işaretli olması gerekir.

Hedef için (yeni kitap) seçerseniz, Excel sayfayı boş bir çalışma kitabına ekler, ancak taşınan ya da
kopyalanan çalışma sayfasına ek olarak varsayılan sayıda boş sayfa oluşturmaz. Varsayılan boş
sayfaların da eklenmesini istiyorsanız, önce boş bir çalışma kitabı açın sonra taşıma ya da kopyalama
işlevini yapın.

52
6.7 Başka Çalışma Sayfalarındaki Hücrelere Başvuru Yapmak
Birkaç çalışma sayfası içeren bir çalışma kitabı oluşturduğunuzda, başka bir çalışma sayfasında bir
formül yapılandırırken, bir çalışma sayfasındaki veriye başvurmak isteyeceksiniz.

Diyelim ki, açık kitabın 2’nci sayfasında bir hücreye birinci sayfanın A1 hücresindeki değer ile ikinci
sayfada A1’deki değeri alıp, çarpmasını sağlayan bir formül girmek istiyorsunuz. Örneğin
“=Sayfa1!A1*A1” böyle bir işlemi sağlar. Ya da Excel’de iki kitap açtınız ve kitaplardan birinde,
diğerinin bir sayfasında bir hücreye başvurmak istiyorsunuz. Diyelim ki Excel’de üç kitap birden açık
ve Kitap1’de, bir hücrede, Kitap2’in ikinci sayfasındaki C2’nin değeri ile Kitap3’ün üçüncü sayfasındaki
E8’in değerini çarpmasını gerektiren bir formül girmek istiyoruz. Bunu şöyle yapabiliriz:

=[Kitap2]Sayfa1!C2*[Kitap3]Sayfa2!E8

Buna “bağlantı başvurusu” adı verilir. Aslında bağlantı başvurusu yapabilmek için Excel kitabının açık
olması bile gerekmek. Sadece Excel’e kitabı sabit diskte nerede bulabileceğini ayrıntılı olarak
söylemek gerekir. Örneğin:

=’c:\Belgelerim\[Kitap2]Sayfa1’!C2*’c:\Belgelerim\[Kitap3]Sayfa1’!E8

Burada dikkat edeceğiniz nokta, disk adından sayfa adına kadar olan bölümün tek tırnak işareti içine
alındığıdır.

Örnek: Örnek çalışma kitabı ülkedeki her satış bölgesi için farklı bir çalışma sayfası içeriyorsa, her
çalışma sayfasındaki satış verisini içeren bir özet çalışma sayfası oluşturabiliriz.

Aşağıdaki sayfa, Kuzey satış bölgesindeki altı satış temsilcisinin 3 aylık satış rakamlarını içeren Kuzey
adlı çalışma sayfasını gösteriyor.

Her 3 aylık dönem satış rakamları

Özet çalışma sayfasını aşağıdaki gibi düzenleyin:
toplanacak ve bu toplamlar özet çalışma
sayfasında görüntülenecek.
53
1. TOPLA işlevini kullanarak toplamları hesaplayan Özet çalışma sayfasına formülleri ekleyin. Her
formüle =TOPLA girerek başlayın.

2. Topla işlevi için bir aralık belirlemek amacıyla formülü içermesini istediğiniz çalışma sayfası
sekmesini tıklayarak bağlantı içinde kullanmak istediğiniz hücre aralığını seçin. Mesela, Kuzey çalışma
sayfasındaki 1. Çeyrek sütunundaki altı satış rakamını eklemek için Kuzey çalışma sayfası sekmesini
tıklayıp B7 ve B12 arasındaki hücreleri seçin. Özelleştirilmiş formül çubuğu görünür; çalışma sayfası
adı ve hücre aralığı ünlem işaretiyle ayrılır.(kuzey!B7:b12)

3. Formülü tamamlamak için Enter tuşuna basın. Excel işlevi tamamlamak için parantezi kapatır.

Excel sonucu hesaplayıp, Özet çalışma sayfasının B5 hücresinde görüntüler. Tamamlanmış formülde
formül çubuğunda görüntülenir.

4. Kalan özet hücreleri için bağlantı formülleri oluşturmak amacıyla yukarıdaki işlemleri
tekrarlayın.

6.8 Çalışma Kitapları arasında Bilgi Bağlamak

Başka çalışma kitaplarındaki çalışma sayfalarına başvuran formülleri de yapılandırabiliriz. Ancak, bir
bağlantılı formül oluşturmadan önce kullanmayı planladığınız çalışma kitaplarının her birini
açmalısınız.

1. Formüllerinizde başvurmayı planladığınız çalışma kitaplarını açınız.

54
 2. Başka çalışma kitaplarındaki hücrelere başvuran bir formülü çalışma sayfasına ekleyin.

Biz, SatışBağ.xls adlı çalışma kitabındaki Uluslar arası çalışma sayfasındaki Toplam Geliri (C13 hücresi),
SatışToplam.xls çalışma kitabında Özet çalışma sayfası Uluslararası( B13 hücresi) bağlayacağız.

Bunun için, SatışToplam.xls çalışma kitabı Özet çalışma sayfasında B13 hücresine tıkladıktan sonra
=(eşittir) işareti girdikten sonra SatışBağ.xls adlı çalışma kitabındaki Uluslar arası çalışma sayfasındaki
Toplam Gelir (C13 hücresi) hücresine tıkladıktan sonra Enter’a basın. Bağlantı formülü formül
çubuğunda görünür.

Formül içeriğini incelerseniz çalışma kitabı dosya adının köşeli parantez içine alındığını, çalışma
sayfası adının ardından bir ünlem işareti geldiğini ve bağlantılı hücrenin sütun ve satır sayısının
öncesine birer dolar($) işareti geldiğini göreceksiniz:

Bizim örneğimizde formül çubuğunda gözüken bağlantı “=[SatışBağ.xls]Uluslar arası!$B$13”

6.9 Çalışma Sayfalarını Aynı Biçimlerle Biçimlendirmek

Ortak bir düzen biçimini paylaşan birkaç çalışma sayfasını birlikte bağlamak istiyorsanız, çalışma kitabı
bilgisini birleştirmek için Veri, Birleştir komutunun kullanabilirsiniz. Çalışma sayfalarını
birleştirdiğinizde, veriniz hakkında yararlı bilgi edinebilmek için seçtiğiniz hücre aralıklarında bir ya da
daha çok istatistiksel işlev kullanabilirsiniz. Geçerli işlevler, Topla, Say, Ortalama, En Büyük, En küçük,
StdSapma’yı içerir

Örneğin, aşağıda gösterilenler gibi bir dizi çeyrek yıllık satış raporunun bir dizi çalışma sayfası olarak
sunulduğunu düşünün. Her çeyreklik rapor, bu örnek çalışma kitabında olduğu gibi aynı düzene
sahipse, bir satış temsilcisi için yıllık toplam satışları sunmak için birleştirilmiş bir görünüm
oluşturabiliriz.

55
Bir özet görünümü oluşturmak için Birleştir komutunu kullanmak için bir çalışma sayfası ekleyin.
Sayfayı, Satış özeti olarak yeniden adlandırın.

1. Boş çalışma sayfasını aşağıdaki gibi düzenleyin

2. A4 hücresini etkin hücre yapıp Veri menüsünden Birleştir komutunu seçin.

3. Birleştir iletişim kutusunda(Şekil 6 2) varsayılan olarak seçilen Topla komutunu kullanacağız.
Bu işlev sonraki adımda belirlediğiniz aralıktaki hücrelere karşılık gelen verileri toplar.
Ortalama çeyrek yıllık satışlar gibi farklı bir sonuç istiyorsanız, liste kutusunu açıp başka bir
işlev seçin.

Excel listeye
eklediğiniz(benze şekilde
düzenlenmiş) bu
bölgelerdeki veriyi birleştirir.
Sütun etiketleri kullanmak Excel’in
aynı konumda olanlar yerine aynı
etiketli satırları ilişkilendirmesi
anlamına gelir.
Şekil 6-2 Birleştir komutu birleştirme uygulanacak hücre aralıklarını ve işlevleri belirlemenizi sağlar.

56
4. Başvuru kutusunu tıklayıp Güney Ç1 sekmesini seçip ilk iki sütundaki A5:B8 hücrelerindeki
satış temsilcileri ve sonuçları(toplamlar dâhil) seçerek iletişim kutusu başvuruyu belirleyin.
Aralığı Tüm Başvurular listesine eklemek için Ekle’yi tıklayın.
5. Diğer çeyrek yıllık satış çalışma sayfalarının her birindeki aynı hücre aralıklarını eklemek için 4.
Adımı yineleyin. Excel’in diğer üç çalışma sayfasındaki aralıkları otomatik olarak seçtiğine
dikkat edin. Böylelikle, yalnızca, diğer çalışma sayfasına geçip, Birleştir iletişim kutusundaki
Ekle düğmesini tıklamanız yeterli olacaktır. Dört aralığın tümünü de eklediğinizde iletişim
kutusu Şekil 6 2’de görüntülendiği gibi görünür.
6. Veriyi ilişkilendirmek için o sütundaki etiketleri kullanmak amacıyla Sol Sütun onay kutusunu
tıklayın. Bunu önemli olmasının sebebi her çeyrekte, satış temsilcileri performans sırasına
göre listelenmiştir, bu sıralar çeyrekten çeyreğe değişebilir. Excel’in bu değişikleri takip
etmesi için sol sütundaki etiketleri kullanması önemlidir.
7. Birleştirmeyi gerçekleştirmek için Tamam düğmesini tıklayın. Sonuç aşağıdaki gibi olacaktır

Bir Çalışma Alanı Dosyasını Kaydetmek

Excel’de hangi çalışma kitaplarının açılacağı ve ekranda nasıl görüntüleneceği hakkında bilgiyi
kaydetmek için bir çalışma alanı dosyası oluşturun. Çalışma kitaplarını kullanmak istediğinizde
yalnızca çalışma alanı dosyasını açın. Her çalışma kitabı araç çubukları, hücre seçimleri ve kullanıcı
ara birimindeki diğer araçları da içerecek şekilde çalışma alanını son kaydettiğiniz şekilde görünür.
Çalışma alanı dosyası çalışma sayfalarınızda yaptığınız kaydedilmemiş değişikleri içermez ancak
bıraktığınız yerden başlayabileceğiniz şekilde açık pencere ve çalışma sayfalarınızın durumunu
hatırlar. Açık çalışma kitaplarının düzenini bir çalışma alanı dosyasına kaydetmek için aşağıdaki
adımları izleyin:

1. Çalışma alanı dosyasına kaydedilmelerini istediğiniz şekilde çalışma kitaplarınızı açıp

düzenleyin. (Çalışma alanı dosyası, fotoğraf çekmeye benzer, fotoğraf karesinin içine
girecek şeyleri düzenleyin.)
2. Dosya, Çalışma Alanını Kaydet’i seçin. Çalışma Alanını Kaydet iletişim kutusu görünür.
3. Dosya Adı metin kutusuna çalışma alanı dosyası için bir ad girin ve gerekiyorsa klasör
konumunu belirleyin.
4. Çalışma alanı dosyasını kaydetmek için Kaydet düğmesini tıklayın.

Daha sonra çalışma alanı dosyasını açmak için, herhangi bir Excel dosyasını açar gibi açın.

57
6.10 Çalışma Sayfalarını Ve Çalışma Kitaplarını Korumak
6.10.1 Çalışma Sayfalarını Korumak
Bir çalışma kitabındaki çalışma sayfasını değişikliklerden korumak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Korumak istediğiniz çalışma sayfasına karşılık gelen çalışma sayfası sekmesini tıklayın.
2. Araçlar, Koruma’yı seçin ve sonra alt menüden Sayfayı koru’yu seçin. Şekil 6 3 de gösterildiği
gibi Sayfayı Koru iletişim kutusu görünür.

Şekil 6-3 Sayfayı Koru iletişim kutusu kullanıcın sahip olmasını istediğiniz yetkileri listeler.

Sayfayı Koru iletişim kutusu, bir parola metin kutusu ve kullanıcıların çalışma sayfasını nasıl
değiştirecekleri konusunda izin verebileceğiniz yolları listeleyen bir dizi koruma onay kutusu içerir.
Bunlar, hücreleri seçip biçimlendirmekten sütun ya da satırların tamamını silmeye kadar uzanır.
Varsayılan olarak kullanıcıların hem kilitli hem de kilitsiz hücreleri seçmeleri ne imkân sağlayan iki
kutu işaretlenmiştir. Uyguladığınız korumanın sadece kilitli hücreleri etkilediğine dikkat edin.

3. Sayfa korumasını kaldırma parolası isteğe bağlıdır ve büyük küçük harflere duyarlıdır. Parolayı
unutursanız çalışma sayfasının korumasını kaldıramazsınız.
4. Excel parolanızı onaylamanızı istediğinde parolayı yeniden girin. Herhangi biri bu korumalı
çalışma sayfasını değiştirmeye kalkarsa Excel şu ileti kutusunu görüntüler

5. Korumayı kaldırmak için Araçlar, Koruma’yı seçip alt menüden Sayfa Korumasını Kaldır
Komutunu seçin. Parola kullandıysanız, parolanızı girin.

6.11 Çalışma Kitabının Yapısını Korumak

Çalışma kitabının tamamının yapısını değişikliklere karşı korumak için(yani çalışma sayfalarının
adlarını ve sıralarını korumak için) aşağıdaki adımları izleyin.

1. Araçlar, Koruma’yı seçin, sonra alt menüden Çalışma Kitabını Koru’yu seçin. Şekil 6 4’de
gösterildiği gibi Çalışma Kitabını Koru iletişim kutusu görüntülenir.

Yapı onay kutusu işaretliyse kullanıcılar çalışma sayfası koruması ayarlanmamışsa çalışma
sayfasındaki veriyi değiştirebilmelerine karşın çalışma kitabındaki çalışma sayfalarını

58
 ekleyemez, silemez adlandıramaz, kopyalayamaz ya da taşıyamaz. Pencereler onay kutusu
işaretliyse kullanıcılar çalışma kitabını görüntülerken pencereleri yeniden boyutlandıramaz.

Şekil 6-4 Yetkisiz erişimden dosyanızı korumak için Kaydetme Seçenekleri iletişim kutusunda bir parola girin.

2. Parola girmek isteğe bağlıdır, ayrıca küçük büyük harf duyarlıdır. Parola girmeden de Tamam’ı
tıklayarak iletişim kutusunu kapatabilirsiniz.
3. Koruma koyduktan sonra hiçbir kullanıcı Koruma alt menüsünden çalışma kitabı korumasını
kaldırmadan çalışma sayfasının yapısını değiştiremez.

6.12 Dosya Erişimi İçin Parola İstemek

Excel çalışma kitaplarınızda gizli bilgiler varsa, dosyanıza bir açma parolası koyarak erişimi
sınırlandırabilirsiniz. Bu denetim çalışma kitabının içeriğini ve yapısını korumaktan daha öteye gider;
giriş anahtarı olmayan kimse çalışma kitabını görüntüleyemez.

DİKKAT: Parola koruması kullanırken dikkatli olun. Parolanızı unutursanız korumalı dosyayı
hiçbir şekilde açamazsınız.

1. Parola koruması olan bir dosyayı kaydetmek için aşağıdaki adımları takip edin:
2. Çalışma kitabınızı oluşturun. Dosyanın gizli kısımlarını gizlemenize ya da korumanıza gerek
yoktur, parola koruması her bileşene ulaşımı engeller.
3. Farklı Kaydet iletişim kutusunu görüntülemek için Dosya Farklı Kaydet’i seçin. Önceden
belirlemediyseniz Dosya Adı metin kutusuna bir ad girin.
4. Farklı Kaydet iletişim kutusunun sağ üst köşesindeki Araçlar açılan okunu tıklayıp Genel
Seçenekler komutunu seçin.

Şekil 6-5

59
5. Şekil 6-5’de gösterildiği gibi Kaydetme Seçenekleri iletişim kutusu görüntülenir. İki parola
koruma metin kutusu içerir: Parolayı bilmeyenlerin dosyayı açmasını engelleyen parola ve
dosyadaki değişiklikleri kaydetmesini engelleyen parola.
6. Salt okunur öner onay kutusu işaretlenirse, dosyayı sonradan açan her kullanıcıya salt okunur
açma seçeneği sunulur ancak bunu seçmek zorunda değildir. Salt okunur bir dosyayı
değiştiren kullanıcılar değişikliklerini farklı bir dosya adıyla kaydedebilirler ancak özgün
dosyanın üzerine kaydedemezler
7. Çalışma kitabınıza erişimi sınırlandırmak için Açma Parolası metin kutusuna bir parola girin ve
Tamam’ı tıklayın. Excel onaylamanız için parolayı bir daha soracaktır. Dosya sonradan
açılmaya çalışıldığında Excel bir iletişim kutusu açarak parolayı soracaktır.
8. Parolayı kaldırmak için dosyayı açın ve sonra Dosya, Farklı Kaydet’İ tıklayın, Araçlar açılır
menüsünde Genel Seçenekler’i seçin. Ardından Açma parolası metin kutusunda parolayı
kaldırın

60
7. Excel’i Çalıştığınız Şekilde Özelleştirmek
7.1 Görünümleri Ayarlamak
7.1.1 Yakınlaştır Komutunu Kullanmak
Görünüm menüsündeki Yakınlaştır komutu seçili sayfaların büyüklüğünü değiştirir. Bir grup hücreyi
incelemek için çalışma sayfasını büyütebilir ya da genel görünümüne bakmak için küçültebilirsiniz.

Yakınlaştır komutu seçtiğinizde şu yakınlaştır İletişim Kutusu görüntülenir.

Şekil 7-1 Yakınlaştır iletişim kutusu seçili çalışma sayfalarının hücre biçimlendirmelerini değiştirmeden büyütür ya da
küçültür.

Varsayılan çalışma sayfası büyüklüğü%100 ya da Normal görünümdür. Şekil 7 1’de istediğiniz bir
büyüklük yüzdesi seçip Tamam’ı tıklatın. Çalışma sayfanız yeniden boyutlandırılıp çalışma alanı
penceresinde görüntülenir. Diske kaydederseniz, çalışma kitabınızı yeniden açtığınızda yakınlaştırılmış
görünüm gösterilir.

Seçimi sığdır düğmesi, seçili hücreleri görüntüleyecek şekilde çalışma sayfasını yakınlaştırır:

Özel, seçenek düğmesi is %10 küçültmeden, %400 büyütmeye kadar büyültmenin tam olarak
yüzdesini belirlemenizi sağlar.

Excel’in Standart araç çubuğundaki Yakınlaştır denetimi de Yakınlaştır iletişim kutusundaki büyüklük
seçeneklerinin çoğuna erişim sağlar.

61
7.2 Yazdırma Seçeneklerini Ayarlamak
Dosya menüsündeki Sayfa yapısı komutunu kullanarak sayfanızın yönlendirmesini, kenar
boşluklarınızın genişliğini, üstbilgi ya da altbilgilere yerleştirilmiş metin ya da resimleri gibi öğeleri
denetleyebilirsiniz.

Sayfa yapısı iletişim kutusu çalışma sayfalarının nasıl yazdırılacağını denetleyen dört sekme içerir.
(sayfa, Kenar Boşlukları, Üstbilgi/Altbilgi ve Çalışma Sayfası)

7.2.1 Sayfa Yönlendirmesini Denetlemek

Yazdırma seçeneklerinizi özelleştirmek için Dosya Sayfa yapısını seçin.

Şekil 7-2 Sayfa Sekmesi, sayfa yönlendirmenizi ve diğer kâğıt seçeneklerini ayarlamanızı sağlar.

Şekil 7-2‘de gösterilen Sayfa Sekmesi yazdıracağınız sayfayla ilgili yönlendirme ve diğer seçenekleri
denetlemenize yarar.

Yönlendirme çalışma sayfanızın yazdırılmış sayfada görüneceği yönü belirler. Varsayılan ayar olan
Dikey genişlilerinden daha uzun olan çalışma sayfaları için tasarlanmış dikey bir yönlendirmedir.

Çalışma sayfanız, bir sayfaya bu yönlendirmeyle sığmayacak kadar genişse belgenizi yatay olarak
yönlendirmek için yatay seçeneğini seçin.

Ölçek seçenekleri çalışma sayfanızı belirlenmiş sayfa sayısına sığacak şekilde büyültüp küçültmenizi
sağlar.

Normal boyuta göre 5 metin kutusuna girdiğiniz yüzde, Görünüm, yakınlaştır komutunu kullanarak
oluşturduğunuz yüzdeye benzer(bakınız sayfa 2’de Yakınlaştır Komutunu Kullanmak), ancak burada,
ölçeklendirme yazdırılan sayfayı etkiler, ekranınızdaki görüntüyü etkilemez.

62
Kâğıt Boyutu ve Baskı kalitesi seçenekleri özel bir kâğıt boyutu ve baskı çözünürlüğü belirlemenizi
sağlar. Bu seçenekler, seçili yazıcınızın ayarlarından alınmıştır. Yazıcınızın ayarlarını değiştirmek için
Sayfa Yapısı iletişim kutusundaki Seçenekler düğmesini tıklayın.

7.2.2 Kenar boşluklarını Ayarlamak

Sayfa Yapısı iletişim kutusunun Kenar boşlukları sekmesi, çalışma kitabınızın kenar boşluklarının
ayarlanmasını sağlar. (Bkz. Şekil 7 3) Varsayılan kenar boşluğu ayarları üst ve alt için 2,5 cm, sol ve sağ
için 109 cm.

Kenar boşluklarını değiştirdiğinizde, Excel yapılan değişiklikleri önizleme penceresinde gösterir.

Çalışma sayfanızı kenar boşluğu ayarları arasında ortalamak istiyorsanız, çıktıyı soldan sağa ortalamak
için Yatay, yukarıdan aşağıya ortalamak içinse Dikey onay kutusunu seçin.

Şekil 7-3 Kenar Boşlukları sekmesi çalışma sayfanızın yazdırdığınız kâğıdın kenarlarına olan uzaklığın denetlenmesini
sağlar.

7.2.3 Üstbilgi ve Altbilgi eklemek

Sayfa Yapısı iletişim kutusunun Üstbilgi/altbilgi sekmesi(Bkz. Şekil 7 4) yazdırdığınızda sayfanıza bir
üstbilgi ya da altbilgi oluşturmanızı sağlar. Üstbilgi ve altbilgi, çalışma sayfası adı, saat ya da tarih,
geçerli sayfa numarası gibi bilgileri içerir.

Excel Üstbilgi/altbilgi sekmesindeki önceden tanımlanmış listelerden üstbilgi ya da altbilgi seçmenizi

sağlar. Ayrıca özel Üstbilgi veya Özel Altbilgi düğmelerini tıklayarak kendinizde üstbilgi ya da altbilgi
oluşturabilirsiniz.

63
Şekil 7-4 Üstbilgi/Altbilgi sekmesi önceden tanımlı bir listeden üstbilgi ya da altbilgi seçmenizi ya da kendiniz
oluşturmanıza imkân sağlar.

İpucu: Sayfa Yapısı iletişim kutusunun Üstbilgi/altbilgi sekmesini ayrıca Görünüm, Üstbilgi ve
Altbilgi’yi seçerek de açabilirsiniz.

Sayfa Yapısı iletişim kutusunda tanımlanmış üstbilgi ya da altbilgi seçmek için aşağıdaki adımları
izleyin:

1. Yeni bir Üstbilgi seçmek için Üstbilgi liste kutusunu tıklayıp listelenen biçimlerden birini seçin.

Öğeler arasındaki virgüller, sol, orta, sağ kenar boşluklarına hizalı olan üstbilgi ya da altbilgi
bileşenlerini ayırır. Yok seçeneği üstbilgiyi kaldırır.

Bir biçim seçtiğinizde üstbilgi, Üstbilgi listesinin üzerindeki önizleme de gösterilir.

2. Yeni bir altbilgi seçmek için Altbilgi liste kutusunu listelenen biçimlerden birini seçin.

Altbilgi ve Üstbilgiyi ayarladıktan sonra ekranınız aşağıdaki gibi gözükmelidir.

64
 Üstbilgi
önizlemesi

Altbilgi
önizlemesi

3. Bitirdiğinizde Tamam’ı tıklayın. Belirlediğiniz Üstbilgi/Altbilgiler, yazdırdığınızda belgenizin her

sayfasında görünür.

Kendi Üstbilgi/altbilgilerinizi oluşturmak istiyorsanız, özel Üstbilgi veya Özel Altbilgi düğmelerini
tıklayarak aşağıdaki adımları izleyin:

1. Dosya, Sayfa Yapısı’nı seçin. Sayfa Yapısı iletişim kutusu açıldığında Üstbilgi/altbilgi sekmesini
tıklayın.
2. Üstbilgi açılır listesinde oluşturmak istediğiniz üstbilgiye en yakın önceden tanımlanmış
üstbilgiyi seçin. Eğer, böyle bir üstbilgi yoksa (yok) seçeneğini seçin
3. Özel Üstbilgi düğmesini tıklatın.

Çalışma Kitabı
Tarih ve Saat
Toplam Sayfa Sayısı Adı

Resim

Resim Biçimlendirme

Yazı tipi Yol Adı

Çalışma Sayfası
Sayfa Numarası
Adı
Üstbilgi iletişim kutusu üstbilginizi üç kısımda belirlemenizi sağlar. sol, orta, sağ.

4. Kısımlardan birin tıklayıp istediğini metni girin

65
 Belgenize kod girmek için özel düğmelerden herhangi birini tıklayabilirsiniz. Mesela, çalışma
Sayfası Adı simgesine tıklarsanız üstbilgiye [& Sekme] kodu yerleştirilir.

5. Üstbilgiye resim eklemek için imleci istenilen üstbilgi alanına yerleştirip resim düğmesini
tıklayın. Sonra resmi içeren dosyayı seçin ve Ekle’yi tıklayın.

Resim eklediğinizde Resmi biçimlendir düğmesi etkinleşir.

6. Özel üstbilgi oluşturmayı tamamladığınızda Tamam’ı tıklayın, Sayfa Yapısı iletişim kutusu
Üstbilgi/Altbilgi sekmesinde özel üstbilginizin ön izlemesi görünecektir.

7.2.4 Kılavuz Çizgileri ve Diğer Seçenekleri Eklemek

Sayfa Yapısı iletişim kutusunun Çalışma Sayfası sekmesi(bkz. Şekil 7 5) kılavuz çizgileri, açıklamalar ve
yineleyen satır ve sütun başlıkları gibi görsel ya da açıklayıcı yardımcıları çıktınıza eklemenizi sağlar.

Kılavuz çizgileri, normalde ekranınızda gördüğünüz çalışma sayfasındaki her hücreyi belli edecek
şekilde her sütun boyunca aşağı inen ve her satır boyunca ilerleyen bölme çizgileridir.

Çalışma sayfanızda kılavuz çizgilerini yazdırmak için Yazdır kategorisindeki Kılavuz Çizgileri onay
kutusunu işaretleyin.

Hücre açıklamaları, ekle menüsündeki Açıklamalar komutunu kullanarak oluşturduğunuz notlardır.

(bkz. “Açıklamalar girmek” sayfa 11) Açıklamalar liste kutusundaki bir seçimi seçerek nasıl
yazdırılacaklarını belirleyebilirsiniz.

Şekil 7-5 Çalışma Sayfası sekmesi, kılavuz çizgileri ve hücre açıklamaları gibi öğeleri çıktınıza eklemenizi sağlar.

İpucu: Kılavuz çizgileri ekranınızdan kaldırmak için Araçlar, Seçenekler’i seçip görünüm sekmesini
tıklayın, kılavuz çizgileri onay kutusunu temizleyin. Yalnızca belirli kılavuz çizgilerini yazdırmak için
sayfa 42’de Error! Reference source not found. başlığı altında ele alındığı gibi hücrelere kenarlık
ekleyin

Çalışma Sayfası sekmesindeki Yazdırma Alanı metin kutusunda yazdırılacak olan çalışma sayfası
aralığını belirlersiniz.

Başlıkları Yazdır metin kutusunda çok sayfalı çıktılarda yinelenecek satır ya da sütun başlıklarını (ya da
her ikisini) seçebilirsiniz.

66
7.2.5 Bir Yazdırma Alanı Belirlemek
Yazdırma alanı özelliğini kullanmak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Dosya, Sayfa yapısını tıklayın.

2. Sayfa Yapısı iletişim kutusu açıldığında Çalışma Sayfası sekmesini tıklayın.
3. Yazdırma Alanı metin kutusunun sağ ucundaki İletişim kutusunu daralt düğmesini tıklayın.

İletişim Kutusunu Daralt

Düğmesi

İletişim Kutusu çalışma sayfasını görüntüleyebilmeniz için küçülür, hala görüşünüzü kapatıyorsa,
başlık çubuğundan sürükleyerek başka konuma sürükleyebilirsiniz.

4. Yazdırmak istediğiniz hücreleri çalışma sayfasında seçin.

5. İstediğini hücreleri seçtiğinizde İletişim kutusunu daralt düğmesine tıklayın (ya da Enter
tuşuna basın)
6. Diğer değişiklikleri yaptıktan sonra yazdır düğmesine tıklayın ve açılan Yazdır iletişim
kutusunda Tamam’ı seçin.

7.2.6 Satır ya da Sütun Başlıklarını Yinelemek

Uzun ya da geniş bir çalışma sayfasının yazdırılan her sayfasında satır ya da sütun başlıklarını (ya da
her ikisini) yinelemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Dosya Sayfa Yapısı’nı seçin.

2. Sayfa Yapısı iletişim kutusu açıldığında Çalışma Sayfası sekmesini tıklayın
3. Yinelenecek satır ya da sütunları seçmek için Başlıkları Yazdır başlığının altındaki iletişim
kutusunu daralt düğmelerinden birini tıklayın
4. Her sayfada yenilenmesini istediğiniz satır ve ya sütunları seçin.
5. İletişim kutusunu daralt düğmesine tıklayın (ya da Enter tuşuna basın)
6. Diğer değişiklikleri yaptıktan sonra yazdır düğmesine tıklayın ve açılan Yazdır iletişim
kutusunda Tamam’ı seçin.

67
İpucu: Sayfa Yapısı iletişim kutusundaki Baskı Önizleme düğmesini tıklayarak ya da Dosya,
Baskı Önizleme’yi seçerek yazdırma seçeneklerinizin nasıl göründüğünü denetleyebilirisiniz.
Ayrıca Standart Araç Çubuğundaki baskı önizleme düğmesini de kullanabilirsiniz.

7.3 Bir Çalışma Sayfasını Bölmelere Ayırmak

Bir çalışma sayfasını bölmek için önce, oluşturmak istediğiniz bölmenin sağındaki ya da alındaki satır
ya da sütunda bulunan hücreyi vurgulayın. Sonra, farenizle bölme kutularından, yukarı kaydırma
okunun üstüne ve sağa kaydırma okunun sağına yerleştirilmiş kaydırma çubuklarındaki
dikdörtgenlerden birini işaret edin. Fare işaretçiniz bir bölme kutusunun üzerine geldiğinde karşı
yönlere bakan oklarla birlikte bir çift çizgiye dönüşür.

Seçili hücrede iki bölme oluşturmak için bir bölme kutusunu çift tıklayın. Yatay kaydırma çubuğundaki
bölme kutusu dikey bir bölme oluşturur, dikey kaydırma çubuğundaki ise yatay bir bölme oluşturur.
Aynı zamanda, iki bölme arasından bir ayırma çizgisi oluşturmak için de bölme kutusunu
sürükleyebilirsiniz. İki bölme kutusunu ( ya da Pencere, Böl komutu) kullanarak çalışma sayfanızda
dört ayrı bölme oluşturabilirsiniz.

Bir bölmeyi kaldırmak istediğinizde bölme ayıracını çift tıklayın ya da Pencere, Bölmeyi Kaldır’ı seçin.

68
8. Verilerin Görsel Sunuluşu
Excel, verilerin daha kolay anlaşılmasını sağlayan grafikler oluşturabilir. Veriye dayana grafikler, bir
sayfanın içine gömülebileceği gibi, kendi başlarına bir sayfada da bulunabilirler. Excel grafikleri, ait
olduğu sayfayla ve bağımsız sayfa halinde Excel dosyasının parçasıdır; bununla birlikte Windows
panosu yoluyla veya bulunduğu sayfanın Web’de kullanılabilecek dosya biçimlerinde kaydedilmesi
halinde ayrı dosya olarak kaydedilmesi mümkündür. Bu yolla başka programlara alınan Excel
grafiklerinin kendilerini oluşturan veri ile bağları kopar ve güncelleştirilemezler; Excel sayfasındaki
grafikler ise veri değiştikte kendiliğinden güncelleşirler. Excel sayfalarında grafik sadece verileri daha
anlaşılır hale getirmek için kullanılır. Sayfalara görsel etkiler kazandırmak için çizim araçlarını
kullanmak gerekir.

Excel’in grafik sihirbazı, hemen her sayısal veriye dayanan grafik oluşturur. Excel’in diliyle “bir adımda
grafik oluşturma” imkânından yararlanarak etkili grafikler yapılabilir. Excel, bu grafikleri verilerin
başlıkları, adları ve diğer özelliklerini kullanarak en anlaşılır şekilde sunar. Ancak isterseniz, grafik
araçlarını kullanarak, grafiklerinizi siz de biçimlendirebilirsiniz. Grafikler, ustaca tasarlandığı ve
geliştirildiği takdirde, verilere yeni boyutlar, hatta yeni anlamlar kazandırabilirler. Verilerinize uygun
grafik seçerken verinin anlamına uygun görsel araç kullanmalısınız. Örneğin bir gelişme eğilimi
gösteren zaman dizisine pasta dilimi grafiği uygun olmaz. Bir grubun belirli bir bütündeki payını
gösteren veriye de çizgi grafik kullanmamalıdır.

8.1 Grafik Oluşturmak

Bir grafik yaratmanın en hızlı yolu, verileri ya da bir veri bloğundaki tek bir hücreyi seçip F11 tuşuna
basmaktır. Excel, sonucu yeni bir grafik sayfasına yerleştirerek verilerinizi, varsayılan geçerli grafik
stiline (hiç soru sormadan) dönüştürür.

F11 kısa yolu, tüm grafiklerin ayrı grafik sayfalarında olduğu ve sihirbazların keşfinden önceki Excel'in
ilk günlerinden kalan bir yöntemdir. Şimdilerde, Excel’in grafik yaratmakla ilgili sizden "beklediği"
yöntem, biraz veri seçip Standart araç çubuğundaki Grafik Sihirbazı aracını tıklamaktır. (Başka bir
seçenek olarak, Ekle, Grafik komutunu seçin.) Bu eylemler, dört yardımcı iletişim kutusunu art arda
sunan sihirbazı açar.

İşinizi acele yapmaktan hoşlanan biriyseniz, Fl1 yöntemini kullanmak isteyebilirsiniz. Elde ettiğiniz
varsayılan grafiği her zaman değiştirebilir; hatta ayrı bir grafik sayfasında olmasını istemezseniz,
çalışma sayfanızdaki konumunu değiştirebilirsiniz. (Bir grafiği, grafik sayfasından bir çalışma sayfası
konumuna taşımak için Grafik, Konum komutunu ve ikinci seçeneği seçin. Excel grafiği taşıdıktan
sonra grafik sayfasını siler).

Sihirbazın sunduklarına bakmadan önce, veri seçimiyle ilgili dikkat etmeniz gereken birkaç nokta
bulunmaktadır: Excel'de her zamanki gibi, yalnızca bir veri bloğunda tek bir hücre seçebilirsiniz;
program, veri bloğunuzun kapsamını doğru ve otomatik olarak algılar. Ancak, tek bir hücre yerine tüm
bloğu seçmek isterseniz, tümünü kapsama aldığınızdan (örneğin, herhangi bir satır ya da sütun
başlığını atlamadığınızdan) emin olun. Bu yolla sihirbaz çoğunlukla (belki de her zaman) kategori
ekseni ve gösterge etiketlerini doğru olarak alır.

69
8.2 Grafik Sihirbazını Kullanmak
Adım 1:Bir Grafik Türü Belirlemek

Grafik sihirbazını kullanabilmek için, sayfanızdaki bir veri grubunu seçin, ve ya ekle menüsünden
Grafik maddesini seçin, ya da araç çubuğunda Grafik Sihirbazı simgesini tıklayın.

Grafik sihirbazı, verinizi dört adımda grafiğe dönüştürür.

Birinci adımda, kullanabileceğiniz grafik türlerini göreceksiniz. Bunlar ikiye ayrılır: Standart grafikler,
ve Özel türler

Şekil 8-1 Bir grafik türü ve alttürü seçmek için sihirbazın ilk iletişim kutusunu kullanın.

iletişim kutusunun sağ tarafındaki galerinin altında, Excel her standart grafik alt türü için kısa bir
açıklama sunar . Açıklama yeterli değilse ya da verilerinizin geçerli alttürde nasıl görüneceğini merak
ederseniz, Örneği Görüntülemek İçin Basılı Tut düğmesini tıklayın. Excel, Son düğmesine bastığınızda
grafiği görüntüleyerek yanıt verir. (Önizleme görüntü oranındaki farklar nedeniyle tam olmayabilir.)

Özel Türler sekmesinde, isteğe uyarlanmış renkli grafiklerle karşılaşırsınız. Excel'de grafik
oluşturmakta yeniyseniz, bu özel galeride gezinerek programın biçimlendirme gücüyle ilgili bilgi
alabilirsiniz. İletişim kutusunun sağ tarafındaki büyük pencerenin. özel her grafik türünü gösterdiğine
dikkat edin.

Kendi özel grafiklerinizi yarattıktan sonra, bunları iletişim kutusunun Özel Türler sekmesine
ekleyebilirsiniz. Bunun için, grafiği farenin sağ düğmesine tıklayın, Grafik Türü komutunu seçin, Özel
Türler sekmesini, Kullanıcı Tanımlı'yı, sonra da Ekle düğmesini tıklayın.

70
8.2.1 Excel Grafik Türleri Ve Kullanım Yerleri
1. Sütun grafikleri

• Sütun grafiği, zaman içinde gerçekleşen veri değişikliklerini veya öğeler arasında yapılan
karşılaştırmaları gösterir. Sütun grafiklerinin şu alt grafik türleri vardır:
• Kümelenmiş Sütun Bu grafik türü, değerleri kategorilere göre karşılaştırır. 3B görsel efektle
de kullanılabilir. Aşağıdaki grafikte de gösterildiği gibi kategoriler yatay, değerler de dikey
olarak düzenlenerek zaman içindeki değişim vurgulanır.

• Yığılmış Sütun Bu grafik türü, her değerin toplam kategoriye katkısını karşılaştırarak tek
başına öğelerin bütün ile ilişkisini gösterir. 3-B görsel efektle de kullanılabilir.
• %100 Yığılmış Sütun Bu grafik türü, her değerin kategoriler toplamındaki katkısını yüzde
olarak gösterir. 3B görsel efektle de kullanılabilir.
• 3B Sütun Bu grafik türü, farklı iki yerdeki veri noktalarını karşılaştırır. Örneğin aşağıdaki 3B
grafikte, Avrupa'da dört çeyrekteki satış performansını diğer iki bölümle karşılaştırabilirsiniz.

2. Çubuk grafikler

Çubuk grafiği, tek başına öğeler arasındaki karşılaştırmaları gösterir. Çubuk grafiklerin aşağıdaki alt
grafik türleri vardır:

• Kümelenmiş Çubuk Bu grafik türü, değerleri kategorilere göre karşılaştırır. 3B görsel efektle
de kullanılabilir. Aşağıdaki grafikte kategoriler dikey, değerler de yatay olarak düzenlenerek
değerlerin karşılaştırması vurgulanır.

71
 • Yığılmış Çubuk Bu grafik türü, tek başına öğelerin bütün ile ilişkisini gösterir. 3B görsel efektle
de kullanılabilir.

• % 100 Yığılmış Çubuk Bu grafik türü, her değerin kategoriler toplamındaki katkısını yüzde
olarak gösterir. 3B görsel efektle de kullanılabilir.

3. Çizgi grafikler

Çizgi grafik, verilerin belli aralıklarla eğilimlerini gösterir. Çizgi grafiklerin şu alt grafik türleri vardır:

• Çizgi Bu grafik türü, eğilimleri zamana veya kategorilere göre görüntüler. Her veri değerinde
görüntülenen işaretçiler olarak da kullanılabilir.

• Yığılmış Çizgi Bu grafik türü, her değerin zamana veya kategoriye göre eğilimini gösterir. Her
veri değerinde görüntülenen işaretçiler olarak da kullanılabilir.
• %100 Yığılmış Çizgi Bu grafik türü, her değerin zamana veya kategoriye göre yaptığı katkının
eğilimini yüzde olarak gösterir. Her veri değerinde işaretçi de görüntülenebilir.
• 3B Çizgi Bu, 3B görsel efekti olan bir çizgi grafiktir.

4. Pasta grafikler

Pasta grafik, öğelerin toplamıyla orantılı olarak bir veri dizisini oluşturan öğelerin boyutunu gösterir.
Her zaman yalnızca tek bir veri dizisini gösterir ve verilerin içerdiği belirli bir öğeyi vurgularken
kullanışlıdır. Pasta grafiklerin şu alt grafik türleri vardır:

• Pasta Bu grafik türü, her değerin toplam değere katkısını görüntüler. Aşağıdaki grafikte de
gösterildiği gibi, 3B görsel efektle de kullanılabilir.

72
 • Bölünmüş Pasta Bu grafik türü, tek başına değerleri vurgularken her değerin toplam değere
katkısını görüntüler. 3B görsel efektlerle de kullanılabilir.
• Pasta Pastası Bu, kullanıcı tarafından tanımlanan değerlerin ayıklanıp ikinci bir pastada
birleştirildiği pasta grafiktir. Örneğin, küçük dilimlerin kullanımını kolaylaştırmak amacıyla,
bunları pasta grafiğin tek bir öğesi gibi bir araya getirip ana grafiğin yanında daha küçük bir
pasta veya çubuk grafik olarak bölebilirsiniz.

• Pasta Çubuğu Bu, kullanıcı tarafından tanımlanan değerlerin ayıklanıp Yığılmış bir çubukta
birleştirildiği pasta grafiktir.

5. XY (Dağıtma) grafikleri

XY (dağıtma) grafiği, birden çok veri dizisindeki sayısal değerler arasındaki ilişkileri gösterir veya iki
sayı grubunu bir xy koordinatları dizisi gibi çizer. Dağıtma grafikleri, bilimsel veriler için sıkça kullanılır
ve aşağıdaki alt grafik türlerine sahiptir:

• Tarama Bu grafik türü, iki değer çiftini karşılaştırır. Örneğin, aşağıdaki dağıtma grafiğinde iki
veri kümesi için eşit olmayan aralıklar (veya kümeler) gösterilmektedir.

Verilerinizi dağılım grafiği için düzenlediğinizde, x değerlerini bir satır veya sütuna yerleştirin, sonra
karşılık gelen y değerlerini bitişik satır veya sütunlara girin.

73
 • Çizgilerle Bağlı Veri Noktalarına Dağılım Bu grafik türü, veri noktaları arasında doğrusal veya
başka türlü bağlantı çizgileriyle görüntülenebilir. Bu çizgiler, işaretçilerle veya işaretçiler
olmadan görüntülenebilir.

6. Alan grafikleri

Alan grafiği, değişimin zaman içindeki yönünü vurgular. Alan grafiklerinin aşağıdaki alt grafik türleri
vardır:

• Alan Bu grafik türü, değer eğilimlerini zamana veya kategoriye göre görüntüler. 3B görsel
efektlerle de kullanılabilir. Alan grafiğinde çizilen değerler toplamını görüntülenerek,
parçaların bir bütün olarak ilişkisi gösterilebilir. Örneğin, aşağıdaki grafikte Washington'daki
artan satış değerleri vurgulanır ve her eyaletin toplam satışlara yaptığı katkı gösterilir.

• Yığılmış Alan Bu grafik türü, her değerin zamana veya kategoriye göre eğilimini gösterir. 3B
görsel efektlerle de kullanılabilir.
• %100 Yığılmış Alan Bu grafik türü, her değerin zamana veya kategoriye göre eğilimini yüzde
olarak gösterir. 3B görsel efektlerle de kullanılabilir.

7. Halka grafikler

Pasta grafik gibi, halka grafik de parçaların bir bütün olarak ilişkisini gösterir; ancak, birden fazla veri
dizisi içerebilir. Halka grafiklerin şu alt grafik türleri vardır:

• Halka Bu grafik türü; verileri, her biri veri dizisini gösteren halkalarla görüntüler. Örneğin
aşağıdaki grafikte, iç halka doğalgaz vergisi ve dış halka da emlak vergisi gelirlerini
göstermektedir.

• Bölünmüş Halka Bu grafik türü bölünmüş pasta grafiği

gibidir ancak, birden fazla veri dizisi içerebilir.

74
 8. Radar grafikler

Radar grafik, birkaç veri dizisinin toplam değerini birleştirir. Radar grafiklerin aşağıdaki alt grafik
türleri vardır:

• Radar Bu grafik türü, değer değişikliklerini bir merkez noktaya göre görüntüler. Her veri
noktası için işaretçilerle görüntülenebilir. Örneğin aşağıdaki radar grafikte, en çok alanı
kaplayan veri dizisi olan A Markası, en yüksek vitamin değerini içeren markayı
göstermektedir.

• Doldurulmuş Radar Bu grafik türünde, veri dizisinin kapladığı alan bir renkle doldurulur.

9. Yüzey grafikleri

Yüzey grafiği, iki veri kümesi arasında en uygun bileşimi bulmak istediğinizde kullanışlıdır. Bir
topografya haritasında olduğu gibi, aynı değer aralığındaki alanlar renk ve desenlerle gösterilir. Yüzey
grafiklerinin şu alt grafik türleri vardır:

• 3B Yüzey Bu grafik türü, değer eğilimlerini iki boyutlu olarak sürekli bir eğride gösterir.
Örneğin aşağıdaki yüzey grafiğinde, aynı gerilim gücü değerlerini veren farklı sıcaklık ve süre
bileşimleri gösterilmektedir.

Renksiz olarak görüntülenen bir 3B yüzey grafiğine, tel çerçeve 3B yüzey grafiği adı verilir.

• Kontur Bu, belirli değer aralıklarının renklerle gösterildiği ve yukarıdan görüntülenen bir
yüzey grafiğidir. Renksiz olarak görüntülenen bu grafik türüne Tel Çerçeve Kontur adı verilir.

75
 10. Kabarcık grafikler

Kabarcık grafik, bir xy (dağılım) grafiği türüdür. Üç değer kümesini karşılaştırır ve 3B görsel efektle
görüntülenebilir. Kabarcığın veya veri işaretçisinin boyutu, üçüncü bir değişkenin değerini gösterir.
Verilerinizi bir kabarcık grafiği için düzenlediğinizde, x değerlerini bir satır veya sütuna yerleştirin ve
karşılık gelen y değerleriyle kabarcıkları bitişik satır veya sütunlara girin.

Aşağıdaki kabarcık grafiği, A Şirketi'nin en fazla ürün ve pazar payına sahip olmasına karşın, en fazla
satışı gerçekleştiremediğini göstermektedir.

11. Hisse Senedi grafikleri

Bu grafik türü en çok hisse senedi verileri için kullanılır ancak, bilimsel veriler için de kullanılabilir
(örneğin, sıcaklık değişikliklerini göstermek için). Hisse senedi grafiği oluşturmak için verilerinizi doğru
sırada düzenlemelisiniz. Hisse senedi grafiklerinin şu alt grafik türleri vardır:

• En Yüksek-En Düşük-Kapanış En Yüksek-En Düşük-Kapanış grafiği, genellikle hisse senedi

fiyatlarını göstermek için kullanılır. Üç değer dizisinin şu sırayla olması gerekir (en yüksek, en
düşük ve kapanış).

• Açılış-En Yüksek-En Düşük-Kapanış Bu grafik türünde, dört değer dizisinin doğru sırada
kullanılması gerekir (açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış).

İşlem Hacmi-En Yüksek-En Düşük-Kapanış Bu grafik türünde dört değer dizisinin doğru sırada
kullanılması gerekir (işlem hacmi, en yüksek, en düşük ve kapanış). Aşağıdaki hisse senedi grafiğinde,

76
iki değer ekseni kullanılarak işlem hacmi ölçülmektedir: İşlem hacmini ölçen sütunlar için bir eksen ve
hisse senedi fiyatları için diğer eksen.

• İşlem Hacmi-Açılış-En Yüksek-En Düşük-Kapanış Bu grafik türünde beş değer dizisinin doğru
sırada kullanılması gerekir (işlem hacmi, açılış, en yüksek, en düşük ve kapanış).

12. Silindir, Koni veya Piramit grafikler

Bu grafik türleri, sütun, çubuk ve 3B sütun grafiklerine efekt kazandırmak amacıyla silindir, koni veya
piramit veri işaretçisi kullanır. Sütun ve çubuk grafikler gibi silindir, koni ve piramit grafiklerin de
aşağıdaki alt grafik türleri vardır:

• Sütun, Yığılmış Sütun veya %100 Yığılmış Sütun Bu grafik türlerindeki sütunlar silindir, koni
veya piramit şekilleriyle gösterilir.

• Çubuk, Yığılmış Çubuk veya %100 Yığılmış Çubuk Bu grafik türlerindeki çubuklar silindir, koni
veya piramit şekilleriyle gösterilir.

• 3B Sütun Bu grafik türündeki 3B sütunlar silindir, koni veya piramit şekilleriyle gösterilir.

77
Grafik Çizmeden Önce

Çalışma sayfasındaki verilerin, kullanmak istediğiniz grafik türüne uygun olarak düzenlendiğinden
emin olun.

• Sütun, Çubuk, Satır, Alan, Yüzey veya Radar grafik için

Verilerinizi aşağıdaki gibi sütunlar biçiminde düzenleyin:

Ocak Şubat

1 2

3 4

veya satırlar biçiminde düzenleyin:

Ocak 1 3

Şubat 2 4

• Pasta veya Halka grafik için

Normal pasta grafiklerinde (örneğin yukarıdaki örnekte sağdaki grafik) yalnızca bir veri serisi
bulunduğu için, tek bir veri sütunu kullanmanız gerekir. Veriler için bir etiket sütunu da
kullanabilirsiniz:

A 1

B 2

C 3

78
veya tek bir veri satırı ve isteğe bağlı olarak bir etiket satırı kullanabilirsiniz:

A B C

1 2 3
Yığılı pasta grafikleri ve halka grafikleri birden çok veri serisi içerebildiği için, bu grafiklerde birden çok
veri sütunu kullanabilirsiniz:

A 1 2

B 3 4

C 5 6
veya birden çok veri satırı da kullanabilirsiniz:

A B C

1 2 3

4 5 6
• XY Dağılımı ve Kabarcık grafikleri için

Verilerinizi sütunlar biçiminde düzenleyin; x değerlerini ilk sütuna, ilgili y değerlerini ve/veya kabarcık
boyutu değerlerini bitişik sütunlara girin:

X Y Kabarcık

1 2 3

4 5 6
• Hisse senedi grafiği için

Verilerinizi şu sırayla düzenleyin: yüksek değerler, düşük değerler ve kapanış değerleri. Etiket olarak
adları veya tarihleri kullanın:

Tarih Üst Düşük Kapanış

1.1.2002 46,125 42 44,063

79
 1. Grafiğinizde kullanmak istediğiniz verileri içeren hücreleri seçin.
2. Grafik Sihirbazı simgesini tıklatın.
3. Grafik Sihirbazı'ndaki yönergeleri izleyin.
4. Daha sonra özelleştirebileceğiniz temel bir grafik oluşturun.
5. Grafik araç çubuğunu görüntüleyin. Grafik araç çubuğunu görüntülemek için Görünüm
menüsünden Araç Çubukları'nın üzerine gelin ve Grafik'i tıklatın.
6. Grafiğinizde kullanmak istediğiniz verileri içeren hücreleri seçin.
7. Grafik Türü’nü tıklatın.

İpucu : Grafiğiniz için seçmek istediğiniz hücreler kesintisiz bir aralıkta yer almıyorsa,
aşağıdakileri yapın:

Eklemek istediğiniz verileri içeren ilk hücre grubunu seçin. CTRL tuşunu basılı tutarak
eklemek istediğiniz diğer hücre gruplarını seçin. Bitişik olmayan seçimlerin bir dikdörtgen
oluşturması gerekir.

8.3 Grafik Öğelerini Anlamak

Excel’in grafik çizimlerinde kullandığı terimlere göz atalım.

Örnek olarak, Şekil 8-2’de seçili verilerden bir standart sütun grafiği oluşturmak isteyebilirsiniz.

Gösterge’de yer
alan Seri Adları

Her sütun bir veri serisini

temsil ediyor.

Şekil 8-2 Grafik olarak sunulmasını istediğiniz veriyi seçin

Kategori ekseni (x-ekseni)

80
 Bir sütun grafiği için Excel başlangıçta seçtiğiniz değer sütunlarının veri serileri (grafiği çizilen veriler)
olduğunu varsayar ve sütun başlıkları Şekil 8-3’de gösterildiği gibi sütun başlıkları Gösterge
kutusundaki ad serileri haline gelir.

Gösterge Excel’in belirli veri değerleri ya da veri serileri adlarına karşılık gelecek şekilde kullandığı
renkler ya da düzenlerdir.

İki boyutlu bir grafikte Excel yatay ekseni ya da x-eksenine Kategori ekseni ve dikey eksene ya da y-
eksenine Değer Ekseni olarak değerlendirir.

Kılavuz
çizgileri

Değer(Y)Ekseni

Gösterge

Şekil 8-3
Kategori
(X)Ekseni

Yukarıdaki tabloda, Ocak, Şubat ve Mart aylarında, Satış Temsilcilerinin yaptığı satış miktarları
gösteriliyor. Satış temsilcilerinin aylık olarak karşılaştırıldığı bir grafiği nasıl oluşturursunuz?

Başlangıç olarak, grafiğini oluşturmak istediğiniz verileri, sütun ve satır başlıklarını seçersiniz.

Sonra Grafik Sihirbazı'nı açmak için araç çubuğundaki Grafik Sihirbazı düğmesini tıklatırsınız.

Sihirbaz açıldığında, Sütun grafik türü seçilidir. Başka bir grafik türünü kolayca seçebilirsiniz, ancak bu
örnekte Sütun türünü seçin, çeşitli öğeleri karşılaştırmak için genellikle bu tür kullanılır, sonuç hemen
karşınızdadır.

Sihirbazın alt kısmındaki Son düğmesini tıklattığınızda grafik oluşturulur. Hızlı bir şekilde grafik
oluşturmak için tüm yapmanız gereken bu kadardır.

81
Şekil 8-4

Çalışma sayfası satırları grafik sütunları haline gelir. Satır etiketleri grafikte açıklama metni, sütun
etiketleri ise grafiğin alt kısmındaki kategori adları olur.

Bu grafikte satış temsilcisi verilerini içeren her satıra bir renk verilmiştir. Çalışma sayfasındaki satır
başlıklarından oluşturulan grafik açıklaması(Gösterge) hangi rengin hangi satış temsilcisi verisini
temsil ettiğini belirtir. Örneğin, Merve’nin verisi eflatun renktedir. Her satış temsilcisinin verileri, her
ay için bir sütun olmak üzere, üç ayrı grafik sütununda görüntülenir.

Çalışma sayfasındaki B2 hücresi Merve’nin Ocak ayına ait grafik sütunu, C2 hücresi Şubat ayı sütunu,
D2 hücresi ise Mart ayı sütunu olur. Her grafik sütununun yüksekliği, temsil ettiği hücrede bulunan
değerle orantılıdır. Satış temsilcilerinin birbirleriyle karşılaştırıldığında nasıl dizildiğini, aya göre
görüntüleyebilirsiniz.

Grafiğin sol tarafında Excel, sütun yüksekliklerini anlamanızı sağlayacak bir sayı ölçeği oluşturmuştur.

Çalışma sayfasının sütun başlıkları şimdi grafiğin alt kısmındadır. Başlıklar çalışma sayfası satırlarındaki
değerlerin düzenlendiği kategoriler olmuştur.

Gördüğünüz gibi, grafikte Ocak ve Şubat aylarında en fazla reçel Süha tarafından satılmıştır, ancak
Merve’nin en iyi satışı yaptığı Mart ayında Süha’nın satışları düşüktür.

Sihirbaz bu grafiği veri ile aynı çalışma sayfasına yerleştirmiştir. Grafiği çalışma sayfasında istediğiniz
yere sürükleyerek taşıyabilirsiniz.

Çalışma sayfası verilerinde yaptığınız değişiklikler anında grafiğe yansır.

D2 hücresindeki 3000 sayısını 5500 yapın ve ENTER tuşuna basın. Merve’nin Mart ayındaki sütunu
otomatik olarak güncelleştirilir.

Resimde görüldüğü gibi, sihirbaz bu grafiği çalışma sayfasına verilerin yanında bir nesne olarak
yerleştirilmiştir. Grafik bir çalışma kitabında ayrı bir sayfaya da yerleştirilebilir.

82
Grafik bir nesne olduğunda, taşınabilir ve yeniden boyutlandırılabilir.

Aşağıda bir grafiğin nasıl taşınacağı anlatılmaktadır:

1. Grafiğin kenarlığını tıklatın. Grafiğin köşelerinde ve kenarlarında kare şekilleri belirir.

2. Grafiğin kenarlığının içini tıklatın ve fare düğmesini bırakmadan işaretçiyi çok az sürükleyin.
Yeni bir konumu gösteren dört başlı ok ve kesik çizgi göreceksiniz. Sürüklemeye devam edin
ve grafiği taşımak için bırakın. Bir eylemi geri almak için CTRL+Z tuşlarına veya araç
çubuğundan Geri Al düğmesine basın.

Bazen bir grafikte Excel tarafından ilk başta oluşturulan boyutu büyütmek veya küçültmek
isteyebilirsiniz. Aşağıda bunun nasıl yapılacağı anlatılmaktadır:

1. Grafiğin kenarlığını tıklatın. Grafiğin köşelerinde ve kenarlarında kare şekilleri belirir.

İşaretçiyi kare şekillerinden birinin üzerine getirin ve sürükleyerek grafiğin boyutunu
değiştirin.
2. Bir eylemi geri almak için CTRL+Z tuşlarına veya araç çubuğundan Geri Al düğmesine
basın

Grafik Sihirbazı'nın verilerinizi karşılaştırma yöntemini seçebilirsiniz. Grafiğinizde, her ay satış

elemanlarının birbiriyle karşılaştırılmasını veya her satış elemanı için aylık değerlerin birbiriyle
karşılaştırılmasını seçebilirsiniz.

Satış temsilcilerini karşılaştırmak istediğinizi varsayalım, ancak istediğiniz bunları birbirleriyle

karşılaştırmak değil, belirli bir süre içinde gösterdikleri kendi performanslarındaki değişimleri görmek.

Yukarıdaki tablodaki verileri kullanıyoruz ve Grafik Sihirbazı düğmesini tıklatıp Grafik Sihirbazı'nı
açıyoruz.

Ancak bu sefer, Son düğmesini değil İleri düğmesini tıklatıyoruz. Bu tıklatma ile, Grafik Sihirbazı'nın 2.
adımı olarak Veri Aralığı sekmesi görüntülenir.

8.4 Grafik Sihirbazı 2. Adım

8.4.1 Veri Aralığı sekmesi
Bu sekmede grafiğinizin yapısını değiştirebilirsiniz.

Şekil 8-2’de satış temsilcileri aylara göre birbirleriyle karşılaştırılıyordu. Excel bu karşılaştırmayı
yapmak için çalışma sayfası sütunlarına göre gruplandırma yapmış ve çalışma sayfası satırlarını
karşılaştırmıştı. Excel satırlara göre gruplandırma yapıp sütunlara göre karşılaştırma yapsaydı, grafik
tamamen farklı bir sonuç verirdi. Her bir satış temsilcisinin aylar içinde, daha iyi veya daha kötü olarak
ne yaptığını gösterirdi

Yapmak istediğiniz karşılaştırmayı seçmek için Seri yeri seçeneğinde Satırlar veya Sütunlar'ı seçersiniz.
Seçenekte bu adın olması, grafikte kullanılan çalışma sayfası değerlerine veri serisi denmesindendir.
Serileri satır veya sütun olarak karşılaştırmayı ve gruplandırmayı seçebilirsiniz.

Yaptığınız seçimin sonucunu sekmenin önizleme bölmesinde görebilirsiniz.

83
Şekil 8-5Grafiğin kullandığı yöntemi değiştirmek için Veri Aralığı sekmesinde Seri Yeri olarak Satırlar veya Sütunlar seçilir.

8.4.2 Seriler sekmesi

Bu sekmede grafiğe veri serisi ekleyebilir veya var olanı silebilirsiniz. Örneğin, üç satış temsilcisinin
tümünün değil yalnızca çalışma sayfasında seçtiğiniz iki tanesinin grafiğini çizebilirsiniz. Sekme,
çalışma sayfasına geri gitmeden değişiklik yapmanıza olanak verir ve yaptığınız değişikliklerin
önizlemesini sunar.

Not: Bu sekmede veri serisi eklendiğinde veya silindiğinde, veri sayfasındaki verilerde herhangi bir
değişiklik olmaz.

8.5 Grafik Sihirbazı 3.Adım

8.5.1 Başlık Ekleme
Okuyanların grafiğin ne hakkında bilgi verdiğini bilmelerine yardımcı olmak için grafiğinize açıklayıcı
başlıklar girmeniz uygun olur. Sihirbazın 3. adımındaki Başlıklar sekmesinde bu grafik için üç başlık
kutusu vardır: Biri grafik için (üst kısımda), diğer ikisi ise grafiğin yatay ve dikey eksenleri için. Başlıklar
girildikten sonra, bu sekmedeki önizleme bölümünde görüntülenir.

Şekil 8-6 Başlıklar sekmesinde, grafiğinize ve eksenlere başlık koyabilirsiniz.

Grafik için bir başlık eklemek istediğinizde Grafik başlığı kutusuna yazın. Örneğin, Aylık Satış Özeti

84
Ardından (X) Kategori ekseni için bir başlık kutusu vardır. Bu, Excel tarafından grafiğin alt kısmındaki
kategoriler için kullanılan bir terimdir (Ocak vb.). Bu eksene Birinci Üç Aylık Dönem Satışları adını
verebilirsiniz.

Ondan sonra Değer (Y) ekseni için bir başlık kutusu vardır. Bu grafikte, satış temsilcilerinin kaç kutu
sattığını gösteren bir sayısal ölçektir. Bu eksene Satış Geliri adını verebilirsiniz

8.5.2 Diğer Sekmeler ve Seçenekler

Grafik Sihirbazı'nda başka sekmeler de vardır Her sekmede bir önizleme bölümü bulunur, örneğin
renkleri değiştirmişseniz grafiğin nasıl göründüğünü bu önizleme alanından öğrenebilirsiniz. Çeşitli
grafik türleri için çeşitli seçenekler vardır. Kümelenmiş sütun grafiği söz konusu olduğunda sekmeler
şunlardır:

1. Eksenler Burada, eksen boyunca görüntülenen bilgileri gizleyip gösterebilirsiniz.

2. Kılavuz çizgileri Burada, grafikte beliren çizgileri gösterip gizleyebilirsiniz.
3. Açıklama Burada, grafik açıklamasını grafikte farklı yerlere yerleştirebilirsiniz.
4. Veri Etiketleri Burada, her değer için satır ve sütun başlığı kullanarak, ayrıca sayısal değerlerin
kendilerini kullanarak grafiğe etiket verebilirsiniz. Ancak dikkat edin; bir grafiği kolayca
karmaşık hale getirip okunmasını zorlaştırabilirsiniz.
5. Veri Tablosu Burada, grafiği oluşturmak için gereken tüm verileri içeren bir tablo
görüntüleyebilirsiniz. Bir grafiği çalışma kitabında ayrı bir sayfaya yerleştirir ve verinin grafikte
görünür olmasını isterseniz, bunu yapabilirsiniz. Bir sonraki yapılacak şey budur.
6. Grafik Konumu Sihirbazın 4. adımında, grafiği Yeni grafik olarak veya Nesne olarak
yerleştirme seçeneği vardır. Yeni bir sayfa seçerseniz, sayfa için bir başlık da seçebilirsiniz.
Grafiği nesne olarak yerleştirmeyi seçerseniz, onu oluşturmak için kullanılan çalışma sayfası
verileriyle aynı sayfada görüntülenir. Bir grafiği, Son'u tıklatarak hızlı yoldan oluşturursanız,
sihirbazda o düğmeyi gördüğünüzde grafik otomatik olarak Nesne olarak yerleştirilmiştir.

85
8.6 Grafik sihirbazının özelliklerini öğrenme
8.6.1 Grafiği oluşturulan öğeleri değiştirerek grafiği değiştirme
Bu uygulamada grafiği oluşturulan ve veri serisi olarak adlandırılan değerleri değiştireceksiniz.

1. A1 hücresini tıklatın, dört satır ve sütundaki verileri seçmek üzere D4 hücresine sürükleyin.
2. Standart araç çubuğundan Grafik Sihirbazı düğmesini tıklatın. Veya Ekle menüsünden
Grafik'i tıklatın. İleri düğmesini tıklatın.

Grafiği oluşturulacak veri serisi olarak, Seri biçimi alanında Excel tarafından Satırlar'ın seçildiğine
dikkat edin. Önizleme bölümünde, aylara göre satış temsilcilerinin satmış olduğu kutu sayısının grafiği
görüntülenir. Merve’nin Ocak ayı satışları, ardından Süha ve Defne’nin satışları gelir.

Grafiği oluşturulan veri serisini değiştirmek için Sütunlar'ı tıklatın. Önizleme bölümünde, satılan kutu
sayısının kişilere göre grafiği görüntülenir. Ocak, Şubat ve Mart ayında Merve’nin satışları görünür.
Ardından Süha’nın ve Defne’nin satışları gelir.

Grafik açıklamasında(göstergede) şimdi aylar gösterilir, Excel her ay için bir renk belirlemiştir. Satış
temsilcilerinin adları grafiğin alt kısmında kategori olarak bulunur.

3. İleri'yi tıklatın, sonra tekrar İleri 'yi tıklatın. Yeni sayfa Olarak'ı ve ardından Son'u tıklatın.

86
Şekil 8-7 Grafik Sihirbazının 4. Adımında, grafiğinizi isterseniz ayrı bir çalışma sayfasında, isterseniz de var olan bir çalışma
sayfasında oluşturmanızı sağlar.

İpucu: Alt kısımdaki metin satış temsilcileri adlarının okunamayacağı kadar küçük ise, yazı tipi
boyutunu büyütebilirsiniz. Adlardan birini sağ tıklatın. Kısayol menüsünden Ekseni
Biçimlendir'i tıklatın, ardından Ekseni Biçimlendir iletişim kutusundan Yazı Tipi sekmesini seçin.
Boyut kutusunda, daha büyük bir boyut seçin (örneğin, 14) ve Tamam'ı tıklatın.

Şimdi Grafik1 adlı bir çalışma sayfasında yeni bir grafiğiniz vardır. Grafiği, kullandığı verilerle aynı
çalışma sayfasına yerleştirmek yerine bunu yapabileceğinizi daha önce belirtmiştik. Tüm grafiği
görmek için biraz kaydırma yapmanız gerekebilir.

BAŞKA BİR UYGULAMA

1. Grafiğinizi çizebileceğiniz veri satır ve sütunlarına sahip bir çalışma sayfası hazırlayın.
2. Çizmek istediğiniz veriyi içeren hücre aralığını seçin. Örneğimizde olduğu gibi 2 sütun seçin.

3. Standart araç çubuğundaki Grafik Sihirbazı düğmesini tıklayın.

4. Grafik türü iletişim kutusunda kullanmak istediğiniz grafik türünü belirleyip İleri’yi tıklayın.
(bu örnekte varsayılan sütun grafik türünü kullanacağız.9
5. Grafik Kaynak Verisi iletişim kutusu 2. Adımda seçilen veri aralığını gösterir. Kategori ekseni
için bölge adlarını eklemek amacıyla Seri Sekmesini seçip Kategori(X) Eksen Etiketleri’nin
karşısındaki metin kutusunda bulunan İletişim Kutusunu Daralt düğmesini tıklayın. A4:A7
hücrelerini seçip iletişim kutusunun aşağıdaki gibi görünmesi için Enter’a basın. Sonraki
adıma geçmek için İleri’yi tıklayın.

87
6. Grafik Seçenekleri iletişim kutusunda sunulan seçenekleri belirleyerek ya da Excel’in
ayarlarını kabul ederek grafiğinizi özelleştirin.
Grafiğimize grafik ve her eksen için bir başlık ekleyelim. Başlıklar Sekmesinde Grafik başlığı
metin kutusuna Bölgesel Satış Özeti, Kategori(X) Ekseni için Bölgeler, ve Değer(Y) Ekseni
metin Kutusuna Satış Geliri girin.
7. Bitirdiğinizde Grafik konumu iletişim kutusunu görüntülemek için İleri Düğmesini Tıklayın.

8. Nesne olarak seçenek düğmesini tıklayıp hangi çalışma sayfasına ekleneceğini belirleyin.
9. Grafiği tamamlamak için Son’u tıklayın.

Grafik Sihirbazı grafiği belirttiğiniz özelliklerde oluşturur ve aşağıdaki resimde gösterildiği gibi
çalışma sayfasının ortasına yerleştirir.

10. Grafiği çalışma sayfasında istenilen konuma sürükleyin ve istediğiniz kadar ayrıntıyı
görüntülemek için yeniden boyutlandırın.
11. Seçim tutamaçlarını kaldırmak için grafiğin dışındaki bir yere tıklayın.

88
Katıştırılmış Grafiklerle Çalışmak
Bir çalışma sayfasına bir Ecel grafiği katıştırdığınızda, küçük resim ya da diğer herhangi
bir nesne gibi yeniden boyutlandırabileceğini, biçimlendirebileceğiniz, taşıyabileceğiniz
ve silebileceğiniz bir nesne oluşturursunuz.

• Katıştırılmış bir grafiği yeniden boyutlandırmak için fare işaretçisini grafiğin

kenarına getirip seçim tutamaçlarından birini sürükleyin.
• Katıştırılmış bir grafiği biçimlendirmek için çift tıklayın. Grafik Alanını
Biçimlendir iletişim kutusu görüntülenir.

(ayrıntılı bilgi için sayfa90’da “Bir Grafiği Biçimlendirmek” başlığına bakın)

• Katıştırılmış grafiği çalışma sayfasında bir konumdan başka konuma
taşımak için tıklayıp yeni bir konuma sürükleyin. Grafiği yeni bir
çalışma sayfasına taşımak için grafiği tıklayıp, Grafik, Konum’u seçin.
Grafiği başka bir çalışma kitabı ya da Office uygulamasına taşımak için
Grafiği seçip Düzen, Kes’i seçin, hedef belgeyi açın ve Düzen, Yapıştır’ı
seçin.
• Katıştırılmış bir grafiği silmek için grafiği seçip Delete tuşuna basın.

Bir Grafiği Dondurmak

Bir grafiği, katıştırsanız da, onu yeni bir sayfada oluştursanız da siz verisini değiştirdikçe
Excel’ de grafik değişir. Grafiği başka bir çalışma kitabına kopyalasanız bile Excel grafiği
güncelleştirir,(sorulduğunda bağlantıları güncelleştirmeyi seçtiğiniz sürece9 çünkü
program grafik ve dış veri kümesiyle bir bağlantı kurar.

Grafiğin güncellenmemesi için en iyi yöntem bağlantıyı koparmaktır. Grafiği başka bir
çalışma kitabına kopyalayın. Sonra o çalışma kitabını açın. Düzen, bağlantılar’ı seçin,
grafikle verisi arasındaki bağlantıyı seçin (birden fazla bağlantı varsa) ve Bağlantıyı kes
düğmesini tıklayın.

89
 8.7 Bir Grafiği Biçimlendirmek
Bu kısımda grafik türünü değiştirerek, başlıkları ve kılavuz çizgilerini denetleyerek grafiklerinizi
biçimlendirmeyi öğreneceksiniz. Bunlar hem katıştırılmış grafiklere hem de çalışma sayfalarındaki
grafiklerle uygulanır.

8.7.1 Grafik Menüsü

Bir grafik her etkinleştirildiğinde Veri Menüsü, grafik menüsüyle değiştirilir. Grafik menüsü aşağıda
gösterildiği gibi özellikle grafik çizimi için tasarlanmış komutları içerir.

8.7.2 Grafik Araç Çubuğunu kullanmak

Satıra göre grafik Sütuna göre grafik

Metni aşağı doğru eğin

Biçimlendirmek için bir grafik
öğesi seçin.

Metni yukarı doğru eğin

Biçimlendir iletişim
Bir veri tablosu görüntüleyin
kutusunu görüntüleyin
Grafik türü seçin

Şekil 8-8Grafik araç çubuğu grafik çalışma kitabında etkinken görünür. Kaldırmak için kapat düğmesini tıklayın.

Şekil 8-8’de gösterilen Grafik araç çubuğu grafiğinizi biçimlendirmenizde yardımcı olacak birkaç
düğme içerir. Bu araç çubuğu aynı zamanda, grafiğinizin farklı bileşenlerini(grafik başlığı), gösterge ve
çizim alanları gibi) düzenlemek için seçmek amacıyla kullanabileceğiniz Grafik Nesneleri liste
kutusunu da içerir. Grafik araç çubuğundaki düğmelerin çoğu Grafik menüsündeki komutlara karşılık
gelir.

Görünüm menüsünde Araç Çubukları alt menüsünden istediğiniz zaman grafik araç çubuğunu
görüntüleyebilirsiniz.

90
8.7.3 Grafik Türünü Değiştirmek
Bir grafik alıştırdıktan sonra, veriniz destekliyorsa Excel’in 14 grafik türünden herhangi birini
kullanmak için grafiğinizi yeniden biçimlendirebilirsiniz.

Grafik türleri arasında geçiş yapmak için grafik araç çubuğundaki Grafik Türü düğmesini tıklayın ya da
Grafik menüsünü, sonra Grafik Türü’nü seçin.

Daha önce oluşturduğunuz bir pasta grafiğini grafik araç çubuğunu kullanarak bir sütun grafiğiyle
değiştirmek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Grafik katıştırılmışsa onu seçmek için tıklayın. Grafik kendi çalışma sayfasında görünüyorsa
yalnızca çalışma sayfasını görüntüleyin.
2. Grafik araç çubuğundaki grafik Türü düğmesinde bulunan oku tıklayıp çeşitli grafik türlerinin
resimlerini görüntüleyin.
3. 3-B Sütun Grafiği düğmesini tıklayın.

Grafiğiniz, seçili grafik türüne uyacak şekilde değişir.

8.7.4 Başlıkları ve Etiketleri Değiştirmek

Grafiğinizin başlıklarındaki yazıları, yazı tipini, hizalamasını ve arka plan desenini değiştirebileceğiniz
gibi düzenleyebilirsiniz de. Bir veri etiketini seçerseniz sayısal biçimlendirmesini değiştirebilirsiniz.

Başlık ya da etiket metnini düzenlemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Değiştireceğiniz grafiği görüntüleyin. Grafik çalışma sayfasına katıştırılmışsa tıklayarak

etkinleştirin. Excel grafik komut ve araçlarını görüntüler.
2. Grafikteki başlık ya da etiketi tıklayın.( bir veri etiketi seçiyorsanız serideki belli bir etiketi
seçmek için 2. Defa tıklayın.) Metnin çevresinde seçim tutamaçları görünü.
3. Düzenleyeceğiniz noktaya metin işaretçisini eklemek için yeniden tıklayın. Yeni metni
girebilir, Geri veya Delete tuşlarıyla metni silebilirsiniz.
4. Düzenlemelerinizi tamamladığınızda metin yerleştirme imini kaldırmak için Esc tuşuna bir
defa basın. Ve seçim tutamaçlarını kaldırmak için Esc tuşuna bir defa daha basın. (Seçim
tutamaçlarını kaldırmak için grafiğin dışında bir yer de tıklayabilirsiniz.)

8.7.5 Karakter Biçimlendirmesi Değiştirmek

Bir başlık ya da etiket yazı tipi, hizalama ya da düzenini değiştirmek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Başlığı ya da veri etiketini tıklatın. .( bir etiket seçiyorsanız serideki belli bir etiketi seçmek için
2. Kez tıklayın.)Seçim tutamaçları metnin çevresinde gözükür.
2. Biçimi, sonra Seçili Grafik başlığı ya da Seçili Eksen Başlığı’nı (bir başlık için) ya da Seçili Veri
Etiketleri’ni seçin. (Komutlardan sadece biri aktif olacaktır)Şekil 8-9’da gösterilene benzer bir
iletişim kutusu göreceksiniz.

91
Şekil 8-9Çalışma sayfası metinlerine yaptığınız gibi grafik başlıkları ve etiketlerini biçimlendirebilirsiniz.

3. Kenarlıklar ya da renkleri değiştirmek, metindeki karakter biçimlendirmesini ayarlamak ya da

metin yönlendirmesini ayarlamak için Desenler, Yazı Tipi ve Hizalama sekmelerini kullanın.
4. Metni biçimlendirdikten sonra Tamam’ı tıklatın.

Not: Bir etiketi biçimlendiryorsanız iletişim kutusunda ayrıca sayı sekmesi de olacaktır.

8.7.6 Veri etiketlerinde Sayısal Biçimlendirmeyi Ayarlamak

Önceki konuda anlatılan yönergelere uyarak bir veri etiketi seçtiyseniz, Biçimlendirme iletişim kutusu
(veri Etiketlerini biçimlendir adlı) Şekil 8 9’da gösterildiği gibi bir Sayı sekmesi içerir. Etiketlerdeki
sayısal biçimlendirmeyi ayarlamak amacıyla Sayı sekmesini kullanmak için aşağıdaki adımları izleyin.

1. Yüzdeler ya da dolar gibi sayısal veri içeren bir veri etiketini ya da ekseni tıklayın. Ekseni
seçerek aynı zamanda kılavuz çizgilerle eksenlerin kesiştiği noktalardaki ilgili sayısal değerleri
de seçersiniz

İpucu: Veri etiketleribi eklemek için ya da değiştirmek için Grafik menüsündeki grafik
Seçenekleri komutunu kullanın ve Veri Etiketi sekmesini tıklayın.

2. Biçim, Seçili eksen’i seçin. (bir veri etiketi seçtiyseniz Seçili Veri Etiketleri komutunu seçin.)

Şekil 8-10 Sayı Sekmesi bir eksen ya da veri etiketindeki sayı biçimlendirmesini değiştirmenizi sağlar.

3. Biçimlendir iletişim kutusunun Sayı sekmesini tıklayın. Ekranınız Şekil 8 10’dak, gibi
görünecektir.

92
 4. Kullanmak istediğiniz sayısal kategoriyi tıklayıp gerekiyorsa yeni bir ondalık basamak sayısı
belirleyin.
5. Biçimlendirmeyi bitirdiğinizde Tamam’ı tıklatın.

8.7.7 Kılavuz Çizgilerini Ayarlamak

Birçok grafik türünde(pasta ve halka grafikleri dışında) x ekseni boyunca yatay ve y ekseni boyunca
dikey ilerleyen kılavuz çizgilerinin yer almasını sağlayabilirsiniz. Kılavuz çizgileri grafiğinizdeki
resimlerle rakamları ilişkilendirmenize yardımcı olur ve veri kategorileri arasında karşılaştırmalar
yapmanız gerektiğinde kullanışlıdır.

Grafiğinize kılavuz çizgiler eklemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Grafiği görüntüleyin. Grafiğiniz bir çalışma sayfasına katıştırılmışsa Excel’in grafik komut ve
araçlarını etkinleştirmek için grafiği tıklayın.
2. Grafik, sonra Grafik Seçenekleri’ni seçerek Grafik Seçenekleri iletişim kutusunu görüntüleyin.
Sonra, Kılavuz Çizgileri sekmesini tıklayın( Şekil 8-11’e bakın)

Şekil 8-11 Bu onay kutuları görünecek kılavuz çizgilerini belirler.

3. Bir ya da daha çok eksene kılavuz çizgileri eklemek için karşılık gelen Birincil Kılavuz Çizgileri
onay kutusunu işaretleyin. Daha sık kılavuz çizgileri için, bir ya da daha fazla İkincil Kılavuz
Çizgileri onay kutusunu işaretleyin.
4. Kılavuz çizgilerini eklemek için Tamam’ı tıklayın. Kılavuz Çizgileri’ni kaldırmak için yalnızca
Kılavuz Çizgileri onay kutularını temizleyin ve Tamam’ı tıklayın.

İpucu: Grafiğinizdeki kılavuz çizgilerini tıklayıp Delete tuşuna basarak da kaldırabilrisiniz.

93
 8.7.8 Grafik Göstergesini Değiştirmek
Grafik göstergesi bir kategorideki değerleri karşılaştırabilmemiz için grafikteki her renk ya da desenin
ne olduğunu tanımlar.

Excel var olan bir grafik göstergesinin yazı tipini, renklerini ve konumunu özel bir iletişim kutusu
kullanarak değiştirmenizi sağlar. Grafik Sihirbazı'nı kullanarak bir grafiği ilk kez oluştururken bir
gösterge ekleyebilir ya da daha sonra Grafik araç çubuğundaki Gösterge düğmesini tıklayarak
ekleyebilirsiniz.

Bir grafik göstergesinin yazı tipini, renklerini ya da konumunu değiştirmek için aşağıdaki adımları
izleyin:

1. Grafiği görüntüleyip çevresinde seçim tutamaçlarını görüntülemek için göstergeyi tıklayın.(Bu

tutamaçlardan herhangi birini sürükleyerek göstergeyi yeniden boyutlandırabilirsiniz.)
2. Gösterge Biçimlendir iletişim kutusunu görüntülemek için Biçim, Seçili Gösterge’yi Tıklayın.
İletişim kutusu gösterge kutusunda kullanılan kenarlık, renk ve desenleri denetlemenizi
sağlayan üç sekme içerir, gösterge metni için kullanılan yazı tipi ve grafiğe göre göstergenin
konumu.
3. Göstergeyi Özelleştirmek için Desenler, yazı Tipi ve yerleştirme sekmelerini kullanın.
Bitirdiğinizde Tamam’ı tıklayın.

İpucu: Bir grafik göstergesindeki metni hızlıca biçimlendirmek için araç çubuğundaki Yazı
Tipi, yazı Tipi Boyutu, Kalın ;İtalik, Altı Çizili, Dolgu rengi ve AYzı tipi Rengi düğmelerini
kullanabilrisiniz.

8.7.9 3-B Grafiklerde Görüntüleme açısını Değiştirmek

Excel Alan, Çubuk, Sütun, Çizgi, Pasta, Radar, Yüzey, Silindir, Koni, Piramit kategorilerindeki 3 -B grafik
türleri sunar.

Grafiği seçip grafik menüsünden 3-B Görünüm’ü seçerek 3-B grafiğinizin yönlendirmesini ya da
görüntüleme açısını değiştirebilirsiniz.

Grafiği ileri ya da Geri

döndürmek için
tıklayın. Perspektifi değiştirir.

Grafiği saat yönünde veya saatin ters

yönünde döndürmek için tıklayın. 94
 8.7.10 Grafik Biçimlerini Kopyalamak
Birlikte sunmak istediğiniz grafikleri, her birinin biçimini diğerine kopyalayarak tutarlı şekilde
biçimlendirilmelerini sağlayabilirsiniz. Bu çalışma sayfalarında ya da diğer Office 2003
uygulamalarında olduğu gibi biçim boyacısını kullanmaya benzer. Grafik biçimlerini kopyalamak için
aşağıdaki adımları izleyin:

1. Sonraki grafikler için örnek olacak olan grafik alanını seçin. Bunun için grafiğin içini tıklayın
ama belirli bir grafik öğesini değil. Ya da, grafik araç çubuğundaki grafik Nesneleri açılır
listesinde Grafik Alanı’nı seçin.
2. Düzen, Kopyala’yı seçin.
3. Yeni biçimlendirmenin uygulanacağı grafiği seçin
4. Düzen, Özel Yapıştır’ı seçin. Özel yapıştır iletişim kutusunda biçimler seçeneğini seçip
Tamam’ı tıklayın.

Excel grafik türü ya da eksenlerin ölçeklendirilmesi gibi büyük olasılıkla değiştirmek istemeyeceğiniz
bazı özelikleri de içerecek şekilde ikinci grafiği birinci grafiğinize uyacak şekilde yeniden biçimlendirir.

8.8 Etiketler ve Oklar Eklemek

Bir ok ekleyerek bir grafik özelliğini vurgulamak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Bir okla süslemek istediğiniz grafiği görüntüleyin grafik çalışma sayfasına katıştırılmışsa
Excel’in grafik komut ve araçlarını etkinleştirmek için grafiği tıklayın.

2. Excel’in Standart Araç Çubuğundaki Çizim düğmesini tıklayın.

Excel aşağıdaki Çizim Araç Çubuğunu görüntüler.

WordArt ekle Çizgi stili

Kesik Çizgi stili
Çizgi Rengi
Metin kutusu ekle Ok stili
Dolgu Rengi

Yazı Tipi
Ok Rengi
Çiz Menüsü
Gölgelendirme
Oval
3-B stili
Otomatik Şekil
Menüsü Diyagram ya da Resim ekle
Kuruluş Grafiği
ekle Küçük Resim ekle

95
 3. Çizim Araç Çubuğundaki ok düğmesini tıklayın. Fare işaretçisi çizim artısına dönüşür.
4. Okunuz olacak çizgiyi çizin(okun kuyruğunda tıklayıp tutarak ve sürükleyip okun baş tarafında
bırakarak.) Fare Düğmesini bıraktığınızda, varsayılan stilde bir ok görünür.
5. Çizgi Stili düğmesiyle çizgi kalınlığını, Kesik Çizgi Stili düğmesiyle kesik çizgi stili seçerek ya da
Ok Stili düğmesiyle okun başını ve kuyruğunu ayarlayarak oku özelleştirin.

Oka metin kutusu eklemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Çizim araç çubuğundaki Metin kutusu düğmesini tıklayın.

2. Etiket metninizi içerecek bir dikdörtgen çizmek için sürükle bırak yöntemimin kullanın.
3. Etiket metnini girip tüm metin kutusunu seçmek için metin kutusunun kenarını tıklayın.
4. Metnin yazı tipi, boyutu, stili(kalın, italik, altı çizili), rengi ya da yazı tipi rengini ayarlamak için
Biçimlendirme Araç çubuğunu kullanın.
Metnin rengini değiştirmek, kenarlık rengini ayarlamak için Çizim Araç Çubuğundaki uygun
düğmeleri de kullanabilirsiniz.

İpucu: Serbest metin kutuları ve oklarını grafiğinizde, fareyle seçip sürükleyerek istediğiniz gibi
yerleştirebilirsiniz. Silmek için ise seçip Delete tuşuna basmanız yeterli.

5. Seçim tutamaçlarını kullanarak metin kutusunu yeniden boyutlandırın ve kenarlarından

sürükleyerek istediğiniz yere yerleştirin. Sonra, seçim tutamaçlarını kaldırmak için grafik
alanının dışında herhangi bir yeri tıklayın.

6. Çizim araç çubuğunu ekrandan kaldırmak için kapat düğmesini tıklayın. Kapat düğmesi
görmüyorsanız çizim araç çubuğunun üzerine sağ tıklayıp Çizim’in onay kutusunu temizleyin.

96
8.9 Bir Grafiği Yazdırmak
Grafik renklerini Önizleme’de tam olarak denetlemek için aşağıdaki adımları izleyin.

1. Yazdırmak istediğiniz grafiği görüntüleyin. Grafik kendi sayfasında ise ı sayfayı etkinleştirin.
Grafik çalışma sayfasına katıştırılmışsa seçmek üzere grafiği tıklayın.

2. Standart araç çubuğu üzerindeki Baskı Önizleme düğmesine tıklayın

3. Grafik gölgelendirmesini denetleyin; bir gri tonunu diğerinden ayırt edebilmeniz gerekir.
(Renkli bir yazıcı kullanıyorsanız, her şey renkli gözükecektir)

4. Baskı önizlemeden çıkmak için Kapat’ı tıklayın.

Özellikle belirli veri serileri ve veri noktaları gözükmüyorsa değiştirmek istediğiniz grafik parçasını çift
tıklayıp yeni bir renk ya da desen belirleyin. Grafik türüne bağlı olarak Veri Serilerini Biçimlendir ya da
veri Noktasını Biçimlendir iletişim kutusunda çalışıyor olacaksınız.

Desenler sekmesinde Dolgu Efektleri düğmesini tıklayıp Desenler Sekmesindeki seçeneklere bakın.
Bunlar, siyah beyaz yazdırma seçeneklerinde ayırt edilebilir grafik oluşturmakta faydalıdır.

Bir grafik yazdırmak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Yazdırmak istediğiniz grafiği

a. Grafik kendi sayfasında ise o sayfayı etkinleştirin.

Bir grafik yazdırmak için aşağıdaki adımları izleyin.

1. Yazdırmak istediğiniz grafiği görüntüleyin. Grafik kendi sayfasında ise o sayfayı etkinleştirin.
Eğer grafik katıştırılmışsa, sadece grafiği yazdırmak istiyorsanız grafiği tıklamalısınız.
2. Dosya, Yazdır’ı seçerek yazdır iletişim kutusunu açın.
3. İstediğiniz yazdırma seçeneklerini belirleyip grafiğinize yazıcıya göndermek için Tamam2ı
tıklatın.

Sorun Giderme

Excel grafiğinizi beklenenden büyük yazdırıyor.

Varsayılan olarak Excel bir grafiği sayfanın tamamına yazdırır. Yazdırılan grafiğin çalışma
sayfanızdakiyle aynı boyda olmasını istiyorsanız Dosya, Sayfa Yapısı’nı seçip Grafik sekmesini
tıklayın ve yazdırmadan önce Özel seçeneğini seçin. Bu seçenek grafiğinizin tam olarak
çalışma sayfanızda göründüğü gibi kâğıda bastırılmasını sağlar.

97
9. Veritabanı Teknikleri: Listeler, Süzgeçler ve Özet Tablolar
Bu bölümde bir çalıma kitabında nasıl liste oluşturacağınız, bir ya da daha fazla alanı temel alan listeyi
nasıl sıralayacağınızı, süzgeçleri kullanarak önemli kayıtları nasıl konumlandıracağınızı, alt toplamları
kullanarak girdileri nasıl düzenleyip çözümleyeceğinizi ve özet tablolarla özet grafikleri kullanarak
nasıl özet bilgisi oluşturacağınızı öğreneceksiniz.

9.1 Bir Listeyi Veritabanı Olarak kullanmak

Bir liste, tutarlı biçimlendirilmiş sıradan bir çalışma sayfasından daha kesin kurallara uyan satır ve
sütun biçimindeki veri toplamıdır.

Şekil 9-1 Bir Excel çalışma sayfasında tipik bir liste sütun başlıkları içerir

Bir liste oluştururken aşağıdakilere dikkat edin.

• Sabit sayıda bilgi sütunu(ya da kategorisi) olmasını sağlayın; listenizi güncel tutmak için
kayıtları ekleyip, silip ya da yeniden düzenleyerek satır sayılarını değiştirebilirsiniz.
• Her sütunu aynı tür bilgi için kullanın.
• Liste başında boş satır ya da sütun bırakmayın; gerekirse boş hücreler bırakabilirsiniz.
• Excel’in veriyi liste olarak tanımasını kolaylaştırmak için listenizi çalışma sayfasındaki tek bilgi
yapın.
• Tutarlı şekilde benzer bilgiler girerek veri bütünlüğünüz koruyun. Örneğin harcama
kategorisine reklamlar için, bir satıra REK, bir satıra reklam girmeyin.

Excel’de bir liste oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Yeni bir çalışma kitabı ya da var olan bir çalışma kitabında yeni bir sayfa açın.
2. Listedeki her alan için bir sütun başlığı oluşturun, sütun başlıklarını koyu olarak biçimlendirin
ve hizalamalarını ayarlayın.
3. Kullanmayı planladığınız veri için sütun başlıklarının altındaki hücreleri biçimlendirin. Bu sayı
biçimlerini(para birimi ya da tarih gibi) hizalamayı ya da herhangi başka bir biçimi içerebilir.
4. İlgili kayıtları daha sonra gruplar halinde düzenleyebileceğiniz şekilde kullandığınız sözcük ve
başlıklarda tutarlı olmaya dikkat ederek sütun başlıklarının altına yeni kayıtlar ekleyiniz. İlk

98
 kayıtla sütun başlıklarınızın arasında bile boşluk kalmayacak şekilde ihtiyacınız kadar çok satır
girin.

Excel’in Otomatik Tamamlama özelliği yinelenen girdileri siz yazarken sözcüğü tanıyıp tamamlayarak
yardımcı olur. İyi bir seçenek hücreyi farenin sağ tuşuyla tıklayıp önceden yazılmış bir girdiyi Listeden
Al komutuyla kullanmaktır.

Otomatik Tamamlama özelliğini etkinleştirmek için Araçlar, Seçenekler’i seçip Düzen sekmesini
tıklayın ve Hücre Değerleri için Otomatik Tamamla’yı etkinleştir onay kutusunu işaretleyin.

9.1.1 Veri Girişi İçin Bir Form Kullanmak

Listenizdeki verinin yönetimin kolaylaştırmak için Excel Veri, Form komutunu kullanarak kayıtları
eklemenize, silmenize ve aramanıza olanak tanır. Form2u seçiğinizde, listenizdeki alanları ve birkaç
liste yönetim komut düğmesi gösteren özelleştirilmiş bir iletişim kutusu görünür.(Bakınız Şekil 9-2)
geçerli çalışma sayfasının adı da iletişim kutusunun başlık çubuğunda görüntülenir.

Şekil 9-2 Form komutu bir listenin satır ya da sütunlarına farklı bir veri girme yöntemi sağlar.

Veri, Form komutunu seçtiğinizde listenizdeki ilk kayıt gözükür. Dikey kaydırma çubuğunu tıklayarak
kaydırma yapabilirsiniz. Boş bir kayı görüntülemek için listenin en altına inebilir ya da Yeni2yi
tıklayabilirsiniz. Excel listenin sonuna yeni kayıt ekler.

Ölçüt düğmesi basit bir süzgeç uygulayarak Form penceresinde gördüğünüz kayıtları sınırlandırmanızı
sağlar. Bu düğmeyi tıkladığınızda Excel karşılık gelen alandaki girdileri eşleştirmek için boş bir forma
arama ölçütü girmenizi sağlar; arama ölçütünüz <ve > gibi işlemleri içerebilir. Metin içeren alanlar için
ölçüt belirlediğinizde, yalnızca ilk harfleri yazarsanız Excel, Bul komutunu kullanıyormuşsunuz gibi
karşılıkları bulur. Aynı zamanda, joker karakterleri ?(tek bir karaktere karşılık gelmesi için) ve *( bir
tümceye karşılık gelmesi için) kabul eder.

99
9.1.2 Girerken Veriyi Doğrulamak
Excel listenizi yazım hatalarını azaltmak için hücrelere girilebilecek bilgi türünü denetlemek
isteyebilirsiniz. Örneğin, Ay sütununa yalnızca Ocak ya da Şubat tarihlerinin girilmesini ya da Satış
sütununa belirli aralıktaki TL. değerlerinin (diyelim ki 0TL-5.000.000 TL) girilmesini isteyebilirsiniz.
Excel’de bu tür veri gerekliliklerini veri doğrulama adlı bir biçimlendirme seçeneğiyle yapabiliriz. Veri
doğrulamayı kullandığınızda formüllerin ya da liste yönetim araçlarının hata vermesine neden
olabilecek geçersiz veriden çalışma sayfanızın bir kısmını ya da tamamını koruyabilirsiniz.

İpucu: Excel aynı zamanda belirli bir kullanıcının yaptığı değişikliklerden sayfanızın
kısımlarını korur. Ayrıntılı bilgi için sayfa 58’de “Çalışma Sayfalarını Ve Çalışma Kitaplarını
Korumak” başlığına bakın.

Belirli aralıktaki çalışma sayfası hücrelerinde veri doğrulamayı yapmak için adımları izleyin:

1. Veri doğrulamayla korumak istediğiniz sütundaki hücreleri seçin. Bu Yeni kayıtlar

ekleyeceğiniz boş hücreleri olduğu kadar önceden içinde veri olan hücreleri de içermelidir.(
Listenizin ne kadar uzun olacağından emin değilseniz, sütunun tamamını seçebilirsiniz.)
2. Veri, Doğrulama’yı seçin. Veri Doğrulama iletişim kutusu açılır. Ayarlar Sekmesini tıklayın.
3. Açılan İzin Verilen listesinde seçili hücreler için istediğiniz girdi biçimini belirleyin.
Seçenekleriniz Herhangi Bir Değer(var olan veri doğrulamasını kaldırmak için kullanılır) Tüm
Sayı, Ondalık, Liste, Tarih, Saat, Metin Uzunluğu ve Özel( kendi formülünüzü yazmak için
belirlediğiniz bir biçim)
İzin Verilen açılır listesinde bir değer seçtiğinizde aşağıda gösterildiği şekilde Excel2in kabul
edeceği en küçük sayı ya da en büyük sayı gibi fazladan girdi koşullarını ya da kısıtlamalarını
belirlemenize yarayan ek metin kutuları görünür.

100
4. Aşağıda gösterilen Girdi iletisi sekmesini tıklayıp hücre seçildiğinde görüntülenecek olan iletiyi
belirlemek için Hücre Seçildikten Sonra Girdi iletisini Göster’i işaretleyin.

Başlık ve Girdi iletisi metin kutularında bir kullanıcı veri doğrulama biçimlendirmesini içeren
hücreyi seçtiğinde, açılan kutuda görüntülenecek olan başlığı ve metni girin. (Bu kutu isteğe
bağlıdır ancak kutuyu kullanmak bir hata yapmadan önce kullanıcılarınızın belirlediğiniz
gereklilikleri bilmesine yardımcı olur.)

5. Hata Uyarısı sekmesini tıklayıp bir kullanıcı hücreye uygun olmayan bilgi girerse, excel2in
görüntülemesini istediğiniz hata iletisini belirlemek için Geçersiz Veri Girildikten Sonra hata
uyarısı Göster’i tıklayın

6. Stil açılan listesinde aşağıdaki seçeneklerden birini seçin.

• Dur( girdiyi bloke etmek için)
• Uyarı (girdiye izin vermek ancak kullanıcıyı uyarmak için)
• Bilgi ( bilgiye izin vermek ancak bir not görüntülemek için)
7. Başlık ve Hata iletisi metin kutularında kullanıcı geçersiz veri girerse görünmesini istediğiniz
başlığı ve metni girin. Örneğin, Bu çalışma sayfası sadece Ocak ve şubat satışlarını izler gibi. (
Başlık metin kutusu Hata İletisi iletişim kutusunun başlığında görünecek metni girmenizi
sağlar.)
8. Veri doğrulama iletişim kutusunu tamamlamak için Tamam’ı tıklayın. 5.-7. Adımlarda
gösterilen seçenekleri belirlediyseniz, etkin veri doğrulamasına sahip bir hücreye yanlış türde
veri girerseniz aşağıdakine benzer bir hata iletisi göreceksiniz.

101
9.2 Satır ve Sütunları Sıralamak
Veri menüsünde yer alan Sırala komutu kayıtlarınızı bir ya da daha fazla sütundaki değerleri temel
alan farklı bir düzende sıralamanızı sağlar. Kayıtları haftanın günleri, yılın ayları ya da iş başlıkları
şeklinde artan ya da azalan düzende ya da özel düzende sıralayabilirsiniz.

Bir sütunu temel alan bir listeyi sıralamak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Listeyi sıralamak için temel almak istediğiniz sütundaki bir hücreyi tıklayın.

Dikkat: Sütunun tamamına sıralamadan seçerseniz, Excel ya tüm lsiteyi sıralamanıza( seçimi
tüm listeyi içerecek şekilde genişleterek) ay da yalnızca sütundaki girdileri sıralamanzıa izin
veren bir iletişim kutusu görüntüler. Yalnızca sütun girdilerini sıralarsanzı, ait oldukları
kayıtlarla birlikte aynı sırada kalmazlar.

2. Veri, Sırala2yı seçin. Excel listenizdeki tüm kayıtları seçer ve aşağıdaki iletişim kutusunu
görüntüler:

3. Sıralama Ölçütü açılan listesi seçtiğiniz sütunun başlığını içerir. İsterseniz, bu listeden
sıralamak için başka bir sütun seçebilirsiniz.

102
 4. Artan düzeni,(A’dan Z’ye, en küçükten en büyüğe, en eski tarihten en yensine) ya da azalan
düzende(Z’den A’ya, en büyükten en küçüğe, en yeni tarihten en eskinse) belirlemek için
sıralama düzeni seçenek düğmelerinden birini tıklayın.
5. Listenizin ilk satırı bir başlık satırıysa( genellikle böyledir), Excel2in listenin ütündeki başlık
satırını sıralama dışı tutması için Başlık Satırı var seçeneğini seçin. Listenizde bir başlık satırı
yoksa Başlık Satırı Yok seçeneğini seçin.
6. Sıralamayı işleme koymak için Tamam’ı tıklayın. İlk sütunu artan düzende sıraladıysanız
ekranınız aşağıdakine benzeyecektir.

İpucu: Tek bir sütunu temel alan bir listeyi hızla sıralamak için sütunda
bir hücreyi tıklayıp, sonra Standart Araç Çuubuğundaki Artan Sıralama

, ya da Azalan Sıralama düğmelerinden birini tıklayın.

9.2.1 Birden Çok Sütunu Sıralamak

Listenizde sıraladığınız sütundaki girdilere eş kayıtlar varsa, onarlı sıralamak için ek sıralama ölçütleri
belirleyebilirsiniz. İki ya da üç sütunu temel alan bir listeyi sıralamak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Sıralamak istediğiniz listede bir hücreyi tıklayın.

2. Veri, Sırala’yı seçin. Excel listenizdeki kayıtları seçip önceki konuda gösterilen Sırala iletişim
kutusunu görüntüler.
3. Sıralama ölçütü açılır listesinde sıralayacağınız birincil alanı seçin. O sütun için artan ya da
azalan düzeni belirleyin.
4. Birinci Sonra açılır listesini tıklayıp birincil alana eş girdilere sahip tüm kayıtları da sıralamak
amacıyla ikinci sütunu sıralamak için seçin. İkinci sıralama için de azalan ya da artan düzeni
belirleyin.
5. Gerekirse üçüncü Sonra açılır listesini tıklayıp sıralamak için üçüncü bir sütun seçin. Bir defa
daha artan ya da azalan düzeni belirleyin. (Sıralamalarınızın tümün aynı düzende olması
gerekmez) Bir Sıralama iletişim kutusunun aşağıda gösterildiği gibi üç sıralama seviyesi vardır.

103
6. Listenizin ilk satırı bir başlık satırıysa( genellikle böyledir), Excel’in listenin ütündeki başlık
satırını sıralama dışı tutması için Başlık Satırı var seçeneğini seçin. Listenizde bir başlık satırı
yoksa Başlık Satırı Yok seçeneğini seçin.
7. Sıralamayı işleme koymak için Tamam’ı tıklayın.

Burada verilen örnek yukarıdaki sıralamalarla aşağıdaki gibi gözükecektir.

Sorun Giderme:

Bir listeyi sıralamak formül içeren hücrelerde geçersiz sonuçlara ya da hatalara yol açtı.

Formüller içeren bir listeyi sıralamak formüllerin içindeki hücre başvurularını karmakarışık
yapabilir. Satıra göre sıralıyorsanız, yalnızca her satırdaki formül aynı satırdaki diğer hücrelere
başvuru yapıyorsa sorun çıkmaz. Yoksa, sıralamayı geri alıp formüllerdeki hücre başvurularını
liste dışındaki, tercihen farklı bir çalışma sayfasındaki hücrelere mutlak başvuru olarak
değiştirin.

Bir listeyi sıralamadan sonra özgün haline geri döndürmek için Düzen,Geri Al’ı seçin.

104
9.2.2 Kendi Özel Sıralama Düzeninizi oluşturmak
Excel, alfa sayısal ya da kronoljik düzenleri izlemeyen listeleri yeniden düznelmeneizi sağlayan özel
sıralama düzenelri oluşturmanıza izin veriri. Mesela, Excel2e alfabetik kurallar yerine bölgeleri sizn
istedğiniz düzende sıralamasını bildirmek için (Ege, Karadeniz, Akdeniz, Doğu Anadolu, v.b) ülkenin
bölgeleri için özel br sıralama düzeni oluşturabilrisiniz. Özel bir sıralam düzeni tanımladığınızda
Seçenekler iletişim kutusunda görünür ve tüm çalışma kitabında geçerlidir.

Özel bir sıralama düzeni oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Araçlar, Seçenekler2i seçip Özel Listeler sekmesini tıklayın.

2. Özel Lsiteler’in altındaki YENİ LİSTE satırını tıklayın. Metin işaretçisi Liste girdileri liste
ktuusanda görünür. Burası, özel lsitenizdeki öğeleri gireceğiniz yerdir. (Bu örnekte Ege,
Karadeniz, Akdeniz, Doğu Anadolu özel düzenini oluşturacağız.)
3. Ege, Karadeniz, Akdeniz, Doğu Anadolu girip Ekle’yi tıklayın. Her değeri bir virgülle ayırabilir
ya da her brini ayrı satıra girebilrisinzi. Yeni özel düzen Şekil 9-3’de gösterildiği gibi Özel
listeler kutusunda gözükür. Şimdi bir sonraki “Özel Bir Sıralama Düzeni Kullanmak” b
bölümünde açıklandığı giib sütunalrınızı sıralamak için bu sıralama düzenini kullanabilrisiniz.

Şekil 9-3 Özel Listeler Sekmesi Excel’in özel sıralama düzenlerini eklemenizi, silmeniz ve değiştirmenizi sağlar.

4. Seçenekler iletişim kutusunu kapatmak için Tamam’ı tıklayın.

9.2.3 Özel Bir Sıralama Düzeni Kullanmak

Alfabetik ya da sayısal olmayan bir düzeni temel alarak istediğinizde, Sırala iletişim kutusundaki
Seçenekler düğmesini tıklayıp karşılaştırma için kullanmak amacıyla özel bir sıralama düzeni
belirleyebilirsiniz. Özel bir sıralama düzeni belirlemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Listenizdeki herhangi bir hücreyi tıklayın.

2. Veri, Sırala’yı seçin. Excel listenizdeki kayıtları seçip Sıralama iletişim kutusunu görüntüler
3. Sıralama Ölçütü liste kutusundan sıralama için birincil alanı belirleyin. Artan ya da azalan
düzeni seçin.
4. Sıralama Seçenekleri iletişim kutusunu görüntülemek için Seçenekler’i tıklayın.

105
5. İlk anahtar sıralaması açılan listesinden bir özel düzen seçin.
6. Sıralamayı işleme koymak için her iletişim kutusunda Tamam’ı tıklayın. Listeniz belirlediğiniz
özel ölçütlerle sıralanmış görüntülenir.

106
9.3 Kayıtları Bulmak İçin Filtre Kullanmak
Filtre uygulama, aralıktaki verinin alt kümesini bulmak ve üzerinde çalışmak için hızlı ve kolay bir
yoldur. Filtre uygulanmış bir aralık, yalnızca bir sütun için belirttiğiniz ölçütlere uyan satırları gösterir.
Microsoft Excel, aralıklara filtre uygulamak için iki komut sağlar.

Microsoft Excel, aralıklara filtre uygulamak için iki komut sağlar:

• Basit ölçütler için seçime göre filtre içeren Otomatik Filtre

• Daha karmaşık ölçütler için Gelişmiş Filtre

Sıralamadan farklı olarak, filtre uygulandığında aralık yeniden düzenlenmez. Filtre, görüntülenmesini
istemediğiniz satırları geçici olarak gizler.

Excel satırlara filtre uyguladığında, aralık alt kümelerinizi yeniden yerleştirmeden veya taşımadan
düzenleyebilir, biçimlendirebilir, grafik haline getirebilir ve yazdırabilirsiniz.

Filtre komutunu kullanarak kayıtları bulmak için şu adımları izleyin:

1. Listedeki herhangi bir hücreyi tıklayın.

2. Veri, Filtre Uygula’yı seçip alt menüden Otomatik Filtre Uygula’yı seçin. Filtre uygulanan
aralıktaki sütun etiketlerinin sağında Otomatik Filtre okları görünür.
3. Filtre için kullanmak istediğiniz başlığın yanındaki aşağı oku tıklayın.

Şekil 9-4 Otomatik Filtre uygula komut listenizdeki her sütunun üstüne filtre okları yerleştirir.

4. Listenizdeki bir sütun bir ayda daha fazla boş hücre içeriyorsa aynı zamanda en altında (Boş
Olanlar) ve (Boş Olmayanlar) seçenekleri görüntülenir. (Boş Olanlar) seçeneği sadece süzgeç
sütunundaki boş hücre içeren kayıtları görüntüler. Böylece kayıp öğeleri hızla bulabilirsiniz.
Excel, belirlediğiniz ölçüte uymayan girdileri gizler ve etkin süzgeç okunu vurgular. Microsoft
Excel, süzülmüş öğeleri maviyle gösterir

107
 Vurgulanmış etkin
süzgeç oku

Şekil 9-5 Doğu Anadolu bölgesi için filtre uygulandığında, diğer bölgeler gizlenir.

Doğu Anadolu bölgesini içeren veri

kayıtlarının satır numaraları da
vurgulanmış

Otomatik Filtre ile çalışmaya devam etmek ama kayıtlarınızı tamamını görüntülemek için Veri, Filtre,
Tümünü Göster’i tıklayın. Excel tüm kayıtlarınızı yeniden görüntüler. Otomatik Filtre açılır listesini
kaldırmak için Filtre alt menüsündeki Otomatik Filtre Uygula komutunu devreden çıkarın.

İpucu: Otomatik Filtre aktif iken sütun başlığındaki açılan oku tıklayıp açılan listeden Artan Sıralama
ya da Azalan Sıralama’yı seçerek herhangi bir sütundaki değerleri kullanıp listenizi hızla
sıralayabilirsiniz.

9.3.1 Özel Bir Otomatik Filtre Oluşturmak

Özel bir Otomatik Filtre oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Listedeki herhangi bir hücreyi tıklayın.

2. Otomatik Filtre önceden etkin değilse Veri, Filtre Uygula’yı seçip, sonra alt menüden
Otomatik Filtre’yi seçin. Listedeki her sütunun başında bir açılır liste gözükür.
3. Özelleştirilmiş filtre için kullanmak istediğiniz başlığın yanındaki oku tıklayıp seçenekler
listesinden (Özel)’i seçin. Özel Otomatik Filtre iletişim kutusu açılır.

Şekil 9-6 Özel otomatik Filtre iletişim kutusu kendi filtreniniz oluşturmanızı sağlar.

4. İlk açılır listede, filtreniz için kullanmak istediğiniz ilişkiyi( eşittir, lükçüktür, büyüktür,
v.b.)belirleyin. Sonra, ilk değer liste kutusunu tıklayıp ayarlamak istediğiniz sınırı belirleyin.
(mesela, büyük ya da eşittir 500 TL)

108
 5. İkinci bir aralık belirlemek için kayıtların iki ölçütü de sağlaması gerektiğini bildirmek için VE’yi
ya da kayıtların iki ölçütten herhangi birini sağlaması gerektiğini bildirmek için Veya’yı
tıklayın. Sonra ikincil liste kutusunda bir sıralama ilişkisi belirleyip, ikinci değer listesinde bir
aralık sınırı belirleyin. Şekil 9-6 iki aralık ölçütü ayarlanmış bir Özel Otomatik Filtre iletişim
kutusunu gösterir.
6. Özel Otomatik filtre’yi uygulamak için Tamam’ı tıklayın

9.4 Bir Listeyi Toplamlar Komutuyla Çözümlemek

Veri Menüsündeki Alt Toplamlar komutu, kayıtları gruplar halinde görüntüleyip alt toplamlar,
ortalamalar, en büyük değerler, en küçük değerler gibi özel bilgileri ekleyerek bir listeyi düzenleyip
çözümlemenizde size yardımcı olur. Alt toplamlar komutu aynı zamanda sayı sütunlarını hızlı
toplamanızı sağlayacak şekilde listenizin en üstünde ya da en altında bir genel toplam da görüntüler.
Ek bir yarar olarak Alt toplamalar, listedeki her kısmı basitçe tıklayarak genişletip daraltabileceğiniz
şekilde listenizi Ana Hat görünümünde görüntüler.

Bir listeye alt toplamlar eklemek için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Listeyi her grubun kayıtlarının birlikte yerleştirileceği şekilde düzenleyin. Bunu yapmanın
kolay bir yolu gruplarınız için temel aldığınız alan üzerinde sıralama yapmaktır. Örneğin,
çalışan, bölge ya da mağazayı temel alan bir sıralama yapabilirsiniz.
2. Veri, Alt Toplamlar’ı seçin. Excel alt toplam iletişim kutusunu açar ve listeyi seçer.
3. Aşağıdakinin Her Değişiminde liste kutusunda, alt toplamını tamamlamak istediğiniz grubu
seçin. Bu, listeyi sıraladığınız sütunun aynısı olmalıdır. Bu değer, her değiştiğinde Excel bir
satır ekler ve bu kayıt grubundaki sayısal alanlar için bir alt toplam hesaplar.
4. Kullanılacak işlev liste kutusunda alt toplamda kullanacağınız bir işlev seçin.(bkz. Tablo 1)
5. Alt toplam ekleme Yeri Liste kutusunda alt toplam hesaplanmasında kullanacağınız sütun ya
da sütunları seçin. Birden çok kutuyu işaretleyerek bir sütundan fazlasında alt toplam
alabilirsiniz ancak tüm sütunlara aynı işlevi uygulayacaksınız.

Şekil 9-7 Alt toplamlar iletişim kutusu

6. Alt toplamları listeye eklemek için Tamam’ı tıklayın. Alt toplamlar, ana hat ve bir genel
toplamla tamamlanmış Şekil 9-8’deki gibi bir ekran göreceksiniz.

109
 Bu üç düğme görüntü seçeneklerini verir.

1= Yalnızca genel toplam, 2=Genel toplam ve alt

toplamlar, 3= Tüm Kayıtlar

Ayrıntılarını
görüntlemek için alt
toplamı genişletmek
amacıyla artıya
düğmesini tıklayın

Alt toplam
ayrıntılarını
daraltmak için
eksi düğmesini
Şekil 9-8 Alt toplamlar komutu listenizin bir ana hat görünümünü oluşturur.

İşlev Tanım
TOPLAM Alt toplam grubundaki rakamları toplayın
SAY Gruptaki boş olmayan hücrelerin sayısını sayın
ORTALAMA Gruptaki sayıların ortalamasını alın
EN BÜYÜK Gruptaki en büyük sayıyı görüntüleyin
EN KÜÇÜK Gruptaki en küçük sayıyı görüntüleyin
ÇARPIM Gruptaki sayıların hepsini çarpın
SAYI ADEDİ Gruptaki sayısal değer içeren hücrelerin sayısını
sayın
STDSAPMA Bir örneğe dayanan standart sapmayı hesaplayın
STDSAPMAS Tüm girdiler için standart sapmayı hesaplayın
DEĞİŞKEN Bir örneğe dayanan gruptaki varyansı yaklaşık
hesaplayın.
VARYANS Tüm girdiler için varyansı hesaplayın.
Tablo 1

Not: Alt toplamlar komutunu kullanmayı bitirdiğinizde Alt Toplam iletişim kutusunda Tümünü
Kaldır’ı tıklayın.

110
9.4.1 İç içe geçmiş alt toplamlar ekleme

1. Dış alt toplamlar

2. İç içe geçmiş alt toplamlar

Alt toplamını almak istediğiniz verilerin aşağıdaki biçimde olmasına dikkat edin:

Her sütunun ilk satırında etiket yer almalı, sütun benzer türde veri içermeli ve aralıkta boş satır veya
sütun bulunmamalıdır.

Verileri birden çok sütuna göre sıralamak için iç içe geçmiş sütunlarda önce dış alt toplam sütununa,
sonra bir sonraki iç sütuna vb. göre aralığı sıralayın. Yukarıdaki örnekte, aralığı önce Bölge sütununa,
sonra Spor sütununa göre sıralamanız gerekir.

En iyi sonuçları elde etmek için, sıraladığınız aralığın sütun etiketleri olması gerekir.

Sıralamak istediğiniz aralıktaki bir hücreyi tıklatın. Veri menüsünden, Sırala'yı tıklatın. Sıralama
Ölçütü ve Sonra kutularında sıralamak istediğiniz sütunları tıklatın.

İstediğiniz diğer tüm sıralama seçeneklerini seçin, sonra Tamam'ı tıklatın.

Dış alt toplamları ekleyin:

Veri menüsünden Alt Toplamlar'ı tıklatın.

Aşağıdakinin her değişiminde kutusunda, dış alt toplamların sütununu tıklatın. Yukarıdaki örnekte,
Bölge sütununu tıklatmalısınız.

Kullanılacak işlev kutusunda alt toplamları hesaplamak için kullanmak istediğiniz özet işlevini (özet
fonksiyonu: Özet Tablo raporu veya birleştirme tablosunda ya da liste veya veritabanına otomatik
toplamlar eklediğinizde kaynak verileri birleştiren bir hesaplama türü. Özet fonksiyon örnekleri
arasında Toplam, Say ve Ortalama sayılabilir.) tıklatın.

Alt toplam ekleme yeri kutusunda, alt toplamını almak istediğiniz değerleri içeren her sütunun onay
kutusunu seçin. Yukarıdaki örnekte bu sütun, Satışlar sütunudur.

Her alt toplamdan sonra bir otomatik sayfa sonu eklenmesini istiyorsanız, Gruplar arasında sayfa
sonu onay kutusunu seçin.

111
Sonuçların, alt toplamı alınan satırların altında değil, üstünde yer almasını istiyorsanız, Veri altında
özetle onay kutusundaki işareti kaldırın.

İç içe alt toplamları ekleyin:

Veri menüsünden Alt Toplamlar'ı tıklatın.

Aşağıdakinin her değişiminde kutusunda, iç içe alt toplam sütununu tıklatın. Yukarıdaki örnekte bu
sütun, Spor sütunudur.

Özet işlevini (özet fonksiyonu: Özet Tablo raporu veya birleştirme tablosunda ya da liste veya
veritabanına otomatik toplamlar eklediğinizde kaynak verileri birleştiren bir hesaplama türü. Özet
fonksiyon örnekleri arasında Toplam, Say ve Ortalama sayılabilir.) ve diğer seçenekleri seçin.

Geçerli alt toplamları değiştir onay kutusundaki işareti kaldırın.

9.4.2 Ana Hat Görünümünde Çalışmak

Excel2de ana hatlar oluşturmak için Alt toplamlar komutunu kullandığınızda, listenin farklı kısımlarını
Şekil 9-8’deki gibi sol kenar boşluğundaki düğmeleri tıklayarak inceleyebilirsiniz. Kaç seviyede veri
görebileceğinizi seçmek için sol kenar boşluğunu üstündeki sayıları tıklayın.

Belirli veri alt gruplarını genişletmek ya da daraltmak için artı ya da eksi düğmesini tıklayın

İpucu: Listedeki bitişik herhangi bir satır ya da sütun kümesini alt toplam eklemeden
gruplandırabilirsiniz. Bunu yapmak için satır ya da sütunları seçin. (eşleşen girdileri olması
gerekmez.) ve Veri, Gruplandır ve Seviyelendir, Gruplandır’ı seçin. Excel listeyi bir anahat olarak
görüntüler; grupları ayrı ayrı ya da tümünü birden Alt toplamlar komutuyla oluşturulmuş bir
anahatta olduğu gibi genişletip daraltabilirsiniz. Bir gruptan satır ya da sütunları kaldırmak için
onları seçtikten sonra Veri, gruplandır, gruplandır ve Seviyelendir, grubu çöz’ü seçin.

9.5 Özet tablolar ve Özet grafikler Oluşturmak

Sıralama ve süzme, çalışma tablolarımıza özetleme görünüm ve sorgulama bakımından özellikler
katar. Bu özelliklerin yanı sıra, Excel bir de özet tablo (pivot table) olarak daha gelişmiş bir yeteneğe
sahiptir.

Pivot tablolar (Özet tablolar), Excel'in en gelişmiş özelliklerinden birisidir. Verileri gruplamayı, alt
toplamlar almayı sağlar. Bunun dışında dış veritabanlarına bağlanmayı sağlayan gelişmiş bir
bölümdür.

Özet tablolar, sum (topla), count (say), average (ortalama )gibi sizin belirleyeceğiniz bir işlev
kullanarak veriyi özetleyebilir. Alt toplamları veya genel toplamları otomatik olarak ekleyebilir. Bunun
dışında hesaplanmış alanlar veya öğeler ekleyerek kendi formüllerinizi kullanabilirsiniz.

Excel 2003 içinde Pivot tablolar Web sayfası üzerinde yayınlanabilir. Böylece kullanıcılar bir Web
browser (Internet Explorer) aracılığıyla datalara erişebilirler.

112
Özet Tablolar, Excel’de Veri menüsünde ki bir sihirbazla kolaylaştırılmıştır. Sihirbaz, tablo
oluşturmanın ötesine giderek Özet tablo bilgisini görsel olarak sergileyen renkli özet grafikler de
oluşturur.

Özet Tablo raporları, karşılaştırmalar sunar, desenleri ve ilişkileri ortaya çıkarır ve eğilimleri çözümler.
Bu derste, Özet Tablo raporlarının bunların tümünü nasıl kolaylaştırdığını göreceksiniz. Bu raporlar
verileri farklı görünümlerde göstererek, bunları anlamlı bilgilere dönüştürerek karşılaştırmalar,
belirlemeler ve çözümlemeler yapar.

Hangi verileri çözümlemek istediğinize ve bunların nasıl düzenleneceğine siz karar verirsiniz.
Gereksinimlerinizi gerçek anlamda karşılayamayan tek bir forma bağlı kalmak yerine, her Özet Tablo
raporu, sorularınıza ustalıkla yanıt vererek size verilerin farklı bir görünümünü verir ve amaçlarınıza
uygun olarak özelleştirilir.

Özet Tablo raporu oluşturmak için Özet Tablo ve Özet Grafik Sihirbazı'nı kullanmadan önce, aşağıda
kaynak verilerinizde dikkat etmeniz gereken birkaç önemli nokta verilmiştir:

• İlk satırda, her sütunun başlığı bulunmalıdır. Sihirbaz bu başlıkları, Özet Tablo düzen alanına
sürükleyip bırakabileceğiniz alanların (veri gruplandırmaları için kullanılan sözcük) adları
olarak kullanacaktır.
• Raporda kullanılacak veri aralığında boş satır veya sütun bulunmamalıdır. Örneğin, bir veri
bloğunu diğerinden ayırmak için kullanılan boş satırlar kaldırılmalıdır.
• Her sütunda tek bir türde veri bulunmalıdır; örneğin, metinleri bir sütuna, sayısal değerleri ise
başka bir sütuna yerleştirin.

Şekil 9-9 Bu örnekteki kaynak veriler, her satış elemanının tek tek satışlarının listesidir.

1. Sütun başlıkları: Ülke, Satış Elemanı, Sipariş Miktarı.

2. Hiçbir satır veya sütun boş değil.

113
9.5.1 Özet Tablo ve Özet grafik Sihirbazını Kullanmak

1. Sorular sorun.
2. Sihirbazı kullanın.
3. Özet Tablo raporunu oluşturun

Excel'in açık olduğunu ve satış rakamlarını gözden geçirdiğinizi düşünün. Bu örnekte, ülkeye, satış
elemanına ve sipariş miktarına göre listelenmiş satışların gösterildiği 799 satır var.

Verileri nasıl daha anlaşılır hale getirebilirsiniz? Bunu bulmak için, önce neyi bilmeniz gerektiğini
kendinize sorun:

• Her satış elemanı ne kadar satış yaptı?

• Ülkeye göre satış tutarları nelerdir?

Yanıtları almaya hazır olduğunuzda aşağıdaki adımları izleyerek Özet Tablo oluşturmaya başlayın.

1. Özet Tablo olarak görüntülemek istediğiniz listedeki bir hücreyi tıklayın.

2. Sonra da Veri menüsünde Özet Tablo ve Özet Grafik Raporu'nu tıklatarak sihirbazı başlatın.
Özet Tablo ve Özet Grafik Sihirbazı başlar ve aşağıda gösterildiği gibi tablo için veri kaynağını
ister.

114
İpucu: Adım 1 sayfasında, Microsoft Excel Listesi veya veritabanı seçeneğinin ve Özet tablo
seçeneğinin her ikisinin de seçili olduğunu görün ve Adım 2 sayfasını görüntülemek için İleri
düğmesini tıklayın.

3. Bu örnekte çalışma sayfanızdaki bir listeden özet tablo oluşturacaksınız. Ancak istenirse dış
bir veri kaynağı ile (Access vb.) yaratılan veriler, birden fazla sayfadan oluşan veriler ya da
diğer bir özet tablosu kullanılabilir. Bir veri kaynağı seçtikten sonra Excel sizden bir veri aralığı
ister. Sihirbazı başlattığınızda listedeki bir hücreyi seçtiyseniz, Excel Adım 2 sayfasını
görüntülediğinde listenin tümünü seçer. Özet tablo’da çözümlemek istediğiniz liste verileri
önceden seçilmemişse, fare kullanarak şimdi onları seçin.( sütun başlıklarını eklemeyi
unutmayın.)
Excel, verinizin tam pencerelik bir görünümünü sağlamak için hücreleri seçmeye
başladığınızda onu küçültecektir. Örnek ekranımız aşağıdaki gibi gözükecektir.

Adım 2 sayfasındaki Aralık metin kutusunda istediğiniz seçim aralığı göründüğünde, İleri
düğmesini tıklayarak Adım 3 sayfasını görüntüleyin.
4. Excel varsayılan olarak özet tabloları yeni çalışma sayfalarında oluşturur. Aynı zamanda var
olan bir çalışma sayfasını, hatta bir çalışma sayfasındaki tam konumu bile belirleyebilirsiniz.

115
Eski (Excel 97)özet
tablosu iletişim
kutusunu görüntüleyin Özet tablonuzu
özelleştirin

5. Varsayılan ayarları onaylayıp özet tablonuzu yapılandırmaya devam etmek için Son’u tıklayın.
Özet Tablo ve Özet Grafik Sihirbazı yeni bir çalışma sayfası açar. Boş bir özet tablo ve geçerli
veri alanlarının bir listesini oluşturur ve Şekil 9-10’da gösterildiği gibi Bir Özet Tablo araç
çubuğu görüntüler.
6. Özet tablonuzun başlangıç yerleşimini Özet Tablo Alan Listesi’nden alanları çalışma
sayfasındaki Satır, Sütun, Veri ve Sayfa Alanları’na sürükleyerek tanımlayın.

Not: Özet Tablo ve Özet Grafik sihirbazının 1. Adımında Varsayılan ayarları kullanmak için
Özet Tablo ve Özet Grafik Sihirbazı'nda Son'u tıklatın.Varsayılan olarak sihirbaz şunları
yapar:

• Excel listesi veya veritabanındaki verileri kullanır.

• Özet Tablo raporu oluşturmak için düzen alanını hazırlar.
• Listedeki tüm verileri kullanır.
• Rapor düzen alanını yeni bir çalışma sayfasına yerleştirir

116
 Özet Tablo
Düzen Alanı

Özet Tablo Alan

Lİstesi
Şekil 9-10

Özet Tablo Araç

çubuğu

Şekil 9-11 Çalışma sayfasındaki sütun başlıkları alan listesinde alanlara dönüşür

Not: Özet Tablo araç çubuğu görüntülenmiyorsa, Görünüm menüsünde Araç Çubukları'nın üzerine
gelin ve Özet Tablo'yu tıklatın.

Özet Tablo Alan Listesi'nde kaynak verilerden (satış rakamları) sütun adları yer alır: Ülke, Satış
Elemanı, Sipariş Miktarı, Sipariş Tarihi ve Sipariş No.

Kaynak verilerdeki her sütun aynı adda bir alana dönüşür. Verilerinizin Özet Tablo görünümünü, alan
listesinden alanları sürüklenip düzen alanına bırakarak oluşturursunuz.

117
 1. Satır Alanları verileri dikey olarak, her satırda bir öğe yer alacak şekilde görüntüler.
2. Sütun Alanları verileri yatay olarak, her sütunda bir öğe yer alacak şekilde görüntüler.
3. Sayfa Alanları verileri sayfalar halinde, buraya yerleştirdiğiniz verilerdeki öğeleri
gruplandırarak veya ayırarak görüntüler.
4. Veri Öğeleri sayısal verilerin görüntülendiği ve özetlendiği yerdir

Sihirbazın size, verilerinizi Özet Tablo görünümünde düzenlemek için gereken her şeyin (içerdiği
alanları sürükleyeceğiniz Özet Tablo Alan Listesi ve düzen alanı) içinde bulunduğu yeni bir çalışma
sayfası gösterdiğini anımsıyorsunuzdur. Sizin işiniz, seçilen alanları listeden düzen alanındaki dört
seçenekten birine sürüklemektir: satır, sütun, veri veya sayfa alanı.

Önce neyi bilmek istediğinizi kendinize sorun, böylece hangi alanları kullanacağınızı bulursunuz.
Yöneticiniz, her satış elemanının ne kadar satış yaptığı sorusuna yanıt bulmak istiyorsa, Satış Elemanı
ve Sipariş Miktarı alanlarını kullanırsınız. Alanların yerleştirileceği yerler:

Satır Alanları alanında veriler dikey olarak, her satırda bir öğe olacak şekilde görüntülenir. Burası, her
satış elemanının adını kendi satırında görmek için Satış Elemanı alanını sürükleyebileceğiniz yerdir.

Sütun Alanları alanında veriler yatay olarak, her sütunda bir öğe olacak şekilde görüntülenir. Satış
Elemanı alanını satır alanı yerine buraya sürüklerseniz, her satış elemanının adı kendi sütununda yer
alacaktır. Daha önce satır alanını kullanmaya karar verdiğimiz için, bu alanı boş bırakabiliriz. Düzen
alanlarının tümünü kullanmanız gerekmez.

Sayfa Alanları alanında veriler ayrı sayfalarda yer alıyormuş gibi gruplandırılır ve görüntülenir;
böylece, bir kerede verilerin yalnızca görmek istediğiniz parçalarını görürsünüz. Örneğin, Ülke alanını
buraya sürüklediğinizde, yalnızca İngiltere'nin verilerini, bunlar ayrı bir sayfada yer alıyormuş gibi
görmeyi seçebilirsiniz. Dersin sonundaki alıştırma oturumunda sayfa alanlarının üzerinde biraz daha
duracağız.

Veri Öğeleri alanı verilerin, çoğunlukla da sayısal verilerin gösterildiği ve özetlendiği yerdir. Örneğin,
tek tek toplamları ve genel toplamı görmek istiyorsanız Sipariş Miktarı alanını buraya
sürükleyebilirsiniz.

Düzen alanı, anahat çizgileriyle belirlenen ve içine listeden alanları sürükleyip bıraktığınız bırakma
alanlarına ayrılır. Düzen alanı sizin Özet Tablo raporunuza dönüşecektir.

118
Bırakma alanlarındaki etiketler, belirli bir yönlendirmede görüntülenmesi için verileri nereye
bırakacağınızı belirtir. Örneğin, Satış Elemanı alanını Satır Alanlarını Buraya Bırakın etiketli alana
bırakırsanız, her satış elemanının adını bir satırda görürsünüz. Satış Elemanı alanını Sütun Alanlarını
Buraya Bırakın etiketli alana bırakırsanız, her satış elemanının adını bir sütunda görürsünüz.

Bundan sonra, düzen alanına bırakılacak alanları nasıl saptayacağınızı göreceksiniz (tümünü
kullanmak zorunda değilsiniz).

9.5.2 Kendi Verilerinizin Özet Tablo Rapor Görünümünü Oluşturma

1. Her satış elemanı adının bir satırda görüntülenmesi için, Satış Elemanı alanını satırlar için
olan düzen alanına sürükleyin.
2. Sonra, her satış elemanına karşılık gelen satış tutarlarını görmek için, Sipariş Miktarı alanını
Veri Öğelerini Buraya Bırakın düzen alanına sürükleyin.

İlk sorunuzun "Her satış elemanı ne kadar satış yaptı?" olduğunu varsayalım. Yanıtı bulmak için alan
listesindeki iki alanı kullanırsınız: satış elemanı adlarını görüntülemek için Satış Elemanı alanı ve her
elemanın satış miktarını görüntülemek için Sipariş Miktarı alanı.

Hangi alanların kullanılacağına karar verdikten sonra, her alanı nereye bırakacağınıza karar verirsiniz.
Her satış elemanının adını bir satırda görüntülemek için, Satış Elemanı alanını Satır Alanlarını Buraya
Bırakın etiketli bırakma alanına sürüklersiniz. Satış Elemanı alanını bıraktığınızda, adlar düzen içinde
gösterilir.

Her elemanın satış miktarını görmek için, Sipariş Miktarı alanını Veri Öğelerini Buraya bırakın etiketli
alana bırakırsınız. Excel, Veri Öğeleri bırakma alanındaki sayıları otomatik olarak topladığından, sayı
içeren verileri genellikle bu alana bırakırsınız. Ardından Özet Tablo raporunuzda toplamlar
görüntülenir. Sipariş Miktarı alanını veri bırakma alanına bıraktığınızda, renkli anahat görüntüden
kaldırılır ve rapor görünümünü görürsünüz.

Raporu, çalışma sayfasının en üstünde sayfa alanları için boş bırakma alanı olmaksızın görüntülemek
için düzen alanının dışında herhangi bir yeri tıklatın.

119
Şekil 9-12 Özet Tablo raporu 799 satırlık bilgileri, her satış elemanının ne kadar satış yaptığını bir bakışta görebileceğiniz
şekilde özetler.

Bilgileri istediğiniz gibi kullanabilirsiniz: raporu başkalarına gösterebilir, Word belgesine kopyalayabilir
veya Web sayfasında yayımlayabilirsiniz.

Diğer sorularınızın yanıtlarını aynı şekilde hızla ve kolayca almak için, düzenin içine başka alan
öğelerini de sürükleyebilirsiniz. Öte yandan, başka ilişkileri görüntülemek için, yalnızca alan öğelerini
bir bırakma alanından diğerine sürükleyerek, sütunlarda veya satırlarda farklı alanlar olacak şekilde
verilerinizi sıralayabilir ya da özetleyebilirsiniz.

Not Alan adları bırakıldıktan sonra listede kalır ancak kalın yazı tipinde görüntülenir.

9.5.3 Bir Özet Tablodaki Alanları Yeniden Düzenlemek

Özet tablonuzdaki veriyi yeniden düzenlemek ya da özetlemek için yalnızca tablodaki alanları tıklayıp
bunları yeni konumlarına taşıyın.

Bunu göstermek için , verilerinizi satır yönlendirmesinden sütun yönlendirmesine döndüreceksiniz.

Eğer “Kendi Verilerinizin Özet Tablo Rapor Görünümünü Oluşturma” başlığındaki işlemleri yaptıysanız
Şekil 9-12’deki gibi bir Özet tablonuz var demektir. Şimdi alanalrı yeniden düzenlemek için özet
tbalonuzda aşağıdaki işlemleri yapın:

1. Satış elemanı alan başlığını tıklatın (A4 hücresinde).

2. Satış elemanı alan başlığını, "Toplam" hücresinin hemen üstündeki B3 hücresine sürükleyip
bırakın. Sürüklerken imleciniz gri kutu şeklindeyse ve bunu hedef hücreye götürürseniz sorun
çıkmaz.

120
 3. Raporun görünümü, satış elemanı adlarını sütun halinde değil satır halinde gösterecek şekilde
değişir.

Özel olarak bu verileri sütun biçiminde okumak biraz zor olmasına karşın, sütun biçimi diğer verilerde
çok kullanışlı olabilir. Alanın bir yönlendirmeden diğerine nasıl geçirileceğini bilmeniz gerekir.

4. Sonra, Satış elemanı alanını yeniden satır yönlendirmesine döndürün.

9.5.4 Sayfa görünümleri oluşturma

Sayfa bölgesi her biri ayrı sayfadaymış gibi birden çok veri serisini görüntülemenizi sağlar. Farklı
şekilde, sayfa görünümlerinin her birini kendi çalışma sayfalarına göndermek için Sayfaları Göster
komutunu kullanabilirsiniz..

Şimdi yeni bir işlem deneyeceksiniz: Sayfa görünümleri oluşturma. Bu örnekte, farklı ülkelerin
toplamları farklı sayfalarda yer alacak şekilde satış elemanı için sipariş tutarlarını görüntüleyeceksiniz.
Alanı, Sayfa Alanlarını Buraya Bırakın etiketli bırakma alanına sürükleyip bırakacaksınız.

1. Ülke alanını Özet Tablo Alan Listesi'nden Sayfa Alanlarını Buraya Bırakın alanına sürükleyip
bırakın.

2. Şimdi rapor şöyle görünür:

Görünen sayfanın adı, Ülke alanının yanındaki hücrede yer alır. Bu örnekte, görünen sayfa listedeki
tüm ülkelerin verilerini içerir.

Farklı bir sayfa görmek için, sayfa adının yanındaki oku tıklatın, sayfayı seçin ve Tamam'ı tıklatın..

Üç sayfa görüntüleyebilirsiniz. Her satış elemanı için ülke başına yapılan satış miktarı söz konusu
ülkenin sayfasında ve her iki ülkenin toplamları birlikte "(Tümü)" sayfasında gösterilir.

121
Şekil 9-13 Bir alanı sayfa bölgesine taşımak verinizi tek seferde yada ayrı sayfalar halinde görmenizi sağlar.

Bu öelliği denedikten sonra Özet Tablo Araç çubuğunda Özet Tablo komut listesini açıp sayfaları
göster’İ seçin. (etkin hücre, özet tablonun içinde olmalı)

Excel Sayfaları Göster iletişim kutusunu görüntüler. Ülke alanının seçili olduğuna dikkat edin. (sayfa
alanındaki tek alan Ülke, ancak sayfa alanında başka alanalr daolmuş olsaydı listeden seçmeniz
gerekecektir.) sonra Tamam düğmesini tıklayın.

Kitabınızda, İngiltere ve ABD etiketli iki yeni çalışma sayfaları oluşturulur ve sayfalarda İngiltere ve
ABD için özgün tabloya bağlı bir özet tablo vardır.

9.5.5 Alanları raporun dışına sürükleme

Hangi bilgilerin raporda yer alacağı konusunda kolayca fikir değiştirebileceğinizden söz etmiştik.
Şimdi, alanları nasıl kaldıracağınızı göreceksiniz. Başlamadan önce, rapor görünümündeki alanların şu
anda Özet Tablo Alan Listesi'nde kalın yazı tipinde görüntülendiğine dikkat edin. Bu, önceden hangi
alanları rapora sürükleyip bıraktığınızı izleyebilmenize yardımcı olur.

Çalışma sayfasında Ülke alan başlığını tıklatın (A1 hücresi), sonra da bunu anahattın dışında herhangi
bir yere sürükleyip bırakın. Örneğin, D2 hücresine bırakın.

Not: Alan, düzen alanının dışına sürüklendikten sonra ekleme noktasının altında kırmızı bir "X" belirir.
X işareti, alanın rapor düzeninden kaldırıldığını gösterir.

122
Çalışma sayfasında Sipariş Miktarı Toplamı alan başlığını tıklatın (A3 hücresi), sonra da bunu anahattın
dışında herhangi bir yere sürükleyip bırakın.

Alanı bıraktığınızda, anahat genişler.

Çalışma sayfasında Satış elemanı alan başlığını tıklatın (A4 hücresi), sonra da bunu anahattın dışında
herhangi bir yere sürükleyip bırakın.

Anahat, siz işleme başlamadan önceki şekline benzer. Alan listesindeki adlardan hiçbiri kalın yazı
tipinde değildir çünkü listedeki alanların hiçbiri Özet Tablo düzen alanında kullanılmamıştır.

Yani her şeye yeni baştan başlamak isterseniz, bu işte böylesine basittir. Birkaç saniye içinde temiz bir
başlangıç yapabilirsiniz.

9.5.6 Menü komutlarını kullanarak alanları düzen alanına ekleme

Alanları düzen alanına taşımak için sürüklemek yerine komut kullanabilirsiniz.

Başlamadan önce, Özet tablo raporundaki tüm alanları raporun dışına sürükleyin.

İpucu:Alanları düzen alanının dışında herhangi bir yere sürüklemek için Bölüm 9.5.5 “Alanları raporun
dışına sürükleme” başlığına bakın. Alanları düzen alanının dışına sürüklediğinizde, alan adlarının artık
Özet Tablo Alan Listesi'nde kalın yazı tipinde görünmediğine dikkat edin.

Şekil 9-13 teki Özet Tabloyu oluşturacağız ancak bu sefer alanları bırakmak için menü komutlarını
kullanacağız.

İlk olarak, Ülke alanını Sayfa Alanlarını Buraya Bırakın alanına "bırakalım":

Özet Tablo Alan Listesi'nde Ülke alanını tıklatın.

Alan listesinin sağ alt köşesindeki oku tıklatın ve açılan listede Sayfa Alanı'nı seçin.

Alan listesinin en altını göremiyorsanız, listeyi çalışma alanında yukarıya sürükleyin.

Ekle'yi tıklatarak

Ülke alanını Sayfa Alanlarını Buraya Bırakın alanına ekleyin.

Açılan menüde sırasıyla Satır Alanı ve Veri Alanı öğelerini seçerek, Satış Elemanı ve Sipariş Miktarı
alanlarını Satır Alanlarını Buraya Bırakın ve Veri Öğelerini Buraya Bırakın alanlarına eklemek için
yukarıdaki adımları yineleyin.

123
9.5.7 Bir Özet Tablodaki İşlevi Değiştirmek
Varsayılan olarak Özet tablo ve Özet Grafik sihirbazı özet tablonuzun Veri bölgesinde değerleri
toplamak için TOPLA işlevini kullanır ancak başka bir değer hesaplamak için işlevi kolaylıkla
değiştirebilrisiniz.

Bir özet tabloda kullanılan işlevi değiştirmek için aşağıdaki adımları izleyimn:

1. Excel özet tablonuzu içeren sayfayı açın.

2. Sayıyı bulmak için, veri alanındaki hücrelerden birini tıklatın, Özet Tablo araç çubuğunda Alan
Ayarları düğmesini tıklatın.

Not: Veri alan adını (bizim örneğimizde A3 hücresinde Toplam Sipariş Miktarı yazan hücre) çift
tıkladığınızda da Alan Ayarları iletişim kutusu açılacaktır. Ayrıca veri alan adı veya veri alanındaki,
hücrelerden birini tıkladıktan sonra sağ tuşla açılan menüden de Alan Ayarları iletişim kutusu
görüntülenebilir.

3. Sayım yapmak, ortalamayı, en yüksek veya en düşük değeri bulmak ya da diğer çeşitli
olasılıklardan birini hesaplamak için Özetleme listesinden bir seçin yapın. Tamam düğmesini
tıkladığınızda, alan düğmesinin yeni işlevi gösterecek şekilde yeniden adlandırıldığına dikkat
edin.

9.5.8 Bir Özet tabloda Biçimlendirmeyi Ayarlamak

Veri bölmesindeki sayısal biçimlendirmeyi değiştirmek için aşağıdaki adımları izleyin:

Özet tablo Her satış elemanının yaptığı satış miktarını para birimi olarak biçimlendirerek de raporun
yöneticiniz için daha kolay okunur olmasını sağlayabilirsiniz.

Sayıları biçimlendirmek için, veri alanındaki hücrelerden birini tıklatın, Özet Tablo araç çubuğunda
Alan Ayarları düğmesini tıklatın ve Sayı'yı tıklatıp para birimi biçimini seçin

1. Sayıları biçimlendirmek için, veri alanındaki hücrelerden birini tıklatın(bir satır ya da sütun
başlığını değil)

124
 2. Özet Tablo araç çubuğunda Alan Ayarları düğmesini tıklatın. Özet Tablo Alanı iletişim
kutusu görüntülenir.

3. Sayı düğmesini tıklatın, veri alanındaki hücrelerin biçimlendirmesini ayarlamanzı sağlayan

Hücreleri Biçimlendir iletişim kutusu görünür.
4. Kategori liste kutusunda Para Birimi biçimini seçin.
5. Tamam’ı tıklayın.Excel tablodaki sayısal biçimlendirmeyi değiştirir ve özet tabloyu
değiştirsenizde böyle kalır.

İpucu: başlık ve çizgi stilini değiştirmek için özet tabloda bir ücreyi vurgulayın. Ve Biçim,
Otomatik Biçim’i seçin. Excel tablo stillerinin bir listesini görüntüler. İstediğiniz stili seçip
özet tabloyu yeniden biçimlendirmek ve hesaplamak için Tamam’ı tıklayın.

9.5.9 Sıralama düzenini değiştirme

1. Ada göre alfabetik olarak sıralanmış satış elemanları.

2. Satış miktarına göre sıralanmış satış elemanları

Özet Tablo raporunun amacı her satış elemanının ne kadar satış yaptığını görmek olduğundan, adları
listede alfabetik olarak değil de satış miktarlarına göre sıralanmış olarak görmek daha anlamlı
olacaktır.Sıralama yapmak için aşağıdaki adımları izleyin:

1. Satış Elemanı'nı tıklatın.

125
 2. Özet Tablo araç çubuğunda Özet Tablo'yu tıklatın ve sonra Sırala ve İlk 10'u Göster'i tıklatın.

Not :Sırala ve İlk 10'u Göster komutunu görmek için menünün altındaki çift köşeli ayraç işaretini
tıklatmanız gerekebilir.

3. Otomatik Sıralama seçenekleri'nin altında Azalan'ı tıklatın.

4. Kullanılacak alan listesinde aşağı oku tıklatın ve Toplam Satış Miktarı alanına göre sıralamayı
seçin.

Artık raporda satışlar, satış elemanına göre azalan düzende sıralanır; rapor en çok satışı yapmakla
gurur duyan Güçlü ile başlar ve en az satışı yapmanın utancını taşıyan Özkan ile sona erer.

9.5.10 Alan başlığını yeniden adlandırma

Aşağıdakileri yapın:

1. Excel özet tablonuzu içeren sayfayı açın.

2. Sonra, A3 hücresindeki Toplam Satış Miktarı’nı tıklatın (Satış Elemanı alan başlığının üstünde
yer alan gri kutudaki alan başlığı), Tüm Siparişler yazın ve ENTER tuşuna basın.

9.5.11 Güncel Verileri Alma

Özet tablonuza kaynak olan lsitenizdeki verilerde değişiklik yaptığınzıda bu değişikliğin özet tablonuza
yansıması için Özet tablonuzun bulunduğu sayfaya geçip Özet Tablo araç çubuğunda Verileri Yenile
düğmesini tıklatın. (Bu arada, Verileri Yenile komutu kullanılamıyorsa Özet tablo alanının içini
tıklatın.)

9.5.12 Başka bir alan ekleme

Şekil 9-14 Sipariş Tarihi alanı eklenmeden önce ve eklendikten sonra Özet Tablo raporu. Sipariş Tarihi ve Satış Elemanı
alanlarının her ikisi de satır yönlendirmesindedir, ancak sonuçta üç aylık bilgiler elde edilmez.

Raporda tarih bilgilerini görüntülemek için başka bir alan eklemeniz yeterlidir. Kolayca başka bir alan
eklenebilir; değişikliği yapmak için özgür raporu geri almanız gerekmez. Sorun, Sipariş Tarihi alanının
raporda nereye yerleştirileceğidir?

Tarihlerin, satış elemanı adlarının yanında görüntülenmesi için alanı satır yönlendirmesine
yerleştirebiliriz; ancak Satış Elemanı alanı zaten Satır bırakma alanındadır.

Bu sorun olmaz, çünkü rapordaki tüm bırakma alanlarına birden çok alan sürükleyebilirsiniz.

Aşağıdaki adımları izleyin:

1. Özet Tablo Alan Listesi'nin görüntülendiğinden emin olun.

126
 2. Tek tek satış elemanlarının üç aylık dönemlere göre satışlarını karşılaştırmak için, önce
raporun Satır bırakma alanına Sipariş Tarihi alanını ekleyerek işe başlayın; bu, rapordaki ikinci
satır alanı olan Sipariş Tarihi alanını oluşturacaktır.
Sipariş Tarihi alanını Özet Tablo Alan Listesi'nden Satış Elemanı alanının soluna sürükleyin.

A4 hücresinin en solunda gri bir çubuk görüntülenirse, doğru yerde olduğunuzu anlarsınız:

Şimdi hem Sipariş Tarihi hem de Satış Elemanı alanları raporda satır yönlendirmesindedir ve bunları
günün toplamı izler.

9.5.13 Üç aylık grup oluşturma

Daha az ayrıntılı özetler görüntülemek, örneğin verileri günlük yerine üç aylık olarak göstermek için
gruplandırmayı kullanın.

Bu arada, günlük satış rakamlarını resimdeki üç aylık sonuçlar halinde gruplandırmadan önce, başlığın
yeni gruplandırmayı daha iyi açıklamasını sağlamak üzere alanı seçip yeni adı yazarak Satış Tarihi
alanının adını Çyr olarak değiştirdik.

Sipariş tarihlerini üç aylık dönemler halinde gruplandırma:

127
 1. Sipariş Tarihi alanında A7 hücresini sağ tıklatın. Bu adımda rapordaki herhangi bir hücreyi
tıklatamadığınızda dikkat edin; Sipariş Tarihi alanının içinde yer alan bir hücreyi
tıklatmalısınız. Örneğin, C sütunundaki alt toplamları veya A6 hücresi gibi bir alt toplam
başlığını tıklatmayın, yoksa 2. adımı uygulayamazsınız.
2. Kısayol menüsünde Gruplandır ve Ayrıntıları Göster'i ve sonra da Grupla'yı tıklatın. 3
3. Gruplandırma iletişim kutusunda Çeyrek'i tıklatın. Ay da seçiliyse, seçimi temizleyin ve sonra
Tamam'ı tıklatın.

Artık satış rakamları solda üç aylık dönemlere ayrılmış olarak gösterilir, sağda da her üç aylık dönem
için satış elemanlarının adı listelenir.

İpuçları : Kaynak verilerinize bağlı olarak verileri saniyelere, dakikalara, saatlere, günlere ve aylara
göre de gruplandırabilirsiniz.

Raporda tek bir satır alanı olduğunda bile verileri gruplandırabilirsiniz.

Verilerin grubunu çözmek için alanı sağ tıklatın, Gruplandır ve Ayrıntıları Göster'in üzerine gelin ve
Grubu Çöz'ü tıklatın.

9.5.14 Farklı bir görünüm elde etmek için yerleri değiştirme

Verileri, her satış elemanının üç aylık dört dönem sonuçlarını bir arada gösteren yeni bir görünümde
göstermek üzere raporda konum değişikliği yapın.

Nasıl? Çyr alanını Satış Elemanı alanının sağına sürükleyin. Bu işlem iki satır alanının konumlarını
birbiriyle değiştirir ve başka bir görünüm oluşturur.

Rapor önceki görünümüne kolayca döndürülebilir. Çyr alanını yeniden Satış Elemanı alanının soluna
sürüklemek yeterli olur.

128
9.5.15 Satır alanlarının iç ve dış olma özelliği

Şekil 9-15 Satır alanının iç veya dış alan olması, verilerin nasıl görüntülendiğini belirler.

• Çyr dış alan ve Satış Elemanı iç alandır.

• Satış Elemanı dış alan ve Çyr iç alandır

Birden çok satır alanı bulunan bir Özet Tablo raporunda, bir iç alan vardır ve bu veri alanına en yakın
olan alandır. Diğer satır alanları ise dış satır alanlarıdır.

Bu neden önemli? İç ve dış satır konumu, satır alanındaki öğelerin raporda kaç kez yineleneceğini
belirler; bu bilgi, kendi başınıza konum değişikliği yaparken yararlı olacaktır.

• En dıştaki satır alanı tek bir kez görüntülenir.

• Kalan satır alanlarındaki öğeler gerektiği kadar yinelenir.

Soldaki çizimde yer alan ilk raporda, Satış Elemanı iç alan olduğundan tüm satış elemanlarının adları
listelenir. Aynı raporda, Çyr dış alandır ve üç aylık dönemler bir kerede tek bir dönem olacak şekilde
listelenir.

Çizimdeki ikinci raporda konumlar değiştirilmiştir: Çyr iç alan olduğundan tüm üç aylık dönemler
listelenirken, Satış Elemanı artık dış alandır ve adlar bir kerede tek bir ad olacak şekilde listelenir.

Not: Çyr alanının zaten üç aylık dönemler halinde gruplandırıldığını ve siz raporun konumunu her
değiştirişinizde üç aylık dönemler olarak görüntüleneceğini unutmayın.

9.5.16 Özet Tabloyu Değerlendirmek Verileri Yenile

Gizli öğeleri
Raporu Grafik Alan Ayarları
Toplam’a ekle
biçimlendir Sihirbazı

Alan Listesini Gizle

Ayrıntıyı Gizle Öğeleri Her Zaman

Göster
Ayrıntıyı göster

Şekil 9-16 Özet Tablo araç çubuğu özet tabloları yönetmek için gereken komut ve düğmeleri içerir.

129
 9.5.17 Özet Tabloları Görüntülemek
Bir özet grafik Excel özet tablosunun grafik şeklidir. Özet grafikler var olan özet tablolardan
oluşturulur ve çalışma kitabındaki yeni grafik çizim çalışma sayfasına yerleştirilir. Özet tablolar gibi
özet grafiklerde Özet Tablo Alan listesi’nden sürükleyerek grafik alanına taşıyabileceğiniz. Dinamik
özelleştirilebilir alanlara sahiptir. Aynı zamanda özet grafikte veriyi çözümlemede kullanılan işlevleri
de değiştirebilirsiniz.

Özet tablo grafiği kullanan bir Excel listesini çözümlemek için aşağıdaki adımları kullanın:

(çalışma tablonuzda önceden bir özet tablonuz varsa, özet tabloda bir hücreyi tıklayıp 2. Adımdan
başlayın.)

1. Çözümlemek istediğiniz liste için önceden bir Özet Tablo oluşturmadıysanız, sayfa 114’ deki
“Özet Tablo ve Özet grafik Sihirbazını Kullanmak” başlığında verilen yönergelere uyarak bir
tane oluşturun.
2. Özet tablo araç çubuğundaki grafik çizim çalışma sayfasını açmak ve seçili özet tabloyu temel
alan yeni bir özet grafik oluşturmak için Grafik Sihirbazı düğmesini tıklayın.

Belirli bir Veriyi çözümlemek için kullanılan işlevi

sayfayı değiştirmek için bu alanı tıklayın.
görüntülem
ek için

Özet tablo alan

listesini kullanarak
grafikten ya da
grafiğe alanları
sürükleyin.

Grafik çizim satırını değiştirmek

için bu alanı tıklayın

Grafik çizim sütununu değiştirmek

için bu alanı tıklayın
Şekil 9-17 Excel 2003 özelleştirilebilir özet grafiklerle veritabanı listeleriniz çözümlemenizi sağlar.

İpucu: Bir özet grafikte gösterge sütun alanını ve grafik çizim kategorisiyse satır alanını temsil
eder. Bu değerlerin herhangi birini özelleştirmek için grafikte ilgili alan düğmesini farenin sağ
düğmesiyle tıklayın ve görünen kısayol menüsünden bir komut seçin.
130
10. Excel Uygulamaları
10.1 EXCEL' E GİRİŞ, VERİ GİRİŞİ, HÜCRE BİÇİMLENDİRME, FONKSİYONLAR,
VERİ DOĞRULAMA, VERİ SIRALAMA, VERİ SÜZME

Şekil 10-1

1. Önce Şekil 10-1’de görmüş olduğunuz Excel veri tablosunu oluşturun, gerekli hücre
biçimlendirmelerini yapın. Bu veri tablosunu uygulama1 adıyla kaydedin.
2. Not verilerinin bulunduğu F sütununa veri doğrulaması uygulayın. Veri doğrulamasını
uyguladıktan sonra program, kullanıcıyı 0ila 100 aralığında bir not girmeye zorlasın. 0 ila 100
aralığı dışında bir not girişi yapılırsa "HATALI NOT GİRİŞİ" mesajıyla kullanıcıyı uyarsın.
3. Öğrenci listesini NOT' a göre büyükten küçüğe doğru sıralayın.
4. Sıralamayı yaptıktan sonra en başarılı öğrencinin isminin bulunduğu hücreye "En Başarılı
Öğrenci" açıklamasını ekleyin.
5. Filtre Uygulama yöntemiyle (veri, filtre uygula, otomatik filtre) , sadece 50 ve üzeri
ortalamaya sahip öğrencileri listeleyin.
6. Dosyayı uygulama2 olarak kaydedin.
7. Verilerin tamamını listeleyin.
8. ALT TOPLAMLAR yöntemini kullanarak sınıf listesini cinsiyetlere göre ortalamalarını
gösterecek şekilde özetleyin. (İpucu: Önce Cinsiyete sonra şubeye göre sıralama yapın.).
9. Cinsiyet içinde şubelere göre de ortalamaları gösterin(Bkz. sayfa111’de “İç içe geçmiş alt
toplamlar ekleme”) (Bkz.Şekil 10-2)

131
Şekil 10-2

10. Uygulamanızı uygulama3 adıyla kaydedin.

10.2 ÖZET TABLO VE ÖZET GRAFİK RAPORU

Var olan uygulama1 isimli Excel dosyası üzerinde özet tablo raporu oluşturalım. Veriler üzerinde
herhangi bir hücreye tıklayıp veri menüsünden Özet tablo ve Özet grafik raporu seçeneğini seçelim.
Var olan seçenekleri değiştirmeden ilerleyip yeni bir çalışma sayfasına Özet tablo raporu' nu
ekleyelim.

1. Özet Tablo sayfasında, Özet tablo alanlarından "İSİM" alanını, satır alanlarını buraya bırakın
kısmına "D.YERİ" alanını, sütun alanlarını buraya bırakın kısmına "NOT" alanını, veri öğelerini
buraya bırakın kısmına sürükleyerek bırakın. Alan ayarlarından işlev olarak ortalamayı seçin.
Oluşturduğunuz Özet Tablo Raporu aşağıdaki gibi olmalıdır. Bu özet tablo Öğrencilerin illere
göre not ortalamasını verir.

132
2. Özet Tablo Araç çubuklarından Raporu Biçimlendir’e tıklayın ve listeden "Rapor 4" biçemini
tablonuza uygulayın. Tablonuz aşağıdaki gibi gözükmelidir.

3. Şekil 10-1’ deki verilerin bulunduğu sınıf listesi sayfasını açarak, Veriler üzerinde herhangi bir
hücreye tıklayıp veri menüsünden Özet tablo ve Özet grafik raporu seçeneğini seçelim. Var
olan seçenekleri değiştirmeden ilerleyip yeni bir çalışma sayfasına yeni bir Özet tablo raporu
daha ekleyelim. Bu çalışma sayfasının adını Doğum tarihi olarak değiştirin.
4. Özet Tablo sayfasında, Özet tablo alanlarından "D.TARİH" alanını, satır alanlarını buraya
bırakın kısmına "CİNSİYET" alanını, sütun alanlarını buraya bırakın kısmına "NOT" alanını, veri
öğelerini buraya bırakın kısmına sürükleyerek bırakın. Alan ayarlarından işlev olarak
ortalamayı seçin. Oluşturduğunuz özet tabloda aşağıdaki şekle bakarak D.TARİH alanını yıl a
göre gruplandırın.

• Gruplandırdıktan sonra tablonuz

yukarıdaki gibi gözükmelidir.

• D.Tarihi sütununu yıla gruplandırın

5. Uygulamanızı pivot1 olarak kaydedin.

133
Uygulama1, uygulama2, uygulama 3 ve pivot1 dosyalarınızı bölümünüze göre aşağıda listelenmiş e-
posta adreslerine 7 Haziran 2010 tarihine kadar gönderiniz. E-posta başlığına adınızı,soyadınızı ve
numaranızı yazmayı unutmayınız.

Bölüm e-posta adresi

IKT 1. Öğretim ikt113gunduz@gmail.com
IKT 2. Öğretim ikt113gece@gmail.com
ISL 1.Öğretim isl181gunduz@gmail.com
ISL 2.Öğretim isl181gece@gmail.com
UTI utic113@gmail.com
ÇEKO ceko181@gmail.com

Not: Bilgisayar II dersi genel sınavı Excel’i içermektedir.

134